j a a r v e r s l a g 2011 u n i v e r s i t e i t v o o r h u m a n i s t i e k u t r e c h t

jaarverslag

2011 universiteit voor humanistiek

Kromme Nieuwegracht 29, 3512 HD Utrecht T (030) 239 01 00 F (030) 234 07 38 E [email protected] www.uvh.nl

jaarverslag 2011 universiteit

voor

humanistiek utrecht

jaarverslag universiteit

voor

2011

humanistiek utrecht

Utrecht, juni 2012

2

UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK – JAARVERSLAG 2011

INHOUD Raad van Toezicht

4

Bestuursverslag 5 Kengetallen

6

Missie 7 Woord vooraf

8

1 Bestuur en organisatie

9

2 Onderwijs

12

3 Onderzoek

21

4 Bedrijfsvoering en personeel

28

5 Bibliotheek

30

6 Praktijkcentrum Zingeving & Professie

31

7 Het Kosmopolis Instituut

32

8 J.P. van Praag Instituut 34 9 Financieel verslag Stichting Universiteit......... voor Humanistiek

35

Jaarrekening 2011

39

Balans

40

Staat van baten en lasten 40 Kasstroomoverzicht 41 Toelichting

42

Overige gegevens

53

Resultaatbestemming

54

Gebeurtenissen na balansdatum

54

Accountantsverklaring

55

Bijlage................................................................... 56

Foto: Arnaud Mooij

Lijst van publicaties

Universiteit voor Humanistiek – JAARVERSLAG 2011

3

R aad v an T o e zi c ht

Naast zijn vaste taken, zoals het goedkeuren van de jaarlijkse begroting, het instellingsjaarverslag, hield de Raad van Toezicht zich in het verslagjaar intensief bezig met vragen over het vergroten van de toekomstbestendigheid van de universiteit, tegen de achtergrond van aanzienlijke overheids bezuinigingen en een nieuw bekostigingsregime. In gesprekken met het College van Bestuur over het Strategisch plan 2011-2014 is onderzocht onder welke voorwaarden de universiteit zelfstandig kan blijven voortbestaan. Hiervoor bleek een reorganisatie noodzakelijk. De raad heeft het College van Bestuur in de voorbereiding daarvan kritisch bevraagd en met adviezen bijgestaan. De raad heeft het College van Bestuur ook kritisch gevolgd en geadviseerd in de voorbereiding van het convenant voor overname van de leerstoelgroep Zorgethiek van de Universiteit Tilburg. Omdat zijn voorzitter in dienst is van deze universiteit is hij niet bij de beraadslagingen betrokken geweest. In het verslagjaar heeft de raad het College van Bestuur bevraagd over wijze van het examineren en het functioneren van de examencommissie van de universiteit. De raad heeft zich er van vergewist dat de eisen die de Wet aan de wijze van het examineren en het functioneren van de examencom missie stelt binnen de universiteit zorgvuldig worden gevolgd. Het bestuur van de stichting Universiteit voor Humanistiek houdt overeenkomstig artikel 9 van de statuten van de stichting als Raad van Toezicht controle en toezicht op de instelling. De raad is in 2011 vijf keer bijeen geweest. Voorafgaande aan iedere vergadering met het College van Bestuur komt zij in eigen kring bijeen. De Raad van Toezicht heeft voorts de universiteitsraad in een geza menlijke vergadering in de gelegenheid gesteld de algemene gang van zaken in de universiteit met hem te bespreken. Op 31 december 2011 bestond de Raad van Toezicht uit de volgende leden: Dhr. prof. dr. A. de Ruijter (voorzitter) Dhr. drs. C.W.A. Gerritsen (portefeuillehouder financiën) Mw. dr. J. Leest Dhr. mr.dr. R.G. Louw Dhr. drs. J.J. Dijkstra De raad is van oordeel dat hij in zijn optreden het principe van onafhankelijkheid steeds heeft geëerbiedigd. De raad spreekt zijn waardering uit voor alles wat het college van bestuur, medewerkers en studen ten in 2011 voor de universiteit hebben gedaan.

Prof.dr. A. de Ruijter Voorzitter van de Raad van Toezicht

4


B e stuurs v e rslag 2 0 1 1


5

Kengetallen 2011 2010 2009 2008 2007 Instroom studenten per 1 oktober Eerstejaars Bachelor 75 59 65 53 55 Eerstejaars Minor 45 40 35 37 33 Eerstejaars Master 49 47 46 42 29 Studentenpopulatie per 1 oktober Bachelor 203 185 194 165 164 Minor 49 40 43 40 39 Master 174 170 154 94 67 Doctoraal 0 0 0 69 103 Totaal 426 396 391 368 373 Rendementen per 31 december Graden Bachelor 52 35 45 30 25 Graden Master 41 22 25 1 - Graden Doctoraal 0 0 0 31 37 Doctorsgraden (promoties) 7 5 5 8 4 Exploitatie (bedrag x 1.000) Rijks- en overige bijdragen 4.965 4.761 4.938 4.500 4.216 Opbrengst werk voor derden 206 548 508 404 313 Exploitatie resultaat 108 52 1.902 356 325 Vermogen (bedrag x 1.000) Eigen Vermogen 4.507 4.399 4.347 2.444 2.088 Totaal Vermogen 6.354 6.170 6.077 5.119 4.460 Solvabiliteitsratio 0,72 0,71 0,71 0,48 0,47 Liquiditeit (bedrag x 1.000) Liquide middelen 1.310 980 772 4.410 3.757 Netto werkkapitaal – 80 – 438 – 644 2.154 1.633 Current ratio 0,9 0,7 0,6 1,9 1,7 Beleggingen - - - - Personeel Gemiddelde personeelsbezetting (fte) 59 63 62 58 57 Totale lasten personeel in dienst 4.241 4.292 4.117 3.762 3.477

Foto: Arnaud Mooij

Bron: Instellingsadministratie

6


Foto: Jos Kuklewski

M issi e De Universiteit voor Humanistiek is een levensbeschouwelijke universiteit geïnspireerd door het humanisme. De universiteit ziet het als haar missie de humanistiek als nieuwe mensweten schap en als academische beroepsopleiding te ontwikkelen. Zij realiseert daartoe kwalitatief hoogstaand wetenschappelijk onderzoek en onderwijs vanuit het humanistische gedachte goed en leidt professionals op die zich richten op vraagstukken van zingeving en humanisering in onze complexe maatschappij. Zij draagt zo bij aan zinvol leven in een humane samenleving. Universiteit voor Humanistiek – JAARVERSLAG 2011

7

Foto: JArnaud Mooij

W oord v ooraf

Als levensbeschouwelijke universiteit op humanistische grondslag heeft de Universiteit voor Humanistiek zich de afgelopen decennia ontwikkeld tot een erkend academisch kenniscentrum met een duidelijk eigen profiel. De univer siteit legt zich toe op de wetenschappelijke bestudering van eigentijdse sociale, ethische en levensbeschouwelijke vraagstukken. Zij richt zich op werkvelden waar ethische en existentiële vragen tot de kern van de professionele praktijk behoren, zoals geestelijke verzorging, levensbeschouwelijke en morele educatie en advieswerk rond integriteitsvraagstuk ken in organisaties. De urgentie van dit soort vraagstukken neemt toe in onze complexe samenleving, evenals de nood zaak om ze het hoofd te kunnen bieden. Te midden van deze dynamiek scherpt de UvH haar profiel verder aan in relatie tot academische en maatschappelijke partners. Uitgangspunt van deze profilering is dat de humanistiek een belangrijke toegevoegde waarde heeft voor het Nederlandse universitaire bestel. Daarin ligt de kracht van de UvH. Als kleine, zelfstandige universiteit is zij echter ook kwetsbaar. In het recent voor de UvH van kracht geworden bekostigings stelsel is het bekostigingsniveau van de universiteit sterker

8


afhankelijk van fluctueringen in de studenteninstroom en rendementen. De universiteit heeft bovendien rekening te houden met forse bezuinigingen van overheidswege. Tegen deze achtergrond is het noodzakelijk heldere keuzes te maken in de inzet van personele en financiële middelen. De UvH stond in 2011 voor de grote uitdaging om hervor mingen door te voeren die kosten besparen, inkomsten ver hogen en tegelijkertijd de weg vrijmaken voor verbeteringen op het gebied van onderwijs, onderzoek en valorisatie. Dat is de inzet van een in 2011 in gang gezet reorganisatietraject, gericht op een versterking van de positie van de UvH bin nen de context van veranderende omstandigheden voor het hoger onderwijs in Nederland. Het jaar 2011 was intensief en vroeg veel van onze mede werkers en studenten. Hun betrokkenheid, inzet en enthou siasme maken dat de UvH de toekomst met vertrouwen tegemoet kan zien. Namens het College van Bestuur, Prof. dr. Hans A. Alma, rector

1 B e stuur e n organisati e In 2011 kondigde de overheid ingrijpende maatregelen aan in het hoger onderwijs. Het beleid van het kabinet Rutte kenmerkt zich enerzijds door hoge ambities, ontleend aan het rapport van de Commissie Toekomstbestendig Hoger Onderwijsstelsel (de zogenaamde commissie Veerman). De commissie pleit voor een sterkere profilering van universiteiten en een op doelgroepen toegesneden onderwijsaanbod. Deze ambities passen bij het strategisch beleid van de Universiteit voor Humanistiek. Maar daar waar de commissie Veerman benadrukt dat forse investeringen in het hoger onderwijs nodig zijn, laat het kabinet zijn ambities gepaard gaan met aanzienlijke bezuinigingen. De universiteit kan in deze context haar missie alleen realiseren door zich scherp te profileren en prioriteiten te stellen, gecombineerd met een flinke reductie van uitgaven en heldere keuzes in de inzet van personele en financiële middelen. Een reorganisatie van de universiteit is daardoor onvermijdelijk gebleken. In 2011 werden de voorbereidingen getroffen voor deze reorganisatie.

Strategisch Plan In het voorjaar is het Strategisch Plan 2011-2014 vastgesteld. In het plan stelt de universiteit zich de volgende hoofddoelstellingen: • De universiteit zet zich krachtig in voor haar levensbeschouwelijke identiteit. Dit vraagt een levendig gesprek over de plaats van levensbeschouwing en levensbeschouwelijke universiteiten in de 21e-eeuwse samenleving. Dat gesprek wordt zowel intern als met externe partners gevoerd, steeds vanuit de inzet levensbeschouwing in het algemeen en humanisme in het bijzonder een centrale plaats te geven in het onderwijs en onderzoek van de universiteit. • In de planperiode wordt het academisch profiel van de universiteit versterkt. Wetenschappelijk onderzoek is de basis voor onderwijs en valorisatie. De aansturing van het onderzoek, onderge bracht in een beperkt aantal projecten, wordt met het oog daarop versterkt. • Het profiel van de humanistiek als academische beroepsopleiding wordt verscherpt. Er worden minder vakken aangeboden, in een grotere onderlinge samenhang en met meer verdieping. Centraal in de opleiding staan de professionals, die op academisch niveau worden toegerust voor de omgang met existentiële en ethische vragen in hun beroepspraktijk. • De continuïteit van de universiteit wordt door het aangaan van intensieve vormen van samenwer king met een of meer strategische partners veiliggesteld. Dit betreft zowel inhoudelijke samen werking op het gebied van onderwijs en onderzoek als praktische samenwerking bij het delen van voorzieningen.

Voorbereiding reorganisatie In het nieuwe, recent ingevoerde bekostigingsstelsel is het bekostigingsniveau van de universi teit sterker onderhevig aan fluctueringen door een variërende studenteninstroom en wisselende rendementen. Hierdoor ontvangt de Universiteit voor Humanistiek de komende jaren een lagere rijksbijdrage. De universiteit moet bovendien rekening houden met forse bezuinigingen van over heidswege. Personele en financiële middelen moeten anders worden ingezet. Om kosten te beper ken en inkomsten te doen stijgen op een manier die tegelijkertijd verbeteringen op het gebied van onderwijs en onderzoek mogelijk maakt, is een reorganisatie noodzakelijk. De voorbereiding hiervan is in het verslagjaar gestart. De reorganisatie krijgt per 1 september 2012 zijn beslag.

Leerstoelgroep Zorgethiek In 2011 is een convenant met de Universiteit Tilburg tot stand gekomen waarin de overname van de leerstoelgroep Zorgethiek door de Universiteit voor Humanistiek is geregeld. In het verlengde daarvan worden stappen ondernomen om de masteropleiding Zorgethiek en beleid te verhuizen van de Universiteit Tilburg naar de Universiteit voor Humanistiek. In het najaar van 2011 werd de doelmatigheidstoets met goed gevolg doorlopen. In het voorjaar van 2012 vindt de Toets Nieuwe Opleidingen (TNO) plaats.


9

Werkveldoverleg In 2011 is er naast het bestaande werkveldoverleg op het terrein van de Geestelijke begeleiding ook werkveldoverleg ingesteld op respectievelijk de gebieden Kritische organisatie- & interventiestudies en Educatie. Daarmee zijn er nu ook gestructureerde contacten met deze beide werkvelden. Het overleg heeft een adviserende rol inzake de masteropleiding Humanistiek. Het werkveldoverleg is betrokken in de besluitvorming over de vaststelling of wijziging van de eindtermen van de master opleiding, de wijziging van de opleidingsduur en over de vaststelling van of belangrijke wijzigingen in het mastercurriculum.

Samenwerking met het Humanistisch Verbond In aansluiting op hun strategische plannen maakten de universiteit en het Humanistisch Verbond afspraken om de onderlinge samenwerking te intensiveren. Het centraal stellen van het levensbe schouwelijk profiel van de universiteit is in de toekomst van groot belang. Beide organisaties zoeken actief naar mogelijkheden om elkaar wederzijds te versterken. Zo wil men samen optrekken in het organiseren van publieksevenementen. Ook zoeken de partners naar nieuwe formules voor de uit gave van hun tijdschriften.

Samenwerking in de Humanistische Alliantie De universiteit speelde een actieve rol in de Humanistische Alliantie. Hoogleraren prof. dr. Joep Dohmen, prof. dr. Joachim Duyndam en prof. dr. Harry Kunneman leverden op 23 maart een bij drage aan het programma van de Alliantiedag 2011, waarop de tiende verjaardag van de Alliantie gevierd werd. De universiteit wordt in het Bestuur van de Alliantie vertegenwoordigd door haar rector. Het bestuur besprak het voornemen van de universiteit om intensiever samen te werken met humanistische partnerorganisaties. De universiteit zoekt daarom aansluiting bij de concrete streef doelen van het Samenwerkingsplan 2011-2015 van de Humanistische Alliantie. De universiteit was in Alliantieverband ook betrokken bij het tot stand komen van het nieuwe Meerjarenprogramma 2012-2017 van het Humanistisch Verbond. In de Algemene Ledenvergadering van de Humanistische Alliantie in december is mevrouw prof. dr. Hans Alma – thans rector van de universiteit – per 1 juli 2012 benoemd tot voorzitter van de Alliantie.

Nieuwe bijzondere leerstoelen Aan de universiteit zijn de volgende nieuwe bijzondere leerstoelen gevestigd: een bijzondere leer stoel Levensbeschouwing en geestelijke volksgezondheid, met bijzondere aandacht voor psychiatrie, gevestigd door het Kenniscentrum voor Levensbeschouwing en Geestelijke Volksgezondheid (KSGV) en een bijzondere leerstoel Humanisering van technologieën gevestigd door de Stichting Debat over Biotechnologie. Voor beide leeropdrachten wordt in de eerste helft van 2012 een bijzonder hoogleraar benoemd. Daarnaast zijn de bijzondere leerstoelen Presentie en Zorg en Presentie en GGZ aan de universi teit gevestigd. Het gaat om bestaande leerstoelen vanwege de Stichting Presentie en de Stichting Maatschappelijke Activering, waarop respectievelijk prof. dr. A.J. Baart en prof. dr. M.A. Goossensen zijn benoemd. De vestiging houdt verband met de overgang van de leerstoelgroep Zorgethiek van de Universiteit Tilburg naar de Universiteit voor Humanistiek.

College van Bestuur Op 31 december 2011 bestond het College van Bestuur uit de volgende leden: Mw. prof. dr. Hans Alma (rector en voorzitter) Mw. prof. dr. Gerty Lensvelt-Mulders

Code goed bestuur universiteiten Bij de bestuurlijke inrichting van de universiteit zijn de in de Code goed bestuur universiteiten opgenomen regels gevolgd.

10


Medezeggenschap De Universiteitsraad verdiepte zich in 2011 in de volgende onderwerpen: het Strategisch plan 2011-2014, de ophanden zijnde bezuinigingen, de reorganisatie van de universiteit die in 2012 zijn beslag moet krijgen, en de herziening van het onderwijs in de bachelor en master voor het studiejaar 2012/2013. De Universiteitsraad stemde in met de avondopenstelling en de aanpassing van het onderwijs rooster, en gaf een positief advies over het studentenstatuut en de begroting 2012. Om een zorg vuldig advies te kunnen formuleren over de herziening van de bachelor en master, organiseerden de studenten van de raad extra achterbanbijeenkomsten en hielden een enquête. De Universiteitsraad opereerde slagvaardig, kritisch en opbouwend in een goede en zakelijke relatie met het College van Bestuur. De raad hield medewerkers en studenten regelmatig op de hoogte van zijn werkzaam heden via de Nieuwsflits. In 2011 vond voor het eerst het jaarlijks overleg plaats met de Raad van Toezicht.

Foto: Tobias Rothe

In 2011 bestond de Universiteitsraad uit de volgende leden: de studenten Myrte van de Klundert, Fleur Nollet, Dieko Boekel en Steven Menke. Vanuit het ondersteunend personeel Roy Jansen (secretaris) en Gerard Linde. Vanuit het wetenschappelijke personeel Carmen Schuhmann en Jantine Maaskant. Halverwege het jaar heeft er een bestuurswisseling plaatsgevonden. Myrte van de Klundert trad terug als voorzitter en haar functie werd overgenomen door Jantine Maaskant. Fleur Nollet werd vicevoorzitter.

Op 15 maart hield prof.dr. Roelof Hortulanus zijn inaugurele rede Ambivalenties in het sociale domein.


11

2 ond e rwijs

In 2011 is hard gewerkt aan de voortgaande verbetering van het onderwijs in de bachelor, master en premaster Humanistiek. Het bachelorprogramma is verder aangepast en de werkgroep masteronderwijs heeft het curriculum van de master geëvalueerd en waar nodig herzien. Het rendement van de opleidingen is verbeterd en er schreven zich een kwart meer eerstejaarsbachelorstudenten in. De Graduate School mocht zich in haar tweede jaar al verheugen in internationale belangstelling. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs adviseerden positief in de doelmatigheidstoets van de master Zorgethiek en Beleid. In het voorjaar van 2012 wordt ook de NVAO accreditatie verwacht. Uit de Nationale Studentenenquête bleek opnieuw dat studenten Humanistiek hun onderwijs zeer hoog waarderen.

