special Door Brede School St. Martinus Zevenaar / LAILA SCHOOTS
Donderdag 23 april 2015
JUUL (11): ”ANNE FRANK IS VOOR MIJ EEN DAPPERE MEID DIE WIST WAT ZE WILDE”
KIDS METRO ANNE Vrijheid is ook Interview met lekker rennen twee ’Annes’ Deze Kids Metro ANNE gaat over de voorstelling ANNE en is gemaakt door leerlingen van de Brede School St. Martinus in Zevenaar. Wat is vrijheid voor hen? PAGINA 2
Rosa da Silva speelt Anne Frank nu een jaar. In juni draagt zij het hoofdrolstokje over aan Sjoukje Hoogma (foto hierboven). Een interview met beiden. PAGINA 3
Interessante rondleidingen
Een aanrader voor iedereen
De basisscholieren uit Zevenaar keken hun ogen uit in het decor van ANNE waarvoor Rob Snoek oude spulletjes zocht. Ook spraken zij ‘kap en grime’. PAGINA 4 EN 6
Vier leerlingen kregen een korte recensieles van Metro en gingen met pen en blocnote naar de voorstelling. „Iedereen zou ANNE moeten zien.” PAGINA 5
& KIDS METRO ANNE
www.metronieuws.nl donderdag 23 april 2015
KIDS METRO ANNE
2 18
De makers van Metro Kids over hun vrijheid en de voorstelling ANNE Even voorstellen: dit zijn de leerlingen en de juf van groep 7 van de Brede School St. Martinus in Zevenaar. Zij reageerden op een oproep van Metro om de mooiste voorpagina te maken over Anne Frank, oorlog en vrijheid en wonnen! Daarom vormen zij de redactie van deze Kids Metro over ANNE. Om ze een beetje te leren kennen vroegen wij ze wat is vrijheid voor jou, wat betekent Anne Frank voor jou en wat vond je het meest indrukwekkend aan de voorstelling?
Hoog bezoek
Koning bij première Koning Willem-Alexander was vorig jaar eregast bij de wereldpremière van theatervoorstelling ANNE. Op 8 mei 2014 ontmoette hij onder meer de cast, de producenten Robin de Levita en Kees Abrahams en de scriptschrijvers Jessica Durlacher en Leon de Winter. Later bezochten ook koningin Máxima en prinses Beatrix de voorstelling in Amsterdam.
Luuk (10)
Marit (10)
Sophie (10)
Nienke (11)
Bram (11)
Vrijheid betekent voor mij: lekker spelen. Indrukwekkend aan ANNE: het laatste verhaal van Otto Frank.
Vrijheid betekent voor mij: dat ik vrij mag zijn en ik kan doen wat ik wil. Indrukwekkend aan ANNE: toen de soldaten binnenkwamen.
Anne Frank betekent voor mij: doorzettingsvermogen en kracht om door te zetten, ook als het moeilijk is. Indrukwekkend aan ANNE: dat al die mensen in één kleine ruimte samen konden leven.
Vrijheid is voor mij: dingen doen waar ik zin in heb, bijvoorbeeld leuke dingen doen met vrienden en familie. Indrukwekkend aan ANNE: de slotscène.
Vrijheid betekent voor mij: overlevende zijn! Indrukwekkend aan ANNE: de boekenkast, hoe ze dat in elkaar hadden gezet.
Niels (11)
Jurjen (10)
Juul (10)
Maud (10)
Fleur (12)
Vrijheid betekent voor mij: dat ik niet in oorlog leef. Indrukwekkend aan ANNE: de inbrekers, dat was een spannend stukje.
Vrijheid betekent voor mij: kleur en rennen naar school. Indrukwekkend aan ANNE: het restaurant en dat je dus aan het begin zag hoe het ook had kunnen zijn.
Anne Frank betekent voor mij: een dappere en spontane meid, die wist wat ze wilde. Dat was beroemd worden met haar boeken en uitspraken. Indrukwekkend aan ANNE: dat Peter en Anne op zolder verliefd zijn, dat was grappig.
Vrijheid betekent voor mij: dat ik heel veel kan doen en niet hoef te schuilen. Indrukwekkend aan ANNE: het Achterhuis; interessant om te zien hoe ze daar leefden.
Vrijheid betekent voor mij: dat ik buiten kan en mag zijn. Als ik dat niet zou kunnen zou ik me niet vrij voelen. Indrukwekkend aan ANNE: toen Anne afscheid moest nemen van haar vader.
Maj (10)
Ellis (10)
Laura (11)
Juf Heidi (36)
Vrijheid betekent voor mij: dat ik zonder gevaar kan spelen. Indrukwekkend aan ANNE: toen mevrouw Van Pels uit het raam wilde springen.
Vrijheid betekent voor mij: veel vrede en gelijke rechten. Indrukwekkend aan ANNE: hoe lang ze het in het Achterhuis vol konden houden.
Vrijheid betekent voor mij: samen ’s avonds gezellig op de bank zitten, buiten spelen, afspreken met vrienden, zeggen wat ik denk en alles doen wanneer ik dat wil en hoe ik dat wil. Indrukwekkend aan ANNE: toen mevrouw Van Pels kiespijn had en ze geluid maakte waardoor ze allemaal ontdekt konden worden.
Vrijheid betekent voor mij: mezelf kunnen zijn zonder achterom te hoeven kijken. Te mogen groeien en te ontwikkelen, samen met mensen om je heen waarvan je houdt. Indrukwekkend aan ANNE: dat vader Otto Frank vertelde dat hij als enige nog in leven was van zijn prachtige gezin en de zaal vervolgens helemaal stil was.
