1.
Přiřaďte slovesa k obrázkům (Bạn hãy ghép động từ và hình vẽ) ČÍST
2.
PÍT
JÍT
PSÁT
MÝT
JET
HRÁT
Doplňte tvary sloves (Bạn hãy điền các dạng động từ) ČÍST – đọc
čtu
čteme
čteš
čtete
čte
čtou
PSÁT – viết píšu
PÍT – uống piju
HRÁT – chơi
MOCT – có thể
hraju
můžu
MÝT – rửa myju
MOCT (có thể) Động từ moct được dùng để chỉ khả năng có thể thực hiện một việc gì đó hoặc dùng để xin phép hoặc cho phép. Ví dụ: Nemůžu pít kávu – Tôi không thể uống cà phê. Můžu jít? – Tôi có thể đi được không? [xin phép] Můžeš jít. – Bạn có thể đi. [cho phép] Lưu ý: Động từ moct hay đi kèm với động từ mang ý nghĩa chính. Moct chỉ là trợ động từ nhưng chúng ta chỉ chia động từ moct – động từ chính đứng sau nó để ở dạng nguyên thể. 3.
Doplňte tvary sloves (Bạn hãy điền các dạng động từ)
Příklad:
(já - jít)
→
Jdu.
(my – psát)
.........................
(on – číst)
.........................
(ty – jít)
.........................
(oni – pít)
.........................
(ty – mýt)
.........................
(ona – jet)
.........................
(vy – hrát)
.........................
(oni – moct)
.........................
(já – mýt)
.........................
(vy - psát)
.........................
(my – číst)
.........................
(ono – jet)
.........................
(vy – jít)
.........................
(ty – moct)
.........................
(on – jít)
.........................
(oni - psát)
.........................
(ona – hrát)
.........................
(vy – jet)
.........................
Integrační kurz – český jazyk Číslo lekce: 10
61
4.
Změňte podle vzoru (Bạn hãy thay đổi câu theo mẫu)
Příklad:
→
Čtu knihu.
Můžu číst knihu.
a) Píšeš dopis. ........................................................................................................................................... b) Nejdeme na procházku. ....................................................................................................................... c) Karel nepije kávu. ................................................................................................................................. d) Jedete na hory? .................................................................................................................................... e) Nečtu noviny. ........................................................................................................................................ f) Pijete víno? ........................................................................................................................................... g) Hung nepíše česky. .............................................................................................................................. h) Jan a Petra jdou do kina. ...................................................................................................................... i) Nejedeme do Ameriky. ......................................................................................................................... 5.
a) Čtěte text a odpovězte na otázky. (Bạn đọc và trả lời câu hỏi.)
Co dělají Češi ve všední den? Vstávají brzo nebo pozdě? Snídají? Kde snídají – doma nebo v práci? Pracují celý den? Mají čas na oběd? Kde obědvají? Kdy končí v práci? Co dělají večer? Kdy jdou spát? Ptáme se: Viktor Starý, programátor „Ve všední den vstávám docela pozdě, protože začínám pracovat až v 10 hodin. Obvykle snídám v práci. Vařím si kafe a jím koláče nebo koblihy. Potom pracuju na počítači, ale někdy mám jen málo práce, a tak surfuju na internetu. Obědvám v restauraci, ale ne každý den, protože je to docela drahé. Odpoledne zase pracuju. Končím v 6.30. Večer jsem doma a dívám se na televizi nebo hraju počítačové hry.“
Eliška Jívová, kuchařka „Pracuju ve školní jídelně a v práci musím být už v 6 hodin, proto vstávám vždycky v 5. Snídám doma, obvykle čaj a chleba s máslem a sýrem nebo salámem. Dopoledne vaříme oběd pro děti ve škole. Je to docela hodně práce, protože ve škole je asi 300 (tři sta) dětí. Obvykle obědvám to, co uvaříme. Odpoledne uklízíme kuchyň a připravujeme pro děti svačinu. Končím ve 2 odpoledne. Když mám čas, nakupuju. Večer jsem doma, dělám večeři pro rodinu a často poslouchám rádio. Jdu spát brzy, asi v 10 hodin.“
Pavel Lukeš, nezaměstnaný „Ve všední den vstávám asi v 8. Nepracuju, tak nepospíchám. Dlouho snídám a někdy se dopoledne dívám na televizi. Nebo něco dělám na zahradě. Taky často telefonuju, protože hledám práci. Obvykle neobědvám, protože nemám hlad. Odpoledne jdu do města na úřady nebo navštívit kamarády nebo jsem doma. Asi ve 3 si dám něco k jídlu. Často se docela nudím. Večer jdu do hospody na pivo a potom se taky dlouho dívám na televizi. Jdu spát docela pozdě.“
b) Vyberte správnou variantu. (Bạn hãy chọn câu đúng) Viktor Starý
a) začíná pracovat brzo. b) obvykle snídá kávu a koláč. c) každý den obědvá v restauraci.
