Invoer open vragen enquête speechschrijvers. Schrijvernummer Vraag 1a: relevante opleidingen. Schrijvernummer Vraag 1b: journalistieke ervaring

Open invoer Vragenlijst Speechschrijvers

1

Invoer open vragen enquête speechschrijvers Schrijvernummer Vraag 1a: relevante opleidingen 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21

Nederlandse Taal- en Letterkunde (Universiteit Utrecht) Politieke Wetenschappen (Universiteit Leiden) School van de Journalistiek Utrecht Bestuurskunde (Universiteit Leiden) Politicologie (Universiteit Leiden); Communicatiemanagement (ISW/IBN) Wijsbegeerte (Universiteit Utrecht) Maatschappijgeschiedenis en post-doctorale opleiding Journalistiek (Erasmus Universiteit Rotterdam) Landbouw Universiteit Wageningen HBO-opleiding Informatie & Communicatie, diverse cursussen aan de SvJ bestuurskunde aan de VU (nog mee bezig) Engelse taal- en letterkunde Universiteit Utrecht, Politicologie en bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam Nederlandse Taal- en Letterkunde (Rijksuniversiteit Utrecht) taalbeheersing Economie Universiteit Groningen & School van de Journalistiek Utrecht Sociologie (Vrije Universiteit Amsterdam) Rechten in Utrecht, Amsterdam, Nijmegen Wat is relevant? Gevolgd: studie rechten aan KUB Geen opleidingen met directe relevantie (Ik ben politicoloog en heb masters gedaan aan Europacollege in Brugge (B)); wel relevante eerdere werkervaring bij consultancy Geschiedenis, Universiteit Utrecht Politieke wetenschappen, Universiteit Leiden Academie voor Journalistiek Tilburg en Geschiedenis UvA Nederlands - Communicatie in Organisaties - Nijmegen

Schrijvernummer Vraag 1b: journalistieke ervaring 1 2

3 4 6 8

9 10 11 12 13 14

Twee jaar onbezoldigd redacteur/ verslaggever van Utrechts Uitmagazine Medewerker personeelsblad Algemene Rekenkamer Kwartaalblad opgezet/ 6-wekelijks nieuwsbulletin opgezet (4 jaar redacteur) Brochurereeks opgezet Acht jaar woordvoerder bij SZW +/- 30 jaar dagbladjournalist Freelance schrijfwerk ½ jaar redacteur ledenblad VNO (FORUM) Afgezien van de talloze clubblaadjes, wijkkrantjes, vlugschriften, etc., etc. heb ik drie maanden stage gelopen bij Het Nieuwsblad van het Zuiden (+ zes maanden arbeidscontract) en drie maanden stage bij het Algemeen Dagblad. Geen specifieke journalistieke ervaring. Werkervaring: beleidsmedewerker (w.o. speechschrijver) van een Europarlementariër. 1,5 Jaar redacteur “Praktijkblad voor medezeggenschap” (tegenwoordig: “Ondernemingsraad”) en 5 jaar freelance journalist & tekstschrijver Geen Nauwelijks (wel eens wat voor het personeelsblad en een buurtkrant geschreven) Freelance werk, informatiemedewerker, eindredacteur, medewerker persbureau. In totaal 8 jaar. +/- 14 Jaar weekbladjournalistiek


15 16 17 18 19 20 21

Free-lancer Uw Goed Recht (katern Algemeen Dagblad) Geen Geen; wel na drie jaar werkervaring bij Bursan-Marsteller, consultancy in public affairs, crisis management, media training, etc. Freelance, verspreid over +/- 3 jaar. Drie jaar parttime rechtbankverslaggeving en 2.5 jaar dagbladjournalistiek 6 Mnd. Dagbladjournalist, freelance journalist (incidenteel), 1 jr. interne/ externe communicatie 4 jaar journalist / tesktschrijver + acc manager van sponsored magazines / personeelsbladen

Schrijvernummer Vraag 2a: formele aanduiding beroep 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Schrijvernummer 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Hoofd afdeling Speeches, Externe Optredens en Kabinetszaken ministerie van Economische Zaken Adviseur/ speechschrijver Adviseur-speechschrijver Speechschrijver Adviseur/ speechschrijver Senior-speechschrijver Senior medewerker speeches (in de wandelgangen speechschrijver) Speechschrijver Senior medewerker speeches Senior medewerker speeches Senior medewerker speeches Tekstadviseur Speechschrijver Adviseur/ speechschrijver Speechschrijver Speechschrijver/ coördinator Speechwriter Speechschrijver Coördinator toespraken (beleidsinhoudelijke toespraken) Junior speechschrijver sr. speechadviseur - redacteur

Vraag 2b: eigen aanduiding beroep Speechschrijver Intern: Speechschrijver; extern: adviseur Speechschrijver Tekstschrijver Adviseur/ speechschrijver Speechschrijver Speechschrijver, soms speechwriter Speechschrijver Speechschrijver Speechschrijver Speechschrijver Tekstadviseur Speechschrijver

