1948 - 2008 60 JAAR EHBO-VERENIGING SCHIJNDEL Dit is een speciale uitgave van “Ons Verband” in verband met het 60-jarig jubileum van EHBO-vereniging Schijndel op 9 maart 2008. In dit boekje staan een aantal dankbetuigingen en een overzicht van allerlei gebeurtenissen en wetenswaardigheden van de afgelopen 60 jaar. Veel leesplezier toegewenst!
1948
1
2008
INHOUDSOPGAVE
1948
2
2008
AAN DE LEDEN VOORWOORD VAN DE VOORZITTER Als voorzitter van de EHBO-vereniging Schijndel is het mij een grote eer een voorwoord voor het feestnummer te mogen schrijven. Een diamanten vereniging, een mijlpaal om zeker goed stil bij te staan. Onze vereniging staat midden in de Schijndelse gemeenschap, bijna ieder weekend zijn er eerste-hulpverleners actief bij de vele evenementen die in Schijndel worden georganiseerd. Ieder jaar wordt er een nieuwe opleidingscursus gerealiseerd. Ik weet me gesteund door een actief en warm bestuur en
vele vrijwilligers. Een EHBO-vereniging is niet alleen een opleidingsinstituut, maar vooral een club van gelijkgestemden: het helpen van een medemens! Onze ereleden Ardien, Ad en Mien wens ik van harte een hele fijne feestdag toe. Zij kennen de vereniging al heel lang en het is mijn wens dat ze nog lang in goede gezondheid het wel en wee van onze vereniging mogen meemaken. Verder zijn we grote dank verschuldigd aan onze artsdocenten, kader- en lotusleden. Ook de redactie van het verenigingsblad Ons Verband en de wijkvertegenwoordigers en medewerkers aan de internetsite en alle andere hardwerkende leden wil ik graag betrekken bij het feestgebeuren.
Ik hoop van harte dat u allen van de partij bent op zaterdag 15 maart. Het moet een ontspannende en leuke dag worden. Net zoals de feestavonden van de laatste jaren: een dankjewel namens het bestuur aan alle leden met partner van onze vereniging. We starten met een receptie in ons clublokaal en ‘s avonds is er een feestavond gepland voor alle leden met partner. Het programma is elders vermeld, maar alle leden ontvangen een persoonlijke uitnodiging in de bus. Jullie voorzitter, Anton Schellekens
1948
3
2008
HET BESTUUR
Van links naar rechts: Staand: Harry Brugmans, Gerrie Russens, Bep van Eindhoven en Anton Schellekens. Hurkend: Bernardine Wolven en Inge Dankers.
1948
4
2008
VAN DE BURGEMEESTER Wanneer je iets wilt schrijven over de 60-jarige verjaardag van de Schijndelse EHBO, dan ontkom je er niet aan om de naam Tinie Vloet te laten vallen. Mister EHBO bij uitstek zou ik hem willen noemen. Meer dan vijftig jaar was hij gediplomeerd EHBO’er. Na meer dan 40 jaar gezichtsbepalend te zijn geweest, legde hij de voorzittershamer neer. Een onvermoeid ijveraar voor zijn EHBO. Ik denk dat je gerust mag stellen, dat hij dat zo zag. Je kunt en mág niet om hem heen als je het over de jubilerende vereniging hebt. Daarnaast (en dat is ook een reden waarom ik hier op inga) was hij jarenlang raadslid van de gemeente Schijndel. Bijna 24 jaar, van 1978 tot zijn afscheid in 2002, was hij een vertrouwd gezicht in onze gemeenteraad. De EHBO, maar ook de gemeente Schijndel heeft veel aan hem te danken gehad. De EHBO-vereniging in Schijndel heeft in haar 60 jarige geschiedenis een uitmuntende naam opgebouwd. De vele vrijwilligers die zich belangeloos inzetten, de instructeurs, De LOTUS-slachtoffers (heerlijke toneelspelers zijn dat!), zij hebben allemaal bijgedragen aan deze uitstekende staat van dienst. Tegen hen zou ik daarom willen zeggen: ‘Ga vooral zo door!’ Eigenlijk zou iedereen vroeg of laat eens moeten kennismaken met de EHBO. De kennis die je opdoet bij een EHBO-cursus komt namelijk altijd wel een keer van pas. Vandaar dat het goed is dat de schooljeugd al op een jonge leeftijd vertrouwd raakt met de basisbeginselen van de EHBO. Iets wat hier in Schijndel al lang gebeurt op de basisscholen. Veel vrijwilligers die zich al langer inzetten voor de EHBO, hebben de vereniging zo langzamerhand ‘in hun bloed zitten’. Je merkt ook wanneer je tegenover een échte EHBO’er staat. De meesten met een EHBO-diploma zeggen: ‘Ik heb EHBO’ , een echte EHBO’er zegt: ‘Ik bén EHBO’er’. En dat is ook nodig. Zo zie je de laatste tijd steeds meer de AED in het straatbeeld verschijnen. De Automatische Externe Defibrillator. Een apparaat wat duidelijke instructie geeft wat te doen bij mensen die een hartaanval hebben gekregen. Ook al zou je als ‘leek’ dit apparaat kunnen hanteren, toch lijkt het mij zeer aan te bevelen, dat je hiermee van tevoren al hebt kunnen oefenen onder deskundige begeleiding van een instructeur. Kijk, en daar is nu de EHBO-vereniging voor.
