CBS POST
Jaargang 24 nummer 2
Uitje 2002 Een korte impressie van het Uitje van 2002 Op donderdag 13 juni druppelde rond de klok van tien de CBS-ers en de een sterke vertegenwoordiging van onze facilitaire paraplu één voor één binnen in het bruine café van Oudaen. Koffie, in afwachting van koffie met gebak. De achterliggende gedachte van dit uitje-met-educatievecomponenten was, om van de stad, aan de verre oostelijke flank waarvan wij sinds anderhalf jaar onze boterham verdienen, nu ook eens het centrum te leren kennen.
juli 2002
“aan de werf” exempelen van de Utrechtse brouwkunst, met een rijke selectie bittere en andere ballen met mosterd en wat dies meer zij. Er waren al magen die problemen voorzagen want meteen daarna marcheerden we in straf tempo richting Domplein, waar we, alweer in een bruinachtig café werden losgelaten op een goed voorzien lunchbuffet. Maar toen waren we danook redelijk gevuld en rijp voor iets geheel anders: Lichamelijke arbeid in de vorm van een beklimming van Nederlands hoogste toren, met als prijs een mooi uitzicht over Utrecht en omgeving. Hier zagen we met eigen ogen hoezeer onze Uithof èn het buitenbeentje van, èn het vreemde eendje in de Utrechts bijt is. Utrecht als stad is iets heel anders, een enigszins deftige oude bisschopsstad, waar meer dan een millennium geleden voor het eerst in de lage landen onderwijs werd gegeven en waar nog talrijke bouwsels herinneren aan heel lang vervlogen tijden.
Op weg naar het Domplein worden op de Vismarkt geconcentreerd de mogelijkheden van een duik in het kraakheldere water van de Oude Gracht bestudeerd.
Nog maar nauwelijks bekomen van de koffie met taart en de rondleiding in de bierbrouwerij bestudeert het CBS op de werf aan de Oude Gracht de verschillende gisten in het Oudaense bier En dat dat meteen moest beginnen met een rondleiding in een oude bierbrouwerij onder een bruine café kan symptomatisch zijn óf voor het CBS, óf voor Utrecht. De verdere dag zou het moeten leren. Een aardige Brabandse leerde ons het verschil tussen mout en gist en gerst. Ze had nog maar enkele weken geleden stage gelopen bij de paters van de bierbrouwerij La Trappe in Tilburg, dus een beter gids konden we ons niet wensen. Aansluitend dronken we
In twee groepen werden we op deze rijke geschiedenis losgelaten. Prachtige kerken, oude restanten van kloosters en woningen van edelieden en pronkzieke kannunikken, en tenslotte een oude kruidentuin. In de directe omgeving daarvan zijn nog hofjes waar vroeger nonnetjes en begijntjes leefden in bittere armoede maar waar nu makelaars met euro-tekens in de ogen de scepter zwaaien. Het fundament van een oude schuilkerk ligt er nog in een moderne soort crypte met rondom inkijkjes. En aansluitend heeft een Belgische ziener een stuk moderne architectuur gerealiseerd waar onze ogen nog even aan moesten wennen. Intussen was het heel zachtjes gaan druilen en waren de matineuze hapjes allemaal alweer zover gezakt dat we uitzagen naar een volgend punt van het programma. De EK had een complete bowlingtent voor ons afgehuurd en al moesten
CBS POST 1
enkelen van ons genoegen nemen met afgetrapte schoenen van een maat of drie te groot, de lol was er niet minder om. Al lijkt het dat dit spelletje in eerste instantie bedoeld is voor ongetalenteerde zielen, al spoedig merkten we dat er ook met deze bal in de hand bevoorrechte godenzonen en – dochters blijken te bestaan, die met een enkele gouden worp, los uit de pols, de gewone man of vrouw blozend in de schaduw achterlaten. Voor zover ik gezien heb belandde er maar één bal tussen het publiek en rolden er tallozen door het linker of rechter gootje naar het nulpuntenhiernamaals, maar blonken steeds dezelfde typen telkens weer uit door alle kegels in één keer om te gooien. En bij een gedeeltelijke misser konden zij haarfijn uitleggen wat er fout was gegaan. We raakten diep onder de indruk van zoveel talent. De dag werd besloten in alweer een eeuwenoude kelder aan de Oude Gracht, waar na een drankje vooraf werd steengegrild. Hoewel het buiten bijna herfst leek bleek het binnen meer op een tropische kas, een effect dat nog werd versterkt door de mist die ontstond toen de eerste honderd lapjes vlees allemaal tegelijk op de hete stenen belandden. Er ontspon zich een geanimeerde competitie tussen biefstukjes, kippenbilletjes en varkenslapjes om tijdig gaar te worden, want de geschiedenis van de oude dame, die Utrecht tenslotte toch is, had ons hongerig gemaakt. Niet iedereen zat in dit half-duistere onderaardse gewelf dicht genoeg bij een kaars, om precies te kunnen determineren wat er op zijn of haar steen, en daarna op zijn of haar bord belandde, maar ook hen die in het duister tastten smaakte het goed. De wijn kwam eerst per glas , maar al spoedig per fles en tenslotte gaf dat zoveel power aan de afkoelende stenen dat er spontaan een open vuur ontstond. Gelukkig was dat dicht bij een tochtgat naar de werf, waar intussen de avond aan het vallen was. Ik denk dat iedereen, eenmaal op zoek naar auto of trein naar huis, terug kon zien op een geslaagde dag. E.K., bedankt voor zoveel creativiteit en zoveel vertrouwen in onze magen. En dat ik mijn kostuum te volgende 24 uur in een boom heb moeten hangen om de vet- en schroeiluchtjes van de laatste drie uren in de eeuwenoude buik van de goede oude stad Uterech kwijt te raken hadden zij niet kunnen voorzien.