BACHELOR, MASTER EN premaster HUMANISTIEK Het reguliere onderwijs aan de universiteit bestaat uit een bachelor en een master Humanistiek. Beide bestaan uit een driejarige opleiding van 180 ECTS. Daarnaast biedt de universiteit een premas terprogramma aan. In 2011 zijn voorbereidingen getroffen om Humanistiek krachtiger te profileren als academische beroepsopleiding. Centraal in de opleiding staat de vorming van professionals, die op academisch niveau worden toegerust voor de omgang met existentiële en ethische vragen in hun beroepspraktijk. De bachelor is gericht op een brede academische vorming. Studenten leggen een stevig fundament voor een masterstudie, en hebben tevens een goede basis om de arbeidsmarkt te betreden. De masteropleiding Humanistiek is een driejarige, voltijdse wetenschappelijke beroepsop leiding met, net als in de bachelor, veel aandacht voor zowel theorie als praktijk. De master bereidt studenten, afhankelijk van hun persoonlijke talenten, voor op de volgende werkterreinen: • Geestelijke begeleiding • Educatie • Organisatie en beleid • Wetenschap en onderzoek 1 Voor alle student gegevens in dit

BACHELOR HUMANISTIEK

verslag geldt dat de instellingsadmi

Aanpassing curriculum

nistratie de bron

In het academisch jaar 2011-2012 is een bachelorscriptie ingevoerd. Om studenten goed voor te bereiden op dit afsluitend werkstuk van 10 ECTS is het curriculum voor Wetenschapstheorie, Methodologie en Onderzoeksleer bijgesteld. In 2011 zijn veranderingen voorbereid die in het stu diejaar 2012-2013 hun beslag krijgen. Zo wordt het onderwijs modulair ingericht met onderdelen van 7,5 ECTS om de studeerbaarheid te bevorderen. Ook bereidt de bachelor gerichter voor op uitstroom naar de arbeidsmarkt, en wordt de minor teruggebracht van 28 ECTS naar 15 ECTS. Daarnaast is een extracurriculair programma van 15 ECTS beoogd voor excellente studenten. Zij kunnen bijvoorbeeld een tweedegraadsbevoegdheid behalen in humanistisch vormingsonderwijs, een studieprogramma in het buitenland volgen, of kiezen voor een premaster elders.

is. Onder instroom verstaan we alle studenten die op 30 september voor het eerst aan de opleiding stonden ingeschreven. Deze studenten vormen tevens het cohort

1

van dat jaar. Bij de

Instroom, populatie en diploma’s

bachelor wordt het

De bachelor kende in september 2011 een verhoogde instroom van 25 procent: er meldden zich 75 eerstejaars aan tegenover 59 studenten het jaar daarvoor. Het totaal aantal inschrijvingen in de bachelor is daarmee gestegen met 10 procent. Het aantal studenten dat het bachelordiploma kreeg uitgereikt is eveneens hoger dan het vorige kalenderjaar: 52 tegenover 35 in 2010.

rendement berekend over de herinschrij vers. Dat zijn alle studenten van een cohort die zich op 30 september opnieuw inschreven

Instroom bachelor Totaal stijging/daling Man Vrouw VWO Prop HBO Toelatingsonderzoek 75 +27% 21 54 57 12 5

aan de opleiding.

12


Totaal inschrijvingen bachelor Totaal stijging/daling Man Vrouw Buitenlandse nationaliteit 203 +10% 62 141 1

Diploma’s bachelor 2011 Bachelor diploma 52

2010 Verschil 35 +49%

Studieuitval De studieuitval van de eerstejaarsbachelorstudenten is in 2011 omlaaggegaan. Lag het gemiddelde van eerdere cohorten op zo’n 20 tot 25 procent (met een uitschieter in 2009 van 42 procent), in 2011 viel er 16 procent na het eerste jaar af. In september 2010 begonnen 59 eerstejaars aan hun bachelor Humanistiek. Zeven studenten schreven zich uit voor februari 2011, 46 studenten kregen na een jaar een positief advies, 5 kregen een voorlopig advies, en één student een bindend negatief advies. Ook de uitval in het tweede en derde jaar is aan het dalen. De universiteit neemt zich voor om deze dalende trend voort te zetten. Een belangrijke rol speelt hierbij het bindend studieadvies, en het hieraan voorafgaande preadvies, dat de studieadviseur halverwege het collegejaar aan de eerstejaarsstudenten geeft.

Foto: Gerard Linde

Studieuitval per cohort Uitval in 1e jaar Cohort 2005 22% Cohort 2006 23% Cohort 2007 24% Cohort 2008 25% Cohort 2009 42% Cohort 2010 16%

Uitval in 2e en 3e jaar 22% 14% 10% 5% (8%)

Op 28 oktober ont vingen 43 studen ten hun bachelor diploma.


13

Studierendement Het rendement van de bacheloropleiding is de afgelopen jaren verbeterd (zie tabel). Alleen de resul taten van cohort 2007 blijven achter bij het algemene beeld. Uiteindelijk behaalt tussen de 75 en 80% van de herinschrijvers het bachelordiploma. Afstudeerrendement per cohort Percentage afgestudeerden ten opzichte van herinschrijvers2 Binnen 3 jaar Binnen 4 jaar Totaal (per 1-10-2011) Cohort 2003 9% 37% 77% Cohort 2004 19% 39% 78% Cohort 2005 17% 43% 70% Cohort 2006 30% 59% 80% Cohort 2007 17% 57% Cohort 2008 42%

PREMASTER HUMANISTIEK De premaster Humanistiek bestond in 2011 uit een eenjarig programma van 30 ECTS. Het program ma is in de eerste plaats een inhoudelijke voorbereiding op de master Humanistiek. Afgestudeerden van andere universiteiten en hogescholen die met goed gevolg de premaster hebben afgerond, kunnen doorstromen naar de master Humanistiek. De premaster is ook geschikt voor studenten van andere universiteiten en hogescholen die kennis willen maken met de humanistiek. Zij kunnen de premaster Humanistiek vaak inbrengen in de vrije ruimte van hun bachelor. Man/vrouw Vooropleiding Inschrijfstatus

32% / 68% 62% hbo, 38% wo 32% externe student, 68% contractant

In 2011 startten 45 studenten het premasterprogramma, 4 studenten uit vorige jaren schreven zich opnieuw in, zodat het totaal aantal inschrijvingen 49 was. Van de instroom had 74 procent al een hboof wo-diploma. De overige 26 procent volgde elders een studie en schreef zich in voor de premaster als externe student. Van de 45 premasterstudenten volgden 31 studenten het onderwijs op basis van contractonderwijs, de overige 14 studeerden aan een andere hboof wo-instelling en volgden het programma in hun vrije ruimte. 24 premasterstudenten behaalden het certificaat. Van cohort 2010 stroomde 37,5 procent direct door naar de master Humanistiek. Daarmee vormt de premaster een belangrijke schakel in de doorstroom van het hbo naar de master Humanistiek. Instroom premaster Totaal Stijging/daling Man Vrouw Contractant 45 +12,5% 13 32 31

2e inschrijving 14

Vooropleiding hbo 26

Totaal inschrijvingen premaster 1-10-2011 1-10-2010 Premaster 49 40

Vooropleiding wo 19

Verschil +23%

MASTEROPLEIDING HUMANISTIEK Aanpassing curriculum De universiteit stelt zich tot doel om academisch gevormde professionals op te leiden die goed zijn toegerust voor de omgang met existentiële en ethische vragen. Daartoe wordt het curriculum van de master in 2012-2013 aangepast. Hiervoor zijn in 2011 voorbereidingen getroffen in nauw overleg met de verschillende praktijken waarin humanistisch geestelijk verzorgers werkzaam zijn. Met de werkvelden is overleg geweest over het samenstellen van het curriculum, de eisen die nieuwe tijden stellen aan hoogopgeleide professionals en de manier waarop de werkvelden beter betrokken kun nen worden bij het onderwijs.


14

Instroom, populatie en diploma’s De instroom in de master is vrijwel gelijk gebleven, 49 studenten startten met hun opleiding tussen oktober 2010 en oktober 2011. Er zijn wel beduidend meer masterdiploma’s uitgereikt in 2011. Het totaal aantal afgestudeerde humanistici sinds de oprichting van de universiteit komt daarmee per 31 december 2011 op 380, waarvan 287 in het oude doctoraalprogramma en 93 in het mas terprogramma. Instroom master Totaal Stijging/daling Man Vrouw Herkomst bachelor Herkomst premaster Humanistiek 49 +4% 9 40 33 16

Totaal inschrijvingen master Totaal stijging/daling Man Vrouw Buitenlandse nationaliteit 174 +2% 42 132 2

Diploma’s master 2011 Premaster 41

2010 22

Verschil +86%

Studieuitval De uitval in de master na het eerste jaar blijft aan de hoge kant. Van studenten mag worden ver wacht dat zij na bachelor of premaster een goede afweging maken over hun vervolgstudie, en de opleiding ook daadwerkelijk afmaken. Cohort 2008 scoort het beste met slechts 4 procent uitval. De Universiteit voor Humanistiek streeft ernaar de uitval in het tweede en derde masterjaar te beperken tot hooguit 10 procent. Studieuitval per cohort Uitval in 1e jaar Cohort 2005 25% Cohort 2006 14% Cohort 2007 19% Cohort 2008 4% Cohort 2009 9% Cohort 2010 13%

Uitval in 2e en 3e jaar 0% 8% 4% 0% (5%)

Studierendement Het rendement van de masteropleiding is sterk verbeterd. In vier jaar is het percentage na drie jaar afgestudeerden gestegen naar 32%. Ook het rendement na vier jaar afgestudeerden is gestegen naar 41%. Afstudeerrendement per cohort Percentage afgestudeerden ten opzichte van de instroom Binnen 3 jaar Binnen 4 jaar Totaal (per 1-10-2011) Cohort 2005 0% 25% 62% Cohort 2006 7% 28% 50% Cohort 2007 13% 41% Cohort 2008 32%

Stages In 2010 werden 52 stages afgerond. Masterstudenten kiezen een stage voor een of twee van de afstudeervarianten: geestelijke begeleiding (58 procent in 2010), kritische organisatie- en interven tiestudies (13 procent), educatie (17 procent) en levensbeschouwing & onderzoekleer (12 procent). In het bachelor- en premasteronderwijs is een verdere integratie van het vaardighedenonderwijs bewerkstelligd. De betrokken docenten beoordeelden de verschillende praktijkvakken intersubjec tief door middel van een overkoepelend portfolio.


15

H oor c oll e g e s onlin e Word wijzer vanuit je luie stoel! In 2011 produceerde de universiteit in samenwerking met omroep HUMAN drie series hoorcolleges voor een breed publiek. Hoogleraren en docenten verzorgden kritische en beschouwende colleges over actu ele vragen, opgenomen in een stu dio, en gratis te downloaden van de website als mp3-bestand. Tegelijk werden de voorbereidingen getrof fen voor de opname en publicatie van drie nieuwe series in 2012. Kijk op www.uvh.nl/hoorcolleges Laat je niet gek maken! Door Socrateshoogleraar prof. dr. Joachim Duyndam Van Ben Saunders tot de PVV en van ‘De Wereld Draait Door’ tot de iPad. Continu kunnen we aansluiten bij een trend of ons er juist tegen verzetten. Maar doen we dit omdat we zelf hebben nagedacht of omdat we meelopen? Hoe kun je veerkrachtig zijn in een tijd waarin media en

markt domineren? Duyndam gaat in op de voortzetting van de grote strijd van humanist Jaap van Praag, analyseert de rol van voorbeeldfiguren, en onderzoekt wat nu eigenlijk echte empathie is. Dilemma’s van de democratie. Door onderzoekers van projectgroep Burgerschap in een Interculturele Samenleving Niet alleen Nederland is bang, ook in de rest van de wereld heerst de angst voor het vreemde. En dat in een tijd dat de contacten tussen verschillende landen en culturen steeds veelvuldiger worden. Of misschien juist daardoor. Het is volgens universitair docent Laurens ten Kate aan de wetenschap om te proberen te begrijpen waar die angst vandaan komt. Vier colleges over de uitdagingen waar een groot ideaal, de democratie, geen eenduidig antwoord op geeft.

Voorbij het dikke-ik: hoe nu verder? Door prof. dr. Harry Kunneman Met deze hoorcollegereeks zet hoogleraar Harry Kunneman het project voort dat hij met zijn bekende boek Voorbij het dikke-ik is begonnen. Kunneman merkt dat veel mensen menen dat ze weinig greep hebben op de steeds groter wordende wereld. Daarom bemoeien ze zich maar nergens mee en trekken zich terug in hun eigen leven. Het is volgens de hoogleraar echter wel degelijk mogelijk om invloed uit te oefenen op grote vraagstukken zoals duurzaamheid, rechtvaardigheid en zingeving.

ONDERWIJSBELEID EN -KWALITEITSZORG In het voorjaar van 2011 verscheen de interne midterm review. Deze evaluatie is gedaan binnen de kaders van de nieuwe accreditatie-eisen. Alle noodzakelijke verbeteringen zijn daarbij in kaart gebracht en dat heeft geleid tot bijstellingen in het onderwijsbeleid en in de kwaliteitszorg.In het najaar van 2011 werd een curriculumenquête afgenomen bij 43 afstuderende bachelors (respons van 28).

Rendementsbeleid In het kader van de prestatieafspraken, begrotingsprognoses en de komende visitatie zijn de onderwijsprestaties in termen van instroom, uitval en rendement verder in kaart gebracht en zijn streefdoelen aangescherpt. In de notitie Studierendement bij de UvH (oktober 2011) is in beeld gebracht wat de universiteit doet en zou kunnen doen om studievertraging te voorkomen en het aantal nominaal afstudeerders te vergroten. Ondanks gunstige kenmerken zoals kleinschaligheid, sterke binding en persoonlijke aandacht lijkt het studietempo en afstudeerrendement namelijk nog voor verbetering vatbaar. De verbetermaatregelen behelzen onder meer de studeerbaarheid van de opleiding, verbetering van de voorlichting bij werving van nieuwe studenten, en het actief verbete ren van studievaardigheden van studenten door studie- en tentamentraining. In 2012 krijgt dit verdere bestendiging in periodieke rapportages en daarmee verbonden verbe termaatregelen. De geformuleerde streefdoelen worden in het kader van de prestatieafspraken herzien, mede door eisen aan de brongegevens. Naast de eigen administratie gaat de universiteit namelijk gebruik maken van landelijk gehanteerde brongegevens (1CijferHO) met specifieke defi nities die vergelijking met andere opleidingen en instellingen mogelijk maken, en ook landelijk zijn gevalideerd.

16



16

Foto: Arnaud Mooij

Op de Opening van het Academisch Jaar op 5 septem ber sprak prof.dr. Halleh Ghorashi over De kracht van verhalen. Ghorashi is bijzonder hoog leraar Management van diversiteit en integratie aan de Vrije Universiteit.

Toetsbeleid Om het toetsbeleid verder te verbeteren, is in november 2010 een begin gemaakt met het strakker monitoren van de toetsresultaten. Ook de diversiteit en kwaliteit van de toetsen zijn in die periode in beeld gebracht. In het voorjaar van 2011 hebben de uitkomsten van dit onderzoek geleid tot het opstellen van een lijst met toetsvormen, die wordt gebruikt als basis voor de cursusbeschrijvingen in de OER. Het toetsen is als eigenstandig onderwerp opgenomen in het evaluatieprotocol, waardoor gestructureerde feedback van studenten over elke toets verkregen wordt. Zo houdt de universi teit zicht op en controle over de verdeling van toetsvormen over het gehele curriculum en krijgen studenten de gelegenheid om hun kennis en vaardigheden op uiteenlopende manieren te laten toetsen. Om ook het wetenschappelijk personeel voor te bereiden op de veranderde eisen die aan het toetsen worden gesteld, is tijdens de jaarlijkse studiedag opnieuw ingegaan op het belang van goede toetsing en van feedback tijdens en na de cursus. Ook voor jonge docenten en promovendi die hun Basiskwalificatie Onderwijs (BKO) willen halen is een workshop ingericht die geheel over toetsen en feedback gaat.

Onderwijskwaliteitszorg In de eerste helft van 2011 zijn pilots uitgevoerd voor het digitaliseren van de cursusevaluaties en het variëren van het moment van evaluatie. Aan het begin van het academisch jaar 2011-2012 is de universiteit begonnen met het evalueren van cursussen direct volgend op het tentamen en met het automatiseren van de evaluaties. Door het verhogen van de snelheid en capaciteit van het evaluatie proces is er meer aandacht mogelijk voor de follow-up van evaluaties. Vanwege de verplaatsing van de executive master Zorgethiek en beleid van de Universiteit van Tilburg naar de Universiteit voor Humanistiek per september 2013 is een macrodoelmatigheidstoets uitgevoerd en met succes doorlopen. In maart 2012 volgt de visitatie in het kader van de Toets Nieuwe Opleidingen (TNO). Veel van de voorbereidende werkzaamheden, zoals dossiervorming en het schrijven van de zelfevaluatie, zijn in 2011 verricht.

Rechtsbescherming studenten In oktober 2010 is het digitale klachtenloket van de universiteit opengesteld, overeenkomstig artikel 7.59a van de WHW. Vanaf de datum van openstelling tot 1 november 2011 zijn twaalf klachten binnengekomen over uiteenlopende zaken: rumoer in de bibliotheek in het bijzonder bij en rond de studie- en werkplekken; te laat terugkrijgen van een cijfer; de onbereikbaarheid van een coördinator van een studieonderdeel; de beoordeling van een tentamen en de slechte communicatie over het uitstel van de start van de module. Bij alle binnengekomen klachten heeft de klachtencoördinator met succes een bemiddelende rol gespeeld.


17

stud e nt e n e n q u Ê t e ‘Nationale studentenenquête: UvH opnieuw hoge score’ In 2011 deed de Universiteit voor Humanistiek opnieuw mee aan de Nationale Studentenenquête. Net als andere jaren was de waardering van de studenten voor hun opleiding hoog. De UvH scoorde op tien van de vijftien thema’s significant hoger dan het landelijk gemiddelde. Zo waren de studenten zeer tevreden over het niveau van

de opleiding (4,23 tegenover een landelijk gemiddelde van 3,92), de mate waarin de inhoud stimulerend is (4,35 tegenover 3,76), de actualiteit (4,14 tegenover 3,86), de werkvormen (3,98 tegenover 3,70), de inhoudelijke deskundigheid van docenten (4,52 tegenover 4,18), betrokkenheid van docenten bij de studenten (4,37 tegenover 3,66) en

de mate waarin docenten inspirerend zijn (4,35 tegenover 3,62). Tot slot kregen de vragen over voorbereiding op de beroepsloopbaan een relatief hoge score. Zwakker dan gemiddeld scoorden we op studiefaciliteiten. Er zijn inmiddels maatregelen tot verbetering genomen.

Internationalisering In 2011 ontving de Universiteit het extended charter van het Erasmus Lifelong Learning Programme. Dat maakt het voor docenten en studenten nog aantrekkelijker om in Europees verband onderwijs te volgen dan wel te geven en stages te lopen. In dit kader wordt ook de uitwisseling van visiting professors voor de Graduate School gefaciliteerd.

Alumni De universiteit heeft contacten met haar alumni geïntensiveerd. Zij wil alumni meer betrekken bij de kennisvalorisatie en kennisontwikkeling van de universiteit. Ook dragen alumni bij aan een nauwere afstemming met beroepenvelden en innovatie van het onderwijs en onderzoek van de universiteit. Tegelijk wil de universiteit alumni actiever ondersteunen bij hun verdere beroepsontwikkeling. In 2011 heeft de alumnicoördinator de netwerken van alumni ondersteund, onder andere door gebruik te maken van de mogelijkheden van social media, met discussiegroepen op LinkedIn en een jaarlijks terugkerende alumnidag die goed bezocht werd en hoog gewaardeerd. Ook werd de eerste alumnienquête nieuwe stijl uitgevoerd. Daaruit bleek dat oudstudenten van de universiteit de opleiding als zeer verrijkend hebben ervaren en terugkijkend blij zijn met hun keuze voor de universiteit. Het mastercurriculum werd over het algemeen hoog gewaardeerd. Alumni van de universiteit werken voornamelijk als geestelijk verzorger en als docent. De combinatie van een eigen praktijk met daar naast een deeltijdbaan wordt het meest gezien.

GRADUATE SCHOOL

2 Na het vertrek van professor Hugo Letiche als directeur van het DBA pro gramma Meaning in Organisation werd in 2011 de laatste stap gezet van de integratie van dit programma in de Graduate School van

De Graduate School van de UvH verzorgt een vierjarige promotieopleiding, die wordt afgesloten met een wetenschappelijk proefschrift. Ze biedt afgestudeerde humanistici en andere academisch opgeleide professionals de gelegenheid zich voor te bereiden op een wetenschappelijk beroep dan wel zich verder te professionaliseren door onderzoek binnen de eigen beroepspraktijk. In januari 2010 startte een pilotgroep van 18 deelnemers (waaronder vier assistenten-in-opleiding in dienst van de universiteit). Na beoordeling van hun onderzoeksvoorstel door het College van Promoties zijn 16 deelnemers in 2011 toegelaten tot het tweede jaar van de opleiding. In september 2011 is deze groep uitgebreid met 8 deelnemers vanuit het laatste cohort van de DBA promotieop leiding van de universiteit, zodat het eerste cohort 24 promovendi telt.2 In januari 2011 startte een tweede cohort, met 26 deelnemers. In november 2011 hebben 23 van hen een onderzoeksvoorstel ingediend. Van deze voorstellen werden er 17 door het College van Promoties goedgekeurd en 6 voorstellen werden aangehouden met het advies om het voorstel te verbeteren. Twee deelnemers zijn in 2011 op advies van de Graduate School met de opleiding gestopt. Eén deelnemer heeft nog geen onderzoeksvoorstel ingediend. Begin 2012 is nog een extra deelnemer ingestroomd in dit cohort; het betreffende onderzoeksvoorstel is goedgekeurd. In juni en oktober 2011 zijn twee assessmentrondes gehouden voor het derde cohort. Er deden in totaal 36 kandidaten mee, waarvan er 22 zijn toegelaten. Vier daarvan komen uit het buitenland (twee uit Duitsland, één uit België en één uit Nigeria). Per 1 januari 2012 zijn daarmee in totaal 48 deelnemers aan de uitvoering van hun promotieplan bezig en bereiden 22 deelnemers een promo tieplan voor.

de universiteit.

