Vereniging van Christelijke Onderwijzers en Onderwijzeressen in Nederland en de -. Overzeese Gewesten
JAAR VERSLAGEN
van den Secretaris en den Penningmeester over het jaar 1943
Opgericht in [854
Agenda Vóórvergadering Vergadering van het Hoofdbestuur met de afgevaardigden der afdelingen, te houden D.V. Donderdag, 13 April 1944, in de Stadsschouwburg, Lucas Bolwerk te Utrecht. Aanvang 10.30 uur.
AGENDA: 1. Opening: zingen Ps. 33 : 11. 2. Gebed en Schriftlezing. 3. Tekenen Presentielijst. 4. Openingswoord van den voorzitter. 5. Behandeling Jaarverslag. 6. Behandeling Financieel verslag en begroting. 7. Rapport van de afd. Vlaardingen en omstreken over het nazien der boeken. 8. Vaststelling contributie en restitutie 1944. Zie Jaarboekje 1943/44 blz. 20). 9. Voorstel van de Afdeling Hoekse Waard. Aan de afdelingen mat 100 of minder leden vooi de komende jaren een verhoging van de restitutie toe te kennen en deze te brengen op het Brj%-veig,Hlr> mum i 1 pei lui I)11 5 \ wj-adi-nngcii i 0.80 per lid; bij 4 vergaderingen ƒ0.65 per lid; bij 3 vergaderingen ƒ0.50 per lid en bij 2 vergaderingen ƒ 0.35 per lid. Toelichting: In het bijzonder hebben de kleinere afdelingen, bij een enigszins getrouw bezoek, veroorzaakt door aantrekkelijke agenda's, die nog al wat kosten met zich brengen, met de financiën te worstelen. De kosten voor drukwerken, localiteiten, verversingen, bijzondere uitgaven om het geheel een gezellig aanzien te geven, stijgen met den dag. Redenen, waarom bovengenoemde afd. met ernst in overweging geeft, de restitutie in bovengenoemde zin te wijzigen. Prae-advïos van het Hoofdbestuur. Het vorige jaar is de restitutie belangrijk verhoogd, terwijl het H . B . de kosten voor de Rayonvergaderingen geheel voor zijn rekening nam. Bij verdere verhoging dei' restitutie zou deze post onevenredig op het budget
gaan drukken Bovendien verdient het geen aanbeveling de strijd over restitutie aan grote en kleine afdelingen opnieuw te openen. Enige jaren geleden heeft een commissie hierover gerapporteerd en^het H . B . w i l zich voor eerst aan de evenr edige terugstorting, die toen is vastgesteld, houden. Het H.B. geeft er' de voorkeur aan enkele afd. die d'Öpr buitengewone activiteit in zeker jaar een te kort hebben, door afzonderlijke beslissingen te helpen. Het ontraadt dit voorstel. 10. Mededelingen betreffende de Algemene Vergadering. 11. Rondvraag. Zingen Ps. 79 : 4 en 7. 12. Sluiting.
N . B . De afgevaardigden wordt verzocht een lunchpakket mee te brengen. De gerant van Esplanade kan in de huidige omstandigheden geen warme lunch voor ruim 100 personen verzorgen. Voor dranken zal worden gezorgd. N a afloop der vergadering zal het H.B. met de leden der Aansprakehjkheidskas samenkomen.
Jaarverslag 1943 INLEIDING. O v e r 1&4B zijn donkere schaduwen gevallen; deze schaduwen vielen over elk terrein v a n het gecompliceerde leven. D e wereld verkeerde in grote nood; volkeren, volksgroepen, gezinnen en enkelingen gingen door een nacht v a n zorgen. A a n het einde v a n 1943 lijkt het, of de mensheid verder dan ooit af is van een beslissing. O o k het leven der V e r e n i g i n g leed onder het gebeuren der tijden. Z o u alles lijden en onze V e r e n i g i n g niet ? T o c h bestaat zij nog; zij oefent h a a r invloed en zij m a g voor een groot deel v a n ons volk, direct en indirect, v a n groot nut zijn H e t is goed, dat er nog r e m m e n werken i n tijden, w a a r i n veel wordt losgeslagen; het is goed, dat er ordenend w e r k wordt geleverd, nu er in deze tijden zo mateloos veel w a n orcLe heerst. 1
D i t v e r s l a g zal s u m m i e r zijn in vergelijking met dat v a n andere jaren. O v e r w e r k naar buiten valt er niet zo heer"veel te rapporteren. W e i k aan en voor'?enkelingen, werk op het B u r e a u en i n vergaderingen van M o d e r a m e n en Hoofdbestuur is niet steeds g e ë i g e n d o m publiekelijk te worden uitgemeten. In deze inleiding moge gewaagd worden v a n een ernstig geleden verlies. D e voorzitter, de heer P . v a n A a l t e n u i t A r n h e m , legde definitief de voorzittershamer neer en v l a k daarop t r a d hij uit het Hoofdbestuur (7 J u n i ) D a a r w a r e n meerdere gegronde redenen voor. H e t H . B . heeft die a a n v a a r d en gebillijkt. In V a n A a l t e n g i n g i e m a n d heen v a n groot geestelijk postuur. H i j was zeer terzake k u n d i g , belangstellend voor
allen en alles, beminnelijk in de o m g a n g , oprecht als een puur christenmens. D e V e r e n i g i n g is h e m blijvende dank verschuldigd. O p de algemene v e r g a d e r i n g werd ook afscheid genomen v a n onzen vriend J ü n g s t uit A a l t e n . O o k i n hem verloor het H . B . een accuraat, goed onderlegd lid; hij h a d in de k r i n g v a n het H . B . a l l é é n vrienden. De heer K . B o s v a n S t a d s k a n a a l n a m de plaats in v a n J ü n g s t en de waarnemende voorzitter, de heer A . T j o e l ker v a n Surhuisterveen, kreeg voor goed de leiding in handen Ingrijpende wijzigingen dus en dat in tijden, w a a r i n vastheid v a n leidingmeer d a n noodzakelijk is. D a a r o m deelde het H . B . aan de A l g e m e n e v e r g a d e r i n g in D o r d r e c h t het volgende besluit mede: Tijdens de oorlog en z o l a n g e r n a als de omstandigheden z u l k s n o d i g m a k e n , blijven de n u zittende H . B . - l e d e n a a n ; zij treden niet af, anderen worden niet gekozen. Deze procedure was mogelijk g e m a a k t door verleende volmachten aan het H . B . ( V o o r v e r g a d e r i n g v a n 1941).
