Internet glossarium (bron :

Internet glossarium (bron : http://www.jongevos.nl/html/index.php?navid=9&subid=006.php) - Verklaringen kunnen een aantal hyperlinks bevatten (aangegeven in het vetjes), namelijk verwijzingen naar termen die elders in de lijst worden uitgelegd. - Bij de taalkeuze (N/E) werd gekozen voor de Nederlandse vertaling van de term, op voorwaarde dat het woord voldoende gekend en gebruikt wordt. Zoniet werd de Engelse benaming behouden. - Definities worden soms verrijkt met Weetjes, websites (WWW) en Tips. Syn. geeft de synoniemen aan of de gangbare term in het Engels.

2-second rule

Het principe dat de gebruiker niet langer dan 2 seconden moet wachten op respons van het systeem, zoals bij het opstarten van of het veranderen van een applicatie.

3-click rule

De regel die stelt dat toegang tot elk onderdeel van een applicatie of elke logische stap in een proces niet meer dan 3 klikken ver mag zijn. Het toepassen van dit principe is niet eenvoudig, omdat het moeilijk te definiëren valt wat nu juist een belangrijk onderdeel of logische stap is, maar het is toch een bruikbare vuistregel om de aantal stappen te beperken bij het uitvoeren van een opdracht toch kan een te strikte naleving van deze regel misleidend zijn.

Above-the-fold

Deze richtlijn heeft betrekking op het venster dat verschijnt op het scherm wanneer iemand een pagina oplaadt. Dat deel van de website kan

bekeken worden zonder het scherm te verschuiven via de pijltjes. Dit is belangrijk omdat de surfer geneigd is om meer naar dit deel van de website te kijken, terwijl hij wacht tot de website volledig verschijnt en omdat surfers vaak niet scrollen. Tip: Denk er ook aan dat surfers vaak met een smaller scherm werken dan de schermen die bij webdesign gebruikt worden.

= Alternatieve text tags, tekstalternatieven.

Alt tags

Alt tags beschrijven een beeld met woorden, zodat mensen met een visuele handicap weten wat er zich op dat gedeelte van de webpagina afspeelt . Dit is handig voor surfers die de webpagina’s alleen in text-only bekijkt, of voor mensen met een visuele handicap.

Anchor

Zie: Anker

Anker

Een anchor (anker) is een niet algemeen bekende term voor link die verwijst naar tekst op dezelfde webpagina. Weetjes: Ankers fungeren in feite als een soort index boven aan een pagina en bieden de Internetter houvast bij het scrollen. Vandaar de naam ankers. Syn.: anchor, bookmark

Applicatie

Meestal een programma dat ontworpen wordt met een specifieke taak. Denk hierbij aan bijv. een forum op een website, een e-card programma, …

ASL

= Age, Sex, Location Afkorting van age,sex,location. 'What is your asl?' is wellicht de meest gestelde vraag in chatsessies, waarbij wordt gevraagd naar het geslacht, de leeftijd en de woonplaats van een 'medechatter'.

Bandbreedte

De bandbreedte is de maximale hoeveelheid gegevens die per tijdseenheid via een kanaal kan worden verzonden en wordt uitgedrukt in hertz of in bits per seconde (bps). De bandbreedte van een kanaal wordt bepaald door de fysische eigenschappen van de verbinding, maar ook door de componenten die verzending en ontvangst van data mede bepalen, zoals een modem bijvoorbeeld. Hoe groter de bandbreedte, hoe groter de hoeveelheid gegevens die per tijdseenheid kan worden overgebracht.

Banner

(vaak kleine) advertentievorm op Internet, waarbij men door op de banner te klikken wordt doorgeleid naar de site van de ‘adverteerder’. Syn.: webvertentie

Blindsurfer

Is een toegankelijkheidslabel, dat de visueel gehandicapte Internetgebruiker een duidelijk herkenningspunt biedt wanneer een website vlot toegankelijk is. Blindsurfer werd gecreëerd in het kader van het 'webtoegankelijkheidsproject' met de steun van diverse overheidsinstellingen (waaronder Gelijke kansen in Vlaanderen). WWW: www.blindsurfer.be.

Blog

Zie: Weblog

Bookmark

1). Een bookmark (letterlijk 'leeswijzer') is een functie van een browser waarmee de adressen (URL's) van vaak opgevraagde webpagina's kunnen worden gestockeerd, zodat ze later snel kunnen worden teruggevonden. Deze term wordt gehanteerd door browsers als Netscape, Opera, Mozilla. Internet Explorer gebruikt de term “favorieten”. 2).Ook wel woord voor anker/anchor in sommige editors, een link naar een specifieke plaats op de website. Zie: Anker Syn.: Favourites, Favorieten

Booleaanse operatoren

AND, OR, NOT, … Booleaanse (logische) operatoren zijn afgeleid van de booleaanse logica, geïntroduceerd door de wiskundige George Boole. Zij stellen gebruikers van elektronische databestanden (bijvoorbeeld op het Internet) in staat om een zoekopdracht te beperken of te verruimen door bepaalde trefwoorden te combineren of uit te sluiten. De belangrijkste booleaanse operatoren zijn OR, AND en NOT. Door tussen twee trefwoorden de operator AND te plaatsen, moeten beide trefwoorden in het zoekresultaat voorkomen. Een OR-operator geeft aan dat slechts één van de twee trefwoorden moet voorkomen in het zoekresultaat, terwijl NOT een trefwoord uitsluit. Bijvoorbeeld: de zoekactie 'Cultuur AND Internet' zal normaliter een beperkter aantal zoekresultaten opleveren dan de zoekactie 'Cultuur OR Internet'. In het eerste geval moeten beide trefwoorden in de tekst (of titel) voorkomen, in het tweede geval slechts één van beide trefwoorden.

