Jaarverslag 2004
Inhoud Inleiding
4
Het Centrum - Milieucentrum Utrecht - Beleid en werkwijze - Informatievoorziening - Ondersteuning Utrechtse Natuur- en Milieugroepen - Overige activiteiten - Publicaties - Participatie
5 6 6 6 7 7 7
Reguliere activiteiten - Balie en receptie - Bibliotheek - MCU-NU - Knipselkrant - Website
8 8 9 9 10
Partners en participaties - Gemeente Utrecht DSO - Woon Advies Commissie - Andere lokale organisaties - bovenstedelijk netwerk
11 11 11 11
Andere organisaties binnen het Milieucentrum - Platform van Utrechtse natuur- en Milieuorganisaties (PLU) - Milieuraad Utrecht - Natuur- en Milieuplatform Leidsche Rijn
12 13 16
Projectactiviteiten - Snipperpad - Wandel- en Kanogids Leidsche Rijn - Een beter buurt die maak je samen - Utrecht in ‘t Groen - Spel “Passie voor Utrecht” - Gebiedsgerichte Innovatieagenda
17 17 17 18 19 19
Financieel
20
Personeel en bezetting - vaste medewerkers - vrijwilliger medewerkers - Samenstelling bestuur MCU - Samenstelling Milieraad Utrecht
21 21 22 22
Colofon
22
3
Inleiding Het jaar 2004 is voor het Milieucentrum het eerste jaar waarin gewerkt wordt met het in mei gepubliceerde beleidsplan 2004-2006. In het beleidsplan is sprake van een aantal accentverschuivingen. Het Milieucentrum ziet dit als een noodzakelijkheid omdat een veranderende tijd om nieuwe doelstellingen en prioriteiten vraagt. Utrecht is een stad in beweging. Op het gebied van ruimtelijke ordening en mobiliteit ontwikkelt de stad Utrecht nieuwe projecten en nieuwe visies. Concreet denken wij aan de projecten in Leidsche Rijn, de ruimtelijke visie Overvecht, herinrichting Kanaleneiland, het stationsgebied, en het recentelijk verschenen Gemeentelijk Verkeers– en Vervoersplan. Het Milieucentrum vindt het van essentieel belang om, met name bij een dergelijk grootschalige project-ontwikkeling in de stad, om milieu-waarden een belangrijke stem in het geheel te geven. Het Milieucentrum zal zich op dit gebied de komende tijd extra krachtig inzetten. In het jaarverslag 2004, wat nu voor u ligt, kunt u lezen dat er hard is gewerkt aan de opzet van een effectief werkend Mobiliteitsplatform. Vonden de voorbereidingen plaats in 2004, de kick off van het Mobiliteitsplatform vindt plaats op 10 Mei van dit jaar. Het Milieu en Natuur Platform Leidsche Rijn is door middel van overleg met de Gemeente nauw betrokken geweest bij de totstandkoming en het behoud van het Leidsche Rijn Park. Daarnaast heeft het MCU zich sterk gemaakt voor het behoud van het schaarse maar bijzonder waardevolle groen in de stad, in samenwerking met diverse natuur en milieu organisaties werd namelijk de campagne “Utrecht in het groen” tot stand gebracht. Ook de informatievoorziening wordt door het MCU op een hoog peil gehouden. Er is gewerkt aan nieuwe producten en aan de verbetering van het bestaande. Ondanks de beperkte financiële middelen blijft informatievoorziening een belangrijk doel voor het MCU. We denken dat 2004 een goed jaar was. Het werk is geïntensiveerd. Nieuwe doelen incorporeren vraagt navenante inspanning en aandacht. Ons streven is om ook in 2005 op dezelfde voet door te gaan.
Utrecht, april 2005.