In Memoriam
Dr. A. F. M. Reijnders
Op maandagmorgen 8 juli overleed, in zijn flat in Amersfoort, Dr. A. F. M. Reijnders, in de leeftijd van 102 jaar. Bert Reijnders was al bij zijn leven een mythe, niet alleen vanwege zijn hoge leeftijd, maar met name ook omdat hij bijna tot de laatste dag aktief betrokken is gebleven bij de mycologie. Met name paddestoelen hadden zijn belangstelling. Hij was zeer goed thuis in de taxonomie van de hogere fungi en heeft aan menig groot project met betrekking tot de paddenstoelenflora van Nederland, en dan met name die van de kleibossen rond Utrecht, meegewerkt. Zijn grote internationale faam ontleende hij echter aan zijn baanbrekend werk over de vroegste ontwikkeling van vruchtlichamen van paddestoelen. In de allerjongste stadia van ontwikkeling, de zgn primordia, zijn vaak nog kenmerken te zien die van betekenis zijn voor de
verwantschappen tussen taxonomische eenheden, zoals soorten, geslachten en families, kenmerken die bij de uitgegroeide paddestoel niet meer te zien zijn. Hij maakte met grote ijver en zorgvuldigheid duizenden preparatenseries van primordia van allerlei kritische soorten en maakte daarvan nauwkeurige analyses. Hij scheef er over in boeken en artikelen in vak- en populaire tijdschriften. Zijn werk is van blijvende waarde gebleken, ook nadat moleculaire methoden een grotere rol gingen spelen bij het uitdokteren van verwantschappen. Het was overigens verbazingwekkend om te ervaren hoe hij tot voor kort probeerde om alle nieuwe ontwikkelingen op dit gebied bij te houden. Dat is ook een van de redenen geweest waarom hij vele jaren een regelmatige gast was van het CBS.
Bert Reijnders op zoek naar primordia van de Toverchampignon, langs de Spiekweg in Zuidelijk Flevoland (september 1989); foto Huub van der Aa. Hij was niet alleen een graag geziene gast in de CBS bibliotheek, maar ook een gewaardeerde gesprek-spartner bij allerlei mycologische vraag-stukken. En verder was hij een man met stijl, soms een beetje ouderwets, maar steeds met een jovialiteit en levensblijheid die aanstekelig werkte. Natuurlijk herinneren velen van ons zich nog de capriolen die hij uithaalde met zijn auto, als hij weer eens op bezoek was in de Oosterstraat. Hij had een grote behoefte om onafhankelijk te blijven en natuurlijk wilde hij zijn auto zolang mogelijk blijven gebruiken. Pas op 99-jarige leeftijd deed hij er afstand van. Vanaf die tijd hebben CBS-ers hem bij tijd en wijle gehaald en gebracht, en hem zo de mogelijkheid geboden om nog enkele jaren langer aktief te blijven in de mycologie. Zijn laatste grote artikel over ontwikkelingsvraagstukken is pas 2 jaar oud, en verscheen in Mycological Research. De Study in Mycology nr. 34 die hij samen met Joost Stalpers schreef, is precies 10 jaar geleden verschenen. Bert Reijnders was voor het laatst op het CBS tijdens de afscheidsparty van het gebouw in de Oosterstraat. Hij heeft verschillende keren gepland om de CBS-nieuwbouw in Utrecht te bezoeken, maar de laatste jaren was hij toch kwetsbaarder geworden en leed aan allerlei ongemakken die een tocht naar het CBS tot een riskante onderneming maakten. Hij had vooral graag de nieuwe bibliotheek nog eens willen bezoeken, want Bert was een bibliofiel van het zuiverste water en wilde met eigen ogen zien waar een deel van zijn kostbare boekenbezit, na zijn overlijden, naar toe zou gaan. Er zullen in de komende maanden ongetwijfeld nog vele en langere artikelen over Reijnders verschijnen. Hij was o.a. erelid van de Britse, Franse, Zwitserse en uiteraard, Nederlandse Mycologische Vereniging. Naast zijn mycologische activiteiten was hij ook nog sterk
CBS POST 2
geinteresseerd in filosofie en muziek. Je kon hem als bezoeker van zijn flat in Amersfoort geen groter plezier doen dan samen met hem naar een LP van Mozart te luisteren, waarbij dan natuurlijk tevens een goed glas wijn werd geschonken. Voor het CBS was hij vooral een goede vriend en een gewaardeerd vakgenoot, die ongetwijfeld nog lang in onze herinnering zal voortleven. Huub van der Aa
Even Voorstellen Hoi, mijn naam is Joyce Woudenberg, ik ben 21 jaar en woonachtig in Cothen. Vanaf 1 april ben ik werkzaam bij de afdeling NCCB, waar ik me voornamelijk bezig hou met het VROM-project. Als er nog tijd over is help ik bij het alledaagse NCCB werk. Ik heb mijn opleiding gevolgd aan het HLO te Utrecht, waar ik in februari van dit jaar mijn diploma heb gehaald. Voor mijn afstuderen heb ik 7 maanden stage gelopen bij Kiwa in Nieuwegein. Hier heb ik mij bezig gehouden met de implementatie van de mip-gen karakterisatie en het typeren van Legionella isolaten uit oppervlaktewater. Verder heb ik nog 4 maanden stage gelopen in het klinisch microbiologisch laboratorium van het UMC te Utrecht. De werkzaamheden hier bestonden voornamelijk uit het isoleren en identificeren van pathogene micro-organismen uit patiënten materiaal. Verder heb ik 1 grote hobby en dat is handbal. Omdat volgend seizoen er een nieuwe indeling is gemaakt bij de bond mag ik mezelf aankomend seizoen officieel topsporter noemen. Als jullie me dus een keer op maandag moeilijk zien lopen weten jullie gelijk hoe dit komt. Groetjes Joyce P.S. Mijn pasfoto is na 3 maanden al behoorlijk verouderd!