Breadcrumbs

Zie: Broodkruimels, Kruimelpad

Broodkruimels

Een vorm van navigatie op websites waarbij de locatie in de website wordt weergegeven door een lijst van bovenliggende pagina’s in hiërarchische volgorde. Elk van de bovenliggende pagina’s is gewoonlijk aanklikbaar. Weetjes: De term "breadcrumbs" verwijst naar het sprookje van Hans en Grietje, waarin ze broodkruimels achterlaten tijdens hun tocht door het woud om hun weg naar huis terug te vinden. De metafoor gaat niet volledig op, omdat de broodkruimels niet de effectieve weg aangeven die gevolgd werd, maar de optimale weg van de homepage naar de pagina in kwestie. Syn. Breadcrumbs

(web)Browser

De term browser (ook soms 'webviewer' genoemd) kan letterlijk worden vertaald als 'rondneuzer'. Het is een softwarepakket waarmee een Internetgebruiker op een eenvoudige manier informatie op het WWW kan raadplegen. De meest bekende webbrowsers zijn Netscape en Internet Explorer. Weetjes: Steeds meer mensen kiezen een alternatief voor Internet Explorer en kiezen vaak de Mozilla browser. De software van Mozilla is vooral populair onder wat meer ervaren gebruikers die veel waarde hechten aan beveiliging. Syn. Webbrowser, webviewer

Cache

Geheugen waarin tijdelijk informatie, opgehaald van Internet, wordt opgeslagen. Reeds bezochte

sites kunnen bij een herhalingsbezoek vanuit het cache geheugen getoond worden. Dit leidt tot een aanzienlijk snellere opbouw van de webpagina’s.

CERN

Europees laboratorium voor deeltjesfysica in Zwitserland, stond aan de basis van het world wide web.

Chat

Onlinegesprek in “real time” tussen verschillende Internetgebruikers die ingetypte berichten uitwisselen. Weetjes: Het meest gebruikt zijn de zogenaamde instant messaging programma's, zoals messenger en icq. Hier stel je zélf een lijst met vrienden samen waarmee je in real time kan praten, bestanden uitwisselen en zelfs spelletjes spelen. Op een Internet Relay Chat (IRC) chat je in een virtuele kamer waar meerdere onbekende chatters tegelijk aanwezig zijn, meestal onder een nickname of schuilnaam. WWW: www.place.to.be – www.chat.be (grote chatsites van Vlaanderen)

Click trough rate (CTR)

De click through rate (CTR) is het aantal maal dat naar een bepaalde webpagina wordt doorgeklikt vanuit andere webpagina's. De CTR is bij veel zoekmachines bepalend voor de zogenaamde ranking (plaats) van die webpagina in de zoekresultaten. Hoe hoger de CTR, hoe hoger de plaats in de resultatenlijst.

Closed user group (CUG)

Een CUG is een beperkt aantal gebruikers dat exclusief toegang heeft tot een netwerk en/of een on line databestand, bijvoorbeeld op basis van

een lidmaatschap of een abonnement. (Virtual) Community

Virtuele gemeenschap. Een op het Internet bestaande gemeenschap van Internet-gebruikers met gedeelde interesse of andere overeenkomsten.

Content

Inhoud op een website

Content management system (CMS)

Systeem dat gebruikt wordt om de inhoud van een website te beheren.

Cookie

Het gaat om een informatiepakketje dat wordt verstuurd naar de pc van de gebruiker op het moment dat de gebruiker de website raadpleegt. De informatie wordt op de harde schijf van de pc geïnstalleerd. Dit cookie bevat gewoonlijk de naam van de site, een vervaldatum en natuurlijk de informatie zelf. Via een cookie kunnen bepaalde gegevens vanaf het tweede bezoek automatisch worden ‘ingevuld’, zoals bijvoorbeeld een paswoord of een taalkeuze. De meeste cookies hebben een commerciële functie : ze kunnen bijvoorbeeld het ‘zoekpad’ van de gebruiker van de betreffende site volgen (‘tracking’); op die manier kan de exploitant van de website bijvoorbeeld nagaan in welke informatie (producten/diensten) elke individuele gebruiker geïnteresseerd is en aan de hand daarvan bij een volgende bezoek de nieuwigheden aanbieden.

Weetjes:

Er zijn nogal wat Internetgebruikers die zich storen aan het gebruik van cookies omdat ze de privacy zouden aantasten (vooral cookies die tracking registreren). Voorstanders van cookies wijzen op het gemak ervan: doordat het sites een geheugen geeft, wordt het surfen makkelijker en comfortabeler. Browser-producenten hebben daarop ingespeeld door een optie in te bouwen die waarschuwt wanneer een server een cookie te verzenden. De gebruiker kan het cookie dan aanvaarden of weigeren. Crawler

Zie: Spider

Crosslink

Een link van een deel van de website naar een ander deel, dat niet in dezelfde hiërarchische structuur thuishoort. Hiërarchische boomstructuren op de website zijn vaak zeer goed georganiseerd, maar niet alle types informatie vinden er een plaats in.