1948
5
2008
Rest mij tot slot nog om de EHBO-vereniging Schijndel van harte te feliciteren met dit prachtige jubileum. Ik hoop dat jullie het enthousiasme van iedereen die zich nu inzet voor de EBHO, ook weten over te brengen aan toekomstige vrijwilligers die zich net zo betrokken zullen voelen. Maak er een mooi jubileumjaar van! H.Th.H. Opsteegh Burgemeester van Schijndel
Opleidingsboekje anno 1948
1948
6
2008
VAN DE ERELEDEN Ad, Ad is al vanaf 1951 lid van de EHBO-vereniging, en is altijd zeer actief geweest in diverse functie o.a.: Penningmeester al zegt ze zelf niet zo heel lang maar toch. De evenementen heeft ze ook verzorgd. Ze heeft voor de oorlog de GOR cursus gedaan want dat moest je doen ik moest tijdens de cursus klimmen op een dak, ja toen kon ik dat wel in mijn jonge jaren. Zij is vele jaren gastvrouw geweest, en als je aan Ad iets vroeg en het was mogelijk dan deed ze dat met plezier. Ardien, Ardien is al vanaf 1955 lid van de EHBO-vereniging, en heeft ook de GOR cursus gedaan, en was altijd aanwezig tijdens de wedstrijden die in Schijndel gedaan werden. Jarenlang zorgde ze voor de planning van de collecte, elke nieuwe straat werd in het overzicht opgenomen. Ook heeft ze lange tijd de voorraden van de materialen van de EHBO gedaan. In 1968 heeft zij een lotus cursus gevolgd, en daarbij op vele herhalingen geassisteerd. Daarbij is de redactie bij haar niet onbekend, ook daar heeft zij vele jaren en uren aangewerkt. Mien, Mien is lid geworden van de EHBO-vereniging Schijndel in 1972 (voorheen in Rosmalen) Zij was altijd aanwezig met bloed schudden, en ook tijdens de wedstrijden was zij zeer actief. Mien was jarenlang wijkvertegenwoordigster van de grootste wijk in Schijndel. Van de 3 ereleden, Ad Pijnenburg Ardien de Louwere Mien Mutsaars
1948
7
2008
‘Ons Verband’ maart 1958
1948
8
2008
PUZZEL In de sudoku-puzzel moeten de cijfers 1 tot en met 9 worden ingevuld, en wel op zodanige wijze dat: • • •
1948
op elke horizontale rij (hier aangegeven in roze) elk cijfer slechts één keer voorkomt in elke verticale kolom (hier aangegeven in geel) elk cijfer slechts één keer voorkomt in elk subrooster (hier aangegeven in groen) elk cijfer slechts één keer voorkomt
9
2008
VAN DE NATIONALE BOND DISTRICT NOORD-BRABANT 60 jaar EHBO Vereniging Schijndel. Enige tijd geleden werd mij gevraagd iets te schrijven voor de jubileumuitgave van “Het Verband” ter gelegenheid van het 60 jarige jubileum. Daar moest ik even voor gaan zitten om mijn gedachten laten gaan hoe de EHBO en de vereniging Schijndel in mijn beleving in de maatschappij van tegenwoordig staan. 60 jaar geleden was een EHBO vereniging bittere noodzaak om eerste hulp te kunnen verlenen omdat hulp van een arts of ziekenwagen altijd lang op zich liet wachten, vanwege gebrekkige communicatiemiddelen en de grote afstanden. Dit werd nog versterkt door het gevoel van onveiligheid die bleef vlak na de tweede wereldoorlog met al zijn verschrikkingen. Door de jaren heen ontwikkelde de EHBO, mede onder invloed van de ontwikkelingen in de medische wetenschap. De lesstof werd steeds weer aangepast aan de laatste inzichten. De beademing en later de hartreanimatie zijn hiervan sprekende voorbeelden. De laatste ontwikkeling is het gebruik van de AED, welke mede door acties van EHBO verenigingen een stormachtige ontwikkeling doormaakt. EHBO- vereniging Schijndel blijft hierbij niet achter en zorgt door middel van goed opgeleide en gemotiveerde instructeurs en Lotus slachtoffers dat de opleidingen en herhalingslessen bij de tijd zijn en boeiend worden gegeven. Ook het geven van EHBO lessen op de diverse basisscholen in Schijndel mag hierbij niet vergeten worden. Jaarlijks worden vele tientallen kinderen uit groep 8 de basisbeginselen van EHBO bijgebracht. Iets wat ze altijd kunnen gebruiken als ze na het verlaten van de basisschool de grote wereld ingaan en verder van huis op de fiets door het drukker wordende verkeer naar school moeten. Een andere belangrijke activiteit is het posten bij de diverse evenementen in Schijndel. Ondanks het feit dat men af en toe moeite heeft voldoende mensen te vinden lukt het steeds weer de EHBO post op de evenementen bezet te hebben. Dat zij hierbij een belangrijke vrijwillige bijdrage leveren aan de leefbaarheid van Schijndel mag best eens hardop gezegd worden.
1948
10
2008
Hoe zouden de diverse evenementen nog plaats kunnen vinden als alleen nog gebruik gemaakt zou moeten worden van professionele, betaalde hulpverlening? Op deze manier maakt EHBO vereniging Schijndel haar plaats in de Schijndelse gemeenschap ten volle waar. Ik wil het bestuur en de leden van EHBO- vereniging Schijndel van harte feliciteren met het 60 jarig jubileum en hen nog vele jaren groei en bloei toewensen Ad Smolders. Voorzitter District Noord Brabant Nationale Bond EHBO
VAN DE NATIONALE BOND De derde fase Wie senior wordt en 60 of ouder, gaat de derde levensfase in. Actieve en vitale senioren hebben, gemeten aan de gemiddelde levensverwachting, in die derde fase nog een heel leven voor zich. Zo zal het ongetwijfeld ook zijn met de EHBO vereniging Schijndel, die veel heeft om op terug te blikken. Dat wordt in deze jubileumuitgave dan ook gedaan. En terecht! Samen 60 jaar vereniging zijn is nogal wat. Het is de vrucht van inzet, dienstbetoon en samenwerking. De eerste hulp in Schijndel is niet denkbaar zonder uw vereniging en in de gemeenschap neemt uw vereniging een geheel eigen plaats in. Vandaag de dag maken we ons wel zorgen om de vorm waarin de eerste hulp zich presenteert. Niet iedereen vindt het vanzelfsprekend om lid te worden van een EHBO vereniging. Daardoor staan verenigingen onder een zekere druk; gezin en werk vragen veel tijd en energie. Andere verenigingen of vrijetijdsactiviteiten doen een groot beroep op (heel vaak dezelfde) mensen. Wie ‘hier’ vrijwilliger is, is het vaak ook ‘daar’. Juist daarom is Schijndel zo opvallend omdat dit type concurrentie aan de vereniging voorbij lijkt te gaan. Met zo’n 150 leden is Schijndel namelijk één van de grote verenigingen in de Nationale Bond voor EHBO. 1948