18


Uit evaluaties door de deelnemers van de Graduate School blijkt dat de inhoud van het programma, de kwaliteit van het onderwijs en de betrokkenheid van het personeel hoog worden gewaardeerd. Ook de gesprekken binnen de peer-groepen, en de mogelijkheid om medestudenten als klankbord te gebruiken, worden als positief ervaren. De belangrijkste aanbevelingen uit de evaluatie zijn het tijdig samenstellen van het begeleidingsteam, internationalisering en maatwerk bij de individuele begeleiding. Deze aanbevelingen zijn in de beleidsvoornemens van de Graduate School voor 2012 verwerkt. Vanwege de onverwacht snelle groei is besloten maximaal 75 promovendi deel te laten nemen. Tevens is de kwaliteit en intensiteit van de begeleiding verbeterd door de vorming van groepen van promovendi rond inhoudelijke zwaartepunten van het onderzoeksprogramma van de universiteit. In 2011 zijn twee visiting professors en een distinguished visiting professor benoemd. Tevens is prof. dr. Frans de Waal bereid gevonden als eerste buitenlandse gast de Vossius wisselleerstoel te bekleden en als keynote speaker op te treden tijdens een internationaal congres in september 2011, getiteld Empathic Bodies, Moral Brains, Complex Science.

OVERIGE OPLEIDINGEN VOOR PROFESSIONALS

Prof.dr. Joachim Duyndam hield op 9 november zijn inaugurele rede De liefde van Alcestis, over relationele weerbaarheid en een hermeneutische levensbeschouwing.

Foto: Jos Kuklewski

De universiteit verzorgt nog andere opleidingen voor professionals. Zo is ze betrokken bij de mas teropleiding Sociale Interventie en de opleiding tot integriteitsfunctionaris. Verder werkt zij samen met de stichting HVO (Humanistisch centrum voor onderwijs en opvoeding) in onderwijs voor de postinitiële hbo-masteropleiding HVO en levensbeschouwing. In 2012 verwacht de universiteit te kunnen beginnen met de premasteropleiding Zorgethiek en beleid. In 2011 is de macrodoelmatigheidstoets afgesloten met positief advies door OCW en de CDHO zodat de overplaatsen van de masteropleiding Zorgethiek en beleid van de Universiteit Tilburg naar de universiteit dichterbij is gekomen. Met het verzorgen van masteronderwijs op het terrein van zorgethiek versterkt de universiteit haar positie op het gebied van praktijkgerichte vra gen rond humanisering en zingeving in organisaties in de zorg, en als een plek waar professionals worden opgeleid en ondersteund in hun proces van normatieve professionalisering.


19

Masteropleiding Sociale Interventie Sinds 2005 biedt het Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie (LESI), in nauwe samenwerking met de universiteit, een academische, postinitiële opleiding aan: de master Sociale Interventie. Deze is bestemd voor ervaren professionals, beleidsmakers, managers en docenten in het sociale domein die hun eigen professionaliteit willen toetsen en vergroten. Door wetenschappelijke kennis te verbinden met praktijkervaring worden nieuwe veranderkundige perspectieven en benaderingen geboden voor complexe maatschappelijke problemen. De opleiding sluit aan bij de toenemende vraag naar hooggeschoolde sociale professionals in deze sector. Naast de academische masteropleiding biedt het LESI ook masterclasses en leertrajecten aan voor speciale doelgroepen. Sinds de start in 2005 doorliepen 98 mensen de masteropleiding in zijn geheel of gedeeltelijk. Ongeveer een derde van hen volgde één of meerdere opzichzelfstaande master classes. Het jaar 2011 stond in het teken van de voorbereidingen van de accreditatieaanvraag bij de NVAO. In dit kader zijn extra studiedagen georganiseerd voor de leden van de curriculumcommissie en is het zelfevaluatierapport opgesteld. Het kwaliteitszorgsysteem is verder ontwikkeld en er is onderzoek gedaan onder de alumni naar het ervaren opleidingsrendement voor hun praktijken.

Humanistisch Vormingsonderwijs De Stichting HVO, het humanistisch centrum voor onderwijs en opvoeding, richt zich op onderwijs, kinderopvang en buitenschoolse opvang, justitie, defensie en uitvaartbegeleiding. Het centrum biedt docenten, opvoeders en begeleiders praktische dan wel theoretische ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van coaching, training en advies. De universiteit werkt op een aantal gebieden nauw samen met de stichting, zoals bij de postinitiële hbo-masteropleiding HVO en Levensbeschouwing. Ook heeft het HVO een leerstoel aan de universiteit, namelijk die van bijzonder hoogleraar Theorie en Praktijk van Educatie in Humanistisch Perspectief, in het bijzonder van Humanistisch Vormingsonderwijs. In 2011 is de masteropleiding HVO met goed gevolg opnieuw geaccrediteerd en opgenomen in het CROHO.

SUMMERSCHOOL, CURSUSSEN EN TRAININGEN Summer/Winterschool Elke zomer organiseert het Kosmopolis Instituut – waarin de universiteit samenwerkt met Hivos, de humanistische organisatie voor ontwikkelingssamenwerking – een summer/winterschool over ont wikkelingssamenwerking en mensenrechten. Meer hierover is te vinden in hoofdstuk 7.

Praktijkcentrum Het praktijkcentrum van de universiteit, Zingeving & Professie, verzorgt korte cursussen en trainin gen voor bedrijven en particulieren. Zie hoofdstuk 6.

Hoger Onderwijs Voor Ouderen De stichting HOVO Utrecht is een samenwerkingsverband van de Universiteit Utrecht, de Hogeschool Utrecht, Hogeschool Utrecht, vestiging Amersfoort, de Faculteit Katholieke Theologie in Utrecht van de Universiteit Tilburg, en de Universiteit voor Humanistiek. In 2011 bood HOVO Utrecht bijna 90 cursussen aan, die werden gevolgd door ruim 2400 cursisten. Het aanbod van de Universiteit voor Humanistiek is gewild. Dat bleek uit relatief veel inschrijvingen en goede evaluaties. In het voorjaar van 2011 verzorgde de universiteit drie cursussen. Christa Anbeek gaf de cursus Seculiere en boeddhistische zingeving aan dood en eindigheid, bestaande uit vijf bijeenkomsten, aan in totaal 64 cursisten. De colleges van de cursus Kracht door dialoog werden gegeven door leden van het onder zoeksproject Geestelijke weerbaarheid en humanisme: Joachim Duyndam, Laurens ten Kate, Abdelilah Ljamai, Christa Anbeek, Michale Elias, Marcel Poorthuis, Bert Gasenbeek en Wouter Kuijlman. Daaraan namen 18 cursisten deel. De colleges van de cursus Goed Ouder Worden werden gegeven door leden van de onderzoeksgroep Goed Ouder Worden: Alexander Maas, Peter Derkx, Anja Machielse, Lena Bendien, Anneke Sools en Martien Schreurs. Daaraan namen 43 cursisten deel. In het najaar verzorgde Laurens ten Kate de cursus Christendom, Humanisme en Atheisme, in zes bijeenkomsten. Deze cursus had 50 deelnemers. Christa Anbeek tenslotte gaf de cursus Overlevingskunst bestaande uit 5 bijeen komsten. Er waren 45 cursisten. De coördinatie van de cursussen was in handen van Mariëtte Braakman (voorjaar) en Paul Boon (najaar).

20


3 O N D E R Z O E K

Het onderzoek van de universiteit is gebundeld in het onderzoeksprogramma ‘Humanisme en Humaniteit in de 21e eeuw’. Het programma diept de twee grondbegrippen van de humanistiek – zingeving en humanisering – verder uit en onderzoekt hun onderlinge samenhang. Daarbij richt het zich op persoonlijke bestaansvragen en actuele maatschappelijke vragen. Het onderzoek beoogt bij te dragen aan de ontwikkeling van een eigentijds humanisme, dat aansluit op de dynamiek en de pluriformiteit van de multiculturele, globaliserende samenleving.

Projecten Om de maatschappelijke en academische betekenis van het onderzoek verder te versterken én beter zichtbaar te maken, is het onderzoek geconcentreerd op vier maatschappelijke probleemgebieden en praktijken in de vorm van vier projecten: • Burgerschap in een interculturele samenleving • Goed ouder worden • Geestelijke weerbaarheid en humanisme • Normatieve professionalisering In de projecten werken stafleden uit verschillende secties samen, zodat perspectieven uit verschillende domeinen van de humanistiek op elkaar worden betrokken. De projecten worden hierna kort getypeerd. Op www.uvh.nl/onderzoek/projecten is meer informatie te vinden. In de bijlage achterin dit jaarverslag vindt u een overzicht van de publicaties van de leden van de onderzoeksgroepen in 2011.

Op 15 september organiseerde de Graduate School een internationale conferentie over Empathic bodies, moral brains, complex science, met een keynote van prof.dr. Frans de Waal, hoogleraar psychologie aan de Emory universiteit in Atlanta en ere doctor van de uni versiteit. foto: Roeland Troost

Foto: Arnaud Mooij

In 2012 zullen de in het onderzoeksprogramma onderscheiden zwaartepunten nader worden afge stemd op de in Europees verband geformuleerde Grand Challenges, de door de KNAW geformuleerde nationale onderzoeksagenda en de op het topsectorenbeleid afgestemde ontwikkeling van onderzoeks programma’s door NWO.


21

Burgerschap in een interculturele samenleving Deze onderzoeksgroep concentreert zich op de complexe relaties tussen nationale en internationale humanistische tradities en bewegingen, en de seculiere erfenis en actualiteit van westerse samen levingen. Voor succesvol onderzoek naar de interculturele status van hedendaagse samenlevingen is een fundamentele studie naar transformaties in de verhouding tussen religie en seculariteit onont beerlijk. Het onderzoek richt zich op de veranderende relatie tussen religie en seculariteit in de 21e-eeuwse, geglobaliseerde wereld, en op de vraag hoe het humanisme in al zijn diversiteit hier op kan reageren. Het draagt zo mede bij aan een herformulering van de betekenis van humanisme als concept én als levende praktijk. De onderzoeksgroep streeft hierbij naar een verbinding van verschillende disciplinaire invalshoeken. Historische, pedagogische, sociaal-politiek-theoretische, filosofische, theologische en letterkundige inzichten en onderzoeksmethoden worden bij elkaar gebracht. Door deze in te zetten in onderzoek naar de dilemma’s en perspectieven van burgerschap levert de onderzoeksgroep een omvattende en genuanceerde bijdrage aan het wetenschappelijke, maatschappelijke en mondiale debat. De onder zoeksgroep werkt daarbij van meet af aan nauw samen met het Kosmopolis Instituut en zijn Promoting Pluralism-programma.

Goed ouder worden: welzijn zingeving en menselijke waardigheid in de levensloop Wat is goed ouder worden? En hoe kan worden bevorderd dat mensen goed ouder worden? Deze vragen staan centraal bij het empirisch sociaalwetenschappelijk onderzoek en normatief filosofisch onderzoek van het project Goed ouder worden.

Congressen, seminars en presentaties georganiseerd door de UvH (2011) Titel

Datum Beschrijving

Organisatie

Zin in beweging 28 jan Dies Natalis: lezingen en workshops over UvH en praktijkcentrum Zingeving& motivatie, zingeving en bewogenheid professie Genen: wat willen we 9 mrt Boekpresentatie en discussie nav bundel van Project Goed ouder worden er mee? prof. dr Peter Derkx over morele vragen rondom genomics Ambivalenties in het 15 mrt Oratie van prof.dr. Roelof Hortulanus, over Sectie Kritische Organisatie sociale domein opdrachtverlening, professionele verant– en Interventie Studies woording en impactanalyse: de noodzaak van meervoudigheid Teaching democracy 23, 25 mrt Lezing en workshop van prof.dr. Walter Parker Sectie Educatie (University Washington Seattle) over ontwikkelen van democratisch besef middels onderwijs Narrative research 31 mrt Internationaal symposium over narratief Sectie Levensbeschouwing, onderzoek Onderzoeksleer, Ethiek en Practica Weerbarstig veranderen 7 april Symposium nav promotie Rob Hundman over Praktijkcentrum Zingeving & professie verandermanagement How can a humanistic 14 april Internationaal herdenkingscongres over het Project Geestelijke Weerbaarheid approach on Islam be belang van een actuele interpretatie van realized? de koran, ter ere van prof.dr. Nasr Abu Zayd Zorgdebat: Van de bomen 28 april Zorgdebat met prof.dr. Andries Baart, Leerstoel Zorgethiek en het bos: innovatie- prof.dr. Anne Goossensen, prof.dr. Frans Universiteit Tilburg/ UvH en concepten voor de zorg Vosman en bestuurders en professionals Stichting Presentie vergeleken en gewogen uit de zorg Ontwikkelingsgerichte 10 mei Lezing van specialist Rudy Vandamme Project Normatieve Professionalisering coaching in organisaties Grip op burgerschap? 11 mei Denkbijeenkomst met de praktijk, over de Sectie Educatie, ism Marnix academie maatschappelijke stage, met inleidingen van dr. Yvonne Leeman, Mirjam Stroetinga en prof.dr. Wiel Veugelers Education and Humanism 27 mei Presentatie van het boek ‘Education and Sectie Educatie Humanism’, met artikelen van internationale auteurs Aloni, Buxarrais, Le Grange, Westheimer, Gora, Yogev, Frydaki, Coene, en UvH mede werkers De Groot, Schreurs, Bakker, Leeman en Veugelers

22


De aanpak is multi- en interdisciplinair, met een inbreng van vooral filo sofische, sociologische, psychologische en organisatiekundige disciplinaire achtergronden en inzichten. Het onderzoek is zowel van theoretische als van praktische aard en speelt op verschillende niveaus: micro (individuen en hun primaire relaties), meso (organisaties en instituties) en macro (organisatie van de levensloop en het politieke en maatschappelijke debat daarover). Het onderzoek betrekt zingeving en humanisering voortdurend op elkaar, vooral in en via het werk van professionals binnen ouderenzorg. De onderzoeksgroep wil een belangrijke aanvulling bieden op het domi nante beleidsmatige, medische en biologische wetenschappelijk onderzoek. Goed ouder worden is een complex fenomeen waarbij de verwevenheid van voornoemde perspectieven met moraal en zingeving nadrukkelijk aan de orde moet worden gesteld. De onderzoeksgroep kwalificeert haar eigen onderzoek als existentiële, kritische gerontologie. Moraal, zingevingsproble matiek en maatschappelijke context worden steeds in hun onderlinge relatie onderzocht. De groep werpt een kritische blik op de mogelijkheidsvoorwaarden en maatschappelijke scripts van ouder worden. Tegelijkertijd onderzoekt ze de mogelijkheden van goed ouder worden op meerdere niveaus: van het individu, de gemeenschap (familie, buurt, verzorgingstehuis) en de institu tie (zorgmanagement). Antwoorden op concrete vragen over autonomie, eindigheid, kwetsbaarheid, menselijke waardigheid, verbondenheid, weer baarheid, welzijn en zingeving mogen bij goed ouder worden niet buiten beschouwing blijven.

Schrijfster Joke Hermsen was een van de sprekers op het congres over existentiële eenzaamheid en zingeving (28 september).

Titel Datum Beschrijving Organisatie Over de beeldvorming 1 juni Onderzoeksmiddag JP van Praag Instituut ism Universiteit van en door religies Tilburg De onderbuik van 10 juni Symposium over angstgevoelens in de samen- Project Burgerschap Interculturele Nederland (deel 2) leving (vervolg op dat van vorig jaar) met oa. Samenleving prof. dr. Hans Boutellier, prof. dr. Eelke de Jong, prof. ir. Klaas van Egmond en dr. Henk Oosterling De kracht van verhalen 5 sep Opening Academisch Jaar over de persoonlijke, UvH wetenschappelijke en levensbeschouwelijke kracht van het verhaal met oa. prof dr. Halleh Ghorashi, bijz hoogleraar Management van Diversiteit en Integratie aan de VU Empathic bodies, moral 15 sep Internationale conferentie over complexiteits- Graduate School brains, complex science denken en de toenadering tussen de humaniora en exacte wetenschappen, met keynote van prof.dr. Frans de Waal (Emory University, US) Literaire kritiek 23 sep Seminar van Netwerk Narratief Onderzoek Sectie Levensbeschouwing, Nederland Onderzoeksleer, Ethiek en Practica Existentiële eenzaamheid 28 sep Symposium voor professionals die in hun werk Project Geestelijke Weerbaarheid en zingeving te maken hebben met eenzaamheid, met dr. Jan Bor, dr. Joeri Calsius, prof.dr. Joachim Duyndam, Eric Ettema, prof.dr. Anne Goossensen, Joke Hermsen, dr. Ton Jorna, dr. Anja Machielse De liefde van Alcestis, 9 nov Oratie van prof.dr. Joachim Duyndam, Project Geestelijke Weerbaarheid over relationele weerbaar- Socrates hoogleraar Wijsbegeerte, in het heid en hermeneutische bijzonder met betrekking tot humanisme, levensbeschouwing mensbeeld, en geestelijke weerbaarheid ‘Liever een dode leeuw 9 dec Symposium over de actualiteit van vrijdenker JP van Praag Instituut ism De Vrije dan een levende hond’ en humanist Leo Polak Gedachte en Leo Polak Stichting Pluralism, biocultural 14 dec Expert seminar over pluralisme debat en Kosmopolis Institute ism Cross Cultural diversity and sustainable duurzaamheid, met oa vertegenwoordigers Foundation (Uganda). development van ministerie van EZ, Wereldnatuurfonds, Hivos, UU, VU Verbeelding en 14 dec Seminar nav nieuwste boek van universitair Sectie Levensbeschouwing, bestaansoriëntatie docent Jan Hein Mooren Onderzoeksleer, Ethiek en Practica


23

De onderbuik van nederland Nederland

Foto: Christiaan Krouwels

In 2010 organiseerde de onder zoeksgroep Burgerschap in de Interculturele Samenleving op de dag vóór de verkiezingen het succes volle symposium De onderbuik van Nederland: baas in eigen onderbuik? Een jaar later, op vrijdag 10 juni 2011, organiseerde ze een vervolg. Onderwerp deze keer was niet alleen de angst voor het vreemde, maar

ook de angst voor de economi sche crisis en de afbraak van onze natuurlijke leefwereld. Aan het symposium werkten mee prof. dr. Hans Boutellier, prof. dr. Eelke de Jong, prof. ir. Klaas van Egmond en dr. Henk Oosterling. “Angst en onbehagen worden vaak aangeduid als ‘onderbuikgevoelens’”, vertelt dr, Martien Schreurs, een van de organisatoren van het symposium. “In de onderbuik van Nederland zijn drie soorten angsten herkenbaar: angst voor vreemdelingen en afbraak van de nationale cultuur, angst voor de economische crisis die ons boven het hoofd groeit en angst voor de vernietiging

van onze natuurlijke leefwereld. Achter deze angsten gaan reële vragen schuil. Hoeveel grip kunnen wij krijgen op onze leefomgeving? Hoeveel onzekerheid kunnen wij verdragen? Hoe gaan wij met onze ‘onderbuikgevoelens’ om? En wat moeten we met onze onderbuik? Die vragen zijn reëel en urgent. Tijdens het symposium gingen we met experts op zoek naar antwoorden op deze vragen. Alle sprekers werden uitgedaagd om vanuit hun eigen invalshoek en expertise mee te denken over mogelijke verbanden tussen de drie invalshoeken op onbehagen.” Aan beide symposia is een themanummer gewijd van het Tijdschrift voor Humanistiek.

