IRAN, OEZBEKISTAN & TADZJIKISTAN Iran Met een geschiedenis die teruggaat tot de 6e eeuw v.Chr. kan Iran met recht een van de bakermatten van de beschaving worden genoemd. Het land is een ware archeologische schatkamer en herbergt enkele van de mooiste monumenten van de islamitische wereld. Zo zult u tijdens deze reis maar liefst zes UNESCO sites bewonderen, waaronder de indrukwekkende ruïnes van Persepolis, eens de religieuze hoofdstad van het machtige Perzische rijk, en het sprookjesachtige Isfahan, 'de stad van poëzie en rozen'. Nog niet overspoeld door het massatoerisme biedt Iran u een uitgelezen kans om een echte ontdekkingstocht te maken en een andere cultuur te ondergaan. Iran is ook de cultuur binnen welke grote mensheidsleraren zich hebben gemanifesteerd: Zarathustra in de voorchristelijke tijd en Mani in de na-christelijke tijd. Beiden leggen ze de nadruk op de ethiek en roepen de mens op de juiste keuze te maken tussen goed en kwaad.
Oezbekistan Oezbekistan heeft in vroeger tijden deel uitgemaakt van verschillende Perzische rijken. Na de verovering van Alexander de Grote, die een Oezbeekse huwde, werd Oezbekistan de poort naar het geheimzinnige oosten en een belangrijke zijdeproducent. Steden en karavanserais ontwikkelden zich in snel tempo en vele krijgsheren vochten om de controle over dit deel van de zijderoute. In de glorietijden waren de steden Khiva, Buchara en Samarkand de lichtbakens in de uitgestrekte woestijn, waar karavanen onderdak, voedsel en water konden krijgen. Tijdens deze welvarende periode hebben de toenmalige heersers, de prachtigste bouwwerken neergezet. De mausolea, moskeen en medressa’s (Koranscholen) werden rijk gedecoreerd met blauw geglazuurde stenen, majolica en fantasierijke mozaïeken. Samarkand was gedurende enkele eeuwen het belangrijkste centrum voor het Manicheïsme. Van daaruit vertrokken de Sogdische kooplui op hun tochten langs de Zijderoute en verspreidden zo het Manicheïsme. Pas in de 17e-eeuw, met de komst van de zeehandel, taande het belang van de zijderoute door Oezbekistan. De schitterende steden hadden zwaar te lijden onder de verovering van de Russen in de 19e-eeuw, maar zijn inmiddels fraai gerestaureerd. IN 1991 werd Oezbekistan onafhankelijk en kwam het toerisme op gang. De drie “blauwe steden” in Oezbekistan worden door velen beschouwd als de parels op de zijderoute. Hoewel het land grotendeels uit woestijn bestaat, zijn er in het oosten van het land ook bergen waar je van onverwacht natuurschoon kunt genieten.
Tadzjikistan Als oude Sovjetrepubliek spreekt het merendeel van de bevolking van Tadzjikistan nog steeds goed Russisch. Nadat Tadzjikistan door de ineenstorting van de Sovjet Unie ineens op zich zelf werd teruggeworpen, zakte het in de jaren negentig weg in een rommelige situatie van stammenstrijd en burgeroorlog. De laatste jaren is de situatie echter tot rust gekomen, en zijn de geslagen wonden aan het helen. Dat maakt het dus mogelijk om door dit landschappelijk zeer fraaie land te reizen. Gedurende deze reis brengen we een bezoek aan Pandjikent, een aangename stad aan de oevers van de rivier Zerafshan. De restanten van de oude stad, uit de vroege dagen van de zijderoute, toen het dé belangrijkste stad van Sogdië was, liggen buiten de stad. Bij de ruïnes vinden we ook een museum gewijd aan het historische Pandjikent. Oezbekistan en Tadzjikistan waren eeuwenlang zeer belangrijke provincies in het groot Perzische rijk en waren het land van de Sogdiërs, een Iranese volksstam met een eigen taal. In deze taal en schrift zijn talloze fragmenten van manicheïsche geschriften teruggevonden langs de Zijderoute. De Sogdiërs waren niet alleen tot het manicheïsme overgegaan maar hebben het ook eeuwenlang verspreid langs de karavaanwegen in Centraal Azië tot in China.
