Instituut Haenen -van der Hout Stichting voor Schrijf Pedagogische Hulp
SPH-Nieuwsbrief Juni 2010 nr. 2
2
Inhoud Van het bestuur Bestuurswijziging Van de redactie Terugblik op de jaarlijkse studiedag Voorstellen cursusleidsters Cursist vooronderzoek Pengreep Een paar leuke ideeën Geweldloze communicatie Berichtje uit Canada Golven Kinderfysiotherapie Mijmeringen Nieuwe cursusjaar
Van het bestuur Bijna zomer en de vakanties komen er aan. De cursussen zijn geëindigd en alle cursisten zijn geslaagd. Van harte gefeliciteerd, cursisten en we hopen jullie weer tegen te komen op de studiedagen. Marjon Blaas en Suzan Bik hebben, na vijf jaar les gegeven te hebben, afscheid genomen als docenten. De afgelopen jaren hebben zij met grote inzet les gegeven aan het instituut. Wij willen jullie nog hartelijk bedanken voor jullie inzet. Aartje Schoemaker is jammer genoeg nog steeds ziek. Van deze plaats wensen wij haar van harte beterschap. Het komend jaar gaan ook nieuwe mensen les geven.
3
Voor de cursus handschriftsignalen geven Ans van Zuijlen en Jenny Schotman de praktijklessen en de theorielessen wordt gegeven door Charlotte Servatius. Greetje Arends blijft cursus Vooronderzoek en cursus Verdieping geven. Wij wensen de docenten heel veel succes toe. Op 22 mei was inmiddels de grote vergadering van de denktank. We hebben naar het nieuwe cursusjaar gekeken en nagedacht over samenwerking met andere organisaties. Tevens is er al nagedacht over het onderwerp voor de jaarlijkse studiedag, maar daar lezen we in september meer van. In deze nieuwsbrief is er een terugblik op de studiedagen die er al geweest zijn. Wij wensen iedereen een fijne zomer toe. Het bestuur.
4
Bestuurswijziging Per 1 juni 2010 heeft er een verschuiving qua functie plaats gevonden binnen het Instituut Haenen – van der Hout. Tweetal docenten hebben hun lesstokje teruggegeven en een docent moet wegens haar ziekte haar lesstokje voor het nieuwe cursusjaar helaas even inleveren. De vacatures worden inmiddels ingevuld door: Charlotte Servatius (docent theorie), Ans van Zuylen en Jenny Schotman (docenten praktijk). Binnen de denktank vindt er ook een verandering plaats: Voorzitter: Angela de Vré (dagelijks bestuur) Secretaris: Dana Blokland (dagelijks bestuur) Penningmeester: Jenny Schotman (dagelijks bestuur en docente praktijk) Lid: Greetje Arends ( docente Vooronderzoek en Verdieping, cursusleidster en dagelijks bestuur) Lid: Aartje Schoemaker Lid: Ans van Zuylen (docente praktijk) Lid: Charlotte Servatius (docente theorie) Lid: Suzan Bik ( beheerster website) Lid: Marjon Blaas Dana Blokland Secretaris.
Van de redactie Bijna zomer en voor u ligt weer een nieuwsbrief vol met interessante stukjes waar u de hele vakantie plezier van kunt hebben. Hebt u zelf iets leuks te melden? Schroom niet en stuur uw bijdrage vóór 1 september naar
[email protected].