Sjoukje Hoogma
1 jaar ANNE ANNE, de theatervoorstelling over het leven van Anne Frank, is nu een jaar te zien in Theater Amsterdam. Op woensdag 20 mei a.s. wordt dit gevierd met een speciale voorstelling, waarin Sjoukje Hoogma in première gaat en de hoofdrol Anne Frank speelt.
Voorpagina Dit is voorpagina die groep 7 van de Brede School St. Martinus uit Zevenaar maakte. De mensen van ANNE en Metro vonden deze pagina zo mooi, dat de leerlingen deze Kids Metro ANNE mochten maken.
KIDS METRO ANNE
3 19
Anne Frank: Ik zal niet onbetekenend blijven ANNE is een theatervoorstelling over Anne Frank, gespeeld in Theater Amsterdam. Anne Frank zat in de Tweede Wereldoorlog twee jaar ondergedoken in Amsterdam met haar familie. In 1944 werden ze verraden en opgepakt door de Duitsers. Haar dagboek werd in 1947 uitgegeven. Zo beleefde je het verhaal van Anne Frank nog nooit Je ziet Anne en haar familie op het Merwedeplein en onderduiken in het Achterhuis. Het Achterhuis is op ware grootte nagebouwd. Elk meubelstuk,
Cadeau
13 jaar wordt Anne Frank als zij op 12 juni 1942 een roodgeruit dagboek van haar ouders cadeau krijgt. Anne noemt haar dagboek Kitty. Ze beschouwt Kitty als een vriendin waaraan zij al haar geheimen kwijt kan.
elke poster, elk stukje behang is precies zoals het was. Het is net alsof je zelf in het Achterhuis bent, omdat je alles wat er
gebeurt in het huis meemaakt. Zo kende je het verhaal van Anne Frank nog niet In 1947 liet haar vader, Otto Frank, delen uit haar dagboek weg. Delen waarin je merkt dat ze een 13-jarige puber was. Die delen mochten we nu wel gebruiken en spelen een grote rol. We zien een meisje dat ruzie maakt met haar moeder. Een meisje met grote verlangens. Een meisje met een enorm schrijftalent. Je wordt letterlijk meegenomen in haar dromen. Hierdoor voel je nog meer hoe eenzaam de opslui-
De kleine journalisten in de kleedkamer van Rosa da Silva en Sjoukje Hoogma (rechts).
ting haar maakt. Hierdoor komt de realiteit nog harder binnen. Haar betovering en haar lot blijven je nog lang achtervolgen… Juist 70 jaar later 70 jaar geleden schreef Anne Frank in haar dagboek: ,,Ik zal niet onbetekenend blijven…”. Ze is niet onbetekenend gebleven. En dat willen we zo houden. Want nog steeds worden mensen onderdrukt. Juist daarom vertellen we het verhaal van Anne Frank door. Juist daarom staan we stil bij onze vrijheid. T H E A T E R A M S T E R DA M
/ FEMMY WEIJS
‘Als Anne Frank soms verdrietig is, zijn jullie het zelf dan ook?’ De Annes. Rosa da Silva speelt nu een jaar lang Anne Frank, Sjoukje Hoogma volgt haar vanaf mei op. Een interview met (en een handtekening van) de hoofdrolspeelsters. Bij een interview met de hoofdrolspeelsters hoort natuurlijk een gewichtige plek. Dus mochten de leerlingen uit Zevenaar plaatsnemen in de kleedkamer. Het ziet er vrolijk uit. Aan de spiegel hangt een foto van Rosa de Silva (28) met ZKH koning Willem-Alexander, eregast tijdens de wereldpremière op 8 mei vorig jaar.
Voel je je iemand anders als je acteert? Rosa: Ik voel me wel Anne als ik aan het spelen ben, maar ik ben natuurlijk Rosa. Maar ik ben er zo veel mee bezig dat ik aan Anne denk, dan doe en praat ik anders. Dat laatste komt omdat Anne jonger is dan ik. Hoe is het om Anne Frank te spelen? Sjoukje: Heel bijzonder. Je kunt ook alle kanten met haar op, van superboos tot superblij. Rosa: Ja, dat vind ik ook. Het is zó’n mooie rol. Anne heeft zo mooi opgeschreven wat ze dacht en voelde. Ben je écht verdrietig als Anne verdrietig is? Sjoukje: Een beetje wel, maar
ik probeer het vooral goed te spelen. Het hangt er vanaf hoe ik me die dag voel. Soms stap ik niet zo vrolijk uit bed, dit gebruik ik dan in de voorstelling. Rosa: Soms. Je kunt niet elke dag helemaal verdrietig zijn, anders word ik als Rosa overdag ook verdrietig. Dat is te zwaar. Maar het is toneelspelen, dus je mag doen alsof. Hoe lang duurt het voor je een tekst uit je hoofd kent? Rosa: De regisseur wilde niet dat we de teksten voor de repetities uit ons hoofd kenden, want dan ga je het een beetje nep spelen en is veranderen moeilijk. De repetities duurden maar zeven weken, dus… Sjoukje: Dus moest het supersnel.