Data mining

De analyse van data uit databanken om onderlinge verbanden en trends vast te stellen.

Databasekoppelin gen

Ook voor het koppelen van een website aan een database moet je gebruik maken van programmeertalen. Met databasekoppelingen kun je o.a. Gebruikers gegevens laten opzoeken uit een database (vb. Adresgegevens, boekenlijst, productcatalogus, …), een gastenboek of een forum opzetten, een ‘content management systeem (CMS) maken (waarbij je de website door verschillende mensen kan laten updaten), …

Deep links

Links van buitenaf die onmiddellijk naar een

onderpagina van een website gaan, eerder dan naar de homepage. Dit laat toe onmiddellijk te linken met geschikte en specifieke content.

Discussiegroep

Discussiegroepen vormen één van de meest populaire toepassingen van het Internet. Via discussiegroepen kunnen gebruikers informatie en ideeën uitwisselen over allerlei onderwerpen. Alhoewel ze qua toepassing niet zo erg veel van elkaar verschillen, moet er een onderscheid worden gemaakt tussen een discussiegroep en een nieuwslijst. Anders dan bij het chatten worden berichten niet in realtime maar met een zekere vertraging verspreid. Gebruikers kunnen alle door andere forumgebruikers geschreven berichten lezen en hun collectief of afzonderlijk antwoorden. Weetjes: De internationale verzamelnaam van alle nieuwsgroepen op het Internet is 'Usenet' (ook wel 'Netnews' of kortweg 'News' genoemd). Syn.: nieuwsgroep, newsgroup

Domein(naam)

Een domein is het tweede gedeelte van een Internetadres (achter de @). Meestal is het laatste deel van een Internetadres een landcode, zoals 'be' voor 'België' en 'nl' voor 'Nederland'. De namen zijn gekoppeld aan IP-nummers die uiteindelijk de werkelijk naam vormen van de Internetsite. Weetjes: In de VS gebruikt men als domein geen landcode maar een 'sociaal' domein: .com (commercial), .edu (educational), .gov (government), .mil (military), .net (network), .org (organisation).

Een domeinnaam kan aangevraagd worden bij de vereniging DNS, Belgische vereniging voor Internet domein naam registratie. WWW: www.dns.be Dropdown menu

Scherm met een keuzelijst, dat uit een menubalk rolt bij het aanklikken van een item. Pulldown menu’s zijn gelijkaardig, behalve dat het in dit geval meestal nodig is de muis aangeklikt te houden om het menu open te houden.

E-flyer

Een flyer met animatie gemaakt in Flash en verzonden via Internet (web of e-mail). Dikwijls interactief en gelinkt aan websites of emailadressen.

Emoticon

= samentrekking van “Emotional Icon”. Zie: Smiley

E-zine

=Electronic magazine Een elektronisch tijdschrift dat via het Internet wordt verspreid (via e-mail) of ter beschikking wordt gesteld via een website en geen gedrukte tegenhanger kent.

Favorieten

Zie: Bookmark

FAQ

= Frequently asked questions. FAQ-files zijn bestanden met lijsten van veelgestelde vragen (en het antwoord erop) op het Internet. Via FAQ's wordt vermeden dat steeds dezelfde vragen worden gesteld. Internetgebruikers die, bijvoorbeeld via Usenet,

een vraag willen stellen, kijken dus het best eerst in de FAQ's.

Feedback form

Een soort formulier dat opgesteld is om naar een reactie te peilen op een recente ervaring van een Internetgebruiker, bijv. Met een website of softwarepakket.

Firewall

Beveiliging van een intern computernetwerk waarbij een fysieke scheiding is aangebracht tussen het Internet en het interne netwerk.

Flash

Frames

Met flash kunnen speciale audiovisuele effecten en animaties voor het Internet ontwikkeld worden, die gemakkelijk in een site geïntegreerd kunnen worden. Weetjes: Het gebruik van flash is omstreden, omdat de animatie op Internetpagina's veel toegankelijkheidsproblemen oplevert.

HTML-codes waarmee het venster van de webbrowser in verschillende vakken wordt opgesplitst. Een simpel en veelvoorkomend gebruik van frames is als de pagina is opgedeeld in tweeën waarbij in het ene deel de navigatie staat, die opent in het andere deel. Het is mogelijk om met linken een andere website binnen het bestaande frame te halen. Tips: Toch wordt het overmatig gebruik van frames bij webdesign niet aangeraden omdat ze de surfer in de war kunnen brengen bij de navigatie, bookmarking, printen, …

Framing

Met deze techniek kun je een pagina of informatie afkomstig van een site (bronsite) in je eigen webpagina opnemen (doelsite), zonder dat je een nieuw venster hoeft te openen in de browser die naar de bronsite verwijst. Het adres van de doelsite komt dus in de plaats van dat van de bronsite, wat verkeerdelijk de indruk wekt dat de informatie op de doelsite staat.

Forum

Benaming voor een elektronisch discussieplatform.

