Inleiding ........................................................................................................................... 4 1 Projecten gerelateerd aan de Hoogwatergeul ........................................................ 6 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12
Fietsverbinding Broekstraat-De Stege .............................................................................6 Fietsverbinding Hoorn-Vorchten .....................................................................................6 Fietsverbinding Werverdijk-Hoenwaardseweg...................................................................6 Fietspad Kerkdijk: ter hoogte van de inlaat ......................................................................7 Fietspad Oude IJsseldijk................................................................................................7 Fietspad langs de Plakkenweg........................................................................................7 Fietspad op en naast de westdijk....................................................................................8 Beplanting dijkzone Vorchten.........................................................................................8 Informatiepunt ............................................................................................................8 Landschapszone langs Grote Wetering.............................................................................8 Inpassing leefgebied weidevogels en ganzen ....................................................................9 Fietspad Veessen-Vorchten over de oostdijk.....................................................................9 2. Projecten landschapsversterking en verbetering padennetwerk .................... 10 2.1 Landschapsversterking Veluweflank .............................................................................. 10 2.2 Landschapsversterking Oeverwal.................................................................................. 12 2.3 Wandelpad Veessen ................................................................................................... 13 2.4 Wandelpad Vorchten .................................................................................................. 13 2.6 Herstel structuur lanen Vorchten .................................................................................. 13 2.7 Aanleg wandelpad Ziebroekseweg-Zwanenburg .............................................................. 13 2.8 Aanleg kerkenpaden/paden Vorchten ............................................................................ 13 2.9 Aanleg kerkenpaden/paden Veessen ............................................................................. 14 3. Projecten versterking leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit Vorchten ........... 14 3.1 Multifunctioneel centrum............................................................................................. 14 3.2 Herinrichting ruimte rond de kerk................................................................................. 15 3.3 Speelvoorzieningen Vorchten ....................................................................................... 15 3.4 Boomgaard Vorchten .................................................................................................. 15 4. Planmatige kavelruil ............................................................................................. 16 5. Herbestemming IJsselhoeven en Vrijkomende Agrarische Bebouwing .......... 16 6. Beeldkwaliteitplan corridor Kerkdijk .................................................................. 16 7. Rivierfront Veessen ............................................................................................... 17 7.1 Rivierfront, businesscase en planvorming ...................................................................... 17 7.2 Rivierfront, mogelijke maatregelen ............................................................................... 17 Aanleg picknickplaats .................................................................................................... 17 Aanleg trekpontje ......................................................................................................... 17 Aanleg wandelroute langs de IJssel van Veessen naar Vorchten........................................... 18 Realisatie natuur in nieuwe uiterwaard............................................................................. 18 Aanleg strandje ............................................................................................................ 18 Uitbreiding passantenhaven, uitbreiding hotel, openbaar zwembad en aanleg openbaar havenplein................................................................................................................... 18 8. Kanoroutes Apeldoorns Kanaal-Grote Wetering ................................................ 19 9. Outdoorcenter en verblijfsrecreatie .................................................................... 19 10. Vorchten: Voorzieningen bij pontje .................................................................. 19 11. Veessen: Galerieroute ........................................................................................ 20 12. Veessen: Speelvoorzieningen 8-12 jarigen ..................................................... 20 13. Verzameling kleinere projecten ........................................................................ 20 14. Woningbouw Veessen en Vorchten .................................................................. 21 15. Reserveprojecten ............................................................................................... 21 15.1 Vorchten: Herstel verbinding Zwanenburg-Kerk en verbeteren leesbaarheid historie ............ 21 15.2 Veessen: Onderzoek verkeersveiligheid ......................................................................... 21 15.3 Veessen: Concentreren voorzieningen in de kern ............................................................ 21 16 Uitvoering en planning ............................................................................................. 21 16.1 Programmasturing...................................................................................................... 21 16.2 Projectsturing ............................................................................................................ 22 2
16.3 Toelichting werkzaamheden projecten 2011-2012 ........................................................... 22 Bijlage 1: Totaaloverzicht van projecten .......................................................................... 24 Bijlage 2: Projectenplanning ............................................................................................ 25 Bijlage 3: Manifest Landschapszone ................................................................................. 26
3
Inleiding De komst van de Hoogwatergeul heeft een grote impact op het gebied rondom Veessen en Vorchten. Veel inwoners hebben hun bedenkingen bij deze ingrijpende wijziging van het karakteristieke landschap tussen Veluwe en IJssel. De komst van de geul biedt echter ook mogelijkheden om het gebied en de daarin liggende dorpen een nieuwe impuls te geven. Door aanzienlijke bijdragen van onder andere het Rijk, de provincie Gelderland en het waterschap Veluwe kunnen de komende jaren projecten worden uitgevoerd in het buitengebied die anders niet realiseerbaar waren geweest. Projecten die gericht zijn op het vergroten van de leefbaarheid in de dorpen, op het versterken van de lokale economie en op het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit.
De afgelopen periode heeft de gemeente, samen met de inwoners van het gebied en andere betrokken partijen zoals het waterschap en de provincie gewerkt aan de ontwikkeling van plannen voor de invulling van de gebiedsontwikkeling. De ambities voor het gebied tussen het Apeldoorns Kanaal en de IJssel staan inmiddels verwoord in de volgende documenten: Toekomstvisie Heerde 2025 Concept-Structuurvisie Heerde 2025 Advies gebiedsontwikkeling Veessen Vorchten Dorpsvisie en agenda Vorchten Dorpsvisie en agenda Veessen Beleidsplan recreatie en toerisme Nota verblijfsrecreatie Agenda Apeldoorns Kanaal Businesscase waterfront Veessen Landschapsontwikkelingsplan gemeente Heerde In het Advies Gebiedsontwikkeling zijn de projecten opgenomen die in de periode tot 2018 zullen worden uitgevoerd. De raad van de gemeente Heerde heeft op 31 januari 2011 positief besloten over dit Advies en heeft de benodigde middelen ter beschikking gesteld. Provinciale Staten hebben op 16 februari 2011 positief besloten. Daarbij is een bijdrage ter beschikking gesteld van ruim € 5 miljoen. Op 5 augustus 2011 is de subsidiebeschikking van de provincie ontvangen. Daarnaast zullen ook het Waterschap Veluwe en het Rijk nog bijdragen aan de gebiedsontwikkeling. De planfase gaat eind 2011/begin 2012 over in de uitvoeringsfase. Het is tijd om aan raadsleden en burgers zichtbaar te maken welke concrete projecten en activiteiten de komende jaren in het gebied Veessen/Vorchten gaan plaatsvinden. Daarvoor is dit programma opgesteld. Langzaamaan zullen de inwoners van Heerde veranderingen in het gebied zien optreden. Veranderingen die de inwoners én recreanten in het gebied ten goede komen. In veel projecten zal de gemeente actief contact met burgers zoeken. Denk hierbij aan de herinrichting van de ruimte rond de kerk in Vorchten en de herbeplantingsprojecten. De exacte middelen voor burgerparticipatie worden nog uitgewerkt in een communicatieplan. In dit programma vindt u een opsomming van de projecten die inmiddels zijn gestart én van projecten die tot 2018 op de agenda staan voor uitvoering. De projecten zijn geclusterd weergegeven. De projecten binnen een cluster zullen in samenhang worden uitgevoerd. Van elk project wordt een korte omschrijving gegeven en wordt de stand van zaken weergegeven. In hoofdstuk 16 wordt een toelichting gegeven op de wijze waarop programmasturing en projectleiding zijn ingericht. In bijlage 1 vindt u een schematisch totaaloverzicht van de projecten. In bijlage 2 is een projectenplanning gemaakt. Het is een korte weergave van de projecten waarbij de reeds uitgevoerde en geplande activiteiten de komende periode (met name 2011 en 2012) zijn toegevoegd. Bijlage 3 is het manifest dat door partijen is gesloten over de landschapszone Grote Wetering. Het manifest hoort bij hoofdstuk 1.10. 4
Dit programma is, naast een belangrijk instrument voor communicatie met raad en burgers, ook een werkdocument. Dat betekent dat verschuivingen in de planningen en kosten zeker zullen plaatsvinden. De raad zal in de P&C cyclus worden geïnformeerd over de voortgang van het programma.