4
Het Centrum Milieucentrum Utrecht Het Milieucentrum is als zelfstandige stichting opgericht in 1983 met de doelstelling, het informeren, voorlichten en toegankelijk maken van alle facetten van milieu, leefbaarheid en milieubeleid voor de inwoners van Utrecht. Met onze informatievoorziening staan we dicht bij de mensen. Binnen onze doelstelling was het vanzelfsprekend om een zo breed mogelijk netwerk tot stand te brengen tussen locale milieu en natuurgroepen. Het Milieucentrum faciliteert en ondersteunt om die reden een aantal Utrechtse natuur en milieugroepen. De oorspronkelijke doelstelling telt nog steeds, maar het werkgebied is in de loop der jaren aanzienlijk breder geworden. Het milieucentrum behartigt actief de belangen van diverse locale natuur en milieugroepen, en geeft waar mogelijk groepen onderdak in het pand. We werken actief aan beïnvloeding van besluitvoering in Gemeente en Provincie. We nemen initiatieven, zetten projecten op en organiseren een breed scala aan activiteiten. De laatste jaren beslaan laatstgenoemde activiteiten circa de helft van de omzet van het Milieucentrum. De stichting MCU treedt op als rechtspersoon voor: • Milieuraad Utrecht, • Platform van Utrechtse Natuur- en Milieuorganisaties (PLU) • Platform van Natuur- en Milieuorganisaties in Leidsche Rijn (NMPLR). Het secretariaat van deze drie organisaties is gevestigd in het pand aan de Oudegracht 60, waar het MCU kantoor houdt. Algemeen betaalde medewerkers gesubsidieerde arbeidsplaatsen vrijwilligers -uren per week bestuurleden (+ mutaties)
4 (2,76 fte) 3 (2,22 fte) 27 ca. 200 7 (1 mutatie), p.p. ca. 2 uur per week
5
Beleid en Werkwijze Het Milieucentrum heeft haar beleid vastgelegd in het beleidsplan 2004-2006. Hierin worden doelen geformuleerd en prioriteiten gesteld. Hierin zijn zes werkgebieden geïdentificeerd, waarop het MCU zich concentreert: • Gemeentelijk Milieubeleid • Bestuurlijke Agenda Duurzame Ontwikkeling • Stedelijke Ruimtelijke Ordening • Herstructurering Naoorlogse Wijken • Integratie van Groen en Blauw in de Stedelijke Ontwikkeling • Mobiliteit. Om deze werkzaamheden zo goed en efficient mogelijk uit te voeren hanteert het MCU de volgende werkwijzen: Informatievoorziening Bestaat in de eerste plaats uit een breed aanbod van inormatiefolders die bezoekers kunnen meenemen. Verder de Milieubibliotheek annex informatiecentrum met ruim 3000 boeken, meer dan 100 tijdschriften, en een knipselarchief. Daarnaast is een professionele helpdesk, dagelijks op werkdagen van 9.00 uur tot 17.00 uur geopend, voor directe informatie. Dankzij de inzet van een groot aantal vrijwilligers kunnen we deze publieksservice handhaven. De informatievoorziening wordt zo breed en zo laagdrempelig mogelijk verspreid. Daartoe hanteert het MCU al jaren een ‘open deur’-beleid. Iedereen die vragen heeft op milieugebied kan het MCU binnen lopen om vragen te stellen aan de helpdesk, in het folderaanbod te zoeken, of in de bibliotheek annex informatiecentrum artikelen, tijdschriften en boeken in te zien. Ondersteuning van het MCU aan Utrechtse natuur- en milieugroepen: • Facilitering van de secretariaten van de Milieuraad, het PLU en het MNPLR • Biedt onderdak aan de Stichting Aarde • Stelt de vergaderruimte beschikbaar • Ontwikkelt en het verspreidt informatie van de desbetreffende groepen • Actualiseert een adressen-database en verstrekt contactgegevens • De activiteiten van MR, PLU en MNPLR zijn een vast onderdeel van het MCU-NU en heben een eigen pagina op de gezamenlijke website.
6
Overige activiteiten Het MCU springt in op de actualiteit van de milieuproblematiek in en om de stad en organiseert op basis hiervan activiteiten en projecten. De signatuur van deze projecten moet de doelstelling van het MCU kunnen vertegenwoordigen. Met name voor dit onderdeel van het werk wordt jaarlijks naar aanvullende financiering gezocht omdat de basissubsidie niet toereikend is. Publicaties Ten behoeve van het bewust maken van mensen ten aanzien van de waarde, de beleving en de noodzaak van het behoud van natuur en milieu geeft het Milieucentrum regelmatig diverse publicaties uit. In het algemeen hanteren wij het standpunt dat deze echt iets toe moeten voegen aan de bestaande informatie. Dit om zo efficient mogelijke om te gaan met grondstoffen en middelen. Participatie Om haar beleid te uitvoer te brengen participeert het MCU in verschillende adviescommissies in overleg structuren. Wel is het beleid hier terughoudend in te zijn. Voor je het weet bestaat het grootste gedeelte van de activiteten uit vergaderen, hetgeen zeer snel ten koste gaat van ‘zichtwerk’. Organisatie verhuur vergaderzalen op jaarbasis publicaties • incidenteel + oplage
• regulier + oplage
115 dagdelen -
beleidsplan MCU 2004-2006 (750) Kano/Wandelgids LR (1000) bieb-folder (3000) knipselkrant (5x; totaaloplage 1000) MCU-NU (4x 700)
participatie - In welke reguliere overleggen + frequentie - Woon Advies Commissie (12 x) - NMPLR (8 x p.jr.) - TORL (4 x ) - Grootstedelijk milieucentra overleg (4 x) verhouding structurele subsidie/ 86/155/9 incidentele subsidie/overige inkomsten 34%-62%-4%
7
Reguliere activiteiten: Informatievoorziening en facilitering Balie en receptie De balie is een belangrijk instrument in de informatievoorziening. Bezoekers kunnen iedere werkdag binnen lopen. Het Milieucentrum beschikt over een groot aantal folders over allerlei milieuonderwerpen, die gratis kunnen worden afgehaald. Via de telefonische helpdesk worden vragen gesteld over de meest uiteenlopende milieugerelateerde onderwerpen. Aan de hand van onze geautomatiseerde database worden vragenstellers snel geholpen. Enerzijds met een toepasselijk antwoord, anderzijds door middel van doorverwijzing naar andere instanties of organisaties. Bij het actualiseren en aanvullen van de database is de inzet van de vrijwilligers onontbeerlijk. Balie vrijwilligers Openingstijden telefonische vragen bezoekers uitgegeven antidrukwerkstickers - aan de balie - via uitgiftepunten Aantal keer een nieuwe etalage
10 (64 uur/week) ma-vr 9-16 u ca. 20 per week ca. 25 per week ruim 1000 7.500 12 (ca. 8 uur per keer)
Bibliotheek De bibliotheek en documentatieafdeling omvat inmiddels ruim 3000 milieuboeken, zo’n 120 titels aan milieutijdschriften en een omvangrijk krantenknipselarchief. Milieu in de stad en in de stedelijke ontwikkeling van Utrecht is ruimschoots vertegenwoordigd. De collectie wordt beheerd en geactualiseerd door een aantal vrijwillige medewerkers.