d) je programátor. e) má dopoledne volno. f) je večer v hospodě.
Eliška Jívová
a) neobědvá. b) večer se dívá na televizi. c) jde spát asi v 10 hodin.
d) začíná pracovat v 5 hodin. e) snídá rohlíky a čaj. f) poslouchá rádio.
Pavel Lukeš
a) nemá práci. b) nesnídá doma. c) obědvá v restauraci.
d) dopoledne je ve městě. e) dívá se často na televizi. f) jde brzo spát.
Tài liệu sử dụng trong bài: Česky v Česku I (B. Štindlová a kol.) Petra Huková – Ngụy Giang Linh – Jiří Kocourek
62
c) Doplňte informace. (Bạn hãy điền thông tin.) Viktor Starý
Eliška Jívová
Pavel Lukeš
pozdě
Kdy vstává? Kde snídá? Co snídá?
neobědvá
Kde obědvá? ve 2 odpoledne
Kdy končí v práci? Co dělá večer? 6.
Spojte sloveso a objekt (Bạn hãy ghép động từ và mục tiêu)
1. číst 2. hrát 3. psát 4. mýt 5. pít
A. domácí úkol B. čaj C. okno D. noviny E. na piano
JAK ČASTO? (“Bao lâu – một lần”?) Jak často? là câu hỏi về sự thường xuyên. Trong câu trả lời bạn phải có từ chỉ tần số xuất hiện như: 1 thường xuyên, luôn luôn, thỉnh thoảng, không bao giờ, hàng ngày, mỗi thứ ba v.v.. Ví dụ: Jak často jíte chleba? Někdy. – Ông/bà có hay ăn bánh mỳ đen không? Thỉnh thoảng. Jak často myjete auto? Jednou za měsíc. – Bao lâu ông/bà rửa xe một lần? Một tháng một lần. 7.
Studujte tabulku a text. Seřaďte slova podle zadání. (Bạn hãy nghiên cứu bảng và bài viết. Hãy sắp xếp từ theo đề bài.)
PO ráno
ÚT ráno
ST ráno
ČT ráno
PÁ ráno
6:30 zuby rádio snídaně
6:30 zuby rádio
6:30 zuby
6:30 zuby rádio
6:30 zuby
snídaně
SO ráno
NE ráno
zuby rádio snídaně
zuby rádio
Co dělám ráno? Ráno často poslouchám rádio. Ráno si vždycky čistím zuby. Ráno někdy snídám, ale když nemám čas, nesnídám. Ráno nikdy nepiju pivo. často
nikdy
vždycky
někdy
100 % ………………………………… ………………………………… ………………………………… 0 % ………………………………… NIKDY
→
Nikdy nesnídám. Nikdy necvičím. Nikdy se nedívám na televizi.
Tôi không bao giờ ăn sáng. Tôi không bao giờ tập thể dục. Tôi không bao giờ xem vô tuyến.