5
1
Projecten gerelateerd aan de Hoogwatergeul
De volgende projecten worden gerealiseerd in samenhang met de werkzaamheden aan de Hoogwatergeul. De planning van de werkzaamheden is in de periode 2012-2015. De projectleiding ligt in alle gevallen bij het Waterschap. In de meeste gevallen verzorgt het Rijk de financiering. Bij de projecten die betrekking hebben op de fietsverbinding Werverdijk-Hoenwaardseweg (§ 1.3), de landschapszone langs de Grote Wetering (§1.10), inpassing leefgebied weidevogels en ganzen (§ 1.11) en het fietspad Veessen-Vorchten over de oostdijk (§ 1.12) wordt cofinanciering verzorgd door de gemeente en de provincie. 1.1 Fietsverbinding Broekstraat-De Stege Dagelijks is er veel fietsverkeer (vooral schoolgaande kinderen) tussen Veessen en Heerde. De huidige verbinding is niet optimaal, omdat fietsers gebruik moeten maken van de Kerkdijk. Deze verkeerssituatie is minder veilig. Er is momenteel ook een alternatieve route die loopt via de Assendorperstraat en Apeldoorns kanaal. Vooral het deel van het traject langs het Apeldoorns kanaal is verkeersonveilig en wordt als onprettig ervaren. Een veilige fietsverbinding en kortere fietsverbinding zal de inwoners van Veessen ten goede komen. Toenemende verblijfsrecreatie vraagt daarnaast ook om een interessante oost - west verbinding. Met deze fietsverbinding ontstaat een aantrekkelijke fietsroute vanaf het Heerderstrand via de kern van Heerde naar het Kozakken veer in Veessen. Daarmee wordt ook een aantrekkelijke route naar Salland gerealiseerd. De route loopt vanuit Heerde over bestaande wegen (Veerstraat, Broekstraat) en zal vanaf de kruising Kavelweg/Broekstraat uitsluitend fietspad worden tot aan De Stege in Veessen. Het fietspad wordt 2,5 meter breed en krijgt aan beide kanten 0,75 meter berm met rasters. Projectleiding: PDR/waterschap Financiering: PDR 1.2 Fietsverbinding Hoorn-Vorchten De route vanaf het pontje bij Wijhe via de Ziebroekseweg naar het Heerderstrand wordt een aantrekkelijke oost - west verbinding voor de fietsers. Het gebied ten oosten van de geul wordt zo beter ontsloten en er ontstaat via de pont naar Wijhe nog een aansluiting naar het fietsnetwerk in Salland, waardoor mede de recreatieve structuur in de regio versterkt. Zo draagt de maatregel bij aan een betere leefbaarheid en de locale economie. De fietsverbinding loopt over de Beatrixweg, de Meenseweg, De Steeg en de Ziebroekseweg naar de Kerkweg bij Vorchten. Dit is bijna geheel bestaand tracé. De Hoogwatergeul zal de Ziebroekseweg doorsnijden. De mogelijkheid zal worden benut om de Ziebroekseweg autoluw te maken. Dit gebeurt door ongeveer halverwege de Ziebroekseweg, in de geul, de weg alleen nog voor fietsers toegankelijk te maken. Het wordt een recreatief fietspad van 3 meter breed met 0,75 meter berm aan beide kanten. Projectleiding: PDR/waterschap Financiering: PDR 1.3 Fietsverbinding Werverdijk-Hoenwaardseweg Aanleg van dit fietspad zorgt voor een betere beleving en toegankelijkheid van het noordelijke deel van het gebied en er ontstaat een langere, aantrekkelijke recreatieve fietsroute tussen de noord- en zuidkant van het gebied. Het gebied wordt makkelijker vanuit het noorden bereikbaar voor recreanten en toeristen door een rechtstreekse fietsverbinding met Hattem en Zwolle (via de nieuwe spoorbrug). De fietsroute staat in verbinding met andere fietsroutes (knooppuntennetwerk) en heeft tevens verbinding met de te ontwikkelen noord - zuid fietsverbinding over de westdijk. De fietsroute 6
sluit goed aan op de plannen van de Hattemerpoort en sluit aan op bestaande verkeersluwe wegen op de oeverwal. Het fietspad maakt daarmee een essentieel onderdeel uit van een grotere route. Het fietspad loopt vanaf de westelijke dijk van de IJssel over de zomerkade langs de camping en vervolgens naar de Hoenwaardseweg. Het wordt een recreatief fietspad van 3 meter breed met 0,75 meter berm aan beide kanten. Het gedeelte van de zomerkade naar de Hoenwaardseweg loopt over particulier terrein. Met deze particulier moet overeenstemming over de route worden bereikt. Dit gedeelte maakt geen deel uit het van het projectontwerp van de hoogwatergeul. De realisatie is dan ook de verantwoordelijkheid van de gemeente. Het voornemen is om het waterschap vanuit doelmatigheid te vragen deze route mee te nemen in de realisatie van de hoogwatergeul.
Projectleiding: PDR/waterschap, gemeente Financiering: PDR € 24.800,-, gemeente € 11.500,- en provincie € 103.000,-. 1.4 Fietspad Kerkdijk: ter hoogte van de inlaat Een vrijliggend fietspad op de Kerkdijk draagt bij aan het: versterken van de recreatieve oost-west fietsroutes en het verbeteren van de veiligheid van de fietsers, vooral voor schoolgaande jeugd en recreanten. De Kerkdijk is dé fietsroute waarbij de overgang vanaf de zandgronden van de Veluwe via de komgronden naar de oeverwal van de rivier goed is te ervaren. Als recreatieve route is de Kerkdijk op dit moment verre van ideaal. Daarnaast wordt de bestaande Kerkdijk - de hoofdverbinding tussen Veessen e.o. - door fietsers, vooral schoolgaande kinderen en recreanten, als gevaarlijk aangeduid. Met de komst van de hoogwatergeul ontstaan bij de teruggelegde inlaat mogelijkheden voor een vrijliggend fietspad aldaar. De verkeersveiligheid zal op dat gedeelte verbeteren. De onoverzichtelijke bocht in het tracé bij de Grote Wetering komt bij de aanleg van de inlaat voor de hoogwatergeul te vervallen. Het wordt een fietspad van 2,5 meter breed met 1 meter berm aan beide kanten. Voor de rest van de Kerkdijk blijft voorlopig de huidige situatie bestaan. Parallel aan dit project zal een beeldkwaliteitplan worden opgesteld voor de corridor Kerkdijk, om gewenste herinrichting van de gehele zone in kaart te brengen (zie hoofdstuk 6). Projectleiding: PDR/waterschap Financiering: PDR 1.5 Fietspad Oude IJsseldijk Dit fietspad loopt over de oude, te verwijderen IJsseldijk die dienst gaat doen als zomerkade ter hoogte van de inlaat. Het is een recreatief fietspad van 3 meter breed en 1 meter berm aan beide zijden. Het fietspad vervangt een bestaande (weg)verbinding. Projectleiding: PDR/waterschap Financiering: PDR 1.6 Fietspad langs de Plakkenweg Het gaat om een verbindend fietspad tussen de fietspaden op beide geuldijken. In de huidige situatie is langs de Plakkenweg al een strook gereserveerd voor de aanleg van een vrij liggend fietspad. Het wordt 3 meter breed en krijgt een berm van 0,75 meter breed aan de zuidzijde. Het fietspad wordt uitgevoerd in asfalt. Projectleiding: PDR/waterschap 7
