INHOUDSTAFEL
ERROR. No signal. MASTERPLAN. Basismodel met nieuwe opties.
p. 4
WISHLIST. What’s in it for us?
p. 6
PROMOTIE. Volgens de wetten van agressieve marketing.
p. 8
WIE HEB IK AAN DE LIJN? Profiel van de Antennes.
p. 9
OFF -> ON. De lancering van Antenne. INBOX. Even inzoomen op enkele antenneactiviteiten.
p. 10
EVALUATIE. Afstellen toegelaten.
p. 21
SOFTWARE UPDATE. Een vernieuwd Antenne.
p. 25
DO IT YOURSELF. Antenne starterskit.
p. 26
COLOFON.
p. 29
p. 4
p. 13
3
Hallo?
Halloohoo?
ERROR.
NO SIGNAL
Brullen in de hoorn en geen antwoord… Je gsm door de lucht wuiven op zoek naar extra streepjes. Niets vervelender dan geen bereik. Dat dachten ook de Leuvense cultuurhuizen M, 30CC en de Bib Leuven. Leuven timmert al jaren aan een rijk cultureel aanbod voor jongeren. Toch zijn het steeds dezelfde jonge gezichten die telkens trouw opdagen. Nog kansen tot verbetering dus. De 3 cultuurhuizen staken de hoofden samen en knutselden aan een laboratoriumformule om jongeren en cultuur dichter bij elkaar te brengen. Niet elk voor zich, maar met gebundelde krachten. Een formule die moest vertrekken vanuit jongeren, hun interesses en hun krachten. En héél belangrijk: mislukken mocht. Dit resulteerde in een groep jonge ‘Antennes’, die zich tijdens het schooljaar 2009-2010 inzetten voor een betere ontvangst op de lijn tussen jongeren en cultuur.
Antennes zijn culturele vrijwilligers, raadgevers, ambassadeurs tussen 16 en 20 jaar oud Antennes geven een stem aan jongeren in de culturele wereld en een stem aan cultuur op school, op café, op de scouts Antennes krijgen een ongecensureerde blik achter de coulissen van de cultuurhuizen en het cultuurbeleid Antennes zijn culturele VIPS, ze worden serieus genomen en serieus verwend
Magda, het cultuureducatief netwerk in Leuven & Vlaams-Brabant, stond mee aan de wieg van dit laboproject en kroop een jaar lang als een luis in de pels van Antenne. Ze flyerde mee, schonk cola’s uit, huilde al eens mee bij een lage opkomst, sprong mee in de lucht bij succes, zoemde uit, maakte verslagen, ging mee op café om te evalueren en interviewde de Antennes van tijd tot tijd... Het resultaat is een schetsboekje. Over jongeren en cultuur. Vol kribbels, herinneringen, aantekeningen en bedenkingen. Voor jou. Omdat we geloven in Antenne. Omdat we blij zijn dat we dit gedaan hebben. Omdat we dit verhaal willen vertellen. Brullend. Zuchtend. Hopelijk heb je er iets aan...
4
MASTERPLAN.
5
Basismodel met nieuwe opties.
Jongeren bevragen over hún interesse op hún plek, het gebeurt gelukkig meer en meer. Er bestaan leerlingenraden, jongerenparlementen en allerlei formules om jongeren individueel te bevragen over verschillende thema’s. Ook over cultuur worden jongeren af en toe aangesproken, bij de opmaak van een nieuw jeugdbeleidsplan of bij de renovatie van een museum. Antenne experimenteert voor het eerst met een vaste groep culturele jongerenadviseurs. Een blijvende groep die aanspreekbaar is over alles wat hen cultureel aanbelangt, van het stedelijke cultuurbeleid tot de inrichting van de lokale schouwburg.
u Zo werden de Antennes op café gestuurd met de schepen van cultuur en de directeur cultuur van stad Leuven. Een antenne: “Eigenlijk moeten we volgend jaar al meteen opnieuw afspreken met hen, dan kunnen we zien of ze geluisterd hebben naar onze suggesties en of er iets veranderd is!” Jongeren inzetten als ambassadeurs is eveneens een veelgebruikte succesformule. Dit vertrekt organisatorisch vaak vanuit één organisatie en blijft daar in het ambassadeurschap ook toe beperkt. Antenne spreekt jongeren aan als cultuurambassadeur over verschillende culturele huizen en organisaties heen. Antenne biedt hen op die manier een blik op de culturele veelzijdigheid van hun stad en vraagt hen om deze ervaring te delen met hun leeftijdsgenoten. Laura Van Bouchout (Magda): “Antenne probeert mee te stappen in hoe jongeren denken en hun interesses kiezen. Culturele werkers zijn gewend om bij promotie vanuit hun eigen huis te denken, dat is ook logisch. Jongeren doen dat minder. Als ze geïnteresseerd zijn in cultuur, gaat dat meestal breder dan organisaties. Antenne wil hen een ambassadeurschap aanbieden voor cultuur in hun stad, dat niet gebonden is aan één huis.” M, de Bib Leuven, 30CC en Magda willen met Antenne een interessante mix bieden van cultureel ambassadeurschap, cultureel advies en cultureel genieten! En dit in een fijne vrijblijvende groepsformule. Dit leidde tot een jaarprogramma met dates, denk- en doeactiviteiten, waarin Antennes hun eigen parcours uitstippelden.
