Inhoudsopgave

Inhoudsopgave 3

I

Algemene gegevens

3

Naam en vestigingsplaats

3

Raad van toezicht per ultimo verslagjaar

3 5

Raad van bestuur en directeuren per ultimo verslagjaar II

Verslag raad van bestuur

71

III V e r s l a g r a a d v a n t o e z i c h t

82

IV J a a r r e k e n i n g

83

Balans per 31 december 2003

84

Resultatenrekening over 2003

85

Grondslagen voor de waardering van de balans en resultaten rekening

88

Toelichting bij de balans per 31 december 2003

107

Kasstroomoverzicht 2003

108

Toelichting bij de resultatenrekening over 2003

119

Segmentatie over 2003

120

V Overige gegevens

121

Accountantsverklaring

122

Kwantitatieve gegevens patiëntenzorg

123

Bekostigingsparameters

125

Besteding van de Rijksbijdrage werkplaatsfunctie

128

Besteding van de Rijksbijdrage geneeskunde

131

VI B i j l a g e n

132

1 Materiële vaste activa

136

2 Tarievenoverzicht januari 2002 tot en met december 2003

137

3 Tabellen

145

4 Opbouw budget aanvaardbare kosten 2002, 2003

146

5 Hoofden van medische afdelingen en (overige)

151

6 Overige organisatiegegevens

156

7 Commissies

160

8 Onderzoekinstituten

161

9 Oraties en promoties

hoogleraren per 1 januari 2004

1

2

jaarverslag 2003

I Algemene gegevens

naam en vestigingsplaats VU medisch centrum De Boelelaan 1117 1081 HV AMSTERDAM uitgaande van: Vereniging voor christelijk hoger onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg te Amsterdam

raad van toezicht per ultimo verslagjaar prof. drs. P. Bouw

Amsterdam

voorzitter

mr. drs. L.C. Brinkman

Leiden

vice-voorzitter

drs. J.M. Bleichrodt

Olst

lid

dr. B. Sangster

Leidschendam

lid

D.J. Terpstra

Leerdam

lid

prof. dr. P.M.E. Volten

Groningen

lid

mr. A.A. Westerlaken

Culemborg

lid

mr. F.J. Faber

Amstelveen

ambtelijk secretaris VUmc

dr. J. Siersma

Amsterdam

ambtelijk secretaris VU

raad van bestuur en directeuren per ultimo verslagjaar drs. E.B. Mulder

Maarssen

voorzitter

ir. T.J. Halma

Leiden

lid

prof. dr. T.J.F. Savelkoul

Vleuten

lid

prof. dr. E.A. van der Veen

Castricum

lid, tevens decaan

mr. F.J. Faber

Amstelveen

secretaris

drs. K.G. van Lent

Krimpen aan den IJssel

directeur financiën a.i.

drs. K.W. Stegenga

Utrecht

directeur facilitair bedrijf

drs. J.F.L.M. Urbanus

Amstelveen

directeur personeel en organisatie

mw. dr. J.A.A.M. van Diemen-

Houten

directeur onderwijs

Steenvoorde

3

4

jaarverslag 2003

II Verslag raad van bestuur

Voorwoord De koers in 2003 Verdieping in plaats van verbreding. Dat was het sleutelwoord bij de herbenoeming van de vijf zwaartepunten in 2003. Het VU medisch centrum kiest als kenniscentrum voor een concentratie van aandacht op vijf zwaartepunten (thema’s), waarbinnen bepaalde aandoeningen zowel in de patiëntenzorg, het onderwijs als ook het onderzoek centraal staan. De taak als kenniscentrum om kennis te vergaren, te genereren, toe te passen en over te dragen kan het beste bereikt worden door aandacht te focussen en te kiezen voor verdieping. Naast kenniscentrum wil het VUmc een toonaangevend topziekenhuis zijn voor geavanceerde behandeling en zorg. De verbinding tussen zwaartepunten en patiëntenzorg vindt in patiëntenzorgcentra plaats: het VUmc Cancer Center, het Alzheimercentrum en andere centra coördineren de zorg rondom een duidelijk afgebakende patiëntengroep en vergroten als zodanig de herkenbaarheid voor de patiënt. Tegelijkertijd stimuleren de patiëntenzorgcentra verder onderzoek binnen de zwaartepunten. Het voorliggende jaarverslag 2003 geeft u inzicht in de wijze waarop het VUmc het afgelopen jaar aan zijn ambitie te excelleren vorm heeft gegeven. Zonder de geleverde inspanningen van de afgelopen jaren (organisatieontwikkeling, beleidsimpulsen) zouden deze ambities niet waargemaakt kunnen worden. Voor het eerst is het verslag raad van bestuur gestructureerd volgens het INK (Instituut Nederlandse Kwaliteit)-model, dat steeds meer als leidraad dient bij de planning & control-cyclus en de verdere inrichting en sturing van de organisatie. Tevens zijn de activiteiten van 2003 in één integraal verslag samengebracht. Daarmee vervangt het jaarverslag 2003 het tot vorig jaar apart uitgegeven financieel jaarverslag, kwaliteitsjaarverslag en sociaal jaarverslag.

5

1. leiderschap

6

jaarverslag 2003

1. leiderschap

Missie en Visie De missie is het doel waarop de organisatie gefocust is: Het VU medisch centrum levert een bijdrage aan de verbetering en instandhouding van de volksgezondheid. Verbetering: door onderzoek en verspreiding van nieuwe kennis. Instandhouding: door een nieuwe generatie artsen op te leiden. In de patiëntenzorg staat de patiënt centraal. Het VUmc werkt daarbij vanuit een christelijke inspiratie en traditie met de opdracht om het welbevinden van de medemens en samenleving te verbeteren. Respect voor ieders waarden en normen staan daarbij voorop. Visie is de manier waarop onze missie gerealiseerd wordt: Het uitvoeren van de missie staat of valt bij de inzet van voldoende deskundige en gemotiveerde medewerkers. Daarom staat het VUmc borg voor een goede personeelszorg door positieve waardering van de geleverde inzet, het creëren van open verhoudingen en het aanbieden van een breed scala aan ontplooiingsmogelijkheden.

Inrichten van de organisatie In het VUmc loopt een meerjarig programma om de organisatie in staat te stellen adequaat en flexibel in te laten spelen op (toekomstige) interne en externe ontwikkelingen. Na de samenvoeging met de medische faculteit in 2001 heeft in 2003 de focus gelegen op de herinrichting van de interne organisatie met als leidende principes: 1. integraal management, decentralisatie en procesoriëntatie 2. intensivering HRM-beleid en een Management Development (MD) programma 3. ontwikkeling en implementatie van een adequaat besturings- en beleidsinstrumentarium 4. verbetering van de beleidscommunicatie en de overlegstructuur Ad 1 De richting van de organisatieontwikkeling laat zich schetsen als ‘decentraal tenzij’. In voorgaande jaren zijn stappen genomen om de clusters in staat te stellen om meer integraal te werken. Daarbij is in 2003 met name gewerkt aan een versterking van de inrichting van de werkeenheden op operationeel niveau, het formuleren van mandaatbesluiten en een verbetering van de patiëntenlogistiek. Ad 2 Onderdeel van het meerjarige organisatie- ontwikkeltraject is het Management Developmentprogramma ‘Cultuur en leiderschap’. Uitgangspunt is het begrip Servant Leadership. Dat is een model van leiderschap waarin het dienen, het verlenen van service aan medewerkers, klanten en organisaties centraal staat. Het beoogt het vergroten van een gevoel van vertrouwen, éénheid en gespreide verantwoordelijkheid en besluitvaardigheid. Nadat in voorgaande jaren het eerste en tweede besturingsniveau het programma hebben doorlopen is in 2003 het derde besturingsniveau bij het programma betrokken. Elk cluster of stafdienst vult het programma op eigen wijze in. Begeleiding vindt onder meer plaats door het opleidingscentrum OCV.

7

leiderschap

Ad 3 Het VUmc heeft gekozen voor het model van het Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK). Dit model is een hulpmiddel om in een organisatie systematisch aan kwaliteitsverbetering te werken. Op elk van de negen aandachtsgebieden uit het model kunnen verbetercycli (plan-do-check-act) ontwikkeld worden. Het INK-model wordt als ordeningskader en steeds meer als sturingsmodel gebruikt binnen het VUmc: in de kaderbrief, de managementcontracten, de kwartaalrapportages en nu ook voor het jaarverslag. In de VUmc-brede kwartaal-rapportages 2003 wordt meer ingegaan op de stand van zaken met betrekking tot de plannen voor de verschillende INK-organisatiegebieden zoals strategie & beleid en processen. Er is ook een meer integrale toetsingsaanpak voor stafdiensten ontwikkeld en toegepast. Verschillende onderdelen van beleid worden meer en meer in samenhang met elkaar ontwikkeld en gevolgd. De raad van bestuur en de clusterbesturen en directeuren hebben in twee workshops kennis opgedaan over het INK -managementmodel. Daarnaast hebben zij een INK -positiebepaling uitgevoerd voor het primaire proces patiëntenzorg. Ter ondersteuning heeft de raad van bestuur een projectadviseur aangesteld, die als helpdesk kan fungeren bij de implementatie van het INK-model. Voor de (medisch) hoofden zorgeenheid is een scholing in voorbereiding. Deze zal begin 2004 starten. Ad 4 In het kader van bevordering van de interne communicatie zijn in 2003 enkele verbeteringen ingevoerd. De intranetsite van de raad van bestuur is vernieuwd en biedt toegang tot de agenda van de raad en ‘de berichten uit de raad’, een kort verslag van de vergadering. Eind 2003 is de nieuwsbrief RvB online van start gegaan. In deze nieuwsbrief informeert de raad van bestuur leidinggevenden over de strategie en beleid van het VUmc. Verder is in 2003 een beleidsconferentie gehouden en is de overleg-structuur geïnventariseerd en aangepast.

Raad van toezicht en raad van bestuur In 2003 is de heer Storm teruggetreden uit de raad van toezicht en is de heer Terpstra toegetreden. Deze raad is belast met het toezicht op zowel de Vrije Universiteit als het VU medisch centrum en staat het college van bestuur van VU en de raad van bestuur VUmc bij met raad en advies. De Heer ir. T.J. Halma heeft in overleg met de raad van toezicht van het VU medisch centrum gebruik gemaakt van de geldende regelingen inzake vroegpensioen en functioneel leeftijdsontslag. Zijn terugtreden uit de raad van bestuur is ingegaan per 1 mei 2004.

8

jaarverslag 2003

"Dienend leiderschap, dat is het uitgangspunt als je spreekt over leidinggeven binnen het VU medisch centrum. De organisatie kenmerkte zich voor de organisatieontwikkeling in 2001 in hoge mate door hiërarchisch denken en regelgeving. We werken nu toe naar een organisatie waar een cultuur heerst van: trots om in het VUmc te werken. Waar afdelingen en mensen een dienstverlenende houding hebben. Waar over verschil van mening en over gemaakte fouten wordt gepraat. Waar waardering wordt geuit en successen worden gevierd. En waar aandacht en belangstelling is voor sociale activiteiten. Daarnaast vind ik ‘plezier in het werk’ een tot de verbeelding sprekende kreet. Hoe we dat voor elkaar krijgen? Relativeren, ruimte voor informaliteit creëren, het ‘wij-gevoel’ bevorderen en een optimistische grondhouding uitstralen. Leidinggevenden hebben vooral een voorwaardenscheppende rol naar medewerkers toe en kiezen hierbij een coachende stijl. Ze spreken medewerkers aan op vakkennis, maar ook op gedrag. Onderling doet de leiding, inclusief de raad van bestuur dit ook.

Uitgangspunt bij dit alles moet zijn respect. En daarmee bedoel ik: anderen in hun waarde laten door aandacht te geven, luisteren, spreken met in plaats van over, door afspraken na te komen en open en oprecht te zijn. Het zal duidelijk zijn: het gaat erom hoe je met elkaar omgaat, waarop je elkaar aanspreekt en welke invloed je houding van vandaag heeft op situaties in de toekomst. Alleen op die manier maken we van deze organisatie een

leiderschap

open en flexibel geheel dat de toekomst aankan."

Elmer Mulder, voorzitter raad van bestuur

9

leiderschap

2. strategie en beleid

10

jaarverslag 2003

2. strategie en beleid

Vaststelling zwaartepunten Het VUmc kent zwaartepunten voor patiëntenzorg en onderzoek. Zwaartepunten zijn thema’s waarop het VUmc zich wil profileren. Na de vorming van het VUmc heeft er, in het kader van het Kiest Koers traject, een heroriëntatie plaatsgevonden op deze zwaartepunten ondermeer om een grotere integratie van patiëntenzorg en onderzoek tot stand te brengen. In 2003 heeft de raad van bestuur de besluitvorming afgerond. De volgende vijf zwaartepunten zijn gekozen: • Kanker en afweer • Hersenen • Vitale functies • Bewegen • Extra/transmuraal Zwaartepunten bestaan uit onderzoek-programma’s en patiëntengroepen. Onderzoek-programma’s zijn gekoppeld aan onderzoekinstituten. Patiëntengroepen binnen de zwaartepunten zijn dan bijvoorbeeld Alzheimerpatiënten bij Hersenen. Elk zwaartepunt kent enkele centra patiëntenzorg, bijvoorbeeld het Alzheimercentrum. Het vormen van een centrum is een manier om de patiëntenzorg binnen een zwaartepunt te versterken. Er zijn werkgroepen ingesteld om deze zwaartepunten nader uit te werken. Aan de onderzoekinstituten is de opdracht gegeven om de conclusies van de werkgroepen vorm te geven in de nieuwe vijfjaars onderzoekplannen voor de onderzoekinstituten. Dit heeft ook gevolgen gehad voor de organisatie van de onderzoekinstituten (zie verder bij processen, taken onderzoekinstituten).

Integraal kwaliteitsbeleid In oktober 2003 heeft de raad van bestuur het ‘Actieplan kwaliteitsbeleid patiëntenzorg VUmc’ vastgesteld. Het gaat hier om een nadere uitwerking van de in 2002 vastgestelde kwaliteitsnota ‘Met succes naar 2006’. Het VUmc streeft naar een integraal kwaliteitsbeleid, waarin op alle niveaus systematisch en continu wordt gewerkt aan verbetering van de organisatie als geheel. In het actieplan is met name de kwaliteit van patiëntenzorg nader uitwerkt. Visie kwaliteit patiëntenzorg ‘Het VU medisch centrum wil de patiënt centraal stellen en doelgericht, veilig en tijdig zorg bieden’. Door de gewenste resultaten en de zorgprocessen te analyseren, vanuit het perspectief van de patiënt of een groep patiënten gericht op een doeltreffende behandeling en het voorkomen van onnodige schade (veiligheid), is belangrijke kwaliteitswinst te behalen. Dit kan worden vertaald in een gestroomlijnder zorgaanbod, waarin tijdig de juiste acties in gang gezet worden.

11

strategie en beleid

Centrale thema’s kwaliteitsbeleid In het genoemde actieplan zijn voor de periode 2003 en 2004 tal van concrete doelstellingen en activiteiten geformuleerd op het gebied van operationele eindresultaten, waardering van patiënten en verwijzers en zorgprocessen. Vier thema’s staan daarbij centraal: patiëntenlogistiek, patiënttevredenheid, de veiligheid van zorg voor patiënten en multidisciplinaire zorg (zie verder bij processen, patiëntenzorg). Om de resultaten van het kwaliteitsbeleid te meten wordt in 2004 onder meer begonnen met een jaarlijkse patiëntenenquête. Zo wordt middels plan-do-check-act gewerkt aan continue verbetering. Programmagroep kwaliteit Het actieplan is voorbereid door een tijdelijke werkgroep kwaliteit. Op basis van de adviezen van deze werkgroep heeft de raad van bestuur in november 2003 een programmagroep ‘Kwaliteit’ ingesteld. Deze heeft de opdracht om de verdere totstandkoming en het onderhouden van het integraal kwaliteitsbeleid te bevorderen. De programmagroep adviseert over doelstellingen en inspanningen, bevordert de samenhang tussen de verschillende activiteiten en stimuleert de verdere ontwikkeling van het kwaliteitsbeleid. De lijn (raad van bestuur, clusters, afdelingen) is en blijft verantwoordelijk voor het kwaliteitsbeleid. CRAZ Om het kwaliteitsbeleid goed vorm te kunnen geven, zijn contacten met patiënten en hun vertegenwoordigers van groot belang. Daarom zijn er ook in 2003 regelmatig contacten geweest met de Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen (CRAZ), die fungeert als intern adviesorgaan van de afzonderlijke universitaire medische centra (UMC’s) in Nederland. Bij de vier driemaandelijkse ledenvergaderingen van de CRAZ werd het VUmc vertegenwoordigd door een lid van de raad van bestuur. De CRAZ contactpersoon van het VUmc heeft samen met zijn collega’s uit de andere UMC’s deelgenomen aan thematische bijeenkomsten met de voorzitter en de secretaris van de CRAZ. Daarnaast wordt getracht de CRAZ te betrekken bij concrete projecten in het VUmc, zoals in het kader van het project medicatieveiligheid. Met het oog op een betere communicatie tussen VUmc en CRAZ is intern een structuur opgezet om op een efficiënte wijze relevante informatie en adviezen ten behoeve van de CRAZ te kunnen genereren. Inspectie voor de gezondheidszorg Uitvoering geven aan de aanbevelingen van de inspectie maakt onderdeel uit van het patiëntveiligheidsbeleid in het VUmc (zie processen, patiëntenzorg). De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft in het kader van haar toezichthoudende functie het VUmc in 2003 een aantal malen bezocht.

12

jaarverslag 2003

"Aandoeningen aan het bewegingsapparaat vormen de grootste groep chronisch ziekten in Nederland. Denk maar aan rugklachten, reuma, of de ziekte van Parkinson. Het zijn stuk voor stuk aandoeningen die leiden tot verlies van kwaliteit van leven en die voor aanzienlijke maatschappelijke kosten zorgen als gevolg van het gebruik van medische voorzieningen en arbeidsongeschiktheid. Het maatschappelijk belang van de oprichting van MOVE, het onderzoekinstituut binnen het zwaartepunt bewegen, is daarmee wat mij betreft duidelijk geschetst. Daarnaast is er op de VU campus veel expertise op het gebied van bewegen, spieren en steunweefsels. Het bij elkaar brengen van deze expertise heeft grote meerwaarde. En ten derde is bewegen een niche.

Wij zijn het enige academisch centrum dat bewegen als zwaartepunt heeft gekozen.

De plannen zijn vergevorderd. We hebben inmiddels veertien onderzoeksprojecten geschreven variërend van het vormen van nieuw botweefsel tot de oorzaak en behandeling loopstoornissen bij spastische kinderen. Van meerdere kanten is financiering voor deze projecten los gekomen.

Strategie en beleid

We gaan nu op zoek naar aanvullende externe financiering. Ook is de werving van onderzoekers onlangs gestart. Met de start van MOVE krijgt

Guus Lankhorst, hoogleraar revalidatiegeneeskunde en directeur van MOVE

het onderzoek van aandoeningen van het bewegingsapparaat een enorme impuls.”

Bij deze bezoeken zijn zowel specifieke VUmc onderwerpen als ook algemene thema's onderwerp van onderzoek geweest. Bij het thematisch onderzoek heeft de inspectie onder meer aandacht besteed aan preventiebeleid iatrogene hepatitis B, aan infectiepreventiebeleid en aan reiniging en desinfectie van endoscopen.

Netwerkontwikkeling Het VU medisch centrum streeft naar een intensieve samenwerking met eerste- en tweedelijns zorgaanbieders. Samenwerking is een belangrijke manier om de ambities van kenniscentrum en toonaangevend ziekenhuis waar te maken. Als kenniscentrum wil het VUmc kennis vergaren en genereren (door middel van onderzoek), kennis toepassen in de patiëntenzorg en die overdragen via onderwijs en opleiding.

13

strategie en beleid

Regionale samenwerking met de algemene ziekenhuizen in Noord-Holland Op 22 januari 2003 is door het VUmc en tien partnerziekenhuizen een intentieverklaring voor regionale samenwerking getekend. Het netwerk heet OZON, wat staat voor: Onderwijs en opleiding, Zorg, Onderzoek en netwerk Noordwest Noord-Holland. De samenwerking is begonnen met het maken van afspraken over uitbreiding van opleidingsplaatsen voor medisch specialisten en onderwijsplaatsen voor co-assistenten. Die afspraken gelden tot 2007 en staan in het regioplan. Voor 2004 staat het verkennen van de samenwerking op het gebied van patiëntenzorg en wetenschappelijk onderzoek op de agenda. Wat betreft de organisatie is besloten tot een programmatische aanpak, waarbij de doelstellingen, inspanningen, prioriteiten en voortgang goed bewaakt kunnen worden. Samenwerking met Revalidatiecentrum Amsterdam (RCA) Op 26 juni 2003 ondertekenden de raden van bestuur van het VUmc en het Revalidatiecentrum Amsterdam (RCA) een intentieverklaring tot verdergaande samenwerking. Het betreft hier bestuurlijke samenwerking die moet leiden tot eenheid van beleid en beheer, ofwel een concern. Het VUmc en het RCA werken al langer samen. De samenwerking wordt geïntensiveerd om de revalidatiefunctie in de regio Amsterdam te versterken. Voor het VUmc zwaartepunt ‘bewegen’ is de samenwerking met het RCA op het gebied van kwaliteit, innovatie en onderzoek van groot belang. Dit geldt voor zowel patiëntenzorg, onderzoek als onderwijs. Ook voor het RCA is krachtenbundeling de belangrijkste reden voor de samenwerking. Academisering, kwaliteitsverbetering patiëntenzorg en deskundigheidsbevordering zijn speerpunten in het RCA-beleid. Samenwerking met GGZ Buitenamstel en SEIN De jarenlange samenwerking met GGZ Buitenamstel en Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN) zal in de komende jaren verder vorm krijgen door de bouw van de randstadkliniek van GGZ Buitenamstel en de vestiging van SEIN op het terrein van het VUmc (zie hiervoor onder middelen). Samenwerking met Fontis op transferafdeling (transmurale zorg) en met huisartsen in huisartsennetwerk Samenwerking op het gebied van transmurale zorg met de Stichting Fontis (verpleeghuiszorg) en de samenwerking met huisartsen in de directe omgeving van het VUmc zijn verdere voorbeelden van intensieve samenwerking in netwerkverband (zie hiervoor processen patiëntenzorg en onderzoek).

14

jaarverslag 2003

Spectaculaire daling ‘no show’

Integratie OCV en BIGRA

patiënten op poli dermatologie.

In overeenstemming met de besluitvorming in 2003 zijn vanaf 1 januari 2004 de activiteiten van BIGRA (Stichting voor Beroepsopleidingen in de Intramurale

Jaarlijks maken zo’n 25.000 patiënten

Gezondheidszorg Regio Amsterdam) overgenomen door het OCV (opleidings-

een afspraak op de polikliniek

centrum van het VUmc). De opleidings-functies van de nu nog afzonderlijke

dermatologie van het VUmc.

organisaties worden dan geïntegreerd. De stichting BIGRA en het OCV verzorgen

Ruim 14 procent van deze patiënten

allebei in deze regio het zogenoemde branchegebonden onderwijs:

komt niet opdagen en laat dit niet

verpleegkundig vervolgonderwijs in opdracht van de aangesloten ziekenhuizen

van tevoren weten; de zogenoemde

en onderwijs voor paramedici. De geïntegreerde organisatie zal een sterke

no-showpatiënt. Deze patiënten

partner zijn in het samenwerkingsverband tussen Hogeschool Inholland,

zorgen voor extra werk en bezetten

de VU, het VUmc en ROCasa, wat eind 2005 handen en voeten krijgt in het

plaatsen die niet door andere patiënten

nieuw te bouwen Opleidingsinstituut Zorg en Welzijn (OZW).

kunnen worden ingenomen. De oplossing is echter gevonden, met een opzienbarende daling van 40 procent als gevolg. Wat is er veranderd? Sinds oktober stuurt de polikliniek dermatologie alle patiënten twee weken voor hun geplande bezoek een bevestiging van de afspraak. Het verbeterplan binnen de polikliniek dermatologie maakt deel uit van het project patiëntenlogistiek. In dit project staat de patiënt centraal. Voordat een patiënt de spreekkamer van de arts bereikt gaan er diverse stappen aan vooraf. Binnen de polikliniek dermatologie wordt daarom de logistieke route van de patiënt verbeterd.

15

strategie en beleid

3. management van medewerkers

16

jaarverslag 2003

3. management van medewerkers

Het VU medisch centrum hecht een groot belang aan versterking van het Human Resource Management (HRM). Het uiteindelijke doel hiervan is minder personeelsverloop, minder ziekteverzuim, hogere arbeidssatisfactie en daardoor (nog betere) patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek. Het middel daartoe is in essentie een betere afstemming tussen de (ontwikkel) behoeften van organisatie en medewerkers en vice versa. Het meerjarenplan HRM 2000 – 2005 loopt eind 2004 af. De meeste voornemens uit dit plan zijn gerealiseerd. Inmiddels is er veel veranderd in het VU medisch centrum en dit vormt mede de aanleiding om een nieuw meerjarenplan voor de periode 2005 – 2010 te formuleren. De belangrijkste wijzigingen sinds 2001 betroffen de decentralisatie en daarmee de vorming van de clusters, de fusie met de faculteit der geneeskunde en de invoering van integraal management als sturingsprincipe. Met deze veranderingen is ook de rol van P&O veranderd, van een centrale stafafdeling naar één die deels is gedecentraliseerd. De P&O-adviseurs en de administratief medewerkers (de PA) zijn naar de clusterbureaus verhuisd. Al deze veranderingen maken dat er behoefte is aan het verkrijgen van een goed beeld van waar P&O nu staat om de belangrijkste ambities te bepalen voor het HRM meerjarenplan 2005 – 2010. Dit plan zal in 2004 definitief worden vastgesteld.

Arbeidscommunicatie In 2003 is aan de krapte op de arbeidsmarkt grotendeels een einde gekomen en zijn veel vacatures vervuld. Activiteiten gericht op de arbeidsmarkt werden decentraal vanuit de clusters gestart. Het ontwikkelen van corporate elementen voor het VUmc in de communicatie met de arbeidsmarkt is de opdracht van het in 2003 opgerichte merkenteam, samengesteld uit medewerkers P&O en de dienst communicatie. Het promotieteam was ook in 2003 actief op beurzen en markten. Tevens werden individuele afdelingen en diensten geadviseerd over het benaderen van de arbeidsmarkt. Daarnaast werd een aantal activiteiten opgezet om geïnteresseerden te attenderen op de studie en/of beroepsmogelijkheden van het VUmc. Met name de open dag en opleidingenmarkten, waar de acht specialistische verpleegkundige opleidingen van het VUmc zich presenteren aan potentiële leerlingen, bleken een groot succes. Het leverde de opleidingen veelal voldoende deelnemers op, zodat verdere inspanningen gericht op werving achterwege konden blijven.

17

management van medewerkers

Loopbaanadviesbureau Vanaf 1 september 2003 is het loopbaanadviesbureau in het polikliniekgebouw gevestigd. Vanaf die datum tot 1 januari 2004 hebben zich – naast de kandidaten die zich hebben gemeld bij de loopbaanadviseurs – in totaal 66 kandidaten aangemeld voor een traject bij de loopbaanconsulenten. Daarnaast hebben in deze periode ruim 700 personen zich tot het loopbaanadviesbureau gericht met vragen over opleidingen, vacatures, beroepskeuzetesten en overige informatie. Over de typen kandidaten kunnen we zeggen dat het overgrote aantal zich meldt met als reden loopbaanoriëntatie (ruim 63%). Het loopbaanadviesbureau zal zich in de komende jaren ook actiever gaan richten op de begeleiding van reïntegratiekandidaten. Een andere activiteit van het loopbaanadviesbureau is het bijhouden van de open sollicitaties. Het afgelopen jaar zijn er 559 open sollicitaties binnengekomen. Het grootste gedeelte hiervan heeft betrekking op functies op administratief/secretarieel of op facilitair (assistent verpleegeenheid, schoonmaak) gebied.

Flexbureau Sinds juli 2003 heeft het VU medisch centrum zijn eigen uitzendbureau: het flexbureau. Medewerkers die geïnteresseerd zijn in tijdelijk of flexibel werk kunnen zich melden bij dit bureau dat gevestigd is in de centrale hal van het VUmc. Mochten er in de interne pool geen kandidaten voorhanden zijn voor een vacature, dan benadert het flexbureau uitzendbureaus. Het flexbureau kan afdelingen en diensten tegen lagere kosten van personeel voorzien dan wanneer deze via een uitzendbureau worden ingehuurd. Het afsluiten van raamcontracten met leveranciers van uitzendkrachten voor zorgfuncties heeft in 2003 ten opzichte van 2002 geleid tot een besparing van bijna een half miljoen euro. Cluster IV was als grootste cluster qua exploitatieomvang ook de grootste inlener van extern personeel. Dit door de specialisaties die onder dit cluster vallen (onder andere anesthesiemedewerker, OK assistent, CCU verpleegkundige, SEH verpleegkundige, etc). In 2003 werd hieraan in totaal bijna EUR 3,2 miljoen uitgegeven. De prognose is dat het invullen van personele problemen door middel van het flexbureau en de raamconstructie met genoemde bureaus voor 2004 een nog grotere besparing zal opleveren omdat de raamconstructies dan daadwerkelijk van kracht zijn en het flexbureau de opstartfase voorbij is.

18

jaarverslag 2003

Arbeidsomstandigheden en gezondheid De dienst arbo en milieu (AMD) zal zijn diensten ten behoeve van het VU medisch centrum voortaan uitvoeren op basis van een dienstverleningsovereenkomst. Deze is in 2003 voorbereid en zal na afstemming met de ondernemingsraad in 2004 van kracht worden. Doel van de overeenkomst is een betere sturing door de clusters, diensten en afdelingen op de prestaties van de AMD en een kwaliteitsverbetering in de dienstverlening.

