Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland 2

Jaarrekening 2006

Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

2

INHOUDSOPGAVE 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8

2 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

4 4.1 4.2 4.3

5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 5.15 5.16 5.17 5.18 5.19 5.20

6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5

7 8

JAARVERSLAG ................................................................................... 7 Inleiding.................................................................................................................................................... 7 Leeswijzer................................................................................................................................................. 8 Beleidsontwikkelingen.............................................................................................................................. 8 BBP- systematiek...................................................................................................................................... 9 Exploitatieresultaat 2006 ........................................................................................................................ 10 Bedrijfsvoering/doelmatigheid ............................................................................................................... 11 Risicoparagraaf ....................................................................................................................................... 12 Bestemming van het voordelig exploitatieresultaat 2006 ....................................................................... 13

BASISGEGEVENS 2006 .................................................................... 15 FINANCIELE POSITIE EN TREASURY ............................................... 17 Inleiding.................................................................................................................................................. 17 Financieringsbehoefte............................................................................................................................. 17 Transacties in 2006 ................................................................................................................................. 18 Externe toetsing door de toezichthouder................................................................................................. 18 Weerstandsvermogen.............................................................................................................................. 19

BALANS ........................................................................................... 23 Balans ..................................................................................................................................................... 23 Toelichting op de balans ......................................................................................................................... 24 Kasstroomoverzicht ................................................................................................................................ 35

THEMA’S.......................................................................................... 37 Inleiding.................................................................................................................................................. 37 Primaire waterkeringen........................................................................................................................... 37 Regionale waterkeringen ........................................................................................................................ 38 Calamiteitenzorg..................................................................................................................................... 39 Peilbeheer ............................................................................................................................................... 40 Wateropgave ........................................................................................................................................... 41 Stedelijk waterbeheer.............................................................................................................................. 42 Zwemwater ............................................................................................................................................. 44 Ecologische verbindingszone’s (e.v.z.) .................................................................................................. 45 Kaderrichtlijn Water ............................................................................................................................... 46 Natte natuur in actiegebieden ................................................................................................................. 46 Beperking emissie uit riooloverstorten ................................................................................................... 48 Baggeren ................................................................................................................................................. 49 Prestatie’s rwzi’s..................................................................................................................................... 49 Kostenbeheersing Zuiveren .................................................................................................................... 51 Interprovinciale afstemming ................................................................................................................... 53 Bedrijfsvoering ....................................................................................................................................... 54 Kwaliteit van het bestuur ........................................................................................................................ 58 Overige niet themagebonden beleidsontwikkelingen ............................................................................. 59 Overzicht exploitatiekosten en investeringen per beleidsveld ................................................................ 66

REKENING NAAR KOSTEN- EN OPBRENGSTENSOORTEN.................. 71 Algemeen................................................................................................................................................ 71 Toelichting op de kostensoorten ............................................................................................................. 72 Toelichting op de opbrengstensoorten .................................................................................................... 83 Toelichting op de inzet van egalisatie- en algemene reserves ................................................................ 87 Toelichting op de opbrengsten waterschapsbelastingen ......................................................................... 88

ACCOUNTANTSVERKLARING............................................................ 91 BESLUIT TOT VASTSTELLING EN GOEDKEURING ............................. 95


3

BIJLAGEN 1 Staat van immateriële vaste activa 2006 2 Staat van materiële vaste activa 2006 3 Staat van financiële vaste activa 2006 4 Staat van reserves en voorzieningen 2006 inclusief toelichting 5 Staat van vaste schulden 2006 6 Berekening van het rente- omslagpercentage 2006 7 Staat van personeelslasten en personele strekte 2006 8 Overzicht af- en overschrijving 2006 9 Mutaties post onvoorzien 2006 10 Liquiditeitspositie en Renterisico 2006 11 Overzicht afgesloten en doorlopende kredieten 2006 12 Toelichting investeringen per beleidsproduct 2006 13 Verdeelsleutels primaire beheerproducten naar de taken 2006


4

JAARVERSLAG


5


6

1 JAARVERSLAG 1.1 Inleiding Hierbij wordt de jaarrekening 2006 van Waterschap Rivierenland ter vaststelling aangeboden. De begroting 2006 is vastgesteld op 25 november 2005. Waterschap Rivierenland is op 1 januari 2005 ontstaan door een samenvoeging van de volgende organisaties: • Hoogheemraadschap Alm en Biesbosch; • Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden; • een gedeelte van het zuiveringsschap Hollandse Eilanden en Waarden; • Waterschap Rivierenland. Door de samenvoeging is het waterbeheer in het rivierengebied integraal onder de verantwoordelijkheid van één organisatie gebracht. Waterschap Rivierenland is een ‘all-in waterschap’ en houdt zich bezig met het uitvoeren van taken, die zowel verband houden met de waterkering, de waterkwantiteit als met de waterkwaliteit in het beheersgebied van het waterschap. De waterkwantiteit heeft betrekking op de zorg voor voldoende oppervlaktewater in het beheersgebied. In de praktijk betekent dit het voorkomen van wateroverlast in natte perioden en het voorkomen van een tekort aan oppervlaktewater in droge perioden. Als neventaak wordt in dit kader ook het vaarwegbeheer voor een aantal wateren verzorgd. Het beheer van het oppervlaktewater omvat tevens maatregelen die de kwaliteit van het water verbeteren en de ontwikkeling van een evenwichtige plantengroei en dierleven in het water en op de oevers stimuleert. Schoon water is daarnaast noodzakelijk voor onder andere de hengelsport, recreatie, drinkwater voor het vee, enz. Een van de veiligheidstaken is de kering van buitenwater (rivieren) door het beheer van dijken en kades, opdat nu, maar ook in de toekomst, veilig in het beheersgebied kan worden gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Een andere veiligheidstaak is het keren van boezemwater door het beheer van boezemkaden. Een bijzondere veiligheidstaak is de muskusrattenbestrijding. Deze taak hoort bij het waterschap thuis, omdat muskusratten de stabiliteit van dijken in gevaar kunnen brengen. Het waterschap voert deze taak uit in het gebied van de gehele provincie Gelderland. Tot slot is het waterschap verantwoordelijk voor de wegen in het gebied van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden. Hiertoe behoort de zorg voor het wegdek, het maaien van de wegbermen, het onderhouden van bruggen en duikers, de gladheidbestrijding en de aanleg van fietspaden. Het werkgebied van het Waterschap Rivierenland is 200.000 hectare groot en omvat het gehele stroomgebied tussen Rijn/Lek en Maas/Merwede vanaf Alblasserdam en de Biesbosch in het westen tot aan de Duitse grens in het oosten. Het beheer van de grote rivieren (Maas, Waal, Rijn) behoort niet tot de taken van het waterschap.


7

1.2 Leeswijzer Presentatie De voorliggende jaarrekening is ingericht volgens de Comptabiliteitsvoorschriften voor Waterschappen. Op grond hiervan is eveneens een aantal verplichte staten opgenomen. Leeswijzer De jaarrekening bestaat uit drie onderdelen. Jaarverslag In dit deel komen de algemene beleidsontwikkelingen, het exploitatieresultaat 2006, aspecten die te maken hebben met bedrijfsvoering en doelmatigheid en de risicoparagraaf aan de orde (hoofdstuk 1). Verder zijn in dit deel de kerngegevens (hoofdstuk 2) en de financiële positie en treasury van het waterschap (hoofdstuk 3) terug te vinden. Jaarrekening Dit deel gaat in op de balans met toelichting (hoofdstuk 4), de jaarrekening naar thema’s (hoofdstuk 5) en naar kosten- en opbrengstensoorten (hoofdstuk 6). Bijlagen In dit deel is een aantal bijlagen opgenomen waarmee de cijfers uit deze jaarrekening nader zijn onderbouwd.

1.3 Beleidsontwikkelingen Het jaar 2006 heeft in het teken gestaan van de verdere afstemming en uitbouw van de integratie van Waterschap Rivierenland met de hoogheemraadschappen Alm en Biesbosch en Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden en een gedeelte van het zuiveringsschap Hollandse Eilanden en Waarden. Programmamanagement

In 2005 is met programmamanagement gestart. Dit programma omvat een aantal projecten die de komende tijd de kwaliteit van de bedrijfsvoering moet verbeteren. Het programma sluit aan bij de doelstellingen van het landelijk actieprogramma ‘Andere overheid’. Fluvio

Ter ondersteuning en verbetering van de bedrijfsvoering is in 2006 gekozen voor de invoering van het ERP-systeem E-Business Suite van Oracle. Binnen het waterschap is aan deze invoering de naam Fluvio gegeven. Met de invoering van Fluvio wordt een viertal systemen op het gebied van de bedrijfsvoering vervangen. Fluvio is een geïntegreerd systeem dat de bedrijfsvoering gaat ondersteunen op het gebied van inkoop, budgetbeheersing en projectbeheersing. Als uitvloeisel hiervan zal Fluvio ook het opstellen van de Planning en Control documenten beter ondersteunen dan nu het geval is. De planning is dat Fluvio op 4 juni 2007 live gaat.


8

1.4 BBP- systematiek Algemeen

Deze jaarrekening is gebaseerd op het beleids- en beheerproces bij waterschappen, afgekort BBP. Dit is het besturingsmodel dat voor waterschappen is ontwikkeld. De belangrijkste kenmerken zijn • doelstellingen en resultaten worden zodanig vastgelegd dat ze voor alle betrokkenen helder zijn; • besturen op hoofdlijnen; • taken en bevoegdheden van iedereen zijn duidelijk; • collegiale verantwoording in het College van Dijkgraaf en Heemraden; • de bevoegdheden bij de uitvoering liggen zo laag mogelijk in de organisatie; • eenheid van bestuur en ambtelijke organisatie; • actieve participatie in externe overleggremia. Het algemeen bestuur wordt via de commissies in een vroegtijdig stadium betrokken bij regelgeving en beleid. In het besturingsmodel wordt gebruik gemaakt van een aantal beleids- en beheerinstrumenten die samen een geïntegreerde cyclus vormen. Systematiek

Registratie van kosten en opbrengsten/uren De kosten en opbrengsten zijn waar mogelijk direct toegeschreven aan een beheerproduct. Kosten en opbrengsten waarvoor dat niet mogelijk was, zijn op basis van de verantwoorde uren aan een beheerproduct toegerekend. Op deze manier zijn de netto kosten per beheerproduct bepaald. Doorbelasting ondersteunende beheerproducten en hulpproducten naar primaire beheerproducten

De beheerproducten zijn onderverdeeld in primaire beheerproducten (die betrekking hebben op de primaire processen van het waterschap) en ondersteunende beheerproducten en hulpproducten (die de primaire processen ondersteunen). De netto kosten van de ondersteunende beheerproducten en de hulpproducten zijn in deze jaarrekening toegerekend aan de primaire beheerproducten. Hiervoor worden drie soorten verdeelsleutels gebruikt die landelijk zijn afgesproken: 1. toerekening aan elk primair beheerproduct op basis van het aantal direct bestede uren van de primaire beheerproducten; 2. toerekening aan elk primair beheerproduct op basis van de totale directe kosten van de primaire beheerproducten; 3. specifieke verdeelsleutels die het gebruik dat van dit ondersteunende beheerproduct wordt gemaakt, weergeven. Doorbelasting primaire beheerproducten naar wettelijke taken

De netto kosten per primair beheerproduct zijn verdeeld over de wettelijke taken op grond van de verdeling zoals opgenomen in bijlage 13. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: • een aantal beheerproducten wordt volledig toegerekend aan één van de taken. Dit komt overeen met de afspraken die in het kader van BBP zijn gemaakt; • een aantal beheerproducten levert een bijdrage aan zowel de taak waterkwaliteit als waterkwantiteit. De kosten voor deze beheerproducten zijn dan ook gelijkelijk verdeeld over deze taken; • de overige beheerproducten zijn veelal verdeeld op basis van ervaringscijfers.


9

1.5 Exploitatieresultaat 2006 Analyse van het exploitatieresultaat

Het exploitatieresultaat 2006 wordt beïnvloed door mutaties op reserves (mutaties op de balans) en door incidentele effecten (mutaties op de exploitatie). In onderstaand overzicht is het exploitatieresultaat weergegeven nadat de invloed van reserves is geëlimineerd. Omschrijving Exploitatieresultaat 2005/2006 Bij toevoegingen aan reserves: - egalisatiereserve wegen - bestemmingsreserve duurzame inrichting waterketen Af onttrekkingen aan reserves: - algemene reserve waterkeringen - algemene reserve waterkwaliteitsbeheer - egalisatiereserve waterkwaliteitsbeheer - egalisatiereserve waterkeringszorg - egalisatiereserve waterkwantiteitsbeheer - bestemmingsreserve muskus- en beverratten-bestrijding - bestemmingsreserve groen wegen - bestemmingsreserve kunstwerken - bestemmingsreserve vervroegde afschrijving waterkeringen - bestemmingsreserve vervroegde afschrijving wegen - bestemmingsreserve riolering en IBA’s buitengebied - bestemmingsreserve duurzame inrichting waterketen - bestemmingsreserve onderhoud watersysteem ArnhemZuid - bestemmingsreserve integratie HAB/HAV/ZHEW - bestemmingsreserve opleiding klantgerichtheid Resultaat na correctie eigen vermogen

Rekening 2005 7.217.000

Begroting 2006 0

Rekening 2006 1.513.000

0 88.000

392.000 128.000

0 128.000

- 1.230.000 0 - 187.000 - 1.650.000 0

0 - 1.039.000 - 2.352.000 - 763.000 - 1.796.000

0 - 1.039.000 - 1.446.000 - 471.000 - 126.000

- 280.000 - 16.000 - 100.000

- 280.000 0 0

- 280.000 0 0

- 1.388.000 - 599.000 - 1.077.000 - 189.000

0 0 0 0

- 412.000 0 - 1.565.000 - 205.000

0 0 0 589.000

- 23.000 - 423.000 0 -6.156.000

- 36.000 - 240.000 - 351.000 -4.530.000

Het exploitatieresultaat wordt enerzijds veroorzaakt door een aantal afwijkingen van structurele aard, te weten: • hogere salariskosten door afsluiten CAO eind 2005 -/551.000 Voor een ander deel door onderstaande grotere afwijkingen van incidentele aard: • hogere afschrijvingskosten als gevolg van versnelde afschrijving van het project technische automatisering (zuiveringsinstallaties) -/• lagere afschrijvingskosten t.g.v. lager investeringsniveau 2005 • lagere salariskosten door niet of later ingevulde vacatures • lagere sociale lasten • hogere kosten personeel van derden -/• verantwoording dividend Nederlandse Waterschapsbank 2006 in 2007 -/• hogere verkoopopbrengst overtollige gebouwen en panden • ontvangen afkoopsommen i.v.m. onderhoud watergangen • vrijval saldo voorziening WOZ • lagere onttrekking aan egalisatiereserves


1.039.000 300.000 1.408.000 1.015.000 1.824.000 2.538.000 1.124.000 394.000 526.000 2.513.000

10

In hoofdstuk 6 is een uitgebreide toelichting op de kosten- en opbrengstensoorten over 2006 opgenomen. Exploitatieresultaat per taak

Het exploitatieresultaat per taak is als volgt: • • • •

waterkeringszorg waterkwantiteitsbeheer waterkwaliteitsbeheer wegen

€ € € €

0; 0; 0; 1.513.000 positief.

Voor de opbouw van het voordelig exploitatieresultaat wordt verwezen naar pagina 77 e.v.

1.6 Bedrijfsvoering/doelmatigheid Algemeen

Het is de taak van het lijnmanagement om de bedrijfsprocessen te beheersen en zodoende ‘in control’ te zijn. De stafafdeling Controlling ondersteunt het lijnmanagement hierin middels advisering (o.a. op het gebied van de bedrijfsvoering, KAM en proces- en risicomanagement) en toetsing (uitvoeren audits). Het gaat hierbij om het sturen en beheersen van de werkzaamheden om op een efficiënte en effectieve manier de organisatiedoelstellingen te realiseren. Door middel van de activiteiten van Controlling zijn de ‘checks and balances’ nog beter geborgd. Proces- en risicomanagement

Het doel van proces- en risicomanagement is om aan te geven hoe gewerkt wordt c.q. moet worden, waar de grootste risico’s worden gelopen en welke maatregelen genomen kunnen worden om deze risico’s te beperken c.q. weg te nemen. In het kader van programmamanagement is in 2006 gewerkt aan het begeleiden bij het ontwerpen van procesbeschrijvingen en optimaliseren van bedrijfprocessen, waarbij ook gekeken is naar het te bereiken ideale proces. Hiermee worden op een eenduidige manier de gewenste processen in beeld gebracht met behulp van Visio en Mavim. Digitalisering van processen heeft nog nauwelijks plaatsgehad. In dit kader wordt het proces Post momenteel als eerste gedigitaliseerd. Daarnaast heeft een oriëntatie plaatsgevonden om begin 2007 een pilot risicomanagement uit te kunnen voeren. Audits

In 2006 is een viertal audits c.q. bedrijfsonderzoeken uitgevoerd, uitmondend in aanbevelingen voor de bedrijfsvoering. Dit heeft op onderdelen geleid tot aanpassing c.q. verbetering van de werkwijze dan wel het voornemen daartoe. Vanwege andere organisatorische prioriteiten zijn niet alle geplande audits in 2006 uitgevoerd. Daarnaast zijn kwartaalrapportages opgesteld over de voortgang van de overeengekomen acties volgens de auditrapportages. Bedrijfsvergelijken (benchmarks)

In 2006 is gewerkt aan de volgende bedrijfsvergelijkingen: • coördinatie aanlevering gegevens voor de Begrotingsvergelijking 2007; • analyse van de uitkomsten van de Begrotingsvergelijking 2006; • coördinatie gegevensaanlevering IPWater 2005 en analyse resultaten IPWater 2004, alsmede meewerken aan de ontwikkeling van IPWater; • coördinatie gegevensaanlevering Landelijke bedrijfsvergelijking Waterbeheer 2005, alsmede meewerken aan de ontwikkeling van deze benchmark; • aanlevering gegevens voor de Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer over 2005 en ondersteuning bij de onderbouwing van de uitkomsten. Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

11

Planning en controlcyclus

Jaarlijks wordt (afhankelijk van de behoeften en de mogelijkheden) bepaald hoe de Planning en Control cyclus er uit ziet en welke (sturings)documenten worden opgeleverd. Hierbij wordt de inhoud van de documenten kritisch onder de loep genomen en worden zonodig verbeteringen aangebracht. De concept-jaarrekening 2005, concept-voorjaarsnota 2006, de concept-bestuursrapportages 2006, en de concept-begroting 2007 zijn op hoofdlijnen getoetst. Daarnaast is ondermeer gewerkt aan de aanbesteding van de accountantsdiensten en de inrichting van Fluvio. Integrale kwaliteitszorg en KAM-beleid

In het kader van prioriteitstelling en vanwege het feit dat tal van (verbeter) plannen reeds in uitvoering zijn, heeft het DT besloten het opstellen van het verbeterplan uit te stellen tot 2007. In dat jaar volgt een positiebepaling, met vervolgens verbeteracties en aanbevelingen. In 2006 zijn de resultaten van het Medewerkers- en klanttevredenheidsonderzoek (MTO en KTO) gepresenteerd. Inmiddels heeft e.e.a. geleid tot verbeteracties danwel het benoemen van verbeterpunten die worden opgepakt . Naar aanleiding van de KAM nulmeting is in 2006 ondersteuning gegeven aan het management bij het uitvoeren van de verbeterpunten van de afdelingen. Daarnaast is gewerkt aan het opstellen van KAM-werkinstructies om de organisatie op een uniforme en veilige wijze te laten werken.

1.7 Risicoparagraaf Algemeen

In deze paragraaf wordt ingegaan op onderwerpen die op korte of lange termijn van materiële betekenis kunnen zijn voor de financiële positie van het waterschap, maar die vanwege het onzekere karakter, nog niet in deze jaarrekening zijn opgenomen. Bagger in depots

In het verleden is binnen het gebied van het voormalige hoogheemraadschap van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden bagger klasse 0-2 in depots gebracht. De gedroogde bagger zou in de depots blijven liggen zodat een hoger perceel zou ontstaan. In de Wm-vergunning is verlangd dat de kwaliteit van de gedroogde bagger categorie 0 Bouwstof moet zijn. Inmiddels is een groot aantal depots onderzocht met als resultaat dat ca. 75 % categorie 1 is, veelal op basis van PAK’s. In de loop der tijd vervliegt PAK waardoor het probleem zich vanzelf op kan lossen. In een aantal gevallen zijn echter ook nog andere stoffen (vnl. metalen) aangetroffen. Vooralsnog wil de provincie (bevoegd gezag Wm-vergunning) nog niet meewerken aan verlenging van de Wm-vergunning. Het locatiespecifiek beleid (in het nieuwe besluit Bodemkwaliteit) zou wellicht mogelijkheden bieden om de depots ter plaatse te egaliseren. E.e.a. is dan afhankelijk van de medewerking van grondeigenaar en gemeente. Als niet mogelijk is de depots ter plaatse te ontmantelen, moeten de depots leeggereden worden. De depots liggen veelal op plaatsen waar geen infrastructuur ligt. Bovendien is door de bovenbelasting de oude ondergrond lager komen te liggen. Dat kan betekenen dat na het afgraven ook weer grond moet worden aangevoerd om de oorspronkelijke maaiveldhoogte terug te brengen. Hiermee is in deze jaarrekening geen rekening gehouden.


12

Waterlandstichting: voorlopige aanslagen Belastingdienst

Enige jaren geleden heeft de Belastingdienst bij de Waterlandstichting een boekenonderzoek uitgevoerd. Dit heeft niet geleid tot een rapport maar wel tot naheffingsaanslagen (verhoogd met heffingsrente) over de jaren 1997 t/m 2001 ter behoud van rechten. Een motivatie voor de aanslagen ontbreekt. De Waterlandstichting heeft tegen alle aanslagen bezwaar aangetekend. De Belastingsdienst zal in haar reactie de uitspraak van het Europese Hof verwerken in enkele gerechtelijke procedures (waarin de Waterlandstichting overigens geen partij is). Belangrijk daarbij is dat het Europese Hof heeft bepaald dat het beginsel van verbod van misbruik ook geldt op het gebied van de BTW. Er is sprake van misbruik wanneer: - de transacties ertoe leiden dat in strijd met Europese richtlijnen en nationale wetgeving belastingvoordeel wordt toegekend; - uit een geheel van objectieve factoren blijkt dat het wezenlijk doel van de transacties erin bestaat een belastingvoordeel te verkrijgen. De reikwijdte van deze uitspraak voor de Waterlandstichting is nog niet bekend. Een eventueel definitieve aanslag zal worden doorbelast aan de projecten waarop de aanslag betrekking heeft. Voor Waterschap Rivierenland betreft het voor de genoemde jaren een BTWbedrag van € 3.215.000. Dubieuze debiteuren

Ten aanzien van de belastingdebiteuren wordt jaarlijks in de tarieven rekening gehouden met een post oninbaar. Dit is een percentage (o.b.v. ervaringscijfers) van de openstaande debiteuren. Eind 2006 is voor de overgekomen belastingvorderingen van voormalig Zuiveringsschap Zuid-Hollandse Eilanden en Waarden een voorziening ad € 80.000 getroffen voor de mogelijke oninbaarheid in verband met de ouderdom van deze vorderingen. In 2006 is een inhaalslag uitgevoerd t.a.v. de invordering van debiteuren niet zijnde belastingdebiteuren. In het kader van de integratie was het aantal oude posten toegenomen. De nu nog openstaande oudere vorderingen hebben met name betrekking op gemeenten en provincies. Hiervan wordt ingeschat dat ze niet dubieus zijn. Gerechtelijke procedures

Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening lopen de volgende gerechtelijke procedures die tot financiële claims voor het waterschap kunnen leiden: • twee procedures m.b.t. bestuursrechtelijke procedures; • zeventien procedures m.b.t. nadeelcompensatie; • twee procedures m.b.t. civielrechtelijke procedure. Vrijwaringen

Het bestuur van het waterschap heeft een vrijwaring afgegeven voor vier stichtingen, twee BV’s en één NV voor aanspraken door derden. Aan deze vrijwaringen zijn voorwaarden verbonden.

1.8 Bestemming van het voordelig exploitatieresultaat 2006 Het voordelig exploitatieresultaat is als onverdeeld saldo opgenomen op de balans per 31 december 2006. Het voorstel voor de bestemming van het resultaat is opgenomen in de adviesnota bij de aanbieding van deze jaarrekening.


13


14

2 BASISGEGEVENS 2006 Omschrijving Grootte beheersgebied in ha Aantal inwoners Aantal gemeenten Aantal provincies Aantal woonruimten Lengte A-watergangen in km Lengte B-watergangen in km Lengte vaarwegbeheer in km Aantal poldergemalen Aantal stuwen Lengte waterkeringen in km Lengte verharde wegen in beheer in km Aantal rioolgemalen Aantal rioolwaterzuiveringsinstallaties Lengte persleiding in km Gezuiverd afvalwater in mln m3 Verwijdering stikstof in % Verwijdering fosfaat: in % Geproduceerd zuiveringsslib in tonnen droge stof Verwerkte hoeveelheid baggerspecie (in m3) klasse 0-2 klasse 3-4

Rekening 2005 201.000 950.000 38

3.992 12.979 140 194 1.617 1.070 575 170 39 538 113 81 76 20.500 95.000

Begroting 2006 201.000 950.000 38 5 365.700 3.992 12.979 140 194 1.617 1.070 575 170 39 538 118 75 75 20.300 212.000 67.000

Rekening 2006 201.000 950.000 38 5 365.700 3.992 12.979 140 194 1.617 1.070 575 170 39 538 120 80 76 21.500 247.000 7.000

Kosten 2006 Omschrijving Netto kosten Af: Mutatie egalisatie reserve Af: Heffing waterschapsbelastingen Voordelig exploitatieresultaat

WaterkeWaterkwant. Waterkwaliteits ringzorg beheer beheer 18.419 32.388 66.706 471 126 1.445 17.948 0

32.262 0

65.261 0

Wegen beheer 5.118 0

Totaal 122.631 2.042

6.631 1.513

122.102 1.513

(bedragen x € 1.000)


15


16

3 FINANCIELE POSITIE EN TREASURY 3.1 Inleiding Het treasurybeleid van Waterschap Rivierenland is vastgelegd in het treasurystatuut. Het statuut beoogt hiermee het financieringsbeleid transparant te maken waarbij de risico’s zo goed mogelijk worden beheerst binnen de vastgestelde kaders.