8
In 2004 bleef het aantal bezoekers wederom achter bij de aantallen die je bij een bibliotheek van deze kwaliteit en laagdrempeligheid zou verwachten. Om dit te verbeteren is het afgelopen jaar een nieuwe folder gemaakt en verspreid. Daarnaast stonden er aanvullende activiteiten op het programma, zoals een lezingencyclus en meer promotie via de website, die er voor moeten zorgen dat dit deel van het MCU de bekendheid krijgt die het verdient! Bibliotheek vrijwilligers boeken tijdschriftabonnementen uitleningen per jaar bezoeken per jaar activiteiten (lezingen, stands, etc.) Lezingen
4 (52 uur/week) ca. 3000 43 ca. 50 ca. 50 Stand op milieumarkt Lunetten 2
MCU-NU De nieuwsbrief met ‘duizelingwekkende opmaak’ van het MCU is dit jaar, zoals gepland, bij elke wisseling van de seizoenen geproduceerd. Ruim 500 mensen ontvangen de brief inmiddels per post. Daarnaast worden enkele honderden verspreid via losse punten, zoals de bibliotheken en andere openbare instanties. In de MCU-NU wordt verslag van de activiteiten van het MCU en van ontwikkelingen op milieugebied waarbij het centrum betrokken is. Knipselkrant De knipselkrant die al jaren èèn keer per maand wordt gemaakt is in zomer 2004 voor het laatst verschenen. De reden hiervoor was ten dele een praktische; de vrijwilliger die deze uitgave de laatste jaren verzorgde vond dat het tijd werd voor een nieuwe uitdaging. Daarnaast was er al langere tijd een interne discussie gaande over de vorm van deze uitgave. Algemeen vonden we dat de opzet van de knipselkrant te beperkt was en dat er relatief veel tijd besteed werd aan een beperkt lezerspubliek. Gedurende het tweede halfjaar is er gewerkt aan en geëxperimenteerd met een nieuwe opzet van, een bredere informatiekrant, waarbij de nadruk veel meer is komen te liggen op direct toepasbare, praktische en laagdrempelige milieu-informatie. Over het concept is inmiddels intern overeenstemming bereikt. Aan de vormgeving is hard gewerkt en we streven ernaar om het nieuwe “Utrechts Milieublad” in 2005 in een vaste periodiek uit te brengen.
9
Knipselkrant uitgebrachte knipselkranten oplage knipselkranten MCU-NU nummers totale oplage
5 ca. 200 per keer 4 2300
Website De website van het Milieucentrum (www.milieucentrumutrecht.nl) is in 2003 geheel vernieuwd en aangepast. In 2004 is een werkelijke invulling gegeven aan de ambities en inhoud van de site. Deze is nu gericht op de structuur, activiteiten en output van het MCU. Door een nieuwe inrichting van het pakket dat gebruikt wordt om de internetpagina’s te bewerken is het mogelijk de site actueler te maken. Eén van de speerpunten is het onderhouden van de actuele en uitputtende milieuagenda voor activiteiten in Utrecht en omgeving. Site bezoeken pagina’s uren (vrijwilligerswerk) per week
10
ca. 400 personen/maand ca. 100 12 (4 agenda, 8 site-redactie)
Partners en participatie Afdeling Milieu en Duurzaamheid van de Dienst Stadsontwikkeling De afdeling Milieu en Duurzaamheid is voor het Milieucentrum de belangrijkste gesprekspartner binnen de gemeente Utrecht. Het Milieucentrum overlegt regelmatig met deze afdeling en wordt ook geregeld gevraagd voor advies, planontwikkeling en participatie. Het belangrijkste gestructureerde overleg in 2004 was het overleg met de duurzaamheidcoördinator die het werkprogramma Duurzame Ontwikkeling uitvoert. Zowel het Milieucentrum als de Milieuraad hebben aan dit overleg deelgenomen. Woon Advies Commissie Het Milieucentrum participeert in de Woonadviescommissie (WAC) waarin diverse woonconsumentenorganisaties zijn vertegenwoordigd. Deze commissie heeft een formele status als adviesorgaan van het College van Burgemeester en Wethouders, maar heeft geen juridische status ten aanzien van de bouwplantoetsing. De commissie geeft advies over de voorlopige ontwerpen van woningbouwprojecten en voorziet stedenbouwkundige plannen van commentaar. Momenteel staat het voortbestaan van de commissie ter discussie. In het kader van het onderzoek naar vermindering van regelgeving en het versnellen van bouwplanprocedures, gaan er ambtelijk stemmen op om de commissie op te heffen. Vanuit de visie van de woonconsument is er wel degelijk een toegevoegde waarde, waar het gaat om het adviserende karakter van de WAC. In 2005 zal over het voortbestaan van de WAC worden beslist. Andere lokale organisaties Naast bovengenoemde meer intensieve contacten is er ook regelmatig overleg, en wederzijdse kruisbestuiving met: • de Utrechts Milieupunten • de Stedelijke Vervoer en Verkeersgroep; • de Fietsersbond; • de stichting Ecologisch Advies (STEA); • Stade • debatcentrum Tumult.