Hoi! Mijn naam is Kenneth van Driel. Ik ben geboren en getogen in Zeeuwsch Vlaanderen, maar ik woon alweer ruim 7 jaar in Nijmegen. Ik heb daar mijn studie biologie gedaan en ben in 2000 afgestudeerd. Daarna ben ik nog ruim een jaar onderzoeker geweest op het ATO in Wageningen. Ik heb daar de groei en secretie van Aspergillus oryzae op graan bestudeerd. In mijn vrije tijd ga ik graag naar de film (filmhuis) of ga ik met vrienden een bordspel spelen of de kroeg in. Per 1 mei ben ik op het CBS begonnen als OIO (onderzoeker in opleiding). Ik ben bezig met een studie naar de septum pore kappen in Basidiomyceten, samen met de universiteit van Utrecht. De bedoeling is dat ik over 4 jaar een mooi proefschrift schrijf en van alles kan vertellen over de septum pore kappen! Groeten, Kenneth.
De meeste mensen zullen mij bij het labuitje al wel hebben zien rondlopen (een goed begin...). Mijn naam is Irma van Kempen. Ik heb medische microbiolgie gedaan aan het HLO in Utrecht . Daarna heb ik oa in het WKZ, AMC en UMC gewerkt. De laatste 1,5 jaar heb ik als roosteraar bij de faculteit Letteren gewerkt, even iets heel anders dus. Maar een hele dag achter de computer zitten is niks voor mij, vandaar dat ik weer op zoek ben gegaan naar een labbaan. Zo ben ik dus bij het CBS terecht gekomen . Ik ben inmiddels begonnen aan een onderzoek naar endophyten in eikenbladeren. In mijn vrije tijd maak ik theaterkostuums, ga ik graag naar concerten en festivals en ben ik regelmatig te vinden in de Galgewaard. Groetjes, Irma . Hoi, Ik ben Willian Franken, 18 jaar en ik woon sinds begin mei in Ederveen (tussen Veenendaal en Ede). Daarvoor woonde ik in Ede. Ik zit op school in Ede op het Groenhorst College, daar volg ik een MBO opleiding in de richting voedingsmiddelentechnologie. Volgend jaar hoop ik af te studeren in de richtingen productcontrole en kwaliteitszorg. Ik kom tot begin november stage lopen o.l.v. Teun Boekhout en Edwin Abeln. Daar zal ik werken aan een project Antagonistische interacties tussen bacteriën, gisten en schimmels. Ik hoop hier een leuke tijd te hebben (tot nu toe bevalt het erg goed) en mijn opdracht voldoende af te ronden, Groetjes Willian.
Dear Colleagues Just a few words to introduce myself to all of you. My name is Francesc Prenafeta-Boldú and I’m coming from Catalonia (Spain). At this moment I’m finishing my PhD at the university of Wageningen; the topic of this research deals with the biotechnological use of fungi for the cleaning up of pollution. Since April I started to work at the CBS as a postdoc under the supervision of Richard Summerbell and Walter Gams, from the department of Environmental Ecology. The project I’m involved at CBS is entitled “Ecological and evolutionary consequences of co-existence of bacteria and fungi in soils” and is a cooperative research together with the NIOO-CTO and NIOO-CEMO institutes. My task consists on the analysis of the fungal soil
CBS POST 3
community structure from a variety of biotopes within a gradient of maturity. Two approaches will be combined: The selective isolation and identification of fungi from soil, and by extracting the soil total DNA and analyzing the community structure via PCR – amplified 18S rRNA genes and DGGE. Variations in fungal (and bacterial) biodiversity and their relative dominance will then be evaluated and correlated to environmental parameters. Additional studies will be done to analyze the gene expression responses of fungi to prevalent bacterial antagonists and symbionts. If you are interested in my research, or just feel like knowing me personally, please don’t hesitate to contact me.
Bert Gerrits van de Ende Cissy v. Marxveldtstraat 118 1321 LR Almere tel.: 06 41217824
Van “Personeelszaken”
Greetings
Nieuwe CAO
Francesc Prenafeta
[email protected]
Op 11 juni j.l. zijn de onderhandelaars van onze werkgeversvereniging, de Werkgeversvereniging Onderzoekinstellingen (WVOI), erin geslaagd in overleg met de diverse vakbonden een z.g. hoofdlijnenakkoord voor een nieuwe CAO rond te krijgen. Deze CAO, die loopt van 1 juni 2002 tot 1 oktober 2003, moet nog wel door de achterban worden goedgekeurd. Uiterlijk 1 augustus 2002 zou dat gebeurd moeten zijn. Ik verwacht daar echter geen grote problemen.