11
2008
De inzet van bestuur en leden is daarvoor van doorslaggevende betekenis. De vereniging ben je sàmen. Dat geldt bij uitstek ook voor datgene waar de vereniging voor staat: het bieden van eerste hulp. Dienstbaarheid, betrokken zijn op mensen en de handen daadwerkelijk uit de mouwen, zijn een paar van de typeringen die op het werk van de vrijwilligers in de eerste hulp van toepassing zijn. Hier in Schijndel is dat al 60 jaar de gewoonste zaak van de wereld. Aan het begin van die derde fase, die vast en zeker heel lang gaat duren, wensen wij bestuur en leden een heel fijn jubileum en een voorspoedige toekomst! N. Schouten Voorzitter Nationale Bond voor EHBO
Diploma EHBO anno 1952 1948
12
2008
GESCHIEDENIS 60 JAAR EHBO-VERENIGING SCHIJNDEL DE EERSTE JAREN De EHBO-vereniging Schijndel bestaat bijna 60 jaar. Als oprichtingsdatum voor de Schijndelse EHBOvereniging geldt 9 maart 1948, maar eigenlijk is er sprake van een heroprichting, want voor de Tweede Wereldoorlog bestond er in Schijndel al een bloeiende vereniging, maar deze werd, zoals de meeste verenigingen, door de bezetter verboden. Voorzitter van die vereniging was de heer C. de Jongh z.g. In de maanden september en oktober 1944 hebben EHBO’ers en EHBO’sters voortreffelijk en opofferend werk gedaan tijdens de granaatweken. In het winterseizoen 1947/1948 werd door dokter Verstraaten een EHBOcursus gegeven in de kantine van het bedrijf van Jansen-de Wit. Het was toen moeilijk een geschikt lokaal in het verwoeste Schijndel te vinden. Twaalf van de 13 cursisten slaagden voor het EHBO-getuigschrift en op 9 maart 1948 kregen deze geslaagden hun diploma en het insigne. Op die avond werd ook besloten een EHBO-vereniging op te richten. In het bestuur werden gekozen dhr. A. Duffhues als voorzitter, mevr. I. Bouwman als secretaresse en dhr. J. Verhagen als penningmeester. Dokter Verstraaten was docent, zijn echtgenote werd beschermvrouwe en deken Van Dijk geestelijk adviseur. Door het Witgele Kruis werd aan het bestuur toegevoegd dhr. J. Duffhues. Toen moest het Witgele Kruisvereniging nog toestemming geven tot het oprichten van een EHBOvereniging. Van deze pioniers is nu niemand meer lid van de Schijndelse EHBO-vereniging, wel is A. Pijnenburg kort na de oprichting lid geworden en nu sinds enkele jaren erelid. Reeds in 1949 kreeg de vereniging al een medelingenblad "Ons Verband", dat nog steeds enige keren per jaar verschijnt. In 1949 werd dokter van den Meerendonk ook artsdocent. Niet alleen bij ongevallen verleenden de leden eerste hulp, maar zij werden ook vaak ingezet voor allerlei collectes en andere activiteiten. In 1951 hielp de vereniging mee bij de bestrijding van een ernstige pokkenepidemie en in 1953 zamelde zij geld in voor de slachtoffers van de watersnood. Heel lang hebben EHBO’ers geassisteerd bij het bevolkingsonderzoek T.B. Vele EHBO’ers 1948
13
2008
hebben in die periode ook een functie in de blokploegen Bescherming Bevolking vervuld. In 1952 werd dhr. L. van Roessel voorzitter van de vereniging. Het bestuur werd toen uitgebreid naar 5 leden. Twee leden haalden toen de kaderaantekening. In 1956 werd de eerste ziekendag georganiseerd en dat beviel zo goed, dat er nog vele volgden. Later hebben andere organisaties in goed overleg deze activiteit overgenomen. Dokter Metz en mevr. Metz-Daalder werden in 1957 arts-docent. In dat jaar werd een actiecomité opgericht met als presidente, mevr. A. Pijnenburg. De voornaamste taak was het organiseren van collectes. Zo werden er persilemmertjes gespaard om o.a. het 10-jarig bestaan te kunnen vieren. In 1968 is dit werkcomité opgeheven en toen werd het bestuur uitgebreid met 2 leden. In 1959 mocht Schijndel voor het eerst de districtswedstrijden organiseren en in 1966 de Nationale wedstrijden, waaraan de provinciale kampioenen deel namen. Trouwens ook de Schijndelse EHBO’ers stonden hun mannetje op wedstrijden. In 1951, 1965 en 1971 werd het nationale kampioenschap behaald, terwijl zesmaal het Brabants kampioenschap werd behaald door een senioren- of juniorenploeg. Helaas bestaat er de laatste jaren geen interesse meer om aan zo' n wedstrijden deel te nemen, hoewel het zeer leerzaam is. M. Vloet nam in 1963 de voorzittershamer over van dhr. Van Roessel, die toen benoemd werd tot erevoorzitter. In 1968 komt dokter Landman als artsdocent bij de vereniging en voor het eerst wordt een huismoedercursus gegeven en met veel succes door mevr. Metz. Zeven jaar had de vereniging gastvrijheid genoten in "Amicitia" en toen dhr. Van den Heuvel verhuisde naar "De Zwaan", ging de EHBO mee, maar ondanks de volle medewerking van dhr. v.d. Heuvel kon de vereniging daar niet blijven. Zij verhuisde toen naar de agrarische school. In 1970 krijgt de vereniging een eigen lokaal in de gebouwen van de vroegere slagerij Geerkens aan de Hoofdstraat. Op 4 juli 1970 zegende de geestelijke adviseur, pastoor v.d.Heijden, het lokaal in en wethouder Van Herpen opende het gebouw officieel. Door heel veel leden was veel werk verzet om deze ruimte om te toveren in een leuk lokaal. In september 1974 verhuisde de EHBO-vereniging naar het oude Amro-gebouw aan de Markt. Hier heeft de vereniging 11 jaar gezeten. Om het jaar werd er een opleidingscursus gegeven. Dat was altijd een volle bak. Elk maand werd er een herhalingsles gepland en ook elke wintermaand waren onderlinge oefenavonden met de verenigingen uit de omliggende dorpen. In 1973, toen de vereniging 25 jaar bestond, telde de vereniging 161 leden, drie gediplomeerde kaderleden en zeven gediplomeerde lotusleden. Drie 1948
14
2008