De
kit
Doel: een beter bereik op de lijn tussen jongeren en cultuur in Leuven Strategie: een mix van informatie, consultatie, participatie en ambassadeurschap Partners: 30CC, De Bib Leuven, M en Magda Periode: oktober 2009 - mei 2010 Aantal Antennes: 41 in totaal, maar gemiddeld 10 per activiteit Totale kostprijs: ± €750 maar héél veel werkkracht Aantal vergaderingen: ±21 en heel veel telefoons tussendoor Aantal afgelaste activiteiten: 1 Aantal psychologische dieptepunten: 1 Aantal boetes: 1 (voor wildplakken van affiches) Safety kit: een goede vrijwilligersverzekering Team: Danny Theuwis, Laura Van Bouchout, Fernande Stas, Marijn Vandeweghe, Elisabeth Van Steendam Begeleidersgezicht: Danny Theuwis Communicatie naar Antennes/Facebookmaster: Danny Theuwis Communicatie naar de Leuvense culturele sector: Laura Van Bouchout
WISHLIST. What’s in it for us? Wie haalt wat uit Antenne?
• • • •
het museum op de kaart zetten als plek waar jongeren welkom zijn de nieuwe werking van meet af aan mee laten evalueren door jongeren jongeren inzetten voor peerpromotie een blik achter de schermen bieden
• • • • • • •
jongeren tonen dat een bibliotheek meer is dan een gebouw vol boeken investeren in jongeren jongeren de kans geven om hun eigen bib uit te bouwen, qua collectie en beleving de medewerkers in contact brengen met de stem van jongeren breed publieksbereik bewerkstelligen de jongerenwereld gebruiken als nieuwe insteek 6 een fijne werkplek voor jongeren zijn
-
• • • • •
een jonger imago bewerkstelligen jongeren een kijkje gunnen in de coulissen van de culturele wereld naambekendheid bij jongeren vergroten publieksverjonging nastreven feedback op de eigen werking krijgen
• • • • •
een duurzaam jongerenplatform voor inspraak op vlak van cultuurbeleid een jongerenreflex in de culturele sector stimuleren organisatie overschrijdend denken en samenwerking stimuleren een interessant gezamenlijk model ontwikkelen een fijne werkplek voor jongeren zijn
OR DE ANT
ENNES
OOR DE A KANSEN V
id k lente oordelijkhe jgen om ta ri tw k n s ra n e a v k n e e •d ord worden en worden o m h e o n g e k g o s o en u n • serie Leuven krijg en luide!) e l e (e re n u e lt jg u ri c k and krijgen • en stem ermen van h rb c e s lv e o d o r h c te s ach buiten • een kijkje leertraject rd e e s li ia en c e r aring opdo • een gesp rv e rk e urele secto lt w u c rt o e o d s in te aar werk • een eers nk krijgen n la p g n ri p s • een text bouwen en nieuwe con netwerk uit n e w e u ie in es ontdekk n ti n a n e e is n n n a •e e k rg n o ieuwe enoten lere n kennen, n re le • leeftijdsg r te e b el veld • het culture
O KANSEN V
ntennes
ES N N E T N A R DE ekken en te ontwikkelen O O V N E S KAN n te ontd rijgen
7
PROMOTIE. Volgens de wetten van de agressieve marketing. Geen Antenne zonder jongeren… Geen jongerenproject zonder goede wervingscampagne.
Wapenarsenaal: 10000 flyers, 75 affiches, ontelbare mails, een Facebook- en Netlogpagina, persberichten, contacten met leerkrachten. Strategie: ten aanval. Hoe meer hoe beter. Op de man af. Overal. Fernande Stas (directie cultuur): “Voor de look van het promomateriaal zijn we vertrokken van de werktitel ‘Antenne’. En omdat het ons eerste visitekaartje zou zijn, hebben we hier veel tijd in gestoken. We hebben nichten en neven, kinderen, buurmeisjes, jongeren op straat,… aangesproken, hen gevraagd of het beeld en de tekst hen aanspraken en rekening gehouden met hun suggesties.” Reacties per mail of Facebook: Aantal jongeren op eerste info meeting: Aantal jongeren die zich definitief opgaven:
70 41 40
Marijn Vandeweghe (30CC): “We waren volledig verrast door de enorme interesse. We hoopten vurig dat we een groepje van 15 gemotiveerde gasten bijeen zouden kunnen sprokkelen. 70 reacties op onze oproep, dat hadden we nooit verwacht. Heel fijn om te zien dat een grote groep jongeren in Leuven toch wel heel erg geïnteresseerd is om actief bezig te zijn met cultuur.”
8
Meest effectieve promokanalen: We vroegen aan de Antennes hoe zij voor het eerst hoorden over Antenne: Via welke weg leerde je antenne kennen? 25
flyers
20
15
vriend(in)
10
e-mail facebook/netlog
5
0
leerkracht
flyers
vriend(in)
poster website
facebook/netlog
andere
website
De flyers werden het meeste opgepikt • in de bibliotheek • op school • in culturele huizen (academie, stadsschouwburg,…) • in winkels Danny Theuwis (de Bib Leuven): “Zelfs in deze digitale tijden leverde old school flyeren de meeste resultaten op. Het is dus toch de moeite om cafés, broodjesbars, copyzaken,... af te schuimen”.