1.
V a n de Leden.
Het a a n t a l leden n a m in 1943 toe, meestal door persoonlijke actie. H e t systematisch bearbeiden v a n het terrein door de afdelingen k o m t helaas slechts bij uitzondering voor. D e stand op 1 J a n u a r i 1944 is als volgt: A a n t a l op 1 J a n . 1943 Nieuwe leden
7872 282 8154
Afgevoerd Aantal
op 1 J a n
226 1944
7928
De redenen volgende:
van
afvoering'
Huwelijk Pensioen Dubbel lidmaatschap Tijdsomstandigheden Bezuiniging Overlijden V e r l a t e n v a n het O n d e r w i j s O v e r g a n g n a a r OpenbaarOnderwijs V e r i a t e n v a n het l a n d Wanbetaling Z o n d e r opgaaf v a n reden Bezwaren Buitengewone omstandigheden
zijn
de
58 7 15 7 2 35 40 9 1 35 15 1 1
moesten w o r d e n Verzonden, w a s het aantal uitgaande d r u k w e r k e n abnorm a a l h o o g n.1. 5 2 5 4 1 . D e behoefte a a n contact k w a m ook in het bezoek duidelijk tot u i t i n g . E r k w a m e n d i t j a a r n i e t m i n d e r d a n 591 c o l l e g a s i n l i c h t i n g e n , of a d v i e s v r a -
4.
A. Totaal 2.
Van
de
226
Afdelingen.
D e afdeling Z a a n d a m en o m s t r e k e n w e r d g e ï n s t i t u e e r d . O v e r het algem e e n w a s e r t u s s e n de afdelingen en het B u r e a u een levendig' c o n t a c t . E n k e l e a f d e l i n g e n t o o n d e n w e i n i g of Geen jaarverslag k w a m binnen van de a f d e l i n g e n D e v e n t e r , E i n d h o v e n . U r k en V e c h t s t r e e k O m de b l o e i v a n h e t a f d e l i n g s l e v e n te b e v o r d e r e n w e r d de r e s t i t u t i e v e r hoogd, t e r w i j l de k o s t e n van de R a y o n - v e r g a d e r i n g e n geheel ten laste van het H . B . k w a m e n . H e t a a n t a l a f d e l i n g e n i s t h a n s 91.
V a n het
Hoofdbestuur.
U i t de i n l e i d i n g b l e e k r e e d s , w e l k e w i j z i g i n g e n er zijn g e k o m e n i n de samenstelling v a n het H . B . V a n A a l t e n en J ü n g s t g i n g e n heen; B o s u i t S t a d s k a n a a l deed zijn i n t r e d e . D e s a m e n s t e l l i n g is dus t h a n s a l s volgt: Tjoelker, zitter.
Surhuisterveen,
Voor-
Dr. H . Schilp, Leiden, M o i s c h w e g 138, 2e V o o r z i t t e r ( v o o r h e t g e h e l e land). A . v. A n d e l . U t r e c h t , H . F . v. R i e l l a a n 10, l e s e c r e t a r i s , (voor het gehele land). D. H . Dutmer, Hilversum, Gabr. Metsulaan 24, Penningmeester, (voor N o o r d - H o l l a n d ) . A . J . H u i s z o o n , R o t t e r d a m , 2e B a l svmienstraat 52. 2e Secretaris, (voor het gehele l a n d ) . jéÊrf*' Mej. D . (x. R i j k e n . 1I l l e g e r s b e r g , S t r a a t w e g 100. i v o o r Z u i d - H o l l a n d b e n o o r d e n de X u - m v e ^ a i t e r w e g >. J . A . v a n B e n n e k o m , ,.•£ ' A m s t e r d a m , A d i n i r a l e n g r a e h t 279^I (voor het gehele land). ti
3.
V a n het
Bureau.
1943 w a s een d r u k j a a r . D e o m v a n g van de „ p o s t " g r o e i d e a a n z i e n l i j k . Het gemis v a n geregeld contact door perspublicatie w e r d steeds sterker gevoeld. D e behoefte a a n v o o r l i c h t i n g o n d e r de c o l l e g a ' s n a m toe. E r w a r e n d i t j a a r n i e t m i n d e r d a n 5793 b i n n e n gekomen brieven en briefkaarten. Het aantal binnengekomen drukwerk e n d a a l d e a a n z i e n l i j k n.1. t o t 1627. Van het B u r e a u gingen uit 5255 brieven en briefkaarten. Daar de M e d e d e l i n g e n , d i e o m de 3 m a a n d e n m o c h t e n u i t k o m e n , v a n a f het B u r e a u
A.