Bovenstedelijk netwerk De milieucentra van de vier grote steden nemen deel aan het Grootstedelijk Milieucentra Overleg. De Milieucentra van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht wisselen in dit overleg informatie uit over ontwikkelingen op gebied van het milieubeleid, verschillende werkwijze binnen de gemeenten en binnen de centra zelf.
11
De interne organisatiestructuur, hoe centra zich profileren, product ontwikkeling en onderlinge samenwerking staan in dit overleg regelmatig op de agenda, evenals de relatie van de vier grote milieucentra tot de politiek. Hierbij speelt ook de gezamenlijk opgebouwde relatie met de Milieufederaties en stichting Natuur en Milieu een belangrijke rol. De vier grootstedelijke Milieucentra ontvangen mede door deze samenwerking een deelbudget van het Postcodeloterij Fonds van de 12 provinciale Milieufederaties.
Andere organisaties binnen het Milieucentrum Het Milieucentrum treedt op als rechtspersoon en werkgever voor een drietal organisaties. De stichting voorziet onder andere, in de kantoorruimte met bijbehorende faciliteiten en voert eveneens de loon- en financiële administratie voor deze organisaties. De organisaties zijn inhoudelijk geen verantwoording schuldig aan het bestuur van het MCU en bepalen hun eigen koers.
Platform van Utrechtse natuur- en milieugroepen Na het vertrek van de vorige coördinator in oktober 2003 heeft het Platform van Utrechtse Natuur- en Milieuorganisaties een enigszins rommelige tijd doorgemaakt. Hoewel er wel met man en macht is gewerkt om de ontstane vacature snel op te vullen is dit door allerlei omstandigheden, niet in het minst financiële omstandigheden, op korte termijn niet gelukt. Dat dit een weerslag heeft gehad op de activiteiten van het Platform mag duidelijk zijn. Het afgelopen jaar heeft hoofdzakelijk in het teken gestaan van continuering. Zorgen dat de doorgaande activiteiten en met name het reguliere overleg met de gemeentelijke diensten, DSO en DSB door konden gaan. Per 1 december 2004 is er een nieuwe secretaris in dienst getreden, die in samenwerking met de kerngroep van het PLU is begonnen met het op de rails zetten van een aantal nieuwe doelen en activiteiten. In de eerste plaats is besloten de rechtspositie van het PLU vorm te geven. Waartoe een zelfstandige stichting in het leven geroepen wordt met een eigen doelstelling. Dit biedt het Platform de mogelijkheid om zelfstandig een juridische procedure aan te spannen ten behoeve van het voorkomen van groenaantasting ten aanzien van bestemming - en projectplannen in de stad. Een en ander sluit goed aan bij de wens van een aantal Utrechters om een dergelijke Stichting op te richten naar aanleiding van de succesvolle protestacties in het kader van “Geen groen voor Poen.” De initiatiefgroep Stichting
12
Duurzaam Groen Utrecht heeft dan ook besloten haar activiteiten onder te brengen in het PLU. Verder is er hard gewerkt aan het opstellen van het werkplan 2005, waarin de publiciteit, de serviceverlening en de verbreding van het Platform en het opstarten van activiteiten centraal staan.