WIE HEB IK AAN DE LIJN? Profiel van de Antennes. Aantal jongens / meisjes:
9
-
Leeftijd:
10
Studieprofiel: We vroegen de Antennes wat ze studeren… Ze vulden dit in: Sint-Lukas, kunstwetenschappen, biomedische wetenschappen, agogiek, wiskundewetenschappen, geschiedenis, KHLeuven, KUL, leraar lager onderwijs, Heilig Hart, Steinerschool, sociaal-technische wetenschappen, jeugd- en gehandicaptenzorg, sportkot, Lemmensinstituut, 7de jaar bijzondere beeldende vorming, HUB project kunstvakken en PO, middelbare school Paridaens, master in communicatie, middelbare school Redingenhof, drama, rechten, autotechnieken, burgerlijk ingenieur-architect
OFF -> ON. De lancering van Antenne.
1. Kick-off // M // 2 oktober 2009
Wat is cultuur voor jullie? Hoe willen jullie jongeren en cultuur graag dichter bij elkaar brengen? Nog voor het definitieve antenneprogramma in mekaar gebokst werd, werden de kandidaat-Antennes feestelijk ontvangen op een speciale plek in M met veel drank en hapjes en uitgehoord over hun verwachtingen en dromen. Vanaf de eerste minuut werden Antennes aangesproken als vennoten, niet als leden.
Kennismakingsrondje met tekstballonnen...
D D
De 41 kandidaat Antennes.
Voorstelling van enkele mogelijke antenneactiviteiten. De Antennes konden met kleurkaartjes aangeven of ze dit interessant vonden of niet. Zeer geliefde activiteiten waren: - het ontmoeten van andere culturele vrijwilligers - in contact komen met jonge artiesten / makers
11
2. Antenne jaarprogramma
Op basis van de reacties van de jongeren op de kick-off werd een jaarprogramma uitgestippeld dat bestond uit drie types activiteiten (of een mix ervan): • DATES Samen proeven van het culturele aanbod. Liefst met een extra sausje (bv. een gesprek met de organisator/artiest) • DENKEN De Antennes worden aangesproken als spreekbuis voor jongeren in Leuven. Of er wordt hen gevraagd zelf een activiteit uit te denken die aansluit bij de interesses van jongeren. • DOEN De mouwen opstropen en meehelpen met tickets scheuren, artiesten ontvangen, foto’s nemen, … Elke Antenne werd gevraagd een eigen parcours uit te stippelen binnen het programma, met als enige eis dat ze minstens van de drie types activiteiten zouden proeven. Het hoofddoel is immers een zo breed mogelijk overzicht te bieden van cultuur in Leuven en alles wat erbij komt kijken.
12
DATES 03.10.09 22.10.09 13.11.09
02.12.09 10.12.09 16.01.10 30.01.10 26.02.10 22.03.10 04.03.10 30.03.10
Bewegingstheatervoorstelling Pitsers / fABULEUS + gesprek met artistiek leider Dirk De Lathauwer Schouwburg Dansvoorstelling Nieuw Zwart / Ultima Vez + gesprek met Mauro Pawlowski KA2 Ring Licht Gekanteld, een kunstenfestival van jongeren voor jongeren + gesprekje met Licht Gekanteld vrijwilligers Het Depot Open Mic de Bib Leuven Uitgelezen, een levend boekenprogramma Schouwburg Toneelvoorstelling Adam’s Appels / Toneelhuis & LOD STUK Brabant Gedicht, poëziewedstrijd de Bib Leuven Licht Gekanteld café Metafoor Sprekende Ezels, een vrij podium voor jonge dichters, muzikanten, stand-uppers, … Schouwburg Concert Yevgueni – Wij zijn hier nu toch Minnepoort Toneelvoorstelling Hippoliet / Het ongerijmde Schouwburg
DENKEN doorlopend
17.12.09 27.01.10 30.01.10 30.03.10
30.03.10
M Jongerenwedstrijd expo Parallellepipeda in M de Bib Leuven Hoe jongerenproof is de Bibliotheek? - gesprek en brainstorm Stadskantoor Cultuurblad UiT In Leuven onder de jongerenscan STUK Introductie op cultuur in Leuven in spelvorm STUK Op café met Steven en Denise – een gesprek met de schepen van cultuur en de cultuurbeleidscoördinator over jongeren en cultuur in Leuven Minnepoort 30CC en jongeren - brainstorm
DOEN 10.10.09
de Bib Leuven Hoe jongerenproof is de Bibliotheek? - gesprek en brainstorm 22.11.09 Stadscentrum Cultuurblad UiT In Leuven onder de jongerenscan 11-14.02.10 de Bib Leuven Introductie op cultuur in Leuven in spelvorm 26.02.10 Wagehuys Op café met Steven en Denise – een gesprek met de schepen van cultuur en de cultuurbeleidscoördinator over jongeren en cultuur in Leuven
INBOX. Even inzoomen op enkele activiteiten.
13
1. Feest in de Boekerij
DOEN
Briefing van de Antennes over hun vrijwilligerstaken: toezicht deuren, persoonlijke begeleiding artiesten, assistentie catering, parkingtoezicht, toezicht bij activiteiten, animatie gaming corner, assistentie fotoshoot bookfacing,…
Meet & greet met Leuvense schrijver
Paul Baeten Gronda
Bookfacing ® Julie Feyaerts
14
2.
Voorstelling Nieuw Zwart (Ultima Vez)
Een energieke dansvoorstelling van Wim Vandekeybus op muziek van Mauro Pawlowski… Mauro stond de Antennes na afloop nog even te woord en antwoordde op al hun vragen, gaande van “Hoe doe je dat nu, muziek componeren bij bewegingen?” tot “Hoe is Tom Barman nu eigenlijk in het echt?”
Meet & greet met Mauro Pawlowski
DATE
3.
Op café met Steven en Denise & introductiespel cultuur in Leuven
-
In volle blokperiode verzamelden 7 Antennes in het STUKcafé om met schepen van cultuur Denise Vandevoort en cultuurbeleidscoördinator Steven Dusoleil in gesprek te gaan over het cultuurbeleid voor jongeren in Leuven.
15
In een rollenspel maakten ze kennis met de culturele kansen voor hun leeftijd in Leuven: waar kunnen 16 tot 20-jarigen cultuur beleven, produceren, beoefenen, repeteren? Waar kunnen ze terecht om muzisch begeleider te worden, in welke organisaties kunnen ze culturele vrijwilliger worden? Waar krijgen ze een podium of ruimte om te experimenteren en hoe krijgen ze informatie over al deze mogelijkheden? Met deze verkenning op zak gingen ze op zoek naar een paar noden en uitdagingen op vlak van cultuur en jongeren. En ze legden deze voor aan Steven en Denise.
-
Een greep uit enkele zorgen, vragen, opmerkingen die bij een Ice Tea naar boven kwamen… Over de prijs van cultuur…
16
“Cultuur is echt te duur. Vooral dansvoorstellingen.” “Hoeveel mag cultuur dan wel kosten? Zo weinig mogelijk! Maximum 5 euro, maar liefst echt zo weinig mogelijk.” “Waarom kan cultuur niet helemaal gratis voor studenten? Dat zou Leuven als studentenstad toch nog meer op de kaart zetten?” “Het museum zou minstens één avond per maand volledig gratis moeten zijn voor jongeren. En liefst zelfs elke dag… Er zou dan wel goed reclame voor gemaakt moeten worden.” Over cultuurcommunicatie “We kennen heel veel jongeren die totaal niet geïnteresseerd zijn in cultuur. Maar jammer genoeg zijn er ook wel veel die wel geïnteresseerd zijn, maar het aanbod niet kennen.” “Mijn vrienden leven van dag tot dag, ze plannen bijna niks op voorhand. Ze bedenken ’s middags wat ze die avond gaan doen.” “Mond-aan-mond reclame is de beste promotie voor culturele activiteiten.” “Misschien is een hotline voor jongeren wel een interessant instrument: een nummer waar je naar kan bellen om te weten wat er die avond te doen is?” Over noden…
“Er is vooral nood aan hulp bij eerste artistieke pogingen. Als je ergens al een beetje goed in bent, vind je wel een podium, bij Open Mic ofzo. Maar als je nog niet weet of je goed bent, is het moeilijk om kansen te krijgen of te nemen. De drempel voor de eerste keer is heel hoog.” “Er is in Leuven een tekort aan kansen voor amateurschrijvers.” “Het is belangrijk om zoveel mogelijk jongeren te laten proeven van cultuur. Als ze het dan niet lusten, is het niet erg. Maar dan moet het misschien wel wat beter gekruid worden.”
“Kunnen we geen systeem vinden dat mensen hun garages ter beschikking stellen om in te kunnen repeteren als hun auto er niet in staat?” “Moeten jongeren betrokken blijven worden in cultuurbeleid en -communicatie? Natuurlijk!!” “Eigenlijk zouden de cultuurbeleidscoördinator en de schepen van cultuur minstens één keer per jaar zo’n gesprek met jongeren moeten hebben. Als het dezelfde jongeren zijn, is het wel interessant, want dan kunnen we checken of er vooruitgang geboekt is en of er naar ons geluisterd is.”
17
4.
Uit in Leuven onder de jongerenscan
Werkt de cultuurkrant UiT in Leuven voor jongeren? 6 Antennes werden losgelaten op deze vraag. Ze plakten enkele Uit in Leuven krantjes vol post-its met opbouwende tips en strenge opmerkingen en dachten samen met de eindredactrice na over cultuurcommunicatie naar jongeren. De Antennes gaven veel input, vaak ook heel tegenstrijdig (“Teveel kleur!”, “Nee, te weinig kleur!”), maar over een aantal zaken gingen ze meteen akkoord. “Teveel tekst”, was één van de meest gehoorde opmerkingen. De hapklare brokjes of visuele uitschieters spraken hen het meeste aan. Zo werden de koppen van de artikels, de quotes in interviews, de foto’s en de kadertjes het meeste door hen bekeken. Ook de overzichtskalender op de achterflap sprak hen aan en leek hen handig. Alles moet snel en gemakkelijk verteerbaar zijn en actief hun aandacht opeisen door de vorm/kleur/woordkeuze/…
Op welke manier krijgen jongeren dan het liefste informatie over het culturele aanbod? Een eenduidig antwoord kunnen de Antennes daar niet op geven. Sommigen zouden graag een kalender doorgemaild krijgen, anderen vinden al die mails dan weer storend.
Het beste format lijkt hen een magazine dat uitgedeeld wordt in alle scholen. De look zien ze liever glossy dan krantachtig. Niet enkel informatie over culturele activiteiten moet hier in staan, maar over alles wat er ‘te doen’ is, dus ook fuiven, braderieën, sportwedstrijden, … En er moet ook voldoende aandacht zijn voor breinloze zaken als spelletjes, pulp, roddels,… De belangrijkste vereiste waaraan dit boekje zou moeten voldoen is het formaat: “Zorg dat het klein is (zoals Maks!), dan past het net onder je schrift en kan je het stiekem tijdens de les lezen! Enkel op deze manier kan je echt een grote groep leerlingen bereiken.” Op uitnodiging van de redactie gingen de Antennes zelf aan de slag, woonden ze een redactieraad bij en leverden ze een bijdrage in de volgende Uit in Leuven.
-
DENKEN
18
5.
Promo Licht Gekanteld
Meer bekendheid voor dit jong kunstenfestival, dat was de opdracht die de Antennes meekregen. In een brainstorm met de Licht Gekanteld-vrijwilligers, bedachten ze gekke promoconcepten die ze vervolgens eigenhandig ineen knutselden of uitvoerden. Zo liep een antenne een hele namiddag met een lampenkap op zijn hoofd door de winkelstraten van Leuven. En zo vonden alle concertgangers van het Depot promoballonnen aan hun fiets na het concert.
DOEN
19
6.
30CC, (hoe) ook voor jongeren?
Aan de hand van een maquette van een theaterzaal bevroeg stagiaire Annick de Antennes over de communicatie, infrastructuur, programmatie en het imago van 30CC. De Antennes plantten vol overtuiging rode en blauwe vlaggen neer op pijnpunten of pluspunten en dachten mee na over een efficiënte aanpak. Deze input werd meegenomen in een grotere studie over 30CC en jongeren.
Voetnoot met Annick: “Volgens publieksonderzoek zijn ongeveer één op vijf toeschouwers van 30CC tussen de 14 en 23 jaar. 30CC bereikt dus al een groep jongeren. Het aanbod is zeker geschikt voor tieners en twintigers. Er zijn o.a. populaire genres zoals comedy en muziek aanwezig die zeker aanspreken bij het jonge publiek.” “Qua promotie zijn er nog verschillende mogelijkheden. Een middel om bv. meer (Leuvense) jongeren te bereiken is promotie met flyers en affiches op gerichte plaatsen. De promotiemiddelen van 30CC zijn bijna niet te zien in Leuven volgens de Antennes. Ze zouden meer aanwezig moeten zijn op plaatsen waar jongeren veel aanwezig zijn zoals scholen en cafés. De jongeren zelf kunnen hierbij een grote hulp zijn. Zij weten welke plaatsen er het meeste aandacht trekken.” De gemiddelde jonge bezoeker van 30CC… · · · · · · · · · · ·
is 18 jaar en vrouwelijk woont in Leuven of deelgemeente wordt vooral geïnformeerd door derden bestelt tickets online gebruikt de kortingsformule -26 jaar is tevreden over de gebouwen, omgeving en personeel bezoekt 30CC 1 tot 4 keer per jaar komt met vrienden heeft een voorkeur voor theater, comedy en concert komt vooral ter ontspanning vindt 30CC een plek om te ontspannen en samen weg te gaan met vrienden of familie · zou meer naar 30CC komen als de ticketprijs lager was en als hij/zij meer vrije tijd had
DENKEN
DENKEN
KE N E D
20
N
EVALUATIE. Call the operator. Experimenteren was het doel, mislukken was toegelaten. Hoe kijken de betrokkenen terug op een jaar Antenne? De partners aan het woord: “Antenne is het meest aangename dat ik dit jaar heb mogen doen.” “We hebben er héél véél tijd ingestoken!” “Het is belangrijk om kritisch te blijven. We zijn begonnen met een 40-tal Antennes en op de laatste activiteiten daagden er vaak slecht 6 op. We moeten op zoek gaan naar de factoren die hiervoor zorgen!” “Het concept van Antenne blijft wat ingewikkeld of te verscheiden en kan nog sterker worden door het strakker te houden.” “We moeten toch beseffen dat we met heel veel mensen en personeelsinzet op slechts een paar jongeren inzetten.” “Antenne heeft heel wat in gang gezet. In de betrokken cultuurhuizen wordt er nu al meer vanuit een jongerenreflex gedacht.” “Ik was vaak teleurgesteld door het dalende aantal Antennes dat kwam opdagen voor activiteiten.” “Een lage opkomst is niet erg, zolang het telkens om andere jongeren gaat.” “Het ambassadeursgedeelte ontbrak wat tot nu toe, het bereiken of warm maken van nieuwe jongeren met het cultureel aanbod is niet genoeg aan bod gekomen dit eerste jaar.” “Zodra de antenneformule wat bekend was bij de culturele sector in Leuven, kwamen al snel vragen binnen om ze in te schakelen voor allerlei promotieacties. Het team heeft toen heel erg geprobeerd dit af te bakenen en de inhoudelijke pijlers van Antenne te bewaken. Misschien is het nuttig om het pure praktische vrijwilligerswerk te scheiden van Antenne. Anders dreigt dit al snel de overhand te nemen.” “Niet al onze oorspronkelijke doelstellingen zijn bereikt. De Antennes zijn er niet in geslaagd een nieuw jong publiek aan te spreken. En dit was toch wel één van onze hopen.” “Werken met een kleinere groep was misschien gemakkelijker geweest…”
-
“Antenne is er zeker in geslaagd om een dialoog op te starten tussen jongeren en cultuurorganisaties en (cultuur) beleidsmakers.” “Antenne heeft op een tweederangsspoor heel veel in beweging gebracht. Er zit al een nieuw project in de pijplijn dat deels ontsproten is uit Antenne.”
21
“Het project moet volwaardig opgenomen worden in het organigram van de organisatie, de begeleiding van de Antennes moet tot het beleidsteam van de organisatie behoren.” “Het was super om een register aan mogelijkheden aan te bieden.” De Antennes aan het woord: “Antenne was heel verrassend. De dingen met betekenis vond ik wel altijd het tofste. Het zou tof geweest zijn om meer met de grote groep samen te komen en te horen waar de andere Antennes mee bezig waren.”
-
“Het zou wel leuk zijn om met een klein kerngroepje van Antennes de activiteiten voor de andere Antennes te organiseren en mee hun programma te bepalen.” “Ik had graag nog meer dingen zelf georganiseerd achter de schermen.” “Er mogen nog meer alternatieve dingen in Antenne.”
22
“Het is met Antenne nog niet gelukt om cultuur naar veel jongeren te brengen. Dat is ook niet gemakkelijk, maar we kunnen het wel proberen. Bv. door een vriendjesdag ofzo?”
“De combinatie van de Bib, 30CC en M was leuk. Deze huizen hebben het ook meer nodig dan het STUK of het Depot, want die hebben al een jongerenimago.” “Een sms-ke is altijd handig om te krijgen, want soms vergeet je gewoon dat er een activiteit was.” “Ik heb echt wel nieuwe dingen leren kennen, ik had bv. nog nooit van Licht Gekanteld gehoord.” “De mix van de 3 D’s was wel tof, variatie is goed!” “Vrijblijvendheid is tof!” “Ik blijf erbij dat het supermoeilijk blijft om jongeren te motiveren om naar cultuur te gaan. Er is nog veel werk aan de winkel.” “Antenne moet een grote vrijblijvende groep blijven. Anders gaan het toch weer dezelfde gemotiveerde gasten zijn die erbij zitten. De drempel om bij Antenne te komen moet laag blijven.” “Antenne moet activiteiten blijven organiseren waarin je je mening kunt geven, denkmomenten zoals met de redactieraad van UiT in Leuven. De doemomenten vind ik persoonlijk minder interessant, daar haal je als jongere minder uit. Maar ik zou dat wel graag blijven doen in ruil voor gratis tickets.” “Ik heb wel aan redelijk veel antenneactiviteiten meegedaan. Als ik niet kwam, was dat omdat ik niet kon, dat vond ik telkens jammer, maar ik heb een volle agenda...” “Wat waren mijn Antenne hoogtepunten? Vooral de dates naar theaterstukken vond ik fijn. Puur genieten. Ook het terugzien van andere Antennes, de groepssfeer, …”
“Eigenlijk wou ik niet meedoen met Antenne, maar aangezien mijn mama me gepusht heeft, heb ik het wel moeten doen. Nu ben ik echt wel blij dat ik het gedaan heb. Ik heb meer van cultuur leren proeven en veel ontdekt.” “Ik heb niet aan denkmomenten meegedaan. Ik voel niet echt de nood om mijn stem te laten horen. Vooral de dates en doemomenten vond ik leuk, bijvoorbeeld Feest in de Boekerij. In totaal heb ik ongeveer 5 activiteiten meegedaan. Achteraf heb ik wel spijt dat ik niet meer heb gedaan, maar dat viel gewoon niet te combineren met de school…” “Het spectaculairste vond ik om een artikel te mogen maken voor de UiT in Leuven Dat zijn dan echt duizenden exemplaren van iets wat jij hebt gemaakt, waar je moeite voor het gedaan, en dat wordt in héél Leuven uitgedeeld. Dat is wel sjiek. Qua beleving waren er andere activiteiten leuker, maar dit resultaat was voor mij toch wel het mooiste.” “Ik vond het programma van dit jaar enorm gevarieerd. Concertjes meepikken, meet & greets, toneel gaan kijken, redactie zijn,… er was echt van alles te doen, dat was een pluspunt en ik hoop dat dat volgend jaar weer zo zal zijn.” “Ik wil later sowieso een job in de culturele sector. Het STUK spreekt me enorm aan, omdat het er zo levendig is, zeker ten opzichte van M of 30CC. Ik zou graag vrijwilligerscoördinator zijn in het STUK.” “Ik vind het belangrijk dat Antenne bestaat. Ik heb ook aan veel dingen meegedaan omdat ik het echt boeiend vond.” “Ik hoop ook echt dat de schepen van cultuur onze ideeën gaat verwerken, bv. M één dag per maand gratis maken voor studenten. We hebben 40000 studenten uit heel Vlaanderen en Nederland, dat zou een enorme populariteitsboost zijn.” “Ik zou graag journalist worden, meegaan naar culturele evenementen, theater… En dan recensies en artikels schrijven. Op Kulturama heb ik kunnen proeven van hoe het is om cultuurjournalist te zijn. Meteen na een voorstelling iets schrijven en er feedback op krijgen, dat vond ik heel waardevol.” “Ik wist niet dat cultuur zoveel was.” De collega’s aan het woord: • Jochen Smets, jeugdconsulent Jeugdcentrum Vleugel F “Mijn gevoel bij Antenne? Doen levert op. Enthousiasme levert op.” “De sterkte van Antenne lijkt mij dat het door een onophoudelijk geduw en getrek geleid heeft tot een groepje jongeren die mag, kan en wil participeren en uiteindelijk daadwerkelijk participeert.”
-
“Het concept zou zeker ook werken als een jeugddienst betrokken is vanaf het begin. Wat extra aandacht voor jongerencultuur binnen jeugdwerking zou zeker niet overbodig zijn, en samenwerking tussen jeugd- en cultuursector zou zo ook gestimuleerd worden. “
23
“Het sterkste aan Antenne lijkt me het participatiegegeven gecombineerd met gratis tickets, meet & greets,… Het pakket wordt al snel intensief voor de vrijwilliger als daar ook nog mee flyeren, organiseren, bij komt kijken.” “Het is moeilijk in te schatten of de antenneformule ook op een andere plek zou werken. Het lijkt me niet evident. Vaak gaat het immers over the right place, the right time en vooral the right people… En ja, het kost vooral ook veel tijd.” • Stijn Heitzmann, expert jeugd en cultuur bij Artforum en drijvende kracht achter jongerenfestival Licht Gekanteld “Elk project dat ondernomen wordt om jongeren en cultuur dichter bij mekaar te brengen is lovenswaardig. Ook al bereik je vaak dezelfde jongeren. Als je het op lange termijn bekijkt ‘vermenigvuldigen’ deze jongeren zich toch ook ooit en geven dan door aan hun nageslacht wat ze zelf hebben meegemaakt. En dat nageslacht vermenigvuldigt zich ook, enzo verder. Dus over 20, 30,... jaar pluk je nog steeds vruchten van wat je nu gezaaid hebt.” “Jongeren komen pas echt uit hun pijp/gaan all te way als ze weten dat ze steeds kunnen terugvallen op een zekere basis, als er een soort vangnet is, als ze weten dat ze fouten mogen maken. Dus het is belangrijk om hen duidelijke kaders te bieden waartussen ze volledig hun ding mogen doen en dat falen, rechtkrabbelen en opnieuw beginnen zeker een optie is.” “We mogen ook niet ‘vies’ zijn van populaire cultuur. In de juiste dosis en gemengd met een ietwat moeilijker aanbod zorgt dit ook voor een schone mix van volk.” “Wat ik een beetje jammer vond aan Antenne is dat het zo ruim begon: én voor 30CC én voor de Bib én voor M. Misschien was het beter geweest om eerst volledig toe te spitsen op 1 organisatie en dan later als het project echt vollenbak loopt, uit te breiden....” • Nele Van Bouwel, jeugd- en cultuurwerker bij Mooss vzw: “Antenne is begonnen met 40 man en op het einde van de rit bleven er aanzienlijk minder over. Dat is interessant om eens kritisch over na te denken. Waarom is dit? Wat hadden we anders kunnen doen? In die zin geef ik het nieuwe installateuridee, waar een beperkt aantal jongeren mee het Antenneprogramma zal uittekenen en trekken, meer levenskans omdat je met een klein groepje aan de slag gaat. Maar net dat blijft het aller-moeilijkste aan jongeren, waarom engageren ze zich niet op lange termijn? Waarom haken ze af?” “Ik volg niet dat samenwerken met meerdere partners het geheel voor jongeren sterker maakt, integendeel. Samenwerken zorgt voor onduidelijkheid en weinig overzicht/gezicht. Het is moeilijk om je imago en je eigenheid ten volle uit te spelen. Je hebt natuurlijk tal van mogelijkheden maar die heb je ook als je ze linkt aan één huis en van daaruit verder werkt. Ik denk dat je het veilige ‘thuisgevoel’ van die ene plek nodig hebt, om andere plekken en activiteiten te ontdekken. Hoe beter je een huis kent hoe meer je je betrokken voelt en hoe meer je kan betekenen. En omgekeerd des te belangrijker, hoe meer mensen binnen het huis met de jongeren geconfronteerd worden hoe meer dat zij een jongerenreflex zullen ‘kweken’.”
24
Antenne was in zijn eerste jaar een arbeidsintensief maar heel plezierig en supergoedkoop project. Het team is zeer tevreden over de adviserend activiteiten, de Antennes hebben interessante zaken aangekaart waar cultuurhuizen of cultuurbeleidsmakers mee aan de slag kunnen. Het ambassadeurschap binnen Antenne is wat ondergesneeuwd. Weinig activiteiten hadden tot doel om nieuwe jongeren warm te maken voor cultuur. De pure vrijwilligerstaken kenden het minste succes, hoewel hier vanuit de culturele sector het meeste vraag naar was.
SOFTWARE UPDATE. Een nieuwe verbinding. Antenne gaat verder in de strijd tegen culturele ruis tussen cultuur en de Leuvense jeugd. Wel met lichte accentverschuivingen... · de focus zal volgend jaar liggen op een breed bereik, op het aanspreken van nieuwe jongeren. De Antennes zullen vaker aangesproken worden als cultuurambassadeurs.
-
· er zal gewerkt worden met een kerngroep van installateurs. Dit zijn zelf Antennes, die mee het programma willen vormgeven en het project willen dragen. De installateurs krijgen van de cultuurhuizen deze twee doelstellingen mee:
· zoveel mogelijk jongeren Leuven cultureel leren kennen door toeleidingsactiviteiten te organiseren · een aantal adviesmomenten over cultuur organiseren
25
Naast Antenne zal een aparte vrijwilligersploeg opgestart worden. Antenne kiest voor de inhoudelijke focus, puur uitvoeringswerk kan uitgevoerd worden door een plak- en knokploeg.
DO IT YOURSELF. Antenne starterskit. Een gereedschapsdoos vol gebruikte materialen. Om in te rommelen en interessante zaken in te zoeken...
Tekstballonnen als kapstok bij een kennismakingsactiviteit…
26
Wie zijn onze Antennes? En hoe hoorden ze over Antenne? Op de kick-off vulde elke kandidaat-antenne deze vragenlijst in…
27
Voor je start, nog even dit… · Samenwerken met meerdere huizen mondt uit in een sterker aanbod, dat loont enorm en is erg verrijkend. En zo wordt het voor jongeren enkel interessanter. · Schakel jongeren enkel in voor activiteiten die jongeren al enigszins aanspreken. Laat ze niet flyeren voor of tappen op een festival waar ze zelf niet naartoe zouden willen gaan, dan haken ze snel af. · Voldoende professionele mankracht is een voorwaarde voor succes. Stagiairs mogen enkel een meerwaarde zijn, geen pilaar. · Zorg voor extra’s. Als cultuurcentrum heb je de kans artiesten aan te spreken en hen te vragen voor een meet & greet. Dit versterkt de belevenis en het exclusiviteitgevoel bij de jongeren enorm. · Zorg voor exclusieve locaties, bv. het dak van het museum, de backstage van de schouwburg,… om bijeen te komen. · Deel je resultaten. Praten over cultuur met jongeren gaat meestal breder dan over één cultuurhuis. Laat je collega’s in andere organisaties weten welke tips je hebt meegekregen. · Ga eens op bezoek bij de jeugddienst. Zij hebben veel expertise in participatie van jongeren en methodieken om jongeren te bevragen. · Consulteer jongeren in de voorbereidingsfase. · Be prepared, het is arbeidsintensief! · Zorg voor 1 duidelijke contactpersoon. · Zorg voor een goede vrijwilligersverzekering. · Ga ervoor. Want er is veel interesse bij jongeren in culturele participatieprojecten.
Danny Theuwis (de Bib Leuven): “Kill your darlings. We moeten afstappen van wat wij soms als goed en verantwoord beschouwen en ons vizier richten op wat zij denken en beschouwen.”
Vragen?
[email protected] [email protected]
28
COLOFON. DANKJEWEL AAN... Alle Antennes (voor één minuut of één jaar): Loes, Dajo, Marth, Stefanie, Ester, Andreas, Anna, Jonathan, Valerie, Arthur, Elly, Liezelot, gianni, Lise, Kim, Eline, Lotte, Andreas, Jacqueline, Eva, Hans, Emma, Dieter, Helena, Kwinten, Karen, Eva, Ana, Michelle, Julie, Sara, Eline, Camille, Olivier, Nele, Emily, Joycka, Lise, Niels, Alexandra, Darja, Margot, Caroline, Rutger. Everyone @ M, 30CC, de Bib Leuven en Magda. Steven Dusoleil, Denise Vandevoort, Kristel Salaets, de volledige Uit in Leuven redactie, fABULEUS, Mauro Pawlowski, Licht Gekanteld, Mooss, Artforum, Paul Baeten Gronda, Jeugdcentrum Vleugel F, Danny Timmermans, Machteld Timmermans, Elisabeth Vansteendam, Annick Schauwaers, Jochen Smets, Stijn Heitzmann, Nele Van Bouwel, Kevin Suetens, het CJP-team en vele anderen. De Leuvense cultuureducatieve sector voor hun gezonde kritische geest en alle feedback.
MAGDA Dit scrapbook is een publicatie van Magda, het cultuureducatief netwerk van stad Leuven & provincie Vlaams-Brabant. Magda ondersteunt en stimuleert cultuureducatie voor kinderen en jongeren met verschillende trajecten en projecten. Meer over Magda vind je op www.magdanet.be
INFO Antenne is een initiatief van 30CC, de Bib Leuven, M en Magda. Projectverantwoordelijken: Danny Theuwis, Fernande Stas, Laura Van Bouchout, Marijn Vandeweghe Redactie: Laura Van Bouchout V.U.: Denise Vandevoort, Professor Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven Vormgeving: Kris Putzeys Deze publicatie werd gedrukt met de steun van provincie Vlaams-Brabant. Informatie uit deze publicatie mag verveelvoudigd worden mits correcte bronvermelding. Ga je gang! Antenne - 2010.
29
DOE JE DING!
30
31
Antenne is…
een communicatielijn tussen jongeren en cultuurhuizen
een culturele megafoon voor jong Leuven
een uitgestrekte hand van cultureel Leuven
een jonge prik voor cultuurbeleidsmakers
een culturele ontmoetingsplek voor jongeren
een frisse wind tussen stoffige boeken
een tegengif voor vastgeroeste werkingen
een jonge kritische microbe achter de culturele schermen
de talk of the town
geven en nemen, delen en vermenigvuldigen
jezelf verliezen en de andere winnen
een interessante botsing tussen de grijze hersencellen van de cultuurfunctionarissen en de jonge frisse geest van jongeren “Antenne is het leukste dat ik dit jaar heb mogen doen.”
VU: Denise Vandevoort, Prof Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven & Elke Zelderloo, Provincieplein 1, 3010 Leuven