A . de J o n g , D i n t e l o o r d , (voor Zuid-Holland (Zuid), Zeeland, N . B r a b a n t en L i m b u r g ) .
K.
Bos, Stadskanaal. 4 (voor Friesland. Drente).
D
P. Bothof, 's-Gravenhage, Madoer a s t r a a t 17. N i e t a f t r e d e n d . Buitengewoon lid. D i r e c t e u r v a n het Bureau.
Mennistenlaan G i o n i n g e n en"
B o v e n d i e n is a a n den heer H . C v a n D o n k , O o s t s i n g e l 84 t e G o e s , v e r z o c h t a l de Hoofdbestuursvergader i n g e n bij t e w o n e n o m de b e l a n g e n
van onze Vereniging" voor de Zeeuwse collega's te kunnen behartigen en het persoonlijk contact met die leden te handhaven. 5.
Van het Correspondentieblad en de Mededelingen. Van het Correspondentieblad kan niet meer worden gesproken. We hebben slechts herinneringen daaraan Onze Mededelingen verschenen in de eerste helft van het jaar spaarzamelijk en ongeregeld. H.B. en Directeurbetreurden dit zeer. Onmacht stond verbetering in de weg. Voor het tweede halfjaar werd ons van bovenaf verlof gegeven, slechts om de drie maanden een beknopt Mededelingenblad te laten verschijnen. Alleen mededelingen, zodat de redactionele bijdragen en leiding gevende artikelen waren uitgesloten. Het contact met de Afdelingen en de leden werd langs deze weg wel tot een minimum ingekrompen. Gelukkig, dat andere middelen overbleven om contact te bewaren en te verstevigen. 6.
Van den Rechtskundigen adviseur.
Voor hem was het een rustig jaar. Slechts enkele malen behoefde hij advies te geven. Voor de Commissie van Beroep behoefde niet te worden gepleit. 7.
Van de -Vóórvergadering.
Deze werd gehouden te Utrecht op 29 A p r i l 1943, 's morgens om 1 0 ^ uur in de Stadsschouwburg. Om half elf opent de wrn voorzitter A . Tjoelker van Surhuisterveen, de vergadering, die druk bezocht is. Acht afdelingen waren niet vertegenwoordigd, waarvan één telegrafisch bericht van verhindering zond. Verscheidene afdelingen waren met twee vertegenwoordigers aanwezig, terwijl enke ie leden luistei end gast waren. De wrn. voorzitter laat zingen Ps. 97 : 1 en 4 en gaat voor in gebed.
De secretaris A . van Andel van Utrecht leest Ps. 34. In zijn openingswoord „Onze taak" brengt de wrn voorzitter o.m. twee momenten uit het bestaan der Vereniging naar voren; n.1. dat van het Volkspetitieonnement en dat van de kwestie-Merkens, waaruit blijkt, dat de zaak van het vrije Christelijke onderwijs die der Vereniging is geweest en daarnaast ook de belangen van da collega's en hun gezinnen behartigd werden Van den voorzitter, die moest ontbreken, kwam een belangstellend schrijven in, dat wordt voorgelezen. Een telegram van antwoord wordt verzonden. De wn voorzitter wijdt een gevoelvol woord van dankbaie herinnering aan collega K . v. d. Berg van Santpoort, die tot aan zijn dood de belangen der collega's behartigde in de Commissie van Bei'oep van de Schoolraad. Bij de verkiezing van het nieuwe H.B.-lid is de candidaatstelling niet juist verlopen. Alleen de afdelingen uit Friesland, Groningen en Drente mochten candideren. De candidaat De Loor uit Leeuwarden, die dooide afdeling de Betuwe was gesteld, behoorde door het H . B . volgens art. 19 van de Statuten te zijn gewraakt Nu de heer Bos uit Stadskanaal gekozen is, zou het H . B . onder deze omstandigheden het öp prijs stellen als de Vóórvergadering, onder bewilliging van de afd. Winschoten, die de fout constateerde, deze verkiezing geldig verklaarde De Voorvergadering verleent de gevraagde toestemJaarverslag. Zeven afdelingen vragen het woord, n.1. Schoonhoven, Utrecht, Barneveld, Enschede, Waterland, Hardenberg en Nijkerk. Daarbij werden o.m. de volgende kwesties aangeroerd: Rayonvergadering, één Borgstellingsorganisatie, ontbreken vertegenwoordiging onzer Vereniging in de commissie die door de Unie: „Een School met de Bijbel"