Gastenboek

Een formulier op een webpagina dat de bezoeker toelaat om in te tekenen en vragen en commentaar achter te laten. Deze informatie is al dan niet zichtbaar voor andere bezoekers. WWW: www.toneelhuis.be

Gebruikersinterfac Manier waarop de gebruiker met een e computersysteem communiceert. Onderdelen van de gebruikersinterface zijn bijvoorbeeld de schermlayout, de manier waarop de cursor wordt verplaatst over het scherm, het gebruik van de muis en de helpfunctie. Er wordt over het algemeen onderscheid gemaakt tussen GUI (een grafische gebruikersinterface) en een CUI (een gebruikersinterface gebaseerd op cijfers, letters en symbolen). Syn.: User Interface Gebruiksvriendelij kheid

Zie: Usability

GIF

= Graphics interchange format

Bestandsformaat voor afbeeldingen, waarin een vorm van compressie wordt toegepast, waardoor een grafisch bestand minder ruimte in beslag neemt. Dit verklaart de populariteit van het gifformaat voor grafische bestanden op het Internet. Bestanden van dit type zijn te herkennen aan de extensie .gif. Guestbook

Zie: Gastenboek

GUI

= Graphical user interface - grafische gebruikersinterface Bij de grafische gebruikersinterface communiceert de gebruiker met behulp van de muis en pictogrammen waarop kan worden geklikt.

JPEG

= Joint photographic experts group Bestandsformaat voor afbeeldingen, waarin een vorm van compressie wordt toegepast, waardoor een grafisch bestand minder ruimte in beslag neemt. Bestanden van dit type zijn te herkennen aan de extensie .jpg of .jpeg.

Hacking

Het ongeoorloofd binnendringen of verblijven in het computersysteem van een derde. Weetjes: Het Internet is nog niet veilig genoeg. Dat probeert hacker 'Red Attack' aan te tonen. Red Attack is de schuilnaam van Frans Devaere. Red Attack probeert in te breken in computers. Het is hem al enkele keren gelukt.

Helpdesk

Telefonische bijstand (gratis of tegen betaling)

verstrekt door een professional om tegemoet te komen aan de vragen van zijn klanten. Hits

Aanduiding van het aantal malen dat er elementen van een site worden opgevraagd. Het meten van sitebezoek in hits is echter minder correct dan ‘page view’ want als een webpagina is opgebouwd uit meerdere elementen (afbeeldingen of frames), is er direct sprake van meerdere hits.

Hoax

Vals bericht of nepbericht dat vaak via e-mail op het Internet wordt verspreid.

Homepage

Hoofdpagina van een website. Homepages bevatten doorgaans links die naar andere pagina’s van de eigen site of van externe sites verwijzen. Sommige grote websites kunnen meerdere homepages bevatten.

Hoofdpagina

Zie: Homepage

Hosting

Bij hosting wordt de website van een informatieleverancier op een server van de Internet access provider geïnstalleerd, zodat de informatieleverancier zelf geen server moet aanschaffen en een permanente lijn moet installeren. Naast hosting is ook housing mogelijk.

Hotspot

Gedeelte van een image map waarop kan worden geklikt en dat correspondeert met een hyperlink.

Housing

Bij housing wordt de Internetserver (hard- en software) van de informatieleverancieer bij de Internet access provider geïnstalleerd, zodat

de informatieleverancier zelf geen permanente lijn moet installeren. Naast housing is ook hosting mogelijk. HTML

= Hypertext markup language. HTMLis een markuptaal om informatiepagina's op het Internet aan te maken ('to mark up'). HTML bestaat uit een aantal codes (de zogenaamde tags) waarmee zowel de structuur als de lay-out van een www-pagina kan worden gedefinieerd, zoals het in 'vet' weergeven van een woord, het maken van een paginabrede titel, enz. Bovendien kunnen woorden, regels tekst of beelden worden gemarkeerd als hyperlinks die verwijzen naar een ander www (HTML)-document, zodat de gebruiker vanuit elke www-pagina kan 'springen' naar andere www-pagina's (eventueel opgeslagen in andere servers) of naar grafische beelden, videobestanden of audiofiles.

HTTP

= Hypertext transfer protocol. HTTP is een protocol dat ervoor zorgt dat wwwbrowsers kunnen communiceren met wwwservers. Daarom dat elke URL wordt voorafgegaan door het HTTP-protocol.

Hyperlink

Een verwijzing van een trefwoord naar een andere passage op dezelfde pagina, site of andere sites. De verwijzing kan zijn naar een trefwood, een illustratie of een muziekfragment. Bij het Internet wordt het gebruik van hyperlinks ‘surfen’ genoemd.

Hypertext

Een verwijzing van een trefwoord naar een tekstpassage.

Inloggen

=zich aanmelden Inloggen is het tot stand brengen van een on lineverbinding tussen een gebruiker (werkstation) en een on line databestand. Inloggen gebeurt door het invoeren van een login-naam en een paswoord.

Internet Access Provider

Een Internetaanbieder is een bedrijf/organisatie dat/die toegang verleent tot het Internet door middel van een Internetaccount. Syn.: ISP – Internet Service Provider

Internet account

Om toegang te krijgen tot het Internet moet een gebruiker beschikken over een Internetaccount. Dit is een aansluiting bij een Internetaanbieder (Internet access provider). Net zoals op een bankrekening wordt op elk account bijgehouden hoeveel de gebruiker het netwerk heeft gebruikt, zodat dit in rekening kan worden gebracht. Voor het account dient een maandelijkse bijdrage te worden betaald.