Lưu ý: Trong tiếng Tiệp ngoài từ nikdy (không bao giờ) họ còn thêm chữ ne – (không) vào trước động từ, khác với tiếng Việt: trong tiếng Việt ta chỉ cần một từ không (bao giờ) là đủ.
1 Mỗi người có khái niệm riêng về sự thường xuyên. Đối với một số người thì hai lần một tuần là thường xuyên, đối với một số khác thì là thỉnh thoảng.
Tài liệu sử dụng trong bài: Česky v Česku I (B. Štindlová a kol.) Petra Huková – Ngụy Giang Linh – Jiří Kocourek
63
8.
Jak často? Dělejte věty podle příkladu. (Bạn hãy viết câu theo mẫu)
čistit si zuby → Ráno si vždycky čistím zuby. snídat → Ráno nikdy nesnídám. čistit si zuby, snídat, číst noviny, dívat se na televizi, poslouchat rádio, spát dlouho, vstávat brzy, studovat, cvičit, běhat, hrát fotbal, pít kávu, jíst maso, vařit, nakupovat, sprchovat se. Příklad:
9.
Ptejte se kolegů: Co děláte v neděli? (Bạn hãy hỏi các bạn trong lớp: Co děláte v neděli?) Kolega:
………………………..
………………………..
vždycky často někdy nikdy 10. Dělejte věty podle vzoru. Doplňte prepozice, kde je třeba. (Bạn hãy viết câu theo mẫu. Chỗ nào cần có giới từ bạn hãy viết thêm vào.)
Příklad: Teď – být (oni) – hospoda → Teď jsou v hospodě. 5. Kdy – jít (on) – práce? 1. Helena – psát – dopis – domů. 6. Kam – jet (oni) – sobota? 2. Jet (vy) – sobota – Jihlava – nebo – Brno? 7. Potřebovat (já) – paprika, cibule a salát. 3. Ivana a Hana – jít – procházka – a – restaurace. 8. Ivan – psát – dlouhý dopis. 4. Jíst (ty) – doma – nebo – hospoda? 9. Pátek – odpoledne – jet (já) – hypermarket – koupit – televize. 10. Kuchař – vařit – restaurace – polévka – a – maso.
CO RÁD / RÁDA / RÁDI DĚLÁTE? (Ông / bà / các bạn thích làm gì?) rád + động từ (thích làm gì đó) Ví dụ: Rád vařím. – Tôi thích nấu ăn. mít rád (thích/thương ai/cái gì) Ví dụ: Mám rád Evu. – Tôi thích Eva. být rád (vui, vui mừng) Ví dụ: Jsem rád, že se máte dobře. – Tôi mừng vì ông/bà khỏe.
Petr rád sportuje.
Jana ráda vaří.
Mirek a Jitka rádi čtou.
A vy? Co rád / ráda děláte?
Karel nerad vstává.
Monika nerada pije pivo.
Radek a Lenka si neradi čistí zuby.
A vy? Co děláte nerad / nerada?
Tài liệu sử dụng trong bài: Česky v Česku I (B. Štindlová a kol.) Petra Huková – Ngụy Giang Linh – Jiří Kocourek
64
sg
pl
M
F
N
1.
(já)
rád
ráda
-
(my)
rádi
2.
(ty)
rád
ráda
-
(vy)
rádi
3.
(on, ona, ono)
rád
ráda
rádo
(oni)
rádi
11. Řekněte, co dělají rádi / neradi. (Bạn hãy nói họ thích / không thích làm gì) Sabina
VYKÁME: Čtete rád / ráda?
Hynek
Jarka a Dan
TYKÁME: Čteš rád / ráda?
František
→
Hana a Igor
Andrea
Ano, čtu rád / ráda. Ne, čtu nerad / nerada.
