Jaarprogramma Duurzame Inzetbaarheid 2015
Transvorm Michiel van den Heuvel Januari 2015
1 Januari 2015
1. Inleiding In 2014 hebben we weer diverse activiteiten uitgevoerd in kader van het programma Duurzame Inzetbaarheid. Niet alle activiteiten zijn uitgevoerd, soms was er geen vraag, soms geannuleerd vanwege te drukke agenda activiteiten van Transvorm in een bepaalde periode. Daarvoor in de plaats zijn weer nieuwe activiteiten uitgevoerd. Lering uit 2014 wordt meegenomen in de planning van activiteiten in 2015. De peiling Duurzame Inzetbaarheid die wij wederom in het voorjaar 2014 hebben gehouden liet zien dat 15% van de respondenten een beleidsplan duurzame inzetbaarheid heeft en dat 18% regelmatig onderzoek doet naar duurzame inzetbaarheid, daarnaast geeft 15% aan regelmatig activiteiten op het gebied van duurzame inzetbaarheid uit te voeren.
organisatie aandacht voor duurzame inzetbaarheid ja er is beleidsplan ja, regelmatig onderzoek
7%
15% 16% 18%
15% 11%
ja regelmatig activiteiten
40%
ja, soms
60%
6% 12%
nee 0%
10%
20%
2014
30%
40%
50%
60%
70%
2012
In vergelijking met de eerdere meting in het najaar 2012 valt op dat de aandacht voor Duurzame Inzetbaarheid op een vergelijkbaar niveau is gebleven. De veranderingen in de zorg (krimp en reorganisaties) die volop de aandacht eisen van de organisaties, hebben er niet toe geleid dat het thema Duurzame Inzetbaarheid geen aandacht meer krijgt. Uit de peiling kwamen ook bevorderende factoren naar voren die het draagvlak voor Duurzame Inzetbaarheid binnen zorgorganisaties vergroten. De meest in het oog springende is:: ● onze organisatie profileert zich als goed werkgever Gezien de uitkomsten van het onderzoek ligt er weer voldoende uitdaging voor 2015. Hieronder worden het thema zelfsturing en leiderschap, nieuwe contacten en activiteiten voor 2015 geïntroduceerd. 2. Thema Zelfsturing & Zelfleiderschap Waar Werk en Prive in balans in 2014 het centrale thema is, een thema dat ook in 2015 zeker nog aandacht verdient, willen we in 2015 het thema Zelfsturing en Zelfleiderschap onder de aandacht brengen. Dit thema past goed bij de ontwikkelingen binnen de sector. Menig organisatie is zoekend in deze materie. Het onderzoek van ‘Met zelfleiderschap naar meer vitaliteit bij zorgprofessionals’ van Pauline van Dorssen binnen Zorg organisaties in Brabant, en ondersteunt door Transvorm vindt ook plaats in 2015. De uitkomsten van dit onderzoek zullen dan gepresenteerd worden bij dit symposium. Om verbreding te hebben naar andere Regioplus organisaties zullen deze ook nadrukkelijk worden uitgenodigd.
2 Januari 2015
3. Nieuwe contacten 2015 Tilburg University heeft prof. dr. Jac van der Klink per 1 oktober 2014 benoemd op de bijzondere leerstoel Psychische gezondheid en duurzame inzetbaarheid in arbeid. De leerstoel is gevestigd bij Tranzo, het wetenschappelijk centrum op het gebied van zorg en welzijn van Tilburg University, Gezien het speerpunt dat Transvorm heeft om de banden aan te halen met de Universiteit van Tilburg / Tranzo zal vanuit het programma Duurzame Inzetbaarheid de contacten worden gelegd met prof. Van der Klink. Wellicht zijn er lijntjes te leggen naar de invulling van activiteiten in 2015 cq kunnen er nieuwe initiatieven ontstaan. 4. Activiteiten In 2014 hebben we een Lerend netwerk opgestart. Het aantal aangemelde instellingen was slechts 9. De opkomst was soms laag. In de evaluatie is besloten om het Lerend netwerk niet meer door te zetten in 2015. De vraag om te kunnen reflecteren op eigen beleid, op thema, op specifieke vraagstelling blijft hoog, maar is ook zeer divers. Wij hebben gemeend om een andere vorm van “kennis halen” op te zetten. Wij gaan dit doen in 2015 in de vorm van twee masterclasses / College Tour Duurzame Inzetbaarheid. Masterclasses met ‘toppers’, spraakmakende personen op het gebied van Duurzame Inzetbaarheid. Hierbij kan gedacht worden aan o.a.: Prof. Dr. Beatrice van der Heijden, Radboud Universiteit en Open Universiteit Prof. Dr. Tinka van Vuuren, Open Universiteit Prof. Dr. Jac van der Klink, Tilburg University (Tranzo) Prof. Dr. Aukje Nauta, Universiteit