Internetpanel Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Resultaten peiling 30: Communicatie nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid 1. Inleiding Vanaf 2015 verandert het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (vanaf nu: nGLB). De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) voert het nGLB uit en wil haar klanten zo goed mogelijk informeren over de gevolgen voor hun bedrijf. Daartoe is deze peiling uitgevoerd onder het Internetpanel RVO.nl. Op meerdere manieren geeft RVO.nl voorlichting over het nGLB. Zo kunnen klanten informatie terugvinden op de website, in nieuwsbrieven en kan men meer informatie krijgen over de nieuwe regels tijdens bijeenkomsten. Dit onderzoek is bedoeld om inzicht te krijgen in wat men van deze manieren vindt en over welke onderwerpen de respondenten eventueel meer informatie willen ontvangen. Ook gaat het onderzoek in op de vraag hoe de respondenten de informatie het liefst ontvangen. Deze rapportage sluit af met een paragraaf over het inzien en eventueel aanpassen van referentiegegevens via het klantportaal mijn.rvo.nl. 2. Onderzoeksopzet en respons De vragenlijst is in december 2014 online uitgezet onder 493 leden van het RVO-panel, en vlak voor de kerstperiode aangevuld met een door RVO.nl aangeleverde steekproef onder fruittelers en kalverhouders (zie ook tabel 2.1). In totaal hebben 657 respondenten de vragenlijst volledig ingevuld. Het totale responspercentage op dit onderzoek is 21 procent. Onder het RVO-panel was dit met 43 procent meer dan het dubbele. Tabel 2.1 Steekproef en respons steekproef RVO-panel steekproef fruittelers steekproef kalverhouders totaal
steekproef respons 493 213 1.323 247 1.360 197 3.176 657
% 43% 19% 14% 21%
3. Resultaten In dit hoofdstuk worden de resultaten van de peiling beschreven. We beginnen met de informatievoorziening door RVO.nl over nGLB (paragraaf 3.1), waaronder het klantportaal en de digitale nieuwsbrief (par. 3.2), de schriftelijke nieuwsbrief (par. 3.3), beurzen en voorlichtingsbijeenkomsten (par. 3.4). Vervolgens staat in par. 3.5 de voorkeur voor andere vormen van informatie over het nGLB centraal. In de afsluitende paragraaf 3.6 komt het raadplegen van referentiegegevens aan bod.
Pagina 1 van 10
3.1 Informatievoorziening door RVO.nl Zoals figuur 3.1 laat zien hebben de respondenten vooral gebruik gemaakt van de digitale nieuwsbrief die RVO.nl heeft uitgebracht (63 procent), gevolgd door de papieren nieuwsbrief en het klantportaal. Fysieke bijeenkomsten worden minder vaak genoemd. Andere manieren die men nog noemt zijn vakbladen, collega’s, accountants/adviseurs en boekhouders. Een kleine groep heeft zich helemaal niet geïnformeerd. In de hierna volgende paragrafen wordt ingezoomd op de beoordeling van een bepaald informatiemiddel door gebruikers. Figuur 3.1 Welke middelen (van RVO.nl) heeft u gebruikt om aan informatie over het nieuwe GLB te komen? (n=657) De digitale nieuwsbrief
63%
De papieren nieuwsbrief
43%
Het klantportaal mijn.rvo.nl
42%
Voorlichtingsbijeenkomsten
15%
Beurzen (landbouwvakbeurzen)
6%
anders
12%
geen van deze
8% 0%
25%
50%
75%
100%
3.2 Klantportaal en digitale nieuwsbrief Voor alle onderdelen van de informatievoorziening via het klantportaal mijn.rvo.nl geldt dat een relatief grote groep deze als ‘matig’ bestempeld (figuur 3.2). Men is het meest te spreken over de actualiteit van de informatie: tweederde (66 procent) is tevreden, een derde ontevreden (29 procent matig, 6 procent slecht). Over de andere aspecten van de informatie is men kritischer. Met name de bruikbaarheid van de informatie over het nGLB is veel respondenten niet duidelijk: bijna de helft (46 procent) is positief, tweevijfde (42 procent) beschouwt de bruikbaarheid echter als matig. Dit komt onder meer omdat de informatie nog veel vragen oproept, het taalgebruik te moeilijk wordt geacht en men het vervelend vindt dat de regels blijven veranderen en er over veel onderwerpen nog geen (definitieve) duidelijkheid is. Andere opmerkingen gaan vooral over het klantportaal zelf, een enkeling geeft aan de site traag te vinden, een andere gebruiker vindt informatie in het algemeen moeilijk vindbaar.