3.2 Financieringsbehoefte De financieringsbehoefte per ultimo 2006 is bepaald door de aanwezige geldmiddelen af te zetten tegen de aanwezige boekwaarde van de activa. De activa en passiva voortvloeiend uit de Cross Border Lease en de projecten die worden gefinancierd via de Waterlandstichting zijn hierbij niet opgenomen. Financieringsbehoefte per 31-12-2006 Boekwaarde activa Immaterieel Materieel Financieel

1.134 365.344 5.218

Beschikbare financiële middelen Saldo vaste geldleningen Reserves Voorzieningen Exploitatieresultaat 2006

268.743 53.258 25.961 1.513

Financieringstekort (bedragen x € 1.000,-)

371.696

349.475

22.221

Per saldo wordt € 22.221.000 van de vaste activa gefinancierd met vlottende schulden. Per balansdatum was er per saldo een schuld in rekening courant van € 10.328.000. Het beleid van Waterschap Rivierenland is erop gericht om toekomstige renterisico’s inzichtelijk te maken en zodanig te spreiden dat deze zich slechts kunnen voordoen binnen de in het treasurystatuut vastgestelde normen. Deze normen verhouden zich met de in de Wet Financiering Decentrale Overheden (Fido) vastgestelde kasgeldlimiet en renterisiconorm. Aangezien de rente op kort geld (≤ 1 jaar) lager is dan de rente op lang geld (> 1 jaar), is het beleid er op gericht om maximaal gebruik te maken van de ruimte die de kasgeldlimiet biedt. Dit betekent dat de financieringsbehoefte met lang geld wordt afgedekt op het moment dat er sprake is van een structureel financieringstekort dat groter is dan de kasgeldlimiet van € 32.530.000.


17

3.3 Transacties in 2006 Het algemeen bestuur heeft het College van Dijkgraaf en Heemraden op basis van artikel 9 van het Treasurystatuut van Waterschap Rivierenland gemachtigd tot: • het aangaan van kortlopende financieringsmiddelen tot een bedrag van maximaal € 32.500.000 zijnde de kasgeldlimiet; • het aangaan van langlopende financieringsmiddelen van maximaal € 37.700.000 tegen een rentepercentage van maximaal 4,75% en een looptijd van maximaal 25 jaar. Ter afdekking van de financieringsbehoefte van 2006 zijn in 2005 en 2006 de volgende transacties afgesloten: • In februari 2006 is een tweetal aflossingsvrije leningen afgesloten van elk € 10.000.000 met looptijden van 11 en 12 jaar tegen rentepercentages van 3,68% en 3,72%. • Reeds in september 2005 heeft WSRL een tweetal leningen afgesloten met uitgestelde storting tot 29 en 30 juni 2006 voor € 15.000.000 en € 12.500.000 tegen respectievelijk 3,56% en 3,74%. De looptijden van deze leningen zijn 10 en 14 jaar. Daarnaast is in 2006 gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot vervroegde aflossing van een tweetal leningen voor in totaal € 82.678 met een gemiddeld rentepercentage van circa 6,75%. De hiermee samenhangende boeterente ad € 2.480 is ten laste van het resultaat gebracht.

3.4 Externe toetsing door de toezichthouder De provincie Gelderland is ingevolge de Wet Fido aangewezen als toezichthouder. Zij toetst of het waterschap voldoet aan de normen zoals gesteld in deze wet. Hierbij zijn twee wettelijke normen te onderscheiden, de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Kasgeldlimiet

De wettelijke kasgeldlimiet bepaalt hoeveel maximaal met kort geld gefinancierd mag worden. De norm is uitgedrukt in een percentage van het kostentotaal van de begroting (voor waterschappen 23%). De kasgeldlimiet voor ons waterschap bedroeg in 2006 derhalve € 32.530.000. Gedurende het jaar is de kasgeldlimiet een aantal keren overschreden. De overschrijdingen in zowel het eerste als het tweede kwartaal van 2006 waren incidenteel en werden met name veroorzaakt doordat een aantal in 2005 afgesloten lange geldleningen pas in juni zijn gestort. Het feit dat de stortingen van langlopende geldleningen in juni plaatsvonden heeft geleid tot een tijdelijke toename van financiering met kort geld, maar niet tot een renterisico op lange termijn. Dit is ook zo richting de toezichthouder gecommuniceerd. Na de storting van de leningen in juni 2006 werd ruimschoots voldaan aan de kasgeldlimiet. Renterisiconorm

Deze norm beoogt dat een zodanige opbouw van de leningenportefeuille tot stand komt dat het renterisico uit hoofde van renteaanpassing en herfinanciering in voldoende mate beperkt is. De renterisiconorm wordt berekend als zijnde 20% van de vaste schuld per begin van het jaar. Op grond daarvan bedraagt de renterisiconorm in 2006 € 42.567.000. In 2006 heeft WSRL voldaan aan de renterisiconorm. In bijlage 10 is een overzicht opgenomen van de over en onderschrijdingen van de kasgeldlimiet over de vier kwartalen van 2006.


18

3.5 Weerstandsvermogen Algemeen

De hoogte van het weerstandsvermogen (algemene reserves) hangt samen met de vraag welk (eigen) vermogen het waterschap nodig heeft om niet-structurele financiële tegenvallers (veelal ten gevolge van calamiteiten) op te kunnen vangen zodat de taken van het waterschap ongestoord kunnen worden voortgezet. De norm die waterschap Rivierenland hanteert voor de hoogte van haar algemene reserves wordt regelmatig tegen het licht gehouden. Immers de hoogte van deze norm, waarmee de (kwantificeerbare en niet kwantificeerbare) risico’s voldoende kunnen worden afgedekt, bepaalt mede de middelen die vrij zijn om ingezet te kunnen worden voor tariefsegalisatie. Een goede inschatting van het gewenste niveau van de algemene reserve is gebaseerd op risicoanalyse. Aan een goede risicoanalyse ligt een inschatting van de aanwezige risico’s op een bepaald moment ten grondslag. Hierbij wordt rekening gehouden met de verzekeringen, de aanwezige en benodigde bestemmingsreserves en voorzieningen en de te kwantificeren risico’s waarvoor geen reserve dan wel voorziening is getroffen. Risicoanalyse is daarmee een dynamisch proces (interactief met de organisatie). In paragraaf 1.6 wordt ingegaan op het onderwerp risicomanagement. In 2006 heeft een oriëntatie plaatsgevonden naar een pilot risicomanagement in 2007. Door het implementeren van risicomanagement wil WSRL haar risico’s inzichtelijk krijgen om vervolgens te kunnen beoordelen welke maatregelen het meest geschikt zijn om het risico af te dekken dan wel te verkleinen, tegen zo laag mogelijke kosten. Risico’s

Waterschap Rivierenland onderscheidt de volgende risico’s. Risico’s die zijn afgedekt d.m.v. verzekeringen In 2005 is in het kader van de integratie het verzekeringspakket gescreend en geherstructureerd. Daar waar nodig zijn verzekeringen aangepast, opgezegd en aangevuld. Het betreft hier het afdekken van risico’s door middel van verzekeringen op het gebied van personeel (arbeidsongeschiktheid, ziektekosten, pensioenen), objecten (brand, inbraak, milieuschade t.a.v. gebouwen, r.w.z.i.’s en gemalen), wettelijke aansprakelijkheid en C.A.R. Risico’s die zijn afgedekt d.m.v. bestemmingsreserves Een aantal bekende en te kwantificeren risico’s is afgedekt door de vorming van de volgende bestemmingsreserves: • duurzame inrichting waterketen; • hefbrug Gorichemse Kanaalsluis; • muskus- en beverrattenbestrijding; • waterstructuurplan HAV; • vervroegde afschrijvingen waterkeringen; • vervanging documentair informatiesysteem; • rotondes; • fietspad Zuiderlingedijk; • groen wegen.


19

Risico’s opgenomen in de risicoparagraaf In de risicoparagraaf van deze jaarrekening wordt ingegaan op onderwerpen die op korte of lange termijn van materiële betekenis kunnen zijn voor de financiële positie van het waterschap, maar die vanwege het onzekere karakter nog niet in de begroting zijn opgenomen. Voor 2006 gaat het om de volgende onderwerpen: • bagger in depots; • voorlopige aanslagen Belastingdienst m.b.t. de Waterlandstichting; • dubieuze debiteuren; • gerechtelijke procedures; • vrijwaringen. Hoogte weerstandsvermogen

Het verleden heeft tot nu toe uitgewezen dat de risico’s niet alarmerend waren en beperkt bleven tot calamiteiten. Uit andere hoofde is er nagenoeg geen reden om hoge buffers te vormen omdat veel risico’s op een andere manier zijn afgedekt. Het beleid t.a.v. de gewenste hoogte van het weerstandsvermogen (algemene reserves) is dat de omvang voor de per taak ingestelde algemene reserve maximaal 10% van het niveau van de netto kosten per taak bedraagt. Discussie over aanvulling van de algemene reserve wordt gevoerd op het moment dat de omvang van de algemene reserve onder de 8% dreigt te geraken. In onderstaande tabel is per taak de algemene reserve per ultimo 2006 afgezet tegen de drempelwaarden. Omschrijving

Waterkerings- Waterkwantiteitszorg beheer

Netto kosten Gewenste omvang Drempel algemene reserve Stand algemene reserve

Wegen

Waterkwaliteitsbeheer

18.419

32.388

5.118

66.706

10%

1.842

3.239

512

6.671

8%

1.474

2.591

409

5.337

2.062

2.846

689

5.447

(bedragen x € 1.000)

Uit de tabel blijkt dat alle taken voldoen aan de minimumeis van 8%. De algemene reserves van de taken waterkeringszorg en wegen zijn per ultimo 2006 hoger dan 10%. Via een separaat voorstel o.b.v. de voorjaarsnota 2007 zal worden voorgesteld of afromen in meerjarig perspectief gewenst is.


20

JAARREKENING


21


22

4 BALANS 4.1 Balans ACTIVA

31 – 12– 2006

31 – 12– 2005

1. Immateriële vaste activa

1.134

1.575

2. Materiële vaste activa

429.962

405.892

3. Financiële vaste activa

21.802

24.645

Totaal vaste activa 4. Debiteuren 5. Overlopende activa 6. Liquide middelen

432.112

452.898 12.432

24.096

5.085

11.609

52

158

Totaal vlottende activa Totaal activa

17.569

35.863

470.467

467.975

31 – 12– 2006

31 – 12– 2005

Algemene reserves

11.044

11.572

Bestemmingsreserves

42.214

40.628

1.513

7.217

PASSIVA 7. Eigen vermogen

Resultaat Totaal eigen vermogen

54.771

59.417

8. Voorzieningen

25.881

26.149

338.363

281.678

9. Langlopende schulden 10. Crediteuren

17.953

21.086

11. Schulden aan kredietinstellingen

10.328

53.109

12. Aflossingsverpl. langlopende leningen

11.796

13.762

13. Overlopende passiva

11.375

12.774

Totaal kortlopende schulden & overlopende passiva Totaal passiva (bedragen x € 1.000,-)


51.452 470.467

100.731 467.975

23

4.2 Toelichting op de balans (bedragen x € 1.000) Waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen Immateriële en materiële vaste activa De immateriële en materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische kostprijs verminderd met eventueel ontvangen subsidies en rijksbijdragen, bijdragen uit reserves en gedane afschrijvingen. De ondergrens voor een investeringsbedrag is € 50.000. Er wordt lineair afgeschreven. Over het eerste jaar van de investering vindt geen afschrijving plaats. Over de volgende jaren vindt volledige afschrijving plaats. De afschrijvingstermijn is afhankelijk van de verwachte levensduur van het object. Interne kosten, met name personeelskosten, worden niet geactiveerd. De vastgestelde afschrijvingstermijnen zijn: Omschrijving

Plannen Herziening IWGR plan Bijdrage in Plannen van derden stedelijk waterbeheer Beheersinstrumenten waterkeringen Aanleg, verwerving en onderhoud primaire waterkeringen (klei dijken) Aanleg, verwerving en onderhoud primaire waterkeringen (veen dijken) Onderhoud regionale waterkeringen Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding Peilbesluiten en waterakkoorden Legger en beheersregister Aanleg, verwerving waterlopen Bouw, verwerving en onderhoud kunstwerken passieve waterbeheersing Kwaliteitsmaatregelen in oppervlaktewater Baggerprogramma Verwijdering en verwerking van (niet)verspreidbare baggerspecie Saneringsprogramma’s Saneren van waterbodems Modernisering gemalen: bouwkundig Modernisering gemalen: mechanisch/elektrisch Onderhoud kunstwerken actieve waterbeheersing: bouwkundig Onderhoud kunstwerken actieve waterbeheersing: mechanisch/elektrisch Bediening kunstwerken actieve waterbeheersing Monitoring waterkwantiteit en waterkwaliteit Bouw en verwerving transportstelsels en zuiveringsinstallaties t/m 2004 Bouw en verwerving transportstelsels en zuiveringsinstallaties bouwkundig Bouw en verwerving transportstelsels en zuiveringsinstallaties electromechanisch IBA-inrichtingen Bouw en verwerving slibverwerkingsinstallaties Afzet slib/restproducten (Specifiek deelname Slibverbranding N-Brabant) Reconstructie wegen Bouw en verwerving kunstwerken wegenbeheer Wegenverkeersregeling Aanleg, verwerving, onderhoud en baggeren vaarwegen en havens Rioleringsplannen Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

Afschrijvingstermijn in jaren 5 4 20 5 50 30 20 5 10 5 20 20 10 5 20 5 20 30 20 30 20 20 10 30 35 15 5 30 25 15 of 20 20 20 20 5 24

Omschrijving

Subsidie lozingen Stimulering aanpak diffuse emissies Belastingheffing Bestuur Externe communicatie Ondersteuning Tractie : Vervoermiddelen en werktuigen algemeen Tractie: Werkplaatsen (bouwkundig) Tractie: Aanpassing terreinen werkplaatsen

Afschrijvingstermijn in jaren 20 5 5 4 5 5 8 30 10

Op grond wordt niet afgeschreven. Buiten gebruik gestelde installaties worden in het jaar van buiten gebruikstelling volledig afgeschreven. Financiële vaste activa Voor de financiële vaste activa gelden de volgende waarderingsgrondslagen: • De aandelen Nederlandse Waterschapsbank N.V. en Acquanet zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Van deze aandelen zijn geen koersen bekend; • De aandelen Grondbank Midden-Gelderland B.V. zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde. Ook van deze aandelen is geen actuele koers bekend; • De obligaties zijn gewaardeerd tegen de koerswaarde per ultimo 2003; • Aandelen in een tweetal slibverwerkingsbedrijven. Debiteuren Voor wat betreft debiteuren worden individuele voorzieningen getroffen. Langlopende verplichtingen De langlopende verplichtingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarden. Overige activa en passiva De waardering van de overige activa en passiva geschiedt tegen nominale waarde. Resultaatbepaling Ten aanzien van de resultaatbepaling zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: • de jaarrekening is opgesteld volgens het stelsel van lasten en baten; • lasten zijn toegerekend aan de periode waarin ze thuishoren; • baten zijn opgenomen voor zover ze zijn gerealiseerd; • verliezen worden als last genomen op het moment dat ze voorzienbaar zijn. • voorziene onttrekkingen aan de egalisatie reserve als gevolg van begrote nadelig resultaat, vindt uitsluitend plaats indien er daadwerkelijk sprake is van een nadelig resultaat. Dit alles tot het maximum van dit nadelig resultaat.


25

2006

2005

ACTIVA Vaste activa 1-2. Immateriële en materiële vaste activa Investeringen waterschap: - boekwaarde per 1 januari Bij: vermeerderingen

343.434 66.569

325.201 65.229 410.003

Af: - verkoop vaste activa - herwaardering vaste activa - subsidies - bijdragen van reserves - afschrijvingen

981 0 20.429 175 21.940

Boekwaarde per 31 december (volgens bijlage 1 en 2) Investeringen via Waterlandstichting: Stand per 1 januari WSRL Stand per 1 januari Voormalig HAV Stand per 1 januari Voormalig HAB Investeringen Waterlandstichting 2006/5 Boekwaarde per 31 december

390.430 907 6.894 13.689 1.916 23.590

43.525

46.996

366.478

343.434

57.557 1.170 5.306 64.033

54.675 1.170 5.306 61.151

585

2.882 64.618 431.096

64.033 407.467

Toelichting vermeerderingen investeringen waterschap De vermeerderingen in 2006 ad. € 66.569.000 betreffen de volgende uitgaven: - natuurvriendelijke oevers e.a. 4.800 - diverse baggeren saneringprojecten 7.536 - diverse bemalingsinstallaties e.a. 5.358 - diverse zuiveringsinstallaties e.a. 10.825 - nieuwbouw kantoor WSRL 12.135 - diverse dijkversterkingswerken 19.299 - waterplannen e.a. 2.511 - diverse kleine uitgaven projecten 4.105


26

2006 2005 Onderhanden werken In de boekwaarde per 31 december 2006 is voor een bedrag van € 111.657.000 onderhanden werken opgenomen (zie ook de specificatie op bijlage 1 en 2). Cross border lease Waterschap Rivierenland De zuiveringsinstallaties Eck en Wiel, Groesbeek, Geldermalsen, Lienden, Dreumel, Valburg, Millingen, Haaften, Gendt, Druten, Culemborg, Nijmegen, Bommelerwaard-Oost, Tiel en Arnhem-zuid zijn leaseobjecten en zijn geen juridische eigendom van het waterschap, maar zijn wel het economisch eigendom. De juridische eigendom is in 1997 overgedragen aan een buitenlandse investeerder. Deze zuiveringsinstallaties hebben per 31 december 2006 een boekwaarde op basis van historische kosten van bij benadering € 60.557.000. De contractduur van de Cross Border lease-transactie loopt tot en met 2053. Het waterschap heeft in 2020 de optie om de Cross Border Lease-transactie te beëindigen, waarmee tevens weer het juridische eigendom kan worden verkregen. Toelichting investeringen via Waterlandstichting Met de Waterlandstichting zijn huurovereenkomsten gesloten voor de aanleg/uitbreiding van de 2e fase rwzi Arnhem-zuid, transportstelsel Tiel-oost, transportstelsel Alem-Nieuwaal, uitbreiding rwzi Tiel, transportstelsel Waalsprong, uitbreiding rwzi Nijmegen, transportstelsel Tiel-west, persleiding Heukelum, renovatie gemaal H.C. de Jongh, vervanging keersluis Heusdens Kanaal, renovatie gemalen Citters I en II, renovatie gemaal Bloemers, gemaal Bergerden en 3e trap gemaal Overwaard. Per ultimo 2006 was € 64.618.000 geïnvesteerd. Ten behoeve van deze investeringen zijn door de Waterlandstichting onder garantie van Waterschap Rivierenland geldleningen afgesloten voor € 61.372.000. 3. Financiële vaste activa (zie ook bijlage 3) -

aandelen NWB/Aquanet deelneming slibverwerking NoordBrabant - aandelen Grondbank - obligaties - deelneming maatschap - deposito’s - verstrekte geldleningen Totaal per 31 december

515

516

2.677 495 58 22 16.638 1.397 21.802

2.838 495 58 22 19.085 1.631 24.645

Deelneming maatschap Dit betreft een deelneming in het kader van de Cross Border Lease transactie. Deposito’s De deposito’s zijn bestemd en inclusief te ontvangen rente toereikend om de verplichtingen uit hoofde van de afgesloten Cross Border Lease te betalen. De deposito’s luiden in dollars en zijn omgerekend naar euro’s tegen de koers per balansdatum. Verstrekte geldleningen - per 31 december was het saldo van verstrekte geldleningen (zie bijlage 3) - onder de post overlopende activa zijn opgenomen de in 2006 c.q. 2007 te ontvangen aflossingen, groot Boekwaarde per 31 december


1.473

1.710

-76 1.397

-79 1.631

27

2006

2005

8.536 2.510 872 359

17.586 2.431 3.261 416

Vlottende activa 4. Debiteuren - debiteuren algemeen - debiteuren heffingen WVO - debiteuren gebouwd/ongebouwd - debiteuren ingezetenenomslag - belastingdebiteuren voormalig ZHEW voorziening dubieus

151

484

-80

-121

debiteuren van Alblasserwaard en Vijfheerenlanden - debiteuren leges Totaal per 31 december

71

363

0 84 12.432

39 0 24.096

-

Debiteuren algemeen Dit bedrag is als volgt opgebouwd: - te vorderen rente deposito’s CBL - vordering op Ws. Hollandse Delta

1.205 1.205

1.051 1.203 2.254

Debiteuren overig: - Provincie Gelderland - Gemeente Arnhem - Rijkswaterstaat Directie ZuidHolland - Gemeente Wijk en Aalburg - Belastingdienst - De Stichtste Rijnlanden - Waterschap Rijn & IJssel - Gemeente Graafstroom - Landelijke Coord. Com. Muskusr. - Waterschap Veluwe - Overige debiteuren Totaal per 31 december

2.410

242 205

4.660 192

186 0 777 519 343 425 462 284 2.839

754 1.083 0 0 0 0 0 0 8.487 6.282

15.176

8.536

17.586

Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening (begin april) stond van de genoemde overige debiteuren per 31 december 2006 nog een bedrag van € 757.000 open.


28

5. Overlopende activa - bijdrage Provincie Gelderland/ Zuid Holland vaarwegbeheer - vooruitbetaalde kosten - vooruitbetaalde rente en aflossing - aflossingsverplichting leningen pcprivé, hypotheken en auto-fin. 2006/ 2007 - vooruitbetaald onderhoudskosten - nog te ontvangen van gemeenten - afrekening slibverbranding - te vorderen B.T.W. compostering - dividendbelasting 2004 - opruimen explosieven Wijk & Aalburg/ Keersluis - dividend - te declareren subsidie dijkversterking - hoogwatergeulen opruimen explosieven - nog te ontvangen rijksheffing 2004 t/m 2006 - overig nog te ontvangen inkomsten c.q. vooruitbetaald Totaal per 31 december

2006

2005

90 0 1.862

354 242 1.887

76

79

126 37 67 0 0 31

0 0 0 15 745 9

0 2.309

2.987 4.340

327 88

327 0

72 5.085

624 11.609

Naar aanleiding van de daartoe gestelde vragen bij de jaarrekening 2005 heeft in 2006 een nadere afstemming plaatsgevonden tussen de subsidie-administratie van de afdeling operationele taken en het in de financiële administratie opgenomen bedrag te declareren subsidie dijkversterkingen. Geconstateerd is, dat tussen beide administraties in de loop der jaren (vanaf 1995) verschillen zijn ontstaan, die niet of met zeer grote inspanningen zijn te analyseren. Omdat de administratie van operationele taken de basis vormt voor de in te dienen declaraties is besloten om de financiële administratie middels een correctieboeking hierop te laten aansluiten. Per ultimo 2006 is een bedrag van € 575.900 overgeboekt van nog te ontvangen subsidie naar de investering dijkversterking. Over deze correctieboeking is in 2006 een inhaalafschrijving geboekt van 5 jaar. 6. Liquide middelen - Nederlandse Waterschapsbank NV - Postbank - ING-bank - Overige banken - Contanten kas Totaal per 31 december


0 17 27 7 1 52

56 10 81 8 3 158

29

2006

2005

52.200

66.800

7.217

0

0 1.992 -2.069 -280 0 0 -145 -2.164 -1.445

-2.879 88 0 -280 -6.893 -247 0 -2.214 -187

-471

0

-126 -1.451 53.258

0 -1.988 52.200

PASSIVA 7. Eigen vermogen Reserves (totaal) Saldo per 1 januari - Mutaties per balansdatum (rekening resultaat 2005) Mutaties: - Naar voorziening primaire waterkeringen - Duurzame inrichting waterketen - Naar duurzame inrichting waterketen - Muskus- en beverattenbestrijding - Herwaardering vaste activa - Ontvangen afkoopsom - Bijdrage renovatie Drielse dijk - Uitgaven en subsidies - Van egalisatiereserve waterkwaliteit - Van egalisatiereserve waterkeringszorg - Van egalisatiereserve waterkwantiteitsbeheer - Vervroegde afschrijvingen Totaal per 31 december

Voor een gedetailleerde toelichting per reserve wordt verwezen naar bijlage 4. Resultaat Het resultaat over 2006 bedraagt € 1.513.000. Voor een analyse hiervan wordt verwezen naar met name de hoofdstukken 5 en 6 van deze jaarrekening. 8. Voorzieningen Het waterschap heeft voorzieningen gevormd voor in de toekomst verwachte kosten. Voorzieningen (totaal) Saldo per 1 januari Mutaties: - uitgaven - dotaties t.l.v. exploitatie Saldo per 31 december Gecorrigeerd op debiteuren (dubieus)

26.270

26.380

-2.369 2.060 25.961 -80 25.881

-4.949 4.839 26.270 -121 26.149

Voor een gedetailleerde toelichting per voorziening wordt verwezen naar bijlage 4.


30

9. Langlopende schulden - leningen NWB, ABP, gemeenten - leaseverplichtingen CBL - waarborgsommen - Waterlandstichting Totaal per 31 december Leningen NWB, ABP, gemeenten Stand per 1 januari - nieuw afgesloten leningen - aflossingen - vervroegde aflossingen Saldo 31-12-2006 (zie bijlage 5) - onder de post vlottende passiva (aflossingsverplichting langlopende leningen) zijn opgenomen de in 2006 c.q. 2007 te betalen normale en vervroegde aflossingen Schuld per 31 december

2006 256.947 16.771 27 64.618

2005 199.073 18.545 27 64.033

338.363

281.678

212.835 67.500 -11.510 -82

216.482 65.772 -42.790 -26.629

55.908 268.743

-3.647 212.835

-11.796 256.947

-13.762 199.073

In 2005 zijn de volgende geldleningen afgesloten waarvan de storting later zal plaatsvinden: Bank Bedrag Rentepercentage Stortingsdatum NWB 12.500.000 3,795 28-07-2007 NWB 7.500.000 3,87 29-07-2007 Leaseverplichtingen CBL Onder deze post zijn opgenomen een deel van de leaseverplichtingen betreffende de zuiveringsinstallaties Eck & Wiel, Groesbeek, Geldermalsen, Lienden, Dreumel, Valburg, Millingen, Haaften, Gendt, Culemborg, Nijmegen, Bommelerwaard-Oost, Tiel en Arnhem-zuid. Waterlandstichting Dit betreft de met de Waterlandstichting gesloten overeenkomsten. Voor de toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de vaste activa. Kortlopende schulden & overlopende passiva 10. Crediteuren - Provincie Noord-Brabant 0 5.485 - Belastingdienst 1.262 868 - Nederlandse Waterschapsbank 529 529 - ABP 632 373 - Aan de Stegge 244 276 - Zuurmond Groen 195 248 - Hollandse Delta 33 231 - CAB Holland B.V. 515 0 - Arcadis regio B.V. 128 0 - BAM nbm infra 940 0 - GMB slibverwerwerking Tiel B.V. 574 0 - Vepa B.V. 1.564 0 - Van der stap notarissen 459 0 - Overig 10.878 13.076 Totaal 17.953 21.086 Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening (begin april) stond van de genoemde crediteuren per 31 december 2006 nog een bedrag van ca. € 135.000 open. Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

31

2006

2005

11. Schulden aan kredietinstellingen Nederlandse Waterschapsbank NV, hoofdrekening WSRL

10.328

53.109

12. Aflossingsverplichting langlopende leningen Betreft de in 2007 c.q. 2006 te betalen normale aflossing en extra aflossing.