5
Een terugblik op de jaarlijkse studiedagen Op 31 januari tijdens de jaarlijkse studie dag werd ik zomaar in het zonnetje gezet door Greetje. Ik kreeg een mooi boeket en een kado bon. Want, zo zei Greetje ik had al 20 studiedagen georganiseerd Maar nee Greetje zoveel zijn het er nog niet. Maar wel een heel aantal. Ik heb daar veel van geleerd. Ik ben een paar keer door het land gereisd om mensen te bezoeken en met hun de studiedag door te praten Het geeft je de kans om mensen van een andere beroepsgroep uit te leggen wat Schrijfpedagogische hulp inhoud en te kijken naar hoe hun professie iets toe kan voegen aan SPH. In de loop van de jaren kom je daardoor veel mensen tegen en dat is heel interessant en ook een verrijking voor mijn eigen leven. In 1995 organiseerde ik de achtste studiedag van het instituut We hadden een kinderfysiotherapeute uit Rosmalen uitgenodigd Dat was nog in het zaaltje van de kerk. De koster en zijn vrouw maakte voor ons nog soep voor tussen de middag. De kinderfysiotherapeute had een uitstekend verhaal over de motorische motoriek en zij koppelde hieraan de voorwaarden om tot goed schrijven te komen Ze had een video meegenomen waarop ze liet zien hoe en welke balspelletjes zij met een kind oefende Rond zes zeven jaar zijn kinderen motorisch volgroeid en zijn de vaardigheden zelfstandig gelijktijdig kunnen bewegen zoals touwtje springen bokspringen en met de bal 6
spelen vangen en gooien belangrijk Daarna liet ze kinderen zien op de video waarbij duidelijk werd dat niet kunnen schrijven samen hangt met een slechte balbeheersing Vangen gooien en stuiteren geven dan problemen..Al met al was het een boeiende ochtend. In de middag hadden de werkgroepen uit het land hun inbreng met eigen werk. Toen bestonden er nog werkgroepen in het land. De negende studiedag stond in het teken van de adem De heer Jacques Hoeks verzorgde deze dag en hij heeft uitgelegd hoe belangrijk adem is en wat voor invloed het heeft op het schrijfproces. Wat ik me goed herinner is dat Jacques Hoeks vertelde van een prachtige legende uit India Dit is het verhaal van de legende van de zintuigen. Op een dag spraken de vijf zintuigen met elkaar. Ze zeiden tegen elkaar ik zou zo graag de weide wereld ingaan om te gaan horen naar al die mooie muziek of te kijken naar al die mooie kleuren. Goed zeiden ze laten we een voor een gaan. En het gehoor vertrok en kwam met de mooiste muziek nog in zijn oren en. En de ogen gingen kijken in de wereld en kwamen terug met de mooiste verhalen over kleuren,\ Toen ging de reuk zijn neus achterna en ook hij kwam terug met verhalen over de geur van kruiden en bloemen. Toen ging de tastzin en hij kwam terug met verhalen hoe zacht het lammetje en een baby konden zijn. Toen zei de ademhaling nou wil ik ook de weide wereld in Toen schrokken ze alle vier en zeiden Nee Nee dat kan niet want zonder jou kunnen wij niet bestaan. Tot zover deze terugblik op de studiedagen die voorbij zijn volgende keer
7
schrijf ik over de tiende die heel speciaal werd Angela
Voorstellen cursusleidsters handschriftsignalen praktijk Volgend jaar ben ik een van de nieuwe docenten die de praktijklessen gaat draaien bij de cursus handschriftsignalen. Ik ben als penningmeester ook betrokken bij het instituut. Ik ben werkzaam als leerkracht op een S.B.O. school in Rijswijk. Ik geef daar ook schrijfonderwijs aan kinderen buiten mijn gewone lesgeven. Jenny Schotman Ook ik ben een van de nieuwe docenten. Mijn naam is Ans van Zuijlen en voor het instituut verzorg ik ook deze nieuwsbrief. Verder ben ik werkzaam als leerkracht in het basisonderwijs en thuis heb ik sinds een jaar een eigen praktijk als schrijfpedagoog. Met veel plezier begeleid ik een aantal kinderen en ik hoop dat ik in de toekomst de praktijktijd kan uitbreiden. Het is zo fijn om te zien hoe de leerlingen baat hebben bij SPH. Na de zomervakantie gaan Jenny en ik dus lesgeven aan de nieuwe cursisten en daar hebben we heel veel zin in. Het is een echte uitdaging! Ans van Zuijlen