12. Odpovězte na otázky. (Bạn hãy trả lời câu hỏi) a) b) c) d)
Sportujete rád / ráda? Hrajete rád / ráda fotbal? Spíte rád / ráda? Cestujete rád / ráda?
e) f) g) h)
Vaříte rád / ráda? Čtete rád / ráda? Plavete rád / ráda? Píšete rád / ráda e-maily?
i) j) k) l)
Vstáváte rád / ráda? Pracujete rád / ráda? Co rád / ráda děláte? Co děláte nerad / nerada?
13. a) Připravte si otázky podle příkladu. (Bạn hãy chuẩn bị câu hỏi theo mẫu) b) Ptejte se kolegů a doplňte tabulku. (Bạn hãy hỏi các bạn trong lớp rồi điền vào bảng) A) OTÁZKA: Učíte se rád/-a?
B) ODPOVĚĎ: Quynh se ráda učí.
vařit
..........................................................
..........................................................
pít pivo
..........................................................
..........................................................
sportovat
..........................................................
..........................................................
dělat domácí úkol
..........................................................
..........................................................
spát dlouho
..........................................................
..........................................................
poslouchat hudbu
..........................................................
..........................................................
číst noviny
..........................................................
..........................................................
pracovat na zahradě
..........................................................
..........................................................
hrát basketbal
..........................................................
..........................................................
psát dopisy
..........................................................
..........................................................
mýt nádobí
..........................................................
..........................................................
nakupovat
..........................................................
..........................................................
uklízet
..........................................................
..........................................................
psát e-maily
..........................................................
..........................................................
dívat se na televizi
..........................................................
..........................................................
Příklad:
učit se
Tài liệu sử dụng trong bài: Česky v Česku I (B. Štindlová a kol.) Petra Huková – Ngụy Giang Linh – Jiří Kocourek
65
14. Řekněte, co dělá Marek. Co dělá rád a nerad? (Bạn hãy nói xem Marek đang làm gì. Marek thích làm gì và không thích làm gì?)
15. Co děláte rád/a? Co děláte nerad/a? (Bạn hãy thích làm gì? Bạn không thích làm gì?) Příklad:
(učit se) novou gramatiku.
→
Rád / Nerad se učím gramatiku.
1. ……………………………………………….. (vstávat) v 7 hodin. 2. ……………………………………………….. (jít) na výlet pěšky. 3. ……………………………………………….. (cestovat) do Ameriky. 4. ……………………………………………….. (navštěvovat) muzea a galerie. 5. ……………………………………………….. (jíst) v restauraci. 6. ……………………………………………….. (vařit). 7. ……………………………………………….. (dívat se) večer na film. 8. ……………………………………………….. (hrát) tenis. 16. Popište lidi na obrázcích podle příkladu. (Bạn hãy mô tả những người trong hình vẽ theo mẫu.) Příklad: paní Nováková – učitelka
→
To je paní Nováková. Je učitelka. Učí ve škole.