Financiering: PDR 1.7 Fietspad op en naast de westdijk Het fietspad langs de Grote Wetering zal verdwijnen. Dit fietspad zal daar een vervanging voor worden. Inzet bij de aanleg van het fietspad is een recreatief hoogwaardige noord-zuid verbinding, waarbij het fietspad gedeeltelijk over de westdijk en gedeeltelijk door de landschapszone langs de Grote Wetering loopt. De fietsroute biedt afwisselend een blik op de weilanden in de geul, verrassende vergezichten over de IJsselvallei en naar de Veluwe en intieme beschutting bij de ecologische stapstenen langs de Grote Wetering. Bij diverse rustpunten en een apart uitkijkpunt met vogelkijkhut is informatie te krijgen over het landschap, de cultuurhistorie, de bijzondere waterhuishouding en de streek. De fietsroute sluit in het zuiden aan op de Kerkdijk en noorden op de Werverdijk. Aan het noordelijk deel ligt ook een nieuw gemaal en een manege. Het huidige fietspad wordt daar verbreed. In het noordelijk deel van het plangebied zal het fietspad door de aan te leggen landschapszone lopen en niet meer over de dijk. Dit om verstoring van weidevogels en ganzen in het gebied van de hoogwatergeul te voorkomen. Ter hoogte van de huidige Ziebroekseweg vervolgt de route het hogere dijkniveau om vervolgens aan te sluiten op de Kerkdijk. Het fietspad wordt 3 meter breed. Voor een goede ontsluiting van het gemaal en de manege wil de gemeente het fietspad op die plekken tot 3,5 meter verbreden, zodat deze locaties ook voor bestemmingsverkeer bereikbaar zijn. Projectleiding: PDR/waterschap Financiering: PDR 1.8 Beplanting dijkzone Vorchten Het gaat hier om de achterkant van enkele tuinen bij particuliere woningen. Tussen de tuinen en de nieuwe dijk blijft een strook over van enkele meters, die landbouwkundig niet meer gebruikt gaat worden. De particuliere tuinen worden doorgetrokken c.q. vergroot tot aan de dijk. De nieuwe stukken tuin worden ingeplant. Nadere detaillering van dit project volgt nog. Projectleiding: nog onbekend, waarschijnlijk PDR/waterschap Financiering: PDR 1.9 Informatiepunt Het inrichten van een informatiepunt met beperkte informatie over de geul en het eeuwenlange gevecht tegen het water in dit gebied heeft voor recreanten in het gebied toegevoegde waarde. Dit gebeurt in de vorm van een modern paneel. Het informatiepunt ligt ideaal bij het knooppunt van sluis, gemaal en uitlaat. In de businesscase die op dit moment wordt geschreven voor het outdoorcentrum (hoofdstuk 9) wordt het ontwerp en de locatie van het informatiepunt meegenomen. Het informatiepunt wordt gerealiseerd bij aanvang van de werkzaamheden aan de Hoogwatergeul. Projectleiding: Waterschap Financiering: PDR 1.10 Landschapszone langs Grote Wetering Doel van dit project is het creëren van een multifunctioneel gebied, waarin de natuurwaarden, de agrarische cultuurwaarden en de beleving daarvan centraal staan. Tevens worden door de landschapszone de Hattemerpoort en de Wisselse Poort verbonden.
8
De landschapszone is een smalle langgerekte strook tussen de westdijk en de (plaatselijk verlegde) Grote Wetering. Het gebied wordt ingericht voor natuur en landschap (natuuroevers, stapstenen amfibieën), voor fietsers en kanoërs. In deze zone kunnen verschillende doelen tegelijk gerealiseerd worden: Compensatie van natuur en landschap in geul. Concreet gaat het om ca 68 ha. Vergroten van belevingswaarde van water en recreatief medegebruik (wandelen, fietsen, kanoën, natuur kijken). Robuuster maken van de Grote Wetering en daarmee tegemoet te komen aan doelen vanuit waterberging, Kaderrichtlijn Water (KRW), 'klimaatproof, natuur, et cetera. Verbinden van de Hattemerpoort en de Wisselse Poort voor soorten als Kamsalamander, Winde en Das. Daarnaast is deze zone bedoeld voor agrarisch natuurbeheer. Er is met een aantal partijen een manifest opgesteld over de inrichting van de landschapszone. Het manifest is als bijlage 3 toegevoegd. Projectleiding: PDR/waterschap Financiering: PDR en provincie. De provincie stelt € 1.000.000,beschikbaar voor de werkzaamheden aan de Grote Wetering ten zuiden van de inlaat. Het overige gedeelte van de landschapszone wordt gefinancierd door het Rijk. 1.11 Inpassing leefgebied weidevogels en ganzen Doel van dit project is het behoud van het leefgebied voor weidevogels en ganzen in het noordelijk deel van de hoogwatergeul. Centraal in het natuurgebied Wapenveldsche Broek ligt een belangrijk weidevogelgebied. In de lente en de zomer is dat het broedgebied en de leefomgeving van de Kievit, de Grutto, de Tureluur, de Graspieper en de Watersnip. In de herfst en de winter is het bovendien een foerageergebied voor grote groepen ganzen. Het open karakter van het landschap is een specifiek aspect van het landschap van het gebied. Door de geul wordt dit gebied doorsneden. Door de komst van de geul dient ongeveer 15 ha aan weidevogel en ganzengebied worden gecompenseerd. Deze compensatie opgave wordt gezocht aan de noordkant van het huidige weidevogel- en ganzengebied. Versterking van de aanwezige natuurwaarden is onder meer mogelijk door middel van agrarisch natuurbeheer (slootbeheer, peilbeheer, extensief maaibeheer, verlaging mestgebruik) op basis van een nader uitgewerkte inkomenscompensatie c.q. beheervergoeding. De uitwerking van deze opgave zal in nauwe samenwerking gebeuren met Agrarische Natuurvereniging Veluwe-IJsselzoom (ANV VIJZ). Projectleiding: PDR/waterschap Financiering: PDR en provincie. De provincie stelt € 20.000,- beschikbaar voor het stimuleren van agrarisch natuurbeheer. 1.12 Fietspad Veessen-Vorchten over de oostdijk Dit fietspad loopt van de Kerkweg in Vorchten naar de dijk en takt dan bij Veessen af naar de Hogeweg. Het fietspad gaat hier over het onderhoudspad van het Waterschap. Het deel op de dijk loopt over het onderhoudspad. Het fietspad wordt 2,5 meter breed met 1 meter berm en wordt uitgevoerd in asfalt. Projectleiding: PDR/waterschap Financiering: PDR €52.700,- gemeente € 13.650,- en provincie € 122.850,-.
9
2.
Projecten landschapsversterking en verbetering padennetwerk De hieronder beschreven projecten worden in samenhang uitgevoerd.
Bij de uitvoering van onderstaande projecten wordt het Landschapsontwikkelingsplan (hierna: LOP) van de gemeente Heerde gehanteerd als kader. Hierin staan de kernkwaliteiten van het landschap benoemd en is een landschapsontwikkelingsvisie neergelegd. Ook zijn er op basis van het LOP publieksbrochures ontwikkeld, die gebruikt zullen worden bij de uitvoering van de onderstaande deelprojecten. Het is nadrukkelijk de bedoeling om inwoners van het gebied actief te betrekken bij het herstellen, versterken en beleefbaar maken van het gebied. Dit zal gebeuren door middel van landschapsdagen, het betrekken van scholen en lokale verenigingen en het verspreiden van posters, flyers en persberichten. Team communicatie zal worden gevraagd om mee te denken over juiste inzet van middelen om maximale burgerparticipatie te verkrijgen. In paragraaf 2.3 tot en met 2.9 staan ideeën ter verbetering van het padennetwerk rondom de dorpen Veessen en Vorchten. De overtuiging bestaat dat het beter is om een beperkt aantal paden te bieden die kwalitatief hoogwaardig zijn en werkelijk toevoegen aan de mogelijkheden om het landschap optimaal te beleven, dan een overdaad aan lokale paadjes te ontwikkelen. Met deze gedachte in het achterhoofd kunnen de ideeën nog veranderen vóór tot uitvoering wordt overgegaan. De wijzigingen worden uiteraard meegenomen bij de periodieke voortgangsrapportage. Stichting Landschapsbeheer Gelderland beschikt over de expertise om deze projecten uit te voeren. Aan deze partij wordt dan ook gevraagd een medewerker bij de gemeente Heerde te detacheren zodat in nauw overleg de uitvoering kan plaatsvinden. 2.1 Landschapsversterking Veluweflank Doel van dit project is het oorspronkelijke karakter van de gehele Veluweflank langs de geul behouden en te versterken en waar nodig verrommeling terug te dringen. Ook zijn de maatregelen ter compensatie van de aanleg van de hoogwatergeul, met name vanwege de impact van de dijken op het gebied. Verder zal in dit gebied een deel van het bos dat verloren gaat in de hoogwatergeul, gecompenseerd moeten worden. Het oorspronkelijke karakter van deze gebieden versterken zal de ruimtelijke kwaliteit, de leefbaarheid en de recreatieve waarde van het gebied verhogen. Door het actief betrekken van de bewoners in het gebied kan het herstel van de identiteit en beleefbaarheid van de gehele Veluweflank een belangrijke impuls krijgen. Hieronder is op kaart het gebied weergegeven.