v o o r h e t 7e e n 8 e l e e r j a a r i s s a m e n gesteld; 7 e e n 8e l e e r j a a r e n de school voor V . G . L . O . D e S e c r e t a r i s b e h a n d e l t deze p u n t e n uitvoerig. I n de p a u z e w o r d t e e n g e m e e n s c h a p pelijke lunch g e b r u i k t . Bij de a a n v a n g van de m i d d a g z i t t i n g w o r d t het o p z i e n b a r e n d b e r i c h t b e kend, d a t alle d i e n s t p l i c h t i g e n , die i n M e i 1940 i n w e r k e l i j k e dienst w a r e n , weer i n krijgsgevangenschap zullen worden gevoerd. D a a r verschillende a f g e v a a r d i g d e n de v e r g a d e r i n g w i l l e n v e r l a t e n , w o r d t besloten de v e r g a d e r i n g te sluiten, nadat h e t H . B . m a c h t i g i n g i s v e r l e e n d de v e r d e r e a g e n d a punten v a n deze Voorvergadering n a a r b e v i n d v a n z a k e n a f te h a n d e len. Nadat de a f g e v a a r d i g d e n e.kander door h e t z i n g e n v a n G e z . 180 : 1 ( B e veel g e r u s t u w w e g e n ) i n G o d s hoede hebben aanbevolen, gaat Tjoelker voor i n gebed Op voorstel v a n het Hoofdbestuur blijven de afgevaardigden, die niet onmiddellijk naar huis moeten, n o g bijeen, o p d a t o v e r d e v e r d e r e a g e n d a punten het H . B . inlichtingen k a n verstrekken. D e f i n a n c i ë n l o k k e n weinig' besprek i n g uit. D e r e k e n i n g sluit m e t een batig' saldo, de b e g r o t i n g k l o p t e n de r e s t i t u t i e a a n de a f d e l i n g e n i s v e r h o o g d , t e r w i j l aile k o s t e n v a n de r a y o n v e r g a d e r i n g t e n laste v a n h e t H.B. komen. D e afgevaardigden v a n de a f d . D o r d r e c h t , d i e o v e r het n a z i e n d e r b o e k e n z o u d e n r a p p o r t e r e n , zijn niet meer aanwezig. E e n schriftelijke verklaring zal worden gevraagd. D e afd. V l a a r d i n g e n v e r k l a a r t zich ber e i d de b o e k e n v a n d e n p e n n i n g m e e s t e r o v e r 1 9 4 3 n a te z i e n . O v e r de a.s. A l g e m e e n e v e r g a d e i i n g worden mededelingen gedaan; er wordt t o t een t r o u w bezoek o p gewekt D e afd. A m s t e r d a m brengt dank aan het H . B . v o o r h e t vele e n moeilijke w e r k v o o r onze V e r e n i g i n g v e r r i c h t .
H e t l i d m a a t s c h a p i s v o o r a l i n deze tijd geen sinecure. ' B i j h e t e i n d e herinnert de wn. v o o r z i t t e r a a n d e opening v a n d e z e v e r g a d e r i n g toen gelezen w e r d P s . 3 4 , w a a r i n o.m. s t a a t : V e l e zijn de t e g e n spoeden des rechtvaardigen. H i j h a d niet gedacht d a t d i t w o o r d v a n d a a g z o U T z a k e z o u z i j n . A l s we d a n onder de r a m p e n en tegenspoeden d r e i g e n t e b e z w i j k e n , d a n mogen we z i n g e n : doch u i t die alle redt h e n G o d . B i j d i e v e r t r o o s t i n g zijn we rijk. D e J o n g , o u d - d i r e c t e u r v a n het b u reau, gaat voor i n dankgebed. 8.
V a n de A l g e m e n e V e r g a d e r i n g .
Deze w e r d gehouden te D o r d r e c h t op 1 5 e n 16 J u n i 1943 i n h e t g e b o u w „Kunstmin" O o k i n 1942/1943 heeft onze t r o u w e V a d e r i n de h e m e l onze V e r e n i g i n g r i j k e . i j k g e z e g e n d e n de t o o g d a g e n der A l g e m e n e V e r g a d e r i n g v o r m d e n een dankbare b e k r o n i n g o p h e t afgelopen jaar. De ve>zorging door de afdeling D o r drecht w a s boven a'le l o f verheven. Hoe schitterend i s het de afdeling g e l u k t de sfeer v a n e i n s t e n bez o r g d h e i d , d i e n o o d z a k e l i j k anf d e z e gevoelige wijze ' accent te verlenen. Ui' ' a l ' i . r i ,;<•
'-'indhaven
en
Wijffingssamen-
k o n i s t , w a a r e e n 90Q; b r o e d e r s e n z u s t e i s niet Ie >u l o r w i j z e r s w a r e n t e z a m e n g e k o m e n t o t een 'bedestond v o o r het C h r . onderwijs. D e p r e d i k a n ten D s R . J . D B e e r e k a m p ( H e r v . ) en D s P . P r i n s i G e r . ) s p r a k e n e e n woord v a n l . e m o e d l g i n g o n d e r de titels ..Heldenhart en" en „Hazenharten". W a t e e n . - u r n s h a d de a i ' d e l i n g o o k m e t d e l i t u r g i s c h e d i e n s t i n d e praSJf t i g e oude d o m k e r k , die i n p l a a t s v a n de g e z e l l i g e f a m i l i e a v o n d w e r d gehouden. W e l 1300 mensen w a r e n o p g e k o m e n o m te luisteren n a a r d e schone Bachliederen, die door een speciaal B a c h k o o r onder leiding v a n
