22E JAARGANG NUMMER 5 Mei 2012 UITGAVE VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE LEIDEN EN DE EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE TE LEIDEN E.O.
PINKSTEREN vlammendans van verscheidenheid ‘… wij horen hen in onze eigen taal spreken over de grote daden van God’.
Pinksteren is een oud landbouwfeest. De oogst is binnen. Daar moet op gedronken worden. Het wordt een vrolijke boel. De stemmen worden luider. Mensen begrijpen elkaar steeds beter. Ze praten met dubbele tong één taal: dronkenmanstaal. Zó kijken buitenstaanders naar Pinksteren.
is; het is de geest van God die deze mensen uit de bovenzaal aanvuurt’. In deze kakofonie als een soort babylonische spraakverwarring, ontstaat spraakherkenning. Mensen uit alle windstreken horen de taal van hun jeugd, die altijd
Daar zal reden voor zijn. Die vertelt het verhaal. Het is inderdaad een vrolijke boel, daar bij de vrienden van Jezus. Ze zijn in een bovenzaal bij het tempelplein in Jeruzalem. Ze praten honderduit, met felle gebaren. Ze staan in vuur en vlam. Dat trekt de aandacht van de feestgangers op het plein, afkomstig uit de hele wereld. Nog meer verbaasd zijn ze als ze de vrienden vreemde talen horen spreken, die ze vast niet geleerd zullen hebben. Ze komen uit een grensprovincie. Van hen verwacht je wel een dialect met een mengseltje van talen, maar niet direct talenwonderen. Dít is gek, verbijsterend eigenlijk. Petrus maant de samengestroomde massa tot stilte en legt een verklaring af. ‘Dit is waar al eeuwen naar uitgekeken
Nu moeten we goed luisteren, want hier luistert het nauw. Het gaat over Gods grote daden en dat hoort iedereen in zijn eigen taal. Ze hoeven zich niet de taal van anderen eigen te maken. Het is andersom: in hun eigen spreektaal wordt over de grootste dingen gesproken. Dat vat je, dat raakt je, dan komt het goed binnen. Voor veel mensen is dit taalprobleem de reden dat ze niet over God kunnen spreken, om dan maar vast te stellen dat zij kennelijk niet geloven. Tenminste niet op de manier van die ander en vaak niet op de algemeen aanvaarde manier van de kerk.
de taal van je hart blijft. Daarin worden zij toegesproken. Al zijn ze ver van huis, dat geeft hen een thuisgevoel. Ze voelen zich aangesproken en bloeien open. Verrast praten ook zij nu honderduit. Waarover praten zij?
Het is goed om vast te stellen, dat er op Pinksteren niet één en dezelfde taal gesproken wordt, maar alle talen van de wereld. Te snel wordt door de vergelijking met de babylonische spraakverwarring gedacht dat op Pinksteren alle mensen elkaar weer verstaan. Dat zou wel mooi zijn, maar kan de conclusie niet zijn. Er wordt verteld dat ze Gods grote daden beter gaan begrijpen doordat het anders wordt benoemd, op hun manier….
Hemelvaart is een van de minst bekende christelijke feesten. Zou je de straat op gaan, dan zou bijna niemand meer een goed antwoord kunnen geven op de vraag wat we met Hemelvaart vieren. Jammer. Want met Hemelvaart vieren we Jezus’ goddelijkheid. Nadat Hij de dood heeft overwonnen, is Hij opgestegen naar de hemel. Alleen mensen die in de Bijbel een goddelijke status hebben worden opgenomen in de hemel: Mozes, Elia en Jezus. Zo komen de lijnen bij elkaar en is de cirkel rond. Jezus heeft volbracht wat de eerste twee verkondigd hebben. Jammer dus dat (bijna) niemand dat meer weet en de kerken leger zijn dan anders. Laten we daarom in hemelse stemming bijeenkomen en feest gaan vieren! Irma Pijpers
Leids Kerkblad | 1
Vervolg van pagina 1 Pinksteren geeft niet de aftrap voor een éénheidsstreven zoals bij de torenbouw van Babel: er wordt niet een nieuwe éénheidstaal geïntroduceerd. Integendeel, de talen worden juist ten volle benut. Het verschillend benoemen van Gods grote daden blijkt en blijft de grondstructuur. We zien op het tempelplein geen angstvallig pogen om alles onder één noemer te brengen. Niet een éénheidsideaal in de trant van ‘één kerk of geen kerk’. Weer is het andersom: ‘één kerk is geen kerk’. De vreugdevonk springt juist over als je dicht bij je eigen taalveld blijft.
Colofon Leids Kerkblad is een uitgave van de Protestantse Gemeente te Leiden en de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Leiden e.o.
Daarom is Pinksteren het feest van de zending, waarin het vertaalwerk een kerntaak is. Ook een feest van de oecumene die de dialoog zoekt in de verwachting herkenning te vinden. De gemeenschap van Pinksteren waagt het met de grootst denkbare diversiteit aan ‘talen’, om al die verschillende mensen recht te doen. Zo wil de Geest het kennelijk. Nu wij nog! ds. Ad Alblas
Website in beeld
Dit blad verschijnt 8x per jaar; tussentijds wordt (wijk-)informatie verspreid. Redactieraad De redactieraad wordt gevormd door de scriba’s of andere vertegenwoordigers van de wijken en kerkelijke organen en is verantwoordelijk voor deze uitgave. Redactie ds. A. Alblas, hoofdredacteur mw. H. Eshuis-Boter, eindredactie ds. H.J. Hemstede, interviews E. van der Plicht, algemeen mw. J.I. Schoonwater, jongerenredactie mw. E.E. Veenstra-Monteban, algemeen mw. S.G. Visscher, eindredactie en website Fotoredactie Voor gebruik van de in dit blad gepubliceerde foto’s door derden is voorafgaande schriftelijke toestemming vereist van de redactie. H. Bertram J. van Duuren H. Labots mw. J. Takken F. Voets
N. Bavelaar mw. H. van den Broek Ton Snepvangers mw. M. van Vliet
Advertentieredactie R. Favier, e-mail:
[email protected] Administratie, abonnementen en klachten over bezorging enz.: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, telefoon: 5764145
[email protected] rekening 2533285, t.n.v. Leids Kerkblad Het volgende nummer Verschijnt op 6 juli De kopij moet uiterlijk op zaterdag 23 juni om 09.00 uur zijn ingeleverd: wijkberichten bij de scriba, algemene berichten bij de redactie:
[email protected] Vormgeving en druk Groen Media Leiden
2 | Leids Kerkblad
Mag ik mij even voorstellen? Mijn naam is http://protestantsegemeenteleiden.nl. Ik besta nog niet zo lang. Vanaf december 2009 ben ik in de lucht, zoals dat heet. Sindsdien probeer ik u zo goed mogelijk te informeren over allerlei zaken met betrekking tot de Protestantse Gemeente te Leiden. Achter de verschillende ‘knoppen’ vindt u informatie over de medewerkers van de gemeente, de Algemene Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters, een overzicht van de kerkdiensten en
‘links’ naar de website van de wijkgemeenten, van kerkelijke gemeenten in de omgeving en van organisaties als de Raad van Kerken en het Bijzonder Kerkenwerk Leiden. Bezoek mij eens en vertel wat u zocht en misschien niet vond. Misschien is daar iets aan te doen. Als u tevreden was, mag u dat ook zeggen. U kunt uw wensen en complimenten kenbaar maken via de knop ‘Contact’ in de blauwe balk of door een mailtje naar
[email protected].
Jong! Jacqueline Schoonwater
[email protected]
M25 Leiden doet rondje opvang M25 Leiden doet rondje opvang Tijdens een rondleiding langs locaties voor opvang van dak- en thuislozen in Leiden op vrijdag 20 april, georganiseerd door M25 Leiden i.s.m. de cliëntenraad van de Binnenvest, vang je af en toe interessante en grappige opmerkingen op. De schaamte voorbij (in de Nieuwe Energie) Iemand van de veegploeg vraagt de jongeren waar ze eigenlijk van zijn. Een leerlinge antwoordt: ‘Wij zijn van het Stede…, eh, wij zijn van school.’ Is hier sprake van schaamte? ‘Ja, een beetje wel. Veel mensen hebben toch een bepaald vooroordeel over ons’, legt ze later uit. Wijze woorden (van een bewoner van het Sociaal Pension) Een bewoner van het sociaal pension drukt de leerlingen op het hart om toch vooral een diploma te halen. In de Nieuwe Energie
Vragen staat vrij (in het Sociaal Pension) Op de vraag ‘Hoe ben jij in deze situatie terecht gekomen?’ antwoordt de man: ‘Dat is niet interessant.’ En gelijk heeft hij, het is beter om vooruit te kijken.
Blind vertrouwen (in de bezoekers van de Schuilplaats) Als de rij bij het eten kleiner is geworden, gaan ook de jongeren in de
rij staan. Hun jassen en tassen laten ze gewoon in de zaal liggen. Jeroen Ernst, regionaal projectmedewerker M25 Leiden
Als Oranje - goed of slecht - gespeeld heeft volgt er een uitgebreide analyse van de tactiek en wordt er kritisch naar de coach en de spelers gekeken. Kunnen we daar als kerk iets van leren? Wordt het niet eens tijd dat wij in de kerk ons ook gaan afvragen of we op de goede manier bezig zijn? Wat is onze opdracht eigenlijk? Welke tactiek gebruiken we en is die nog wel passend voor de tijd waarin wij leven? Wie is onze coach? Is die nog langer capabel? En de spelers? Zijn ze nog bereid tot het uiterste te gaan? Waar hopen we eigenlijk écht op? Voor deze analyse hebben we jou nodig!
te debatteren? Of wil je in een drukke proefwerkperiode liever chillen en van een afstandje mee kijken samen met vrienden en vriendinnen onder het genot van een hapje, een drankje en live-muziek door Praiseband OnLine? Dan ben je bij deze van harte uitgenodigd bij onze Verrassingsviering Kerk Over Hoop op 17 juni in de Regenboog, Watermolen 1, 2317 ST LeidenMerenwijk. Deze viering is bedoeld voor jongeren en iedereen die zich jong voelt en begint om 18.30 uur. Vanaf 18.00 uur speelt de band. En wees maar niet bang dat je iets mist, want na de viering is het mogelijk de wedstrijd PortugalNederland (20.45 uur) op een groot scherm te volgen!
Kerk Over Hoop Verrassingsviering voor jongeren en iedereen die zich jong voelt op zondag 17 juni om 18.00 uur in Kerkelijk Centrum de Regenboog, Merenwijk-Leiden Binnenkort draait alles weer om voetbal. Natuurlijk hopen wij Hollanders massaal dat het Nederlands elftal weer eens Europees Kampioen wordt. O ja, is dat zo? Waarom is dat zo belangrijk? Er zullen ook mensen zijn die diep van binnen hopen dat ze verliezen omdat ze zich eigenlijk ergeren aan die ‘oranjegekte’. Je wordt bijna gedwongen meegesleurd? Maar winnen of verliezen, waar gaat het om?
Heb jij zin om over dit soort vragen stevig mee te denken, te discussiëren en
Leids Kerkblad | 3
Bijzonder Kerkenwerk Leiden Predikant: Secretaris: Penningmeester: Bankrekeningnr.: Website
ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488,
[email protected] mw. R.G.S. Jongsma, Schubertlaan 195, 2324 CT Leiden A. Zeilstra, Carneoolstraat 17, 2332 KA Leiden, tel. 071 - 5763061 783995 t.n.v. penningmeester Bijzonder Kerkenwerk www.openkerkleiden.nl
Evensongs Op zondagavond 13 mei wordt om 19.00 uur de tweede evensong van dit seizoen gezongen. Het Christelijk Jeugdkoor Ruach uit Katwijk onder leiding van Elisabeth van Duijn zingt en Niek van der Mey bespeelt het orgel. Er worden werken ten gehore gebracht van onder meer Hildegard von Bingen (!), Shephard, Rose en Howells. Het oorspronkelijke kinderkoor heeft zich ontwikkeld naar een jeugdkoor, dat veel elementen uit de Engelse koortraditie heeft overgenomen. Uitvoeringen in het hele land en tv-optredens brachten het koor nationale erkenning. De overweging laat de middeleeuwse mystica Hildegard von Bingen aan het woord
De evensong wordt geopend met het ‘Ave verum corpus’, een expressief motet van William Byrd. Psalm 114 wordt gezongen op een chant van Edward Bairstow. De canticles klinken in een gloedvolle compositie van de dan 24-jarige George Dyson. John Ireland componeerde de zowel mystieke als extatische anthem ‘Greater love hath no man’. Hedendaags zijn de preces en responses van Richard Shephard. Het thema waaronder gedachten van Hildegard von Bingen worden vertolkt luidt: ‘loflied op de zintuigen’.
Hooggetijden Op zaterdag 9 juni beginnen de wekelijkse hooggetijden weer in de Hooglandse Kerk. Elke zaterdagmiddag in het zomerseizoen kunt u even binnenlopen voor een kwartier bezinning en muziek. Pastores uit de binnenstad houden een meditatie over een Psalm en er is orgelmuziek, gespeeld door verschillende organisten.
komen onder het thema ‘klein maar geweldig’. Op 17 juni zingt de Leidse Cantorij vooral werken uit het begin van de 20e eeuw.
Column
Even uit de drukte van de stad tot rust komen in de monumentale Hooglandse Kerk. De hooggetijden beginnen om 14.30 uur en duren tot 14.45 uur. De serie loopt dit jaar tot en met 8 september. Een aantal zaterdagmiddagen is de kerk niet beschikbaar voor de hooggetijde.
Marten Stol
Liedboek Het Liedboek is niet volmaakt. Neem nou het verdwijnen van de Filistijn, de Tyriër, de Moren, „deez‘ en die in Zion geboren“ (Psalm 87). Het is „volk na volk“ geworden. Terwijl het er staat: Filistea, Tyrus en Nubië. Was dit weglaten politiek opportuun of gewoon lui? Goddelijk geïnspireerde geografische namen gooi je toch niet weg! Je gaat op pinksterzondag toch ook niet die waslijst met tongbrekende namen van vreemde volkeren overslaan? Er is meer. Bekende gezangen zijn zonder mijn toestemming veranderd. God enkel licht, voor wiens gezicht niets zuiver
4 | Leids Kerkblad
Op het programmablad dat wordt uitgereikt in de kerk vindt u nadere gegevens. Ook kunt u de site www. openkerkleiden.nl bezoeken voor informatie over organist, onderwerp en voorganger. In de nieuwsbrief van deze maand lezen we een artikel van financieel adviseur Tim van Dasselaar over het thema ‘Wat heeft geld met ons gedaan?’ Hij koos als titel: ‘bezuinigen of anders leven?’ In de discussieafdeling gaat het over de vraag: Mijn dochter vindt het spirituele in niet-christelijke groepen en heeft de kerk niet nodig. Hoe moet ik daarmee omgaan? Het antwoord wil niet het laatste woord zijn. Wie hier ook een gedachte bij heeft wordt gevraagd die op de site te melden.
wordt bevonden, en de duizend zonden – wegbezuinigd (449). Soms durfden ze niet te kiezen en staan er meer versies of melodieën, zoals bij de Heer is mijn herder (13, 488, Ps. 23). Lelijk zijn die opvallend vet gedrukte uitheemse titels erboven. „Mästere all söka dig“, „Herren han har besøgt sit folk“ (170, 220). De Zweedse kok. En waar het nou net wel nut heeft, daar staat niks: Te Deum (399). Waar is Ere zij God toch gebleven? Sloom, maar heel, heel mooi. Mag niet meer in deze jachtige tijd. En waarom wel dat droeve dranklied over levenslange geboortepijn opnemen (489)? Er verschijnt een nieuw liedboek, in 2013. Een mooie gelegendheid om op te schonen. Moeizame zangwijzen eruit, meezingers erin. Bijvoorbeeld het alom gegalmde marslied When the saints are marching in. De christelijke boekhandel ziet uit naar dit liedboek. Als kerken maar niet gaan beameren!
Kerk in de wereld Zending: tussen allergie en energie door Aart Verburg Zendingsfeest Pinksterfeest = Zendingsfeest. Op het pinksterfeest kregen de volgelingen van Jezus een ervaring van nieuwe energie. In wind en vuur voelden ze Gods aanwezigheid die hen inspireerde. Heilige Geest dus. Die energie bracht hen ertoe om in het openbaar over hun ervaringen met Jezus te vertellen en daar opnieuw betekenis aan te geven. Het gevolg was dat er op die dag veel nieuwe volgelingen van Jezus bijkwamen (Handelingen 2: 41). Er waren drieduizend zielen gewonnen!
Allergie Het woord ‘zending’ roept tegenwoordig bij veel mensen irritatie op. We doen toch niet meer aan ‘zieltjes winnen’? Zending klinkt naar arrogantie: wij hebben het ware geloof en daarom proberen we anderen over te halen om hun geloofsovertuiging los te laten en christen te worden. Daarmee groeit de kerk en wordt invloed van andere godsdiensten kleiner. Een ziel winnen wordt dan ‘wij hebben gewonnen’. Wat is dat voor pretentie? En wat heeft dat winnaars-enverliezers-denken al veel kwaad gedaan.. tot op vandaag. Veel mensen willen met dat soort denken niets te maken hebben. Van een telefoonaanbieder, of een politieke partij vinden we het gewoon, maar van een kerk... Nee!
Begrijpelijk Maar Jezus geeft in Matteüs 28: 18-19 toch zelf het ‘zendingsbevel’? ’Mij is alle macht gegeven in de hemel en op aarde. Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen…’ We voelen onmiddellijk het verzet komen. Een bevel, van
iemand met macht om iets te gaan uitleggen aan alle volken, om al die volken in jouw kamp te krijgen. Dat klinkt naar superioriteit en past bij koloniaal gedrag. En die tijden zijn toch voorbij? Nou, echt voorbij…? Maar goed, het zijn niet de fraaiste bladzijden uit ons geschiedenisboek. En als wij andere volken beschaving bij willen brengen, moeten we eerst maar naar onszelf kijken. Hoe dun is het laagje beschaving bij ons? Om nog maar te zwijgen van de kerk. Moet een krimpende kerk in Nederland onder andere volken mensen gaan oproepen om christen te worden? Laten we maar eens naast onze voordeur beginnen.
bij elkaar om te bouwen aan een veilige samenleving? Daarvoor moet veel gebeuren op het gebied van onderlinge acceptatie, verzoening en saamhorigheidsgevoel (cohesie). Dat gaat over wat Paulus schrijft: God, die onze vrede is… heeft de muur van de vijandschap afgebroken en ons de verkondiging van de verzoening toevertrouwd (Efeziërs 2:14 en II Korintiërs 5: 19).
Moderne zending
Energie voor deze tijd Na het koloniale tijdperk ontdekten we alternatieve ‘zendingsopdrachten’. In Lucas 4: 18 zegt Jezus: ‘De Geest van de Heer is op mij… om aan armen het evangelie te brengen en gevangenen en onderdrukten vrijheid te geven’. Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking spreken ons nog steeds (..?!) meer aan dan dat van die macht. Met Lucas 4 kunnen we beter uit de voeten. Maar is armoede nog wel het grootste probleem? Is verdeeldheid in onze wereld niet een veel groter probleem? Wantrouwen en traumatische ervaringen, onveiligheid en niet meer op elkaar aan kunnen. Hoe krijg je mensen weer
Zending is met je geloofsovertuiging proberen bij te dragen aan Gods missie voor het leven. Wie de energie voelt om in die verzoenings- en verbindingsmissie mee te gaan - ver weg en dichtbij zal merken dat hij/ zij daarbij uitkomt bij het klassieke takenpakket van de zending: - Evangelie ter sprake brengen in de taal en de cultuur van vandaag - Getuigenis en diaconaat - Gesprek met andere godsdiensten en levensbeschouwingen - Met christenen wereldwijd inspiratie en energie delen – en vermenigvuldigen. Ds. Aart Verburg was studentenpredikant in Indonesië. Daarna docent interculturele communicatie aan het Hendrik Kraemer Instituut. Vanaf september 2010 gemeentepredikant te Oegstgeest (PGO).
Leids Kerkblad | 5
Raad van Kerken in Leiden Secretaris: mw. C.C.M. Boeren, Hugo van Woerdenstraat 73, 2332 PH Leiden, telefoon 071 - 572 14 12; email:
[email protected] Voorzitter: ds. A.Alblas, Jac.P.Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, telefoon 071- 523 24 88; email:
[email protected] Website www.raadvankerkenleiden.nl
Jaarvergadering Op 12 juni wordt de jaarvergadering van de Raad van Kerken in Leiden gehouden. Belangrijk agendapunt is het vaststellen van de vernieuwde statuten. Daaraan is de afgelopen maanden hard gewerkt door de kerkjuridisch deskundige secretaris, die dit voor haar terugtreden rond wilde hebben. Dat gaat dus lukken. Een ander belangrijk punt wordt de benoeming van nieuwe moderamenleden, vanwege het verlopen van de (verlengde) termijn van secretaris en penningmeester. Ten derde wordt het jaarverslag van het afgelopen jaar besproken en het volgende jaarplan opgesteld.