2


14 15 16 17 18 19 20 21

Schrijvernummer 1 6 9 10 11 14 15 16 17 20 21

Schrijvernummer 1 2 3 6 7 8 9 10 11 14 15 16 20 21

Speechschrijver Tekstschrijver Speechschrijver Speechwriter (N.B. ben diplomaat) Speechschrijver Beleidsadviseur Speechschrijver Speechschrijver

Vraag 5: cursus mondeling presenteren Schouten & Nelissen/ presentatietest: extern 1 uur Presentatiecursus Alg. Rekenkamer (vergeten welk bureau): extern 1 dag 4 dagen Nee Nee Neen N.v.t. Nee Zo’n 10 jaar geleden bij de ROI: extern ½ dag Presentation Skills – Bursan-Marsteller: 1 dag Nee Heb ik zelf tijdens studie gehad

Vraag 6: cursus speechschrijven Ministerial speechwriters program Boston & Washington: extern 7 dagen ROI; speeches en toespraken schrijven: extern 2 dagen Van der Wilt: intern 3 dagen Studiereis VS: extern 7 dagen Van der Wilt: extern 3 dagen ROI: extern 4 dagen ROI: extern 2 dagen Exchangeprogram Washington 7 dagen Speeches en toespraken schrijven/ ROI: extern 2 dagen Nee Van der Wilt; toen nog als freelancer bij LNV als klant – 5 dagen Van der Wilt: intern 5 dagen Persoonlijke coach (Frans van der Wilt) 3 dagen Nee 2 daagse cursus Vergouwen Overduin: intern Nog niet Vergouwen - Overduin 4 dagen Privecursus

Schrijvernummer Vraag 7: leermeesters 1 2 3 4

Jolly Kerkstra (mijn voorganger als hoofd van het speechbureau hier op EZ) Collega’s, bewindspersonen, hoofd afdeling Collega’s Chris Rutenfrans, mijn voorganger in deze functie; div. Amerikaanse vakgenoten

3


5 7 8 9 10 11 12 14 15 16 17 18 19 20 21

4

Frans van der Wilt Jan Snoek, Arthur Simonse (speechschrijvers Economische Zaken) Vorige baas, Jolly Kerkstra, speechschrijver bij ministerie van EZ L. van der Waal, lid Europees Parlement + tips collega’s Van der Wilt producties (cursus) en (intern) collega Gabor Oolthuis Frans van der Wilt, Van der Wilt producties Collega-speechschrijvers Pieter Willemsen- coördinator Bureau Presentatie SZW Van niemand: autodidact Twee collega’s OC en W Zelf geleerd; wel veel gelezen en naar speeches van VS+VK politici gekeken Dhr. Wil van der Maas, hoofd publiciteit en voorlichting MMB Nederland Drs. J.H.M. de Winter, voormalig Directeur Algemene Beleidszaken (Mindef) Renée Broekmeulen, coördinator speeches MinBZK en Bauco van der Wal, speechschrijver MinBZK Irene van Geest, directeur voorlichting ministerie VWS

Schrijvernummer Vraag 8: leermiddelen 1

4

7 8 9

10 11 12 14 15 16

17 18 20

21

1: Peggy Noonan: What I saw at the Revolution 2: Cicero: drie gesprekken over redenaarskunst 3: Erik van der Spek: gewoon blijven ademen, handreikingen voor schrijvers van toespraken 1: W. Linsser: On writing well 2: E. Wolmuth: The Overnight Guide to Public Speaking (geen grapje, is een heel goed boekje) 3: lezen, lezen, lezen en zo nu en dan naar iemand luisteren om te horen hoe het niet moet 1: Peggy Noonan: On Speaking Well 1: Speeches van collega’s 1: Speechschrijven in Amerika, verslag van een interparlementale studiereis naar Boston Washington D.C., 6-12 december 1998 2: Voorbeelden van collega’s 1: Weet niet 1: Geen idee 1: Onder eigen interne publicatie over het schrijven van speeches 1: Reader, samengesteld door Frans van der Wilt 1: Handboek Stijl 1: Cursusmateriaal Vergouwen/Overduin 2: Veel luisteren 3: Veel doen 1: Andere speeches 1: Speeches die door anderen geschreven zijn 2: Aanwijzingen/ commentaar/ opmerkingen collega’s 1: Opdoen van ervaring door het speechschrijven zelf 2: Ervaring opleiding en journalistiek 3: Boeken m.b.t. onderwerpen beleidsterreinen en literatuur Andere speeches, bv. Gro Harlem Brundtlandt v/d WHO, of Tony Blair

Schrijvernummer Vraag 11: overige taken 1

Hoofd bureau Speeches, Externe Optredens & Kabinetszaken, lid MT van de directie, lid directie brede projectgroepen, tijdje interim hoofd communicatie,