Internetadres

1) een Internetadres is de code waarmee een Internetgebruiker op het netwerk wordt geïdentificeerd en is dus in feite synoniem voor 'email adress'. Het bestaat uit de login-naam en de naam (domain name) van de hostcomputer (Internet access provider) waarop de gebruiker is aangesloten. Beide namen worden gescheiden door een @, zoals '[email protected]'. 2) de term 'Internetadres’ wordt ook soms gebruikt als afkorting van 'Internet protocol address' (kortweg 'IP-address' genoemd).

Internet broadcasting

Internet broadcasting, soms ook webcasting genoemd, is het verspreiden van televisieprogramma's via het Internet, gebruik makend van streaming video.

Intranet

Een intranet is een intern bedrijfsnetwerk dat werkt volgens de Internet-technologie. Dit heeft het voordeel dat er communicatie mogelijk is met alle soorten pc’s (bijvoorbeeld van medewerkers thuis) en andere netwerken, tenminste als de informatie in het juiste formaat (HTML) is opgeslagen. Via intranet kan interne bedrijfsinformatie ook via het Internet beschikbaar worden gesteld voor de ‘buitenwereld’ en/of kan elke medewerker van een bedrijf zeer gemakkelijk toegang hebben tot het Internet.

IP-address

Elke op het Internet aangesloten computer heeft een eigen IP-address. Een IP-address komt voor in twee verschillende vormen: alfanumeriek (domeinnaam) of numeriek (IP-nummer). De alfanumerieke versie is bestemd voor de gebruikers, de numerieke voor de computers.

IRC

= Internet Relay Chat. Dit is de naam van de elektronische babbelbox op het Internet waarin de gebruikers ('chatters') real time-informatie met elkaar kunnen uitwisselen. Het verschil tussen IRC en e-mail is dat de conversatie bij babbelboxen in real time gebeurt: de gesprekspartners zien onmiddellijk de reactie van de correspondent op het scherm. Behalve van tekst wordt tijdens de dialoog ook gebruik gemaakt van zogenaamde ‘smileys’ om allerlei gevoelens uit te drukken.

ISP

Zie: Internet Access Provider

Javascript

Een van Java afgeleide en door Netscape ontwikkelde programmeertaal waarmee HTML pagina's kunnen worden uitgebreid met allerlei interactieve en geanimeerde toepassingen, waardoor de websites attractiever en dynamischer kunnen worden gemaakt.

Kbps

Kilobits per seconde. Uitdrukking van de transmissiesnelheid in duizenden bits per seconde.

Keyword tags Kruimelpad Link

Zie: Meta tags Zie: Broodkruimels Zie: hyperlink

Link rot

Het verouderd zijn van hyperlinks die verwijzen naar niet (meer) bestaande URL's.

Log file

Logboekbestand waarin meldingen over het gebruik van computers en diensten worden bewaard. Aan de hand van een logfile op een webserver kan bijvoorbeeld worden uitgerekend hoe vaak een pagina is geraadpleegd.

Login

Gebruikersnaam of identificatienummer om zich op een server te identificeren. Een login gaat meestal gepaard met een wachtwoord.

Look-and-feel

De vormgeving (look) en de interactieve stijl (feel) van de front end van een website.

Mailing list

Zie: Nieuwslijst

Mbps

Megabits per seconde. Uitdrukking van de

transmissiesnelheid in miljoenen bits per seconde.

Meta tags

Code die informatie geeft over een HTML-pagina om zoekmachines informatie te bezorgen over de inhoud van de pagina, de maker ervan en over de sleutelwoorden waarop de pagina kan worden gevonden. Syn.: Keyword tags

Metadata

De informatie die gebruikt wordt om de context en de structuur van data en informatieprocessen te beschrijven. Metadata gaan dus niet alleen over gegevens, maar ook over applicaties en processen.

Mouse-over

Toelichting die verschijnt zodra je met je muis op een tekst, icoon of menu gaat staan.

Multimedia

Gecombineerd en geïntegreerd gebruik van tekst, beeld en geluid, bijvoorbeeld via het Internet, cdrom of cd-i

Navigeren

Het kiezen van verwijzingen, informatie ophalen en bekijken van verschillende websites op het Internet met behulp van een zogeheten browser, bijvoorbeeld Internet Explorer of Netscape. Syn.: (Net)Surfen

Netiquette

Verzameling van ongeschreven gedragsregels voor gebruikers op Internet.

Nieuwsbrief

Een elektronische brief waarop Internetgebruikers

zich via een website kunnen abonneren om regelmatig informatie over die site te ontvangen. Syn.: Newsletter Nieuwsgroep

Zie: Discussiegroep

Nieuwslijst

Een nieuwslijst is een soort nieuws(discussie)groep. In plaats dat de berichten van de deelnemers op een nieuwsserver terecht komen, worden ze via e-mail verstuurd naar alle andere op de nieuwslijst ingeschreven deelnemers. Eén en ander wordt (meestal automatisch) beheert door een listserver. In tegenstelling tot nieuwsgroepen zijn nieuwslijsten niet voor iedereen automatisch toegankelijk. Een geïnteresseerde moet zich eerst inschrijven via een zgn. 'Request to subsribe'. Er bestaan duizenden verschillende nieuwslijsten op het Internet. Syn.: Mailinglist, adreslijst

Online marketing

Het gebruik van het Internet of andere digitale technologieën om marketing objectieven te behalen.