Over de reisleiders: Christine Gruwez , geboren1942 in Vlaanderen/België. Studeerde filosofie, klassieke talen en iranistiek. Zij leidde verschillende reizen voor Brandaan naar o.a. Iran, de zijderoute in China, Sicilië, Andalusië, Marokko, Dublin en Brugge. Van 1975 tot 1985 was zij lerares op een Vrije School, sinds 1985 gaf zij voordrachten in en buiten Europa. Zij heeft bijzondere belangstelling voor de dialoog tussen culturen en religies. Zij schreef o.a. “Die Farbe Gottes, Begegnungen mit dem unbekannten Iran, Dornach 2006. Dit boek is ook in het Nederlands verschenen. Markus Osterrieder , geboren 1961 in München, studeerde geschiedenis, slavistiek en politicologie, Oost Europa instituut München, vrije docent. Publicaties o.a.: Sonnenkreuz und Lebensbaum: Irland, der Schwarzmeer – Raum und die Chritianiserung der europäischen Mitte, 1995 en Die Durchlichtung der Welt. Alt – Iranischen Geschichte, Kassel 2008.
Dagprogramma
Dag 1: Op weg naar Iran Zondag 19 september Met Iran Air vliegen we van Amsterdam naar Teheran. Na aankomst gaan we naar ons hotel voor de eerste overnachting. Dag 2: Teheran en door naar Shiraz Maandag 20 september Vanochtend brengen we een bezoek aan het Nationaal Museum van Teheran. De collectie van het museum omvat artefacten uit de Perzische Oudheid, zoals aardewerk, metalen objecten, boeken en munten. Na het bezoek vliegen we met een binnenlandse vlucht door naar Shiraz, “de stad van de rozen en
nachtegalen”. Dag 3: Shiraz Dinsdag 21 september We maken een stadstour door Shiraz en zien onder andere de Eram-tuin en de mausoleums van Hafez en Sa’di, twee vooraanstaande Iraanse dichters. Ook komen we langs de begraafplaats van Shahe-Cheragh, tegenwoordig een belangrijk pelgrimsoord. Shiraz is van oudsher een universiteitsstad en de bewoners komen graag in contact met buitenlanders. Dag 4: Excursie naar Persepolis en Nasq a Rostan Woensdag 22 september Een van de hoogtepunten van deze reis is het bezoek aan de archeologische vindplaatsen van Persepolis, en Naqsh-e-Rostam. We dwalen door de ruïnes van de oude Perzische paleisstad Persepolis, in 330 v.Chr. in brand gestoken door Alexander de Grote. In Naqsh-e-rostam bewonderen we de koningsgraven, die zijn uitgehouwen in de rotsen. Bij naqsh-e-Rostam en Naqs-e-Rajab vinden we naast de overblijfselen van de Zarathustra cultus teven de halfreliëfs verschillende afbeeldingen van Kerdir, de hogepriester van Bahram 1, die Mani ter dood veroordelen liet. Ook brengen we hier een bezoek aan Ka(abaye) Zardosht. Een toren die ooit bij een vuurtempel hoorde. Aan het einde van de dag arriveren we weer in Shiraz voor de overnachting. Dag 5: Shiraz – Passargade – Yazd (ca. 450km) Donderdag 23 september Door een schitterend landschap rijden we naar Yazd. Onderweg maken we een korte stop in Passargarde, waar we de tombe van Syrus de Grote bezoeken. We vervolgen onze weg naar Yazd, waar we aan het begin van de middag aankomen. In en bij Yazd bezoeken we een vuurtempel en de torens van de stilte. Indien mogelijk ook de Vrijdagsmoskee. We verblijven 1 nacht in Yazd.