Pagina 2 van 10
Figuur 3.2 Oordeel over de informatievoorziening op het klantportaal mijn.rvo.nl. Hoe beoordeelt u... (nmin=263) de actualiteit van de informatie over het nieuwe GLB?
66%
de volledigheid van de informatie over het nieuwe GLB?
56%
het gemak waarmee u informatie over het nieuwe GLB kunt vinden?
52%
de bruikbaarheid van de informatie over het nieuwe GLB
50%
de duidelijkheid van de informatie over het nieuwe GLB?
37%
matig
11%
39%
12%
42%
25%
50%
6%
9%
35%
46% 0%
(zeer) goed
29%
12%
75%
100%
(zeer) slecht
De gebruikers van de digitale nieuwsbrief zijn een stuk positiever dan de gebruikers van het klantportaal. Met name de overzichtelijkheid (86 procent vindt deze (zeer) goed) en de actualiteit van de informatie 80 procent) worden genoemd. Over de overige informatieaspecten is tweederde (66 procent) tevreden, en beschouwt circa 30 procent dit aspect als matig. Uit de toelichtingen komt nog naar voren dat (enkele) fruittelers de informatie te algemeen vinden. Voor fruittelers is het nGLB nieuw, schrijft een van hen. Verder geeft men – net zoals bij het klantportaal – aan het lastig te vinden dat veel informatie nog niet definitief is. Figuur 3.3 Oordeel over de informatievoorziening in de digitale nieuwsbrief. Hoe beoordeelt u... (nmin=391) de overzichtelijkheid van de digtale nieuwsbrief?
86%
de actualiteit van de informatie?
13%
80%
17% 3%
de bruikbaarheid van de informatie?
66%
30%
5%
de duidelijkheid van de informatie?
66%
28%
5%
66%
30%
4%
de volledigheid van de informatie? 0% (zeer) goed
25% matig
50%
75%
100%
(zeer) slecht
Pagina 3 van 10
3.3 De papieren nieuwsbrief De gebruikers van de papieren nieuwsbrief zijn doorgaans tevreden over de informatievoorziening, met name over de overzichtelijkheid (84 procent) en de actualiteit (75 procent). Over de overige aspecten is minimaal zes op de tien gebruikers positief (gemiddeld 62 procent). In de toelichtingen wordt weinig inhoudelijk ingegaan op de informatie in de papieren nieuwsbrief. Meerdere gebruikers geven aan dat het alweer een tijd geleden is dat zij de nieuwsbrief hebben gelezen. Een voordeel is wel dat men de papieren nieuwsbrief vaker naleest dan de digitale nieuwsbrief. De informatie wordt niet altijd duidelijk gevonden. Figuur 3.4 Oordeel over de informatievoorziening in de papieren nieuwsbrief. Hoe beoordeelt u... : (nmin=256) de overzichtelijkheid van de nieuwsbrief?
84%
De actualiteit van de informatie?
25% 3%
75%
de volledigheid van de informatie?
14%
63%
32%
5%
de duidelijkheid van de informatie?
62%
32%
6%
de bruikbaarheid van de informatie?
61% 0%
(zeer) goed
matig
25%
50%
32%
8%
75%
100%
(zeer) slecht
3.4 Beurzen en voorlichtingsbijeenkomsten Relatief weinig gebruikers bezochten een beurs over het nGLB. De bezoekers zijn wel positief over de deskundigheid van de aanwezige medewerkers (78 procent) en de mogelijkheid om met een medewerker van RVO in gesprek te gaan over het nGLB (75 procent). Tweederde vindt de verstrekte informatie duidelijk. Er is weinig inhoudelijke toelichting gegeven.