10
Het project bestaat uit de volgende activiteiten: Herstel, aanleg en beheer van karakteristieke landschapselementen op de hogere zandgronden en oude bouwlanden, met nadruk op randbeplanting op de enken en herstel van oude paden; Herstel, aanleg en beheer van karakteristieke landschapselementen in de komgebieden, met nadruk op erven en ontginningsassen door behoud en herstel van wegbeplanting. Er 1. 2. 3.
worden binnen dit project drie deelprojecten onderscheiden: Aanplant op particulier initiatief; Ontwikkeling klompenpad rondom Heerde/Hoorn Aanleg wegbeplanting Veluweflank
Ad. 1 De ambities van bewoners zijn leidend voor hoe de elementen worden vormgegeven. Grondeigenaren en gebruikers worden gestimuleerd om landschapselementen aan te leggen. Hiervoor zullen voorlichtingen worden georganiseerd. Daarnaast kunnen eigenaren in het gebied deelnemen aan cursussen en krijgen bewoners die zich aanmelden advies van een adviseur van Stichting Landschapsbeheer Gelderland. Waar mogelijk worden subsidiemogelijkheden benut door Natuur en Landschap (SNL) en Subsidie Vitaal Gelderland (SVG). Ad. 2 Op de enken worden oude paden hersteld. Er wordt een klompenpad ontwikkeld rondom Heerde en Hoorn. Een klompenpad stelt het wandelen door agrarisch cultuurlandschap en langs boerenerven centraal. Het klompenpad voert zoveel mogelijk over historische paden en voert over onverharde paden via boerenland. Hiermee wordt een deel van de identiteit en beleving van het landschap hersteld. Het klompenpad wordt aangesloten op bestaande paden. Waar mogelijk wordt het klompenpad aangesloten op lokale plattelandsdienstverlening (B&B’s, landwinkels etc.). Daar waar de paden over of langs boerenerven lopen zullen goede voorzieningen worden getroffen voor de boer, zodat deze daar geen overlast van ondervindt. Ad. 3 In het zuidelijk deel van het gebied is op dit moment 30% van de lanen en watergangen voorzien van beplanting. Het streven is dit percentage te verhogen tot 70%. De aanleg van wegbeplanting beplanting langs waterlopen vormt onderdeel van dit project. De gemeentelijke wegen worden landschappelijk ingericht. Dit alles op basis van de visie geformuleerd in het LOP. 11
Projectleiding: gemeente Financiering: € 260.000,- van de provincie en € 30.000,- van de gemeente. 2.2 Landschapsversterking Oeverwal Doel van dit project is het oorspronkelijke karakter van de oeverwal ten oosten van de geul te versterken, de Oude IJsselloop als cultuurhistorisch landschapelement te behouden en te versterken en waar nodig verrommeling terug te dringen en zo de ruimtelijke kwaliteit te verbeteren. Verder zal in dit gebied een deel van het bos dat verloren gaat in de hoogwatergeul, gecompenseerd moeten worden. Het gebied is hieronder op kaart weergegeven.
Tot op de dag van vandaag is de rijke schakering in de vorm van het landschap van Veluwe tot IJssel goed herkenbaar. De zichtbare en beleefbare overgangen op korte afstand van elkaar vanaf de Veluweflank via de komgebieden naar de oeverwal, de uiterwaarden en de rivier vormen een kernkwaliteit van het gebied. Door het aanleggen van de geul wordt deze kwaliteit verstoord. De compensatieopgave die hiermee ontstaat is meerledig: Op de oeverwal tussen Veessen en Vorchten ligt de nadruk op het versterken van karakteristieke beplanting, zoals erfbeplanting met lindes, beuken en kastanjes, wegbeplanting en hoogstamboomgaarden; Tussen Marle en Werven gaat het om het behouden van het open karakter en het accentueren van de oude rivierloop door het aanplanten van bosjes op overhoeken en/of het omvormen tot schraal grasland; Herstel van de identiteit en beleefbaarheid van de gehele oeverwal door het actief betrekken van de bewoners in het gebied. Drie deelprojecten zijn: 1. Aanplant op particulier initiatief 2. Accentueren Oude IJsselloop 3. Aanleg wegbeplanting Oeverwal 12
Ad. 1 De ambities van bewoners zijn leidend voor hoe de elementen worden vormgegeven. Grondeigenaren en gebruikers worden gestimuleerd om landschapselementen aan te leggen. Hiervoor zullen voorlichtingen worden georganiseerd. Daarnaast kunnen eigenaren in het gebied deelnemen aan cursussen en krijgen bewoners die zich aanmelden advies van een adviseur van Stichting Landschapsbeheer Gelderland. Ad. 2 Het landschap van de uiterwaarden bij Marle kenmerkt zich door openheid. Dit kenmerk willen we behouden en waar mogelijk versterken. Dit kan door, met beplanting of met meer water, de oude arm beter zichtbaar te maken. Ad. 3 Bij de aanleg van wegbeplanting wordt dezelfde werkwijze gehanteerd als bij 1.2. De opgaven worden in samenhang opgepakt. Het LOP vormt de basis voor de aanplant. Projectleiding: gemeente Financiering: € 180.000,- van de provincie en € 20.000,- van de gemeente. 2.3 Wandelpad Veessen Dit pad loopt vanaf Veessen via de uiterwaarden naar het landbouwgebied ten zuiden van de inlaat. Het is een eenvoudig recreatief wandelpad van ca. 2 meter breed (laarzen- of klompenpad). Projectleiding: gemeente Financiering: € 45.000,- van de provincie en € 5.000,- van de gemeente. 2.4 Wandelpad Vorchten Het wandelpad bij Vorchten bestaat uit twee trajecten: Van de dijk naar de kerk en vervolgens over de Enk. Hiervoor is overleg nodig met SBB en Kerkbestuur. Dit traject gaat voor een belangrijk deel over beheerpad van Waterschap. Een deel van het pad is nieuw aan te leggen, dat gaat over percelen in privaat eigendom. Het wandelpad moet afgestemd worden met eigenaren. Het is een eenvoudig recreatief wandelpad van ca. 2 meter breed. Projectleiding: gemeente Financiering: € 45.000,- van de provincie en € 5.000,- van de gemeente. 2.6 Herstel structuur lanen Vorchten Ten zuiden van Vorchten ligt de enk. Deze enk is een open vlakte. Door op de enk boomgaarden en lanen toe te voegen wordt de enk als waardevol landschappelijk element versterkt. Hiermee wordt het contrast tussen Vorchten aan de enk en de (lege) Hoogwatergeul versterkt. Projectleiding: gemeente Financiering: € 202.500,- van de provincie en € 22.500,- van de gemeente. 2.7 Aanleg wandelpad Ziebroekseweg-Zwanenburg Dit is een onderdeel van het project om het historische erfgoed Zwanenburg een sterkere functie te geven in het dorp Vorchten. Naast de verbetering van de verbinding tussen de kerk en Zwanenburg wordt een wandelpad aangelegd om een rondwandeling mogelijk te maken. Projectleiding: gemeente Financiering: € 44.000,- van de provincie en € 5.000,- van de gemeente. 2.8 Aanleg kerkenpaden/paden Vorchten Wandelpaden buiten de openbare weg zijn er in Vorchten niet. Er zijn vanuit historie wel oude kerkpaden in het gebied 13