Dag 6: Yazd – Nain – Isfahan (ca. 310km) Vrijdag 24 september Vanmorgen verblijven we nog in Yazd voordat we een bezoek brengen aan PIR-eSabz-E Chak Chak, een zoreastrisch heiligdom waar ieder jaar nog duizenden pelgrims komen. Het ligt op 50 KM noordoostelijk van Yazd. Na dit rijden we via Nain naar Isfahan. Nain was een belangrijke halte op de oude karavaanroute ten zuiden van de woestijn. We brengen een bezoek aan de oude Masjed-e Jome Moskee uit de 10e eeuw. De moskee is bekend om zijn mooie Mihrab (gebedsnis) uit de veertiende eeuw, een innovatieve, maar toch simpele stucversiering. Als de tijd het toelaat bezoeken we ook het Etnologisch museum wat tegenover de moskee is gelegen. We vervolgen onze weg naar Isfahan, een van de vele hoogtepunten van deze reis. Dag 7: Isfahan, parel van Iran Zaterdag 25 september We verkennen de stad en zien natuurlijk het Imamplein met Lotfolahmoskee, het Ali Qapu-paleis en de Imammoskee. We bezoeken het Chehel Sotun-paleis en de Masjed-e-Jome-moskee waarin diverse islamitische bouwstijlen zijn gebruikt. In Isfahan waant u zich in een andere wereld. U geniet van de caleidoscoop aan kleuren in de tegelmozaïeken en droomt weg in de prachtige tuinen van de stad. We proberen ook een bezoek te brengen aan de nog in gebruik zijnde vuurtempel. Dag 8: Isfahan, parel van Iran Zondag 26 september We vervolgen onze kennismaking met de stad en zien onder andere de prachtige brug Pol-e-Shahrestan, die is gebouwd in de 12e eeuw op de fundamenten van een Sassanidische brug. In de oude Armeense wijk bezoeken we de christelijke Kelisa-ye Vank, gebouwd tussen 1606 en 1655. In de kerk bewonderen we prachtig geconserveerde muurschilderijen. Ook zien we de Jame Moskee die werkelijk prachtige architectuur heeft. Ook zullen we proberen om de Madrase-Ye Madar-e-Shah te bezoeken. Dag 9: Door naar Tabriz Maandag 27 september Via Teheran (overstap) vliegen we vandaag van Isfahan door naar Tabriz. Aangekomen in Tabriz worden we naar ons hotel gebracht. Dag 10: Maku en Jolfa (ca. 400km) Dinsdag 28 september Het noordwesten van Iran was van oudsher een streek met een grote verbreiding van de cultus van Zarathustra Vandaag bezoeken we allereerst de Zwarte Kerk; Maku. Hierna reizen we door naar de Stephan Kerk in Jolfa.
Dag 11: Tabriz – Takht-e Soleiman – Zanjan (ca. 400km) Woensdag 29 september Vanochtend reizen we door naar Zanjan. Onderweg passeren we Takht-E Soleyman, een archeologische site in het noordwesten van Iran, ongeveer 400 kilometer ten westen van Teheran. De site herbergt een Zoroastrische tempel, een tempel die gebouwd werd door de Sassaniden, gewijd aan de godin Anahita. Om de tempels heen werd ook een stad gebouwd. De lokatie van Takht-E-Soleyman is naast een 100m diep meer met warm water. De plek bevindt zich zo'n 250km ten zuidoosten van Tabriz. Volgens de legende sloot koning Salomo monsters op in het meer. De gebouwen hebben de ontwikkeling van een typische Islamitische architectuur sterk beïnvloed. In 2003 is de site door UNESCO tot Werelderfgoed verklaard. Vervolgens reizen we door naar Zanjan. Dag 12: Zanjan – (Soltaniyeh) Qazin – Teheran (ca. 320km) Donderdag 30 september We verlaten Zanjan weer en reizen naar per bus naar Qazvin, een stad in het noordwesten van Iran. De stad is de hoofdstad van de gelijknamige provincie en is gelegen op 90 km ten noordwesten van Teheran aan de voet van het Elboersgebergte. We zien hier onder andere de oude stadspoort, de vrijdagmoskee en de shrine van Imamzadeh Hossein. Na ons bezoek aan deze stad reizen we door naar Teheran. Soltaniyeh is een dorp in Iran, gelegen in de provincie Zanjan. Het was in de veertiende eeuw de hoofdstad van het Ilkhanaat, één van de kanaten van het Mongoolse Rijk. Aan het eind van de veertiende eeuw werd de stad door het leger Timoer Lenk verwoest, maar één gebouw bleef o vereind staan: het 'mausoleum van Oljeitu'. In de stad werd door sultan Oljeitu Khodabandeh (ook wel Üljaitü) een enorm koepelgewelf gebouwd. Het achthoekige gebouw kreeg een koepel van vijftig meter hoog. Oorspronkelijk was het bedoeld om het lichaam van Imam Ali, de grondlegger van het sjiisme, hier te herbegraven, maar zo ver kwam het niet. Oldjaty werd als Christen gedoopt, werd als jongen man Boedhist en ging vervolgens over tot de Sji’tische Islam en had een grote verering voor Ali. Na een conflict met de Sji’tische geestelijkheid werd hij tenslotte Sunniet en wijzigde de bestemming van de koepel tot zijn eigen mausoleum.In 2005 werd het door UNESCO tot werelderfgoed verklaard. We overnachten in Teheran. Dag 13: Naar Oezbekistan Vrijdag 1 oktober Vandaag vliegen we door van Teheran naar Tashkent. Na aankomst rijden we door naar Samarkand. Na aankomst is de rest van de dag ter vrije besteding in deze oeroude handelsstad. Eeuwenlang was de stad het onbetwiste middelpunt van Centraal
