Invisible Piping System
IPS Multilayer tubes and fittings
systeeminformatie
Invisible Piping System
IPS Multilayer tubes and fittings
Wereldwijd bestaat de behoefte om efficiënter te bouwen met in acht nemen van een hoge kwaliteitsnorm. Om een zo groot mogelijk bouwvolume te kunnen realiseren is gezocht naar mogelijkheden om bouwtijden te verkorten, met als uitgangspunt; verlaging van de totale bouwkosten. In deze filosofie zijn ook de CV- en sanitaire installaties betrokken. Met IPS bestaat de mogelijkheid aansluiting te vinden op genoemde uitgangspunten. In het systeem wordt gebruik gemaakt van kunststof buis voorzien van een metalen tussenlaag, dit in combinatie met fittingen en overige waterzijdige appendages zoals; radiatoraansluitsystemen, thermostatische regelelementen strangregelafsluiters e.d. De combinatie van al deze individuele componenten vormt een gegarandeerd systeem van uitzonderlijke kwaliteit. Een ingestort leidingnet heeft niet alleen om esthetische redenen en snelheid van verwerking een grote voorkeur, er wordt ook in belangrijke mate geluidsoverdracht voorkomen. Wat verwarmingssystemen betreft kan een keuze worden gemaakt uit diverse vormen, zoals een normaal tweepijpssysteem, een éénpijpssysteem of vloerverwarming. Ook kunnen systemen met elkaar worden gecombineerd en indien gewenst is ook koeling mogelijk. Leidingen in de afwerklaag, estrichlaag. Leidingnetten in de afwerklaag van de betonvloer dienen aan zekere voorwaarden te voldoen. Het behoeft geen betoog dat de buissoorten in ieder geval van uitzonderlijk goede kwaliteit moeten zijn. Ook worden hoge eisen gesteld aan de wijze van monteren. Immers een eenmaal ingestort leidingnet is moeilijk te bereiken en zeker niet te vervangen. De beschikbare montageaanwijzingen en voorschriften dienen daarom strikt te worden opgevolgd. De buissoorten die op rollen worden geleverd kunnen op eenvoudige wijze op de betonvloer worden uitgerold en op de voorgeschreven wijze worden gebeugeld. Een belangrijk punt is de bestendigheid van het buismateriaal tegen zuurstofdiffusie. Zuurstofdiffusie, evenals ondichte aansluitingen kunnen leiden tot een versneld oxidatieproces met alle vervelende gevolgen van dien. Ook is het van groot belang dat bij het verleggen van de buis rekening gehouden wordt met het krimpen en uitzetten van het buismateriaal. Ter bescherming van de vloer dienen de buizen bij systemen met bedrijfstemperaturen van > 55 °C te worden voorzien van een kunststof beschermmantel of isolatielaag. Deze voorziening zorgt voor een goede warmte-isolatie. De keus voor mantelbuis of isolatielaag wordt mede bepaald door de geldende normen zoals bijvoorbeeld de GIW eisen. Het tweepijpsysteem
1000-2000
VTA
VUA
3000
1
Invisible Piping System
IPS Multilayer tubes and fittings
Dit is het meest toegepaste systeem. Hierbij wordt iedere radiator in serie aangesloten op een aanvoer- en retourleiding. Ook kunnen de radiatoren worden aangesloten op een meervoudige verdeler. De aansluitingen op de radiatoren vindt plaats met behulp van aanvoer- en retourverdelers. De berekeningsopzet van een dergelijk systeem, evenals de montage is vrij eenvoudig. De volumestroom per radiator kan worden ingeregeld op de radiatorafsluiter of op de aanvoeren retourverdeler. Als mogelijk nadeel bij gebruik van meervoudige verdelers kan worden opgemerkt dat er relatief veel leiding in de vloer wordt verwerkt. Dit is in bepaalde gevallen minder gewenst. Teveel leiding komt de kwaliteit van de vloer niet ten goede. Het tweepijp- systeem H-2R, alleen in combinatie met ventiel- compactradiatoren