den h e e r J C . C a n n e m e y e r w e r d e n t e n g e h o r e g e b r a c h t en naar het e r n s t i g e , o p w e k k e n d e w o o r d van D s M . J. C. Visser v a n Rotterdam. D e eigenlijke zittingen stonden onder l e i d i n g van d e n w r n . v o o r z i t t e r A . T j o e l k e r v a n S u r h u i s t e r v e e n . I n de eerste z i t t i n g sprak, n a het welkomstwoord v a n den voorzitter der Regelingscommissie den heer W. W e m e l s f e l d e r , de w r n v o o r z i t t e r , het openingswoord: „Wij, Christelijke onderwijzers". D e opwekkende rede k w a m van D s C. Veenhof v a n Utrecht o n d e r de t i t e l : „ I n de w e r e l d v a n de Bijbel". I n dé tweede z i t t i n g w e r d eerst K . B o s v a n S t a d s k a n a a l als H . B . - I i d geï n s t a l l e e r d en afscheid g e n o m e n v a n H . J J . J ü n g s t , d i e de k r i n g v a n h e t H.B.' ging verlaten. Noodzakelijk w a s het ook V a n A a l t e n v a n A r n h e m op zijn v e r z o e k los te l a t e n a l s v o o r z i t t e r e n H . B . - l i d , hoe moeilijk het ook w a s v o o r hemzelf, h e t H . B e n de V e r e n i g i n g . H e t H . B . had mede in verband met deze m u t a t i e i n h e t H . B . b e s l o t e n g e e n w i j z i g i n g e n m e e r i n de s a m e n s t e l l i n g v a ' i lu-t H . B . a a n te h l e n g e l : zo lang deze tijdsomstandigheden voortduren Volgens rapport van de afdeling ' s - G r a v e r ï h a g e v e i k c c i t liet g i a l v a n G r o e n v a n Itoinsterer i n zeer goede staat. D e heer W . W e n i e l s . V l d a r v a n D o r d r e c h t h o u d t d a n zijn r e f e r a a t : „ H e t o n d e r w i j s i n h e t Te en 8e l e e r j a a r d e r Christelijke school". Doordat vooraf s l e c h t s s t e l l i n g e n k o n d e n w o l den gep u b l i c e e r d , k w a m de d i s c u s s i e e n i g s z i n s in h e t g e d r a n g . -,'S W o e n s d a g s m i d d a g ; ; t r a d v o o r de ' - V e r g a d ring- up de h e e r K. .1. v . d. E i s t v a n N i j m e g e n met het referaat: ,,Icts o v e r h e t geschiedenisonderwijs o p de L . S . " E e n levendige discussie volgde op een e x p o s é v a n zeer interessant feitenmateriaal.
:
(
H e t w a r e n een p a a r goede d a g e n i n D o r d r e c h t , w a a r de b r o e d e r s e n z u s ters bemoedigd vandaan gingen. D e t e n t o o n s t e l l i n g , d i e v e e l goed.s bevatte, w e r d d r u k bezocht 9.
V a n de
Rayon-vergaderingen.
E e n o n m i s b a r e s c h a k e l i n de z . g . contact-keten. V i e r m a a l werd vergaderd. Deze vergaderingen werden zeer t r o u w bezocht. D e H . B . - l e d e n hebben gelegenheid actuele verenig i n g s - en o n d e r w i j s v r a a g s t u k k e n m e t een k l e i n g e t a l a f g e v a a r d i g d e n te b e s p r e k e n . A a n de a n d e r e k a n t w o r d e n t a l l o z e v r a g e n u i t de a f d e l i n g e n o v e r g e b r a c h t v i a het r a y o n n a a r het H . B . I n normale tijden z a l blijken, dat de rayon-vergaderingen niet meer gemist kunnen worden. 10.
O v e r i g contact Afdelingen.
met
de
V a n de zijde v a n h e t H . B . w e r d e n geen mogelijkheden v e r z u i m d o m in a a n r a k i n g te k o m e n m e t de a f z o n derlijke leden der V e r e n i g i n g . M e d e delingen, rayon-vergaderingen, résum é ' s der H . B . - v e r g a d e r i n g e n , bezoek v a n H . B . - l e d e n a a n de a f d e l i n g e n . H e t H . B g i n g door met het zenden v a n v r i j ' u i t g e b r e i d e r é s u m é ' s a a n de a f d e l i n g e n n a iedere H.B.-vergadering. T r o u w e afdelingsleden blijven z o d o e n d e op de h o o g t e v a n h e t v o o r n a a m s t e g e b e u r e n i n de V e r e n i g i n g . V a a k g a a t het o m z a k e n v a n groot b e l a n g v o o r de l e d e n g e z a m e n ijk of voor elk afzonderlijk. Onbegrijpelijk, d a t veie a f d e l i n g s v e i g a d e r i n g e n door z u l k een k l e i n p e r c e n t a g e d e r l e d e n w o r d t bezocht. E e n ander middel tot nauwere aanr a k i n g w a s het bezoek der H.B.-'.eden a a n de a f d e l i n g e n . O v e r h e t g e h e e l w o r d e n deze bezoeken zeer g e w a a r d e e r d , w e l b l i j k e n d e u i t de soms grote o p k o m s t der leden. I n s o m m i g e afdelingen was 100 % aanwezig. T o c h v a l t er, v e r g e l e k e n m e t 1942, o o k h i e r e n i g e p c h t e r u i t g a n g t e bespeuren, w a t betreft het enthousiasm e o n d e r de l e d e n .
gevonden i n O v e r h e i d s - en s e m i O v e r h ei dsbe d r i j v e n (RijksverzeKeringsbank, Statistiek, Distributiediensten) gelegenheid ontv a n g e n bij h e t o n d e r w i j s t e r u g te k e r e n , i n d i e n z i j e e n b e n o e m i n g bij h e t onderwijs hebben gekregen.
W a a r o m z i j n e r nog- s t e e d s a f d e l i n g - e n die g e e n s p r e k e r a a n v r a g e n ? I s m e n zö w e i n i g medelevend of well e v e n d ? E n dat i n tijden, die d w i n g e n tot s a m e n g a a n en samenarbeiden! 11.
V a n de Hoofdbestuur-svergaderingen.