8
Cursist Vooronderzoek Mij is gevraagd een stukje te schrijven voor de nieuwsbrief over SPH. Heel graag grijp ik deze kans aan om aan te geven dat ik dit een hele waardevolle ondersteuning vind voor kinderen met schrijfproblemen. Door de te hoge eisen aan de kinderen op te jonge leeftijd komen schrijfproblemen steeds vaker voor. Vroeger werd er van uit gegaan dat de motoriek ontwikkelde van het hoofd naar de voeten en van het ruggenmerg naar het uiterste van de extremen. (schouder, elleboog, pols en ook van heup, knie, enkel naar voet) Nu is met wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat de fijne motoriek door andere hersengebieden wordt aangestuurd dan de grove motoriek. Met FMRI scan is gezien dat het gebruik van de pincetgreep, dus de motoriek die gebruikt wordt bij het schrijven in de linkerhersenhelft activiteit geeft in de buurt van de taalcentra. De fijne motoriek is dus niet een gedetailleerdere ontwikkeling van de grove motoriek. De grove motoriek wordt vanuit de middenhersenen aangestuurd en de fijne motoriek door hogere hersendelen in de cortex. De conclusie die getrokken werd door degene die veel met schrijven bezig zijn is: het aansturen van het schrijven gebeurt langs een andere weg dan de grove motoriek, dus dan is het apart trainbaar. Deze mensen hebben uitgeprobeerd of vierjarigen al binnen een lijn kleine bewegingen konden maken en kleuren. Dit bleek aan te leren. De hersenen zijn heel plastisch en kunnen veel vaardigheden aanleren, maar is de rest van het lichaam en het zenuwstelsel er dan ook aan toe? Het blijft noodzakelijk, ook al wordt de “schrijfmotoriek” door andere hersengebieden aangestuurd, dat eerst de grove motoriek en het
9
evenwicht zich goed ontwikkelt, om goed te kunnen zitten. Ook is het nodig dat er zenuwbanen actief worden, oftewel rijpen van de middenhersenen naar de betreffende corticale gebieden (gebieden in de hogere hersenen) Dit gebeurt allemaal in de symmetriefase van 3 tot 6 jaar. Kinderen moeten beide lichaamshelften goed gebruiken om goed evenwicht te ontwikkelen. Als het kind beide lichaamshelften goed gebruikt kan het ook goed beide hersenhelften gebruiken die beide bij het schrijven nodig zijn. Helaas beginnen scholen de laatste tijd toch weer steeds eerder de kinderen het schrijven op te dringen. “Liefst zoveel mogelijk oefenen en met een gewone dunne pen of potlood”: las ik in een methode van een school. In de symmetriefase krijgt taal pas inhoud voor een kind. Als we jong veel eenzijdige activiteiten aanbieden zoals het schrijven, wordt deze fase overgeslagen en liggen lees-, spelling- en schrijfproblemen voor de hand. Een kind gaat letters tekenen in alle mogelijke schrijfrichtingen en komt hier bijna niet meer vanaf, omdat letters nog geen inhoud hebben voor hen. Op school krijgen kinderen hier de nodige negatieve feedback op wat er voor zorgt dat er steeds meer kinderen verkrampen met schrijven. Ook automatiseren is voor deze asymmetrische kinderen onmogelijk. Het zal dus steeds belangrijker worden dat er voldoende SPH-ers zijn, om deze kinderen die op veel te jonge leeftijd boven hun vermogen moeten presteren met gelateraliseerde bewegingen zoals schrijven, straks te helpen. In mijn eigen MRT praktijk kom ik ook dagelijks deze kinderen tegen. Veel kinderen hebben een verkrampte nek, met vaak als gevolg migraine en verkrampte schouders en pols. Ze waren niet symmetrisch toen ze gingen schrijven, maar hadden veel asymmetrische
10
bijbewegingen, die ze tijdens het schrijven of tussen de lijntjes kleuren in bedwang moesten houden. Dit leidde tot die extreme verkrampingen. Nadat we de bijbewegingen, veroorzaakt door de nog aanwezige primitieve reflexen, onder controle hebben gebracht met fysieke grondoefeningen en de verkrampingen opgeheven hebben met de ontspanningsoefeningen van SPH, gaan deze kinderen veel meer ontspannen en gelukkiger door het leven en is schrijven ook voor hun een haalbare activiteit waar ze van kunnen genieten. Cathrien van Persie van vooronderzoek