Amsterdam Vragen van de leden zijn leidend oor de masterclass, naar voorbeeld van het bekende programma de ‘college tour’. Naast deze vernieuwende activiteit willen we ook vasthouden aan bestaande activiteiten en leden de kans geven om bekend te raken met Duurzame Inzetbaarheid. Daarom worden de Serious Game en de basistraining Creëren van beleid duurzame inzetbaarheid wederom aangeboden. Dit houdt in dat de volgende activiteiten verder worden uitgewerkt voor 2015: Symposium “Duurzaam Inzetbaar door zelfleiderschap” (werktitel) Serious game Duurzame Inzetbaarheid Basistraining Creëren van Beleid Duurzame Inzetbaarheid Masterclass ‘mobiliteit en employability’ met Beatrice van der Heijden Masterclass, nog te selecteren kandidaat Een peiling onder de leden over Duurzame inzetbaarheid extra gekoppeld aan het thema Zelfleiderschap. Ruimte voor de ontwikkeling van een vernieuwende activiteit Alle activiteiten passen daarmee binnen de gezamenlijk vastgesteld definitie van Duurzame inzetbaarheid. Definitie duurzame inzetbaarheid: Medewerkers zijn duurzaam inzetbare medewerkers wanneer zij beschikken over een goed werkvermogen, een grote employability en een hoge vitaliteit.
3 Januari 2015
Werkvermogen: De mate waarin men fysiek, psychisch en sociaal in staat is om te werken. (Transvorm thema’s: Gezond & Zeker, Arbo, Ergo, Agressie, Werk & Privé in Balans)
Employability: Het vermogen om nu en in de toekomst verschillende functies adequaat te kunnen vervullen, zowel in het eigen bedrijf als in een ander bedrijf of sector. (Transvorm thema’s: Mobiliteit, Opleiden, Competenties)
Vitaliteit: Energie, motivatie, veerkracht en doorzettingsvermogen. Bevorderen van gezondheid en lifestyle van de werknemer. Preventie, verminderen van uitval en/of verzuim. (Transvorm thema’s: Gezondheidsmanagement, Fitness, gezonde voeding, overgewicht e.d.)
4.1. Symposium “Duurzaam Inzetbaar door zelfleiderschap” (werktitel) In 2015 wordt het onderzoek het onderzoek ‘Met zelfleiderschap naar meer vitaliteit bij zorgprofessionals’ van Pauline van Dorssen onder leden van Transvorm uitgevoerd. De aanleiding voor het onderzoek is het belang dat organisaties toekennen aan zelfsturing en het verminderen van managementlagen. Pauline van Dorssen benoemt de volgende punten als aanleiding voor haar onderzoek: In toenemende mate kiezen zorgorganisaties voor meer zelfsturing; meer autonomie voor zorgprofessionals. Managers stimuleren medewerkers om verantwoordelijkheid te nemen voor eigen functioneren, motivatie, welzijn en loopbaan. Gedachte is dat medewerkers prima zelf in staat zijn om zichzelf aan te sturen. Bovendien is de verwachting dat zij door zelfsturing meer gemotiveerd zijn voor hun werk. Ook wordt zelfsturing gebruikt als bezuinigingsmaatregel: minder managers nodig.
4 Januari 2015
Toch zijn er een aantal vragen te stellen zoals: Zijn alle zorgprofessionals in staat om zichzelf aan te sturen? Of zijn er individuele verschillen? Krijgen zorgprofessionals energie van deze zelfsturing? Is iedere organisatie geschikt voor zelfsturing? Kunnen mensen zichzelf ontwikkelen in het zichzelf besturen? De uitkomsten van het onderzoek lenen zich prima voor een symposium waarbij het programma kan bestaan uit: - Toelichting op het theoretisch kader achter Zelfleiderschap. - Resultaten van het onderzoek. - Ervaringen van deelnemende organisaties (leden van Transvorm). Deze thema’s zullen uitgewerkt worden in een Symposium programma. 4.2. Masterclass I ‘mobiliteit en employability’ met Beatrice van der Heijden De leden van Transvorm hebben aangegeven dat zij zich graag laten inspireren tijdens eenmalige bijeenkomsten. Tijdens de masterclass met Prof. Dr. Beatrice van der Heijden kunnen de leden ‘in gesprek’ gaan. Daarbij is telkens een ‘vraag’ leidend voor het gesprek. Dat zorgt voor veel interactie en verdieping. De aanpak lijkt op die van het bekende programma ‘college tour’ waarin ‘studenten’ vragen kunnen stellen aan bekende en vaak spraakmakende personen. Het werk van Beatrice van der Heijden richt zich vooral op ‘employability’, een actueel thema met alle veranderingen in de zorg.
