Nummer archiefinventaris:
2.14.40
Inventaris van het archief van de Commissie betreffende de Inrichting van het Zevende Leerjaar, 1937-1940
Auteur: C.D.E.M. Vierling Nationaal Archief, Den Haag 1991 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.
2.14.40
Cie. Zevende Leerjaar
3
I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief......................................................................................5
Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen....................................................................................................... 6 Beperkingen aan het gebruik...................................................................................................... 6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................ 7 De geschiedenis van de commissie........................................................................................ 7 Geschiedenis van het archiefbeheer........................................................................................... 8 Inhoud en structuur van het archief...........................................................................................9 Selectie en vernietiging............................................................................................................... 9 Verantwoording van de bewerking............................................................................................ 9 Ordening van het archief............................................................................................................ 9 Verwant materiaal....................................................................................................................10 Overzicht van geraadpleegde bronnen..........................................................................................10 Publicaties................................................................................................................................. 10 Archieven................................................................................................................................... 10
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen.................................................11
1. NIET NAAR ONDERWERP INGEDEELDE STUKKEN......................................................................11 2. NAAR ONDERWERP INGEDEELDE STUKKEN.............................................................................12
Bijlagen.....................................................................................................................15 Instellingsbeschikking.................................................................................................................... 15
2.14.40
Cie. Zevende Leerjaar
5
Beschrijving van het archief
BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF Naam archiefblok: Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen: Commissie inzake het Zevende en Hogere Leerjaren Periode: 1937-1940 Archiefbloknummer: O27575 Omvang: 0,10 meter; 18 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands. Soort archiefmateriaal: Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Commissie betreffende de inrichting van het 7e Leerjaar Samenvatting van de inhoud van het archief: Het onvolledige archief van de commissie, die als opdracht had een advies uit te brengen over de inrichting van het 7e leerjaar en de eventueel hogere leerjaren van de lagere school, bevat notulen, enige stukken en het concept-rapport met reacties.
6
Cie. Zevende Leerjaar
2.14.40
Aanwijzingen voor de gebruiker
Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen
OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar Beperkingen aan het gebruik
BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie
AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op www.gahetna.nl, en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie
CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen: Commissie inzake het Zevende en Hogere Leerjaren, 1937-1940, nummer toegang 2.14.40, inventarisnummer ... VERKORT: NL-HaNA, Cie. Zevende Leerjaar, 2.14.40, inv.nr. ...
2.14.40
Cie. Zevende Leerjaar
7
Archiefvorming
Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer
GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER De geschiedenis van de commissie
