JAARPLAN 2015
Erasmus Studiecentrum voor Belastingen van Lokale overheden (ESBL)
Rotterdam, 1 april 2015
Erasmus University Rotterdam Erasmus School of Law
INLEIDING Het Erasmus Studiecentrum voor Belastingen van Lokale overheden (ESBL) is in 1989 opgericht. Op 2 december 2014 nam prof. dr. Miguel de Jonckheere afscheid als bijzonder hoogleraar Lokale heffingen en als directeur van het ESBL met een afscheidssymposium over retributies en bestemmingsheffingen. Reeds eind 2014 en vroeg in het jaar 2015 zijn de verkenningen gestart om tot een zorgvuldige invulling van de bijzonder hoogleraarstoel en het directeurschap van het ESBL te komen. Het jaar 2015 staat in het teken van de opvolging van Miguel de Jonckheere. Daartoe zal de Erasmus School of Law een (open) sollicitatieprocedure starten. Deze sollicitatieprocedure vindt in nauwe samenwerking plaats tussen het bestuur van de Stichting J.H. Christiaanse, de faculteit Erasmus School of Law en de Capgroep Fiscaal recht van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Capgroepvoorzitter en tevens bestuurslid van de Stichting J.H. Christiaanse, prof. dr. Sigrid Hemels, vervult hierbij een actieve en verbindende rol. DOELSTELLING ESBL Het ESBL verricht wetenschappelijk onderzoek op het terrein van de belastingen van gemeenten, waterschappen en andere lokale overheden in binnen- en buitenland. Het onderzoek richt zich vooral op de fiscaal-juridische en de economische aspecten van lokale heffingen en de Wet Waardering onroerende zaken (Wet WOZ). SPONSORING Per 1 januari 2015 zijn er 6 sponsoren van de Stichting J.H. Christiaanse (Stichting). Recent toegetreden is de Landelijke Vereniging voor Lokale Belastingen (LVLB), die in eerste instantie een sponsorcontract is aangegaan voor een periode van 2 jaar met de mogelijkheid van verlenging. Gesprekken met mogelijke nieuwe sponsoren worden ingepland. FINANCIËN Het eigen vermogen van de Stichting bedraagt per ultimo 2014 circa € 65.000,--. De inkomsten bedragen in 2015 minimaal € 90.000,-- uit de huidige overeengekomen sponsorbijdragen. In deze cijfers ontbreekt nog de bijdrage die bij de gemeente Amsterdam in rekening zal worden gebracht t.a.v. de detachering van Arjen Schep. Met het totale financiële plaatje is in ieder geval gewaarborgd dat het ESBL in het jaar 2015 aan haar financiële verplichtingen kan voldoen. ONDERZOEK De volgende onderzoeksonderwerpen komen in 2015 in elk geval aan de orde: Lokale heffingen in het kader van duurzaamheid; Uitbreiding van het lokaal belastinggebied; Lokale heffingen in internationaal perspectief;
1
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK IN OPDRACHT Ook in 2015 zal het ESBL in opdracht wetenschappelijk onderzoek verrichten voor lokale overheden, brancheorganisaties en ministeries over de lokale heffingen in brede zin. De onderzoeksrapporten worden zo veel als mogelijk, in overleg met de opdrachtgever(s), gepubliceerd op de website www.esbl.nl. In het kader van de detachering van Arjen Schep bij de gemeente Amsterdam is reeds onderzoek gedaan naar fiscaliteit & water en fiscaliteit & duurzaamheid. Het ligt in de bedoeling dat deze reeks meer delen zal krijgen en ook via het ESBL beschikbaar zullen komen. De gemeente Den Haag heeft opdracht gegeven het Belastingplan 2015 kritisch door te nemen. Vervolgens is opdracht gegeven tot het kritisch doornemen van de Legesverordening op mogelijke vereenvoudiging, schrappen van tarieven, juistheid van indeling van diensten binnen de titel vallend onder de Dienstenrichtlijn en de mogelijkheid van kruissubsidiëring binnen die titel. Gemeentebelastingen Drechtsteden heeft opdracht gegeven voor de gemeenten Sliedrecht en Dordrecht uit te zoeken wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn van het invoeren van precariobelasting voor kabels en leidingen. Prof. Frank Smeele (Handelsrecht) heeft – in samenwerking met Ecorys en het Duitse DNV/GL – een Europese Tender gewonnen voor een onderzoek naar een financieel instrument voor het veilig en milieuvriendelijk slopen van schepen. Hij heeft het ESBL gevraagd mee te schrijven aan het gedeelte over de (on)mogelijkheden van een fiscaal instrument. Daarbij worden o.a. de havengelden en bestemmingsheffingen betrokken, alsmede de inbedding