Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Directie Flevoland
Hoofdafdeling Sociaal Economische en Stedebouwkundige Ontwikkeling
Jaarverslag 1993 SO
i van Verkeer en Waterstaat
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Directie Flevoland
Jaarverslag 1993 Hoofdafdeling Sociaal Economische en Stedebouwkundige Ontwikkeling
S1L
Rijkswaterstaat dreclio . i 5ted bibilot ••»-• POSlt) e •-' 8200 AP Lelystad
Inhoudsopgave
Voorwoord
5
1.
Bijzondere gebeurtenissen in 1993
7
2.
De organisatie van SO
9
3.
Projectmanagement SRV-taken - Inleiding - Werkzaamheden centrumgebied Zeewolde - Industrie-vestigingen - Recreatieve voorzieningen - Diversen
11
4.
Bedrijfsbureau - Personele aspecten - Werkzaamheden
17
5.
Afdeling Onderzoek en Stedebouwkundig Ontwerp - Algemeen - Onderzoek - Stedebouw - Milieu - Overig
23
6.
Afdeling Domeinen
29
7.
Afdeling Agrarische Vestigingen en Domeinbeheer - Gerealiseerde agrarische uitgiften tot en met 1993 - Bijzonder domeinbeheer stedelijk gebied - Landbouwgronden in Zuidelijk Flevoland - Fruitteeltgronden in Zuidelijk Flevoland - Nog beschikbaar voor uitgifte - Bedrijfsbeeindiging
37
8.
Afdeling Projectuitvoering en -beheer - Algemeen - Utiliteitsbouw - Agrarische bedrijfsbebouwing - Technische installaties/Openbare verlichting/ Nutsvoorzieningen - Civieltechnische infrastructuur - Civieltechnische inrichting - Beheer en onderhoud
43
9.
Diversen - werkbezoeken - evenementen
55
BIJLAGEN: 1. 2. 3.
Organigram Uitgegeven agrarische bedrijven in Zuidelijk Flevoland In 1993 gereed gekomen Bouwkundige- en Civieltechnische Werken
59 61 63
Ill
nr •min.
••jmrtfiiittt**''
Voorwoord Het is mij een genoegen u hierbij het jaarverslag 1993 van de hoofdafdeling Sociaal-Economische en Stedebouwkundige Ontwikkeling (SO) van de Directie Flevoland van Rijkswaterstaat aan te bieden. Het jaarverslag geeft een impressie van o.a. de werkzaamheden en overige activiteiten die zijn verricht op het bouwkundige en civieltechnische vlak; een indruk van de gronduitgiften in de agrarische, stedelijke, industriele en recreatieve sector en van het gevoerde domeinbeheer over staatseigendommen. Tevens geeft het een indruk van het onderzoek en de stedebouwkundige ontwikkeling alsmede een aantal verwante zaken in de gemeenten Almere en Zeewolde en in mindere mate in het Lauwersmeergebied en in de Delta. Voor SO was 1993 een bijzonder jaar. De werkzaamheden in het kader van de met de gemeenten Almere en Zeewolde gesloten bestuursovereenkomsten zijn voor de periode tot 1997 in overleg met betrokken Gemeenten nader bepaald en vastgelegd zodat een planmatige aanpak tot 1997 mogelijk wordt. De inzet van de medewerkers van SO was wederom groot. Het werken in een sterk veranderende organisatie - ja zelfs een afbouw naar 0 in 1997 - kan uitsluitend succesvol plaatsvinden als er sprake is van een grote onderlinge bereidheid tot samenwerken en het besef dat het Zuiderzeeproject op een optimale wijze dient te worden beeindigd. Ondanks de afbouw is er nog steeds sprake van een behoorlijke vitaliteit en daadkracht bij SO. Enkele cijfers: Met een circa 10% aandeel in het ambtelijk personeelsbestand heeft SO circa eenderde (/ 63,0 min) van de investeringen voor zijn rekening genomen en circa tweederde (/ 82,0 min) van de totale DFL-inkomsten vergaard. Voorts heeft SO ook dit jaar eenderde van alle inkomende en uitgaande geregistreerde post voor zijn rekening genomen. Het secretariaat van de hoofdafdeling leverde wederom een belangrijke bijdrage in de continu'i'teit van de bedrijfsvoering. Ook dit jaar werd ondersteuning verleend bij de heroverwegingsvraagstukken, zodat alert kon worden gereageerd op de ontwikkelingen. Het jaar 1993 stond ook in het teken van de verlenging van het besluit "Voortzetting Uitvoering Heroverweging van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders", waarbij o.a. het flankerend beleid voor het voormalige RUP-personeel is verlengd tot en met 1 januari 1997. Dit Besluit stelt de SO-organisatie en het SO-personeel in de gelegenheid de taken op een adequate wijze v66r 1 januari 1997 af te ronden. De hierna te noemen inspanningen waren echter niet door een hoofdafdeling te realiseren. Met erkentelijkheid memoreer ik de samenwerking met de vele afdelingen binnen de Directie Flevoland van Rijkswaterstaat, met de ambtelijke diensten van de gemeenten Almere en Zeewolde en met de bij het Zuiderzeeproject betrokken Ministeries. Lelystad, maart 1994 mr. H.A. Kramer Hoofd SO
Ondertekening privatiseringsovereenkomst Jacht- en Wildbeheer in de Lauwerszee.
Volleybalteam SO A-gebied toernooi.
1. Bijzondere gebeurtenissen in 1993 Twee afdelingen verlieten per 1 januari 1993 de SO-organisatie. De Stichting Woningbouw Zeewolde (SWZ) werd op deze datum verzelfstandigd en gaat een florissante toekomst tegemoet. De afdeling Stedelijke en Recreatieve Vestigingen (SRV) is conform de planning op dezelfde datum opgeheven. De nazorg voor de grondaanbiedingen in het stedelijk gebied en de voorgenomen vestigingen in het landelijk gebied werden voortgezet door het Projectmanagement SRV-taken. In het verslagjaar werd met de Directie der Domeinen een basis-afspraak gemaakt over de overgang van medewerkers, belast met de uitoefening van het bijzonder domeinbeheer, o.a. van de afdelingen Agrarische Vestigingen en Domeinbeheer en de afdeling Domeinen. De renovatie van het Smedinghuis vordert gestaag en heeft vooral voor SO veel voeten in de aarde gehad. Met name het Bedrijfsbureau en de afdeling Projectuitvoering en -beheer leverden een aanzienlijke bijdrage aan het renovatieproces. De deelname van de afdeling Onderzoek en Stedebouwkundig Ontwerp aan het 15e internationale congres van de European Society for Rural Sociology in Wageningen, alsmede de daarmee samenhangende excursie, was een succes. Terzake van het Landmeetkundig werk werd op 30 juni 1993 een convenant getekend tussen DFL en B&S/GRONTMIJ GEOGROEP B.V. m.b.t. de levering van landmeetkundige ondersteuning gedurende de periode 1 juli 1993 t / m 31 december 1996. Opmerkelijke gebeurtenissen voor SO in 1993 waren voorts de privatisering van het Jacht- en Wildbeheer in de Lauwerszee, de SRVreunie, de eigendomsoverdracht van het Lelycentre, de toekenning van een koninklijke onderscheiding aan het voormalige hoofd Agrarische Vestigingen en Domeinbeheer, ir. S.L. Duursma, de opening van het jongerencentrum te Zeewolde door de Minister van Verkeer en Waterstaat, mevrouw J.R.H. Maij-Weggen, het A-gebied volleybaltoernooi en de werkconferentie over de toekomst van SO.
Staf-Secretariaat en Projectmanagement SRV-taken. V.l.n.r.: A. de Keijzer (Plv. Projectmanager SRV-taken), Mevr. T.J. Boerke (Secretariaat), Mevr. C.J. van Honk-Koers (Secretariaat), Mr. H.A. Kramer (Hoofd van de Hoofdafdeling SO), Drs. F.J. van der Scheer (Projectmanager SRV-taken).
2. De organisatie van SO
Onderstaand organigram geeft de hoofdstructuur weer; als bijlage 1 is een meer gedetailleerd overzicht opgenomen .
Secretariaat
Projectmanagement SRV-Taken
Bedrijfsbureau
T Onderzoek en Stedebouwkundig ontwerp
Agrarische Vestigingen en Domeinbeheer
1 Projectuitvoering en -beheer
Personeelsbestand Het personeelsbestand is in 1993 weer verder afgenomen. Dit houdt verband met de geleidelijke afronding van taken van de Projecthoofdafdelingen. De afname verloopt in grote lijnen volgens de in 1988 opgestelde plannen. In het onderstaande overzicht is de omvang van de afdelingen van SO aangegeven.
eind 1992 Staf en Secretariaat Bedrijfsbureau Projectmanagement SRV-taken Onderzoek en Stedebouwkundig Ontwerp Stedelijke en Recreatieve Vestigingen Domeinen Agrarische Vestigingen en Domeinbeheer Projectuitvoering en -beheer Stichting Woningbouw Zeewolde
Totaal
3 medew. 7 medew. 11 medew. 6 medew. 10 medew. 6 medew. 18 medew. 5 medew. 66 medew.
De oorzaken van de mutaties waren de volgende: - natuurlijk verloop(saldo) - Privatiseringen/overdrachten - vertrek wegens herplaatsing of 55+ regeling - vertrek wegens VUT-regeling of pensioen
Totaal:
eind 1993 3 5 2 10
medew. medew. medew. medew.
10 medew. 6 medew. 17 medew. 53 medew.
5 5 2 1
medew. medew. medew. medew.
13 medew.
Kerkplein Zeewolde.