Rosa: Dit was het script, dik hè? Sjoukje: Ik heb de verkeerde tekst tijdens de show wel eens ingezet. Dan los je dat zo snel mogelijk op, zodat het publiek het niet merkt. Je moet ook niet te hard nadenken, net als bij een spreekbeurt. Gaat er wel vaker iets mis? Sjoukje: Ik ben een paar keer van de trap gevallen. Nee, het publiek moest niet lachen. Natuurlijk ging ik door, met een blauwe plek. Anne Frank kon in het dagelijks leven ook vallen, toch? Rosa: Ik heb een keer een zweepslag opgelopen en heb met veel pijn de show afgemaakt. Je denkt alleen maar ‘doorgaan’ door de adrenaline, behalve als je je been breekt natuurlijk. En mijn
Bijzonder
‘Het is zó’n mooie rol. Anne heeft zo mooi opgeschreven wat ze dacht en voelde.’ Ros a d a Sil va is er trots op dat ze Anne Frank een jaar lang mocht spelen.
schoenen lagen een keer klaar toen Sjoukje speelde. Ik heb maar schoenmaat 36, haha. De leerlingen: Eéééééééécht? Hebben jullie bijgeloof zodat ANNE beter gaat? Rosa: Ik moet strekoefeningen doen, zodat ik nooit meer
een zweepslag krijg. Ik doe ook altijd een schietgebedje en denk even aan Hans Klok, zodat ik zijn ‘magic’ krijg. Sjoukje: Ik ga een paar minuutjes helemaal alleen zitten en warm me ook als ik denk dat mijn lichaam er nog niet klaar voor is. Hoe was het om ZKH koning Willem-Alexander te onmoeten? Rosa: Spannend maar zó cool! Ik kende hem alleen van tv, maar hij was heel rustig en aardig. Ik pakte de arm van de koning vast en dacht opeens ‘oeps, mag dat eigenlijk wel?’ Toen zei ik sorry en zei de koning ‘ik weet niet hoe ik het thuis moet uitleggen, maar dat is voor latere zorg’. Ik kijk nog steeds elke dag naar deze foto.
www.metronieuws.nl donderdag 23 april 2015
KIDS METRO ANNE
4 20
Natuurlijk mocht een van de leerlingen, Laura in dit geval, een pruik bij Esma passen. / FEMMY WEIJS
ANNE-pruiken behandelen alsof het je eigen haar is Backstage. Pruiken die met crèmespoeling behandeld worden en kostuums die je mee terug in de tijd nemen. De leerlingen namen een kijkje achter de schermen bij de kleding, kap en grime van de voorstelling. Ouderwetse pakken, jurken en hoeden: de ruimte waar de kostuums uit ANNE worden bewaard, ademt de jaren veertig.
Niet zo vreemd, want alle driehonderd (!) kledingstukken komen uit die periode en zijn geinspireerd op oude foto’s die als collage aan de muur hangen. „Maar hoe weet je dan welke kleuren jullie moeten gebruiken? De foto’s zijn in zwartwit”, merkt leerling Laura op. „We hebben heel goed gekeken naar de mode uit die tijd. Dan weet je automatisch welke kleuren veel werden gedragen, net zoals er bepaalde kleuren zijn die we nu vaak dragen”, aldus Nathalie Alink. Nathalie is Hoofd Kleding en ziet erop toe dat alle kostuums in orde zijn als de voorstelling begint. Maar ook tijdens de voorstelling
staat haar team stand-by. „Een aantal acteurs moet zich achter het toneel omkleden en wij helpen daarbij.” Soms gaat dat razendsnel. „Ik denk dat de snelste omkleedsessie met Rosa da Silva is. Aan het einde van de voorstelling vertrekt Anne uit het achterhuis en krijgt ze een andere outfit aan. Daar hebben we gemiddeld zo’n anderhalve minuut de tijd voor.” Lachend: „En dat is soms best stressen.” In de ruimte ernaast wachten ruim veertig pruiken die naast elkaar staan uitgestald. „Niet allemaal voor één voorstelling hoor”, vertelt Esma Harrachi, Hoofd Kap en Grime. „Sommige actrices hebben
twee pruiken, voor als er een stuk gaat. Maar het komt ook wel eens voor dat er iemand ziek is en een andere acteur de rol overneemt. Die vervanger moet ook een pruik op. Iedereen heeft een eigen exemplaar.” Alle haarstukken worden dan ook goed behandeld: ze krijgen regelmatig een wasbeurt en worden zelfs ingesmeerd met crèmespoeling om pluizen tegen te gaan. „De pruiken zijn gemaakt van echt haar, dus je moet het behandelen alsof het je eigen haar is.” De klas is benieuwd welke pruik Esma het leukst vindt om te kappen. „Dat is toch mevrouw van Pels. Haar haren zit-
Eén voor één
2 uur duurt het om een snor van echt haar te maken. ,,Eerst worden alle haren één voor één in een stukje tule geknoopt. Vervolgens draai je er, met behulp van satéprikkers, een permanentje in. Tot slot knip je het overtollige haar af.
ten na de voorstelling altijd in de war. Je moet het kapsel echt uit elkaar halen en vervolgens opnieuw kappen.” En dan mag er natúúrlijk een pruik gepast worden. Hoewel er meer gegadigden zijn, is
Laura de gelukkige. Zij krijgt het kapsel van Piene, het vriendinnetje van Anne. In een paar seconden verandert haar donkerblonde, steile haar in een rode bos krullen, tot grote hilariteit van haar klasgenoten. Zelf blijft ze er nuchter onder: „Ik zit bij een dansgarde en bij sommige dansen draag ik ook een pruik. Al kriebelt deze een stuk minder dan degene die ik gewend ben.” Het loopt tegen vieren als Esma de leerlingen - die inmiddels een rode blos op hun wangen hebben - uitzwaait. Voor haarzelf begint de werkdag dan pas. Er moeten immers nog zo’n veertig pruiken gekapt worden.