I n 1943 k w a m h e t M o d e r a m e n é é n m a a l i n s p o e d v e r g a d e r i n g b i j e e n (7 J a n . ) e n o o k h e t H . B . (12 M e i ) . V e r der vergaderde het M o d e r a m e n elke m a a n d e n h e t H . B . o m de t w e e m a a n den. De moderamen-vergaderingen werden veelal i n Zwolle gebonden o m den Voorzitter letterlijk en figuurlijk t e g e m o e t te k o m e n . A l l e H . B . - v e r g a deringen op twee na, hadden te U t r e c h t plaats. a.
Adressen.
In het afgelopen j a a r wendde ons H . B . z i c h d r i e m a a l i n een a d r e s t o t den S e c r . - G e n v a n het D e p a r t e m e n t v a n O., W . en K . V o o r de v o l g e n d e z a k e n w e r d d a a r i n de a a n d a c h t g e vraagd : le.
W e r d i n v e r b a n d m e t de k l i m mende financiële moeilijkheden der collega's onder terugwijz i n g v a n een s a l a r i s h e r z i e n i n g , d i e i n de h u i d i g e o m s t a n d i g h e d e n allerlei moeilijkheden met zich brengt, aangedrongen op het t o e k e n n e n v a n een a a n z i e n l i j k e o o r l o g s t o e s l a g o p de s a l a r i s s e n , zo mogelijk met terugwerkende kracht.
2e.
I n v e r b a n d m e t de w i j z i g i n g v a n de K i n d e r b i j s l a g r e g e l i n g v o o r de werknemers werd verzocht de K i n d e r t o e s l a g v a n de o n d e i - w i j z e r s , v o o r t a a n te w i l l e n t o e k e n n e n t o t en m e t het 21ste levensjaar v a n ieder k i n d
3e.
E i n d e l i j k w e r d v e r z o c h t een r e g e l i n g te treffen, w a a r d o o r het mogelijk wordt, dat onderwijzers ( e s s e n ) , die t i j d e l i j k b u i t e n h e t o n d e r w i j s een w e r k k r i n g hebben
O p het tweede adres k w a m reeds een a f w i j z e n d a n t w o o r d b i n n e n , o m d a t de Kindertoeslag-regeling volgens art. 21 v a n h e t B . B . 1934 n o g a l t i j d b e langrijk g u n s t i g e r is d a n de r e g e l i n g i n de K i n d e r b i j s l a g w e t i n h a a r h u i dige v o r m . b.
Medeondertekening,
In J u n i werden twee s t u k k e n gezonden a a n den heer S e c r . - G e n . v a n het D e p a r t e m e n t v a n O., W . e n K . d o o r enige B c s t u r e n - o r g a n i s a t i e s . H e t eers t e g i n g o v e r de i n h o u d i n g v a n v o o r s c h o t t e n o p de s u b s i d i e ; h e t t w e e d e over het overnemen v a n C h r F r ö b e l s c h o l e n d o o r de N e d . V o l k s d i e n s t o p a a n s c h r i j v i n g v a n den C o m m i s s a r i s v o o r de n i e t - c o m m e r c i ë l e v e r e n i g i n gen. Beide s t u k k e n werden medeondertekend door den voorzitter en den s e c r e t a r i s onzer V e r e n i g i n g . c.
Richtlijnen V.G.L.O.
JÊ^Ê
De r i r i i t ' n n e u n i o e h t e n m é t w o r d e n g e d m k i . M i Uien ï.ruauf. w e r d e n z e e v e n w e l v i a de a f d e l i É Ï g e n a a n de scholen t o e g e z o n d e n ^ ^ » d.
De
jaarver-dagen.
Ook h i e r v a n g a f d e v e r sp r e i d i n g grote zorgen. Het w a s slechts mogelijk per a f d e l i n g een of twee e x e m p l a r e n t e r b e . s - c h i k k i n g te s t e l l e n . D e b e h a n d e l i n g i n de a f d e l i n g e n m o e s t d a a i - v a n w e l de i n v l o e d o n d e r g a a n . e.
D e a-s, a l g e m e n e \ e r g a d e r i n g .
v
M e t de a f d . N i j m e g e n w e r d o n d e r handeld. Nijmegen wilde gaarne nog w a t w a c h t e n met het ontvangen v a n de a l g e m e n e v e r g a d e r i n g . D e a f d e l i n g H i l v e r s u m heeft zich daarna spon-
t a a n b e r e i d v e r k l a a r d de r e g e l i n g v a n deze v e r g a d e r i n g o p z i c h t e n e m e n . Voorlopig werden als onderwerpen g e n o e m d ..de o p l e i d i n g der onderwijzers" en „ h e t Bijbels-onderwijs aan onze scholen"_ A l s referenten w e r d e n aangezocht resp. de heren D r . S c h i l p e n I . S n o e k te R i j s w i j k .
i.
Verwikkelingen.
-
f.
Contact-commissie.
Zij k w a m d i t j a a r d r i e m a a l b i j e e n . A c t u e l e v r a a g s t u k k e n op h e t b r o d e terrein v a n het l a g e r ondeiwijs w e r den daar besproken. Deze onderlinge u i t w i s s e l i n g v a n g e d a c h t e n is zeer leerzaam_ O o k bevordert dit c o n t a c t de wederzijdse belangstelling en waardering. Doordat V a n Aalten heenging als H . B . - l i d m o e s t e r d e f i n i t i e f i n de v o o r zittersvacature worden voorzien. V a n A n d e l w e r d i n de A u g u s t u s v e r gadering 'tot voorzitter gekozen. In de D e c e m b e r v e r g a d e r i n g w e r d e n de functies nader geregeld. De samenstel i n g v a n het B e s t u u r is t h a n s : A. v A n d e l , v o o r z . ; H . v. d. T o i , secr.; T. C . B o s , p e n n i n g m e e s t e r en algemeen adjunct.