Pengreep Alger van Hagen deed onderzoek naar pengrepen en vertelde over zijn bevindingen op Het Platform. Hij bezocht vier verschillende soorten basisscholen en fotografeerde de pengrepen. Natuurlijk probeerde hij zijn onderzoek zo gedegen mogelijk te maken: iedereen in een bepaalde groep dezelfde tekst en fotograferen op hetzelfde moment. De groepen twee, drie, vier en vijf en zeven en acht kwamen aan de beurt. Het ging uiteindelijk om 870 kinderen. Alger bekeek de pengreep omdat hij daarna zou kunnen bepalen aan de hand van de stand van de vingers welk materiaal daar het beste bij paste. Zijn conclusie was leuk en zeker een denkertje voor het te gebruiken materiaal:
11
In groep twee blijkt 50% van de kinderen een driepuntsgreep te hebben, maar deze greep komt niet altijd overeen met een 6 hoeks- of 3 hoekspen. Vandaar dat Alger stelt: gebruik een gewone ronde pen dan kan iedereen zijn eigen greep houden. Misschien kun je iets doen met dikkere en dunnere ronde potloden. Het gebruik van driehoekjes om een pen heeft geen nut om daarmee een betere pengreep te bewerkstelligen. Bij meisjes van groep 7 en 8 viel vooral op dat de duim over de vinger werd geplaatst. Samenvattend kwam uit dit onderzoek dus naar voren dat kinderen niets hebben met de voorgevormdheid van hun schrijfmateriaal. Het is misschien zinvol om aan het eind van dit stukje ook eens te kijken op de site van het Platform. Je vindt daar veel informatie over schrijven als je de artikelen aantikt. Ook kun je een idee krijgen van al de vragen die uit het land steeds aan het Platform worden gesteld over schrijven. Het Platform komt vier keer per jaar op zaterdag bij elkaar op het station in Utrecht. Het platform bestaat uit mensen die schrijven een warm hart toedragen. Wie zin heeft om aan te schuiven is hartelijk welkom! Je kunt je opgeven bij De man van het Platform: Dick Schermer:
[email protected] Platform is: www.handschriftontwikkeling.nl Greetje
12
Een paar leuke ideeën
Bij www.hetpuzzelwarenhuis.nl en www.alprovi.nl kunt u behendigheidsspellen vinden die goed zijn voor de motorische ontwikkeling. Hieronder twee leuke voorbeelden.
“Eeuwigdurend op en neer” “Eindeloze loop”
Bij www.tafelzeil.com is tafelzeil te koop waarop je kunt krijten. Het zogenaamde “Krijtzeil” Bij Karwei kun je vloerplaten kopen die al aan één zijde van schoolbordmateriaal zijn. Zaag in stukken zo groot als een schooltafeltje. Koop antislipmatjes om eronder te leggen en voor weinig geld heb je de hele klas voorzien van een eigen krijtbordje. Heel handig als je dagelijks wat SPH-oefeningen wilt doen en je niet steeds papier wilt vastplakken. Kun je direct tweehandige oefeningen doen.
13
Zaag een stuk regenpijp af van ongeveer 50 cm. Zaag dan de pijp ook nog een keer overdwars door. Dan heb je dus twee halve gootjes. Maak aan de uiteinden twee hengsels van touw. Leg een bal in de goot (tafeltennisballetje) en probeer ermee te lopen zonder de bal te laten vallen. Als dat goed gaat kun je het moeilijker maken door de oefening over een hindernisbaan te laten doen.
Geweldloze Communicatie Marshall B.Rosenberg Lemniscaat 978-90-5637-854-7 Stel dat we goed naar elkaar kunnen luisteren en dan ook goed kunnen antwoorden…..Stel dat…Ik moet in ieder geval nog heel veel leren. Het is een boek vol signalen die niet leiden tot goede communicatie. Het is een boek met adviezen om tot goede communicatie te komen. Ik heb ervoor gekozen wat op een rij te zetten, dat geeft misschien het beste weer hoe waardevol dit boek is. Het boek gaat uit van 5 elementen: waarneming, gevoelens, behoeften, verzoek en mededogen. Natuurlijk staat het vol met voorbeelden, dus het is niet zo saai als ik het hier breng. Over waarneming: Neem waar zonder oordeel.