Landelijke Oecumene Ook landelijk wil men een verbreding van de plaatselijke raden van kerken tot een platform van veelkleurig getuigen, zoals ons Levensbeschouwelijk Platform. Hierover is overleg met onder meer de Evangelische Alliantie en de immigrantenkerken. De projectgroep Doop(v)erkenning heeft de rapportages klaar. Er is grensverleggende participatie vanuit diverse kerken. Op derde pinksterdag vindt in Heiloo de feestelijke ondertekening plaats. Voor belangstellenden is nog een aantal uitgaven van het Lima-rapport beschikbaar bij de voorzitter. Meer informatie is te vinden op www. raadvankerken.nl. Ook voor de maandelijkse toezending van E-flits met de laatste ontwikkelingen in de oecumene kunnen belangstellenden zich in laten schrijven.
Compassie Wat is er de afgelopen tijd gebeurd rondom Compassie? Regelmatig komt in het Leids Kerkblad de term Compassie voorbij. Gelukkig maar, want het is een begrip dat in essentie aansluit bij het christelijk gedachtegoed. Het Handvest voor Compassie is al door vele mensen ondertekend. Dat kan nog steeds op de website www.handvestvoorcompassie.nl.
6 | Leids Kerkblad
‘Hoe nu verder’, zie je mensen vaak denken. Is compassie niet een containerbegrip waar alles in past en dat het juist daardoor moeilijk is om in het dagelijks leven daadwerkelijk vorm te geven? In feite komt het erop neer dat je de invulling zo moeilijk kunt maken als je zelf wilt. De basis ligt immers in de opdracht : behandel de ander, zoals je zelf ook graag behandeld wilt worden. Deze basisregel biedt een flinke uitdaging. Daarnaast zijn er verschillende initiatieven CompassiePrijs. Op 5 april vond de uitreiking van de CompassiePrijs plaats. Hier waren 13 genomineerden, die mensen in hun projecten of activiteiten weten te verbinden en harten te verzachten op het gebied van sport & beweging. Degene die de CompassiePrijs heeft gewonnen is Ambrose Ongwen : www. afrikaeuropanetwerk.nl Leeskring Compassie. In vijf avonden is het boek 12 stappen naar Compassie van Karen Armstrong besproken. Een concreet boek met aanwijzingen om compassie daadwerkelijk in uw eigen leven vorm te geven. Hoe doe je dat? Hoe ga ik om met de dingen die ik hierin moeilijk vindt? Wat kan ik leren van anderen? In een kleine kring vonden open gesprekken plaats, waar het samen zoeken en leren centraal stond. In september start een nieuwe leeskring. Informatie en opgave bij ondergetekende.
Dag van Respect In samenwerking met de gemeente bereidt de Overleggroep Dag van Respect de landelijke dag op 8 november voor. Nieuw is deze aanpak, waarbij al vóór de zomervakantie alle Leidse scholen wordt verzocht om mee te doen aan dit initiatief. Er is dit keer extra aandacht voor de aansluiting van vraag en aanbod.
Platform Compassie Leiden. Het Platform Leiden is inmiddels een paar keer bij elkaar gekomen. Doel van het Platform is om de term compassie echt Leidse handen en voeten te geven.
Leiden is tenslotte niet voor niets de eerste officiële CompassieStad. Het platform heeft een open karakter en is met name op zoek naar mensen van allerlei pluimage. Dit varieert van mensen die eenmaal per jaar willen helpen bij het opzetten van de jaarlijkse bijeenkomst tot de door de wol geverfde vergadertijgers. Eenmalige bijdragen of een langere verbintenis is allemaal mogelijk. Neem eens een kijkje op de website www.c4cleiden.nl. Vraagt u zich af wat u kunt doen, neem dan contact op met André Potters-Kemp, e-mail:
[email protected], tel. 06 41439627.
Inspiratie Altijd maar dankbaar? Als veel goede dingen heeft ook dankbaarheid een rafelig randje. Ik vind het fijn om blij te zijn als de zon schijnt, dankbaar te kunnen zijn als tijdens een langverbeid uitstapje geen dikke regendruppels vallen en geen stevige wolken het uitzicht benemen. Heerlijk om dankbaar te zijn om de frisgroene lente, de warme zomer, de najaarskleuren en gezellige winteravonden na een schaatstocht over zwart ijs. Dat anderen de natuur anders beleven, als een economische strop of als chagrijn, heeft geen invloed op mijn tevreden gevoel, ik zal het alleen wat voorzichtiger uiten. Maar als niet natuurverschijnselen, maar mensen de oorzaak ervan zijn dat ik dankbaar mag zijn, dan wordt het gecompliceerder. Van de een kan ik een dienst, gebaar of presentje gemakkelijker accepteren dan van een ander. Waarom ben ik met een kleine attentie soms echt blij, en bij een andere, soms grotere, niet? Waarom lees ik een handgeschreven brief van een bepaalde correspondentievriendin met minder aandacht en plezier dan een korte e-mail van een ander? Ik zie in dat ik heus niet de hele dag blij en dankbaar kan zijn, maar er moet toch een patroon in te ontdekken zijn. In het algemeen is mijn enthousiasme voor het aangebodene minder groot, als ik het idee heb dat me – tegen mijn zin - een verplichting opgedrongen wordt. Daar is bijvoorbeeld het beleefde voor-wat-hoort-watprincipe: iets wordt je gegeven met de stilzwijgende verwachting dat je iets soortgelijks zal teruggeven. En dat gaat allemaal veel soepeler als je op één lijn
zit, dan wanneer je die gezamenlijke basis nog moet vinden. Dus zou ik zo’n gelegenheid ook kunnen beschouwen als een verzoekje om nader tot elkaar te komen. Ja, dat is een aardig idee, en ik raak alweer milder gestemd. Natuurlijk zijn die diensten, die spontaan en hartelijk, of doordacht en intens zijn het meest welkom, in die zin dat ik ze het makkelijkst of met genoegen accepteer. Die diensten of giften activeren bij mij ook het meest het gevoel dat het goede doorgegeven moet worden, tot vreugde van nog meer mensen. Zoals je bijvoorbeeld een keten van glimlachen op kunt zetten, waarbij de een zijn glimlach doorgeeft aan een ander. Ik heb
iemand gekend die dit met zijn opgeruimde karakter elke ochtend voor elkaar kreeg, deze persoon was een stille zegen voor de buurt. Uitgaande van mijn eigen gereserveerde houding ben ik ook voorzichtiger, en helaas minder spontaan, in het aanbieden van diensten, omdat ik rekening wil houden met de gevoelens van de ontvanger. Voor een ontvanger kan wat
ik te geven heb veel te weinig zijn om aan zijn behoeften te voldoen. En waarom zou zo iemand mij persoonlijk dan dankbaar moeten zijn? En: ik wil helemaal geen afhankelijkheidsrelatie creëren, en de verlegenheid van iemand die in de positie zit dat hij wel gedwongen is om hulp te vragen, begrijp ik ook heel goed. Deze genuanceerde gedachten heb ik vooral bij diaconaal werk. Het dienen dat wij in dit verband doen, zie ik het liefst ingebed in een veel groter geheel, namelijk het willen betrekken van anderen bij de maatschappij, bij wat er in Leiden gebeurt, en laten zien dat iemand niet alleen staat in zijn ellende. Dat iemand weer tevreden kan zijn met de eigen situatie, of het alleen maar uithoudt en niet opgeeft in zijn stressvolle situatie, die voor even is verlicht, is mijn bescheiden wens. Als dat lukt – al is het maar even – dan ben ík dankbaar en oprecht blij om het stukje Dienen van de drieslag lerenvieren-dienen weer gemaakt te hebben. Er is voor mij geen groter genoegen dan de dankbaarheid om het bestaan te ervaren en door te geven. Wil Heesakkers
Leids Kerkblad | 7
duPrie Prie du du Prie
BOUW & ONTWIKKELING B.V. BOUW & ONTWIKKELING B.V. BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23
Ichthus
Boekhandel
ADMIRAAL 23 LEIDEN - BANCKERTWEG TELEFOON 071-5222919 ADMIRAAL BANCKERTWEG 23 LEIDEN - TELEFOON 071-5222919 LEIDEN - TELEFOON 071-5222919
BijBels, Boeken en muziek
www.ichthusboekhandel.nl hooigracht 35 REDKEN hooigracht 2312 kne35 leiden REDKEN hooigracht 35 korevaarstraat 2 • leiden • Telefoon: 071-5147061 AMBASSADOR REDKEN 2312 kn 164 leiden postbus 2312 kn leiden AMBASSADOR postbus 2300 164 ad leiden AMBASSADOR postbus 164 2300 ad leiden telefoon 2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefoon 071 514 32 44 telefax 071 514 32 44 telefax 071 514 35 49 telefax 071 514 35 49 e-mail 071 514 35 49 e-mail
[email protected] BOUW & ONTWIKKELING B.V. an e-mail er dr e
[email protected] m a
[email protected] Al 5 ja ADMIRAAL BANCKERTWEG 23
Dat was pas een mooie uitvaart. Dat was een Maar hoe regelpas je zoiets? Dat was pas een mooie mooie uitvaart. uitvaart. Maar hoe regel je zoiets?
Rhijnhof - centrum voor du Prie en cremeren begraven
Maar hoe regel je zoiets? Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen.
Kijk op monuta.nl of belin ons voor een afspraak. kunt u al uw wensen vastleggen. Van muziek tot rouwauto: Monuta Uitvaartwens Van muziek tot rouwauto: in voor Monuta kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons eenUitvaartwens afspraak. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.
LEIDEN - TELEFOON 071-5222919
www.monuta.nl Monuta ‘t1,Leidse Gitstraat LeidenHuys & Soek Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl www.monuta.nl
8
ZAALBERG ZAALBERG makelaardij ZAALBERG makelaardij
Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.
Lid Lid LMV Lid LMV Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47 LMV makelaardij Bij Monuta in Leiden denken we35 graag Korevaarstraat - met Tel.u mee. 071-514 91 47 - snelle transactie taxaties - scherpe Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 tarieven 47 Bel 071 - 521 32 31 - snelle
-Monuta snelle - snelle taxaties - scherpe tarieven Vantransactie der Luit “Rijks makelaar” -Willem snelle transactie -beëdigd snelle taxaties - scherpe tarieven de Zwijgerlaan 179, Leiden
beëdigd makelaar” Bel 071 “Rijks - 573 08www.zaalbergmakelaardij.nl 30 web:
“Rijks beëdigd makelaar”
Monuta ‘t Leidse Huys & Soek web: www.zaalbergmakelaardij.nl email:
[email protected] Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl email:
[email protected]
web: www.zaalbergmakelaardij.nl email:
[email protected]
Ichthus
BoekhandelLMV makelaardij
Boekhandel Korevaarstraat 35 -Boekhandel Tel. 071-514 91 47 BijBels, Boeken en muziek
scherpe B i-jsnelle B e transactie l s , B -osnelle e k taxaties e n e- n m utarieven ziek B i j B e “Rijks lwww.ichthusboekhandel.nl s , Bbeëdigd oeken e n muziek makelaar” www.ichthusboekhandel.nl korevaarstraat 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061 web: www.zaalbergmakelaardij.nl www.ichthusboekhandel.nl e
du Prie
korevaarstraat • leiden • Telefoon: 071-5147061 email:
[email protected] korevaarstraat 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061
mogelijkheden voor begraven en as-bestemmingen. Verhuur van zaalruimte
***
Verhuur van zaalruimte voor vergaderingen, recepties, Verhuur vanbijeenkomsten zaalruimte voor vergaderingen, recepties, cursussen, e.d.
LAAN TE RHIJNHOF 2332 HZ LEIDEN TEL. 071 532 06 09 FAX 071 532 04 48
met recht
Openingstijden kantoor in het Poortgebouw BARNING PIANO’S sinds 1921 Fournituren DMC splitzijden Babykleding op werkdagenFournituren van 09.00 tot 16.00Babykleding uur DMC splitzijden Rijkstraatweg 22d, 2171 AL Sassenheim e-mail:
[email protected] Fournituren DMC splitzijden Babykleding www.barning.com website: www.rhijnhof.nl
Verhuur van zaalruimte
voor vergaderingen, recepties, Setterlady / Setterlaine damesmode cursussen, bijeenkomsten e.d. Setterlady / Setterlaine damesmode Hollandia / Ten Cate ondermode Setterlady damesmode Hollandia // Setterlaine Ten Cate ondermode Beheerder : R. van Heyningen Hollandia / Ten Cate ondermode 1, 5123578 2317 ST Leiden Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Watermolen Leiden, Tel. (071)
Kerk en Theologie
Tel. 071 - 525123578 128 58 Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Leiden, Tel. (071) Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Leiden, Tel. (071) 5123578
n Ichthus r adnra e e m d
Al er ja Boekhandel
.
8
8
8
e5 n hooigracht 35 REDKENAl m53eejar adra 3 r 2312 kn leiden Al m5 jaa AMBASSADOR B i j B epostbus l s ,164 B o e k e n e n m3u ziek 2300 ad leiden telefoon www.ichthusboekhandel.nl 071 514 32 44 telefax 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061 korevaarstraat www.baartbv.nl 071 514 35 49 e-mail | Leids Kerkblad
[email protected]
HAARHUIS RH UE I SR E N VAHNA A TO NG AN RH UR I SE N VAKappersbenodigdheden NH A TO GE VA NPruiken TO N- Toupets GEREN Kappersbenodigdheden
Fournituren DMC splitzijden Babykleding
Pruiken - Toupets Kappersbenodigdheden Breestraat 32 Pruiken - Toupets Leiden Breestraat 32
Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding
LEIDEN - TELEFOON 071-5222919
Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s
BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23
voor vergaderingen, recepties, cursussen, bijeenkomsten e.d. cursussen, e.d. Beheerder bijeenkomsten : R. van Heyningen Beheerder : R.1,van Heyningen Watermolen 2317 ST Leiden Beheerder van58 Heyningen Watermolen 1,R.2317 ST Leiden Tel. 071 - :52 128 Watermolen 1, 2317 Tel. 071 - 52 128 58 ST Leiden Tel. koop 071 - 52 128 58 van
DustersDusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding Ochtendjassen Ondergoed Badkleding Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding
IchthusLid ZAALBERG Ichthus
hooigracht 35 REDKEN 2312 kn leiden AMBASSADOR postbus 164 met recht van koop 2300 ad leiden met recht van koop BARNING PIANO’S sinds 1921 telefoon metisrecht vaneen koop Al meer dan 100 jaar Rhijnhof bijzondere BARNING PIANO’S sinds 1921 071 514 32 44 Rijkstraatweg 22d, 2171 AL Sassenheim BARNING sinds 1921 begraafplaats met eenPIANO’S prachtige natuur. telefax Rijkstraatweg 22d, 2171 AL Sassenheim www.barning.com Het nieuwe gedeelte met aangelegde vijvers en Rijkstraatweg 2171 AL Sassenheim 071 514 3522d, 49 mooi www.barning.com hagen kwam in 2010 gereed. e-mail www.barning.com De begraafplaats biedt een ruime keuze aan
[email protected]
Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s
Bel 071 - 521 32 31 Willem de-der Zwijgerlaan Bel 071 521 31Leiden Monuta Van Luit 32179, Monuta Van der Luit 179, Leiden Willem de Zwijgerlaan Bel 071 573 08 30 Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden Monuta Soek Bel 071‘t Leidse - 573Huys 08&30 Gitstraat 1,-Leiden Bel 071 573 30 Monuta ‘t Leidse Huys08 & Soek
Maar hoe regel je zoiets?
** ** *** 3
Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee. BijBel Monuta in -Leiden 071in 521 denken 32 31 we graag met u mee. BijMonuta MonutaVan Leiden denken we graag met u mee. der Luit
Dat was pas een mooie uitvaart.
Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s
email:
[email protected]
Spreken over God Telefoon 071-5125212 Leiden Breestraat 32
071-5125212 Setterlady / SetterlaineTelefoon damesmode Leiden Dijkmanschans 198 Telefoon 071-5125212 ZoeTermeer Dijkmanschans 198 Jilles de Klerk Hollandia / Ten Cate Vorig jaarondermode promoveerde
Telefoon 079-3312993 ZoeTermeer Dijkmanschans 198 Onderbrekingen: het begrip metaforis
Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw
[email protected]
Telefoon 079-3312993 Telefoon 079-3312993 www.haarhuisvantongeren.nl
www.haarhuisvantongeren.nl Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Leiden, Tel.ZoeTermeer (071) 5123578
www.haarhuisvantongeren.nl Eberhard Jüngel? Dat is niet echt een bekende naam.
HAARHUIS
Mens in beeld ds. Ad Alblas 25 jaar in de Leidse binnenstad ‘Graag gedaan!’
Gewone woorden
Tijdens de viering van Pinksteren op 27 mei wordt ook stilgestaan bij de 25-jarige verbondenheid van ds. Ad Alblas aan de Binnenstadsgemeente. ‘We vieren het feest met elkaar, zoals we ook sámen werken aan de opbouw van de gemeente. Dit hangt immers niet van één persoon af. Het voelt meer als een soort wederzijds verbond’.
‘Van jongs af aan - ik ben op mijn 27e predikant geworden - zoek ik toegankelijke woorden om het geheim van God dichterbij te brengen. Zoals krachtbron, bevrijder, heler, inspirator, verzoener. Niemand heeft immers het volle geheim van God, maar kan misschien een bepaalde gestalte, een bepaald aspect ervaren. Voor mij zit het mysterie onder meer in de ontmoeting.
Alblas en ik ontmoeten elkaar in een zaal bij de Hooglandse Kerk. Het regent. Ik laat hem even mijn paraplu zien, waarin een doek zit met een religieuze schildering uit de Sixtijnse kapel in Rome. Hij begint te lachen: ‘Je zou er vroom van worden!’’, en gaat vervolgens zachtjes fluitend koffie zetten. Mij valt op dat ds. Alblas altijd vrolijk is als ik hem tegenkom. ‘Ja’, zegt hij, ‘ik heb het erg naar mijn zin’. Een bijzondere vraag aan mij, rooms-katholiek, om Alblas bij gelegenheid van zijn jubileum te interviewen!
Zoals de joodse filosoof Martin Buber het zegt: ‘In de ander treedt mij de Ander tegemoet’. Ook wil ik graag Bijbelse ervaring, wijsheid en waarheid in gewone taal vertolken en niet teveel kerkelijke woorden gebruiken’.
Compassie
Onvermijdelijk komt het gesprek ook op het verschil in eredienst tussen katholiek en protestants. Sober, veel luisteren en steeds op je stoel blijven zitten? Alblas: ‘Welnee, in onze gemeente gebeurt heel veel tijdens de dienst! We staan aan het begin, steken kaarsen aan, er is een meditatief moment, en we bidden samen het Onze Vader, waarbij een kind bij de microfoon bidt. Bij de voorbeden kunnen gemeenteleden een intentie inbrengen en we hebben ook de vredesgroet. Bij bijzondere diensten, zoals op Goede Vrijdag, staan we met alle aanwezigen, zo’n 250 mensen, op het Hoogkoor bij het uitblazen van
Ik vraag hem hoe het zo gekomen is dat hij predikant is geworden. Hij vertelt: ‘Ik wilde graag iets doen met mensen, en iets goeds doen voor de mensheid. Nog steeds ben ik met compassie bezig, zoals met het Charter for Compassion en het boek dat Christiane Berckvens en ik hebben gemaakt. Ik vind het bijzonder boeiend wat mensen te vertellen hebben, en gelukkig ontmoet ik heel veel verschillende soorten mensen’.
de kaars. Dat gaat heel diep. Net als de blijdschap met Pasen als we de paaskaars binnenbrengen, ‘Hij is opgestaan!’
Rituelen
Pinksteren, de vonkjes Het gesprek komt op het pinksterfeest, als het jubileum wordt gevierd. Met Pinksteren spat de vlam die Christus is uit elkaar in een grote hoeveelheid vonkjes. Vooral met die vonkjes heb ik veel, je kunt ze overal vinden en zo het wonder van Gods nabijheid ervaren als je daarvoor open kunt en wilt staan. Zo probeer ik de gemeente als ‘Lichaam van Christus’ in goede staat te houden, waarin iedereen een plaats heeft en bezigheden heeft die hem of haar vreugde schenken. Ik zeg ook altijd, doe niet dingen die je niet leuk vindt om te doen.” Dat Alblas zelf veel vreugde ontleent aan zijn gemeente is duidelijk. Terugblikkend op de afgelopen 25 jaar zegt hij dan ook: ‘Graag gedaan!’ Joke Sorgdrager hoofdredacteur RK parochiemagazine ‘Rondom de Kerk’ Leiden e.o.
Leids Kerkblad | 9
Diaconie Secretariaat: Coördinator: Diaconaal werker: Redactie diaconie-pagina: Bankrekeningnrs: Website: Stichting Hofjes Hervormde Diaconie:
Avondmaalsproject: Diaconie Franstalige Afrikanen Van Pasen 2012 tot Pasen 2013 is de opbrengst van de collecten bij het Avondmaal in de protestantse kerken bestemd voor de Diaconie Franstalige Afrikanen Leiden e.o. In het vorige nummer van het Leids Kerkblad heeft u kunnen lezen wat dit nieuwe project van De Bakkerij inhoudt. Op deze Diaconiepagina vindt u een impressie van het werk van de eerste maand van het team van projectmedewerkers en vrijwilligers. De Avondmaalsfolder ligt inmiddels in de kerken. Bijdragen voor het Avondmaalsproject zijn welkom op rekening 97065 van Diaconie Protestantse gemeente Leiden, o.v.v. Diaconie Franstalige Afrikanen.