Lieve Kitty… quotes uit dagboek van Anne „Ik geloof dat ik het voorjaar in me voel, ik voel het lenteontwaken, ik voel het in m’n lichaam en in m’n ziel. Ik moet me in bedwang houden om gewoon te doen, ik ben totaal in de war, weet niet wat te lezen, wat te schrijven, wat te doen, weet alleen, dat ik verlang...” 12 FEBRUARI 1944 „Ik zou heel graag een jaar naar Parijs en een jaar naar Londen gaan om de taal te leren en kunstgeschiedenis te studeren.” 8 MEI 1944
Achterhuis
‘De oorlog stoort zich toch niet aan onze ruzies, vrijheids- en vluchtneigingen en daarom moeten wij proberen het beste van ons verblijf te maken.’ A nne Fra nk 15 januari 1944
„Probeer ook eens als je alleen en ongelukkig of verdrietig
bent op de vliering bij zulk mooi weer naar buiten te kijken. Niet naar de huizen en de daken, maar naar de hemel. Zolang je onbevreesd de hemel aan kunt kijken, zo lang weet je dat je zuiver van binnen bent en dat je toch weer gelukkig zult worden.” 23 FEBRUARI 1944
„Vrouwen zijn veel dapperder, veel moediger dan soldaten, die strijden en pijn doormaken voor het voortbestaan der mensheid, dan de vele vrijheidshelden met hun grote mond!” 13 JUNI 1944
„Ik ben jong en bezit nog vele verborgen eigenschappen, ik ben jong en sterk en beleef dat grote avontuur, ik zit er nog middenin en kan niet de hele dag klagen, omdat ik me niet amuseren kan! Ik heb veel meegekregen, een gelukkige natuur, veel vrolijkheid en kracht. Elke dag voel ik hoe m’n innerlijk groeit, hoe de bevrijding nadert, hoe mooi de natuur is, hoe goed de mensen in m’n omgeving, hoe interessant en amusant dit avontuur! Waarom zou ik dan wanhopig zijn?” 3 MEI 1944
Scènefoto van Anne aan haar dagboekbureau. / KURT VAN DER ELST
KIDS METRO ANNE
Onderduiken is niet leuk, maar toch hadden ze nog pret DOOR NIENKE Anne Frank woonde in een Amsterdamse bovenwoning. Toen ze 13 jaar werd kreeg ze voor haar verjaardag een dagboek. Die noemde ze Kitty. Een paar dagen later viel er een Duitser bij Anne binnen met een brief voor Margot om te werken in Duitsland. De familie Frank was al lang van plan om onder te duiken. Ondanks dat onderduiken
niet leuk is, hadden de onderduikers toch nog pret. Voor Anne helemaal, want die werd verliefd op Peter. Maandag 4 augustus 1944 werden de onderduikers opgepakt. Eerst werden ze naar Westerbork gebracht. Ze kregen op het laatst te horen dat er nog een trein naar Auschwitz zou gaan. In die trein zaten ze met z’n allen. In Auschwitz probeerden Margot, Anne en Edith
nog bij elkaar te blijven tot het einde, maar dat lukte niet. Margot en Anne gingen naar Bergen Belsen. Daar was geen eten. Anne en Margot kregen tyfus en overleefden de oorlog niet. Niemand van de onderduikers overleefde de oorlog, alleen vader Otto Frank. Dankzij Jan en Miep Gies is het dagboek bewaard gebleven. Ik vond ANNE heel indrukwekkend.
Anne Frank betekent doorzetten voor mij DOOR SOPHIE Het was ongelooflijk dat een meisje van 13 jaar de oorlog zo moest meemaken. Je kunt je dat gewoon niet voorstellen. Alles bij dit theaterstuk is goed geregeld en zó goed verteld. ANNE is niet alleen mooi verteld, maar ook gespeeld en uitgebeeld. Het decor spat er echt vanaf, zo’n mooi decor heb ik nog nooit gezien. Toen de vader van Anne aan het einde
naar voren kwam om het slot van het verhaal te vertellen, keken alle mensen in de zaal met de ogen wijd open. Anne Frank liet zien dat je moet doorzetten, ook al weet je niet of je nog wel een toekomst hebt. Anne Frank droomde over haar toekomst na de oorlog, over hoop hebben en fantasieën. Doorzetten, dat betekent Anne Frank voor mij. En ik hoop ook voor heel veel anderen.
5 21
Een minuutje
‘Reflectie is altijd goed’ Actrice Angela Schijf, onder meer bekend van de tv-serie Flikken Maastricht, bezocht de voorstelling ANNE. Waarom ging je kijken? Ik ging met mijn dochter Bloem van 10 en de moeder van een van mijn vriendinnen. Bloem is enorm geïnteresseerd in Anne Frank en leest het dagboek. En? Bloem kijkt altijd heel gericht en rustig naar dingen en zat nu met open mond. We waren met drie generaties en hebben allemaal op onze eigen manier genoten, als je dat woord bij deze voorstelling mag gebruiken. Het is knap dat je het gevoel van mensen die op een paar vierkante meter moeten samenleven neer kunt zetten in zo’n groot theater. Het was dus een goede beslissing om te gaan… Zeker. Af en toe de tijd nemen voor reflectie is altijd goed. Anne Frank is iets van lang geleden, maar oorlog is nu nog steeds dichtbij. Deze voorstelling lokt gesprekken uit. Het is goed dat je het er met je kinderen over kunt hebben.