Brief van Bert uit het ziekenhuis Het is al weer een tijdje geleden dat ik op mijn werk ben geweest. Om precies te zijn zo'n kleine vijf maanden. Ja, vijf maanden. Ik mis het wel. Dat klinkt misschien raar. Je zou zeggen "Lekker zo'n periode van rust, een vakantie". Ik heb hier echter niet voor gekozen en ik kan niet wachten om weer te beginnen. Wie had gedacht dat ik, beginnend met hoge koorts en rugpijn, via een spit, in het ziekenhuis terecht zou komen met een bot-infectie van Staphyllococcus aureus in de rug. Ik niet. Maar de laatste berichten stemmen tot positiviteit. De medicatie slaat aan. Het bloedbeeld ziet er goed uit, maar de medicatie die nu nog intraveneus wordt toegediend zal nog weken in capsule-vorm moeten worden voortgezet. Om vergroeiingen in de rug te voorkomen, lig ik in een gipsbed en wordt ik meerdere keren per dag gedraaid in een soort circelbed. Mijn bed kom ik nog niet uit. Rust! Dat gebeurt als de infectie weg is en de revalidatie begint. En hoe lang dat gaat duren weet ik niet! Toen ik werd opgenomen, was ik blij dat ik naar het ziekenhuis ging. Eindelijk! Hoe moeilijk het is om er aan toe te geven dat je ziek bent, heb ik aan den lijve ondervonden. "Meneer, voor een spit wordt u niet opgenomen in het ziekenhuis. Bent u niet anderszins ernstig ziek?" Ook al probeer je aan te geven dat het allang geen spit meer is, maar dat je andere klachten hebt en al 7-8 weken volledig aan bed gebonden bent. "Maar natuurlijk kunt u niet bewegen als u zolang in bed ligt; u moet uzelf mobiliseren." En dat allemaal telefonisch, ook de bedrijfsarts. Ik vind dat knap. Mijn teleurstelling komt voort uit ongeloof van artsen dat jijzelf toch beter voelt wat eraan de hand is; en later in het ziekenhuis te horen krijgen dat rust (naast antibiotica) de genezing versnelt. Uiteindelijk heb ik me erbij neergelegd, dat het zolang gaat duren. Maar het had korter gekund. Ik kan dit aan dankzij de vele kaartjes en aandacht, die ik ook van jullie krijg. Mijn dank voor jullie troost en 'hart-onder-de-riem' kaartjes. Ik hoop jullie snel weer te zien.
Wat kunnen we wel verwachten? Om te beginnen worden de salarissen per 1 juni 2002 verhoogd met 3%. Verder zal in december de bestaande eindejaarsuitkering van € 158,82 ( fl. 350,-- zoals vastgelegd in de vorige CAO) worden verhoogd tot een structurele eindejaarsuitkering van 3% van het jaarsalaris. Deze 3% is een eerste stap naar een dertiende maand. Daarnaast wordt in december 2002 een eenmalige eindejaarsuitkering uitbetaald van 1% van het jaarsalaris. Ook krijgen we, ongeacht de omvang van het dienstverband, de mogelijkheid de eindejaarsuitkering tot het fiscale maximum (voor 2002 is dat € 526,--) in te zetten als spaarpremie in de premiespaarregeling. Om in aanmerking te komen voor de eindejaarsuitkering wordt de datum 1 juni 2002 gehanteerd als datum waarop je in dienst moet zijn. En als je nu denkt dat we er zijn ….. Mooi niet! De bijdrage in de ziektekostenverzekering (ZKOI) wordt voor 2002 ook nog verhoogd, en wel met 13,8%. Dit geldt overigens alleen voor 2002. In 2003 zal de bijdrage gelijk zijn aan die van dit jaar. Verder is afgesproken dat er niet meer gezocht gaat worden naar een andere vorm van de ZKOI totdat er duidelijkheid gaat komen over de nieuwe ziektekostenverzekering, zoals de nieuwe regering die voor ogen heeft. Dat geldt dus ook voor een eventuele mogelijkheid om parttimers volledig te gaan vergoeden. Tot zover het financieel gedeelte. Het zou te ver gaan als ik het gehele akkoord hier kwijt zou willen, maar een paar punten wil ik wel noemen. B.v. dat er een nieuw functiewaarderings-systeem wordt ontwikkeld. Er wordt naar gestreefd nog in 2002 het nieuwe systeem in te voeren. Prettig te weten als je pas de nodige waarderingen rond hebt gekregen. Maar ja, je bent van de straat… Verder blijkt onze werkgever ongelukkig te zijn met de kosten die de huidige seniorenregeling met zich meebrengt. In deze CAO zal de regeling echter nog niet worden aangepast. Er zal wel naar een nieuwe opzet worden gekeken. We zien wel wat er uit komt.