11.796

13.762

150 54 7 32 93 32 8.249

0 0 0 0 0 0 7.121

19

198

141 918

0 1.746

1.680 11.375

3.709 12.774

13. Overlopende passiva - IBS betalingen - Waalsprong - Waterlandstichting - verstrekte voorschotten ANW - cafetariamodel - projecten Senegal & Habit@ - vooruitontvangen bedragen - te betalen rente in 2005 c.q. 2006 - te betalen salarissen incl. vakantiegelden & sociale lasten - te verrekenen bijdragen muskusrattenbestrijding - kortlopende lease verplichtingen - overige (vnl. nog te ontvangen facturen) Totaal per 31 december


32

Niet uit de balans blijkende verplichtingen In deze balans zijn de volgende verplichtingen niet opgenomen - de financiële verplichting als gevolg van niet opgenomen vakantiedagen ad. ca. € 725.000 en opgebouwde vakantiegelden ad. € 1.447.000 (excl. sociale lasten); - huurcontract kantoorgebouw Westluidensestraat te Tiel is per 01-03-2007 beëindigd. Huurprijs 2/12 van € 383.000; - huurcontract kantoorgebouw Verbrughweg te Lienden is per 01-04-2007 beëindigd. Huurprijs 3/12 van € 275.000; - meerjarige contracten voor onderhoud, huur en lease van vervoermiddelen, diverse apparatuur en programmatuur; - ten behoeve van de aangegane Cross Border Lease van het voormalig Zuiveringsschap Hollandse Eilanden en Waarden, zijn garanties afgegeven voor alle uit de transactie voortvloeiende verplichtingen. Bij het afsluiten van het Cross Border Lease-contract zijn subleaseverplichtingen aangegaan voor een totaalbedrag van € 290.000.000, die volledig zijn gedekt met deposito’s. Waterschap Verdeling aansprakelijkheid Sub-leaseverplichtingen Hollandse Delta 84,0% 243.600.000 Rivierenland 13,2% 38.280.000 Schieland-Krimpenerwaard 2,8% 8.120.000 Totaal -

100,0%

290.000.000

m.b.t. de Cross Border Lease-transactie van WSRL bestaan contractuele onvoorwaardelijke leaseverplichtingen. Een deel van deze verplichtingen zijn in de balans opgenomen en een deel van deze verplichtingen blijkt niet uit de balans. De contractuele waarde van deze onvoorwaardelijke, niet uit de balans blijkende verplichtingen bedragen € 184.324.000 ($ 243.105.000). Zij worden volledig gecompenseerd door deposito’s van dezelfde omvang.


33


34

4.3 Kasstroomoverzicht Omschrijving

2006

Kasstroom uit operationele activiteiten Exploitatieresultaat

1.513

Aanpassingen voor: - afschrijvingen

21.940

- mutaties bestemmingsreserves

-6.159

- mutaties voorzieningen

-309 15.472

Veranderingen in vlottende middelen: - vorderingen

18.229

- kortlopende schulden (exclusief schulden aan kredietinstellingen)

-4.532 13.697

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

30.682

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële en materiële vaste activa Subsidies en bijdrage van derden Bijdrage reserves Overige investeringen en desinvesteringen in financiële vaste activa

-67.154 21.410 175 2.843 -42.726

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutaties langlopende leningen Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten

56.685 56.685

Mutatie geldmiddelen (inclusief kortlopende schulden aan kredietinstellingen)

44.641

(Bedragen x € 1.000)


35


36

5 THEMA’S 5.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de voortgang en de ontwikkelingen van de beleidsthema’s van Waterschap Rivierenland.

5.2 Primaire waterkeringen De primaire waterkeringen beschermen de 10 dijkringen binnen het beheergebied van het waterschap tegen overstroming vanuit de grote rivieren, veroorzaakt door hoge rivierafvoeren en/of stormvloeden op zee. Voor iedere dijkring is een veiligheidsnorm vastgesteld. Één keer in de vijf jaar wordt getoetst of de waterkering de vereiste veiligheid nog kan bieden. Als een dijkvak wordt afgekeurd moet een versterkingsmaatregel worden uitgevoerd. Als gevolg van verandering van het klimaat is sprake van een toename van de rivierafvoer en een stijging van de zeespiegel. Hierdoor voldoen veel waterkeringen niet meer aan de veiligheidsnorm (hydraulische randvoorwaarden). Door het project Ruimte voor de Rivier wil de Rijksoverheid de toegenomen maatgevende rivierafvoer en zeespiegelstijging zoveel mogelijk met ruimtelijke maatregelen compenseren. Het project kent een korte termijn doelstelling en een lange termijn doelstelling. De korte termijn doelstelling geeft voor het merendeel van onze dijken een stijging van de toetspeilen met grofweg 0,3 meter te zien. Deze toename moet vóór 2015 door uitvoering van een groot maatregelenpakket worden gecompenseerd. Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006

Realisatie 2006 Toelichting bij conform en niet-conform Conform=J Anders=N Gedetailleerd opnemen N De uitvoering van dit project is uitgesteld naar 2007. Door vertraen automatisch karteren ging in de Europese aanbestedingsprocedure en het daarna optrevan 180 kilometer dende hoogwater op de Rijn zou de opname te laat in het voorjaar waterkering middels 2006 plaatsvinden. Daarom is het project een jaar doorgeschoven. laser-altimetrie in de De opnamen hebben inmiddels eind 2006 en begin 2007 plaatsgeeerste helft 2006 vonden. Start procedure planJ De planvoorbereiding voor afgekeurde dijkvakken (Lekdijk Nieuw uitwerking voor te Lekkerland-Groot Ammers en Merwededijk Werkendam) is gestart. versterken en te verlegVerder is (enigszins vertraagd door de latere vaststelling van de gen waterkeringen PKB Ruimte voor de Rivier) ook een aanvang gemaakt met de planvoorbereiding van het project Munnikenland.

5.2.1 Aantoonbaar veilige dijken

Doel is de dijken te laten voldoen aan de actuele hydraulische randvoorwaarden die door de rijksoverheid vijfjaarlijks worden vastgesteld. In de randvoorwaarden wordt de toename van de afvoer van de rivieren en de zeespiegelstijging, maar ook de waterstanddaling door de gerealiseerde rivierverruiming, verwerkt. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Legger gereed (% lengte dijk) 2 Beheerregister gereed (% lengte dijk)

Jaar 2006 2006

Begroting 2006 70,00 70,00

Realisatie 2006 70,00 70,00

5.2.2 Dijkversterking

Daar waar de dijken niet voldoen aan de normen zullen maatregelen moeten worden uitgevoerd. Dit kan bestaan uit versterkingsmaatregelen, maar ook rivierkundige maatregelen waarmee de hydrauliJaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

37

sche randvoorwaarden kunnen worden beïnvloed. Vanaf 2009 zijn projecten voorzien van plannen die in het kader van Ruimte voor de Rivier moeten worden uitgevoerd en waarvan het waterschap initiatiefnemer is. De Ruimte voor de Rivier projecten waarvoor het initiatief aan derden is toebedeeld, maar waar het waterschap wel een grote betrokkenheid bij heeft, zoals Lent en Noordwaard zijn niet als prestatie opgenomen. Vanaf 2009 zijn er prestaties opgenomen.

5.3 Regionale waterkeringen Regionale waterkeringen zijn niet-primaire waterkeringen die in de provinciale verordeningen als zodanig zijn aangewezen. Het betreft hier de binnen de dijkringen gelegen regionale waterkeringen die ander water dan buitenwater keren. Dit zijn met name de dijken en kaden langs de Lingeboezem en de boezemstelsels in de Alblasserwaard. Gewerkt wordt aan het bepalen van de randvoorwaarden (waaronder de toetspeilen) voor de boezemkaden. Nadat de randvoorwaarden zijn vastgesteld zullen de kaden moeten worden getoetst. Voor die kaden die niet voldoen aan de norm moeten kadeversterkingsplannen worden ontwikkeld en uitgevoerd. Vooruitlopend op de normering wordt gewerkt aan het opstellen van leggers en beheerregisters en het verzamelen van gegevens van de samenstelling van kades en ondergrond. Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 In de loop van 2006 vindt uitvoering plaats van plan Hooge Boezem Overwaard Nader onderzoek in 2006 welke hoogte de boezemkaden van de Nederwaard en Overwaard moeten hebben

Realisatie 2006 Toelichting bij conform en niet-conform Conform=J Anders=N N De grondverwerving voor dit project verloopt moeizaam. Het is nog niet gelukt tot overeenstemming te komen. Naar verwachting zal uitvoering niet voor 2008 plaatsvinden. Doordat eerder in een eerste fase een gedeeltelijke versterking (stabiliteit) heeft plaatsgevonden is het veiligheidsrisico in normale omstandigheden beperkt. N Medio 2007 wordt landelijk een systeem ontwikkeld waarmee de randvoorwaarden voor de boezemkaden kunnen worden bepaald. Voor de uiteindelijke bepaling van de maatgevende waterhoogten op de boezem moet eerst een integraal hydrologisch model worden gebouwd waarmee de peilen kunnen worden berekend. De verwachting is dat eind 2007 de maatgevende peilen bekend zullen zijn.


38

O.b.v. oriënterende toetsing Plan van aanpak voor de nodige versterkingen van boezemkaden van de Nederwaard en Overwaard Start onderzoek normering Lingeboezem (waaronder doorrekening)

N

N

Omdat de bovenstaande activiteit is vertraagd, kon deze activiteit niet plaatsvinden. Een oriënterende toets op alleen de hoogte voor de boezemkaden in de Alblasserwaard zal in 2008 plaatsvinden. De volledige toetsing zal in 2009 plaatsvinden. De volledige toetsing van de regionale waterkeringen in Gelderland en Noord Brabant volgt in 2010. De aanwijzing van regionale waterkeringen Gelderland heeft plaatsgevonden. De bepaling van de hydraulische randvoorwaarden wacht op landelijk onderzoek. Op basis van de resultaten ervan zullen de vereiste hoogten van de droge keringen worden bepaald. Voor de Lingeboezem wordt voorlopig uitgegaan van een maximaal peil. Na 2007 zal op basis van een model van de Lingeboezem de nodige keuze worden gemaakt waarna de maatgevende peilen kunnen worden bepaald.

5.3.1 Aantoonbaar veilige kaden

Doel is de kaden te laten voldoen aan de normen die door de provincies worden vastgesteld. Vanaf 2009 zijn er prestaties opgenomen.

5.4

Calamiteitenzorg

Waterschap Rivierenland werkt met een calamiteitenzorgsysteem. Het calamiteitenzorgsysteem omvat de calamiteitenorganisatie die optreedt tijdens calamiteiten, documenten waarin de wijze van optreden is vastgelegd en een werkgroep met stuurgroep ten behoeve van de voorbereidende werkzaamheden. Doel van het calamiteitenzorgsysteem is waarborgen dat waterschap Rivierenland slagvaardig optreedt bij calamiteiten. Voorwaarden zijn dat leden van de calamiteitenorganisatie geoefend zijn zodat ze professioneel kunnen handelen en dat op de juiste wijze wordt samengewerkt met netwerkpartners in de rampenbestrijding om invulling te geven aan de beoogde klantvriendelijkheid van waterschap Rivierenland. Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006

Realisatie 2006 Toelichting bij conform en niet-conform Conform=J Anders=N Afronding en impleN Het project Viking is volgens plan afgerond. In 2007 start een vermentatie internationale volg hierop (Viking II). projecten rond hoogwaHet project NOAH heeft een flinke vertraging opgelopen. Dit wordt terbescherming met name veroorzaakt door vertraging bij de bouw van het softwa(NOAH en Viking) repakket Fliwas. Houden van twee N In het kader van Viking heeft één internationale oefening plaatsgegrootschalige (internavonden. tionale) oefeningen in De oefening in het kader van NOAH is uitgesteld omdat het promei en oktober 2006 gramma Fliwas nog niet operationeel is. Nemen van besluit in N De evaluatie van de dijkbewaking in het gebied dat onder invloed 2006 over inrichting staat van stormvloeden is vertraagd. Dit komt omdat de activiteit is dijkbewaking in het verbreed tot de gehele dijkbewakingsorganisatie. In het voorjaar van gebied dat onder in2007 zal besluitvorming plaatsvinden. vloed staat van stormvloeden

5.4.1 Professionele en klantvriendelijke calamiteitenzorg

De documenten van het calamiteitenzorgsysteem zijn gereed. Er is een begin gemaakt met het oefenen van de teams en er zijn enkele veldoefeningen gehouden. Er is nog niet structureel multidisciplinair geoefend met netwerkpartners. In 2007 beoogt waterschap Rivierenland het houden van veld- en team-


39

oefeningen te continueren en aan te vullen met op structurele basis houden van multidisciplinaire oefeningen. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Geautomatiseerd draaiboek gereed (aantal)

Jaar 2006

Begroting 2006 1,00

Realisatie 2006 1,00

5.5 Peilbeheer Een relatief nieuw instrument om de functie-eisen van grondgebruik te vertalen naar operationeel waterbeheer is: "Gewenst Grond en Oppervlaktewater Regiem” (GGOR). In GGOR wordt de gewenste grondwaterstand voor een bepaalde functie aangeduid. Vervolgens wordt het juiste peilbeheer hiervan afgeleid. Bij de bepaling van het juiste peilbeheer spelen naast GGOR overigens ook andere afwegingen een rol (waterberging, waterkwaliteit). GGOR is dus een opmaat voor het opstellen van een peilenplan, waarin alle afwegingen ten aanzien van het gekozen peil worden toegelicht. In 2004 en 2005 is er voor het bemalinggebied Quarles van Ufford een pilot uitgevoerd met het opstellen van een peilbesluit door middel van de GGOR-methode. Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 Bestuurlijke weging bruikbaarheid van GGOR als instrument

Realisatie 2006 Toelichting Conform=J Anders=N N Voor een definitief oordeel moeten eerst de lopende projecten worden afgerond.

5.5.1 Vastleggen kaders voor GGOR door provincie en waterschap

De kaders voor GGOR behoren door de provincie en waterschappen te worden vastgelegd. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Vaststellen kaders GGOR (aantal)

Jaar 2006

Begroting 2006 1,00


Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Officiële reactie van Zuid-Holland en Utrecht op ons plan van aanpak GGOR ontbreekt nog.

5.5.2 Opnemen van GGOR in beheergebied in waterbeheerplan

De waterschappen hebben - in nauwe samenwerking met gemeenten, de grondwaterbeheerders en belanghebbenden - GGOR in hun beheergebied opgesteld en opgenomen in het vigerende waterbeheerplan. De opzet was dat in 2010 alle 17 peilbesluiten voor het gehele beheergebied herzien en vastgesteld zouden zijn. Een en ander wordt thans voorzien in 2012. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Afgerond GGOR-document voor beheergebieden: Vennengebied, Bommelerwaard en Tielerwaarden (aantal)

Jaar 2006

Begroting 2006 3,00


Toelichting op afwijking realisatie in 2006: De GGOR is voor al deze gebieden vertraagd. In 2007 worden deze projecten afgerond.


40

5.5.3 Uitvoeren maatregelen GGOR in actiegebieden

Op grond van GGOR worden de maatregelen in de actiegebieden uitgevoerd. In 2015 zullen alle maatregelen uitgevoerd zijn. Maatregelen worden pas uitgevoerd nadat het GGOR en peilbesluit zijn vastgesteld. Dat betekent na 2006. Vanaf 2010 zijn er prestaties opgenomen.

5.5.4 Uitvoeren maatregelen GGOR in NIET-actiegebieden

Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Uitvoeren maatregelen Pilot Quarles van Ufford (%)

5.6

Jaar 2006

Begroting 2006 100,00


Wateropgave

Het waterschap heeft in 2015 het watersysteem op orde, conform de wateropgave waarin uitvoering van de trits vasthouden, bergen, afvoeren centraal staat. Water vasthouden gebeurt ten behoeve van het voorkomen van wateroverlast en het bestrijden van verdroging. Afhankelijk van de opbouw van het gebied worden maatregelen zoals afkoppelen, verbreden en verontdiepen van watergangen of peilaanpassingen uitgevoerd. Daarnaast worden waterbergingsgebieden ingericht. De begrenzing van waterbergingsgebieden wordt met prioriteit ter hand genomen om de ruimtelijke consequenties zo concreet mogelijk te maken. Zodra het waterschap de consequenties in beeld heeft, worden deze door de provincie en gemeenten in respectievelijk het streekplan en bestemmingsplannen opgenomen. In de eerste afgeronde normenstudies zijn de maatregelen in het eigen systeem (in de vorm van hydrologische aanpassingen, aanleg van retentie, waterbergingsoevers of ecologische verbindingszones en de automatisering van stuwen) toereikend gebleken om de wateropgave op te lossen. Grootschalige waterbergingsgebieden zijn niet nodig gebleken. Kleinschalige retentie/waterberging op het land is, daar waar nodig, gesitueerd in overhoekjes (bijvoorbeeld tussen snelwegen in) die veelal in eigendom zijn van mede-overheden. In eerste instantie wordt geprobeerd om de benodigde projecten op basis van vrijwilligheid te realiseren. Daarnaast wordt het publiekrechterlijk/NBW-spoor bewandeld om realisatie eventueel af te dwingen. Vanaf 2008 wordt nog steeds uitgegaan van vrijwilligheid, maar is, indien nodig, de Wet Ruimtelijke Ordening aanwezig om realisatie af te dwingen. Dilemma is dat de ruimtelijke consequenties van de wateropgave per 1 mei 2006 aan de provincie Gelderland aangeboden is, terwijl het realiseren van de wateropgave tot 2015 loopt. Hierdoor kan het na 2006 aan flexibiliteit ontbreken. In de provincie Zuid Holland wordt de wateropgave in het Beleidsplan Groen, Water en Milieu opgenomen. Ook wordt een vertaling naar de Ruimtelijke Ordening voorzien. Er volgt echter geen concrete datum zoals in Gelderland wel is aangegeven. 5.6.1 Berekenen wateropgave en begrenzen waterbergingsgebieden

De beleidskeuzes ten aanzien van waterbergingsmaatregelen houden in dat waterschap Rivierenland met name gronden zal moeten aankopen. Immers de aanleg van natuurvriendelijke oevers en retentie betekent dat het waterschap de gronden eerst zal moeten verwerven om ze uiteindelijk in te kunnen richten (voor de aanleg van waterbergingsoevers heeft waterschap Rivierenland ook een stimuleringsregeling). Voor de kleinschalige waterbergingsgebieden in overhoekjes en op gronden van overheden is waterberging te verwezenlijken door de gebieden op de keur/legger te plaatsen en gebruik te maken van de nadeelcompensatieregeling waterberging. In de toekomst kan waterschap Rivierenland genoodzaakt zijn om toch ook waterberging op particuliere gronden te realiseren.


41

Als de resultaten van de normenstudie worden vertaald naar instrumenten voor waterberging geldt de volgende prioritering: 1. Aankoop van gronden of kavelruil; 2. Keur & nadeelcompensatieregeling; 3. Blauwe erfdienstbaarheid (Compensatie voor beperking gebruiksrecht gronden vanwege waterbergingsclaim) 4. Onteigening Doelstelling realisatie in 2006 Nr. 1 2 3 4

Prestatie-indicator Quick Scan stedelijke kernen uitgevoerd (aantal) Schaderegeling vastgesteld (aantal) Waterbergingsgebieden begrensd per 1 mei 2006 (aantal) Wateropgave berekend (aantal)

Jaar 2006 2006 2006

Begroting 2006 1,00 1,00 1,00

Realisatie 2006 1,00 11,00 11,00

2006

1,00

11,00

5.6.2 Uitwerken wateropgave en werknorm

De wateropgave en de werknorm wordt in het Waterbeheerplan uitgewerkt en opgenomen. Vanaf 2009 zijn er prestaties opgenomen.

5.6.3 Realiseren Wateropgave

Met realiseren van de wateropgave wordt bedoeld: 'het uitvoeren van maatregelen om het tekort aan waterberging te verminderen'. Er wordt ingestoken om naast de lopende projecten waarbij waterberging wordt gecreëerd (o.a. ecologische verbindingszones, landinrichtingen) te starten met de uitvoering van de hydraulische maatregelen. De hydraulische maatregelen bestaan onder meer uit het verruimen van duikers (ruim 1 kilometer), aanpassing stuwen en gemalen (10 stuks). Deze maatregelen zijn voornamelijk gepland voor de periode 2007 tot en met 2011. In deze periode dient vroegtijdig gestart te worden met de verwerving van ruim 200 ha, die benodigd is om de 300 kilometer natuurvriendelijke oever en 38 ha waterberging te realiseren. Het zwaartepunt bij de realisatie van deze maatregelen ligt in de periode 2012 tot en met 2015. Deze planning is alleen te halen, indien snel en adequaat wordt ingesprongen op kansen voor grondverwerving (aankoop stroken en strategische percelen). Vanaf 2009 zijn er prestaties opgenomen.

5.7

Stedelijk waterbeheer

Het stedelijk waterbeheer is de laatste jaren nadrukkelijk op de agenda gezet. De watertoets is ingevoerd om de gevolgen van ruimtelijke ontwikkelingen op de waterhuishouding in beeld te brengen en deze teniet te doen door het treffen van maatregelen c.q. te komen tot een andere locatiekeuze. Naast de watertoets is het waterschap Rivierenland bezig om samen met de gemeenten waterplannen op te stellen. De waterplannen zijn de laatste jaren integraler geworden. Op dit moment wordt binnen het kader van de waterplannen gekeken naar (grond)wateroverlast, de waterkwaliteit, bergingsbehoefte, het waterkwaliteitsspoor (verbetering waterkwaliteit na de basisinspanning) etc. In het proces van opstellen waterplannen wordt tevens een uitvoeringsprogramma opgesteld.


42

Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 Beoordelen van 800 ruimtelijke plannen voor watertoets (toename agv intensivering overleg) Intern onderzoek naar mogelijkheid digitalisering van basisgegevens Met 9 gemeenten starten van procedure opstellen waterplannen Voor 14 gemeenten wordt t/m 2006 een waterplan afgerond In 2006 vaststellen van de tweedimensionale legger Eind 2006 komen inmetingen t.b.v. de driedimensionale legger beschikbaar

Realisatie 2006 Toelichting bij conform en niet-conform Conform=J Anders=N J

J

Een projectgroep is bezig met het digitaliseren van basisgegevens. Resultaten niet voor eind 2007.

J

Gestart is met 10 gemeenten: Buren, Graafstroom, Groesbeek, Heumen, Liesveld, Nederbetuwe, Nieuw-Lekkerland, Vianen, Werkendam, Zederik In 2006 zijn 5 waterplannen afgerond. In totaal zijn nu 13 waterplannen afgerond, van de 14 die voorzien waren.

N J N

Bekeken wordt op welke wijze de driedimensionale legger tot stand moet komen. Uitvoering wordt daarmee verschoven naar 2008 e.v.

Ondanks de positieve resultaten zoals weergegeven in de bovenstaande tabel is er sprake van onderbesteding. Deze is het gevolg van de vertraagde uitvoering van al eerder vastgestelde waterplannen. Er is een tendens tot temporisering, terwijl het aantal uit te voeren plannen wel toeneemt. Ook de uitvoering van stedelijke uitbreidingsplannen zoals de Waalsprong is om andere redenen verder vertraagd. Dat drukt het realisatiepercentage fors. Het waterschap dient hier volgens oud beleid nog bijdragen te leveren. 5.7.1 Uitvoeren watertoets bij ruimtelijke ontwikkelingen

Waterschappen voeren doorlopend de watertoets uit bij ruimtelijke ontwikkelingen. Het aantal watertoetsen is in overeenstemming met de huidige personele capaciteit. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Uitvoeren watertoets bij ruimtelijke plannen (aantal aangeboden plannen)

Jaar 2006


Realisatie 2006 1.100,00

Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Binnen het huidige personeelsbestand kunnen 850 plannen behandeld worden. Om dit aantal te bereiken is de watertoets op aangeboden kleine plannen (minder dan 500 m² stedelijk en 1000 m² landelijk) niet van toepassing verklaard. De maatregel is in de loop van 2006 genomen. Effecten nog niet te meten. Dit kengetal zal in het project Toetsing ruimtelijke plannen worden opgenomen.

5.7.2 Toetsen gemeentelijke wateren aan nieuwe normen

In 2006 zijn alle gemeentelijke wateren aan de nieuwe werknormen (1:100) getoetst. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Bepalen waterbergingsbehoefte alle gemeenten (%) 2 Gemeentelijke wateren getoetst (%)


Jaar 2006 2006

Begroting 2006 100,00 100,00

Realisatie 2006 100,00 100,00

43

5.7.3 Opstellen uitvoeringsprogramma’s met gemeenten

In 2006 zijn daar waar nodig, onder andere ter voorkoming van (grond)wateroverlast, samen met de gemeenten uitvoeringsprogramma's opgesteld. Het waterschap heeft 36 gemeenten met een stedelijke kern in het beheergebied. De overige twee gemeenten hebben geen stedelijke kern en hier hoeft geen uitvoeringsplan voor te worden opgesteld. Doelstelling van de provincie Gelderland is om in 2006 voor alle gemeenten met een wateropgave een uitvoeringsplan gereed te hebben. Waterschap Rivierenland heeft op basis van financiën en ingeschatte bereidheid van gemeenten bepaald dat in 2006 de plannen in procedure moeten zijn (22 gemeenten van Gelderland). In de gebieden van Alm & Biesbosch en Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden (14 gemeenten) worden de waterplannen van gemeenten met een significante wateropgave in 2005/2006 in procedure genomen. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Waterplannen incl. uitvoeringsprogramma’s afgerond (aantal cumulatief)

Jaar 2006



Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Bij een aantal gemeenten is het net niet gelukt om de planning van eind 2006 te halen. De hoofdmoot van de waterplannen zal in 2007 worden afgerond.