Het H-2R systeem is een tweepijpsysteem waarbij de radiatoren op de radiatoraansluitingen met elkaar worden doorverbonden. Bij het traditionele tweepijpsysteem voorzien van een centrale verdelerverzamelaar vraagt iedere radiator een aparte aanvoer- en retourleiding. Hierbij wordt relatief veel leiding in de vloer verwerkt. Indien de radiatoren in serie worden aangesloten zullen de verbindingen meestal niet meer bereikbaar zijn. Bij het H-2R systeem worden de radiatoren in een leidingcircuit opgenomen en is iedere aanvoer en retour voorzien van een aparte verdeler. Via deze verdelers zijn alle aanvoerzijden van de radiatoren in een circuit met elkaar verbonden. Dit geldt ook voor de retourzijdige aansluitingen. Op deze manier ontstaan aparte aanvoer en retourcircuits zonder koppelingen in de vloer. Voor iedere radiator wordt de gewenste volumestroom afgenomen uit het circuit. De volumestroom wordt bepaald door het inregelen van de hand- of thermostatische afsluiter, of op de retourafsluiter van de betreffende radiator. Het drukverlies in de circuits is bij dit systeem relatief laag. Hierdoor kunnen meerdere radiatoren in een circuit worden aangesloten. Het H-2R systeem kan op ieder normaal tweepijpssysteem worden aangesloten. Het éénpijpsysteem 1000-2000
VTA
VUA
3000
2
Invisible Piping System
IPS Multilayer tubes and fittings
Een verwarmingsinstallatie volgens het éénpijpsysteem is al zo oud als de verwarmingsinstallatie bestaat. Het onderscheidt zich van een tweepijpsysteem doordat een aantal radiatoren worden aangesloten op een ringleiding, hierop worden zowel de aanvoerals de retour van de radiator aangesloten. In het verleden werd bij deze systemen gebruik gemaakt van kortsluitleidingen en venturiefittingen, dit om de gewenste volumestroomverdeling tot stand te brengen. Bij gebruik van de huidige aanvoer- en retourverdelers is dit niet meer nodig. Door de exacte bepaling van de volumestromen en watertemperaturen kan een nauwkeurig systeemontwerp worden gemaakt. Een belangrijk voordeel van een éénpijpsysteem is dat er relatief weinig leiding in te vloer wordt verlegd. Vloer- of wandverwarming, eventueel in combinatie met koeling Deze vorm van verwarming kan op verschillende manieren worden uitgevoerd. Gekozen kan worden voor hoofd- of bijverwarming. Ook een systeem waarbij wand- of vloerverwarming wordt toegepast als bijverwarming, in combinatie met radiatoren is mogelijk. Door in het systeem een koelunit op te nemen is naast verwarmen ook koeling mogelijk.
Bij de uitvoering van deze systemen kan gekozen worden voor de IPS componenten. De laminaatbuis wordt in dit geval zonder mantelbuis of isolatie volgens een bepaald patroon op de geïsoleerde ondervloer aangebracht. In het algemeen zal de watertemperatuur bij vloerverwarming liggen tussen de 35 °C en 55 °C, vloerverwarming biedt energievriendelijke aspecten. Bij vloerverwarming kunnen de verschillende groepen aangesloten worden op o.a. messing verdelers. Deze verdelers zijn zowel geschikt voor verwarmen als koelen. Separaat zal in het systeem een circulatiepomp moeten worden geïnstalleerd. Voor vloerverwarming- en of koeling kan ook gebruik gemaakt worden van volledig voorgemonteerde verdelerunits. Deze zijn voorzien van een circulatiepomp, watertemperatuurregeling, temperatuurmeting, inregelafsluiters en ontluchting. Vloerverwarming wordt steeds vaker toegepast zeker vanwege het comfort en installatiegemak. Tenslotte kent het systeem een aansluitset, compleet met inbouwdoos waarop kleinere groepen vloerverwarming voor b.v. de badkamer kunnen worden aangesloten.