CBS POST 4
We krijgen een regeling betaald zorgverlof. Dit verlof is van toepassing op de verzorging bij ernstige ziekte van een naaste en wordt voor maximaal 10 werkdagen per jaar volledig betaald. De mogelijkheden van ouderschapsverlof worden verder geflexibiliseerd met betrekking tot de opname van het verlof. Daarbij bestaat bij meerlingen voor ieder kind afzonderlijk recht op ouderschapsverlof. Om administratieve redenen is besloten de AVOM-regeling te vergemakkelijken. De doelen kinderopvang en reiskosten woon/werkverkeer worden gekoppeld aan het bruto salaris. Verder behoeft deelname aan de regeling niet meer ieder jaar opnieuw vastgelegd te worden. Je neemt dus deel totdat je zelf opzegt. Tot slot leveren we ook nog wat in. En wel een aantal bijzondere verlofdagen, t.w. bij ondertrouw, de voorbereiding van adoptie en bij het overlijden van bloed- en aanverwanten in de derde of vierde graad. Voor u gelezen…(1) Prestaties van werknemers worden er niet beter op als de radio aanstaat tijdens het werk. Sterker nog, muziek op de werkvloer leidt af, zeker als mensen wat moeten onthouden. Dat zeggen wetenschappers van de Katholieke Universiteit Brabant. Degenen die geheugentaken in complete stilte volbrachten, bleken stukken beter te scoren dan degenen die aan geluid werden blootgesteld. Conclusie: stilte terwijl u werkt! Of iets minder onthouden? Voor u gelezen … (2) Het blijft lastig om personeel aan je organisatie te binden. Althans, dat vonden ze bij de provincie Noord/Brabant. Daar test men nu een nieuw personeelsbeleid, waarbij werknemers onder meer op kantoor een massage krijgen of hun auto laten wassen. De provincie wil hiermee het wat suffe imago van werken bij de overheid opvijzelen. Vooral het autowassen is erg populair, evenals het wassen en strijken van kleding. Personeel dat met de fiets komt en op de heenweg een lekke band krijgt, kan ’s middags gewoon op de fiets naar huis: tijdens het werk wordt de band geplakt. Lijkt me wel wat …. Hoewel, wie zal dat betalen?
Vriendjespolitiek op de afdeling Lang privé bellen Te laat komen op het werk
Om zoveel mogelijk te voorkomen dat het lezen van mijn bijdragen aan de CBS Post een plaats op bovenstaande lijst gaat krijgen stop ik er mee. Ik wens alle collega’s – die nog niet zijn geweest – een fijne vakantie en die al wel zijn geweest, veel sterkte. Barend de Deugd
Taxonomie op woelige baren
de
Op 25 mei l.l. voeren enkele CBS-onderzoekers met een boot van Rijkswaterstaat naar het kunstmatige eiland IJsseloog, in het Ketelmeer, om deel te nemen aan een inventarisatie van dit jongste stukje Nederland. Deze excursie werd georganiseerd door de Werkgroep Mycologische Inventarisatie IJsselmeerpolders, op verzoek van en in samenwerking met Rijkswaterstaat. Dit piepjonge eiland is aangelegd om er het opgebaggerde, sterk vervuilde slib uit de IJsselmond in op te bergen. Alles wat er aan troep in de bovenloop van de Rijn en de Roer wordt gegooid, komt uiteindelijk in de Nederlandse rivieren terecht en slaat hier neer op de bodem. De flora van dit pas enkele jaren bestaande eiland bevindt zich in een pionierstadium, maar veel van de – meestal spontaan – opgekomen planten zijn al aangetast door schimmelparasieten. En de vele opslag van Wilgen produceert al genoeg dode takken om er allerlei saprofietische schimmels op te kunnen verwachten. De excursie leverde dan ook een aardige buit aan soorten op. Op bijgaande foto zien we enkele CBS-onderzoekers, die voorzien van zwemvesten, demonstreren dat het bedrijven van taxonomie ook in de huidige tijd een gevecht kan zijn met de woelige baren.
Voor u gelezen … (3) Je kent het vast wel: collega’s waaraan je je verschrikkelijk ergert of waarover je regelmatig klachten hoort. Vaak gaat het om kleine onhebbelijkheden van werknemers. Maar juist die kleine dingen kunnen – als ze maar vaak genoeg gebeuren – de werksfeer behoorlijk verpesten. Uit een onderzoek van KPMG en de Erasmus Universiteit te Rotterdam blijkt dat roddelen bij het overgrote deel van de ondervraagde werknemers tot de meeste irritaties leidt. Circa 65% geeft aan zich hieraan te storen. Top 8 van ergernissen Roddelen over collega’s/leidinggevenden Schuine moppen tappen Onderbreken tijdens spreken Kopiëren voor privé-doeleinden Onderlinge afspraken niet nakomen
33% 29% 28%
65% 52% 48% 47% 36% CBS POST 5
De Onderdeelscommissie
brief. Bij Barend de Deugd kun je eventueel nog een exemplaar ophalen. Let op: Het bedrag moet dit jaar nog besteed worden! --Vergoeding Botanische Tuinen en sportabonnement In de CBS Post van december 2001 heeft een mededeling van de directeur gestaan hierover. Nog steeds geldt dat je het volledige bedrag van een jaarkaart voor de Botanische Tuinen van Utrecht en maximaal f100,- (ca. 45 euro) voor een abonnement bij Sportcomplex Olympos vergoed kunt krijgen. Zoals jullie weten is Bert al lang ziek. Enkele OC-leden zijn in het ziekenhuis bij hem op bezoek geweest. Hij maakte een positieve indruk. Hij hoopt begin juli met revalidatie te beginnen. Wie meer informatie wil kan voor vragen of suggesties bij ieder van ons terecht. Willemien, Francis, Bert, Gerrit, Arien