5.7.4 Opnemen in legger van stedelijke wateren met bergingsfunctie

Het doel is, dat in 2009 de stedelijke wateren met een functie in de wateraanvoer, - afvoer en berging in de legger van het waterschap zijn opgenomen. Bij het vaststellen van de 2-dimensionale legger wateren (2006) wordt ook stedelijke water met behulp van de Keur beschermd. Om een goed waterbeheer te kunnen waarborgen dient het watersysteem echter 3-dimensionaal te worden beschermd. Een en ander kan betekenen dat o.a. de bodemhoogten van wateren en kunstwerken worden vastgelegd dan wel dat hier standaardprofielen voor worden belegd. Voor wat betreft de overname van het stedelijk water is gebleken dat gemeenten niet over alle leggerrelevante gegevens beschikken. Om zicht te krijgen op de omvang van deze omissie is in 2005 een pilot opgestart bij een tweetal gemeenten waarvan het stedelijk water al is overgenomen. Doel hierbij is inzicht te krijgen op de kosten die gemoeid zijn met het in de legger opnemen van stedelijk water. Op deze wijze wordt tevens ervaring opgedaan met het op de legger zetten van deze stedelijke wateren en de eventuele complicaties die daarbij zullen optreden. De resultaten van de pilot worden gebruikt om een planning op te stellen om al het over te nemen stedelijk water in de legger te plaatsen in de jaren na 2006. Bij het beheer van stedelijk water is de druk op de ruimte groot. Daarom is de behoefte aan maatwerk groot. In principe moet er aan beide zijdes van een watergang een beschermingszone aanwezig zijn. In het stedelijk gebied is dat in verband met de schaarse ruimte niet altijd mogelijk. In de nieuwe legger zal bij eventueel reeds aanwezig ruimtebeslag aan één zijde van de watergang uitsluitend de andere kant over een beschermingszone beschikken. Vanaf 2007 zijn er prestaties opgenomen.

5.7.5 Opnemen maatregelen stedelijk watersysteem in waterbeheerplan

Het opstellen van waterplannen zal plaatsvinden tot 2007. De uitvoering van deze plannen zal een periode vragen van 10 tot 15 jaar. Vanaf 2007 zijn er prestaties opgenomen.

5.8

Zwemwater

In het beheergebied is aan 23 wateren de functie zwemwater toegekend. Deze wateren moeten een voldoende (aanvaardbare) waterkwaliteit hebben zoals geformuleerd in Europese- en nationale wetgeJaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

44

ving. In 2015 moet worden voldaan aan de criteria voor een aanvaardbare kwaliteit ingevolge de Europese Zwemwaterrichtlijn (resultaatsverplichting). Een belangrijke taak van het waterschap is om de waterkwaliteit te monitoren en voor de afzonderlijke wateren te onderzoeken welke maatregelen nodig zijn om aan de kwaliteitseisen te voldoen en te beoordelen of het uitvoeren van maatregelen haalbaar en uitvoerbaar is. Concrete activiteiten 2006 Vanwege de werkdruk rond de uitvoeringsplannen is besloten alle zwemwaterprofielen in 2007 op te stellen.

5.8.1 Opnemen zwemwateren in waterbeheerplan

Het waterschap neemt de zwemwateren, die binnen de Europese regels zijn aangewezen, op in het waterbeheersplan. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Zwemwaterprofielen opgesteld (aantal)

Jaar 2006



Toelichting op afwijking realisatie in 2006: De zwemwateren worden in het waterbeheerplan dat in 2009 wordt opgesteld, opgenomen. Dan zullen in één keer alle wateren in het beheerplan worden verwerkt.

5.8.2 Aangeven inspanningen monitoren en beheren waterkwaliteit

Het waterschap geeft voor de zwemwateren aan wat de inspanningen zijn die worden verricht om de waterkwaliteit te monitoren en de kwaliteit te beheren dan wel te verbeteren indien de waterkwaliteit niet voldoet aan de norm. Vanaf 2007 zijn er prestaties opgenomen.

5.9

Ecologische verbindingszone’s (e.v.z.)

Gelderland (9) Met provincie Gelderland en het Ministerie van LNV (Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit) zijn nadere afspraken gemaakt over het al dan niet participeren door het Rijk. Dit heeft geresulteerd in prestatiecontracten en het kunnen verkrijgen van ILG-subsidies. Met uitzondering van de Capreton en Linge worden alle evz’s de komende jaren medegefinancierd door het rijk. Voor de Capreton en Linge zullen door het waterschap te zijner tijd nadere financieringsafspraken gemaakt worden met de provincie. Prestatiecontracten zijn voornamelijk afgesproken voor grondaankoop met DLG en provincie. Brabant (12) Voor het gebied Alm en Biesbosch is in 2000 het Masterplan "Realisering natte groene hoofdstructuur Alm en Biesbosch" goedgekeurd door de provincie Noord-Brabant. In de afgelopen jaren is in samenspraak met de streek goede vordering gemaakt bij het realiseren van de evz’s. Dit proces wordt de komende jaren gecontinueerd. Zuid-Holland (11) Binnen de provincie Zuid-Holland zijn de natte evz’s vastgesteld en de planvorming is deels opgestart. 5.9.1 Het aanleggen van Ecologische Verbindings Zones

Het realiseren van evz’s binnen de taakstelling van het waterschap.


45

Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Realiseren van ecologische verbindingszones excl. grondaankoop (km)

Jaar 2006

Begroting 2006 10 km

Realisatie 2006 7,5 km

Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Herinrichting Boven-Linge (2 km) en O-Rijn (2 km) vertraagd door voorwaarden uit de Flora en Fauna wet. Uitvoering doorgeschoven naar 2007. Heumen-Horssen (2 km) vertraagd door procedure ontgrondingsvergunning. Alm en Biesbosch (3 km) en Betuwe (1 km) gerealiseerd.

5.10 Kaderrichtlijn Water De Kaderrichtlijn Water (KRW) geeft een Europees kader voor de bescherming van oppervlakte- en grondwater. Doelstellingen hiervan zijn gericht op het in stand houden en verbeteren van de waterkwaliteit, het duurzaam gebruik van water bevorderen, het bereiken van een verhoogde bescherming en verbetering van het aquatisch milieu door het verminderen van emissies, lozingen en verliezen van prioritaire stoffen. De KRW wordt in stroomgebiedbeheersplannen uitgewerkt en waterschap Rivierenland ligt in het stroomgebied Rijn-West. 5.10.1 Opstellen van stroomgebiedbeheerplan

Het stroomgebiedbeheerplan wordt vastgesteld in 2009. De doelen uit dit plan dienen in 2015 gerealiseerd te zijn tenzij ontheffing wordt verkregen voor doelverlaging of voor het later in de tijd halen van de doelen. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Integraal meetplan aanwezig (aantal)

Jaar 2006

Begroting 2006 1,00


5.10.2 Realiseren doelen in beschermde gebieden

Realisatie van de doelen (bekend in 2009 vanuit het Stroomgebiedbeheerplan) in de beschermde gebieden in 2015. De beschermde gebieden betreffen de vogel- en habitatrichtlijngebieden, de drinkwatergebieden en de aangewezen zwemwatergebieden. Vanaf 2009 zijn er prestaties opgenomen.

5.10.3 Realiseren doelen overige wateren

Realisatie van de doelen (bekend in 2009 vanuit het Stroomgebiedbeheerplan) voor overige wateren (niet in beschermde gebieden) in 2015. Vanaf 2009 zijn er prestaties geformuleerd.

5.11 Natte natuur in actiegebieden De ecologische hoofdstructuur omvat veel natuurgebieden die afhankelijk zijn van een hoge grondwaterstand en/of kwel en ecologisch waardevolle wateren. Buiten de ecologische hoofdstructuur zijn verspreide terreinen met natte natuur gelegen. Natte landnatuur is gevoelig voor veranderingen in de grondwatersituatie en oppervlaktewaterpeilen. De waarden van natte natuur zijn vaak zo sterk afhankelijk van de omgeving dat natuur en directe omgeving als één geheel te beschouwen zijn. Het waterschap moet in Gelderland prioriteit geven aan de aanpak van de waterhuishouding van natte natuur binnen de provinciale actiegebieden, genoemd in het Gelderse waterhuishoudingsplan (WHP).


46

In dit plan is aangegeven welke gebieden de functie natte natuur hebben en waar de actiegebieden liggen. Buiten Gelderland is daar geen sprake van. Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006

Realisatie 2006 Toelichting bij conform en niet-conform Conform=J Anders=N Opstellen projectplan J Het projectplan is opgesteld. De hydrologische systeemanalyse is Hatertse Vennen, incluuitgevoerd, het effect van diverse maatregelen is doorgerekend en sief voorbereiding en het waternoodinstrumentarium is toegepast. uitvoering in 2006

5.11.1 Afstemmen waterbeheer op de bescherming van natuurfunctie

In de hydrologische beschermingszones wordt in overleg met de gemeente het waterbeheer afgestemd op de bescherming van de natuurfunctie. Dit wordt via de vaststelling van de GGOR geregeld in 2006. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1. Waterbeheer afgestemd op bescherming natuurfunctie (1=ja; 0=nee)

Jaar 2006

Begroting 2006 Realisatie 2006 1,00 0,00

Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Het GGOR loopt voor de Overasseltse en Hatertse Vennen door in 2007. Na het projectplan worden de concrete maatregelen benoemd. Daarnaast loopt voor de Bommelerwaard en Lek&Linge/Tielerwaard het GGOR traject. In 2007 worden die trajecten afgerond.

5.11.2 Uitvoeren maatregelen t.b.v. verdrogingsbestrijding

Het waterschap en de provincie Gelderland hebben 50% van de maatregelen ten behoeve van de verdrogingbestrijding binnen de actiegebieden uitgevoerd in 2009. In Brabant worden pas maatregelen na 2008 voorzien in de natte natuurparels en in Zuid-Holland en Utrecht moeten de natte natuurparels nog worden bepaald. Daarna zal de prioriteit per natuurparel worden aangegeven. Vanaf 2008 zijn er prestaties opgenomen.

5.11.3 Herstellen waterparels / HEN-wateren

Het uitvoeren van noodzakelijke maatregelen in wateren om het hoogste ecologische niveau te bereiken. In Gelderland gaat voor deze zogenaamde waterparels (HEN-wateren = Hoogste Ecologisch Niveau) de prioriteit naar de actiegebieden en hydrologische beschermingsgebieden. Voor het gehele waterschapsgebied is een uitvoeringsprogramma voor alle waterparels/HEN en SED (Specifiek Ecologische Doelstelling) wateren opgesteld. Op basis hiervan blijkt dat de helft van alle waterparels/HEN wateren geheel of bijna geheel voldoen aan het ecologische streefbeeld. (Dit is mits de voorgestelde statuswijziging door de provincie wordt geaccepteerd; anders voldoet circa eenderde van de waterparels aan het streefbeeld). Ondanks dat al een groot deel van de waterparels aan het ecologisch streefbeeld voldoet, zal een grotere inspanning nodig zijn om alle natuurdoelen tijdig te bereiken. Op welke wijze hieraan invulling wordt gegeven, is aangegeven in het uitvoeringsprogramma voor de waterparels/HEN en SED wateren. Er is gekozen voor de strategie om op korte termijn te starten met het aanpassen van het onderhoud en het meeliften met andere projecten. Vanaf 2009 worden vervolgens de meer grootschalige projecten aangepakt in het kader van het spoor van de Europese Kaderrichtlijn Water. Qua inspanningen zijn in de afgelopen twee jaar enkele maatregelen expliciet in waterparels uitgevoerd, zoals het baggeren van het Wijchens Ven en het aanpassen van het watersysteem nabij de Ooyse Graaf. Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

47

Vanaf 2009 zijn er prestaties opgenomen.

5.12 Beperking emissie uit riooloverstorten Door de gemeente moet de basisinspanning voor 2006 zijn gerealiseerd. Als dit wordt gerealiseerd met duurzame oplossingen zoals afkoppelen, is uitstel tot 2010 mogelijk. Hiervoor is een afspraak met het waterschap nodig, inclusief een plan van aanpak hoe deze basisinspanning 'plus' te realiseren is voor 2010. In de planperiode van het WHP (tot 2010) worden de riooloverstorten die HEN-wateren in Gelderland nog belasten verwijderd, voor zover uit het waterkwaliteitsspoor blijkt dat deze maatregel effectief is. Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 Uitwerken van maatregelen voor sanering 2 overstorten op HENwateren in Gelderland Uitvoeren van 5 subsidieprojecten afkoppeling

Realisatie 2006 Toelichting bij conform en niet-conform Conform=J Anders=N J In 2006 de planvorming (variantenstudie) mbt sanering overstorten op Wijchens Ven in overleg met betrokken gemeente en provincie. De plannen zullen in 2007 verder worden uitgewerkt en worden aanbesteed. Uitvoering zal plaatsvinden in 2008. J Er zijn 7 afkoppelprojecten gesubsidieerd (totaal 8 ha verhard oppervlak).

5.12.1 Opstellen stedelijk (uitvoerings)waterplan door gemeenten

Gemeenten stellen in samenwerking met het waterschap, voor eind 2006, een (uitvoerings) plan op voor het saneren van de riooloverstorten op HEN-wateren. In het beheersgebied van het waterschap binnen de provincie Gelderland betreft dit 2 overstorten binnen de gemeente Wijchen. Dit is een traject binnen de waterplannen in de vorm van een technisch onderzoek en het maken van bestekken. De verkennende technische onderzoeken zijn uitgevoerd. In het overleg, getrokken door de provincie Gelderland, met het waterschap en de gemeente is een variant gekozen die nader wordt uitgewerkt, inclusief de financiële bijdragen van provincie, gemeente en waterschap. Afspraak is dat de uitvoering voor 2009 plaats zal vinden. In de provincie Brabant zal één sanering plaatsvinden (Giessen). De planvorming in Giessen is in 2006 bijna afgerond. De uitvoering vindt plaats in 2007. Aanvullende maatregelen in de overige gemeentes worden niet verwacht. In de provincie Zuid-Holland worden de kwetsbare wateren niet beïnvloed door riooloverstorten. Vanaf 2010 zijn er prestaties geformuleerd.

5.12.2 Afspraken met gemeenten

Voor eind 2006 moeten afspraken gemaakt worden met gemeenten over 50% reductie van de vuiluitstoot uit riooloverstorten of over duurzame oplossingen zoals afkoppelen welke laatste uitgevoerd dienen te zijn voor 2010. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Realiseren afspraken basisinspanning met gemeenten (%)

Jaar 2006



Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Met name vanwege personele wisseling is het niet gelukt alle overstorten te reguleren in Wvo-vergunningen. De overige overstorten zullen in de loop van 2007 worden vergund.


48

5.13 Baggeren In 2005 heeft het bestuur er voor gekozen om het gehele beheersgebied in 15 jaar gebaggerd te hebben en daarmee een groot deel van de baggerachterstand in te lopen. In het Brabantse deel van het werkgebied wordt een baggercyclus van 12 jaar gehanteerd omdat dat gebied reeds op orde is. Daarnaast worden nauwlettend alle landelijke ontwikkelen gevolgd op het gebied van verspreidbare baggerspecie om in de toekomst zoveel mogelijk baggerspecie in het gebied te kunnen blijven verspreiden.

5.13.1 Inlopen achterstand in A-watergangen

Het winterbaggerwerk 2006-2007 wordt nog conform de oude planningen uitgevoerd in verband met de lange voorbereidingstijd van het winterbaggerwerk. Momenteel is de voorbereiding gestart van het winterbaggerwerk 2007-2008. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Alle geplande gebieden gebaggerd (m3)

Jaar 2006

Begroting 2006 Klasse 0-2: 212.040 Klasse 3-4: 66.960

Realisatie 2006 Klasse 0-2: 247.300 Klasse 3-4: 6.900

Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Alle geplande gebieden zijn gebaggerd. Alleen bij de waterbodemsanering Tiel is minder gebaggerd dan voorzien i.v.m. een capaciteitsprobleem van de zeeflocatie. Dit project drukt het realisatiepercentage. Ook de verdeling klasse 0-2 en 3-4 is anders gebleken. Op basis van de werkelijke output 2006, waarin een verschuiving van klasse 3-4 naar 0-2 is geconstateerd, kan nog niet worden bepaald of dit een incidenteel of structureel karakter heeft.

5.14 Prestatie’s rwzi’s Bij de realisatie van de prestaties op de zuiveringsinstallaties is het uitgangspunt te voldoen aan de wettelijke eisen. Er wordt ten aanzien van de zuiveringstaak geen hoger ambitie niveau gesteld. Dit houdt o.a. in dat voldaan moet worden aan de gestelde lozingseisen en het bereiken van het vereiste gebiedsrendement voor fosfaat- en stikstofverwijdering. Naast de investeringen die benodigd zijn om deze prestaties te realiseren zullen ook investeringsprojecten worden uitgevoerd om de huidige prestaJaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

49

ties op peil te kunnen houden. Deze investeringen (onderhoud- c.q. vervangingsinvesteringen) behoren niet tot dit thema. Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006

Voorbereiding aanpassing bedrijfsgebouw Sliedrecht Aanbesteding van de uitbreiding rwzi Geldermalsen Voltooiing in 2006 van de uitbreiding rwzi Schelluinen Start van de renovatie rwzi Alblasserdam

Realisatie 2006 Conform=J Anders=N N N N N

Toelichting bij conform en niet-conform

In afwachting van de besluitvorming over de decentrale huisvesting is dit project in 2006 nog niet opgestart. Uitbreiding Geldermalsen vertraagd door moeizame besprekingen met de gemeente. I.v.m. problemen met de wijziging van het bestemmingsplan is dit project met minimaal een jaar vertraagd. Vertraging rwzi Schelluinen door problemen met de aannemer. Het werk ondervindt sterke vertraging. Er zijn voortdurend geschillen tussen de opdrachtgever en de aannemer. Dit project is vertraagd door uitlopen van de procedures voor WMen bouwvergunning.

Gerealiseerde niet begrote activiteiten in 2006 Concrete activiteiten 2006 Verkenning van mogelijkheden van samenwerking in de waterketen Visie op automatisering

Realisatie 2006 Toelichting Uitgevoerde verkenning en start beleidsnota 2/3 deel is gerealiseerd

In het voorjaar van 2006 is gestart met het uitvoeren van een nadere verkenning in de stand van zaken van samenwerking in de waterketen. Dit leidt tot een beleidsnota die in het voorjaar van 2007 aan het bestuur zal worden voorgelegd. Begin 2006 is het TA project stopgezet. Om een goede doorstart te kunnen maken wordt een visie op automatisering opgesteld voor het domein bedrijfsvoering ZTW. Deze bestaat uit 3 fasen, te weten de visie op informatievoorziening, de visie op technisch concept en de implementatie strategie. Het project heeft inmiddels de naam iPA gekregen. Fase 1 en 2 zijn afgerond, terwijl fase 3 in april 2007 gereed zal zijn.

5.14.1 Geen overschrijding van de WVO vergunning

Voldoen aan de wettelijke eisen (ofwel geen overschrijding van de WVO-vergunningen/lozingseisen). Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Rwzi's die lozingsvergunning overtreden (aantal)

Jaar 2006

Begroting 2006 1,00


Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Bij de rwzi’s Gendt en Hardinxveld de Peulen heeft eenmaal een grote slibuitspoeling plaats gevonden. Bij de rwzi Asperen heeft een overschrijding van de fosfaat eis plaats gevonden als gevolg van een lozing van een bedrijf. Bij de rwzi Eck Wiel kon door aanpassing van de gemaal capaciteit een verbetering worden aangebracht, zodat de overschrijding van de zwevende stof eis te niet is gedaan.. Bij 9 rwzi’s ( Arnhem-Zuid, Valburg, Wijk en Aalburg, Gorinchem-Oost, Leerbroek, Leerdam, Alblasserdam, Meerkerk en Druten) was er sprake van een incidentele kortstondige lichte overschrijding van de lozingseis. Bij de Rwzi Tiel is vanaf 1 juni 2006 de nieuwe lozingsvergunning van kracht geworden (n.a.v. uitbreiding/aanpassing), waaraan vanaf dat moment voldaan is.


50

5.14.2 Voldoen aan wettelijke eis P-verwijdering

Voldoen aan de wettelijke eisen (ofwel geen overschrijding van de WVO-vergunningen/lozingseisen). Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 P-verwijdering (fosfaat) (%)

Jaar 2006



Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Door twee grote slibuitspoelingen (een bij rwzi Gendt en een bij rwzi Hardinxveld de Peulen) lag het totale P-verwijderingsrendement voor het gehele beheersgebied t/m het 2de trimester nog onder de 75%. Om het P-verwijderingspercentage te verhogen is op de rwzi Nijmegen de chemicaliëndosering voor de Pverwijdering verhoogd en is op de rwzi Tiel ook chemicaliëndosering voor P-verwijdering ingezet. Hierbij werden op beide rwzi’s een P-verwijderingsrendement in het laatste trimester sterk verhoogd. Door deze werkwijze bedroeg het voortschrijdend P-verwijderingsrendement aan het einde van het jaar voor het gehele beheersgebied meer dan 75%.

5.14.3 Voldoen aan wettelijke eis N-verwijdering

Voldoen aan de eis van 75% voor stikstofverwijdering voor het beheersgebied van het waterschap. Daarnaast zal met het oog op het bereiken van een minimaal energieverbruik gestuurd wordt op maximale stikstofverwijdering. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Minimaal N-verwijdering (stikstof) (%)

Jaar 2006



Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Na de in gebruik name van de uitbreidingen van de rwzi’s Nijmegen en Tiel is het stikstofverwijderingspercentage tot boven de 75% gestegen.

5.15 Kostenbeheersing Zuiveren De taak van de directie Zuivering dient tegen de laagst mogelijke kosten te worden gerealiseerd. Aan de inkomstenkant betekent dit dat de aangeboden i.e.-belasting (inwoner equivalent) dient te worden gefactureerd en geïnd. Aan de uitgavenkant dient een efficiënte organisatie haar kerntaken te verrichten. Verschillende systemen als benchmarks en interne bedrijfsanalyses zijn instrumenten om de bedrijfsprocessen te optimaliseren. Belangrijkste speerpunten bij de kostenbeheersing zijn: beheersing personeelskosten, nadere bijstelling bouwbeleid, onderzoek discrepantieproblematiek en gerealiseerde kostenbeheersing vasthouden. Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 Ontwateringsgraad van slib is 22,8%

Opstellen van een verbeterplan in 2006 voor oneigenlijk/vernieuwend onderhoud

Realisatie 2006 Toelichting bij conform en niet-conform Conform=J Anders=N N De gemiddelde bereikte ontwateringsgraad bedroeg 22,4 %. De bereikte lagere ontwateringsgraad is veroorzaakt door minder presteren van de kamerfilterpers te Nijmegen en minder slib te ontwateren op de kamerfilterpers te Tiel als gevolg van aanpassingen aan de installatie. N In het kader van het onderhoudsbeleid vindt uitwerking plaats van onderhoud op basis van risicoinventarisatie, waarmee de nieuwe onderhoudsconcepten vastgesteld worden. Het opstellen van een verbeterplan voor vernieuwend /oneigenlijk onderhoud staat conform het beheersplan Zuiveren gepland voor 2007.


51

Gerealiseerde niet begrote activiteiten in 2006 Concrete activiteiten 2006 Vaststelling beheersplan Zuiveren

Realisatie 2006 Toelichting J

In 2006 is een beheersplan zuiveren 2007-2010 vastgesteld. Hiermede wordt een visie op zuiveren gegeven. In het beheersplan is o.a. een nadere uitwerking van het thema kostenbeheersing weergegeven.

5.15.1 Beheersing personeelskosten

Beheersing personeelskosten door verlaging van het aantal fulltime eenheden (fte) per behandelde vervuilingseenheid (v.e.) met 10% in komende jaren, via natuurlijk verloop. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Inkrimping formatie (d.m.v. natuurlijk verloop in fte.)

Jaar 2006

Begroting 2006 2,25


Toelichting op afwijking realisatie in 2006: N.a.v. de analyse van de bedrijfsvergelijking is als doel gesteld een formatie reductie van 8,5 in de periode 2005 t/m 2007, te weten 4 fte in 2005, 2,25 in 2006 en 2,25 in 2007.

5.15.2 Bijstelling bouwbeleid

In overleg met een aantal waterschappen is een onderzoek gestart naar de oorzaak van de hogere kosten die waterschap Rivierenland maakt voor het bouwen van zuiveringstechnische werken. Op grond van de resultaten van deze analyse zal een bijstelling van het bouwbeleid plaatsvinden. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Besluit aanpassing bouwbeleid (%)

Jaar 2006



Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Uit een vergelijking van deze investeringskosten met andere vergelijkbare waterschappen is het hogere kostenniveau van 10% niet eenduidig te verklaren. Om op een kosten efficiënte wijze bouwprojecten te realiseren is het gewenst om het pakket van eisen voor bouwprojecten te standaardiseren. In 2006 is besloten om het bouwbeleid nader te ontwikkelen.

5.15.3 Onderzoek discrepantieproblematiek

Uit de bedrijfsvergelijking 2002 blijkt dat waterschap Rivierenland in 2002 870.000 v.e. aan belasting inde, terwijl het aantal v.e. dat op de rwzi's gemeten werd 980.000 v.e. bedroeg. Het verschil tussen beiden wordt discrepantie genoemd. Bij waterschap Rivierenland ligt het verschil ruim 2% boven het gemiddelde van de Nederlandse waterschappen. Het doel van het gestarte onderzoek is om de discrepantie voor ons waterschap op het landelijk gemiddelde te brengen. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Doorlichting zuiveringsregio met grootste discrepantie gereed (%)


Jaar 2006



52

Toelichting op afwijking realisatie in 2006: In 2006 is gestart met de uitvoering van een plan van aanpak om 6.000 v.e. extra te kunnen opleggen in het jaar 2007. Dit wordt in 2007 vervolgd. In 2006 is reeds 1.800 v.e. hiervan opgespoord. Verder zal het pas vanaf 2007 mogelijk zijn de opgelegde v.e.’s te rangschikken naar zuiveringsregio’s. Hierdoor wordt het mogelijk een vergelijking te maken per zuiveringsregio tussen de gemeten en geheven v.e.’s. Op basis van de uitkomsten van deze vergelijking kan dan gericht onderzoek bij de grootste discrepantie plaats vinden. Beide projecten worden uitgevoerd in onderlinge samenwerking van de afdelingen Belastingen, Handhaving, Vergunningen en Beleid en Advies.