14
Over
Gebruik niet het werkwoord ZIJN. Bijvoorbeeld: je bent…of hij is.. dat kan een oordeel inhouden. Jouw conclusie t.a.v. iemands gevoelens is niet de enig mogelijke. Verwar geen voorspelling met zekerheid. Gebruik niet de woorden: altijd en nooit. Generaliseer niet; het classificeren en oordelen draagt bij tot geweld. gevoelens en behoeften: Maak onderscheid tussen gevoelens en gedachten. Wat anderen doen kan aanleiding maar niet oorzaak van onze gevoelens zijn. Maak je bewust van je eigen gevoelens en behoeften. Maak je bewust van de gevoelens en behoeften van een ander. Verbind je gevoel met je behoefte: ik ben…omdat ik… Vertel je behoeften die aan je gevoelens ten grondslag liggen. Praat over wat je nodig hebt, i.p.v. wat je mist. Schat je eigen behoeften op waarde, dan zullen anderen dat ook doen. Leer je eigen behoeften te uiten met het risico het ongenoegen van anderen op je hals te halen. Doe het op een niet kwetsende manier. Beschouw jezelf niet verantwoordelijk voor de gevoelens van een ander. Oordelen, kritiek en beoordeling komen voort uit onze eigen niet onderkende en onvervulde behoeften. Als we boos zijn leggen we de schuld bij een ander. De oorzaak ligt in ons denken. Evalueer jezelf als je niet perfect bent geweest. “Ik had beter moeten weten”.
15
Over verzoek: Vage taal draagt bij aan innerlijke verwarring. Als we alleen maar onze gevoelens uiten, kan het anderen soms niet duidelijk zijn wat we van ze willen. Wanneer iemand een verzoek doet zonder zijn eigen gevoelens en behoeften te uiten kan zijn verzoek lijken op een eis. Als we ons uiten willen we graag weten wat de ander voelt: kun je me zeggen of je bereid bent om de afspraak een week te verzetten? Als een spreker probeert de ander zich schuldig te laten voelen, gaat het om een eis. Over luisteren, mededogen: Mededogen is je respectvol inleven in wat anderen ervaren. Ontdoe je van alle vooringenomenheid en voordelen. Geef geen adviezen; kom niet met een eigen verhaal; overtref niet; ondervraag niet; corrigeer niet; troost niet, maar luister naar de gevoelens van de ander. Blijf je aandacht richten op wat er in de ander omgaat. De eerste uiting is vaak een topje van de ijsberg. Door goed te luisteren maak je het de ander mogelijk om dieper in zichzelf door te dringen Het is maar een kleine greep uit het boek. Misschien mis je iets wat ik oversloeg. Dat maakt dit rijtje zo persoonlijk. Het boek leest prettig en daarom zou ik het je aan willen raden. Hebben wij het juist niet heel hard nodig om goed te kunnen luisteren? Greetje
16
Berichtje uit Canada Even een berichtje vanuit Canada: Onze Cock Nieuwenhuis, een van de eerste leerlingen van het Instituut, gaat elk jaar naar Canada. De scholen weten het al en zodra ze haar zien komen vragen ze: Geef je nog een les? Of: Kom je de leerkrachten over schrijven vertellen? Nu is Cock beslist niet meer de jongste, volgens mij wel 10 jaar ouder dan ik, maar ze gaat voor die klassen staan en ze leert daar over Schrijfpedagogische hulp. De kinderen in de klassen laat ze tweehandig bewegen en arcades en guirlandes maken en iedereen is enthousiast. Ze zijn zoiets helemaal niet gewend, want schrijven is voor hen bladzijden vol letters naast elkaar maken. Vandaag, nu ik dit schrijf, is Cock weer terug gekomen. Zeer voldaan. Van de lezing die ze gehouden heeft voor de leerkrachten heeft ze een verslag gemaakt dat meteen op mijn mail verscheen. Een van de leerkrachten zal beslist met SPH contact opnemen… We zullen zien. Maar bijzonder vind ik dit elk jaar opnieuw weer, wanneer Cock verslag doet. Vandaar dit stukje. Greetje
Golven De zee is de golven meer dan zat Ze willen altijd bovenop En dan dat schuim op elke top Of ze de beste zijn van ’t wad Al dat gebulder lijkt een straf
17