Uit de geschiedenis v a n h e t C BS In de afgelopen overlegvergadering tussen OC en directeur zijn o.a. de volgende onderwerpen aan de orde geweest: --Opleidingen en cursussen Het blijkt dat er behoefte is aan een map waarin alle mogelijke cursussen en opleidingen verzameld worden. De OC gaat deze informatie verzamelen. Dus als je een folder over een opleiding krijgt geef die dan aan de OC voor in de verzamelmap. --Werktijdenregeling Al enkele keren is het ontbreken van een duidelijke werktijdenregeling aan de orde geweest. De laatste keer is afgesproken de regeling van het Hubrecht als uitgangspunt te nemen. We hebben de regeling opgehangen en iedereen om commentaar gevraagd. We hebben een paar reacties gekregen. De voor het CBS aangepaste regeling is als voorstel aan het MT gegeven. We hopen dat dit zo spoedig mogelijk in een definitieve regeling zal resulteren. --Brief f1000,- KNAW voor brede inzetbaarheid In augustus vorig jaar heeft de KNAW alle medewerkers een brief gestuurd met een verhaal over een persoonlijk budget van maximaal f 1000,- voor scholing. Het blijkt dat dit niet bij iedereen bekend is. Deze regeling is van toepassing voor iedere medewerker met een dienstverband van twee jaar of langer. Ook voor medewerkers die na augustus 2001 zijn aangesteld. Dit bedrag mag besteed worden aan een PC of een printer. Dit kan ook in combinatie met de AVOMcomputer. Het bedrag kan ook besteed worden aan vaktijdschriften, boeken, cursussen enz. Alle informatie staat in die
Over een beroemde vriend uit Vlaanderen Van een oud medewerker van het WCS in Baarn hoorde ik niet lang geleden het volgende verhaal. Jaren geleden bezocht hij het Kaperschip, in die tijd een winkel in antiek en tweedehands boeken, vroeger gevestigd in de Baarnse Brinkstraat. De eigenaar Westerhof, inmiddels allang overleden, hield van lange gesprekken met zijn vaste klanten. Ddat heb ik zelf ook regelmatig meegemaakt. Hij gaf er daarbij vaak blijk van hij in de loop van de jaren veel petit histoire rond de inwoners van Baarn te hebben onthouden. Hij vertelde op een dag aan mijn zegsman dat hij regelmatig oude boeken voor Johanna Westerdijk had verkocht. Westerdijk was een boekenverzamelaarster van het soort dat na enige tijd haar belangstelling voor een bepaald onderwerp verliest en vervolgens opruiming houdt. Zo kreeg Westerhof een stapeltje oude boeken van Westerdijk aangeboden en in een daarvan vond hij een kennelijk vergeten briefje, geschreven door de beroemde Vlaamse schrijver Felix Timmermans en gericht aan Johanna. De inhoud van het briefje werd door Westerhof gekarakteriseerd als “amoureus”. Waar het briefje gebleven is vertelt het verhaal niet. Westerhof was in zijn klets- en roddelverhalen met klanten altijd erg gefocusd op schandalen, sex en geld. Over schatrijke Baarnaars met vreemde wensen op boekengebied had hij allelei anectdotes. Bij het waarheidsgehalte van zijn verhalen kon best wel eens een vraagteken worden geplaatst, en de “vaste klanten” accepteerden dat graag, in ruil voor wéér een pittig verhaal ! Of dit briefje dus echt bestaan heeft weet ik niet zeker, maar ik schat zijn fantasie niet zo groot dat hij zou kunnen verzinnen dat een door en door brave katholieke Vlaamse schrijver iets zou hebben gehad met een ongetrouwde
CBS POST 6
Baarnse professor. In het beste geval klopt het verhaal gewoon, in het slechtste geval heeft hij een bestaand verhaal of gerucht misbruikt om zijn relatie met de beroemde professor ten gerieve van de vele CBS- en WCS- klanten die regelmatig in zijn winkel kwamen nog eens extra dik aan te zetten. Het hele verhaal zou zo de prullenmand in kunnen ware het niet dat er wel degelijk een hechte vriendschap tussen Johanna Westerdijk en Felix Timmermans heeft bestaan. Het merkwaardige echter is dat daar in de vele literatuur over de professor niets van is terug te vinden en maar zeer fragmentarisch iets in die over de beroemde vlaamse schrijver. De amateurhistoricus die ondergetekende is moet het van zelf verzamelde kruimels hebben, om toch nog een beeld te schetsen van deze merkwaardige vriendschap. En dan blijkt dat er hier en daar nog wel het een en ander te vinden is. Voor mijn lezers hoef ik niet uit te leggen wie Johanna Westerdijk was; voor alle zekerheid doe ik dat wel in het kort met betrekking tot Felix Timmermans. Deze Vlaamse schrijver en dichter leefde van 1886 tot 1947 en schreef o.a. Pallieter, De zeer schone uren van Juffrouw Symforosa, Begijntjen, Het kindeke Jezus in Vlaanderen en vele andere boeken. Hij werd in vele talen vertaald, kreeg zowat alle literaire prijzen die er in die tijd te krijgen waren, behalve de Nobel-prijs voor literatuur, waarvoor hij overigens wel genomineerd is geweest. Niettegenstaande zijn tot zijn dood volgehouden brave katholieke inborst was hij niet onomstreden. Zijn beroemdste boek Pallieter werd door kerkelijke autoriteiten fel bekritiseerd wegens “de heiloze heidense strekking van dit op zedelijk gebied zo door en door naturalistisch boek” (citaat uit een reeks aanvallen op het boek door de Nederlandse pater M. Stoks). We schrijven dan 1918, toen de roomse preutsheid nog groot was en een levensgenieter als Pallieter nog werd gezien als een groot gevaar voor de brave kudde. Later belandde het boek zelfs op De Index, de lijst van verboden boeken die door de Romeinse Curie wordt opgesteld en door de paus wordt gesactioneerd. Ik kan hier niet dieper op dit thema ingaan, maar wil er wel op wijzen dat Westerdijk, als niet-gelovige, vrijgevochten vrouw meteen de kant van de in verdrukking geraakte schrijver koos. Bovendien