Pagina 4 van 10
Figuur 3.5 Oordeel over de informatievoorziening op beurzen (nmin=36)
de deskundigheid van de medewerkers?
78%
de mogelijkheid om met een medewerker van RVO.nl in gesprek te gaan over het nieuwe GLB?
75%
de duidelijkheid van de verstrekte informatie?
(zeer) goed
19%
67%
0% matig
25%
19%
31%
50%
75%
100%
(zeer) slecht
Figuur 3.6 behandelt het oordeel over de informatievoorziening op voorlichtingsbijeenkomsten. Viervijfde is tevreden over de actualiteit van de behandelde onderwerpen. Driekwart is positief over de deskundigheid van de medewerkers en het algemene nut van de bijeenkomst. Men is kritischer over de duidelijkheid van de verstrekte informatie. Enkele toelichtingen gaan er vooral over dat men het jammer vindt dat er nog geen duidelijkheid over veel onderwerpen is. Figuur 3.6 Oordeel over de informatievoorziening op voorlichtingsbijeenkomsten (nmin=101) de actualiteit van de behandelde onderwerpen?
79%
de deskundigheid van de medewerkers?
76%
23%
het nut van de bijeenkomst?
75%
24%
de duidelijkheid van de verstrekte informatie?
60% 0%
(zeer) goed
matig
25%
22%
37% 50%
75%
100%
(zeer) slecht
3.5 Andere onderwerpen en manieren van informatievoorziening Naast de in de vorige paragrafen behandelde vormen van informatievoorziening over het nieuwe GLB zijn er uiteraard nog andere manieren waarop men zich over de ontwikkelingen kan informeren. Zoals figuur 3.7 laat zien, worden hiervoor vooral vakbladen gebruikt, gevolgd door de adviseur van de respondenten en bijeenkomsten van vakverenigingen en studieclubs. De gebruikte vakbladen zijn vooral Boerderij en Nieuwe Oogst, bezochte websites boerderij.nl en melkvee.nl. Andere informatiebronnen die men heeft gebruikt zijn onder meer collega’s, voerleveranciers en de boekhouder.
Pagina 5 van 10
Figuur 3.7 Welke manieren (naast de middelen die RVO.nl aanbiedt) heeft u nog meer gebruikt om aan informatie te komen over het nieuwe GLB? (n=657)
vakbladen
58%
mijn adviseur
41%
bijeenkomsten van vakverenigingen en studieclubs
30%
andere websites
13%
anders
11% 0%
25%
50%
75%
100%
Drie nGLB-onderwerpen waarover men meer informatie wil springen eruit: grond die in aanmerking komt voor betalingsrechten, de waarde van betalingsrechten en vergroeningseisen. Er is minder behoefte aan informatie over bijvoorbeeld de graasdierpremie en Jonge Landbouwers. Andere onderwerpen (door 11 procent genoemd) zijn onder meer fruitteelt, mest en de Rusland-boycot. Figuur 3.8 Kunt u specifieke GLB-onderwerpen noemen waarover u meer informatie wilt ontvangen? (n=657) grond die in aanmerking voor betalingsrechten
58%
waarde van betalingsrechten
48%
vergroeningseisen
47%
private overeenkomsten
18%
Jonge Landbouwers
17%
graasdierpremie
16%
anders
11% 0%
25%
50%
75%
100%
Tot slot is gevraagd of er nog andere onderwerpen zijn waar men meer informatie over zou willen ontvangen. Bijna tweevijfde (37 procent) antwoordt bevestigend. Natuurbeleid, mestbeleid en fruitteelt vormen een duidelijke top 3, op enige afstand gevolgd door subsidies en de melkveewet.
