Isoleren bestaande muren! Mogelijkheden en Beperkingen ir. Marcus Peeters -
[email protected] Lector / onderzoeker KaHo Sint-Lieven Aalst KMO-loket LED-netwerk: Duurzaam Bouwen Onderzoekskern DUBiT - DUurzaam Bouw je In Team 1
Waarom isoleren?
2
Waarom isoleren? (1)
isoleren = energiesparen = geld sparen
3
Doorsneewoning • • • •
Halfopen 5 personen 25 jaar Nauwelijks geïsoleerd
Totaal verwarming: 22.000 kWh/jr à 0,08/kWh: € 1760 /jaar (gas of mazout)
4
Warmteverliezen beperken Doorsneewoning Dak:
6600 kWh/jr
Muren:
4400 kWh/jr
Ramen:
3300 kWh/jr
Vloer:
2200 kWh/jr
Bouwknoop: 1100 kWh/jr Lucht:
4400 kWh/jr
5
Vlaams gewest
BELEID VLAAMS GEWEST 6
Koeling
aanmoedigen
Weerstandsverwarming
Vervangen weerstandsverwarming
Verplicht in 2020
Spouwmuuren vloerisolatie
Buitenisolatie
Verwarming
Beglazing
Dakisolatie
Renovatieprogramma 2020
Ontmoedigen
7
Vlaams gewest PRIORITEITEN 1. Alle daken of zoldervloeren degelijk isoleren 2. Alle enkele beglazing vervangen door hoogrendementsglas of beter 3. Alle verouderde verwarmingsinstallaties vervangen door condensatieketels of beter
8
Vlaams gewest PRIORITEITEN
2020 9
Subsidies energiesparen
www.energiesparen.be 10
Alle premies en subsidies
www.premiezoeker.be 11
Waarom isoleren? (2)
Comfort!
12
Comfort
13
Comforttemperatuur Temperatuur die rustige mens voelt in kamer:
Trd ~
Twand + Tlucht
2 19,5°C
17°C
14
Comforttemperatuur Temperatuur die rustige mens voelt in kamer:
Trd ~
Twand + Tlucht
2 isoleren buitenschil 15
Comforttemperatuur
-1°C = 7% besparing 16
Bron: energiesparen.be/kalender
17
Isoleren bestaande muren
Bron: www.enenergiesparen.be
18
Na-isolatie spouwmuren Referentiedocumenten
19
Bron: Wayaert-Vermeersch / Isolteam
inblazen isolatie Bron: Knauf
20
Bu
Bi
Bu
Bi
inblazen isolatie Webfilm VEA (Vlaams Energie Agentschap) na-isolatie van spouwmuren: http://www.youtube.com/watch?v=gHfVRAiH9Hg 21
Bron: WTCB TV 246
Effect?
Effect is begrensd: maximale isolatiedikte = aanwezige breedte luchtspouw 22
Stappen uitvoering
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Bron: studiedag Ugent 18/11/2009
Basisvoorwaarden subsidie • Isolatiemateriaal: warmtegeleidbaarheid λ ≤ 0,065 W/mK • Luchtspouw ≥ 50 mm • Volledige vulling spouw • Uitvoering door erkend aannemer
24
Basisvoorwaarden subsidie • Woning aangesloten op distributienet voor 1/1/2006 • € 6,00 /m² netto geïsoleerd geveloppervlak • maximum € 800,00
25
Isolatiematerialen
26
Isolatie met keuring ATG’s: www.butgb.be Goedkeuring voor toepassing = systeem
27
www.butgb.be
Isolatie met keuring
Kies domein: AFWERKING – ISOLATIESYSTEMEN Alle isolatiesystemen, dus even zoeken in de lijst.
28
Voorbeeld selectie inhoud
29
Erkende aannemers • Lijst erkende aannemers: PDF-lijst • http://www.energiesparen.be/spouwmuur
Link tussen aannemer en isolatiesysteem
30
Inspectie vooraf Volgens vast protocol / checklist • Gemiddelde breedte luchtspouw 50 mm = vastgelegde procedure (STS / TV 246) • Gevels blootgesteld aan slagregen
Bron: WTCB TV 246, bijlage 2 checklist
31
Luchtspouw Mogelijke toestand metselwerk binnenspouwblad
Bron: www.energiesparen.be
Bron: CIR-G. Timmermans
32
Toestand metselwerk
Bron: WTCB TV 246
Bron: CIR-G. Timmermans 33
Koudebruggen: Ze BLIJVEN!
Koudebruggen?