De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965,
[email protected] Ton Snepvangers,
[email protected] Jacqueline Schoonwater,
[email protected] Henriëtte van den Broek,
[email protected] 97065 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; 7820129 t.n.v. Vrienden van De Bakkerij www.debakkerijleiden.nl Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965,
[email protected]
kiezingen begin december 2011, is nog steeds geen einde gekomen. Veel jongeren en ouderen die ziek zijn en bloedarmoede hebben worden hierdoor zwaar getroffen. De medicijntoevoer wordt belemmerd waardoor ze geen goede medicatie meer krijgen voor hun behandeling. Na een dag hard werken, in het kader van de maatschappelijke stage, stonden er 55 volle dozen in De Bakkerij, klaar voor transport.
zijn voor afspraken bereikbaar in De Bakkerij (071-5144965) van maandag t/m vrijdag van 9.00 - 12.00 uur.
Vliegende start Diaconie Franstalige Afrikanen
De middag begon met Arabische muziek, die de ruim 70 bezoeksters van de middag uitnodigden tot een dansje. Naast de vele bekende gezichten zagen we deze keer ook veel jónge Arabische vrouwen in De Bakkerij. En hoewel mannen ook welkom waren, kwam er slechts één even om een hoekje kijken. Het werd een gezellige ontmoeting onder het genot van een glaasje muntthee in het Atrium. Een vrijwilligster hield intussen de 20 kinderen bezig,
De Diaconie Franstalige Afrikanen Leiden e.o. (DFA) begon in maart in De Bakkerij. De DFA biedt hulp en advies aan alle mensen (legaal of illegaal) die afkomstig zijn uit Franstalig Afrika en wonen in of banden hebben met de Leidse regio, ongeacht hun levensbeschouwelijke of religieuze overtuiging.
Vrijdag 13 april stond De Bakkerij in het teken van Operation Kinshasa. 26 Leerlingen van het Rijnlands Lyceum in Oegstgeest maakten samen een hulptransport klaar voor Kinshasa, de hoofdstad van de Republiek Congo. De kleding, schoenen en medicijnen zijn bestemd voor ouders en kinderen die aan bloedarmoede lijden.
De twee projectmedewerkers Tamara Breton en Patricia Mabolia en de vrijwilligers Francis Ndi Wepngong en Ndaytabi Nzabamwita maakten een vliegende start. Er was veel werk aan de winkel: de administratie op touw zetten en ordenen, de PR verzorgen en informatiefolders maken, contacten leggen met andere hulpverlenende instanties en last but not least vele cliënten ontvangen. De eerste maand klopten mensen uit Burundi, Congo, Rwanda, Somalië en Niger met vele uiteenlopende vragen aan bij het team. Om het project nog meer bekendheid te geven zullen de werkzaamheden van de DFA op 12 mei aan de doelgroep gepresenteerd worden in De Bakkerij met een ‘Afrikaanse receptie’.
De Stichting ‘Steun kinderen met bloedarmoede in Kinshasa’ vroeg om hulp. De ZWO-commissies en MOV-groepen van de Leidse kerken steunen deze actie in De Bakkerij. Aan de onrust in Congo, na de presidentsver-
Inmiddels ligt er een informatiefolder in het Nederlands klaar over de Diaconie Franstalige Afrikanen Leiden e.o. en zal een Franstalige folder volgen. De medewerkers van de DFA
Operation Kinshasa
10 | Leids Kerkblad
ZORGmiddag in De Bakkerij Op zaterdagmiddag 21 april organiseerden de Stichting Arabische Vrouwen Narcis en de diaconieën in De Bakkerij, met steun van de Gemeente Leiden, een ontmoeting van en voor vrouwen uit allerlei culturen rond het thema ZORG.
eerste bedrag van 386 euro opgehaald en inmiddels heeft de groep een sponsorloop gehouden. Op Koninginnedag verzorgden de jongeren zelf een actie.
Vrouwen uit Marocco en Congo
met enthousiaste hulp van een deelnemer van M25 Leiden. Ze werden geschminkt, kliederden lekker met verf en versierden spiegeltjes met glitters en kraaltjes! Touria Mammar, voorzitter van Narcis, gaf in het Nederlands en het Arabisch uitleg over de bedoeling van de middag. Vrouwen zorgen eigenlijk altijd. Naar zorg kun je op allerlei manieren kijken: ze zorgen vóór man, kinderen, ouders en familieleden in Nederland of in het land van herkomst; ze maken zich vaak zorgen óm allerlei dingen; ze mantelzorgen; ze hebben zorgen voor de toekomst; hebben ze wel eens géén zorgen en hoe kunnen ze óntzorgen? Een medewerkster van het Servicepunt Zorg van de Gemeente Leiden gaf informatie over de mogelijkheden van de WMO en deelde WMO-folders en de Mantelzorgwijzer uit. Een heel kleurige en flitsende modeshow van Marokkaanse, Algerijnse, Pakistaanse en Congolese kleding liep uit op een dansfestijn, waar veel vrouwen aan meededen of meeklapten. Daarna was het tijd om in de Ovenruimte de lekkere hapjes te proeven, gemaakt door een aantal vrijwilligsters. Het thema Zorg werd bovendien concreet in een actie voor het weeshuis Dari, mi Casita in Tetuan in Noord Marokko. In de Turfzaal was een kleine rommelmarkt georganiseerd, waarvan de opbrengst 80 euro was.
Sponsoracties M25 Roemenië De 11 jongeren uit Leiden, Noordwijk en Leiderdorp die van 8 t/m 23 juli op werkvakantie gaan naar Targu Mures in Roemenië zullen zoals gebruikelijk geld inzamelen met een aantal sponsoracties. Met de opbrengst daarvan kunnen de verschillende projecten in Roemenië, t.w. het bejaardenhuis Casa Diaconala, de opvang van straatkinderen het Picihuis, de opvang van dakloze gezinnen in de Leidse Straat en de hulp aan grote arme gezinnen, gesteund worden. Met een praatje in de kerk werd een
Op zaterdag 9 juni wordt op de bloemenmarkt in Noordwijk actie gevoerd en dit jaar worden vaders verwend met een Vaderdagontbijt, dat zaterdagavond 16 juni wordt thuisbezorgd na opgave via de jongeren of:
[email protected] Op zondag 24 juni verzorgt de groep de lunchpakketten voor de deelnemers aan het Gouden Pet-festival en is De Bakkerij open voor een gratis broodje, als u dan wel een donatie geeft voor Roemenië. Storten mag ook: rekening 97065 van Diaconie Protestantse gemeente Leiden, o.v.v. Roemenië.
Nieuwe informatiefolder over De Bakkerij In maart is een nieuwe informatiefolder over De Bakkerij uitgegeven. In vormgeving aantrekkelijker, inhoudelijk actueler, met minder aandacht voor de historie van het gebouw en meer in lijn met het mission statement van beide diaconieën. Gewoon fris, beknopt informatief, met heldere uitleg over wat ons beweegt, waar het ons om te doen is, hoe wij werken, wat we doen, voor wie en ook hoe wij ons in ons werk gesteund voelen.
Mannen ook welkom! Op donderdag 31 mei is de zesde bijeenkomst van de Multicultikookclub. Het initiatief voor de kookclub komt van meerdere leden van het Vrouwennetwerk Leiden, waaronder vertegenwoordigers van Stichting (Arabische vrouwen) Narcis, en de diaconieën (PKN en RK). Het concept van de kookclub is eenvoudig: Samen inkopen doen voor de maaltijd en zo elkaars ingrediënten, winkels, gewoontes en gebruiken leren kennen. Deze keer koken Marian en Petra van Kinderboerderij Merenwijk. ‘Vergeten groenten en streekproducten’
staan er deze keer op het menu. Om het zo authentiek mogelijk te houden wordt de avond georganiseerd in de kantine van de kinderboerderij. De kosten van het driegangen diner bedragen niet meer dan zeven euro. Donderdag 31 mei, aanvang 19.00 uur, welkom vanaf 18.30 uur. Kinderboerderij Merenwijk, Parkzicht 100 2317RH Leiden, tel. 5167720. Opgeven vóór 20 mei via
[email protected]
Diaconie-Bericht 38 is verschenen Half april is Diaconie-Bericht 38 verschenen, met allerlei informatie over de diaconieën in De Bakkerij. Met dit nummer zijn we door de grote voorraad rode kaften heen. Dat betekent niet dat dit het laatste DiaconieBericht is: het biedt wél de mogelijkheid om na te denken over een andere uitvoering, een nieuwe lay-out. Misschien de volgende keer in kleur? Reden te meer om dit ‘nummer oude stijl’ te lezen en met spanning uit te kijken naar de volgende uitgave in het najaar. U vindt nummer 38 in de kerken en in De Bakkerij.
Leids Kerkblad | 11
Leidse Binnenstadsgemeente Predikant: ds. A. Alblas, Jac. P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, tel. spreekuur dagelijks 08.00-09.00 uur (voor spoedgevallen 0654 797 098),
[email protected] Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC Leiden Scriba: R.G. Vanhaelen, tel. 071 - 5224162 Penningmeester: mw. G. Betgen, Multatuliplein 10, 2332 EC Leiden Bankrekeningnr.: 703141 t.n.v. penningmeester Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/Middelweg Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, Moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com; Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 - 5149636,
[email protected]
GEMEENTELEVEN Jubileum en symposium Ds. Ad Alblas is op Pinksteren 25 jaar aan Leiden verbonden. Dat is een bijzondere gebeurtenis waaraan we op verschillende momenten aandacht willen besteden. Allereerst tijdens een feestelijke pinksterdienst die dit keer om 9.30 uur begint met een persoonlijke ontmoeting in het Hoogkoor van de Hooglandse Kerk. De Leidse Cantorij verleent haar medewerking aan de dienst en na afloop is gelegenheid voor verdere ontmoeting in het Diaconaal Centrum ‘De Bakkerij’ aan de Oude Rijn. Ds. Alblas heeft de afgelopen maanden vele dagen en soms ook delen van nachten besteed aan het boek ‘Omdat er méér is …’, 25 jaar kerkelijk leven in de Leidse binnenstad. In woord en beeld wordt de totstandkoming van de Leidse Binnenstadsgemeente beschreven. Er zijn bijdragen in opgenomen van de Marewijkgemeente en de Leidse Studenten Ekklesia. Op zaterdag 2 juni wordt in de Hooglandse Kerk een symposium - van 10.00 tot 13.00 uur - gehouden waar het jubileumboek wordt aangeboden en besproken. Er komen reacties van Sake Stoppels, hoofddocent Gemeenteopbouw aan de Vrije Universiteit, van Elco Brinkman, Guust Verpaalen en Bernard Luttikhuis. Theo Visser verzorgt een orgelimprovisatie. Wij feliciteren onze wijkpredikant van harte met dit prachtige jubileum en nodigen iedereen uit om bij één of meer bijeenkomsten aanwezig te zijn. Er is voldoende tijd en ruimte voor een persoonlijke ontmoeting. Wij wensen hem Gods zegen toe op het werk dat is gedaan en dat voor hem ligt. Cent van Vliet
Geboren Wat zijn Haiko & Judith Meelis blij met en trots op hun Nigeriaanse kleine grote
12 | Leids Kerkblad
man! Hij is op 18 februari 2010 in Lagos geboren en op 21 januari mochten zij hun zoon in de armen sluiten. Rivka en Esther hebben er in Timothy een broertje bij. Op 13 maart is Rosalinde Susanne geboren. ‘Geboren uit liefde, verlangend verwacht, een geschenk uit de hemel, aan ons als ouders gebracht…’ schrijven Huig & Cathelijne Nap. Ook op 13 maart is Dante geboren. ‘Vandaag ben jij geboren, heel lief, heel hulpeloos en klein. Wij beseffen dat jij iets bent om heel dankbaar voor te zijn’ schrijven Rogier & Mirjam Libochant.
Doopvoorbereiding Voor de doopviering op 3 juni vindt de voorbespreking plaats op 29 mei om 20.00 uur in het Hooglandsche Huys. De volgende doopviering is op 26 augustus waarvoor graag spoedig opgave.
Op 25 mei trouwen Aukje Dijkstra & Martijn van der Laan. De inzegening van hun huwelijk vindt plaats om 15.00 uur in de Hooglandse Kerk. Na negen jaar in ‘De Mors’ te hebben gewoond, betrekken zij binnenkort hun nieuwe woning bij de Groenoordhallen en sluiten zich bij onze gemeente aan.
Trouwvieringen Sinds de Synode het mogelijk maakte om ook aan levensverbintenissen van homo’s of lesbiennes een zegen mee te geven, is dat in de LBG mogelijk. Na uitgebreide gesprekken hierover met de gemeente en enkele themadiensten waren Ruurd Salverda en Jan Hulzinga in onze gemeente op 17 september 2003 de eersten. Op 9 juni trouwen Mieke Waltmans & Manuel Dijkstra. Na open gesprekken en de uitgebreide ontmoetingen in ‘Bewust Geloven’ kozen zij vanuit hun katholieke en protestantse achtergrond voor de trouwdienst in onze gemeente.
Ouderensoos Het is een gezellig clubje maar wordt kleiner. Wie wil ook eens komen kijken en meedoen bij de soos? Op 16 mei trouwen Daniël Notenboom & Gilian Gratama van Andel. De dienst is om 14.00 uur in de Hooglandse Kerk. Daniël is theoloog en bij ons bekend als kerkganger en leider van de Kindernevendienst.
Op donderdagmiddag 31 mei om 14.30 uur is weer een bijeenkomst in het Hooglandsche Huys. Het begint met een gesprek over geloof, Bijbel of cultuur. Daarna is er bij een kopje thee of koffie een gezellige bingo of ander vermaak.
Jubileumboek ‘Omdat er méér is…’ Het boek over 25 jaar kerkelijk leven in de Leidse binnenstad gaat - voor hetzelfde geld - 25 bladzijden méér omvatten. Tientallen foto’s en afbeeldingen maken deze full-colouruitgave tot een beeldend leerverhaal. De kernvraag is voortdurend: ‘Wat leerden wij?’ Die vraag beantwoorden ook de Ekklesia en Marewijkgemeente. Het hoofdstuk van Elias van der Plicht over de Hooglandse Kerk als multifunctioneel gebruikt gebouw schildert de dilemma’s en ontwikkelingen.
Ad Alblas
Ad Alblas
Omdat er méér is 25 jaar kerkelijk leven in de Leidse
binnenstad
predikant is het persoonlijke contact van fundamenteel belang, omdat het je volle persoonlijke inzet verlangt. Ik hecht eraan te onderstrepen dat het niet een persoonlijk maar een gezamenlijk jubileum is. We hebben een gezamenlijk geloofsavontuur doorgemaakt en gaan er volop mee door. Er liggen enorme uitdagingen en geweldige mogelijkheden. Ik verheug
me om me daar samen met u en anderen voor in te zetten met de hoopvolle aanmoediging ‘Laat de Geest maar waaien’. Als geschenk heb ik gevraagd en gekregen dat ik samen met anderen het boek ‘Omdat er méér is…’ heb mogen samenstellen en schrijven. De grootste beloning is dat ik dit alles samen met u mag beleven. ds. Ad Alblas
Vieren Op 13 mei is het zondag Rogate (bidt). De groep ‘Bewust Geloven’ bereidt de dienst samen met de predikant voor. De gedachten van de nieuwe lidmaten en overige kringleden klinken door in de gebeden en verkondiging. We lezen Johannes 15:9-17 met als thema ‘Vrienden van God’. Om 19.00 uur is er een evensong. Informatie vindt u op de pagina van het Bijzonder Kerkenwerk Leiden.
Omdat er méér is
17 mei is Hemelvaartsdag. Juist op het moment dat ze denken ‘nu gaat het gebeuren’ verdwijnt de Meester. Het raadselachtige verschijnen en verdwijnen van de Opgestane kan kennelijk niet door blijven gaan. Toch is het niet ‘over en sluiten’. Gelukkig zijn er ‘zijn laatste woorden’ en ook weer die twee in witte gewaden. Op 20 mei is het zondag Exaudi (luid roepen). Voorganger is Ab Ridder, die als thema koos: ‘De wonderen zijn de wereld nog niet uit!’; over wonderen en wonderverhalen in de Bijbel.
N
Aanvullingen en commentaren zijn van Joep de Hart, de auteur van ‘Zwevende Gelovigen’ en van Guust Verpaalen, indertijd directeur van Philip Morris en nu spiritual coach. Collega’s uit Deventer, Haarlem en Rotterdam geven een reactie op het kerkelijk leven in Leiden. Het boek is behalve voor onszelf bedoeld voor iedereen die interesse heeft in het ingewikkelde maar boeiende proces van kerken in de binnenstad. De prijs bij voorintekening is € 14,95, over te maken op de rekening van de wijkpenningmeester (zie in de kop van de rubriek). Daarna kost het € 17,50.
Groet De komende weken sta ik wat meer in de belangstelling vanwege mijn ambtsjubileum in Leiden. Daar voel ik me enerzijds wat ongemakkelijk onder, anderzijds zou ik het ook niet anders willen. In het wonderlijke ambt van
27 mei vieren we Pinksteren, de 50ste paasdag. Wat mondjesmaat begon is een overlopende maat geworden. Wat nauwelijks doordrong op de paasmorgen is op de pinkstermorgen uitbundige werkelijkheid. Het thema voor deze feestdienst vat het geheim ervan samen: ‘IK BEN ER’. De Leidse Cantorij verleent muzikale medewerking en Theo Visser bespeelt het orgel. Er is vóór, tijdens en ná de dienst aandacht voor het 25 jaar samen optrekken van gemeente en predikant. We zetten samen de LBG in de bloemetjes, want die bestaat op Pinksteren 18 jaar. Op 3 juni is het weer feest, dat van de heilige Drievuldigheid of Drie-eenheid. Mooi dat precies op deze zondag kinderen worden gedoopt in de naam van Vader, Zoon en Geest. We lezen uit Johannes 3 over het diepgravende gesprek van Nicodemus met Jezus met als thema: ‘Opnieuw geboren worden’. 10 Juni vieren we het Heilig Avondmaal. Aan de dienst van Schrift en Tafel verleent de Leidse Cantorij medewerking. We volgen die zondag het alternatieve rooster met lezingen uit Ruth. Het is juist etenstijd op de akker van Boaz en hij nodigt ten maaltijd met de kerntekst als thema: ‘Kom erbij, dan kun je met ons eten’. Op 17 juni preekt dominee Steenstra uit Lucas 15-10 over het verloren schaap met als kernwoorden ‘Verloren gaan en behouden’. 24 juni gaat ons gemeentelid Irma Pijpers-Hoogendoorn voor. Ze leest uit Marcus 4:35-41 over de storm op het meer. Het thema ‘Word wakker!’ sluit daar op aan. Of dat voor de slapende Jezus geldt of voor de leerlingen wordt duidelijk in de preek.
Leids Kerkblad | 13
Leidse Studenten Ekklesia Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA Leiden, 071 - 5134558,
[email protected], www.ekklesia.leidenuniv.nl, www.ekklesialeiden.nl Studentenpastores: drs. Elise Woertman (RK), 06 - 45100439,
[email protected]; ds. Rob van Waarde (PKN), 06 - 41935997,
[email protected] Participantenpastores: wnd. ds. Henk Schouten (PKN), 071 - 5218723,
[email protected] Academiepredikante: prof. dr. Christiane Berkvens-Stevelinck (rem.), 020 - 6714568,
[email protected] Rekeningnummers: Leidse Studenten Ekklesia: 2635559 t.n.v. Stichting Materiële Voorzieningen LSE te Leiden; Diaconaat: 3313366 t.n.v. Stichting Diaconaal Fonds Hulpverlening LSE te Leiden Vereniging LSE: Amos Kater,
[email protected], Marga Bakker, vicevoorzitter,
[email protected]; Wim Schouten,
[email protected], Johan de Groot,
[email protected]
kinderdienst. Zij droegen naar oud gebruik de gekruiste stokken binnen, die ze versierd hadden met vruchten, slingers en een broodhaantje. In het nog steeds verkrijgbare paasnummer van Hooglandse Nieuwe legt Anthonie van Peursen de achtergronden van dit gebruik uit. De eerste drie diensten in de maand mei zijn aan psalmen gewijd; mooie diensten waarin het muzikale aspect extra aandacht zal krijgen. Op 13 mei komt in de tweede dienst psalm 103 aan de orde, de bekende psalm over Gods barmhartigheid. Op 20 mei wordt psalm 8 over de majesteit van de schepping en de bijna-goddelijkheid van de mens besproken.
Hooglandse Vieringen Iedere zondag is er om 11.45 uur een oecumenische viering van de Leidse Studenten Ekklesia in de Hooglandse Kerk. Deze vieringen worden niet alleen door studenten bezocht, maar ook door anderen die aangesproken willen worden in een taal die niet dogmatisch is, maar ook niet vrijblijvend. De diensten zijn thuis te beluisteren via www. kerkomroep.nl Vrolijk en indrukwekkend was op Palmzondag, de zondag voor Pasen, de binnenkomst van de kinderen uit de
14 | Leids Kerkblad
Op Pinksteren (27 mei) zullen de beide studentenpastores gezamenlijk de dienst leiden. Enkele studenten zullen belijdenis van hun geloof afleggen. Na Pinksteren volgen drie diensten waarin maatschappelijke onderwerpen op het programma staan. De beide eerste diensten, met als voorgangers achtereenvolgens pastor Corine van der Loos en ds. Karin van den Broeke, gaan over de macht. Is in onze democratie de macht wel goed verdeeld: moet er niet meer van onderen opkomen? Is macht alleen maar slecht, iets dat door een flinke ethiek beteugeld moet worden, of kan de macht een spirituele binnenkant hebben? In de derde dienst komt de vraag aan de orde of geld meer kan zijn
dan het ‘slijk der aarde’? Daarover zal ds. Christiane Berkvens preken. Op de laatste zondag van juni zal de oud-pastor van de LSE Henk van Breukelen voorgaan. Hij is goed bekend bij de oudgedienden in onze gemeenschap.