5.15.4 Gerealiseerde kostenbeheersing vasthouden

Bij een gelijk aanbod van het aantal v.e. wordt ernaar gestreefd de kosten niet te laten stijgen. Voor de te realiseren kostenbeheersing ligt het zwaartepunt op de gezamenlijk inkoop van energie en chemicaliën, de slibontwatering alsmede de gevolgen van hiervoor aangegeven prestaties. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Kostenstijging beleidsveld 13 (%)

Jaar 2006

Begroting 2006 2,50


Toelichting op afwijking realisatie in 2006: In het kader van de kostenbeheersing van de directie zuivering is een meerjarige doelstelling van een maximale kostenstijging van 2,5% per jaar afgesproken. De begrote netto-kostenstijging in 2006 ten opzichte van het begrote kostenniveau van 2005 voor de directie zuivering bedroeg 2,0%. De realisatie in 2006 liet echter een kostenstijging ten opzichte van de begroting 2005 zien van 3,0%. De overschrijding van de begroting 2006 heeft met name de volgende oorzaken: De composteringskosten zijn met € 450.000 overschreden doordat er 8.500 ton meer aan ontwaterd slib is geproduceerd. Dit is het gevolg van een lagere ontwateringsgraad, hetgeen is veroorzaakt door het minder presteren van de kamerfilterpers te Nijmegen en het minder slib kunnen ontwateren op de kamerfilterpers te Tiel als gevolg van aanpassingen aan de installatie. Verder zijn de onderhoudskosten € 480.000 hoger dan begroot. Doordat er op diverse installaties defecten optraden die direct hersteld moesten worden, is er meer op correctief onderhoud uitgegeven dan voorzien. Ook op chemicaliënkosten is meer uitgegeven dan begroot (€ 180.000 N). Dit is in hoofdzaak veroorzaakt door de bijsturing van de chemicaliëndosering om het vereiste fosfaatverwijderingspercentage te kunnen halen. Daartegenover staat een voordeel op energiekosten van € 220.000, welke voornamelijk is toe te schrijven aan incidentele teruggaaf van Regulerende Energiebelasting (REB) over voorgaande jaren. Dit wordt deels tenietgedaan door andere oorzaken, met name het achterblijven van opwekking eigen energie. De huur aan de Waterlandstichting is € 340.000 lager dan begroot, met name vanwege vertraging van de uitbreiding op de rwzi Tiel.

5.16 Interprovinciale afstemming In het Algemeen Reglement is de wijze geregeld waarop het toezicht door de provincie op het waterschap plaatsvindt. De hoofdregel is dat het toezicht wordt uitgeoefend door Gedeputeerde Staten van Gelderland. Uitzonderingen hierop hebben met name betrekking op peilbesluiten, die genomen worden voor peilgebieden die in een andere provincie gelegen zijn. In het Algemeen Reglement is het formele toezicht op een goede wijze geregeld. Het afgelopen jaar heeft overleg plaats gevonden met de provincies om tot een afstemming van provinciaal beleid met betrekking tot waterschap Rivierenland te komen. Zo is het bijvoorbeeld gewenst dat de provinciale waterhuishoudingsplannen voor het rivierengebied op elkaar zijn afgestemd. Datzelfde geldt voor het Ruimtelijke ordenings- en milieubeleid, voor het handhavingsbeleid, voor het vaarwegenbeleid, voor de regels die door de provincie gesteld worden ten behoeve van de goedkeuring van dijkverbeteringsplannen en voor de provinciale verordeningen waterbeheer. Overigens is het niet de doelstelling dat het provinciale beleid voor het gehele gebied van waterschap Rivierenland uniform is. Op grond van verschillende gebiedskenmerken kan het wenselijk zijn om weloverwogen toch regionale (provinciale) verschillen in het beleid te handhaven.


53

Het overleg hierover heeft niet tot de gewenste resultaten geleid omdat bij cruciale onderwerpen er telkens wel één provincie was die afwijkend wilde besluiten. In de praktijk komt er van beleidsafstemming tussen de provincies dus weinig terecht. Dit wordt overigens ook erkend door de provincies. Het overleg is nog wel gaande maar meer om knelpunten in de uitvoering met elkaar te bespreken. 5.16.1 Afstemmen provinciale verordeningen waterbeheer

Op het gebied van de provinciale verordeningen waterbeheer is geprobeerd om te komen tot interprovinciale beleidsafstemming. Hierbij zijn de vier provincies betrokken alsook andere waterschappen die binnen de vier provincies gesitueerd zijn. De bedoeling was om te komen tot één verordening waterbeheer voor waterschap Rivierenland vastgesteld door de vier provincies (Gelderland, Utrecht, NoordBrabant en Zuid-Holland). Dit is niet gelukt. De provincie Zuid-Holland heeft er voor gekozen om (samen met Noord-Holland) een verordening voor de eigen provincie op te stellen. De andere 3 provincies hebben wel gezamenlijk een verordening waterhuishouding voor waterschap Rivierenland opgesteld. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Vastgestelde nieuwe Verordening(en)Waterhuishouding (1=gereed; 0=niet gereed)

Jaar 2006

Begroting 2006 1

Realisatie 2006 1

5.17 Bedrijfsvoering Het waterschap heeft ambities waarin klantgerichtheid en professionaliteit van de organisatie centraal staan. De organisatie is naar buiten gericht en neemt initiatief in het contact met klanten en andere organisaties. Kortom: waterschap Rivierenland is erop gericht zich te ontwikkelen tot een hoogwaardig, toonaangevend waterschap. Om dit te bereiken is Programmamanagement in 2005 gestart. Dit programma omvat een aantal kwaliteitsprojecten die – in onderlinge samenhang – in de komende jaren de kwaliteit van de bedrijfsvoering moet verbeteren. Het programma is daarnaast afgestemd op de doelstellingen vanuit het landelijk actieprogramma “ Andere overheid”. In 2007 wordt Programmamanagement afgerond en worden de (eerste) effecten van de uitvoering van dit programma zichtbaar en/of voelbaar. Deze opbrengsten worden dan ook gespiegeld aan de gewenste doelstellingen. Van daaruit worden wellicht nieuwe en aanvullende initiatieven opgestart. Daarnaast wordt de komende jaren de huisvesting van het waterschap over de volle breedte herzien. Naast een nieuw kantoor (flexibel kantoorconcept) en een nieuw laboratorium is er aandacht voor meer centrale huisvesting van de buitendienst. Hierdoor worden faciliteiten gecreëerd om kennis en informatie te delen en samenwerking te bevorderen, waarmee de basis gelegd is voor een andere bedrijfsvoering en een nieuwe manier van werken. Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 Op basis van de 0-meting van het KO-Model uit 2005, opstellen van een verbeterplan voor de komende jaren Bekendmaking van resultaten uit het medewerkers tevredenheidsonderzoek (MTO)

Realisatie 2006 Conform=J Anders=N N


J

Toelichting bij conform en niet-conform In het kader van prioriteitstelling en vanwege het feit dat tal van (verbeter) plannen reeds in uitvoering zijn, heeft het DT besloten het opstellen van het verbeterplan uit te stellen tot 2007. In 2007 volgt een positiebepaling, met vervolgens verbeteracties en aanbevelingen. Op 2 januari 2006 zijn de resultaten van het MTO 2005 gepresenteerd.

54

Bekendmaking van resultaten uit het klanttevreden-heidsonderzoek (KTO) Realistische projectplanning op basis van projectmanagement en goede afspraken met projectleiders

J

In februari 2006 zijn de resultaten van het KTO gepresenteerd. Dit heeft geresulteerd in verbeteracties.

N

De projectramingen worden periodiek (b.v. in het kader van de bestuursrapportage en de begroting) geactualiseerd. De investeringsplanning voor 2006 is bijgesteld van € 68 miljoen naar € 52 miljoen en bedraagt daarmee 75% van de begrotingsraming. Per 31 december 2006 is van deze oorspronkelijke raming 66 % gerealiseerd. In 2006 is de notitie ‘Gedifferentieerd maaien’ opgesteld die de basis vormt om het onderhoud aan A-watergangen. Deze notitie geeft richtlijnen voor het onderhoud gespecificeerd naar gebiedskenmerken, met een onderverdeling naar landbouw-, stedelijk- en natuurgebied.

Samenvoegen van de plannen voor instandhouding van het maaionderhoud en de plannen voor waterhuishoudkundig systeem in één beleidsstuk waarin ook nieuwe ontwikkelingen op het gebied van milieu- en wetgeving worden verwerkt.

J

Opstellen van onderhoudsplannen voor stedelijk water

J

Voor natuurvriendelijk aangelegde oevers worden ook onderhoudsplannen op maat geschreven, waarbij wederom de notitie ‘Gedifferentieerd maaien’ als uitgangsbasis geldt. Overig vigerende beleid wordt uiteraard meegenomen in de onderhoudsplannen. Onderhoud in Stedelijk gebied vraagt om maatwerk en vooral samenwerking en afstemming met de gemeenten. Voor zover de overname van het stedelijk water heeft plaatsgevonden, is er een onderhoudsplan op maat opgesteld. Hierbij dient de notitie ‘Gedifferentieerd maaien” en de uitwerking daarvan als basis voor dit onderhoudsplan. In 2006 is de rapportage “Streefbeelden stedelijk water” ontwikkeld met belangrijke aandachtspunten voor het onderhoud. Tijdens het overname traject of de aanleg van nieuw stedelijk water kan vroegtijdig geanticipeerd worden op mogelijke onderhoudsknelpunten. Het onderhoudsplan voor stedelijk water in Arnhem Zuid staat model voor nieuw te ontwikkelen onderhoudsplannen. In 2007 wordt gewerkt aan een verdere verfijning, t.w. het OBS voor onderhoud aan watergangen en de automatisering van het proces tot aan de vormgeving van deze onderhoudsplannen. Er is momenteel enige stagnatie omdat de overdracht van het stedelijk water nog niet overal geregeld is.

In samenwerking met operationele zuivering op ‘basis van risico’s’ onderhoudsplannen voor kunstwerken en andere objecten opstellen.

N

Voor de directie Watersystemen zijn de risico-analyses nagenoeg gereed. Naar verwachting zullen de plannen in het 2e kwartaal 2007 afgerond zijn. De directie Zuivering heeft pilots uitgevoerd voor 2 rwzi’s om normen te bepalen als basis voor de op te stellen onderhoudsplannen. In 2006 is gestart met onderhoudsplannen voor de onderafdeling West. In de loop van 2008 zullen alle onderhoudsplannen gereed zijn.

5.17.1 Organisatieontwikkeling m.b.v. het KO-model

Voor de continue verbetering en sturing van de organisatie wordt het Kwaliteits Overheden-model gehanteerd. Het KO-model is een actueel hulpmiddel om prestaties te evalueren en te verbeteren.


55

Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Opstellen stappenplan naar een systeemgeoriënteerde organisatie (1=gereed; 0 niet gereed)

Jaar 2006

Begroting 2006 1

Realisatie 2006 0

Toelichting op afwijking realisatie in 2006: De positiebepaling is nog niet uitgevoerd. Zodra deze heeft plaatsgevonden wordt een stappenplan opgesteld waarin tevens wordt aangegeven in hoeverre het realistisch is om in 2010 systeemgeoriënteerde te zijn.

5.17.2 Organisatieontwikkeling

Organisatieontwikkeling is een veranderingsproces waarbij de organisatie en de medewerkers een groei doormaken in ons streven naar een hoogwaardig waterschap (fase 3 KO-model). Er wordt een balans gevonden tussen de nagestreefde doelen en het gedrag, houding, en de stijlkenmerken van management en medewerkers. Het management vervult hierin een voorbeeldrol. Binnen de organisatie omarmen we het principe van een “lerende organisatie”. Het vormt één van de kritische succesfactoren voor onze organisatieontwikkeling in een collectief leerproces van blijven ontwikkelen. Dit past bij de kernwaarden van ons waterschap in het streven naar een taakvolwassenheid en professionaliteit van de organisatie. Vanuit het P&O-perspectief wordt dit ingevuld door continuering van het MD-traject met uitdieping van het strategisch leren en collectieve training klanten taakgerichtheid en professionalisering van het functioneringsmanagement. Ook vindt uitwerking plaats van de specifieke betekenis van integraal management. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Functioneren management verbeterd t.o.v. referentiejaar KTO/MTO (1=gereed; 0=niet gereed) 2 Wijze van functiebeschrijven en –waarderen aangepast (1=gereed; 0=niet gereed)

Jaar 2006

Begroting 2006 1

Realisatie 2006 0

2006

1

0

Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Ad. 1. Om objectief een verbetering te kunnen meten zijn de uitkomsten van het MTO en KTO benodigd. Het KTO vindt in 2009 plaats, het MTO in 2007. Ad. 2. Het project loopt achter op de planning. In het voorjaar van 2007 wordt een “go-no go”-besluit genomen alvorens de uitrol richting de organisatie kan plaatsvinden. In december 2007 vindt de definitieve besluitvorming plaats.

5.17.3 Programmamanagement

Begin 2005 is het plan van aanpak vastgesteld voor het optimaliseren van de bedrijfsprocessen d.m.v. programmamanagement. Het gaat hierbij om het starten van digitaliseringsprojecten, die over een looptijd van twee jaar hun beslag moeten krijgen. Dan kunnen we gericht zeggen hoeveel processen we op welk tijdstip (prioritering) hebben gedigitaliseerd. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Stroomlijnen en digitaliseren werkprocessen (aantal)

Jaar 2006

Begroting 2006 5

Realisatie 2006 0

Toelichting op afwijking realisatie in 2006: In 2006 is voor meer processen aan verbetering gewerkt en is inzichtelijk gemaakt wat professioneel en klantgericht betekent. Deels is de procesbeschrijving afgerond. De resterende processen moeten nog worden afgerond. De implementatie (w.o. digitalisering) vindt in 2007 en volgende jaren plaats.


56

5.17.4 Efficiencyverbetering

In het kader van de bedrijfsvoering is het goed om kostenbewustzijn ook expliciet in iedere voorjaarsnota te benoemen. Dat sluit aan bij het eerdere bestuursbesluit dat in de komende jaren (t/m 2009) een structurele efficiencybesparing van € 2,9 miljoen bereikt moet worden. Het zoeken naar besparingsmogelijkheden c.q. ombuigingen houdt met het realiseren van genoemde structurele efficiencybesparing overigens niet op. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Te verwerken efficiencydoelstelling in voorjaarsnota 2006 (€)

Jaar 2007 2008 2009

Begroting 2006 565.000 450.000 315.000

Realisatie 2006 1.067.000 263.000 0

5.17.5 Professionalisering

Bij de professionalisering gaat het om het verbeteren van de dienstverlening. Dit kunnen we bereiken door er onder andere voor te zorgen dat medewerkers het werk met plezier doen en zich betrokken voelen bij hun werk. In afwachting van de resultaten van het Medewerkers Tevredenheids Onderzoek (MTO) zijn voor 2006 voorlopige prestatie-indicatoren benoemd. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. 1 2 3 4

Prestatie-indicator Ziekteverzuim (%) Opleidingsbudget besteed (%) Minimaal 1 maal scholing/training per medewerker per 2 jaar (%) Opstellen actieplan Medewerkertevredenheid (1=gereed; 0=niet gereed)

Jaar 2006 2006 2006

Begroting 2006 3,50-4,00 90,00 100,00

Realisatie 2006 3,04 > 85,00 100,00

2006

1

1

5.17.6 Klantgerichtheid

Het vergroten van de klanttevredenheid kan worden bereikt door verbetering van de fysieke bereikbaarheid, informatieverstrekking (tijdig en begrijpelijk), toegankelijkheid en afhandeling van vragen. Ook de klantcontacten en de mate van dienstverlening zijn belangrijke aandachtsvelden waarop het waterschap zich richt. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. 1 2 3 4

Prestatie-indicator Uren bereikbaar per dag (aantal) Uren open per week (aantal) Opstellen actieplan Klanttevredenheid (1=ja; 0=nee) Uitvoeren training Klant- en Taakgerichtheid (1=ja; 0=nee)

Jaar 2006 2006 2006 2006

Begroting 2006 24 57,5 1 1

Realisatie 2006 24 57,5 1 1

5.17.7 Realiseren voorgenomen investeringen

In het kader van de realisering van de organisatiedoelen is het van belang om de voortgang van de investeringsprojecten in beeld te hebben. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Realisatie (oorspronkelijke) investeringsramingen ( %)

Jaar 2006



Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Gebleken is dat de investeringen te optimistisch geraamd zijn. Vanaf 2007 zijn de investeringen naar beneden bijgesteld. Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

57

5.17.8 Opstellen van onderhoudsplannen

Onderhoudsplannen zijn een belangrijk instrument in het kader van de bedrijfsvoering. Het is van belang om voor de kerntaken inzichtelijk te hebben welk onderhoud op een bepaald moment gepleegd moet worden, en welke financiële consequenties hieraan verbonden zijn, uitgezet in de tijd. Daarbij spelen bedrijfszekerheid en veiligheid een rol. Echter voorwaarde voor het opstellen van onderhoudsplannen is dat eerst beleid hiervoor dient te worden geformuleerd en vastgesteld. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Beleidsplan maaionderhoud en instandhouding waterhuishoudkundig systeem aanwezig (1=ja; 0=nee) 2 Onderhouds(deel)plannen A-watergangen (aantal cumulatief) 3 Onderhoudsplannen kunstwerken aanwezig (1=ja;0=nee) 4 Onderhoudsplannen waterkeringen aanwezig (1=ja;0=nee) 5 Onderhoudsplannen rioolzuiveringsinstallaties aanwezig (1=ja;0=nee)

Jaar 2006

Begroting 2006 1

Realisatie 2006 1

2006

3

3

2006

1

0

2006

1

0

2006

1

1

Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Ad. 1. De uitgevoerde risico-analyse is nagenoeg gereed. De onderhoudsplannen zijn grotendeels gereed en kunnen in het 2e kwartaal 2007 worden afgerond. Ad.2. Is nog niet geheel gerealiseerd omdat alle kwaliteitsbeelden nog niet gereed zijn. Daarnaast was het onderhoudsbeleid pas eind 2005 gereed.

5.18 Kwaliteit van het bestuur In 2006 is een nieuw bestuur aangetreden, na de waterschapsverkiezingen van eind 2005. De bestuursleden zijn/worden voorbereid op het werk als bestuurslid bij het waterschap. Dit betekent het bijbrengen dan wel vergroten van kennis over inhoudelijke onderwerpen, het leren kennen van het gebied, het samenwerken als bestuur (teambuilding), afspraken maken over de werkwijze en de koers bepalen voor de komende bestuursperiode. Bij de uitwerking van de doelen is uitgegaan van deelname door ons waterschap aan de landelijke waterschapsverkiezingen in 2008. 5.18.1 Startbijeenkomst AB

Direct ná het aantreden van het nieuwe bestuur is een bijeenkomst georganiseerd waarbij de bestuursleden geïnformeerd werden over lopende onderwerpen en het bestuur voorbereid werd op haar taak. Deze bijeenkomst is tevens benut worden om met elkaar afspraken te maken over de werkwijze als bestuur en de te volgen koers voor de komende bestuursperiode. Doelstelling realisatie in 2006: Nr. Prestatie-indicator 1 Startbijeenkomst AB (aantal)

Jaar 2006

Begroting 2006 1

Realisatie 2006 0

Toelichting op afwijking realisatie in 2006: Startbijeenkomst heeft reeds in 2005 plaatsgevonden.

5.18.2 Taakverdeling en samenwerking met CDH

Na het aantreden van het nieuwe bestuur is het dagelijks bestuur bijeen gekomen om de taken te verdelen onder de leden van het CDH (portefeuilleverdeling) en zich voor te bereiden op haar taak. Deze bijeenkomst is tevens benut om met elkaar afspraken te maken over de werkwijze voor de komende bestuursperiode. In een tweedaagse sessie is in 2006 gewerkt aan de teambuilding en onderlinge sa-


58

menwerking; dit krijgt een vervolg in het najaar van 2006. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Startbijeenkomst CDH (aantal) 2 Herhalingsbijeenkomst CDH (aantal)

Jaar 2006 2006

Begroting 2006 1 1

Realisatie 2006 1 1

5.18.3 Thema avonden en excursies AB

Om meer inhoud te geven aan de achtergronden van bestuurlijke thema’s en de betrokkenheid van het bestuur te vergroten worden themabijeenkomsten georganiseerd. Daarnaast worden excursies gehouden om de gebiedskennis te vergroten en betrokken te zijn bij de uitvoering van werkzaamheden. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Thema-avond (aantal) 2 Excursies (aantal)

Jaar 2006 2006

Begroting 2006 4 2

Realisatie 2006 3 2

5.18.4 Functioneringsgesprekken CDH

Het doel is om het functioneren van de individuele CDH-leden te bespreken en mogelijk verbeteringen af te spreken. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Functioneringsgesprek (aantal)

Jaar 2006

Begroting 2006 6

Realisatie 2006 6

5.18.5 Bijscholing Dijkgraaf

Doelstelling is om bij te blijven op het gebied van inhoudelijke kennis en training van vaardigheden om als voorzitter te kunnen functioneren. Doelstelling realisatie in 2006 Nr. Prestatie-indicator 1 Bijwonen programma Vereniging van Dijkgraven (aantal)

Jaar 2006

Begroting 2006 1

Realisatie 2006 1

5.19 Overige niet themagebonden beleidsontwikkelingen Onderstaand worden de bestuursrelevante items voor 2006 weergegeven welke niet tot één van vorenstaande thema’s wordt gerekend. De items zijn per beleidsveld en beleidsproduct opgenomen. 5.19.1 (10) Planvorming

Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 Uitwerking van 7 deelgebiedplannen

Realisatie 2006 Conform=J Anders=N J

Bestuurlijk vastleggen van het vaarwegbeheerplan


J

Toelichting bij conform en niet-conform De eerste 4 deelgebiedplannen zijn gereed en in het bestuurlijk circuit gebracht. De overige 3 starten in de 2e helft van 2006. Dat is inmiddels afgerond in het voorjaar van 2006.

59

Opstellen van het HEN/SED- uitvoeringsplan Maken van grondwatermodel voor het gehele beheergebied

J

Is gereed en aan het bestuur gepresenteerd.

N

De start is gemaakt voor een aantal deelgebieden. Het gehele model wordt in de tweede helft van het jaar gemaakt. In september komt hiervoor een bestuursvoorstel in het CDH. Waarschijnlijk is het grondwatermodel in het voorjaar van 2007 af.

5.19.2 (11) Aanleg en onderhoud waterkeringen

Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 In uitvoering hebben van 22 km dijkverbetering


Opstellen van bestek voor 1 km Waalkade Nijmegen Toetsen van waterkering Diefdijklinie


J

De opleveringsdatum van het in uitvoering zijnde project “Lekdijk” zal naar huidig inzicht eind oktober 2008 conform bestek worden opgeleverd. De opleveringsdata van de in uitvoering zijnde projecten “Kleindiep”, “Ketelweg” en “Baanhoek” zullen naar achteren schuiven als gevolg van stagnatie. Eind 2007/ begin 2008 worden deze projecten opgeleverd. Bestek gereed en aanbesteding wordt mei 2007 gehouden.

J

Toetsing gereed; planvorming versterking gestart.

Toelichting op voortgang concrete activiteiten: Het project Kleindiep is door extra werkzaamheden (ophalend diepliggend riool) gevolgd door de afrondende werkzaamheden uitgelopen naar 2007. Bij het project Baanbroek treedt ondanks de aangebrachte damwanden wateroverlast op tussen nieuwe dijk en woningen. Door een extra drainagesysteem met bewaking te realiseren, zal dat verholpen worden. Een ander aandachtspunt is de invloed van de zetting op de aanliggende bebouwing. Met noodmaatregelen wordt getracht de schade aan de panden te beperken. In het project Ketelweg te Papendrecht liggen cruciale kabels en leidingen niet op de locaties waar in het bestek en planning vanuit is gegaan. Het verleggen van kabels en leidingen resulteert in aanzienlijke meerkosten. Inzake de afgeronde dijkverbetering nabij Sliedrecht heeft de gemeente als wegbeheerder de toestand van de weg aangekaart. Er is een verdeelsleutel voor de kosten vastgesteld en een te realiseren oplossing uitgewerkt.

5.19.3 (12) Inrichting en onderhoud watersystemen

Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 In de praktijk brengen van het integraal meetplan Opstellen van de rapportage waterkwaliteit


Grootschalige oefening wateroverlast i.s.m. andere calamiteiten


N

N


Het opstellen van de rapportage waterkwaliteit is een veel omvangrijkere klus dan vooraf was verwacht. Er moeten veel gegevens en systemen bij elkaar worden gebracht. De rapportage was op 1 oktober 2006 gereed in een ambtelijke versie. Daarna is een bestuurlijke samenvatting gemaakt die in het 2e kwartaal 2007 wordt aangeboden aan het bestuur. Uitgesteld naar 2007 ivm werkomvang 2006.

60

Evalueren deelbestrijdingsplannen en eventueel bijstellen Nieuw (legger waterkwantiteit)

J J

De tweedimensionale legger is in 2006 conform planning afgerond. In 2007 zal het opstellen van een driedimensionale legger starten.

5.19.4 (13) Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken

Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 Beheersplan zuiveren gereed Invoeren nieuwe werkwijze OZ Start aanpassing transportstelsel Schelluinen Onderzoek naar capaciteit van gemalen en check aan afnameverplichting



J J

Onderzoek naar verdergaande zuivering met o.a. actief koolfiltratie Nieuw opgenomen is onderzoek naar energiebesparingsmogelijkheden. Opstellen van een projectplan. Realisatie percentage investeringsramingen 2006

N

In 2006 opgestart en begin 2007 afgerond.

J

Onderzoek gestart in voorjaar 2006, afronding in 2007.

J

Projectplan in 2006 opgesteld. Project in februari 2007 opgestart.

51%

Het realisatiepercentage investeringsraming 2006 is 51%. Dit komt door aanbestedingsvoordelen en vertraging van een aantal grote projecten door procedures, problemen met aannemers en het heroverwegen van het project Technische Automatisering.

5.19.5 (14) Aanleg en onderhoud wegen

Concrete activiteiten 2006 141 Beheerinstrumenten wegen Begroting 2006 Digitaal opnemen van geïnventariseerde groenareaal in een beheerssysteem


Toelichting bij conform en niet-conform Het project is met succes afgerond. Alle groengegevens zijn nu digitaal beschikbaar in de groenmodule van het onderhoudsbeheersysteem in DG Dialog.

Concrete activiteiten 2006 142 Aanleg en onderhoud wegen Begroting 2006 Opstellen beleidsnotitie verhardingsonderhoud




61

Implementatie van systematiek ten aanzien van de zorgplicht ( ivm aansprakelijkheid voor inspectie en registratie van de onderhoudstoestand)

N

Opstellen van een notitie voor een meerjarenrenovatieplan voor kunstwerken

N

In 2006 is het complete areaal aan beplanting opgenomen in het beheersysteem (zie 141). Voorstellen voor rationeel onderhoud alsmede verantwoording m.b.t. de zorgplicht worden voorbereid. Concreet worden in de eerste helft van 2007 de uitgangspunten ten aanzien van de zorgplicht vastgesteld. Deze vormen de basis voor het beheerplan boomonderhoud waar de zorgplicht in is opgenomen. In de 2e helft van 2007 wordt hiermee een aanzet gemaakt. De voortgang staat onder druk door de vele interne trajecten waarbij inbreng van de beleidsmedewerker gevraagd wordt. Het is dit jaar niet gelukt een beheerplan te maken. Oorzaak is enerzijds onvoldoende personele capaciteit door de vele interne trajecten die dit jaar lopen en anderzijds doordat het adviesbureau niet tot een oordeel ten aanzien van het benodigde onderhoud komt. Een contourennotitie met betrekking tot de probleemstelling wordt nog opgesteld. De quick scan is afgerond en heeft al concrete acties opgeleverd voor 2007.

Concrete activiteiten 2006 143 Wegenverkeersregeling en verkeersveiligheid Begroting 2006 Veiliger maken van aansluitingen op provinciale wegen Heroriëntatie t.a.v. gladheidsbestrijding Omvormen van calamiteitenbestrijdingsplan tot een protocol inzake incidenten op waterschapswegen



J N

Toelichting bij conform en niet-conform De aanleg van rotondes en de bijbehorende voorzieningen zijn gerealiseerd De afspraken met gemeentes en provincie ZH ihkv het gladheidsbestrijdingsseizoen zijn herzien. De omvorming heeft nog niet plaatsgevonden. Het huidige bestrijdingsplan calamiteiten op waterschapswegen is grotendeels al een protocol en bevat geen concrete scenario’s. Door de interne trajecten is er onvoldoende personele capaciteit beschikbaar om dit op te pakken.

62

5.19.6 (15) Inrichting en onderhoud vaarwegen en havens

Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006

Realisatie 2006 Toelichting bij conform en niet-conform Conform=J Anders=N J In het kader van het leggerproject waterlopen en kunstwerken is onderzocht of de nautische profielen konden worden opgenomen in de waterschappelijke legger. Het bleek dat voor de Linge nautische noch profielgegevens opgenomen waren in een legger. In 2006 zijn inmiddels de nautische profielen opgemeten in het kader van onderhoud van vaarwegen. Zodra de Provincie Gelderland akkoord is met deze profielen, zullen ze worden opgenomen in het beheersregister. Het knelpunt hierbij is met name de kostenverdeling van de baggerwerkzaamheden. De overige vaarwegen zijn met name gelegen in de Alblasserwaard. Van deze vaarwegen zijn de nautische profielen gelijkgesteld aan de profielen in de legger waterlopen en kunstwerken. J

Vastleggen van nautische profielen in GIS

Het op basis van vaarwegbeheersplan, formuleren van vaarwegvergunningenbeleid Automatiseren van de brug over de Gorkumse kanaalsluis

N

Met participanten uitwerken van plannen voor verwijdering nautische baggerspecie

N

Provincie werkt aan beleid tav de bruggen, de ervaring leert dat dergelijke processen traag verlopen. Juristen van provincie werken aan standaardovereenkomsten (gelijke behandeling diverse partijen zoals gemeenten, waterschappen). Daadwerkelijke uitvoering van het project is verschoven naar 2008. Overleg met Provincie Gelderland heeft plaats gevonden maar provincie beraadt zich nog over de vraag hoe om te gaan met de aanwezige bagger welke niet uit kwantiteitsof nautische noodzaak verwijderd dient te worden.

5.19.7 (16) Vergunningverlening en handhaving keur

Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 Vaststellen de van nieuwe keur en de legger voor Waterlopen



Toelichting bij conform en niet-conform Tegelijk met de nieuwe Keur zijn in 2006 de nieuwe beleidsregels vastgesteld. Deze zijn begin 2007, tegelijk met de Keur van kracht geworden. Ook de tweedimensionale legger is in 2006 afgerond en begin 2007 formeel vastgesteld.

63

Aanvraagbehandeling van 1.300 ontheffingen watergangen

J

Aanvraagbehandeling van 600 ontheffingen waterkeringen

J

Vaststellen en publicatie van nieuwe beleidsregels Afhandeling van 900 meldingen handhaving keur Vaststellen van kernovertredingen keur Opstellen sanctiebeleid keur

J

Voor vaarvergunningen die in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden werden verleend, is in 2006 besloten dat de jaarlijkse vergunning met een daaraan verbonden tarief het karakter van een vaarbelasting heeft. Over drie jaar zal de afdeling Belastingen deze taak volledig geautomatiseerd kunnen uitvoeren. Tot dat moment zullen de huidige vaarvergunningen nog van kracht blijven. Het ligplaatsenbeleid voor de Linge en Kanaal van Steenenhoek is in 2006 zodanig herzien dat de administratieve last voor zowel burger als waterschap drastisch is verlaagd. Daarbij zijn de beleidsuitgangspunten (stand-still, dus géén toename van het aantal ligplaatsen) hetzelfde gebleven In 2006 zijn circa 630 ontheffingsaanvragen ontvangen. Hiervan zijn 470 ontheffingen afgegeven, 100 als melding afgedaan en 60 aanvragen als gevolg van een vooroverleg ingetrokken en daarmee vervallen. Meer dan 95% van de aanvragen wordt binnen de termijn van 8 weken afgehandeld. Tegelijk met de nieuwe Keur zijn in 2006 de nieuwe beleidsregels vastgesteld. Deze zijn begin 2007, tegelijk met de Keur van kracht geworden.

J N

Is nog niet uitgevoerd. In mei 2007 wordt hierover een bestuurlijke notitie gepresenteerd.

J

Is uitgevoerd en inhoudelijk conform aan WSRL vastgesteld sanctiebeleid.

5.19.8 (17) Beheersing van lozingen

Concrete activiteiten 2006 Begroting 2006 Reguleren van 245 lozingen


Verlenen van alle aangevraagde overstorten aansluitvergunningen

N

Actualisatie van 40 vergunningen conform revisieplan Starten met regulering van hemelwaterlozingen d.m.v. WVO-vergunning Toetsen op regeling van tenminste 20 IPPCplichtige bedrijven

J


J N

Toelichting bij conform en niet-conform Reguleren van 245 lozingen: er zijn inmiddels 51 van de geplande 80 WVO-vergunningen verleend, 25 van de geplande 25 overstortvergunningen en 96 van de geplande 125 toestemmingsbrieven, 15 contracten afvoer per as opgesteld van de geplande 15. In totaal 187 van de geplande 245 lozingen gereguleerd. Het streven dit jaar is om via een inhaalslag alle achterstallige overstortvergunningen te verlenen, dat gaat niet lukken. Voor de aansluitvergunningen geldt dat de verlening hiervan via een inhuurkracht gestart is: naar verwachting zal eind dit jaar de helft van de 25 geplande aansluitvergunningen zijn verleend Deze revisietoetsen zijn inmiddels uitgevoerd en in een aantal gevallen heeft dat geleid tot het starten van een procedure voor een nieuwe vergunning. Het reguleren van de hemelwaterlozingen is inmiddels gestart en het bijbehorende beleid zal in 2006 nog naar verwachting door het CDH worden vastgesteld. Deze IPPC-toetsing is inmiddels gestart maar niet afgerond in 2006.

64

Opstellen van het integraal vergunningenbeleid rwzi’s Houden van 2800 agrarische controles Houden van 1.100 industriële controles

Afhandeling van 900 meldingen en klachten

J

Deze nota is opgesteld maar heeft nu het karakter gekregen van een maatregelenset in het kader van de Kaderrichtlijn water.

J N

N

De planning van 1.100 controles is vanwege het inleveren van een formatieplaats aangepast naar 650 controles. Het werkelijk aantal controles komt uit op 733, circa 11% meer. Dit voordeel is ondermeer behaald door het effectief beoordelen van milieujaarverslagen en doordat meer inzicht in bedrijven en hun nalevingsgedrag is opgebouwd sinds de fusie. Het aantal binnengekomen klachten en meldingen bedroeg 2.717 terwijl rekening was gehouden met 2.000 klachten en meldingen (in tegenstelling tot de begroting). Dit is aanzienlijk hoger dan gepland. Dit wordt mede veroorzaakt door de droge julimaand in 2006. De droogte leidde tot veel meer botulismemeldingen en extra controles op het beregeningsregime. Ook hebben de toegenomen naamsbekendheid van WSRL en de overgenomen gemeentelijke wateren tot extra werkzaamheden geleid.

5.19.9 (20) Ondersteunende producten

Bemonstering en analyse Overeenkomstig de begroting is in 2006 gestart met de voorbereidingen voor de bouw van een nieuw Laboratorium met een capaciteit van 2,9 miljoen ILOW-punten. In het voorjaar van 2008 zal het nieuwe laboratorium in gebruik worden genomen


65

5.20 Overzicht exploitatiekosten en investeringen per beleidsveld 5.20.1 Overzicht exploitatiekosten Rekening 2005 10 Planvorming 101 Eigen Plannen 102 Plannen van derden 11 Aanleg en onderhoud waterkeringen 111 Beheersinstrumenten waterkeringen 112 Aanleg en onderhoud waterkeringen 113 Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding

Begroting Rekening Verschil 2006 2006

V/N

5.726

6.702

6.209

-493

V

2.735

3.560

2.872

-688

V

2.991 14.250

3.142 14.884

3.337 14.696

195 -188

N V V

948

1.171

888

-283

1.825

13.243

13.512

269

N V

477 25.039

470 28.707

296 28.457

-174 -250

361

757

652

-105

V V

122 Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen

9.312

10.633

9.784

-849

V

123 Baggeren van waterlopen en saneren waterbodems

4.152

5.672

5.955

283

N

124 Beheer hoeveelheid water

9.565

9.837

10.349

512

N

18

19

14

-5

V

1.631 49.380

1.789 51.478

1.703 51.221

-86 -257

V V V

12 Inrichting en onderhoud watersystemen 121 Beheersinstrumenten watersystemen

125 Calamiteitenbestrijding watersystemen 126 Monitoring watersystemen 13 Bouw en exploitatie zuiveringstechn. werken 131 Getransporteerd afvalwater

10.186

10.778

9.193

-1.585

132 Gezuiverd afvalwater

26.719

27.354

29.217

1.863

N

133 Verwerkt slib

12.475 4.942

13.346 5.230

12.811 4.302

-535 -928

V V

14 Aanleg en onderhoud wegen 141 Beheersinstrumenten wegen 142 Aanleg en onderhoud wegen 143 Wegenverkeersregeling en wegenverkeersveiligheid 15 Inrichting en onderhoud vaarwegen en havens 151 Beheersinstrumenten vaarwegen en havens

26

64

14

-50

V

3.479

4.150

3.402

-748

V

1.437 -2.800

1.016 406

886 237

-130 -169

V V

2

68

2

-66

V

-2.821

319

225

-94

V

153 Verkeersregeling en verkeersveiligheid vaarwegen en havens 16 Vergunningverlening en handhaving keur 161 Keur

19 2.603

19 3.496

10 2.512

-9 -984

V V

27

84

23

-61

V

162 Vergunningen een keurontheffingen

1.766

2.172

1.570

-602

V

163 Handhaving keur

810 3.677

1.240 4.475

919 4.002

-321 -473

V V

152 Aanleg en onderhoud vaarwegen en havens

17 Beheersing van lozingen 171 WVO-vergunningen en meldingen 172 Handhaving WVO 173 Rioleringsplannen en subsidies lozingen 174 Aanpak diffuse emissies derden 18 Heffing en invordering 181 Belastingheffing 182 Invordering 19 Bestuur en externe communicatie 191 Bestuur 192 Externe communicatie 20 21

Investeringen onderst beheerproducten (incl. nieuwbouw) Dekkingssaldo en financieringsmiddelen Totaal beleidsvelden Belastingopbrengst Inzet egalisatiereserves Totaal


754

1.010

785

-225

V

2.094

2.091

2.076

-15

V

434

895

678

-217

V

395 5.362

479 5.514

463 4.794

-16 -720

V V

4.487

4.616

4.178

-438

V

875 6.034

898 6.367

616 5.428

-282 -939

V V

5.095

5.329

4.318

-1.011

V

939

1.038

1.110

72

N

-5.322

-1.027

774

-1.801

V

108.891

126.231

122.631

-3.600

V

-115.921

-121.713

-122.102

-389

V

-187

-4.518

-2.042

2.476

N

-7.217

0

-1.513

-1.513

V

66

In het overzicht worden per binnen het beleidsveld te onderkennen beleidsproducten de netto kosten weergegeven.

10. Planvorming

Kosten per beleidsveld 2006 3% 2%

4% 4%

0%

11. Aanleg en onderhoud waterkeringen 12. Inr. en onderh. watersystemen 13. Bouw en expl. Zuiv. technische werken 14. Aanleg en onderhoud wegen 15. Inrichting en onderhoud vaarwegen en havens 16. Vergunningverlening en handhaving keur 17. Beheersing van lozingen

5%

12%

4%

23% 43%


18. Heffing en invordering 19. Bestuur en externe communicatie

67

5.20.2 Overzicht investeringen per beleidsveld Rekening 2005

Begroting 2006

Rekening Verschil Realisatie 2006 in %

10 Planvorming 101 Eigen Plannen

2.852

4.395

1.888

-2.507

43

654

1.502

373

-1.129

25

102 Plannen van derden

2.198 3.634

2.893 8.565

1.515 6.579

-1.378 -1.986

52 77 48

11 Aanleg en onderhoud waterkeringen 111 Beheersinstrumenten waterkeringen 112 Aanleg en onderhoud waterkeringen 113 Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding 12 Inrichting en onderhoud watersystemen 121 Beheersinstrumenten watersystemen

406

795

380

-415

3.228

7.670

6.070

-1.600

79

0 17.303

100 15.960

129 12.161

29 -3.799

129 76

-24

94 77

347

416

392

122 Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen

3.778

2.628

2.024

-604

123 Baggeren van waterlopen en saneren waterbodems

7.623

8.790

5.598

-3.192

64

124 Beheer hoeveelheid water

5.551

4.041

4.136

95

102

0

53

0

-53

0

4 5.461

32 20.522

11 10.484

-21 -10.038

34 51 15

125 Calamiteitenbestrijding watersystemen 126 Monitoring watersystemen 13 Bouw en exploitatie zuiveringstechn. werken 131 Getransporteerd afvalwater 132 Gezuiverd afvalwater 133 Verwerkt slib 14 Aanleg en onderhoud wegen 141 Beheersinstrumenten wegen 142 Aanleg en onderhoud wegen 143 Wegenverkeersregeling en wegenverkeersveiligheid 15 Inrichting en onderhoud vaarwegen en havens 151 Beheersinstrumenten vaarwegen en havens

119

6.360

932

-5.428

5.124

14.093

9.369

-4.724

66

218 5

69 61

183 0

114 -61

265 0

0

0

0

0

0

5

61

0

-61

0

0 88

0 0

0 24

0 24

0 100

0

0

0

0

0

88

0

24

24

100

153 Verkeersregeling en verkeersveiligheid vaarwegen en havens 16 Vergunningverlening en handhaving keur 161 Keur

0 0

0 50

0 0

0 -50

0 0

0

0

0

0

0

162 Vergunningen een keurontheffingen

0

50

0

-50

0

0 603

0 226

0 248

0 22

0 110

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

173 Rioleringsplannen en subsidies lozingen

509

129

68

-61

53

174 Aanpak diffuse emissies derden

94 132

97 0

180 0

83 0

186 0

94

0

0

0

0

38 685

0 722

0 250

0 -472

0 37

428

330

137

-193

42

257

392

113

-279

29

8.122

17.796

14.331

-3.465

80

38.885

68.297

45.965

-22.332

67

152 Aanleg en onderhoud vaarwegen en havens

163 Handhaving keur 17 Beheersing van lozingen 171 WVO-vergunningen en meldingen 172 Handhaving WVO

18 Heffing en invordering 181 Belastingheffing 182 Invordering 19 Bestuur en externe communicatie 191 Bestuur 192 Externe communicatie 20 21

Investeringen onderst beheerproducten (incl. nieuwbouw) Dekkingssaldo en financieringsmiddelen Totaal beleidsvelden


68

In het overzicht worden per binnen het beleidsveld te onderkennen beleidsproducten de netto investeringen weergegeven De investeringen van de ondersteunende producten zijn apart inzichtelijk gemaakt. Het volledige meerjaren investeringsprogramma is opgenomen in bijlage 12.

Netto investeringen per beleidsveld 2006

4%

31%

14%

11. Aanleg en onderhoud w aterkeringen 12. Inrichting en onderhoud w atersystemen 13. Bouw en exploitatie zuiveringstechnische w erken 14. Aanleg en onderhoud w egen 15. Inrichting en onderhoud vaarw egen en havens 17. Beheersing van lozingen

0%

18. Heffing en invordering

1% 26% 0%

10. Planvorming

23%


19. Bestuur en externe communicatie Investeringen onderst. producten (incl. tractie)

69


70

6 6.1

REKENING NAAR KOSTEN- EN OPBRENGSTENSOORTEN Algemeen

(bedragen x €1.000) In de volgende tabel zijn de jaarrekeningcijfers 2005, 2006 en de begrotingscijfers 2006 per kosten en opbrengstsoort in beeld gebracht. De voornaamste afwijkingen ten opzichte van de begroting 2006 en jaarrekening 2005 worden toegelicht. Tevens worden de afwijkingen rekening 2006 en rekening 2005 kort toegelicht. Hierbij wordt aangegeven of de afwijking nadelig (N) dan wel voordelig (V) is. Omschrijving

Rekening

Begroting

2005

2006

Rekening Verschil V/N 2006

Kostensoorten Kapitaallasten Personeelslasten Overige gebruiks- en verbruiksgoederen Energie Huren en rechten Verzekeringen Belastingen Onderhoud door derden Overige diensten door derden en bijdragen aan derden Duurzame gebruiksgoederen Toevoegingen aan reserves en voorzieningen Onvoorzien Totaal kosten

40.706 42.538 4.802 5.114 4.500 465 1.031 15.917 21.422 513 4.857 0 141.865

37.523 44.419 4.593 5.619 5.687 654 1.379 16.736 20.898 629 1.991 1.305 141.433

39.561 44.435 4.463 5.415 5.269 488 1.404 15.702 22.521 706 2.059 0 142.023

2.038 16 -130 -204 -418 -166 25 -1.034 1.623 77 68 -1.305 590

N N V V V V N V N N N V N

Opbrengstensoorten Rentebaten Dividenden en bonus-uitkeringen Baten in verband met salarissen en sociale lasten Opbrengst goederen, werken en diensten derden Opbrengst uit eigendommen Opbrengst boetes/kosten aanmaningen/meeropbrengst Bijdragen van derden Onttrekkingen aan reserves en voorzieningen Totaal opbrengsten

4.200 4.008 537 9.401 1.041 -2.007 6.714 9.080 32.974

3.223 2.558 2.409 6.152 899 -2.020 696 1.285 15.202

3.599 61 763 7.241 847 -1.924 2.963 5.842 19.392

376 -2.497 -1.646 1.089 -52 96 2.267 4.557 4.190

V N N V N V V V V

108.891 -187 -115.921

126.231 -4.518 -121.713

122.631 -2.042 -122.102

3.600 -2.476 389

V N V

7.217

0

1.513

1.513

V

Te dekken kosten Toevoeging/onttrekking egalisatie/algemene reserve Gedekt door heffing waterschapsbelastingen (Voordelig) Exploitatieresultaat


71

6.2

Toelichting op de kostensoorten

Kapitaallasten

Tot deze kostensoort worden gerekend de rente van geldleningen en van in rekening-courant opgenomen gelden, de berekende rente over eigen financieringsmiddelen en de afschrijvingen op geactiveerde uitgaven. Omschrijving Rentelasten Afschrijvingen Totaal kapitaallasten

Rekening 2005 17.100 23.606 40.706

Begroting 2006 16.946 20.577 37.523

Rekening Verschil V/N 2006 17.605 659 N 21.956 1.379 N 39.561 2.038 N

Rentelasten

De hogere rentelasten worden veroorzaakt door: • De rente over de reserves valt hoger uit i.v.m. een hogere stand van de reserves per 1 januari 2006. Deze stand is hoger in verband met het hoger dan verwachte voordelig resultaat 2005 en in verband met lagere onttrekkingen in het jaar 2005 dan begroot. Hiertegenover staan even grote rentebaten. De financieringsmiddelen die hiervoor zijn ontstaan zijn o.a. gebruikt ter dekking van een tijdelijke hogere financieringsbehoefte in de eerste helft van 2006. • De rente op de rekening courant is hoger uitgevallen dan begroot, doordat de Europese Centrale Bank de korte rente in 2006 diverse malen heeft verhoogd. In de begroting was voor de korte rente uitgegaan van 2,4%. • In de begroting is geen rekening gehouden met de invorderingsrente die betaald moet worden over te hoge voorschotaanslagen omslag in relatie tot WOZwaarde. • Doordat de belastinginkomsten later in het jaar zijn ontvangen, is eerder in het jaar langlopend geld aangetrokken dan begroot. Tegenover dit nadeel op rente over langlopende leningen staat een voordeel in verband met het achterblijven van de realisatie van nieuwe investeringen. Per saldo nadeel op langlopende geldleningen

€

376 N

€

132 N

€

100 N

€

30 N

€

1.039 N

€

412 N

€

240 N

€

150 N

€

300 V

€

223 V

Afschrijvingen

De hogere afschrijvingen worden veroorzaakt door: • Een deel van het project technische automatisering (zuiveringsinstallaties) is in 2006 versneld afgeschreven vanwege een schikking met de opdrachtnemer na de ontbinding van de overeenkomt. De kosten van versnelde afschrijving worden conform besluit AB gedekt vanuit de Algemene Reserve Waterkwaliteit. • Er is extra versneld afgeschreven op waterkeringen. Deze extra afschrijvingskosten zijn conform besluit AB gedekt uit de hiervoor bedoelde bestemmingsreserve. • Bij het vaststellen van de jaarrekening 2005 is besloten om het restant aan boekwaarde van de integratiekosten in 2006 versneld af te schrijven. De hogere afschrijvingskosten worden gedekt uit een daartoe gevormde bestemmingsreserve. • In verband met het vervallen van te ontvangen subsidies voor dijkverbetering van het voormalig HAV gebied is er versneld afgeschreven. • Doordat de realisatie van de investeringen in 2005 licht lager uit zijn gevallen dan begroot ontstaat een voordeel op afschrijvingslasten in 2006. • In de jaarrekening 2005 is de boekwaarde van een aantal activa van de wegentaak versneld afgeschreven. Dit leidt ook tot een voordeel op afschrijvingen in 2006.


72

Toelichting verschil Kapitaallasten rekening 2006 en rekening 2005 Rentelasten

De hogere rentelasten van 2006 ten opzichte van 2005 worden voornamelijk veroorzaakt door een nadeel i.v.m. de hogere financieringsbehoefte voortkomend uit voornamelijk nieuwe investeringen (€ 960 N). Hiertegenover staat een voordeel i.v.m. de een lager rentepercentage voor de reserves en voorzieningen (€ 456 V). Afschrijvingen

In 2005 heeft een eenmalige afschrijving plaatsgevonden voor de nieuwbouw van het kantoor als gevolg van aanwending netto opbrengst van de oude kantoorpanden (€ 2.900 V). Deze vervalt in 2006. Daarnaast zijn de versnelde afschrijvingen voor waterkering en wegen in 2006 lager uitgevallen dan in 2005 (€ 1.300 V). Het bedrag aan afschrijvingen over nieuwe investeringen is hoger dan het wegvallende bedrag aan afgeschreven activa (€ 2.500 N). Personeelslasten

Onder de kostencategorie personeelslasten zijn opgenomen: - salarissen huidig personeel en bestuurders inclusief toelagen zoals onregelmatigheidstoeslag, toelagen voor wacht- en continudiensten, premie voor de premiespaarregeling en reiskosten woonwerkverkeer; - uitkeringen aan voormalige personeelsleden en bestuurders; - sociale lasten; - overige personeelslasten zoals, studiekosten, oriëntatiekosten, exploitatiekosten personeelsrestaurant, kosten Arbo-dienst etc.; - personeel van derden. Omschrijving Salarissen en uitkeringen personeel/bestuur Sociale lasten Overige personeelslasten Personeel van derden Totaal personeelskosten

Rekening 2005 31.903 6.415 1.688 2.532 42.538

Begroting 2006 33.322 6.953 2.650 1.494 44.419

Rekening 2006 32.903 5.843 2.371 3.318 44.435

Verschil

V/N

-419 -1.110 -279 1.824 16

V V V N N

Salarissen en uitkeringen personeel/bestuur en sociale lasten

Het voordeel op salarissen en uitkeringen personeel/bestuur en sociale lasten wordt met name veroorzaakt door: € 1.408 • Lagere salariskosten a.g.v. - niet of later ingevulde vacatures, het sneller realiseren van de te bereiken streefformatie; - afname van het aantal CDH-leden van 10 naar 7; - afbouw van toelagen volgens sociaal statuut. Lagere kosten voor sociale lasten door een lager percentage sociale lasten als gevolg € 1.015 • van de invoering van het nieuwe ziektekostenstelsel, lagere pensioenpremies en afschaffing FPU. € 152 • De post beloningsdifferentiatie die in 2006 beperkt is ingezet. Per saldo lagere kosten premie IZA gepensioneerden i.v.m. het afkopen van de com€ 95 • pensatievergoeding als gevolg van de invoering van het nieuwe ziektekostenstelsel. € 551 • Hogere salariskosten a.g.v. de afgesloten CAO eind 2005. 485 • Per saldo hogere kosten voormalig personeel en bestuur met voornaamste oorzaken: € - stijging van uitgekeerde toelagen voor voormalig personeel en bestuur, toetreding vier oud bestuursleden als gevolg van de verkiezingen, te betalen pensioenkosten en kosten voor ww-uitkeringen aan ABP/UWV in verband met voormalige medewerkers en kosten in verband met eigen risicodragers WAO; - daling door het aflopen van persoonsgebonden regelingen en vervallen uikeringen ziektekosten gerechtigden door invoering van het nieuwe ziektekostenstelsel. Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

73

V

V V V N N

• Een hoger bedrag aan overwerk. • Hogere kosten woon-werkverkeer

€ €

85 N 70 N

€

232 V

€

107 V

€

105 V

€

48 V

€

70 N

€

92 N

€

1.824 N

Overige personeelslasten

Het voordeel op overige personeelslasten wordt met name veroorzaakt door: • Lagere vergoedingen voor stagiaires en vakantiewerkers (€ 43 V). De uitgaven voor vervanging van zieken zijn eveneens onder deze post begroot (€ 491 V), maar verantwoord onder de post personeel van derden. Daarentegen hogere kosten voor personeelsbijeenkomsten i.v.m. startbijeenkomst voor personeel en CDH in de nieuwbouw (€ 70 N) en de kosten voor outplacement. Deze kosten waren niet begroot (€ 232 N). • Lagere kosten voor oriëntatie en congressen, doordat minder congressen e.d. bezocht zijn. • Voordelige afrekeningen WAO-premies van enkele rechtsvoorgangers van WSRL en ontvangen uitkering in verband met het opheffen van de gemeenschappelijke regeling IZR (ziektekostenverzekeraar). • Lagere kosten arbodienst doordat de uitvoering van het vitaalbedrijfsplan voor het grootste deel in 2007 zal plaatsvinden. • Hogere kosten feestdagen uitkering door kerstpakketten en de daarbij behorende loonbelasting. • Per saldo hogere studiekosten met voornaamste oorzaken: - hogere kosten in verband met opleidingen Fluvio en Verseon (€ 163 N) en de collectieve training klanten taakgericht (€ 283 N). Tegenover de kosten voor training klanten taakgericht staat een onttrekking uit de bestemmingsreverve “klanten taakgericht”; - een hogere ontvangen scholingsaftrek voor de afdeling Operationele Zuivering inzake de veranderde werkwijze (€ 127 V), lagere kosten voor het MD-traject leidinggevenden (€ 37 V) , goedkopere cursussen en het niet volgen van begrote cursussen (€ 190 V). Personeel van derden

Het nadeel op de post personeel van derden wordt met name veroorzaakt door: • Extra inhuur in verband met vervanging van zieke medewerkers, latere invulling van openstaande vacatures en extra werkzaamheden als gevolg van het project Fluvio. Het budget vervanging van zieken is voor ruim € 239 aangesproken. Deze hogere kosten moeten in relatie met de lagere kosten voor salarissen, etc. worden gezien. Voor de hogere kosten heeft budgetcompensatie plaatsgevonden. Directie Bestuur Controlling/Bestuursondersteuning Watersystemen Veiligheid Zuivering Middelen Totaal

Rekening 2005 0 199 847 611 294 581 2.532

Begroting 2006 27 0 527 636 200 104 1.494

Rekening Verschil V/N 2006 29 2 N 95 95 N 965 438 N 717 81 N 411 211 N 1.101 997 N 3.318 1.824 N

Controlling/Bestuursondersteuning

• Inhuur juridische medewerkers Bestuurs en Managementondersteuning ter ondersteuning bij de behandeling van de bezwaren van de adviescommissie AWB.


€

72 N

74

Watersystemen

• Bij de afdeling Plannen zijn externe krachten ingehuurd voor vervanging van medewerkers in verband met ziekte en ondersteuning van de afdeling in verband de ontwikkeling van het project Fluvio • Hogere kosten van inhuur bij de afdeling projecten via een detacheringsbureau voor een vacature en ondersteuning van deze afdeling in verband met de ontwikkeling van het project Fluvio. • Extra kosten inhuur bij de onderafdeling MEB als gevolg van overname van de Peulensluis en ondersteuning van de afdeling in verband de ontwikkeling van het project Fluvio. • Extra kosten bij de afdeling Vergunningen ten behoeve van een inhaalslag voor de vastlegging van de vergunningen en ontheffingen in GIS-beheer. • Hogere kosten bij de afdeling Laboratorium ten behoeve van de implementatie van nieuwe software. • Invulling van de vacatures bij onderafdelingen Onderhoud hebben de inhuur van derden beperkt.

€

135 N

€

98

N

€

97 N

€

84 N

€

82 N

€

53 V

• Inhuur bij de afdeling Operationele Taken in verband met afhandelen van oude scha- € degevallen en het wegwerken van de voorfinanciering in het kader van dijkverbeteringsprojecten.

65 N

Veiligheid

Zuivering

• Extra inhuur bij de onderafdelingen Operationele Zuivering in verband met meer te ontwateren slib bij de rwzi’s Nijmegen en Tiel onder andere vanwege storingen bij diverse slibontwateringsinstallaties. Daarnaast inhuur van een interim coördinator in afwachting van invulling van de vacature bij de onderafdeling OZ West.

€

211 N

€

453 N

€

369 N

€

94 N

€

60 N

Middelen

• Hogere kosten bij de afdeling Facilitaire Zaken als gevolg van langere inhuur interim coördinator cluster DIV in afwachting van invulling vacature, digitaliseringswerkzaamheden, werkzaamheden ten behoeve van nieuwbouw en het niet invullen van vacatures door verhuizing naar de nieuwbouw. • Hogere kosten bij de afdeling Informatievoorziening & Automatisering als gevolg van het kunnen voldoen aan de kwaliteitseisen van complexere projecten, het sneller invoeren van nieuwe ontwikkelingen en werkzaamheden ten behoeve van de nieuwbouw. • Extra ondersteuning bij de afdeling Financiën ten behoeve van begrotings- en consultantwerkzaamheden in verband met de ontwikkeling van het project Fluvio en reguliere werkzaamheden ten gevolge van vacatures. • Extra inhuur bij de afdeling Belastingen. Gelet op het initiatief om vanaf 1 januari 2008 te komen tot een samenwerkingsverband belastingen in het beheersgebied is terughoudend omgegaan met het aantrekken van personeel. Om stagnatie in de werkzaamheden te voorkomen, is voor inhuur gekozen. Toelichting verschil Personeelskosten rekening 2006 en rekening 2005

De stijging van de personeelskosten ten opzichte van de jaarrekening 2005 bedraagt € 1.900. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn de stijging salariskosten a.g.v. de afgesloten CAO eind 2005 (€ 1.071 N), stijging van uitgekeerde toelagen voor voormalig personeel en bestuur, toetreding vier oud bestuursleden als gevolg van de verkiezingen, kosten in verband met eigen risicodrager WAO (€ 147 N), hogere studiekosten door de opleidingen voor klanten taakgericht, Fluvio en Verseon (€ 450 N), hogere kosten in verband met outplacement (€ 121 N) en lagere kosten veroorzaakt door het aflopen van persoonsgebonden regelingen (€ 177 V), lagere sociale lasten door lager percentage als gevolg invoering van het nieuwe ziektekostenstelsel, lagere pensioenpremies en afschaffing FPU (€ 444 V), lagere kosten premie IZA gepensioneerden i.v.m. het afkopen van de compensatievergoeding als gevolg van de invoering van het nieuwe ziektekosten stelsel (€ 100 V). De werkelijke kosten personeel van derden Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

75

zijn in 2006 hoger dan in 2005 (€ 786 N) in verband met vervanging van zieke medewerkers, latere invulling van openstaande vacatures en extra werkzaamheden als gevolg van het project Fluvio en nieuwbouw kantoor. Overige gebruiks- en verbruiksgoederen

De kostensoort overige gebruiks- en verbruiksgoederen omvat alle kosten die samenhangen met de aankoop of voortbrenging van goederen die bestemd zijn voor meermalig gebruik met een kortere levensduur dan 1 jaar en materialen die in het productieproces opgaan en geen brandstof zijn. Omschrijving Overige gebruiks- en verbruiksgoederen

Rekening 2005 4.802

Begroting 2006 4.593

Rekening 2006 4.463

Verschil

V/N

-130

V

De voornaamste redenen van de daling van de post overige gebruiks- en verbruiksgoederen zijn: € • Minder personeelsrecepties (€ 50 V), efficiënter omgaan met verbruiksmaterialen (€ 225 V) en doorschuiven uitgaven naar 2007 i.v.m. nieuw te ontwikkelen beleid (€ 100 V). • Verschuiving van geen verbruiksgoederen naar onderhoud door derden (€ 83 V) en € interen op bestaande voorraden (€ 64 V). € • De kosten voor kaartmateriaal die hier zijn begroot, zijn verantwoord onder de post overige diensten door derden. • Door spoedreparaties op diverse zuiveringsinstallaties is meer op curatief onderhoud € uitgegeven dan voorzien. € • Om aan de wettelijke eis van 75% P-verwijdering op de rwzi’s te voldoen was extra inzet van ijzerchloride nodig.

375 V 147 V 45 V 284 N 160 N

Toelichting verschil Overige gebruiks- en verbruiksgoederen rekening 2006 en rekening 2005

Het voordelige verschil van € 339 wordt voornamelijk veroorzaakt door het wegvallen van de eenmalige kosten herdenking hoogwater 2005 (€ 117 drukwerk), door lagere kosten voor dijkbewaking € 30 (in afwachting van evaluatie) vervanging dijkpalen € 36 (verschoven naar 2007). Het overige verschil bestaat uit diverse kleinere voordelen. Energie

De kostensoort energie heeft betrekking op het energieverbruik, alsmede op de aankoop van energiedragers. Omschrijving Energie

Rekening 2005 5.114


Rekening 2006 5.415

Verschil -204

De voornaamste redenen van de daling van de post energie zijn: Teruggaaf Regulerende Energie Belasting voorgaande jaren voor rwzi’s (€ 200 V), afrekening voorgaande jaren (€ 350 V), stijging energieprijzen (€ 267 N), minder eigen energieopwekking rwzi Arnhem-Zuid (€ 80 N) en meer elektra voor beluchting rwzi Zaltbommel (€ 55 N). • Gasafrekening over 2003 t/m 2005 van oude locaties in Elst, Druten en Geldermalsen. • Weinig hoogwaterperiodes, waadoor minder draaiuren voor een aantal dieselaangedreven gemalen (€ 55 V) en stijging brandstofprijzen van deze gemalen (€ 40 N). • Door vertraging aanschaf van leasewagens is meer gebruik gemaakt van het wagenpark van het waterschap, hierdoor hogere brandstofkosten. •


V/N V

€

149 V

€ €

81 V 15 V

€

33 N

76

Toelichting verschil Energie rekening 2006 en rekening 2005

Het nadelige verschil op energiekosten in 2006 van € 301 wordt veroorzaakt door de stijging van de energieprijzen (€ 650 N) Daartegenover staan voornamelijk incidentele meevallers van afrekening energiebelasting en afrekening van voorgaande jaren (€ 350 V). Huren en rechten

Deze kostensoort omvat de betaalde recognities, licentie-, auteurs-, repro- en octrooirechten en alle andere betaalde rechten. Omschrijving Huren en rechten

Rekening 2005 4.500


Rekening 2006 5.269

Verschil

V/N

-418

De kosten van huren en rechten zijn lager en worden met name veroorzaakt door: • Minder huurkosten voor de Waterlandstichting doordat de uitbreiding van de rwzi Tiel vijf maanden later in gebruik is genomen. • De taxikosten t.b.v. het vervoer tussen de locaties Tiel en Lienden, die hier zijn begroot, maar zijn verantwoord onder de post overige diensten door derden. • Minder huur vaar- en werktuigen als gevolg van het stopzetten van onderhoud aan watergangen in de zomerperiode als gevolg van de Vogel- en habitat richtlijn. • Meer gebruik gemaakt van leaseauto’s dan begroot.

V

€

338 V

€

50 V

€

25 V

€

24 N

Toelichting verschil Huren en rechten rekening 2006 en rekening 2005

Ten opzichte van de rekening 2005 zijn de kosten voor huren en rechten gestegen met € 769. Dit wordt veroorzaakt door de aan de Waterlandstichting te betalen huur als gevolg van de oplevering van de bouw van enkele rwzi’s (€ 600 N). Daarnaast zijn de huurkosten gestegen vanwege de invoering van het leaseautobeleid (€ 170 N). Verzekeringen

Tot deze kostensoort worden gerekend de door het verzekeringswezen verrichte diensten, met uitzondering van de diensten van sociale verzekeringsinstellingen (= sociale lasten). Omschrijving Verzekeringen

Rekening 2005 465

Begroting 2006 654

Rekening 2006 488

Verschil

V/N

-166

De kosten van verzekeringen waren lager en werden met name veroorzaakt door: • Lagere premie door achterwege gebleven premiestijging. • Het verantwoorden van de premie CAR-verzekering op de investeringsprojecten. In de begroting zijn deze kosten hier opgenomen.

V

€ €

124 V 30 V

Toelichting verschil Verzekeringen rekening 2006 en rekening 2005

De toegenomen kosten ten opzichte van 2005 (€ 23 N) zijn het gevolg van aanpassing van verzekerde sommen en indexering van de waarde waarover de verzekeringspremies worden berekend. Belastingen

Tot de belastingen worden gerekend de kostprijsverhogende belastingen die door derden worden opgelegd. Onder deze kostensoort vallen niet de bij levering van goederen en diensten verschuldigde omzetbelasting, invoerrechten, assurantiebelasting etc. Deze laatste belastingen worden gerekend tot de kostensoort waartoe de betreffende levering van goederen of diensten behoort. Omschrijving Belastingen


Rekening 2005 1.031


Rekening 2006 1.404

Verschil 25

V/N N

77

De belastingen zijn hoger dan begroot en dit wordt met name veroorzaakt door: • Definitieve aanslag Rijksheffing 2003 hoger dan aangifte door andere berekeningswijze zware metalen (€ 30 N) en 3000 v.e.’s meer geloosd dan begroot (€ 15 N) in 2006. • Extra motorrijtuigenbelasting door overgang van grijs naar geel kenteken van gekentekende tractiemiddelen. Ook was in de begroting geen rekening gehouden met alle vrachtwagens, die WSRL bezit. • In 2006 heeft voor de eerste maal de aanslagoplegging eigen objecten plaatsgevonden. Gebleken is dat op basis van de destijds bekend zijnde gegevens de aanname hiervoor te laag is geweest. Dit leidt overigens ook tot een hogere belastingopbrengst. • Het vervallen van de ruilverkavelingsrente in het gebied Vijfheerenlanden. Na het opstellen van de begroting 2006 werd besloten deze ruilverkavelingrente te verrekenen met, door het voormalige HAV, in het verleden verrichte werkzaamheden.

€

45 N

€

40 N

€

31 N

€

85 V

Toelichting verschil Belastingen rekening 2006 en rekening 2005

De toename ten opzichte van 2005 (€ 373 N) is volledig toe te schrijven aan het feit dat met ingang van 2006 aanslagoplegging heeft plaatsgevonden op de eigen objecten van het waterschap. Onderhoud door derden

Onderhoud door derden omvat de aan derden uitbestede werkzaamheden die tot doel hebben een bepaald object in stand te houden. Omschrijving Onderhoud door derden

Rekening 2005 15.917



Verschil -1.034

De kosten voor onderhoud door derden zijn lager en worden met name veroorzaakt door: • Voordeel op de post wegreconstructies onder andere doordat de provincie ZuidHolland de eindafrekening van de aanleg van de rotonde Zijderland in de provinciale weg Leerdam-Zijderveld niet heeft ingediend. De uiteindelijke kosten komen in 2007 terecht. • Lagere onderhoudskosten toepassingssoftware door vertraging van aanschaf van diverse geautomatiseerde systemen (IRIS, Fliwas). • Doordat een baggertraject binnen de directie Veiligheid (wetering Achterland) niet is uitgevoerd alsmede door het organisatiebreed combineren van baggerbestekken is er binnen de directie veiligheid een voordeel behaald. • Doordat er in 2006 geen hoogwater is geweest, is er ook weinig zwerfvuil blijven liggen. • Realisatie van een aantal onderhoudswerken (m.n. in het kader van het oeverbeheersplan) zijn vertraagd. Deze worden doorgeschoven naar 2007. • In 2006 is het onderhoudswerk aan het groen (wegbeplanting en -sloten) opnieuw aanbesteed. Hierdoor is een aanzienlijk voordeel ontstaan. Daarnaast is meer onderhoudswerk in het bestek opgenomen en worden er minder ad-hoc opdrachten gegeven. • Het onderhoud aan af te stoten locaties (o.a. kantoor Giessenburg en een aantal werkplaatsen) is in afwachting van de verkoop hiervan achter gebleven bij het normale onderhoudsniveau. Tevens is met het oog op nieuwbouw minimaal onderhoud gepleegd aan de oude kantoorlocaties. • Omdat op de aanbesteding van een reconstructiewerk (bruggen en duikers) geen inschrijving van aannemers is ontvangen, wordt het werk nu in 2007 uitgevoerd. • Het niet aanleggen van vuiltrekplekken in de gemeente Lingewaard en inzet van eigen personeel bij het onderhoud bij overname van stedelijk water. • Het CDH heeft in 2006 besloten tot instelling van een voorziening baggeren klasse 02. Door verschuiving van deze kosten ontstaat een voordeel. • Door aanschaf van leaseauto’s waren de Arbo-aanpassingen in bedrijfsauto’s overboJaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

V/N V

€

237 V

€

231 V

€

215 V

€

202 V

€

178 V

€

174 V

€

130 V

€

65 V

€

48 V

€

45 V

€

25 V 78

dig. • De herstelwerkzaamheden (door brand) aan het gemaal Overwaard bedroegen € 156 N. De uitkering van de verzekeringsmaatschappij is opgenomen bij de post opbrengst goederen, werken en diensten derden. Het eigen risico bedroeg € 50. Overig nadeel van € 52 wordt voornamelijk veroorzaakt doordat kosten die in deze categorie zijn verantwoord, begroot zijn onder de categorie geen verbruiksgoederen. • Extra uitbesteed onderhoud voor onder andere de rwzi’s Schelluinen en Tiel en de zuiveringsgemalen Puiflijk en de Biezen. • Voor € 61 zijn er onvoorziene uitgaven. Bij de uitbreiding van de technische installatie (mede a.g.v. het in gebruik nemen van voorzieningen die reeds moesten worden ingericht t.b.v. de Blomboogerd) bleek de capaciteit van de noodvoorziening onvoldoende teneinde de continuïteit van de omgeving te kunnen waarborgen. Naast de kosten voor de noodaggregaat zijn er ook extra kosten gemaakt voor het digitaliseren van de fax en routering via e-mail. Daarnaast zijn hier kosten verantwoord welke begroot waren op de post overige diensten en bijdragen door derden (€ 27 N). • Bij de begroting is geen rekening gehouden met aanpassing van software aangaande belastingen (€ 62 N) i.v.m. beëindiging van het contract met Vitens (meeliften). Tevens was niet bekend dat in het implementatiejaar van Fluvio ook onderhoud betaald moest worden (€ 63 N). • Hogere kosten i.v.m. verwijderen grote hoeveelheden waternavel (€ 76 N).

€

208 N

€

186 N

€

116 N

€

111 N

€

76 N

Toelichting verschil Onderhoud door derden rekening 2006 rekening 2005

De lagere kosten ad € 215 in 2006 t.o.v. 2005 worden veroorzaakt door de volgende mutaties: - Extra kosten a.g.v. een brand bij gemaal Overwaard (€ 156 N); - Overschrijding post hardwareonderhoud a.g.v. betere serviceverlening Windows, tevens onvoorzien uitgaven zoals noodaggregaat en faxoplossing (€ 106 N); - In 2005 zijn de kosten inzake contractueel machinaal maaien lager uitgevallen a.g.v. gunstige aanbestedingen en eenmalige kortingen (€ 332 N); - Toename in 2006 van het baggeren in bestek a.g.v. intensiveren baggerwerkzaamheden (€ 383 N); - In 2006 zijn de kosten voor incidenteel handwerk & machinaal maaien afgenomen doordat meer werk in bestek wordt uitgevoerd (€ 184 V); - Minder uitgaven onderhoud toepassingssoftware a.g.v. uitstel/achterblijven van verdere automatisering IRIS, vergunningen, mobiele werkplekken, handhelds/maximo, FLIWAS en maatwerk FET (€ 136 V); - In 2005 zijn er vanuit de afdeling Wegen diverse bijdragen gedaan bij het aanleggen van rotondes. In 2006 zou een bijdrage gedaan worden t.b.v. de aanleg van een rotonde in de provinciale weg Leerdam-Zijderveld. De declaratie is niet in 2006 ontvangen, deze schuift door naar 2007 (€ 606 V); - Door het onderhoud wegsloten meer in bestek op te nemen is er ten opzichte van 2005 een voordeel ontstaan (€ 100 V); - Bij het onderhoud bruggen en duikers zijn een aantal werken in 2006 uitgesteld doordat subsidietoezeggingen nog niet rond waren. Daarnaast heeft uitstel plaatsgevonden a.g.v. geen inschrijving bij aanbesteding (€ 154 V). Overige diensten door derden en bijdragen aan derden

Tot de overige diensten door derden worden gerekend de door derden geleverde diensten voor zover deze niet behoren tot één van de voorgaande kostensoorten en waarvoor geldt dat er een rechtstreeks verband is tussen de aangeleverde dienst en de bijbehorende lasten. Onder bijdragen aan derden worden verstaan de onverplichte uitgaven aan derden waar tegenover geen geleverde prestatie of dienst staat. Omschrijving Overige diensten door derden en bijdragen aan derden Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland




Verschil 1.623

V/N N

79

De kosten voor overige diensten door derden en bijdragen aan derden zijn hoger en worden veroorzaakt door: 1.563 N • Uitgaven in het kader van bijdragen/subsidies in de IBA’s en rioleringkosten als ge- € volg van een juistere toepassing van de comptabiliteitsvoorschriften. Deze uitgaven worden volledig gecompenseerd door dezelfde onttrekkingen bij reserves € 205 N • Kosten inzake duurzaam inrichten waterketen worden onttrokken aan de bestemmingsreserve inrichting waterketen. als gevolg van een juistere toepassing van de comptabiliteitsvoorschriften. Deze uitgaven worden volledig gecompenseerd door dezelfde onttrekkingen bij reserves € 160 N • Door een hoger slibaanbod en een lagere ontwateringsgraad i.v.m. storingen is de productie van ontwaterd slib gestegen (€ 300 N). Dit heeft een verhogend effect op de afzetkosten van slib. Ook nemen hierdoor de transportkosten van slib toe (€ 120 N). Het slib van de rwzi Sliedrecht is in eigen beheer ontwaterd i.p.v. door derden. Hierdoor is een voordeel ontstaan op de ontwateringskosten (€ 125 V). Door lagere tarieven bij slibverbranding is een voordeel ontstaan van € 135 V. 131 N • De hogere analyse kosten worden voornamelijk veroorzaakt door extra analyses door € derden Hier tegenover staan opbrengsten voor laboratorium werkzaamheden voor derden (zie opbrengst goederen, werken en diensten derden). € 127 N • Hogere advertentiekosten hangen samen met de wettelijke verplichte voorlichting naar ingezetenen over de uit te voeren werkzaamheden door WSRL. De uitgaven voor de folders over het stopzetten van de samenwerking met Vitens vielen hoger uit dan verwacht. € 101 N • Het vooruit bemonsteren van baggergebieden die in 2008 en 2009 gebaggerd gaan worden. € 95 N • Hogere frankeerkosten a.g.v. mailing aan ingezetenen (inzake stopzetten meeliften WSRL met Vitens). € 94 N • Hogere kosten a.g.v. gladheidsbestrijding winterseizoen 2005 – 2006. Extra notaris kosten i.v.m. verkoop niet taakgebonden panden en gronden en afwik€ 77 N • keling van een aantal slepende zaken (€ 51 N), en kosten voor eigendomsoverdracht van waterstaatswerken (€ 25 N). 66 N • Het wegwerken van achterstanden en verwerken van mutaties voor belastingaansla- € gen (€ 120 N), minder analyses afvalwater bedrijven (€ 30 V) en niet uitvoeren profielmeting door achterstand in de legger (€ 40 V). € 64 N • Kosten van niet begrote datalijnen tussen zuiveringstechnische installaties (€ 85 N) en minder gebruik algemene en satelliet telefoons (€ 30 V). 52 N • Toename van educatieve rondleidingen voor scholen op met name de rwzi’s van het € waterschap. 225 V • Daling van de stortkosten van afval bij de afdeling Wegen omdat deze werkzaamhe- € den steeds meer zijn opgenomen in de uitbestede bestekken (€ 133 V) en door minder zwerfvuil a.g.v. uitblijven hoogwaterperioden (€ 63 V). 188 V • Er heeft geen bijdrage plaatsgevonden aan “Het Waterschapshuis” en er hebben geen € verrekening plaatsgevonden inzake de handhavingsconvenanten met Zuid-Holland en Noord-Brabant (€ 145 V). Er is weinig beroep gedaan op de in de begroting opgenomen slooppremieregeling (€ 40 V). 130 V • Door de invoering van een waterkwaliteitsmeetplan kan op een aantal plaatsen effici- € enter worden gemeten zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van het meetnet. Ook de bemonstering voor de Kader Richtlijn Water is lager dan begroot. € 126 V • Geplande maar niet uitgevoerde onderzoeken. 120 V • In de begroting is gerekend met teveel IBA’s waardoor de bijdrage zijn achtergeble- € ven bij de verwachting (€ 25 V). Wegvallen verplichtingen (€ 54 V) en lagere bijdragen aan derden voor thema- en gebiedsgerichte plannen (€ 39 V). 66 V • Lagere bijdrage voor rioleringen in het buitengebied van gemeenten in het voormali- € ge ZHEW gebied (doordat de aanleg van riolering later gereedkomt). € 56 V • Minder kosten voor dienstreizen a.g.v. inzet van leaseauto’s. € 37 V • Lagere verblijfkosten. Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

80

• De afdeling wegen heeft geïnvesteerd in een bodemkwaliteitskaart waardoor er min- € der bodemonderzoeken nodig zijn. Daarnaast heeft de afdeling watersystemen het bemonsteren van de verdachte B watergangen overgenomen. Per saldo zijn er dit jaar geen bemonsteringen nodig geweest.

25 V

Toelichting verschil Overige diensten door derden en bijdragen aan derden rekening 2006 en rekening 2005

Ten opzichte van 2005 zijn de kosten per saldo € 1.099 hoger uitgevallen. Dit is voornamelijk het gevolg van: - Door een hoger slibaanbod en een lagere ontwateringgraad i.v.m. storingen is de productie van ontwaterd slib gestegen. Dit heeft een verhogend effect op de composteringskosten (€ 247 N). - Het slib van de rwzi Sliedrecht is in eigen beheer ontwaterd i.p.v. door derden (€ 174 V). - De slibverbrandingskosten vallen € 306 lager uit dan in 2005, met name als gevolg van lagere tarieven voor verwerking door DRSH en een lager slibaanbod in het westelijk deel van het gebied. - Contributie UVW 2005 werd nog o.b.v. de gegevens van de fusiepartners in rekening gebracht. Vanaf 2006 niet meer, wat leidt tot een structureel voordeel (€ 82 V) - Nadeel op kosten van taxateurs, notarissen en makelaars: Het CDH heeft besloten om de gemeente Arnhem een bijdrage te leveren in de kosten voor eigendomsoverdracht waterstaatswerken. Dekking vindt plaats d.m.v. aanwending bestemmingsreserve Onderhoud watersystemen ArnhemZuid. Daarnaast meerkosten als gevolg van afwikkeling van kosten makelaars en notarissen van reeds afgesloten projecten van voormalige polderdistricten (€ 45 N) - Gegevensaanlevering derden: vooruitlopend op het niet meer meeliften metVitens in 2007, zijn in 2006 kosten gemaakt voor het aanpassen van het belastingpakket en moesten kosten gemaakt worden voor kadastergegevens. (€ 98 N) - Hogere analysekosten door extra analyses door derden. (€ 111 N). Hier tegenover staan extra opbrengsten voor laboratorium werkzaamheden (zie opbrengst goederen, werken en diensten derden) - Het i 2006 vooruit bemonsteren van baggergebieden die in 2008 en 2009 gebaggerd gaan worden. (€ 79 N) - Dienstreizen: Deze nemen af door inzet lease- en dienstauto’s, andere werkwijze Operationele zuivering en doordat sommige vrijgekomen functies in de buitendienst niet of anders zijn ingevuld. (€ 77 V) - A.g.v. strenge winterseizoen 2005/2006 (met name deel 2006) zijn de kosten van gladheidsbestrijding hoger uitgevallen (€ 98 N) - Kosten IBA’s en riolering die worden onttrokken aan de reserves. Gemeenten hebben hun declaraties ingediend in 2006, ook over achterliggende jaren, welke ten laste van de reserve wordt gebracht. (€ 500 N) - Hogere advieskosten a.g.v ontwikkelen onderhoudsbeleid en bouwbeleid bij Directie Zuivering, het uitvoeren van RI&E’s voor het eerst in 2006 voor Zuivering . - octrooikosten ivm baggeren stadsgrachten Tiel (Bombox) en bestrijdingsmiddelenonderzoek, en advieskosten in het kader van het samenwerkingsverband Belastingen. (Totaal € 195 N) - Hogere advertentiekosten die samenhangen met de wettelijke verplichte voorlichting naar ingezetenen over de uit te voeren werkzaamheden door WSRL. De uitgaven voor de folders over het stopzetten van de samenwerking met Vitens vielen hoger uit dan verwacht. (€ 40 N) Duurzame gebruiksgoederen

De kostensoort duurzame gebruiksgoederen omvat alle kosten die samenhangen met de aankoop of voortbrenging van goederen die bestemd zijn voor meermalig gebruik met een langere levensduur langer dan 1 jaar. Omschrijving Duurzame gebruiksgoederen

Rekening Begroting 2005 2006 513 629

Rekening 2006 706

Verschil 77

V/N N

De kosten van duurzame gebruiksgoederen zijn hoger en worden met name veroorzaakt door: € • Verrekening van overmaat in het kader van de grondverwerving t.b.v. dijkvak Noordwaard fase III. Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

60 N

81

Toelichting verschil Duurzame gebruiksgoederen rekening 2006 en rekening 2005

In tegenstelling tot andere jaren heeft in 2006 geen overboeking plaatsgevonden van betaalde licenties die betrekking hadden op het tijdvak in 2007. Hierdoor is deze post ca. € 190 nadelig beïnvloed. Toevoegingen aan reserves/voorzieningen

Tot de kostensoort toevoegingen aan reserves/voorzieningen behoren de bedragen die aan de reserves en voorzieningen zullen worden toegevoegd. Omschrijving Toevoegingen aan reserves en voorzieningen

Rekening 2005 4.857


Rekening 2006 2.059

Verschil

V/N

68

N

De stijging van toevoegingen aan reserves/voorzieningen werd met name veroorzaakt door: • Het in de loop van 2006 instellen van een voorziening baggeren klasse 0-2. Door de € dotatie ontstaat een nadeel van € 66. Dit heeft echter een relatie met de onderschrijding op baggerkosten klasse 0-2 ad € 44. Per saldo is in 2006 een nadeel ontstaan van het baggeren kl. 0-2 ad € 22.

66 N

Toelichting verschil Toevoegingen aan reserves en voorzieningen rekening 2006 en rekening 2005

De lagere toevoeging in 2006 ten opzichte van de jaarrekening 2006 wordt met name veroorzaakt doordat in 2005 een eenmalige storting ad € 2.800 heeft plaatsgevonden in de voorziening onderhoud primaire waterkeringen. (Dit was conform de begroting 2005). Onvoorzien

Tot de post onvoorzien behoren de op de begroting te ramen kosten die dienen om onvoorziene kosten te kunnen financieren. Omschrijving

Rekening 2005

Onvoorzien

0


Rekening 2006 0

Verschil V/N -1.305

V

De kosten die ten laste zijn gekomen van de post onvoorzien worden nader uiteengezet in Bijlage 9 (Mutaties post onvoorzien) van deze jaarrekening.

Kosten jaarrekening 2006

Kapitaalslasten Personeelslasten

0%

Overige gebruiks- en verbruiksgoederen Energie

1%

16%

28%

Huren en rechten

11%

Verzekeringen

1%

Belastingen

0%

Onderhoud door derden

4% 4%

32% 3%

Overige diensten door derden en bijdragen aan derden Duurzame gebruiksgoederen Toevoegingen aan voorzieningen en reserves


82

6.3

Toelichting op de opbrengstensoorten

Rentebaten

Het betreft hier de rente van verstrekte geldleningen en rekening-courant-tegoeden en berekende rente over eigen financieringsmiddelen Omschrijving Rentebaten

Rekening Begroting 2005 2006 4.200 3.223

Rekening 2006 3.599

Verschil

V/N

376

De stijging van de rentebaten wordt met name veroorzaakt door: • De rente over de reserves i.v.m. een hogere stand van de reserves per 1 januari 2006. Deze stand is hoger in verband met het hoger dan verwachte voordelig resultaat 2005 en in verband met lagere onttrekkingen in het jaar 2005 dan begroot.

V

€

376 V

Toelichting verschil Rentebaten rekening 2006 en rekening 2005

De rentebaten zijn in 2006 € 600 lager dan in 2005. Dit is het gevolg van verlaging van het rentepercentage met 0,5%. (Van 4,7% in 2005 naar 4,2% in 2006). Dividenden en bonus-uitkeringen

De opbrengst dividenden en bonus-uitkeringen omvat de door bedrijven uitgekeerde opbrengsten uit bedrijfsvoeringen wegens kapitaaldeelneming van het waterschap in de vorm van aandelen of anderszins. Omschrijving Dividenden en bonusuitkeringen

Rekening 2005 4.008


Rekening 2006 61

Verschil -2.497

V/N N

De dividenden en bonusuitkering zijn lager en worden met name veroorzaakt door: € • Vooruitlopend op de nieuwe comptabiliteitsvoorschriften wordt miv 2006 het dividend geregistreerd in het jaar waarin de aandeelhouders het dividend hebben vastgesteld. In 2006 is rekening gehouden met het verwachte dividend 2006 dat op grond van deze voorschriften pas in 2007 wordt geregistreerd. Daarom is er in 2006 eenmalig geen dividendopbrengst Nederlandse Waterschapsbank. € • Het nettoresultaat van de Grondbank is hoger dan verwacht, waardoor het dividend ook hoger is.

2.538 N

42 V

Toelichting verschil Dividenden en bonus-uitkeringen rekening 2006 en rekening 2005

De daling aan dividend in 2006 ten opzichte van 2005 komt doordat in 2005 door harmonisatie van verantwoordingswijze van de diverse samengevoegde schappen er een incidenteel voordeel was. In 2006 is echter, vooruitlopend op de wijziging van de comptabiliteitswetgeving, juist geen dividendopbrengst van de NWB opgenomen. In het kader van deze wet dienen dividendopbrengsten pas te worden geboekt in het jaar van besluitvorming (besluit over dividenduitkering 2006 vindt pas plaats in 2007). Betreft een incidentele administratieve wijziging van verantwoording. De incidentele meevaller in 2005 en de incidentele tegenvaller hebben tezamen een cumulerend effect in de verklaring tussen de jaarrekening 2005 en 2006. Baten in verband met salarissen en sociale lasten

Onder deze post worden verstaan uitkeringen ingevolge AAW en ZW. Omschrijving Baten i.v.m. salarissen en sociale lasten


Rekening 2005 537


Rekening 2006 763

Verschil -1.646

V/N N

83

De baten i.v.m. salarissen en sociale lasten zijn lager en worden met name veroorzaakt door: € • De in de begroting opgenomen post bijdrage gemeenten inzake normvergoeding wegen is verantwoord onder de post Bijdragen van derden. • Te hoog opgenomen raming voor te declareren uren van de eigen dienst voor subsi- € die dijkverbetering. € • Hogere ontvangen uitkeringen in verband met langdurige ziekte en zwangerschapsverloven en niet begrote vergoedingen voor gedetacheerde medewerkers. • Niet begrote vergoeding inzake salariskosten m.b.t. de Landelijke Coördinator Com- € missie Muskusrattenbestrijding (LCCM).

1.826 N 133 N 140 V 99 V

Toelichting verschil Baten ivm salarissen en sociale lasten rekening 2006 en rekening 2005

De stijging van de "baten ivm salarissen en sociale lasten" wordt met name veroorzaakt door de subsidie dijkverbetering voor de kosten van de eigen dienst door de verantwoording van zowel de gedeclareerde subsidie 2005 als 2006 (€ 267 V). Opbrengst goederen, werken en diensten derden

Hieronder vallen alle opbrengsten van voor derden verrichte werkzaamheden en diensten waarbij er een direct verband is tussen de opbrengst en de voor de betaler verrichte prestatie. Daarnaast behoort de opbrengst uit de verkoop van goederen en materialen tot deze post. Omschrijving Opbrengst goederen, werken en diensten derden

Rekening 2005 9.401


Rekening 2006 7.241

Verschil

V/N

1.089

V

De opbrengst goederen, werken en diensten voor derden zijn hoger en worden met name veroorzaakt door: € 1.124 • Verkoopopbrengst afstoot overtollige gebouwen en panden. € 221 • Door extra analysewerkzaamheden laboratorium, t.b.v. derden. Stijging legesinkomsten door de groei van het aantal ontheffingen met ca. 300. € 138 • € 183 • Minder verkoop overtollige gronden. € 163 • Minder bijdrage van waterschappen en provincie i.v.m. lagere exploitatiekosten muskusratten bestrijding. Hiertegenover staan ook lagere kosten.

V V V N N

Toelichting verschil Opbrengst goederen, werken en diensten derden rekening 2006 en rekening 2005

De daling van de opbrengst goederen, werken en diensten derden wordt veroorzaakt door een afname in 2006 van de verkoopopbrengst inzake het afstoten van overtollige, niet meer aan een taak verbonden, gebouwen en gronden (€ 2.100 N). Opbrengst uit eigendommen

Onder deze categorie vallen de opbrengsten van huren, pachten en jachtrechten. Omschrijving Opbrengst uit eigendommen

Rekening 2005 1.041

Begroting 2006 899

Rekening 2006 847

Verschil

De opbrengsten uit eigendommen zijn lager en worden met name veroorzaakt door: • Minder leges inkomsten voor verhuur eigendommen en opstalrechten.

V/N

-52

N

€

47 N

Toelichting verschil Opbrengst uit eigendommen rekening 2006 en rekening 2005

De daling van de opbrengst eigendommen in 2006 ten opzichte van 2005 wordt veroorzaakt door een eenmalige opbrengst in 2005 inzake opstalrechten Malburgen onder aftrek van de kosten van DomeiJaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

84

nen Noord (€ 93 N) en een afname van de huuropbrengsten in 2006 a.g.v. verkoop pand Dahliastraat te Tiel (€ 73 N). Opbrengst aanmaningen/dwangbevelen/meeropbrengst

Dit betreft de opbrengst van de in rekening gebrachte wettelijke aanmaningen en dwangbevelkosten. Evenals kwijtscheldingen, oninbare vorderingen en schuldsaneringen inzake waterschapsbelastingen. De verantwoorde meeropbrengst betreft ontvangsten waarvan de bestemming niet is te achterhalen. Dit kunnen betalingen waterschapslasten zijn, welke eerder als oninbaar zijn afgeboekt. Omschrijving Opbrengst aanmaningen, meeropbrengst en kwijtscheldingen

Rekening 2005 -2.007

Begroting 2006 -2.020

Rekening 2006 -1.924

Verschil

96

V/N

V

De negatieve opbrengsten inzake aanmaningen/dwangbevelen/meeropbrengsten zijn lager en bestaan voornamelijk uit de volgende componenten: € 388 V • Het opleggen van dwangbevelen over de aanslagen 2005 hebben in 2006 plaatsgevonden. Deze achterstand vertaalt zich nu in een meeropbrengst. € 26 V • Ontvangsten van eerder ten onrechte afgewikkelde vorderingen. De overschrijding bij de post kwijtschelding wordt veroorzaakt door het honoreren € 120 N • van kwijtscheldingsverzoeken uit voorgaande belastingjaren. € 153 N • Nadeel voor oninbare posten wordt grotendeels veroorzaakt door beëindiging contract met Vitens. € 44 N • Door beter betalingsgedrag zijn er minder aanmaningen verzonden. Toelichting verschil Opbrengst boetes/kosten aanmaningen/meeropbrengst rekening 2006 en rekening 2005

Per saldo is ten opzichte van 2005 € 83 meer ontvangen en bestaan voornamelijk uit de volgende componenten: - Het opleggen van dwangbevelen over de aanslagen 2005 hebben in 2006 plaatsgevonden. Deze achterstand vertaalt zich nu in een meeropbrengst van € 388. - Wegens beëindiging contract meeliften bij Vitens is een extra post opgenomen van € 300 voor oninbare vorderingen. Bijdragen van derden

De “bijdragen van derden” omvatten alle bijdragen van derden waarbij geen rechtstreeks verband is tussen de bijdrage en een door het waterschap voor de betaler verrichte dienst of uitgevoerd werk. Omschrijving Bijdragen van derden

Rekening 2005 6.714

Begroting 2006 696

Rekening 2006 2.963

Verschil 2.267

V/N V

De opbrengsten uit bijdragen van derden zijn hoger en hebben voornamelijk de volgende oorzaak: € • In de begroting is de post bijdrage gemeenten inzake normvergoeding wegen opgenomen onder de post baten i.v.m. salarissen, de baten zijn verantwoord onder deze post. € • Ontvangen afkoopsommen i.v.m. onderhoud watergangen. Gezien het feit dat de jaarlijkse onderhoudskosten niet substantieel zijn, is besloten om de afkoopsom ten gunste te laten komen van de exploitatie 2006. € • Ontvangen schade-uitkering voor brand in gemaal Overwaard (€ 106 V) en afboeking van een openstaande dubbel opgevoerde vordering uit 2002 (38 N).

1.848 V 394 V 53

Toelichting verschil Bijdragen derden rekening 2006 en rekening 2005

Het verschil wordt voornamelijk verklaard doordat in het kader van Wet Brokx-Nat in 2005 een aantal waterstaatwerken overgenomen zijn van Rijkswaterstaat. Hiervoor zijn in 2005 eenmalig afkoopsommen ontvangen ter grootte van ca. € 3.500. Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland

85

Onttrekkingen aan reserves en voorzieningen

Onttrekkingen van middelen aan een voorziening worden geregistreerd als een opbrengst. Het betreft hier middelen die in een voorziening zijn opgenomen, maar waarvoor het bestedingsdoel wordt geëffectueerd. Hieronder vallen onttrekkingen aan reserves die betrekking hebben op opname van bedragen uit bestemmings- en herwaarderingsreserves Omschrijving Onttrekkingen aan reserves en voorzieningen

Rekening 2005 9.080


Rekening 2006 5.842

Verschil 4.557

V/N V

De onttrekkingen aan reserves en voorzieningen zijn hoger en hebben voornamelijk de volgende oorzaak: 1.565 • Kosten IBA’s en rioleringskosten die conform besluit AB worden onttrokken aan de € bestemmingsreserve riolering en IBA’s. 1.039 • Onttrekking conform besluit AB aan de Algemene reserve waterkwaliteit ter dekking € van de versnelde afschrijving van de Technische Automatisering. € 527 • Vrijval voorziening WOZ kosten i.v.m. met definitieve afrekening met gemeenten. Onttrekking bestemmingsreserve waterkeringszorg i.v.m. vervroegde afschrijving € 412 • voor een deel van de investeringen. € 351 • Vrijval bestemmingsreserve taak- en klantgerichtheid. € 222 • Onttrekking voorziening pensioen voormalige bestuurders. Kosten inzake duurzaam inrichten waterketen worden onttrokken aan de bestem€ 205 • mingsreserve inrichting waterketen. 145 • Hogere onttrekking voorziening regeling personeel door langere doorbetaling a.g.v. € veranderende wetgeving en suppletie regelingen. Toelichting verschil Onttrekkingen reserves en voorzieningen rekening 2006 en rekening 2005

In totaliteit is in 2006 € 3.200 minder uit de reserves en voorzieningen onttrokken dan in 2005. Dit betrof per saldo € 2.600 minder uit reserves en € 600 minder uit voorzieningen. Zo waren er in 2005 voor een totaalbedrag van € 4.700 aan incidentele onttrekkingen welke in 2006 niet meer voorkwamen. Hier stond tegenover dat er in 2006 voor een totaalbedrag van € 2.100 aan incidentele/hogere onttrekkingen plaats hebben gehad welke niet in 2005 voorkwamen. Incidentele onttrekkingen 2006 waren onder andere; dekking versnelde afschrijving Technische Automatisering Zuivering, dekking versnelde afschrijving reorganisatiekosten, dekking opleidingskosten klantgerichtheid. Daarnaast was de onttrekking voor bijdragen/subsidies riolering en afkoppelen hoger dan in 2005. De onttrekkingen aan de reserves en voorzieningen worden nader uiteengezet in de toelichting bijlage 4 (Staat van reserves en voorzieningen) van deze jaarrekening.


86

V V V V V V V V

6.4

Toelichting op de inzet van egalisatie- en algemene reserves

Gedekt door inzet egalisatiereserve/algemene reserve Omschrijving Toevoeging/onttrekking egalisatie/algemene reserve

Rekening 2005 187


Rekening 2006 2.042

Verschil 2.476

V/N N

Als gevolg van de gerealiseerde resultaten 2006 is van de geraamde onttrekking ter dekking van een voorzien nadelig resultaat, slechts € 2.042 daadwerkelijk onttrokken. De onttrekkingen aan de egalisatie en algemene reserves worden nader uiteengezet in de toelichting Bijlage 4 (Staat van reserves en voorzieningen) van deze jaarrekening.


87

6.5

Toelichting op de opbrengsten waterschapsbelastingen

Waterschapsbelastingen

De opbrengstsoort “waterschapsbelastingen” heeft betrekking op de opbrengst van de belastingen die door het waterschap in het kader van de Waterschapswet en de Wet verontreinigingsheffing oppervlaktewateren worden geheven. Omschrijving Waterschapsbelastingen Ingezetenenomslag Gebouwd Ongebouwd Verontreinigingsheffing

Totaal bruto Waterschapsbelastingen voorgaande jaren Ingezetenenomslag Gebouwd Ongebouwd Verontreinigingsheffing

Totaal Totaal waterschapsbelastingen

Omschrijving

Rekening 2005 18.118 27.694 8.428 62.504 116.744

Begroting 2006 18.440 28.954 9.207 65.112 121.713

-52 -134 -40 -597 -823 115.921

Rekening 2005

121.713

Begroting 2006

Rekening 2006

Verschil V/N

18.460 29.095 9.041 65.020 121.616

20 141 -166 -92 -97

V V N N N

-19 204 61 240 486

-19 204 61 240 486

N V V V V

122.102

389

V

Rekening 2006

Verschil V/N

Ingezetenen - Aantal woonruimten: Waterkeringszorg Waterkwantiteitsbeheer Wegen Tarief Waterkeringszorg Tarief Waterkwantiteitsbeheer Tarief Wegen Gebouwd - Eenheden WOZ-waarde Per € 2.268,00/ € 2.500,00 Waterkeringszorg Waterkwantiteitsbeheer Wegen Tarief Waterkeringszorg Tarief Waterkwantiteitsbeheer Tarief Wegen Ongebouwd - Aantal hectaren: Waterkeringszorg Waterkwantiteitsbeheer klasse 1 Waterkwantiteitsbeheer klasse 2 Wegen


364.531 364.531 81.107

369.000 369.000 80.500

369.214 369.214 80.748

18,16 21,76 43,96

18,45 22,64 40,73

18,45 22,64 40,73

36.065.475 37.061.453 8.806.866

36.700.000 37.600.000 8.900.000

37.692.082 37.686.398 9.087.270

0,22 0,45 0,35

0,22 0,47 0,34

0,22 0,47 0,34

137.152 128.594 2.912 34.013

143.000 138.600 3.000 34.600

140.495 136.511 3.080 36.100

214 214 248

V V V

992.082 86.398 187.270

V V V

-2.505 -2.087 80 1.500

N N V V

88

Omschrijving

Tarief Waterkeringszorg Tarief Waterkwantiteitsbeheer klasse 1 Tarief Waterkwantiteitsbeheer klasse 2 Tarief Wegen Verontreinigingsheffing - Aantal vervuilingeenheden Huishoudens (en daarmee gelijkgestelde)/ Heffingseenheden Schoonhoven Bedrijven - Totaal Tarief Waterkwaliteitsbeheer

Rekening 2005

Begroting 2006

Rekening 2006

Verschil V/N

19,76 42,26 10,99 7,40

20,04 43,80 11,39 6,82

20,04 43,80 11,39 6,82

907.557

928.000

921.035

-6.965

N

255.086 1.162.663

250.000 1.178.000

255.378 1.176.413

5.378 -1.587

V N

53,76

55,27

55,27

De opbrengsten uit waterschapsbelastingen zijn hoger en worden met name veroorzaakt door: • Het overschot op de kohieren bedrijven WVO wordt veroorzaakt door het afrekenen € van de voorlopige aanslagen 2005 in 2006. De bijbetaling over 2005 leidt automatisch tot aanpassing van de voorschotnota's voor het belastingjaar 2006. • Het voordeel op de post gebouwd wordt onder meer veroorzaakt door hogere WOZ- € waarde alsmede intensivering bestandscontroles. • Het achterblijven WVO woningen heeft als oorzaak de achterblijvende groei van het aantal woningen. Deze verwachte groei van 0,75% is inmiddels voor de begroting 2007 bijgesteld naar 0,5%. • Verschuiving van aanslagen ongebouwd naar aanslagen gebouwd.

297 V 141 V

€

385 N

€

166 N

Toelichting verschil Opbrengst heffing waterschapsbelastingen rekening 2006 en rekening 2005

De hogere opbrengsten waterschapsbelastingen ad € 6.181 in 2006 t.o.v. 2005 worden veroorzaakt door de volgende mutaties: - Toename opbrengst WVO-Bedrijven als gevolg van de algemene tariefstijging en de gunstige economische ontwikkelingen in 2006 (€ 850 V); - Toename opbrengst WVO-Woningen als gevolg van de algemene tariefstijging, extra bestandscontroles en wegwerken achterstanden voortgekomen uit de fusie van 2005 (€ 2.710 V); - Toename ingezetenenomslag a.g.v. algemene tariefstijging (€ 160 V); - Toename omslag gebouwd door algemene tariefstijging alsmede wegwerken achterstanden voortgekomen uit de fusie van 2005 (€ 1.650 V); - Toename omslag ongebouwd door algemene tariefstijging alsmede wegwerken achterstanden voortgekomen uit de fusie van 2005 (€ 690 V); - Toename opbrengsten uit aanmaningen en dwangbevelkosten in 2006 door een extra aanslagoplegging die in 2005 niet heeft plaatsgevonden (€ 530 V); - Door verhoging van de tarieven stijgen de kosten inzake kwijtschelding (€ 250 N); - Toename post oninbaar door wegwerken achterstanden vanuit de fusie van 2005 (€ 200 N).


89


90

7 ACCOUNTANTSVERKLARING


91


92

Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2006 van Waterschap Rivierenland te Tiel, bestaande uit de balans per 31 december 2006 en de exploitatierekening naar kosten- en opbrengstsoorten over 2006 gecontroleerd.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het college van dijkgraaf en heemraden van het waterschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die de financiële positie en de baten en lasten getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de comptabiliteitsvoorschriften voor waterschappen. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van de financiële positie en de baten en lasten, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van de financiële positie en de baten en lasten relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van het waterschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het dagelijks bestuur van het waterschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van de financiële positie van Waterschap Rivierenland per 31 december 2006 en van de baten en lasten over 2006 in overeenstemming met de grondslagen voor financiële verslaggeving volgens de comptabiliteitsvoorschriften voor waterschappen. Ook overigens voldoet de jaarrekening aan de bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in deze voorschriften. Arnhem, 14 mei 2007 Deloitte Accountants B.V. M.C.J.M. Bekker RA


93


94

8 BESLUIT TOT VASTSTELLING EN GOEDKEURING


95


96

Besluit

Nr. Het algemeen bestuur van Waterschap Rivierenland gelezen het voorstel van het college van dijkgraaf en heemraden; gelet op het advies van de commissie middelen d.d. 7 juni 2007; gelet op de desbetreffende bepalingen van de Waterschapswet en het algemeen reglement van Waterschap Rivierenland; besluit: de rekening van lasten en baten over het dienstjaar 2006 als volgt vast te stellen: - het totaal van de kosten: - het totaal van de opbrengsten: - voordelig exploitatieresultaat:

€ 143.947.000 € 145.460.000 € 1.513.000

Het voordelig exploitatieresultaat is als onverdeeld resultaat opgenomen op de balans. aldus vastgesteld in de vergadering van 22 juni 2007. het algemeen bestuur voornoemd, de secretaris-directeur

de voorzitter,

drs. H.C. Jongmans

ir. G.N. Kok


97


98

Jaarrekening 2006 waterschap Rivierenland 2

Recommend Documents