2 3 4

6 7 8 9 10 11 12 13 15 16

17 18 19 20 21

beleidsontwikkeling en verantwoording speeches Adviseren over uitnodigingen; intern adviseren over optredens en publiciteit Coördinator speechbureau Redacteur Justitiekrant; schrijven artikelen, voorwoordjes ed. voor bewindslieden; schrijven Justitiedeel van Hoofdpunten van het regeringsbeleid Uitgave Rijksvoorlichtingsdienst t.g.v. de begroting. Advisering communicatiestrategie, voorwoorden schrijven, columns, etc. Deelnemen in projectgroep communicatie, verbeteren dienstverlening speechburo, opzetten speechmodule, verzorgen interactieve nieuwsgaring intern Schrijven voorwoorden en columns Communicatie-advies, intern management, correspondentie met TK checken Communicatie-advies, correspondentie met TK redigeren Communicatie-advies, intern management, correspondentie met TK checken Adviseur over schriftelijke communicatie, redactie van nota’s, brieven, etc., productie van brochures, webtekst, etc. Schrijven van artikelen en voorwoorden Redacteur Justitiekrant/ voorwoord/ ten geleide, boeken, almanakken, ‘specials’ -Deelnemen overleg strategische communicatie van alle drie de bewindslieden -Opzet interdepartementale speechcursus -Stukken schrijven over speechprocedure voor management Coördinatie binnen departement; brainstorming met betrokken Directies, etc. -Schrijven voor internet -Voorwoorden/ columns Coördinatie Bijhouden speechplanning, aansturing materiedeskundigen, uitzetten van speeches bij materiedeskundigen Advies, voorbesprekingen, overleg, schrijven van 5 grote 'basisspeeches',. positionering bewindslieden (werkgroep)

Schrijvernummer Vraag 15: ergernissen 1

3

4

6

7

8

9

10

5

1: geen brug slaan naar het publiek en de actualiteit 2: slechte presentatietechniek 3: saai, te hoge beleidsdichtheid 1: jargon 2: platitudes 3: Engels 1: ambtelijke schrijfstijl – in de negatieve betekenis 2: gebrek aan structuur 3: onnodig lange duur – het is altijd te lang 1: slechte opbouw 2: onduidelijke boodschap 3: lelijk taalgebruik 1: langdradig 2: opgeklopt taalgebruik, sterk formeel taalgebruik 3: ontbreken van pointe, visie, boodschap 1: lengte 2: slechte opbouw 3: saaiheid 1: te lang 2: te algemeen 3: geen nieuws 1: te ambtelijk taalgebruik 2: te lang, geen oog voor de doelgroep/ het publiek


11

12

13

14

15

16

17

18 19 20 21

3: niets nieuws 1: te lang 2: te ambtelijk 3: niets nieuws 1: te weinig spreektaal 2: niet publieksgericht (vraaggericht) 3: te abstract 1: saai 2: te lang 3: niet toegespitst 1: holle praat 2: te veel overhoop halen 3: loze beloftes 1: ambtelijk bargoens 2: te “volledig” 3: gebrek aan afwisseling 1: clichematig begin + einde: “ik ben blij hier vandaag te zijn”en “ik wens u nog een vruchtbaar congres toe” 2: teveel thema’s/ onderwerpen in één tekst 3: tekst niet toegeschreven naar publiek 1: clichés 2: voorspelbare structuur 3: langdradigheid 1: Te veel thema’s per speech 2: Onvoldoende stelling nemen 1: Formeel taalgebruik 2: Te weinig inhoud 1: Formele formuleringen 2: Soms te lang (beide punten zijn overigens nu en dan gewenst!) 1: Te ambtelijke taal 2: Te veel beleid 3: Te lang

Schrijvernumme Vraag 16: waardering r 1

3

4 5 6 7

8 9

1: elementen die de krant halen 2: (soms) pakkende vorm voor een beleidsverhaal 3: prikkelende visie van bewindspersonen die niet bang zijn voor allerlei lange tenen en gevoeligheden 1: kort 2: helder 3: Nederlands 1: kennis van zaken 1: originaliteit 2: heldere stijl 1: inhoudelijke kwaliteit 1: originele vertaling/ verwerking van boodschap 2: pakkende beelden, goed gevonden vergelijkingen 3: een geheel – kop & staart, eenheid stijl & vorm 1: Vaak de andere onderwerpen 2: verschil in stijl met wat je zelf doet 1: betrokkenheid 2: duidelijkheid 3: beelden taalgebruik