Scènebeeld. De familie Frank met vlnr vader Otto, Anne, Margot en moeder Edith.
/ KURT VAN DER ELST
Vier recensenten (11): ANNE is een aanrader! Metro stuurt normaal ervaren journalisten op pad voor een recensie van een theaterstuk, film of concert. Maar voor deze speciale editie mochten vier uiterst jonge journalisten in de dop afreizen naar ANNE om de theatervoorstelling te beoordelen. Sophie, Maj, Nienke en Niels schreven voor het eerst in hun leven een officieel gepubliceerde krantenrecensie.
Mensen zetten in de oorlog hun eigen leven op het spel
Ik raad iedereen aan om naar ANNE te gaan
DOOR MAJ
DOOR NIELS
ANNE is een mooie voorstelling met een mooi verhaal erin verwerkt. Het begint in een restaurant. Daar zit een uitgever die het dagboek wil lezen, maar het moet eerst voorgelezen worden. Op Annes 13e verjaardag krijgt ze een dagboek en hoort dat Margot (de zus van Anne Frank) moet onderduiken omdat ze naar een kamp moet. Margot wil niet weg die avond, want dan is ze alleen in het Achterhuis. Dan begint het verhaal in het Achterhuis. Miep Gies en Jan Gies hielpen Anne en haar familie, maar ook de familie Van Pels in een moeilijke tijd. Ze zetten hun eigen leven hiervoor op het spel. Als Anne Peter van Pels helpt met Franse les krijgt ze vlinders in haar buik, maar vader Otto vindt dat niet goed. Mevrouw Van Pels heeft in het huis, net zoals de anderen, soms een moeilijke tijd. Ze is het zat om in dat kleine huisje geen kik te mogen geven. Ook tandarts Pfeffer komt inwonen en moet bij Anne op de kamer slapen. Margot slaapt vanaf die tijd bij Edith (moeder) en Otto (vader). Dat vindt Anne oneerlijk, ze weet niet waarom Margot bij vader mag en Anne niet. Ik vond het een grote belevenis. Dat je dit als kind kunt meemaken. Ook raad ik het aan om er naartoe te gaan.
Groep 7 van de BredeSchool St. Martinus heeft een prijs gewonnen. Ze mochten naar een theatervoorstelling over het leven van Anne Frank in Amsterdam. We moesten in de zaal zitten en kregen een hele mooie voorstelling te zien. Er was een heel mooi en groot decor. Anne zit in een Frans restaurant, daar droomde ze over. Ze komt een uitgever tegen. De uitgever wil het hele verhaal van Anne Frank horen. Anne was jarig. Ze werd 13 jaar. Ze kreeg een cadeautje van haar vader, waar ze al heel lang zat op te wachten: een dagboek. Anne was er heel blij mee. Elke doordeweekse dag ging om 9 uur ging het kantoor in het voorhuis open. Het Achterhuis zat erachter. Beide families moesten muisstil zijn. Het was ‘s avonds toen in één keer de deur werd ingetrapt. Otto Frank keek door het kleinste gaatje en zag twee inbrekers met een zaklamp. Toen kwamen er Duitsers binnen en wilden zij de joodse families meenemen. De familie moest in een trein en werden naar Auschwitz en Bergen-Belsen vervoerd. Alleen Otto Frank overleefde het, Anne en Margot stierven. Daarna eindigde Otto Frank met een zielig, maar ook ontroerend einde. Ik vond het een hele mooie voorstelling, zeker een aanrader om er naartoe te gaan.
Scènebeeld: Anne Frank met het dagboek dat zij voor haar verjaardag kreeg. / KURT VAN DER ELST
Angela Schijf.
/ BRUNOPRESS
Recensies
Wat vond de pers van ANNE? Veel journalisten uit binnen- en buitenland kwamen naar Theater Amsterdam om ANNE te zien en gingen, zo bleek uit hun recensies, enthousiast naar huis. Een aantal quotes: ’Toekomstige toneelklassieker’ Die Zeit
’Geniaal bewerkt minidrama’ Frankfurter Allgemeine Zeitung
’Uitzonderlijk theaterstuk brengt de geheime wereld van Anne Frank tot leven’ CNN
’Verbluffend geslaagde geschiedenisles’ Der Spiegel
’Visueel spektakel, uitstekende balans’ De Telegraaf
’ANNE houdt herinnering levend voor de volgende generatie’ The New York Times
’Anne Frank herleeft in Amsterdam’ El País
’Monumentale weergave’ Le Monde
’Overweldigend, virtuoos’ Algemeen Dagblad
’Weergaloos mooie beelden’ Volkskrant
www.metronieuws.nl donderdag 23 april 2015
3 vragen aan
Robin de Levita.
Het maken van ANNE was een eer Robin de Levita is de producent van de voorstelling ANNE. De leerlingen van deze Kids Metro ANNE stelden De Levita drie prangende vragen.