H e l a a s w a s h e t o o k i n 1943 m e e r m a l e n n o d i g , d a t de D i r e c t e u r o f e e n der leden v a n het H . B . bemiddelend m o e s t o p t r e d e n , w a a r de h a r m o n i e tussen B e s t u r e n en collega's of tussen collega's onderling was verstoord. D i t behoort tot het meest o n a a n g e n a m e deel v a n het H . B . - w e r k . j.
Organisatie.
In studie w e r d g e n o m e n het v r a a g s t u k d e r t o e k o m s t i g e o r g a n i s a t i e op het brede t e r r e i n v a n het C h r i s t e l i j k lager onderwijs. H u i s z o o n stelde s a m e n een s c h e m a v a n b e h a n d e l i n g , w a a r i n a a r d , eis e n d o e l o n z e r V e r e n i g i n g o n d e r h e t oogw o r d t g e z i e n . H e t i s de b e d o e l i n g d a a r m e e i n 1944 i n de a f d e l i n g e n te werken. 1?.
Evacuatie.
De verplichte evacuatie desorganiseert in grote delen v a n ons land het onderwijs. D e e v a c u a t i e c o m m ssie voor het P r o t . Chr. Onderwijs, (adres van het secretariaat: Madoerat-traat 17, D e n H a a g ) tracht de nadelen W a a r htedig •... . •: .-. lt-i i, i ii --. v o o r s c h o o l en personeel z o v e e l m o g e r e i k t aan c o l l e g a ' s , d i e i n t i j d e l i j k e g e l i j k te b e p e r k e n . Z i j v i n d t s t e e d s m o e i t e n ei^. z o ; u i <: < • i ; t;' !• 11 i X:: 1 w • e e n w i l l i g o o r bij D e p a r t e m e n t e n k e u r i g o n d e r z o , k M.> • . }v> •: Mi • i G e m e e n t e , o m d e z e o m b o u w o p dn plaats. E e n T j ^ B e g e n d onderdeel v a n m i n s t p i j n l i j k e w i j z e te l a t e n verh e t v e r e n i g i n g s w e ' li lopen. S a m e n m e t d e Urn-, v a n C h i . O n d e r wijzers w e r d get; . • • O p w a c h t g e l d s t e l l i n g z a l o o k i n 1944 voorkomen worden. Een regelingte v e r z a c h t e n , dat g e k o m e n w a s o v e r werd getroffen met de gemeente collega's in R o t t e r d a m en elders. ' s - G r a v e n h a g e , o m o o k de b o v e n t a l De J eden der beide v e1 en i g i n g e n l i g e l e e r k r a c h t e n t i j d e l i j k e n t i j d i g te b e w e z e n , d a t zij het h e l p e n niet v e r verplaatsen. leerd waren. 1
t
^^Hronge Door contact met de directeuren onzer k w e e k s c h o l e n w a s het B u r e a u i n s t a a t d e a.s. c o l l e g a ' s o p de h o o g te te b r e n g e n m e t d o e l e n s t r e v e n onzer vereniging. Menig resultaat mocht worden geboekt.
Een tweetal circulaires ging daartoe d i t j a a r u i t c m de B e s t u r e n v o o r t e lichten 46 C o l l e g a ' s v o n d e n d o o r b e m i d d e l i n g v a n de c o m m i s s i e e e n g e s c h i k t e w e r k k r i n g , z o n d e r d a t h u n o n t s l a g behoefde te w o r d e n g e g e v e n .
13.
Verhouding tot
anderen.
Buiten de contact-commissie (zie 11f) is er door de gang der omstandigheden heel weinig aanraking met andere organisaties. Waar mogelijk zond het H . B . een vertegenwoordiger naar hun jaar-vergaderingen De verhoudingen onderling mogen 'goed genoemd worden. Slotopmerking.
1943 was een jaar van veel zorg, overal en voor iedereen. In de boezem der Vereniging klopte het hart soms onrustig. 1943 was een jaar van veel arbeid, naar buiten en naar binnen. 1943 was een jaar van onverdiende zegen, want zegen was er, en onze tekortkomingen waren vele.
God is goed geweest en wij buigen dankend het hoofd Hij gaf veel zegen en wüde onze Vereniging nog gebruiken om hier en daar tot zegen te zijn. Dat legt zware verplichtingen op ons allen. Het oude jaar is voorbijgegaan; een nieuw verenigingsjaar klopt aan. Onze Heer is trouw en zal zeker zorgen. Wij zullen ons gelovend en gelovig overgeven aan Zijn Leiding, biddende dat Hij ons waardig keure iets te mogen zijn en iets te mogen doen in Zijn Wijngaard. ,,Wat de toekomst brengen moge, Mij geleidt des Heren Hand". HET HOOFDBESTUUR.
2785-K 2174
Financieel verslag
over het boekjaar 1943
•
Tellingen-Proefbalans
Saldi
Noteringen van
Balans 31 Dec. '43
N A M E N DER REKENINGEN
69. 80. 78. 68. 61. 62. 59. 56. 71. 65. i 66. l|7. Jp4. 40. 70. 82. 4e. 58. 79. 76. 72. 63. 83. 45. 42. 73. 23. ^^fc 74. 52. 54.