Milieuraad Utrecht In 2004 heeft de Milieuraad het enige tijd zonder voorzitter moeten stellen. Het jaar stond dan ook in het teken van de zoektocht naar een opvolger voor Bouwe Taverne die ruim vijf jaar aan het roer heeft gestaan. Eind 2004 hebben we een goede opvolger kunnen vinden in de persoon van Janine Caalders. Begin 2005 heeft zij de functie van voorzitter overgenomen. Nieuwsbrief Passie voor Utrecht De digitale nieuwsbrief Passie voor Utrecht is in 2004 vijf keer uitgekomen. In de brief wordt aandacht besteed aan de lopende projecten die zijn voortgekomen uit de jubileumbijeenkomst van 2003. In de nieuwsbrief is ook een vaste interview rubriek opgenomen, dit biedt de lezer de mogelijkheid om nader kennis te kunnen maken met personen uit het netwerk of om interessante mensen daarbuiten te leren kennen. Doelgroep van de nieuwsbrief is, mensen uit het ‘netwerk Passie voor Utrecht’. Het netwerk bestaat uit ongeveer 50 mensen. Daarnaast ontvangen ruim 50 andere geïnteresseerde lezers de digitale nieuwsbrief. Netwerkbijeenkomst Passie voor Utrecht Het succes van de jubileumbijeenkomst in 2003 heeft ons doen besluiten in 2004 een tweede bijeenkomst te beleggen, om op deze manier het ontstane netwerk opnieuw bijeen te laten komen en nieuwe energie te geven. Wederom kwam een gemêleerd gezelschap, bestaande uit mensen uit verschillende sectoren als onderwijs, cultuur, bedrijfsleven en media bijeen. De thema’s bereikbaarheid en mobiliteit in Utrecht stonden centraal tijdens het zogenaamde speed daten. Met één van de ter sprake gekomen ideeën, meervoudig watergebruik, zijn we verder aan de slag gegaan. Begin 2005 hebben we hiervoor een verdiepende sessie gepland.
13
Werkgroep Passie voor Communicatie Passie voor Communicatie is een werkgroep die is ontstaan tijdens de jubileumbijeenkomst die in 2004 een aantal keer bij elkaar is gekomen om verder na te denken over communicatie activiteiten in het kader van het Netwerk Passie voor Utrecht. Zo heeft de werkgroep onder andere de invulling van de tweede netwerkbijeenkomst voor haar rekening genomen. In deze werkgroep is samengewerkt met de Kunst van het weglaten, KUS / Hogeschool voor de Kunsten, Ecofys, de Gemeente Utrecht en enkele deelnemers op persoonlijke titel. Wereldse Winkel Wijk Dit project is in 2003 gestart onder de naam Kashba naar aanleiding van het spelen van het spel Passie voor Utrecht tijdens de jubileumbijeenkomst. In 2004 is dit project uitgegroeid tot de Wereldse Winkel Wijk. Samen met de projectpartners is een IPSV -aanvraag geschreven voor subsidie voor dit project dat moest leiden tot een receptuur voor winkel-, werk- en wooncombinaties in prioritaire herstructureringswijken. Een recept op basis van: lessen uit het verleden, het beeld van de wettelijke en gemeentelijke regelgeving, onderzoek naar de behoeften van bewoners, ondernemers, onderwijs en consumenten. Onderzoek naar de participatie van deze groepen en experimenten in de wijk. Helaas is deze aanvraag niet gehonoreerd. Daarna hebben we op andere manieren het project proberen weg te zetten. In 2004 is dit vooralsnog niet gelukt. Tijdens het project werd in 2004 samengewerkt met het voormalige Transformotion, SSH-U, Remake, Aorta, het Multicultureel Instituut Utrecht, de Rabobank Utrecht, Onderzoeksbureau Labyrinth, de Wijkraad Zuid-West, het Multicultureel Instituut Utrecht en de Hogeschool voor de Kunsten Class of Masters Een project dat in 2003 is gestart onder de naam Masterclass Duurzame Stedenbouw naar aanleiding van het spelen van het spel Passie voor Utrecht tijdens de
14
jubileumbijeenkomst. In 2004 is het project omgedoopt tot het project Class of Masters. Doel is om partijen samen te brengen en onder meer daarmee een kennisspiraal op gang te brengen die uiteindelijk leidt tot kwaliteitsverbetering van de stedenbouw in Utrecht. Doelgroep bestaat uit ontwerpers, bestuurders en investeerders, kortom opdrachtgevers en opdrachtnemers, die open staan voor daadwerkelijke samenwerking. In 2004 heeft de Milieuraad samen met de Hogeschool van Utrecht een bijeenkomst georganiseerd als opmaat naar de Class of Masters. Helaas is deze bijeenkomst afgeblazen. Daarnaast zijn we begonnen met de voorbereidingen voor de daadwerkelijke Class of Masters. We zijn in 2004 gekomen tot een programmaontwerp, procesarchitectuur en een projectplan. Er hebben tal van gesprekken plaatsgehad om het idee te laten landen bij organisaties zoals de gemeente en verschillende marktpartijen. Dankzij subsidie vanuit het werkprogramma Duurzame Ontwikkeling kunnen we de Class of Masters