NOVÁ SLOVA (Từ mới) až mãi až v 10 hodin mãi 10h celý den M cả ngày cestovat đi du lịch často hay, thường (làm gì đó) čistit làm sạch, lau, rửa čistit co rửa cái gì (C4) čistit si zuby đánh răng dát si (lấy cái gì đó) ăn / uống dát si něco ăn/uống cái gì đó (C4) dát si něco k jídlu ăn cái gì đó drahé N đắt e-mail M, e-maily PL thư điện tử hodně nhiều hrát fotbal đá bóng hrát tenis chơi tenis hrát basketbal chơi bóng rổ hrát na piano chơi / đánh đàn piano
kafe N cà phê kuchyň, kuchyně F (nhà) bếp málo ít mít čas na co có thời gian cho cái gì (C4) muzeum N, muzea PL viện bảo tàng nádobí N bát đĩa navštívit thăm (thể hoàn thành) x navštěvovat navštívit kamarády thăm (các) bạn něco cái gì đó nezaměstnaný M người thất nghiệp nikdy không bao giờ nudit se buồn chán plavat bơi počítačové hry PL trò chơi trên máy vi tính pospíchat vội proto vì thế, vì vậy sprchovat se tắm vòi hoa sen surfovat na internetu lướt mạng
Tài liệu sử dụng trong bài: Česky v Česku I (B. Štindlová a kol.) Petra Huková – Ngụy Giang Linh – Jiří Kocourek
66
svačina F bữa ăn nhẹ školní jídelna F nhà ăn của trường úřad M, úřady PL ủy ban uvařit nấu xong (thể hoàn thành) x vařit všední den M ngày thường vždycky luôn luôn
zahrada F vườn zaměstnanec M người lao động zaměstnání N công việc zaměstnavatel M chủ lao động zase lại
Bài dịch của bài 5.a Người Séc làm gì vào ngày thường? Họ dậy sớm hay muộn? Họ có ăn sáng không? Họ ăn sáng ở đâu - ở nhà hay ở chỗ làm? Họ có làm việc cả ngày không? Họ có thời gian ăn trưa không? Họ ăn trưa ở đâu? Khi nào họ kết thúc ở chỗ làm? Họ làm gì buổi tối? Khi nào họ đi ngủ? Chúng tôi hỏi: Viktor Starý, lập trình viên: “Ngày thường tôi dậy tương đối muộn, bởi vì 10h tôi mới bắt đầu làm việc. Tôi thường ăn sáng ở chỗ làm. Tôi pha cà phê và ăn bánh ngọt. Sau đó tôi làm việc trên máy tính, nhưng đôi khi tôi chỉ có ít công việc vì thế tôi lướt mạng. Tôi ăn trưa ở nhà hàng nhưng không phải hàng ngày bởi vì nó tương đối đắt. Buổi chiều tôi lại làm việc. Tôi kết thúc vào lúc 6:30. Buổi tối tôi ở nhà và xem vô tuyến hoặc chơi trò chơi trên máy tính.” Eliška Jívová, đầu bếp: “Tôi làm việc ở nhà ăn của trường học và 6h tôi đã phải có mặt ở chỗ làm, vì vậy tôi luôn luôn dậy vào 5h. Tôi ăn sáng ở nhà, thường là chè và bánh mỳ bơ và pho mát hoặc thịt nguội. Buổi sáng tôi nấu bữa trưa cho trẻ em ở trường. Công việc khá là nhiều, bởi vì ở trường có khoảng 300 trẻ. Tôi thường ăn cái gì mà chúng tôi nấu. Buổi chiều chúng tôi dọn bếp và chuẩn bị ăn nhẹ cho trẻ em. Tôi kết thúc vào 2h chiều. Khi nào tôi có thời gian tôi đi mua sắm. Buổi tối tôi ở nhà, tôi nấu bữa tối cho gia đình và tôi hay nghe đài. Tôi đi ngủ sớm, vào khoảng 10h.” Pavel Lukeš, thất nghiệp: “Ngày thường tôi dậy khoảng lúc 8h. Tôi không làm việc, vì thế tôi không vội. Tôi ăn sáng lâu và buổi sáng thỉnh thoảng tôi xem vô tuyến. Hoặc tôi làm gì đó ngoài vườn. Tôi cũng hay gọi điện thoại, tại vì tôi tìm việc làm. Tôi thường không ăn trưa vì tôi không đói. Buổi chiều tôi lên phố đi công sở hoặc tới thăm bạn hoặc tôi ở nhà. Vào khoảng 3h tôi ăn gì đó. Tôi hay khá là buồn chán. Buổi tối tôi đi quán uống bia và sau đó tôi cũng xem vô tuyến lâu. Tôi đi ngủ tương đối muộn.”
Tài liệu sử dụng trong bài: Česky v Česku I (B. Štindlová a kol.) Petra Huková – Ngụy Giang Linh – Jiří Kocourek
67