lag de Vlaamse cultuur en sfeer haar opperbest. Op haar lab werden bij vele feestelijke gelegenheden liederenen gedichten gemaakt die geinspireerd waren op Tijl Uilenspiegel, kort door de bocht te karakteriseren als een verre voorloper van Pallieter. Overigens was Timmermans eerder in Baarn dan Westerdijk. Het WCS verhuisde pas in 1920 naar Baarn en Timmermans hield al in 1919 een lezing voor de “upper ten”. Het was in een periode dat Timmermans tijdelijk in Den Haag woonde, omdat zijn felbeleefde vlaamse gezindheid hem tijdens de eerste wereldoorlog in het verscheurde Belgie door bepaalde groeperingen zeer kwalijk werd genomen. Veel andere Vlaamse intellectuelen waren naar Nederland uitgeweken en onder hen tal van vooraanstaande schrijvers. Onder hen nam de dichter Karel van den Oever een centrale plaats in. Hij woonde in Baarn, in een villa op de hoek van de Chopinlaan, die pas enkele tientallen jaren geleden is afgebroken. Maar in 1919 haalde Karel van den Oever zijn vriend Timmermans naar Baarn, voor een lezing. Timmermans overnachte van 14 op 15 februari 1919 in het huis van de familie Sterneberg (de latere oprichters van o.a. CONIMEX). De correspondentie uit die dagen bevindt zich nog in het betreffende
familiearchief, evenals enkele boekjes met opdrachten van zowel v.d.Oever als Timmermans. De talrijke lezingen die de schrijver in die dagen in Nederland hield betekende voor hem een zegetocht en een kans om kennis te maken met veel vooruitstrevende Nederlandse intellectuelen en kunstenaars. Vooral in de grote steden maakte hij furore en Westerdijk heeft hem al in de Amsterdamse tijd, dus vóór 1920 leren kennen. Terzijde moge worden opgemerkt dat de lezing van Timmermans in het behoudende en brave Baarn niet overal in goede aarde viel. Karel van de Oever schrijft daarover aan zijn broer “dat er in Baarn ernstige meningsverschillen bestaan over Pallieter. Veel katholieken en protestanten vinden het een heidens boek. De socialisten zijn erg pallieteriaans en de liberalen zijn uitgesproken contra”. Westerdijk en Timmermans waren meteen na hun eerste contact goede vrienden. Toen op 9 augustus 1920 Timmermans eerste kind, Cecilia, geboren werd, kreeg zij Westerdijk als “Hollandse peettante”, en toen Timmermans na de eerste wereldoorlog weer terugkeerde naar Lier, de plaats in Belgie waar hij vrijwel zijn hele leven gewoond heeft, werd Westerdijk er één van de regelmatige gasten uit Nederland. Cecilia, in de wandeling Lia genoemd, zag haar graag komen. Zij verteld daarover o.a. in het door haar na het overlijden van haar vader geschreven boek “Mijn vader”: “Mej. Prof. Westerdijk, die mijn Hollandse peettante werd en die wij zo gaarne hoorden vertellen over haar reizen naar Japan en Amerika”. Helaas is Lia kort geleden overleden en kon daarom een voorgenomen bezoek aan haar, in haar woonplaats Oostende, geen doorgang meer vinden.
Uit hetzelfde boek van Lia Timmermans kan overigens gereconstrueerd worden dat Westerdijk deel uitmaakte van een select Amsterdams gezelschap, waarin Freule Jaqueline Reineke van Stuwe een centrale rol speelde, en waar o.a. beroemde Nederlandse literatoren als Willem Kloos, maar ook diens regelmatige bezoekers Boutens en zelfs de toen al bejaarde Louis Couperus deel van uitmaakten. In zijn Hollandse periode heeft Timmermans ze allemaal bezocht of is ze tegengekomen in de Amsterdamse en Haagse kringen waar hij toen een welkome gast was, net als de toen nog vrij jonge en veelzijdig begaafde Westerdijk! En even terzijde: In die tijd leerde Westerdijk ook de schilderes Annie Rolland Holst-de Meester kennen, een zeer vrijgevochten tante, die al op 16 jarige leeftijd een korte affaire had gehad met de latere dichter des vaderlands Adriaan Roland Holst, toen nog een talent in opkomst, maar die enkele jaren later trouwde met diens broer! Zij maakte in de jaren vóór 1920 het fraaie portret van Westerdijk, dat vroeger in de CBS-bibliotheek in Baarn hing, en nu in de gang hangt van het Utrechtse lab. Het portret straalt nog steeds de sfeer uit van onafhankelijkheid en onconventionaliteit, die kenmerkend waren voor de kleine groep geëmancipeerde vrouwen die deel uitmaakte van de Amsterdamse intellectuele jetset van die jaren. Een bijzonder contact uit Timmermans’ Nederlandse periode was stelling ook Anton Pieck, waarmee de schrijver in 1918 kennis maakte. Pieck was toen alleen in kleine kring bekend als een groot talent, maar Timmermans heeft hem als illustrator van boeken op het paard gezet. Toen in 1921 de tiende, feestelijke druk verscheen van Pallieter,
CBS POST 7
debuteerde Anton Pieck daarin als boekillustrator. En een beter podium had Pieck zich niet kunnen wensen, want deze uitgave trok sterk de aandacht en betekende het begin van zijn geweldige internationale carrière als boekillustrator ! Het aardige van deze vriendschap was, dat Pieck als dank voor de hulp Felix Timmermans heeft leren etsen ! Nu had Timmermans Pieck leren kennen in beider tijdelijke woonplaats Den Haag, en ik heb niet kunnen nagaan waar Westerdijk de graficus heeft ontmoet. Het is mogelijk dat dat via de wederzijdse vriend Timmermans is gebeurd. Vast staat in ieder geval dat Westerdijk ten minste eenmaal, vermoedelijk in het voorjaar van 1923, in gezelschap van Anton Pieck, en de Nederlandse componist Eduard Veterman een bezoek heeft gebracht aan Timmermans in Lier.