3
Invisible Piping System
IPS Multilayer tubes and fittings
Deze kleinere systemen kunnen gevoed worden vanaf de retouraansluiting van de radiator welke zich in deze ruimte bevindt. De IPS buizen. De IPS laminaatbuis PE-RT/ALU/PE-RT is buis van een zeer hoog kwaliteitsniveau, van een praktisch onbegrensde duurzaamheid. Doordat de buis uit meerdere lagen is opgebouwd, spreekt men van laminaatbuis. De buis bestaat uit vijf lagen. De buiten en de binnenlaag zijn vervaardigd uit PE-RT. Tussen de lagen is een volledig diffusiedichte metalen laag aangebracht, evenals twee verbindingslagen, deze zorgen voor een volledig homogene verbinding tussen metaal en kunststof. Door deze samenstelling is de buis 100 % zuurstofdiffusie dicht, kan hoge temperaturen en drukken verdragen en heeft een gering uitzettingscoëfficiënt. Ook is de buis volledig corrosiebestendig en is ongevoelig voor chemische en elektrochemische invloeden. Bovendien is de buis uiterst flexibel en kan dus gemakkelijk worden verwerkt en is bijzonder geschikt bij montage van een ingestort leidingnet. Een eenmaal gebogen bocht behoudt zijn gebogen vorm. Bij het verwerken van de buis dient men gebruik te maken van het juiste gereedschap, zoals buissnijder, buigveren en kalibreerdoorns. De buis maakt deel uit van het IPS en zorgt o.a. in combinatie met HERZ appendages voor een kwalitatief hoogwaardig en duurzaam systeem. IPS laminaatbuis is leverbaar in de maten tot 32 mm, naar wens voorzien van mantelbuis of 4 mm isolatie. Het systeem is geschikt voor verwarmings- koelinstallaties en sanitaire installaties en heeft het KIWA – KOMO keur. Ontwerp éénpijpsystemen
A R
Het is belangrijk de installatie zoveel als mogelijk in gelijke circuits te verdelen. Veel wegen leiden in dit opzicht naar Rome. Wij baseren onze berekeningen op een temperatuurverschil van 20 K. Bij deze werkwijze staat de massastroom vast en kan het drukverlies worden berekend. Vervolgens kan de systeempomp worden bepaald. Bij het ontwerpen van een éénpijpsysteem vragen alle afsluitercombinaties om de zelfde benadering. Vervolgens wordt het berekende drukverlies, ontstaan uit leidinglengte, aantal afsluiters, bochten, aftakkingen etc. gerelateerd aan de beschikbare pompcapaciteit.
4
Invisible Piping System
IPS Multilayer tubes and fittings
Op deze wijze ontstaan circuits waarvan het temperatuurverschil Δt niet gelijk is. Dit is echter in de meeste situaties niet relevant. Het voordeel van deze werkwijze is; de massastroom van de verschillende circuits hoeft niet te worden ingeregeld. Toch verdient het aanbeveling ieder circuit te voorzien van een inregel, afsluit- en aftapvoorziening. In het algemeen worden afhankelijk van het totaal vermogen, niet meer dan 4 of 5 radiatoren in een circuit toegepast. Door bij het ontwerp uit te gaan van een circuit extra ontstaat vaak een betere waterverdeling in de installatie. Vaak bespaart men op deze wijze ook radiator VO. Ontwerp tweepijpsystemen
Bij tweepijpsystemen in combinatie met een ingestort leidingnet kunnen radiatoren aangesloten worden op een leidingverdeler, zie voorbeeld. Deze verdelers zijn opgenomen in het HERZ leveringsprogramma. Ook worden meer en meer perskoppelingen opgenomen bij de realisatie van een tweepijpsysteem. Hierbij worden de verbindingen veelal in de afwerkvloer gerealiseerd. Bij het inregelen van een tweepijpsysteem zal 100 % van de aangevoerde waterhoeveelheid door de radiator worden gevoerd. Deze volumestroom zal ten opzichte van de overige radiatorcircuits moeten worden ingeregeld. Dit kan met behulp van goed regelbare hand- of thermostatische afsluiters. Ook is het mogelijk de volumestroom in te regelen op de aanvoerretourverdelers. Zie voor inregelen de bij de verschillende producten horende inregeldiagrammen en normbladen. Het H-2R systeem