DE GESCHIEDENIS VAN DE COMMISSIE Op 11 november 1937 werd de commissie betreffende de inrichting van het 7e leerjaar ingesteld bij beschikking No 11441 van de afdeling Lager Onderwijs(LO). De installatierede werd gehouden op 25 november bij de eerste vergadering van de commissie. De taak van de commissie was een onderzoek in te stellen naar de inrichting van het 7e leerjaar en de eventueel hogere leerjaren van de lagere school. Met name in het zuiden van ons land voegde men steeds vaker huishoudvakken toe aan het zevende leerjaar voor meisjes, omdat men vond dat het zevende leerjaar anders teveel een herhaling was van het 6e leerjaar. Daartegen rees veel bezwaar, omdat men van mening was dat het nijverheidsonderwijs genoeg in de behoefte voorzag en ook beter toegerust was dan het lager onderwijs. Ook vreesde men dat de leerlingen die het zevende leerjaar volgden niet zouden doorstromen naar het nijverheidsonderwijs. Ouders en leerlingen zouden deze vorm van voortgezet onderwijs immers gauw overbodig vinden. De maatschappelijke achtergrond speelde hierbij natuurlijk 'n grote rol. Uit kringen van de lagere school voerde men aan dat het 6e jaar gewoon lager algemeen vormend onderwijs onvoldoende zou zijn om de nodige algemene ontwikkeling bij te brengen, zodat een onafgebroken periode van 7 jaar lager onderwijs als minimum aan onderwijs moest worden beschouwd. Voor tal van leerlingen betekende de lagere school het enige onderwijs dat zij konden ontvangen. Daarom moest dit, in het bijzonder het 7e leerjaar, het minimum aan praktijkgerichte kennis en vaardigheden bijbrengen die nodig waren voor hun maatschappelijke en privé-leven. Vele verenigingen die de belangen van het nijverheidsonderwijs vertegenwoordigden stonden zeer afwijzend tegen het opnemen van huishoudelijke vakken in het zevende en hogere leerjaren van het lager onderwijs. Zij kregen de gelegenheid hun kritiek te uiten bij de commissie die dit meenam in haar rapport De commissie bracht in juni 1940 een rapport uit aan de minister met een advies. De conclusie van de commissie was dat degenen die na 6 jaar lagere school niet doorstroomden naar het nijverheidsonderwijs of ander voortgezet onderwijs de mogelijkheid dienden te hebben om 7 danwel 8 leerjaren lager onderwijs te ontvangen. Met name in het 7e leerjaar was alleen uitbreiding van het vak "nuttig handwerken" nodig in de inrichting van het z.g. lingerienaaien. Wilde men méér, hetgeen in de praktijk pas mogelijk was als 'n 8e leerjaar was ingesteld, dan moest samenwerking gezocht worden van het lager onderwijs met het nijverheidsonderwijs. Indien dat niet mogelijk was, moest de overheid ruimtelijke faciliteiten en financiën beschikbaar stellen ter realisering van de uitbreiding, echter zonder dat hierbij beslag mocht worden gelegd op de openbare scholen.
8
Cie. Zevende Leerjaar
2.14.40
Voor jongens gold dat meer handenarbeid gegeven zou moeten worden en samenwerking gezocht diende te worden met het land- en tuinbouwonderwijs. Met het uitbrengen van het rapport kwam een eind een de werkzaamheden van de commissie. Geschiedenis van het archiefbeheer
GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER Het archief bestaat uit één doos en is zeer onvolledig. De vele verhuizingen die het L.O. archief in de loop van zijn bestaan heeft doorgemaakt, zullen hieraan niet vreemd zijn. Het archief van de commissie is door de Centrale archiefselectie-dienst te Winschoten als vreemd archief retour gezonden aan het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, waar het zich bevond in het archief van de afdeling Lager Onderwijs. De rechtstitel is (nog) onbekend
2.14.40
Cie. Zevende Leerjaar
Inhoud en structuur van het archief
Inhoud en structuur van het archief Selectie en vernietiging
SELECTIE EN VERNIETIGING Uit het archief heeft geen noemenswaardige vernietiging plaatsgevonden. Verantwoording van de bewerking
VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING Geraadpleegde bronnen – Verslagen van het onderwijs over de jaren 1936 t/m 1940 – Inventaris van het Lager Onderwijs, kleuter- en basisonderwijs 1935-1975, inventarisnummer 570 – Rapport van de adviescommissie Ordening van het archief
ORDENING VAN HET ARCHIEF Van enige ordening was geen sprake; ondanks de geringe omvang zijn de bescheiden chronologisch geordend.
9
10
Cie. Zevende Leerjaar
2.14.40
Verwant materiaal
Verwant materiaal Overzicht van geraadpleegde bronnen
OVERZICHT VAN GERAADPLEEGDE BRONNEN Publicaties
PUBLICATIES Verslagen van het onderwijs over de jaren 1936 t/m 1940 Rapport van de adviescommissie Archieven
ARCHIEVEN Nationaal Archief 2.14.39, Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen: Afdeling Lager Onderwijs; Hoofdafdeling Lager Onderwijs; Directie Kleuter- en Basisonderwijs, (1880) 1935-1975; inventarisnr. 570.