"Als leidinggevende ben je de ‘pokongooier’ van de groep. Je zorgt dat jouw mensen het beste uit zichzelf kunnen halen, prikkelt hen om creatief te zijn, oplossingen te zoeken en nieuwe richtingen te exploreren. Dat doe je door medewerkers kleine aanwijzingen te geven en ervoor te waken dat hun inbreng ondersneeuwt onder jouw adviezen. De truc is, dat je dat de hele tijd door moet doen. Dus niet een keer per kwartaal een hartig gesprek, maar doorlopend feedback geven. Dat werkt hier goed. Ook het groepsgevoel is heel belangrijk in mijn ogen. Het is ook een doorslaggevend selectiecriterium als er een nieuwe medewerker moet worden aangenomen. Iemand moet loyaal zijn en goed in de groep passen. Ja, dat is zelfs belangrijker dan individuele genialiteit voor de prestaties. Dat wil niet zeggen dat we hier geen briljante geesten hebben.

Omdat de sfeer zo goed is, trekt onze groep kandidaten aan. We hebben simpel gezegd keuze te over. Een leidinggevende moet zijn ambities aanpassen. Je kunt niet langer streven naar eigen wetenschappelijke glorie. Mijn rol is dat ik achter in de zaal sta te applaudisseren voor een van mijn medewerkers. Je moet zelf een stapje terug doen als dat voor de groep het beste is."

Management van medewerkers Peter Huijgens, hoogleraar hematologie en directeur VUmc instituut voor kanker en immunologie

19


Gezondheidsbeleid Als grondslag voor het gezondheidsbeleid is in 2003 een concept ‘Richtlijn gezondheidsbeleid, praktische leidraad voor de preventie, verzuimbegeleiding en reïntegratie voor medewerkers van het VU medisch centrum’ opgesteld. Hierin zijn de rollen, taken en verantwoordelijkheden beschreven van zowel de leidinggevende, de medewerker, als de functionaris personeel en organisatie, maatschappelijk werker en bedrijfsarts. Definitieve vaststelling van de richtlijn vindt in 2004 plaats. Een zelfde traject is gepland voor een kritische beschouwing van de diverse procedures rond verzuim(begeleiding) en reïntegratie. In 2003 is een pilot gestart voor medewerkers met klachten van primair psychische aard. Het doel is ervaring op te doen met de begeleiding van medewerkers door een extern bedrijf. De verwachting is dat medewerkers eerder reïntegreren in het arbeidsproces dan wel hun bestaande functie kunnen behouden. Bedrijfsmaatschappelijk werk Het bedrijfsmaatschappelijk werk heeft in dit verslagjaar een stijging van individuele hulpvragen meegemaakt van 22% ten opzichte van 2002. Het aantal individuele contacten bedroeg 344. De verhouding mannen en vrouwen die hulp vroegen – 1 staat tot 3 - is daarbij stabiel gebleven. Ook het type arbeidsgerelateerde hulpvragen is niet essentieel veranderd ten opzichte van vorig jaar. De meer preventieve verwijzingen, waarbij voorkoming van ziekteverzuim centraal staat, zijn in het afgelopen jaar wel toegenomen omdat in de organisatie meer duidelijkheid bestaat over de functie die het bedrijfsmaatschappelijk werk voor de organisatie en haar medewerkers kan hebben. Het bedrijfsmaatschappelijk werk heeft zich toegelegd op korte effectieve hulpverleningscontacten met interne en externe mogelijkheden tot doorverwijzen. In dit jaar zijn daartoe twee proefprojecten gestart. Het ene project betrof een begeleidingsgroep op basis van bepaalde therapieën en het tweede een verwijsmogelijkheid naar gedragspsychologen. Daarnaast heeft het bedrijfsmaatschappelijk werk maatwerkopdrachten uitgevoerd.

Implementatie FUWAVAZ FUWAVAZ is een nieuw functiewaarderingssysteem dat in opdracht van de Vereniging Academische Ziekenhuizen (VAZ) is ontwikkeld. Op 13 juni 2003 is definitieve overeenstemming bereikt over de uiteindelijke versie van FUWAVAZ, welke met terugwerkende kracht per 1 januari 2003 in werking is getreden. Het systeem is voor alle medewerkers toegankelijk gemaakt en vanaf juli opengesteld, bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van informatie over normfuncties. Van elke functie wordt niet alleen de beschrijving gegeven maar ook - per kenmerk - de motivatie van de waardering. Zowel de schaal als de motivatie van de waardering van een normfunctie maakt onderdeel uit van de CAO en staat daarom niet ter discussie.

20

jaarverslag 2003

In de CAO is afgesproken dat de invoering van het systeem budgetneutraal geschiedt en dat niemand er in salaris op achteruit zal gaan. Verpleging en verzorging is als eerste aangepakt, omdat dit de meest omvangrijke en complexe groep is. Deze functiefamilie is de enige met tussenschalen. Deze tussenschalen zijn vooral bedoeld om een ‘loopbaan aan het bed’ mogelijk te maken. In de loop van 2004 worden de functies uit de overige functiefamilies gewaardeerd.

Werkplekmanagement Geheel volgens het principe ‘decentraal, tenzij …’ is in 2003 gewerkt aan de vormgeving aan het management van de klinische en poliklinische werkplekken (ook wel het operationele niveau genoemd). Werkplekken zijn: klinische zorgeenheden, poliklinische zorgeenheden en functiegerichte eenheden (bijv. de hartkatheterisatie). Op werkplekken worden onder leiding van een verpleegkundig en een medisch werkplekmanager plannen omgezet in concrete activiteiten.

Beeldtelefoonzuil maakt contact met thuisfront mogelijk

De beide werkplekmanagers hebben onderscheiden taken en een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het beheer van de werkplek. De werkplekmanagers zijn in de loop van 2003 benoemd.

Voor kinderen die regelmatig of langdurig in het ziekenhuis worden

Training verbetermanagement

opgenomen, is contact en

Het OCV is in samenwerking met de projectadviseur in september gestart met

communicatie met het gezin,

de training verbetermanagement. De cursus is bedoeld voor direct betrokkenen

klasgenootjes, school en ook

bij zorgprocessen zoals (medisch) hoofden zorgeenheid, beleidsmedewerkers

huisdieren belangrijk. Het contact

en senior verpleegkundigen met aandachtsgebied kwaliteit. De training bestaat

voorkomt dat ze, verblijvend in een

uit het aanreiken van de methodiek van Nolan, waarbij continu resultaten op

ziekenhuis, in een sociaal isolement

het niveau van de patiënt worden gemeten en verbeterd. De cursisten kiezen

terechtkomen.

een verbeterproject en worden bij de uitvoering door de trainers, onder andere

De beeldtelefoonzuil biedt dit

tijdens reflectiebijeenkomsten, begeleid.

contact en maakt communicatie in

Daarnaast kunnen ook andere medewerkers de helpdesk raadplegen voor een

woord, spraak én beeld met hun

advies over hun project of voor ondersteuning bij het formuleren van SMART

vertrouwde omgeving mogelijk.

doelen, prestatie-indicatoren en dergelijke.

De Stichting Robin heeft drie beeldtelefoonzuilen aangeboden aan

Mandaatbesluiten

patiëntjes die opgenomen zijn in het

In de voorlopige volmachtregeling 2002 heeft de raad van bestuur bevoegd-

VU medisch centrum.

heden op hoofdlijnen op verscheidene terreinen gedecentraliseerd en verder

Met de beeldtelefoonzuil kan een

uitgewerkt in lokale volmachtregelingen. In aanvulling daarop zijn per

kind, vanuit het ziekenhuisbed, per

1 november 2003 mandaatbesluiten in werking getreden, waarin bevoegdheden

telefoon, per beeldtelefoon én

op personeel gebied door de raad van bestuur zijn gemandateerd aan de

per e-mail contact houden met het

managers bedrijfsvoering en de directeuren facilitair bedrijf, personeel en

‘thuisfront’. Voor de zuil is geen

organisatie en financiën. Hiermee sluiten de bevoegdheden van deze functio-

hoogwaardige internetverbinding

narissen beter aan bij hun taken en wordt aldus de decentralisatie verder

nodig; een telefoonaansluiting is

vorm gegeven. Voor de directeuren is onderscheid gemaakt in bevoegdheden

voldoende.

in de functie van diensthoofd, welke gelijk zijn aan die van de manager bedrijfsvoering, en specifieke bevoegdheden vanuit de functie van directeur.

21


4. middelen

22

jaarverslag 2003

4. middelen

Financieel beleid Het financiële beleid is gericht op het realiseren van een sluitende exploitatie. Interne en externe factoren hebben het realiseren van deze doelstelling voor 2003 bemoeilijkt. Belangrijke externe factoren zijn de arbeidsvoorwaardenontwikkeling ten gevolge van de CAO-AZ en de door het Rijk opgelegde efficiencykorting 2002 die tevens doorwerkte in 2003. Intern moest het VU medisch centrum rekening houden met het onder druk komen van de reservepositie door stijgende kosten enerzijds (m.n. arbeidsvoorwaarden) en tegenvallende baten anderzijds. Meer in het algemeen is in het verleden de keuze gemaakt om middelen in te zetten voor de kerntaken in plaats van de opbouw van reserves. Daarnaast zijn op een aantal terreinen in de loop der jaren opgelopen achterstanden met aanvullende financiële inspanningen weggewerkt, zoals ten aanzien van de organisatie, ICT, onderhoud van de gebouwen en de patiëntenlogistiek. Ook heeft tijdelijk de periode van nieuwbouw van het beddenhuis de opnamecapaciteit van het VUmc beperkt. (zie ook bestuur en financiers)

Afspraken met verzekeraars Met verzekeraars zijn onder meer de volgende productieafspraken voor 2003 overeengekomen: • Continuering epilepsiechirurgie via lokale toeslag • Uitbreiding aantal opleidingsplaatsen assistent geneeskundigen • Uitbreiding productie en capaciteit radiotherapie in verband met ingebruikname 4e en 5e versneller • Uitbreiding capaciteit ten behoeve van kinderrevalidatie • Uitbreiding PTCA’s met 200 tot 1.400 met 100% stentgebruik • Diverse aanpassingen in reguliere productie • Verhoging budget dubieuze debiteuren • Ondersteuning eerste lijn met betrekking tot diabetespatiënten • Uitbreiding poliklinische logopedie • Bijdrage in doorbraakproject ‘werken zonder wachtlijst’ • Bijdrage in opzetten verpleegeenheid kort verblijf • Bijdrage in dure implantaten (met name pacemakers)

23

middelen

ICT In 2002 en 2003 is de ICT-functie van het VUmc gereorganiseerd (oprichting afdelingen informatica en procesondersteuning en fysica & medische technologie) om deze dichter bij de lijnorganisatie te brengen. Essentiële sleutelfuncties op deze afdelingen zijn inmiddels ingevuld. De focus is gericht op de interne dienstverlening en de basis is gelegd om tot een informaticabeleid te komen. Er is gestart met de voorbereidingen om te komen tot dienstverleningscontracten. In 2003 zijn veel afdelingen bezig geweest met automatiseringsprojecten. Zowel primaire processen als beelden geluidsintegratie worden onderzocht en geautomatiseerd. Zo wordt bij radiologie voortvarend gewerkt om de gehele afdeling te digitaliseren en streeft de afdeling medische microbiologie ernaar om tot een papierloos laboratorium te komen. Invoering PeopleSoft Op 1 januari werd PeopleSoft, het nieuwe personeelsinformatiesysteem, officieel in gebruik genomen. Aanschaf en implementatie van PeopleSoft vond in nauwe en succesvolle samenwerking met het Leids Universitair Medisch Centrum en het Academisch Ziekenhuis Groningen plaats. In de eerste fase van implementatie vervangt PeopleSoft de bestaande functionaliteiten; in een tweede fase van implementatie wordt de nieuwe functionaliteit afgestemd op de decentrale werkprocessen. In voorbereiding op de definitieve ingebruikname draaide het nieuwe systeem vanaf augustus 2003 vijf maanden proef naast het oude informatiesysteem. In deze periode moesten personeelsmutaties dubbel worden ingevoerd. Het stelde de organisatie in staat om de werkwijze zodanig aan te passen dat vanaf januari 2004 zo veel mogelijk foutloos met PeopleSoft (en het nieuwe Salarissysteem Gemal) gewerkt kon worden. Vanaf dat tijdstip werd een nieuwe loonstrook in gebruik genomen en kreeg elke medewerker een nieuw personeelsnummer. Voorbereidingsbesluit nieuw financieel systeem In oktober 2003 is het project LIFT (Logistiek, Inkoop, Financieel To-date) van start gegaan. Doel van het project is de selectie, aanschaf, systeemtechnische integratie en centrumbrede implementatie van een modern inkooplogistiek en financieel systeemdeel. Gezien de omvang van de opdracht wordt Europees aanbesteed. Aanschaf en implementatie moeten leiden tot efficiënt en effectief ingerichte decentrale en centrale werkprocessen. Tevens worden uiteenlopende administraties geïntegreerd, worden de mogelijkheden voor decentrale en centrale control verbeterd en is er sprake van substantiële kwalitatieve en kwantitatieve procesverbetering. Uiteindelijk moet dit zich vertalen in kostenbeheersing, kostenbesparing en betere ondersteuning van de decentrale bedrijfsvoering.

24

jaarverslag 2003

Management van middelen Lex Bouter, hoogleraar epidemiologie en directeur EMGO Instituut

"De overheid geeft universiteiten geld voor het verrichten van onderzoek, de zogenoemde 'eerste geldstroom'. De Vrije Universiteit sluist een deel van dit geld door naar het VU medisch centrum. Deze verdeelt dit over de onderzoekinstituten zoals het EMGO Instituut (extramuraal geneeskundig onderzoek). Wij doen onderzoek naar aspecten van de gezondheidszorg buiten de muren van het ziekenhuis, zoals de behandeling van nekklachten, de preventie van vetzucht bij kinderen en de zorg voor demente verpleeghuispatiënten.

Naast de basisfinanciering van het VUmc zijn externe subsidies van cruciaal belang voor ons instituut. In 2003 was 72% van het wetenschappelijk personeel (129 formatieplaatsen) en 65% van het totale budget (14 miljoen €) afkomstig uit externe subsidies. Het verwerven van deze subsidies wordt de laatste jaren steeds moeilijker. Binnen de politiek krijgt onderzoek geen prioriteit en zijn de investeringen lager als in andere Westerse landen. De economische recessie is hier mede debet aan. Dit leidt niet alleen tot een korting van het onderzoeksbudget bij de rijksoverheid, maar ook bij de farmaceutische industrie. Bij de collectebusfondsen is het probleem dat de collectes minder opleveren en de aandelenportefeuilles in waarde zijn gedaald. Vrijwel al onze middelen zijn afkomstig van de overheid en enkele collectebusfondsen. Uit het oogpunt van risicospreiding zullen we ons meer op andere bronnen gaan richten, zoals de Europese subsidiemarkt, de transatlantische markt, ziektekostenverzekeraars enzovoort. Daarnaast zullen we ons onderzoek, we willen immers trendsetter blijven, door middel van PR campagnes en lobbyen meer onder de aandacht moeten brengen. Bijvoorbeeld door de kwaliteit van het proces van onderzoek en de maatschappelijke impact ervan beter te verantwoorden."

25

middelen

DBC-traject Al jaren is het beleid van de Rijksoverheid gericht op het verhogen van productie en productiviteit van de zorgsector. Transparantie en meetbaarheid vormen de basis van het beleid. In dit kader heeft het Ministerie van VWS het besluit genomen om vanaf begin 2005 een deel van de patiëntenzorg (op macroniveau 10%) te bekostigen op basis van vrij onderhandelbare DBC’s. Het VU medisch centrum heeft zich in 2003 verder voorbereid op de komende invoering van de zogenoemde Diagnose-Behandel-Combinaties (DBC’s). De aanpak van het VUmc bestaat uit de volgende elementen: 1. unieke aanpak door aansluiting te zoeken bij de bestaande zorgadministratie; 2. start met de kostprijssystematiek; kostprijzen zijn de basis voor de onder-

Obesitaspoli behandelt complicaties bij kinderen met overgewicht

handelingen over het per 2005 vrij onderhandelbare gedeelte van het budget patiëntenzorg; 3. bezinnen op de risico’s verbonden aan de invoering van de DBC’s voor het VUmc vanwege zijn academische setting:

Het VU medisch centrum is gestart met een obesitaspolikliniek. Daarin

• komen opleiding en onderzoek niet in het gedrang als ‘DBC-productie’ voorrang krijgt?

worden de lichamelijke complicaties

• raakt het VUmc geen productie kwijt aan goedkopere aanbieders?

bij kinderen met overgewicht

• een groter deel van de middelen wordt variabel. Het risico bestaat dat de

geïnventariseerd en behandeld. De poli is een initiatief van het

vaste lasten onvoldoende gedekt kunnen worden; • nemen de administratieve lasten niet explosief toe? De DBC-administratie is

kenniscentrum overgewicht van

niet alleen omvangrijker, er dient in de overgangsfase ook een dubbele

het VU medisch centrum.

administratie te worden gevoerd.

Overgewicht en obesitas kunnen bij kinderen leiden tot glucose-

In 2004 zal de organisatie worden aangepast aan invoering van de

intolerantie, type 2 diabetes

DBC-systematiek.

(vroeger ouderdomssuikerziekte), hart- en vaatziekten en hypertensie

Nieuwbouw en renovatie

(hoge bloeddruk). Behalve naar de

Nadat de nieuwbouw van het beddenhuis in 2003 is afgerond, werd deze in

oorzaak en het gevolg van deze

februari 2004 feestelijk geopend. Daarmee kwam een einde aan meer dan

aandoeningen zoeken de onder-

tien jaar plannenmakerij, vergunningaanvragen, bouwwerkzaamheden en

zoekers en behandelaars van de

verhuizingen. Het project heeft veel inspanningen en uithoudingsvermogen

obesitaspoli ook naar andere aan-

van medewerkers en vooral patiënten gevraagd. De uiteindelijke bouw besloeg

doeningen die het gevolg zijn van

een periode van vijf jaar. Het resultaat is in hoge mate tevredenstellend en een

overgewicht. Het is in Nederland

visitekaart voor het VUmc. Zonder twijfel zal in het jaarverslag 2004 meer

voor het eerst dat screening op

aandacht hieraan worden besteed.

complicaties op de kinderleeftijd

Aan de westflank van het VUmc-terrein worden voorbereidingen getroffen om

plaatsvindt.

te komen tot de bouw van het Regionaal Centrum Geestelijke Gezondheidszorg (RCG) van de GGZ Buitenamstel, de randstadkliniek van de Stichting Epilepsie Instellingen in Nederland (SEIN) en de spoedeisende hulp (SEH). Deze initiatieven worden in samenhang ontwikkeld. In verband met de sloop van enkele gebouwen aan de West-flank is in 2003 de nieuwe kantooropbouw op het polikliniekgebouw voorbereid. In 2004 wordt met de bouw begonnen.

26

jaarverslag 2003

Er wordt dan ook gestart met de bouw van de Ronald Mc Donald VU-Kinderstad, waar kinderen ‘kunnen vergeten’ dat ze ziek zijn. In 2005 zou de VU-Kinderstad dan in gebruik kunnen worden genomen. In 2003 hebben de voorbereidingen plaatsgevonden voor de verplaatsing van kinderdagverblijf ‘t Olifantje’ naar de tuin van het VUmc alsmede met uitwerking van de planning van een nieuwe laboratoriumtoren ten oosten van het polikliniekgebouw. Hierin zullen naast de afdeling pathologie vrijwel alle laboratoria gevestigd worden.

Claim medisch specialisten Eind september 2003 heeft de rechter beslist in een zaak die een groep van zeventien medisch specialisten had aangespannen tegen het VU medisch centrum. De rechter besliste dat het VU medisch centrum in 1999 (was toen: VU ziekenhuis) voor de berekening van het referte-inkomen geen 12% voor faciliteiten van de honorariuminkomsten mag inhouden. Deze uitspraak kan een precedentwerking hebben met betrekking tot de overige medisch specialisten die op 31 mei 1999 particuliere honoraria ontvingen en na die tijd in dienst waren. Het VUmc is tegen deze uitspraak in hoger beroep gegaan. Bij het drukken van dit verslag was de uitkomst daarvan nog niet bekend.

27

middelen

5. processen

28

jaarverslag 2003

5. processen

patiëntenzorg Op het gebied van patiëntenzorg zijn in 2003 veel nieuwe initiatieven ontwikkeld en uitgewerkt, vaak meerjarige projecten. Het kwaliteitsbeleid heeft gekozen voor vier hoofdthema’s voor 2003 en 2004: patiëntenlogistiek, patiëntentevredenheid, patiëntenveiligheid en multidisciplinaire zorg. Deze thema’s staan navolgend uitgewerkt.

Thema patiëntenlogistiek De raad van bestuur heeft patiëntenlogistiek tot één van de prioriteiten voor 2003 en 2004 gemaakt. In 2003 is veel gerealiseerd: patiëntenlogistiek staat VUmc breed hoog op de agenda, het activiteitenniveau is zeer hoog en aansprekende resultaten zijn geboekt: onder andere zorg op maat in de kliniek, de indeling van het nieuwe beddenhuis, de start van een aantal pilots patiëntenmix, verankering van nieuwe projecten in de managementcontracten en planning & controlcyclus van de lijnorganisatie. Het draagvlak voor verbeteringen is groot. De flinke toename van het aantal projecten illustreert dit. Projecten in 2003 waren onder andere: • Verwijsafspraken tussen internisten en huisartsen • Reorganisatie OK • Aanmelding patiënt per e-mail • Minder no show patiënten • Betere telefonische bereikbaarheid poli’s • Patiëntenvervoer • Pre-operatief assessment • Post-operatieve wondinfecties • CVA ketenzorg Twee grote projecten, die meerder deelprojecten overkoepelen, hebben daarnaast in 2003 tot belangrijke resultaten geleid: • Patiëntenmix • Zorg op maat • Transferafdeling • Kort verblijf • Coordinated care • Ontslagmanagement en Intermed • Zorgpaden

29

processen

Patiëntenmix In 2003 is een VUmc brede exercitie ‘patiëntenmix’ gestart. Eerste stap in deze exercitie is dat alle afdelingen hun huidige patiëntenmix in kaart brengen: verhouding topreferente – topklinische –basiszorg en de bepaling van de belangrijkste homogene patiëntengroepen. Tweede stap is dat alle afdelingen de gewenste toekomstige patiëntenmix bepalen. En vervolgens als derde stap de weg daar naartoe. Voor belangrijke patiëntengroepen wordt vervolgens het zorgproces gestroomlijnd via patiëntenlogistieke verbeterprojecten (zoals zorgpaden, multispecialistische poli’s en centra patiëntenzorg). Zo kan de zorg efficiënter worden ingericht, de kwaliteit van de zorg toenemen en ruimte worden gecreëerd voor een andere benutting van de beschikbare capaciteit. Het overall beoogde resultaat van de exercitie is een sterk verbeterd zorgproces voor de grote patiëntengroepen, het patiëntvriendelijker inrichten van deze processen (korter, sneller, minder schakels), het efficiënter benutten van beschikbare en vaak schaarse capaciteiten en het creëren van ruimte om de afdeling, het cluster en het VUmc verder te profileren. In 2003 zijn hierop vier succesvolle pilots gestart. Patiëntengroepen werden bepaald aan de hand van diagnoses. Per groep werden karakteristieken in beeld gebracht zoals herkomst van de patiënt (basisregio of niet), gemiddelde verpleegduur, aantal herhaalbezoeken en kosten. Met deze gegevens kan worden gestuurd op de inzet en benutting van capaciteiten. Op basis van beschikbare DBC-data alsmede op basis van al langer bestaande registraties zijn patiëntenmixen bepaald. In 2004 zullen dergelijke exercities door alle afdelingen worden gedaan en zullen ook de gewenste patiëntenmixen in kaart worden gebracht, alsmede sturingmechanismen om daartoe te komen.

Zorg op maat Doel van het overkoepelende VUmc brede project ‘zorg op maat’ is: de juiste zorg op de juiste plaats door de juiste zorgverlener op het juiste moment. De opzet is dat het VU medisch centrum twee typen zorgafdelingen kent. Ten eerste zijn er de specialistische afdelingen waaronder de huidige specialistische afdelingen én de nieuwe 'kort-verblijfafdeling'. Ten tweede onderscheidt het VUmc generalistische afdelingen: de huidige IC's en mediumcare, de nieuwe transferafdeling én de coordinated care. Uitgangspunt bij de herinrichting van de zorg was en is de wens om de zorg te organiseren rondom de zorgvraag van de patiënt. Dit uitgangspunt heeft geresulteerd in een herverdeling van capaciteiten in de kliniek, afgestemd op de behoeften van de patiënt. Zo zijn de beschikbare bedden herverdeeld op basis van de huidige en te verwachten productieaantallen, demografische factoren, vergroting marktaandeel etc. Hierbij werd natuurlijk ook rekening gehouden met de opening van de transferafdeling, de ingebruikname van het nieuwe beddenhuis en de oprichting van een kort verblijf afdeling. In 2003 heeft ‘zorg op maat’ zich sterk op de kliniek geconcentreerd.

30

jaarverslag 2003

In 2004 zal het ontslagmanagement sterk verbeterd gaan worden, onder andere door het voorbereiden van een transferbureau en het verder implementeren van de binnen het VUmc ontwikkelde methode Intermed. Ook zal in 2004 de polikliniek nadrukkelijk aan de orde komen, onder andere via het ontwikkelen van een reeks multidisciplinaire en multispecialistische poli’s, onder andere op het gebied van kanker. In 2003 is het ontwikkelen van zorgpaden voorbereid. Met deze methodiek zal het VUmc in 2004 de patiëntenlogistiek voor een aantal belangrijke homogene groepen gaan stroomlijnen.

Transferafdeling In september 2003 is de transferafdeling officieel in gebruik genomen. De transferafdeling is opgericht om ‘verkeerd bed’ patiënten beter te kunnen behandelen in een voor hen meer geschikte omgeving. Vanuit patiëntenlogistiek is het van belang dat de bedden die zij innamen kunnen worden bezet door de patiëntengroep van het betreffende specialisme. Door een tekort aan verpleeghuisbedden is de doorstroom naar verpleeghuizen bekneld geraakt. Het VUmc heeft ruimte beschikbaar gesteld aan Fontis, een organisatie die enkele verzorgings- en verpleeghuizen exploiteert. Het aantal ‘verkeerd bed’ patiënten is in 2003 gedaald. Doorplaatsingen naar verpleeghuizen gaan sneller doordat de medewerkers van de transferafdeling/Fontis contact hebben met hun collega’s elders. Ook is de flexibiliteit van de transferafdeling een voordeel: het brengt ziekenhuis en verpleeghuis dichter bij elkaar.

Kort verblijf afdeling In 2003 is de kort verblijf afdeling geopend. De patiënten die de kort verblijf eenheid opneemt, hebben een ingreep ondergaan waarvoor een korte opname noodzakelijk is. Het gaat hier om een relatief grote groep patiënten met een ingreep met een hoge mate van voorspelbaarheid én geprotocolleerde zorg én met een verblijfsduur van gemiddeld twee à drie dagen. Voordelen zijn onder meer dat er doelmatiger gewerkt kan worden (wat een hogere doorloopsnelheid tot gevolg heeft) en verplegend personeel alleen door de week ingezet hoeft te worden. Dit laatste heeft ook als nadeel dat het betreffende verplegend personeel de onregelmatigheidstoeslag kwijt raakt en mogelijk daarom liever bij een andere afdeling of een ander ziekenhuis gaat werken.

Coordinated care Eén van de initiatieven op het gebied van zorg op maat is de start van een pilot coordinated care. De patiënt wordt, gedurende de hele opnameperiode dáár verpleegd, waar de verpleegkundige en medische zorg optimaal is. Wanneer de primaire klacht zodanig behandeld is dat daarvoor verblijf op de specialistische afdeling niet meer nodig is, maar de patiënt vanwege andere klachten nog niet naar huis kan, verhuist de patiënt naar de coordinated care. Op deze unit worden patiënten vanuit verschillende specialismen opgenomen, patiënten met complicaties of patiënten met verschillende aandoeningen.

31

processen

Hier is de aandacht niet meer gericht op de primaire klacht, maar op andere klachten die maken dat een patiënt nog niet met ontslag kan. De behandeling heeft ontslag of overplaatsing tot doel. Voordelen zijn dat de ligduur per patiënt verkort kan worden omdat deze optimale zorg krijgt en het uitplaatsend specialisme een nieuwe patiënt uit de eigen doelgroep op kan nemen. In 2003 is de coordinated care voorbereid. Nog niet helemaal duidelijk is of deze aanpak moet uitgroeien tot een aparte afdeling of geïntegreerd zal worden in één of meerder afdelingen. In 2004 gaat een pilot coordinated care van start binnen de inwendige geneeskunde . Op het gebied van patiëntenzorg zijn in 2003 veel nieuwe initiatieven ontwikkeld en uitgewerkt, vaak meerjarige projecten. Het kwaliteitsbeleid heeft gekozen voor vier hoofdthema’s voor 2003 en 2004 (zie ook hoofdstuk 2). Deze thema’s staan hieronder toegelicht.

Thema patiënttevredenheid Patiënttevredenheidsonderzoek Het VUmc heeft eind 2003 meegedaan aan een grootschalig patiënttevredenheidsonderzoek van de Vereniging Academische Ziekenhuizen (VAZ). Hiervoor zijn 11976 vragenlijsten verstuurd naar patiënten van het VUmc, die in de maanden april tot en met september een bezoek hebben gebracht aan een polikliniek (8137) of opgenomen zijn geweest (3839). De VAZ heeft in samenwerking met de Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen (CRAZ) de twee afzonderlijke vragenlijsten voor kliniek en polikliniek na gedegen vooronderzoek samengesteld. De resultaten van het patiënttevredenheidsonderzoek van de VAZ worden medio 2004 bekend gemaakt. Een aantal afdelingen heeft tevens eigen patiënttevredenheidsmetingen verricht. Het betreft hier schriftelijke enquêtes en exitgesprekken met patiënten. Een inventarisatie hiervan is bij het ter perse gaan van dit jaarverslag nog gaande.