1
KIDS METRO ANNE
6 22
In prachtig decor van ANNE ruikt het zelfs naar vroeger Open monden. Ze mochten door het levensechte decor van de theatervoorstelling ANNE lopen. En dat vonden de leerlingen van de Brede School St. Martinus uit Zevenaar wel érg bijzonder. „Dit is een plek waar normaal niemand komt hè? Dat jullie hier nu mogen kijken, is te gek.” Het groepje kinderen dat een rondleiding krijgt door het decor van de theatervoorstelling ANNE, is er stil van. Een paar weken geleden keken ze nog vanuit de zaal naar de voorstelling, nu staan ze zélf op het podium. „Het ruikt hier zelfs een beetje naar vroeger”, zegt één van hen. Rob Snoek, die de rondleiding geeft, is als rekwisiteur en vormgever verant-
woordelijk voor alle spullen en de inrichting van het decor. „Van Nederland, België, Duitsland tot aan Parijs: overal ben ik geweest om spullen te zoeken voor ANNE. Die vond ik in antiekzaken, loodsen, rommelmarkten en kringloopwinkels.” Leerling Nienke vraagt zich af of Rob ook wel eens iets op Marktplaats koopt. „Bijna niet”, vertelt hij. „Ik moet spullen ruiken, er echt een gevoel bij hebben. In een winkel kan ik alles aanraken, terwijl ik op Marktplaats naar een plaatje moet kijken. Stel dat ik online een lamp zie, dan weet ik niet of dat dé lamp is die ik nodig heb. Als dat niet zo blijkt te zijn, ben ik voor niets naar die plek afgereisd. Liever ga ik met mijn bus op pad om vervolgens van alles te vinden.” En dat is veel: kastjes, zilver, bedden en lampen, aan alles is gedacht. „Hoeveel heeft dat allemaal wel niet gekost? En heb jij dat betaald?”, vraagt één van de leerlingen. Rob lacht en legt uit
Twee grote trailers vol
Bureau aan de verkeerde kant Na het verzamelen én opknappen van alle spullen waren er twee grote trailers nodig om alles naar het theater te kunnen vervoeren. Het liefst had Rob gezien dat Annes bureautje in het achterhuis op een andere plek stond. „In het echte Achterhuis staat de tafel aan de lange kant van de muur, maar als we dat tijdens de voorstelling ook doen, kijkt het publiek naar Annes rug. Ik dat hij geld heeft gekregen om alles te kunnen kopen. Naast bestaande spullen heeft hij daarnaast nog een aantal attributen speciaal voor de voorstelling laten maken, zoals het bureau waar Anne aan zat toen
heb er urenlang over gediscussieerd met de regisseur, maar begrijp de keuze natuurlijk wel.” In totaal bevat het decor 5 kilometer aan elektriciteitssnoeren en kabels. Prangende vraag van de klas tijdens de rondleiding: is de kip die Anne in de Parijse brasserie eet, echt? Het antwoord is nee. De kip is van plastic en heeft aan de achterkant een gat, waar stukjes fruit in worden gedaan. „Anne eet dus wel echt, alleen geen kip”, aldus Rob. ze nog op het Merwedeplein in Amsterdam woonde. „Aan dit bureau begint de voorstelling. Ik heb het aan de hand van foto’s laten namaken, het is een zuivere kopie van het origineel. Voor mij is dit één van de
eyecatchers.” In het kantoor van Otto Frank stuiven de kinderen naar de zwarte telefoon met draaischijf. „Belden mensen hier echt mee? Maar hoe werkt dat dan?”, vraagt Jurjen. Een paar medeleerlingen schieten hem te hulp en roepen hun – mobiele – nummer voor uitleg. Ook in alle andere ruimtes wordt er verwonderd naar de oude apparatuur gekeken. Het spreekt voor zich dat het half uur voorbij vliegt. En hoewel er eigenlijk geen tijd meer is, neemt Rob de klas tóch nog even mee naar de boekenkast die toegang geeft tot het achterhuis. Tot groot genoegen van Laura. „Gelukkig kan ik goed tijdrekken”, lacht ze. Na afloop is de groep het er unaniem over eens: de rondleiding was ‘hartstikke gaaf’ en het decor ‘supermooi’. Ook juf Heidi is onder de indruk. „Normaal zijn ze nooit zo rustig. Ik denk dat ze het er morgen nog over zullen hebben. Hoe vaak maak je zo’n rondleiding nou mee?”
Hoe bent u op het idee gekomen om dit werk als producent te gaan doen? Het idee kwam niet van mij. Het Anne Frank Fonds in Basel heeft mij benaderd om voor een jonge generatie een voorstelling te maken, gebaseerd op al haar originele dagboeken. Het fonds is opgericht door Otto Frank, de vader van Anne, met als doel dit verhaal door te vertellen. Het was voor het eerst in 55 jaar dat er een nieuw theaterstuk gemaakt mocht worden met gebruik van haar eigen woorden uit al haar dagboeken. Een hele eer!
2
Stond u vroeger zelf graag op het toneel, of bezocht u graag het theater? Ik kom wel uit een acteursfamilie, maar ik heb nooit zelf op het toneel willen staan. Op school was ik lui. Ik heb eerst in het nachtleven gewerkt, werd DJ en wilde drummer worden. Na mijn schooltijd ben ik hard gaan werken bij de televisie. Mijn eerste productie was de André van Duin Revue.
3
Er zal wel veel vergaderd zijn om dit allemaal te regelen... Hoe vaak werd er vergaderd voordat alles was bedacht en afgesproken? Normaal duurt een project als dit 1 á 2 jaar, vanaf het moment dat het script af is tot dat het publiek komt. Naarmate de première dichterbij komt, wordt het steeds drukker. Je begint met een klein groepje van 10 man en eindigt met 200 mensen tegelijk. Je vergadert elke dag in verschillende groepjes. Inhoudelijk, financieel, technisch, juridisch, etcetera. Dit project is in 1 jaar tijd gerealiseerd, wat heel snel is voor zo’n productie. Vooral het decor was extreem ingewikkeld. Er werkten bijvoorbeeld alleen al 7 bedrijven uit 4 landen aan de staalconstructies.