Geestelijke weerbaarheid en humanisme Dit onderzoeksproject beoogt de ‘grote strijd’ van Jaap van Praag, founding father van het hedendaagse Nederlandse humanisme, te hernemen. Ervan uitgaande dat levensbeschouwing een belangrijke factor is in de geestelijke weerbaarheid van mensen, wilde hij een humanisme ontwikkelen en bevorderen dat mensen geestelijk weerbaar maakt. De context waarin geestelijke weerbaarheid vandaag urgent is, is aanzienlijk anders dan in de tijd van Van Praag. Toch staan ook nu mensen bloot aan de druk van mas sale verschijnselen. uiteenlopend van consumentisme, culturele vervlakking, prestatiedruk, normerende lifestyle- en opiniedruk tot mediahypes, islamofobie en algehele vreemdelingenangst. Geestelijke weer baarheid is nodig, zodat mensen geen speelbal worden van dergelijke bewegingen en ontwikkelingen. Nodig omdat deze bewegingen en ontwikkelingen bedreigend zijn voor vitale menselijke waarden als vrijheid, verantwoordelijkheid, solidariteit, en zelfs menselijke waardigheid. Het onderzoeksproject Geestelijke weerbaarheid en humanisme doet vanuit dit perspectief onderzoek. Dit bestaat uit historisch onderzoek naar de geschiedenis van het humanisme, empirisch onderzoek naar geestelijke weerbaarheid in relatie tot geestelijke begeleiding én filosofisch onderzoek naar de betekenis van voorbeeldfiguren. Het doel is in de eerste plaats wetenschappelijk. Vanuit historische, filosofische, psychologische, en empirisch-methodologische perspectieven worden de verbanden tussen geestelijke weerbaarheid en humanisme in kaart gebracht, geïnterpreteerd en gereconstrueerd. Hierbij gaat het niet alleen om resilience ofwel geestelijke weerbaarheid als ‘object’ of als thema, maar om een interdisciplinaire resilience benadering, die ten aanzien van diverse praktijken kan worden toegepast, of ‘gecocreëerd’. Het onder zoek heeft daarmee ook maatschappelijke betekenis. Professionals zoals geestelijk begeleiders worden beschouwd als ‘stakeholders’ van het onderzoeksproject. Bij hen leeft sterk de vraag naar inhoudelijke voeding op het gebied van humanisme, humanistische traditie en levensbeschouwing. De onderzoeks groep wil daaraan tegemoet komen, mede omdat geestelijke weerbaarheid een belangrijke doelstelling van geestelijke begeleiding is. Het stakeholderschap impliceert ook dat het onderzoek wordt gevoed vanuit deze praktijken.

Normatieve professionalisering De maatschappelijke context van het onderzoek naar normatieve professionalisering kenmerkt zich door de toenemende aandacht voor de maatschappelijke betekenis en de invloed van professionals, en door de zorgen over de druk en de tegenstrijdige eisen waaraan zij blootstaan. Daarbij gaat het om professionals in een breed scala van maatschappelijke domeinen, variërend van de zorg, het onderwijs en de sociale sector tot de politie, de rechterlijke macht, het bedrijfsleven en technische beroepen.

24


KERNGEGEVENS ONDERZOEK Onderzoekstijd in fte Wetenschappelijk personeel 6.97 Bijzonder hoogleraren 0.55 Werknemer-promovendi 3.03 Totaal 10.55

Wetenschappelijk gerefereerde publicaties en dissertaties Artikelen in gerefereerde tijdschriften 21 Artikelen in proceedings 5 Artikelen in bundels 23 Monografieën 4 Dissertaties 7 Totaal 60 Vakpublicaties Artikelen in tijdschriften 27 Artikelen in proceedings 2 Artikelen in bundels 10 Monografieën 1 Rapporten 1 Totaal 41 Populariserende publicaties Artikelen in tijdschriften 7 Hoofdstukken in bundels 4 Artikelen in week- of dagbladen 2 Totaal 13

Overige resultaten Voor wetenschappers Voor professionals en een breder publiek Redactie bundels 3 2 Artikelen in bundels (eigen uitgave) - 8 Redactie themanummers tijdschriften 5 Oraties 2 Divers (Toolkit) - 1 Audiovisueel materiaal - 7 Boekbesprekingen 2 4 Lezingen 52 86 Poster presentaties 2 0 In de bijlage met de publicatielijst achterin dit jaarverslag zijn de titelbeschrijvingen van deze publicaties te vinden. Een overzicht van lezingen en posterpresentaties kunt u opvragen bij het Bureau onderzoek.

Het onderzoek van de groep is in de eerste plaats gericht op het verhelderen en doordenken van de normatieve componenten in het handelen van professionals en de daarmee verbonden ethische, morele en politieke waarden. Op basis daarvan is het in de tweede plaats gericht op het vergroten van ruimte voor een reflexieve, lerende omgang met de normatieve inhoud van het professionele handelen en de daarmee verbonden waarden. Het onderzoek is niet alleen maatschappelijk bijzonder relevant. Het is ook in twee opzichten wetenschappelijk vernieuwend. In de eerste plaats vanwege de interdisciplinaire verbinding van theorieën en perspectieven, die vaak van elkaar gescheiden blijven. Daarbij gaat het met name om het verbinden van sociologische theorievorming rond professionaliteit en professionalisering in laat-moderne maatschappijen met kritische cultuurfilosofische en sociaal-filosofische perspectieven op het verdringen van morele hulpbronnen in systemische contexten, resulterend in theorieën over


25

persoonlijke zingeving in werk. In de tweede plaats vanwege de bijdrage die het onderzoek levert aan wetenschapstheoretische discussies rond complexiteitsdenken en rond het verbinden van ver schillende vormen van kennis.

Productiviteit Mede op basis van adviezen van de vorige visitatiecommissie zijn in 2011 nieuwe normen ontwik keld. De universiteit wil daarmee met name bewerkstelligen dat er meer publicaties verschijnen in gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften met een zogenaamde impactfactor. Bovendien is het streven in een beperkter aantal tijdschriften te publiceren. Daartoe is een lijst vastgesteld van twaalf zogenaamde high relevance tijdschriften die inhoudelijk aansluiten bij de onderzoeksfocus van de universiteit. Deze normen worden in het voorjaar van 2012 tijdens de midterm review met een commissie van externe deskundigen besproken. In het jaarverslag van 2012 zal worden gerap porteerd over de mate waarin daaraan wordt voldaan.

Financiering Het onderzoek wordt grotendeels gefinancierd uit de middelen die de universiteit via de eerste geldstroom van de overheid ontvangt. Het onderzoeksdeel van de bekostiging is deels afhankelijk van het aantal promoties en het aantal behaalde bachelor- en mastergraden. In 2011 zijn twee aanvragen ingediend bij NWO. Een aanvraag binnen het Mozaïek programma, dat tot doel heeft meer doctorandi uit minderheidsgroepen in de wetenschap te laten instromen, is afgewezen. Een aanvraag bij NWO-Geesteswetenschappen in de vrije competitie is nog in behande ling. Verder heeft NWO drie zogenaamde Veni-aanvragen binnen de Vernieuwingsimpuls in 2011 afgewezen. Deze werden ingediend door gepromoveerde onderzoekers die hun wetenschappelijke carrière aan de Universiteit voor Humanistiek hadden willen voortzetten.

Onderzoekscholen Stafleden participeren in de onderzoekschool Ethiek, in The Netherlands School for Advanced Studies in Theology and Religion (NOSTER) en in het Huizinga Instituut, onderzoekschool voor cultuurgeschiedenis.

Eu-project in latijns-amerika Latijns-amerika

Het project heet het Interuniversity Framework Programme for Equity and Social Cohesion Policies in Higher Education in Latin America (RIAIPE3). Het loopt drie jaar en wordt gefinancierd via het Alfa programma voor LatijnsAmerika van de Europese Unie. Er doen 24 universiteiten mee uit 13 Latijns-Amerikaanse landen, en 9 Europese universiteiten uit Portugal, Spanje, Frankrijk, Italë,

26

Engeland en Nederland. De coördinatie van het project is in handen van de Universidade Lusofona de Humanidades e Technologias in Lissabon. Het programma beoogt met een groot internationaal netwerk van universiteiten bij te dragen aan een hervorming van het hoger onderwijs in Latijns-Amerika. Universiteiten kunnen een belangrijke rol spelen in het bevorderen van gelijke kansen, rechtvaardigheid en democratie. Hoogleraar Educatie prof. dr. Wiel Veugelers werkt namens de Universiteit voor Humanistiek mee aan het theoretisch kader van het onderzoeksprogramma. Ook reikt hij good practices aan bij het bevorderen van kritisch democratisch burgerschap, het vormen van netwerken van universiteiten en


scholen, en het begeleiden van studenten met een niet-academische achtergrond. Dit project biedt de Universiteit voor Humanistiek interessante mogelijkheden voor verdere samenwerking op het gebied van onderwijs en onderzoek met de belangrijkste universiteiten in Latijns-Amerika. Informatie: http://www.riaipe-alfa.eu

Foto‘s: Arnaud Mooij

In 2011 startte de Universiteit voor Humanistiek haar deelname aan een groot ontwikkelings- en onderzoeksproject van de Europese Unie. In dit project werken meer dan dertig Latijns-Amerikaanse en Europese universiteiten samen aan meer sociale gelijkheid in het hoger onderwijs in Latijns-Amerika.

Foto: HHC

Alfons Nederkoorn verdedigde op 28 september zijn proefschrift Het vergrootglas van de geest, een vergelijkende studie over het denken van J.P. van Praag en hedendaagse auteurs over humanisme in relatie tot spiritualiteit.

Promotieonderzoek In 2011 zijn zeven wetenschappers aan de universiteit gepromoveerd. Frits Bosman, Loes Houweling, Robert Earhart, Vincent Pieterse en Yvonne Bünger namen deel aan het PhD programma Meaning in Organization. Alfons Nederkoorn en Joeri Calsius waren als buitenpromovendus aan de universiteit verbonden. De titelbeschrijvingen van hun dissertaties zijn te vinden in de bijlage met het overzicht van publicaties opgenomen. Eind 2011 zijn aan de universiteit 107 actieve promovendi geregistreerd, van wie er 91 goedkeuring kregen van het College voor Promoties voor hun onderzoeksvoorstel. Van de voorstellen zijn er 14 nog in behandeling en 2 promovendi moeten nog een voorstel indienen. Een klein deel van deze promovendi is als werknemer in dienst van de universiteit. Zij worden inmiddels grotendeels opgeleid in de eigen Graduate School (zie elders in dit jaarverslag). Zij kunnen waar nodig een deel van hun opleiding bij een onderzoekschool volgen. De meeste promovendi zijn zogenaamde contractpromovendi die als zodanig deelnemen aan het opleidingsprogramma van de Graduate School of het programma Meaning in Organizatio (MiO). Het laatstgenoemde programma is met ingang van 2011 beëindigd. Acht promovendi die aan die opleiding begonnen, zijn overgestapt naar de Graduate School. De anderen worden verder individueel begeleid. Tot slot is er een afnemend aantal buitenpromovendi dat niet aan het opleidingsprogramma van de Graduate School deelneemt, maar individueel wordt begeleid door hoogleraren van de universiteit. Actieve promovendi per 31-12-2011 PhD MiO Graduate School Overig Totaal Werknemerpromovendi - 4 3 7 Contractpromovendi 35 44 - 80 Buitenpromovendi - - 21 21 Totaal 35 48 24 107


27

4 BEDRIJFSVOERING EN P E R S O N EE L Bekostigingsstelsel Sinds 2009 verloopt de bekostiging van de universiteit volgens dezelfde systematiek als bij de andere bekostigde universiteiten. De omvang van de rijksbijdrage hangt daarbij af van het aantal te bekostigen eerstejaarsstudenten en het aantal te bekostigen getuigschriften. De bekostiging is dus sterker dan voorheen onderhevig aan fluctueringen door de variërende studenteninstroom en rendementen. De komende jaren moet de universiteit bovendien rekening houden met een lagere rijksbijdrage en extra bezuinigingen, zoals de beoogde maatregelen ten aanzien van langstudeer ders. Om daar in de bedrijfsvoering beter op te kunnen anticiperen is een scenario ontwikkeld dat het maken van integrale meerjarige calculaties faciliteert.

AO/IC en treasurystatuut In 2011 is de in 2010 beschreven administratieve organisatie en de interne controle (AO/IC) vastgesteld. Ook is een treasurystatuut beschreven en vastgesteld. De aanbevelingen in het rapport AO/IC worden vanaf 2011 stapsgewijs doorgevoerd.

Verzuimbeleid In 2011 is extra aandacht besteed aan het verzuimbeleid als onderdeel van het arbo- en personeels beleid. Het verzuimbeleid omschrijft maatregelen ter bevordering van de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van personeel. Het draagt bij aan het scheppen van een optimaal werkklimaat in over eenstemming met de WIA, Arbowet, Wet Terugdringing Ziekteverzuim, Ziektewet, Wet Verbetering Poortwachter en overige relevante regelgeving. Randvoorwaarden en prioriteiten zijn nader gepreciseerd. Dit betreft onder meer de aanwezigheid van een verzuimprotocol en inzet van de preventiemedewerker, deskundigheidsbevordering voor leidinggevenden door verzuimtraining en intervisie, het voeren van een goede betrouwbare ver zuimregistratie en -analyse en regelmatig overleg met de bedrijfsarts.

Ziekteverzuim

Foto: Jos Kuklewski

In 2011 bedroeg het ziekteverzuim 5,9 procent, een stijging ten opzichte van 2010 van 1,4 procent (4,5 procent in 2010). Het verzuimpercentage wordt, evenals in 2010, met name bepaald door het aantal langdurig zieken. In 2011 is het ziekteverzuimprotocol geactualiseerd en binnen de organisatie gecommuniceerd.

28


Mobiliteit In de loop van 2011 hebben vijf vaste medewerkers de universiteit verlaten wegens pensionering, andere werkgever of persoonlijke redenen. De hierdoor ontstane vacatures zijn in 2011 deels opgevuld.

Bezoldiging leden college van bestuur Leden van het College van Bestuur zijn als gewoon hoogleraar verbonden aan de universiteit. Voor het lidmaatschap van het college van bestuur worden zij als volgt bezoldigd:

Personeel Personeelsbezetting wetenschappelijk personeel peildatum 31-12-2011 Aantal fte Aantal fte Aantal fte Categorie Vrouw Vrouw Man Man Totaal Totaal Promo 5 4,20 2 1,80 7 6,00 Doc/ond 8 2,54 5 1,89 13 4,43 Ud 7 4,80 7 4,85 14 9,65 Uhd 2 1,50 3 2,40 5 3,90 Hl 2 2,00 4 3,10 6 5,10 Bhl - - 6 1,20 6 1,20 Totaal 24 15,04 27 15,24 51 30,28

Personeelsbezetting ondersteunend en beheerspersoneel peildatum 31-12-2011 Aantal fte aantal fte Aantal fte Functieniveau Vrouw Vrouw Man Man Totaal Totaal Sa 13 2,11 4 0,8 17 2,91 II 8 3,2 8 3,69 16 6,89 III 11 6,4 4 3,00 15 9,40 IV 6 3,3 7 4,713 13 8,01 V 1 0,70 2 1,40 3 2,10 Totaal 39 15,71 25 13,60 64 29,31 Legenda: Sa studentassistentschaal II

wml, inleen & schaal 4-6

III

schaal 7-9

IV schaal 10-12 V

schaal 13-14

Leeftijdsopbouw personeelsbestand peildatum 31-12-2011 personen Categorie wp obp Totaal <36 jaar 7 27 34 36-45 jaar 6 6 12 46-55 jaar 13 16 29 56-65 jaar 16 10 26 > 65 jaar 3 0 3

Ziekteverzuim over 2011 % Categorie Kort 0,55 Middellang 0,53 Lang 4,88 Totaal 5,96 Legenda: kort

< 1 wk

Middellang 1-6 wkn Lang

> 6 wkn


29

5 B I B L I O T H EE K

De bibliotheekdienstverlening van de universiteit is in een meerjarenovereenkomst ondergebracht bij de Universiteitsbibliotheek Utrecht (UBU). Het aantal uitleningen uit de eigen collectie bedroeg inclusief uitleningen via andere locaties van de UBU 7210. Dat betekent een lichte toename ten opzichte van 2010 (6706). Het aantal uitleningen via de uitleenbalie van de universiteit (inclusief items uit andere collecties) nam ook licht toe van 4026 naar 4357. Het gebruik van het interbibliothecair leenverkeer is in de loop van 2011 gemoderniseerd. De gebruiker kan nu zelf, met behulp van een persoonlijk krediet, plaats-en-tijd-onafhankelijk in Picarta aanvragen indienen. Het materiaal kan zowel op de universiteit als op een persoonlijk adres worden afgeleverd. In 2011 zijn 636 nieuwe boeken (titels) aangeschaft. In 2010 waren dit er 500. Het aantal abon nementen op periodieken bleef vrijwel constant op ruim 100. Maandelijks werd een (digitale) aan winstenlijst verspreid van nieuwe boeken onder medewerkers en studenten. Eind 2011 is een gebruikersonderzoek uitgezet. Het plaats-en-tijd-onafhankelijk beschikbaar stellen van digitale bestanden en tijdschriften kon ook in 2011 niet worden gerealiseerd. In 2011 is het onderwijs in bibliotheekvaardigheden gestroomlijnd. Het bibliografisch programma Refworks is verder verspreid onder met name de studenten en het gebruik van het programma is gestimuleerd en verbeterd door cursussen en voorlichting. De vakspecialist humanistiek verzorgde het onderwijs in bibliotheekvaardigheden voor de drie bachelorjaren, de minorgroepen en voor studenten van de Graduate School. In 2010 werd Refworks aangeschaft. Inmiddels zijn er 272 accounts voor dit programma geactiveerd. Dit is bijna een verdubbeling ten opzichte van de 140 accounts in 2010.

Foto: Lilian van Rooij

De Bibliotheekcommissie bestond uit Laurens ten Kate, Marco Otten, Fernando Suarez Muller, Anneke Sools, student (vacature) en Bert Gasenbeek (voorzitter). De vakspecialist Peter Hermans is adviseur.

30

Universiteit UNIVERSITEIT voor VOOR Humanistiek HUMANISTIEK – JAARVERSLAG 2011 2011

6 P R A K T I J K CE N T R U M Z I N G EV I N G & P R O F E S S I E De universiteit heeft haar derdegeldstroomactiviteiten ondergebracht in het praktijkcentrum Zingeving & Professie. De missie van dit praktijkcentrum is bij te dragen aan processen van zingeving en humanisering in beroepspraktijken en organisaties. Dit doet het centrum door trainingen, programma’s, workshops, theater, conferenties en coaching. Het praktijkcentrum biedt een organisatorisch platform voor alle derdegeldstroomactiviteiten van de universiteit. Daarnaast initieert het centrum nieuw aanbod en ontwikkelt nieuwe werkvormen in samenspraak met potentiële afnemers.

Trainingen en programma’s In 2011 heeft het Praktijkcentrum negen trainingen aan de universiteit verzorgd op het gebied van kwa litatieve onderzoeksmethoden, drie daarvan in samenwerking met het netwerk KWALON. De trainingen zijn gevolgd door onderzoekers van Nederlandse universiteiten en hogescholen en van onderzoeksbu reaus. Ook zijn twee incompanytrainingen gegeven in opdracht van de Hogeschool Amsterdam en de Technische Universiteit Delft. Het programma Zingeving en Macht in Organisaties is tweemaal verzorgd. In opdracht van de Unie van Vrijzinnige Verenigingen Brussel is tweemaal een incompanymodule voor moreel consulenten gegeven. En in opdracht van de gemeente Rotterdam is een tweedaagse incompa nytraining Macht en Leiderschap ontwikkeld en begeleid.

Lezingen, colleges en workshops Door medewerkers van de universiteit zijn via het Praktijkcentrum lezingen, colleges en workshops ver zorgd in opdracht van onder meer VGVZ, Steinmetz de Compaan, Stichting Palliatieve Zorg, Jeugdzorg, Movisie, UMC Groningen, Vilans, Hogeschool Arnhem en Nijmegen, Stichting Kompassie, Stichting Filosofie en Psychiatrie, Humanistisch Verbond de Griftvallei, Nijenrode en Business School Amsterdam.