Azië. In de theehuizen spelen bebaarde grijsaards partijtjes shaak, hun kleurrijke tulbanden en opgespelde oorlogsdecoraties zijn rekwisieten in een oogverblindend decor van islamitische monumenten. Dag 14: Samarkand Zaterdag 2 oktober In Samarkand bezoeken we onder andere één van de grootste moskeeën: “Bibi Khanvm (109 bij 167 meter). Verder een excursie met de bus vanaf Samerkand naar het beroemde plein Registan (zandplein). Hier staan drie azuurblauwe madrasse’s die elkaar in schoonheid overtreffen. Op loopafstand hiervan vinden we het mausoleum van Timor Lenk: Gur Emis. Onder een groot blok jade ligt het lichaam van de man aan wie de stad haar schoonheid te danken heeft. Dag 15: Samerkand Zondag 3 oktober Deze dag bezichtigen we even buiten de stad het observatorium van Ulughbek dat gedurende eeuwen door geleerden werd gebruikt. Een klein museum geeft ook de nodige achtergronden. Vervolgens bezoeken we de begraafplaats Shah-e Sende met zijn talrijke mausolea en madrasse’s, de meeste in timuridische bouwstijl en een turkoois koepeldak Dag 16: Excursie naar Penjikent en reizen we door naar Shakhrisabz (ca. 240km) Maandag 4 oktober Vandaag maken we een excursie naar de archeologische vindplaats van een Zoroastristiche, of Sogdische nederzetting. De plaats is gevonden door de Russen en was pre-islamitisch. In de buurt van Pejikent vinden we ook Sarazm, een nederzetting van 5000 jaar oud. Aan het einde van de dag reizen we door naar Shakhrisabz voor de overnachting. Dag 17: Door naar Buchara (ca. 300km) Dinsdag 5 oktober Vandaag reizen we per bus door naar Buchara. Buchara heeft veel te bieden, maar is niet eens zo heel groot. We maken een uitgebreide tour door deze stad. Zo zien we onder andere de boven alles uitrijzende Ark, de burcht van de stad, waar we ook de belangrijke musea vinden. Aan de voet van de ark vinden we in het groene Samani park het oudste monument van de stad: het Ismail Samani mausoleum, dat dateert uit het jaar 905. Het is een fraai staaltje baksteenarchitectuur, dat door het zonlicht ieder moment van de dag anders uitgelicht wordt. Dag 18: Buchara Woensdag 6 oktober Deze dag verblijven we in Buchara. We maken een tweede stadstour en zien we onder andere de 12e-eeuwse Kalon Minaret. Dit was jarenlang het hoogste bouwwerk van Centraal Azië. Het heeft nooit dramatische restauraties hoeven te ondergaan, wat maar aantoont hoe goed het gebouw is. Ook zien we de nabijgelegen Mir-i-Arab Koranschool, gewijd aan een Jemenitsche sheikh van de Nasqbandi Sufi-orde. Deze is helaas niet open voor publiek, maar heeft wel een prachtige blauwe koepel die schitterend oplicht in de avondzon.
Dag 19: Van Buchara naar Tashkent Donderdag 7 oktober We reizen van Buchara naar Tashkent waar we in de middag aankomen. De middag is ter vrije besteding. Maak een keuze uit een van de talloze musea die de stad rijk is. Zoals het Historisch Museum, het Museum voor Schone Kunsten, het Navoi Museum (Navoi is ’s lands nationale dichter), en de nieuwe Kunst Galerie. Dag 20: Tashkent Vrijdag 8 oktober In de ochtend vertrekken we met een vlucht vanaf Tashkent naar Teheran. De middag is vrij. In de avond een afsluitende bijeenkomst in het hotel. Dag 21: Naar de Damavand Zaterdag 9 oktober Als bekroning van de reis: een excursie naar de Damavand (5670 m), de hoogste top in het Elburz gebergte en een bijzonder natuurgebied. Op deze bergtop verkreeg Zarathustra de openbaringen van Ahura Mazdao en werd hij tot verkondiger van zijn leer. Met de bus komen we tot op ca 3000 m hoogte, vanwaar we het indrukwekkende bergpanorama kunnen bewonderen. Dag 22: De laatste dag. Zondag 10 oktober Op tijd brengen wij u naar de luchthaven van Teheran voor de retourvlucht naar Amsterdam waar we in de ochtend aankomen. Het dagprogramma is onder voorbehoud vastgesteld.