Rob Snoek met de leerlingen in het decor, de woonkamer van de familie Frank aan het Merwedeplein.
/ FEMMY WEIJS
Voorstelling ANNE in cijfers 1 8
13
351
1101
150 102
6629
4200
20
scène staat Anne Frank niet op het toneel.
seconde duurt de kortste scène, die van de bakker. Voor deze rol is er toch een understudy.
keer is Anne aan het woord. In totaal zegt zij 5779 woorden. woorden weet actrice Denise Rebergen uit haar hoofd (42 procent van het script). Zij speelt Jacqueline, maar is ook understudy Anne en Margot. Het decor van de theatervoorstelling ANNE. / BAS ARPS
300
voorstellingen zijn gespeeld sinds 1 mei
2014. augustus 2013 ging de eerste paal van Theater Amsterdam de grond in; 6 maanden later, in februari 2014, werd het theater opgeleverd.
toeschouwers per voorstelling kunnen naar ANNE kijken. vierkante meter meet de theaterhal die 15 meter hoog is.
300
parkeerplaatsen heeft het terrein naast Theater Amsterdam.
7
talen worden gebruikt in het vertaalsysteem: Engels, Duits, Frans, Spaans, Italiaans, Portugees en Russisch. zitplaatsen telt het theaterrestaurant.
is de afslag die je richting het theater moet nemen vanaf de Ring A10.
minuten doe je er over als je op de fiets vanaf het Centraal Station richting ANNE gaat.
KIDS METRO ANNE
7 23
Verhaal Anne is juist nu actueel Carolien Overgaauw en Teunkie van der Sluijs met de leerlingen in de ‘huiskamer’ van de cast en crew.
Interview. ANNE bestaat natuurlijk niet alleen uit acteurs, maar ook veel mensen achter de schermen. Een interview met Carolien en Teunkie. Zijn weten heel veel van de productie. Carolien Overgaauw is uitvoerend producente, zeg maar de baas van de dag. Teunkie van der Sluijs is, zoals dat zo mooi heet, resident director. Hij zorgt er voor dat de voorstelling artistiek op niveau blijft en regisseert de understudy’s en de vervangingscast. Carolien en Teunkie ontvangen de jonge journalistjes in de huiskamer van de cast en creatives, zoals de acteurs en de mensen achter de schermen worden genoemd. Er
Colofon
staan lekkere banken, een tafeltennistafel en er is ook een keuken om samen te kunnen eten. Hoeveel acteurs zijn er? Teunkie: Het zijn er 22 en ze spelen 40 rollen. Niet elke rol is dus een verschillend persoon. Er zijn zelfs twee jongens van de techniek die even een soldaat spelen, die krijgen dan een Duits uniform om aan te trekken. Carolien: De voorstelling moet elke dag hetzelfde zijn, iedere dag opnieuw. Daarom kennen de acteurs verschillende rollen, voor als er bijvoorbeeld iemand ziek is. Hoeveel kost het als je zoiets als ANNE maakt? Carolien: Ik kan het niet precies zeggen, maar wel heel veel geld. Er is natuurlijk speciaal een theater gebouwd. Maar ook de acteurs, de mensen achter de schermen en de bedenkers moeten natuurlijk worden betaald. Er is iemand
/ FEMMY WEIJS
Wanneer begonnen jullie? Carolien: Ik zelf al een jaar voordat de wereldpremière was. Teunkie: Het repeteren was bijna drie maanden van tevoren op een plek waar het décor met steigers was nagebouwd.
Anne. Dat fonds wilde dat Anne haar verhaal opnieuw verteld zou worden voor de mensen van nu. Carolien: Toen is Robin de Levita als theaterproducent gevraagd omdat hij veel grote producties, waaronder Soldaat van Oranje heeft gemaakt. Robin wilde ANNE heel graag maken omdat het zo’n belangrijk verhaal is om te blijven vertellen. Juist ook aan jullie als jongere generatie die de oorlog niet zelf heeft meegemaakt.
Joods was. Over discriminatie en dat is er ook nu. Het moet verteld worden, zodat je je realiseert: ‘dit is niet de bedoeling, we hadden van het verleden geleerd moeten hebben’. Teunkie: De vader van Anne heeft er lang over nagedacht of hij wel wilde dat andere mensen het dagboek zouden lezen. Maar omdat Anne droomde over schrijven en over filmsterren moet ze het uitbrengen van het dagboek wel fantastisch hebben gevonden.
Hoe kun je hieraan meedoen? Teunkie: Door auditie te doen. Iedereen moest een stukje van een rol spelen. Carolien: Heel veel meisjes wilden natuurlijk Anne Frank spelen, maar er is maar een de gelukkige. Wie bedacht het idee? Teunkie: Het oorspronkelijke idee komt van het Anne Frank Fonds in Basel dat is opgericht door Otto Frank, de vader van
Waarom is het zo belangrijk? Carolien: Anne haar dagboek is het meest gelezen boek ter wereld. Als ik er zelf naar kijk dan is het een verhaal van een Joods meisje in de Tweede Wereldoorlog, maar het gaat eigenlijk ook over gebeurtenissen die je nu nog steeds ziet. Er zijn nog steeds oorlogen in de wereld. En het gaat ook over anders dan anderen zijn, zoals bij Anne omdat ze
Wilde mevrouw Van Pels echt uit het raam van het Achterhuis springen of hebben jullie dat erbij verzonnen? Carolien: Dat was echt, want ze had momenten dat ze een beetje gek werd. Als je twee jaar in één huis opgesloten zit, dan zijn er momenten dat je denkt: ik wil hier weg! Dat kan ik me heel goed voorstellen. Teunkie: Alles wat je in de voorstelling ziet heeft Anne
die muziek heeft opgenomen met een orkest en ga zo maar door. Het was een hele klus, maar het is mooi geworden toch? De leerlingen: Ja!