6


10

1: toepasselijke beeldspraak/ metaforen/ voorbeelden/ anekdote 2: heldere structuur van het betoog 3: aansluiten bij belangstelling/ vragen/ problemen van het publiek 1: beelden 2: heldere formuleringen 3: eerlijkheid 1: pakkend begin en slot 2: aansprekende concretiseringen 3: nieuwswaarde 1: ter zake kundig 2: actueel 3: bondig 1: duidelijke boodschap 2: interessante onderbouwing 3: originele woordkeus 1: Zelfspot 2: Helderheid 3: Pakkende metaforen 1: Heldere structurering 2: Uitgewerkte metafoor 3: Duidelijke boodschap 1: Humor 2: Boodschap 1: Strategische vaagheid, mits goed geschreven 2: Tekst die ingewikkelde dingen eenvoudig weergeeft 1: zoveel mogelijk spreektaal 2: begrijpelijk taalgebruik (geen jargon) 1: soms politieke scherpte 2: geslaagde pogingen om het onderwerp via de tekst te ‘visualiseren’ 3: goede argumentatie 1: Pakkende intro 2: Lef 3: Visie

11

12

13

14

15

16

17 18 19 20

21

Schrijvernummer 1

4 7 11 17

Vraag 17r: technieken Strategisch aanname beleid (op juiste plaats voor het juiste publiek op de goede tijd met het juiste verhaal) Vraag 17 s: oppikken van elementen uit de speech door de media (belangrijk: 5; moeilijk: 5) Het afstemmen van het taalgebruik in de speech op dat van de spreker (belangrijk: 5; moeilijk: 5) nieuwswaardige informatie krijgen uit apparaat het oproepen van beelden Humor

Schrijvernummer Vraag 18a: onderdelen inleiding in laatste 2 speeches 1

2 3 4

7

1: vriendelijk woord voor organiserende club 2: persoonlijke noot: betrokkenheid bij het onderwerp 3: inhoud van de speech: wat kan de luisteraar verwachten 1: compliment/ inhoud 2: probleem gemeenschappelijk maken 1: probleemstelling 1: vergelijking


2: ter verduidelijking van de doelstelling 1: compliment 2: centrale boodschap 1: terugblik/ context-sheets 2: nieuwe stap 3: wat verwacht? 1: anekdote 2: overzicht van speech 1: beschrijven van gevoel 2: tegenstelling creëren 1: anekdote 2: compliment organisatie 3: uitlopend op centrale boodschap 1: De consument verwacht dat in de winkel alleen veilige producten op de schappen liggen 1: reconstructie: wat is het niet / wat is het wel 2: wie moeten het gaan doen? 1: centrale vragen van de speech 1: terugblik in de vorm van citaat uit vroeger stuk 1: Waardering van rapport dat spreker in ontvangst neemt 1: citaat 1: Bedanken leden commissie (Oosting, vuurwerkramp) 2: Bedanken hulpverleningsorganisaties 3: Herdenken slachtoffers 1: Anekdote 1: Citaat 1: Anekdote 2: Doelstelling 1: Dankwoord uitnodiging 2: kern ‘stand van zaken’ 3: schets van een straat 4: aanspreken op kennis van het onderwerp 1: Noemen van een aantal recente werkbezoeken om aan te geven dat er zoveel gebeurt en de minister zo actief is.

5 6

7 8 9

10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20

21

Schrijvernummer 1

2 3 4

5 6

Vraag 18b: onderdelen inleiding in laatste 2 speeches 1: vriendelijk woord voor organiserende club 2: (zelfrelativerend) grapje 3: inhoud van de speech: wat kan luisteraar verwachten 1: pakkende opening 2: dankwoord 1: complimentje 2: aanduiden thema 1: krantenartikel (verwijzing) 2: doelstelling speech 3: anekdote 4: structuur van de speech aangeven 1: doelstelling 2: centrale boodschap 1: vraag aan publiek 2: aansluiting bij actualiteit 3: doorgaan op ?antwoord? publiek 4: vergelijking met situatie in Nederland

8


7 8 9 10

11

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Schrijvernummer 10 20

1: anekdote 2: overzicht van speech 1: welkom heten (hij was gastheer) 2: toeschouwers programma presenteren 1: bedanken voor uitnodiging 2: compliment organisatie 1: je eigen stacaravan 2: lekker elke zomer naar je vaste plekje 3: de buren zijn er al 4: de overburen komen, zoals gewoonlijk, een weekje later 1: verontwaardiging 2: aanhalen tijdschriftartikel 3: dat is onzin 4: zo zit het wel 1: citaat -> Rousseau 1: complimenten 1: anekdote 1: Historische anekdote 1: citaat 2: bruggetje naar thema 1: quote 1: Verbinding van thema congres met specifieke onderwerp speech 1: de aanleiding van de speech 1: herinneringsschets en grap 2: verantwoording onderwerp en betrokkenheid minister 1: Liedje van Ramses Shaffy ("Zing, vecht, huil bid werk en bewonder")

Vraag 20g: technieken inleiding beeld dat verwijst naar het onderwerp/ de centrale boodschap Band scheppen tussen spreker en publiek