Opt-in

Opt-in en opt-out zijn termen die aangeven hoeveel controle de burger heeft over het gebruik van zijn gegevens. Opt-in is daarbij het strengst: enkel wie ervoor kiest (‘zich intekent’), zal commerciële boodschappen ontvangen. Zo werken bijvoorbeeld nieuwsbrieven: wie er regelmatig een wil ontvangen moet dat zelf expliciet melden.

Opt-in e-mail

Commerciële e-mail die door de bestemmeling is aanvaard. De gebruiker wordt eerst gevraagd of

hij promotionele e-mail wil ontvangen over bepaalde producten en/of diensten. Pas na bevestiging wordt de e-mail (eventueel op periodieke basis) verstuurd. Op die manier dekt de adverteerder zich in tegen mogelijke spammingklachten.

Opt-out

Bij opt-out wordt gewerkt volgens het principe ‘behoudens tegenbericht’. Het laat adverteerders toe boodschappen te bezorgen zonder voorafgaand signaal van de ontvanger, maar verplicht hen wel zijn of haar gegevens onmiddellijk te schrappen als er om gevraagd wordt.

Page view

Opgevraagde Internetpagina. Het bezoek van een website wordt meestal gemeten in page views, het aantal pagina’s dat ineen bepaalde periode wordt opgevraagd.

Pathway

De volledige beschrijving van de locatie van een bestand op een computer. Een pad ('path' in het engels) is een soort routebeschrijving naar het bestand.

Personalisatie

Trend in Internet om informatie, communicatie en transactie voor één persoon geschikt te maken, op basis van informatie over persoonlijke gewoonten en voorkeuren, verzameld via acties op Internet.

POP

1).= point-of-presence. Een pop is een lokaal Internetknooppunt

(inbelpunt), aangeboden door een Internet access provider. Via een POP kan de gebruiker tegen zonaal telefoontarief gebruik maken van het Internet. 2).= post office protocol. Een Internetprotocol om e-mailberichten te versturen tussen verzenders, de (pop)servers van de Internet access providers en de ontvangers. Het protocol zorgt er m.a.w. Voor dat emailberichten bij de juiste bestemmeling terecht komen.

Pop-ups

Tekst, beeld of advertentie die in een apart scherm wordt geopend. Talrijke sites nemen reclame op in dergelijke vensters.

Pop-up window

Scherm met een keuzelijst, dat verschijnt op de voorgrond van een invoerscherm of een formulier.

Portaalsite

Een portaalsite is een website die door zeer veel Internetgebruikers bij het opstarten van een Internetsessie geraadpleegd wordt. Meestal zijn deze websites ontwikkeld rond een zoekmachine. Om zoveel mogelijk gebruikers te 'lokken' wordt naast het zoeken nog andere functies geïntegreerd, zoals woordenboeken, nieuwsdiensten, teleshoppingservices, enz. Door veel gebruikers aan te trekken kunnen portaalsites dan ook flinke reclamebudgetten aantrekken. Thematische portaalsites worden minIPortals of verti-ports genoemd.

Proxy(server)

Een proxy(server) is een HTTP-computer die vooral door Internet access providers wordt gebruikt. Deze proxy bundelt de aanvragen van

meerdere klanten alvorens ze naar de eigenlijke host te versturen die instaat voor het doorsturen van de aanvraag via nationale en internationale verbindingen. Op die manier kan het aantal connecties naar de host worden beperkt. Proxy's houden ook lokale kopieën bij (in de zogenaamde 'cache') van de door de gebruikers opgevraagde webpagina's. Wanneer een gebruiker via de access provider een website probeert te bereiken, zal de proxyserver eerst nagaan of het document niet reeds in de proxy is opgeslagen, zoniet wordt de site toch opgehaald en zal alsnog een lokale kopie worden gemaakt. De proxyserver zal echter op zeer regelmatige tijdstippen de website zelf raadplegen om na te gaan of het document niet is veranderd. Proxy’s worden gebruikt om het 'surfen' sneller te laten verlopen, maar ze fungeren ook als gateway tussen een intranet en het Internet. De proxy wordt dan vaak gecombineerd met een firewall. Pulldown menu

Menu dat zich ontrolt onder een woord in een menubalk. Syn.Rolmenu

Real time

Directe uitwisseling van informatie, zonder vertraging.

Scrollbar

Balk aan de rand van een venster in het scherm, waarmee met de muis tekst horizontaal of verticaal over het scherm kan worden verschoven.

Scrollen

Het naar boven en onderen verschuiven van tekst via de op- en neerwaartse pijlen van een schuifbalkje (scrollbar) aan de zijkant van een

tekstvenster. Search engine

Zie: Zoekrobot

Search engine ranking

Het oplijsten van hits in functie van hun relevantie. Dit wordt gewoonlijk bepaald door het aantal, de plaats en de frequentie van een term dat in een document wordt gezocht.

Shortcut

Een snellere methode om een taak uit te voeren dan via de gewone weg.

Sitemap

Schematisch overzicht van de opbouw en inhoud van een website.

Smiley

Combinatie van tekens die een emotie symboliseren, bijvoorbeeld :-) voor (glim)lach. Weetjes: De naam Scott Fahlman doet misschien geen belletje rinkelen, maar de onderzoeker bij IBM is wel de man die 20 jaar terug het Internet leerde glimlachen. Begin jaren '80 werd de nood aan dergelijke non-verbale hints immers steeds duidelijker. Syn.: Emoticon, Emotion Icon

Source code

Geheel van programma-instructies in hun oorspronkelijk hogere taal (bijvoorbeeld pascal of c), zoals geschreven door de programmeurs. Het is niet mogelijk een programma aan te passen zonder in het bezit te zijn van de broncode; vandaar dat bij kwesties rond de intellectuele rechten van een programma het bezit van de broncode een belangrijke rol speelt.