Prof.dr. Andries Baart verzorgde de keynote op de 22e Dies Natalis, die gevierd werd op 28 januari. Thema van de middag was Zin in beweging.

Coaching In opdracht van het Humanistisch Verbond heeft het Praktijkcentrum een coachingstraject Learning Communities Moreel Beraad ontwikkeld. Dit traject is gestart in november en loopt door in 2012. Vier groepen huma nistisch geestelijk verzorgers volgen het traject. Iedere groep bestaat uit acht tot tien deelnemers. Daarnaast heeft het centrum enkele individuele coachingstrajecten begeleid en een teamcoachingstraject in opdracht van het Westfries Gasthuis. Ook werd de zogenaamde koplopersgroep van het Humanistisch Verbond begeleid.

conferenties en symposia In 2011 organiseerde het praktijkcentrum de diesviering Zin in Beweging voor zo’n 130 deelnemers, en het symposium Weerbarstig veranderen voor ongeveer 70 deelnemers. Daarnaast leverde het bijdragen aan het symposium rond existentiële eenzaamheid aan de universiteit en aan een interne conferentie van de dienst HGV Defensie.

Foto: Wim Oskam

Toetstheater Het Toetstheater is een groep trainer-acteurs, waaronder ook een docent van de universiteit, die casuïstiek uitspeelt met regieaanwijzingen uit het publiek. Het Toetstheater verzorgt voorstellingen in zorgorganisaties. In 2011 heeft het 13 opdrachten van zorgorganisaties verworven en uitgevoerd.


31

7 H E T K O S M O P O L I S I N S T I T U ut In het jaar 2011 nam Caroline Suransky het directeurschap van het Kosmopolis Instituut over van Henk Manschot die deze functie zeven jaar bekleedde. Het samenwerkingscontract met het Humanistisch Instituut voor Samenwerking met Ontwikkelingslanden (Hivos) voor de derdegeldstroomfinanciering van het Pluralisme Kennisprogramma werd verlengd voor de periode 2011-2013.

De achtste editie van de jaarlijkse Kosmopolis summer/winterschool vond plaats in Bloemfontein, ZuidAfrika en werd georganiseerd in samenwerking met het International Institute for Studies in Race, Reconciliation and Social Justice van de University of the Free State. Naast masterstudenten van de universiteit waren er deelnemers uit Indonesië, India, Oeganda en Zuid-Afrika. Het Kosmopolis Instituut startte een samenwerkingsverband met de University of the Free State. Caroline Suransky accepteerde een uitnodiging voor een fellowship van drie maanden aan het International Institute for Studies in Race, Reconciliation and Social Justice. In het najaar van 2011 nam de universiteit deel aan het internationale Formula I studentenuitwissselingsprogramma en ontving een groep Zuid-Afrikaanse bachelorstudenten van de University of the Free State voor een onderwijskundig en cultureel programma van twee weken. Vier jonge buitenlandse onderzoekers die verbonden zijn aan het Pluralisme Kennisprogramma continueerden hun promotieonderzoek aan de Graduate School van de universiteit. Hun promotie wordt begeleid door – bij MOU contractueel geregelde samenwerking tussen – UvH hoogleraren en medewerkers van het Kosmopolis Instituut, het Centre for the Study of Culture and Society (India), Gadjah Mada University (Indonesië) en Uganda Martyrs University (Oeganda). De Pluralisme PhD- groep kwam in het najaar samen voor een intensieve onderwijsweek in het Centre for the Study of Culture and Society in Bangalore, India en volgden colleges van verschillende promotoren in het Pluralisme Kennisprogramma. In de Pluralism Paper Series verschenen drie nieuwe publicaties. Eén van Hilde van ’t Klooster en Elise van Alphen onder de titel Exploring New Sites of Social Transformation – Conversations with the founder members of the Patna Collective in India. Een tweede van Emily Drani, Santa I Kayonga and John De Coninck, medewerkers van Kosmopolis partnerinstituut de Cross Cultural Foundation of Uganda, getiteld The Family: at the Heart of Managing Cultural Diversity. Conversations with 35 Ugandan leaders and rural women and men, en ten slotte een paper van de Indiase promovendus Khalid Anis Ansari getiteld Pluralism, Civil Society and Subaltern Counterpublics – Reflecting on contemporary challenges in India through the Case-Study of the Pasmanda Movement. In het kader van kennisvalorisatie deed Kosmopolis in 2010 uitgebreid onderzoek naar maatschappe lijke praktijken van pluralisme en ontwikkelde de in 2011 verschenen Pluralism Tool Kit, bedoeld voor studenten en civil society organisations in het Zuiden. In 2011 werden een aantal workshops en seminars georganiseerd. In samenwerking met prof. Melanie Walker van de University of Nottingham werd voor de Human Development and Capability Association een workshop Human Development Pedagogy gegeven. Daarnaast organiseerde het Kosmopolis instituut de expertseminar Pluralism, Bio-cultural Diversitity and Sustainable Development. Het seminar is onderdeel van een nieuw pilotinitiatief van Kosmopolis op het gebied van pluralisme en duurzame ontwikkeling waarin culturele aspecten van duurzaam samenleven centraal staan.

32


kinderen van nelson mandela Vijf studenten van de University of the Free State (UFS) in Zuid-Afrika volgden van 23 september tot 7 oktober 2011 een uitwisselings programma aan de Universiteit voor Humanistiek.1 Het uitwis selingsprogramma maakt deel uit van het zogenaamde Formula One initiatief van de Zuid-Afrikaanse universiteit. Met dit programma wil de UFS studenten over de grens laten kijken en hen kennis en ervaringen uit laten wisselen over thema’s als discriminatie, ver zoening en integratie. Zo worden zij voorbereid op leidinggevende functies in een Zuid-Afrika van ná de apartheid.

Ze noemen jullie generatie ook wel Mandela’s kinderen? Wat betekent dat voor jou? Wij zijn geboren in de periode dat Mandela werd vrijgelaten. Daarom noemen we hem ook wel onze vader. Hij is de man die het mogelijk maakte dat wij konden opgroeien in een ander ZuidAfrika, een Zuid-Afrika van ná de apartheid. Dus ja, ik voel me ook een kind van Mandela. Voel je dan geen onnodige druk door zo’n benaming? Nee, ik voel wel een druk, maar dat is ook nodig. Het geeft onze generatie een bijzondere motivatie en focus om ons op te richten. Deze druk is goed, want we willen een nieuwe weg inslaan. We willen niet terug naar de verhoudingen van die tijd.

Wat heb je tijdens deze reis over jezelf geleerd? Dat ik veranderingen mogelijk kan maken door te praten. Na dit bezoek aan Nederland durf ik met meer vertrouwen mijn mond open te doen. Ik ben dan misschien niet de allerslimste op deze wereld, maar ik kan mijn talent om te spreken inzetten. Ik ga met meer zelfvertrouwen terug. Denk je dat je deze veranderingen ook echt meeneemt? Je gaat wel weer terug naar hetzelfde oude leventje, met dezelfde mensen? Ik geloof wel dat het mogelijk is om te veranderen. Je kunt jezelf bijvoorbeeld drie doelen stellen, en deze echt deel laten worden van je leven. Het gaat er eigenlijk om dat je slechte gewoontes omzet in goede gewoontes en je in beweging komt. Op de een of andere manier ga ik mijn weg wel vinden. Dat kan moeilijk zijn, maar lukt met de juiste instelling. En door mensen op te zoeken die je inspireren en motiveren. Dan heb je het gevoel dat je er niet alleen voor staat.

Foto‘s: Lucas van der Wee

De groep UFS-studenten was gemêleerd in achtergrond, huidskleur en moedertaal. De studenten hadden op zeer uiteenlopende scholen – arm en rijk – middelbaar onderwijs gevolgd en studeren nu aan verschillende faculteiten binnen de UFS. Tijdens hun verblijf hier volgden ze gezamenlijk onderwijs met humanistiekstudenten, gingen ze op excursie, en voerden ze uitgebreide gesprekken. Het

programma werd verzorgd door het Kosmopolis Institute, in samenwerking met de onderwijsafdeling. Humanistiekstudent Kevin Pijpers sprak met hen na afloop van het programma.

1 De UvH sluit met haar deelname aan bij een groot internationaal netwerk van universiteiten in de Verenigde Staten (waaronder New York University, Stanford, Cornel), Europa (Vrije Universiteit, Universiteit van Gent, American University Paris) en Japan (Tokyo University). Al deze universiteiten ontvangen dit najaar een groep Zuid-Afrikaanse UFS-studenten. Ook neemt de UvH in 2012 met een aantal medewerkers en studenten deel aan een internationale conferentie van dit netwerk, in Zuid-Afrika.


33

8 J.P. VAN PRAAG INSTITUUT V O O R O N D E R Z O E K NAAR De GESCHIEDENIS VA N H E T H U M A N I S M E De Universiteit voor Humanistiek heeft in januari 2009 het J.P. Van Praag Instituut opgericht dat zich toelegt op bestudering van de geschiedenis van het humanisme in Nederland. In 2011 vond de eerste promotie plaats van een medewerker van het Van Praag Instituut. Op 28 september promoveerde Alfons Nederkoorn bij prof. dr. Derkx op het proefschrift Het vergrootglas van de geest; een vergelijkende studie over het denken van J.P. van Praag en hedendaagse auteurs over humanisme in relatie tot spiritualiteit.

Organisatie en bijeenkomsten In 2011 is een tweetal drukbezochte publieksbijeenkomsten gehouden. Op 21 oktober vond de bij eenkomst De Voortdurende actualiteit van Jaap van Praag plaats, georganiseerd met het Humanistisch Historisch Centrum. Het was dit jaar honderd jaar geleden dat Jaap van Praag (1911-1981) werd gebo ren. In een gevarieerd programma gingen de sprekers in op de biografische, organisatorische, filosofi sche, politieke en wetenschappelijke aspecten van het denken en handelen van Jaap van Praag. Op 9 december organiseerde het Van Praaginstituut het symposium Liever een dode leeuw dan een levende hond rond de Joodse rechtsfilosoof, vrijdenker en humanist Leo Polak (1880-1941). Het was op die dag precies zeventig jaar geleden dat Polak in het concentratiekamp Sachsenhausen overleed. Het sympo sium, georganiseerd met de Vrije Gedachte en de Leo Polak Stichting, besteedde uitgebreid aandacht aan de betekenis van Polak voor het vrijdenken en het moderne humanisme. Tevens werd de bundel Liever een dode leeuw dan een levende hond, onder redactie van Bert Gasenbeek, gepresenteerd.

Onderzoek Lopende promotieonderzoeken: • Hervormers van zedelijkheid. De politieken van de humanistische en homoseksuele beweging in naoorlogs Nederland (1945-1985), door drs. Elise van Alphen. • Vrijdenkers, humanisme en educatie in de periode 1850-1970: door drs. Vincent Stolk; • Oorsprong, grondslagen en ontwikkeling van humanistisch geestelijk raadswerk: door drs. Wouter Kuijlman. Buitenpromovendi: • Het vergrootglas van de geest: een vergelijkende studie over het denken van J.P. van Praag en hedendaagse auteurs met betrekking tot humanisme in relatie tot spiritualiteit: door drs. Alfons Nederkoorn; • Rudy Kousbroek als representant van de humanistische traditie en als voorbeeldfiguur voor humanisten: door drs. Rudy Schreijnders. • Jan Sulman, geassocieerd onderzoeker sedert medio 2011, doet godsdiensthistorisch onderzoek naar de negentiende-eeuwse theologische discussie over geloof en wetenschap. Meer in het bij zonder gaat om de polemische bijdrage van Johannes van Vloten (1818-1883) in deze kwestie.

Projecten Het medio 2010 door dr. Henk Voets begonnen onderzoeksproject Socaal humanisme werd in 2011 voortgezet. Hierin wordt onderzoek gedaan naar de publicaties van de humanisten Max Rood, Arie den Broeder en Aad van Oosten teneinde de sociaal-politieke kant van het hedendaagse humanisme kritisch te bezien. Naar verwachting wordt het project in 2012 met een artikel en een bijeenkomst afgerond. Op verzoek van De Vrije Gedachte is een bijeenkomst en een publicatie rond de verhouding tussen de Vrije Gedachte en het Humanistisch Verbond in de periode 1945-1965 in voorbereiding.

34


9 F inan c i e e l v e rslag S ti c hting U ni v e rsit e it v oor H umanisti e k TOELICHTING Financieel resultaat 2011 Het jaar 2011 is met een positief resultaat afgesloten van € 108.389,-. Begroot was een positief resultaat van € 13.000,-. De belangrijkste afwijkingen (vergelijking tussen realisatie en begroting 2011) zijn toe te schrijven aan de volgende posten aan de batenzijde: Hogere Rijksbijdrage € 31.000,Hogere inkomsten college-, cursus en examengelden € 327.000,Lagere inkomsten werk derden € 342.000,Hogere overige baten € 340.000,De hogere inkomsten van de collegegelden betreffen de college- en inschrijvingsgelden van Zingeving & Professie, DBA en de Graduate School. De lagere inkomsten ‘Werk Derden’ worden overwegend veroorzaakt door de lagere HIVOS bijdrage en is toegelicht bij de baten. De toename ‘overige baten’ is onder meer het gevolg van baten van verkoop studie- en onderwijs materiaal en opbrengsten restauratieve voorzieningen en opbrengsten ruimteverhuur. Aan de lastenzijde zijn de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting voornamelijk toe te schrijven aan de volgende posten: Lagere personeelslasten € 28.000,Hogere afschrijvingen € 55.000,Hogere overige lasten € 171.000,De lagere personeelslasten in 2011 vallen toe te schrijven aan het niet dan wel vertraagd opvul len van vacatures. Er wordt op de UvH geen onderwijs uitbesteed. Hogere afschrijvingskosten ten opzichte van de begroting is het gevolg van een aantal technische aanpassingen aan het gebouw in 2011 waaronder het vervangen van de radiatorkranen. Voor de afschrijving op het pand wordt de componentenmethode toegepast. Hoger uitgevallen ‘overige lasten’ houden voornamelijk verband met uitgaven in het kader van uitgaven voor extern advies ten behoeve van het reorganisatietraject en hogere lasten ten behoeve van bedrijfsgenees kundige zorg. Bij dit positief resultaat van € 108.389,- moet specifiek worden aangegeven dat het in 2011 begrote bedrag van € 80.000,- niet is uitgegeven omdat het meerjaren onderhoudsplan niet op tijd gereed was. Wij zullen bezien of het onderhoudsplan versneld moet worden uitgevoerd of een temporisatie tot de mogelijkheden behoort. In algemene zin moet worden gememoreerd dat: - aan de lastenkant een ‘hand op de knip’ beleid is gevoerd, zowel bij het aanstellen van nieuw personeel als bij de aanwending in de sfeer van inventaris en apparatuurkosten; - de reeds in 2010 ingevoerde geclausuleerde vacaturestop, met als doel de formatieomvang van het personeelsbestand binnen het niveau van het vastgestelde formatieplan te houden, in 2011 effectief is geweest (vacaturevoordeel); - met ingang van 2009 door de minister van OCW de dynamisering van de bekostiging is doorge voerd, met als gevolg een grotere onzekerheid (plus of min) over de omvang van de rijksbijdrage. Het positieve exploitatiesaldo 2011 is volgens bestaand beleid toegevoegd aan de algemene reserve. Het totaal eigen vermogen nam hierdoor toe tot € 4.507.597,-. Hiermee komt de solvabiliteitsratio op 72%, ruim boven de door het ministerie van OCW gehanteerde signaleringsgrens van 40%.


35

De reserve positie is daarmee op een aanvaardbaar niveau gebleven. De current ratio bedroeg 0,9. De kasstromen zijn vooralsnog stabiel en er zijn geen aanvullende financierings-behoeften.

Treasury De UvH belegt niet in effecten of derivaten. Liquide middelen zijn ondergebracht in zo hoog moge lijk renderende, direct opvraagbare, renterekeningen. In 2011 is het ‘Financierings- en Beleggingsstatuut voor de Universiteit voor Humanistiek’ gewijzigd en in februari 2012 door de Raad van Toezicht vastgesteld.

Vooruitblik Het regime van dynamische bekostiging, waaronder de UvH nu wordt gefinancierd vanuit het Ministerie van OCW, brengt onder andere met zich mee dat de rijksbijdrage van jaar tot jaar sterk kan wijzigen. Dit is hoofdzakelijk het gevolg van het bekostigingsdeel dat afhankelijk is van het aantal promoties, dat tot op heden jaarlijks sterk wisselend is. Om deze bekostigingsschommelingen het hoofd te bieden is per 2010 een bedrag van € 186.000,in mindering gebracht uit het vermogen ten gunste van het ‘Egalisatiefonds dynamische bekost ging’. Uitgangspunt van het egalisatiefonds is om het gemiddelde aantal promoties gedurende de periode 2006 t/m 2009 (6 promoties) met ingang van 2010 door te zetten als voortschrijdend gemiddelde gedurende de komende jaren. Door jaarlijkse toevoeging dan wel onttrekking aan deze bestemde reserve zal in de komende jaren evenwichtiger gebudgetteerd kunnen worden. In 2011 is € 93.000,- aan deze reserve onttrokken. De begroting 2012 van de UvH levert een negatief resultaat op van € 213.700 met vergelijkbare tekorten in de jaren daarna bij ongewijzigd beleid. Om de komende jaren tot een sluitende begroting te komen is in 2011 een reorganisatietraject in gang gezet op basis waarvan vanaf 2013, voornamelijk als gevolg van personeelsreductie, in een sluitende begroting zal worden voorzien.

Begroting 2012 De bestuurlijk goedgekeurde begroting 2012 ziet er als volgt uit: Begroting 2012 (in Euro’s) BATEN Rijksbijdragen 4.567.000 College-, cursus-, examengelden 650.000 Baten werk in opdracht van derden 175.000 Deelnamebijdrage 200.000 Verhuur en kantine opbrengsten 143.000 Overige baten 150.000 Totale baten 5.885.000 Lasten Personeelslasten 4.166.000 Inleen 420.000 Huisvestingslasten, facilitair en kantine 200.000 Communicatie 71.000 Overige lasten 1.043.700 Totale lasten 5.900.700 Afschrijvingen 291.000 Egalisatiefonds dynamische bekostiging -93.000 Resultaat -213.700

36


Overzicht declaraties Bestuursleden 2011 Op grond van de regeling van OCW inzake transparantie declaraties en declaratievoorschriften zijn onderstaand de declaraties opgenomen van het College van Bestuur over 2011. De declaraties zijn in overeenstemming met de interne declaratierichtlijnen van de Universiteit voor Humanistiek. (x €1) H. Alma G. Lensvelt Representatiekosten 1.025 0 Reiskosten: Binnenland 1.402 76 Buitenland 0 0 Overige kosten 3.389 0 Totaal 5.816 76

Foto: Wim Oskam

Het College van Bestuur van de Universiteit voor Humanistiek Utrecht, 23 mei 2012


37

38


jaarr e k e ning 2 0 1 1


39

BALANS PER 31 DECEMBER (in euro’s) na resultaatbestemming ACTIVA 2011 2010 Vaste activa Materiële vaste activa (1) 4.761.156 5.018.979 Immateriele vaste activa (2) 23.028 Vlottende activa Vorderingen (3) 259.356 171.122 Liquide middelen (4) 1.310.568 980.092 1.569.925 1.151.214 TOTAAL ACTIVA 6.354.109 6.170.193 PASSIVA Eigen Vermogen (5) 4.507.597 4.399.208 Voorzieningen (6) 196.079 181.237 Kortlopende schulden (7) 1.650.432 1.589.749 TOTAAL PASSIVA 6.354.109 6.170.193

STAAT VAN BATEN EN LASTEN (in euro’s) na resultaatbestemming Rekening Begroting Rekening 2011 2011 2010 BATEN Rijksbijdragen (8) 4.965.101 4.934.000 4.947.279 College-, cursus-, examengelden (9) 923.517 596.000 1.095.299 Baten werk in opdracht van derden (10) 206.314 580.000 547.906 Overige baten (11/12) 528.044 180.000 459.066 TOTALE BATEN

6.622.976 6.290.000 7.049.550

LASTEN Personeelslasten (13) Afschrijvingen (14) Huisvestingslasten (15) Overige lasten (16/17)

4.936.428 317.318 190.323 1.088.331

TOTALE LASTEN

6.532.401 6.277.000 6.992.431

5.142.531 300.823 174.802 1.374.275

SALDO baten en lasten

90.575 13.000 57.119

Financiële baten en lasten (18)

17.814 - 5.182-

RESULTAAT

40

4.911.000 262.000 187.000 917.000


108.389 13.000 51.937

KASSTROOMOVERZICHT (bedragen x euro 1.000) 2011 2010 Saldo baten en lasten 91 57 Aanpassingen voor: – Afschrijvingen 317 301 – Mutaties voorzieningen 15 12 332 313 Verandering in vlottende middelen – voorraden 0 2 – vorderingen – 88 – 28 – schulden 61 29 – 28 3 Kasstroom uit bedrijfsoperaties 395 373 Ontvangen rente 22 29 Betaalde rente 4 34 18

–5

Kasstroom uit operationele activiteiten 413 368 Investering materiële vaste activa Desinvestering materiële vaste activa

– 83 0

– 160 0

Kasstroom uit financieringsactiviteiten – 83 – 160 Mutatie liquide middelen 330 208 Beginstand liquide middelen Mutatie liquide middelen

980 330

772 208

Eindstand liquide middelen

1.310

980


41

TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2011 EN DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2011 Algemeen Statutaire naam: Universiteit voor Humanistiek Gevestigd: Utrecht Rechtsvorm: Stichting

Waarderingsgrondslagen Toegepaste standaarden De jaarrekening is opgesteld volgens de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs. In deze regeling is bepaald dat de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving (in het bijzonder RJ 660 Onderwijsinstellingen) van toepassing zijn en met inachtneming van de daarin aangeduide uitzonderingen. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economi sche voordelen naar de organisatie zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voor de bepaling van de afschrijvingen op de gedane investering in het pand aan de Kromme Nieuwegracht 29 is gekozen voor de componentenmethode. De componenten bestaan uit: gebouw, verbouwingen, technische installaties. Baten worden in de staat van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het econo mische potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economische potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en ver plichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaar heid van de bepaling van de waarde. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s, de functionele valuta van de organisatie. De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en ver onderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdu rend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

Financiële instrumenten De financiële instrumenten omvatten vorderingen, geldmiddelen, schulden, overige financieringsver plichtingen en overige te betalen posten. De financiële instrumenten maken deel uit van de zoge noemde handelsportefeuille en worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde.