daarvan binnen de Europese regels en fiscaliteit van andere Europese landen. Tot slot zijn er opdrachten op internationaal vlak, zie daarvoor het kopje ‘Internationale contacten’. PROMOTIE ESBL-onderzoeker Anneke Monsma zal binnen de beschikbare tijd voortgaan met haar promotieonderzoek naar de werking van het beginsel van détournement de pouvoir binnen de lokale belastingen in Nederland, België en Europa. Miguel de Jonckheere en Sigrid Hemels treden daarbij op als promotores. SYMPOSIA EN ANDERE BIJEENKOMSTEN In 2015 organiseert het ESBL (mede) een tweetal bijeenkomsten in het eerste half jaar. Er staat een rondetafelgesprek met de G4 op het programma rond Arjen Schep’s publicatie binnen de gemeente Amsterdam over duurzaamheid en gemeentelijke belastingen. Daarnaast staat op 19 mei een college van voor studenten fiscaal recht van de Erasmus School of Law in het teken van de mogelijke uitbreiding van het lokale belastinggebied. De door de studenten tijdens dat college aangedragen ideeen zullen aan de VNG-commissie die deze mogelijke uitbreiding onderzoekt worden aangeboden (commissie Rinnooy Kan). Het college wordt mede vormgegeven
2
door de Landelijke Vereniging voor Lokale Belastingen (LVLB) die het ESBL heeft benaderd om dit mogelijk te maken. PUBLICATIES Valorisatie van het verrichte wetenschappelijke onderzoek is een belangrijk speerpunt van het ESBL. Dit kan bij uitstek door middel van publicaties, maar ook door middel van spreekbeurten en andere vormen van kennisoverdracht. In 2015 zal onder andere gepubliceerd worden over: Het afscheidssymposium van Miguel de Jonckheere over retributies en bestemmingsheffingen (digitale brochure); gemeentelijke belastingen in België en Nederland (Engelstalig / internationaal artikel in tijdschrift Intertax); uitbreiding van het lokale belastinggebied; lokale belastingen in internationaal perspectief (IPTI-congres, artikel Housing Taxation in Bulletin for International Taxation, bijdrage aan Engelstalig boek in Japan) diverse onderzoeken in opdracht (zie boven). De halfjaarlijkse uitgave "Interlokaal" van het ESBL, die wordt uitgegeven door Kluwer als onderdeel van het Belastingblad, wordt in 2015 benut voor actuele publicaties. In het ‘Interlokaal’ worden wetenschappelijke artikelen van de hand van de onderzoekers van het ESBL gepubliceerd. Onderwerpen voor publicaties zijn bijvoorbeeld: Fiscaliteit en duurzaamheid; Bedrijven InvesteringsZones (BIZ). RAAD VAN ADVIES De Raad van Advies wordt desgewenst via digitale kanalen (LinkedIn, e-mail) gevraagd mee te denken over onderwerpen, die voor de dagelijkse praktijk van de lokale heffingen van belang zijn. CURSUSSEN Het ESBL kan op aanvraag in 2015 net als elk jaar (in company-)cursussen en seminars verzorgen die in aanmerking komen voor de zogenoemde FOLO® PE-punten. Op het moment van schrijven zijn nog geen actuele aanvragen bekend. WEBSITE De website van het ESBL wordt in 2015 herzien. Aangesloten wordt bij de universitaire website, waar het ESBL een eigen subpagina zal beheren. Dit vergroot de zichtbaarheid en bereikbaarheid van het ESBL en zal de functionaliteit verbeteren. Het blijft mogelijk via deze nieuwe website in te schrijven voor studiemiddagen en publicaties te downloaden. In de steeds verder vorderende digitale wereld is de website een onmisbaar communicatiemiddel richting de verschillende belanghebbenden in het veld van de lokale heffingen en de Wet WOZ. EXTERNE ORIËNTATIE
3
Het ESBL zal in 2015 de samenwerking met onder andere de LVLB, VNG en andere belanghebbenden binnen het werkveld van de lokale heffingen verder verstevigen door onder andere deelname aan de VNG Belastingconferentie 2015 (presentatie Arjen Schep over de BIZ) en samenwerking met de nieuwe sponsor LVLB i.h.k.v. studiedagen en andere inhoudelijke bijeenkomsten. Via de bestuursleden wordt contact gehouden met o.a. de Waarderingskamer, G4-overleg en overleg tussen belastingsamenwerkingsverbanden. INTERNATIONALE CONTACTEN Mede door de globalisering leggen universiteiten zich er in toenemende mate op toe zich op internationaal vlak te oriënteren en profileren. Hoewel het ESBL zich beweegt op het gebied van belastingen van lokale overheden worden er toch internationale activiteiten ontwikkeld. Zo levert het