plaatselijke artsen waren toen als vaste docenten verbonden aan de EHBOopleidingen. Zeker een reden om dit feit feestelijk te herdenken op 10 maart 1973. Om 10.00 uur was er een Eucharistieviering en om 11.00 uur een koffietafel voor de leden in "De Zwaan”. ‘s Avonds was er een feestavond bij Persons op de Boschweg. Op zondag 11 maart werden de Brabantse kampioenschappen gehouden in de aula van de L.T.S. en op 18 maart de jeugdwedstrijden. Diverse leden werden die dag gehuldigd. Zo ontving het dokterspaar Metz het gouden Malthezer Kruis in goud, evenals de heren Van Roessel en Vloet. De zilveren jubilarissen, de dames v.d. Dungen, Bolwerk en Pijnenburg en de heren Doreleijers en Wilmsen ontvingen dit insigne in brons. Mevr. Bouwman ontving op zondag 18 maart de pauselijke onderscheiding "Pro Eclesia en Pontifice", terwijl dhr. Van Roessel op 29 april een Koninklijke onderscheiding, eremedaille in zilver verbonden aan de Orde van Oranje Nassau, opgespeld kreeg. Beide hebben veel voor de EHBO in Schijndel betekend. TUSSEN ZILVER EN 40-JARIG JUBILEUM Dit is de periode waarin ondergetekende de EHBO leerde kennen. Met grote uitbundigheid was het zilveren jubileum gevierd en daarna waren er wat bestuurswisselingen geweest. Een persoon die de EHBO haar positieve uitstraling gaf, was Mevr. Sjan Branten. Ze was niet alleen secretaresse (die zeer kritisch werd gevolgd door haar voorgangster!), maar ook gastvrouw bij blije en droevige familiegebeurtenissen, bemande de vele sportevenementen en hield de aantekeningen van de cursussen en herhalingsavonden bij. Zij kende echt alle leden van de hele vereniging! In deze tijd was er volop gelegenheid om elkaar te ontmoeten tijdens de oefenavonden, de cursussen die ook door leden werden bezocht, maar vooral de Nieuwjaarsinstuiven in het begin van elk jaar. Ook het afschaffen van het rammelende potje voor het koffiegeld staat me nog helder voor de geest. Verder is in deze periode de Beemdhut betrokken. In eigen beheer werd het gebouw flink uitgebreid en van top tot teen onder handen genomen. Ons bestuurslid Dhr. G.Russens heeft daar ontelbare uren aan besteed. Een eigen gebouw met alles op de begane grond is een lang gekoesterde wens van de EHBO-vereniging geweest en daarom hopen we nog lang in ons eigen home te mogen blijven. Huisvesting 2000 is gewaarschuwd! In deze periode kon de EHBO-vereniging ook rekenen op onze oud bestuursleden Dhr. B. Habraken en Mevr. J. Schwiebbe. Helaas zien we vaak dat als bestuursleden hun functie neerleggen, ze ook na enige tijd hun diploma verliezen en de vereniging gaan verlaten. Mevr. Schwiebbe en Dhr. Habraken 1948
15
2008
bewezen het tegendeel. Gelukkig kent onze vereniging nog een heleboel van die echte vrijwilligers die ieder jaar weer hun steentje bijdragen, maar het verloop is dermate groot dat het voor de meeste bestuursleden niet meer mogelijk is om iedereen persoonlijk te kennen en dat vind ik persoonlijk erg jammer. De “oude kern” zijn we in rap tempo aan het verliezen, ik hoop dat enthousiaste jongeren hun plaats willen innemen, want opleidingsinstituut is noodzakelijk, maar vereniging zijn is volgens mij doorslaggevend. 40-JARIG JUBILEUM Vrijdag 11 en zaterdag 12 maart 1988 werd op grootse wijze het 40-jarig jubileum gevierd. Op vrijdagavond werd in de aloude Sint-Servatiuskerk door pastor Van den Brand een feestelijke herdenkingsmis opgedragen. Deze viering was voorbereid door een kleine commissie en in de viering waren verschillende EHBO-mensen actief. De opening werd verricht door wijlen Dhr. Tini Vloet. Na deze viering togen de EHBO-ers naar het nieuwe home van de EHBO: De Beemdhut. Daar werd door de gezamenlijke horeca van Schijndel de verzorging van een Brabantse koffietafel aangeboden. Enkele mensen werden in het zonnnetje gezet: de heren Havekes, Van Beckhoven en Oomen ontvingen een bronzen onderscheiding, Mevr. Daniëls een zilveren bondsonderscheiding en Dhr. Vloet het email De Barmhartige Samaritaan. Die avond waren ook de oud-bestuursleden uitgenodigd en na de broodmaaltijd werd er nog gezellig nagepraat. De volgende dag was er een gezellige drukte in De Beemdhut. Dat de EHBO een graag geziene gast is bij de diverse sportverenigingen werd erg duidelijk. De meeste verenigingen waren present om de jubilerende vereniging te feliciteren. De Schijndelse horeca verzorgde iedereen van een hapje en drankje. Een gebaar dat erg op prijs werd gesteld. De dag werd besloten met een gezellig feest voor alle leden met partner. Ook liedjeszanger Ad de Laat wist een gevoelige Brabantse snaar te raken. Na dit drukke weekeinde nam men de draad van alle dag weer op. Ook droevige berichten bereikten ons. Op 9 april 1988 overleed ons erelid André Doreleijers op 77-jarige leeftijd. Dat jaar bestond ook de Lotusstudiekring "Schijndel" 25 jaar. (Landelijke Opleiding Tot Uitbeelding van Slachtoffers) Een feestelijke receptie bij Peer Wouters op 11 november werd druk bezocht. TUSSEN 40 EN 50-JARIG JUBILEUM In 1990 startte de eerste jeugdopleiding op de basisschool. Echtpaar Rijkers leerde de jeugd van groep 8 in het Wijbosch de eerste beginselen van de 1948
16
2008
EHBO. Daarna volgden de Heijcant, de Beemd, de Kring en ’t Kwekkeveld en de praktijkafdeling van ’t Elde. In 1991 werd een groots opgezette rampoefening gehouden in de Ambachtstraat. Daar is destijds een hele mooie instructieve film van gemaakt. De EHBO’ers werden opgeroepen met een telefoon waarschuwingslijst. In 1993 overleed Riek Daniëls van de Heuvel, een duizendpoot op EHBOgebied in die jaren. Als er een ongelukje gebeurde in de wijk, ging men eerst naar Riek. Eind 1995 stopte Wim Hovenier, ook jarenlang een ervaren en enthousiast EHBO’er. De ouderen onder ons zullen zeker zijn gevleugelde woorden herinneren: ”werkende ploegen u heeft nog vijf minuten!” In 1996 werd een verkorte EHBO-opleiding geïntroduceerd: Kernvaardigheden. Deze was vooral bedoeld voor taxichauffeurs, conciërges e.d. een soort BHV dus. Deze opleidingen zijn volgens mij doodgebloed. In 1997 werden voor het laatst de wedstrijden in De Geut