in 2005 organiseren. In het project werd in 2004 samengewerkt met Aorta, de Universiteit Utrecht, de Hogeschool van Utrecht, Inbo, de stichting Transmissie en op afstand met het Utrechts Nieuwsblad. Milieuprijscommissie Binnen de gemeente Utrecht is een dialoog gaande betreffende de Milieuprijs Stad Utrecht. Daarin is de rol van de betrokken partijen nog niet duidelijk. Het Milieucentrum zou graag een rol spelen in de organisatie. Vooralsnog kijkt de gemeente naar samenwerking met de provincie Utrecht, de Utrechtse prijs zou mogelijk een integraal onderdeel van de provinciale prijs kunnen worden. Door deze ontwikkelingen is in 2004 geen Milieuprijs Stad Utrecht uitgereikt Milieuraad Utrecht Leden Vergaderingen Activiteiten
Samenwerkingspartners Publicaties en oplage
9 á 10(inclusief voorzitter en secretaris) 8 Netwerkbijeenkomst (120) Nieuwsbrief (75) Communicatie (25) Wereldse Winkelwijk (150) Class of Masters (80) Verdere ontwikkeling en spelen spel (160) Diverse organisaties in het Utrechtse Nieuwsbrief Passie voor Utrecht (digitaal 5 x oplage 100)
15
Natuur- en Milieuplatform Leidsche Rijn (NMPLR) Het NMPLR houdt zich actief bezig met de ecologische ontwikkelingen in Leidsche Rijn. Zij richt daarbij de aandacht op natuur en ontwikkeling, bouw en beheer van dit nieuwe stadsdeel. Het Milieucentrum voert het secretariaat van dit platform. In dit platform participeert de Natuur – en Milieufederatie Utrecht. Ook individuele bewoners en bewonersorganisaties die actief zijn in Vleuten – de Meern nemen deel aan het platform. Daarnaast is er belangstelling voor van nieuwe bewoners uit Leidsche Rijn. Met elkaar heeft men zich ingespannen om het planvormingsproces van het nieuwe stadsdeel Leidsche Rijn positief te beïnvloeden. In 2004 heeft het NMPLR deelgenomen aanhet reguliere ecologieoverleg met de Regiestaf van het projectbureau Leidsche Rijn. In dit overleg is vooral ingezet op de waarde van ecologie voor het totale plangebied. verschillende werkgroepen waarin is gepoogd om samen met andere bewonersgroepen, de plannen voor bebouwing van het Leidsche Rijn park tegen te houden Daarnaast zijn de plannen voor het centrale deel van het Leidsche Rijn park aangepast o.m. door het behoud van een aantal vletsloten. En is er continue aandacht gegeven aan de grootstedelijke ontwikkeling van het plangebied en het handhaven van waardevolle landschapselementen.
16
Projectactiviteiten Snipperpad Dit project was de afronding van een activiteit die zich voor een groot deel afspeelde in 2003. De aanleg van een pad dat loopt door de Binnenhof van het Leidsche Rijn Park. Het pad is aangelegd door drie samenwerkende partijen, het Milieucentrum Utrecht, Landschapsbeheer Vleuten-DeMeern en NIMBIO Enviriomental Options. De Provincie zorgde voor de financiering van de aanleg. Het pad is 24 maart officieel geopend door wethouder Lenting en de gedeputeerde van Provinciale Staten, Van Bergen. Zij verrichtten de officiële opening door het leggen van ‘de laatste snippers’. Wandel- en kanogids Leidsche Rijn Er is in 2004 hard gewerkt aan een vierde deel in de serie wandelboekjes “Groene voetstappen in Utrecht”. De vorige routes behelsden de stadsnatuur in de binnenstad, en delen van Utrecht-Noord, -Oost en -Zuid. Dit nieuwe deel gaat routes bevatten door het ‘stadsdeel-in-wording’‚ Leidsche Rijn. Behalve twee wandelroutes, is in dit boekje ook een kanoroute opgenomen, want in Leidsche Rijn zijn bijzonder mooie waterlopen te vinden. Begin dit jaar is het gebied op de fiets verkent en in de loop van de tijd hebben de routes vorm gekregen. Er is een route gemaakt door het noordelijke deel van Leidsche Rijn, de route voert daar o.a. over het snipperpad wat door het Milieucentrum in 2003 is aangelegd. De zuidelijke route gaat door Parkwijk en de Meern. In het voorjaar hebben we ook de kanoroute gevaren. Het is een zeer verrassende, mooie, maar ook enigszins avontuurlijke route. Er zijn namelijk nog een aantal knelpunten waar de kano lopend moet worden overgedragen. De verwachting is dat een aantal van deze punten in de nabije toekomst wel ontsloten worden voor de kanoroute, maar voorlopig zullen we ons hiermee tevreden moeten stellen. Voor een aantal van de lastigste punten wordt aan een oplossing gewerkt. Het resultaat van het werk in een gebied waarvan de contouren vaak nog maar vaag aanwezig zijn, mag er zijn! Het is een mooi vormgegeven gids geworden met twee aantrekkelijke wandelingen en een avontuurlijke kanoroute. De laatste route is geproduceerd op een gelamineerde kaart die apart meegenomen kan worden in de kano en (spat)water bestendig is. Een beter buurt die maak je samen Samen met SME-milieuadviseurs is het Milieucentrum eind 2004 begonnen met het