Spiegelgesprekken Met het houden van spiegelgesprekken zijn in 2003 eerste ervaringen opgedaan op de afdeling oogheelkunde. Hiervoor deed een groep van acht patiënten mee aan een vraaggesprek, dat geleid werd door een deskundige gespreksleider. Medewerkers van de afdeling oogheelkunde waren bij deze bijeenkomst aanwezig als toehoorders. Zij konden vragen stellen en beantwoorden, zonder daarbij in discussie te gaan. Het gesprek, inclusief het stellen van vragen en een korte pauze, nam twee uur in beslag. De ervaringen van de afdeling met het spiegelgesprek waren positief. Het spiegelgesprek heeft voor de afdeling waardevolle feedback opgeleverd voor verbetering van zorgen dienstverlening. Het ligt in de verwachting dat in 2004 meer pilots op andere afdelingen zullen volgen en basis zullen zijn voor verdere verbeteracties.

32

jaarverslag 2003

In het kader van het kwaliteitsbeleidsplan 2004 zal in dit jaar een projectgroep in het ziekenhuis zich gaan richten op het ontwikkelen van een VUmc-beleid ten aanzien van patiënttevredenheid.

Klachten Het VUmc heeft in 2003 172 klachten ontvangen. Dit zijn 17 klachten meer dan het jaar daarvoor. Er werden in 2003 in totaal 155 klachten afgehandeld, waarvan 143 bij wijze van bemiddeling. Bij 12 klachten vond officiële behandeling door de klachtencommissie plaats. Aan 7 van de door de commissie behandelde klachten was bemiddeling vooraf gegaan. Wat de aard van de klachten betreft is ook in 2003 weer onderscheid gemaakt in professioneel handelen, communicatie, bejegening, organisatie, facilitair, financieel en overig. Meer gegevens hierover worden vermeld in het jaarverslag van de klachtencommissie. In 2003 heeft de klachtencommissie voor vijf klachten een hoorzitting gehouden. Na een interne evaluatie heeft de klachtencommissie besloten de hoorzittingen onder voorwaarden te continueren. Zij zal aan de hand van de toegestuurde stukken per klacht bepalen of een klacht al dan niet in aanmerking komt voor een hoorzitting. De klachtencommissie heeft meegewerkt aan een landelijke enquête van het onderzoekinstituut NlVEL onder klagers, van wie de klacht door de commissie is behandeld. Het NIVEL zal de resultaten van het onderzoek medio 2004 bekend maken. In 2003 heeft de raad van bestuur de klachtencommissie de bevoegdheid gegeven om tevens klachten over gedragingen van de medischethische toetsingscommissie (METc; zie processen, onderzoek) en klachten voortkomend uit het gebruik van lichaamsmateriaal te behandelen (zie eveneens processen, onderzoek). De klachtencommissie hoopt met het in gebruik nemen van een nieuw klachtenregistratie-programma in 2004 meer informatie aan de afdelingen in het ziekenhuis te kunnen terugkoppelen, wat de kwaliteit van de zorgverlening ten goede kan komen.

33

processen

Thema patiëntenveiligheid Medicatieveiligheid Doel van het project medicatieveiligheid is het ontwerpen van een nieuw en gedragen concept voor het medicatieproces in 2004 (met een visie op 2010) en uitwerken van het implementatieplan 2004 met als doel het realiseren van een optimaal veilig en meetbaar medicatieproces in het VU medisch centrum, nu en in de toekomst. De ambitie is het aantal medicatiefouten te halveren. In 2003 is conform de planning een plan van aanpak gemaakt en een basisontwerp voor een veilig medicatieproces. In een afdelingsoverstijgende en multidisciplinaire projectorganisatie zijn de knelpunten binnen het huidige proces in kaart gebracht en zijn er oplossingrichtingen geformuleerd. De meeste oorzaken van medicatie-incidenten blijken te liggen aan het begin en het einde van het zorgproces. Er zijn veel overdracht- en controlemomenten, die onder druk staan bij haast en spoed. De ICT is tot nu toe onvoldoende ondersteunend geweest aan het medicatieproces. Het koppelen of ‘gesloten maken’ van het medicatieproces, van zowel de informatie- als de goederenstroom en van zowel het logistieke- als het zorgdeel, kan veel medicatieincidenten helpen voorkomen. Naast het medicatieproces is ook het meldingsproces van incidenten geanalyseerd, omdat voor het verkrijgen van een optimaal inzicht in de medicatieveiligheid het meldingsproces van groot belang is. Pas als (bijna) alle incidenten met medicatie worden gemeld kan deze informatie betrouwbaar worden gebruikt voor het meten en verbeteren van het medicatieproces. Tot slot wordt ook een proces ‘meten en verbeteren medicatieveiligheid’ ontworpen, dat volgens het principe plan-do-check-act wordt geïmplementeed om pro- en reactief te kunnen sturen op medicatieveiligheid. De definitieve oplossingsrichtingen worden hierna stapsgewijs gebouwd en geïmplementeerd. In 2004 staat het detailontwerp voor het medicatieproces en de besluitvorming daarover centraal.

Medical Audit Medical Audit (MA) is een belangrijk onderdeel van het kwaliteitssysteem van het VU medisch centrum en betreft de bevordering, borging en toetsing van de kwaliteit van de medisch-professionele beroepsuitoefening. MA richt zich tot heden met name op ziekenhuisbrede medisch inhoudelijke zaken en raakt daarmee aan de core-business van het ziekenhuis. In 2003 is voortgang geboekt in de verschillende MA-projecten. Een goede ondersteuning door ICT is van groot belang voor het slagen van de projecten en heeft tot een nauwere samenwerking tussen de MA sectie en de ICT afdeling van het VUmc geleid. In 2004 zal de vertaalslag van het meten van resultaten in de audits naar het veranderen van de processen centraal staan.

34

jaarverslag 2003

Overzicht voortgang projecten medical audit 2003:

• Project Antibioticabeleid

van consulten buiten kantoortijd, niet meer noodzakelijk

Doelstelling: Het toetsen en verbeteren van de toepassing

zullen zijn. Later is toegevoegd: het voldoen aan de

van het antibioticabeleid van het VU medisch centrum.

WGBO-normen ten aanzien van de pre-operatieve

Meetpunten: Indicatie voor antibioticaprofylaxe, keuze

voorlichting.

middel, dosering, tijdsduur tussen toediening en aan-

Meetpunten: Het aantal uitgevallen operaties ten gevolgen

vang van de ingreep, therapieduur.

van verkeerde patiëntenvoorbereiding, het aantal spoed-

Stand van zaken eind 2003: Inmiddels zijn vier metingen

consulten op de dag voor of van operatie, hoeveelheid

uitgevoerd; er is gediscussieerd over de vorm van een

aangevraagd pre-operatief laboratoriumonderzoek, het

ziekenhuisbreed advies en deze wordt in het voorjaar

toetsen van de toepassing van verschillende protocollen

van 2004 aan het stafconvent voorgelegd.

(zoals een patiënt met DM, hypertensie, etc.). Stand van zaken eind 2003: Er is eind 2003 een nulmeting

• Project Bloedtransfusiebeleid

uitgevoerd en de pre-assessment polikliniek is voor

Doelstelling: Toetsing van de naleving van het transfusie-

enkele afdelingen van start gegaan.

beleid zoals vastgelegd door de bloedtransfusiecommissie van het VU medisch centrum en evaluatie van de

• Project Reanimatiebeleid

effectiviteit van dit beleid.

Doelstelling: Het verbeteren van de reanimatietechnieken

Meetpunten: Het aantal toegediende packed cells in rela-

en de logistiek rondom een reanimatie.

tie tot de hematocriet.

Meetpunten: Het in kaart brengen van factoren die een

Stand van zaken eind 2003: De afdeling informatica en

rol spelen tijdens een reanimatie en die kunnen aangeven

procesondersteuning zal als pilot (op de afdeling

of een reanimatie correct dan wel foutief is uitgevoerd.

geneeskundige oncologie) trachten de vragen van MA

Stand van zaken eind 2003: De cursus Advanced Life

te beantwoorden.

Support is deels aangepast, hoewel de samenvatting van de resultaten van de nulmeting (videoregistratie van

• Project Ontstollingsbeleid

meerdere reanimaties) nog op zich laat wachten.

Doelstelling: Het ontwikkelen, implementeren en toetsen van richtlijnen voor de behandeling van diep veneuze

• Project Statusvoering

trombose (DVT), longembolieën (LE) en de peri-operatie-

Doelstelling: In 2002 is een aanvang gemaakt met het

ve ontstolling.

regulier onderzoeken van de status met als doel een

Meetpunten: Het toetsen van het behandelingsprotocol

instrument te ontwikkelen waarmee de statusvoering in

voor DVT en LE met behulp van een audit-formulier en

het algemeen kan worden bewaakt.

meting van het aantal patiënten dat volgens de protocollen

Meetpunten: Meerdere aspecten rondom het overlijden

adequaat is ontstold. Verder, het percentage patiënten

van een patiënt in ons ziekenhuis, en wel of deze

dat peri-operatief volgens de behandelprotocollen ade-

adequaat in de status zijn genoteerd (onder andere

quaat is ontstold.

bericht aan huisarts, donatie, euthanasie, obductie).

Stand van zaken eind 2003: Hieraan is gewerkt;

De bevindingen zijn in het medewerkersblad Tracer

resultaten worden in 2004 verwacht.

gepubliceerd. Stand van zaken eind 2003: Het onderzoek naar de status-

• Project Pre-operatief onderzoek

voering rondom overlijden is in oktober 2003 herhaald.

Doelstelling: Een effectieve en efficiënte patiëntgerichte

Analyse vindt momenteel plaats.

pre-operatieve beoordeling van patiënten waardoor oneigenlijke middelen, als bijvoorbeeld het verrichten

35

processen

Thema multidisciplinaire zorg In het verlengde van de gepleegde inspanningen in de kliniek worden activiteiten opgezet om met een vergelijkbare benadering (multidisciplinaire werkwijze) processen in de polikliniek te verbeteren. Hierbij valt te denken aan de opzet van multidisciplinaire poliklinieken en het effect van de klinische zorgpaden.

Vergevorderde plannen voor VUmc Cancer Center Het VU medisch centrum heeft het VUmc Cancer Center Amsterdam (CCA) opgericht. Het CCA zal een belangrijke impuls geven aan de behandeling van kankerpatiënten, de vroegdiagnostiek verder ontwikkelen en het wetenschappelijk onderzoek naar nieuwe behandelmethoden bevorderen. Het algemeen belang van het CCA is dat onderzoek en behandeling in de oncologie sneller verlopen en op zo’n manier zijn ingericht dat de patiënt direct baat heeft bij nieuwe technieken. Voor de financiering kan echter onvoldoende beroep worden gedaan op de overheid of externe fondsen, zoals die van het Koningin Wilhelmina Fonds (KWF). Het KWF heeft langer geleden gekozen voor financiering van de twee bestaande kankercentra in Nederland. De overheid is bezig met een grote bezuinigingsslag. Daarom wordt voor realisatie van de plannen een beroep gedaan op bedrijven stichtingen en particulieren.

Universitaire huisartsenpraktijk VUmc De voorbereidingen in 2003 voor de start van een universitaire huisartsenpraktijk op het terrein van het VU medisch centrum hebben begin 2004 geleid tot de opening van de Universitaire Huisartsenpraktijk VUmc (UHPVUmc). Deze vormt de kern van het huisartsennetwerk van het VUmc (HN-VU; zie hieronder). Stafleden van de afdeling huisartsgeneeskunde fungeren tevens voor een gedeelte van hun tijd als huisartsen. In de UHP-VUmc wordt de reguliere eerstelijns patiëntenzorg van een huisarts voor de directe omgeving van het VUmc gecombineerd met het uitoefenen van academische taken, te weten onderwijs voor co-assistenten en huisartsen-in-opleiding en wetenschappelijk onderzoek. De UHP-VUmc komt tegemoet aan de toenemende vraag naar huisartsenzorg, terwijl de capaciteit in het directe verzorgingsgebied geringer dreigt te worden. De aanpak is innoverend, nu onderwijsen onderzoekstaken van het VUmc in een eigen huisartsenpraktijk uitgevoerd kunnen worden.

36

jaarverslag 2003

Management van processen Henk de Vries: hoofd sectie basiscurriculum huisartsgeneeskunde "Voor de ontwikkeling van het vak huisartsgeneeskunde zijn ervaringen en ontwikkelingen uit het veld van groot belang. Onze sectie ziet bij het verzamelen van deze ervaringen een duidelijke rol weggelegd voor studenten, omdat dit aansluit bij een ander beleidszwaartepunt: versterking van de wetenschappelijke vorming van studenten. Bovendien kunnen we zo ons voordeel doen met de creativiteit en de frisse kijk van studenten. De studenten formuleren onder begeleiding van docenten en onderzoekers vraagstelling en verzamelen gegevens bij huisartsen, patiënten en medisch specialisten. Dit jaar kozen twintig studenten geneeskunde voor het keuzevak huisartsgeneeskunde. Dat is meer dan voorheen en ik durf te zeggen dat het realiseren van de universitaire huisartspraktijk waar ze ook stage zullen lopen daar debet aan is.

De studenten gaan ervaringen en knelpunten in de samenwerking huisarts-specialist in kaart brengen, eerst in het keuzevak en later in wetenschappelijke stages. Een voorbeeld is het onderzoek naar de taakopvatting van huisartsen. Veel patiënten verwijzen zichzelf naar de spoed eisende hulp. We hebben afgelopen jaar onderzocht wat huisartsen rondom het VUmc hiervan vinden. Ze blijken veel spoedeisende problemen wel degelijk eerst zelf te willen beoordelen. Ook masterclass studenten zijn begonnen met dergelijke projecten binnen huisartsgeneeskunde. Deze bijzonder getalenteerde studenten krijgen de kans om op alle acht onderzoekinstituten (waaronder het extramuraal geneeskundig onderzoek: EMGO) op een intensief niveau te leren om wetenschappelijk onderzoek te doen. Bij ons zijn ze aan het goede adres omdat we sterk geloven in de inventiviteit van studenten en hun rol bij verbeteringen en vernieuwingen. Wij zullen dit binnen ons onderwijsprogramma dan ook blijven benadrukken."

37

processen

Samenwerking met huisartsen Op basis van gesprekken met huisartsen, medisch specialisten en andere betrokkenen is in 2003 in overleg met huisartsvertegenwoordigers in het samenwerkingsverband met het VUmc (HASVU) een nieuwe aanpak gekozen. Het samenwerkingsverband treedt op als overlegorgaan en coördinatiegroep voor een concreet actieplan. Primaire verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het actieplan ligt bij de afdelingen. Doel is om tot steeds meer concrete afspraken tussen VUmc en huisartsen in de regio te komen. Prioriteit wordt gegeven aan verbeteren van berichtgeving, organiseren van inhoudelijke bijeenkomsten en verkennen van samenwerking op het gebied van huisartsenposten.

processen

onderwijs en opleiding Het VUmc verzorgt het onderwijs tot basisarts en de (vervolg) opleiding tot medisch specialist. Hierbij wordt steeds nauwer samengewerkt met andere zorginstellingen (zie ook netwerkontwikkeling). Er is ook een master-opleiding oncologie, postacademisch onderwijs alsmede opleiding tot verpleegkundige. Het VUmc levert daarnaast een bijdrage aan de bachelor- en masteropleiding van de faculteiten Aard- en Levenswetenschappen en Exacte Wetenschappen.

Uitstel invoering nieuw curriculum tot september 2005 Een combinatie van factoren heeft geleid tot een jaar uitstel van invoering van het nieuwe curriculum (onderwijsprogramma). De aanpassing van het onderwijs (onder meer vaker onderwijs in kleine groepjes) is een leerproces voor curriculumcommissie, onderwijsinstituut en docenten. Er zijn ook meer kleine zalen nodig wat gezien de krappe huisvesting een knelpunt is. Het aantal studenten is de laatste jaren toegenomen waardoor genoemde problemen niet op korte termijn oplosbaar bleken. Een extra knelpunt wordt gevormd door de groep studenten die het eerste jaar (in de oude vorm) niet in één keer haalt. Moeten deze worden overgeplaatst naar het nieuwe curriculum en/of extra begeleiding krijgen? Ook de procesmatige aansturing van deze grote vernieuwing kost meer energie dan verwacht. Daarom zal in 2004 een projectmanager worden aangesteld en zal de aansturing van het nieuwe curriculum ter hand worden genomen door een stuurgroep onder leiding van de decaan.

Decentrale selectie Voor het collegejaar 2003-2004 is voor de derde keer 10% van de studenten geselecteerd door het VUmc. De decentrale selectie had tot doel de studenten zelf meer invloed te geven op hun toelating tot de opleiding geneeskunde. De selectiecriteria van het VUmc lagen op het terrein van extra motivatie voor de opleiding geneeskunde, blijkend uit opgedane ervaring in de gezondheidszorg, affiniteit met medisch onderzoek en zich kunnen vinden in de

38

jaarverslag 2003

doelstellingen van het geneeskundeonderwijs aan het VUmc. Een sollicitatiebrief, een mondeling interview en een multimediale test sociale vaardigheden waren onderdeel van de procedure. In totaal hebben 255 studenten gesolliciteerd naar een plaats bij het VUmc. Op grond van de criteria kwamen 55 studenten in aanmerking voor het vervolg van de procedure. Van deze groep zijn 11 studenten direct toegelaten omdat zij bij het eindexamen een gemiddeld cijfer van 8 of hoger hadden. 29 studenten zijn toegelaten via de selectie en 8 studenten zijn alsnog toegelaten via de loting. Van de afgewezen sollicitanten hebben er 14 een bezwaarschrift ingediend. Een hiervan is toegewezen. De selectiemethode bleek betrouwbaar, maar de validiteit is niet bewezen en de uitvoeringslasten zijn zeer hoog. Of deze selectie bijdraagt aan de invloed van studenten op hun toelating, blijft ook na drie jaar selecteren onduidelijk. Om deze redenen heeft het VUmc besloten niet door te gaan met decentrale selectie na de experimenteerperiode van drie jaar.

Verhoging onderwijs- opleidingscapaciteit In OZON–verband is in 2003 een plan voorgesteld waardoor in samenwerking met andere netwerkpartners in de periode 2003-2007 extra plaatsen voor de opleiding tot basisarts en voor het opleiden tot medisch specialist zijn gerealiseerd. Het verdubbelen van het aantal eerstejaars geneeskunde tot 2.850 is door de academische centra in Nederland alleen niet op te vangen. Bovendien verlenen academische ziekenhuizen steeds meer superspecialistische zorg, waardoor de voor opleiding van co-assistenten geschikte patiëntencategorie te klein is. Ook voor veel opleidingen tot medisch specialist is meer instroom nodig om toekomstige tekorten te voorkomen. Door de handen ineen te slaan kan een optimaal aanbod aan opleidingsmogelijkheden tot stand gebracht worden. Dit heeft niet alleen kwantitatieve voordelen. Samenwerking biedt ook kansen voor verdere vernieuwing van onderwijs en opleiding, en biedt een goed klimaat voor verdere samenwerking in de patiëntenzorg. In totaal had het VUmc met zijn partnerziekenhuizen in 2003 circa 394 opleidingsplaatsen voor medisch specialisten (inclusief psychiatrie en niet-poortspecialisten), waarvan 56 plaatsen nieuw waren. Kort voor aanvang van het studiejaar 2003/2004 bleek dat VUmc 26 extra geneeskundestudenten toegewezen heeft gekregen. Dat brengt het aantal eerstejaars studenten van 324 op 350 in het nieuwe studiejaar. Pas eind juni bleek dat het ministerie van OC&W vast hield aan een hoger aantal geneeskundestudenten (landelijk 2.850) dan waar eerder rekening mee was gehouden. Dit besluit betekende dat er op korte termijn veel geregeld moest worden, zoals het oplossen van de rooster- en ruimte problematiek. Het is uiteindelijk gelukt om de instroomverhoging te verwerken.

39

processen

Zelfstudie en onderwijsvisitatie 2003 opleiding geneeskunde Gedurende het afgelopen jaar is de ‘Zelfstudie’ (maart 2003) uitgekomen als product van onze interne kwaliteitszorg binnen het onderwijsinstituut en heeft de onderwijsvisitatie geneeskunde (eind oktober 2003) plaatsgevonden. Met dit stelsel van interne en externe kwaliteitszorg worden drie doelen beoogd: kwaliteitsbewaking, -verbetering en verantwoording afleggen. Het project ‘Zelfstudie’ is gestart in april 2002 en is begin maart 2003 volgens plan afgerond. In de ‘Zelfstudie’ geeft de opleiding in een zorgvuldige analyse een reflectie op behaalde resultaten en een beeld van zichzelf in het licht van haar doelstellingen. Zij beoordeelt zichzelf expliciet in een sterkte/zwakte analyse en doet aanbevelingen voor verbeteringen. In totaal hebben ongeveer 45 personen meegewerkt. In iedere groep heeft een student geparticipeerd. Daarnaast heeft een grote groep medewerkers van het VUmc en partner ziekenhuizen meerdere keren deelgenomen aan plenaire discussie bijeenkomsten. Uit de ‘Zelfstudie’ kwam naar voren dat het VUmc trots is op de afstudeerprofielen voor iedere student en op de masterclass - weliswaar voor een kleine groep studenten – maar toch heel belangrijk voor het uitstralen van kwaliteit. Het docentencorps is ambitieus en enthousiast en verzorgt degelijk onderwijs. Studenten hebben inspraak in het ontwerp en de uitvoering van het curriculum. Het VUmc is bezorgd om het docentencorps als het om aantallen en continuïteit gaat: het werven, vasthouden en blijven ontwikkelen van de docenten is van het grootste belang om onderwijs te waarborgen voor de toekomst. Dan volgt toetsing als aandachtspunt, de sleutel in de sturing van het leergedrag van de student. Het VUmc is kritisch over het toetsbeleid en de toetsing in het algemeen. Het wil de kwaliteit en samenhang tussen alle toetsen verbeteren. En de algemene kwaliteitszorg kan meer dan nu ontwikkeld worden. Daarmee kan het VUmc zijn eigen kwaliteit krachtiger laten zien en verankeren. Verder leidde de ‘Zelfstudie’ tot een reeks aanbevelingen ter verbetering van het huidige curriculum of ter opname in de plannen voor het nieuwe curriculum, hetgeen in 2004 en volgende jaren haar beslag zal krijgen. Het vijf-jaarlijkse bezoek van de visitatiecommissie aan het VUmc heeft daarna plaatsgevonden van 29 tot 31 oktober 2003. De externe beoordeling door de visitatiecommissie is een waarborg en toets voor de eigen beoordeling en een onmisbare garantie voor het afleggen van maatschappelijke verantwoording. De commissie heeft 115 personen (raad van bestuur, medewerkers en studenten) uit het VUmc en partnerziekenhuizen gehoord. Tevens heeft de commissie onderwijsruimtes bezocht, onderwijsactiviteiten bijgewoond en in het VUmc zich georiënteerd op de co-schappen. De visitatiecommissie beoordeelt de opbouw en de inhoud van het programma als voldoende. De opleiding levert artsen af van voldoende niveau. Er zijn zowel in het onderwijsprogramma als in de randvoorwaarden verbeteringen gewenst en nodig.

40

jaarverslag 2003

Het nieuwe curriculum wordt een succes wanneer ook in de organisatie veranderingen worden doorgevoerd.

Post academisch onderwijs geneeskunde (PAOG) In 2003 is een sterke uitbouw van het aanbod gerealiseerd (van 23 naar 34 activiteiten). De acquisitie en de organisatie van internationale congressen zijn in 2003 goed op gang gekomen. In 2003 werden vier kleine internationale bijeenkomsten georganiseerd en zijn voor de periode 2004-2007 nog eens tien grote en kleine internationale congressen aangenomen. In september 2003 is gestart met de standaardisering van de bedrijfsprocessen en het aanleggen van een procedureboek en automatisering van de congresadministratie. In opdracht van het HASVU (huisartsen specialisten samenwerking VUmc) is een projectgroep geïnstalleerd waarin voor 2004 een programma van twee studiemiddagen en een studiedag wordt ontwikkeld. In het landelijk overleg van de PAOG’s in Nederland is besloten dat er een werkgroep PAOG als onderdeel van de Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs (NVMO) wordt opgericht. Primair doel is het op de kaart zetten van het PAOG als derde segment van het medisch opleidingscontinuüm (bestaande uit basisarts, vervolgopleiding medisch specialist en postacademisch onderwijs).

Opleiding verpleegkunde Het aantrekken van gespecialiseerde verpleegkundigen is aangepakt in samenhang met het vaststellen van opleidingsbehoefte. In opdracht van de raad van bestuur heeft een werkgroep gewerkt aan het opzetten van een rekenmodel voor de personeelsplanning verpleging en verzorging. Uitgangspunt is het op peil houden van benodigde bezetting op de gespecialiseerde afdelingen. Daarnaast is het beschikbare budget en het als opleidingsinstelling voldoen in een landelijke opleidingsbehoefte van belang. Het rekenmodel is een vruchtbaar uitgangspunt voor een verdere discussie over dit onderwerp.

41

processen

Beleid ten aanzien van de doorstroom van verpleegkundigen naar gespecialiseerde afdelingen zal geformuleerd gaan worden. Wel zijn studenten verpleegkunde steeds meer welkom – als oriëntatiestage – op de gespecialiseerde afdelingen. In 2003 zijn leerplaatsprofielen geïntroduceerd en op verschillende zorgeenheden ingevuld. In 2004 zal het instrument geëvalueerd worden en aangepast aan het landelijke profiel dat is ontwikkeld in het Universitair Medisch Centrum Utrecht. In 2004 zal het instrument zorgformat integraal worden ingevoerd. Daarnaast is het versterken van het leerklimaat – als onderdeel van het leerplaatsprofiel – van belang. De ontwikkeling binnen het HBO verpleegkunde onderwijs bij de hogeschool InHOLLAND heeft in 2003 in het teken gestaan van vormgeven van het gilde-model binnen het vernieuwde onderwijskader. Het resultaat is niet naar tevredenheid. Het VUmc gaat in 2004 meer resultaatgericht werken met onderwijsinstellingen. Praktijktaken worden ontwikkeld aan de hand van de VAZ competenties. Voor het opleiden van de MBO verpleegkundigen samen met ROC ASA Zorg en Welzijn is een vruchtbare samenwerking tot stand gekomen. Voor 2004 is een evaluatie naar tevredenheid van de MBO verpleegkundigen voorbereid. De afspraak is om in 2004 het curriculum gezamenlijk te vernieuwen. De praktijkopleiders zijn op de werkplek actief om in de rol van coach/adviseur samen met de werkbegeleider en de leiding van de zorgeenheid het praktijkleren vorm te geven. Steeds vaker wordt de rol van werkbegeleider vervuld binnen de functie van senior verpleegkundige. Op nagenoeg alle zorgeenheden wordt werkbegeleidersoverleg gehouden. Tweederde van de praktijkopleiders hebben een werkplek op de zorgeenheden én regelmatig overleg ook binnen het cluster met de zorgmanager.

42

jaarverslag 2003

processen

onderzoek Taken onderzoekinstituten Het kiezen van zwaartepunten (zie hoofdstuk 2) heeft geleid tot aanpassingen in de organisatie van de onderzoekinstituten. Het VUmc heeft sinds 2003 vijf onderzoekinstituten: 1. het VUmc Institute for Cancer and Immunology (V-ICI) 2. het instituut voor klinische en experimentele neurowetenschappen (ICEN) 3. het instituut voor cardiovasculair onderzoek (ICaR-VU) 4. het instituut voor extramuraal geneeskundig onderzoek (EMGO) 5. het interfacultaire onderzoekinstituut bewegen (MOVE) i.o.. Dit laatste is een interfacultair samenwerkingsverband tussen het VUmc, de faculteit bewegingswetenschappen (FBW) en het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). De relatie zwaartepunten-onderzoekinstituten ziet er nu als volgt uit:

zwaartepunten

onderzoekinstituten

kanker en afweer

V-ICI

Hersenen

IC-EN

Vitale functies

ICar-VU

Bewegen

MOVE

Extramuraal

EMGO

Overzicht van de onderzoekprogramma’s van de onderzoekinstituten: V-ICI: VU medisch centrum instituut voor kanker en immunologie - Oncogenese - Immunopathogenese - Ziekte profilering - Therapie ICEN: instituut voor klinische en experimentele neurowetenschappen - Witte stof aandoeningen - Emotie en cognitie - Neuro-endocriene regulatiesystemen - Brain imaging methodologie ICaR-VU: instituut voor cardiovasculaire research VU medisch centrum - Hartfalen - Vaatfalen

43

processen

EMGO: instituut voor extramuraal geneeskundig onderzoek - Diabetes Mellitus - Common mental disorders - Care & prevention - Musculoskeletal disorders

MOVE: interfacultair onderzoeksinitiatief, samen met ACTA en FBW - Belasting en weefselregeneratie - Structuur en functie - Coördinatie

Onderzoekbureau Eind 2003 is het onderzoekbureau binnen cluster VI van start gegaan. Dit bureau heeft als doel een servicecentrum te zijn voor het wetenschappelijk kader. Het bureau heeft twee hoofdtaken: het beschermen en exploiteren van intellectueel eigendom en het ondersteunen van onderzoekers bij het aanvragen van subsidies.