gehouden. Jammer, maar het was een voorbode van de verandering die op til was. De EHBO wordt steeds meer als opleidingsinstituut gezien en niet als gezellige vereniging waar men veel tijd en energie in steekt. De jaren daarna zou de vereniging afslanken tot een kleine groep enthousiaste leden. In 1997 werden diverse werkgroepen gevormd om het gouden jubileum van 1998 voor te bereiden. VAN GOUD NAAR DIAMANT In 1998 werd op grootse wijze het gouden jubileum van de EHBO-verniging Schijndel gevierd. Een sfeervolle eucharistieviering, een Brabantse koffietafel, een drukbezochte receptie in De Beemdhut en een knalfeestavond met 250 personen in De Vink zullen de deelnemers van toen zich nog wel herinneren. In onderstaand stukje zal ik de jaren daarna belichten. Elk jaar kent zijn vaste cyclus van oefenavonden op tweede en vierde maandag en eerste woensdag in de periode van september t/m mei. Een jaarvergadering in het voorjaar, een tiental bestuursvergaderingen, diverse jeugdopleidingen op de basisscholen, een diploma-uitreiking met feestavond en het hele jaar volop evenementen. Voor de nodige gelden te verzamelen kennen we een donateuractie en een collecte: de pleisteractie. Voor het verspreiden van informatie werd gebruik gemaakt van het wekelijkse krantenbericht: EHBO-nieuws en een zestal uitgaven van het verenigingsblad Ons Verband. Een EHBO-vereniging is op de eerste plaats een club van mensen, ieder met zijn eigen taak: ere-, kader-, lotus-, redactie- en bestuursleden naast “gewone” 1948
17
2008
leden en cursisten, docentartsen, wijkvertegenwoordigers, kortom een hele groep mensen die zich wekelijks inzetten voor het wel en wee van een vereniging. Toch zijn er ieder jaar bijzondere feiten te melden, die goed zijn om nogmaals de revue te laten passeren. Dit overzicht beoogt niet volledig te zijn, maar wel de speciale feiten uit de voorbije tien jaren te memoreren. 1999 Voor het eerst worden de jaarlijkse wedstrijden in De Geut helaas gestopt. De lotusleden van lotusstudievereniging Schijndel verschenen op TV 8. Dokter Landman, jarenlang artsdocent kwam enkele gastlessen geven over homeopathie. In mei werd een grote buitenoefening opgezet. En in augustus waren de EHBO’ers dag en nacht actief bij een marathonuitzending van dj Jan de Jong van de LOS. Onze gastvrouw van toen, Ad Pijnenburg, vierde haar 70ste verjaardag met een drukke receptie bij Peer Wouters. Ook het verbandmateriaal moest er aan geloven, vette watten en cambriczwachtels verdwenen uit de koffers. Ideaalzwachtels en elastisch hydrofiel kwamen daarvoor in de plaats. 2000 Een nieuw millennium doet zijn intrede. Een druk jaar voor de EHBO, er waren maar liefst twee opleidingscursussen. De brandweer kwam op bezoek voor een les over brandpreventie en de GGD hield een lezing over ambulancevervoer. In september van dat jaar moesten we helaas afscheid nemen van Joke van Esch, jarenlang actief bij de vereniging. Duin 2 was het decor van een grootse buitenoefening, zelfs een SIGMA-team (snel inzetbare groep ter medische assistentie) werd ingezet. Heino Bolwerk was de stuwende kracht achter deze manifestatie. 2001 Het bemannen van alle evenementen is altijd een hele klus voor diegene die ermee belast is. Ondergetekende ervoer dat in 2001: had je net een hele week indoorspringen geregeld na uren bellen, gooide de mkz-crisis roet in het eten en werd de hele zaak afgelast. Gelukkig hebben we nu een interactieve internetsite. In februari kwam een medewerker van het brandwondencentrum een lezing houden over brandpreventie. Heel actueel vlak na de ramp in Volendam. De stichting Novadic hield een lezing over drugs. 1948
18
2008
Inge Dankers en René van Dis werden in het bestuur gekozen. In augustus verscheen het eerste informatieboekje: een nuttige handreiking voor leden en cursisten. Helaas stopte Anja van de Ven met de redactie en stonden opvolgers niet in de rij. In september werd het toen gebruikelijke najaarsoverleg gehouden met docenten, kader- en lotusleden, redactie en wijkvertegenwoordigers. Hier werden de lijnen voor het nieuwe seizoen uitgezet. René slaagde voor zijn kaderaantekening. 2002 De euro deed zijn intrede: de penningmeester moest alle bedragen naar euro’s omzetten. Inmiddels zijn we onze vertrouwde gulden (bijna) vergeten. De stichting Whiplash hield een lezing. Tini Vloet en Ardien de Louwere ontvingen op het gemeentehuis een Koninklijke onderscheiding in de orde van Oranje-Nassau. In juli moesten we helaas afscheid nemen van Gon van den Boogaard, de laatste tijd actief in de redactie van Ons Verband. De kadergroep werd uitgebreid met maar liefst twee nieuwe kaderleden: Jos Kaldenhoven en Arjan van Doleweerd. Arjan actief als legerinstructeur verzorgde meteen een oefenavond met als onderwerp: zelfhulp. De lotusgroep o.l.v. John van der Heijden had een leerzame buitenoefening in het Citytheater opgezet. 2003 Dit jaar zou het meest turbulente jaar worden voor onze vereniging. De nieuwe redacteur liet het behoorlijk afweten, zodat het verenigingsblad maar niet wilde verschijnen. Gelukkig nam Brigitte Habraken op ons verzoek de leiding van het verenigingsblad over, met verve vervult ze deze taak tot op de dag van vandaag. Mooie foto’s maken het boekje steeds aantrekkelijker. De SIET zorgde voor veel commotie en irritatie; jammer want het werd opgezet door goedwillende mensen. Door communicatiefouten en gebrek aan coördinatie was dit fenomeen gedoemd te mislukken. Heel jammer is dan dat mensen zich beschadigd voelen en de vereniging verlaten. Van deze fouten moet je als vereniging willen leren. Het Oranje Kruis kondigt een vernieuwing aan: werken met modules. Bedoeld als vernieuwing en verbetering voor de EHBO’ers in het veld, wekte het toch veel misverstanden en irritaties op. Ook de reanimatietechniek werd (weer) vernieuwd. Het pakte heel anders uit, we hebben nog nooit zoveel afmeldingen van leden (ruim 50!) gehad.
1948
19
2008
Het bestuur kwam tegemoet in de kosten; voor € 10, kon men een nieuw OranjeKruis-boekje bestellen. Jos Kaldenhoven hield een boeiende lezing over kindermishandeling. Gerrie Manders werd de nieuwe wijkvertegenwoordiger voor wijk De Hulsebraak. Ook op andere terreinen is Gerrie steeds actief. 2004 Het nieuwe jaar begon prima: de firma T&F Montage bood de vereniging nieuwe tassen aan. De firma Karwei bood nieuwe aluminium evenementenkoffers aan en de firma Sporttime een nieuw trainingspak voor de reanimatiepop. Het Astmafonds verzorgde een lezing. Onze secretaresse Jolanda van de Ven verliet het bestuur vanwege drukke werkzaamheden, Ton Habraken volgde haar op. Jos Kaldenhoven stelt voor een 5-jarenplan voor de vereniging op te stellen. Er wordt meteen een werkgroep geformeerd. Ook dokter Huybers verliet op de jaarlijkse ledenvergadering de vereniging na jaren actieve betrokkenheid als artsdocent. De jaarlijkse feestavond werd een oranje-voetbal-avond met barbecue. Riek van de Moosdijk werd in het Wijbosch uitgeroepen tot vrijwilliger van het jaar. Ook voor de EHBO is Riek nog altijd actief. Mien Mutsaars stopte na vele jaren als wijkvertegenwoordigster en werd opgevolgd door Enrico Eijmberts. 2005 Dhr. De Munnik hield een lezing over GHOR om mensen te werven voor het sigmateam. Enkele EHBO’ers schonken hun contributiekorting aan de slachtoffers van de tsunami in Azië. Een vernieuwde internetsite was geboren: www.ehbo-schijndel.nl. Misschien een antwoord op de communicatieproblemen in de vereniging. Melanie Kastelijn kwam de kadergroep versterken en verzorgde de opleidingscursus. Mien Mutsaars werd uitgeroepen tot erelid van de vereniging en Linda Sporen werd de nieuwe wijkvertegenwoordigster als opvolgster van Ben Habraken. Voorzitter Tini Vloet werd verrast met een vrijwilligerstaart. Dit jaar kende een tweede algemene ledenvergadering; in november werden de bevindingen van de werkgroep in een Beleidsplan gepresenteerd. Het bestuur vond dat er hard is gewerkt door de werkgroep en het plan zou een goede kapstok kunnen vormen om de ingeslagen weg verder te bewandelen. Helaas hebben daarna diverse mensen afgehaakt en heeft het 1948
20
2008
bestuur geprobeerd de goede beleidspunten naar de praktijk te vertalen. Een snelle verandering is zondermeer het versturen van rekeningen voor de evenementen. De donatie- en collecte-inkomsten worden ieder jaar minder, dus dit is een goede aanvulling. Ook hier misten we helaas een goede coördinatie en zijn zaken gelopen zoals ze zijn gelopen. De bestuursperikelen zijn helaas toch een smet op onze vereniging. Voor de achterblijvers de ondankbare taak om de boel weer vlot te trekken. Door een gulle gift van de Rabobank hebben we het nodige kunnen investeren in AED apparatuur en opleidingen. Een instructief filmpje met behulp van de LOS wist 7500 euro te winnen! Ons erelid Stien Bolwerk overlijdt op 17 november 2005. In een passend “In Memoriam” werd stilgestaan bij deze Barmhartige Samaritaan in hart en nieren. 2006 Een triest jaar voor de vereniging, onze voorzitter Tini Vloet wordt getroffen door een hersenbloeding en overlijdt enkele weken later. Eerder dat jaar had hij als voorzitter afscheid genomen in een roerige jaarvergadering. Het bestuur heeft geprobeerd hem een waardig afscheid te geven door een receptie aan te bieden in De Beemdhut en hem de titel van erevoorzitter te verlenen. Een fraaie oorkonde werd door een emotionele Tini in ontvangst genomen. Helaas heeft hij maar heel kort vanaf de zijlijn “zijn” EHBO-vereniging kunnen gadeslaan. In mei 2006 overleed Tini en hebben we als bestuur en vereniging in nauw overleg met de familie van hem afscheid genomen. In de jaarvergadering van 3 april had hij de voorzittershamer aan mij overgedragen. Wim van de Wetering werd de nieuwe wijkvertegenwoordiger van de componistenwijk en Mariëlle van Gerwen kreeg dezelfde functie in de zeeheldenwijk. Wim was al actief bij de vereniging betrokken als website-beheerder. Ook Peter van de Weijer kwam als redacteur van Ons Verband de redactie versterken. Een welkome aanvulling voor de vereniging op diverse fronten! Ook Bernardine Wolven, die al een halfjaar het bestuur versterkte werd officieel in het bestuur gekozen, zij ging enthousiast als altijd de evenementen bemannen. Arjan van Doleweerd werd op pad gestuurd naar Afghanistan en kwam in november gelukkig heelhuids terug.