10
3. Projectmanagement SRV-taken
Inleiding Het Projectmanagement SRV-taken begon op 1 januari 1993 haar taak om de in het voorgaande verslagjaar opgestarte projecten van de voormalige afdeling Stedelijke en Recreatieve Vestigingen te begeleiden tot de daadwerkelijke vestigingsfase. Zoals in het jaarverslag van 1992 gememoreerd, beeindigde laatstgenoemde afdeling officieel op 31 december 1992 haar werkzaamheden. O m een geruisloze overgang van de lopende aangegane verplichtingen te doen plaatsvinden, kreeg het Projectmanagement SRV-taken de opdracht de bedrijven, die een grondaanbieding hadden geaccepteerd, de begeleiding te geven die noodzakelijk was om tot een goed eindresultaat te komen. Oud-hoofd Stedelijke en Recreatieve Vestigingen, de heer drs. F.J. van der Scheer, trad op als hoofd van Projectmanagement SRV-taken, terwijl de heer A. de Keijzer, oud-medewerker van Stedelijke en Recreatieve Vestigingen, als zijn plaatsvervanger werd aangewezen. De heer H.J. Kubes, die voorheen eveneens deel uitmaakte van de afdeling Stedelijke en Recreatieve Vestigingen, was tot zijn uitdiensttreding op 1 oktober 1993, gedetacheerd bij de afdeling Bedrijfsvestigingen van de gemeente Almere.
Werkzaamheden centrumgebied Zeewolde In het centrumgebied van Zeewolde konden voor een aantal detailhandelszaken de werkzaamheden worden opgestart. Zo werd in de Kerkstraat een perceel grond uitgegeven voor de bouw van een viertal winkels door een projectontwikkelaar. Boven de winkels komen woningen. Eveneens in de Kerkstraat kon de start worden gegeven voor de bouw van een winkelpand voor de reeds in Zeewolde gevestigde schoenhersteller. Na overleg werd overeenstemming bereikt over een lokatie naast de gevestigde slager. In de Raadhuisstraat kon gelukkig weer een tweetal bouwlokaties worden uitgegeven. Het betrof hier de vestiging van een damesmodezaak en de bouw van een pand voor de reeds elders gevestigde fotograaf. Aan het einde van het jaar werd eindelijk begonnen met de bouw van de definitieve boekwinkel van de firma Boom in Zeewolde. Deze vestiging kreeg een bouwlokatie aan het Kerkplein. Met de realisering van dit pand is het Kerkplein geheel gesloten, zodat er voor het winkelende publiek van Zeewolde een gezellig dorpsplein gaat ontstaan. Wat de verdere invulling van de centrumvoorzieningen betreft werden de nodige inspanningen gedaan om een HEMA-vestiging naar Zeewolde te halen. Hoewel niet meer geheel tot de taak van de Directie Flevoland behorend, waren de contacten uit het verleden van dien aard, dat de inzet gerechtvaardigd was. Voor de nabije toekomst wordt het niet ondenkbaar geacht dat, indien de gemeente Zeewolde hier eveneens positief op reageert, de Zeewoldenaar zijn eigen HEMA krijgt. Langs de boulevard werd in 1993 een nieuw horecabedrijf geopend. Het betrof hier een ijssalon annex petit restaurant. Het bijzondere bij deze vestiging was dat gebruik werd gemaakt van een van de -niet meer in de bedrijfsopzet passende- sanitaire gebouwen van de jachthaven Wolderwijd. Door reorganisatie van de jachthaven was dit gebouw niet meer nodig in het kader van het watersportgebeuren.
11
Hier komt makerij Van Das^elaar
AANNtMINGSMU
O|o,
OLDE R I K K E R T B V
De invulling van het centrum van Zeewolde. Links de winkel van Schoenmakerij Van Dasselaar in de Kerkstraat in aanbouw; rechts het nieuwe pand van fotograaf Rene Tuinte in de Raadhuisstraat.
12
Gezicht op het Kerkplein te Zeewolde. Rechts in aanbouw het pand van J. A. Boon & Zoon.
Ussalon "Fraiche" aan de boulevard te Zeewolde. 15
Het gebouw werd uiteraard geheel vernieuwd. Voorzien van een riant terras kan het geheel gezien worden als een verrijking voor de horeca in Zeewolde. Langs de Gelderseweg kwam een project gereed van projectontwikkelaar Amstelland. Het project bestaat uit de bouw van een aantal woningen en kantoorruimte.
Doorkijkje in Zeewolde.
Voor de verdere aankleding van het buitendijks gebied vonden er contacten plaats met diverse projectontwikkelaars. Genoemd kunnen worden Wilma Vastgoed, Amstelland en Mabon. De voorbereiding voor deze projecten werd ter hand genomen. Afronding zal de komende jaren plaatsvinden. De planvorming voor de vestiging van de tweede banketbakker in Zeewolde kreeg ook haar beslag. Aan het eind van de verslagperiode kon de bouwvergunning worden aangevraagd. Het plan behelst een winkelpand met een tweetal appartementen.
14
Industrie-vestigingen Op het industrieterrein Trekkersveld konden de resterende werkzaamheden inzake de bedrijfsvestigingen bijna worden afgerond. De kleine bedrijventerreinen Schepenveld en Gildenveld vroegen de nodige aandacht bij de afhandeling van de lopende projecten. De vestiging van een tegelzetbedrijf en een handelsondememing werd in gang gezet. Het bedrijfsverzamelgebouw 'De Kiel' te Zeewolde, waarvoor het Projectmanagement SRV-taken de verhuur coordineert, kende in het begin van het jaar een stroom van mutaties. Dat de gekozen formule een succes was, bleek uit het feit dat het gebouw het gehele jaar door volledig verhuurd was.
Recreatieve voorzieningen De recreatieve vestigingen in het buitengebied van Flevoland vroegen veel aandacht. Het terrein van RCN werd verkocht terwijl onderhandelingen werden gevoerd over de uitbreiding van de golfbaan te Zeewolde. Informele gesprekken vonden plaats met gegadigden voor de realisering van een tweedewoningencomplex langs de Bosruiterweg. Eveneens vonden inspanningen plaats voor het kampeerterrein aan deze weg. Met de Marina Muiderzand vond veelvuldig overleg plaats over de verdere uitbreiding van het complex. Diverse zaken konden worden afgerond terwijl voor de toekomst ambitieuze plannen op tafel liggen.
Diversen In het kader van de voorlichtingsactiviteiten werd medewerking verleend aan een gemeentelijk informatie-centrum voor de gemeente Zeewolde. Op de hoek van de Knardijk/Zeewolderdijk werd door de gemeente een gebouw gerealiseerd waarin de Directie Flevoland participeerde bij de totstandkoming van de informatiepanelen. Voor de gemeente Zeewolde werd een algemene promotiefolder samengesteld. De inspanningen om te komen tot een voorlichtingsfilm voor de gemeente Zeewolde vroegen de nodige tijd en aandacht. Door het Projectmanagement SRV-taken werden ook een aantal niet afdelingsgebonden zaken behartigd. In dit kader kunnen worden genoemd het voeren van het secretariaat van de Consensuscommissie Renovatie Smedinghuis, de vertegenwoordiging in de Redactiecommissie Cultuurwijzer namens de gehele hoofdafdeling en het verlenen van medewerking bij het tot standkomen van het Distributie-Planologisch Onderzoek ten behoeve van de gemeente Zeewolde.
15
Bedrijfsbureau. V.l.n.r.: H. Roelofs, G. ter Morsche, Mevr. A. Veldema-van Aarsen, W.J. v.d. Belt en Ing. W.A. Versprille.
16
4. Bedrijfsbureau
Personele aspecten Voor de medewerkers van het Bedrijfsbureau was 1993 een tamelijk hectisch jaar! Er werd weer -en niet te vergeefs- een sterk beroep gedaan op hun inzet, flexibiliteit en loyaliteit. In grote lijnen is het daardoor gelukt de vele taken, zowel geplande als onverwachte, tot tevredenheid uit te voeren. In 1993 verlieten twee medewerkers de organisatie. Wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd moest de heer O.K. Kater per 1 mei zijn functie neerleggen. De afdeling prijst zich gelukkig dat het mogelijk is gebleken dat hij op part-time basis nog een deel van zijn werkzaamheden bleef vervullen. Begin September nam SO afscheid van Lips Nijborg. Hij was sinds vele jaren coordinator van de informatievoorziening binnen SO en als zodanig medewerker van het Bedrijfsbureau. Zijn afscheid kwam ca. 1 jaar eerder dan in het personeelsplaatsenplan stond aangegeven. Door een gelukkige samenloop van omstandigheden en een positieve inzet van alle betrokkenen, niet in het minst van Lips Nijborg zelf, bleek het mogelijk om hem binnen RWS te herplaatsen nadat hij met goed gevolg een bijscholingscursus had gevolgd. Het gevolg was echter ook dat een aantal taken door anderen moest worden overgenomen. Binnen het Bedrijfsbureau was hierdoor zeker sprake van enige overbelasting, wat tot prioriteitsstelling noopte. Per ultimo 1993 waren bij het Bedrijfsbureau tewerkgesteld: Annie Veldema, Wim van den Belt, Gerrit ter Morsche, Henk Roelofs en Wim Versprille. Daarnaast werd, zoals vermeld, regelmatig een beroep gedaan op de heer O.K. Kater, terwijl Corry van Honk, secretaresse hoofd SO, veelvuldig bij het werk van het Bedrijfsbureau was betrokken. Ook in 1993 was het hoofd van het Bedrijfsbureau weer belast met de coordinatie van de uitvoering van de Heroverweging RIJP, daarbij secretarieel ondersteund door Corry van Honk.
Werkzaamheden De werkzaamheden van het Bedrijfsbureau lagen in 1993 op het gebied van -
planning van werken en financiele middelen beheer van budgetten bewaken van de bestuursovereenkomsten met Zeewolde en Almere onderhouden van de administratieve organisatie het verzorgen van uitbesteding aan adviesbureaus het regelmatig adviseren van CXPB.