aanwezig. Door deze te herstellen kan een dorpsommetje mogelijk worden gemaakt. Door ook een verbinding te leggen met een pad naar Veessen wordt het voor de recreant ook aantrekkelijk om in Vorchten te wandelen. Concreet worden de volgende paden aangelegd: over de enk vanaf de enk naar de Veerweg vanaf enk naar Veessen via Veesserenkweg De paden worden vanaf 2011 gerealiseerd. Naar verwachting zijn alle paden aangelegd in 2015. Projectleiding: gemeente Financiering: € 45.000,- van de provincie en € 5.000,- van de gemeente. 2.9 Aanleg kerkenpaden/paden Veessen Door de open ruimten rondom Veessen lopen of hebben kerkpaden gelopen, een fijnmazig net van wandelroutes. Herstel er versterking van de structuur van deze paden en nieuwe paden dragen bij aan een verbetering van de leefomgeving van de Veessenaren en versterken de recreatiemogelijkheden in het gebied. Concreet worden vanaf 2011 de volgende paden gerealiseerd: De Stege-Zijmarseweg Noordzijde voetbalveld Nabij 'nieuwe supermarkt' 2 verbindingen dorp-Vorchterenkweg-IJssel IJsseldijk-IJssel 2 stegen tussen IJsseldijk en IJssel Naar verwachting zullen in 2015 alle paden gerealiseerd zijn. Projectleiding: gemeente Financiering: € 45.000,- van de provincie en € 5.000,- van de gemeente. Voor de uitvoering van paragraaf 2.3 tot en met 2.9 is een voorstel gedaan door Stichting Landschapsbeheer Gelderland om alle te ontwikkelen paden samen te voegen tot één klompenpad rondom Veessen en één klompenpad rondom Vorchten. Deze klompenpaden zouden dan kunnen worden aangesloten op het nog te ontwikkelen klompenpad bij Hoorn en de reeds bestaande klompenpaden bij Wapenveld en Oene. De klompenpaden kunnen als netwerk in de markt worden gezet.
3.
Projecten versterking leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit Vorchten
3.1 Multifunctioneel centrum In Vorchten bestaat een actief verenigingsleven. Een aantrekkelijke plek om bijeenkomsten te kunnen organiseren en activiteiten te houden is voor het dorp van belang. De huidige pastorie bij de kerk voldoet niet meer aan de eisen om dienst te doen als multifunctioneel centrum. Een nieuw gebouw biedt de Vorchtenaren de gelegenheid het verenigingsleven op peil te houden en kan ook voor culturele activiteiten zoals lezingen of tentoonstellingen worden gebruikt. Ook kan een multifunctioneel centrum dienst doen als plattelandscentrum, een plek waar bijvoorbeeld markten voor streekproducten worden georganiseerd of snoeicursussen. Dit project bevindt zich momenteel in de planfase. Over de exacte locatie van het multifunctioneel centrum moet nog besloten worden: een centrale ligging in het dorp tegen de kerk is een optie, evenals een ligging elders in het dorp, waardoor het zicht op de kerk vanuit de omgeving optimaal blijft. Met de plannen voor nieuwbouw wordt gestart in 2012. Voortgang is mede afhankelijk van particuliere ambities en initiatief. Projectleiding: gemeente i.s.m. particulieren 14
Financiering: gemeente € 174.000,- en provincie € 174.000,-, waarbij de het bedrag van de gemeenten door derden zal worden opgebracht. 3.2 Herinrichting ruimte rond de kerk Vorchten is een klein kerkdorp. De kerk in Vorchten is beeldbepalend en biedt kansen om het dorp en de kerk beter op de kaart te zetten voor toeristisch recreatief bezoek. Dit kan door de ruimte direct rondom de kerk op te knappen, evenals de parkeerplaats. Herinrichting van de ruimte en uitvoering van het project zal afhankelijk zijn van de keuzes die worden gemaakt rondom de locatie van het multifunctioneel centrum. Na 2012 tot ongeveer 2015 kan uitvoering plaats vinden. Projectleiding: gemeente i.s.m. particulieren Financiering voor de herinrichting rond de kerk: gemeente € 16.500,- en provincie € 148.500,3.3 Speelvoorzieningen Vorchten Doel van dit project is de speelvoorzieningen voor de jeugd in Vorchten te verbeteren. Dit project is mede afhankelijk van de bouw van het multifunctioneel centrum. Het is denkbaar dat een speeltuin wordt aangelegd bij het mutifunctioneel centrum, maar een optie is ook om speelvoorzieningen in de boomgaard (zie paragraaf 3.4) te realiseren. De verbetering van de speelvoorzieningen voor de jeugd zijn gepland vanaf 2012, als keuzes ten aanzien van locatie in samenhang met bovenstaande projecten in Vorchten gemaakt zijn. 3.4 Boomgaard Vorchten Er komt een nieuwe dorpsboomgaard met hoogstambomen voor en door het dorp. De omgeving is betrokken bij het ontwerp, maar wordt in een later stadium ook mede verantwoordelijk voor het beheer van de boomgaard. Het huidige landbouwperceel, dat in eigendom is van de kerk, wordt met fruitbomen beplant die voor algemeen gebruik van de bewoners in Vorchten kunnen worden geoogst. Dit versterkt de gemeenschapszin. Projectleiding: gemeente Financiering: PDR € 28.300,- provincie € 28.300,-
15
4.
Planmatige kavelruil
Doel hiervan is het werken aan een toekomstbestendige landbouw in het gebied door verbetering van de agrarische structuur in het gebied die aansluit op ontwikkelingsplannen individuele (agrarische) ondernemers. De landbouwsector, die vooral bestaat uit melkveehouderijen, is en blijft in de toekomst een belangrijke economische drager in het gebied. Ook is de sector van belang voor het toekomstig beheer van de geul. Voor de toekomstbestendigheid van deze bedrijven blijft de mogelijkheid tot schaalvergroting en/of verbreding essentieel en een goede agrarische structuur van levensbelang. Landinrichting is een verzamelnaam voor verschillende vormen van verkaveling. In Veessen-Wapenveld (V-W) wordt vooralsnog uitgegaan van een planmatige kavelruil die plaats vindt na afronding van de grondverwerving voor de hoogwatergeul. Planmatige kavelruil is gebaseerd op vrijwillige deelname van grondeigenaren. Projectleiding: gemeente Financiering: Provincie
5.
Herbestemming IJsselhoeven en Vrijkomende Agrarische Bebouwing
De landbouw zal in de komende tijd in Nederland en ook in Heerde een verdere schaalvergroting doormaken waarbij agrarische gebouwen vrijkomen. Een deel hiervan zijn de IJsselhoeven, (vaak monumentale) gebouwen die samen met het landschap en de rivier het herkenbare IJsselse karakter typeren. Het is daarom van belang dat de IJsselhoeven behouden blijven. Dat kan door herbestemmen. Bij herbestemming van agrarische bebouwing snijdt het mes aan twee kanten. Enerzijds is er een groot cultuurhistorisch belang om de kenmerkende IJsselhoeven voor het gebied te behouden. Anderzijds bieden de IJsselhoeven en andere vrijkomende agrarische gebouwen ruimte aan nieuwe economische activiteiten waardoor ze een nieuwe impuls kunnen geven aan de lokale economie. Tijdplanning is afhankelijk van ambitie en initiatief van eigenaren, maar diverse objecten kunnen in de periode 2012-2017 een herbestemming krijgen. De ontwikkeling van Erven IJzerman is een belangrijk erf in dit project. De gelden van de provincie zullen dan ook aan de restauratie van dit erf ten goede komen. Gesprekken zijn gaande tussen de ontwikkelaars en Campina over de stichting van een zuivelmuseum op deze locatie. Projectleiding: gemeente Financiering: gemeente € 60.000,- en provincie € 450.000,- (restauratiesubsidie)
6.