NIEUWE PARTICIPANTENPASTOR Na het vertrek van ds. Ranfar Kouwijzer als pastor voor de participanten is besloten een formatieplaats van 0,7 fte open te stellen. Op basis van de adviezen van achtereenvolgens twee beroepingscommissies wil het bestuur van de Vereniging LSE Christiane van den Berg-Seiffert aanstellen voor 0,3 fte voor de twee jaar dat zij nog bezig is met haar proefschrift. De emeriti ds. Henk Schouten en pastor Jac van der Hoeven vullen dat voor die periode aan met ieder 0,2 fte. Daarna kan zij de volle 0,7 fte gaan vervullen. Christiane maakt zelf deel uit van de LSE-gemeenschap. Het voorstel van het bestuur werd in de ledenvergadering van 10 april met een warm applaus ontvangen. Christiane is erg blij dat zij, samen met Henk en Jac. aan het werk kan gaan binnen een gemeenschap die voor haar aanvoelt als haar spirituele thuis. Zij is beschikbaar vanaf 1 oktober.
VERENIGINGSZAKEN Financiën Op de ledenvergadering van 10 april van
Agenda de Vereniging LSE is de begroting voor het lopende jaar 2012 goedgekeurd. Een stijgende lijn in de bijdragen van de leden is met het oog op de toekomst zeer gewenst. De vereniging heeft zich destijds uitgesproken over een participantenpastor voor 0,7 fte; het geld daarvoor moet in de toekomst geheel komen uit de bijdragen van de leden. Planmatig werken Het bestuur van de vereniging wil in het vervolg meer planmatig gaan werken. Veel stuurgroepen, werkgroepen en andere groepen werken min of meer autonoom. Een betere samenhang en onderlinge afstemming is voor iedereen prettig. Dan weet bijvoorbeeld de koffiegroep wanneer de zomerkerk weer opengaat, zodat de koffie op de juiste plek terecht komt. De verantwoordelijkheid van het LSE-bestuur komt dan ook beter tot haar recht. Het is de bedoeling dat alle groepen hun eigen plan maken en dat vervolgens het bestuur let op de afstemming. Dat moet allemaal resulteren in een LSE-plan, goed te keuren door een volgende algemene ledenvergadering.
De zondagse vieringen zijn altijd in de Hooglandse Kerk, Middelweg 2, Leiden zondag 13 mei, 11.45 uur Psalm 103 - ds. Henk Schouten zondag 20 mei, 11.45 uur Psalm 8 - ds. Christiane Berkvens zondag 27 mei, 11.45 uur, Pinksteren (belijdenisdienst) pastor Elise Woertman en ds. Rob van Waarde woensdag 30 mei, 18 uur, Rapenburg 100 Maaltijd en meditatieve viering (Taizé) Macht en geld zondag 3 juni, 11.45 uur Macht 1 - pastor Corine van der Loos vrijdag 8 juni - zondag 10 juni, Oosterhout Kloosterweekend bij de Benedictinessen zondag 10 juni, 11.45 uur Macht 2 - ds. Karin van den Broeke
pastor Elise Woertman
zondag 17 juni, 11.45 uur Geld - ds. Christiane Berkvens zondag 24 juni, 11.45 uur Pastor Henk van Breukelen woensdag 27 juni, 18 uur, Rapenburg 100 Maaltijd en meditatieve viering (Taizé) zondag 1 juli, 11.45 uur Kinderdienst - pastor Japke van Malde
ds. Rob van Waarde
ACTIVITEITEN VOOR STUDENTEN Meditatieve viering - in de sfeer van Taizé Elke laatste woensdagavond van de maand is er een meditatieve viering op Rapenburg 100, voor wie behoefte heeft aan inspiratie, stilte, even op adem komen. In de viering maken we gebruik van de meditatieve liederen van Taizé, een klooster in Frankrijk waar jaarlijks tienduizenden jongeren naartoe komen. We beginnen voor wie wil met een gezamenlijke maaltijd. Data: woensdag 30 mei, 27 juni, 18.00 uur maaltijd, 20.30 uur viering. Begeleiding en aanmelding (voor het eten): Elise Woertman (elisewoertman@ hotmail.com).
Kloosterweekend OLV Abdij in Oosterhout - Benedictinessen Heb je behoefte aan een weekend rust? Zin om met een groep studenten in een inspirerende omgeving te zijn? Wat betekent het om te leven in een klooster? Ontdek het door een weekend mee te leven in het klooster van de benedictinessen in Oosterhout. Studenten tot 30 jaar zijn van harte welkom om mee te gaan. Data: 8-10 juni; voorbereiding: dinsdag 29 mei, 19:30-20:30 uur, Rapenburg 100. Kosten: € 50,00 exclusief reiskosten. Begeleiding en aanmelding: Elise Woertman (elisewoertman@hotmail. com).
Cluster Binnenstad Contactadres: dhr C. van Vliet - e-mail:
[email protected]
De Stichting Vrienden van de Hooglandse Kerk organiseert…..
Een uniek vijfgangendiner De Hooglandse Kerk is fameus om zijn ambiance en schitterende lichtinval, met name in de zomerperiode. U kunt daarvan genieten tijdens het unieke vriendendiner dat de Stichting Vrienden van de Hooglandse Kerk op donderdag 7 juni organiseert. Een mooie gelegenheid om met vrienden, relaties, medewerkers, familie of buurtgenoten samen te eten. Maar het is meer dan een diner! De avond zal worden geopend door een bijzondere Leidenaar. Tussen de gangen door zijn er diverse muzikale optredens, die aan het diner een feestelijk karakter geven.
Opbrengst voor verwarmingsproject De opbrengst van het diner komt ten goede aan het verwarmingsproject van de Hooglandse Kerk. Het onverwarmde deel van de kerk wordt binnenkort voorzien van verwarming. De exploitatiemogelijkheden van de kerk worden daarmee aanzienlijk verbeterd. De vriendenstichting heeft een ondersteuning van 100.000 euro toegezegd. Het diner is de eerste stap om een deel van dit bedrag bijeen te brengen. Een hartverwarmende stap, waaraan ook u bij kunt dragen.
Leids Kerkblad | 15
Hervormde Marewijkgemeente Predikant: ds. T. Jacobs, Edelkarper 28, 2318 NK Leiden, tel. 071 - 8870207,
[email protected] Scriba: Jan en Tineke Domburg, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp, tel. 071 - 5897816, e-mail:
[email protected] Penningmeester: P. Jasperse, Postbus 62, 2300 AB Leiden, tel. 071 - 5610122,
[email protected] Bankrekeningnr.: 1720266 t.n.v. Hervormde MarewijkgemeenteWijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Wijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06 - 57721473 Website: www.marekerk.nl
Pinksteren Met pinksterfeest vieren wij het feest van de uitstorting van de Heilige Geest. De Geest die (on)zichtbaar werkt aan de kerk en in de wereld. Traditiegetrouw willen wij dit werk tijdens de morgendienst verbinden met onze missionaire opdracht in deze wereld. Naast de voorbede voor onze zendingsarbeiders en het missionaire werk in de stad, willen wij dit keer uitgebreid stilstaan bij het werk van Mark & Annemarie Horst uit Zimbabwe. Ze zijn nu in Nederland met verlof.
Gedenken In de afgelopen periode zijn vier gemeenteleden overleden. Graag staan wij kort stil bij hun heengaan. Op 18 maart is overleden Maartje Malipaard-Daane. Zij is 88 jaar oud geworden en woonde in de Robijnhof. Ze is geboren op Walcheren. Door het werk van haar man als geestelijk verzorger en later als predikant, hebben ze Zeeland verlaten. In 1989 werd zij weduwe. Vier jaar later verhuisde ze naar Leiden. Vanaf die tijd is zij verbonden geweest met de Marewijkgemeente. In de dienst van Woord en Gebed heeft 2 Korintiërs 12:9 centraal gestaan ‘Mijn genade is u genoeg’. Genoeg om uit te leven en genoeg om te kunnen sterven. Wij gedenken haar als een gelovige en betrokken vrouw. Op 19 maart is overleden Franciscus van der Mark. Hij is 84 jaar oud geworden. Hij was een geboren Leidenaar. Vanaf oktober 1970 was hij samen met zijn vrouw koster van de Hooglandse Kerk.
16 | Leids Kerkblad
Later is hij dat geworden van de Marekerk. Op Eerste Kerstdag 1997 heeft hij afscheid genomen. Het kosterschap heeft hij altijd met veel toewijding gedaan. Op zijn rouwkaart staat Jeseja 41:10 ‘Vrees niet, Ik ben met u’. Dat is zijn houvast geworden in zijn leven. Het laatste stukje van zijn levensreis was aangrijpend - hij woonde aan het einde van zijn leven in verpleeghuis Zuydtwijck. Zijn vrouw en kinderen hebben hem in dit alles altijd bijgestaan in liefde. Op 7 april is overleden Gerardina Alida Matty Helena Mertens-Bardelmeijer. Zij is 85 jaar oud geworden. Zij woonde de laatste jaren van haar leven in verpleeghuis Overrhijn. In 2009 is haar man overleden. Door dementie is haar verstandelijk vermogen de laatste jaren sterk afgenomen. Dit was voor haar, maar ook voor haar gezin heel aangrijpend. Steeds minder konden ze met elkaar delen. Zij hebben tot het einde in liefde om haar heen gestaan. Tijdens de afscheidsplechtigheid op Rhijnhof heb ik gesproken over Psalm 121: Gods aandacht bewaart ons voor de tijd en de eeuwigheid. Op 14 april is overleden Petronella van Leeuwen-Crama. Zij is 85 jaar oud geworden. Ze woonde op Schuttersveld
19 te Leiden. Haar man was al 16 jaar geleden overleden. Ze ging nogal eens mee met het busreisje van de ouderen. Afgelopen november was ze ook aanwezig op de ouderenmiddag. Ze was altijd een hele vitale vrouw. Op het einde had zij niet meer de kracht om te gaan en te staan waar ze wilde. Tijdens de afscheidsplechtigheid op Rhijnhof heb ik gesproken over Psalm 31:6 ‘In Uw hand leg ik mijn leven’. Alle dagen, maar in het bijzonder bij afscheid, realiseren wij ons hoe belangrijk handen zijn. Een handdruk vol meeleven. Gods hand reikt verder; Hij wijst ons de weg en draagt ons als wij vallen. Wij wensen al deze bedroefde families Gods nabijheid en troost toe.
Huwelijk Op woensdag 30 mei hopen André Maaskant en Marijke Teeuw elkaar het ja-woord te geven op het gemeentehuis te Ridderkerk. De dienst van de huwelijksinzegening zal om 19.00 uur in de Marekerk beginnen. Deze dienst zal geleid worden door dr. A.A. Teeuw, vader van de bruid, en door mij. Wij wensen het bruidspaar Gods zegen toe en heten hen als stel hartelijk welkom in onze gemeente! Hun toekomstig adres is Bronkhorststraat 37A, 2316 SX Leiden.
Felicitaties Langs deze weg willen wij ds. Ad Alblas, samen met zijn vrouw, van harte feliciteren met zijn 25-jarig jubileum als predikant te Leiden. Wat een tijd! Gezegende pinksterdienst en symposium toegewenst. ds. Ton Jacobs
Agenda Missionair Stadswerk Missionair ouderling Marewijkgemeente: Herman Paul,
[email protected]
‘De jeugd van tegenwoordig moet weerbaar zijn tegen vele verleidingen van het leven’ Jongeren worden overspoeld met erotisch getinte TV-programma’s, jongerenbladen en videoclips. Het gebruik van alcohol en drugs neemt toe. Pesten vormt een groot probleem op scholen en meldingen van geweld nemen toe. Vanuit veel verschillende kanten worden jongeren beïnvloed, zowel positief als negatief. Gezonde keuzes maken is moeilijk, kiezen om mee te lopen niet... Het is belangrijk tieners daarin vaardig te maken, ook de tieners uit de kerk! Daarom heeft De Hoop het programma No Apologies ontwikkeld, omdat het van grote waarde is om jongeren hierin te
Hemelvaartsdag 17 mei 10.00 uur kerkdienst Pinksterzondag 27 mei 10.00 uur missionaire dienst met extra aandacht voor de fam. Horst, m.m.v. MareVocale Woensdag 30 mei 19.00 uur trouwdienst van André Maaskant en Marijke Teeuw voorgangers: dr. A.A. Teeuw en ds. T. Jacobs Zondag 10 juni 10.00 uur jeugddienst; voorganger: ds. T. Jacobs Zondag 17 juni 10.00 uur kerkdienst met viering van het Heilig Avondmaal 17.00 uur kerkdienst met dankzegging van het Heilig Avondmaal Zondag 1 juli 10.00 uur kerkdienst met aandacht voor het doopproject
vriendschap en relaties, media, risicogedrag (o.a. alcohol, drug, agressie, roken, gokken, internetverslaving), seksualiteit en gezonde leefstijl. Pittige kost voor onze tieners! Gelukkig was er ook ruimte voor eigen invulling en dat ging natuurlijk tot in de late uurtjes door. We kunnen terug kijken op een geslaagd ‘No apologiesweekend’ met veel input voor onze tieners om in de praktijk te brengen. Ook een weekend van nieuwe/versterkte onderlinge contacten; om tussen al die wereldse verleidingen elkaar tot steun te kunnen zijn! Sander Morsch, jeugdouderling
begeleiden. De Hoop steunt kerken door hen een intensief preventieprogramma aan te bieden.
Meer informatie www.dehoop.org/site/ noapologies
Totaal 24 jongeren uit de Baptistengemeente, Crossroads en de Marekerk gingen de uitdaging aan en hebben op 3 en 4 februari een weekend gehad in het Marehuis. Voorafgaand aan het weekend zijn de ouders, jeugdwerkers en jeugdouderlingen uitgebreid geïnformeerd over de inhoud. Een integrale aanpak werkt immers het beste!
Je had een goed gesprek en achteraf denk je: ‘op dát moment had ik iets over mijn geloof kunnen vertellen’. Een herkenbare situatie. Je wilt graag iets van je geloof vertellen, maar wanneer en hoe doe je dat? En wil die ander dat wel? Hoe voer je een geloofsgesprek?
De zes modules van ieder 1,5 uur bestonden uit: Belevingswereld van tieners,
Twee missionaire activiteiten
Wilt u of wil jij samen met andere gelovigen en onder deskundige leiding op zoek naar antwoorden op bovenstaande vragen? Dan is de cursus Woorden
vinden van de IZB iets voor u of jou. De cursus, op drie dinsdagavonden in het Marehuis, wordt gegeven door Johan Timmer. Eerder gaf Timmer in de Leidse Marewijkgemeente de cursus Gunnend geloven, waar veel gemeenteleden met plezier aan hebben deelgenomen. Woorden vinden is een vervolg op deze eerdere cursus, maar kan ook prima op zichzelf gevolgd worden. De cursus wordt aangeboden op drie achtereenvolgende dinsdagavonden: 15, 22 en 29 mei, telkens om 20.00 uur in het Marehuis, Oude Vest 61. Iedereen, gemeenteleden en niet-gemeenteleden, jong en oud, uit Leiden en omstreken, is van harte welkom. De kosten bedragen € 15,00 per persoon. Opgave bij Anne en Marnix Molenaar, annerottier85@ hotmail.com, 06 14119164. Verder vindt op DV 1 juli de laatste Alphadienst van het seizoen plaats, met als thema Geloof in uitvoering. In deze dienst willen we God eren en prijzen, onder leiding van ds. Van Andel uit Amsterdam samen met een band. In de overdenking willen we stilstaan bij de opdracht van God om de wijde wereld in te trekken en zijn boodschap door te geven. Wat betekent dit voor ons? Na de dienst is er, zoals altijd, gelegenheid om na te praten en een kop koffie of thee met elkaar te drinken. Kent u misschien iemand die nieuwsgierig is naar het christelijk geloof? Of wilt u zelf wel eens meer weten? Dan is de Alphadienst beslist iets voor u (samen)! Op www.facebook.com/alphadiensten kunt u een digitale uitnodiging vinden, ook om door te sturen naar uw vrienden en bekenden. Van harte welkom!
Leids Kerkblad | 17
Maranathawijk Wijkpredikant: Kerkelijk werker: Consulent: Scriba: Bankrekening: Wijkkerk: internet: Kerkdienst op internet: Wijkcentrum:
vacant Mario Boelen, tel. 06 - 5190 3576, e-mail:
[email protected] ds. G.J. Venema (Vredeskerkgemeente, gegevens: zie aldaar) Bas van Velzen, Coornhertstraat 7, 2332 AN Leiden, tel. 5132551, e-mail:
[email protected] 240776, t.n.v. Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden www.vredeskerk-leiden.nl www.kerkomroep.nl De Wijkplaats, Topaaslaan 23, 2332 JC Leiden . Tijdelijk beheerder: Jacintha Groen, telefoon: 5763372, e-mail
[email protected] Beheerder: Karel Bakker, Smaragdlaan 45, tel.: 5765158 Auteur niet ondertekende artikelen: Mario Boelen
Overleden Na een lange tijd ziek te zijn geweest overleed op vrijdag 16 maart, Frieda Stapper-van der Zee, echtgenote van Martin en moeder van Marti, Onno en Loes. Zij werd geboren in Amsterdam op 17 juni 1939 en heeft dus, zo vertelde ook haar zus bij de afscheidsplechtigheid, haar jonge jeugd in oorlogstijd beleefd in een gezin met nog twee zussen en een broer. ‘Zorgzaam’ is wel de term die Frieda het meest paste. Vroeger, in het gezin bij vader en moeder al, maar vooral ook in het gezin dat ze met Martin stichtte. Hun kinderen herinneren zich al die momenten dat zij er gewoon was, altijd aandacht en tijd had. Zelfs in de laatste periode van ziekte en zorg had zij telkens oog en oor voor degene aan haar bed. En hoewel Frieda de kerkdeur niet bepaald plat heeft gelopen, in de gesprekken aan haar ziekbed toonde zij veel liefde voor en vertrouwen op God de Vader. Zo was één van haar laatste uitspraken: ‘Ik ga nu op reis, en ik hoop dat God mij ergens oppikt’. Daarbij liet ze weten bij haar begrafenisplechtigheid graag gezang 14 (‘De Heer is mijn herder’) te laten klinken. Aldus is geschied, waarbij de gelijkenis van het verloren schaap is gelezen en overdacht. Want wij vertrouwen dat de Goede Herder Frieda zal hebben gevonden en thuisgebracht en daarover vreugde is in de hemel.
Op donderdag 29 maart overleed, maar liefst 95 jaar oud, mevrouw Maria (‘Rie’) van Schaik-Blok. Al geruime tijd was zij weduwe van Rinus van Schaik. Met hem kreeg zij drie dochters en verschillende klein- en achterkleinkinderen. De laatste jaren van haar leven woonde zij in woon-zorgcentrum ‘Rijn en Vliet’, waarvan de laatste maanden op de nieuwe locatie aan de Diamantlaan. Zou hier dan gelden dat afgeraden dient te worden een oude boom te verplaatsen? Op 3 april kwamen wij met de familie bijeen voor een dienst van woord en gebed als afscheid. ‘De Heer is mijn Herder’ (Liedboek voor de Kerken, lied 14) zongen wij daar toen ook, in navolging van mevrouw van Schaik wier lievelingslied dat was. Woorden van troost waren er uit het evangelie: ‘Verblijdt u met mij, want ik heb mijn schaap gevonden, dat verloren was’. (Lucas 15:6). Wij wensen de familie Gods nabijheid en troost toe. De woorden van één van de dochters waren daarvan al voorbode: Flink was je, je hele leven. Sterk ben je tot het eind gebleven. Vergeten doen we je niet. Lieve mam, rust zacht, we weten dat er iemand op je wacht.
Rectificatie
Mevrouw Rie van Schaik-Blok
18 | Leids Kerkblad
Tot onze spijt zijn in de wijkberichten in het vorige kerkblad de foto’s bij de berichten over de overledenen omgewisseld. De foto bij het overlijdensbericht van mevrouw Jacobina Kloosterman– Mollema is van mevrouw Bartje de Geus– Bosman en andersom. Onze excuses, met name aan de nabestaanden, voor deze storende verwisseling!
Dinsdagmiddag: buurtmiddag! Sinds enige weken is er elke dinsdagmiddag, vanaf 15.00 uur “Buurtmiddag” in De Wijkplaats. Gewoon, voor iedereen. Om een praatje te maken, een kop koffie of thee te drinken, om medebuurtbewoners te ontmoeten en
Buurtmiddag; ook voor de kinderen!
om de kinderen even lekker te laten spelen (zie foto). Gewoon, zonder programma. En soms ook mét bespreking van een thema, iets bekijken, …, mogelijkheden te over! Gezien het feit dat er toch elke week wel een aantal mensen, al dan niet met kind(eren) binnenloopt, valt op te merken dat er blijkbaar interesse is om elkaar als buurtbewoners zo te ontmoeten. Loop ook eens binnen en ervaar de gezelligheid, de ongedwongenheid. Of kom eens voor een praatje, een luisterend oor.