Van de foto die bij die gelegenheid in het Begijnhof van Lier werd gemaakt heb ik geen origineel, maar de hier afgedrukte kopie komt uit een van de vele boeken die over het leven van Timmermans geschreven zijn. Op deze foto staan van links naar rechts Eduard Veterman, Johanna Westerdijk, een niet gedetermineerde dame, Felix Timmermans (bijna altijd met pijp in de mond), weer een indeterminant en de jonge Anton Pieck. De onbekende dames zijn waarschijnlijk de echtgenotes van Pieck en Veterman. Er zijn dus voldoende bewijzen te vinden over de vriendschap tussen Westerdijk en Timmermans. Ook van zijn latere bezoeken aan het Baarnse lab bestaan nog tastbare bewijzen. De geschiedenis rond één daarvan bewaar ik voor een volgend artikeltje in deze reeks. Huub van der Aa
WIST U DAT………….. -
we in afwachting zijn voor het moment waarop Pedro Crous zijn offieële intrede doet in het CBS ? zijn CBS-bureau klaar staat, maar dat de Nederlandse bureaucratie hem parten speelt? zijn bagage ca 5000 schimmels bevat? er door de aangebroken vakanties in de komende periode veel plaatsen onbezet zullen zijn? daar niet de conclusie uit mag worden getrokken dat er op het CBS ruimte over zou zijn? CBS POST 8
-
Rina een Spaanse vluchteling heeft meegebracht van haar vakantie, nl een parkiet? - het NCCB er tijdelijk 5 gevederde collega’s bij had? En wel een knus gezinnetje van paps en mams Scholekster en hun 3 grijze verenbolletjes op het dak boven de achteruitgang. - ze inmiddels ook weer gevlogen zijn ? - net als Vanessa, die na een stage periode van 9 maanden bij het CBS en een jaar bij het NCCB gewerkt te hebben haar vleugels uitslaat en weer de schoolbanken induikt ? - er alleen nog maar positieve berichten over het Lab-uitje bij de EC terecht zijn gekomen… - de EC hier erg blij mee is ? - en ze altijd openstaan voor kritiek (zowel postitief als negatief) ? - mensen die nog willen weten hoeveel torens de Mariakerk heef dat natuurlijk aan Erik kunnen vragen ? - hij volgens de gidsen de enige was die de vraag fout had ? - Wendy als echte Utrecht-kenner uit de bus kwam en als enige alle vragen goed had ? - de diameter van de wijzerplaat van de Domtoren 400cm is!!? - het bowlen ook gezellig was ? Enkele CBS-ers waren er helemaal ‘ondersteboven’ van… - de directeur in verwoede strijd verwikkeld raakte met de eindredakteur van de CBS-post ? - zij in de hitte van de strijd vergaten dat specialist Ge Poot bij elke nieuwe ronde steeds verder uitliep ? - toen het mistgordijn eenmaal opgetrokken was in de kelders van Den Draek het steengrillen erg smakelijk was ? - dat sommigen het vlees ook konden flamberen!!? - het integreren met de NIOBers niet zo vlot verliep, alhoewel Kasper, Vanessa en Ron erg aan het ‘mingling-en’ waren ? - het afscheid van het CBS sommige stagiaires erg zwaar valt ? Ze blijven maar terugkomen!! - het gelukkig al een beetje beter gaat met ons aller Bertje ? - hij een heel stoer ziekenhuisbed had dat 360 graden kon draaien ? - hij inmiddels het ziekenhuis verlaten heeft en weer in Almere verblijft ? - hij een corset van gips draagt in de kleuren roodwit-blauw ? - hij de kleur van de bijbehorende wimpel nog geheim houdt ? - de redaktie Vanessa erg zal missen als aanbrengster van wist-u-datjes ? - de redaktie hoopt dat iedereen in het vervolg meedoet aan het verzamelen van wist-u-datjes ? - ze altijd welkom zijn op de email-adressen van de redakteuren ? - de redaktie van de CBS-post de bijdragen voor deze rubriek anders moet blijven verzamelen in de wachtrij voor de haring en de kroketten ?
CBS POST 9