Contributie 1942 Contributie 1943 Algemene Vergadering Voorvergadering Moderamen Hoofdbestuur Commissie en Delegatie Restitutie Afdelingen Rechtskundig Advies Salarissen Bureaukosten Drukwerken Vuur, licht, schoonhouden Inventaris Gebouw HJfctheek o g Rentt^typothi ek Huur OnderhoUilgebouw BelasUng(|kAs-surantie Bijdragen 3 k Verenigingen Diverse onkèSten Ondersteuriing5sfond.s Effecten v h. Onderst, fonds Rente (te ontvangen) Rente (te betalen) Leningen o.g Kasmiddelen Kapitaal T^nsioen Directeur Contact H.B.—Afd Winstsaldo 1943
Debet
Credit
Debet
Credit
,— 803,63 1301,39 1212,52. 840.71 2457,03 461,95 4508,85 132,— 6519, 1329,89 5471,48 300,1003,40 13200,— 4400, 181,73
,— ,— 1301,39 1187,52 840,71 2382.03 461,95 4508,85 32,— 6511,40 1329,89 , 4968,98 300,— 1003,40 13200,— ,— 91.53 ,— ,— 279,01 45,20 220,24 ,— 700.— ,— 40,— . 8861,03 ,— 1008,07 2159,49 ,—
515.31 30837,20 -,— -,— ,— ,— ,— ,— ,— ,— ,— ,— ,— ,— ,- 1000,— ,500,— 103,05 , ,— ,96,17 ,31.37 ,— 3000,— ,— 15349,59 ,— ,— ,—
,— ,— 1301,39 1187.52 840,71 2157,03 491,95 4508,85 132,5296,40 1329,89 5068.98 300,— 503,40 1200,,— 108.20 ,— 196,95 279,01 195,20 220,24 2000. . . . ,— 40,— ,— ,— ,— 1008,07 2159,49 1358,60
515,31 30837.20 —,• ,— ,— ,— ,— ,— ,—
196,95 339,61 145,20 220,21 1542,38 700, 20,100,-, 43196.59 --,— 1008,07 2159,49 ,—
816,31 31640,83 ,— 25, ,— 75,-,— ,— 100. 7,60 ,— 502.50 ,— ,— ,— 5400,90.20 500. 300, 60,60 100. .— 1638,55 ,— 51,37 60,— 3000,-34335,56 15349,59 ,— ,— ,—
93752.11
93752,11
51432,69
31883,88
31883,88
!
.
i
*
51432,69
;
Verlies
Winst
,— ,— ,— ,— ,— , 500,,—
Debet
,— ,— ,— ,— 1
|
!
j !
Credit
, , ,— _ " , , 30, , 100,
,— ,— 1215, ,— \ J ,— | IM^fl ,— -^KL500, , 12000— ,— ,— jjÉflOOO, ,- - Jr' 16,67 ,— : 300, —^^W H^E^ i °'— - H , , 2096,17 700, , 15
- -.— -.--, 31,37 ——. ,— ,— ,— ,— ,— ,—
—, —— 8861,03 , ,— ,— ,—
15349,59 ^^—1 ' ,— 1358,60
23501,03
23501,03
3000,—
BATEN
Begroting met jaarrekening 1943 en Begroting 1944
NAMEN DER REKENINGEN Contrlbute 1942 Contributie 1943 Contributie 1944 Huur .'. Rente te ontvangen
"•"gJJ* -,— 29000,— , 500. 20.
29520,-
^^f™' 515.31 30837.20 -,— 500,— 31.37
31883,88
^fslT" ,— ,— 30000. 500. 20,
NAMEN DER REKENINGEN i
30520,
idÉÉt.
1 Saldo Steunactie Saldo Ondersteuningsfonds Te betalen: Luk.. J a c . Oud-Str. Ontvangen aflossingen
| j U i t Vc>eniai::g.-kas 1 > è c ^ H a l d o leningen te goed
fonds Jan
2000. 574.
Aan .lacohus Aai: Oud-Strijders Aan Steunactie Dec. 31 Saldo Onderst fonds Te betalen L u k . J a c . Oud-Str '
1301,39 1187,52 840,71 2157,03 491,95 4508,85 132. 5296,40 1329.89 5068,98 300,— ,— 503,40 1200,-108,20 196.95 279.01 195.20 220.21 2000. • 40.1008.07 2159,49 i:;5s.iio
^W?* 1500, 1250,900.2100. 500. 4500, 500. 5140, 1400. 6200.-300,— 100. 100, 500,— 40,— 200.— 300. 300.— > 211.90 1000.40, 1008,10 2400. t
,
31883,88 Ê "' 30520.
1913
199.23 1503.32 300. 230
4816.55
''"Sa* 1000, 1100. «00. 1500. 450. 4000. 500. 5140. 1400. 6200. 300, 100, 300. 400. 80. 150, 300. 300. 151.84 2000, 40,— 1008.16 2500, . 29520,--
(hulcisteunings Jan.
Algemene Vergadering Voorvergadering Moderamen Hoofdbestuur Commissie en Delegatie Restitutie Afdelingen Rechtskundig Advies Salarissen Bureaukosten Drukwerken Vuur, licht, schoonhouden Inventaris Afschrijving Inventaris Afschrijving Gebouw Rente Hypotheek Onderhoud Gebouw Belasting en Assurantie Bijdragen aan Verenigingen Diverse onkosten Ondersteuningsfonds Rcnte to betalen Pensioen Directeur Contact H.B.-Afd Winstsaldo 1943
LASTEN
1 Balans Saldo leningen tegoed Aan verstrekte leningen Aan ondeisteuning Aan onkosten
> -
—
601. 200, 817,70 -5,45 fflt^^ *ÊÊr' "^^TyO.23 2370.17 300. 4816,55