1948
21
2008
In augustus kregen we het trieste bericht van het overlijden van erelid Gerard Voets. Hij heeft nooit in het bestuur zitting willen nemen, maar werd de harde werker op de achtergrond. Het bestuur pakte de draad met nieuw elan op en het eerste wapenfeit was een gezellige feestavond-nieuwe-opzet in september. Als voorzitter probeer je de vereniging weer in rustig vaarwater te loodsen en dat kost heel veel energie. Door de vele positieve reacties uit verschillende hoeken werden we gesterkt op de goede weg te zijn: een fijne vereniging voor iedereen. Als dan twee trouwe leden op eigen initiatief aangeven het bestuur te willen komen versterken is dat een compliment voor het nieuwe bestuur. 2007 We kunnen terugzien op een rustig jaar. Weinig bijzondere dingen. Een prettige jaarvergadering met een onderscheiding voor de twee artsdocenten Metz en Vervoort. Ook wijkvertegenwoordigster Jeanne Eijmberts en lotuslid John van der Heijden werden met een onderscheiding geëerd. In het najaar is dokter Dill erbij gekomen als derde artsdocent. Hier zijn we erg blij mee. Johan van Gerwen heeft de belangrijkste hobbel genomen voor zijn kaderaantekening, zodat we ook in de toekomst over voldoende kadermensen kunnen beschikken. We kunnen zeker ook terugzien op een geslaagde feestavond is september. Wel is er de nodige stagnatie voor het betrekken van ons nieuwe Home opgetreden. De gemeente heeft ons echter verzekerd dat we zolang nodig in de vertrouwde Beemdhut kunnen blijven. Tijdens de jaarvergadering is het bestuur weer compleet geworden met een nieuwe secretaris en nieuwe penningmeester. Bep van Eindhoven en Harrie Brugmans nemen meteen twee zware bestuursposten voor hun rekening. Het zijn twee leden die al jarenlang actief zijn binnen de vereniging, dus ik heb alle vertrouwen in hun functioneren. In december is de feestcommissie bijeen gekomen om het diamanten jubileum voor te bereiden. Na enkele jaren met wat strubbelingen en langs elkaar heen werken lijkt de kentering gekomen te zijn. Men heeft er weer zin in en dat is erg belangrijk. Ik hoop daarom van harte dat het komend jubileum een geweldig feest zal worden voor alle leden. Niet zo uitbundig en massaal zoals het gouden feest, maar een gezellig samenzijn voor een ieder. Het mogen leiden van zo’n club is dan geen last, maar een prettige bezigheid. Namens het bestuur, Anton Schellekens 1948
22
2008
GESCHIEDENIS EHBO De vrijwillige eerste hulp komt uit Engeland. Het was de arts John Furley die in 1877 een organisatie oprichtte om mensen op te leiden voor een EHBOdiploma. Tien jaar later waren er al meer dan 100.000 gediplomeerden. De Amsterdamse arts C. Tilanus haalde het idee 16 jaar later naar ons land. Aanvankelijk waren zijn collega’s daar niet blij mee. Zij waren van mening, dat eerste hulpverlening niet thuishoorde bij mensen zonder medische opleiding. Tilanus richtte in 1893 de Vereniging Eerste Hulp Bij Ongelukken op. Hij vond EHBO erg belangrijk en probeerde daarvan iedereen te overtuigen. Er werden steeds meer zelfstandige verenigingen opgericht die cursussen organiseerden. De EHBO-lessen werden gegeven door artsen. Iedereen deed dat naar eigen inzicht en elke arts vertelde wat hij zelf belangrijk vond. In 1906 werd Zeeland getroffen door een watersnood. Een jaar later leed het schip Berlin schipbreuk bij Hoek van Holland. De hulpverlening bij deze rampen verliep niet goed. De verenigingen werkten niet goed samen. Prins Hendrik, de echtgenoot van Koningin Wilhelmina, wilde dat de hulpverlening verbeterde. Meer samenwerken en cursussen moesten een zelfde inhoud krijgen. In 1909 werd Het Oranje Kruis opgericht, waarin alle verenigingen die zich met redding en hulpverlening bezig hielden, gingen samenwerken. Pas in 1951 kwam het eenheidsdiploma EHBO. Er zijn momenteel ruim 300.000 gediplomeerden! In de loop der jaren zijn verschillende EHBO-organisaties opgericht. De oudste is de KNV die ruim een eeuw bestaat. In de vorige eeuw was het gebruikelijke patroon, dat organisaties werden opgericht naar geloofsrichting of maatschappelijke oriëntatie. Zo ontstond in 1949 de Katholieke Nationale Bond voor EHBO. Van veel recenter datum zijn organisaties als EHBO Nederland en de regionale organisaties in de provincies Limburg en Brabant. Aan de basis van deze drie organisaties lag een verschil van inzicht met de moederorganisatie waarvan men zich afscheidde. In 2000 werd door de besturen van KNV en Nationale Bond de Federatie Nederlandse EHBO (FNE) opgericht. Enkele jaren later werd besloten een commissie aan het werk te zetten om de mogelijkheden van fusie te onderzoeken. Helaas bleek dit niet mogelijk. De KNV wenste deze weg niet in te slaan en verbrak zelfs de samenwerking in de federatie. Per 2005 is de samenwerking verbroken, de federatie opgeheven en het gemeenschappelijk kantoor gesloten. Het werk van de vrijwillige eerstehulpverlener is gericht op verbinden, zorg en 1948
23
2008
heelmaking. Organisaties scheppen daarvoor voorwaarden. Daarom is de Nationale Bond voorstander van goed overleg tussen organisaties die zich hierop richten. Gelukkig is daarvan weer in toenemende mate sprake.
GESCHIEDENIS ORANJE KRUIS De Koninklijke Nationale Bond voor Reddingwezen en Eerste Hulp bij Ongelukken “Het Oranje Kruis” werd in 1909 opgericht op initiatief van Prins Hendrik. Aanleiding was het vergaan van de veerboot “Berlin” op de landhoofden van Hoek van Holland in 1906: verschillende organisaties en personen onderscheidden zich bij het reddingswerk, maar het was duidelijk dat de onderlinge samenwerking en afstemming tekort schoot. Het Oranje Kruis moest hierin verbetering brengen. In 1913 verscheen de eerste druk van het Oranje Kruis Boekje; in 2006 verscheen de 25e druk. Geleidelijk verschoof de rol van de Bond van daadwerkelijke hulpverlening naar onderwijs in de eerstehulpverlening. In 1938 werd het eenheidsdiploma EHBO ingesteld; in 1951 werd dit diploma door de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid erkend als het enige van staatswege erkende EHBO-diploma. In september 2002 veranderde de rechtsvorm: de Bond werd Stichting. Hiermee werd voldaan aan een belangrijke voorwaarde voor een certificerende instelling: onafhankelijkheid. In 2003 onderging het eerstehulponderwijs een ingrijpende modernisering om zowel de medische als onderwijskundige aspecten in overeenstemming te brengen met de hedendaagse wensen en verlangens. Het gekroonde logo van Het Oranje Kruis staat voor hoogwaardig lesmateriaal, deskundige docenten en instructeurs en een verantwoorde eerste hulpverlening.