17
project “Duurzaamheid in de Wijk”. Een project in opdracht van de gemeente Utrecht in het kader van het Werkprogramma “Duurzame Ontwikkeling Utrecht”. Doel van het project is om bestaande netwerken en groepen op wijkniveau aan elkaar te koppelen door gemeenschappelijke thema’s of overlappingen aan elkaar te koppelen. Het project is gericht op het verbeteren van het leefmilieu in de wijken. Het MCU wil aan de hand van dit project, verder kijken dan enkel milieu- en groenthema’s. Duurzaamheid komt in de ruimste zin aan bod met thema’s als: veiligheid, sociale cohesie, ruimtelijke ontwikkeling en leefbaarheid in het algemeen. Voor de geïdentificeerde thema’s maken we een concreet actieplan en nog binnen de projectperiode proberen we te beginnen met de uitvoering hiervan. Op deze manier hopen we de basis te leggen voor een langere kruisbestuiving, en de samenwerking tussen de verschillende thematische groepen te vergroten. Als eerste ‘pilotwijken’ zijn Leidsche Rijn en Overvecht geselecteerd. Hier wordt het project uitgevoerd en geëvalueerd. De resultaten nemen we mee in een eventueel vervolgtraject. Uiteindelijk willen we een methode aanreiken om duurzaamheid in de wijk daadwerkelijk in de praktijk te brengen. Voor en door de bewoners! Afronding van dit project verwachten we rond maart 2005 Utrecht in ‘t Groen Reeds in 2002 is het Milieucentrum, met steun van het AVGN, begonnen met het project “Groene Slinger”, inmiddels omgedoopt tot “Utrecht in ’t groen.” De afstemming met andere organisaties is in 2004 gedaan. Het voor het publiek zichtbare gedeelte, het veldsymposium en de voorlichtingscampagne, zullen in 2005 worden gerealiseerd. Uit de huidige Structuurvisie Utrecht, blijkt dat de gemeente Utrecht tot op de grenzen van haar grondgebied aan het bouwen is. Recent is het Utrechts college begonnen met een zoektocht naar de restjes groen die nog zijn te bebouwen. Het waardevolle groen rond Utrecht ligt straks grotendeels op het grondgebied van de omringende gemeenten. Met dat beeld voor ogen heeft het Milieucentrum in 2002 een start gemaakt met de definitie van een ‘Groene Slinger’ rond Utrecht stad. Een groenzone die in de toekomst garanties moet bieden voor het behoud van natuurwaarden en recreatie rond Utrecht. Een groene ring waar, als wij het voor het zeggen hebben, in de toekomst niet meer gebouwd mag worden. Samen met de Milieufederatie en de andere groene provinciale organisaties zijn we aan het werk gegaan. Een veldsymposium, waarop we vooral de Gemeente Utrecht en de BRU 10 gemeentes voor ons idee willen winnen, werd in de steigers gezet. In 2004 is het idee voor het ‘Groene Slinger’ project ontstaan. Dit idee is tijdens de
18
Week van het Landschap gelanceerd. Deze opwarmronde moest tot een meer intensieve dialoog leiden, waarbij we hopen dat in 2005 de verschillende gemeentes zich committeren aan de realisatie van het ‘Groene Slinger’ project. Spel “Passie voor Utrecht” Het spel ‘Passie voor Utrecht’ is door de Milieuraad Utrecht ontwikkeld voor haar jubileumbijeenkomst en is gespeeld binnen haar eigen netwerk. Het is echter ook inzetbaar in een andere context en voor andere doelgroepen. In 2004 is “Passie voor Utrecht” gespeeld met ongeveer 40 mensen van de Grontmij, het Milieucentrum, ruim 200 studenten van de Hogeschool van Utrecht en tot slot met het Duurzaamheidbureau van de gemeente Apeldoorn. Het spel in de oorspronkelijke versie moet worden begeleid door de Milieuraad. In 2004 is een handleiding met bijbehorende puntentelling geschreven voor spelbegeleiders. In 2005 gaan wordt het spel verder ontwikkelt. Gebiedsgerichte innovatieagenda In 2004 is het oorspronkelijke doel van dit project aangepast. Het doel wat we op het moment hanteren is; onderzoek doen naar de beleving van bewoners bij het opstellen van een Gebiedsstreefbeeld Milieu (GSBM) De totstandkoming van het GSBM wordt uitgevoerd in stappen. Het belang van dit bewonersonderzoek, was tot op heden nog niet meegenomen. In 2004 is een pilot gestart ten behoeve van het maken van het GSBM, waarbij het onderzoek naar de milieu beleving van bewoners in een deel van de wijk Oost, praktisch is ingepast in het concept GSBM. De pilot pretendeert niet het definitieve GSMB aan te leveren. Het betrof een onderzoek naar de manier waarop een GSMB zo zorgvuldig mogelijk kan worden ontwikkeld. Een verslag van het onderzoek wordt in het jaarverslag 2005 gepresenteerd.