Istihaza / gemeentemaaltijden De dagen rond Pasen is een delegatie uit onze gemeente op bezoek geweest in Istihaza, het dorpje in Roemenië waarmee we ons al geruime tijd in geloof en in vriendschap verbonden weten. Aan een verslag wordt gewerkt. Voorafgaand aan Pasen, in de Veertigda-
Agenda gentijd, hebben we met de traditionele gemeentemaaltijden ook geld ingezameld voor dit doel. Namens de diakenen melden wij dat de opbrengst daarvan (na verhoging door de kerkenraad uit de wijkkas) het mooie en ronde bedrag van € 800,00 bedraagt. Verantwoording overige giften Istihazacommissie: van dhr. LK € 60,00; van mw. vd B. € 100,00; van de SAT-eetgroep Vredeskerk € 49,19; collecte Vredeskerk 22 januari € 249,80; Istihazabusje € 2,15. Alle gevers hartelijk dank. Wilt u ook onze zustergemeente in Istihaza (Roemenië) steunen, dan is ons bankrekeningnummer 63592 t.n.v. Istihazacommissie, Leiden Willy van Hal, penningmeester Istihazacommissie
Een gewone donderdagmiddag……. of toch niet? Donderdagmiddag 19 april had de ‘gewone’ inloopmiddag een heel ander, feestelijk, karakter. En dat zo maar, zonder speciale reden (was wel van tevoren aangekondigd; Karlijn bedankt voor het maken van de flyers!). Ben en ik kwamen, zoals gebruikelijk, wat later binnen (’s morgens zijn we op De Bakkerij) en we wisten niet wat we zagen, zo feestelijk zag het er uit. Vrolijke pianomuziek kwam ons tegemoet. Dit was dus de ‘High Tea party’, voorbereid en verzorgd door Thijs van Varick en Elly Mulder. De piano werd bespeeld door Koos Favier. Op de tafel lagen vrolijke kleden, er waren bloemen en natuurlijk thee in verschillende smaken en er stond allerlei lekkers op de tafels. Er werd geanimeerd met elkaar gesproken. Een groot succes voor alle gasten en
Een “hoge” thee
Elke woensdagmiddag, 15.00 uur Buurtmiddag (voor iedereen), De Wijkplaats Elke donderdagavond, 19.00 uur Fietsenreparatie, De Wijkplaats Woensdag 16 mei, 15.00 uur Kerkdienst Schouwenhove, voorganger mw. ds. M. Driessen Vrijdag 18 mei, 14.30 uur Bijbelgesprekskring ‘Gelijkenissen’, Robijnhof Maandag 21 mei, 20.00 uur Kerkenraadsvergadering, De Wijkplaats Donderdag 24 mei, 14.30 uur Inloopmiddag, De Wijkplaats Donderdag 31 mei, 20.00 uur Gesprekskring ‘Doornse Catechismus’, De Wijkplaats Woensdag 6 juni, 14.30 uur Aavondmaalsviering Robijnhof, voorganger ds. H.E. Schouten Woensdag 6 juni, 14,30 uur Bijbelgesprekskring ‘Gelijkenissen, Schouwenhove Woensdag 27 juni, 15.00 uur Kerkdienst Schouwenhove, voorganger ds. H.J. Hemstede Vrijdag 22 juni, 14.30 uur Bijbelgesprekskring ‘Gelijkenissen’, Robijnhof Donderdag 28 juni, 20.00 uur Gesprekskring ‘Doornse Catechismus’, De Wijkplaats
initiatiefnemers! Bedankt iedereen die meegewerkt heeft aan deze succesvolle middag. Zeker voor herhaling vatbaar. LET OP: de laatste donderdagse inloopmiddag van dit jaar is niet op de derde donderdag van de maand (Hemelvaartsdag), maar op de vierde (24 mei). Elly Venekamp-van Hal
wat korter of moet u het een keertje zonder koffie doen. Op dagen met diensten waarvan de tijden afwijken rijden in principe geen busjes. Mocht u dan toch naar de kerk vervoerd willen worden, neem dan even contact op met Elly Venekamp, tel. 06 42108088 (tevens auteur van dit bericht).
Vervoer busjes
In de vorige editie van het kerkblad was er onvoldoende ruimte om verantwoording af te leggen over de ontvangen giften in betreffende periode. Daarom, bij deze, alsnog.
We willen graag nog even de gang van zaken rondom het vervoer met de busjes vermelden. Op ‘gewone’ zondagen vertrekken de busjes uiterlijk 11.45 uur vanaf de kerk. Dus tot dat moment heeft iedereen rustig de tijd voor een (muzikaal) vervolgprogramma, om een praatje te maken en eventueel koffie te drinken. Mocht de dienst wat langer duren dan is de koffietijd dus
Ter verantwoording
Giften, ontvangen in de periode 11 januari t/m 7 maart en de periode 8 maart t/m 19 april; Voor het wijkwerk: mw. HvL € 50,00; mw. W. (via Lia van der. Laan) € 10,00; fam. S. (via Mario Boelen) € 150,00. Gift voor wijkdiaconie: mw. O.-T. € 350,00. Voor Actie Kerkbalans: Mevr. B.-V. € 70,00. Collecte Avondmaal Robijnhof 7 maart (via Lia van der Laan) € 136,25. Met vriendelijke groet, Pieter Kop, penningmeester Verantwoording overige: opbrengst van de collecte in Schouwenhove is, na aftrek van de onkosten, € 24,15 (21 maart) en € 50,67 (18 april). Willy van Hal; penningmeester werkgroep Schouwenhove
Leids Kerkblad | 19
Vredeskerk Predikant: dr. G.J. Venema, Van den Brandelerkade 24, 2313 GW Leiden, tel. 071 – 5137919,
[email protected] Scriba: mw. R. Smit, p/a Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden,
[email protected] Penningmeester: Th. Weizenbach, Van Vollenhovenkade 5, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5149092 Bankrekeningnr.: 8285572 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5142317 Koster/beheerder: H. Holswilder,
[email protected] Wijkcentrum ‘Staalwijk’: Herenstraat 45, 2313 AF Leiden, tel. 071 - 5143666; verhuur via mw. J. van Rossen, tel. 071 - 5128692,
[email protected] Website: www.vredeskerk-leiden.nl
Gedachtenis
Eline Vere-wandeling
Op 31 maart is de heer Johannes Dirk Bonnet overleden, op zijn kamer in Zorgcentrum Groenhoven, waar hij de laatste jaren woonde. Jan Bonnet is bijna 100 jaar oud geworden! Hij heeft in zijn lange leven veel voor de Protestantse Gemeente in Leiden betekend. Niet alleen was hij jarenlang ambtsdrager in de Vredeskerkgemeente, ook en vooral was hij actief in het jeugdwerk.
De literatuurkring bestaat al ruim acht jaar en telt op dit moment negen leden. Elk jaar kiezen we een thema en beslissen vervolgens welke bijpassende boeken we lezen. Per bijeenkomst bespreken we een boek, bij een van de leden thuis. Zo kozen we vorig jaar voor Indonesische literatuur, met als specifieke wens ‘De stille kracht’ van Louis Couperus.
Voorafgaand aan de begrafenis op Rhijnhof hebben we in de Vredeskerk afscheid genomen in een mooie dienst. Die was op Goede Vrijdag, midden in de viering van Pasen. Wat een samenloop! Voor Jan Bonnet vormde Pasen namelijk de kern van zijn geloof; hij raakte niet uitgelezen en uitgesproken over de betekenis van de opstanding van Christus voor ons leven hier en nu. Dit betekende voor hem een leven uit verwondering, met uitgesproken opvattingen, maar ook de bereidheid over die opvattingen een goed en stevig gesprek te voeren. Aan het eind van de dienst klonk de muziek van Lied 210, waarin gezongen wordt ‘Gods dag is aangebroken, / er is in één bewogen nacht / een nieuwe lente ontloken’. Dat de gedachtenis aan zijn bewogen leven tot zegen moge zijn van zijn dochter en kleindochter, en van zijn vriendin, mevrouw An Regeer.
Geboorte Een verheugend bericht: op 16 maart is geboren Eline Petra, dochter van Maarten en Jennita Struikmans-Hofman, zusje van Judith. De geboorte van een kind brengt vreugde en bepaalt ons ook bij het wonder van het leven, en dus bij de kwetsbaarheid en vergankelijkheid. Je denkt aan hen die er niet meer zijn. Dat geldt ook voor Jennita en Maarten. Des te groter is de dankbaarheid om de komst van Eline, of zoals zij zelf schrijven ‘Alleen dankbaarheid kan uiting geven aan het wonder van dit nieuwe leven’.
20 | Leids Kerkblad
Op donderdag 24 mei maakt de literatuurkring o.l.v. Pieter Verhaar de Eline Vere-wandeling. Pieter Verhaar, bevlogen lobbyist van het Couperusmuseum, was al eerder onze gids bij een Couperuswandeling. Hij weet veel te vertellen over leven en werk van Louis Couperus en heeft ons de betreffende locaties in Den Haag aangewezen. Dat is zo goed bevallen dat wij dit jaar opnieuw met Pieter Verhaar gaan wandelen. Ditmaal is de rondleiding toegespitst op Eline Vere. Met vriendelijke groet, namens de leeskring, Tineke van Weelden, tel. 071 5232200.
Studieverlof dominee Venema Wie wel eens berichten vanuit de synode verneemt, zal gehoord hebben dat de na- en bijscholing van predikanten nieuwe vormen krijgt. Er is nu een overgangsperiode waarin het traditionele studieverlof wordt afgebouwd. In mijn situatie betekent dit dat ik me voor een periode van twee maanden mag bezinnen en kan studeren, nl. van half mei tot half juli. Het mooie van studieverlof oude stijl is, dat je gelegenheid hebt om het werk van een aantal
drukke, soms al te drukke jaren te laten bezinken en het te evalueren, met het oog op je eigen oriëntatie en inspiratie als predikant en theoloog. Zo zal ik in ieder geval willen stilstaan bij het ambt van predikant: Wat stelt dat voor in deze tijd? Wat kun je leren van het gesprek in de synode over dit onderwerp? Hoe wil ik er zelf in de komende jaren vorm aan geven? En verder betekent studeren voor mij onvermijdelijk (want je bent niet voor niks schriftgeleerde) verdere verdieping in de ‘grammatica van de Schrift’, letterlijk (kennis van het Hebreeuws) en figuurlijk. Er ligt al een aantal boeken in mijn kamer te wachten om genuttigd te worden, studies met betrekking tot historiografie, de vraag hoe Bijbelschrij-
vers met hun eigen historie omgaan en hoe ze geschiedenis schrijven. Die boeken kunnen nu eindelijk worden opgediend, ik kan niet wachten! Het zal me nog beter zicht geven op de manier waarop schrijvers van Bijbelboeken hun verhaal vertellen. Tijdens mijn studieverlof kan Mario Boelen, kerkelijk werker van de Maranathawijkgemeente, benaderd worden voor acute pastorale zorg (tel. 06 51903576). Hij zal u indien nodig doorverwijzen. U kunt natuurlijk ook contact opnemen met leden van het pastoraal beraad. Mocht u mij trouwens tegenkomen in het kerkgebouw, dan kan dat kloppen, want de bestuurlijke activiteiten voor de Algemene Kerkenraad zal ik in deze periode voortzetten, aangezien die geen onderbreking dulden. De reguliere werkzaamheden voor onze Vredeskerkgemeente zal ik na de zomervakantie hervatten; vanaf 15 augustus ben ik weer op mijn post! Met een hartelijke groet, dominee René Venema
Muziekpodium 2012 Zondagmiddag 3 juni is er weer Muziekpodium in de Vredeskerk! De organisatie is in handen van de wijkvereniging en onze gemeente. Het programma biedt ruimte voor zowel klassieke als lichte muziek tussen 15.00 en 17.00 uur. Het eerste deel vindt plaats in de kerkzaal, het tweede in de foyer onder genot van een drankje. In de kerkzaal is ruimte voor klassieke muziek. De Grotrian-Steinweg vleugel uit 1910 is beschikbaar, evenals het orgel gebouwd door Jac. van der Linden in 1973. In de foyer is er ruimte voor lichte muziek, luisterliedjes of meezingers. Alle muziekstijlen zijn er welkom: pop, jazz, wereldmuziek, close harmony, musical, muzikale vertelling, andere akoestische muziek, het kan allemaal in de foyer met slechts één beperking dat alleen versterking mogelijk is voor zang. De entree is gratis, de drankjes zijn voor eigen rekening en een vrijwillige bijdrage in de onkosten (collecte) is natuurlijk altijd welkom. Graag opgeven vóór 13 mei bij Hanneke van der Veen, tel. 071 5147570, 06 24937406, e-mail
[email protected], of bij Gert van der Keur, tel. 071 5315539, e-mail:
[email protected].
Belijdenis Hierbij ziet u een foto van de zes jonge mensen die op paasavond belijdenis hebben gedaan in de Vredeskerk: Marijke Boter, Marleen Krispijn,
Marjolein Oerlemans, Katja Ouwerkerk, Douwe de Roest en Adri Schipper. Het was een mooie, feestelijke en indrukwekkende dienst. Op persoonlijke wijze hebben de belijdeniscatechisanten verteld wat de keuze om belijdenis te doen voor hen betekent. In de Stille
Week zijn zij intensief met elkaar opgetrokken, en eenmaal opgenomen in de lichtkring aan het einde van de dienst, werd zichtbaar duidelijk dat het licht van Christus schijnt voor ons allen én ons tot een gemeenschap verbindt, als teken van een nieuwe toekomst.
Rondom de eredienst In de komende weken is dominee Venema met studieverlof. Daarom zijn er - naast Mario Boelen gastvoorgangers die de dienst zullen leiden. Op deze plaats extra aandacht voor twee zondagen: Op zondag 13 mei gaat mevrouw J.S. (Joline) van Poppel voor. Zij doet in deze tijd haar eerste kanselervaringen op en in de Vredeskerk geven we jonge theologen graag de kans daartoe! Aan de dienst wordt meegewerkt door de cantorij o.l.v. Liesbeth Boertien. Op zondag 27 mei, Pinksteren, gaat dominee J.R. (Jos) Wolthaus voor in een dienst van Schrift en Tafel. Het is een dienst voor jong en oud, dat wil zeggen dat er geen nevendienst voor de kinderen is: we vieren samen het pinksterfeest! Diensten op internet Soms zijn mensen niet in staat om de dienst mee te vieren, bijvoorbeeld als zij ziek zijn of aan huis gebonden. Voor hen biedt de website van de Vredeskerk al enige tijd uitkomst; via de website kunt u thuis of waar ook ter wereld de diensten in de Vredeskerk op afstand meebeleven. En hiervan wordt al enthousiast gebruik gemaakt! Bijvoorbeeld door familieleden in het buitenland die meeluisteren bij een bijzondere dienst of door gemeenteleden in het ziekenuis die via hun mobiele telefoon de dienst meebeleven. Ook zijn er mensen die een dienst downloaden en de opname bewaren voor later, bijvoorbeeld als hun kind of kleinkind is gedoopt. Voor allen die niet in staat zijn de dienst mee te vieren, of die nog eens willen terugluisteren naar (een deel van) een dienst, is de website van de Vredeskerk nóg gemakkelijker geworden. Op de voorpagina van de site vindt u een directe link naar de uitzending van de dienst. Wilt u er ook gebruik van maken? Ga naar www.vredeskerk-leiden.nl.
Leids Kerkblad | 21
Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Predikant: Jongerenwerker: Missionair-diaconaalwerker: Scriba: Penningmeester: Bankrekeningnr.: Geluidsopname vieringen: Wijkkerk: Wijkcentrum: Website:
Ruth Van 10 juni tot 1 juli behandelen Piet en Sity in de diensten het boek Ruth. Elke week een hoofdstuk. Ruth is een gouden vrouwenboek. Het gaat over brood op de plank, over aardappelen schillen en luiers uitspoelen. En over leven, dat vaak sterker is dan de leer: soms zul (mag?/moet?) je principiële overwegingen zomaar opzij zetten als het welzijn van mensen op het spel staat. Het is een leervertelling, een verhaal dat geen geschiedenis wil vertellen, maar ons iets wil laten leren. Je ziet het aan de namen van de beide zoons van Naomi: Machlon: hij, die ziek of zwak is, en Chiljon: de gebrekkige, wegkwijnende. Zo noem je je zoons natuurlijk niet, maar het is wel precies wat deze jongemannen doen. Dat is een aanwijzing hoe je dit verhaal moet lezen. Het gaat over: wat doe je als je leven bitter smaakt, hoe houd je het vol
Piet Warmenhoven, tel. 071 - 3100007,
[email protected] Pieter Nauta, tel. 06 - 81494568,
[email protected] Sity Smedinga, tel. 06 - 81118017,
[email protected] H. van der Vlist, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 - 5790677 mw. E.T. van der Vlist-Zandstra, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 - 5790677 534930 t.n.v. penningmeester Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Siem Roosendaal, Jacob van Campenlaan 100, 2321 GG Leiden, tel. 071 - 5728274 Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 TS Leiden (vieringen: zondag 09.15 uur) ‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 - 8882393 http://leidenzuidwest.protestantsekerk.net
om goed te zijn als het leven niet goed voor jou is. Dat alles prachtig, humoristisch en gevoelig beschreven, Ruth is een juweel! Piet Warmenhoven
De tijd voor Pasen, een intense periode. Tijdens de Veertigdagentijd hebben wij samen met onze katholieke vrienden een viertal doordeweekse vieringen gehad met het centrale thema ‘voor de verandering’. Deze vieringen zijn gezamenlijk voorbereid. Halverwege deze Veertigdagentijd was er een sobere maaltijd met aandacht voor een aantal projecten. In de Stille Week hadden wij vier verschillende diensten die wonderbaarlijk mooi op elkaar aansloten, niet in het minst omdat deze diensten mede zijn voorbereid met gemeenteleden. De mooie liturgische bloemschikkingen, het dubbelkwartet en de uitbundige muzikale begeleiding op paasmorgen werden erg gewaardeerd. Ook genoten we van het paasontbijt met ruim veertig gemeenteleden. Anne Wipkink
Havad Met Kerst en Pasen is er geld naar Havad gestuurd, waarmee Attila pakketten met onder andere suiker, zout, fruit, wasmiddelen en wat chocola heeft samengesteld voor de armste mensen van Havad en Nagyadorjan. Ook voor Roemeense begrippen hebben deze mensen een erg laag inkomen, zodat men blij is met dit extraatje. Sommigen hadden tranen in hun ogen toen ze het pakket ontvingen. Een ander onderwerp is het waterproject. De winter is voorbij. Als planmatige Nederlander verwacht je dat er snel met het waterproject wordt verder gegaan.
22 | Leids Kerkblad
Dat gaat ook wel gebeuren, maar in Havad moet er eerst voor het eten later in het jaar gezorgd worden. De mensen maken hun tuin klaar en planten groenten, aardappelen en maïs. Dit werk gebeurt naast de reguliere baan. Als er daarna tijd is, komt helpen (bijvoorbeeld graven) bij het waterproject aan de orde. De gemeente financiert een deel en levert ook mankracht. Met geld uit onze gemeente is een deel van de testkosten van het water en grote watervaten betaald. Inmiddels is er water in het dorp. Bij een kraan kunnen mensen water komen halen. Er zijn plannen om voor de zomer in het dorp een centrale plek met meerdere tappunten te maken, mits het met vergunningen en andere officiële zaken vlot gaat. Namens de bewoners van Havad dank voor alle hulp. Jantine Oosthoek
In memoriam Janny van Hal-Bruin, Katwijk 25 juli 1946 - Leiden 31 maart 2012 Ze woonde met haar Frans nog maar net aan het Jacques Urlusplantsoen toen hij overleed, 25 jaar geleden. Zij knokte zich daar doorheen en maakte iets van haar leven. Ze was vrolijk en vertelde graag.