Ze rollen bollen steeds maar door Als ’t even kan kruipen ze voor De zee wil van haar golven af Ze drijft hen langzaam naar de kust Alwaar ze op gezette tijd Hen één voor één het land op smijt Een Waddenzee wil wel eens rust Is zo’n golf eenmaal geland Dan trekt de zee zich snel terug Kijkt even om en denkt dan vlug Dat water hoort niet op het strand Stroom snel terug, de zee die wacht Ik mis je schuim, het voelt zo zacht (Bert van den Helder)
Kinderfysiotherapie bij kinderen met motorische schrijfstoornissen Mag ik, met enige nadruk, jullie aandacht even vragen? De projectgroep “Kinderfysiotherapie bij schrijfproblemen” van het UMC St. Radboud presenteert in het najaar een belangwekkende studie met de bovenstaande titel. Er is een enquête gehouden onder alle kinderfysiotherapeuten. Er is een zeer uitvoerig literatuuronderzoek gedaan. En er is een flowchart
18
voor kinderfysiotherapeuten ontwikkeld, die uit zeven stappen bestaat. Wie in schrijfonderwijs en schrijfhulp geïnteresseerd is, kan in het literatuurdeel waardevolle informatie vinden voor eigen gebruik. Er zijn dan ook 153 artikelen geraadpleegd, die zowel methodologisch goed als relevant zijn. Van harte aanbevolen! Dick Schermer
MIJMERINGEN Op het moment dat ik dit schrijf, eind mei, net na de vakanties, denk ik: gek eigenlijk om te beginnen met de zin die ik in gedachten had: zo, nu bijna vakantie!! Het wordt dus iets anders: Beste nieuwsbrieflezers, Het jaar zit er weer bijna op. De laatste loodjes wegen het zwaarste maar zijn meestal ook erg gezellig. Het is de tijd waarop ik vroeger soms dacht (nu al 12 jaar geleden) is school een soort padvinderij of andere club of is dit nu echt school: het samen beleven van andere dingen dan zitten in een bank. Hoe dan ook: spel en spelen staan in ieder geval in deze tijd voorop. Met een vroege Pasen lijkt de “leertijd” verdraaid kort. Maar, elk schooljaar heeft dezelfde lesuren dus het zal goed geplant zijn. Ook dit jaar was het bij schrijfpedagogische hulp weer een ander jaar dan het vorige. Voor Koninginnedag realiseerde ik me weer even: vorig jaar stond ik daar met mijn lintje van jullie! Dat was toch echt een totale verrassing en een oergezellig feest.
19
Het gekke van het geval daarna was, dat ik afgelopen jaar maar heel weinig aanvragen thuis heb gekregen voor SPH. Het gaf me een idee: sommigen denken misschien dat ik op 29 april afscheid heb genomen van mijn werk. Maar dat is persoonlijk. Aan Het Instituut hebben zeven cursisten hun certificaat gehaald van handschriftsignalen en acht cursisten gingen naar huis met een certificaat van Vooronderzoek. Momenteel zijn er nog acht cursisten aan Neusje bezig, die cursus loopt tot eind november. Bij elkaar zijn er dus 23 mensen, eigenlijk 24 want een moest vroegtijdig afhaken, intensief bezig geweest dit jaar met SPH.! Vergeet daarbij niet dat het bestuur, Angela, Dana, Jenny en ik ons vier keer hebben gebogen over het wel en wee van de Stichting. Ik tel dan niet de zeer regelmatige tussentijdse mails! En vergeet niet dat er drie docenten zijn geweest die de cursussen inhoud hebben gegeven: Aartje, Marjon en ik. Jullie missen in dit rijtje natuurlijk Suzan maar die heeft i.v.m. haar studie dit jaar het werk aan Marjon overgedragen. Wat de cursisten betreft: ze hebben zich van hun beste kant laten zien. Net als de ouders en leerlingen van de scholen zijn zij ook niet meer de vanzelfslikkende doetjes. Ze kwamen op voor zichzelf, stelden organisatorische vragen en bekeken het lesmateriaal op de bruikbaarheid en zeker niet minder, op de layout. Naast Suzan, die het werk opgaf, moest, zoals jullie weten en elders ook lezen, Aartje tot haar grote verdriet afhaken. De Aartje als vaste rots, moest Handschriftsignalen laten rusten. Helaas moet ze dat ook volgend jaar doen.