Onderzoekbeoordeling Per januari 2003 is het Standard Evaluation Protocol 2003-2009 ingevoerd. Dit protocol beschrijft het nieuwe nationale evaluatiesysteem voor het wetenschappelijk onderzoek. Het protocol is vastgesteld door de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten (VSNU), de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Dit nieuwe systeem kijkt niet alleen terug op de behaalde resultaten van het onderzoek, maar schenkt ook aandacht aan de toekomstmogelijkheden van het onderzoek. Nieuw in dit systeem is dat de individuele instellingen verantwoordelijk zijn voor de evaluatie. De instellingen zorgen ervoor dat één keer per zes jaar een externe evaluatie plaatsvindt. Zij doen één keer per drie jaar een zelfevaluatie. Die zelfevaluatie dient als voorbereiding op de externe evaluatie óf om de stand van zaken tussen twee externe evaluaties te bekijken. Voor 2004 staat een externe evaluatie gepland voor alle medische faculteiten, dus ook voor het VUmc. Deze centra hebben gezamenlijk afgesproken een bibliometrische analyse door het Centrum voor Wetenschap en Technologische Studies (CWTS) te laten uitvoeren. Deze analyse kijkt op landelijk niveau naar de impact van het onderzoek, het onderzoekprofiel en de internationale samenwerking. De CWTS baseert zich op de wetenschappelijke publicaties van 1997 t/m 2002 van alle acht medische faculteiten.

Overheveling Radionucliden Centrum (RNC) van VU naar VUmc. Er is overeenstemming bereikt over de overheveling van het Radionucliden Centrum (RNC) van VU naar VUmc. Aanleiding hiervoor is de al jaren bestaande hechte samenwerking op het gebied van onderzoek, ontwikkeling, productie en toepassing van radionucliden tussen de afdeling nucleaire geneeskunde

44

jaarverslag 2003

VUmc-uitvinding oplossing voor slechtzienden in derde wereld? De universele bril

en PET-research van het VUmc, het RNC van de VU en BV Cyclotron VU. In het VUmc vervullen de afdeling nucleaire geneeskunde en het PET-project een belangrijke rol in het kader van patiëntendiagnostiek. Daarnaast vindt bij het VUmc experimenteel patiëntgebonden onderzoek plaats. Per 1 januari

Eén universele bril, bruikbaar voor

2004 heeft de officiële overdracht plaatsgevonden.

iedereen. Door aan de zijkant de schuifjes te verstellen, stelt de

Netwerkontwikkeling huisartsgeneeskunde

gebruiker de gewenste sterkte in.

Op 27 november 2003 hebben bijna 40 huisartsen een contract met de afdeling

Voor de modebewuste Westerse

huisartsgeneeskunde van het VUmc getekend. Hiermee is het kernnetwerk

wereld misschien niet meer dan een

HN-VU een feit geworden. In de contracten zijn afspraken vastgelegd over

leuk hebbeding. Voor slechtzienden

samenwerking op het gebied van onderwijs, onderzoek en zorginnovatie.

in derdewereldlanden lijkt de

De huisartsen hebben toegezegd een bepaald aantal co-assistenten en

universele bril een uitkomst.

huisartsen op te leiden en onderzoek te faciliteren. Ook zullen zij gegevens

Geen ingewikkelde oogmetingen en

aanleveren voor de in ontwikkeling zijnde onderzoeksdatabase van het

de productiekosten bedragen minder

kernnetwerk. De deelnemende praktijken bevinden zich in Amsterdam-Zuid,

dan één euro.

Amstelveen en Haarlem. Ook de universitaire huisartsenpraktijk (UHP-VUmc)

Al in 1967 bedacht de Amerikaan

maakt onderdeel uit van het kernnetwerk (zie hierboven). De kernnetwerk-

en Nobelprijswinnaar fysica (1968)

praktijken zullen een broedplaats zijn voor zorgverbetering en –vernieuwing,

Alvarez het principe van twee lenzen

innovatie van onderwijs en (experimenteel) onderzoek. Zij zorgen voor een

die over elkaar schuiven en daarmee

aanzienlijke uitbreiding van de opleidingscapaciteit voor co-assistenten en

een lens van variabele sterkte

huisartsen.

maken. En sindsdien had dr. Rob van der Heijde, afdeling fysica en

Academisch netwerk sociale geneeskunde

medische technologie, een plan:

In 2003 is begonnen met het opstellen van een conceptnotitie over de vorming

het principe zodanig toe te passen

van een academisch netwerk jeugdgezondheidszorg. Deze notitie is en wordt

dat het algemeen bruikbaar is.

besproken met de hoofden JGZ van de verschillende instellingen jeugdgezond-

Elf december 2003 bood hij het

heidszorg (thuiszorginstellingen en GGD-en). Hiermee wordt draagvlak

eerste prototype van de universele

gecreëerd in het veld van de JGZ in Noord-Holland. Dit creëren van draagvlak

bril aan aan prinses Margriet tijdens

wordt in 2004 voortgezet in contacten met de uitvoerenden JGZ (onder andere

het oprichtingssymposium van

via Vereniging Artsen Jeugdgezondheidszorg Noord-Holland). De eerste reacties

Vision 20-20, de Nederlandse

in het veld zijn positief. Het opzetten van het netwerk valt in een aantal

oogheelkundige tak van de

onderdelen weer te geven.

Wereldgezondheid Organisatie (WHO).

Onderwijs: vanuit de academiseringsgedachte wordt actief meegewerkt aan de uitwerking van het nieuwe curriculum geneeskunde, onder andere via opzetten van experimenten voor het schakeljaar, verzamelen van casuïstiek en uitwerken van onderdelen van het curriculum waar sociale geneeskunde een plaats in heeft. Ook wordt overlegd over een actieve bijdrage aan het onderwijs. Onderzoek: Met diverse instellingen vinden gesprekken plaats over aanstelling van medewerkers die worden ingezet in de diverse onderdelen van de academisering sociale geneeskunde. De coördinator academisering JGZ begeleidt diverse professionals uit de instellingen om de resultaten van onderzoek in het veld uitgevoerd, te verwerken in een wetenschappelijk artikel. Meerdere aanvragen voor subsidie voor AIO’s op het gebied van de JGZ worden voorbereid of zijn reeds ingediend.

45

processen

Zorg: Er is een concept uitgewerkt om bij het VUmc en bij een aantal geaffilieerde ziekenhuizen, academische JGZ-praktijken op te gaan zetten. Het idee wordt positief ontvangen maar de praktische uitwerking zal nog wel de nodige tijd vergen. Werkgroep nader gebruik Op 1 januari 2002 is de code ‘Goed Gebruik’ in werking getreden. Deze code is op initiatief van de Federatie van Medisch Wetenschappelijke Verenigingen tot stand gekomen en gaat over de wijze waarop met lichaamsmateriaal moet worden omgegaan dat voor andere doeleinden is afgenomen. Een bekend voorbeeld van nader gebruik is het gebruik van tumormateriaal voor een bepaald wetenschappelijk onderzoek, dat verkregen is door ter behandeling van de patiënt de tumor operatief weg te nemen. De werkgroep ‘nader gebruik’ is in 2002 geïnstalleerd om een reglement te maken waarin beschreven zou moeten worden hoe in het VUmc met nader gebruik van lichaamsmateriaal zou moeten worden omgegaan. De werkgroep heeft het reglement in 2003 voltooid en ter becommentariëring voorgelegd aan de METc en het stafconvent. Het reglement is in augustus 2003 door de raad van bestuur goedgekeurd tezamen met een vijf-tal aanbevelingen. De werkgroep heeft vervolgens de opdracht gekregen het reglement te implementeren. Tevens is zij gevraagd te onderzoeken in hoeverre het ziekenhuisinformatiesysteem kan worden aangepast om bezwaar tegen nader gebruik te registreren en in hoeverre centralisatie van weefselbanken in het VUmc opportuun is. Medisch-ethische toetsingscommissie In het verslagjaar 2003 heeft de commissie naast de uitvoering van haar reguliere taken in verband met nieuwe wetgeving een begin gemaakt met de aanpassing van de werkwijze van de commissie. De METC heeft daartoe in 2003 het reglement aangepast en de samenstelling van de commissie gewijzigd. Nieuwe Wetgeving De herziening van de Wet Medisch-wetenschappelijk Onderzoek met mensen (WMO) is in verband met de invoering van de Europese richtlijn Good Clinical Practice (GCP) bij geneesmiddelen onderzoek noodzakelijk. De GCP is een richtlijn die bestaat uit een geheel van kwaliteitseisen op ethisch wetenschappelijk gebied. Deze kwaliteitseisen zijn internationaal erkend en moeten worden gerespecteerd bij de opzet, uitvoering, registratie en rapportering van proeven met proefpersonen. De naleving van de GCP richtlijn waarborgt de bescherming van de rechten, veiligheid en welzijn van de proefpersonen alsmede de geloofwaardigheid van de resultaten van de klinische proef.

46

jaarverslag 2003

De GCP richtlijn wordt ingevoerd bij wetenschappelijk geneesmiddel onderzoek met personen dat bedoeld is om: • klinische, farmacologische en/of andere farmacodynamische effecten van een of meer geneesmiddelen voor onderzoek vast te stellen of te bevestigen • en/of eventuele bijwerkingen van een of meer geneesmiddelen voor onderzoek te signaleren • en/of resorptie, distributie, metabolisme en uitscheiding van een of meerdere geneesmiddelen voor onderzoek te bestuderen. De invoering van de nieuwe wet heeft tot gevolg dat: • niet zonder toestemming van een bevoegde instantie aan een geneesmiddelenonderzoek begonnen mag worden, • de samenstelling van de commissie in verband met beoordeling van Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD) aangepast moet worden, • de wettelijke termijn van beoordeling van geneesmiddelenonderzoek veranderd is, • een wettelijke termijn van goedkeuring van een amendement is vastgelegd, • ongewenste voorvallen, ernstige bijwerkingen en vermoedens van onverwachte ernstige bijwerkingen aan een bevoegde instantie gemeld moeten worden, • uitwisseling van gegevens in Europees verband moet kunnen plaatsvinden en • de database voor de registratie van protocollen aangepast moet worden. Reguliere taken In 2003 zijn 209 protocollen voor mensgebonden onderzoek door de commissie in behandeling genomen. Van de in 2003 in behandeling genomen 209 protocollen zijn 157 goedgekeurd, waarvan 96 protocollen VUmc geïnitieerd onderzoek betroffen. Daarnaast werden 22 protocollen die in 2001 en 2002 in behandeling zijn genomen,uiteindelijk in 2003 goedgekeurd. Samenwerking In het verslagjaar hebben enkele ziekenhuizen in de regio zich aangemeld voor vergaande samenwerking op het gebied van toetsing van mensgebonden onderzoek met de commissie. Dit betrof onder anderen het Spaarne Ziekenhuis in Haarlem en het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam. Deze samenwerking zal in 2004 haar beslag vinden.

47

processen

6. klanten en leveranciers

48

jaarverslag 2003

6. klanten en leveranciers

De belangrijkste klant van een ziekenhuis is de patiënt. Metingen van wachttijden van patiënten geven een indicatie van de ingezette verbeteringen in beleid en processen en sporen aan tot verdere kwaliteitsverbeteringen. Meer in het algemeen is het de ambitie van het VUmc om de kwaliteit te verbeteren en de inzet om resultaten van verbeteringen in meetbare resultaten te vertalen. In 2003 zijn belangrijke stappen genomen voor de meting en verbetering van de patiënt- en verwijzerstevredenheid.

Wachttijden De wachtlijst 2003 laat ten opzichte van de wachtlijst 2002 een daling van de wachten toegangstijden zien. Overigens kunnen binnen de verschillende specialismen de toegangs-en wachttijden verschillen per type aandoening. De toegangstijd voor een polikliniekbezoek was voor circa 55% van de specialismen gelijk of lager dan het voorgaande jaar. Bij de wachttijd voor een klinische opname was voor circa 60% van de specialismen sprake van gelijk gebleven of kortere wachttijden. De wachttijden voor een dagbehandeling zijn voor circa 65% van de specialismen gelijk gebleven of zijn lager dan in het voorgaande jaar. Lagere aantallen eerste polikliniek bezoeken, klinische opnamen of dagbehandelingen hebben slechts voor enkele specialismen een rol gespeeld bij de relatieve vermindering van de wachttijd. Opvallend zijn de volgende specifieke ontwikkelingen: • Vanaf medio 2003 is het specialisme dermatologie begonnen met het aanschrijven van de no-show patiënten (patiënten die niet op de gemaakte afspraak komen opdagen), waardoor deze categorie patiënten aanzienlijk in aantal is afgenomen. Dit heeft er mogelijk toe bijgedragen dat de toegangstijd in 2003 is teruggebracht tot twee weken. • Sinds juni 2003 kunnen patiënten en verwijzers via het internet afspraken maken bij de polikliniek heelkunde en anesthesiologie. Met ingang van september 2003 is dat eveneens mogelijk bij de polikliniek verloskunde en gynaecologie. Hoewel een direct verband niet aantoonbaar is, zijn de toegangstijden voor al deze poliklinieken duidelijk verminderd. • De gemiddelde wachttijd voor klinische opname bij de inwendige geneeskunde is met 40% gereduceerd tot drie weken. Verklaringen hiervoor zijn: 1. een verbeterde opname en ontslagorganisatie waarbij op basis van patiëntengroepen de benodigde capaciteit bij opname en extramurale capaciteit na ontslag wordt ingepland. 2. het beschikbaar komen van de transferafdeling (zie processen, patiëntenzorg). • de gemiddelde wachttijd voor klinische opname bij de cardiologie is met liefst 75% gereduceerd tot 4 weken. Een en ander dankzij een verbeterde organisatie en efficiënter gebruik van de infrastructuur.

49

klanten en leveranciers

Patiënttevredenheid Het VUmc wil dat patiënten vertrouwen hebben in de kwaliteit van de behandeling en in de samenwerking met andere hulpverleners. De waardering van de patiënten kan inzichtelijk gemaakt worden door de patiënttevredenheid te meten. Dit geeft het VUmc informatie die nodig is om steeds te kunnen verbeteren en vernieuwen. Bovendien vragen externe partijen zoals de Inspectie voor de Gezondheidszorg, de zorgverzekeraars en patiëntenorganisaties in toenemende mate het VUmc verantwoording af te leggen over kwaliteit en kwantiteit van de patiëntenzorg. Daarom is patiënttevredenheid één van de vier thema’s in het kwaliteitsplan 2004. In 2003 (en begin 2004) heeft de eerste ziekenhuisbrede meting van patiënttevredenheid plaats gevonden. Hiervoor is gebruik gemaakt van een vragenlijst die is ontworpen door de VAZ in samenwerking met de Cliëntenraad Academische Ziekenhuis (CRAZ). De enquête dient enerzijds als middel tot benchmark tussen de ziekenhuizen en biedt anderzijds aanknopingspunten voor vervolgonderzoek en verbeteracties. In 2004 zullen de resultaten van de patiënten-enquête bekend worden.

Verwijzerstevredenheid Het is de ambitie van het VUmc dat ver-wijzers tevreden zijn over de toegankelijkheid, over de afspraken rond verwijzing en ontslag, over de bereikbaarheid en over de snelheid van de berichtgeving. In 2003 is een quick scan uitgevoerd onder huisartsen in de omgeving van het VUmc. Mede op basis van deze informatie is een beleidsplan HASVU opgesteld en zijn prioriteiten gekozen voor 2004. Voor 2004 staat een aantal verbeteracties gepland op het gebied van kortere wachtlijsten, verwijsafspraken, ontslagafspraken, bereikbaarheid en snelheid van berichtgeving. Voorbereidingen zijn getroffen voor een structureel aanbod van inhoudelijke bijeenkomsten tussen medisch specialisten en huisartsen in de omgeving.

Studenten als klanten en het onderwijsrendement De student is, vergelijkbaar met de patiënt, klant van een universitair medisch centrum. Het rendement van de door studenten gevolgde opleiding geeft een beeld van de prestaties op onderwijsgebied. Met het oog op de verwachte tekorten aan artsen en medisch specialisten heeft de overheid de afgelopen jaren de numerus fixus voor de opleiding geneeskunde aanzienlijk verruimd. Startten in 1993 ruim 200 eerstejaars met hun opleiding, in 2002 waren dat reeds 285. In 2003 is het aantal eerstejaars doorgegroeid naar ruim 350. Een dergelijke toename aan studenten vraagt extra inspanningen van de organisatie en het docentencorps om de kwaliteit van de opleiding op pijl te houden en verbeteringen door te voeren gericht op een zo hoog mogelijk onderwijsrendement. Over het onderwijsrendement kan op basis van de beschikbare cijfers het volgende gezegd worden:

50

jaarverslag 2003

• van het cohort eerstejaars dat in 2002 met de opleiding startte is in 2003 59% voor de propedeuse geslaagd. Daarmee lijkt het slagingspercentage voor de propedeuse zich op het niveau rond de 60% te stabiliseren na een incidentele inzinking in 2000 (38%). • 5% van de studenten die in 1996 met de opleiding zijn gestart hebben hun artsexamen na 6 jaar (2002) gehaald; 44% van dat cohort slaagde binnen 7 jaar (2003).

Klant Sytske Oosthoek, 19 jaar, lag recent vier maanden op de kinderafdeling

"Ik heb sinds mijn negende diabetes. Daarbij heb ik een reumatologische aandoening die mijn bindweefsel aantast. Hierdoor werd subcutaan gespoten insuline niet goed opgenomen en raakte ik volledig ontregeld. Ik ben nu een van de dertig mensen in Nederland die een interperitonealepomp heeft. De pomp is onder de huid ingebracht en een slangetje brengt vanuit een reservoir insuline in de buikholte waar het goed kan worden opgenomen. Via een zendertje stel ik mijn standaarddosering in, maar daarnaast kan ik ook een extra bolus toedienen als ik meer eet. Al met al heb ik vier maanden in het VU medisch centrum gelegen. Door mijn slechte conditie en steeds terugkerende infecties kon de pomp niet ingebracht worden.

Het was geen gemakkelijke tijd maar mijn omgeving en de verpleging hebben me er doorheen gesleept. Mijn moeder kwam elke dag en omdat ik alleen op een kamer lag mocht ook ander bezoek doorlopend komen. De verpleging was heel betrokken, ze waren lief en hebben goed voor me gezorgd. Ik was al geen onbekende in het VUmc want sinds mijn tiende ben ik op de diabetespoli begeleid. Daar kon ik met al mijn vragen terecht; over de techniek van het spuiten, over het reguleren van de bloedsuikers, over de informatie die ik op school over mijn ziekte kon vertellen. Ook mijn ouders konden daar hun vragen stellen. Het gaat op dit moment goed met me, ik hoop binnenkort mijn studie pedagogiek weer op te pakken."

51

klanten en leveranciers

7. medewerkers

52

jaarverslag 2003

7. medewerkers

Tevredenheid medewerkers Het in 2001 gehouden centrumbrede medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) had de betekenis van een nulmeting. Het onderzoek zal in 2004 worden herhaald om inzicht te krijgen in de waardering van medewerkers en de mate waarin het beleid heeft bijgedragen aan de medewerkerstevredenheid. De enquête 2001 heeft informatie opgeleverd over de mate van (on)tevredenheid van het personeel. Zo is naar aanleiding van het onderzoek in 2003 onder meer geïnvesteerd in een verbetering van de beleidscommunicatie naar medewerkers. Tevens zijn in 2003 bij enkele clusters en diensten medewerkersonderzoeken gehouden en zijn acties geïnitieerd op basis van de resultaten.

Focus op Opleiden Met ingang van 2001 is de financiering van de extra opleidingsinspanningen voor meer gekwalificeerde medewerkers voor zorgfuncties op gang gekomen via het sociaal fonds voor de kennissector (Sofokles). Het gaat hier om de extra opleidingsinspanning ten opzichte van basisjaar 1998. Het VUmc heeft in 2003 uit gelden voor het schaarsteoffensief – in totaal EUR 1,95 miljoen – 64 extra leerlingen in de basisopleidingen en 45 extra leerlingen in de vervolgopleidingen. Helaas heeft het Ministerie van VWS besloten om vanaf 2004 de subsidie af te bouwen zodat de inspanningen in verband met het schaarsteoffensief geleidelijk zullen worden aangepast. Het contactpersonenoverleg Focus op Opleiden blijft wel bestaan om de ontwikkelingen in de UMC’s in verband te brengen en te blijven volgen. In 2004 zal een symposium gehouden worden om kennis over (extra) opleiden te delen. Het resultaat van het project ‘berekend opleiden’ over de personeelsplanning binnen de functiegroep verpleging en verzorging is een rekenmodel. Noodzakelijk is de volgende stap te maken: om vast te stellen wat de toegestane formatie is, zodanig dat keuze gemaakt kan worden hoe de formatie op peil te houden. De ontwikkeling op de arbeidsmarkt zullen daaraan gekoppeld worden.

MIXED-project In 2003 heeft het VUmc ervoor gekozen om deel te nemen aan het MIXEDproject. Dit project wordt gefinancierd uit ESF-gelden en door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Acht vrouwen kregen de mogelijkheid aangeboden deel te nemen aan een Management Development programma, met elementen als intervisie, coaching en mentoring. Uit een doelgroep van ruim 100 kandidaten hebben zich zeventien geïnteresseerden gemeld, na een selectieronde zijn er acht geselecteerd die daarna een development center hebben doorlopen. Binnen een interim-opdracht kunnen de deelnemers managementvaardigheden opdoen. Het project wordt medio 2004 afgerond.

53

medewerkers

CAO á la carte In het akkoord CAO Academische Ziekenhuizen 2002 – 2004 hebben de academische ziekenhuizen en werknemersorganisaties afspraken gemaakt over een CAO á la carte (hoofdstuk 18 CAO-AZ). De implementatie daarvan is in 2003 afgerond. Met een CAO á la carte wordt een keuzemodel bedoeld waarin arbeidsvoorwaarden tegen elkaar geruild kunnen worden. Met ‘bronnen’ (tijd en geld) kunnen doelen (bijvoorbeeld fiets, verlof of kinderopvang) verkregen worden. De medewerker kan met behulp van de CAO á la carte de inhoud van het arbeidsvoorwaardenpakket beter afstemmen op persoonlijke behoeften en omstandigheden. Het gaat om de volgende mogelijkheden: tijd-voor-tijd sparen, tijd en geld voor verlofsparen en geld voor aanspraken in natura of extra pensioen. Onder laatstgenoemde mogelijkheid vallen de PC-privé-regeling en de fietsregeling. Deze regelingen bestonden reeds in het VU medisch centrum. Het inzetten van vakantie-uren voor de eerdergenoemde doeleinden is in 2003 komen te vervallen.

Kinderopvang Er bestaan binnen het VU medisch centrum verschillende mogelijkheden voor kinderopvang naast elkaar: plaatsen in het kinderdagverblijf ‘t Olifantje (0-4 jaar) en bedrijfsplaatsen via Kintent (0-12 jaar). Daarnaast is er in bijzondere situaties (bijvoorbeeld overwerk) de mogelijkheid voor medewerkers van het VU medisch centrum om aanspraak te maken op opvang bij de kinderopvang in de polikliniek. Het VU medisch centrum is samen met de Vrije Universiteit participant in ‘t Olifantje. Het aantal kindplaatsen voor het VU medisch centrum bedraagt 67. De gemiddelde wachttijd voor een plaats is anderhalf jaar. De via Kintent extern geregelde kinderopvang (dagopvang, gastouderopvang en na- of buitenschoolse opvang) kreeg te maken met een groot aantal aanvragen voor bemiddeling. De medewerkers kunnen maximaal vier jaar per kind gebruik maken van de VU medisch centrum regeling via Kintent. Het budget werd in 2001 overschreden waardoor er ook in 2003 een financiële wachtlijst blijft bestaan. In 2003 stroomden ongeveer 100 kinderen in. Het aantal wachtenden op de financiële wachtlijst bedraagt eind 2003 ongeveer 300 medewerkers. Per eind december 2003 waren er via Kintent circa 230 kinderen geplaatst. Voor 2003 werd het budget voor Kintent door de raad van bestuur met EUR 400.000,- verhoogd tot een totaal van EUR 717.650,-. Daarnaast wordt in 2003 nog circa EUR 275.000,- aan de opvang besteed bij ’t Olifantje.

54

jaarverslag 2003

Akkoord honorering medisch specialisten Op 9 december 2003 hebben de VAZ en de LAD/Orde na intensief en veelvuldig overleg een onderhandelaarsakkoord gesloten over aanpassingen van de honoreringsregeling medisch specialisten. Met ingang van 1 mei 2003 werden al enige onderdelen van het akkoord ingevoerd. Vanaf 1 januari 2004 zijn de overige onderdelen van kracht geworden. In het kader van invoering van de DBC-systematiek treden verschuivingen op in het macrobudget medisch specialistische zorg. Hierin zijn mogelijkheden gezien om de honorering van de medisch specialisten in de academische ziekenhuizen vergelijkbaar te maken ten opzichte van de honorering in de algemene ziekenhuizen. Belangrijkste wijzigingen in de honoreringsregeling zijn: • een verhoging van de bedragen in de MS-schaal; • een samenvoeging van de AMS-schaal en de AHS-schaal met een hoger instapbedrag en minder periodieken waardoor specialisten sneller hun schaal kunnen doorlopen; • een hoger maximum berekeningsgrondslag voor de toelage verzwarende omstandigheden (TVO) en 24-uurstoelage.

Medewerkers Freek Gillissen, zorgcoördinator Alzheimercentrum "We hebben het Alzheimercentrum opgericht in 2000. Doel was om een centrum te starten waar zorg geboden kon worden voor patiënten met de ziekte van Alzheimer, maar ook voor hun partners en hun kinderen. Die zorg kan heel ruim zijn waardoor ik me vaak een duizendpoot voel. Ik verwijs patiënten naar zorginstellingen, soms start ik ook thuis hulp op. Maar met name het begeleiden van partners en kinderen van dementerenden bepaalt voor een groot deel mijn werk. Ook onderwijs en voorlichting over het Alzheimer centrum zijn een essentieel onderdeel: wat doen we en wat kunnen we bieden. Daarbij sta ik voor allerlei groepen; verpleegkundigen, medisch studenten, maar ook voor de Amsterdamse dokterassistenten en huisartsen. Het bijzondere van het Alzheimercentrum is dat de drie academische poten patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek hier tezamen komen. Alle kennis over Alzheimer wordt hier gebundeld, wat natuurlijk in belang is van de patiënt. Een ander voordeel voor de patiënt is dat alle onderzoeken op elkaar zijn afgestemd en op een dag kunnen worden gedaan. Tien dagen later volgt dan de uitslag. Dit wordt door patiënten zeer gewaardeerd, hoewel het onderzoekprogramma erg vermoeiend is.

Voor mij geldt: ik heb een wereldbaan. Ik krijg hier veel ruimte en kan veel initiatieven ontplooien. Binnen het Alzheimercentrum kan ik zijn wie ik ben en inbrengen wat ik wil."

55

medewerkers

In- en en uitstroom van medewerkers waarden

In- en uitstroom van medewerkers In 2003 kan een aantal significante ontwikkelingen op het gebied van personeel

1200 1100

binnen het VU medisch centrum worden 1000

geconstateerd. De belangrijkste is dat de mobiliteit van de medewerkers in de

900

organisatie sterk is gedaald. Dit is het 800

gevolg van het feit dat zowel de instroom als de uitstroom van medewerkers vrij

0

sterk is gedaald.

2002

2003

uitstroom

instroom

De instroom van personeel in 2003 is met 1.018 medewerkers (16,6%) echter nog altijd groter dan de uitstroom die

Groei personeelsbestand vanaf 2001 tot en met 2003 waarden

820 medewerkers bedroeg (13,4%), waardoor het VU medisch centrum als geheel nog altijd met 5,4% ten opzichte van

6500 6000

2002 is gegroeid. De groei uitgedrukt 5500

in formatieplaatsen (fte) is met 3,9% wat lager omdat er in 2003 relatief meer

5000

parttime is gewerkt. 4500 4000

Mobiliteit op de arbeidsmarkt 0

De daling van de mobiliteit hangt sterk

2001

2002

2003

samen met de veranderde arbeidsmarktsituatie. Bij een verslechtering van de

hoofdelijke personele bezetting

bezetting in fte op peildatum

economie is er meer aanbod van arbeidskrachten. Desalniettemin blijft er krapte voor enkele gespecialiseerde verpleeg-

Bezetting in clusters hoofdelijk op peildatum 31 december gemiddelde bezetting hoofdelijk

kundige functies en voor analisten. Alle clusters, behalve cluster II dat in 2003 een vacaturestop had, en het facilitair bedrijf hebben bijgedragen aan de groei van het personeelsbestand.

1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Cl-1

Cl-2

2001

56

jaarverslag 2003

Cl-3

Cl-4

2002

Cl-5

Cl-6

2003

FB

Stafd.

0

Opbouw personeelsbestand

Procentueel aandeel medewerkers per leeftijdsklasse gemiddelde bezetting hoofdelijk

Kijkend naar de opbouw van het personeelsbestand in de jaren valt op dat voor in de categorie 30 tot 40 jaar het aantal medewerkers is afgenomen.

Verzuim in cijfers In het 4e kwartaal 2003 is het kort ver-

20 15 10 5 0 00-20

20-25

25-30

30-35

35-40

40-45

45-50

50-55

55-..

zuim als gevolg van ziekte en arbeidson2000

geschiktheid nog nooit zo laag geweest

2001

2002

als in vorige jaren, namelijk 4,85%. Het totaal verzuim (kort, zwangerschap en lang verzuim) als gevolg van ziekte en arbeidsongeschiktheid is in 2003 met ziekteverzuim percentage

Verzuimpercentages 2001 tot en met 2003

0,46% gedaald naar 7,24%. Waar het kort verzuim (< 1 jaar:) met 0,41% naar 4,85% en het lang verzuim (>= 1 jaar) met 0,18% naar 1,37% daalde, steeg het verzuim als gevolg van zwangerschap en bevalling met 0,17% naar 1,02%.

10 8 6 4 2

De daling van de verzuimpercentages is

0 2001

het meest zichtbaar gecorreleerd aan de

2002

2003

verbetering van de arbeidsmarkt voor de verzuim korter dan een jaar

werkgever. Ook bij andere instellingen in

verzuim langer of gelijk aan 1 jaar

de regio is deze tendens zichtbaar. Toch

verzuim a.g.v. zwangerschap en bevalling

moet gezegd worden dat ook de Wet Verbetering Poortwachter, de maatregelen in verband met het arbo-convenant en niet in de laatste plaats een actief gezondheidsbeleid effect hebben gehad op deze daling.