42


Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. Inventaris en apparatuur boven € 500 worden geactiveerd. Overheidssubsidies worden in mindering gebracht op de kostprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire metho de op basis van de economische levensduur. Op terreinen, materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende afschrijvingsperioden worden hierbij volgens de componentenmethode gehanteerd: • gebouwen : 50 jaar • technische installaties : 25 jaar • verbouwingen : 10 jaar Naast afschrijving via componentenmethode, worden onderstaande afschrijvingsperioden gehanteerd: • inventaris en apparatuur : 5 of 10 jaar Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen.

Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa met een lange levensduur zijn beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen wan neer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige netto kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekom stige kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde.

Voorraden De voorraden boeken en syllabi worden met ingang van 2010 niet meer in de balans opgenomen gezien de gering waarde.

Vorderingen De grondslagen voor de waardering van vorderingen zijn beschreven onder het hoofd financiële instru menten.

Werk in opdracht van derden Te factureren diensten Dit betreft verleende diensten van door derden gefinancierd projecten tegen bestede kosten (bestaande uit directe personele lasten, overige lasten en toegerekende indirecte kosten voor zover door derden vergoed), verminderd met een voorziening voor voorzienbare verliezen en verminderd met gefactu reerde termijnen naar rato van de voortgang van de dienstverlening. Op projectniveau is bepaald in hoeverre diensten nog te factureren zijn dan wel zijn vooruit gefactureerd. Vooruit gefactureerde ter mijnen zijn onder de kortlopende verplichtingen opgenomen. Winstneming door derden gefinancierde projecten is bepaald volgens de ‘percentage of completion methode’. Verwachte verliezen worden onmiddellijk in de staat van baten en lasten opgenomen.

Eigen vermogen Onder het eigen vermogen worden de algemene reserves, de bestemmingsreserves en de bestem mingsfondsen gepresenteerd. De algemene reserve bestaat uit de reserves die ter vrije beschikking staan van het bestuur. Indien een meer beperkte bestedingsmogelijkheid door de organisatie is aange bracht, dan is het aldus afgezonderde deel van het eigen vermogen aangeduid als bestemmingsreserve. Indien een beperking van de bestedingsmogelijkheid is aangebracht door een derde, dat is het aldus afgezonderde deel van het eigen vermogen aangeduid als bestemmingsfonds.


43

Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwach ting noodzakelijk zijn om de verplichtingen en verliezen af te wikkelen. Een voorziening wordt in de balans opgenomen, wanneer er sprake van is dat: a. de rechtspersoon een verplichting (in rechte afdwingbaar of feitelijk) heeft; b. het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nood zakelijk is; en c. er een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van de omvang van de verplichting.

Pensioenen Uitgangspunt is dat de in de verslagperiode te verwerken pensioenlast gelijk is aan de over die periode aan het pensioenfonds verschuldigde pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op balans datum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Verder wordt op balansdatum een voorziening opgenomen voor bestaande additionele verplichtingen ten opzichte van het fonds en de werknemers, indien het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichtingen een uitstroom van middelen zal plaatsvinden en de omvang van de verplichtingen betrouwbaar kan worden geschat. Het al dan niet bestaan van additionele verplichtingen wordt beoor deeld aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst met het fonds, de pensioenovereenkomst met de werknemers en andere (expliciete of impliciete) toezeggingen aan de werknemers. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de beste schatting van de contante waarde van de bedragen die noodzake lijk zijn om de verplichtingen op balansdatum af te wikkelen. Voor een op balansdatum bestaand overschot bij het pensioenfonds wordt een vordering opgenomen als de instelling de beschikkingsmacht heeft over dit overschot, het waarschijnlijk is dat het overschot naar de onderneming zal toevloeien en de vordering betrouwbaar kan worden vastgesteld. De medewerkers van de onderneming vallen onder de CAO Nederlandse Universiteiten. Als gevolg hiervan zijn de pensioenen van de onderneming ondergebracht bij het pensioenfonds voor Overheid en Onderwijs (ABP). De belangrijkste elementen van de pensioenregeling en de dekkingsgraad van het pensioenfonds (marktwaarde van de activa uitgedrukt in een percentage van de technische voorziening op basis van de rekenregels van DNB) zijn opgenomen op de website van het ABP (www.abp.nl).

Kortlopende schulden De waardering van kortlopende schulden is toegelicht onder het hoofd financiële instrumenten

Staat van baten en lasten De staat van baten en lasten is opgesteld op basis van historische kosten. Baten en lasten zijn toe gerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben.

Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en -subsidies Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en -subsidies uit hoofde van de basisbekostiging worden in het jaar waarop de toekenning betrekking heeft, volledig verwerkt als baten in de staat van baten en lasten. Indien deze opbrengsten betrekking hebben op een specifiek doel, dan worden deze naar rato van de verrichte werkzaamheden als baten verantwoord.

Collegegelden De collegegelden worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben, waarbij ervan uit gegaan is dat reguliere onderwijs- en onderzoekstaken gelijkmatig over het collegejaar zijn gespreid. Opbrengsten van les- en cursusgelden worden afzonderlijk weergegeven.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.

44


Materiële vaste activa (1) Pand Meubilair Computers Overige Totaal Stand per 1 januari 2011 Historische aanschafprijs 4.989.748 230.515 289.993 151.953 5.662.209 Cumulatieve afschrijvingen 348.185 96.737 147.601 50.707 643.230 Boekwaarde 1 januari 2011 4.641.563 133.778 142.392 101.246 5.018.979 Mutaties 2011 Afschrijvingen 207.522 21.589 54.992 30.117 314.220 Investeringen 18.641 1.598 36.158 - 56.397 Desinvesteringen - - - - Afschrijving desinvesteringen - - - - Mutaties 2011 – 188.881 – 19.991 – 18.834 – 30.117 – 257.823 Stand per 31 december 2011 Historische aanschafprijs 5.008.389 232.113 326.151 151.953 5.718.606 Cumulatieve afschrijvingen 555.707 118.326 202.593 80.824 957.450 Boekwaarde per 31 december 2011 4.452.682 113.787 123.558 71.129 4.761.156

Immateriële vaste activa (2) Website Stand per 1 januari 2011 Historische aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde 1 januari 2011 - Mutaties 2011 Afschrijvingen 3.098 Investeringen 26.126 Desinvesteringen Afschrijving desinvesteringen Mutaties 2011 23.028 Stand per 31 december 2011 Historische aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2011

26.126 3.098 23.028

Vlottende activa 2011 2010 Vorderingen en transitoria (3) Debiteuren 136.341 98.012 Overige vorderingen 123.015 73.110 Totaal 259.356 171.122 Liquide middelen (4) Bank 1.310.003 979.608 Kas 565 484 Totaal 1.310.568 980.092 Het gehele banktegoed is direct opneembaar.


45

Eigen vermogen (5) Stand 1-1 Bestemming exploitatie Algemene reserve Bestemmingsreserve gebouw Bestemmingsreserve bekostiging Bestemmingsreserve inverdiende gelden

Stand 31-12

1.897.940 241.428 2.139.368 2.146.596 -30.400 2.116.196 186.000 -93.000 93.000 168.672 -9.639 159.033 4.399.208 108.389 4.507.597

Met de bestemmingsreserve gebouw wordt, gedurende 50 jaar, middels een jaarlijkse onttrekking een deel van de afschrijving van het pand Kromme Nieuwegracht 29 gedekt.

Voorzieningen (6) Stand per Dotaties Onttrek- Vrijval Rente mutatie Stand per Kortlopende Langlopende 01.01.11 kingen (contante 31.12.11 Deel < 1jaar Deel > 1 jaar waarde) Personele voorzieningen 175.215 90.831 71.049 - 6.085 188.912 56.917 132.995 Voorziening jubilarissen 6.022 2.016 - - 871 7.167 - 7.167 181.237 92.847 71.049 - 6.956 196.079 56.917 140.162

Wachtgeld Ten laste van deze voorziening worden de kosten gebracht, die ontstaan door wachtgeldverplichtingen. De voorziening is bepaald op basis van de maximale uitkeringsrechten ultimo boekjaar. De contante waarde is bepaald op basis van een indexeringspercentage van 2,3% (CBS-index CAO-lonen gesub sidieerde sector) en een disconteringspercentage van 3,5% gebaseerd op het marktrendement van hoogwaardige ondernemingsobligaties (Financiële dbase Bloomberg). Er bestaat per 31 december 2011 een wachtgeldverplichting voor twee voormalige medewerkers. Verder is een voorziening getroffen voor een langdurig zieke medewerker en drie medewerkers met een werkloosheidsuitkering.

Jubilarissen Werknemers krijgen bij een jubileum (bepaald aantal jaren in dienst) een eenmalige uitkering. Bij de berekening is rekening gehouden met de kans dat werknemers in dienst blijven. De voorziening is contant gemaakt, waarbij een indexeringspercentage van 2,3% en een disconteringsvoet is gehanteerd van 3,5%.

46


Kortlopende schulden (7) 2011 2010 Crediteuren 170.713 150.593 Salarissen, sociale lasten en belastingen Vakantiedagen 319.153 298.745 Vakantietoeslag & eindejaarsuitkering 145.438 143.383 Loonheffing en premies 214.798 232.739 Pensioenpremies 57.137 58.571 Totaal schulden uit hoofde van salarissen, sociale lasten en belastingen 736.526 733.439 Overlopende collegegelden 218.237 265.737 Vooruitontvangen termijnen projecten 33.771 26.484 Bank rekening courant 13.760 Transitoria 477.425 413.496 Totaal schulden op korte termijn en transitoria 1.650.432 1.589.749

FINANCIËLE INSTRUMENTEN De Universiteit voor Humanistiek maakt bij de uitvoering van haar activiteiten gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de universiteit blootstellen aan markt- en/of kredietrisico’s. Dit betreffen finan ciële instrumenten die in de balans zijn opgenomen, zoals debiteuren, overige vorderingen, liquide mid delen, crediteuren en overige schulden (alleen kort vreemd vermogen). De Universiteit voor Humanistiek handelt niet in aandelen en obligaties.

Kredietrisico De vorderingen uit hoofde van debiteuren hebben voornamelijk betrekking op verschuldigd collegegeld van haar eigen studenten. Het risico is laag dat deze partijen niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen.

Renterisico De Universiteit voor Humanistiek heeft geen leningen opgenomen of uitgegeven en loopt wat dat betreft geen risico’s. Wel houdt de Universiteit een groot deel van haar vermogen aan in liquide middelen, op bankrekeningen in rekening courant en zakelijke spaarrekeningen. De rentepercentages op deze bank tegoeden zijn het afgelopen jaar gedaald. Uit het oogpunt van voorzichtigheid wordt in de begroting altijd uitgegaan van een beperkt bedrag aan rente-inkomsten.

Marktwaarde De marktwaarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderin gen, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. De financiële instrumen ten (zowel financieel actief als financieel passief) worden gewaardeerd volgens de historische waarde.

Kasstroomrisico en liquiditeitsrisico De Universiteit voor Humanistiek wordt periodiek bevoorschot door haar financiers. Het kasstroomrisico en liquiditeitsrisico worden beperkt door de spreiding van betalingen. Het gehele banktegoed is direct opneembaar.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa Garantstelling De Universiteit heeft het Humanistisch Historisch Centrum met ingang van 2011 een garantstelling verstrekt van jaarlijks ten hoogste € 10.000 ter dekking van een eventueel exploitatie tekort van het Humanistisch Historisch Centrum.

Kopieermachines De Universiteit heeft overeenkomsten afgesloten voor de huur van kopieermachines. De overeenkomsten lopen af in maart 2015. In 2011 was de Universiteit een huurprijs verschuldigd van € 32.902. De verplich tingen per ultimo 2011 tot einde contract bedragen € 78.390.


47

Baten Rekening Begroting Rekening 2011 2011 2010 Rijksbijdragen (8) 4.965.101 4.934.000 4.947.279 Onder Rijksbijdragen 2011 is opgenomen een bedrag van € 8.480, zijnde ontvangen subsidie op basis van de subsidieregeling tweede graden hbo en wo. College-, cursus-, les- en examengelden (9) Collegegelden sector WO 607.568 578.160 Collegegeld opleiding DBA/Phd 131.130 187.560 Collegegeld opleiding Graduate School 91.185 Collegegeld opleiding Integriteitsfunctionaris - 182.200 Cursusgelden Zingeving en Professie 93.634 147.379 923.517 596.000 1.095.299

Collegegelden De collegegelden worden evenredig toegerekend aan de tijd gedurende het exploitatiejaar.

Rekening Begroting Rekening 2011 2011 2010 Baten werk in opdracht van derden (10) Contractonderwijs 14.380 - 7.500 Contractonderzoek 191.934 - 540.406 206.314 580.000 547.906

In 2011 is een (door Hivos) extern gefinancierd project afgerond. Aansluitend is een nieuw project gestart met een looptijd tot en met december 2013. De totale contractwaarde gedurende de looptijd van het project bedraagt € 528.012 ten tijde van de opstelling van de begroting.

Rekening Begroting Rekening 2011 2011 2010 Overige baten (11) Verhuur 41.635 - 34.422 Detachering personeel 62.894 - 56.956 Overige 423.515 - 367.688 528.044 180.000 459.066 De overige baten hebben onder meer betrekking op de verkoop van studie- en onderwijsmateriaal en opbrengsten uit de restauratieve verzorging.

Rekening Begroting Rekening 2011 2011 2010 Overige (12) Trainingen/doorbelastingen Zingeving & Professie 108.927 - 109.381 Opbrengsten restauratieve verzorging 101.584 - 69.720 Humanistisch Historisch Centrum 40.500 - 40.500 Verkoop onderwijs- en studiemateriaal 18.098 24.492 Bijdrage Nuffic 18.711 18.711 Overige 135.695 104.884 423.515 - 367.688

48


Lasten Rekening 2011

Begroting 2011

Rekening 2010

Personeelslasten (13) Brutolonen en salarissen 3.473.420 - 3.527.737 Sociale lasten 319.370 - 320.444 Pensioenpremie 448.839 - 435.637 Lonen en salarissen 4.241.628 - 4.283.818 Dotatie personele voorzieningen 37.693 - 64.594 Personeel niet in loondienst 629.255 - 717.448 Overige 28.005 - 86.776 Overige personele lasten 694.953 - 868.818 Af: uitkeringen 153 10.105 Totale personele lasten 4.936.428 4.911.000 5.142.531

De gemiddelde personeelsbezetting gedurende het boekjaar bedroeg 59 fte tegenover 63 fte in 2010. Lagere personeelslasten houden met name verband met lagere lasten voortvloeiend uit extern gefinancierde project Hivos en Zingeving&Professie.

Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders Is er een bezoldiging van de bestuurders Is er een bezoldiging van de toezichthouders Duur arbeidsovereen komst/werkzaamheden

Ingangsda tum dienst verband

vanaf Bestuurders 01.01.11 H. Alma 01.01.11 G. Lensvelt

01.01.12 01.01.12

01.10.03 01.02.09

Toezicht houders J. Dijkstra C. Gerritsen J. Leest R. Louw A. de Ruijter

01.01.12 01.01.12 01.01.12 01.01.12 01.01.12

01.01.11 01.01.11 01.01.11 01.01.11 01.01.11

01.01.11 01.01.11 01.01.11 01.01.11 01.01.11

tot

ja ja

Taakom Dienstbetrek vang king (D) of op Interimbasis (I)

Periodiek betaalde beloningen

Bonusbeta lingen/grati ficaties

Ontvangen pensioen bijdragen/beloningen betaalbaar op termijn

Uitkeringen wegens beeindiging v/h dienstverband

Fte

D of I

2011

2011

2011

2011

1 1

D D

90.718 78.412

-

12.718 11.797

-

D D D D

1.413 2.260 2.260 2.071

-

-

-

Wet openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancieerde Topinkomens (WOPT) De UvH heeft geen personeelsleden in dienst of in dienst gehad, die – ook omgerekend naar de omvang van hun aanstelling – meer verdienden dan de ‘Balkenende-norm’.


49

Afschrijvingen (14) Materiële vaste activa

Rekening 2011

317.318

Begroting 2011

262.000

Rekening 2010

300.823

Rekening 2011 Begroting 2011 Rekening 2010 Huisvestingslasten (15) Onderhoud 15.404 30.446 Energie en water 58.545 65.384 Schoonmaakkosten 70.565 39.725 Heffingen 28.314 10.627 Overige 17.495 28.619 190.323 187.000 174.802

Rekening 2011 Begroting 2011 Rekening 2010 Overige lasten (16) Inventaris, apparatuur en leermiddelen 35.661 32.762 Bureaukosten 181.678 128.036 Documentatie 41.457 37.526 Reis-, verblijf-, representatiekosten 98.317 131.132 Accountantskosten: controle en advies 93.068 38.504 Overige 638.152 1.006.315 1.088.331 917.000 1.374.275

Rekening 2011 Begroting 2011 Rekening 2010 Overige (17) Diverse dienstverlening 261.865 607.223 Advertentiekosten/drukwerk 74.461 98.826 Kantinekosten/restauratief 94.614 82.750 Lidmaatschappen/contributies 54.192 51.478 Software/bestandsgebruik 69.880 71.237 Overige 83.140 94.801 638.152 1.006.315

Rekening 2011 Begroting 2011 Rekening 2010 Financiële baten (18) Rente baten 21.697 - 28.581 Af: rentelasten en bankkosten 3.883 - 10.021 Af: waardevermindering financiële vaste activa - 23.742 17.814 - -5.182 Waardevermindering financiële vaste activa houdt verband met een afrekening die in 2010 heeft plaatsgevonden en incidenteel van aard was.