Spam(ming)

Massale en herhaalde verzending van ongevraagde - meestal commerciële - berichten.

Spider

Programma dat voor een zoekmachine het Internet afzoekt naar sites en bijbehorende trefwoorden. Syn.: Crawler

Spyware

Wat spam is voor e-mail is spyware voor het web. "Spyware" is software die een PC binnensluipt , activiteiten op het net in de gaten houdt en af en toe reclame in een venstertje op het scherm laat verschijnen. Dit soort software houdt in feite de PC gegijzeld door de Internetverbinding gade te slaan en uit eigen beweging websites op te roepen. Sommige spyware verzamelt daarnaast ook persoonlijke gegevens, zoals een e-mail adres, woonplaats of soms zelf kredietkaartgegevens. Als de software niet kan uitgeroeid worden, zou ze voor het web kunnen doen wat spam voor e-mail heeft gedaan: voor een zodanig grote kwelling zorgen dat het Internet er een stuk minder nuttig door wordt.

Streaming

Techniek waardoor een bestand kan worden gelezen (beeld, audio- of videobestand) zonder te moeten wachten tot het bestand volledig gedownload is. Een plug-in, aan de webbrowser toegevoegd, decomprimeert en leest de gegevens naarmate ze op de computer binnenkomen.

Surfen Taxonomie

Zie: Navigeren

Een taxonomie is een structuur die het mogelijk maakt om content over personen, organisaties, gebeurtenissen en dingen te clusteren in (hiërarchische) groepen om ze gemakkelijk te identificeren, te bestuderen en terug te vinden. Taxonomieën zijn, samen met het definiëren van metadata en integratie, de meest kritische componenten van content management systemen (CMS) en information portals.

Templates

Thumbnail

URL

Opmaakmodel in HTML, bestaande uit HTML-tags met de standaardopmaak van een HTMLdocument. Een HTML-pagina is in deze standaard opmaak te zien door het model in de betreffende pagina aan te roepen. Verkleinde weergave van een grafische afbeelding waarop met de muis kan worden geklikt, waarna de volledige afbeelding van de server wordt opgehaald en op het scherm verschijnt.

= Uniform research locator. Een URL is het adres van een www-pagina op het Internet. Elk www-document heeft een unieke URL. De URL heeft vier delen: in het eerste deel staat het protocol waarmee het document moet worden opgehaald (http, ftp, gopher:, mail:, news, enz.). Het tweede gedeelte (achter de twee schuine strepen) bevat de domain name van de computer waarin de pagina zich bevindt. Het derde deel bevat het lokale directory-pad van het document. Het vierde deel bestaat uit de bestandsnaam van de pagina. Aan de hand van zo'n url kan elke www-pagina - onafhankelijk van de computer waarin ze is opgeslagen -

rechtstreeks worden opgevraagd. Usability

De mate waarin een interactief systeem de gebruiker in staat stelt effectief, efficiënt en comfortabel in een gegeven omgeving zijn taak te voltooien. Kort gezegd de gebruiksvriendelijkheid van websites. Weetjes: Jacobs Nielsen wordt bestempeld als de goeroe van website usability. Toch zijn er kwade tongen die beweren dat zijn eigen website www.useit.com helemaal niet zo gebruiksvriendelijk is, o.a. omwille van de wel heel sobere (onaantrekkelijke) vormgeving… WWW: www.usabilityfirst.com

Usenet

= Users Network Usenet is de verzamelnaam van alle nieuwsgroepen op het Internet. Usenet is naast WWW en e-mail één van de belangrijkste toepassingen van het Internet. De onderwerpen binnen de totale Usenet-gemeenschap zijn zeer divers. Het netwerk bevat meer dan 10.000 verschillende onderwerpen waarover de gebruiker iets kwijt kan. Het verschil tussen het uitwisselen van berichten via Usenet en klassieke e-mail is dat de berichten die via Usenet worden verspreid, openbaar zijn en in principe door iedere Internetgebruiker kunnen worden gelezen.

User interface

Zie: Gebruikersinterface

User testing

Een reeks van methodes om een gebruikersinterface te evalueren door data te verzamelen van gebruikers van het systeem.

Virtual community

= Virtuele gemeenschap. Zie: Community

Virtual community locator

Een zoekmachine waarmee een gebruiker naar bepaalde doelgroepen (in discussiegroepen) kan zoeken op het Internet. WWW: www.liszt.com.

Vortal

= Vertical industry portal Een vortal is een portaalsite die zich - in tegenstelling tot een algemene portaalsite - richt tot een welbepaalde professionele sector.

= Website accessibility initiative WAI (guidelines)

De te volgen richtlijnen bij het bouwen van een website om de toegankelijkheid te vergroten voor mensen met een handicap. WWW: www.w3.org/wai

Wave

Test-tool, alternatieve testmethode. Dit hulpmiddel wijst op elk ontbrekend of foutief altattribuut!

Webbrowser

Zie: Browser

Webcam

= Webcamera Een webcam is een camera die aangesloten is op een webserver en waarmee stilstaande en bewegende beelden kunnen worden verstuurd via het Internet.