Agenda Met haar zuster uit Rijnsburg maakte zij poppen ten bate van ernstig zieke kinderen. Tot ze zelf ziek bleek te zijn. De arts gaf haar nog acht maanden en kreeg vrijwel op de dag af gelijk! We hebben haar vanuit de Antoniuskerk begraven met de woorden uit 1 Petrus 5:7 ‘’Werpt al uw bekommernis op Hem, want Hij zorgt voor u’. Piet Warmenhoven Arend Hartman, Groenlo 6 februari 1939 - Leiden 5 april 2012 Van huis uit was marineman Arend niet honkvast en niet zo kerks. Zijn Ria was stevig gelovig en niet uit Leiden weg te branden. Via haar werd hij actief lid van de kerk en om haar zocht hij (na 15 maanden Curaçao!) een marinebaan in Den Haag. Hij was dol op zijn gezin, later de schoonzoons en kleinkinderen. Voor Ria en voor hen was niets hem teveel. Voor de gemeenteopbouw in de Stevenshof heeft hij zich met hart en ziel ingezet. Een paar jaar geleden werd hij door een herseninfarct geveld. Hij kwam moedig terug, een lange weg, maar kreeg in augustus een hersenbloeding. Het LUMC gaf weinig hoop - wekenlang kon hij niet spreken. Na maanden in Overrhijn ging hij naar Zuydtwijck. Het was erg zwaar: pijn en sondevoeding, geen slok mocht hij drinken, zijn dorst was niet om te harden. Een longontsteking bracht hem een genadig einde. Acht loodzware maanden lang was zijn gezin als een muur om hem heen. Tot het einde toe was Ria er, dag in dag uit. In stralend licht brachten we hem naar zijn graf. In de rouwdienst lazen we het pelgrimslied Psalm 121: ‘de LEVENDE zal je bewaren’. Piet Warmenhoven Jacoba Helena Bakker-Hoogervorst, Voorschoten 1 augustus 1917 - Leiden 15 april 2012 Op de hoge leeftijd van 94 jaar overleed mevrouw Jacoba Helena Bakker-Hoogervorst. Al weer 25 jaar woonde ze in Rosenburch. Na het overlijden van haar man en later van haar zoon, leefde ze een teruggetrokken bestaan. Een nicht en haar man bekommerden zich met toewijding over haar. Zij hebben een gedicht aangereikt waar mevrouw Bakker veel steun uit putte. Het slot daarvan luidt: ‘Het is Uw hand die mij geleidt en ‘k weet dat Gij de Liefde zijt’. Onder het lied ‘Wat de toekomst brengen moge...’ verlieten we de aula. Vanwege verhindering van de pastores werd mij verzocht de familie hierbij te begeleiden. Ad Alblas
15 mei - 15.00 uur Bijbeluur, Rosenburch 16 mei - 10.00 uur Themaochtend, Antoniuskerk 25 mei - 18.00 uur Levensvragen met maaltijd, De Verdieping 30 mei - 10.00 uur Mantelzorgontmoeting, Antoniuskerk 6 juni - 15.30 uur Bijbeluur, De Statenhof 13 juni - 14.30 uur Bijbeluur, De Parelvissers 17 juni - 10.00 uur Kerkdienst en gemeentezondag, Maria Middelares Kerk 20 juni - 10.00 uur Themaochtend, De Verdieping 29 juni - 10.00 uur Mantelzorgontmoeting, Antoniuskerk 29 juni - 18.00 uur Levensvragen met maaltijd, De Verdieping
Casper van Dongen: ouderenwerker na 1 oktober Mijn doopnaam is Johan Casper. Die naam sprak ik uit bij het doopvont in de Antoniuskerk toen ik op Stille Zaterdag voor het eerst in uw gemeente naar de kerk ging, twee weken nadat uw kerkenraadsteam en ik tegen elkaar ‘ja’ hadden gezegd op de vervulling, door mij, van uw vacature ‘ouderenwerker’. Hierdoor aangestoken, liet ik op paasmorgen in ‘mijn’ Duinzichtkerk 300 kerkgangers tegelijk hun doopnaam uitroepen, als teken van verrijzenis.
de Hooglandse Kerk een lintje ontvangen. Hij heeft zich ingezet voor de korfbalvereniging, de Stichting Werkgelegenheid, de Fietsersbond en de kerk. In de Bevrijdingskerk heeft Jan zich ingezet voor de jeugdkerk, in de Ekklesia bij de Werkgroep Arbeid en Inkomen en bij de Polengroep, in de ‘Stevenshofkerk’ bij de oppas, de kindernevendienst en het klaarzetten van alles voor de dienst. Nu helpt hij al 15 jaar trouw mee met het sorteren en verspreiden van het kerkblad in de Stevenshof. Jan, Alice en kinderen van harte gefeliciteerd! Sity Smedinga
Na studie (onder anderen in Leiden) en docentschap werd ik fulltime predikant. Sinds 1989 in de Protestantse wijkgemeente Duinzichtkerk/Vredeskapel (Benoordenhout/Archipelbuurt) in Den Haag; daarvóór in Rossum en Baarn. Na 20 jaar huwelijk ben ik al jaren alleen, en woon in Den Haag-Mariahoeve. In juni word ik 65, ga in september met emeritaat en wil daarna - naast méér vioolspelen - nog graag (minder) werken. Ouderenpastoraat en gesprekskringen heb ik altijd graag gedaan, dus uw parttime-vacature sprak mij aan. Vanaf 1 oktober kom ik enige dagen per week naar uw gemeente: met droog weer 14 kilometer langs het spoor op de fiets. Als eerste kennismaking hoop ik op 6 juni de boottocht mee te maken en op 17 juni de gemeentezondag. Casper van Dongen
Felicitaties voor Jan Boon Jan Boon heeft voor al het vrijwilligerswerk dat hij gedaan heeft op 27 april in
Leids Kerkblad | 23
Oecumenische geloofsgemeenschap Merenwijk Pastores: pastor J.A. van der Bie, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5220655,
[email protected], ds. J.F. Boon, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5222723,
[email protected] mw. ds. E.S. Smidt, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5284909,
[email protected] Wijkkerkenraad: voorzitter P.J. van den Broek,
[email protected]; scriba O. Bloem,
[email protected] Algemene Kerkelijke Merenwijkraad: voorzitter mw. ingrid (i.J.A.M.) Weitenberg, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5211963,
[email protected], secretaris mw. A.J. Delleman,
[email protected] Bankrekeningnr: iNG 2581191 t.n.v. Algemene Kerkelijke Merenwijkraad Kerkelijk Centrum de Regenboog, Watermolen 1, 2317ST Leiden,tel. 071 - 5212858 Koster-beheerder: R. van Heijningen:
[email protected] Website: www.deregenboogmerenwijk.nl
Symposium over maatschappij en toekomst Naar aanleiding van haar 40-jarig bestaan organiseert de Regenboog op zaterdag 12 mei een symposium met als thema ‘Hoop doet leven’. Met dit symposium over de betekenis van ‘hoop’ voor de maatschappij stellen we onszelf de vraag of hoop alleen een spiritueel of religieus begrip is of dat hoop zich op alle terreinen van het leven kan manifesteren. Dagvoorzitter is prof. dr. Lammert Leertouwer. In de morgenzitting zal prof. dr. Erik Borgman het thema inleiden. Na de lunch zal een aantal vertegenwoordigers uit bedrijfsleven, gezondheidszorg, politiek en maatschappij aangeven welke hoop zij koesteren op hun vakgebied en vanuit welke hoop zij leven en werken. We leven in een tijd waarin plannen voorop staat. Ons liefdesleven, onze carrière, onze vriendenkring, zelfs ons geluk wordt gepland. We laten niets meer over aan de hoop. Dat is jammer. Hoop gaat er namelijk vanuit dat het leven beter wordt. Hoop zit mensen in het bloed. Hoop laat je niet ontsnappen aan de werkelijkheid. Hoop doet mogelijkheden zien. Niemand hoeft mensen hoop te geven. In uitzichtloze situaties vlamt het geloof op in een weg vooruit. Hoop schept toekomst en rechtvaardigt daarin zichzelf. Hoop spitst de oren en ogen en stimuleert de creativiteit. Het gaat er niet om dat wat je hoopt per se waar wordt. Het gaat erom dat je de hoop ziet als voorbode van het verrassende en onverwachte dat kan
24 | Leids Kerkblad
plaatsvinden. Door de hoop leeft de toekomst in het heden en wordt het heden de plaats waar de toekomst gezocht wordt. De ware hoop onderstreept de waardigheid van het alledaagse leven van mensen. In en door wat mensen in het dagelijks leven hoopvol proberen te volbrengen zijn ze voor de samenleving van belang. Ze realiseren zich steeds weer wat hun diepste hoop blijkt, namelijk ertoe doen. Wie werkelijk hoopt op geluk, die heeft dat geluk in zekere zin ook, zij het als perspectief. In religie staat deze perspectief gevende levenswijze in het spoor van een ander centraal: van voorouders, van Mohammed, van Jezus. We kunnen best zonder religie, zolang de hoop die in religie centraal staat elders leeft: in maatschappelijke idealen, in visioenen van goed leven, in verlangen om er voor anderen toe te doen. Ze zijn de grondstof van de samenleving en de basis van haar samenhang. Dr. Sjaak de Gouw, directeur GGD-Hollands Midden: Hoop als medicijn? Het menselijk lichaam heeft een zelfgenezend vermogen. Dat zelfgenezend vermogen is een mix van fysieke en psychische processen. Ontegenzeggelijk beïnvloedt de psychische toestand van mensen met een ziekte hun herstel. Die psychische toestand is een complex geheel van motivatie, houding en verwachting en vertrouwen, waarin ook de behandelaar een grote rol speelt. Hoop is een mix van verwachting en vertrouwen en draagt daardoor bij aan een sneller en voller herstel. Het geven van hoop moet gedoseerd gebeuren, valse hoop zorgt juist voor een verslechtering van de psychische toestand. Drs. Wilma Nijborg, directeur Vluchtelingenwerk ZH-Noord: Een begrip als eerlijkheid heeft in
verschillende culturen een verschillende betekenis. Datzelfde geldt voor de begrippen hoop en verwachting. Het begrip hoop kent verschillende lagen. Mensen willen een verblijfsvergunning, maar als ze die niet krijgen willen ze serieus genomen en met respect behandeld worden. Vluchtelingen hebben hoop dat er nog dingen te gebeuren staan. Ze hebben vaak een plan a, b en c. Hoop kan dan voorbij gaan aan de persoon zelf, maar zich verbinden aan de veiligheid en de toekomst van de kinderen. Hoop diep in jezelf is een voedingsbron en geeft betekenis aan wat in je leeft. Hoop en kwetsbaarheid zijn twee zijdes van dezelfde medaille. Hoop blijft bestaan ook als de beslissing niet goed uitpakt. Drs. Jan Laurier, oud-lid van de Eerste Kamer voor GroenLinks, president Nederlandse Woonbond: Als politicus voor GroenLinks heb ik me met name ingezet voor dat wat kwetsbaar is in onze samenleving. Dat geldt voor de mensen die afhankelijk zijn van de sociale zekerheid in brede zin, voor natuur en milieu. Een politicus kan mensen hoop geven door het vertrouwen, dat mensen in hem hebben, waar te maken en door de manier waarop een politicus met zijn kiezers omgaat. Niet altijd wordt met deze waarde rekening gehouden binnen de politiek. Drs. Alex Buijsman, manager IT Architectuur bij Swets Information Services, was betrokken bij Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: Als een initiatief of organisatie dreigt te stranden, dan zie je een drietal reacties bij mensen. Er zijn mensen die hoop hebben het tij te keren en mogelijkheden zien om dat te bewerkstelligen. Er zijn mensen die meteen van boord springen en er zijn mensen die zich mee laten dobberen en afwachten wat er
Agenda gebeurt. Wat daarbij bepalend lijkt, is wat je daarin drijft. Binnen grote organisaties ben je vooral gericht op je eigen taak en je collega’s en minder op het geheel. Er is dus iets meer nodig dan de verbinding met het bedrijf. Vroeger stond daarnaast het groepswelzijn centraal. Tegenwoordig is dat de persoon en zijn ontplooiing. Beide stellen eisen aan een diepere motivatie wil hoop zich openbaren in tijden dat het moeilijk wordt. Een leidinggevende kan wel stimuleren, maar de benodigde kracht komt voort uit de bron die onder de hoop ligt. Hebben mensen deze bron niet dan wordt het moeilijk.
Repetitie Spetters: elke maandag van 18.30 tot 19.15 uur Morgengebed: elke woensdag van 09.30 tot 09.45 uur Inloop koffieochtend: elke woensdag van 10.00 tot 12.00 uur Repetitie Regenboogkoor: elke woensdag van 20.00 tot 22.00 uur Inzamelen oud papier, metaal en kleding: elke eerste donderdag van de maand van 09.00 tot 21.00 uur Mothers Prayers: elke eerste vrijdag van de maand van 10.30 tot 12.00 uur Regenboogdis: elke laatste vrijdag van de maand van 18.00 tot 20.00 uur Regenboog open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur Stiltecentrum open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur
Die uitvoering begon met het ‘Jubilate Deo’ van Wolfgang A. Mozart, van Charles V. Staford en Orlando Di Lasso, waarna het ‘Praise the Lord, O Jerusalem’ van John. H. Maunder volgde. Daarna kwamen de lofzangen aan de beurt: ‘Cantate Domino’ van Heinrich Schütz, ‘Dankt, dankt nu allen God’ van Johan S. Bach in de bewerking van Jan Zwanepol, het ‘Ere zij God’ van Dmytor Bortniansky en het Stabat Mater.
De vraag is wat is dit voor bron? Mensen moeten in ieder geval voor hun bestaansrecht de kost verdienen. Maar dat is angst als drijfveer. Krachtiger is het als je naar iets toe kunt bewegen dat voor jou intrinsiek goed is. Als je hoop hebt op iets dan trek je het door je handelen naar je toe. Maar hoe bepaal je wat goed is? De dag duurt van 10.00 tot 16.00 uur. Toegangskaarten à € 15,00 (inclusief lunch, koffie en thee) zijn op de dag zelf verkrijgbaar aan de zaal.
Het tweede deel van het concert bestond uit het ‘Ave Maria’ van J. Haag, Antonin Dvoràk, Jean Mouton, Edward Elgar en het ‘Ave Regina’ van Josef G. Rheinberger. Tot slot klonk de Deutsche Messe van Franz Schubert.
Kerk Over Hoop Verrassingsviering voor jongeren en iedereen die zich jong voelt. Op zondag 17 juni vindt om 18.00 uur in de Regenboog een verrassingsviering plaats voor iedereen die jong is of zich jong voelt. Het thema is wederom Hoop. Er is live muziek en na de viering wordt er gezamenlijk gekeken naar de voetbalwedstrijd Nederland-Portugal. Op pagina 3 van dit kerkblad staat meer informatie.
Poëzieavond 30 mei Op 30 mei zal de afgelopen poëzieavond over ‘stad en land’ vervolgd worden. Veel dichters beschrijven hun lievelingsstad, land of verblijfplaats. Wij lezen een aantal lichtvoetige en humoristische verzen, en enkele met een ernstiger ondertoon. De dichters zijn onder anderen Leo Vroman, A. Marja, Ed Hoornik, Jules Deelder, Toon Hermans, en J. Marsman. Minimum aantal deelnemers 6, maximum 12. Graag aanmelden vóór maandag 28 mei 18.00 uur via j.f.boon@ hetnet.nl of tel 071-5222723.
Scratchkoor Merenwijk beleeft een prachtige dag Op zaterdag 21 april gonsde het van de bedrijvigheid in de Regenboog. In het kader van het 40-jarig jubileum werd
een ‘Scratchkoor Merenwijk’ geformeerd. Vanaf 10.00 uur ’s morgens bereidden de 68 deelnemers zich, onder leiding van dirigente Marja Goudzwaard en organist Wilfred van de Wal voor, op het concert ’s avonds. Een gedegen voorbereiding was nodig, want er stond een omvangrijk oeuvre op het programma.
De verschillende thema’s van het programma werden afgewisseld met een instrumentaal intermezzo. Het eerste intermezzo werd door organist Wilfred van de Wal voor zijn rekening genomen. Hij speelde: ‘Drie trio’s’ van Georg Andreas Sorge. Het tweede intermezzo werd ingevuld door Eline Fung Fen Chung. Zij speelde vol overgave ‘De lofzangh Marie’ van Jacob van Eijck. Zowel de deelnemers als het publiek, genoten van de dag.
Er was gekozen voor kerkmuziek uit verschillende muzikale perioden rond de thema’s Vreugde (Jubilate), Lofzang, Maria en Vieren (Deutsche Messe). Het concert begon om 20.00 uur. Van binnen en buiten de Regenbooggemeenschap waren er mensen gekomen. Zij luisterden aandachtig naar de uitvoering.
Leids Kerkblad | 25
Evangelisch-Lutherse Gemeente Predikant: vacature Voorzitter kerkenraad: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreef 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 - 414887,
[email protected] Secretaris kerkenraad: mw. C.C. Pet-Vonk, Muiderkring 217, 2332 BP Leiden, tel. 071 - 5762782,
[email protected] Bankrekeningnrs: 103946 en 451024303 t.n.v. ELG Leiden te Lisse Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV Leiden, tel. 071 - 5140783,
[email protected] Kosterij: mw. H.J. Schotsman, Middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 - 5140783,
[email protected] Website: www.luthersekerkleiden.nl
Einde van de paastijd Pinksteren is, evenals Pasen en Kerstmis, een belangrijke christelijke feestdag. Met Pinksteren wordt de paastijd afgesloten. Wat begon met de paasnacht, eindigt op pinksterdag. De paastijd, zogeheten omdat Pasen, Hemelvaart en Pinksteren één heilsgebeuren vormen, neemt hier dus een einde. Op maandag na Pinksteren begint de zogenaamde groene tijd, dat wil zeggen de gewone zondagen door het jaar, die een voortzetting zijn van de epifanietijd. Met Pinksteren wordt er een nieuwe weg ingeslagen en staat alles in het teken van de Heilige Geest, de voortdurend voortstuwende kracht ten goede die zich in alle talen tot alle volkeren wendt.
Oorsprong van Pinksteren Pinksteren wortelt in het joodse Wekenfeest (Sjaveot). Oorspronkelijk was het een dankfeest voor de binnengehaalde oogst. In de 2e eeuw na Chr. kwam de nadruk te liggen op het herdenken van het verbond tussen God en Israël, de gebeurtenis bij de Sinai,
toen God aan Mozes de wet gaf. De christenen namen deze feestdag over om de nederdaling van de Heilige Geest over de apostelen te gedenken. De christenen zagen een parallel: met Pinksteren is het de Geest van Christus die de nieuwe wet geeft en die de christenen (uit joden- en heidendom) verenigt tot een nieuw volk van God.
(wijk)gemeenten in de stad Leiden, Voorschoten, Oegstgeest, Wassenaar, Leiderdorp, Zoeterwoude en Oude Wetering, in totaal 15 gemeentes. Voor onze Lutherse streekgemeente resulteert dit in het merkwaardige verschijnsel, dat een groot aantal kerkenraadsleden woonachtig is in een andere classis (in ons geval Katwijk).
Omdat het joodse Wekenfeest - als men de eerste en de laatste dag van een periode meetelt - de vijftigste dag was, noemt men het in het Grieks ook Pentekostè, wat ‘vijftig’ betekent. Het woord Pinksteren is hiervan afgeleid. De Griekse woorden ‘haemera pentaekostae’ betekenen de ‘vijftigste dag’. Deze aanduiding raakte in het jodendom ingeburgerd voor het Wekenfeest. Het feest werd ook door andere termen aangeduid: pneumatos parousia in het Grieks en Adventus Spiritus Sancti in het Latijn. Afgezien van het oudtestamentische Tobit 2:1, waar Pinksteren en het Wekenfeest naast elkaar voorkomen, treft men het woord Pinksteren alleen in het Nieuwe Testament aan.
De classis kent een dagelijks bestuur, dat de kerkelijke naam van ‘moderamen’ draagt. Onder de classis valt ook een werkgemeenschap van predikanten ter bevordering van kennis, ervaring en onderlinge opbouw van het geestelijk leven.
De classis Vele Lutheranen hebben geen idee wat een classis is, of wat daar gebeurt. Als één van uw twee vertegenwoordigers in dit forum hoop ik een stukje van de sluier op te kunnen lichten. De classis is een tussenlaag in de kerkelijke organisatie waaraan de Evangelisch Lutherse kerk als kleine kerk geen behoefte had. Het is bovendien in overeenstemming met het calvinistische idee van de grootst mogelijke zelfstandigheid van de plaatselijke kerk. Een classis is een kring van plaatselijke (wijk-)gemeentes. Ze worden geclusterd rond een grotere centrumstad, in ons geval Leiden. Deze vaak ook op historische gronden gegroeide clusters (thans zijn er totaal 75) lijken niet altijd logisch, doch werken in de praktijk wel. De classis Leiden bestaat uit alle PKN
26 | Leids Kerkblad
De classis bespreekt zaken van gemeenschappelijk regionaal belang en is daarnaast ‘doorgeefluik’ tussen plaatselijke gemeente en synode. Het is een forum van uitwisseling en bemoediging, advies en hulp, maar ook belast met ‘opzicht’ wanneer zich in een plaatselijke gemeente problemen voordoen. In de kerkorde staat bovendien een aantal specifieke taken voor de classis op het gebied van beheerszaken, bezwaren en geschillen, visitaties en het verzamelen en zonodig innemen van eigen standpunten bij ‘consideraties’ omtrent wijzigingen van de kerkorde. De classis vergadert vier maal per jaar. Ondanks het uitgebreide takenpakket is er meestal ook nog ruimte om een spreker van buiten een toelichting te laten geven op interessante onderwerpen. Zo hebben we in de afgelopen tijd iets gehoord over misbruik in pastorale situaties, huiselijk geweld, het werk van Exodus, een organisatie voor ex-gedetineerden en geestelijke verzorging in het LUMC. Soms moeten we echter aan de bak omdat er vanuit de synode of gemeentes stukken af te handelen zijn. Nu de kerkorde helemaal gewijzigd wordt zijn er vele avonden gevuld met discussie over artikelen en hun inhoud. De procedure is dat deze voorstellen in
Agenda twee instanties worden bekeken zodat alles tweemaal langskomt. De uitwisseling van nieuwtjes tussen de gemeentes is zonder uitzondering een van de hoogtepunten van de avond. Het is bemoedigend te zien hoe elke gemeente op zijn eigen wijze activiteiten bedenkt en uitvoert om gemeentes bij elkaar te houden, te enthousiasmeren en te laten groeien. Daarbij vergeleken zijn wij Lutheranen vaak erg behoudend en bescheiden. Mocht u verder nog vragen hebben, dan kunt u mij altijd aanschieten na de dienst. Fred van Leeuwen
Vanuit de kerkenraad In de kerkenraadsvergadering van april is het besluit genomen om mevrouw Barbara Heckel aan te stellen als kerkelijk werker. In de beginperiode van haar aanstelling zal zij zich eerst richten op het pastoraat en daarna zal zij ook één keer in de maand voorgaan in de dienst. Op 20 mei zal de kerkenraad haar voorstellen aan de gemeente. Tijdens de maaltijd kunt u op informele wijze kennismaken met haar en haar partner Heleen. In het kerkblad van juli zal zij zich uitgebreid voorstellen.