19
Financieel In het jaar 2004 heeft het Milieucentrum het financieel beleid van 2003 voortgezet. Dit wil zegen: een prudent uitgavenpatroon, zorgt voor een zo efficiënt mogelijke besteding en investeringen worden uitgesteld. Dit om de zwakke balanspositie van de voorgaande jaren enigszins te versterken en te zorgen voor een financiële buffer. Als we kijken naar wat hiervan het resultaat is geweest kunnen we constateren dat we weliswaar geen verlies hebben geleden, maar dat de opbouw van reserve niet is gerealiseerd. De gemeente heeft een diversiteit aan bezuinigingen doorgevoerd. En hoewel het is gelukt om enkele andere fondsen te werven, is de directe toekomst van het MCU niet gegarandeerd zorgeloos. Het MCU moet steeds meer tijd steken in acquisitie, wat niet geheel ten goede komt aan het optimaal handhaven van de eigen doelstellingen en een belasting vormt op tijd en mankracht, als het gaat om de doelen die voor ons prioriteit hebben vorm te geven. Een neven aspect van het acquireren voor ons voortbestaan is dat steeds meer organisaties in de stad, die ook zijn getroffen door bezuinigingen, moeten vissen in dezelfde vijver, die ook nog eens steeds kleiner wordt. Globaal zagen de inkomsten van het MCU er in 2004 als volgt uit: Basissubsidie I/D-baan regeling Projectsubsidie gemeente Nationale Postcode Loterij Overige baten totaal De uitgaven: Personeelslasten (incl. I/D en WIW) Huisvesting Organisatiekosten Activiteitenkosten
20
86.000 28.500 52.500 52.000 29.500 ======= 247.500
167.500 17.000 42.000 21.000 ======= 247.000
Personeel en bezetting 2004 is voor het Milieucentrum een jaar geweest van betrekkelijke rust op het personele vlak. Nadat er in de vorige jaren nogal wat verschuivingen optraden is het team van betaalde medewerkers bijna geheel in tact gebleven. Dit betekent dat een stuk continuïteit en capaciteitsopbouw behouden blijft. Belangrijkste verandering was de invulling van de vacature van secretaris voor het PLU, die reeds ruim een half jaar vacant was. Naast de vaste krachten waren er ook dit jaar weer een groot aantal vrijwilligers en een aantal stagiairs, die het mogelijk maken dat het Milieucentrum haar informatieve dienstverlening kon blijven aanbieden, op een accurate manier. Een onmisbare schakel in het geheel!
Vaste medewerkers Roland Pereboom (directeur) Arie Bosma (bureaucoördinator/ vrijwilliger begeleiding) Lenneke Kok (secretaris Milieuraad/projectmedewerker) Trudie Jongkind (secretaris PLU/projectmedewerker v.a. 1 december 2004) Herman Kampers (projectmedewerker RO en secretaris NMPLR) Butch Dedier (baliemedewerker) Anton van der Vlis (grafische vormgeving)
Vrijwillige medewerkers Balie Marion van Hoogdalem Liliane van der Weg Lenneke Bolt Mariet Schalkoort Saskia Timmerman Marcella van der Stroom Ed Kensdel Wim Mauritz Hilay Rahmani-Mahmoudi Olivier Beens Sofia Tesefamichael Bilbiotheek Frank Roestenburg Henk van Vught Lies Schmidt
Knipselkrant Klaas Simon Redactie Patricia Westgeest Webredactie Sonja Kloppenburg Ruud Kraan Etalage Inez de Jong Vormgeving Claire Heyns Systeembeheer Michael Adamse
21
Projecten
Samenstelling Milieuraad Utrecht
Charlotte Robben (Kano-en wandelgids) Marieke Weerdheim (Utrechtin ’t Groen) Riemer Renkema (spel Passie voor Utrecht)
Bouwe Taverne (voorzitter tot voorjaar 2004) Bregje van den Brand Rene Boesten Tilly Fast Bart van Geleuken Jolt Oostra Pieter van der Vliet Roy van Eijsden Coja Jansen Yvonne Lub Janine Caalders Lenneke Kok (secretaris)
Samenstelling bestuur MCU Sergej Bulterman (voorzitter) Titia Langerveld (penningmeester) Jeroen Verbart (secretaris) Trui Waalwijk Jochem van der Waals Martien Das Henk Hendriks Robert Jan Jonker
Colofon Uitgave Milieucentrum Utrecht, april 2005. Tekst: Milieucentrum Utrecht Eindredactie: Arie Bosma Vormgeving: Anton van der Vlis Foto’s: Milieucentrum Utrecht Dit jaarverslag is vervaardigd van 100% kringlooppapier Voor meer informatie Milieucentrum Utrecht Oudegracht 60 3511 AS Utrecht tel: (030) 2 36 72 40 fax: (030) 2 30 05 89 e-mail:
[email protected] website: www.milieucentumutrecht.nl Het MCU is geopend van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur Met dank aan:
22
Jaarverslag 2004
Oudegracht 60 3511 AS Utrecht T (030) 2 36 72 40 F (030) 2 30 05 89 E
[email protected] I www.milieuplein.nl