5
Invisible Piping System
IPS Multilayer tubes and fittings
Dit systeem kan uitsluitend worden toegepast in combinatie met ventiel- compactradiatoren. Hierbij wordt met uitzondering van de laatste radiator van een circuit, alle overige radiatoren voorzien van een aansluiteenheid waarop de aanvoer- en retourleidingen over het circuit worden doorverbonden. Om het drukverlies in het leidingnet te kunnen berekenen dient per aansluitcombinatie 4 x een bocht 90° in de berekening te worden opgenomen, plus de extra weerstand van de toe te passen aansluitkoppelingen. Het inregelen gebeurd op het aanwezige thermostatisch bovendeel of op de aanvoer- retouraansluiting. Buizensnijder Voor het afsnijden van laminaatbuis dienen speciaal in de handel verkrijgbare buizensnijders ten behoeve van kunststof of laminaat buis te worden gebruikt. Met dit gereedschap wordt de buis recht afgesneden. Dit is noodzakelijk om een duurzame koppeling of persverbinding te maken. Kalibreergereedschap Bij het afsnijden van laminaatbuis wordt het buiseinde ovaal. Voor het maken van een verbinding dient de buis zuiver rond te zijn. Dit kan met behulp van een kalibreerdoorn. Nalatigheid kan tot ernstige lekkage leiden. Buigveren Voor het buigen van laminaatbuis kan gebruik gemaakt worden van buigveren. Deze zijn leverbaar in twee uitvoeringen, voor gebruik in de buis, of om de buis. Het leidingnet Voor het leggen van het leidingnet en de dekvloer, moet de ondervloer vrij zijn van specieresten, stof en andere rommel. Het opwippen van de buis dient zoveel als mogelijk te worden voorkomen. Indien een buis plaatselijk meer dan 2 mm loskomt, dient deze te worden teruggebogen of te worden voorzien van een extra beugel. De buis dient op ten minste 100 mm afstand te liggen van de randen van de vloer. Lange rechte stukken mogen niet langer zijn dan 4 mtr., bij grotere lengten moeten expansievoorzieningen worden aangebracht. Bochten kunnen het beste ruim worden verlegd. Het leggen van meerdere buizen direct naast elkaar moet zoveel mogelijk worden voorkomen. Indien dit toch nodig is dan moet over de buis een voorziening worden aangebracht, dit in verband met de hechting van de afwerkvloer. De buizen dienen om de ca. 100 cm te worden gebeugeld.
6
Invisible Piping System
IPS Multilayer tubes and fittings
Montage ABC •
Voor het leggen van de buis dient de ondervloer vrij te zijn van gips- en specieresten, alsmede overig vuil
•
Voorkomen moet worden dat bij transport, opslag en uitrollen van de buis beschadigingen ontstaan
•
Beschadigde buisstukken dienen te worden verwijderd
•
Alle buizen en mantelbuizen moeten recht worden afgesneden met behulp van speciaal daarvoor geschikt gereedschap
•
Laminaatbuis moet worden gekalibreerd, koperen buis moet worden ontbraamt
•
De buizen dienen om de ca. 1 mtr gebeugeld te worden
•
Voor het buigen van bochten in laminaatbuis geldt een minimum buisradius van 3 x d of 5 x d, zie hiervoor de verwerkingshandleiding van het betreffende type buis
•
Er dient uitsluitend gebruik gemaakt te worden van bij het systeem passende koppelingen
•
De buis moet recht in de koppeling worden geschoven
•
De koppelingsmoeren handvast aandraaien, en vervolgens met een passende steekof openringsleutel 1 tot 1.1/4 slag te worden aangedraaid
•
Na het ingebruikneming van de installatie dient deze te worden opgestookt tot 60 ºC, vervolgens de koppelingen controleren en eventueel aandraaien
•
Bij gebruik van koperen buis dienen steunhulzen te worden toegepast
7