Activiteiten van A tot Z Erediensten: 20 mei geen dienst 27 mei mw. C. Dahmen 3 juni geen dienst 10 juni drs. G.W. Scholten viering Heilig Avondmaal 17 juni geen dienst 24 juni pastor N. Schoorl 1 juli geen dienst 8 juli ds. H.J. Hemstede Gemeentemiddag / -avond: 20 mei 16.00 uur - Eten met Ruth Kennismaken met Barbara Heckel, onze kerkelijk werker Kerkenraad: 12 juni om 20.00 uur in de consistorie Pinksteren: 27 mei geen viering Heilig Avondmaal Afscheid Anton den Boer Redactiecommissie: contactpersoon Lenie de Jongh (0348 419778) Periode van het volgende Leids Kerkblad is van 5 juli t/m 31 augustus. Inleverdatum kopij: uiterlijk 21 juni per mail bij m.g.graner@ hetnet.nl
De diaconie voor Franstalige Afrikanen. De laatste tijd is er een grote aanwas van hulpvragen bij De Bakkerij binnengekomen, afkomstig van Franstalige Afrikanen, die soms hier onder kommervolle omstandigheden verblijven. De hulpvragen zijn nogal divers van aard. In het vorige nummer van het Leids Kerkblad was bij de berichtgeving van de Diaconie hier veel informatie over.
gemeente. Onze diaconie heeft besloten het project nog eens extra met een gift te steunen.
Eten met Ruth Zondag 20 mei begint om 16.00 uur de gemeentemiddag met als hoogtepunt de maaltijd, die Ruth voor ons heeft bereid. Als u zich nog niet heeft opgegeven, doe het dan snel voor woensdag 16 mei.
Er zijn inmiddels twee projectmedewerkers aangesteld. Zij worden bijgestaan door vrijwilligers uit de doelgroep. Ook zal er vanuit de Waalse Gemeente ondersteuning worden gegeven. Uiteraard kost het aanstellen van medewerkers geld. De Protestantse Gemeente te Leiden heeft daarom besloten de collectes die daar bij het Avondmaal worden gehouden tot Pasen 2013 voor dit project te bestemmen.
Met Pinksteren is het voor de laatste keer dat Anton de Boer bij ons de dienst muzikaal zal begeleiden. We zullen dan ook na de dienst afscheid van hem nemen. We zijn druk bezig met het zoeken naar een opvolger voor hem.
Onze gemeente heeft niet de gewoonte om bij het Heilig Avondmaal apart te collecteren, maar we willen dit project toch ook graag steunen. Daarom heeft de kerkenraad besloten om de opbrengst van de maaltijd met Ruth Braumuller op 20 mei (komt allen, het begint om 16.00 uur) te bestemmen voor de hulp aan Franstalige Afrikanen. Zo hebben wij toch ook een avondmaalsproject! Het is goed te bedenken dat de groep Franstalige Afrikanen in onze regio ongeveer even groot is als onze
Van de kerkrentmeesters In het eerste kwartaal is er aan collectes voor de kerk € 587,30 ontvangen en voor de diaconie € 81,10. Tevens ontvingen we de volgende giften: fam. M. € 100,00 en fam. R. € 300,00. In de loop van de maand mei zult u weer een acceptgiro ontvangen voor uw bijdrage aan het kerkrentmeesterlijk Quotum (synodebijdrage) en één voor het kerkblad.
Leids Kerkblad | 27
Vereniging van Vrijzinnig Protestanten Predikant: mw. ds. M. Driessen, Lammenschansweg 51, 2313 DJ Leiden, tel. 071 - 5131422,
[email protected] Voorzitter: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest, tel. 071 - 5153865 Secretaris: mw. E. Kromhout, Ridderspoorlaan 25, 2343 TV Oegstgeest, tel. 071 - 5157567,
[email protected] Bankrekeningnr.: 175067 t.n.v. 2e penningmeester VVP Leiden-Oegstgeest Kerkdiensten: Gemeentecentrum, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl
Vieren Op 20 mei zal Carola Dahmen haar laatste dienst in het kader van haar stage leiden. Voor ons jammer dat het dan weer voorbij is, want ze heeft in die korte tijd een plek in onze gemeente verworven. Maar helemaal uit zicht is ze niet. Ze is mijn vervanger voor mijn eerste vakantieperiode in de zomer en ze zal in het najaar in Leiderdorp een lezing houden en ook als gastpredikant bij ons voorgaan. De dienst met Pinksteren zal niet door ds. Baudet geleid worden, maar door mij. Het thema is ‘Leven als in de hemel op aarde’, geïnspireerd op het prentenboek van Patrick McDonnell ‘Hemels’. Kan de Heilige Geest ons zo inspireren dat we de moed hebben en de kracht vinden om anders dan ‘men’ verwacht te leven en te reageren, waardoor een leven in Gods naam meer zichtbaar wordt op aarde? In de dienst van 3 juni staan liederen centraal die een speciale betekenis voor iemand hebben. Een aantal mensen heeft al gereageerd op de oproep om
een lied in te sturen. Als u ook een lied met speciale betekenis heeft en u dat met ons wilt delen, kunt u het mij laten weten tot 27 mei. In de andere diensten gaan de ons bekende voorgangers voor. We hopen dat ds. Schoonenberg–Lems weer haar zonen meebrengt voor een muzikale omlijsting (1 juli), maar dat is nog niet zeker. Op 8 juli is er een gemeenschappelijke dienst met de DoopsgezindeRemonstrantse Gemeente in de Lokhorstkerk. Aanvang 10:15 uur! Een teken dat de zomer is begonnen.
Activiteiten De jaarprogrammacommissie is druk bezig om bij het thema ‘Levenskunst’ van de Raad van Kerken in Oegstgeest lezingen en activiteiten te bedenken. U hoort daar binnenkort meer van. De Bijbelkring van 24 mei in de Vredeskerk gaat niet door. Op 18 mei gaat de vrouwengroep uit eten ter afsluiting van het seizoen (12.30 uur).
Een nieuwe dirigent voor Libera Voce Al snel na het afscheid van Monique Schendelaar is de Vereniging er in geslaagd een opvolger voor haar te vinden: Marjolein de Groot. Zij staat nog aan het begin van haar carrière als dirigent. We zetten er samen de schouders onder en verwachten een goede samenwerking. Het eerste optreden van “Libera Voce” zal zijn bij de openingsdienst van het winterseizoen in september.
Uit de gemeente Onze felicitaties gaan naar Jan en Jo Voogt-de Pater uit Leiderdorp. Op 16 april waren zij 60 jaar getrouwd. Met hun familie en in de gesprekskring hebben zij deze bijzondere dag uitgebreid gevierd. Mevrouw Anna Gesina de TollenaereBlonk is op 19 maart overleden, 97 jaar oud. Zij is jarenlang gecommitteerde oude talen geweest op scholen in Leiden, maar haar levenswerk was de oprichting van de patiëntenvereniging voor mensen met cystic fybrosis. Na het overlijden van haar dochter Christina aan deze ziekte, heeft zij samen met haar man dit Christinafonds opgericht en zich er voor ingezet op allerlei manieren. Onze gedachten zijn bij haar familie. Een goede zomertijd gewenst en een hartelijke groet, Marjan Driessen
28 | Leids Kerkblad
Eglise wallonne Pasteur: Mme Françoise Weber, Houtlaan 15, 2334 CJ Leiden, tel. 071 - 5177533,
[email protected] Presbytère: Houtlaan 15, 2334 CJ Leyde Président du consistoire: H.J. de Jonge, Zeemanlaan 47, 2313 SW Leiden.
[email protected] Trésorier: Frank E. H. van Egmond, Herensteeg 16, 2311 SJ Leiden Compte de l’Eglise: iNG bank 5370099 au nom de: Eglise wallonne de Leyde à Leiden Temple: Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071 - 5134139 Compte de la diaconie: 575834431 au nom de Diaconie Waalse Kerk Leiden. Salle Loeber: Breestraat 62, 2311 CS Leiden Marguillier et organiste: Erik van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071 - 5134139,
[email protected] Site web: http://www.eglisewallonne.vze.com Secrétariat:
[email protected]
Rendez-vous à l’Église wallonne Etre Eglise en temps de crise Nous ne pouvons pas, en tant que chrétiens, vivre une crise d’une telle ampleur, sans en parler entre nous, pour inventer une nouvelle forme de ‘charité chrétienne’, je dis inventer car une telle crise est nouvelle, elle n’est pas seulement financière, elle provoque des problèmes jusqu’alors inconnus qui paraissent insolubles ; il nous faut donc créer de nouvelles solutions, en dehors du politico-éco-socio complexe. La seule façon de créer est l’inspiration liée à l’action. Je vous propose donc plusieurs moments de réflexion et d’action, à vous chrétiens soucieux de ne pas rester silencieux et inactifs: 1. Bien sûr, le cycle de cultes du dimanche de mai, dont les prédications portent sur l’enseignement de l’Écriture en matière de crise et de doute, privés et publiques (voir encadré ci-contre). 2. Chaque mercredi soir du mois de mai, à 18h30, au presbytère: groupe de prière, avec d’abord, un repas tiré du sac, au cours duquel nous échangeons les informations récoltées autour de nous à propos de ce qui se fait à Leyde ou ailleurs pour aider les gens à ne pas sombrer avec la crise. Puis lecture de psaumes et prières apportées par chacun, en français et en néerlandais, pour trouver la force et l’inspiration qui accompagnent l’action. 3. Samedi 12 mai, à la Bakkerij, de 14h30 à 17h, Oude Rijn 44: présentation officielle du DAF, nouveau département d’aide aux africains francophones (diaconie centrale de Leyde), à laquelle nous sommes invités à venir nombreux, comme bénévoles ou partenaires, ce groupe représentant pour nous une occasion d’agir autour de nous pour lutter contre les détresses, auprès d’une population francophone.
Après-midi de la francophonie Dimanche 13 mai, à 14h30 dans la salle Loeber, projection d’un film avec Fernandel, comédie en français, sous-titrée en néerlandais. Goûter à l’entracte, entrée libre.
Catéchisme pour adultes Dimanche 20 mai, de 12h à 13h au temple, chapitre sur ‘L’Esprit Saint’, il est
aussi possible de venir en semaine, le jeudi 24 à 20h au presbytère. Réserver votre dimanche 17 juin pour la séance festive de clôture.
Cycle de prédication: ‘Être Eglise en temps de crise’ La crise, champ de bataille ou champ de mission? Où il est question de discerner, en retournant à la source de la Parole, ce que ces temps troublés nous demandent de faire d’autre que de s’agiter ou de se désespérer. Dimanche 6 mai: Psaume 73, ou la colère du pauvre: nos champs de bataille intérieurs, en temps de doute sur la justice divine. ‘Face au problème de la rétribution, se battre contre ses propres démons’. Jeudi 17 mai: Actes 1, 1-11, ou l’angoisse du vide: nos champs de mission personnels, en temps de doute sur la présence divine. ‘Face au monde en l’absence de Dieu, accepter de témoigner pour Lui’. Dimanche 20 mai: Actes 1, 12-26, ou le salaire de la trahison: nos champs de mission publics, en temps de doute sur la justesse de nos actes. ‘Dans l’agitation des places financières, voyons-nous toujours où est le champ du sang?’. Dimanche 27 mai: Actes 2, 1-21, ou l’angoisse de la fin des temps : nos champs de bataille publics, en temps de doute sur le sens des événements. ‘Dans l’agitation des mouvances spirituelles, entendons-nous toujours les paroles prophétiques?’.
Leids Kerkblad | 29
BMS Netwerk Notarissen
persoonlijk, betrokken en altijd dichtbij
> Alle rechtsgebieden
Notarissen mr. R.H. Breedveld
> Combinatievoordeel bij gelijktijdig passeren van verschillende akten
mr. E.J. Moolenaar mr. M. Schwarze
Nico Soek begeleidt en verzorgt de uitvaart, ook als u elders verzekerd bent.
> Gratis abonnement op onze elektronische nieuwsbrief
Plantsoen 25 2311 KG Leiden T (071) 516 29 30 F (071) 516 29 35 E
[email protected]
> Eigen parkeerterrein 16458
www.bmsnotarissen.nl
GRAFMONUMENTEN
Sinds 1902 de leverancier van grafmonumenten in de regio.
- Lisse Meer en Duin 21-23 Tel. 0252-413307
[email protected] 2163 HB Lisse Fax. 0252-419664
Vestigingen
www.bootlisse.nl
in online Schrijf u
voor d
ieuw tis n e gr a
071 - 57 20 076 dag en nacht www.arumuitvaartzorg.nl
- Leiderdorp Hoogmadeseweg 68 Tel. 071-5425806
[email protected] 2351 CV Leiderdorp Fax. 071-5422376
“Je was onzichtbaar waar mogelijk en nadrukkelijk aanwezig waar nodig. Het liep allemaal voortreffelijk.” 17 mei 2012
Theo Visser (orgel) & Leidse Vrouwenschola o.l.v. Jeroen Pijpers
19 juni 2012
Simon Johnson (orgel) (hoofdorganist St. Paul’s Cathedral, Londen)
21 juni 2012
Simon Johnson (orgel)
Hooglandse kerk
Hooglandse kerk
Kerkelijk Centrum de Regenboog
De concerten beginnen om 20:15 uur. Toegang € 12,50-, donateurs € 10,-. U krijgt van ons een programmablad, koffie / thee in de pauze en een drankje na afloop. Van harte welkom!
www.cathedralorgan.nl
[email protected]
30 | Leids Kerkblad
Lange Voort 3, Oegstgeest, t 0715651577, AttendoUitvaartzorg.nl
leidend in communicatie productie Rooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden Tel. (071) 579 75 00 - www.groenmedia.nl
e sbri
f
Kerk in Nederland Uit de synode Vergadering Generale Synode Van 19 t/m 20 april waren ca. 130 van de 150 synodeleden in vergadering bijeen in congrescentrum De Werelt te Lunteren. Van de vele agendapunten lichten we er enkele uit.
ambt. Deze notitie bood veel informatie, maar gaf niet aan of en op welke wijze het ambt beter in deze tijd zou kunnen passen. De notitie werd dan ook door de synode als te mager ervaren. Besloten is nu dat het moderamen, wel met behulp van deze notitie, een bezinning op gang zal brengen over de vraag hoe het ambt in de komende jaren gestalte zal moeten krijgen.
Dovenpastoraat
Wat is er aan de hand met het ambt? Gemeenten hebben in de laatste jaren moeten ervaren dat het steeds moeilijker wordt om ambtsdragers te vinden. In vroeger tijden was het ambt iets waar mensen tegenop zagen. Als ambtsdrager was je vertegenwoordiger van Christus. Dat wordt thans door velen niet meer zo ervaren. En wat het predikantsambt betreft werd dat door predikanten en gemeenteleden gezien als een ambt dat je dag en nacht en zeven dagen per week droeg. Door de komst van part-time predikanten, maar ook door ontwikkelingen in de samenleving, staat deze beleving ter discussie. Daarnaast worden in recente studies over de toekomst van de Kerk pogingen gedaan om de kerk en de kerkelijke organisatie wat meer ‘bij de tijd’ te brengen. Daarbij worden ook vragen gesteld over de wijze waarop het ambt van predikant, ouderling en diaken in deze tijd beleefd wordt en gestalte zou moeten krijgen. Daarom is door de synode vorig jaar aan het moderamen van de synode gevraagd om met een visie op het ambt te komen. Ter tafel lag nu een notitie over het
Op de avond van de eerste vergaderdag was tijd ingeruimd om aandacht te besteden aan de zorgen, die er zijn over het voornemen van het Landelijk Dienstencentrum om de aanstelling van één van de dovenpastores voor slechts 50% voort te zetten. Er zijn thans drie dovenpastores, die het land in drie sectoren (zuid, midden en noord) hebben verdeeld. Een van de dovenpastores wordt gefinancierd door de Christelijke Gereformeerde Kerken. De andere twee door de PKN. Het reduceren van één van de formatieplaatsen naar een halve formatieplaats betekent een forse inkrimping en zet bovendien de samenwerking met de Christelijke Gereformeerde Kerken op het spel, omdat deze dan een relatief groot deel van de kosten van het dovenpastoraat (40%) zal gaan dragen. Een aantal synodeleden deed een dringend beroep op het moderamen om een en ander nog eens te bezien. De debatten werden op de publieke tribune door tientallen dove leden van onze kerk gevolgd.
Arjan Plaisier herbenoemd De zittingstermijn van de scriba van de kerk, dr. A.J. Plaisier, loopt per juni a.s. af. De scriba van de kerk vormt, samen met de preses ds. P. Verhoeff, het gezicht van de Protestantse Kerk. Er was veel waardering voor wat Arjan Plaisier tot dusverre heeft gedaan. Met name twee visiedocumenten: ‘Spreken over God’ en ‘De hartslag van het leven’ zijn van zijn hand. Geroemd werd zijn inzet en kennis van zaken. Arjan Plaisier werd dan ook door de synode herbenoemd voor een termijn van vier jaar.
Evaluatie kerkorde afgerond In de afgelopen drie jaar passeerden vele kerkordewijzigingen de revue, zowel in de synode als in de kerkenraden. De kerkorde werd ‘bij de tijd’ gebracht. Op de laatste vergaderdag werd het laatste deel van de wijzigingen besproken en vastgesteld nadat de kerkenraden en de classicale vergaderingen daarover hun zegje hadden kunnen doen. Afscheid werd genomen van een tweetal leden van het college voor de kerkorde, te weten ds. B. Wallet en dr. P. van den
Heuvel. Zij waren zeer nauw betrokken geweest bij de opstelling van de kerkorde en bij de vele wijzigingen die nu definitief door de synode zijn vastgesteld. Hans Karstens, afgevaardigde namens de classis Leiden
Leids Kerkblad | 31
Algemene Kerkenraad Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leiden preases: F. van Oosten, Akkerhoornbloem 36, Leiden scriba: J.F. Nagelkerke, Eli Heimanshof 74, 2341 PH Oegstgeest, tel. 071 - 5215365 postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden telefoon: 071 - 5764145 e-mail:
[email protected]
Dinsdagavond 17 april heeft de Algemene Kerkenraad de rapportage van de begeleidingscommissie van het beleidsproces ‘Bouwen aan een vitale kerk’ aanvaard. De tweede stap in het beleidsproces is daarmee gezet.
(PGL) zich tot deze drie kenmerken? Hoe is de balans? De PGL is een open en veelkleurige geloofsgemeenschap. Iedereen telt mee!
Een stukje voorgeschiedenis: in het voorjaar 2008 stelde de Algemene Kerkenraad een commissie ‘BELEIDSPLAN’ in. Dit tegen de achtergrond van een aantal knelpunten binnen de Protestantse Gemeente te Leiden: dalende inkomsten, stijgende uitgaven, dalende ledenaantallen, afnemend aantal kerkgangers en tekort aan kader. Taken voor de commissie: een meerjarenprognose ontwikkelen, uitspraken doen over het gebruik van kerkelijke gebouwen, becijferen hoeveel predikanten bekostigd konden worden en hoe de predikanten over de stad verdeeld zouden moeten worden. De wensen van de wijkgemeenten bleken echter niet op één lijn te brengen met onder anderen de financiële mogelijkheden. De ontstane impasse werd doorbroken toen de wijkgemeenten bereid bleken mee te werken aan het opstarten van een ‘BELEIDSPROCES’: Bouwen aan een vitale kerk. De Algemene Kerkenraad omarmde dit in maart 2011 en stelde een begeleidingscommissie (BC) in van zes personen, uit elke wijkgemeente één, die samen met een gemeenteadviseur moest adviseren hoe de vitaliteit van de Protestantse Gemeente te versterken en het beleidsproces te coördineren en te versterken. De BC voerde een groot aantal gesprekken, onder anderen met wijkkerkenraden en gemeenteleden, tijdens bijeenkomsten voor gemeenteleden, de Diaconie en anderen. Op grond hiervan stelde de BC een rapportage samen ‘Bouwen aan een vitale kerk’. De Algemene Kerkenraad aanvaardde deze rapportage op 17 april. Uit de gesprekken – voorbeelden en verhalen – heeft de BC een aantal ‘rode
32 | Leids Kerkblad
Gemeenteavond Binnenstadsgemeente
draden’ getrokken. Aan de meeste van deze ‘rode draden’ zijn ‘knoppen’ gevoegd. Een rode draad kenmerkt of geeft de richting aan te komen tot een vitale geloofsgemeenschap. Een knop zet iets in beweging als je er aan draait. In feite gaat het om een appèl: doe er iets mee, dat consequenties heeft. Vertrekpunt van de BC was vitaliteit, uitgewerkt in de drieslag: ‘geloof in herkenbare stijl’, ‘bestuur nieuwe stijl’, en ‘begroting nieuwe stijl’. De items ‘bestuur nieuwe stijl’ en ‘begroting nieuwe stijl’ ondersteunen de kern: de vitale geloofsgemeenschap. Vitaliteit spreekt niet vanzelf maar bezig zijn met vitaliteit leidt tot beweging.