50


Honoraria van de accountant De volgende honoraria van KPMG Accountants zijn ten laste gebracht van de organisatie, een en ander zoals bedoeld in artikel 2:382a BW. KPMG Overig KPMG Totaal Accountants N.V. netwerk KPMG 2011 2011 2011 Onderzoek van de jaarrekening 31.937 - 31.937 Andere controleopdrachten 4.284 - 4.284 Adviesdiensten op fiscaal terrein - 5.831 5.831 Andere niet controlediensten 51.016 - 51.016 87.237 5.831 93.068 KPMG Overig KPMG Totaal Accountants N.V. netwerk KPMG 2010 2010 2010 Onderzoek van de jaarrekening 34.219 - 34.219 Andere controleopdrachten 4.284 - 4.284 Adviesdiensten op fiscaal terrein - - Andere niet controlediensten - - - 38.503 - 38.503


51

52


O v e rig e g e g e v e ns


53

Resultaatbestemming Het College van Bestuur heeft in zijn vergadering van 25 mei 2012 het besluit genomen het positief resultaat van € 108.389,- als volgt te bestemmen: Toevoeging algemene reserve Onttrekking bestemmingsreserve gebouw Onttrekking bestemmingsreserve bekostiging Onttrekking bestemmingsreserve inverdiende gelden

€ 241.428,€ -30.400,€ -93.000,€ -9.639,-

Met de bestemmingsreserve gebouw wordt, gedurende 50 jaar, middels een jaarlijkse onttrekking, de investering huidige pand Kromme Nieuwegracht 29 van € 1.520.000 gefinancierd.

gebeurtenissen na balansdatum

Foto: Lilian van Rooij

Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum te vermelden die van invloed (kunnen) zijn op de Jaarrekening 2011 dan wel op de Begroting 2012. In juli 2012 is een reorganisatietraject afgerond. Hiermee hangt een sociaal plan samen, dat mogelijk uitgaven met zich mee zal brengen in 2012 en 2013. De hoogte van deze uitgaven zijn bij het opstellen van de jaarrekening 2011 niet bekend.

54


Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Raad van Toezicht en het College van Bestuur van de Universiteit voor Humanistiek

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2011 van de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de staat van baten en lasten over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Regeling jaarverslagge ving onderwijs. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen. Het bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van de relevante weten regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 2.9, derde lid van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Wij hebben onze controle verricht in overeenstem ming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Onderwijscontroleprotocol OCW/EL&I 2011. Dit vereist dat wij voldoen aan voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelich tingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeels vorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede in het kader van de financiële rechtmatigheid voor de naleving van die relevante weten regelgeving, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effecti viteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidcriteria en van de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van de Universiteit voor Humanistiek per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met de Regeling jaar verslaggeving onderwijs. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2011 in alle van mate rieel belang zijnde aspecten voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstem ming zijn met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in paragraaf 2.3.1. Referentiekader van het Onderwijscontroleprotocol OCW/EL&I 2011.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:393 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Den Haag, 13 juni 2012 KPMG ACCOUNTANTS N.V.

W.A. Touw RA


55

bijlage publicatielijst bij jaarverslag 2011

Wetenschappelijke publicaties en dissertaties Artikelen in gerefereerde tijdschriften Boeschoten, R.M. van (2011). Interactive media: Image story telling. Journal of Management Development, 30(3), 284296. Bruijn, E. de & Leeman, Y.A.M. (2011). Authentic and selfdirected learning in vocational education: challenges to vocational educators. Teaching and Teacher Education, (ISSN 0742-051X), 27, 694-702.

Lugtig, P.J., Boeije, H.R. & Lensvelt-Mulders, G.J.L.M. (2011). Change? What change? An Exploration of the Use of Mixed-Methods Research to Understand Longitudinal Measurement Variance. Methodology, (ISSN 1614-1881), 8(4). Lugtig, P.J., Lensvelt-Mulders, G.J.L.M., Frerichs, R. & Greven, F. (2011). Estimating nonresponse bias and mode effects in a mixed mode survey. Survey Practice, 53(5), 669-686. Machielse, J.E.M. (2011). Sociaal isolement bij ouderen: een typologie als richtlijn voor effectieve interventies. Journal of social intervention: Theory and Practice, 20(4), 40-61.

Ewijk, H. van (2011). Collaboration in community research. European Journal of Social Work, (ISSN 1369-1457), 14(1), 41-53.

Moriceau, J.L. (2011). Stockholm Syndrome. Tamara Journal for Critical Organization Inquiry, 9(2), 51-52.

Gupta, J.A. (2011). Exploring appropriation of “surplu” ova and embryos in Indian IVF clinics. New Genetics and Society, (ISSN 1463-6778), 30(2), 167-180.

Schuitema, J. & Veugelers, W.M.M.H. (2011). Multicultural Contacts in Education. Educational Studies, (ISSN 03055698), 37(1), 101-114.

Gupta, J.A. (2011). Unwanted daughters: discrimination and elimination of the girl child in India. Tijdschrift voor Genderstudies, 14(3), 42-57.

Smid, G.E., Velden, P.G. van der, Lensvelt-Mulders, G.J.L.M., Knipscheer, J.W., Gersons, B.P.R. & Kleber, R.J. (2011). Stress sensitization following a disaster: a prospective study. Psychological Medicine, (ISSN 0033-2917).

Kate, L. ten (2011). De wereld tussen ‘ja’ en ‘nee’. Monotheïsme als modern probleem bij Assmann, Nancy en Blumenberg. Tijdschrift voor filosofie, (ISSN 0040-750X). Kaulingfreks, R.G.A., Poelstra, S. & Bos, R. ten (2011). Wonders without wounds: On Singularity, museum and organisation. Management & Organizational History, (ISSN 1744-9359), 6(3), 311-327. Leeman, Y.A.M. & Koeven, E. (2011). Citizenship education for a pluralistic world: The selection of children’s literature in Dutch protestant primary schools. Intercultural Education, (ISSN 1467-5986), 22(5), 395-410. Leeman, Y.A.M. & Bhatti, G. (2011). Convening a network within ECER: A history of the Social Justice and Intercultural Education Network. European Educational Research Journal, (ISSN 1474-9041), 10(1), 129-142. Leeman, Y.A.M. & Wardekker, W. (2011). Redesigning voca tional education: The possibilities of design-based research. Journal of Curriculum Studies, (ISSN 0022-0272), 2011, 1-19. Lensvelt-Mulders, G.J.L.M. & Lugtig, P.J. (2011). Analyzing SelfSelection Bias in Internet Panel Surveys. Aging & Mental Health, (ISSN 1360-7863).

56


Thoolen, B., Lensvelt-Mulders, G.J.L.M. & Ridder, D. de (2011). Patient Oriented Interventions to reduce Antibiotic Overuse: A meta-analysis. Health Psychology Review, (ISSN 17437199), 1-21. Vaart, W. van der & Glasner, T.J. (2011). Personal Landmarks as Recall Aids in Survey Interviews. Field Methods, (ISSN 1525822X), 23(1), 37-56. Veugelers, W.M.M.H. (2011). The Moral and the Political in Global Citizenship: Appreciating Differences in Education. Globalisation, Societies and Education, (ISSN 1476-7724), 9(3-4), 473-485. Veugelers, W.M.M.H. (2011). Theory and Practice of Citizenship Education. Revista de Educacion, 2011, 209224.

Artikelen in proceedings Derkx, P.H.J.M. (2011). A Humanistic Interpretation of the Qur’an? In J. Duyndam & R. van Riessen (Eds.), Proceedings of the International Memorial Conference in Honour of Nasr Abu Zayd: How can a Humanistic Approach to Islam Be Realized? Vol. XVI. Journal of the Dutch-Flemish Levinas Society, (ISSN 1385-4739) (pp. 94-109). Utrecht: DutchFlemish Levinas Society.

Duyndam, J. (2011). Why Nasr Abu Zayd Fascinates Me. In J. Duyndam & R. van Riessen (Eds.), Proceedings of the International Memorial Conference in Honour of Nasr Abu Zayd: How can a Humanistic Approach to Islam Be Realized? Vol. 16. Journal of the Dutch-Flemish Levinas Society, (ISSN 1385-4739) (pp. 3-4). Utrecht: Dutch-Flemish Levinas Society. Kate, L. ten (2011). The Gnostic Temptation, the Mosaic Distinction: A Reflection on Hans Blumenberg’s and Jan Assmann’s Views on Monotheism and Secularism. In J. Duyndam & R. van Riessen (Eds.), Proceedings of the International Memorial Conference in Honour of Nasr Abu Zayd: How can a Humanistic Approach to Islam Be Realized? Vol. XVI-011. Journal of the Dutch-Flemish Levinas Society, (ISSN 1385-4739) (pp. 66-75). Utrecht: Dutch-Flemish Levinas Society. Ljamai, A. (2011). Relationship between Islam and Humanism. In J. Duyndam & R. van Riessen (Eds.), Proceedings of the International Memorial Conference in Honour of Nasr Abu Zayd: How can a Humanistic Approach to Islam Be Realized? Vol. 16. Journal of the Dutch-Flemish Levinas Society, (ISSN 1385-4739) (pp. 3-4). Utrecht: Dutch-Flemish Levinas Society. Vaart, W. van der, Glasner, T.J. & Dijkstra, W. (2011). Tailoring aided recall tools: relating task difficulty and need for cog nition to the effects of a calendar tool on recall accuracy. In 2011 Conference abstracts (pp. 128). Phoenix: The American Association of Public Opinion Research.

Artikelen in bundels Baars, J. (2011). Goed ouder worden. Een verkenning. In P.H.J.M. Derkx, A.J.J.A. Maas & J.E.M. Machielse (Eds.), Goed ouder worden (pp. 13-26). Amsterdam: SWP, Humanistics University Press (ISBN 978 90 8850 243 9).

Dohmen, L.J.M.C. (2011). Waarom was Aristoteles zo zuur over ouderen ? In P.H.J.M. Derkx, A.J.J.A. Maas & J.E.M. Machielse (Eds.), Goed ouder worden (pp. 27-28). Amsterdam: SWP, Humanistics University Press (ISBN 978 90 8850 243 9). Duyndam, J. (2011). De sleutel tot vrijheid. Het hermeneutisch karakter van de mimetische theorie. In M. Elias & A. Lascaris (Eds.), Rond de crisis. Reflecties vanuit Girard (pp. 47-59). Almere: Parthenon (ISBN 978 90 79578 320). Gasenbeek, A. (2011). De actualiteit van de vrijdenker en humanist Leo Polak. In A Gasenbeek (Ed.), Liever een dode leeuw dan een levende hond (Humanistisch Erfgoed, 15) (pp. 7-12). Breda: Papieren Tijger (ISBN 978-90-6728-273-4). Groot, I. de (2011). Why We Are Not Democratic Yet: The Complexity of Developing a Democratic Attitude. In W. Veugelers (Ed.), Education and Humanism. Linking Autonomy and Humanity (pp. 79-94). Rotterdam: Sense Publishers (ISBN 978-9460915758). Kate, L. ten (2011). De kreet van het humanisme. Om-schrijvingen van God en mens bij Blanchot. In A. Cools (Ed.), Maurice Blanchot. De stem en het schrift. Drie opstellen over de esthetische distantie in de vertelling, het humanisme en de toekomst van de boekcultuur (pp. 105-132). Zoetermeer: Klement (ISBN 9789086870196). Kate, L. ten (2011). Uneasy Places: Monotheism. Christianity, and the Dynamic of the Unlikely in Sloterdijk’ s Work Context and Debate. In W. Schinkel & L. Noordegraaf (Eds.), In Medias Res: Peter Sloterdijk’ s Spherological Poetics of Being (pp. 99-114). Amsterdam: Amstyerdam University Press (ISBN 978 90 8964 329 2).

Bakker, D. (2011). Humanistic Teaching in Practice: Exploring Normative Professionalism. In W. Veugelers (Ed.), Education and Humanism. Linking Autonomy and Humanity (pp. 145162). Rotterdam: Sense Publishers (ISBN 978-9460915758).

Kunneman, H.P. & Suransky, A. (2011). Cosmopolitanism and the Humanist Myopia. In M. Rovisco & M. Nowicka (Eds.), The Ashgate Companion to Cosmopolitanism (pp. 387-402). Burlington: Ashgate Publishing Company (ISBN 9780754677994).

Derkx, P.H.J.M. (2011). Gezond tweehonderd jaar? Kan dat en moeten we dat willen? In P.H.J.M. Derkx, A.J.J.A. Maas & J.E.M. Machielse (Eds.), Goed ouder worden (pp. 47-70). Amsterdam: SWP, Humanistics University Press (ISBN 978 90 8850 243 9).

Laceulle, H. (2011). Laatmodern ouder worden: een spiritueel perspectief. In P.H.J.M. Derkx, A.J.J.A. Maas & J.E.M. Machielse (Eds.), Goed ouder worden ( pp. 29-46). Amsterdam: Humanistic University Press (ISBN 9789088502439).

Dohmen, L.J.M.C. (2011). Hoe kunnen wij goed ouder wor den? In P.H.J.M. Derkx, A.J.J.A. Maas & J.E.M. Machielse (Eds.), Goed ouder worden (pp. 157-178). Amsterdam: SWP, Humanistics University Press (ISBN 978 90 8850 243 9).

Leeman, Y.A.M. & Wardekker, W. (2011). The Moral Side of Education: Helping Teachers to Develop a Moral Perspective on Teaching. In W. Veugelers (Ed.), Education and Humanism. Linking Autonomy and Humanity (pp. 181-193). Rotterdam: Sense Publishers (ISBN 978-9460915758).

Dohmen, L.J.M.C. (2011). Schopenhauer: ouder worden als koude douche. In P.H.J.M. Derkx, A.J.J.A. Maas & J.E.M. Machielse (Eds.), Goed ouder worden (pp. 71-72). Amsterdam: SWP, Humanistics University Press (ISBN 978 90 8850 243 9).

Ljamai, A. (2011). Interpretatie van de koran. Tussen overgave en verantwoordelijkheid. In M. Ajouaou, E. Borgman & P. Valkenburg (Eds.), Islam in Nederland. Theologische bijdragen in tijden van secularisering (pp. 99-120). Amsterdam: Boom (ISBN 978908563704).


57

Los, W.F. (2011). Historia Magistra Civis: Citizenship Education and Notions of Republicanism in Dutch History Textbooks Around 1800. In D. Tröhler, T.S. Popkewitz & D.F. Labaree (Eds.), Schooling and the making of Citizens in the Long Nineteenth Century. Comparative Visions (pp. 262-281). New York Londen: Routledge (ISBN 9780415889001)

Machielse, J.E.M. & Hortulanus, R.P. (2011). Sociaal isolement bij ouderen. Op weg naar een Rotterdamse aanpak. Amsterdam: SWP (ISBN 9789088502132).

Maas, A.J.J.A. (2011). Humaan ouder worden in organi satieverband. In P.H.J.M. Derkx, A.J.J.A. Maas & J.E.M. Machielse (Eds.), Goed ouder worden (pp. 139-156). Amsterdam: SWP, Humanistics University Press (ISBN 978 90 8850 243 9).

Dissertaties

Machielse, J.E.M. & Hortulanus, R.P. (2011). Sociaal weer baar of sociaal geïsoleerd ? Het belang van sociale relaties bij het ouder worden. In P.H.J.M. Derkx, A.J.J.A. Maas & J.E.M. Machielse (Eds.), Goed ouder worden (pp. 73-88). Amsterdam: SWP, Humanistics University Press (ISBN 978 90 8850 243 9). Milligan, J., Moriceau, J.L. & Bellaich, V. (2011). I could only tell, by the skin of my body. In L. Collins & E. Rush (Eds.), Making Sense: For an effective Aesthetics (European Connections, 33). Berne: Peter Lang (ISBN 978303430717). Schreurs, M. (2011). Literary Humanism in Multicultural Education. In W. Veugelers (Ed.), Education and Humanism. Linking Autonomy and Humanity (pp. 115-126). Rotterdam: Sense Publishers (ISBN 978-9460915758). Sools, A.M. (2011). Een dialogisch-narratieve analyse van Abdullah’s gezonde leven. In P.H.J.M. Derkx, A.J.J.A. Maas & J.E.M. Machielse (Eds.), Goed ouder worden (pp. 107124). Amsterdam: SWP, Humanistics University Press (ISBN 978 90 8850 243 9). Veugelers, W.M.M.H. (2011). A Humanist Perspective on Moral Development and Citizenship Education. In W. Veugelers (Ed.), Education and Humanism. Linking Autonomy and Humanity (pp. 9-34). Rotterdam: Sense Publishers (ISBN 978-9460915758). Veugelers, W.M.M.H. (2011). Introduction: Linking Autonomy and Humanity. In W. Veugelers (Ed.), Education and Humanism. Linking Autonomy and Humanity (pp. 1-7). Rotterdam: Sense Publishers (ISBN 978-9460915758).

Monografieën Buuren, M.B. van & Dohmen, L.J.M.C. (2011). De prijs van de vrijheid. Denkers en schrijvers over moderne levenskunst. Amsterdam: Ambo (ISBN 978902633362). Derkx, P.H.J.M. (2011). Humanisme, zinvol leven en nooit meer ‘ouder worden’ Een levensbeschouwelijke visie op ingrijpende biomedisch-technologische levensverlenging (Humanismen). Brussel: VUBPRESS (ISBN 978 90 5487 958 9).

58


Mooren, J.H.M. (2011). Verbeelding en bestaansoriëntatie. Utrecht: Uitgeverij de Graaff (ISBN 978-90-77024-39-3).

Bosman, F.J.M. (2011, november 15). Outsourcing: Who’s threatened? A critical view of outsourcing as a strategic management instrument. UVH Universiteit voor Humanistiek (261 pag.) (Amstelveen: Real Life Publishing / De Weijer Uitgeverij) (ISBN 9789081804707). Prom./ coprom.: prof. dr. H. Letiche & P. Pelzer. Bünger, Y. (2011, mei 25). ASL TALK. An Investigation of Authentic Spiritual Leadership (ASL): A Discursive Study. UVH Universiteit voor Humanistiek (218 pag.) (Berlin: Mensch und Buch Verlag) (ISBN 9783866649507). Prom./ coprom.: prof. dr. H. Letiche, G. Lightfoot & prof. dr. H.A.M. Manschot. Calsius, J.P.P. (2011, april 06). Ruimte voor angst. het vermogen tot existentiële bewustwording doorheen angst in relatie tot lichaam en authenciteit. UVH Universiteit voor Humanistiek. Prom./coprom.: prof. dr. H.A. Alma & prof.dr. H.J. Pott. Earhart, R.S. (2011, maart 08). Partiality of Responsibility: Ethics in Sustainability Consulting. UVH Universiteit voor Humanistiek (197 pag.) (Baarn: Real Life Publishing. De Weijer uitgeverij) (ISBN 9789090260440). Prom./coprom.: prof. dr. H. Letiche & J.L. Moriceau. Houweling, L.M.M. (2011, januari 11). Let’s dance. A self-other ethnography on educational relations. UVH Universiteit voor Humanistiek (298 pag.) (Den Haag: Eleven International Publishing) (ISBN 9789059315280). Prom./ coprom.: prof. dr. H. Letiche & prof. dr. D.M. Hosking. Nederkoorn, A.M.B.N. (2011, september 28). Het vergrootglas van de geest. Een vergelijkende studie over het denken van J.P. van Praag en hedendaagse auteurs over humanisme in relatie tot spiritualiteit. UVH Universiteit voor Humanistiek (471 pag.) (Breda: Papieren Tijger) (ISBN 9789067282710). Prom./coprom.: prof. dr. P.H.J.M. Derkx & A.J.M. Hoogen. Pieterse, V.M. (2011, november 17). From Artist-As-Leader to Leader-As-Artist. UVH Universiteit voor Humanistiek (163 pag.) (Amstelveen: Real Life Publishing / De Weijer Uitgeverij) (ISBN 9789081804714). Prom./coprom.: prof. dr. H. Letiche.

Vakpublicaties Artikelen in tijdschriften

Jorna, A.A.M. (2011). Geestelijke weerbaarheid en overgave in de geestelijke begeleiding. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 46(12), 28-36.

Alma, H.A. & Anbeek, C.W. (2011). Humanistisch levens beschouwen en interlevensbeschouwelijke geestelijke verzorging. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 46(12), 68-77.

Kunneman, H.P. & Suransky, A.C. (2011). Humanisme en kosmopolitisme: een kritisch perspectief. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 12(47), 37-55.