4.3. Masterclass II Nader inhoudelijk in te vullen. Aangezien Employability aan bod is geweest bij de eerste Masterclass zal nu of Vitaliteit of Werkvermogen als thema opgepakt gaan worden.
4.4. Basistraining Creëren van draagvlak voor beleid Duurzame Inzetbaarheid De training maakt gebruik van de 7 stappenmethodiek die ontwikkeld is om organisaties te helpen bij het opzetten van succesvol beleid Duurzaam inzetbaarheid. Binnen de training wordt theorie gekoppeld aan een praktische toepassing van hulpmiddelen die gekoppeld zijn aan de 7 stappen. Enkele hulpmiddelen zijn: quickscans, opstellen startnotitie, rollenspellen sleutelfiguren, stake holder analyse, inzet van vragenlijsten et cetera. Om de koppeling naar de praktijk te maken wordt gebruik gemaakt van de casus Zorgplus, een fictieve organisatie die is ontstaan uit praktijkervaringen binnen meerdere zorginstellingen.
4.5. Peiling onder de leden naar stand van zaken in het kader van Duurzame inzetbaarheid In 2015 willen wij de peiling onder de leden herhalen waarbij wij een aantal basisvragen uit de eerdere onderzoeken in 2012 en 2014 terug zullen laten komen. Daarnaast willen wij een aantal vragen opnemen die te maken hebben met het centrale thema ‘zelfleiderschap’. Het zal dan vooral gaan om de mate waarin aandacht bestaat voor zelfmanagement en de ervaringen met zelfsturing (binnen teams). Deze vragen zullen nog ontwikkeld worden.
5 Januari 2015
4.6. Twee extra vernieuwende activiteiten Het thema Vergrijzing en Goed werkgeverschap zal in 2015 prominent opgepakt gaan worden. Twee pijlers van Duurzame Inzetbaarheid zullen daarin verwerkt worden, deze zijn: Employability Vitaliteit Employability zal met name uitgewerkt worden in het vervolg van het symposium dat op 19 november georganiseerd gaat worden, “koersen op kracht van generaties”. Vitaliteit komt ook nadrukkelijk ter sprake bij de sterk vergrijzende organisaties. Hoe houd je deze groep Vitaal. Psychosociale arbeidsbelasting (psychische gezondheid) en duurzame inzetbaarheid in arbeid zal daarin belicht worden. Samenwerking met het programma vanuit het ministerie SZW en bijzonder hoogleraar Jac. van der Klink wordt daarin opgepakt. De vorm waarin dit wordt uitgewerkt dient nog nader uitgewerkt te worden. 4.7. Digitale etalage, het kennisknooppunt voor informatie De in 2013 ontwikkelde digitale etalage zal in 2014 verder uitgebouwd en gevuld gaan worden. De activiteiten van 2014, de sprekers, de onderzoeken, relevante ontwikkelingen zullen geplaatst worden. In 2014 vindt er grondige upgrade plaats van de website Transvorm.org. Hierdoor zal de etalage dan ook zichtbaarder worden. 4.8.
Arbocoördinatoren netwerk
Dit netwerk bestaat al een aantal jaren en is een Brabant breed netwerk. Het komt 3 maal per jaar bij elkaar. De thema’s worden samen met de leden vastgesteld. Het eerste thema dat opgepakt wordt is het onderzoek van Erasmus Universiteit in samenwerking met IZZ over Gezond werken in de Zorg.
4.9. Ergocoach netwerk Dit netwerk bestaat al een aantal jaren en is een Brabant breed netwerk. Het komt 3 maal per jaar bij elkaar. De thema’s worden samen met de leden vastgesteld. Het eerste thema dat opgepakt wordt is het onderzoek van Erasmus Universiteit in samenwerking met IZZ over Gezond werken in de Zorg (zie ook 4.9. 4.10.
Landelijke Gezond en Zeker dag
In najaar 2015 wordt wederom de landelijke Gezond en Zekerdagen georganiseerd vanuit Regioplus, de overkoepeling van Transvorm en haar collega organisaties in Nederland. De Gezond en Zekerdagen zijn hét kennisevenement over preventie van fysieke belasting en agressie in de zorg en welzijn. Voor meer info zie: http://www.gezondenzeker.nl/home.html . Vanuit het programma zal worden gekeken hoe kennis en ervaring gedeeld kan worden. 4.11.
Agressie en Weerbaarheid
Hierbij zal de nadruk liggen op een betere aansluiting van de theorie op school naar hetgeen de praktijk vraagt op dit thema. Met als gevolg het vergroten van de weerbaarheid van de toekomstige medewerker. Dit thema wordt uitgewerkt in een symposium.
6 Januari 2015