Span of control De gemiddelde span of control, het gemiddeld aantal medewerkers in loondienst waaraan een willekeurige leidinggevende leiding geeft, is in het VU medisch centrum na enkele jaren van stijging licht gedaald: van 13,7 in 2002 naar 13,5 in 2003. In de verpleging daarentegen steeg de span of control van 13 in 2002 naar 13,6 in 2003.

57

medewerkers

2003

8. maatschappij

58

jaarverslag 2003

8. maatschappij

Milieubeleid Het VU medisch centrum ontwikkelt een pro-actief milieumanagementsysteem. Het afgelopen jaar zijn clusters en diensten nadrukkelijk aangespoord hun verantwoordelijkheid te nemen op milieugebied. Een ontwerp voor een arbo- en milieuorganisatiestructuur in het VU medisch centrum (inclusief beschrijving van taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en middelen) en een advies hoe deze structuur kan worden gerealiseerd, is beschreven. In 2003 is in de kaderbrief aandacht gevraagd voor milieu en zijn clusters en diensten gevraagd maatregelen op te nemen in hun management-contract en via één afdeling deel te nemen in de pilot om de structuur uit te werken in een aantal afdelingen. Tevens wordt onderzocht welke knelpunten voor milieu aanwezig zijn in de planning&control-cyclus en hoe deze opgelost kunnen worden. De milieubelasting veroorzaakt door alle activiteiten in het VU medisch centrum is in 2003 ten opzichte van 2002 toegenomen met bijna 4 % en ten opzichte van het referentie jaar met 8,5 %. Oorzaak is een toename van zorg, medewerkers en gebouwen. Om de milieubelasting te verminderen zullen in 2004 beleidskaders worden ontwikkeld op het gebied van inkoop, energiezorg, automatisering en duurzaam bouwen. In 2003 is in samenspraak met het bevoegd gezag begonnen met het opstellen van de aanvraag voor de revisie vergunning Wet milieubeheer. Volgens planning zou deze eind 2004 in concept gereed moeten zijn.

Risico-indicator hart- en vaatziekten voor diabetes type 2 te detecteren Voor mensen met diabetes type 2 is de kwaliteit van LDL-cholesterol in het bloed de risico-indicator voor hart- en vaatziekten, en níet de hoogte van het cholesterolgehalte. Dit is een belangrijke bevinding omdat drie op de vier patiënten overlijdt ten gevolge van hart- en vaatziekten. Peter Scheffer, werkzaam op de afdeling klinische chemie, vond in zijn promotieonderzoek dat bij diabetespatiënten - anders dan bij gezonde mensen - het meten van het LDL-cholesterolgehalte in het bloed niet de juiste methode is om een verhoogde kans op hart- en vaatziekten te detecteren. Promovendus Scheffer, ontdekte hoe dat wél kan. Hij beveelt aan om bij mensen met ouderdomssuiker het triglyceridegehalte in het bloed te meten, in plaats van de bij gezonde mensen gebruikelijke LDL-cholesterolmeting. Hoe hoger dit triglyceride-gehalte, hoe meer kleine LDL-cholesteroldeeltjes in het bloed aanwezig zijn. En hoe groter de kans op hart- en vaatziekten is.

59

maatschappij

Maatschappij Elga de Vries, onderzoeker bij het multiple sclerose centrum en winnaar van de VIDI subsidie

"Het winnen van de VIDI subsidie is voor mij persoonlijk geweldig, maar nog mooier is het dat twee van mijn collega’s van moleculaire celbiologie deze subsidie ook in de wacht sleepten. En dat is uniek in Nederland. Zo'n subsidie is prachtig, naast erkenning en waardering voor mijn onderzoeksvoorstel is er een bedrag van 600.000 euro aan gekoppeld. Hiermee kan ik een onderzoekslijn opzetten en mijn onderzoeksvoorstel uitbouwen. De VIDI-subsidie vormt een onderdeel van de 'vernieuwingsimpuls' , een subsidieprogramma van de Nederlandse Organisatie voor wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De vernieuwingsimpuls bestaat uit drie subsidies; VENI, VIDI, VICI. Deze zijn bedoeld om jonge talentvolle en creatieve wetenschappers in staat te stellen grensverleggend en uitdagend onderzoek te doen. De ideeën mogen onorthodox en dwars zijn. De VIDI beurzen zijn bedoeld voor onderzoekers die tussen drie en acht jaar geleden gepromoveerd zijn.

Ik ga met het geld onderzoek naar de bloed-hersenbarrière uitbreiden. Tijdens ontstekingsprocessen in de hersenen zijn sommige cellen van het immuunsysteem in staat die barrière te overbruggen. De vraag is natuurlijk hoe zij dat doen en wat voor veranderingen in de hersenendotheel cellen en de witte bloedcellen daarvoor nodig zijn. Ik hoop dat door mijn onderzoek meer duidelijk wordt over de oorzaken en mogelijke behandeling van ontstekingsprocessen in de hersenen. Processen die een ziekte als multiple sclerose veroorzaken, maar ook een rol spelen bij een herseninfarct."

60

jaarverslag 2003

Eerste lichting BBL-verpleegkundigen afgestudeerd De allereerste lichting leerling-verpleegkundigen die de verkorte tweejarige beroeps begeleidende leerweg (bbl) op mbo-niveau heeft gevolgd is eind maart afgestudeerd. Negen van de tien verse verpleegkundigen blijven in het VU medisch centrum werken op de afdeling van hun keuze. De verkorte bbl-opleiding is door het VUmc opgezet, in samenwerking met het Europa College. Achtergronden van de oprichting zijn de krapte op de arbeidsmarkt en het loslaten van het idee dat in het VU medisch centrum alleen maar hbo-opgeleide verpleegkundigen kunnen werken. De opleiding is speciaal bedoeld voor ziekenverzorgenden en verzorgenden individuele gezondheidszorg, waarbij het accent ligt op werken en leren.

61

maatschappij

9. bestuur en financiers

62

jaarverslag 2003

9. bestuur en financiers

Resultaten financieel beleid Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening bedraagt EUR 2,6 miljoen negatief. Hierdoor is het totaal eigen vermogen gedaald tot EUR 8,4 miljoen. De reservepositie van het VUmc bedraagt 2,5% van de som van het budget patiëntenzorg en de rijksbijdrage. Met name de volgende redenen liggen aan het negatieve exploitatieresultaat ten grondslag: • een halfweg 2003 opgelegde externe budgetkorting van 0,8% op het budget patiëntenzorg (tegenvaller batenkant EUR 1,9 miljoen) • extra inspanningen gericht op productieherstel en wegwerken van wachtlijsten (onder meer OK-complex) • onvoldoende absorptievermogen om voortdurende bezuinigingsslagen op te vangen • een eenmalige negatieve buitengewone last van EUR 2,3 miljoen als gevolg van een gerechtelijke uitspraak inzake claim medisch specialisten (zie middelen) Het werkkapitaal bedroeg ultimo 2003 – EUR 85 miljoen en is daarmee EUR 31 miljoen verslechterd.

Reservepositie Zoals hiervoor aan de orde kwam is in 2003 een negatief exploitatieresultaat geboekt van EUR 2,6 miljoen. Daarmee is de toch al zwakke reservepositie verder onder druk komen te staan. Omdat ook het financiële meerjarenperspectief niet gunstig is maakt dit de bedrijfsvoering kwetsbaar. Er is immers geen weerstandsvermogen om financiële tegenvallers op te vangen en er is minder ruimte voor financiering van investeringen (innovatie). Dat maakt het VUmc extra kwetsbaar voor risico’s samenhangend met de ontwikkeling naar meer marktwerking/vraagsturing (zie ook de DBC-paragraaf). Daarom zal in 2004 actief beleid worden ingezet om de reservepositie in de komende jaren op peil te brengen.

Meerjarenbezuinigingsoperatie Om tot een sluitende begroting te komen is er in 2003 een taakstellende bezuiniging van EUR 6,7 miljoen opgelegd aan afdelingen en clusters. Hiervan wordt EUR 1,9 miljoen veroorzaakt door een door de Minister van Volksgezondheid vastgestelde efficiencykorting van 0,8% van het budget patiëntenzorg. Conform de ingezette decentralisatie dienen clusters en afdelingen deze bezuiniging zelf in te vullen. Uitgangspunt is dat de bezuinigingen met name gevonden dienen te worden in efficiencyverbeteringen. Aan deze bezuinigingsslag is in 2003 in hoge mate invulling gegeven, zij het dat deze nog niet volledig is afgerond. Ten behoeve van 2004 is een jaarplan/begroting vastgesteld die een sluitend karakter heeft.

63

bestuur en financiers

Herstel productie ten opzichte van 2002 Roparun 2003: Ook het VU medisch centrum liep mee!

Door het beter functioneren van de OK alsmede verschillende initiatieven op het gebied van patiëntenlogistiek is de productie in 2003 gestegen in vergelijking met het voorgaande jaar.

Het VU medisch centrum deed in

Ten opzichte van 2002 is in 2003 sprake van een groei van 4% reguliere

2003 voor het eerst mee aan de

productie en 28% bijzondere productie. Deze week in geringe mate af van

Roparun: de langste estafette

de geplande groei (regulier -1,3% bijzonder - 0,1%).

hardloopwedstrijd ter wereld, van Rotterdam naar Parijs, met een totale afstand van 514 kilometer. De eindstreep werd door het VUmc team na 41 uur en 14 minuten bereikt. Het team bestond uit VUmc medewerkers, variërend van arts tot administratief medewerker. De inzet van dit loopfestijn is het verbeteren van kwaliteit van leven van mensen met kanker. Al jaren ontvangt het VU medisch centrum steun van de stichting Roparun. Dit jaar krijgt de polikliniek Late Effecten – op deze poli wordt onderzoek gedaan naar de effecten van behandeltherapieën bi exkankerpatiëntjes - een aanzienlijke bijdrage. Om iets terug te doen voor de stichting ontstond vorig jaar oktober het plan om een team van het VUmc op te richten.

64

jaarverslag 2003

Nieuwe onderzoeksprocedure sluit baarmoederhalskanker uit Een uitstrijkje en screening op het Humaan Papilloma Virus (HPV) zijn voldoende om baarmoederhalskanker te voorkomen. Tot die conclusie komen onderzoekers van de afdeling pathologie van het VU medisch centrum in 2003. Zij zijn namelijk in staat geweest alle oncogene typen vast te stellen van HPV, het virus dat baarmoederhalskanker veroorzaakt. In totaal zijn er meer dan 100 HPV-typen. Een aantal daarvan is geassocieerd met baarmoederhalskanker. Van deze zogenoemde oncogene- of hoogrisico typen waren er al veertien bekend. Uit groot epidemiologisch onderzoek is gebleken dat er in totaal achttien HPV-typen zijn die baarmoederhalskanker veroorzaken. Door de combinatie van een HPV test en een uitstrijkje is de kans nagenoeg afwezig dat baarmoederhalskanker bij screening gemist wordt.

65

bestuur en financiers

10. hoofdlijnen beleid 2004

66

jaarverslag 2003

10. hoofdlijnen beleid 2004

Het VUmc heeft een aantal prioriteiten gesteld voor 2004. Randvoorwaarde daarbij is versterking van de financiële structuur om de toenemende risico’s het hoofd te kunnen bieden.

Basiszorg op orde en patiëntenlogistiek Het centrale thema voor 2004 is verbetering van de basiszorg. Onder basiszorg wordt verstaan alle zorg met uitzondering van de topklinische en topreferente zorg. Verbeterd inzicht in en verbetering van de basiszorg levert uiteindelijk ruimte op om de zwaartepunten (zie strategie en beleid) verder te ontwikkelen. De patiëntenzorg die gekoppeld is aan zwaartepunten betreft zowel basiszorg, topklinische zorg als topreferente zorg. Het is de bedoeling dat afdelingen en clusters de komende jaren actief gaan sturen op de patiëntenmix (de verhouding tussen topreferente/topklinische zorg enerzijds en basiszorg anderzijds). Verbeteringen in organisatie en patiëntenlogistiek, in nauwe samenhang met het gereedkomen van het nieuwe beddenhuis, en een zich ontspannende arbeidsmarkt maken snel productieherstel en het wegwerken van resterende wachtlijsten mogelijk. Inzet voor 2004 is het realiseren van een substantiële productiegroei (circa 4%) voorzover productieafspraken en financiële kaders dit mogelijk maken. Daarnaast wordt in 2004 ingezet op een verdere uitvoering van het kwaliteitsbeleid (zie processen, patiëntenzorg). Dat betreft de vier thema’s patiënttevredenheid, multidisciplinaire zorg, patiëntenlogistiek en patiëntveiligheid.

Inhoudelijke keuzes en beleid zwaartepunten Het verslechterende economisch klimaat, oplopende kosten en het toenemen van risico’s nopen tot een stringent financieel beleid. Dat betekent dat keuzes noodzakelijk zijn. De ‘kaasschaaf’ voldoet niet langer als instrument om bezuinigingen door te voeren. Inhoudelijke keuzes voor het gericht open afbouwen van activiteiten komen op de agenda van het VUmc. De ontwikkeling van het strategisch beleid, de aanwezigheid van het beleids-instrumentarium en de voortgaande ontwikkeling van de organisatie maken dit keuzeproces beter mogelijk. Bij de te maken keuzes zullen de financiële situatie, de productieontwikkeling en de zwaartepuntstrategie leidend zijn.

67

hoofdlijnen beleid 2004

Excellent medisch centrum Op veel punten zet het VUmc het ingezette beleid voort: • ontwikkelen van het strategisch meerjarenbeleid voor de jaren 2005- 2009; • netwerkontwikkeling; De samenwerking met partnerziekenhuizen (horizontaal) en met transmurale instellingen (verticale samenwerking) wordt in 2004 geïntensiveerd. ; • beleidscommunicatie; In maart 2004 heeft de volgende beleidsconferentie plaatsgevonden; de informatie-uitwisseling tussen raad van bestuur en afdelingen/clusters wordt verder versterkt. • het HRM-beleid zal worden geactualiseerd en een nieuw medewerkerstevredenheidsonderzoek zal worden voorbereid; • ontwikkeling organisatie; In 2004 wordt een tussenstand met betrekking tot de organisatieontwikkeling opgemaakt. Vooruitlopend hierop vindt de raad van bestuur dat de clusters een sterkere positie in de organisatie moeten krijgen. • informaticabeleid; Informatie speelt een cruciale rol in alle taken van het VUmc. In 2004 zal de gewenste informatie-architectuur van het VUmc worden vastgesteld. Ook zal er veel aandacht zijn voor een betere facilitering van centrumbrede voorwaardenscheppende processen; • huisvesting; De per 1 januari 2004 geëffectueerde deregulering huisvesting (zie middelen) maakt het mogelijk een meerjarenbeleid voor instandhouding en renovatie van de bestaande gebouwen te formuleren; het lange termijn huisvestingsplan zal in 2004 worden geactualiseerd en de basis vormen voor een meerjaren huisvestingsbeleid; • onderwijs; Zelfstudie en visitatie hebben in 2003 nog eens het belang van continue verbetering van het curriculum voor de opleiding geneeskunde onderstreept. Het proces van modernisering is door de raad van bestuur al het jaar daarvoor ingezet en zal in 2004 een verdere krachtige impuls krijgen met het gereed komen van een geheel vernieuwd curriculum; • onderzoek; Het onderzoekbureau wordt verder opgebouwd en versterkt. Het VUmc voert actief beleid om tot een structurering van de verschillende financieringsstromen van onderzoek te komen. In 2003 is het op zeer veel terreinen mogelijk gebleken succesvol inhoud te geven aan een reeks veranderingsprocessen. Daarmee is een belangrijke basis gelegd voor een voortvarende toegroei naar een up-to-date kwaliteitsorganisatie, dat het predikaat "excellent medisch centrum" verdient.

Bijlage

68

1

kerngetallen P&O

2

kerngetallen VUmc 1995-2003

jaarverslag 2003

Amsterdam, 11 mei 2004

drs. E.B. Mulder voorzitter raad van bestuur

prof. dr. T.J.F. Savelkoul lid raad van bestuur

prof. dr. E.A. van der Veen lid raad van bestuur, tevens decaan

mr. F.J. Faber secretaris raad van bestuur

69

70

jaarverslag 2003

III Verslag raad van toezicht Verslag en verklaring raad van toezicht

De raad van toezicht kende in het verslagjaar een omvang van zeven leden. In deze samenstelling deed zich één wisseling voor; de heer Storm trad medio het jaar terug; de heer Terpstra trad op dat moment aan. De Raad kwam acht maal met de raad van bestuur in vergadering bijeen. In deze vergaderingen kwamen aangelegenheden aan de orde als de netwerkontwikkeling; d.w.z. voortschrijding in geformaliseerde samenwerking met ziekenhuizen in de omgeving. Op dit vlak werd vooral ook aandacht besteed aan de voorgenomen vergaande samenwerking met het Revalidatie Centrum Amsterdam -RCA-; een voornemen, neergelegd in een intentieverklaring als voorzet voor een strategische alliantie, waar met de Raad passend over van gedachten is gewisseld. Passend binnen de in 2002 expliciet kenbaar gemaakte aandacht ontving de Raad een discussienota over vraagsturing, geheten "Zorg op maat". Deze materie kent raakvlakken met kwaliteitsbeleid, met de planning & control-cyclus, met de organisatieontwikkeling, met de zwaartepunten, met de netwerkontwikkeling en met de capaciteitsgroei. Zoals in die maand gebruikelijk is ging in de mei-vergadering prominente aandacht uit naar de financiën over 2002. Het financieel jaarverslag en bijbehorende managementletter werden uitvoerig besproken. De jaarrekening verkreeg de goedkeuring van de Raad. Financiën vormden ook in de eerste najaarsvergadering hoofdonderwerp van gesprek. Aanleiding daartoe was vooral het vooruitzicht dat de uitgaven de begroting over 2003 wel eens aanzienlijk zouden kunnen overschrijden. Als factoren die voor deze verslechtering in overwegende mate verantwoordelijk waren, werden genoemd: a. de door de overheid opgelegde efficiencykorting van m€ 2 en b. de uitbraak van de MRSA-bacterie die de intensive care afdeling gedurende enige tijd grotendeels lamlegde. De Raad van Bestuur besprak met de Raad een bezuinigingsscenario, gericht op ferme inspanningen om een sluitende exploitatie alsnog zo niet te bereiken dan toch zo dicht mogelijk te naderen. Ook de slotvergadering in december stond, bij bespreking van het jaarplan 2004, in belangrijke mate in het teken van geld. In confesso is dat ieder jaar geijverd moet worden voor een sluitende exploitatie.

71

verslag raad van toezicht

Bespreking van het jaarverslag 2002 van de klachtencommissie deed vanuit de Raad geluiden ontstaan om de samenstelling van de commissie ten gunste van externe leden om te buigen. In de vergaderingen waarin ook het College van Bestuur van de VU participeerde kwamen, soms meer dan eens, aan de orde een uitwerking van de ontwikkelingsvisie van VU en VUmc, de voortgang van de rechtspersonenfusie en instellingenfusie met de hogeschool Windesheim, de onderwijsvisitatie geneeskunde 2003, de blauwdruk voor een nieuw curriculum (waarvan de invoering is verschoven naar 2005) en het beleid van het VU medisch centrum op de gebieden onderwijs, onderzoek en patiëntenzorg. In dat laatste verband is ook van gedachten gewisseld over de plannen tot vestiging van een (VUmc) Cancer Center Amsterdam. In de jaarlijkse strategiebijeenkomst werd diepgaand van gedachten gewisseld over zaken als aanbod en vraag binnen patiëntenzorg en hoe te komen tot het maken van keuzen en het stellen van prioriteiten. Ook de onderzoeksstrategie maakte onderwerp van overleg uit evenals het rendement bij de propedeuse waar een inhaalslag een grote uitdaging vormt. Buiten aanwezigheid van de raad van restuur vergaderde de Raad ook één maal over het eigen functioneren. De Raad houdt de remuneratie van de leden van de raad van bestuur voor passend, gegeven ook omvang en complexiteit van de instelling. Van drie leden van de raad van bestuur, onder wie de voorzitter, is de remuneratie ontleend aan de adviesregeling arbeidsvoorwaarden van de NVZD waarin de functiezwaarte is vastgesteld. Tot instelling van commissies binnen de Raad kwam het in dit verslagjaar (nog) niet. De Raad hecht eraan van erkentelijkheid te gewagen jegens de duizenden medewerkers die in het jaar 2003 ervoor zorgden dat het VU medisch centrum zijn velerlei taken naar behoren heeft kunnen vervullen. Op 26 mei 2004 heeft de Raad het jaarverslag 2003 -opgezet volgens het INK-model- dat is vastgesteld door de Raad van Bestuur op 11 mei 2004, besproken en goedgekeurd. Amsterdam, 26 mei 2004

72

jaarverslag 2003

De raad van toezicht

prof. drs. P. Bouw


voorzitter

vice-voorzitter


mw. I.E.E. van der Dussen

lid

lid

dr. B. Sangster

D.J. Terpstra

lid

lid



lid

lid

mw. drs. A. de Widt-Nieuwenhuizen lid

73


Naam:

Leeftijd:

Beroep:

Nevenfuncties:

P. Bouw

62

Econoom

Voorzitter RvC Swiss International Air Lines A.G. Lid RvC: CSM N.V., NUON N.V., OCE N.V. DNB N.V. Voorzitter Bankraad Nederlandsche Bank

J.M. Bleichrodt

57

Econoom

niet van toepassing

L.C. Brinkman

56

Bestuurder

vice-voorzitter Dagelijks en Algemeen Bestuur VNONCW voorzitter Bestuur Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds voorzitter Centraal Fonds Volkshuisvesting lid VROM-raad (adviesraad ministerie VROM) voorzitter Vereniging het Nederlandse Rode Kruis voorzitter Prins Bernhard Cultuur Fonds lid Bestuur De Nederlandse Opera lid RvT Staatsbosbeheer lid RvC bij DuPont Nederland N.V. lid RvC bij Philip Morris Holland N.V. lid RvC bij Fries-Groningse Hypotheekbank N.V. lid RvC bij Nederlands Omroepproduktie bedrijf N.V. lid RvC bij Amstelland MDC N.V. voorzitter Bestuur NICTIZ (Nationaal Instituut ICT in de Zorg)

B. Sangster

56

Arts

lid raad voor de kwaliteitsbevordering van de LOT

D.J. Terpstra

48

Bestuurder

lid SER db lid SER raad penningmeester STAR bestuur (stichting van de Arbeid) voorzitter RvC SBI voorzitter RvT Windesheim lid RvC AXENT lid RvC FMO lid RvA Gak Holding lid Bankraad Nederlandsche Bank lid Bestuur Stichting Aidsfonds lid Algemeen Bestuur Christelijke Pers lid Bestuur Christelijk sociaal Congres STIMO (Stichting Maatschappelijk Ondernemen MKB NL) voorzittersoverleg VKMO lid Curatorium Leerstoel Christelijk Sociaal Denken bestuur Europees Verbond van Vakverenigingen voorzitter initiatiefgroep Europese Sociale Week penningmeester bestuur WVA (Wereld Verbond vd Arbeid) WVA Europese Sectie

74

jaarverslag 2003

Naam:

Leeftijd:

Beroep:

Nevenfuncties:

P.M.E. Volten

58

Hoogleraar

niet van toepassing

A.A. Westerlaken

49

Bestuurder

lid Raad voor Volksgezondheid en Zorg lid RvT NIZW

mw I.E.E. vd Dussen

59

Bestuurder

mw A. de Widt-Nieuwenhuizen

55

Bestuurder

lid Unesco werkgroep onderwijs lid RvT ziekenhuis Bethesda en stichting Zorgpalet Hoogeveen

75


Bijlage I kerngetallen P&O

Onderwerp

Kengetal

2001

2002

2003

Verschil in relatief %

tussen 2002 en 2003

Functie-

VUmc totaal aantal medewerkers in loondienst

bestand

- leidinggevend

5.411

5.812

6.128

5,4%

6,9%

6,8%

6,9%

1,4%

- niet leidingevend

93,1%

93,2%

93,1%

-0,1%

VUmc totaal (incl. personeel niet in loondienst)

6.245

6.721

7.165

6,6%

- patientgebonden personeel (a)

58,6%

59,4%

58,5%

-1,5%

- personeel algemeen- en administratieve functies (b)

26,9%

26,3%

27,1%

3,0%

- personeel hotelfuncties (c)

7,2%

6,6%

6,3%

-5,2%

- personeel niet in loondienst (d)

2,6%

2,6%

2,3%

-8,8%

- personeel terreinen gebouwgebonden functies (e)

0,8%

0,7%

0,6%

-9,4%

- stagiares (f)

3,0%

2,7%

3,4%

24,3%

- verpleegkundigen in opleiding (g)

1,0%

1,7%

1,7%

5,0%

Indirect personeel aantal (b + c + e)

1.291

1.318

1.379

4,7%

29,9%

29,0%

29,3%

0,7%

Loonkosten-

Indirect personeel % Totale loonkosten (incl. soc. lasten en plusplaatsen)

€ 205.014.994

€ 227.386.644

€ 248.870.022

9,4%

ontwikkeling

- niet wetenschappelijk personeel

€ 125.496.109

€ 137.413.975

€ 149.480.032

8,8%

- wetenschappelijk personeel staf

€ 57.525.712

€65.942.226

€ 73.715.219

11,8%

€ 17.936.036

€ 19.421.153

€ 21.087.309

8,6%

Totaal looncomponenten (incl. soc. lasten en pluspltsn)

€ 205.014.994

€ 227.386.644

€248.870.022

9,4%

- Salaris

€ 176.272.566

€ 192.480.205

€ 209.062.344

8,6%

€ 677.248

€ 795.031

€ 927.919

16,7%

€ 6.698.673

€ 7.064.140

€ 7.428.682

5,2%

€ 830.320

€ 684.179

€ 914.076

33,6%

- Niet in Loondienst

€ 3.796.855

€ 4.121.444

€ 4.746.909

15,2%

- Uitzendkrachten

€ 6.219.564

€ 6.565.225

€ 6.114.850

-6,9%

€ 10.519.769

€ 15.676.421

€ 19.675.242

25,5%

86,0%

84,6%

84,0%

-0,8%

- overwerk

0,3%

0,3%

0,4%

6,6%

- tod

3,3%

3,1%

3,0%

-3,9%

- gratificatie/geschenk

0,4%

0,3%

0,4%

22,1%

- niet in loondienst

1,9%

1,8%

1,9%

5,2%

- uitzendkrachten

3,0%

2,9%

2,5%

-14,9%

- wetenschappelijk personeel doorstroom

- Overwerk - Tod - Gratif/geschenk

- Toelage Loonsomverdeling - salaris

- toelage

5,1%

6,9%

7,9%

14,7%

gemiddelde loonkosten in referteperiode per (ingez.) fte

€ 47.550

€ 50.101

€ 52.777

5,3%

gemiddeld bruto salaris in referteperiode per fte

€ 40.884

€ 42.410

€ 44.335

4,5%

76

jaarverslag 2003

Onderwerp

Kengetal

2001

2002

2003


tussen 2002 en 2003

Mobiliteit

2.311

1.175

1.018

-13,4%

CL-1

Instroom hoofdelijk VUMC

283

175

150

-14,3%

CL-2

356

181

119

-34,3%

CL-3

269

151

153

1,3%

CL-4

347

274

241

-12,0%

CL-5

428

148

160

8,1%

CL-6

465

105

99

-5,7%

89

92

65

-29,3%

Fac.bedrijf Stafdiensten

74

49

31

-36,7%

42,7%

20,2%

16,6%

-17,9%

Uitstroom hoofdelijk VUMC

924

876

820

-6,4%

CL-1

121

109

115

5,5%

CL-2

122

137

135

-1,5%

CL-3

122

114

129

13,2%

CL-4

183

192

191

-0,5%

CL-5

148

118

90

-23,7%

Instroomratio

CL-6

74

87

86

-1,1%

Fac.bedrijf

90

85

58

-31,8%

Stafdiensten

64

34

16

-52,9%

17,1%

15,1%

13,4%

-11,2%

Uitstroomratio Personeels-

Gemiddelde hoofdelijk bezetting

5.411

5.812

6.128

5,4%

bestand

Niet leidinggevend verplegend & verzorgend personeel

1.164

1.183

1.263

6,8%

Verpleegkundige CCU

29

29

27

-5,5%

Verpleegkundige ICV

112

120

118

-1,6%

Verpleegkundige ICN

43

41

40

-2,7%

Verpleegkundige ICK

22

21

18

-11,1%

Anesthesie-assistent

28

23

14

-36,6%

Opereatie-assistent chirurgie

54

54

56

2,9%

Personeelsomvang in fte op peildatum

4.312

4.539

4.715

3,9%

Deeltijdfactor

79,7%

78,1%

76,9%

-1,5%

77

Onderwerp

Kengetal

2001

2002

2003

Verschil in relatief % tussen 2002 en 2003

vervolg

Leeftijdsopbouw van alle medewerkers in loondienst

100,0%

100,0%

100,0%

0,0%

Personeels-

00 tot 20

1,1%

1,3%

1,3%

-0,2%

bestand

20 tot 25

5,8%

6,5%

7,5%

15,8%

25 tot 30

13,2%

13,8%

14,3%

3,6%

30 tot 35

16,4%

15,2%

14,0%

-8,3%

35 tot 40

17,7%

16,5%

15,3%

-7,3%

40 tot 45

15,7%

15,8%

15,7%

-0,7%

45 tot 50

12,5%

12,5%

12,6%

0,5%

50 tot 55

10,5%

10,7%

10,7%

0,0%

55 tot ..