beschreven. Naast het décor zie je ook steeds de oorspronkelijke pagina’s van het dagboek. Natuurlijk pas je dingen een beetje aan zodat de volgorde logisch wordt en de scenes niet al te lang duren. Wat gebeurt er met het theater als ANNE ooit stopt? Carolien: Er kunnen natuurlijk veel meer voorstellingen in Theater Amsterdam worden gespeeld. Welke voorstelling dat gaat worden, zijn we nu aan het bedenken, maar voorlopig speelt ANNE. Wordt er hier veel getafeltennist? Teunkie: Nou en of! Carolien: Er werken hier veel mensen, er wil altijd wel iemand een potje pingpongen. Teunkie: Weten jullie wie het fanatiekst zijn? De leerlingen: Nee, wie? Teunkie: Meneer en mevrouw Van Pels. De leerlingen: Hahahahahahahahahahahaha.
EXCLUSIEF VOOR METRO-LEZERS: KANTIE* 50% VOORDEEL OP EEN KINDERTICKET IN DE MEIVA
Aan deze Kids Metro ANNE werkten mee: Imagine Nation / Theater Amsterdam Metro / TMG Landelijke Media BV Erik Jonk Mirthe Diemel Femmy Weijs Daan van Duijnhoven Eefje Savelkoul Robert van Brandwijk Speciale dank aan: Kees Abrahams Robin de Levita en alle geïnterviewden.
tickets al vanaf € 20,theateramsterdam.nl * Voordeel is uitsluitend online boekbaar via de website o.v.v. promotiecode METRO. Geldig voor voorstellingen t/m 10 mei 2015. Wijzigingen voorbehouden.
www.metronieuws.nl donderdag 23 april 2015
KIDS METRO ANNE
8 24
Hard aan het werk voor de Kids Metro ANNE Dertien leerlingen en juf Heidi hebben hard en goed gewerkt aan deze Kids Metro ANNE. Zij gingen vanuit Zevenaar in Gelderland op een zondagmiddag naar de voorstelling van ANNE. Kinderen schreven recensies op school en een hele donderdag lang waren zij nogmaals in Theater Amsterdam voor interviews en rondleidingen. Hier zie je daarom ‘the making of’. FOTO’S: EEFJE SAVELKOUL
Het begon allemaal met een oproep aan alle basisscholen van Nederland: maak een Metro -voorpagina over ANNE en 70 jaar vrijheid. Robert van Brandwijk (hoofdredactie Metro, links) en Robin de Levita (producent ANNE) vonden deze de mooiste.
Donderdag 9 april kwamen de leerlingen van de Brede School St. Martinus uit Zevenaar naar Theater Amsterdam. Daar werden zij door Rosa da Silva en Sjoukje Hoogma (zij spelen Anne Frank) ontvangen met een perspas en limonade.
Voor de groepsfoto en -film poseerderen de kinderen bij de gele ANNE-letters. De cameraman, werkend bij de theatervoorstelling, en fotograaf Femmy Weijs van Metro zagen de leerlingen op een professionele manier poseren.
Voor de verschillende krantenpagina’s werden de groepen gesplits. Rob Snoek is rekwisiteur van de show en nam de jonge journalisten letterlijk mee het decor in om te laten zien wat voor spullen hij allemaal bij elkaar heeft verzameld.
Andere kinderen van groep 7 hadden zich goed voorbereid, want zij moesten interviewen. In de kleedkamer van Rosa de Silva en Sjoukje Hoogma vuurden zij vragen af op de twee hoofdrolspeelsters.
Een van die hoofdrolspeelsters is dus Rosa da Silva, die bijna een jaar lang Anne Frank speelt. Zij is al vaak op televisie geweest om over haar mooie rol te vertellen en had dus heel wat handtekeningen uit te delen.
Een tweede interview gebeurde vanaf een lekkere bank met mensen van de productie. Carolien Overgaauw en Teunkie van der Sluijs (zie onder) vertelden interessante verhalen over hoe het er achter de schermen van ANNE aan toe gaat.
Coördinator van Kids Metro ANNE, Erik Jonk van Metro, slurpt aan een bakje koffie. Samen met een leerkracht van de school uit Zevenaar kijkt hij toe of de leerlingen aan hun werk toekomen en hoe dat allemaal verloopt. Enkele leerlingen mochten backstage kijken bij de dames van kap en grime. Natuurlijk mocht er even een pruik worden gepast en die bleek niet zo te kriebelen als de kinderen kennen van andere pruiken. Mochten ze ooit acteur willen worden: van haar weten ze nu alles.
Producent:
In samenwerking met:
Esma Harrachi (Hoofd Kap en Grime) en Nathalie Alink (Hoofd Kleding) vertelden van alles. Hoeveel pruiken een acteur heeft, hoe lang het duurt om een snor van echt haar te maken en hoe snel je je in de voorstelling ANNE soms moet omkleden.
Educatief partner:
Maatschappelijk partner:
