INHOUT
Houtskeletbouw heeft de toekomst AANZIENLIJKE REDUCTIE VAN DE FAALKOSTEN
Superspecialisten in bevestigingsmaterialen SPECIALE COATING OM SPLEETCORROSIE TE VOORKOMEN
Mill Panel nummer één in innovatieve deurpanelen WAARDE TOEVOEGEN MET ALUMINIUM EN KURK
Unieke stadsboerderij voor mensen met een beperking KLANT VAN JONGENEEL ZET FRAAI WOONGEBOUW NEER
32 juni 2011
G8@EK9F8I;GI@D JZ_`c[\iYXi\[XbiXe[\e^\m\cgcXXkmffiq`\emXe^ife[cXX^
MF:?K FE><MF
9I8E;M<@C@>
MFIDJK89@
Paintboard Prim is een vezelcement strook of -plaat voorzien van een in twee lagen IFE;C88> aangebrachte grondlaag. U kunt een dakrand of geveldeel dus geheel in uw eigen kleur afwerken met slechts één eindlaag. Kant & klaar product Kant en klare stroken voor dakranden / voorboren niet nodig / optimale verfhechting / géén extra randafwerking
< @ L < E $ N
L < @ E $
N L < @ E
Uiterst duurzame oplossing voor uw klant Vezelcement: brandveilig / water- & vochtbestendig / bestand tegen schimmels en ongedierte Bijzonder fraai eindresultaat Onzichtbare bevestiging door middel van verzonken schroefkoppen / geen brede dilitatievoegen Laat u verrassen door de aantrekkelijke m2 prijs! Neem contact op met uw Jongeneel vestiging voor meer informatie.
www.eternit.nl
INHOUD 10 NIEUWS › › › › ›
Bijna 60 jaar klant bij Jongeneel Brandveilige vloerconstructie Olympische binnendeur Fraaie details Unieke lunchroom
18 PROJECTEN ›
4 Houtskeletbouw heeft de toekomst ›
Drie nieuwe LZV-paviljoens Bennebroek Verbouwing kantoor KIA Motors Nederland Breukelen
Internationaal jaar van de bossen
14 Mill Panel nummer één in innovatieve deurpanelen
8 Superspecialisten in bevestigingsmaterialen
De Verenigde Naties heeft 2011 uitgeroepen tot het internationale jaar van de bossen met als doel om het publieke bewustzijn van gezonde bossen en duurzaam bosbeheer te vergroten. Ter gelegenheid van dit themajaar heeft PEFC Nederland een speciale postzegel laten ontwerpen. Ze zijn per velletje van 10 stuks te koop. Meer informatie via [email protected]
20 Unieke stadsboerderij voor mensen met een beperking Inhout is het relatiemagazine van Koninklijke Jongeneel. Het verschijnt vier keer per jaar. Redactie Luc Abbing, Henk ten Bouwhuis, Klara Mussche en Henk Fieggen Redactieadres Koninklijke Jongeneel, Afdeling Marketing & Communicatie, Postbus 49, 3500 AA Utrecht. Telefoon 030 2346347. [email protected]. www.jongeneel.nl Realisatie Mediabizz, Amersfoort. Fotografie Henk ten Bouwhuis Vormgeving Sok visueel management, Amsterdam Productie Grafisch Bedrijf Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam
Uw verslaggevers Henk ten Bouwhuis en Henk Fieggen (rechts) op bezoek bij De Amsterdamsche Tram, een totaal verwaarloosde tramwagon uit 1927 die op initiatief van de Amsterdamse ondernemer Edwin Weigert tot een unieke lunchroom is omgebouwd. In de rubriek Nieuws leest u er meer over.
3
Houtskeletbouw heeft de toekomst AANZIENLIJKE REDUCTIE VAN DE FAALKOSTEN Houtskeletbouw is een bouwsysteem waarbij een gebouw op een fundering van gewapend beton met behulp van geprefabriceerde vloer-, wand- en dakelementen kwalitatief hoogwaardig in no-time wateren winddicht wordt opgeleverd. Deze supersnelle bouwmethode heeft meer voordelen. We steken ons licht op bij Centrum Hout.
4
De prefab bouwelementen worden kant-enklaar op de bouwplaats aangeleverd
Manager Eric de Munck van Centrum Hout: ‘Houtskeletbouw is ook een geschikt bouwsysteem voor de renovatie van de bestaande, verouderde woningvoorraad’
Het is een indrukwekkend gezicht als de prefab elementen worden geplaatst.
E
ric de Munck is manager van Centrum Hout, één van de activiteiten onder de paraplu van de Koninklijke Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH). We ontmoeten hem op een zonovergoten terras in Almere, waar Centrum Hout is gevestigd. Het onderwerp is houtskeletbouw, maar we vragen hem om eerst wat meer te vertellen over de VVNH en Centrum Hout: ‘Als brancheorganisatie voor de houtimport en de houthandel behartigt de VVNH de belangen van haar 150 leden waaronder grote, middelgrote en kleine bedrijven. Met hun in totaal 255 vestigingen hebben ze een marktaandeel van naar schatting 65%. De VVNH werkt aan een nauwe samenwerking met de eveneens Koninklijke HIBIN, de brancheorganisatie voor de bouwmaterialenhandel. Een logi-
sche stap omdat beide sectoren elkaar door branchevervaging steeds meer overlappen. De VVNH werkt ook intensief samen met de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten (NBvT). Daarbij gaat het om Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Met hun gezamenlijke actieplan ‘Bewust met hout’ willen ze in nauwe samenwerking met alle andere schakels in de houtketen een impuls geven aan het gebruik van duurzaam geproduceerd hout. In 2015 moet 50% van het hardhout, 85% van het plaatmateriaal en 100% van het naaldhout dat door hun leden wordt geïmporteerd en verwerkt, aantoonbaar afkomstig zijn uit duurzaam beheerde bossen. Het belang hiervan staat buiten kijf. Bossen zuiveren onze lucht, produceren de milieuvriendelijke grondstof hout en binden zo het schadelijke broeikasgas CO2.
5
Het zijn natuurlijke fabrieken die ons helpen om de klimaatverandering tegen te gaan. Als onze bossen duurzaam worden beheerd, dan blijven ze ons tot in lengten van jaren hout leveren en is hout een onuitputtelijke grondstof.’
Kenniscentrum ‘Binnen de VVNH opereren we met verschillende secties die elk een eigen bestuur hebben. Eén van die secties is de sectie houtpromotie en voorlichting. Zij hebben als taak om het verantwoord gebruik van hout en houtproducten te stimuleren. Daarbij speelt Centrum Hout een centrale rol. Als kenniscentrum op het gebied van hout, houttoepassingen en plaatmaterialen houden we ons niet alleen bezig met promotie en voorlichting, maar ook met onderzoek en informatie. Bouwbedrijven vormen voor ons een belangrijke doelgroep. Ze kunnen op verschillende manieren bij ons terecht. Zo hebben we een aparte website (www.houtinfo.nl) waarop we onze kennis toegankelijk hebben gemaakt, van informatie over bossen tot en met informatie over toepassingen. Je vindt er ook informatie over onderwerpen als duurzaam bosbeheer, certificering, duurzaam bouwen, houtmodificatie, brandeigenschappen, gelamineerd hout en hergebruik, eigenlijk te veel om op te noemen. Het zijn op dit moment al meer dan 1.100 webpagina’s, waarin je overigens gemakkelijk je weg kunt vinden, onder meer via een handige zoekmachine. Voorts hebben we een houtinformatielijn (0900 – 5329946) en een helpdesk voor vragen op het gebied van gecertificeerd hout. Om bouwfouten te voorkomen geven we in de beginfase van een bouwtraject adviezen met betrekking tot bepaalde ontwerpdetails, beoogde houtconstructies en keuze van houtsoorten. Tijdens dit gratis spreekuur kijken we dan samen met architecten naar de bouwtekeningen. Dat doen we tegenwoordig ook met bouwbedrijven en opdrachtgevers die steeds meer in bouwteams opereren. Een ander voorbeeld van onze dienstverlening zijn de zogenaamde ‘houtwijzers’ met technische informatie en verwerkingsinstructies, die wij speciaal voor bouwbedrijven, timmerfabrikanten en zzp-ers uitgeven. Zij kunnen ze gratis bij ons bestellen of van onze website downloaden. Een veelgebruikte ‘houtwijzer’ is die over gevelbekleding.’
KOMO-keur Eric de Munck steekt zijn enthousiasme over houtskeletbouw niet onder stoelen of banken: ‘Alle houttoepassingen die je kunt bedenken, komen erin samen. Daarnaast worden met houtskeletbouw gezonde, comfortabele en waardevaste gebouwen gerealiseerd die ook nog eens bijdragen aan een beter milieu. Ze zijn van nature energiezuinig en het gebruik van hout verlaagt de uitstoot van broeikasgassen (CO2) waardoor
6
de opwarming van de aarde wordt vertraagd. Houtskeletbouw zoals we dat in Nederland toepassen, is een bouwsysteem waarbij gebouwen als het ware industrieel worden geproduceerd. Ze worden met pasklare prefab elementen in elkaar gezet. Het is een bouwmethode met vele voordelen. Ik noem er vier: kwaliteit, efficiënt grondstofgebruik, supersnelle bouwtijd en minder faalkosten. De kwaliteit is gegarandeerd omdat de prefab elementen onder gecontroleerde omstandigheden door specialisten worden vervaardigd. In dit verband is ook van belang dat de leden van de Vereniging Hout Skelet Bouwers (VHSB) aan KOMO-eisen moeten voldoen, zowel met betrekking tot de bouwelementen als met betrekking tot de plaatsing ervan. Het voordeel van een efficiënt grondstofgebruik ligt voor de hand: je kunt precies inkopen wat je nodig hebt. Een bijkomend voordeel is dat je op de bouwplaats nauwelijks afval hebt. Wat de supersnelle bouwtijd betreft zullen jullie straks zien dat een gebouw binnen één of twee dagen water- en winddicht kan worden opgeleverd, waarna de afbouw kan beginnen. De gevelafwerking is helemaal vrij. Men kan kiezen voor metselwerk, pleisterwerk, hout, plaatmateriaal, keramische elementen of een combinatie van deze materialen.’
Renovatie ‘De praktijk heeft geleerd dat de faalkosten bij houtskeletbouw minder dan 5% bedragen. Tegenover die lagere faalkosten staan weliswaar hogere inkoopkosten, maar de praktijk heeft ook geleerd dat je per saldo nog steeds goedkoper uit bent’. Eric de Munck benadrukt voorts dat houtskeletbouw zeer flexibel is met het oog op energiezuinig bouwen: ‘De overheid stelt steeds hogere eisen. De Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC) is met ingang van 1 januari van dit jaar verlaagd van 0,8 naar 0,6 en zal in de toekomst nog verder worden verlaagd, naar 0,4 in 2015 en zelfs naar 0,0 (ener-
gieneutraal) in 2020. Met houtskeletbouw kun je hier nu al eenvoudig op aansluiten en als het ware tien jaar vooruitdenken.’ We nemen een kijkje bij de bouw van een HSB-woning in Emmeloord. Het project wordt voor een particuliere opdrachtgever gebouwd door VDM Woningen uit Drachten. Het is een indrukwekkend gezicht. Dat geldt zowel voor de trailers met de geprefabriceerde bouwelementen als voor de kranen, het tempo en het vakmanschap waarmee ze op hun plaats worden gezet. Eric de Munck staat er geroutineerd bij te kijken: ‘Houtskeletbouw is ook een geschikt bouwsysteem voor de renovatie van de bestaande, verouderde woningvoorraad. Het gaat daarbij om zo’n drie miljoen woningen waarvan de CO2-emissie tweeënhalf tot drie keer zo hoog is als bij nieuwbouwwoningen. Tel daarbij op dat de energiekosten de komende jaren flink zullen stijgen en je hebt voor de bewoners eveneens een overtuigend argument om ermee in te stemmen. Je laat het casco staan en voorziet de woningen van nieuwe geprefabriceerde gevels en daken. De supersnelle bouwtijd spreekt hierbij uiteraard ook in het voordeel van houtskeletbouw.’<
Een gebouw kan binnen één of twee dagen wateren winddicht worden opgeleverd
7
Superspecialisten in bevestigingsmaterialen SPECIALE COATING OM SPLEETCORROSIE TE VOORKOMEN Jongeneel is toonaangevend in het leveren en monteren van gevelbekleding. Bij het bevestigen wordt samengewerkt met NES uit Almere, een superspecialist als het om het schroeven van plaatmateriaal gaat. Hoog tijd voor een nadere kennismaking.
O
NES produceert haar schroeven in vele honderden kleuren, zodat voor elke gevelplaat een bijpassende schroef kan worden geleverd
8
nze gesprekspartners zijn algemeen directeur Gerard de Jong en inkoper Ferry van der Horst. We zijn altijd benieuwd naar de historie van de bedrijven die we bezoeken en naar de achtergrond van hun namen. Dat is ook dit keer de eerste vraag die we stellen. Gerard de Jong: ‘NES staat voor Northern Engineering Services. De keuze voor deze naam had alles te maken met de Engelssprekende investeerder waarmee de oprichters van dit familiebedrijf destijds in zee zijn gegaan. Hij stelde twee aanvullende voorwaarden: hij wilde de naam van het bedrijf waarin hij zou gaan investeren, kunnen uitspreken en hij wilde dat er een technische component in zat, mede gelet op de offshore markt waaraan we toen leverden. Het bedrijf werd exact 35 jaar geleden opgericht door Hans Hooijkaas en Joop van der Horst, de vader van Ferry. Het begon allemaal op een zolderkamer in Diemen. Al spoedig verhuisde het bedrijf naar een winkelpand en vervolgens naar een bedrijfspand in Weesp. In 1987 werd het braakliggende terrein ernaast gekocht, waarop een nieuw bedrijfspand werd neergezet
Algemeen directeur Gerard de Jong (r) en inkoper Ferry van der Horst (l): ‘Wij leveren verschillende schroeven voor verschillende toepassingen’
met een opslagruimte van 1.500 m2. Het bedrijf bleef snel groeien en op een gegeven moment stonden de voorraden tot aan het plafond. Toen is dit pand hier in Almere betrokken met een opslagruimte van 3.000 m2. Een verdubbeling dus. In de loop der tijd is Joop van der Horst uitgekocht en is het bedrijf in handen gekomen van de zonen van Hans Hooijkaas, Robert en Frank. Robert houdt zich bezig met inkoop en productontwikkeling en Frank richt zich op de verkoop en de ontwikkeling van de Amerikaanse markt.’
Moffellak Op het gebied van gevelbekleding is Jongeneel een toonaangevende leverancier. Bij het bevestigen van de gevelplaten zijn er in principe twee opties: schroeven of lijmen. Als het om schroeven gaat, werkt Jongeneel samen met NES, op haar gebied ook een toonaangevende leverancier en een echte superspecialist. Gerard de Jong: ‘Wij leveren verschillende schroeven voor verschillende toepassingen. Elke toepassing stelt namelijk zijn eigen eisen. We beschikken over een bijzonder breed assortiment dat voornamelijk wordt gebruikt bij het monteren van daken, wanden en gevels, maar bijvoorbeeld ook bij de binnenafbouw en in de installatietechniek. Het monteren van gevels is voor ons een belangrijke groeimarkt. Hiervoor hebben wij onze speciale S&L schroeven ontwikkeld. Ze zijn op de kop voorzien van een UV-bestendige, krasvaste moffellak, die aan de hoogst mogelijke eisen voldoet met betrekking tot duurzaamheid en belastbaarheid. We produceren deze schroeven in vele honderden kleuren, zodat voor elke gevelplaat een bijpassende schroef kan worden geleverd. Indien gewenst wordt er met behulp van een speciaal procedé een nieuwe kleur aangemaakt. We kunnen dus altijd een 100% match garanderen.’ Ferry van der Horst wijst op de extra scherpe punt waarmee ze snel te centreren en te verwerken zijn: ‘Een belangrijk pluspunt is voorts dat onze schroeven tegen spleetcorrosie zijn behandeld. Vooral in kuststreken en industriële omgevingen kwamen er steeds meer problemen met roestvorming. Er ontstaan dan minuscule haarscheurtjes in de lak-
laag die in roestplekjes kunnen veranderen. Door de schroeven in samenwerking met onze leverancier van een speciale, unieke coating te voorzien, hebben we dit probleem weten op te lossen. Overigens is het meer een esthetisch dan een constructief probleem.’
Perfecte passing Ferry van der Horst legt uit dat de schroeven als halffabricaat uit Azië worden geïmporteerd: ‘Ze komen in bulkverpakking bij ons binnen en krijgen dan eerst die speciale anti-spleetcorrosie behandeling. Voordat we ze verder verwerken, wordt elke zending gecontroleerd. Daarna worden de schroeven in onze eigen paintshop gekleurd en wederom gecontroleerd. We hebben alle gangbare kleuren van alle gangbare producenten van gevelplaten in alle gangbare maten op voorraad. De laatste jaren zien we een verschuiving naar meer individuele geveloplossingen. Omdat we de productie en logistiek zelf doen, kunnen we daar probleemloos op inspelen. We kunnen zeer snel schakelen, ook als er een keer een klacht is. Die wordt binnen 24 uur verholpen.’ Gerard de Jong en Ferry van der Horst geven een rondleiding door het bedrijf. We raken onder de indruk van hun voorraadpositie en brengen ook een bezoek aan de paintshop en de productieafdeling. Gerard de Jong: ‘De productie werd vroeger uitbesteed, maar zoals jullie zien, gebeurt dat tegenwoordig hier in ons bedrijf, in samenwerking met de sociale werkplaats. In de paintshop werken we met een speciale elastische lak. Zowel de coating tegen spleetcorrosie als de lak die we gebruiken, zijn uitgebreid getest en aan laboratoriumproeven onderworpen.’ Tenslotte staan we nog even stil bij de relatie met Jongeneel. Gerard de Jong: ‘Jongeneel is voor ons een belangrijke partner waarmee we al een aantal jaren goed samenwerken. Zij leveren onze schroeven onder hun eigen naam. We verpakken ze in doosjes van 100 stuks en leveren er per doosje een gratis insert bit bij. Voor een perfecte passing.’ < 9
OLYMPISCHE BINNENDEUR
BIJNA 60 JAAR KLANT BIJ JONGENEEL We brengen een nostalgisch bezoekje aan het afhaalcentrum van Jongeneel aan de Loosduinsekade in Den Haag, want ze staan op het punt om te verhuizen. In mei betrekken ze een nieuw pand in de wijk Zichtenburg in het zuidwesten van Den Haag. Het adres wordt De Werf 7F. We lopen nog even door de loods en maken een praatje met Rob Doove van Aannemingsbedrijf J. Doove & Zn die het nodige hout en plaatmateriaal aan het opladen is. Het blijkt bepaald niet de eerste keer te zijn: ‘We zijn al sinds 1954 klant bij Jongeneel. In dat jaar begon mijn vader Jan, die de respectabele leeftijd van 94 jaar heeft bereikt, als wagenmaker. Hij maakte en repareerde onder meer bakkerswagens voor HUS. Dat was in die tijd een vermaarde bakkerij die niet alleen over een groot aantal winkels beschikte, maar onder namen als Lensvelt Nicola en Van der Meer & Schoep ook langs de deur ging. Het plaatmateriaal dat mijn vader nodig had, haalden we bij de RET, de voorloper van Jongeneel die toen aan het Wagenplein was gevestigd.’