1948
24
2008
GESCHIEDENIS NATIONALE BOND De in 1916 opgerichte EHBO-vereniging St. Franciscus kan worden beschouwd als de voorloper van de Nationale Bond. In 1931 werden de rooms-katholieke verenigingen gebundeld in de Diocesane Bond voor EHBO-verenigingen in het bisdom Haarlem. In 1936 werden de 25 afdelingen in de Nationale Commissie van de Nationale Federatie van het Witgele Kruis ondergebracht. In 1949 werden de activiteiten ondergebracht in een aparte landelijke organisatie: de Katholieke Nationale Bond voor EHBO. Het voorkomen van ongevallen en het verlenen van eerste hulp was het doel van de organisatie. Er werden cursussen gegeven en kader- en Lotusopleidingen werden gegeven (Lotus: uitbeelden van slachtoffers). Met name de Jeugd EHBO stond bij de Nationale Bond hoog in het vaandel. Tot de activiteiten van de organisatie behoorden de jaarlijkse landelijke wedstrijden, het blad Eerste Hulp, een congres e.d. In 1950 werd een overeenkomst gesloten tussen de landelijke EHBO-organisaties en het Nederlandse Rode Kruis. De overeenkomst regelde de hulpverlening in bijzondere omstandigheden. Begin negentiger jaren werd deze overeenkomst aangepast. Samenwerking in bijzondere omstandigheden werd beter geregeld. De ontwikkeling van de organisatie was positief. Eind zestiger waren jaren ruim 33.000 leden actief in meer dan 300 aangesloten verenigingen. Vanaf 1967 werden de verenigingen autonoom. De bestuurlijke organisatie werd aangepast en in overeenstemming gebracht met de eisen van de tijd. Het vooral in de beginjaren sterke rooms-katholieke karakter van de organisatie verminderde met het afnemen van de verzuiling in ons land. In 1991 werd besloten niet langer het predicaat katholiek te voeren en ging de organisatie verder als Nationale Bond voor EHBO. Vanaf 2005 staat de Nationale Bond weer helemaal op eigen benen, sterk gericht op ondersteuning van en serviceverlening aan de plaatselijke verenigingen èn op samenwerking met anderen. Want samen sta je sterker.
1948
25
2008
11 april 2005 Tiny Vloet en Ardien de Lauwere samen 100 jaar lid van EHBO-vereniging Schijndel Oplossing SUDOKU:
1948
26
2008
PRETPAGINA
Ogen betrouwbaarheidstest
Als je van dichtbij naar deze tekening kijkt, zie je links een boos/chagrijnig gezicht en rechts een kalm/rustig gezicht. Als je nu opstaat en op een afstand van ca. 2 - 4 meter naar de tekening kijkt, zul je zien dat de gezichten van plaats zijn verwisseld!(?) Het is geen computertruc, het heeft puur met het misleiden van je ogen te maken. Deze illusie werd gemaakt door Phillippe G. Schyns en Aude Oliva van de universtiteit van Glasgow. Het roept de vraag op, of we daadwerkelijk zien wat er echt voor ons staat?…
1948
27
2008
STRUCTUUR EHBO-VERENIGING SCHIJNDEL Voorzitter: Secretaris: Penningmeester: Materialen: Diplomaverlenging: Vicevoorzitter: Evenementenleiding:
Hr A Schellekens Mw B v Eindhoven Hr H Brugmans Hr G Russens Mw B v Eindhoven Mw I Dankers Mw B Wolven
Bizetstr 19 Wijsstr 33 Jan v Cuijkstr 11 Primulaplein 26 Wijsstr 33 Mandersstr 20 Mandersstr 18
Ereleden:
Mw A Pijnenburg Mw A d Lauwere Mw W Mutsaars
Dkn Baekershof 35 St Servatiusstr 51 Dkn Baekershof 36
Docentartsen:
Website:
Hr P Dill Mw W Vervoort Hr D Metz Hr R v Dis Hr A v Doleweerd Mw M vd Heijden Hr J vd Heijden Hr J v Gerwen Mw B Habraken Hr P vd Weijer Hr W vd Wetering
Stenen Kamer 18 Putsteeg 10 J Groenewaltstr 4 Veluwepad 28 Son C v Neerijnenstr 34 Lindeakkers 36 Oostlb Lidwinastr 86 K Doormanstr 8 Sterrenlaan 21 Wijboscheweg 73 Haydnstr 10
073-5493286 073-5495451 073-5492517 0499-465998 06-38915055 013-5142668 073-5493414 073-6110901 073-5495664 073-5493973
Wijkvertegenw: w A B C D E F G H I J
Hr M vd Burgt Mw M v Gerwen Hr N v Heeswijk Hr W vd Wetering Mw A Eijmberts Mw J vd Veer Hr A Eijmberts Hr A Aarts Mw L Spooren Hr G Manders
Esdoornstr 17 K Doormanstr 8 De Schild 6 Haydenstr 10 Pompstr 29 Hyacinthof 4 Dkn Baekerstr 15A Eerdsebaan 12 Kerkendijk 32 Planetenlaan 50
073-5477115 073-6110901 073-5476361
Verenigingsgebouw:
De Beemdhut
Kerkendijk 53
073-5493896
URL internet:
www.ehbo-schijndel.nl
Banknummer EHBO:
14.71.59.490
Kader: Lotus: Redactie:
1948
073-5475088 06-22100583 073-5476234 073-5475849 06-22100583 073-5477925 06-22445405
073-5475808 073-5479357 073-5477702 073-5474076 073-5476077 073-5479254
Versie 080122
28
2008