20
Ik denk dat er niemand dit jaar zo aan SPH heeft gedacht als zij. Marjon en ik hebben het samen kunnen rooien en de groep behaalde het certificaat. Dan staat er weer een nieuw jaar te wachten: Met??? Met een vernieuwde cursusmap Handschriftsignalen! Met Charlotte Servatius, grafoloog en SPH-er, bijna klaar met Neusje, voor het theorie gedeelte. Met Ans van Zuijlen, leerkracht en SPH-er, bijna klaar met haar tweede Neusje! , voor de praktijk, samen met Jenny Schotman, leerkracht en SPH-er, die na een jaar ziekte gelukkig weer meer op de been is, voor de praktijk. Nu missen jullie natuurlijk in dit rijtje Marjon. Ik ook!! Het wordt haar teveel op de zaterdag te werken naast haar school. Gelijktijdig met Suzan heeft ze afscheid genomen. Ja, helaas, maar begrijpelijk, wil Suzan ook rust als ze over een poosje haar studie heeft afgerond. Zo zou je kunnen zeggen: een turbulent jaar! Maar, we zijn er weer helemaal klaar voor om het nieuwe cursusjaar te gaan starten. Als jullie nog even rondbazuinen dat er een goede cursus is, en vergeet daarbij niet dat mensen zonder de pabo net zo welkom zijn!!!! En de leeftijd hoeft echt geen rol te spelen!!! Dan blijft de SPH bal rollen zoals hij al lang rolt!! Een klein wonder in de grote wereld. Deze mijmering zou geen echte mijmering zijn als ik er niet iets aan toevoeg.
Verbale taal is digitaal. Lichaamstaal is analoog, dat betekent: geen enkel signaal heeft slechts een betekenis.
21
We hebben twee hersenhelften. Bij stress kunnen ze niet meer samen communiceren, dan is er gebrek aan gemeenschappelijk taal….Laten we dus oppassen voor stress!! De laatste is moeilijk, maar het nadenken waard: “Wat jij zegt dat ik voel, denk je misschien te voelen als je doet, wat je denkt mij te zien doen.” Natuurlijk verzon ik hem niet zelf.(F.R. Oomkes)
Jullie bedankend allemaal voor het goede jaar wat we samen hadden, wens ik jullie een goede vakantie, ieder op zijn eigen manier!! Maar: vakantie! Greetje
Nieuwe cursusjaar In het nieuwe schooljaar starten we weer met de volgende cursussen: Handschriftsignalen. Deze cursus bestaat uit 8 cursusdagen met in de ochtend theorie en in de middag praktijkoefeningen. In deze cursus leer je alles over de schrijfbewegingsrijen. Vooronderzoek. Deze cursus is een voortzetting van het onderzoek bij de leerlingen. De Sterne Wellen, de boomtekening, de menstekening en de familie -dierentest maken het onderzoek completer en zodoende ook de behandeling meer kindgericht. Deze cursus bestaat uit 6 bijeenkomsten. In het derde jaar kunnen de studenten afstuderen door het volgen van de cursus Neusje van de Zalm. Tijdens deze cursus ga je drie leerlingen onderzoeken
22
en begeleiden en schrijf je een eindverslag van één van deze leerlingen. Tot slot geef je een presentatie over het werken met een van de leerlingen. Ook moet je in dit jaar 12 uur besteden aan eigen oefeningen van Heermann en daar verslag van doen. Als schrijfpedagoog kun je: een eigen praktijk beginnen leerlingen begeleiden op school schoolteams informeren en adviseren over het schrijfonderwijs De cursussen zijn geschikt voor iedereen die geïnteresseerd zijn in het werken met kinderen en volwassenen. Een onderwijsbevoegdheid is niet noodzakelijk. Voor het aankomende schooljaar zijn er nog plaatsen vrij. Geeft het door en de mensen die interesse hebben kunnen terecht bij
Voor informatie : www.schrijfpedagogischehulp.nl Greetje Arends-Scheers:
[email protected] Tel. 0252-672759 Dana Blokland:
[email protected]. 034-5641843
23