Schrijvernummer Vraag 21: functies inleiding 1

2

3 4

5 6

7

1: aandacht trekken 2: brug slaan naar publiek 3: duidelijk maken dat het geen standaard verhaal is (“ha, eindelijk iets leuks. Opletten!”) 1: dat de mensen hun oren spitsen 2: moet passen bij de gelegenheid 3: actualiteit –als het kan- verwerken 1: aandacht gehoor wekken 1: structuur aangeven 2: aandacht trekken (‘Hé, moet de man in de zaal denken ‘da’s een aardig verhaal’.) 3: entertainment (er wordt veel te weinig gelachen) 1: is afhankelijk van de doelgroep/ publiek; in ieder geval moet je het publiek weten te pakken. 1: contact met het publiek 2: stellen van de belangrijkste vragen 3: prikkelen van het publiek 1: aansluiten bij verwachtingen van publiek, dus laten zien dat je aan de verwachtingen gaat voldoen 2: belangstelling wekken

9


8

9 10

11

12

13 14 15

16

17 18

19 20

21

3: sympathie oproepen 4: eventueel nieuws al vrijgeven i.v.m. kortcyclische nieuwsgaring 1: aandacht trekken 2: prikkelen 3: structureren 1: aandacht trekken 2: de doelstelling aangeven 1: aandacht trekken en vasthouden 2: stelling nemen 3: boodschap uitdragen 1: nieuwsgierigheid wekken/ publiek pakken 2: stelling nemen 3: boodschap uitdragen 1: aandacht trekken en vasthouden 2: onderwerp introduceren en afbakenen 3: publiek motiveren (enthousiasmeren) 1: aandacht trekken 2: verwachtingspatroon luisteraars afstemmen 1: gehoor “wakker schudden” 2: gehoor prikkelen; duidelijk maken dat er nu iets interessants volgt 1: Contact leggen met het publiek 2: oren spitsen 3: “herkenning”opwekken 1: aandacht trekken; publiek alert maken, wakker schudden 2: Zorgen dat er spanning wordt opgebouwd: hij gaat ons iets belangrijks en/ of interessants vertellen 3: Wat een aardige/ capabele/ meelevende bestuurder/ staatsman 1: Aandacht publiek trekken 2: Opvallen in vergelijking tot overige sprekers 1: Verbinding leggen tussen spreker en publiek 2: Positie spreker weergeven in debat 3: Uitleggen hoe onderwerp speech past in bijvoorbeeld thema congres/ bijeenkomst 1: uiteenzetting vaan de aanleiding en doelstelling 2: aandacht trekken 1: band scheppen tussen spreker en publiek 2: Onderwerp voorstelbaar en tastbaar maken 3: Relevantie onderwerp neerzetten cq. Bevestigen 1: Aandacht trekken 2: Iets van jezelf laten zien

Schrijvernummer Vraag 22: wensen sprekers 4 5 9 11 15 16

10

‘Ik wil even die of die persoonlijk noemen’ ‘Ik wil meteen duidelijk maken hoe ik erover denk’ Ik vraag wel naar een leuke opening die past bij de belevingswereld van de spreker. Iedere speech wordt voorbesproken met de bewindspersoon. Hij/ zij geeft dan weer welke boodschap hij wil uitdragen Gebruik van persoonlijke ervaringen, bijv. bij toespraken over emancipatie of recreatie Bij tafelrede t.b.v. jaarvergadering: “onderkoeld”, lokale Orde van Advocaten “met understatements” -Iets gebruiken uit een boek dat ze net zelf in hun spaarzame vrije tijd hebben gelezen


20

21

11

-Een andere politicus becommentariëren, een hak zetten, voor paal zetten -“Graag iets intellectueels”…. 1: Uit eigen verleden, bijvoorbeeld dat overgrootmoeder gewoond heeft in plaats/ land van bijeenkomst 2: Wanneer bewindspersoon met cijfers wil beginnen 1: Citaat: "An ounce of prevention is worth a pound of cure"(minister Borst) 2: Nederland relateren aan andere landen, positief (staatssecr. Vliegenthart)

Schrijvernummer Vraag 23: verband inleiding met type toespraak 1

2 4

5 6 7 8

9

10

11 12 14 15 16

17

18

Elke inleiding dient positief-prikkelend te zijn. Vorm is afhankelijk van situatie. Een tafelrede tijdens een buitenlandse reis leent zich voor een persoonlijke opening (wat valt mij aan uw land op). Een technologielezing, meer voor een ‘objectieve’ binnenswinger (bijvoorbeeld een futuristische voorspelling uit 1920) Het is niet zozeer het type toespraak alswel het gehoor dat de inleiding bepaalt. De lengte is niet zozeer bepalend. Een praatje van drie minuten kan geen al te lange inleiding verdragen. Bij ‘vijandig’ publiek stop ik er wat meer hoffelijkheid en begrip in. Veel. Als je slecht nieuws hebt te brengen begin je niet snel met een grap. Bij complexe materie is de structuur belangrijk etc. Een ceremoniële bijeenkomst vergt een inleiding die minder ingaat op vraagstelling/ structuur dan een sterk beleidsinhoudelijk verhaal. Korte toespraak-> korte inleiding zonder franjes. Persoonlijk verhaal over iemand (bijvoorbeeld lintje) veel meer focus op publiek en setting Je houdt rekening met het publiek en de gelegenheid. Voor speeches m.b.t. de lintjesregen schrijf je wat losser, persoonlijker. Voor een groot congres structureer je meestal eerst. Bij een grondig inhoudelijk verhaal is het van groot belang om reeds in de inleiding de doelstelling duidelijk te maken. Bij een “formaliteiten”-speech komt het meer aan op de aankleding zoals een anekdote. Het zijn vaak openingsspeeches. Het soort inleiding hangt meer af van het soort onderwerp. Concrete theam’s vragen om concrete voorbeelden (milieukeurmerk, voedselveiligheid). Inleidingen op wetenschappelijke congressen kunnen meer beschouwend zijn. Heel sterk. Luchtige toespraak luchtige inleiding. Motivatiebijeenkomst: in inleiding publiek direct aanspreken, dialoog. Grap, anekdote in gelegenheidsspeeches. Citaat, anekdote in beleidsspeeches, compliment e.d. Hangt vooral af van de bijeenkomst. Toespraak t.g.v. Internationale Vrouwendag “8 maart”kent lange traditie, dus link naar het begin Veel. -Bijvoorbeeld herdenkingsspeech Volendam kan niet beginnen met ‘leuke’ anekdote -Citaat in Engelse speech moet herkenbaar zijn voor internationaal publiek, dus geen Bomans ofzo. -etc. Bij formele bijeenkomsten (vb. VN-mensenrechtencommissie) gelden bepaalde regels; dan kan niet met bv. anekdote worden geopend, maar moet eerst de voorzitter worden bedankt etc. Bij bv. een tafelrede is dat heel anders Vb.: -speech waarin emotie moet worden overgebracht -> band met publiek opbouwen - speech waarin spreker tegen opinie, zich verweert tegen kritiek -> bijv.


19 20

21

12

beginnen met citaat tegenpartij. Hoe luchtiger de toespraak, hoe beter grappen of anekdotes bruikbaar zijn. Is afhankelijk van de functie van de inleiding en moeilijkheidsgraad van de speech. Bij zeer lange en informatieve speeches probeer ik een ‘tastbaar’ en luchtig begin te maken. Echt andere toonzetting alleen bij afscheidsspeeches. [verwijst naar antwoord op vraag 22] 1: "100 jaar consultatiebureaus": in de inleiding positieve resultaten noemen in vgl. met het buitenland. Is zinnig omdat dat de toehoorders een hart onder de riem geeft. 2: Toespraak jongeren en sport, voor jongeren. In de inleiding de jongeren complimenteren met hun initiatief.

Schrijvernummer Vraag 24f: slottechnieken 8 20 21

verwijzing naar het begin Moet duidelijke afronding zijn (gevoelsmatig) Prijzen ("Laudare")

Schrijvernummer Vraag 26: culturele consequenties 1

2 4 5 6

7

10

11 12 14 15 16

17 21

Schrijvernummer 7 10

Cultuur van heet publiek is altijd uitgangspunt. Je kunt wel voorzichtig spelen met het verwachtingspatroon, maar je mag het publiek niet bruuskeren. Vb.: China, benadrukken gezamenlijke uitgangspunten geen directe kritiek. Wat zeker meespeelt is het taalgebruik. n.v.t. Elke speech stem je af op het publiek. Ja, vaak ingaan op zaken die jou opvallen in die andere cultuur, of juist iets zeggen over??? (onleesbaar woord) van andere cultuur opmerkelijke aspecten in Nederlandse cultuur. Het gaat om het contact tussen spreker en publiek. Bijvoorbeeld eindeloze opsomming van titels enz. van aanwezigen in SaoediArabië. Een heel klein stukje of woord in eigen taal, beeldspraak, analogieën e.d. kiezen die niet controversieel zijn. Voor een internationaal gezelschap zijn lang niet alle grappen, spreekwoorden, gezegden, etc. geschikt. Dus dan maak je de inleiding algemener. Verder geen ervaring hiermee. In Friesland doen we wel eens wat in het Fries. Verder heeft LNV niet zoveel met andere culturen te maken. Meer aandacht voor de gastheer -> compliment Een speech moet altijd afgestemd zijn op het publiek. (Nog) niet meegemaakt Ja: *zuidelijke landen+ voormalig oostblok + internationale organisaties: beginnen met uitgebreid bedanken van gastheer/ land en complimenten voor organisatie *iedere anderstalige speech: citaten en anekdotes uit internationaal bekende bronnen halen Voor Chinees of Japans publiek (bv.) moeten alle égards in acht worden genomen; veel formeler dan voor NL of Engels publiek. Internationaal publiek, bijv veel Amerikanen, dan is de speech minder essay, maar zit er mee visie in, meer "overview". In de inleiding zit dan meestal de centrale boodschap.

Vraag 27c: Corpus speeches Ik momenteel niet op kantoor ben Nieuwjaarstoespraak is niet uitgeschreven. De minister improviseerde.


11 12 14 16

18 19 20

Schrijvernummer 1 7 8 15 17 20 21

Nieuwjaarstoespraak is niet uitgeschreven. De minister improviseerde. -We geen nieuwjaarstoespraak hebben gehad de afgelopen jaren -de speeches die ik zelf heb geschreven persoonlijke afscheidstoespraken waren Nieuwjaarstoespraak: heb ik niet gemaakt Geen nieuwjaarsspeech, omdat ik die bij BZK niet erg belangrijk zijn en meestal van wat speakingnotes worden gehouden (als onze drie bewindslieden zijn uitgeruzied over wie mag spreken) (niet de twee laatste) De nieuwjaarstoespraak, als die er al is, is door voorlichting opgesteld. Opmerking: betreft nieuwjaarsspeech van receptie Directoraat-generaal Openbare orde en veiligheid, dus met extern publiek. Is dus niet de speech voor medewerkers van het ministerie zelf.

Vraag 28: titel nieuwjaarsspeech Geen titel: nieuwjaarsspeech 1999 (Ik zal uit mijn herinnering de speech van 2000, minister van EZ, toelichten) Wij gebruiken haast nooit titels 010108.doc Geen (Nieuwjaarsreceptie) Toespraak minister De Vries bij de nieuwjaarsreceptie DGOOV Een speech heeft geen titel

Schrijvernummer Vraag 28a: doel speech 1 6 7 8 15 17 20 21

Schrijvernummer 1 2 3 4 6 8 9 10 11 13 14 15 16 17 18

13

Medewerkers oproepen tot creatieve inzet in het nieuwe jaar. VROM-ers laten weten dat ze een fantastische groep , mensen zijn die op een aantal pinten nog beter kunnen. Waardering uitspreken & oproepen tot creativiteit Informeren, hart onder de riem Terugblikken + vooruit kijken Motiveren; blik op personeel Aandacht vestigen op lokaal veiligheidsbeleid en verantwoordelijkheid Overzicht jaar 2000

Vraag 29: titel eerste speech The internal Market of the European Union: The heart of Europe Vrouwen, ziekteverzuim en WAO 100 jaar sociale zekerheid Opening JOS door minister Bevordering eigen woningbezit Speech voor fondswerving diner Inleiding op de jaarvergadering van AVEBE Inleiding bij filosofisch debat over de verhouding natuur-cultuur In natura Rijke landen maken belofte niet waar Geen titel; speech bij ondertekening intentieverklaring Defensie 010308 Presentatie Rapport Commissie Oosting Geen (Expo 2000) Centrum van Politiek, Religie en Zingeving


19 20 21

14

Zie speech NIID (geen titel) Congres Bank Nederlandse Gemeenten [onderwerp] 100 jaar consultatiebureaus

Schrijvernummer Vraag 29a: doel eerste speech 1 2 3 4 5 6 8 9 10 11 13 14 15 16 17 18 20

21

Schrijvernummer 1 2 3 4 8 9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Diplomaten ervan doordringen dat de Europese Interne Markt nog verre van perfect is en dat hervormingen dringend nodig zijn. Effecten kostwinnersdenken benoemen, concrete maatregelen aankondigen. Gehoor overtuigen dat vernieuwingen soc. Zekerheid in historisch perspectief verantwoord zijn. Bedrijfsleven wijzen op de noodzaak in veiligheid te investeren. Opening gebouw. Felicitatie/ motivatie Woningcorporaties overtuigen dat eigen woningbezit omhoog moet. Zielig verhaal houden over Aids en kinderen in Zuid-Afrika, zodat de gasten veel geld zouden geven. Het beleid van LNV m.b.t. de aardappelzetmeelsector uiteenzetten Standpunten benoemen en bij elkaar brengen Uitdragen beleid agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Tevens compliment aan boeren en opening tentoonstelling Steun voor schuldencampagne + imago minister als zeer actief op dit terrein Uiteenzetten van belang van verbetering arbeidsomstandigheden bij Defensie Tonen van belangstelling/ waardering voor nieuw juridisch woordenboek Kort dankwoord minister de Vries na ontvangst rapportage vuurwerkramp Benadrukken van goede relaties Nederland- Duitsland Weergeven visie van de minister op relatie religie-integratie minderheden Schets stand van zaken GSB (gelegenheidstoespraak), met de aansporing structuren van instanties ondergeschikt te maken aan het ‘doel’ van het werk (ontkokering gemeenten). Positieve resultaten + toekomstvisie geven

Vraag 30: titel tweede speech Geen titel/ lustrumcongres Vereniging Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling Joke Smitprijs Nederlandse arbeidsmarkt/ emancipatiebeleid Correct is niet genoeg Over presenteren boek ‘Entrepreneurship in the Netherlands’ Opening van de Landbouw RAI In ontvangst nemen vidienota VMBO-groen NAI Toekomst van de NCDO Geen titel; speech bij in ontvangst nemen CNV-rapport 0103085 ICT en de stad (NL + Engelse versie) Geen (World Press photo) Uitreiking WebWijzerAward 2000 Zie speech KMA, KIM/IDL (geen titel) Contract Openbare Gezondheidszorg [onderwerp] Hulpmiddelen InformatieCentrum


15

Schrijvernummer Vraag 30a: doel tweede speech 1

2 3 4 5 6 8 9 10 11 13 14 16 17 18 20 21

Schrijvernummer 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Gehoor overtuigen van het feit dat maatschappelijk ondernemen een structurele trend is die de overheid actief ondersteunt. Bedrijven ertoe brengen transparant te zijn ten aanzien van de maatschappelijke effecten van hun bedrijfsvoering. Winnaar feliciteren, complimenteren, uitnodigen om mee te blijven denken Beleid voor Duits en Belgisch gehoor verduidelijken Inleiding themaochtend voor klachten behandelaars Ondertekenen arboconvenant Afscheid Peter Noordanus wethouder Den Haag Boek presenteren + nieuwe cijfers bekendmaken Sector oproepen maatschappelijk verantwoord te innoveren Idem, dankwoord, aansporing tot actie Presentatie landschappelijk beleid verbonden met reconstructie. Oproep tot deelname. Jubileumspeech, duidelijk maken dat minister en NCDO op een lijn zitten Aangeven van contouren van denken kabinet t.a.v. WAO, 2 maanden van “Donner” (laatste woord praktisch onleesbaar) Opening internationale conferentie over de gevolgen van ICT voor het grotestedenbeleid Belang van mensenrechten en universele karakter benadrukken tijdens controversieel bezoek aan Iran Uitreiken award en overheidsorganisaties aansporen hun sites te verbeteren Benadrukken verantwoordelijkheid openbaar bestuur voor OGZ Steun betuigen + enthousiasmeren

Vraag 31: adresgegevens [verwijderd om privacyredenen]


16

Schrijvernummer Vraag 32: opmerkingen vragenlijst 1

4 6 7 8

10 11 12 13 15 17 20 21

Jammer dat het onderzoek niet ingaat op het belangrijkste deel van het werkterrein: speeches als strategisch communicatie-instrument. Dus het bewust inzetten van optredens als onderdeel van de totale communicatie- en publiciteitsstrategie van het ministerie. Waarom geen vragen over het mediabereik van speeches bijvoorbeeld? Wat zijn de vakjes klein! Zie mijn briefje. Ik ontvang graag een uitnodiging van de bijeenkomst over de resultaten. N.B. Per 1/4/’01 start ik als speechschrijver bij Ministerie van EZ. Altijd handig om retourenvelop bij te sluiten. Nu moet ik naar het postkantoor… Goed initiatief verder. Succes. Te weinig (geen) vragen over de omgeving waarin je moet werken, dus je onafhankelijkheid. Invloed van het beleid op je speeches; het spanningsveld, het belang van speeches, de stress, de werkdruk. M.a.w. je leeft als speechschrijver niet in een vacuüm. De kwaliteit van je verhalen worden voor een groot deel bepaald door je omgeving/ opdrachtgever. Daar wordt in dit onderzoek te weinig rekening mee gehouden. Houd ons op de hoogte. Succes. Goed initiatief. Goed dat jullie dit doen. Ben benieuwd naar de uitkomsten. Succes. In uw vraagstelling lijkt u er onvoldoende rekening mee te houden dat de meeste speechschrijvers vooral redigeren en zelden schrijven Ja, wat is de definitie van een speech? Wat valt er onder en wat niet? Effect van de speech is vooral afhankelijk van de presentatie, meer dan de tekst ‘an sich’ Interessant; zie uit naar resultaten van totale onderzoek! Ik betwist de kern van het onderzoek. Inleiding, romp en slot m.i. niet los van elkaar te zien. Frappant dat u niet naar het publiek vraagt. Prima onderwerp, goed dat er aandacht voor komt!

Invoer open vragen enquête speechschrijvers. Schrijvernummer Vraag 1a: relevante opleidingen. Schrijvernummer Vraag 1b: journalistieke ervaring

Recommend Documents