Alphen, E. van (2011). De deurbel en brievenbus als vijand. Twee Humanitas-coordinatoren bij de thuisadministratie over bureaucratie, incassobureaus en zelfredzaamheid. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 45(12), 42-73. Anbeek, C.W. (2011). Een zoektocht naar hoe wij ons kun nen verhouden tot weerloos geluk. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 12(47), 17-26. Anbeek, C.W., Rijnbout, M. & Loenen, G. (2011). Herstel en geestelijke verzorging. Tijdschrift geestelijke verzorging, (ISSN 1567-3499), 14(64), 40-43. Derkx, P.H.J.M. (2011). Aging kills: Over de strijd tegen de veroudering. Geron. Tijdschrift over ouder worden & samenleving, (ISSN 1389-143X), 13(3 (september)), 21-23. Dohmen, L.J.M.C. (2011). Het leven als reis. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 12(47), 6-16. Drost, H., Leeman, Y.A.M. & Zandsteeg, T. (2011). Wereldoriëntatie en burgerschap. Jeugd in School en Wereld (JSW), 96(3), 14-17. Duyndam, J. (2011). Geestelijke Weerbaarheid en Humanisme. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 46(12), 9-18. Ewijk, H. van (2011). Een pleidooi voor het sociaal perspectief. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, (ISSN 0165-0947), 10, 507-518. Gasenbeek, A. (2011). De vooroorlogse weg van Jaap van Praag naar het humanisme. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 46(12), 48-55. Jacobs, G.C. (2011). Doe ik wel het goede? Een methodiek om met elkaar in dialoog te gaan over de maatschap pelijke functie en sociale waarde van het beroep. Zorg Primair, (ISSN 1567-1801), 2, 15-17. Jacobs, G.C. (2011). Take control or lean back?: Barriers to practicing empowerment in health promotion. Health Promotion Practice, (ISSN 1524 8399), 12(1), 94-101. Jorna, A. (2011). Als ik het zelf niet was, help jij me dan zeggen wie ik ben. Over processen van innerlijke omvor ming. Tijdschrift voor geestelijke verzorging, (ISSN 1384 9468), 14(61), 44-51.

Ljamai, A. (2011). Onbehagen onder een kwetsbare groep in Amsterdam. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 45(12), 35-48. Los, W.F. (2011). Honderdvijftig jaar vrijdenkersbeweging en Max Havelaar. Nieuwe ontwikkelingen in de geschied schrijving van het vrijdenken. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 46(12), 55-61. Maas, A.J.J.A. (2011). Gedijen tussen mensen: over soci aal verbinden, loslaten en ontspannen. AI Magazine (Appreciative Inquiry Magazine), 1(2), 18-20. Machielse, J.E.M. (2011). Bestrijding van sociaal isolement bij ouderen. Openbaar Bestuur, (ISSN 0925-7322), 21(9), 18-22. Mooren, J.H.M. (2011). Ambt en vrijplaats ter discussie. Antenne, (ISSN 1382-1806). Ridder, D. de, Lensvelt-Mulders, G.J.L.M., Finkenhauer, C. & Baumeister, R. (2011). Taking Stock of Self-Control: A Meta-Analysis of How Trait Self-Control Relates to a Wide Range of Behaviors. Personality and social psychology review, (ISSN 1088-8683), 16(1), 76-99. Schreurs, M. & Leuvelink, P. (2011). De onderbuik van Nederland. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 45(12), 6-15. Schreurs, M. & Leuvelink, P. (2011). Maar jij moet het zelf doen ! Interview met Ahmed Marcouch. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 45(12), 23-28. Schuhmann, C.M. (2011). Op de vlucht voor de wraak godinnen. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 46(12), 37-47. Sools, A.M. & Schuhmann, C.M. (2011). Een kleine verha lenbenadering voor humanistisch geestelijke begeleiding. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 12(47), 71-82. Veugelers, W.M.M.H. (2011). Burgerschapsvorming in ont wikkeling. Meso Magazine. Tijdschrift voor schoolorganisatie en onderwijsmanagement, (ISSN 0924-8250), ‘31(178), 3-7. Vos, B. & Mooren, J.H.M. (2011). The Moral Field. The Knowing Fields, (ISSN 1757-1715), 18(June 2011), 70-75.


59

Artikelen in proceedings Duyndam, J. (2011). Joodse existentiefilosofie: Emmanuel Levinas. In F. Rebel & J.E. Jurjens (Eds.), Eigentijdse Filosofie (pp. 39-46). Amsterdam: Instituut voor Filosofie / NRC Academie. Schreurs, M. (2011). De actualiteit van Charles Taylor: Wij zijn migranten! In P.J. Dijkman & A. Klink (Eds.), Migratie in een open samenleving Vol. 31. Christen democratische verkenningen, (ISSN 0167-9155) (pp. 160-163). Amsterdam: Boom (ISBN 0167-9155).

Artikelen in bundels Ewijk, H. van (2011). De kracht van een sociale benadering; slotbeschouwing. In M van Pelt, M Hoijtink, H Oostrik & M Räkers (Eds.), Masters in het sociaal werk. Over kennisontwikkeling en praktijkverbetering voor het vak en de organisatie (pp. 173-180). Amsterdam: SWP (ISBN 978 90 8850 192 0). Gupta, J.A. (2011). Omdat ze een meisje is: Meisjes in India. In W. Koops & M. de Winter (Eds.), Wereldwijd opvoeden (pp. 63-76). Amsterdam: SWP (ISBN 9789088502033). Jacobs, G.C. (2011). Daar doe ik het voor. De bijdrage van onderzoek doen aan de professionele ontwikkeling van masterstudenten. In R. Boerman (Ed.), Tien keer beter! 3 (Special Educational Needs) (pp. 9-24). Apeldoorn / Antwerpen: Garant (ISBN 9789044127294).

Sools, A. (2011). Narratief Onderzoek. In F.d.Boer & A. Smalin (Eds.), Benaderingen in kwalitatief onderzoek. Den Haag: Lemma.

Monografieën Kaulingfreks, R.G.A. & Hendriks, A. (2011). Wat is waardigheid? een briefwisseling tussen een jurist en een filosoof (programma ethiek en gezondheid). Den Haag: ZonMw (ISBN 978957631160).

Rapporten Veugelers, W.M.M.H. & Leeman, Y.A.M. (2011). Culturele heterogeniteit en morele ontwikkeling van leerlingen in het Openbaar Onderwijs. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam. Department of Child Development and Education (ISBN 9789461420008).

Populariserende publicaties Artikelen in tijdschriften Dohmen, L.J.M.C. (2011). Historisch profiel: Friedrich Nietzsche. Filosofie Magazine, (ISSN 0928-1789), 2011(5), 24-28. Duyndam, J. (2011). Betekenis toevoegen door verbeel dingskracht. Thema – Compassie. Woord & Dienst, (ISSN 0165-2443), 60, 8-11.

Jorna, A. (2011). Spiritualiteit en authenticiteit. In De ziel en het zelf (pp. 32-43). Leeuwarden: Humanistisch Verbond Fryslân.

Duyndam, J. (2011). De filosofie van Levinas een sjabbats filosofie? Doorwerking in filosofie, zingeving en actuali teit. Tenachon. Themamagazine over joodse wijsheid, (ISSN 1388-6297), 3, 36-47.

Kate, L. ten (2011). Cultuurkritiek - Over Peter Sloterdijk. In J.E. Jurjens & F. Rebel (Eds.), Eigentijdse filosofie (pp. 81-88). Amsterdam: Instituut voor Filosofie.

Duyndam, J. (2011). Een held volgen en toch jezelf blij ven. Het verschil tussen imitatie en inspiratie. Filosofie Magazine, (ISSN 0928-1789), 20(10), 32-36.

Kate, L. ten (2011). De afgestane Christus. Over ware beelden als gevonden voorwerpen. In H. Haarsma & R. Zandvliet (Eds.), Veronica. Rotterdam: Ketelfactory (ISBN 9789490360153).

Gasenbeek, A. (2011). Multatuli als levensbeschouwelijk idool. De Vrijdenker, (ISSN 1872-1478), 42(2), 18-20.

Leeman, Y.A.M. (2011). Opvoeden voor multicultureel samenleven. In R. Klarus & W. Wardekker (Eds.), Wat is goed onderwijs ? Bijdragen uit de pedagogiek (pp. 91-104). Den Haag: Boom / Lemma (ISBN 9789059316348).

Suárez Müller, F. (2011). Brief aan een buitengewone filo soof. Civis mundi, (ISSN 0030-3283), 3(02/2011), 1-8. Suárez Müller, F. (2011). Filosofie van de onsterfelijkheid. Civis mundi, (ISSN 0030-3283), 6(juli 2011).

Artikelen in bundels

Maas, A.J.J.A. (2011). Ontmoeten inspireert. In J. Groenewegen, A. Dreimüller & F. Engeldorp Gastelaars (Eds.), Vriendelijk vriendenboek (pp. 73-78). Zeist: AD druk.

Abu Zayd, N.H. (2011). Renewing Qur’anic Studies in the Contemporary World. In P. Marshall & N. Shea (Eds.), Silenced: How Apostasy and Blasphemy Codes are Choking Freedom Worldwide (pp. 289-294). Oxford UK: Oxford University Press (ISBN 978-0-19-981226-4).

Pelzer, P. (2011). Risk as present futures. In S. Long & B. Sievers (Eds.), Towards a Socioanalysis of Money, Finance and Capitalism: United Kingdom: Routledge (ISBN 9780415600316).

Huijer, M. & Derkx, P.H.J.M. (2011). Aan het héle leven mag nog wel wat verbeteren. In P.H.J.M. Derkx & F. van de Laar (Eds.), Genen - wat willen we ermee? (pp. 41-52) Antwerpen - Apeldoorn: Garant (ISBN 978 90 441 2730 0).

60


Suárez Müller, F. (2011). Specialismen moeten elkaar ook weer opzoeken. In P.H.J.M. Derkx, P.H.J.M. Derkx & F. van de Laar (Eds.), Genen - Wat willen we ermee? (pp. 87-95) Antwerpen: Garant (ISBN 978 90 441 2730 0).

Hortulanus, R.P. (2011). Ambivalenties in het sociale domein. Opdrachtverlening, professionele verantwoording en impactanalyse, de noodzaak van meervoudigheid (2011, maart 15). Amsterdam: SWP (ISBN 978 90 8850 223 1).

Werrij, F. & Kunneman, H.P. (2011). Veel ouderwets onder zoek is nog erg nodig. In P.H.J.M. Derkx & F. van de Laar (Eds.), Genen - wat willen we ermee? (pp. 103-112) Antwerpen / Apeldoorn: Garant (ISBN 978 90 441 2730 0).

Boekbesprekingen Jansz, U. (2011). Niet de pastoor, maar ook niet de Libelle [Bespreking van het boek Kiezen voor kinderen? Vrouwentijdschriften en hun lezeressen over het katholieke huwelijksleven, 1950-1975]. Tijdschrift voor geschiedenis, (ISSN 0040-7518), 124, 294-295.

Bijdrage in week- of dagblad Anbeek, C.W. (15-01-2011). Haar laatste levenswil. Trouw, pp. 76-77. Duyndam, J. (17-02-2011). Inleving kan ook tot conflicten leiden. Interview met Joachim Duyndam door Anton de Wit. Filosofie Magazine, pp. 22-26.

Overige resultaten van onderzoek ten behoeve van wetenschappers Redactie bundels Derkx, P.H.J.M., Maas, A.J.J.A. & Machielse, J.E.M. (Eds.). (2011). Goed ouder worden. Amsterdam: SWP, Humanistics University Press (ISBN 978 90 8850 243 9). Gasenbeek, A. (Ed.). (2011). Liever een dode leeuw dan een levende hond; over de betekenis van de vrijdenker en humanist Leo Polak (1880-1941) (Humanistisch Erfgoed, 15). Breda: Papieren Tijger (ISBN 978-90-6728-273-4). Veugelers, W.M.M.H. (Ed.). (2011). Education and Humanism. Linking Autonomy and Humanity. Rotterdam: Sense Publishers (ISBN 978-9460915758).

Redactie themanummers tijdschriften Duyndam, J. (Ed.). (2011). Journal of the Dutch-Flemish Levinas Society, (ISSN 1385-4739). Ewijk, H. van (Ed.). (2011). European Journal of Social Education / Européen d’Education Sociale, (ISSN 1810-4789). Ewijk, H. van (Ed.). (2011). Journal of social policy, (ISSN 0047-2794). Gasenbeek, A. (Ed.). (2011). Humanistische Canon (HV). Kate, L. ten (Ed.). (2011). Literature and Theology. An International Journal of Religion, Theory and Culture, (ISSN 0269-1205).

Oraties Duyndam, J. (2011). De liefde van Alcestis. Over relationele weerbaarheid en hermeneutische levensbeschouwing (2011, november 09). Amsterdam: SWP (ISBN 978 90 8850 257 6).

Los, W.F. (2011). [Bespreking van het boek ‘Leerzame Prentjens voor de Jeugd’, Schoolprenten van de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen]. BMGN, (ISSN 0165-0505).

Overige resultaten van onderzoek t.b.v. professionals en breder publiek Redactie bundels Alma, H.A. & Lensvelt-Mulders, G.J.L.M. (Eds.). (2011). Waardevolle wetenschap. Amsterdam: Humanistic University Press. SWP (ISBN 9789073022294). Laar, F. van de & Derkx, P.H.J.M. (Eds.). (2011). Genen - wat willen we ermee? 21 wetenschappers spreken zich uit over de mogelijke consequenties van genomics. Antwerpen: Garant Uitgevers (ISBN 978 90 441 2730 0).

Artikelen in bundels Alma, H.A., Derkx, P.H.J.M. & Suransky, A.C. (2011). Zingeving en humanisering wetenschappelijk doordacht: de betekenis van een levensbeschouwelijke universi teit. In H.A.M. Alma & G.J.L.M. Lensvelt-Mulders (Eds.), Waardevolle wetenschap: zingeving en humanisering in het wetenschappelijk onderwijs (pp. 169-177). Utrecht: Universiteit voor Humanistiek (ISBN 978 90 7302 229 4). Duyndam, J. (2011). Interdisciplinariteit als debat. De casus Humanistiek. In H.A.M. Alma & G.J.L.M. Lensvelt-Mulders (Eds.), Waardevolle wetenschap. Zingeving en humanisering in het wetenschappelijk onderwijs (pp. 179-189). Utrecht: Universiteit voor Humanistiek (ISBN 978 90 7302 229 4). Ewijk, H. van (2011). Zielsverwantschap tussen maat schappelijk werk en humanisme. In H.A.M. Alma & G.J.L.M. Lensvelt-Mulders (Eds.), Waardevolle wetenschap. Zingeving en humanisering in het wetenschappelijk onderwijs, (pp. 159-166). Utrecht: Universiteit voor Humanistiek (ISBN 9789073022294). Gupta, J.A. (2011). Preparing equal citizens: Gender and diversity, education for equal citizenship. In H.A.M. Alma & G.J.L.M. Lensvelt-Mulders (Eds.), Waardevolle wetenschap. Zingeving en humanisering in het wetenschappelijk onderwijs (pp. 93-104). Utrecht: Universiteit voor Humanistiek (ISBN 9789073022294).


61

Jacobs, G.C. (2011). Verschil maken in professionele prak tijken: de rol van reflexief praktijkgericht onderzoek in het hoger onderwijs. In H.A.M. Alma & G.J.L.M. LensveltMulders (Eds.), Waardevolle wetenschap. Zingeving en humanisering in het wetenschappelijk onderwijs (pp. 121133). Utrecht: Universiteit voor Humanistiek (ISBN 9789073022294).

Dohmen, L.J.M.C. (2011). Hoe kan ik kiezen. Human.nl. Drie colleges over kiezen door Dohmen, Duyndam en Kunneman. Retrieved from www.human.nl

Jorna, A. (2011). Voor meer dan rede vatbaar. Over de scholing en vorming van humanistisch geestelijk bege leiders. In H.A.M. Alma & G.J.L.M. Lensvelt-Mulders (Eds.), Waardevolle wetenschap (pp. 213-231). Utrecht: Universiteit voor Humanistiek (ISBN 9789073022294).

Kate, L. ten. (2011). Radio/weblezingen ‘De bange samenleving’ en ‘Samenleving en samenleven’ Retrieved from http://www.uvh.nl/de-dilemmas-van-dedemocratie?swords=hoorcolleges

Maas, A.J.J.A. (2011). Betrokken leren en onderwijzen: converseren als bindend principe. In H.A.M. Alma & G.J.L.M. Lensvelt-Mulders (Eds.), Waardevolle wetenschap. Zingeving en humanisering in het wetenschappelijk onderwijs (pp. 67-75). Utrecht: Universiteit voor Humanistiek (ISBN 9789073022294). Mooren, J.H.M. (2011). De zes pijlers van humanistieke methodiek. Over de verhouding tussen beroep en weten schap en levensbeschouwing. In H.A.M. Alma & G.J.L.M. Lensvelt-Mulders (Eds.), Waardevolle wetenschap. Zingeving en humanisering in het wetenschappelijk onderwijs (pp. 191-203). Utrecht: Universiteit voor Humanistiek (ISBN 978 90 7302 299 4).

Duyndam, J.. (2011). Laat je niet gek maken! Vier hoorcol leges over geestelijke weerbaarheid [on line] Retrieved from http://www.human.nl/laatjenietgekmaken

Kate, L. ten, Schreurs, M. & Klooster, H. van het. (2011). Serie hoorcolleges ‘De dilemma’s van de democratie. Over interculturaliteit, migratie, populisme en religie’ Retrieved from http://www.uvh.nl/de-dilemmas-van-dedemocratie?swords=hoorcolleges

Boekbesprekingen Gasenbeek, A. (2011). ‘Multatuli als de heraut van het femi nisme’ [Bespreking van het boek De minotaurus onzer zeden: Multatuli als heraut van het feminisme.]. De Vrijdenker, (ISSN 1872-1478), 42, 14-15. Gasenbeek, A. (2011). De bron waaruit ik gedronken heb [Bespreking van het boek De bron waaruit ik gedronken heb: herinneringen van een vrijdenker.]. De Vrijdenker, (ISSN 1872-1478), 42, 33-34.

Divers Suransky, A.C. & Klooster, H. van het (2011). Civic reason and Cultural Legitimacy. Exploring strategies of civil society for pluralism (Pluralism Tool Kit no.1). Utrecht: The Kosmopolis Institute / Hivos (ISBN 9789081683913).

Audiovisueel materiaal Dohmen, L.J.M.C. (2011). Durf te denken. Tv programma Human. Epicurus. Retrieved from www.human.nl Dohmen, L.J.M.C. (2011). Durf te denken. Tv programma Human. Montaigne Retrieved from www.human.nl Dohmen, L.J.M.C. (2011). Het leven als kunstwerk. 6 audio cd’s + boek. [other]

62


Ljamai, A. (2011). Mohamed Ajouaou, Imams achter tralies [Bespreking van het boek Mohamed Ajouaou, Imams achter tralies. Casestudie naar islamitsch geestelijke verzorging in Nederlandse inrichtingen met bouwstenen voor een beroepsprofiel]. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 46(12), 93-94. Stolk, V.J. (2011). De emancipatie van Frederike van Uildriks [Bespreking van het boek De liefde en de vrijheid. Natuurlijk! Dagboek van Frederike van Uildriks 1877-1910]. Tijdschrift voor humanistiek, (ISSN 1567-7117), 45(12), 94-95.

Foto: Lucas van der Wee


63

Colofon Tekst Vormgeving Fotografie

Universiteit voor Humanistiek Eindredactie: Carta communicatie & grafisch ontwerp Carta communicatie & grafisch ontwerp, Utrecht Christiaan Krouwels, Jos Kuklewski, Gerard Linde, Arnaud Mooij, Lilian van Rooij, Tobias Rothe, Lucas van der Wee, Wim Oskam Druk ZuidamUithof © 2012 Universiteit voor Humanistiek

jaarverslag

2011 universiteit voor humanistiek

Kromme Nieuwegracht 29, 3512 HD Utrecht T (030) 239 01 00 F (030) 234 07 38 E [email protected] www.uvh.nl

jaarverslag 2011 universiteit

voor

humanistiek utrecht

j a a r v e r s l a g 2011 u n i v e r s i t e i t v o o r h u m a n i s t i e k u t r e c h t

Recommend Documents