ESBL vanaf 2010 de inhoudelijke Nederlandse bijdrage aan de ‘International Property Tax and Assessment Database’ van het in Canada gevestigde International Property Tax Institute (IPTI). Daarmee is tevens de internationale database van IPTI met daarin fiscale gegevens van 32 landen voor onderzoeksdoeleinden van het ESBL beschikbaar. IPTI’s Mission To promote internationally and to foster property taxation and assessment ideals founded upon the general principles of fairness and equity within the partnership of practitioners, governments, academia and taxpayers. Tijdens het jaarcongres van de IPTI – op 16 en 17 juni 2015 in Amsterdam – zal het ESBL een rol spelen. Arjen Schep zal als voorzitter optreden voor de deelsessie Modernisation and Development en Anneke Monsma zal een deelsessie verzorgen over Local Taxes and Comparative International Law. Ook ESBL-sponsoren LVLB en Drechtsteden zijn vertegenwoordigd met presentaties tijdens het plenaire gedeelte op de openingsdag (Claudia Toet en Arri Hartog). In 2014 zijn contacten gelegd met Spanje (prof. Carmen Ruiz) en Japan (prof. Dr. Yuka Shiba). Anneke Monsma en Sigrid Hemels hebben in 2014 op verzoek van Yuka Shiba een gezamenlijk artikel geschreven over ‘Housing taxation in the Netherlands’, dat vervolgens meermaals en in verschillende vorm is gepubliceerd in Japan en tevens door Sigrid ter publicatie is aangeboden aan het Bulletin for International Taxation. In 2015 zal Anneke Monsma op aanvraag van Yuka Shiba meewerken aan een boek, waarbij Anneke de lokale belastingen en milieuheffingen in Nederland zal beschrijven. Yuka Shiba zal op haar beurt Anneke Monsma van informatie voorzien over het Japanse systeem van lokale belastingen en waardering van onroerende zaken. Eenzelfde uitwisseling van informatie vindt plaats met Carmen Ruiz. De informatie over buitenlandse systemen van lokale belastingen en WOZ wordt vervolgens door het ESBL gebruikt in de publicaties over lokale belastingen in internationaal perspectief. Door het hoogleraarschap van prof. Dr. Miguel de Jonckheere is tevens een stevige relatie gelegd met België. Over en weer wordt opgetreden als spreker op congressen over lokale belastingen en kan worden gepubliceerd in de vaktijdschriften.
4
PR EN COMMUNICATIE In het jaar 2015 wordt de actualiteit mede benut om PR voor en communicatie over het ESBL naar voren te brengen. Te denken valt hierbij aan persberichten, artikelen, commentaren etc. op actuele onderwerpen op het gebied van de lokale heffingen en de Wet WOZ.
5
ESBL KALENDER 2015 maand januari Februari Maart
April
Mei
Juni
activiteit - Publicatie artikel Housing taxation in the Netherlands - Cursus website bouwen - Jaarverslag ESBL 2014 - Arjen Schep Key-note speaker op seminar Stichting CLOK - Presentatie Arjen Schep over BIZ op VNGbelastingconferentie - Bezoek Yuka Shiba aan EUR - Opdracht Den Haag Legesverordening - Bestuursvergadering Stichting J.H. Christiaanse - Project Prof. Frank Smeele over ship recycling - Opdracht Precariobelasting Drechtsteden - Publicatie digitale brochure afscheidssymposium retributies en bestemmingsheffingen - Rotterdams Résumé - Interlokaal - Studentenbijeenkomst LVLB uitbreiding belastinggebied - Publicatie uitbreiding lokaal belastinggebied - Publicatie Fiscaal Praktijkblad over bouwleges (Arjen Schep) - Publicatie Maandblad Belastingbeschouwingen over BIZ (Arjen Schep) - Rondetafelgesprek G4 - Publicatie Intertax-artikel - IPTI-congres Amsterdam
juli augustus september oktober
Vakanties, verlof Anneke Vakanties, verlof Anneke Verlof Anneke Verlof Anneke
november
Bestuursvergadering Stichting J.H. Christiaanse
doelgroep Vakgenoten Japan en andere geïnteresseerden Student-assistent Dirk Ultee Stichting, overige geïnteresseerden Geïnteresseerden in ondernemersfondsen en BIZ Bezoekers VNG-belastingconferentie
Anneke Monsma, Sigrid Hemels Gemeente Den Haag Bestuursleden Stichting Europese Commissie Drechtsteden – Sliedrecht en Dordrecht Deelnemers aan het symposium, overige geïnteresseerden Abonnees LVLB-nieuwsbrief Abonnees Belastingblad Studenten fiscaal recht EUR Commissie Rinnooy Kan Abonnees Fiscaal Praktijkblad Abonnees MBB
G4 Lezers Intertax Sprekers, leden en overige geïnteresseerden
Bestuursleden Stichting
december
6
7