Weblog

Een weblog, of blog, is een site in dagboekstijl. De

maker, de weblogger of blogger, plaatst links naar andere webpagina's die hij of zij leuk of interessant vindt. Deze links zijn vaak voorzien van een (kort) stukje commentaar van de weblogger. Een weblog wordt over het algemeen vaak geactualiseerd. De fanatieke bloggers schrijven meerdere malen per dag nieuwe stukjes. De nieuwste berichten komen altijd bovenaan de pagina te staan. Er zijn zo veel soorten weblogs als er webloggers zijn. Eén onderscheid dat vaak gemaakt wordt is dat tussen een persoonlijke weblog en een weblog over één vastomlijnd onderwerp. De persoonlijke weblog gaat vooral over het leven van de weblogger zelf. Hij of zij schrijft over zijn/haar belevenissen en gedachten en voorziet dit van commentaar. Weetjes: - Het gretigst gelezen van alle bloggers is glenn reynolds, een professor in de rechten aan de universiteit van tenessee, die met zijn www.instapundit.com elke dag 105.000 surfers op visite krijgt. - Weblogs hebben een gemiddelde levensduur van 126 dagen. - Ondertussen zijn volgens sommige tellingen meer dan 1,5 miljoen weblogs actief, en hebben marketeers, politici, reclame- en pr mensen de kracht van de blogs ontdekt. - De verzameling van weblogs, WIKIS, … laat zich ook wel “sociale software” noemen. Deze sociale software stelt ondernemingen in staat netwerken tussen medewerkers, klanten en contacten te bouwen.

Webmaster webmanager

De beheerder van een webserver.

Website design

Het proces van vormgeving van de inhoud de

Het proces van vormgeving van de inhoud, de look-and-feel, de structuur, de navigatie en de implementatie van de website. Website design is een jonge en snel veranderende sector. Goede website designers moeten een stevige kennis hebben van het onderwerpen van gebruikersinterface en oog hebben voor de processen die met gebruiksvriendelijkheid gepaard gaan, zoals user testing. Veeleer dan louter vast te houden aan de richtlijnen van gebruiksvriendelijkheid die rap achterhaald raken door de snel veranderende technologie en gebruikersprofielen.

Website maintenance

Steun en ontwikkeling van een website op lange termijn. Dit kan volgende handelingen inhouden: het toevoegen van nieuwe materialen, nieuwe categorieën, aanpassen van de organisatie en navigatie, technische bijstand, nieuwe vormgeving, actualiseren van informatie edm.

Webvertentie Webviewer

Zie: Banner Zie: Browser

Wiki

Wikis vormen, samen met weblogs, de interactieve en publieke kant van het Internet. Wikis vertrekken vanuit dezelfde basisfilosofie als weblogs: het net open maken voor individuele inhoud. Dat kan door het ontwikkelen van webpagina’s die individuele gebruikers toelaten om daar op een eenvoudige manier tekst, foto’s, filmpjes etc. Op te plaatsen. Wikis zijn, nog sterker dan weblogs, gericht op het aanpassen van de inhoud en de structuur van de webpagina zelf. Een wiki pagina kan dus door iedere gebruiker gewijzigd worden. Wikis zorgen ervoor dat iedereen elkaars inhoud kan corrigeren, becommentariëren, aanpassen.

In feite gaat het om een klein stukje software dat op een Internetserver draait en bezoekers een soort gigantisch kladblok voorschotelt. Weetjes: - Ward Cunningham is de geestelijke vader van de Wikis. De term “Wikiwiki” komt uit Hawaï en betekent “snel”. En snel is het zeker, omdat zowel het lezen als het veranderen van de tekst via een standaard web browser verloopt. Zelf omschrijft cunningham wiki als “the simplest online database that could possibly work.” - Ondertussen zijn er Wiki websites over reizen, boeken, steden, schrijvers enz. Een bekend voorbeeld van een uitgebreide wiki is Wikipedia, een encyclopedie samengesteld door de gebruikers ervan. - Artikels, rapporten, verslagen van meetings, lesmateriaal, … alles kan op een wiki als het door de anderen mag worden aangevuld of aangepast. WWW: Http://c2.com/cgi/wiki?wikiwikiweb Http://en.wikipedia.org/wiki/main_page http://c2.com/cgi/wiki?corporatewikis Wysiwyg

= what you see is what you get. Wanneer in desktop publishing het resultaat op het beeldscherm identiek is met de afdruk (het eigenlijke resultaat), spreekt men van wysiwyg: what you see is what you get.

WWW

= World Wide Web Wereldwijde verzameling van sites gebaseerd op

het HyperText Transfer Protocol. Multimedia en hypertext zijn de belangrijkste kenmerken van het world wide web, dat begon als experiment van het CERN. Momenteel is het World Wide Web Consortium (W3C) belast met standaardisering en ontwikkeling van het worldwide web. Zoekrobot

Een zoekrobot is een programma of ‘zoekmachinesite’ om informatie op het Internet te zoeken op trefwoord of op een combinatie van trefwoorden. De gevonden ingangen worden aan de hand van zoekmachinespecifieke criteria getoond: de zoekmachine onderhoudt indexen van trefwoorden en vindplaatsen met behulp van een spider. De bekendste zoekmotoren zijn Google, Alta Vista, Lycos en Yahoo! Syn. Zoekmachine, Search engine