7,1%

7,8%

8,8%

12,8%

Gem. leeftijd van medew. die in dienst zijn gekomen

36,1

30,5

30,0

-1,7%

Gem.leeftijd van medew. die uit dienst zijn getreden

34,7

33,8

33,7

-0,3% 0,2%

Gemiddelde leeftijd medew. bij VUMC

38,88

38,92

39,01

100,0%

100,0%

100,0%

51,6%

54,4%

53,4%

-1,8%

3-4

8,6%

8,9%

10,5%

17,5%

5-6

4,8%

5,2%

5,7%

9,9%

7-8

4,3%

3,0%

3,4%

13,3%

9 - 10

6,3%

5,0%

3,1%

-36,9%

24,1%

23,5%

23,9%

1,5%

diensttijdverdeling <= 2 jaar

>= 10 jaar Percentage mannen

36,0%

35,4%

35,1%

-0,9%

Percentage vrouwen

64,0%

64,6%

64,9%

0,5%

286

308

329

6,7%

Aantal medici in schaalklasse: 11A (arts-assistenten) MS1 (medisch specialisten)

30

33

36

8,9%

207

219

231

5,7%

AH3 (academisch hoofdspecialisten)

56

62

59

-5,8%

HM4 (hoogleraren / medisch specialisten)

21

21

23

8,7%

AM2 (academisch medisch specialisten)

HH5 (hoogleraren / afdelingshoofden)

36

37

39

2,9%

Voltijds_deeltijds

5.411

5.812

6.128

5,4%

Deeltijds

2.918

3.235

3.522

8,9%

Voltijds

2.493

2.576

2.606

1,1%

deeltijdcontracten

53,9%

55,7%

57,5%

3,2%

voltijdcontracten

46,1%

44,3%

42,5%

-4,1%

78

jaarverslag 2003

Onderwerp

Kengetal

2001

2002

2003


tussen 2002 en 2003

Personeels-

€ 948.401

€ 1.096.313

€ 926.364

-15,5%

1,75

1,67

1,68

0,00

9.304

9.634

10.133

5,2%

1-2 dagen

37,2%

37,3%

39,1%

4,9%

3-7 dagen

41,2%

41,2%

40,1%

-2,7%

2 weken

9,2%

9,2%

9,2%

-0,5%

3-4 weken

3,7%

3,7%

3,0%

-19,4%

Opleidingskosten totaal (excl. kosten OCV)

ontwikkeling Ziekteverzuim

Meldingsfrequentie (aantal keer ziek gemeld per periode) Verzuimduur aantal (100%)

5-6 weken

1,2%

1,1%

1,0%

-6,7%

7-26 weken

5,2%

5,1%

5,4%

6,1%

27-53 weken

1,6%

1,2%

1,0%

-22,4%

> 1 jaar

0,8%

1,0%

1,1%

9,8%

Aantal ziekmeldingen in periode totaal

9.466

9.728

10.276

5,6%

- Ziekteverzuim

9.270

9.560

10.063

5,3%

196

168

213

26,8%

Ziektepercentage (totaal)

8,05%

7,64%

7,20%

-5,82%

Ziekteverzuim(< 1 jr ziek)

5,51%

5,30%

4,84%

-8,77%

Langziek(>= 1 jr ziek)

1,52%

1,54%

1,37%

-11,29%

Gravida

1,03%

0,79%

0,99%

24,54%

Kort verzuim (< 1 jr) VUMC

5,51%

5,30%

4,84%

-8,77%

CL-1

4,71%

4,17%

3,93%

-5,69%

CL-2

4,41%

4,69%

4,09%

-12,91%

CL-3

5,45%

4,98%

4,71%

-5,55%

CL-4

5,99%

5,72%

5,54%

-3,21%

CL-5

5,20%

5,19%

4,14%

-20,26%

CL-6

3,89%

4,02%

3,51%

-12,73%

10,34%

10,03%

9,23%

-7,89%

4,62%

3,85%

4,34%

12,77%

- Gravida

Fac.bedrijf Stafdiensten

79

Bijlage 2 Kerngetallen VUmc 1995 - 2003 gemiddelde verpleegduur

opnamen (x 1.000)

35

14

30

12

25

10

20

8

15

6

10

4 1995

1997

1999

2001

2003

opnamen (x 1.000)

21,5

22,3

20,0

17,7

19,5

gem. verpleegduur

8,9

8,9

8,7

8,5

7,8

verpleegdagen (x 1.000)

bedden

300

800

250

780

200

760

150

740

100

720

50

700 680

0 verpleegdagen (x 1.000) bedden

1995

1997

1999

2001

2003

191,3

197,9

173,5

150,3

152,3

761

733

733

733

733

consulten (x 1.000)

dagbehandelingen (x 1.000) 20

400 350

16 300 12

250 200

8 150 4

100 consulten (x 1.000) dagbehandelingen (x 1.000)

80

1995

1997

1999

2001

2003

260,7

270,6

264,4

260,7

268,0

8,8

10,4

11,3

14,3

17,4

jaarverslag 2003

GPL per fte ( in € 1)

gem. personeelsbezetting (in fte) 5.000

60.000

4.500 50.000 4.000 40.000 3.500 30.000

3.000 1995 gem. personeelsbez. (in fte) GPL per fte (in € 1)

1997

1999

2001

2003

3.365

3.570

3.652

4.591

4.907

37.451

38.314

43.683

48.337

54.284

budget patiëntenzorg (in € 1.000)

rijksbijdrage (in € 1.000)

totaal extern kader (in € 1.000) 400.000

300.000

200.000

100.000

0 budget pat. zorg (in € 1.000) rijksbijdrage (in € 1.000) totaal extern kader (in € 1.000)

1995

1997

1999

2001

2003

131.499

156.418

179.071

209.773

252.665

45.759

40.031

45.484

76.976

84.161

177.258

196.449

224.555

286.749

336.826

investeringen in bouw* (in € 1.000)

investeringen in apparatuur

totaal investeringen (in € 1.000)

(in € 1.000)

40.000

20.000

0 inv. in bouw* (in € 1.000)

1995

1997

1999

2001

2003

28.339

7.464

4.013

3.421

1.836

inv. in apparatuur (in € 1.000)

8.149

14.179

7.419

7.101

20.495

totaal investeringen (in € 1.000)

36.488

21.643

11.432

10.522

22.331

*exclusief bouwprojecten in uitvoering

81

IV. jaarrekening

82

jaarverslag 2003

IV. 1 Balans per 31 december 2003 (in € 1.000,-)

Balans per 31 december 2003 (in € 1.000,-)

2003

2002

258.308

245.368

1.209

1.570

259.517

246.938

3.161

2.565

74.583

68.338

-

27.006

ACTIVA A

Vaste activa

1

Materiële vaste activa

2

Financiële vaste activa Totaal vaste activa

B

Vlottende activa

1

Voorraden

2

Vorderingen

3

Financieringstekort Totaal vlottende activa Totaal activa

77.744

97.909

337.261

344.847

PASSIVA C

Eigen vermogen

1

Collectief gefinancierd gebonden vermogen

1.102

3.391

2

Niet collectief gefinancierd vrij vermogen

7.315

7.604

Totaal eigen vermogen

8.417

10.995

D

Egalisatierekening afschrijvingen

89.792

95.276

E

Voorzieningen

12.046

13.099

F

Langlopende schulden

63.932

73.291

G

Kortlopende schulden

162.001

152.186

H

Financieringsoverschot

1.073

-

337.261

344.847

Totaal passiva

83

jaarrekening

IV. 2 Resultatenrekening over 2003 (in € 1.000,-)

Resultatenrekening over 2003 (in € 1.000,-)

2003

2002

252.665

237.318

A

Bedrijfsopbrengsten

1a

Budget patiëntenzorg

1b

Rijksbijdrage werkplaatsfunctie

53.502

51.527

1c

Rijksbijdrage faculteit geneeskunde algemeen

29.282

26.735

1d

Rijksbijdrage faculteit geneeskunde VWS

608

611

1e

Onderwijs dienstverlening andere faculteiten

769

766

336.826

316.957

50.237

47.183

387.063

364.140

266.358

244.466

22.729

21.180

perdu bijdrage in bouw, eerste inrichting en inventaris

-5.867

-6.067

Subtotaal afschrijvingen

16.862

15.113

2

Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

B

Bedrijfslasten

1

Personeelskosten

2

Afschrijvingen materiële vaste activa Onttrekking egalisatierekening afschrijvingen à fonds

3

Overige bedrijfskosten

99.737

94.195

382.957

353.774

Financiële baten en lasten

-6.683

-8.438

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

-2.577

1.928

-

-206

-2.577

1.722

Som der bedrijfslasten

C

Buitengewone lasten

Resultaat

84

jaarverslag 2003

IV. 3 Grondslagen voor de waardering van de balans en resultatenrekening

Grondslagen van waardering Algemeen Alle bedragen zijn in duizenden euro’s vermeld, tenzij anders is aangegeven. De activa en passiva zijn, tenzij anders vermeld, tegen nominale waarde opgenomen. Consolidatie Het VU medisch centrum, hoewel onderdeel van de Vereniging voor Christelijk Wetenschappelijk Onderwijs, brengt een eigen verslag uit. Dit uitgangspunt geldt eveneens voor de andere entiteit binnen de Vereniging, te weten de Vrije Universiteit. Voor deze verslagwijze is gekozen, omdat eengeconsolideerde jaarrekening met de andereentiteiten, de Vereniging en de VU, niet bijdraagt aan het door de wet vereiste inzicht. Consolidatie met Boelevaar Holding BV vindt niet plaats gezien de beperkte materiële omvang. Materiële vaste activa De materiële vaste activa (inventarissen indien groter dan € 1.000,- per eenheid) worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde, verminderd met afschrijvingen op basis van de door het College Tarieven Gezondheidszorg (CTG) gehanteerde afschrijvingspercentages. Tot en met 1987 is afgeschreven vanaf het jaar na ingebruikneming. Vanaf 1988 worden de investeringen in bouw en eerste inrichting afgeschreven vanaf de maand van ingebruikneming. Op de investeringen in inventarissen wordt in het jaar van aanschaf een vol jaar afgeschreven. De à fonds perdu investeringen, alsmede gedane investeringen uit met eigen middelen getroffen voorzieningen en apparatuur welke worden gefinancierd door bijdragen derden, worden zowel onder de materiële vaste activa als onder de egalisatierekening afschrijvingen verantwoord. De afschrijvingen ervan worden in mindering gebracht op zowel de actiefpost als op de passiefpost.

85

jaarrekening

Financiële vaste activa De tot de financiële vaste activa behorende deelneming is gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde. De grondslagen voor de waardering van de deelneming zijn gelijk aan die van het medisch centrum. Voorraden De magazijnvoorraden zijn gewaardeerd tegen verrekenprijzen welke zijn gebaseerd op de actuele inkoopprijzen. Met de mate van incourantheid is rekening gehouden. Zelf geproduceerde medicijnen zijn gewaardeerd tegen materiaal- en loonkosten. Debiteuren Voor debiteuren is een voorziening wegens verwachte oninbaarheid getroffen. De voorziening wordt procentueel berekend over de totalen van debiteuren, gerubriceerd naar ouderdom. Indien nodig worden grote posten, in afwijking van de regeling, individueel beoordeeld. Egalisatierekening apparatuurbijdragen derden Bijdragen van derden in apparatuur worden toegevoegd aan een egalisatierekening. De jaarlijkse onttrekkingen aan deze rekening, gelijk aan de afschrijvingslasten, vallen vrij ten gunste van de resultatenrekening en neutraliseren daarmee de afschrijvingslasten. Egalisatierekening kleine bouwkundige projecten Op verzoek van het ministerie van VWS wordt de vergoeding voor afschrijving in het budget en de rijksbijdrage werkplaatsfunctie ten gunste van deze voorziening geboekt. De afschrijvingslast wordt ervan ten laste gebracht. Egalisatierekening rente en afschrijving grote bouw In de rijksbijdrage werkplaatsfunctie is een (genormeerde) vergoeding opgenomen voor rente en afschrijving grote bouw. Dit deel wordt toegevoegd aan de egalisatierekening rente en afschrijving grote bouw. Tegenover deze vergoeding staan de werkelijke kosten, welke ten laste van de egalisatierekening worden geboekt. Egalisatierekening à fonds perdu bijdragen in materiële vaste activa Dit betreft beschikbaar gestelde à fonds perdu bijdragen van het ministerie van OCenW en de Vereniging in terreinen, gebouwen en inventarissen, alsmede investeringen uit met eigen middelen getroffen voorzieningen.

86

jaarverslag 2003

Grondslagen van resultaatbepaling Algemeen Als prijsgrondslag wordt de historische uitgaafprijs gehanteerd. Voor de vaststelling van het resultaat wordt uitgegaan van het baten en lastenstelsel. Voor zover de materiële vaste activa (waaronder inventarissen) à fonds perdu alsmede uit voorzieningen worden gefinancierd, worden de afschrijvingen in de resultatenrekening als afschrijvingslast opgenomen en als bate onder de post afschrijvingen ten laste van de egalisatierekeningen afschrijving. De afschrijvingen van de overige materiële vaste activa zijn als last onder de post afschrijvingen opgenomen. De baten zijn berekend aan de hand van de door het CTG goedgekeurde aanvaardbare kosten aangevuld met intern berekende aanpassingen daarvan. Baten en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, zijn aan dit boekjaar toegerekend. Wachtgelden Met de invoering in 1991 van de budgettering van de wachtgelden wordt een uitzondering gemaakt op het baten- en lastenstelsel. In dit geval wordt de last verantwoord in het jaar van betaling in plaats van in het jaar van ontstaan. Seniorenregeling De kosten hiervan worden genomen in het jaar waarin deze ontstaan. Opbrengsten werk voor derden / mutaties saldi projecten De baten en lasten van derde geldstroom projecten worden ten gunste of ten laste van de exploitatierekening gebracht in de periode van gereedkomen van het project of een afgerond deel daarvan. Voorziening groot onderhoud Ten behoeve van toekomstige bestedingen voor onderhoud waarvan de omvang ten tijde van het opmaken van deze jaarrekening niet exact bekend is, worden voorzieningen getroffen op basis van een meerjarenplan onderhoud. Inventaris en apparatuur Inventaris en apparatuur kleiner dan € 1.000,- per eenheid wordt niet geactiveerd maar als last opgenomen in het jaar van aanschaf. Rente De kosten van rente op bouwprojecten in uitvoering (met uitzondering van de kleine bouwprojecten) werden tot en met 2001 geactiveerd (bouwrente). Op grond van een CTG beleidsregel wordt vanaf 1 januari 2002 rente tijdens de bouw niet meer geactiveerd. De rentelasten met betrekking tot de leningen o/g zijn in de resultatenrekening opgenomen onder de post rentelasten.

87

jaarrekening

IV. 4 Toelichting bij de balans per 31 december 2003 (in € 1.000,-) A

VASTE ACTIVA

A . 1 . M a t e r i ë l e v a s t e a c t i v a ( i n € 1. 0 0 0 , - ) De specificatie van de boekwaarde van de materiële vaste activa is als volgt: Materiële vaste activa

31-12-2003

31-12-2002

Terreinen en gebouwen

128.848

137.378

Andere vaste bedrijfsmiddelen

55.323

48.304

Bouwprojecten in uitvoering

74.137

59.686

258.308

245.368

Totaal materiële vaste activa

In deze opstelling zijn de investeringen gefinancierd volgens de verschillende bekostigingssystematieken onder één noemer geplaatst. Voor een nader onderscheid wordt verwezen naar bijlage 1.

Verloop van de materiële vaste activa Terreinen en

Andere vaste

Bouwprojecten

Totaal materiële

gebouwen

bedrijfsmiddelen

in uitvoering

vaste activa

271.956

105.084

59.686

436.726

-134.578

-56.780

0

-191.358

137.378

48.304

59.686

245.368

• Stand 1 januari Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

• Mutaties boekjaar Investeringen

1.836

20.495

14.451

36.782

-10.366

-13.054

0

-23.420

-8.530

7.441

14.451

13.362

Aanschafwaarde

0

-9.181

0

-9.181

Afschrijvingen

0

9.181

0

9.181

Totaal

0

0

0

0

Aanschafwaarde

0

-1.258

0

-1.258

Afschrijvingen

0

836

0

836

Totaal

0

-422

0

-422

Aanschafwaarde

273.792

115.140

74.137

463.069

Cumulatieve afschrijvingen

-144.944

-59.817

0

-204.761

128.848

55.323

74.137

258.308

Afschrijvingen Totaal

• Terugname geheel afgeschreven activa

• Desinvesteringen

• Stand 31 december

Boekwaarde

88

jaarverslag 2003

Desinvesteringen De aanschafwaarde en de cumulatieve afschrijving van verbouwingen uit 1983, inventarissen uit 1993 en computerapparatuur uit 1998, welke inmiddels geheel zijn afgeschreven, zijn als desinvesteringen verwerkt. Tevens is er een aantal reeds afgekeurde of verkochte investeringen uit de jaren 1994 tot en met 2003 als desinvestering verwerkt.

Investeringen in gebouwen In het verslagjaar kwamen de volgende projecten gereed1: Investeringen in gebouwen • automatisering kledinguitgifte

102

• vervangen behandelunits KNO

220

• vervangen apparatuur ivm robotisering

295

• ruimtelijke voorziening pathologie

119

• verplaatsen cardiologie

195

• diversen

23

Subtotaal

954

Daarnaast werden aan de reeds in 2002 als voltooid aangemerkte projecten de navolgende uitgaven toegevoegd:

• betonreparatie parkeergarage

4

• Main Equipment Room

4

• aanpassen OK-6 WCD’s

7

• upgraden telelift

204

• aanpassen nefrologie

663

Totaal

1.836

Projecten in voorbereiding of in uitvoering Per ultimo 2003 zijn de navolgende projecten nog in voorbereiding of in uitvoering:

Omschrijving

WZV-type

onderhanden

nominaal

jaar van

t/m 2003

bedrag WZV

oplevering

(renovatie) beddenhuis (fase 3)

vergunning

64.160

69.518

2004

Uitbreiding radiotherapie

vergunning

6.657

8.010

2004

Spoedeisende hulp

vergunning

44

2008

Ontsluiting westflank

vergunning

5

2008

Kantooropbouw poli

melding

966

7.690

2004

Diverse kleine bouwkundige werken

melding

2.305

5.118

2004 e.v.

Totaal

74.137

1 De afschrijving hierop wordt ten laste gebracht van de 'egalisatierekening kleine bouwkundige projecten’.

89

jaarrekening

Investeringen in inventarissen In het verslagjaar zijn de volgende investeringen in inventarissen gedaan:

Investeringen in inventarissen • investeringen > € 1.000,- en < € 12.000,-

3.524

• vervoermiddelen

46

• huishoudelijke apparatuur

23

• meubilair inclusief bedden

193

• kantoorapparatuur

29

• computerapparatuur

4.438

• veiligheidsapparatuur

23

• sterilisatie- en desinfectieapparatuur

90

• behandelen verpleegapparatuur

969

• radiotherapie apparatuur

2.025

• chirurgische apparatuur

135

• anesthesie- en beademingsapparatuur

11

• laboratoriumapparatuur

1.966

• functieonderzoek en bewaking

2.658

• röntgenapparatuur

2.802

• apparatuur ten behoeve van nucleaire geneeskunde

729

• echografieapparatuur

409

• beeldverwerkende apparatuur

119

• overig

306

Totaal

20.495

Op basis van de algemene richtlijn 'Investeringen in medische en overige inventarissen' is het investeringsplafond 2003 € 9,4 miljoen. Voor vervangings- en uitbreidingsinvesteringen in apparatuur artikel 2 WBMV (Wet Bijzondere Medische Voorzieningen) is het plafond 2003 verhoogd met € 1,5 miljoen. Uit eigen middelen voor onderwijs en onderzoek is € 0,7 miljoen beschikbaar gesteld. Derden leverden een financiële bijdrage aan de investeringen van circa € 1,0 miljoen. In 2003 is € 3,7 miljoen mindergeïnvesteerd dan op basis van de richtlijnen en de bijdragen uit eigen middelen en van derden beschikbaar was. De overloop ultimo 2002 van de extern gefinancierde investeringsruimte was circa € 8,9 miljoen. Na verwerking van de investeringen in 2003 resteert een overschot ultimo 2003 van circa € 12,6 miljoen.

90

jaarverslag 2003

A.2.

F i n a n c i ë l e v a s t e a c t i v a ( i n € 1. 0 0 0 , - )

Financiële vaste activa

2003

2002

34

33

495

514

•

Waarborgsom per 31 december

•

Deelneming Boelevaar Holding BV

•

Leningen u/g:

-

vorderingen op lange termijn per 1 januari

1.023

1.390

-

vorderingen op korte termijn per 1 januari

367

347

1.390

1.737

-367

-347

1.023

1.390

-343

-367

Boekwaarde per 31 december

680

1.023

Totaal financiële vaste activa

1.209

1.570

Subtotaal -

af: aflossingen 2002

Stand per 31 december -

af: aflossingen 2003, opgenomen onder kortlopende vorderingen

Waarborgsommen De waarborgsom heeft betrekking op de frankeermachine van PTT Post. Deelneming Boelevaar Holding BV In juni 1998 is door het VU medisch centrum de Boelevaar Holding BV opgericht met een maatschappelijk kapitaal van € 91 duizend, waarvan € 18 duizend geplaatst en volgestort. Primaire doelstelling is het oprichten van, het voeren van beheer over, het deelnemen in, het financieren van, het samenwerken met, het besturen van vennootschappen en andere ondernemingen en het verlenen van adviezen en andere diensten in het belang van het VU medisch centrum. De vennootschap is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Amsterdam onder nummer 33304336. Het bestuur van de vennootschap wordt gevormd door de raad van bestuur van het VU medisch centrum. Waardering geschiedt tegen de netto vermogenswaarde. Het resultaat van de deelneming bedroeg in 2003 € 19 duizend negatief. Leningen u/g lening

afsluitjaar

oorspr.

totale

restvord.

resterende

restvord.

bedrag

looptijd

31-12-03

looptijd

over 5 jaar

VU

1990

3.116

15 jaar

520

1 jaar

0

SAC

1995

363

10 jaar

73

2 jaar

0

rente %

5,65

aflossings-

aflossings-

bedrag

bedrag

2003

2004

208

208

36

36

VCL

1996

11

10 jaar

4

2 jaar

0

3

2

Cyclotron

1997

908

11 jaar

363

4 jaar

0

6,00

91

91

SPF

1998

26

10 jaar

16

5 jaar

0

5,65

5

3

SPF

1999

28

10 jaar

24

6 jaar

9

5,65

3

3

SPF

2000

21

10 jaar

0

0 jaar

0

5,65

21

0

STEGA

2000

23

Onbep.

23

Onbep.

23

0

0

32

367

343

Totaal

4.496

1.023

91

jaarrekening

Het in 2004 af te lossen bedrag van € 0,3 miljoen is in mindering gebracht op de restvordering van € 1,0 miljoen en opgenomen onder ‘vorderingen’. Alle leningen zijn onderhands afgesloten en worden lineair afgelost. Aan de Vrije Universiteit is in 1990 een lening verstrekt ter gedeeltelijke financiering van de bouw van de warmte/krachtcentrale (Stoom- en Gasturbine STEG) voor het energiecentrum, waarvan het ziekenhuis circa 45% afneemt. De in 1995 aan de Stichting Arateus van Cappadocië (SAC) verstrekte lening is voor de gedeeltelijke financiering van de bouw van een onderzoekscentrum te Hoorn. De in 1996 aan Virtueel Centraal Laboratorium (VCL) verstrekte lening is voor de gedeeltelijke financiering van de activiteiten van het laboratorium. De in 1997 aan Cyclotron BV verstrekte lening is voor gedeeltelijke financiering van apparatuur. De in 1998, 1999 en 2000 verstrekte leningen aan de stichting personeelsfonds zijn voor de financiering van een drietal personeelscaravans. De in 2000 verstrekte lening is in 2003 i.v.m. de verkoop van 1 caravan in zijn geheel afgelost. In 2000 is door de faculteit der Geneeskunde VU een lening verstrekt aan de STEGA (Skeletal Tissue Engineering Group Amsterdam) ten behoeve van het commercialiseren van de aan de VU ontwikkelde anti-microbiële peptiden (AMP’s).

B

VLOTTENDE ACTIVA

B . 1 . V o o r r a d e n ( i n € 1. 0 0 0 , - ) 31-12-2003

31-12-2002

469

451

39

39

177

143

1.561

1.304

910

616

5

12

3.161

2.565

Voorraden: • centraal magazijn • textiel magazijn • centrale sterilisatie magazijn • apotheek • medische kunst- en hulpmiddelen • emballagemateriaal Totaal voorraden

Onder de voorraden zijn die voorraden opgenomen die centraal worden beheerd en geregistreerd. Een uitzondering betreft de voorraad pacemakers en PTCA-materialen, die als medische kunst- en hulpmiddelen staan vermeld.

92

jaarverslag 2003

B.2.

V o r d e r i n g e n ( i n € 1. 0 0 0 , - ) 31-12-2003

31-12-2002

338

78

0

0

• debiteuren

51.025

39.591

• te declareren gelden

16.308

21.819

• voorziening dubieuze debiteuren

-2.548

-1.554

Subtotaal vorderingen op debiteuren

64.785

59.856

• bevoorschotting

-1.724

-3.450

Totaal vorderingen op debiteuren

63.061

56.406

3.928

2.797

Rekening-courant verhouding met Stichting Specialistenrekening


Vorderingen op debiteuren

Andere kortlopende vorderingen • vooruitbetaald op bestellingen • overige kortlopende vorderingen Totaal andere kortlopende vorderingen

Korte-termijndeel financiële vaste activa

Transitoria debiteuren

Totaal vorderingen en overlopende activa

341

450

4.269

3.247

599

555

6.316

8.052

74.583

68.338

In het totaal van de vorderingen en overlopende activa zijn ook de van de Vrije Universiteit te vorderen posten opgenomen ter grootte van € 2,1 miljoen. Rekening-courant verhouding met Stichting Specialistenrekening Door de Stichting moeten de laatste debiteurenvorderingen nog worden geïnd en doorgestort.


2003

• Saldo per 1 januari

2002

0

176

• Rijksbijdrage werkplaatsfunctie

53.502

51.351

• Totaal

53.502

51.527

• Door OCenW uitgekeerd in het kalenderjaar

53.502

51.527

0

0

Saldo per 31 december

93

jaarrekening

Vorderingen op debiteuren Vorderingen op debiteuren

01-03-2004*

31-12-2003

01-03-2003*

31-12-2002

• ouderdom < /2 jaar

8.369

42.057

8.799

33.455

• ouderdom /2 - 1 jaar

3.117

3.599

2.052

3.989

• ouderdom 1 - 2 jaar

3.635

4.603

1.016

1.795

• ouderdom 2 - 3 jaar

339

467

197

206

• ouderdom > 3 jaar

246

299

137

146

15.706

51.025

12.201

39.591

1

1

Totaal debiteuren Te declareren gelden

16.308

21.819

Totaal

67.333

61.410

De stijging in de debiteuren zit mede in het feit dat in 2002 een bedrag van € 14,9 miljoen aan voorschotten voor achterstanden van de zorgverzekeraars het saldo flink liet dalen. In 2003 betrof dit bedrag aan voorschotten slechts € 1,7 miljoen. Een andere oorzaak van de toename is de groei van de vergoedingen ter dekking van het budget. Deze nam toe tot € 283,4 miljoen (2002: € 242,4 miljoen). De krediettermijn is gestegen van 54 dagen in 2002 naar 60 dagen in 2003.

Te declareren gelden De afname van te declareren gelden met € 5,5 miljoen is het gevolg van een snellere facturering.

Voorziening dubieuze debiteuren

2003

2002

Saldo per 1 januari

1.554

961

Af: in het boekjaar ten laste van de voorziening gebracht

-1.560

-1.186

Bij: in het boekjaar aan de voorziening toegevoegd ten laste van de resultatenrekening

2.554

1.779

Saldo per 31 december

2.548

1.554

De algemene rekenregel voor het bepalen van de voorziening is als volgt: de vorderingen per 31 december 2003 met een looptijd langer dan één jaar worden voor 100% als dubieus aangemerkt en de vorderingen van de kostendelen met een looptijd van een halfjaar tot één jaar voor 50%. Daarnaast dekt de voorziening ook ‘te declareren posten’, die op het moment van factureren vermoedelijk al dubieus zijn. Indien nodig worden grote posten, in afwijking van de regeling, individueel beoordeeld.

Transitoria debiteuren De transitoria debiteuren bedragen totaal € 6,3 miljoen. Van dit bedrag is € 1,4 miljoen nog te factureren personele lasten (2002: € 2,3 miljoen).

* Van de openstaande posten per 31-12-2002 resteert per 01-03-2003 nog € 12,2 miljoen te incasseren. Van de openstaande posten per 31-12-2003 resteert per 01-03-2004 nog € 15,7 miljoen te incasseren.

94

jaarverslag 2003

C

EIGEN VERMOGEN (in € 1.000,-) Het verloop van het eigen vermogen in het boekjaar is als volgt:

31-12-2002

resultaat 2003

31-12-2003

• Reserve patiëntenzorg, onderwijs, onderzoek en ontwikkeling

3.391

-2.289

1.102

Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen

3.391

-2.289

1.102

495

-19

476

6.161

678

6.839

947

-947

-


Niet collectief gefinancierd vrij vermogen • algemene reserve • specifieke reserve o & o • beklemde reserve Totaal niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

C.1

7.603

-288

7.315

10.994

-2.577

8.417


Reserve patiëntenzorg, onderwijs, onderzoek en ontwikkeling Dit betreft de algemene reserve voor de gecumuleerde resultaten uit patiëntenzorg, onderwijs, onderzoek en ontwikkeling. Afgeboekt is het negatieve resultaat 2003 dat betrekking heeft op patiëntenzorg.

C.2

Niet collectief gefinancierd vrij vermogen

Algemene reserve Dit betreft de waarderingswijziging alsmede de gecumuleerde resultaten van de deelneming Boelevaar Holding BV. Afgeboekt is het resultaat 2003 van de deelneming. Specifieke reserve o & o Dit betreft gecumuleerde resultaten voor de vervanging van apparatuur, voor het ontwikkelen van innovaties en overige bestemmingen alsmede resultaten op tweede en derde geldstroomactiviteiten en specifieke bedrijfsmatige activiteiten, specifiek te benutten door de projectleiders, zoals deze is overgenomen conform de overdrachtsbalans per 1 januari 2001. Toegevoegd is het resultaat 2003 dat betrekking heeft op tweede en derde geldstroom onderwijs en onderzoek exclusief de opslag. Beklemde reserve Dit betreft het restant van de Spinoza premie bestemd voor oncologisch onderzoek, zoals deze is overgenomen conform de overdrachtsbalans per 1 januari 2001 onder aftrek van reeds gemaakte kosten. In 2003 werd € 0,9 miljoen ten laste van de reserve gebracht. 95

jaarrekening

D

EGALISATIEREKENING AFSCHRIJVINGEN (in € 1.000,-) Het verloop van de egalisatierekeningen in het boekjaar is als volgt:

31-12-2002

dotaties

onttrekkingen

31-12-2003

• apparatuurbijdragen derden

4.301

986

1.176

4.111

• kleine bouwkundige projecten

7.339

1.371

1.321

7.389

• rente en afschrijving grote bouw

5.607

2.077

1.554

6.130

Egalisatierekening

• à fonds perdu bijdragen in bouw, eerste inrichting en inventaris.

78.029

-

5.867

72.162

Totaal

95.276

4.434

9.918

89.792

Egalisatierekening apparatuurbijdragen derden Vanaf 1988 worden de bijdragen van derden voor investeringen in apparatuur ten gunste van deze egalisatierekening gebracht. De jaarlijkse vrijval ten gunste van de resultatenrekening is gelijk aan de afschrijvingslast van het met geld van derden gefinancierde deel van de apparatuur. De dotatie van € 1,0 miljoen omvat € 0,7 miljoen vanuit projectgelden. Egalisatierekening kleine bouwkundige projecten Ingaande 1991 is in overleg tussen de ministeries van VWS en OCenW overeengekomen om bouwprojecten (tussen € 0,1 miljoen en € 2,3 miljoen) per project te verantwoorden in een egalisatierekening kleine bouwkundige projecten. Op grond van dit besluit wordt de vergoeding voor afschrijving, die vast in het budget patiëntenzorg en de rijksbijdrage werkplaatsfunctie wordt gegeven, ten gunste van deze egalisatierekening geboekt. Voor 2003 bedroeg deze € 1,4 miljoen. Dit bedrag is gebaseerd op een taakstellend investeringsbudget van € 1,4 miljoen voor 1991, € 1,6 miljoen voor 1992 en € 2,3 miljoen voor de jaren 1993 tot en met 2003. De totale dotatie heeft plaatsgevonden via terreinen gebouwgebonden kosten. Daarnaast worden middelen toegevoegd voor bouwprojecten kleiner dan € 2,3 miljoen die niet uit de daarvoor bestaande regelingen kunnen worden gefinancierd (Investeringsplan Academische Ziekenhuizen). De afschrijvingslasten van de voltooide projecten zijn ten laste van de egalisatierekening gebracht. Egalisatierekening rente en afschrijving grote bouw Vanaf 1991 geldt het stelsel van genormeerde toewijzing voor rente- en afschrijvingslasten. Tegenover deze vergoeding staan de werkelijke lasten welke voor een deel in latere jaren worden geboekt. Dit deel is in deze egalisatierekening opgenomen volgens onderstaand overzicht. Het verschil tussen de normbijdrage en de werkelijke lasten ad € 0,5 miljoen is verantwoord onder de post dotaties.

96

jaarverslag 2003

werkelijke

norm-

lasten

bijdrage

saldo

t/m 1999

8.382

11.403

3.021

2000

1.280

2.233

953

2001

1.233

2.406

1.173

2002

1.600

2.060

460

2003

1.554

2.077

523

Totaal

14.049

20.179

6.130

Egalisatierekening à fonds perdu bijdragen in bouw, eerste inrichting en inventaris De tot 1988 door het ministerie van OCenW beschikbaar gestelde middelen voor à fonds perdu financiering van de vaste activa zijn enerzijds onder materiële vaste activa en anderzijds als egalisatierekening afschrijvingen verantwoord op de balans. Hetzelfde gebeurde met het aandeel in de financiering van de vaste activa van de Vereniging voor christelijk wetenschappelijk onderwijs en de investeringen in apparatuur uit eigen voorzieningen. Door de Vereniging voor christelijk wetenschappelijk onderwijs werd tijdens de bouw van het ziekenhuis en het opleidingscentrum een bedrag van € 1,3 miljoen geïnvesteerd. De jaarlijkse afschrijvingen worden voor gelijke bedragen zowel op de vaste activa als op de egalisatierekening afschrijving afgeboekt en beïnvloeden daardoor het resultaat niet.

• De bijdragen à fonds perdu door OCenW ten behoeve van de financiering van gebouwen,

31-12-2003

31-12-2002

72.042

77.821

120

208

72.162

78.029

installaties en terreinen • Aandeel van de Vereniging voor christelijk wetenschappelijk onderwijs in de financiering van het ziekenhuis en het opleidingscentrum Totaal egalisatierekening à fonds perdu bijdragen in bouw, eerste inrichting en inventaris

97

jaarrekening

E

VOORZIENINGEN (in € 1.000,-)

31-12-2002

dotaties

onttrekkingen

31-12-2003

• onderhoud en aanvulling terreinen, gebouwen en installaties

5.615

5.447

5.227

5.835

• eigen risico WA

814

712

502

1.024

• sociale- en reorganisatiekosten

657

1.325

982

1.000

• ziekterisico

244

902

869

277

5.769

-

1.959

3.810

-

100

-

100

13.099

8.486

9.539

12.046

• compensatieregeling IZA-AZ • lustrum Totaal

Voorziening onderhoud en aanvulling terreinen, gebouwen en installaties Op basis van het lange termijn onderhoudsplan is € 5,4 miljoen gedoteerd aan de voorziening. Deze dotatie heeft plaatsgevonden via de terreinen gebouwgebonden kosten. Voorziening eigen risico WA In verband met de WA-schadeverzekering met een eigen risico van € 0,7 miljoen per schadejaar is er een voorziening gevormd. Aan deze voorziening worden de uitgekeerde schades onttrokken. De dotatie is in de resultatenrekening verantwoord onder de post algemene kosten. Voorziening sociale- en reorganisatiekosten Deze voorziening is bestemd voor uitgaven die samenhangen met reorganisaties als gevolg van de in gang gezette organisatie-ontwikkeling. Naast de reguliere dotatie van € 0,2 miljoen heeft een aanvullende dotatie van € 1,1 miljoen ten laste van het resultaat 2003 plaatsgevonden. Beide dotaties zijn in de resultatenrekening verantwoord onder de post overige personeelskosten. Voorziening ziekterisico Deze voorziening is gevormd in verband met het ziekteverzuimrisico van personeel op derde-geldstroomprojecten. De dotatie is in de resultatenrekening verantwoord onder de post sociale lasten.

98

jaarverslag 2003

Voorziening compensatieregeling IZA-AZ In het kader van de CAO 2002-2004 voor Academische Ziekenhuizen is een collectieve verplichte ziektekostenverzekering voor werknemers afgesloten bij IZA. Werknemers, die hierdoor meer premie zijn gaan betalen, worden hiervoor tijdelijk gecompenseerd middels een overbruggingsregeling. Deze voorziening is bestemd voor de op grond van deze regeling te verwachten uitgaven. De voorziening zal middels jaarlijkse onttrekkingen in de periode tot en met 2007 ten gunste van het resultaat worden afgebouwd. Voorziening lustrum Deze voorziening is gevormd voor twee lustra in 2006: het elfde van de faculteit der geneeskunde en het achtste van het ziekenhuis. De dotatie is in de resultatenrekening verantwoord onder de post dotatie voorzieningen.

99

jaarrekening

F

LANGLOPENDE SCHULDEN (in € 1.000,-)

Langlopende schulden nr.

afsluitjaar

1

1990

2 3

oorspr.

totale

restschuld

resterende

restschuld

bedrag

looptijd

31-12-03

looptijd

over 5 jaar

2.042

20 jaar

715

1992

9.075

20 jaar

1993

9.075

10 jaar

4

1993

22.008

5

1995

10.891

6

1996

7

1996

8

rente %

aflossings-

aflossings-

bedrag

bedrag

2003

2004

102

102

7 jaar

102

4.084

9 jaar

1.361

5,55

454

454

0

0 jaar

0

6,95

908

0

20 jaar

14.635

10 jaar

5.854

6,60

1.463

1.463

40 jaar

8.713

32 jaar

7.079

6,85

272

272

18.151

10 jaar

5.444

3 jaar

0

6,70

1.816

1.816

4.538

40 jaar

3.744

33 jaar

3.063

6,80

113

113

1997

2.723

40 jaar

2.297

34 jaar

1.889

6,40

68

68

9

1997

13.613

10 jaar

5.105

4 jaar

0

6,30

1.361

1.361

10

1998

4.538

40 jaar

3.914

35 jaar

3.234

5,65

113

113

11

1998

3.630

20 jaar

2.631

15 jaar

1.542

5,65

182

182

12

1998

9.983

10 jaar

4.493

5 jaar

0

5,55

998

998

13

2000

1.271

6 /4 jaar

545

2 /4 jaar

0

5,65

181

181

14

2001

4.197

10 jaar

3.358

7 jaar

839

5,04

420

420

15

2001

18.152

10 jaar

13.613

7 jaar

2.722

5,45

1.816

1.816

10.267

9.359

Totaal

1

133.887

1

73.291

5,40

27.685

Het in 2004 af te lossen bedrag van € 9,4 miljoen is in mindering gebracht op de restschuld van € 73,3 miljoen en opgenomen onder ‘kortlopende schulden’. De leningen 1, 2, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 14 en 15 werden aangetrokken ter financiering van investeringen in gebouwen. De leningen 3, 6, 9 en 12 werden aangetrokken ter financiering van inventaris en apparatuur. De lening vermeld onder 13 dient ter financiering van het aandeel van het VU medisch centrum in de bouw van de STEG-installatie. Alle leningen worden lineair afgelost. Lening 1 en 14 vallen onder de zogenoemde rijksgarantie. In december 1995 is met een bankconsortium onder leiding van C en E Bankiers N.V. een financieringsarrangement gesloten, groot € 136,1 miljoen. Het financieringsarrangement is in 1999 en 2002 uitgebreid met respectievelijk € 7,3 miljoen en € 13,6 miljoen tot € 157,0 miljoen.

100

jaarverslag 2003

Met dit krediet, waarin opgenomen een rekening-courantkrediet, een kaskrediet en de consolidatiefinanciering, lijkt het VU medisch centrum tot het jaar 2005 geheel te kunnen voorzien in de vermogensbehoefte voortkomend uit investeringen in apparatuur en de (ver)nieuwbouw en bijbehorende investeringen. Het krediet kan naarmate de bouw vordert in delen worden opgenomen. Voor wat de looptijden, en dus de aflossingsverplichtingen betreft, wordt rekening gehouden met de afschrijvingstermijnen volgens de richtlijnen van het CTG. Als voorwaarde voor de beschikbaarstelling van geld voor bouwprojecten is de goedkeuring van het ministerie van VWS vereist. Daarnaast geldt een negatieve pledge/pari passu en cross default verklaring. Dat wil zeggen dat het VU medisch centrum geen zekerheden aan anderen verschaft, tenzij onder aanbieding van deze zekerheid (gelijk in soort en waarde) aan bovengenoemde banken.

101

jaarrekening

G

KORTLOPENDE SCHULDEN ( in € 1,000,-)

Kortlopende schulden en overlopende passiva

31-12-2003

31-12-2002

• Crediteuren

11.177

7.382

• Transitoria crediteuren

17.143

20.779

• Schulden aan kredietinstellingen

87.595

84.819

• Belastingen en premies sociale verzekeringen

14.758

9.224

• Te betalen salarissen

1.933

466

12.002

12.386

• Aflossingsverplichtingen

9.359

10.267

• Overige schulden

8.034

6.863

162.001

152.186

• Te betalen vakantiedagen, vakantiegeld en interimuitkering

Totaal

In het totaal van de kortlopende schulden en overlopende passiva zijn aan de Vrije Universiteit te betalen posten opgenomen voor € 1,8 miljoen. Crediteuren en transitoria crediteuren Het totaalbedrag van crediteuren is per ultimo 2003 gestegen met € 3.8 miljoen ten opzichte van ultimo 2002 en transitoria crediteuren is per ultimo 2003 gedaald met € 3,6 miljoen.

102

jaarverslag 2003

Schulden aan kredietinstellingen

31-12-2003

31-12-2002

-301

14.714

0

12

• C en E Bankiers N.V. rekening-courant

23.871

13.863

• Postbank rekening-courant

-15.975

-13.770

• ABN AMRO Bank N.V. rekening-courant • ABN AMRO Bank N.V. eurorekening

• ABN AMRO Bank N.V. kasgeldlening

40.000

35.000

• C en E Bankiers N.V. kasgeldlening

40.000

35.000

Totaal

87.595

84.819

Door de banken is een rekening-courant kredietfaciliteit verstrekt voor de financiering van het werkkapitaal en de post nog in tarieven te verrekenen tot € 41,3 miljoen. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van het korte termijn krediet (in rekening-courant) in verband met de investering in de nieuwbouw (fase 3). Belastingen en premies sociale verzekeringen Dit betreft de nog te betalen loonbelasting, omzetbelasting en premies sociale verzekeringen. De verhoging van de nog te betalen belastingen en premies sociale verzekeringen wordt voornamelijk veroorzaakt door een stijging van de nog af te dragen loonbelasting (€ 3,4 miljoen), een stijging van de premies sociale verzekeringen (€ 1,2 miljoen), een daling van de terug te vorderenpremie ziekenfonds (€ 0,5 miljoen) en een stijging van de premie IZA-AZ (€ 0,7 miljoen). Te betalen vakantiedagen, vakantiegeld en interimuitkering Naar aanleiding van richtlijnen van de Regeling Jaarverslaggeving Zorginstellingen zijn de nog te betalen vakantiegelden over de periode juni tot en met december opgenomen onder de kortlopende schulden. Tevens is er, naar aanleiding van deze regeling een verplichting opgenomen voor het saldo vakantiedagen ultimo 2003. Aflossingsverplichtingen De aflossingsverplichtingen voor het jaar 2004 op de langlopende schulden zijn hier als schuld op korte termijn opgenomen.

Overige schulden

31-12-2003

31-12-2002

6.792

4.769

• Verplichtingen voor inrichtingskosten kliniek

607

1.486

• Overig

635

608

8.034

6.863

• Saldi projecten

Totaal

103

jaarrekening

H

FINANCIERINGSOVERSCHOT (in € 1.000,-)

2003

2002

200.773

187.606

Rente en afschrijvingen investeringen

17.798

18.577

Honorarium (ziekenfonds artskostenbudget en particulier)

28.651

25.512

Berekend wettelijk budget: Kostendeel

Klinische genetica Totaal budget

5.443

4.540

252.665

236.235

Vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget: Verpleeggelden, exclusief honorarium

164.009

140.246

Overige vergoedingen, exclusief honorarium

91.077

76.392

Honoraria voor medisch specialistische hulp

23.202

21.297

5.138

4.513

Totaal vergoedingen

283.426

242.448

Financieringsverschil

-30.761

-6.213

Het saldo nog in tarieven te verrekenen tot en met vorig boekjaar

27.006

33.015

Nadere herberekening budget over voorgaande jaren

2.682

204

Saldo te verrekenen per 31 december

-1.073

27.006

Klinische genetica

De nacalculaties tot en met 2002 zijn door het CTG in de rekenstaat verwerkt. Het financieringsverschil van € 30,8 miljoen is als volgt te verklaren: bij de tariefbepaling in 2003 is ervan uitgegaan dat € 13,1 miljoen zou worden ingelopen op het financieringstekort. De toename van de productie vanaf de tweede helft 2003 heeft ertoe geleid dat zowel de gerealiseerde opbrengsten verpleeggelden (€ 6,6 miljoen) als de overige opbrengsten (€ 11 miljoen) hoger zijn dan hetgeen begroot is door het CTG.

104

jaarverslag 2003

Vergoeding ter dekking van het wettelijk budget

Verpleeggelden

Klasse 2B

Dagen *

2003 Bedrag

Dagen *

2002 Bedrag

995

1.482

1.551

2.113

Klasse 3A

49.155

56.124

43.733

44.445

Klasse 3B

92.482

105.247

91.334

92.676

2.385

366

2.617

382

169

26

219

32

Gezonde zuigelingen Gezonde moeders Verkeerd bed Totaal

5.309

764

4.395

598

150.495

164.009

143.849

140.246

Verpleegdagen Ten opzichte van 2002 is het aantal verpleegdagen gestegen met 4,6%. Tezamen met een gemiddelde tariefstijging van 12,1% zorgt dit voor een omzetstijging van € 23,8 miljoen (16,9%).

* de verpleegdagen zijn exclusief niet declarabele dagen, zoals bijvoorbeeld dagen op titel onderwijsbed.

105

jaarrekening

Overige vergoedingen (inclusief artikel 2 WBMV)

Kostendeel

2003 Honorariumdeel

Totaal

Kostendeel

2002 Honorariumdeel

Totaal

Diagnostische verrichtingen

16.172

5.046

21.218

14.093

4.578

18.671

Therapeutische verrichtingen

48.271

12.702

60.973

43.083

11.814

54.897

1.953

5.454

7.407

2.074

4.905

6.979

544

544

478

478

95

95

91

91

3.580

3.580

3.557

3.557

Opbrengst jaarkaarten/aandeel specialistenhonoraria in poliklinische consulten Opname tarief Tijdelijke onderbreking Dagbehandeling Vergoeding medische en verzorgingsmiddelen

3.685

3.685

1.108

1.108

Poliklinische bevallingen

231

231

231

231

Revalidatiebehandeluur

646

646

646

646

Bovenregionale toeslag

9.924

9.924

7.206

7.206

Neurochirurgie (toeslag per dag)

285

285

343

343

Neonatologie (toeslag per dag)

-

-

3.482

3.482

Beademing IC (toeslag per dag)

2.005

2.005

-

-

Neonatale IC (opnametarief)

3.057

3.057

-

-

Pediatrische IC (opnametarief) Subtotaal Klinische genetica Totaal

629 91.077

23.202

5.138 96.215

23.202

629

-

114.279

76.392

5.138

4.513

119.417

80.905

21.297

97.689 4.513

21.297

102.202

Ten opzichte van 2002 zijn de overige vergoedingen met € 17,2 miljoen gestegen. Deze stijging wordt voor € 6,1 miljoen veroorzaakt door therapeutische verrichtingen. De diagnostische verrichtingen verzorgen een stijging van € 2,5 miljoen (PET-centrum € 0,5 miljoen), de vergoeding voor medische en verzorgingsmiddelen (voornamelijk cytostatica) € 2,6 miljoen en de bovenregionale toeslag € 2,7 miljoen (deels een toename in aantal en deels een tariefsstijging). Daarnaast is er door een gewijzigde CTG-regeling (van een toeslag per dag naar een opnametarief) een stijging van € 2,2 miljoen.

106

jaarverslag 2003

IV. 5 Kasstroomoverzicht 2003 (in € 1.000,-)

2003

2002

Kasstroom uit operationele activiteiten Exploitatieresultaat

-2.577

1.722

Aanpassingen voor: - afschrijvingen

23.842

22.240

- mutaties egalisatierekeningen

-5.484

-5.585

- mutaties voorzieningen

-1.053

950 17.305

17.605

Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden

-596

-172

- vorderingen

-6.245

963

- financieringstekort

28.078

6.009

7.039

-1.140

- kortlopende schulden

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

28.276

5.660

43.004

24.987

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Mutatie leningen u/g Overige investeringen in financiële vaste activa

-36.782

-37.412

343

367

18

78

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

-36.421

-36.967

-36.421

-36.967

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden Overige mutaties eigen vermogen

0

0

-9.359

-10.267

0

0 -9.359

-10.267

Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten

-9.359

-10.267

Mutatie geldmiddelen

-2.776

-22.247

107

jaarrekening

IV. 6 Toelichting bij de resultatenrekening over 2003 (in € 1.000,-) A

Bedrijfsopbrengsten

A.1.

W e t t e l i j k b u d g e t ( i n € 1. 0 0 0 , - ) 2003

2002

252.665

237.318


53.502

51.527

Rijksbijdrage faculteit geneeskunde algemeen

Budget patiëntenzorg, kostendeel en artskosten / honorarium

29.282

26.735

Rijksbijdrage faculteit geneeskunde VWS specialistenopleiding

608

611

Onderwijs dienstverlening andere faculteiten

769

766

336.826

316.957

Totaal budget

Het budget patiëntenzorg is als volgt opgebouwd: 2003 Budget patiëntenzorg 2002

237.318

Mutaties op grond van: Productieafspraken 2003

7.133

Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling

5.464

Prijsindexatie materiële kosten

3.096

Groei normatieve kapitaalslasten

1.077 9.637

Beleidsmaatregelen overheid: • Zorgvernieuwing

-648

• Herallocatie

3.689

• Efficiencykorting

-1.789 1.252

Nacalculeerbare kapitaalslasten: • Rente

-1.031

• Afschrijvingen

- 319 -1.350

Overige mutaties

-1.325

Budget patiëntenzorg 2003

252.665

108

jaarverslag 2003

De samenstelling van het budget patiëntenzorg is als volgt: 2003

2002

206.216

193.229

6.916

7.947

• Afschrijving

10.882

10.630

• Artskosten / honorarium

28.651

25.512

252.665

237.318

• Personele en materiële lasten • Rente

Totaal budget patiëntenzorg

Het budget patiëntenzorg 2003 is als volgt berekend: 2003 246.421

Budget patiëntenzorg volgens CTG-notitie 08-03-2004 Nog te verwerken: • 4e versneller radiotherapie niet in 2003

-359

• Verhoging bijdrage helikoptervoorziening

1.025

• Demogroei

-1.059

• Onderproductie

-632

• Nacalculatie dure geneesmiddelen

2.226

• Nacalculatie materiële middelen (huur cyclers)

-26

• Correctie AGIO’s kindergeneeskunde

-374

Totaal nog te verwerken door CTG

801

• Klinische genetica

5.443

Totaal budget patiëntenzorg

252.665

109

jaarrekening

A.2.

O v e r i g e b e d r i j f s o p b r e n g s t e n ( i n € 1. 0 0 0 , - )

Zorgprestaties tussen instellingen (WDS) Overige dienstverlening Overige opbrengsten Overige personele subsidies Totaal

2003

2002

1.992

1.818

47.951

47.476

-767

-3.610

1.061

1.499

50.237

47.183

De totale overige bedrijfsopbrengsten zijn ten opzichte van 2002 met € 3,1 miljoen toegenomen, met name als gevolg van een verbeterd resultaat op doorbelastingen (€ 2,8 miljoen).

Overige dienstverlening

2003

2002

Algemene en administratieve diensten

2.463

2.806

Doorberekende huren

320

183

2.725

1.568

994

957

5.670

5.323

33.167

33.499

51

170

1.842

2.601

Overig

719

369

Totaal

47.951

47.476

Exploitatie projecten laboratoria Maaltijdvergoedingen Personele activiteiten ten behoeve van derden Vergoedingen projecten Vergoeding materiaalkosten onderwijs en onderzoek Vergoeding opleidingen ten behoeve van derden

De vergoedingen projecten ten bedrage van € 33,2 miljoen geven weer wat het VU medisch centrum aan opbrengsten in 2003 heeft ontvangen van projecten die door derden worden gefinancierd. Deze opbrengst heeft betrekking op nog lopende en afgeronde projecten.

Overige opbrengsten

2003

2002

15

-94

• Baten en lasten voorgaande boekjaren

-782

-3.516

Totaal

-767

-3.610

Overige baten (+) en lasten (-) • Andere baten en lasten

De daling van de lasten met € 2,8 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door een vrijval van te betalen ziektekostenverzekering van € 0,6 miljoen, een teruggave van brandstofbelasting van € 0,4 miljoen, doorberekende personele kosten over voorgaande jaren van € 1,9 miljoen en door het CTG nader herrekende budgetten patiëntenzorg over de jaren 1999-2002 van € 2,5 miljoen en nog te betalen honoraria medisch specialisten van € 2,3 miljoen. 110

jaarverslag 2003

B

BEDRIJFSLASTEN

B . 1.

Personeelskosten

B.1.1

Gemiddelde personeelsbezetting (in fte)

2003

2002

1.123,5

1.035,7

322,3

327,0

- Management en staf

34,2

32,3

- Personeel medische elektronica en revalidatie techniek

50,7

43,9

• Personeel algemene en administratieve functies • Personeel hotelfuncties • Personeel patiëntgebonden functies:

- Personeel onderzoeksfuncties

553,3

551,1

- Personeel behandelen ondersteunende functies

229,1

220,4

40,5

40,9

- Verpleegkundig, opvoedkundig en verzorgend personeel

1.059,3

1.046,7

- Medische en sociaal-wetenschappelijke functies

- Personeel psychosociale, behandelen begeleidende functies

1.339,8

1.280,0

• Leerling-verpleegkundig personeel

117,2

108,2

• Personeel terreinen gebouwgebonden functies

36,8

37,9

4.906,7

4.724,1

Totaal

In de tabel is het personeel (personeel in loondienst en personeel niet in loondienst) verdeeld naar de diverse functiecategorieën. De opstelling is inclusief personeel gefinancierd door derden (2003: 89,7 fte – 2002: 93,2 fte) en personeel toegerekend aan projecten (2003: 572,5 fte – 2002: 573,3 fte). De personele bezetting in 2003 is gestegen ten opzichte van de bezetting in 2002 met 182,6 fte door verbeterde arbeidsvoorwaarden en een ruimere arbeidsmarkt

111

jaarrekening

B.1.2.

Personele lasten (in € 1.000,-) 2003

2002

34.801

30.718

8.713

8.182

- Management en staf

1.240

1.132

- Personeel medische elektronica en revalidatie techniek

1.791

1.431

16.854

15.789

- Personeel behandelen ondersteunende functies

7.332

6.643

- Personeel psychosociale, behandelen begeleidende functies

1.489

1.414

- Verpleegkundig, opvoedkundig en verzorgend personeel

36.987

34.363

- Medische en sociaal-wetenschappelijke functies

80.545

72.269

411

• Personeel algemene en administratieve functies

412

• Personeel hotelfuncties

413

• Personeel patiëntgebonden functies:

- Personeel onderzoeksfuncties

414

• Leerling-verpleegkundig personeel

2.835

2.483

415

• Personeel terreinen gebouwgebonden functies

1.315

1.282

193.902

175.706

184

139

Uitzendkrachten

6.174

6.505

Overig

5.405

4.407

205.665

186.757

46.973

45.548

2.728

2.637

49.701

48.185

10.527

9.059

465

465

266.358

244.466

Totaal salarissen personeel in loondienst

417

Stagiaires

418

Vergoedingen personeel niet in loondienst:

Totaal salarissen en vergoedingen

422

Sociale lasten Uitkering na ontslag en hieraan gerelateerde kosten

423

Andere personeelskosten

416

Afdracht honorariumbudget aan SSR

Totaal

De kosten van salarissen en vergoedingen zijn in 2003 gestegen met € 18,9 miljoen ten opzichte van 2002. De personele lasten van personeel in loondienst zijn gestegen als gevolg van een algemene salarisverhoging per 1 maart 2003 van 3,75%. De promovendi (voorheen AIO’s) vallen onder de CAO van de universiteit, zij hebben per 1 september 2003 een aanpassing van de salarisschalen met vaste bedragen gekregen, hetgeen resulteert in een kostentoename van 6,0%. De stijging wordt voorts verklaard door de werking van het jaarlijkse anciënniteitseffect en een toename van het aantal fte’s.

112

jaarverslag 2003

Afdracht honorariumbudget aan Stichting Specialistenrekening Met de Stichting Specialistenrekening AZVU was overeengekomen dat het honorariumbudget medisch specialistische activiteiten voor particulier verzekerden, onder aftrek van de gebruikelijke inhoudingen, via deze stichting beschikbaar werd gesteld aan de declaratiegerechtigden. Als gevolg van de nieuwe honoreringsregeling is deze afspraak met ingang van 1 juni 1999 vervallen, met uitzondering van het specialisme mondziekten en kaakchirurgie.

Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders De bezoldiging van de bestuurders van het VU medisch centrum is schematisch als volgt:

Naam

Functie

Bruto-

Werkgevers-

Pensioenen en

salarissen

deel sociale

soortgelijke

lasten

vergoedingen

Totaal

drs. E.B. Mulder

voorzitter

181.599

7.327

18.934

207.860

ir. T.J. Halma

lid

164.676

6.645

16.996

188.317

prof. dr. T.J.F. Savelkoul

lid

164.676

6.645

16.996

188.317

prof. dr. E.A. van der Veen

lid

Totaal

143.705

5.604

14.134

163.443

654.656

26.221

67.060

747.937

Voor de bezoldiging van de leden van de raad van toezicht en gewezen leden van de raad van toezicht kwam in 2003 een bedrag van € 55.020 ten laste van het VU medisch centrum: Naam prof. drs. P. Bouw

Totaal voorzitter

9.643


vice-voorzitter

8.508


lid

7.374

dr. B. Sangster

lid

7.374

drs. K.J. Storm

lid

3.072


lid

7.374


lid

7.374

D.J. Terpstra

lid

4.301

Totaal

55.020

113

jaarrekening

B.1.3

Sociale lasten (in € 1.000,-) 2003

• Loonsom

2002

193.902

100%

175.706

100%

14.429

7,44%

13.973

7,95%

6.142

3,17%

8.718

4,96%

- pensioenkosten

23.481

12,11%

18.710

10,65%

- premie wao

11.951

6,16%

11.785

6,71%

• Premiegevoelige sociale lasten: - vakantietoelagen - premie ziektekosten

- pseudopremies

-5.258

-2,71%

-4.075

-2,32%

Totaal premies

50.745

26,17%

49.111

27,95%

• Uitkering na ontslag en hieraan gerelateerde kosten • Ontvangen ZW/WAO/AAW • Overig – niet premie gevoelig Totaal

2.728

2.637

-4.889

-4.702

1.117

1.139

49.701

48.185

Het percentage premiegevoelige sociale lasten is vooral gedaald als gevolg van een vrijval van de voorziening compensatieregeling IZA-AZ van € 2,0 miljoen en door een daling van de werkgeverslasten ZFW door de overgang van de werknemers van het ziekenfonds naar ziektekostenverzekeraar IZA-AZ. Dit wordt gedeeltelijk teniet gedaan door een stijging van de pensioenpremie.