Oogappels niet ver van de boom ‘Later, nadat RET Jongeneel was geworden, haalden we er ook al het hout. Zelf zit ik vanaf 1964 in de zaak. Inderdaad, dat is bijna 50 jaar geleden en ik ben van plan om die ook vol te maken. In 2014 bereik ik de pensioengerechtigde leeftijd en dan is het zover. In de loop der tijd is het bedrijf van een wagenmaker in een all-round timmerbedrijf veranderd. De laatste jaren leggen we ons toe op het opknappen van leegkomende huurwoningen. Ze moeten vaak helemaal worden gestript en opnieuw worden afgebouwd. Laatst had ik een woning die 55 jaar lang door dezelfde huurder was bewoond en waar 55 jaar niets aan was gedaan. Nou, dan heb je een behoorlijke klus. We halen ons hout en plaatmateriaal nog steeds bij Jongeneel en dat zal ook wel zo blijven. We zijn altijd netjes behandeld en hebben nooit een reden gehad om naar een ander te gaan.’ We vragen Rob Doove of hij een opvolger heeft: ‘Nee, als ik stop, dan is het over. Ik heb twee dochters. De ene is secretaresse bij een grote makelaar in Rotterdam en de ander werkt als kok in restaurant L’Elephant in Zoetermeer, dat dezelfde naam draagt als de houtproducten van Dekker Hout en dezelfde eigenaar heeft.’ Zijn oogappels blijken dus niet heel ver van de boom te zijn gevallen. < 10
Op 27 juli 2012 beginnen de Olympische Spelen in Londen. Het worden de eerste groene Olympische Spelen. De CO2 uitstoot wordt geminimaliseerd en voor de bouw van het Olympisch stadion, de sportcomplexen en het atletendorp zijn hoge eisen gesteld aan de materiaalkeuze. Zo moest het hout afkomstig zijn uit duurzaam beheerde bossen met het FSC-label als bewijs. Het Belgische Theuma, één van de kernleveranciers van Jongeneel, heeft 25.000 binnendeuren mogen leveren voor de woningen in het atletendorp. Ze hebben de organisatie ervan weten te overtuigen dat de door hen ontwikkelde duurzame binnendeur van Olympisch niveau is. Hij is gemaakt van FSC-gecertificeerd hout, 43 mm dik en afgewerkt met drie lagen UV-lak. Atleten van over de hele wereld zullen hem tijdens de Olympische Spelen honderdduizenden keren open en dicht doen en ook daarna blijft hij in gebruik, want het atletendorp krijgt na de Olympische Spelen een nieuwe bestemming als groene woonwijk. <
NIEUWS UNIEKE LUNCHROOM
FRAAIE DETAILS De persoonlijkheid van een gebouw wordt meestal door de gevel bepaald. Als onbetwiste marktleider op het gebied van gevelbekleding bedient Jongeneel de markt met een ruime keuze aan kwalitatief hoogwaardige materialen, waaronder de producten van steni. Ze worden geproduceerd met behulp van polyester en glasvezel en kennen twee verschillende uitvoeringen: steni Nature en steni Colour. In het geval van steni Nature worden steentjes in de basisplaat gestrooid en ontstaat een gevel met de kwaliteiten van natuursteen. Er zijn vele variaties, zowel in de grootte als in de kleur van de steentjes. Steni Colour kan in principe in elke gewenste kleur worden geleverd en ook nog eens in drie verschillende glansvarianten: mat, halfmat en hoogglans. Beide materialen kunnen tevens als hoekelement of als U-element worden geleverd. Op maat. Waar bij hoekoplossingen normaliter twee losse panelen op elkaar moeten aansluiten, kan in een ontwerp met steni één element worden toegepast. Het levert fraaie details op. <
De Amsterdamsche Tram. Dat is de naam van de bijzondere horecagelegenheid die onlangs vlakbij het Amsterdamse station Sloterdijk werd geopend. Op initiatief van ondernemer Edwin Weigert is een totaal verwaarloosde tramwagon uit 1927 tot een unieke lunchroom omgebouwd. Hij heeft dit project kunnen realiseren dankzij een samenwerking met het ROC en het Hout- en Meubileringcollege. Samen met de medewerkers van de sociale werkvoorziening Pantar tekenden de leerlingen van deze beide onderwijsinstellingen voor het binnenwerk en de meubels. Het geheel is subliem afgewerkt door bouw- en schildersbedrijf Reinders. Jongeneel Amsterdam heeft ook een steentje bijgedragen door de materialen voor de afwerking van de binnenkant en het hout dat in de kozijnen is verwerkt, gratis te leveren. Edwin Weigert heeft al heel wat vaste klanten uit de nieuwe kantooromgeving rondom het station weten te werven. Binnenkort krijgt hij een drankvergunning. Dan hoopt hij ook dé plek te worden voor de borrel na het werk. <
Ondernemer Edwin Weigert van De Amsterdamsche Tram (r) en vertegenwoordiger Edwin de Vries van Jongeneel Amsterdam (l) bespreken de sublieme afwerking
BRANDVEILIGE VLOERCONSTRUCTIES Als gevolg van Europese regelgeving zijn de normen voor 60 minuten brandwerende vloerconstructies aangescherpt. Ze vereisen over het algemeen meer materiaal. Voor Fermacell was dit de directe aanleiding om de vloer- en plafondconstructies waarin haar gipsvezelplaten zijn verwerkt, te laten testen. Deze tests werden uitgevoerd door Efectis, dat algemeen wordt beschouwd als hét centrum voor brandveiligheid. De basisopstelling was (van boven naar beneden) opgebouwd uit het vloerelement 2E11, 18 mm OSB, een balklaag gevuld met 100 mm steenwol, stroken van 12,5 mm gispvezelplaat tegen de onderzijde van de balklaag, een onderconstructie en een laag van 12,5 mm gipsvezelplaat. Na vragen uit de markt werden ook andere constructies getest. Zo bleek een opbouw met een houten regel of een stalen veerregel ook aan de nieuwe nomen te voldoen, evenals de variant zonder de 12,5 mm stroken tegen de onderzijde van de balklaag. De conclusie was dat Fermacell voor elke situatie een brandveilige oplossing heeft. < 11
Wat betekent duurzaamheid voor de sponsors? JONGENEEL-WNF-FSC GOLFTOERNOOI IS EEN TRADITIE GEWORDEN Met de opbrengsten van het jaarlijkse Jongeneel-WNF-FSC Golftoernooi worden inheemse bevolkingsgroepen in het Peruaanse Amazonegebeid in staat gesteld om via duurzaam bosbeheer een duurzaam bestaan op te bouwen. Het wordt dit jaar al weer voor de vierde keer georganiseerd. We hebben vijf sponsors gevraagd naar de betekenis van duurzaamheid voor hun eigen bedrijf.
C Het jaarlijkse JongeneelWNF-FSC Golftoernooi wordt gespeeld op de fraai gelegen golfbaan van Golf & Countryclub Herkenbosch in het Noord-Limburgse land vlakbij Roermond
12
ommercieel manager Johan Spijker van Weekamp Deuren stelt dat zijn bedrijf zich zeer bewust is van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid: ‘De wereld om ons heen verandert voortdurend. Niet met grote sprongen van vandaag op morgen, maar geleidelijk. Voor ons is duurzaamheid dan ook een langetermijnvisie, geen hype. Door continu stapjes te zetten, hebben we een duurzame voorsprong opgebouwd. Deze voorsprong proberen we uit te bouwen door ook onderzoek te doen naar alternatieven voor de traditionele hardhoutsoorten. Zo hebben we onlangs een octrooi geregistreerd voor de constructie van stapeldorpeldeuren van thermisch gemodificeerd naaldhout en zijn wij als introductiepartner voorloper bij het toepassen van Accoya© gemodificeerd naaldhout. Wij zijn
FSC-gecertificeerd met een FSC COC-certificaat. Daardoor zijn onze afnemers te allen tijde verzekerd van een duurzaam geproduceerd product. Met het FSC-keurmerk vervaardigen we – naast Accoya© – deuren van Meranti, Tatajuba en andere premium hardhoutsoorten. Binnenkort brengen we ook deuren van Merbau op de markt, waarbij de legaliteit door middel van een DNAanalyse wordt bevestigd.’
ISO 14001 Trespa International combineert kwaliteit met duurzaamheid. Ze werden als één van de eerste fabrikanten van plaatmateriaal ISO-gecertificeerd conform de 14001-norm. Deze normering beschrijft de eisen waaraan moet worden voldaan voor het opzetten, implementeren, onder-
voeren. Hiermee houden we dus ook nog eens behoorlijk wat vrachtauto’s van de weg.’
Groen equivalent
Algemeen directeur Arnold Komen (rechts) en directeur Wilgard Daris van Koninklijke Jongeneel danken alle sponsors voor hun bijdragen aan het duurzame doel dat met dit golftoernooi wordt gediend
houden en verbeteren van een volledig geïntegreerd milieuzorgsysteem. Volgens senior system & solutions officer Frans van Tuel onderstreept dit het belang dat Trespa International aan haar milieubeleid toekent: ‘Dit certificaat heeft betrekking op alle milieuaspecten waarop wij als bedrijf controle en invloed kunnen uitoefenen. Het zorgt er onder meer voor dat wij onze materiaal- en afvalstromen nauwkeurig controleren en beheren, maar ook dat wij tijdens onze product- en procesontwikkeling rekening houden met het terugdringen van de milieubelasting. Hiervoor laten we ons regelmatig door een externe instantie testen. Zoals de meeste lezers wel zullen weten, bestaan onze gevelplaten uit thermohardende harsen verstrekt met op hout gebaseerde vezels. Het merendeel van de gebruikte grondstoffen is vernieuwbaar. Bovendien hebben we onze processen zo ingericht dat we ons restmateriaal kunnen hergebruiken.’
Hergebruik Met sales director Hans Zwaanenburg spreken we over het milieuprofiel van Fermacell. Hij duikt in de historie: ‘Onze fabriek in het Gelderse Wijchen is destijds neergezet door de PGEM (Provinciale Gelderse Energie Maatschappij). Zij zagen een markt voor het zogenaamde rookgasontzwavelinggips, ook wel ROgips genoemd, dat ontstaat bij het ontzwavelen van de rookgassen van de kolengestookte elektriciteitscentrales. Tijdens dit proces wordt kalk en water toegevoegd en slaat gips neer. Milieutechnisch was dit een belangrijke ontwikkeling want zwavel in de lucht veroorzaakt zure regen. Onze gipsvezelplaten worden voor 80% van dit milieuvriendelijke RO-gips gemaakt en voor 20% van cellulosevezels. Ook hierbij gaat het om hergebruik van een afvalproduct. De cellulosevezels worden namelijk verkregen door het versnipperen van oude kranten en reclamedrukwerk. Onze fabriek ligt aan de Maas. Dit maakt het mogelijk om het RO-gips per schip te laten aan-
In het gesprek met algemeen directeur Arnold Brals van Bruynzeel Deuren staat de absolute noodzaak van hout uit duurzaam beheerde bossen centraal: ‘Wereldwijd zijn veel mensen voor hun levensonderhoud van bossen afhankelijk. Ze halen er voedsel, drinkwater en grondstoffen uit. Bovendien spelen bossen een cruciale rol bij het zuiveren van de lucht, het opnemen van CO2 en het leveren van zuurstof. Op dit moment is meer dan 80% van het hout dat wij in onze binnendeuren verwerken, FSC-gecertificeerd. In 2012 moet dit 100% zijn. Dat is onze doelstelling. Voor onze buitendeuren werken we met verschillende keurmerken. Het moeilijkst blijft om een groen equivalent voor Merbau te vinden. Sinds 2009 bieden wij FSC-gecertificeerde Tatajuba balkondeuren aan. Al onze Merbau-deuren dragen het TFT-keurmerk. Dit keurmerk is een soort voorportaal van het FSC-keurmerk en hebben wij als één van de eersten op de Nederlandse markt geïntroduceerd. TFT staat voor The Forest Trust, een wereldwijd opererende organisatie die lokale boseigenaren helpt om hun bossen te certificeren.’
Afbreekbaar of recyclebaar De laatste die we milieutechnisch aan de tand voelen is directeur Frits Cornelisse van Werzalit. Hij benadrukt dat het beleid bij Werzalit op duurzaamheid is gebaseerd: ‘Sinds het bedrijf in 2002 weer in handen is van de familie Werz wordt ons denken en doen primair door duurzaamheid bepaald. Wij investeren alleen in nieuwe technologieën, nieuwe materialen en nieuwe productiemethoden als de producten die daarmee worden gefabriceerd, afbreekbaar of recyclebaar zijn. De grondstoffen die wij gebruiken, kopen wij in de directe omgeving van onze fabriek in, zodat de impact van het veelal zware transport op het milieu beperkt blijft. Zo betrekken wij al het hout dat wij in onze producten verwerken uit bosgebieden die binnen een straal van 100 km liggen. Wij hebben een speciale milieumanager in dienst die er daarbij op toeziet dat deze bosgebieden duurzaam worden beheerd. Concreet geldt dat wij alleen hout inkopen dat PEFC-gecertificeerd is.’ < Het Jongeneel - WNF - FSC Golftoernooi wordt mede mogelijk gemaakt door Berkvens, Bruynzeel Deuren, Dekker, Eternit, Fermacell, JéwéRET, Knauf, Knauf Insulation, Opstalan, Promat, RET Bouwproducten, Rockpanel, Stolk Internatio, Theuma, Trespa, Weekamp en Werzalit
13
Mill Panel nummer één in innovatieve deurpanelen WAARDE TOEVOEGEN MET ALUMINIUM EN KURK Naar aanleiding van een persbericht over een nieuw product bezoeken we Mill Panel in het gelijknamige Brabantse dorp in het Land van Cuijk. Wat aanvankelijk als een nieuwsbericht gepland stond, groeit uit tot een artikel over een innovatief bedrijf dat met aluminium en kurk waarde toevoegt aan panelen voor de deurenindustrie.
W
Directeur Rob Besemer van Mill Panel: ‘Het geheim van de smid zit in het verlijmen van het aluminium met het hout’
14
e worden ontvangen door directeur Rob Besemer. Het bedrijf blijkt een lange en bijzondere geschiedenis te hebben: ‘Het werd meer dan eeuw geleden opgericht als Houtbedrijf van Hout, een familiebedrijf dat als klompenmakerij begon. Het was de eerste industriële klompenmakerij in Nederland. Daarna heeft de ene ontwikkeling tot de andere geleid. Zo begonnen ze al vrij snel houtwol aan Philips te leveren die dit restproduct goed kon gebruiken bij het inpakken van hun gloeilampen. Na de oorlog leidde dit contact tot het leveren van het fineer voor de ronde radiokasten die Philips toen op de markt bracht. Hiervoor werd een schillijn opgezet waarmee heel dun tot wel 0,3 mm kon worden geschild, zo dun dat je er bijna doorheen kon kijken. Met het restproduct zijn ze vervolgens plaatmateriaal gaan maken, eerst alleen in Nederland; later ook in Gabon, waar ze samen met een Frans bedrijf een nieuwe schillijn hebben opgezet. Aan dit succesvolle avontuur heb ik zelf een aantal jaren leiding mogen geven. Terug
in Nederland bleek de panelenafdeling hier niet meer zo lekker te lopen. Men wilde ervan af. Ik zag er wel toekomst in en heb hem toen overgenomen. Zo is Mill Panel ontstaan. We hebben ons van meet af aan gericht op het toevoegen van waarde. Daarmee zouden we ons niet alleen kunnen onderscheiden, maar ook in het internationale concurrentieveld overeind kunnen blijven. Nadat we het eerst in de jachtbouw hebben geprobeerd, zijn we ons op de deurenindustrie gaan focussen met een innovatieve plaat, waarbij een laag aluminium tussen het multiplex wordt verlijmd. Daardoor is deze plaat dampdicht en wordt het vochttransport van buiten naar binnen tegengehouden. Hierdoor kunnen de deuren bij het wisselen van de seizoenen niet meer kromtrekken als het binnen droog en warm is en buiten nat en koud.’
Ocoumé ‘Het geheim van de smid zit in het verlijmen van het aluminium met het hout. Dat is namelijk niet zo eenvoudig en dan moet je het ook nog kostenefficiënt doen om jezelf niet uit de markt te prijzen. Voor de deurenmarkt produceren we nu twee typen deurpanelen en binnenkort introduceren we een derde. We zijn begonnen met de AluStabiel deurpanelen. Deze panelen bestaan uit twee van die aluminium platen met een laag gewone multiplex ertussen. We kunnen ze in verschillende diktes leveren, waarbij het verschil wordt gemaakt door de dikte van het gewone multiplex.’ Rob Besemer benadrukt dat Mill Panel halffabricaten maakt: ‘Elke zichzelf respecterende timmerfabriek heeft tegenwoordig een CNC-machine: wij leveren de panelen en zij maken er deuren van. Ze zijn eenvoudig tot iedere afmeting terug te zagen en te bewerken, omdat je geen rekening hoeft te houden met randhout, koker of vulling. De houtfineren komen nog steeds uit Gabon. We gebruiken alleen door-endoor gestoomde Ocouméfineren.’ Onlangs heeft
Area Manager Frank Renne van Mill Panel laat de display zien waarmee de drie producten in alle vestigingen van Jongeneel worden gepresenteerd
De ‘Portugese’ kurklagen die in AluStabiel ECO wordt toegepast. Om de herkomst te kunnen bepalen, wordt in elk deurpaneel een chip ingebracht (zie detailfoto links)
Mill Panel AluStabiel ECO op de markt gebracht: een tweede type deurpaneel waarbij enkele houtlagen zijn vervangen door kurklagen. Rob Besemer: ‘Deze deurpanelen zijn lichter van gewicht en hebben zowel voor het hout als voor het kurk een FSC en een KOMO certificaat. Zonder dat de dikte toeneemt, waarvoor het kurk op een speciale manier wordt behandeld, heeft het ook nog eens een betere akoestische en thermische isolatie. De kurk komt van kurkeiken die in Portugal groeien. Elk acht jaar wordt de schors van deze bomen afgestoken en in stroken gezaagd. Nadat uit deze stroken wijnkurken zijn gestanst, worden ze vermalen en laten wij er onze kurklagen van maken.’ Er blijkt een derde type deurpanelen in aantocht te zijn die voor een betere brandwerendheid gaan zorgen. In deze panelen worden kurklagen van een hogere densiteit verwerkt en wordt een andere verlijming toegepast. Het is duidelijk: bij Mill Panel is innovatie de drijvende kracht.
15
Zorgeloos bouwen, denk Trespa
> > > >
stoot- en krasvast installatiegemak kleurstabiel en weerbestendig 10 jaar garantie
Kijk voor meer informatie op www.trespa.info Trespa International B.V. Postbus 110 6000 AC Weert Tel.: +31 (0) 495 458 850 Fax: +31 (0) 495 540 535 [email protected] www.trespa.com www.trespa.info
Polyurethaan We krijgen een rondleiding door de fabriek en zien dat de Ocouméfineren eerst visueel worden gecontroleerd voordat ze worden verwerkt. Deelfineren worden eerst geknipt voordat ze kaarsrecht aan elkaar worden gelijmd. Rob Besemer laat zien hoe krachtig deze verlijming is en legt uit dat deelfineren eigenlijk beter ‘werken’ dan hele fineren. Het heeft alles met de juiste spanning te maken. Daarna worden ze op de juiste breedte geknipt en op de juiste lengte gesneden. In de volgende fase worden de houtfineren met het aluminium verlijmd. Rob Besemer wil er inhoudelijk niet veel over kwijt, maar benadrukt wel dat de randvoorwaarden cruciaal zijn. Daarbij gaat het om de temperatuur, de druk en de vochtigheid. Nadat de verlijming heeft plaatsgevonden, schuiven de platen in een etagepers, waarin veertien platen tegelijk kunnen worden verwerkt. Vervolgens worden ze vierzijdig op maat gezaagd en met behulp van drie verschillende walsen geschuurd: een stalen wals voor het kalibreren, een rubberen wals voor het schuren en een soort luchtkussen voor het fijnschuren. Voor het opbouwen van de deurpanelen is een spiksplinternieuwe, volautomatische productielijn geïnstalleerd. De platen worden in een koude pers door middel van spleetvullend polyurethaan met elkaar verlijmd en met behulp van een CNC-machine haaks afgewerkt met afgeronde hoeken. Het is een goed georganiseerd productieproces met een perfect ogend eindresultaat. Rob Besemer: ‘We geven er maar liefst tien jaar garantie op. Omdat we al met na-apers zijn geconfronteerd, is het daarbij natuurlijk wel van belang dat we kunnen zien dat de betrokken deurpanelen uit onze fabriek komen. Om dat met zekerheid te kunnen vaststellen, brengen we bij elk deurpaneel een chip in die we digitaal kunnen uitlezen. De AluStabiel deurpanelen hebben een gele chip; de AluStabiel ECO deurpanelen een groene en de derde brandwerende variant een rode.’ Ook op dit vlak is Mill Panel haar tijd vooruit. <
De deurpanelen van Mill Panel zijn leverbaar in vijf verschillende maten: • 300 x 125 • 250 x 122 • 235 x 110 • 235 x 95 • 215 x 95 en twee diktes: • 40 en 54 mm
Nadat de verlijming heeft plaatsgevonden, schuiven de platen in een etagepers. De platen worden met behulp van drie verschillende walsen geschuurd
17
Project Verbouwing kantoor KIA Motors Nederland Breukelen Montagebedrijf Gort Construct Bleskensgraaf Chris Westdijk Projectleider (foto) Aandeel Jongeneel 1.300m2 Eternit Natura Gezaagd en gefreesd door Jongeneel Platerij Gemonteerd met TERGO bevestigingssysteem Jongeneel Dordrecht Martijn Plazier vertegenwoordiger
18
PROJECTEN
Op het fraaie terrein van GGZ InGeest te Bennebroek zijn drie nieuwe klinieken voor Langdurige Zorg voor Volwassenen (LZV) gebouwd. Het complex bestaat uit een open en een gesloten unit plus 27 appartementen voor mensen met psychische problemen die daar onder begeleiding kunnen wonen. De officiële opening werd verricht door de burgemeesters van Bloemendaal en Hillegom. De nieuwbouw ligt namelijk precies op de gemeentegrens.
Project Nieuwbouw drie nieuwe klinieken LZV Bennebroek Opdrachtgever GGZ inGeest Bennebroek Bouwbedrijf Aannemingsbedrijf Veenman & Vink Hillegom Joop Frederiks Uitvoerder (foto boven) Aandeel Jongeneel 650 m2 Rockpanel colours durable RAL 9001 2.000 m2 Western Red Cedar channelsiding behandeld met Olympic weatheringstain 460 Theuma projectdeuren Jongeneel Haarlem Bart Boersma Manager Robbert Ocenasek Verkoop binnendienst (foto links)
19
Unieke stadsboerderij voor mensen met een beperking KLANT VAN JONGENEEL ZET FRAAI WOONGEBOUW NEER De Bredase woonwijk Haagse Beemden is gebouwd rond een eeuwenoud landgoed. Er middenin ligt De Kleine Hoeve, vanouds een landbouwbedrijf. Even bestond het gevaar dat het ‘boeren’ zou verdwijnen. Door een bijzonder initiatief kon dit worden voorkomen.
20
Initiatiefnemer Jan Nieuwstraten: ‘We zijn voor onze kinderen op zoek gegaan naar een beter bestaan’
Achter de stadsboerderij is een fraai vormgegeven woongebouw verrezen
V
erkoopleider Jack Flipsen van Jongeneel Breda, die ons bij het bezoek vergezelt, raadde ons aan om er gezamenlijk naar toe te rijden. De toegangsweg naar De Kleine Hoeve blijkt namelijk niet zo eenvoudig te vinden. Na enige omzwervingen rijden we toch nog op tijd het erf op. We worden verwelkomd door Jan Nieuwstraten. Hij is de initiator van het project en praat er gepassioneerd over: ‘Mijn zoon is eigenlijk de schuld van alles. Hij heeft een zware beperking. Toen we voor hem op zoek gingen naar een passende plek, hebben we bij verschillende zorginstellingen rondgekeken. We werden er niet gelukkig van en wisten het al vrij snel zeker: we wilden hem niet in een traditionele zorginstelling plaatsen. Voordat we het wisten, zou hij dan zijn identiteit kwijtraken. We besloten om het zelf te gaan regelen en hadden daarvoor twee financiële instrumenten: het persoonsgebonden budget als basis om zijn zorg te betalen en de Wajong-uitkering als basis voor de kosten van zijn levensonderhoud. Samen met andere, gelijkgestemde ouders hebben we ons verenigd in de Stichting BART (Boerderij, Arbeid, Recreatie en Thuis) en zijn we op zoek gegaan naar een beter bestaan voor onze kinderen. Woningcorporatie Singelveste was van meet af aan bij onze aanvankelijk nog vage plannen betrokken en heeft de boerderij aangekocht toen duidelijk werd dat De Kleine Hoeve de locatie was waar wij onze plannen konden realiseren. Singelveste bleek het als hun maatschappelijke plicht te zien om ook iets voor deze specifieke doelgroep te betekenen. Een en ander heeft geresulteerd in het bijzonder fraai vormgegeven woongebouw dat jullie hier direct achter de boerderij zien liggen. Het omvat tien appartementen, een gemeenschappelijke ruimte en twee eengezinswoningen. De appartementen bieden huisvesting aan de mensen met een beperking die hier op de boerderij werken en de eengezinswoningen zijn bestemd voor de bedrijfsleiders.’
Kippenvilla Met de realisatie van dit woongebouw is De Kleine Hoeve een gemeenschap op zichzelf geworden. Knechten met een beperking die bij de boer wonen en werken. Dat is het uitgangspunt. In die zin is De Kleine Hoeve ook meer dan een traditionele zorgboerderij. Het hele jaar door is er zinvolle arbeid te verrichten, waarbij het niet zozeer om de hoeveelheid werk gaat, maar om de inzet waarmee het wordt verricht. De producten afkomstig van het land, de tuin en de veehouderij worden zo veel mogelijk lokaal of regionaal afgezet. Het is nadrukkelijk ook de bedoeling om actief deel uit te maken van het
grotere geheel van de woonwijk Haagse Beemden. De Kleine Hoeve ligt in het zuidelijke deel van de landgoederenzone die het groene hart van deze wijk vormt. Het is geen stadspark, maar een agrarisch gebied en dat willen ook de bewoners van de wijk graag zo houden. Deze boerderij was ooit de kleine hoeve van de grondheerlijkheid Burgst, die in 1265 al in de analen voorkwam. Het gebruik van de naam De Kleine Hoeve is dan ook een eerbetoon aan de oorspronkelijke bewoners van het landgoed en de boeren die er gedurende acht eeuwen op hebben gewoond en gewerkt.’ Inmiddels is projectleider Gerard Brekelmans van Winters bouw & ontwikkeling aangeschoven: ‘Wij kwamen voor het eerst met De Kleine Hoeve in contact toen er een kippenren moest worden gebouwd. Dat paste perfect in onze visie op maatschappelijk verantwoord ondernemerschap op grond waarvan wij elk jaar iets voor een goed doel doen. Het is blijkbaar een mooie kippenren geworden want Jan Nieuwstraten noemt het steevast een kippenvilla. Het fraaie woongebouw is ontworpen door Oostveen Architectuur. In opdracht van Singelveste hebben wij het bouwplan gemaakt en doorgesproken met de klankbordgroep die de ouders van de toekomstige bewoners hadden samengesteld.’
Fraaie grijstint Winters bouw & ontwikkeling is een middelgroot bouwbedrijf dat in 1949 is opgericht en ongeveer dertig jaar later door de vader van de huidige eigenaar is overgenomen. Ze hebben verrassende resultaten geboekt met het invoeren van de LEAN-methode, waarmee Toyota de grootste en meest succesvolle autoproducent ter
21
De Western Red Cedar shingles verkleuren tot een fraaie grijstint die perfect past bij de uitstraling van de boerderij in dit mooie landelijke gebied
Vanwege de doorlopende vorm van het dak moesten de houten panelen, die in de zijkanten van de rampartijen zijn verwerkt, in een bepaalde ronding worden gezaagd
Projectleider Gerard Brekelmans van Winters bouw & ontwikkeling: ‘Door de werkzaamheden in een vroeg stadium af te stemmen hebben we alle lucht uit het bouwproces kunnen knijpen en de bouwtijd aanzienlijk kunnen verkorten’
22
wereld is geworden. Gerard Brekelmans: ‘Door een betere samenwerking en het in een vroeg stadium afstemmen van de werkzaamheden kunnen we met deze methode alle lucht uit het bouwproces knijpen en een kortere bouwtijd, een betere kwaliteit en een aanzienlijke kostenverlaging realiseren. Dat hebben we bij de bouw van dit project ook gezien. Jongeneel was er al in een vroeg stadium bij betrokken.’ Jack Flipsen: ‘De elementen voor het uivormige dak zijn door Opstalan geleverd. Met behulp van hun Dak Vlak methode hebben ze die allemaal kunnen prefabriceren. Ze zijn exact op maat aangeleverd met precies de juiste kromming en sparing voor de loggia’s. Traditioneel wordt zo’n ronde kap gemaakt met gordingen, de nodige regels en veel uitvulwerk. Nu hoefden de zelfdragende elementen alleen maar op de regels tegen de muren te worden gelegd. Dat scheelde enorm veel tijd. Het dak kon met vier man binnen een week worden gedicht. Eenzelfde proces hebben we bij de Eternit Natura gevelplaten gevolgd die aan de zijkanten van de raampartijen zijn verwerkt. Vanwege de doorlopende vorm van het dak moesten ze in een bepaalde ronding worden gezaagd. Met behulp van 9 mm Triplex hebben we eerst mallen gemaakt. Die zijn op het werk gecontroleerd en daar waar nodig aangepast, voordat ze definitief zijn vervaardigd en gemonteerd. Hierbij heeft onze Platerij in Utrecht uitstekende diensten bewezen.’ De ronde kap is met houten shingles van Western Red Cedar afgedekt. Met de tijd verkleuren ze tot een fraaie grijstint die perfect past bij de uitstraling van de boerderij in dit mooie landelijke gebied. <
€ 250 korting op de mooiste roosterdeuren tot 30 juni 2011
EFNPPJTUFEFVSFOWBO/FEFSMBOE EFVSFOPQWPPSSBBEt.BBUXFSLTQFDJBMJTUt%VVS[BNFLXBMJUFJU 'VMMTFSWJDFNPOUBHFNPHFMJKLt&FOPQMPTTJOHWPPSJFEFSFTJUVBUJF www.weekamp-deuren.nl
NIEUW Snel en veilig isolatieplaten monteren:
Simson Isol-Tack 1 . r n é D r o o v m lij ei t a l o de is he branc
Unieke formule Zeer hoge aanvangshechting Snelle uitharding Klemmen of stempelen niet nodig Geurloos Driehoekril zakt niet uit Bevat geen oplosmiddelen, isocyanaten, siliconen en PVC www.bostik.nl www.bostik.be