Beeldkwaliteitplan corridor Kerkdijk De gemeente wil de corridor Kerkdijk een kwaliteitsimpuls geven. Prachtige statige landhuizen worden, vooral langs het traject vanaf het Apeldoorns Kanaal tot aan de Grote Wetering afgewisseld door glastuinbouw, plantenkwekerijen en woningen. Het gebied dreigt steeds meer te verrommelen. Om het gewenste beeld te benoemen en te delen wordt een kwaliteitsplan voor de corridor ontwikkeld. Dit beeldkwaliteitplan wordt op korte termijn ontwikkeld door een extern planbureau. De bedoeling is het beeldkwaliteitplan tijdig aan te kunnen leveren aan het waterschap, zodat deze het kan meenemen bij de ontwikkeling van een ambitiedocument. Het waterschap maakt dit ambitiedocument voor de aanbesteding van de werkzaamheden van de 16
Hoogwatergeul. In dit document wordt vastgesteld aan welke kwaliteitseisen het buitengebied rondom de Hoogwatergeul moet voldoen. Volgens de planning wordt dit ambitiedocument in december 2011 opgeleverd. In 2012 wordt onderzoek gedaan naar financieringsmogelijkheden van eventuele maatregelen die uit het beeldkwaliteitplan naar voren komen. Uitvoering volgt in de jaren erna tot naar verwachting 2015.
7.
Rivierfront Veessen
7.1 Rivierfront, businesscase en planvorming De opgave is het rivierfront te ontwikkelen tot een aantrekkelijke rust- en pleisterplaats voor bewoners en uiteenlopende recreanten; vooral watersporters, wandelaars en fietsers, natuur- en rustzoekers. Een aantrekkelijk IJsselfront met kleinschalige, maar kwalitatief hoogwaardige voorzieningen, waaronder mogelijk horeca, verblijfsrecreatie, zwemgelegenheid, een jachthaven en natuurontwikkeling versterken dit beeld. Een integrale aanpak biedt kansen om het 'verrommelde' rivierfront in zijn geheel en in samenhang met de verschillende bestemmingen en haar omgeving te ontwikkelen. In 2011 is een businesscase geschreven die een inzicht geeft in mogelijke deelprojecten. De provincie heeft subsidie ter beschikking gesteld voor dit project, op voorwaarde dat de businesscase een nadere onderbouwing krijgt. Deze onderbouwing moet eind 2011 worden opgeleverd aan de provincie. Gesprekken met betrokken partijen zijn op dit moment gaande om te inventariseren welke verbeterslagen uit de businesscase haalbaar zijn. Daarnaast wordt nadrukkelijk gekeken naar de mogelijkheden om reeds bestaande voorzieningen beter te benutten. Met Stichting Geldersch Landschap, de eigenaren van de Ijsselhoeve en Ijsselzicht worden intentieverklaringen afgesloten. Na de planfase starten deelprojecten vanaf 2012. Hieronder volgt een opsomming van voorgestelde maatregelen uit de businesscase, zodat de raad zich een beeld kan vormen van de mogelijke toekomstige ontwikkelingen. Verder onderzoek naar alle opties is nodig. 7.2 Rivierfront, mogelijke maatregelen Aanleg picknickplaats Ten oosten van camping IJsselhoeve kan een picknickplaats worden gerealiseerd. Hiervoor worden picknickbanken, prullenbakken en een bord met informatie over het gebied geplaatst. Aanleg trekpontje Om het mogelijk te maken vanuit de zogenaamde nieuwe uiterwaard voor de inlaat langs de IJssel naar Vorchten te wandelen is het noodzakelijk het water bij de ingang van de haven over te kunnen steken. Een eenvoudig trekpontje gelegen in de nabijheid van de haven, waarmee wandelaars zichzelf 'naar de overkant trekken' is één van de voorgestelde maatregelen uit de businesscase. 17
Mogelijk zou de Stichting Kozakkenveer naast het huidige pontje ook het trekpontje kunnen beheren. Aanleg wandelroute langs de IJssel van Veessen naar Vorchten In de bijeenkomsten voor de dorpsvisie en vanuit de klankbordgroep Veessen-Wapenveld is de wens geuit om vanaf Deventer naar Zwolle langs de IJssel te kunnen wandelen. Voor Heerde betekent dat een wandelroute van Veessen naar Vorchten. De route wordt niet verhard, om de natuurwaarden van het gebied zo min mogelijk aan te tasten, maar bewegwijzerd en afgezet om te voorkomen dat wandelaars door de uiterwaarden gaan 'zwerven'. Aangezien een deel van de route over natuurgebied loopt zijn gesprekken hierover gaande met Gelders Landschap. Realisatie natuur in nieuwe uiterwaard Het gebied ten zuiden van de inlaat, ook wel de nieuwe uiterwaard genoemd, is bestemd voor agrarisch gebruik. Deze gronden liggen straks als een soort 'enclave' tussen twee natuurgebieden in, gescheiden door de nieuwe dijk aan de westzijde en de oude verlaagde IJsseldijk aan de oostzijde. Mogelijk zullen agrariërs deze grond in de toekomst voor verkoop aanbieden. Dit biedt kansen om nieuwe natuur te ontwikkelen. Dit zou tevens kunnen dienen als mitigatie/compensatie voor andere voorzieningen in het kader van het Rivierfront. Aanleg strandje De Hank leent zich voor een openbare voorziening voor dorpsbewoners en recreanten. Een strandje/picknickplek over een lengte van circa 50 meter kan een nieuwe verblijfsplaats worden in het dorp. De huidige begroeiing wordt vervangen door gras en de hellingshoek wordt flauwer gemaakt. Er worden bankjes, tafels en enkele prullenbakken geplaatst. Uitbreiding passantenhaven, uitbreiding hotel, openbaar zwembad en aanleg openbaar havenplein Deze vier projecten worden in samenhang onderzocht en indien haalbaar, uitgevoerd. Het is lastig om er een planning voor te maken, omdat delen van dit project worden uitgevoerd door private partijen. In de oorspronkelijke businesscase werd de jachthaven vergroot van de huidige 75 naar 150 ligplaatsen. Nadat de gemeente advies van de HISWA heeft ingewonnen lijkt uitbreiding naar 100 ligplaatsen reëler. Het hotel-restaurant zou kunnen worden uitgebreid zodat meer toeristen in Veessen kunnen verblijven. Deze twee opgaven liggen in handen van particulieren. Zwemmen in de IJssel is gevaarlijk en door Rijkswaterstaat niet toegestaan. De aanleg van een rivierzwembad (18x5m) in de IJssel is onderdeel geweest van de oorspronkelijke businesscase. Inmiddels zijn er gesprekken gevoerd met de eigenaren van de Ijsselhoeve. Deze hebben nu een klein zwembad op hun terrein. Het is misschien haalbaar om dat zwembad te vergroten en ook te ontsluiten voor dorpsbewoners en recreanten. Deze mogelijkheden worden in overleg met de eigenaar verkend. De ontwikkeling van een openbaar havenplein is een opgave voor de gemeente. De gemeente heeft verkennend overleg gevoerd met het waterschap over verwerving van grond, waardoor dit haalbaar zou kunnen zijn. Het gebied nabij de molen, waar nu stacaravans staan, kan weer openbaar toegankelijk worden gemaakt waardoor inwoners weer een toegang krijgen tot de IJssel. In samenspraak met private partners, de eigenaar en gebruikers wordt deze opgaaf verder uitgewerkt. Projectleiding: gemeente 18
Financiering: provincie € 766.500,- en gemeente € 766.500,-, waarbij de bijdrage van de gemeente voor een groot gedeelte moet worden ingevuld door investeringen van derden.