‘Rode Draden’: vitale geloofsgemeenschap (Een keuze uit de rapportage.) Een vitale kerk/gemeente/geloofsgemeenschap heeft drie kenmerken. Deze kenmerken zijn, als het goed is, met elkaar in balans. Betrokkenheid op God. Betrokkenheid op elkaar: gemeenschap Betrokkenheid op de ander: samenleving Knop: hoe verhouden de verschillende facetten van de geloofsgemeenschappen en de Protestantse Gemeente te Leiden
De PGL wordt gekenmerkt door de woorden expliciet en inclusief. Expliciet: wees duidelijk welke identiteit je hebt (wie ben je, waar sta je voor?). Dat geeft richting aan een geloofsgemeenschap en bepaalt mede bestuur en begroting. Elke geloofsgemeenschap heeft een eigen identiteit en profiel. De onderlinge verbondenheid van de geloofsgemeenschappen krijgt vorm in de PGL. Inclusief heeft te maken met veelkleurigheid en diversiteit: openstaan, mensen en initiatieven zijn welkom. Knoppen: elke wijkgemeente formuleert een eigen profiel. de Algemene Kerkenraad formuleert in gesprekken met de wijkgemeenten een overkoepelend ‘mission statement’ voor de gehele PGL. De verschillende wijkgemeenten/geloofsgemeenschappen maken gebruik van elkaars activiteiten. De PGL omvat een aantal geloofsgemeenschappen of kernen. Het begrip ‘wijkgemeente’ in de oorspronkelijke geografische betekenis is niet meer van toepassing voor alle geloofsgemeenschappen/wijkgemeenten. Knop: geografische grenzen loslaten? Pastoraat. Enerzijds zoeken gemeenteleden pastorale ondersteuning bij de geloofsgemeenschap (profiel) waarvoor
gekozen is. Anderzijds is ook geografische betrokkenheid noodzakelijk voor pastoraat. Knop: inrichten van een pastoraal netwerk. De PGL heeft vierplekken en ontmoetingsplekken. Ontmoetingen bevorderen de betrokkenheid op elkaar en maakt het mogelijk ‘zorg voor elkaar te hebben’. Ook andere ontmoetingsplekken dan kerkgebouwen zijn essentieel. Er zijn ook andere ontmoetingsplekken denkbaar (bijvoorbeeld een huiskamer). Knoppen: Welke betekenis en functie hebben vierplekken en ontmoetingsplekken in de PGL? Een kerkgebouw kan op zondag door verschillende geloofsgemeenschappen gebruikt worden. Het aantal vierplekken en/of ontmoetingsplekken heeft gevolgen voor de begroting. De rol van predikanten en kerkelijk werkers in de PGL. De voorganger gaat voor, gaat voorop. Er wordt door gemeenteleden naar je gekeken, of je nu wilt of niet. Je speelt dus een cruciale rol in het vitaliseringsproces! De voorganger heeft een verantwoordelijkheid ten opzichte van de eigen geloofsgemeenschap. Daarnaast is hij of zij ook werkzaam ten behoeve van het geheel van de PGL. De pastores werken (ook) in een team. Knop: taakverdeling en samenwerking tussen predikanten en kerkelijk werkers. Initiatieven ontstaan waar mensen elkaar ontmoeten. Mensen en groepen met initiatieven moeten ruimte krijgen. Knop: gevolgen voor de begroting: geld reserveren en afspreken hoe financiën toe te kennen. Vitalisering: een doorlopend proces.
Knop: vitalisering en beweging behoren tot de manier van gemeente zijn van de PGL. Attitude: Bouwen aan een vitale kerk vraagt een vitale attitude: denken in mogelijkheden en kansen. Een vitale attitude houdt in: lef en leiderschap tonen, solidariteit, vertrouwen, transparantie. Een vitale attitude moet geoefend worden. Wij moeten elkaar aanspreken op een vitale attitude. Een vitale attitude moet getoond worden in gedrag.
‘Rode draden’: bestuur nieuwe stijl Een keuze uit de rapportage. 1. Bestuur nieuwe stijl is overleggen en samenwerken op alle niveaus. Dat wil zeggen initiatief nemen, verantwoordelijk zijn voor de eigen rol, leren van elkaar, en bezinnen op leiderschap in de kerkelijke context. 2. Wij leven in een netwerkmaatschappij. Besturen in nieuwe stijl vereist zicht te krijgen op de aanwezigheid, de betekenis, de functie van netwerken en de capaciteiten en talenten in netwerken in en rondom de PGL. 3. Is de PGL overgeorganiseerd? Wellicht moet gestreefd worden naar een minder zware vertegenwoordiging vanuit de wijkgemeenten in de Algemene Kerkenraad. Bijvoorbeeld slechts één afgevaardigde per wijkgemeente, of elk lid in de Algemene Kerkenraad verantwoordelijk maken voor een PGL – brede portefeuille (integraal besturen in plaats van wijkgericht) óf niet meer denken in afvaardiging vanuit de wijkgemeenten maar komen tot een kern-, activiteit-, doelgroep- en/of projectgerichte samenstelling van de Algemene Kerkenraad. 4. Een vitale geloofsgemeenschap bloeit wanneer mensen aangesproken worden op hun talenten. Dit houdt in de werving en toerusting van professionals, bestuurders en vrijwilligers mensen maatwerk bieden, dat aansluit op hun talenten. Daarbij wijk-overstijgend kijken waarvoor bekendheid met elkaar en uitwisseling voorwaarden zijn.
‘Rode Draden’: Begroting nieuwe stijl. Een keuze uit de rapportage. Aan de begroting kun je zien, waar de prioriteiten van de PGL liggen. Het gaat daarbij om visie en beleid. Uitgangspunt dient de vraag te zijn: wat heb je over voor zaken als gemeente-zijn,
bemensing, gebouwen, administratie. In de begroting moeten minder middelen opgenomen worden voor onveranderlijke posten zoals vaste formatie en gebouwen. Bij vaste formatie moet afgewogen worden: - kerntaken van predikanten; - kerntaken van kerkelijk werkers; - de stimulerende werking van vaste formatie versus projectinzet. Bij gebouwen moet afgewogen worden: noodzaak van eigen bezit versus huur; - de wenselijkheid van het bezit / bewaren van cultureel erfgoed; - exploitatie, multifunctionaliteit; - efficiënt beheer en onderhoud. Ten aanzien van de begroting geldt, dat meer middelen opgenomen moeten worden voor het stimuleren van initiatieven en projecten. De bekostiging van initiatieven en projecten is afhankelijk van doelstelling en doelgroep: de wijkkas, óf centraal geld, óf extern geld. Het gaat nu in de optiek van de BC om het ontwikkelen van een visioen met perspectief voor de toekomst. Elke geloofsgemeenschap moet de eigen identiteit en het eigen profiel beschrijven. De samenleving, waar de PGL deel van uitmaakt, is veelkleurig. De verschillende geloofsgemeenschappen van de PGL zijn ook veelkleurig. De eigen waarde van elke geloofsgemeenschap is van belang voor de gemeenschap zelf. Tegelijk is de PGL geroepen kerk te zijn in en voor Leiden als geheel. Het eigen profiel van de wijkgemeenten/kernen en het mission statement van de PGL als geheel zijn dus zowel naar binnen als naar buiten gericht. De rapportage van de BC is door de AK aanvaard met veel dank voor de inzet en rapportage van de commissie. Het gaat er nu om, gebruik makend van de door de BC in de rapportage aangereikte handvatten, vervolgstappen te zetten. In de komende twee maanden organiseert het moderamen een tweetal werkconferenties. Met de wijkkerkenraden, predikanten en kerkelijk werkers zal er naar gestreefd worden de aanbevelingen van de BC om te zetten in daden. Daarbij moet ook heel nadrukkelijk gewerkt worden aan een zodanige opzet van de begroting 2013, dat deze sluitend is. Daarbij is mede richtsnoer hetgeen de AK in 2008 voor ogen stond bij het instellen van een commissie, die tot taak had een beleidsplan op te stellen. J.F. Nagelkerke, scriba
Leids Kerkblad | 33
College van Kerkrentmeesters Secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 - 5212087 Postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5764145,
[email protected] Bankrekeningnrs: 41878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voor giften) 121554 t.n.v. Actie kerkbalans Leiden (voor vrijwillige bijdragen) Kerkelijk Bureau: Geopend: Collectebonnen: E-mail:
Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 - 5764145 verkrijgbaar van € 0,75 van € 15,00 per vel; bonnen van € 1,20 van € 24,00 per vel en bonnen van € 2,00 van € 40,00 per vel
[email protected] Mutaties in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte of overlijden gaarne melden bij het Kerkelijk Bureau ten behoeve van de verwerking in de ledenadministratie.
In memoriam Franciscus van der Mark
daarin geheel gesteund door zijn vrouw, zich zeer ingezet. Vooral de exploitatie van het Hooglandsche Huys had zijn hart. Na 15 hectische jaren in de Hooglandse Kerk heeft koster Van der Mark tot 1992 nog zeven jaar gewerkt in de Marekerk. Na een dankdienst in die kerk is hij op 19 maart begraven. Wij gedenken hem in dankbaarheid! Wij wensen zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen sterkte toe in hun verdriet.
In memoriam Arend Hartman Op 5 april overleed op de leeftijd van 73 jaar Arend Hartman. Vele jaren was hij actief in het kerkenwerk in de Stevenshof. Gedurende ruim tien jaar maakte hij
Bevrijdingskerk, later bij de Vredeskerk. Met name het archiefbeheer had zijn hart. Nauwkeurig nam hij alle archiefstukken door om te bezien wat bewaard moest worden voor het nageslacht. Maar als er drukte heerste op het bureau dan stak hij bereidwillig de handen uit de mouwen om de medewerksters behulpzaam te zijn. In 2010 moest hij door ziekte zijn werkzaamheden staken. Wij - het College en de medewerksters van het Kerkelijk Bureau - hoopten met hem dat dit tijdelijk was. Helaas moesten wij allen onder ogen zien dat herstel niet meer mogelijk was. Wij gedenken hem in dankbaarheid en wij wensen zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen sterkte toe in hun verdriet.
Uw bijdrage voor het kerkblad.
Op 19 maart overleed op de leeftijd van 84 jaar Franciscus van der Mark. Nadat hij al zeer actief was in het kerkelijk leven van onze gemeente trad hij op 1 oktober 1970 in dienst van onze gemeente. Vele jaren was hij koster van de Hooglandse Kerk. Na een jarenlange restauratie moest de Hooglandse Kerk met het nieuwe Hooglandsche Huys weer een functie in het kerkelijk en maatschappelijk leven verkrijgen. Daarvoor heeft koster Van der Mark,
34 | Leids Kerkblad
zich verdienstelijk als vrijwilliger op het Kerkelijk Bureau, eerst gevestigd bij de
Al weer het vijfde nummer van ons kerkblad in kleur is bij u in de brievenbus gekomen. Wij zijn er trots op om zo’n visitekaartje te mogen afgeven! Een schat aan informatie wordt u achtmaal per jaar aangeboden. De redactie doet - op vrijwillige basis haar best om keer op keer een informatief blad te laten verschijnen. Daarom durven we ‘vrijmoedig’ een beroep op u te doen om door middel van bijgaande acceptgiro uw waardering voor dit blad en de redactie kenbaar te maken. Vorig jaar bracht u bijna € 30.000,00 bijeen. Dat moet toch dit jaar zeker weer lukken. Met uw bijdrage en met de opbrengst van de advertenties moeten we uit de kosten kunnen zijn! Hans Karstens, secretaris
Kerkdiensten ■ Zondag 13 mei
Deurcollecte: Kerkelijk Buurtenwerk Leiden
■ Zondag 20 mei
Deurcollecte: kosten predikantsplaatsen en kerkelijk werkers
Marekerk
10.00 u. ds. F.J. van Harten, Scheveningen 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. mw. J.S. van Poppel Antoniuskerk
09.15 u. ds. H.E. Schouten De Regenboog
10.00 u. ds. J.F. Boon, afsluiting basiscatechese Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. G.W. Scholten, viering Heilig Avondmaal Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. mw. ds. L. Lafeber, Zoetermeer Waalse Kerk
10.30 u. ds. J. Röselaers
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. ds. G.J. Venema Overrhyn
11.00 u. ds. G. Binnendijk, Noordwijk LUMC
10.00 u. pastor H. van Breukelen Diaconessenhuis
10.15 u. ds. M. de Leeuw Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen met een verstandelijke beperking
15.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp ■ Donderdag 17 mei - Hemelvaartsdag
Deurcollecte: afdrachten landelijke kerk
Hooglandse Kerk
10.00 u. A.W. Ridder 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. Berkvens- Stevelinck Marekerk
10.00 u. ds. S.J. van der Vlies, Rotterdam 17.00 u. ds. J. Smit, Katwijk a/d Rijn 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. J.A. de Waal Antoniuskerk
9.15 u. mw. S. Smedinga 10.00 u. nog niet bekend
Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. geen dienst
Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. mw. ds. M. Driessen Waalse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp
10.00 u. pastor J.H.S. Evers Diaconessenhuis
10.15 u. ds. M. de Leeuw ■ Maandag 28 mei Tweede Pinksterdag
Zuydtwijck
10.15 u. mw. pastor M. Wassenaar en pastor H. van Breukelen ■ Zaterdag 2 juni
Zuydtwijck
10.15 u. pastor H. van Breukelen ■ Zondag 3 juni
10.00 u. mw. A. Wamsteker
Hooglandse Kerk
Zorgcentrum Groenhoven Overrhyn
11.00 u. mw. L. Kromhout LUMC
10.00 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp Diaconessenhuis
10.15 u. pastor H. van Breukelen ■ Zondag 27 mei Eerste Pinksterdag
Deurcollecte: Huur en onderhoud kerkelijke gebouwen
10.00 u. ds. A. Alblas, Heilige Doop 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. pastor C. van der Loos Marekerk
10.00 u. ds. M.J. Middelkoop, Hendrik ido Ambacht 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. ds. H.E. Schouten Antoniuskerk
Hooglandse Kerk
10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. de Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst, belijdenisdienst, mw. pastor E.J.G. Woertman en ds. R. van Waarde
10.00 u. zie Vredeskerk
Waalse Kerk
LUMC
Deurcollecte: kosten gemeenteleven Protestantse gemeente te Leiden
10.00 u. ds. T. Jacobs 10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt
11.00 u. mw. E. Kruyt
10.30 u. mw. ds. F. Weber
10.00 u. ds. A. Alblas De Regenboog
10.00 u. R. Rus, Oegstgeest
De Regenboog
10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. W. Balke, Den Haag
Marekerk
Zorgcentrum Groenhoven
Maranathawijk
Marekerk Hooglandse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber Overrhyn
Hooglandse Kerk
10.00 u. ds. A. Alblas, bevestiging nieuwe lidmaten 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. H.E. Schouten 19.00 u. ds. A. Alblas, evensong m.m.v. jeugdkoor Ruach
Waalse Kerk
Maranathawijk Vredeskerk
10.00 u. ds. J.R. Wolthaus Antoniuskerk
09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven De Regenboog
10.00 u. M. Hoogervorst en ds. J.F. Boon
09.15 u. ds. B.A. Nieuwenhuijse De Regenboog
10.00 u. ds. J.F. Boon
Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. geen dienst
Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. mw. ds. M. Driessen Waalse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. ds. A. Vuijst, Noordwijkerhout Overrhyn
11.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest LUMC
10.00 u. ds. A.J. Hammer Diaconessenhuis
Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. ds. A.C. Kooijman
Gemeentecentrum Oegstgeest
Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal)
10.15 u. mw. C. Dahmen
10.30 u. ds. G.H. Baudet, Alphen a/d Rijn
10.00 u. ds. F. van Dijke, Heilig Avondmaal
Leids Kerkblad | 35
■■ Zondag 10 juni
Deurcollecte: Kerkelijk Buurtenwerk Leiden Hooglandse Kerk
10.00 u. ds. A. Alblas, Heilig Avondmaal, m.m.v. de Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. K. van den Broeke Marekerk
10.00 u. ds. T. Jacobs , jeugddienst 17.00 u. ds. C. van Andel, Amsterdam Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. N.G. Scholten Antoniuskerk
09.15 u. mw. S. Smedinga De Regenboog
10.00 u. pastor J.A. van der Bie en mw. ds. E.S. Smidt Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. G.W. Scholten
Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. mw. ds. D.C. van HouwelingenVerdonk, Noordwijk Waalse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. mw. A. Wamsteker Overrhyn
11.00 u. R. Rus, Oegstgeest LUMC
10.00 u. pastor H. van Breukelen Diaconessenhuis
10.15 u. ds. M. de Leeuw Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen met een verstandelijke beperking
15.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest ■■ Zaterdag 16 juni
Zuydtwijck
10.15 u. mw. pastor M. Wassenaar ■■ Zondag 17 juni
De Regenboog
Maranathawijk
Evangelisch-Lutherse Kerk
Vredeskerk
10.00 u. mw. S. Smedinga en P. Dirksen 10.15 u. geen dienst
Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. ds. A.J. Noord, Utrecht Waalse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. R. Rus, Oegstgeest Overrhyn
11.00 u. ds. H.J. Hemstede, Leiderdorp LUMC
10.00 u. pastor J.H.S. Evers Diaconessenhuis
10.15 u. ds. A.C. Kooijman Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):
10.00 u. A.F. de Best ■■ Zondag 24 juni
Deurcollecte: huur en onderhoud kerkelijke gebouwen Hooglandse Kerk
10.00 u. mw. ds. I. Pijpers-Hoogendoorn 11.45 u. oecumenische studentendienst, pastor H. van Breukelen Marekerk
10.00 u. ds. R.F. Mauritz, Lelystad 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. pastor J.H.S. Evers
Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. pastor N. Schoorl
10.15 u. geen dienst
Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. mw. ds. C.A. Schoonenberg-Lems, ‘s-Gravenhage Waalse Kerk
10.30 u. dr. K. Blei
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. ds. H.E. Schouten Overrhyn
11.00 u. R. Leijdekker LUMC
10.00 u. pastor H. van Breukelen Diaconessenhuis
10.15 u. nog niet bekend Dienst voor doven, Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):
10.00 u. mw. P.A. de Jong-v.d. Zwaard ■■ Zaterdag 7 juli
Zuydtwijck
10.15 u. pastor H. van Breukelen ■■ Zondag 8 juli
10.00 u. ds. A. Alblas 11.45 u. oecumenische studentendienst ds. H.E. Schouten Marekerk
10.00 u. ds. J. Tadema, Urk 17.00 u. ds. T. Jacobs
10.30 u. mw. ds. F. Weber
10.00 u. zie Vredeskerk
Waalse Kerk
Overrhyn
11.00 u. mw. E. Kruyt 10.00 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp Diaconessenhuis
10.15 u. ds. M. de Leeuw ■■ Zondag 1 juli
10.00 u. ds. T. Jacobs, Heilig Avondmaal 17.00 u. ds. T. Jacobs
Deurcollecte: Jeugdwerk PKN-JOP
10.00 u. zie Vredeskerk
10.00 u. ds. A. Alblas 11.45 u. oecumenische studentendienst, kinderdienst, mw. pastor J. van Malde
36 | Leids Kerkblad
Evangelisch-Lutherse Kerk
10.30 u. pastor H. van Breukelen
Gemeentecentrum Oegstgeest
Marekerk
10.00 u. ds. P.F. Warmenhoven, Heilig Avondmaal, dienst in de Maria Midddelareskerk
10.00 u. ds. J.F. Boon
Hooglandse Kerk
De Regenboog
LUMC
Antoniuskerk
De Regenboog
09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven
Hooglandse Kerk
10.00 u. M. Boelen
09.15 u. mw. S. Smedinga
Antoniuskerk
10.00 u. mw. G. Smit
Vredeskerk
Antoniuskerk
Deurcollecte: kosten predikantsplaatsen en kerkelijk werkers
Deurcollecte: kosten predikantsplaatsen en kerkelijk werkers
Maranathawijk
10.00 u. mw. ds. F.A. Benthem
10.00 u. R.F. Prang
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. ds. R. Steenstra 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. Berkvens- Stevelinck 19.00 u. ds. A. Alblas, evensong m.m.v. de Leidse Cantorij
10.00 u. zie Vredeskerk
Hooglandse Kerk
Marekerk
10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. A.F. Troost, Ermelo 19.30 u. ds. C. van Andel, Amsterdam, Alphadienst
Maranathawijk Vredeskerk
10.00 u. mw. A. Wamsteker Antoniuskerk
09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven De Regenboog
10.00 u. pastor J.A. van der Bie Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. ds. H.J. Hemstede, Leiderdorp Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. ds. D.C. Peters, dienst in de Lokhorstkerk Waalse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. mevr. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest Overrhyn
11.00 u. mw. L. Kromhout LUMC
10.00 u. mw. ds. M.A. de Vries Diaconessenhuis
10.15 u. nog niet bekend