Maar: Binnentemperatuur op oppervlak koudebrug stijgt! = minder risico op condens = minder risico op schimmel
Opgelet: Luchtdichtheid muur neemt toe = minder ongecontroleerde ventilatie
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Isothermen berekend voor linteel boven raam
Bron: studiedag Ugent 18/11/2009
Concreet - voorbeeld
35
Concreet - voorbeeld Spouwmuur 139 m² • In niet geïsoleerde spouw van 6 cm wordt glaswol (λ < 0,065 W/mK) ingeblazen (λ kan beter: zie ATG’s) • Extra aandacht voor rolluikkasten en grote openingen Bron: WTCB TV 246
36
Concreet - voorbeeld Spouwmuur 139 m² • Raming werken (incl. 6% BTW): 2780 € • Premie netbeheerder (6€): 800 €
• Totaal netto investering:
1980 €
37
Concreet - voorbeeld Spouwmuur 139 m² Terugverdientijd (voorzichtige raming): • • • •
Geraamde besparing: ca. 4000 kWh /jaar Aan 0,08 € /kWh: 320 € /jaar Terugverdiend op ca. 6 jaar 2 maanden + je wint veel aan comfort = muren zijn warmer = aangenamer (rebound-effecten?!?) 4 jaar 1 maand Hoe snel verdien ik dat terug? Zie ook: www.energiesparen.be (= gunstigere berekening) De calculator voor de na-isolatie van een bestaande spouwmuur berekent uw persoonlijke terugverdientijd. 38
Isoleren bestaande muren
Bron: www.enenergiesparen.be
39
Buitengevelisolatie Referentiedocument indien met pleisterafwerking: Informatieblad 2003/2 van de Butgb www.butgb.be • Kies in menu: Butgb Infobladen
40
Buitengevelisolatie Referentiedocument indien buitenafwerking in hout of plaatmateriaal: WTCB TV 243
41
Bij renovatie volle muur
Buitenisolatie met buitenpleister Bu
Bi
met beplanking
met beplating
42
Bij renovatie spouwmuur
Bu
Bi
Bu
Bi
43
Voor- en nadelen • “Inpakken gebouw” mogelijk - Capaciteit • Ambitieniveau vrij (uitz. rooilijn ≤ 14 cm) • Koudebruggen makkelijk op te lossen • Nieuwe gevel – grote keuze afwerking
• Bouwaanvraag • Aanwerken aan openingen (ramen) • Grote werken • Kostprijs • Nieuwe gevel
Ideaal samen met renovatie vensters 44
Isolatiedikte? 1. Bepaal ambitie 2. Kies architect
3. Kies samen buitenafwerking 4. Kies samen SYSTEEM + aannemer
Bron: WTCB TV 243
45
Isolatiedikte? 1. Bepaal ambitie • Kan meestal tot hoogste ambitieniveau • Subsidie (2013): – € 15/m² – Rd(isol) ≥ 2 m²K/W – Maximum: € 2000
Bron: WTCB TV 243
46
Kies samen afwerking
Bron: Isofinishsysteem
Gevelbekleding in gebakken aarde
pannen
zink
(kunst)leien
Composiet sidings
Steenstrips
Bron: Wienerberger - Sto
47
Kies samen afwerking Gevelplaten minerale vezel
Gevelbekleding in hout
Bron: Rockwool - Rockpanel
Bron: woodforum.be
Gevelpleister in alle mogelijke kleuren
Bron: stukadan.be
Bron: gevelbekleding-info.be
Bron: Habitos.be
48
www.butgb.be
Kies samen systeem
Kies domein: AFWERKING – ISOLATIESYSTEMEN Alle isolatiesystemen, dus even zoeken in de lijst.
49
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
AANDACHTSPUNTEN bij NA-isolatie:
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Isoleren bestaande muren
Bron: www.enenergiesparen.be
52
Binnenisolatie Referentiedocument Via energiesparen.be: http://www.energiesparen.be/binnenisolatie
Of rechtstreeks: http://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/de tail/binnenisolatie-van-buitenmuren
53
Aanbeveling Te vermijden oplossing: • Enkel als het niet anders kan en schakel waar mogelijk onmiddellijk over op één van twee vorige methoden • Hoe matiger je isoleert, hoe minder problemen • Gezien koudebruggen heeft dikker isoleren vanaf bepaald punt maar weinig meerwaarde • Geen subsidies voor deze oplossing
RAADPLEEG SPECIALIST voor ADVIES 54
Inwendige condensatie
BLAUW = reële dampdruk (P v) curve i.f.v. dampdoorlaatbaarheid ROOD = dampsaturatiedruk (P vs) curve i.f.v. temperatuur materiaal
P v > P vs = interne condensatie
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Dampscherm binnen => geen condensatie?
Buiten kletsnat => WEL condensatie
Leidingen?
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Do’s en Dont’s:
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
KOUDEBRUGGEN: Moeilijk oplosbare plaatsen
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Bron: Binnenisolatie van Buiten muren; VEA/KUL/WTCB
Bron: Binnenisolatie van Buiten muren; VEA/KUL/WTCB
Isoleren bestaande muren
Bron: www.enenergiesparen.be
62
Mooie combinatie - Combipremie Muurisolatie + vervangen ramen of glas – Indien enkel glas: zeker doen – Indien dubbel: aanmoediging voor 3voudig – Zie premies – Zie renovatiepremie (woning > 25 jaar) – Terugverdientijd sterk afhankelijk van situatie – Verhoogt comfort merkelijk 63
Ramen en glas 0°C
20°C
64
65
Dank voor uw aandacht ir. Marcus Peeters -
[email protected] Lector / onderzoeker KaHo Sint-Lieven Aalst KMO-loket LED-netwerk: Duurzaam Bouwen Onderzoekskern DUBiT - DUurzaam Bouw je In Team 66