2.14.40
Cie. Zevende Leerjaar
11
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen
BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN 1. NIET NAAR ONDERWERP INGEDEELDE STUKKEN
1. NIET NAAR ONDERWERP INGEDEELDE STUKKEN 1
Notulen en conceptnotulen van de commissie. 1937-1940
1 pak
12
2.14.40
Cie. Zevende Leerjaar
2. NAAR ONDERWERP INGEDEELDE STUKKEN
2. NAAR ONDERWERP INGEDEELDE STUKKEN 2
Stukken betreffende de inrichting van het zevende leerjaar. 1937-1938
3
Ingekomen brieven van diverse bonden betreffende invoering van het zevende leerjaar(nijverheidsonderwijs) 1937 1 omslag
4
Stukken betreffende de benoeming en de installatie van de commissie. 1937
1 omslag
1 omslag
5
Ingekomen brief van de inspectrice nijverheidsonderwijs te 's-Gravenhage betreffende het percentage meisjes, dat na het doorlopen van de lagere school direct of later nijverheidsonderwijs ontvangt. 1937 1 stuk
6
Verslagen van enkele schoolbezoeken van de commissieleden. 1937-1939
1 omslag
7
Ingekomen stukken betreffende de eisen van bekwaamheid tot het geven van huishoudonderwijs in het zevende leerjaar. 1938 1 omslag
8
Stukken betreffende de geestelijke en lichamelijke ontwikkeling van leerlingen. 1938 1 omslag
9
Stukken betreffende de toelatingsleeftijd van meisjes op de lagere Nijverheidsschool. 1938
1 omslag
10
Stukken betreffende een beroep van de scholen tegen de besluiten van Gedupeerde State van Noord-Holland en Zuid-Limburg inzake het af moeten staan van leslokalen. 1938 2 stukken
11
Ingekomen brieven betreffende een onderzoek naar de wijze Waarop leerlingen ondergebracht kunnen worden op nijverheidsscholen. 1938 1 omslag
12
Concept-rapport en het rapport van de commissie betreffende huishoudonderwijs in het 7e leerjaar, met enkele reacties op het rapport. 1939 1 omslag
13
Stukken betreffende voorstellen tot wijziging van de Onderwijswet. 1940
14
Nota betreffende een nadre behandeling van de verstrekte opdracht aan de commissie. z.j.
1 omslag
1 stuk
2.14.40
Cie. Zevende Leerjaar
13
15
Stukken betreffende de verlenging van de leerplicht. z.j.
16
Nota van het Nederlands Onderwijzers Genootschap betreffende hun opvatting inzake het onderwijs aan leerlingen van het zevende en eventueel hogere leerjaren. z.j. 1 stuk
17
Nota van de commissie betreffende een overzicht van scholen voor g.l.o. met centraal 7e en/of 8e leerjaar op 31 december 1936 z.j. 1 stuk
18
Nota betreffende een overdruk uit het onderwijsverslag over 1936 z.j.
1 omslag
1 stuk
2.14.40
Cie. Zevende Leerjaar
15
Bijlagen
BIJLAGEN Instellingsbeschikking
INSTELLINGSBESCHIKKING De minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen; heeft goed gevonden: 1) in te stellen een commissie, aan welke wordt opgedragen; a. te onderzoeken, hoe het zevende leerjaar en de eventueel hogere leerjaren van de school voor gewoon lager onderwijs kunnen worden ingericht, in het bijzonder ook in verband met de hier en daar opgekomen neiging om door toevoeging van huis¬houdelijke vakken aan het onderwijs in die leerjaren een speciaal karakter te geven; b. Omtrent de uitkomsten van dat onderzoek aan hem een rapport uit te brengen; 2) in die commissie te benoemen: a. tot lid en voorzitter: • prof. dr. G.A. Poelje, directeur-generaal van het onderwijs; b. tot lid en ondervoorzitter: • prof. dr. R.H. Woltjer, voorzitter Onderwijsraad; c. tot leden: J. Cals, waarnemend hoofdinspecteur van het lager onderwijs in de eerste hoofd-inspectie; P. Goorts, bisschoppelijk hoofdinspecteur van het lager onderwijs in het bisdom 'sHertogenbosch; • Dr. Ph. J. Idenburg, referendaris bij het Centraal Bureau voor de Statistiek; • Mr. H.W.J.M. de jong, lid van de Onderwijsraad; • Mejuffrouw M.M.A. Michels, inspectrice van het nijverheidsonderwijs; • P. van Nes C.zn, hoofdinspecteur van het lager onderwijs in de tweede hoofd-inspectie; • Mevrouw J.H.G. Schutte, geboren Struick, lid van den Onderwijsraad; • K. De Vries lid van de Onderwijsraad; • L. Welling, hoofdinspecteur van het lager onderwijs in de derde hoofdinspectie; d. Tot secretaresse: • •
•
Mej. Mr. J de Voogd, te 's-Gravenhage.
11 november 1937 J.R. Slotemaker de Bruïne