Daarnaast verrichtte het Bedrijfsbureau nog een aantal meer algemene werkzaamheden op het gebied van beleidsondersteuning, personeelszorg, organisatie, secretariaat en coordinatie van automatiseringszaken voor de hoofdafdeling. In 1993 werd het planningsprogramma voor landmeetkundige werkzaamheden operationeel. Via het programma Superproject werd hiermee een deel van het meet- en tekenwerk t.b.v. de woningbouw Almere zichtbaar gemaakt evenals de hiervoor benodigde capaciteit. In het kader van het directiebeleid om grote projecten apart te kunnen volgen, werd de planning van een in Almere-Stad te realiseren openbaar-vervoerbaan gepresenteerd.
17
Bestuursovereenkomst Almere.
18
in afrondingsfase.
19
De resultaten van de financiele planning waren in 1993 wat betreft het onderdeel "Sociaal Economische Ontwikkeling" bevredigend; de middelen waren ruim voldoende om de noodzakelijke werkzaamheden tijdig te kunnen uitvoeren. In de ontvangsten-sector bleek wederom dat het onmogelijk is deze te plannen. Voor vaste posten als pachten, huren etc. lukt dit prima, maar de ontvangsten uit incidentele verkopen onttrekken zich aan het planningsregime. De invloed van de markt, van de economische omstandigheden, zowel in de agrarische als in de stedelijke sector en het aankoopbeleid van de gemeenten laten zich slecht regisseren. In 1993 gingen de ontvangsten ver uit boven de in het Werkplan opgenomen ramingen. De realisering van de uitgaven op het onderdeel "Bouwkundige Werken" verliep voor wat betreft het project Almere moeizaam. Hier wreekte zich de sterke afhankelijkheid van de telkenmale te optimistisch blijkende projectplanning van de gemeente. Door een structurele ondercapaciteit in enkele sectoren bij de gemeente kon een groot aantal werken niet tijdig in uitvoering komen, waardoor ook de financiele planning in het gedrang kwam. Mede debet hieraan was ook de medio november ingevallen vorstperiode, hetgeen tot een productieverlies leidde van ca. 5%. Nauw verwant aan het bovenvermelde is het budgetbeheer. Het Bedrijfsbureau beheerde ten behoeve van de budgethouder, Hoofd SO, in 1993 de artikelonderdelen 06.02 "Bouwkundige Werken" en 06.03 " Sociaal-Economische Ontwikkeling". De toegewezen middelen op 06.02 beliepen incl. enkele aanvullingen / 73,0 min. In overeenstemming met de negatieve ontwikkelingen van het werkenpakket door opgetreden vertragingen bij het project Almere en bij de renovatie van het Smedinghuis werd een bedrag van / 9,8 min ter reservering teruggegeven aan de Hoofddirectie. De niet gerealiseerde middelen voor het project Almere komen in volgende jaren wel weer beschikbaar voor de uitvoering van de bestuursovereenkomst met gemeente Almere. De uiteindelijke realisatie op het artikelonderdeel 06.02 beliep / min. De middelen op artikelonderdeel 06.03 beliepen / 15,6 min; de ven bedroegen / 14,2 min. De onderbesteding ontstond omdat domeinbeheer en landmeetkundig werk minder middelen nodig dan waarop was gerekend.
63,2 uitgavoor waren
Het budgetbeheer stond in 1993 sterk onder invloed van het operationeel worden van het FAIS-systeem (V&W breed Financieel Adminis t r a t e Informatie Systeem) en van een verder doorgevoerde functiescheiding tussen de financiele administratie (CXPB) en het Bedrijfsbureau. Achteraf kon worden geconcludeerd dat FAIS zeker veel waardevolle elementen bezit, waardoor het meer dan voorheen op diverse niveaus gemakkelijker was inzicht te verkrijgen in de financiele gegevens en waardoor tijdig bijsturen mogelijk was. Voor het jaar 1993 gold echter -en zeker voor de beheerders- dat, door de vele kinderziekten, de vele mutaties en ook wel door onbekendheid, veel extra werk moest worden verricht en soms ook wel dubbel werk wegens gebleken onbetrouwbaarheid van de FAIS-gegevens. In 1994 zal moeten blijken of de positieve aspecten van FAIS zullen prevaleren. Ook werd in 1993 veel aandacht gegeven aan de bewaking van de uitvoering van de met de gemeenten Almere en Zeewolde gesloten bestuursovereenkomsten. Het handhaven van een evenwicht tussen wederzijdse rechten en plichten en de financiele consequenties daarvan vroeg een intensieve 20
begeleiding. In goed overleg tussen de afdelingen Domeinen (grondeigenaar), Projectuitvoering en -beheer (uitvoering van werken) en het Bedrijfsbureau (coordinatie, bewaking, financiele afwikkeling) werd bereikt dat onze rechtsopvolgers i.e. de Gemeenten datgene krijgen waar ze recht op hebben binnen de gestelde kaders, w.o. de financiele mogelijkheden. In 1993 kwam een eind aan de gronduitgiften door SO t.b.v. stedelijke vestigingen in de kernen. Daarmee is nu exact bekend welke werken nog door SO moeten worden gerealiseerd. Het totale volume aan budgettaire verplichtingen van DFL (SO) t.b.v. de Gemeenten beloopt na 1993 nog ca. / 67,0 min; in 1993 werd voor een bedrag van rond / 42,0 min aan werken uitgevoerd. In 1993 werd een nieuwe mandateringsregeling binnen RWS van kracht, waarbij de grensbedragen werden herzien. Ook de regelgeving m.b.t. contracten werd ingrijpend veranderd. Een en ander veroorzaakte binnen SO veel extra werk, wat zijn weerslag had op de activiteiten van de betreffende medewerker van het Bedrijfsbureau op A.O.-gebied. Nauw verbonden aan het hierboven besproken budgetbeheer en de administratieve organisatie was de in 1993 doorgevoerde functiescheiding op het gebied van comptabele verantwoordelijkheden. Dit leidde er toe dat een aantal administratieve werkzaamheden is verschoven van de controller-organisatie naar het Bedrijfsbureau. In overleg met de controller kon een ruime overgangsperiode worden verkregen, zodat de medewerkers van het Bedrijfsbureau de tijd kregen om -naast de overige nieuwigheden bij het Bedrijfsbureau- ook hierop in te spelen. Op het gebied van uitbestedingen aan adviesbureaus was in 1993 sprake van een stabiele situatie. Er kwamen nagenoeg geen nieuwe bureaus bij en met de in voorgaande jaren via uitbestedingsovereenkomsten aangegane relaties werd op de betrouwbaar gebleken voet voortgegaan. Met GEOGROEP (Grontmij) werd aansluitend aan de verstreken werkgarantie een aanvullend convenant voor de duur van 27? jaar gesloten. De totale omzet aan honoraria voor de adviesbureaus beliep in 1993 ca. / 16,0 min. Dit komt overeen met een inzet van ca. 100 manjaar. In het4e kwartaal van 1993 heeft een uitgebreide inventarisatie plaatsgevonden van de binnen SO in gebruik zijnde automatiserings hard- en software. Na analyse heeft dit geleid tot een onderhouds- en vervangingsplan op basis waarvan gedurende de komende 3 jaren een optimale inzet kan worden bereikt. Tot de meer routinematige werkzaamheden binnen het Bedrijfsbureau behoren de coordinatie en bewaking van het opleidingsplan en van de voor de taakuitvoering gereden prive-kilometers. Voor beide aspecten geldt dat SO zonder noemenswaardige problemen tot een optimale besteding is gekomen. In 1993 werd vanuit het Bedrijfsbureau secretariele ondersteuning gegeven aan een 2-tal werkconferenties van het directieteam. De in 1993 geleverde inzet van de medewerkers mag de dienstleiding het vertrouwen geven dat ook in de komende moeilijke laatste jaren van SO het Bedrijfsbureau voor zijn taak staat.
21
Onderzoek en Stedebouwkundig Ontwerp. V.l.n.r.: Drs. P. Davelaar, Mevr. E. Lenz-Riemersma, Ir. C. van der Wal, Drs. E. ter Haar, Mevr. J.C.M. van Haperen-Smulders, Drs. H.J. van Haperen, A. Knot, Mevr. Ir. C. van der Houwen en M.G.J. Jacobs. Op de foto ontbreekt Dr. Ir. J. Nicolai.
22
5. Onderzoek en stedebouwkundig ontwerp Algemeen Ir. J.J. Harkema (verkeerskundige en vele jaren als werknemersvertegenwoordiger actief in de Dienstcommissie en andere organen) verliet de dienst, vooruitlopend op de VUT-periode. Het jaar 1993 onderscheidde zich ongunstig door relatief veel ziekteverlof. Door enkele medewerkers werd actief deelgenomen aan het 15e internationale congres van de European Society for Rural Sociology (papers en excursie-verzorging). Tevens werd door drs. E. ter Haar een congres bezocht over "Vemieuwing in toerisme". Door ir. C. van der Wal werd een bijdrage geleverd aan het congres van de International New Town Association en dr. Ir. J. Nicolai bezocht het congres van de International Federation for Housing and Planning en verzorgde eveneens een paper. Door meerdere medewerkers werd inbreng geleverd in interne- en/of externe werkgroepen. (Zeewolde, SIAF, CCOR, Praamweg etc.)
Onderzoek Ten behoeve van de gemeente Zeewolde werden enkele onderzoeken begeleid en afgerond. 1. Het Volkshuisvestingsplan is in 1993 klaar gekomen na breed overleg binnen de gemeente. 2. Het Distributie Planologisch Onderzoek kwam in het najaar gereed. 3. Het onderzoek naar een aantal Welzijnsvoorzieningen is voltooid. 4. In februari kwam het onderzoek naar de "Omvang en regulering van de horeca in Zeewolde" beschikbaar. De uitvoering van deze onderzoeken werd in opdracht van Directie Flevoland verzorgd door respectievelijk: Companen (1), Instituut M i d den- en Kleinbedrijf Nederland (2 en 4) en de Stichting voor Ruimtelijk Onderzoek en Marketing (3). Publikatie van het eerder verrichte onderzoek naar de recreatief-toeristische bedrijvigheid in het Usselmeergebied vond plaats (Flevobericht 346, drs. E. ter Haar). Het evaluerend onderzoek naar de flexibiliteit van de landbouwstructuur op het nieuwe land kwam gereed (mevr. drs. B.S. Elbersen/Stogo) en werd besproken met de rentmeesters en de Raad voor de Bedrijfsontwikkeling in Flevoland. Op basis hiervan werd ook een paper gepresenteerd op het 15e internationale E.S.R.S.-congres. Mede met het oog op de economisch minder aantrekkelijke ontwikkeling in de akkerbouw werd door mevr. ir. C van der Houwen een studie verricht naarde "Economische modellering van akkerbouwbedrijven in Zuidelijk Flevoland in relatie tot milieu en EG-beleid" (Flevobericht 347). Ten behoeve van het pilot project Hoorn werd fase 3 afgerond door Grondmechanica Delft, waarmee de gidsprojecten zijn geselecteerd, die kunnen dienen om schade aan gebouwen te bepalen, die het gevolg kunnen zijn van vermindering van de stijghoogte van het diepe grondwater ten gevolge van de uitvoering van grote waterstaatkundige werken. De herprogrammering van het Demografisch Model werd vrijwel voltooid; alleen het testen moet nog plaats vinden (drs. H.J. van Haperen). Een actualisering van de vraag naar- en de ervaring met de huisvesting van ouderen in Zeewolde werd middels veldwerk van een HTS-stagiair (B. Meijerink) uitgevoerd (Werkdocument 1994- 7 Soo).
23
Een start werd gemaakt met evaluerende onderzoeken naar de stedebouwkundige ontwikkeling van de kernen in de IJsselmeerpolders (ir. C. van der Wal) en naar de koopkrachtbinding op het nieuwe land in sociaal-geografisch perspectief (drs. P. Davelaar). Adviezen op het gebied van openluchtrecreatie werden gegeven ten behoeve van de ROM-IJmeer-planvoorbereiding (drs. E. ter Haar). Voorbereidingen werden getroffen voor een onderzoek naar het vaargedrag (in brede zin) op het Markermeer (drs. E. ter Haar). Bijdragen werden voorbereid voor een publikatie over de inrichting van Zuidelijk Flevoland (landbouw, recreatie, bewoning en verzorging). In het kader van de bestuursovereenkomst met de gemeente Zeewolde werd een begin gemaakt met de opzet van een bedrijfsinformatiesysteem ten behoeve van een efficiente afwikkeling van vragen, bestuursinformatie, acquisitie enz. (de heer en mevr. Van Haperen). Een (laatste) Statistisch Overzicht Zeewolde 1992 (dec.) werd verzorgd door de afdeling (mevr. Van Haperen en mevr. Lenz). Diverse activiteiten werden ontplooid ten behoeve van het Genootschap Flevo (drs. E. ter Haar).
Stedebouw Op basis van een uitleen-overeenkomst werden diverse adviserende werkzaamheden verricht voor de gemeente Zeewolde (ir. C. van der Wal). Er werden bijdragen geleverd voor het MIP-NOP-project, ten behoeve van het Beeld-Kwaliteit Plan voor de Noordoostpolder en aan de Monumenten Selectie Procedure (ir. C. van der Wal). De tekenkamer leverde produktie ten behoeve van presentatie, gronduitgifte en publikaties van afdelingsmedewerkers. Het merendeel van het nog resterende tekeningen-archief werd aan de gemeente Zeewolde overgedragen. Een rapport dat richtlijnen voor de ontwikkeling van de structuur van bebouwde gebieden ontwikkelt, zodat zo'n gebied een bijdrage kan leveren aan de verwerkelijking van het verkeer- en vervoerbeleid, werd geschikt gemaakt voor publikatie. De richtlijnen zijn onder andere gelegd naast de plannen voor en de feitelijke situatie in Lelystad, Almere en Zeewolde (dr. ir. J. Nicolai). Ten behoeve van het congres "Cities for tomorrow" van de International Federation for Housing and Planning werd een paper aangeboden dat voor verschillende landen het thema verstedelijking benadert vanuit een efficiente inzet van de infrastructuur voor verkeer en vervoer. Voor het oostelijk deel van Zuidelijk Flevoland zijn, ten behoeve van een boek over de inrichting van dat gebied, het kader, de beleidsontwikkeling en de planvorming met betrekking tot de wegen, de vaarwegen en de buisleidingen beschreven; bovendien werden de plannen en het resultaat geevalueerd (dr. ir. J. Niciolai).
24
In 1993 werden gegevens over het bodemgebruik in het Usselmeergebied in 1989 van het Centraal Bureau voor de Statistiek voor verschillende doeleinden gebruikt. Ten behoeve van de kennis- en instrumentontwikkeling in het programma SVV-stad van het Directoraat-Generaal voor het Vervoer werden voor het deelproject auto-arme gebieden twee projecten voorgesteld. Het ene voorstel betrof een evaluatie van de mate waarin de wegen- en padenstructuur van Lelystad bijdraagt aan het realiseren van auto-arme woongebieden. In het tweede voorstel stond een evaluatie centraal van een woonbuurt met 570 woningen, die omstreeks 20 jaar geleden gebouwd werd, en waar de parkeerplaatsen consequent aan de buitenkant van de buurt gelegd zijn. Voor de werkgroep die een advies moest uitbrengen over de destijds nog toekomstige vestigingsplaats van Rijkswaterstaat oost werd nagegaan, of uit de Vinex een voorkeur af te leiden is voor een van de vijf mogelijke locaties. Dat bleek niet het geval. In een tijdschriftartikel werd voorgesteld, de beoogde verstedelijking aan de oostkant van Amsterdam iets op te schuiven, naar een plek tussen Waterland en Almere. Voor een trace van de Hanzelijn werden de ruimtelijke gevolgen geinventariseerd. Daarnaast werd een aanvulling gemaakt op de haalbaarheidsstudie Hanzespoorlijn - Zuiderzeespoorlijn (dr. ir. J. Nicolai). Naar aanleiding van een overzicht van de correspondentie tussen Directie Flevoland en GS van Flevoland over het streekplan Flevoland werden verschillen tussen de drie delen van dit streekplan geinventariseerd.
Milieu In het verslagjaar werd weer deelgenomen aan de activiteiten van de projectgroep bedrijfsinterne milieuzorg. Door een extern adviseur werd geinventariseerd in welke mate de uitvoerende diensten van Directie Flevoland -waaronder SO- voldoen aan milieuvoorschriften. Het rapport zal een bijdrage leveren aan nog te ondernemen acties.
Overig Voor de inrichting van het Nieuw Land Poldermuseum fungeerde de heer Nicolai als trekker van het thema "inrichting en ontwikkeling van het Usselmeergebied". Ten behoeve van reacties van Directie Flevoland van Rijkswaterstaat naar derden, werden vragen en opmerkingen gemaakt over het Structuurplan Groene Ruimte, het ontwerp-waterbeheersplan Fleverwaard, het integraal beheersplan Usselmeer en Markermeer en het Ontwerp interprovinciaal beleidsplan Markermeer. Daarnaast werd een reactie geleverd op de Ontwerp Structuurvisie Waterland 2005. Voor de Planologische Commissie SO werd het secretariaat verzorgd.
25
26
Papers 15e internationale E.S.R.S.-congres:
Davelaar, P.
The family farm and the influence of the state as project developer and landowner within the Zuiderzeeproject (Netherlands).
Elbersen, B.S./ STOGO
The future of the family farm in the four polders of the former Zuyderzee. Paper to E.S.R.S.-congress. Utrecht, 1993.
Haar, E. ter
Spatial socio-economic aspects of planning and reconstruction in the rural parts of the IJsselmeerpolders. Paper to E.S.R.S.-congress. Lelystad, 1993.
Houwen, C. van der
Application of lineair programming for analysis of relations between policy, environment and farm income. Paper to E.S.R.S.-congress. Lelystad, 1993.
Diverse publicaties: Wal, C. van der
De vormgeving van dorpen en steden in Flevoland. In: Ondernemend Flevoland sept. 1993. jrg. 11, nr 7.
Nicolai, J.
Urban and regional planning can contribute to optimum use of the infrastructure. Voor IFHPcongres.
Nicolai, J.
Wegen, vaarwegen en buisleidingen in het oostelijk deel van Zuidelijk Flevoland; kader, beleidsontwikkeling en planvorming, resultaat en evaluatie.
Nicolai, J.
Kan Amsterdam-Nieuw-Oost opschuiven? In: Stedebouw en Volkshuisvesting 1993 nr. 6.
Flevoberichten: Haar, E. ter
Publikatie van het eerder verrichte onderzoek naar de recreatief-toeristische bedrijvigheid in het Usselmeergebied vond plaats (Flevobericht 346).
Houwen, C. van der
Economische modellering van akkerbouwbedrijven in Zuidelijk Flevoland in relatie tot milieu en EG-beleid (Flevobericht 347)
Werkdocumenten: Nicolai, J.
De Vinex en het Zuiderzeeproject; een verkenning. Werkdocument 1993-6 Soo
Nicolai, J.
Haalbaarheidsstudie Hanzespoorlijn Zuiderzeespoorlijn; een aanvulling. Werkdocument 1993-24.
27
Domeinen. V.l.n.r.: G.R.J. Diffens, Mevr. A. Nota, Ir. H.W. van der Zijpp, Mevr. Mr. F.H. Dol, K. Schoonvelde, E.R. Abrahams, J. Pessink, Mevr. I. Spruit-van Dorp, J.A.A. Schrijver, Mevr. C.M.H. Blankevoort en W.H. Dekker. Op de foto ontbreken: Mevr. Mr. M.W. Ottenhof-van Dam en W. Fledderus.
28
6. Afdeling Domeinen
Het verslagjaar 1993 werd net als 1992 gekenmerkt door een groter aantal activiteiten dan aan het begin van het jaar werd voorzien. De afdeling Domeinen werd in 1993 uitgebreid met mw. mr. F.H. Dol, stafmedewerkster juridische zaken. Het aantal ambtelijke medewerkers van de onderafd. Vastgoedinformatie bleef in 1993 gehandhaafd op 3. Daarnaast werd voor de coordinatie van buitendienst-werkzaamheden voor de onderafd. Vastgoedinformatie een medewerker ingehuurd. De grotere bedrijvigheid kwam tot uiting in de domeinopbrengsten, welke oorspronkelijk geraamd op ca. / 32,0 min, hoger uitvielen, nl. / 82,0 min. Deze opbrengsten bestonden uit: verkopen gronden t.b.v. de stedelijke en recreatieve vestigingen / 41,0 min, agrarische verkopen / 17,0 min, opbrengst pacht en erfpacht / 15,0 min en / 9,0 min aan overige opbrengsten. Een bijzondere gebeurtenis in 1993 was de verkoop van het Lelycentre aan EMWO B.V. Een unieke vennootschap, omdat deze werd opgericht door 4 ondernemers uit het winkelcentrum. Conform de in 1988 bedachte constructie, waarbij de vennootschap eerst 4 jaar lang erfpachter van het winkelcentrum is geweest. werd op 1 april 1993 ten overstaan van notaris mr. V.M.J. Hak in het Smedinghuis de verkoopakte ondertekend. In Zeewolde werd, zoals afgesproken in de bestuursovereenkomst, nagenoeg het resterende A-gebied na taxatie overgedragen aan de gemeente. Ten aanzien van de Lauwerszee is inmiddels 6 2 % van het recreatieterrein Robbenoort verkocht aan de erfpachters. Voor het overige gedeelte heeft door tussenkomst van de Vereniging van Huiseigenaren een canonherziening op collectieve basis plaatsgevonden met 58 erfpachters. Contacten, gelegd in 1993 met de Directie der Domeinen, hebben ertoe geleid dat in 1994 een werkgroep wordt opgericht met het doel de overdracht te gaan voorbereiden van de werkzaamheden, de gebieden en een aantal formatieplaatsen met medewerkers aan de regionale directie Domeinen IJsselmeerpolders per 1-1-1997. In de agrarische sector werden een aantal zaken, welke in verband met complicerende factoren waren blijven liggen, afgewerkt. De pachtprijsherzieningen werden gerealiseerd; echter een deel van de pachters heeft de akte niet ondertekend vanwege hun bezwaren tegen waterschapslasten en de sierteelttoeslag. De canonherziening werd nog niet afgewerkt. Een pachtbedrijf werd ingeleverd (fruitteelt) wegens de economische problemen in de sector. Een paar erfpachters hebben hun fruitteeltbedrijf of weidebedrijf verkocht.
29
Het winkelcentrum
30
"Lelycentre"
werd verkocht.
Het aantal bestaande rechten, welke werden verleend voor een jaar c.q. meerdere jaren bedroeg in 1993 voor: vergunningen huur pacht gebruik ter bede ingebruikgevingen niet-agrarische erfpacht agrarische erfpacht verleend per brief verkopen agrarisch eigendom terbeschikkingstellingen opstalrecht geen gebruiksrecht Het totaal aantal bestaande rechten bedroeg derhalve:
73 49 245 4 5 132 227 56 89 10 1 46 937
Het aantal akten, gerealiseerd en ondertekend in 1993, bestond in Oostelijk Flevoland en Lauwerszee u i t : huur- en uitleenovereenkomsten vergunningen verkopen niet-agrarisch ergpacht
10 1 10 5
In Zuidelijk Flevoland bedroeg het aantal: huurakten vergunningen verkopen niet-agrarische erfpacht agrarische erfpacht verkopen agrarisch eigendom pacht
10 9 50 8 14 20 74
Er kwam een eerste contact tot stand met Center Pares, wat er mogelijk toe kan leiden dat in 1994 de verkoop van "De Eemhof" gerealiseerd wordt. De Nederlandse Caravan Club heeft te kennen gegeven de blote eigendom van het erfpachtsgoed (verblijfsrecreatie-accommodatie) aan de Dasselaarweg in Zeewolde te willen verwerven. Wederom werden diverse perceeltjes grond ten behoeve van transformatorruimten c.q. regelkamers in eigendom overgedragen aan de Provinciale Gelderse Energie-Maatschappij, P.G.E.M. Het streven is er op gericht de resterende perceeltjes in 1994 in eigendom over te dragen. Sinds September 1993 kwam het natuurvoorlichtingscentrum De Kemphaan terug in beheer bij Directie Flevoland. Het complex werd vervolgens aan de gemeente Almere te koop aangeboden. De onderhandelingen met de Nederlandse Spoorwegen en gemeente Almere vorderen gestaag met betrekking tot de overdracht van de spoorbaan. Voorbereidingen werden getroffen om het Natuurpark Lelystad over te dragen aan de Stichting Flevolandschap.
31
Medio 1993 waren de overeengekomen 4 jaren werkgarantie betreffende landmeetkundig werk met GRONTMIJ verstreken en was de totale som werkgarantie besteed. In verband met de uitvoering van de taken voor de periode tot 1-1-'97, die tot de projecttaken van de voormalige Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders gerekend moeten worden, is een blijvend beheer van de analoge en digitale gegevensbestanden, alsmede een aktuele vastgoedinformatievoorziening van belang. Op grond van bovenstaande overweging werd besloten de samenwerking met GEOGROEP te continueren en kon op 30 juni 1993 een convenant worden gesloten, waarin voorts werd overeengekomen dat de GEOGROEP B.V. in het Smedinghuis een kantoor handhaaft ter ondersteuning van de Directie Flevoland.
Tot de stroom van kartografische werkzaamheden, welke door tussenkomst van de afdeling jarenlang werden uitbesteed, behoorde het kartografische werk van de afd. Beplantingen van Ll. Besloten werd dat met ingang van 1994 dit werk geheel door en voor rekening van de afd. Beplantingen van Ll zal worden uitbesteed. Afgesproken werd aangaande deze materie periodiek overleg te blijven voeren.
Aan het begin van het verslagjaar verzocht het Kadaster Flevoland de afspraken over een geleidelijke teruggang in het meten en toepassen van akteposten, te beginnen in Almere, een jaar op te schorten. Een en ander als gevolg van de problematiek rondom de aanstaande verzelfstandiging van het Kadaster Flevoland. Gelet op een verantwoorde overdracht c.q. voortgang werd besloten hierin tegemoet te komen. Ten opzichte van voorgaande jaren was het totaal aantal gemeten en verwerkte akteposten toegenomen. In de gemeente Almere werden 2.088 akteposten gemeten, voor de gemeente Zeewolde waren dat er 425. Het aantal toegepaste akteposten in 1993 bedroeg voor de gemeente Almere 2.071 en voor de gemeente Zeewolde 342 Tevens werden er, noodzakelijk door voortdurende stedelijke uitbreiding, 14 nieuwe plans aangelegd en tal van stichtingsmetingen verwerkt. Na een algehele controle en aktualisering van de technische grondslag in de gemeenten Almere en Zeewolde, werd het bestand overgedragen aan het Kadaster Flevoland. De onderhandelingen en intensief overleg met de verschillende participanten (gemeente, nutsbedrijven, heemraadschap, provincie) over vervaardiging en bijhouding Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN) voor de gemeente Almere hebben ertoe geleid, dat medio 1993 door de laatste deelnemer het contract getekend werd. Hiermede werd een goede basis gelegd (technisch, financieel) voor de verdere bijhouding van grootschalige topografie in de gemeente Almere. Bij de overdrachten, zowel in beheer en onderhoud als eigendom, werd ondersteuning verleend door deelname in voorbereidende besprekingen, vastlegging van grenzen, metingen en vervaardiging van kaartmateriaal en oppervlaktegegevens. Het herstel-KB, waarin de eigendomssituatie van de Provincie Flevoland en Heemraadschap Fleverwaard gedetailleerd wordt geregeld, werd afgerond en is aan provincie en heemraadschap voor commentaar aangeboden.
32
33
Voor de overdracht naar Staatsbosbeheer werd de 12e overdracht gereed gemaakt. Daarnaast werden, voor Staatsbosbeheer in Driebergen, digitale topografische bestanden van de overgedragen bossen en hun omgeving, zowel in Zuidelijk Flevoland als het Lauwersmeergebied, vervaardigd. Ten behoeve van het jachtbeheer werden bestanden en kaartmateriaal van het Lauwersmeergebied vervaardigd en de bestaande gegevens van Zuidelijk Flevoland geaktualiseerd. Voor peilmerkennet Nederland zijn de hoogtemerken in Zuidelijk Flevoland overgedragen aan de afd. NAP van de Meetkundige Dienst (MD) te Delft. Fotovluchten werden uitgevoerd voor de vervaardiging van fotomontages van het stedelijk gebied van Almere en Zeewolde. Met behulp van digitale fotomodellen en analoog kaartmateriaal van de Meetkundige Dienst werd een digitaal bestand van de Schelde-Rijnverbinding vervaardigd, dat nagenoeg gereed kwam. De kleinschalige bestanden, extern opgeslagen in rastervorm, werden bijgehouden en op verzoek geproduceerd zowel in zwart/wit als in kleur. Besprekingen met de Provincie Flevoland hebben plaatsgevonden over de overdracht van deze bestanden. De aanvankelijke gedachte deze rasterbestanden te converteren naar vektorbestanden werd losgelaten. Op grond van het beschikbaar komen van een kleinschalig vektorbestand van de Topografische Dienst omstreeks 1996, hetgeen Flevoland en een groot deel van Nederland uniform zal bedekken en op grond van de mogelijkheden van de huidige hybride systemen waarover de Provincie thans beschikt, werd overeengekomen het bestand in zijn huidige rastervorm aan de Provincie Flevoland over te dragen. Medewerking werd verleend bij het opzetten en vormgeven van exposities en informatiepanelen. Ook werd veel tekenwerk verricht voor de illustraties van rapporten en brochures, zowel in zwart/wit als in kleur. Om de kennis op peil te houden werden congressen en studiedagen bezocht. Over het afgelopen jaar kan teruggezien worden op een goede administratieve ondersteuning, noodzakelijk om inzicht te hebben in de stand van zaken inzake opdrachten en werkgarantie, alsmede een tijdige verwerking van offertes en aangegane verplichtingen.
3A
Luchtopname van de golfbaan te Almere.
35
Agrarische Vestigingen en Domeinbeheer. V.l.n.r.: E. Horring, N.F. de Jong, H. Rozendaal, Mevr. F. Stavast en Ing. G.A.V. van Hedel.
36
7. Agrarische vestigingen en domeinbeheer
Gerealiseerde agrarische uitgiften Op 31 oktober 1993 was, van het bij de Directie Flevoland in beheer zijnde deel van Zuidelijk Flevoland, 14.262 ha uitgegeven. Op deze oppervlakte werden in totaal 295 bedrijven gesticht. De verdeling naar grondgebruik is: - akkerbouw -weide - fruitteelt
163 102 30
bedrijven bedrijven bedrijven, inclusief 1 boomkwekerij.
Deze bedrijven zijn in de volgende uitgiftemodaliteiten verdeeld: -
in in in in in
pacht 146 erfpacht 91 eigendom 18 eigendom/pacht 33 eigendom/erfpacht 7
bedrijven bedrijven bedrijven bedrijven bedrijven
In het Lauwersmeergebied is de uitgifte van bedrijven per 1 november 1992 beeindigd. Vanaf 1 november 1987 werden in totaal 5 bedrijven uitgegeven, waarvan 4 akkerbouwbedrijven en 1 weidebedrijf. De onderverdeling in uitgiftemodaliteiten bedroeg als volgt: - in pacht 2 bedrijven - in eigendom 1 bedrijf - in eigendom/pacht 2 bedrijven De totale uitgegeven oppervlakte bedroeg 391 ha.
Bijzonder domeinbeheer stedelijk gebied Evenals in 1992 heeft het bijzonder domeinbeheer in het stedelijk gebied voornamelijk bestaan uit het schouwen van bouwpercelen op de mate van bouwrijpheid. In Zeewolde werd grond voor 8 projekten geschouwd. Overigens heeft het schouwen in het stedelijk gebied dit jaar voor het laatst plaatsgevonden vanwege de overgang van de uitgifteverantwoordelijkheid naar de gemeente Zeewolde. Vanaf het begin van de zeventiger jaren is de toenmalige afdeling Technisch Beheer Landbouw- en Recreatiebedrijven van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders betrokken geweest bij het werk van de afdeling Stedelijke en Recreatieve Vestigingen. Zeer veel terreinen werden geschouwd, het eerst in Lelystad, vervolgens in Almere en tenslotte in Zeewolde.
Landbouwgronden in Zuidelijk Flevoland Het oorspronkelijke uitgifteplan 1993 met betrekking tot landbouwgronden in Flevoland omvatte 7 bedrijven, te weten: 5 akkerbouw- en 2 weidebedrijven met een gezamenlijke oppervlakte van 440 ha. Aan de uitgifte 1993 konden nog 2 akkerbouwbedrijven en 1 weidebedrijf van voorgaande uitgiften worden toegevoegd. Dit betrof bedrijven, waarvan de kandidaten na de aanbieding hadden bedankt, dan wel waarvoor toen geen urgente kandidaten aanwezig waren.
37
In totaal waren 7 akkerbouw- en 3 weidebedrijven met een totale oppervlakte van 635 ha beschikbaar. Afhankelijk van de behoefte kon de verdeling tussen akkerbouw- en weidebedrijven worden aangepast ten gunste van de uitgifte van weidebedrijven. Evenals in 1992 zou de uitgifte 1993 in beginsel alleen in eigendom plaatsvinden. Afhankelijk van de opbrengst van de te verkopen gronden van het op het oude land in te leveren bedrijf, konden de bedrijven echter ook deels in eigendom, deels in pacht worden aangeboden. Voor het erf met een minimale oppervlakte van 1 ha werd een grondprijs van / 80.000,- gehanteerd. In vergelijking met 1992 betekende dit een stijging van de prijs met / 6.000,=. Voor de cultuurgrond bedroeg de grondprijs / 57.5O0,=/ha. Ten opzichte van 1992 hield dit tevens een prijsstijging in en wel met / 2.500,=/ha. Zoals gebruikelijk werd vervolgens, voor wat de prijs voor cultuurgrond betreft, onderscheid gemaakt tussen gegadigden die hun gronden tegen de reele argrarische waarde overdroegen aan het bureau Beheer Landbouwgronden (BBL) en de gegadigden die moesten wijken voor stadsuitbreiding, dan wel voor het oplossen van knelpunten t.b.v. het algemeen belang. Aan de gegadigden uit de eerstgenoemde categorie werd de gebruikelijke korting van / 5.000,=/ha in rekening toegekend, zodat hen een koopprijs van / 52.500,=/ha in rekening werd gebracht, De gegadigden uit de laatstgenoemde categorie kochten voor de bovengenoemde getaxeerde prijs van / 57.500,=/ha. Voor een andere categorie gegadigden, nl. die een bijzonder bedrijf wensten te vestigen, gold eveneens de getaxeerde prijs van / 57.500,=/ha. Een en ander had tot gevolg dat 5 bedrijven niet werden toegewezen. Voor deze bedrijven konden geen geschikte kandidaten worden geselecteerd. Het resultaat van de uitgifte 1993 werd als matig gekwalificeerd. Het aantal sollicitanten en de daaruit voortvloeiende weinig urgente kandidaten waren daar debet aan. Voor de 10 uit te geven bedrijven hadden zich 149 belangstellenden gemeld, waarvan er uiteindelijk 43 solliciteerden. (1992: 282 en 93). Deze sollicitanten waren afkomstig uit de volgende categorieen: - Aankoopgebieden B.B.L.(28) (landinrichting, reservaten, natuurontwikkeling etc.) - Gedupeerden door werken van openbaar belang/bestemmingswijzigingen (3) - Domeingebieden (7) - Vrije sector (5) Van de in totaal 43 sollicitanten werden er slechts 9 gesteund, t.w. 7 B.B.L.-kandidaten en 2 kandidaten uit domeingebieden. In de categorie gedupeerden bevonden zich geen urgente kandidaten. Van deze 9 sollicitanten vielen er tenslotte 5 af, die o.a. niet aan de door de Directie Flevoland gestelde eisen konden voldoen. Na selectie en voorts na overleg met betrokken instanties, zoals B.B.L., rentambten etc. konden aan 4 gegadigden in totaal 5 bedrijven worden aangeboden (3 akkerbouw- en 2 weidebedrijven met een totale oppervlakte van 303 ha).
38
Recentelijk uitgegeven akkerbouwbedn\f (boven) en weidebedrijf (onder).
39
Vanwege de grote hoeveelheid in te leveren oppervlakte grond werd aan 1 gegadigde 2 bedrijven toegewezen. Naar verwachting leveren de 5 uitgegeven landbouwbedrijven de Staat door verkoop van domeingronden een financiele opbrengst op van ca. / 2,0 min.
Fruitteeltgronden in Zuidelijk Flevoland Het uitgifteplan 1993 omvatte 2 fruitteeltbedrijven met een gezamenlijke oppervlakte van 40 ha. Aan de uitgifte konden nog 3 fruitteeltbedrijven van de uitgifte 1992, in totaal 50 ha groot, worden toegevoegd. In totaal waren er dus 5 bedrijven met een gezamenlijke oppervlakte van 90 ha beschikbaar. De Directie Flevoland besloot echter, gelet op de ervaringen met de uitgifte 1992 en de nog beschikbare bedrijven voor uitgifte tot en met het jaar 1996, om slechts 2 fruitteeltbedrijven in het prospectus op te nemen. Dit had tot gevolg dat er voor de komende 3 jaar 2 fruitteeltbedrijven per jaar zouden kunnen worden uitgegeven. Evenals bij de landbouwuitgifte zou in beginsel alleen uitgifte in eigendom plaatsvinden, doch verkrijging van deels in eigendom, deels in pacht behoorde ook tot de mogelijkheden. Voor de categorie "vrije sector" behoefde, evenals in 1992, echter alleen het erf te worden aangekocht. De grondprijs voor het erf met een oppervlakte van minimaal 0,50 ha bedroeg / 51.500,-; een verhoging van / 4.000,- t.o.v. 1992. Voor een eventuele aankoop van cultuurgrond kon aan B.B.L.gegadigden / 57.500,- per ha in rekening worden gebracht. Voor de categorieen gedupeerden en "vrije sector" / 62.500,-. In vergelijking met 1992 betekende dit voor beide bedragen een verhoging van / 2.500,-. Voor de 2 bedrijven hadden zich 9 belangstellenden gemeld (1992: 30). Het aantal sollicitanten bedroeg slechts 2, die tot de categorie "vrije sector" behoorden. Beide sollicitanten waren reeds werkzaam op argrarische bedrijven in Zuidelijk Flevoland. Na intern beraad werd besloten de bedrijven niet toe te wijzen, doch door te schuiven naar de uitgifte 1994.
Nog beschikbaar voor uitgifte Naar verwachting is er nog een oppervlakte van ca. 2.000 ha voor uitgifte beschikbaar, d.w.z. voor ca. 25 landbouw- en 8 fruitteeltbedrijven. Per gemeente kan de oppervlakte als volgt worden verdeeld: Almere Lelystad Zeewolde
ca. ca. ca.
400 ha 200 ha 1.400 ha
Bedrijfsbeeindiging Dit jaar werd de Directie Flevoland in toenemende mate geconfronteerd met bedrijfsbeeindiging in het kader van de slechte financiele positie van enkele landbouw- en fruitteeltbedrijven. Hoewel er in voorgaande jaren ook wel sprake was van bedrijfsbeindiging, vond dit meestal plaats in het kader van pachtopvolging.
40
Zowel in de akkerbouw- als in de fruitteeltsector is de laatste jaren sprake van slechte financiele resultaten. In de akkerbouwsector stonden de prijzen van consumptieaardappelen, een van de hoofdgewassen in het bouwplan van de agrariers in Zuidelijk Flevoland, al een paar jaar onder druk. De fruitteeltsector in Zuidelijk Flevoland heeft in 1992/1993 -na meerdere jaren een forse opbrengstderving te hebben geleden ten gevolge van het ontbreken van goed beregeningswater- een hoge kg-opbrengst kunnen realiseren. Voor de fruittelers betekende dit een uitstekend resultaat, doch niet alleen in Zuidelijk Flevoland, maar ook in geheel Nederland werden hoge kg-opbrengsten geoogst. Dit resulteerde in uitermate lage prijzen. Een aantal fruittelers in Zuidelijk Flevoland kon niet meer aan hun financiele verplichtingen voldoen en was genoodzaakt hun bedrijfsexploitatie te beeindigen. De afdeling Agrarische Vestigingen en Domeinbeheer heeft samen met de afdeling Domeinen een beleid op het gebied van bedrijfsbeeindiging ontwikkeld. Naast juridische aspecten moest evenals bij uitgifte o.a. inzicht in de financiele positie van betrokkene worden verkregen. Voor zover daar sprake van was, heeft de Directie Flevoland aan enkele bedrijven oplossingen kunnen bieden.
Uitgegeven weidebedrijf aan de Wulpweg.
41
Projectuitvoering en -beheer. Bovenaan de trap: Ing. P. Houkema, daaronder v.l.n.r.: J.R.J. Aerts, S. Overal, J.B.G. Orie en H. Seybel, links op de trap: Mevr. C. van Maanen-Broeders daaronder I. Hegen. Voorste rij v.l.n.r: J.A. van Olst, G. van Eerbeek, J. Moerbeek, K. van Ommen, E. Hofman, Ir. P.A. van Rijen, J. Gaal, B.H. Lim, Mevr. M.M.J. Frelink, Ir. J. van Doom en H. Visser. Op de foto ontbreken: G. van de Rozenberg en W. Reumer.
42
8. Projectuitvoering en -beheer
Algemeen Met de opening van het jongerencentrum te Zeewolde op 19 mei 1993 door de Minister van Verkeer en Waterstaat en de oplevering van een buurthuis en een parkeergarage in Almere, kwam in 1993 een einde aan de directe betrokkendheid van de afdeling bij het realiseren van bouwkundige objecten binnen de met de gemeenten gesloten bestuursovereenkomsten. In tegenstelling tot de bouwkundige sector is de inbreng van de afdeling op civieltechnisch gebied m.n. in Almere nog aanzienlijk; voor beide bovengenoemde Gemeenten werden inmiddels de nog binnen de bestuursovereenkomsten uit te voeren werken in detail geinventariseerd. De werkwijze, die gebaseerd is op een zeer vergaande uitbesteding van advieswerkzaamheden, werd ook in 1993 doorgezet, getuige het totaal betaalde bedrag aan adviseurskosten dat met rond / 11,0 min nog wat hoger lag dan de advieskosten over 1992. Voor verreweg de meeste projecten en voor werkzaamheden in de sector beheer en onderhoud werd hierbij gebruik gemaakt van de diensten van 2 adviesbureaus waarmee eerder privatiseringsovereenkomsten werden gesloten, t.w. GRONTMIJ (civieltechnisch) en BDG (bouwkundig). Naast de gangbare randvoorwaarden (techniek, tijd, kosten), die gesteld worden bij de voorbereiding en uitvoering van projecten, kwam in 1993 in twee gevallen het milieu-aspect nadrukkelijk aan de orde, n.l. bij het hergebruik van wegenbouwstoffen uit een bestaand depot voor de aanleg van de kernhoofdweg 4 in Almere en bij een voorstel voor een alternatieve methode voor de aanleg van geluidswallen. In beide gevallen bleek, mede door het gegeven dat de werken na oplevering worden overgedragen aan de rechtsopvolger, dat de milieuregelgeving vooralsnog niet eenduidig is en dat "duurzaam bouwen" extra inspanning en overtuigingskracht vraagt. De in het jaarverslag 1992 uitgesproken verwachting dat de regelgeving op het gebied van uniforme contractadministratie aangepast en vereenvoudigd zou worden, is niet uitgekomen. Een langdurige discussie binnen RWS hierover heeft helaas niet mogen leiden tot een beter hanteerbare regelgeving op dit gebied.
Utiliteitsbouw In 1993 werden de laatste bouwprojecten in de kernen opgeleverd. Het betrof 3 projecten in Almere, en wel een parkeergarage voor ca. 400 auto's in het centrum van Almere-Stad, een kleedaccommodatie voor de korfbalvereniging op het sportveld in 2P en een buurthuis in de wijk 3H in Almere-Buiten. Een bouwkundig project waar de afdeling (zijdelings) bemoeienis mee had, betreft het multifunctioneel zwembad in Almere-Buiten, dat in de afbouwfase verkeert. In Zeewolde werd de rol van SO op bouwkundig gebied afgerond met de feestelijke ingebruikneming van het jongerencentrum. In het Almeerderhout werd een toiletvoorziening gebouwd ten behoeve van het natuurkampeerterrein op FZ 58. Ten behoeve van het beheer van het Natuurpark Lelystad, mede gericht op de komende privatisering van het park, werd het beheersgebouw 43
Buurthuis
Almere-Buiten.
V!
Kleedgebouw Korfbal, 44
Almere-Stad.
Parkeergarage, Almere-Stad. 45
aangepast aan de jongste ontwikkelingen op wildbeheersgebied en werd een nieuw bedrijfsgebouw gerealiseerd.
Agrarische bedrijfsbebouwing De werkzaamheden bleven dit jaar beperkt tot het uitvoeren van diverse onderhouds- en schilderwerken aan woningen en bedrijfsgebouwen van pachters.
Technische installaties / Openbare verlichting / Nutsvoorzieningen Veel aandacht werd gegeven aan de renovatie van het Smedinghuis. Hoewel het grootste deel van de werktuigkundige en elektrotechnische installaties in voorgaande jaren werd vernieuwd, bleek telkenmale weer de grote verwevenheid van de installaties met de thans in voorbereiding zijnde renovatie van het interieur. De herziening van het contract met de PGEM betreffende de electrificatie van Zuidelijk Flevoland kwam in 1993 tot afronding. Voor de periode tot ultimo 1996 werden goede afspraken gemaakt. De afdeling verzorgde ook in 1993 weer de aanleg van de openbare verlichting in Almere en Zeewolde, althans voor zover het betrekking had op de afwerkprogramma's. De afdeling was ook belast met de openbare verlichting t.b.v. de hoofdinfrastructuur in Almere. Deze werkzaamheden vonden plaats in nauw overleg met de civieltechnische projectbegeleiders conform het door de Gemeente gevoerde beleid. Een bijzonder project in deze sector was de verlichting van het autobusstation in Almere-Buiten.
Bedrijfsgebouw
46
Natuurpark
Lelystad.
Technisch hoogstandje: Busplein
Almere-Buiten.
47
Civieltechnische infrastructuur In 1993 gelukte het in Almere de achterstand weg te werken in het aanbrengen van de beveiliging op de kruisingen van de vrijliggende openbaarvervoerbaan met de andere verkeersstromen. Niet minder dan 40 kruisingen werden hiertoe voorzien van een adequate voorziening, waarbij de verkeersdeelnemers worden gewaarschuwd via zowel akoestische als visuele signalering. Per 3 kruispunten is een verkeersregelautomaat geplaatst. O m de invoeging van het stedelijk busverkeer op de A6 te vergemakkelijken werd op de Hoge Ring nabij de A6 een aparte busstrook met verkeerssignalering gerealiseerd; op bedrijventerrein De Vaart I werd een kortsluiting in het buscircuit aangelegd. In Almere-Buiten kwam de afbouw van de openbaarvervoerbaan door de wijken 3D en 3H gereed. De snelle ontwikkeling van de stad, en daarmee ook de toeneming van het verkeer op de autowegen, heeft de met de realisering van de kruispuntbeveiligingen belaste medewerkers (incl. adviesbureau!) onder sterke druk gezet. Veelal was sprake van inpassing in bestaande situaties, wat vaak bijzondere maatregelen vereist. In totaal werden op 6 kruispunten verkeersregelinstallaties geplaatst en werden bovendien 2 rotondes aangelegd. De kern Almere-Buiten-Midden kreeg een directe aansluiting op de A6. Juist voor het eind van het verslagjaar kwam de eerste aanlegfase van deze nieuwe kernhoofdweg gereed. Bij de constructie van de fundering werd op grote schaal gebruik gemaakt van materiaal dat vrijkwam uit een oud depot van wegenbouwstoffen. Via een speciale bewerking en met in achtneming van maatregelen om uitloging te voorkomen, werd niet zo zeer een goedkope dan wel een milieuverantwoorde constructie gerealiseerd. In de Buitenruimte van Almere werden diverse langzaamverkeerroutes gerealiseerd. In het Noorderplassengebied werd 3 km weg voor gemengd verkeer van een definitieve asfaltlaag voorzien. Ter weerszijden van Almere-Haven werd een bij de dijkbouw in 1964 aangelegde fietsstrook voorzien van een definitieve asfaltverharding. Ten oosten van Almere-Buiten werd een ca. 8 km betonnen fietspad aangelegd, als onderdeel van een doorgaande route ten noorden van de Lage Vaart tussen Almere en Lelystad. Langs de Hoge Vaart in Almere-Stad werd een ca. 6 km lang fietspad aangelegd, eveneens in beton. Hiermee kwam o.m. een veilige fietsroute tot stand tussen het gebied nabij het golfterrein en de stad. De ontsluitingsweg van de kern Almere-Hout (Watersnipweg) werd aangepast aan de eisen van het moderne verkeer door verbreding van 3'/.' tot 7 meter en door het aanbrengen van kruispuntverlichting. Tijdig voor de start van de bewoning in de wijk Almere-Stad-Oost (2R) kwam de bouw van het hoofdrioolgemaal gereed, met een bijbehorende hoofdpersleiding naar de rioolwaterzuivering op De Vaart. Na de vorstperiode, die onverwacht hevig toesloeg in november 1993, werd SO geconfronteerd met het verschijnsel "opdooi". De kernhoofdweg 3 in Almere-Stad, voorzien van een tijdelijke asfalt-verharding, werd hierdoor onbruikbaar, wat een voor de stad onmogelijke verkeerssituatie veroorzaakte. Met man en macht is het gelukt om -ondanks minder gunstige weersomstandigheden- binnen 3 weken de weg te voorzien van een meer definitieve asfaltverharding. De waarde van een goed ingewerkt team van DFL-projectbegeleiding en mede-
48
werkers van een vertrouwd adviesbureau (i.e. GRONTMIJ) werd hiermee weer bewezen! Op diverse kruisingen van wegen en paden met grachten werden dit jaar in Almere 9 betonnen bruggen en 1 houten brug gebouwd. In Zeewolde werden 5 betonnen bruggen gerealiseerd en in het Natuurpark Lelystad 3 houten bruggen.
Civieltechnische inrichting In Almere-Stad werd in het centrum de inrichting rond de parkeergarage, met belendende winkelvoorzieningen en kantoren, verzorgd. Ten noorden van het stationsgebied werd ten behoeve van 3 woonblokken met 72 appartementen de inrichting van het openbaar gebied gerealiseerd. In Almere-Haven werd in overleg met de Gemeente de renovatie van een deel van het uit 1977 daterende centrumgebied ter hand genomen en grotendeels afgewerkt. Op het sportcomplex 2P werden kunststof korfbalvelden met paden en parkeervoorzieningen aangelegd. De terreininrichting in Zeewolde betrof betrekkelijk kleinschalige projecten, Hier nadert SO het eind van haar inrichtingsactiviteiten. In 1993 werd het openbare gebied rond ca. 80 woningen in 9E ingericht alsmede enkele kleine percelen in het centrum. Op het sportcomplex de Horst werden 2 tennisbanen in kunststof gerealiseerd.
Beheer en onderhoud Bij de graansilo Zeewolde (QZ6) werden remmingswerken en een steiger vernieuwd. Een grootschalige bouwkundige aanpassing (o.m. vemieuwing asbest gevelelementen) werd voorbereid voor uitvoering in 1994. In het Lauwersmeergebied kwam het bestek voor het herstel van beschermingsdammen en verhardingen tijdig gereed. In Almere en Zeewolde vond de 23e resp. de 7e overdracht aan de Gemeente in beheer en onderhoud plaats. De inlevering van de partiele afwerkprogramma's, behorende bij deze en vorige overdrachten, verliep geheel volgens afspraak.
N.B.
Voor een overzicht van de voornaamste gerealiseerde projecten: zie bijlage 3.
49
a ,
^^T^fM^
Verkeersmaatregelen Almere. 50
•% •
*
-
Fietspaden Zuidelijk Flevoland. 51
Voetbrug Zeewolde.
52
Rioolgemaal
Reconstructie busstation
Almere-Stad.
Almere-Haven.
53
Renovatie Smedinghuis, de laatste(?) bouwkundige
54
klus.
9. Diversen Stafoverleg SO. De deelnemers aan het Stafoverleg SO waren dit jaar: mr. H.A. Kramer drs. P. Davelaar ing. E. Horring dhr. G. ter Morsche ir. P.A. van Rijen drs. F.J. van der Scheer dhr. J.D. van Selm ing. W.A. Versprille ir. C. van der Wal ir. H.W. vanderZijpp
- hoofd SO (voorzitter) - SOO - SOA - SOB (secretaris) - SOP - projectmanagement SRV-taken - P&O - SOB - SOO -SOD
De verslaglegging werd verzorgd door mw. TJ. Boerke. Er trad geen wijziging op in de samenstelling van het Stafoverleg SO tijdens het verslagjaar.
Hot items dit jaar waren: -
Renovatie Smedinghuis Reisbesluit 1993 Voortgang personeelsbeleid SO Strategisch personeelsmanagement (SPM) Herplaatsingsmethodiek en -problematiek Beheersing ziekte-"verzuim" Beschrijving niet-inrichtingswerken Zuidelijk Flevoland (SO-boek) Interne milieuzorg
Tijdens het Stafoverleg SO in Zeewolde op 7 januari 1993 werd afscheid genomen van mw. L. Mulder, tot dan de vertegenwoordigster van het werkapparaat SWZ in het Stafoverleg SO. In januari besteedde het Stafoverleg SO uitvoerig aandacht aan de positie van Directie Flevoland binnen Rijkswaterstaat (RWS) na 1996. In december werd in Hierden door het Stafoverleg SO een werkconferentie gehouden inzake vraagstukken van de Projectorganisatie en de taken van SO-afdelingen tot 1997. Deze werkconferentie krijgt een vervolg in 1994.
55
56
Bijlagen:
57
58
Bijlage 1 2
1 e
BatS -
OJQ
3-9 8
- =
es a
c QJ CX B_
C
il
— III ill ~S
ID
o E5 cu cu co
o
^
CO
a1
iU
T
u o VI Q
Oj ft.
I= «!
Q>
Ol
< •BB O
E
~
CO
Z
O
i
1 o o
CO C3
Q
Sra 5 £
S
o o
cn CT) CD
59
60
Bijlage 2 Zuidelijk Flevoland Uitgegeven landbouwbedrijven aantal 70
Z] akkerbouw weide
fin
50
H
.A-' /
40
-to
13
28
y''
2
30 35
y
37
20 S
32
10
n
y
34
26
16
I
1
m
8 <42.5
/
y
42.5-47.5
47.5-52.5
52.5-57.5
57.5-62.5
62.5-67.5
> 67.5 ha
indeling naar grootteklasse
Zuidelijk Flevoland Uitgegeven agrarische bedrijven van 1978 tot 1993
pacht, 49.5% erfpacht, 30.8% eigendom, 6.1% eigendom/pacht, 11.2% eigendom/erfpacht, 2.37%
akkerbouw, 55.3% weide, 34.6% fruitteelt, 9.83% boomkwekerij, 0.339% 61
Veelsoortige
62
"kunstwerken'
BIJLAGE 3
In 1993 gereed gekomen Bouwkundige- en Civieltechnische Werken
ALMERE parkeergarage Schoutstraat in 2A kleedaccommodatie voor korfbalvereniging met verharde velden en voorzieningen in 2P buurthuis in 3H in Buiten hoofdrioolgemaal in 2R met 5,5 km hoofdpersleiding toiletvoorziening op Natuurkampeerterrein FZ58 overkluizing van centrumgebied in Haven 8 betonnen bruggen en 1 houten brug over stadsgracht 8 in 2F, 2Ken2R 1 betonnen fietsbrug over gracht in 2J verkeersregelinstallaties op 6 kruispunten aanleg van 2 rotondes in Haven resp. Buiten beveiliging van ca. 40 kruispunten in busbanen in Stad en Buiten afbouw busbaan in 3D/3H in Buiten afbouw busbaan in 2D/2G in Stad ca. 24 km betonnen fietspaden op diverse locaties 1e fase aanleg kernhoofdweg 4 in Buiten met aansluiting op de
A6 definitieve verharding Noorderledeweg, Plassenweg en Pampushavenweg fietspad Gooimeerdijk tussen Hollandse en Stichtse Brug reconstructie Watersnipweg busstrook langs Hoge Vaart tot aansluiting A6
63
Zeewolde diverse terreininrichting in het centrumgebied en in het woongebied 9E 5 betonnen bruggen in 9F resp. 9C omleggen gedeelte oever Noordereiland tennisbanen in kunststof rotonde in Sportlaan nabij Naarderweg
Landelijk gebied bedrijfsgebouw, aanpassen beheersgebouw en plaatsen rijwielstalling op het Natuurpark Lelystad 3 houten bruggen in het Natuurpark Lelystad 4 km betonnen fietspad in het Kotterbos
Onderhoud herstel remmingswerken en steiger bij graansilo QZ6 herstel beschermingsdammen en verhardingen in het Lauwersmeergebied
Graansilo QZ 6 nabij
64
Zeewolde.
Speelvoorziening.
Kunststof tennisbaan. Zeewolde.
Brug Natuurpark Lelystad.
65
Colofon Druk : Evers Litho & Druk, Almere Grafische vormgeving : G.J. Zand
66