Pagina 6 van 10
De respondenten hebben een sterke voorkeur voor het ontvangen van informatie via digitale nieuwsbrieven (86 procent), gevolgd door het klantportaal (43 procent) en brochures en voorlichtingsbijeenkomsten (figuur 3.9). Een kleine groep (2 procent) heeft geen behoefte aan extra informatie. Figuur 3.9 Hoe wilt u de komende tijd van RVO.nl informatie ontvangen over het nieuwe GLB en eventueel over andere onderwerpen? (n=585) Digitale nieuwsbrieven
86%
Klantportaal mijn.rvo.nl
43%
Brochure
30%
Voorlichtingsbijeenkomsten
20%
Beurzen
4%
Anders
5%
Ik heb geen behoefte aan extra informatie
2% 0%
25%
50%
75%
100%
3.6 Het raadplegen van referentiegegevens Aan de hand van gegevens die bij RVO.nl bekend zijn (de referentiegegevens) over de bedrijven, wordt bepaald of men in aanmerking komt voor betalingsrechten. In de maanden voorafgaand aan dit onderzoek heeft RVO.nl meerdere keren aandacht gevraagd voor het bekijken van referentiegegevens. Zoals figuur 3.10 laat zien zijn de uitnodigingsbrief van RVO.nl (met als onderwerp "Raadplegen referentiegegevens Gemeenschappelijk landbouwbeleid’’) en een bericht in de digitale nieuwsbrief het meest bekend (respectievelijk door 63 en 53 procent genoemd). Een kwart is hierop gewezen door de adviseur/accountant of zag de oproep in De Boerderij. Andere zaken worden minder vaak genoemd. Een op de zeven respondenten (13 procent) geeft aan geen van de genoemde manieren gezien, gehoord, of gelezen te hebben.
Pagina 7 van 10
Figuur 3.10 Welke van de onderstaande manieren heeft u gezien of gehoord? (n=657) Uitnodigingsbrief van RVO.nl
63%
Bericht hierover in de digitale nieuwsbrief van RVO.nl
53%
Via adviseur/accountant
27%
Artikel in De Boerderij
24%
Berichtje op mijn.rvo.nl
17%
Kaartje bij beschikking bedrijfstoeslag 2014
11%
Op voorlichtingsbijeenkomst/vakbeurs
9%
Anders
2%
Geen van deze manieren
13% 0%
25%
50%
75%
100%
Naar aanleiding van de berichtgeving heeft 60 procent van de respondenten zijn of haar referentiegegevens bekeken op rvo.nl en 40 procent heeft dat niet gedaan. Binnen de groep respondenten die de gegevens bekeken heeft, was het voor meer dan de helft (55 procent) duidelijk waar men deze gegevens kan inzien. Ruim eenderde (36 procent) moest zoeken om de gegevens te vinden. Een klein deel kon de gegevens niet vinden, of heeft deze gevonden nadat men heeft gebeld met rvo.nl (figuur 3.11). In de nadere toelichtingen wordt vooral ingegaan op de moeilijke vindbaarheid van de referentiegegevens op de (nieuwe) website rvo.nl. Een citaat: ‘Hoe kan je, iets wat in Mijn dossier hoort, zo ver weg stoppen op internet?’. Een ander geeft aan dat het makkelijker is als je via MijnDossier bij de referentiegegevens kunt, in plaats van via ‘Regels’. Voor viervijfde (81 procent) van deze respondenten is het duidelijk dat zij in aanmerking komen voor betalingsrechten, een op de zes (16 procent) weet niet of dit het geval is. Figuur 3.11 Was het voor u duidelijk waar u op mijn.rvo.nl uw bedrijfsgegevens kunt inzien? (n=391) Ja
55%
Nee, ik heb moeten zoeken om het te vinden
36%
Nee, ik heb het niet gevonden
6%
Nee, ik heb hiervoor gebeld met RVO.nl (088 - 042 42 42)
4% 0%
25%
50%
75%
100%
Pagina 8 van 10