8.
Kanoroutes Apeldoorns Kanaal-Grote Wetering In de huidige situatie zijn zowel het Apeldoorns Kanaal als de Grote Wetering goed bevaarbaar voor kano's. Dat betekent dat de watergangen breed en diep genoeg zijn en de bruggen hoog genoeg. Om een rondje te kunnen maken is het echter nodig dat de beide watergangen met elkaar verbonden zijn. In het noorden is deze verbinding er, maar in het zuiden niet. Het waterschap wil een verbinding creëren tussen het Apeldoorns Kanaal en de Grote Wetering ter hoogte van de Lage Gulbroek. Dit gebeurt met behulp van een bestaande watergang. Daarmee ontstaat er een rondje van ongeveer 15 kilometer, dat komt neer op drie tot vier uur varen. In de businesscase over het outdoorcentrum en de verblijfsrecreatie worden mogelijke kanoroutes en kanovoorzieningen meegenomen (hoofdstuk 9). In de businesscase zullen ook andere gebruiksmogelijkheden voor waterrecreatie worden onderzocht.
Projectleiding: waterschap Financiering: PDR € 15.000,-, gemeente € 32.700,- en provincie € 130.800,-.
9.
Outdoorcenter en verblijfsrecreatie
In het buitengebied neemt het aantal recreatief-toeristische bezoeken af terwijl het buitengebied juist veel potentie heeft. Het ontwikkelen van nieuwe recreatieve voorzieningen moet het gebied aantrekkelijker maken en zorgen voor meer recreatief-toeristisch bezoek. Een outdoorcenter voor evenementen met kano's, mountainbikes, 'ropeclimbing' en dergelijke kan voor recreatie in het gebied een belangrijke stimulans vormen. Daarnaast kan nieuwe verblijfsrecreatie mogelijkheden bieden om toeristen langer aan het gebied te binden. Daarvoor is het noodzakelijk om inzicht te krijgen in de haalbaarheid van het realiseren van nieuwe verblijfsrecreatie. Om inzicht te krijgen in de haalbaarheid van het realiseren van een outdoorcenter en het ontwikkelen van verblijfsrecreatie wordt een businesscase uitgewerkt. In deze businesscase zal ook worden bestudeerd waar een goed informatiepunt kan worden neergezet met gebiedsinformatie en hoe het ontwerp daarvan moet zijn. Daarnaast wordt meegenomen welke kanoroutes ontwikkeld kunnen worden en welke kanovoorzieningen langs de route nodig zijn. Het opstellen van een businesscase betekent het benaderen en betrekken van marktpartijen, het uitzetten van een offerteaanvraag voor begeleiding van de businesscase, en het formeren van een projectgroep bestaande uit publieke, private en maatschappelijke vertegenwoordigers. Het streven is om de businesscase af te ronden in het eerste kwartaal van 2012. Vervolgstappen hangen af van de mogelijkheden en ambities van de private investeerders. Projectleiding: gemeente Financiering: Provincie € 35.000,- en gemeente € 35.000,-.
10.
Vorchten: Voorzieningen bij pontje
Aan de oostzijde van Vorchten, bij de pont naar Wijhe, wil de gemeente een nieuwe recreatieve voorziening (laten) realiseren, een thee– of koffiehuis in combinatie met een rustpunt. Ook de 19
mogelijkheid van een camperplaats zal worden bezien. De relatie tussen Vorchten en de IJssel wordt hierdoor versterkt. Een theehuis draagt daarnaast bij aan de recreatieve mogelijkheden van het gebied Veessen-Vorchten. De start van dit project is gepland in 2015 en zal zeker tot in 2017 lopen. Voor de exploitatie zal een particuliere investeerder worden gezocht.
Projectleiding: gemeente Financiering: gemeente € 12.750,- en provincie € 12.750,-.
11.
Veessen: Galerieroute
In Veessen wonen meerdere kunstenaars die galeries houden en hun kunst tentoon willen stellen. Veessen wil zichzelf profileren als kunstdorp. Om de ambitie van de dorpsbewoners te faciliteren zal de gemeente in samenspraak met de VVV een kunstroute ontwikkelen die door Veessen loopt en langs interessante punten voor kunstliefhebbers leidt. In 2011 wordt door de gemeente een inventarisatie van mogelijke routes en afstappunten gestart. In 2012 wordt de route gerealiseerd. Projectleiding: gemeente Financiering: provincie € 23.000,- en provincie 23.500,-.
12.
Veessen: Speelvoorzieningen 8-12 jarigen
Uit de dorpsvisie voor Veessen, die in samenspraak met de bewoners is opgesteld, is gebleken dat behoefte is aan een speelvoorziening voor kinderen in groep 5 tot en met 8. De huidige speelvoorzieningen op de locatie nabij de school en de sportvelden worden verbeterd. Met dit project wordt in 2011 begonnen en in 2013 is het afgerond. Projectleiding: gemeente Financiering: gemeente € 40.500,- en provincie € 40.500,-.
13.
Verzameling kleinere projecten
Tijdens de gesprekken rondom de dorpsvisie voor Veessen en Vorchten zijn nog een aantal ideeën geopperd door bewoners van het gebied. Door de ontwikkeling van ruiterroutes en visvoorzieningen (inclusief de ontsluiting daarvan) wordt de dagelijkse leefomgeving voor bewoners van het gebied aangenamer. Daarnaast maakt het het gebied interessanter voor recreanten. Ruiterroutes De aanleg van ruiterpaden in het gebied van de hoogwatergeul kan worden meegenomen bij de aanleg van de fietspaden. De bermen zijn over het algemeen breed genoeg om ook ruiterpaden te kunnen realiseren. Bij aanvang van de werkzaamheden aan de geul worden gesprekken gevoerd met een manege in het gebied om te kijken of met een dergelijke structuur de belangen van de manege gediend zijn en of er nog aanvullende maatregelen moeten worden getroffen. Visvoorzieningen De bewoners zien graag dat er nieuwe visplekken worden ingericht en dat deze voldoende voorzieningen krijgen. De inrichtingen van visvoorzieningen en de ontsluiting daarvan langs de Grote Wetering wordt meegenomen bij de inrichting van de Grote Wetering. Langs de IJssel worden de mogelijkheden apart onderzocht. 20
Projectleiding: gemeente Financiering: provincie € 119.500,- en gemeente € 13.500,-.
14.
Woningbouw Veessen en Vorchten
De raad van de gemeente Heerde heeft in een motie uitgesproken het belangrijk te vinden dat in Veessen en Vorchten in de behoefte aan woningen wordt voorzien. In de dorpsvisie voor Veessen en Vorchten is hier ook aandacht aan gegeven. De raad heeft aangegeven dat dit onderwerp onderdeel moet zijn van de gebiedsontwikkeling. In de dorpsvisie zijn ook locaties aangegeven waar eventueel woningbouw kan plaatsvinden. Uitgangspunt is dat woningen op organische wijze worden toegevoegd aan het dorp. Dus op logische plaatsen. Hierover zal overleg met de inwoners plaatsvinden. De locaties genoemd in de dorpsvisie zullen dan ook niet zonder meer worden overgenomen. Bij de invulling van woningbouw zal bijzonder aandacht worden gegeven aan de huisvesting van jongeren en ouderen.
15.