Gebrek aan tijd is de voornaamste reden voor bijna de helft van de respondenten om hun referentiegegevens (nog) niet bekeken te hebben. Een op de zes (15 procent) laat dergelijke zaken over aan de adviseur/accountant, weet al dat men niet in aanmerking komt voor betalingsrechten, of kon zijn of haar eigen gegevens niet vinden op rvo.nl (beide laatste gevallen door 14 procent genoemd). De belangrijkste andere reden dat men de gegevens niet bekeken heeft, is dat de respondenten niet konden inloggen. Gevolgd door dat men geen eherkenning heeft, of niet wist dat de mogelijkheid tot het raadplegen van de eigen gegevens er is. Figuur 3.12 U heeft aangegeven dat u (nog) niet op mijn.rvo.nl gekeken heeft om uw gegevens te raadplegen. Kunt u aangeven wat de reden is waarom u dat (nog) niet heeft gedaan? (n=266)
Ik heb er nog geen tijd voor gehad
48%
Mijn adviseur/accountant regelt dit voor mij
15%
Ik weet al dat ik niet in aanmerking kom voor betalingsrechten
14%
Ik kon op mijn.rvo.nl mijn gegevens niet vinden
14%
Anders
18% 0%
25%
50%
75%
100%
Minderheid heeft gegevens aangepast Als niet alle gegevens bij RVO.nl bekend zijn, of als niet de juiste gegevens geregistreerd staan, kunnen de respondenten dit aanpassen. Op de vraag (aan alle respondenten) of men dit gedaan heeft, antwoordt 18 procent (116 respondenten) bevestigend, 31 procent (251 respondenten) heeft zijn of haar gegevens (nog) niet aangepast. De resterende 44 procent valt onder de categorie ‘niet van toepassing’. Als deze categorie buiten beschouwing wordt gelaten, heeft 31 procent zijn of haar gegevens wel aangepast, en 69 procent (nog niet). In een open vraag kon men het antwoord toelichten. De 44 procent ‘niet van toepassing’ geeft aan dat hun gegeven correct waren ingevuld, waardoor een aanpassing niet nodig was. De groep die aangaf de eigen gegevens niet te hebben aangepast geeft onder meer aan dat men de gegevens niet zag staan. Andere respondenten zeggen dat ze er nog geen tijd voor hebben gehad, dat zij een nieuw KvK- en daardoor een nieuw relatienummer hebben gekregen (en dus nog niet kunnen inloggen), of dat men niet weet hoe het moet.
Pagina 9 van 10
Gebrek aan tijd en onbekendheid mogelijkheid voornaamste redenen om gegevens (nog) niet aan te passen De respondenten die hun referentiegegevens (nog) niet hebben aangepast, is gevraagd naar de reden(en) hiervoor. Het vaakst wordt aangegeven dat de tijd hiervoor tot nu toe ontbrak (door 36 procent). Een kwart gaf aan dat men niet weet hoe de gegevens kunnen worden aangepast of aangevuld, of dat men niet weet hoe de gegevens aangepast moeten worden. In een op de zeven gevallen (14 procent) regelt de adviseur/accountant alles rondom referentiegegevens voor de respondenten. Andere redenen (17 procent van het totaal) zijn vooral dat e-herkenning niet werkt, en dat men daardoor niet kan inloggen. Figuur 3.13 U heeft aangegeven dat u de gegevens die van uw bedrijf geregistreerd staan, (nog) niet heeft aangepast of aangevuld. Kunt u aangeven wat de reden is waarom u dat (nog) niet heeft gedaan? (n=251) Ik heb er nog geen tijd voor gehad
36%
Ik wist niet dat ik mijn gegevens kan aanpassen of aanvullen
26%
Ik weet niet hoe ik dat moet doen
25%
Mijn adviseur/accountant regelt dit voor mij
14%
Anders
17% 0%
25%
50%
75%
100%
De helft van de respondenten die zijn of haar referentiegegevens heeft aangepast of dat (nog) niet gedaan heeft (n=367) vindt dat de oproep hiertoe waardevol is geweest. Twee van de vijf geven vooral aan niet te weten of de oproep waardevol is geweest voor hen en de rest (in totaal 57 respondenten) is hier negatief over.
Pagina 10 van 10