Reserveprojecten
15.1 Vorchten: Herstel verbinding Zwanenburg-Kerk en verbeteren leesbaarheid historie De Zwanenburg is een voormalig kasteel (pand niet meer bestaand) en samen met de kerk van Vorchten van cultuurhistorische waarde. Het erf van de Zwanenburg ligt achter de kerk en is omringd door een watergang en een aantal monumentale bomen. De verbinding tussen de beide historische erven wordt versterkt en de historie wordt beter zichtbaar gemaakt. Het erf van de Zwanenburg is particulier eigendom. Overleg over dit project heeft nog niet plaatsgevonden. Projectleiding: niet bekend Financiering: reserveproject 15.2 Veessen: Onderzoek verkeersveiligheid De verkeersveiligheid is voor de inwoners van Veessen van groot belang. De Kerkstraat en Ijsseldijk zijn beiden 30 kilometerzones maar worden zo niet ervaren. Het is dan ook van belang dat deze straten zo worden ingericht dat de zone ook als zodanig functioneert. Het is wenselijk een onderzoek uit te voeren naar de verkeerssituatie. Vooralsnog is hiervoor geen geld gereserveerd. 15.3 Veessen: Concentreren voorzieningen in de kern Voorzieningen verdwijnen uit het dorp Veessen. Steeds meer mensen raken eraan gewend om hun boodschappen te halen in het dorp Heerde, waardoor buurtwinkels verdwijnen. Veessen wil inzetten op de realisatie van een nieuwe buurtwinkel, bijvoorbeeld voor streekproducten, eventueel in combinatie van de tentoonstelling van kunst. Een buurtwinkel kan de lokale gemeenschap versterken doordat het een ontmoetingsplek vormt en verbinding creëert. Gedacht kan ook worden aan een winkel die mede ruimte biedt voor dagbesteding voor mensen met een beperking. Plannen worden verder uitgewerkt vanaf 2015. Mogelijk kan dit project nog geïntegreerd worden in het project Rivierfront Veessen.
16
Uitvoering en planning
16.1 Programmasturing Zoals inmiddels wel duidelijk zal zijn, is het programma gebiedsontwikkeling veelomvattend. Eén van de voorwaarden die de provincie heeft gesteld voor haar bijdrage, is dat projecten uiterlijk 1 januari 2018 zijn afgerond. Dit betekent dat een strakke sturing op tijdige aanvang, voortgang en realisatie nodig is. Om de projecten allemaal tijdig gerealiseerd te krijgen en de samenhang te kunnen bewaken, wordt een programmaleider benoemd. Deze geeft sturing op de hoofdlijnen van het programma, houdt overall zicht op de voortgang van projecten en levert voortgangsrapportages op. Daarnaast heeft deze als taak over de voortgang van het programma te rapporteren in de P&C cyclus. 21
16.2 Projectsturing Op projectniveau worden projectleiders benoemd. Bij de aanvang van elk project wordt een projectplan opgesteld. Daarbij moet de programmaleider er jaarlijks voor zorgen dat er al een voorinschatting wordt gemaakt van de tijd die voor projecten benodigd is van welke teams. Dit om te voorkomen dat teamplannen ‘vol’ zitten en de uitvoering van projecten onnodig vertraging oploopt. Voor de tijdplanning van projecten is bijlage 2 daarom opgesteld. Voor elk project is weergegeven in welk jaar gestart wordt en wat de doorlooptijd is. Voor de projecten in 2011 en 2012 is zo veel mogelijk gedetailleerde informatie opgenomen over de uit te voeren werkzaamheden en de stand van zaken. 16.3 Toelichting werkzaamheden projecten 2011-2012 In hoofdstuk 1 zijn alle projecten opgenomen die in samenhang met de Hoogwatergeul gerealiseerd worden. Projectleider (beoogd) is hierbij het Waterschap. De voorbereidingen voor de aanbesteding van de werkzaamheden zijn al in volle gang. Hiervoor is een externe partij ingehuurd. Alle projecten in hoofdstuk 1 worden in de aanbesteding meegenomen. Voor dit cluster aan projecten wordt dus geen aparte projectopdracht opgesteld. De uitvoerende werkzaamheden worden uitbesteed, de sturing op hoofdlijnen, coördinatie en afstemming met PDR vindt plaats door de programmaleider. In hoofdstuk 2 zijn alle projecten opgenomen die betrekking hebben op landschapsversterking en verbetering van het padennetwerk rond Veessen en Vorchten. Deze projecten kunnen ook goed in samenhang worden uitgevoerd. De benodigde expertise hiervoor is aanwezig bij Stichting Landschapsbeheer Gelderland (SLG). In oktober 2011 wordt opdracht gegeven voor de uitvoering van deze werkzaamheden. Deze partij zal daarvoor een projectleider bij de gemeente detacheren. De projectleider van SLG zal in de eerste periode een projectplanning maken, waarbij nadrukkelijk ook gekeken wordt naar de inzet van eigen uren en capaciteiten van de gemeente. Bij voorkeur worden de out of pocket kosten zo veel mogelijk besteed aan alleen die werkzaamheden waarvoor de gemeente de expertise niet in huis heeft. In hoofdstuk 3 worden de projecten genoemd die gericht zijn op het versterken van de leefbaarheid in Vorchten. Deze projecten kunnen in samenhang worden uitgevoerd en hiervoor wordt een interne projectleider van de gemeente benoemd. De voortgang is echter deels ook afhankelijk van de energie en prioritering van particuliere partijen. Op dit moment is een projectbeschrijving aan de particuliere partij voorgelegd. Als deze met de inhoud akkoord is, wordt deze voorzien van een planning en worden uren vrijgemaakt voor projectleiding. In hoofdstuk 5 gaat het om investeringen in de locatie van erven IJzerman (monument, Kanaaldijk 63). Hiervoor wordt geen projectleider aangesteld, de verwachting is dat een investeringsvoorstel richting college zal volstaan. De activiteiten zijn grotendeels in handen van particulieren. Hoofdstuk 6 gaat over de ontwikkeling van de corridor Kerkdijk. Het tijdpad van dit project is krap, omdat de gemeente het beeldkwaliteitplan graag tijdig wil aanleveren aan het waterschap zodat deze het kan gebruiken bij de realisatie van het ambitiedocument. De opdracht wordt zo spoedig mogelijk belegd bij een extern planbureau. In hoofdstuk 7 wordt een groot cluster van projecten weergegeven, de ontwikkeling van rivierfront Veessen. Hiervoor is een businesscase reeds opgeleverd, die uiterlijk 31 december 2011 nader onderbouwd moet zijn. De provincie zal deze onderbouwing moeten goedkeuren om de provinciale subsidie zeker te stellen. Op dit moment wordt er hard gewerkt om intenties van partijen helder te krijgen en plannen zover mogelijk te concretiseren. De uitwerking wordt samen met een projectopdracht eind november aan het college voorgelegd. De activiteiten in hoofdstuk 8 en 9 worden in samenhang uitgevoerd. De offertes voor de businesscase zijn opgevraagd en een partij is dit najaar geselecteerd. Een projectopdracht is niet gemaakt, er is sprake van beperkte begeleidingskosten door de gemeente. Oplevering van de 22
businesscase volgt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2012. Mocht er uit de businesscase blijken dat voor de ontwikkeling van verblijfsrecreatie een opgave voor de gemeente ligt, dan zal hiervoor een projectopdracht worden gemaakt voor het college. De andere onderdelen uit de businesscase, de kanoroutes en het informatiepunt worden uitgewerkt door respectievelijk een particuliere partij en het Waterschap. De twee projecten in Veessen (hoofdstuk 11 en 12, ontwikkeling speeltuin en galerieroute) worden dit najaar gestart en van een projectplanning voorzien. De overige projecten kennen een latere start. Sommige projecten zijn ook nog niet duidelijk omlijnd (bijvoorbeeld de kavelruil). Verdere detaillering volgt later in de programmaperiode. Het bestuur zal van ontwikkelingen op de hoogte worden gesteld door middel van de voortgangsrapportage die jaarlijks wordt opgeleverd door de programmaleider. Het stramien van vertaling naar projectplannen zal ook voor projecten later in de programmaperiode worden aangehouden.
23
Bijlage 1: Totaaloverzicht van projecten
24
Bijlage 2: Projectenplanning
25
Bijlage 3: Manifest Landschapszone
26