B.2.

A f s c h r i j v i n g e n m a t e r i ë l e v a s t e a c t i v a ( i n € 1. 0 0 0 , - ) 2003

2002

•

Afschrijvingen WZV vergunningsplichtige vaste activa (grote bouw)

8.778

8.781

•

Afschrijvingen WZV meldingsplichtige vaste activa (kleine bouw)

1.128

976

12.313

10.848

1.623

1.634

23.842

22.239

eerste investering en inventaris

-5.867

-6.067

ten laste van egalisatierekening afschrijvingen kleine bouwkundige projecten

-1.321

-1.168

vrijval bijdragen door derden

-1.163

-1.145

15.491

13.859

•

Afschrijvingen WTG gefinancierde vaste activa (inventaris en apparatuur)

•

Afschrijvingen niet WZV/WTG gefinancierde vaste activa

Af: ten laste van egalisatierekening afschrijving à fonds perdu bijdrage in bouw,

Bij: dotatie egalisatierekening afschrijvingen kleine bouwkundige projecten Totaal

114

jaarverslag 2003

1.371

1.254

16.862

15.113

B.3.

O v e r i g e b e d r i j f s k o s t e n ( i n € 1. 0 0 0 , - ) 2003

2002

Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten

11.451

9.500

Algemene kosten

18.128

16.957

Patiëntgebonden kosten

48.120

44.053

9.903

9.557

899

401

4.501

3.214

Onderhoud en energiekosten Huur en leasing Kosten voor onderwijs en onderzoek Mutatie saldi projecten

1.535

262

Dotaties

5.200

10.251

99.737

94.195

Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten

2003

2002

431

Voedingskosten

2.513

2.313

432

Keuken- en restauratieve apparatuur en benodigdheden

155

159

441

Huishouding en inrichting

4.987

3.953

442

Linnenvoorziening

2.385

2.060

443

Vervoers- en emballagekosten

1.203

910

445

Kosten beveiliging en bewaking

95

87

449

Andere hotelmatige voorzieningen

Totaal

Totaal

113

18

11.451

9.500

De totale hotelmatige kosten 2003 zijn € 2,0 miljoen hoger dan in 2002. De stijging wordt met name veroorzaakt door schoonmaakwerkzaamheden door derden (€ 0,5 miljoen), meubilair (€ 0,4 miljoen), en linnenvoorziening (€ 0,3 miljoen).

Algemene kosten

2003

2002

451

Kosten van administratie en registratie

4.543

4.443

452

Communicatieve kosten

1.675

1.699

453

Kosten algemeen beheer

6.766

6.836

454

Zakelijke lasten en verzekeringen

1.699

1.366

455

Kosten audiovisuele apparatuur en benodigdheden

677

645

459

Andere algemene kosten

2.768

1.968

18.128

16.957

Totaal

De algemene kosten 2003 zijn ten opzichte van 2002 met € 1,2 miljoen gestegen. De kostenstijging van de zakelijke lasten en verzekeringen (€ 0,3 miljoen) wordt veroorzaakt door een toename in de premie WA verzekering excl. auto’s. De toename van de andere algemene kosten (€ 0,8 miljoen) heeft zijn oorzaak in de overige kosten algemeen (€ 1,0 miljoen), kosten interne verhuizing door derden (€ 0,4 miljoen) en kosten wetenschappelijk werk (-€ 0,6 miljoen).

115

jaarrekening

Patiëntgebonden kosten

2003

461

Kosten diagnostische functies

462

Kosten behandelen ondersteunende functies

463

Kosten psychosociale, behandelen begeleidende functies

464

Kosten verpleging en verzorging

2002

9.882

9.837

26.429

22.879

16

12

1.138

830

465

Kosten niet specifiek voor onderzoek, behandeling, verpleging of verzorging

6.103

6.167

466

Instrumentarium en apparaten

4.544

4.319

467

Kosten ontspanning en recreatie patiënten

8

9

48.120

44.053

Totaal

De patiëntgebonden kosten zijn ten opzichte van 2002 met € 4,1 miljoen gestegen. De stijging van de kosten van behandelen ondersteunende functies (€ 3,6 miljoen) wordt voornamelijk veroorzaakt door een stijging in de kosten voor bevestigings- en fixatiemateriaal (€ 0,7 miljoen) en bloed en bloedprodukten (€ 1,1 miljoen). De kosten verpleging en verzorging nemen vooral toe (€ 0,3 miljoen) door een stijging in de overige kosten. De kostentoename bij de instrumentarium en apparaten wordt veroorzaakt door een stijging van de reparaties en onderhoud van de dienst technische zaken.

116

jaarverslag 2003

Onderhoud en energiekosten

2003

2002

472

Egalisatierekening onderhoud en kleine bouwkundige projecten

5.447

5.008

473

Energiekosten

4.456

4.549

Totaal

9.903

9.557

Kosten voor onderwijs en onderzoek

2003

2002

491

Specifieke kosten onderwijs en onderzoek

2.595

2.362

492

Affiliaties

1.856

840

493

Octrooiaanvragen Totaal

50

12

4.501

3.214

De toename van de kosten voor onderwijs en onderzoek wordt voornamelijk veroorzaakt door de stijging in de affiliaties. In 2003 zijn de tarieven voor de affiliatievergoeding per co-assistent fors gestegen. Tevens is het aantal co-assistenten toegenomen.

Mutatie saldi projecten

2003

2002

Mutatie saldi projecten

1.535

262

Totaal

1.535

262

Met betrekking tot de lopende projecten bedragen de vooruitontvangen opbrengsten van 2003 € 37,5 miljoen en de vooruitbetaalde kosten € 32,1 miljoen. De toename in het resultaat van 2003 ten opzichte van 2002 bedraagt € 1,5 miljoen. Deze toename is door middel van de mutatie saldi projecten uit de resultatenrekening gehaald en ultimo 2003 in de balans verwerkt.

117

jaarrekening

Dotaties

2003

2002

Dotatie dubieuze debiteuren

2.554

1.780

766

854

-

5.769

1.046

969

Dotatie voorziening ziekterisico

734

879

Dotatie voorziening lustrum

100

-

5.200

10.251

Dotatie projecten t.g.v. egalisatierekening apparatuur bijdragen derden Dotatie voorziening compensatieregeling IZA-AZ Dotatie rente en afschrijving grote bouw

Totaal

De toelichtingen op de dotaties staan opgenomen bij de desbetreffende voorzieningen.

C.

Financiële baten en lasten (in € 1.000,-)

Rentelasten Rente lopende bouw t.l.v. egalisatierekening rente en afschrijving grote bouw Rentebaten Resultaat Boelevaar Holding BV Totaal

118

jaarverslag 2003

2003

2002

7.274

9.054

-523

-508

-87

-187

19

79

6.683

8.438

IV. 7 Segmentatie over 2003 De segmentatie geeft een indicatieve verdeling tussen enerzijds patiëntenzorg en anderzijds onderwijs en onderzoek. Resultatenrekening (in € 1.000.000,-)

patiëntenzorg*

onderwijs en onderzoek

VUmc

1e

2e en 3e

totaal

geldstroom

geldstroom

306,3

30,6

0,0

336,9

17,0

0,0

33,2

50,2

323,3

30,6

33,2

387,1

216,6

24,2

25,6

266,4

16,9

0,0

0,0

16,9

Bedrijfsopbrengsten Bedrijfsopbrengsten Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

Bedrijfslasten Personeelskosten Afschrijvingen materiële vaste activa Overige bedrijfskosten

83,0

8,8

7,9

99,7

316,5

33,0

33,5

383,0

Financiële baten en lasten

-6,7

0,0

0,0

-6,7

Resultaat

0,1

-2,4

-0,3

-2,6

Som der bedrijfslasten

* inclusief werkplaatsfunctie

119

jaarrekening

V. Overige gegevens

120

jaarverslag 2003

Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2003 van VU Medisch Centrum te Amsterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van VU Medisch Centrum. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.

Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de Raad van Bestuur van VU Medisch Centrum daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.

Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2003 en van het resultaat over 2003 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in de Regeling Jaarverslaggeving Zorginstellingen.

Arnhem, 11 mei 2004

Ernst & Young Accountants

121

overige gegevens

Kwantitatieve gegevens patiëntenzorg

• Opnamen • Verpleegdagen • Gemiddelde verpleegduur (exclusief gezonde zuigelingen)

2003

2002

19.510

17.749

152.314

145.555

7,8

8,2

• Dagbehandelingen

17.380

17.888

• 1e consulten (exclusief radiotherapie)

67.204

65.400

200.799

198.300

• Herhaalconsulten (exclusief radiotherapie) • Hemodialyse exclusief EPO

1.046

966

• Hemodialyse inclusief EPO

7.022

6.220

• CAPD exclusief EPO (inclusief thuiszorg)

1.170

1.368

• CAPD inclusief EPO (inclusief thuiszorg)

8.884

8.477

• CCPD exclusief EPO

79

468

• CCPD inclusief EPO

8.823

8.873

• Aantal series radiotherapie (inclusief stereotactie)

1.805

1.965

- fase 3

1.679

1.703

- IUI

1.256

1.031

688

676

• Aantal OHO's

650

597

• Aantal PTCA's

1.259

1.393

80

80

6

7

6.311

4.490

• Aantal IVF-behandelingen

- ICSI

• Beenmergtransplantaties/stamceltransfusie waarvan : A.M.L. • Revalidatiebehandeluren

122

jaarverslag 2003

Bekostigingsparameters Met ingang van 1 januari 1997 is het Functiegericht Budgetteringsmodel (FB-model) voor academische ziekenhuizen en het nieuwe Rijksbijdrage verdeelmodel ingevoerd. Het FB-model is opgebouwd uit een verschillend aantal componenten met eigen parameters. De parameters voor de beschikbaarheids- en capaciteitsgebonden-component zijn het aantal adherente inwoners, specialisteneenheden en bedden. Het aantal adherente inwoners wordt ten minste eenmaal per drie jaar op basis van de werkelijkheid aangepast. Het aantal specialisteneenheden en bedden is in principe bevroren op erkend aantal ultimo 1995. Voor 2003 geldt ten aanzien van de productiegebonden component het boterbij-de-vis principe. Er is sprake van nacalculatie op zowel de reguliere productie als de bijzondere voorzieningen. Voor 2002 vormden de in het Lokaal Overleg overeengekomen productie-afspraken het uitgangspunt voor de reguliere productie en bijzondere voorzieningen. In de tabel zijn opgenomen de afspraken 2003 ter vergelijking met de afspraken 2002 en de realisatie 2003 als basis voor het budget. Het verdeelmodel voor de Rijksbijdrage maakt onderscheid in enerzijds de infrastructuur en anderzijds de directe ondersteuning van onderwijs en onderzoek. Voor de infrastructuur, de basisvoorziening, is een vast bedrag beschikbaar, aangevuld met een bedrag per m2 (oppervlak). Ten aanzien van de onderwijsen onderzoekscomponent wordt als verdeelbasis het aantal eerste jaars, artsdiploma’s en promoties genomen. Voor het Rijksbijdragemodel is uitgegaan van de gemiddelde werkelijke aantallen over de jaren 1998, 1999 en 2000.

123

overige gegevens

Functiegerichte budgettering

2003

2003

2002

realisatie

afspraken

afspraken

• Adherente inwoners, klinisch

222.188

224.353

• Adherente inwoners, poliklinisch

197.170

184.000

122,92

115,53

• Gewogen specialisteneenheden • Erkende bedden (incl. wiegen) • Gewogen opnamen

733

733

19.628

19.824

• Verpleegdagen

152.314

161.755

162.422

• Gewogen 1e polikliniekbezoeken

105.428

109.579

109.445

13.807

12.830

12.845

• Dagverpleging (zwaar)

• Dagverpleging

1.230

1.255

n.v.t.

• Poliklinische verstrekking cytostatica

4.139

4.900

4.000

• Revalidatiebehandeluren

6.311

4.119

3.875

• Neonatologie IC-bedden

15

• Radiotherapie apparatuur (lineaire versnellers)

3

3

43

43

650

625

625

• PTCA behandelingen

1.259

1.400

1.200

• Cardiovasculaire stents (inclusief basisjaar)

1.458

1.400

1.140

1.046

490

490

• Neurochirurgie (aantal bedden) • Open hart operaties

• Dialyse - hemodialyse exclusief EPO - hemodialyse inclusief EPO

1

7.022

6.710

6.710

- CAPD exclusief EPO

1.170

1.000

1.000

- CAPD inclusief EPO

8.884

9.000

9.000

- CCPD exclusief EPO

79

1.000

1.000

- CCPD inclusief EPO

8.823

9.000

9.000

• BMT autoloog A.M.L.

6

6

6

27

15

15

2.625

2.599

2.599

1

• BMT allogeen • IVF labfasen

21

30

30

• HIV-verpleegdagen

• HIV-opnamen

386

300

300

• HIV-eerste polikliniekbezoeken

295

274

274

• HIV-dagverplegingen

39

10

10

• Radiotherapie series

1.735

2.325

2.250

• Brachytherapie

69

80

65

• Cochleaire implantaten volwassenen

10

10

10

453

467

n.v.t.

368

372

n.v.t.

5.566

6.769

n.v.t

• Opnamen neonatale IC • Opnamen pediatrische IC • Beademingsdagen intensive care 1

exclusief aantallen SLAZ


2003

2002

91.629

91.629

Aantal eerste jaars

213

187

Artsdiploma’s

211

218

67

64

Nuttige vierkante meters

Promoties 124

jaarverslag 2003

Besteding van de Rijksbijdrage werkplaatsfunctie De Rijksbijdrage werkplaatsfunctie bedraagt in 2003 € 53,5 miljoen (2002: € 51,5 miljoen). De indicatieve besteding van de Rijksbijdrage werkplaatsfunctie wordt als volgt verantwoord: Besteding van de rijksbijdrage werkplaatsfunctie (in € 1.000.000,-):

2003

2002

- rente en afschrijving bouw

3,2

3,1

- gebouwgebonden kosten

3,2

3,1

- rente en afschrijving apparatuur

2,6

2,6

- kosten onderhoud apparatuur

1,5

1,3

6,1

6,1

10,6

9,8

17,9

16,4

• Gebouw- en apparatuurgebonden kosten

• Ter beschikking gestelde capaciteit - bijdrage ziekenhuis O&O formatie - ondersteuning WP bij O&O-taak

• Vertragingskosten - meerkosten patiëntgebonden functies

• Overig - compensatie salaris WP - overheadkosten - wachtgelden

Totaal

0,1

0,1

11,5

10,2

2,7

2,4

59,4

55,1

De methodiek van de verantwoording is ontleend aan het VAZ-rapport ‘Bepaald Betaalbaar’. Bij de uitwerking is gebruik gemaakt van een leidraad die is opgesteld door de werkgroep gedragscode van de VAZ en VSNU.

125

overige gegevens

Toelichting besteding van de Rijksbijdrage werkplaatsfunctie Gebouw- en apparatuurgebonden kosten De rente- en afschrijvingskosten bouw betreffen de vergoeding die als zodanig herkenbaar is opgenomen in de Rijksbijdrage. In deze vergoeding zijn behalve rente- en afschrijvingskosten voor goedgekeurde "grote" bouwprojecten (> € 2,3 miljoen) ook rente- en afschrijvingskosten voor de "kleine bouw" (< € 2,3 miljoen) begrepen. Onder de (overige) gebouwgebonden kosten vallen de personele en materiële kosten verbonden aan onderhoud aan gebouwen, installaties en terreinen, kosten van heffingen, verzekeringen en belastingen verbonden met gebouwen en energiekosten. De afschrijvingskosten apparatuur hebben betrekking op investeringen in medische en overige inventarissen, ongeacht de financieringsstructuur. De rentekosten apparatuur hebben betrekking op rentekosten van het geïnvesteerd vermogen. Afschrijvings- en rentekosten over investeringen in artikel 2 WBMV apparatuur worden buiten beschouwing gelaten aangezien deze geheel door VWS worden vergoed. De onderhoudskosten apparatuur hebben betrekking op personele en materiële kosten van onderhoud van medische inventarissen. Van de gebouwen apparatuurgebonden kosten is 25% toegerekend aan de Rijksbijdrage. Ter beschikking gestelde capaciteit De ter beschikking gestelde capaciteit heeft enerzijds betrekking op de financiële bijdrage van het ziekenhuis in de (salaris)kosten van de onderwijsen onderzoekformatie wetenschappelijk personeel (O&O-WP), en anderzijds op de kosten van ondersteunend personeel ten behoeve van de O&O-WP formatie. Met betrekking tot de bijdrage van het ziekenhuis aan de O&O formatie zijn de volgende bestedingen geraamd voor het O&O deel: 25% van de salariskosten van agio’s, 30% van de salariskosten van de fellows en salariskosten van 30 fte WP-staf. Het ziekenhuis geeft personele en materiële ondersteuning aan alle klinische WP-ers bij de uitvoering van hun onderwijsen onderzoekstaak. De directe ondersteuningskosten zijn geraamd op € 44.649 per fte O&O-formatie. Deze benadering is gebaseerd op een vergelijking met de directe kosten per WP-er in een bèta-faculteit. De totale O&O-formatie (gefinancierd door faculteit en ziekenhuis) in de klinische vakgroepen bedraagt 160 fte. Daarnaast worden door het ziekenhuis de extra kosten gedragen van de WP formatie uit tweede en derde geldstroom met O&O taak waarvoor de doorberekende opslagen niet voldoende zijn. De totale WP-formatie uit tweede en derde geldstroom met O&O taak bedraagt ongeveer 140 fte. Bij de toerekening van de ondersteuningskosten is rekening gehouden met de ontvangen subsidie voor NWP en materiële kosten.

126

jaarverslag 2003

Vertragingskosten Hieronder worden verstaan de kosten die ontstaan in de patiëntenzorg door uitvoering van de werkplaatsfunctie i.c. de meerkosten van de patiëntenzorg ten gevolge van onderwijs en onderzoek. Geraamd wordt dat 10% van de totale kosten van de patiëntenzorg wordt veroorzaakt door de uitvoering van de werkplaatsfunctie. Als benadering voor de kosten patiëntenzorg is gekozen voor de opbrengst van het FB-model voor academische ziekenhuizen. Overige kosten De honorariuminkomsten vanwege particulier verzekerde patiënten komen voor een deel terecht bij de O&O formatie. Zonder deze O&O formatie zouden de honorariuminkomsten volledig ten goede komen aan de medisch specialisten die in de patiëntenzorg werken. Ter compensatie van de lagere inkomsten worden hogere salarissen uitbetaald. Deze kosten zijn toegerekend als kosten voor uitoefening van de werkplaatsfunctie. De overheadkosten zijn de kosten die niet specifiek patiëntenzorg en/of onderzoek betreffen maar die dienen als ondersteuning van deze afdelingen. Voor de toerekening van de overheadkosten aan de Rijksbijdrage is een percentage van 12,5 gehanteerd. De post wachtgelden betreft de uitkeringen na ontslag en hieraan gerelateerde kosten.

127

overige gegevens

Besteding van de Rijksbijdrage geneeskunde De Rijksbijdrage geneeskunde bedraagt in 2003 € 30,7 miljoen. Dit bedrag is inclusief € 0,6 miljoen projectgelden, medische vervolgopleidingen en € 0,8 miljoen bijdrage onderwijs dienstverlening aan andere faculteiten. De indicatieve besteding van de Rijksbijdrage geneeskunde wordt als volgt verantwoord:

Indicatieve besteding in € 1.000.000

Geneeskunde

medische

onderwijs

vervolg-

dienst-

opleiding

verlening

0,6

0,8

totaal

• Personele lasten - WP-staf onderwijs en onderzoek

14,8

- Ondersteunend NWP

7,9

16,2 7,9

- AIO's

1,3

1,3

- Andere personele kosten

0,8

0,8

- Wachtgeld

0,2

0,2

- Langdurig zieken

0,2

0,2

-2,3

-2,3

- Dekking uit 3e geldstroom

22,9

0,6

0,8

24,3

• Materiële lasten - Materiële lasten preklinische afdelingen

1,9

1,9

- Onderwijsbureau

3,0

3,0

- Onderzoeksinstituten

0,6

0,6

- Laboratoriumkosten ziekenhuis

0,5

0,5

- Faculteit algemeen

1,0

1,0

- Toewijzing naar klinische afdelingen

0,6

0,6

- Dekking uit 3e geldstroom

-1,5

-1,5

6,1

0

0

6,1

• Overig - Projecten USF / OKF / KNAW

0,7

0,7

- Verbouwingskosten (decentrale trekkingsrechten)

0,1

0,1

- Valeriuskliniek AM-deel (medische staf patiëntenzorg psychiatrie)

1,0

1,0

- Valeriuskliniek AZ-deel (kosten werkplaatsfunctie)

0,8

0,8

Totaal

128

jaarverslag 2003

2,6

0

0

2,6

31,6

0,6

0,8

33,0

Toelichting besteding van de Rijksbijdrage geneeskunde Personele lasten De WP-staf formatie onderwijs en onderzoek bedraagt 37% van de totale WP-staf formatie. De ondersteunende NWP formatie is gesteld op 0,75 fte per WP-staf formatie. De AIO’s betreffen de AIO’s in loondienst bij het VU medisch centrum. De andere personele kosten, het wachtgeld en de langdurig zieken ten behoeve van onderwijs en onderzoek bedragen 9,4% van het geheel van deze lasten. Dit percentage is normatief vastgesteld op basis van de verhouding formatie faculteit der Geneeskunde VU tot de totale formatie van het VU medisch centrum. Materiële lasten De materiële lasten zijn opgenomen conform de uitgaven welke in het boekjaar ten laste van de betreffende afdelingen of instituten zijn geboekt. In verband met de integratie met reeds bestaande afdelingen of diensten van het ziekenhuis geldt dat voor laboratoriumkosten, faculteit algemeen en toewijzingen naar klinische afdelingen het budget- of toewijzingsbedrag is aangehouden. Overig De baten ten behoeve van projecten USF / OKF / KNAW / EMGO worden in de exploitatierekening verantwoord onder overige dienstverlening (vergoeding projecten); in deze verantwoording zijn de lasten gelijk aan de baten. De decentrale trekkingsrechten betreffen de uitgaven voor kleine technische aanpassingen. De Valeriuskliniek betreft de patiëntenzorg formatie in GGZ Buitenamstel welke aan het VU medisch centrum wordt doorberekend.

129

overige gegevens

130

jaarverslag 2003

VI. Bijlagen

131

bijlagen

Bijlage 1

Materiële vaste activa

WZV vergunningsplichtige vaste activa (in € 1.000,-) Terreinen

Gebouwen

2-10

1.498 0

Onderhanden

Subtotaal

projecten

vergunning

5

0

198.937

42.774

57.519

300.728

-98.243

-27.520

0

-125.763

1.498

100.694

15.254

57.519

174.965

Investeringen

0

0

0

14.314

14.314

Afschrijvingen

0

-6.586

-2.192

0

-8.778

Totaal

0

-6.586

-2.192

14.314

5.536

Aanschafwaarde

0

0

0

0

0

Afschrijvingen

0

0

0

0

0

Totaal

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Afschrijvingspercentages

0

Verbouwingen

• Stand 1 januari Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

• Mutaties boekjaar


• Desinvesteringen Aanschafwaarde Afschrijvingen

0

0

0

0

0

Totaal

0

0

0

0

0

• Stand 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

132

1.498

198.937

42.774

71.833

315.042

0

-104.829

-29.712

0

-134.541

1.498

94.108

13.062

71.833

180.501

jaarverslag 2003

WZV meldingsplichtige vaste activa (in € 1.000,-) Instand-

Onderhanden

Subtotaal

Subtotaal

houding

projecten

instand-

melding

5-10

0

Aanschafwaarde

21.601

1.095

22.696

22.696


-5.441

0

-5.441

-5.441

Boekwaarde

16.160

1.095

17.255

17.255

Investeringen

1.836

1.047

2.883

2.883

Afschrijvingen

-1.128

0

-1.128

-1.128

708

1.047

1.755

1.755

Aanschafwaarde

0

0

0

0

Afschrijvingen

0

0

0

0

Totaal

0

0

0

0

0

0

0

0

houding


• Stand 1 januari

• Mutaties boekjaar

Totaal


• Desinvesteringen Aanschafwaarde Afschrijvingen

0

0

0

0

Totaal

0

0

0

0

Aanschafwaarde

23.437

2.142

25.579

25.579


-6.569

0

-6.569

-6.569

Boekwaarde

16.868

2.142

19.010

19.010

• Stand 31 december

133

bijlagen

WTG gefinancierde vaste activa (in € 1.000,-) Inventarissen

Auto-

Subtotaal

matiseringsapparatuur


10

20

Aanschafwaarde

85.052

10.701

95.753


-45.781

-5.993

-51.774

39.271

4.708

43.979

• Stand 1 januari

Boekwaarde


14.624

4.854

19.478

Afschrijvingen

-9.195

-2.696

-11.891

Totaal

5.429

2.158

7.587

-6.502

-2.014

-8.516

6.502

2.014

8.516

0

0

0

-1.258

0

-1.258

Afschrijvingen

836

0

836

Totaal

-422

0

-422

91.916

13.541

105.457


-47.638

-6.675

-54.313

Boekwaarde

44.278

6.866

51.144

• Terugname geheel afgeschreven activa Aanschafwaarde Afschrijvingen Totaal

• Desinvesteringen Aanschafwaarde

• Stand 31 december Aanschafwaarde

134

jaarverslag 2003

Niet WZV/WTG gefinancierde vaste activa (in € 1.000,-) Gebouwen

Inventarissen

Auto-

Onderhanden

matiserings-

projecten

Subtotaal

apparatuur


Totaal materiële vaste activa

5-10

10

20

0

7.146

8.167

1.164

1.072

17.549

436.726


-3.374

-4.267

-739

0

-8.380

-191.358

Boekwaarde

3.772

3.900

425

1.072

9.169

245.368

0

692

325

-910

107

36.782

Afschrijvingen

-460

-956

-207

0

-1.623

-23.420

Totaal

-460

-264

118

-910

-1.516

13.362

Aanschafwaarde

0

-249

-416

0

-665

-9.181

Afschrijvingen

0

249

416

0

665

9.181

Totaal

0

0

0

0

0

0

Aanschafwaarde

0

0

0

0

0

-1.258

Afschrijvingen

0

0

0

0

0

836

Totaal

0

0

0

0

0

-422

7.146

8.610

1.073

162

16.991

463.069

-3.834

-4.974

-530

0

-9.338

-204.761

3.312

3.636

543

162

7.653

258.308

• Stand 1 januari Aanschafwaarde



• Desinvesteringen

• Stand 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

135

bijlagen

bijlage 2 Tarievenoverzicht januari 2002 tot en met december 2003 in €

II B

basis

tijd. toeslag

totaal

Tarieven per -

01-01-02

1.081,00

286,00

1.367,00

-

01-03-02

1.081,00

51,00

1.132,00

-

01-05-02

1.140,00

193,00

1.333,00

-

01-08-02

1.150,00

244,00

1.394,00

-

01-01-03

1.237,00

23,00

1.260,00

-

01-02-03

1.240,00

27,00

1.267,00

-

01-05-03

1.349,00

224,00

1.573,00

-

01-10-03

1.358,00

215,00

1.573,00

-

01-12-03

1.371,00

446,00

1.817,00

basis

tijd. toeslag

totaal

III A Tarieven per -

01-01-02

825,00

218,00

1.043,00

-

01-03-02

825,00

39,00

864,00

-

01-05-02

870,00

147,00

1.017,00

-

01-08-02

878,00

186,00

1.064,00

-

01-01-03

945,00

18,00

963,00

-

01-02-03

947,00

20,00

967,00

-

01-05-03

1.030,00

171,00

1.201,00

-

01-10-03

1.037,00

164,00

1.201,00

-

01-12-03

1.046,00

340,00

1.386,00

basis

tijd. toeslag

totaal

III B Tarieven per -

01-01-02

825,00

218,00

1.043,00

-

01-03-02

825,00

39,00

864,00

-

01-05-02

870,00

147,00

1.017,00

-

01-08-02

878,00

186,00

1.064,00

-

01-01-03

945,00

18,00

963,00

-

01-02-03

947,00

20,00

967,00

-

01-05-03

1.030,00

171,00

1.201,00

-

01-10-03

1.037,00

164,00

1.201,00

-

01-12-03

1.046,00

340,00

1.386,00

136

jaarverslag 2003

bijlage 3 Tabellen

Tabel 1 Capaciteitsgegevens

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

713

713

713

713

713

713

713

20

20

20

20

20

20

20

733

733

733

733

733

733

733

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

Opnamen

19.510

17.749

17.692

19.213

20.010

21.686

22.340

Dagopnamen

17.380

17.888

14.315

11.401

11.251

10.731

10.404

Aantal bedden per 31 december (incl. dagverpleging, excl. wiegen) Wiegen per 31 december Totaal aantal bedden

Tabel 2 Kernproductiegegevens

Aantal

Totaal opnamen

36.890

35.637

32.007

30.614

31.261

32.417

32.744

Verpleegdagen

152.314

145.555

150.293

158.980

173.512

192.014

197.920

88.693

93.136

93.812

82.922

Poliklinische jaarkaarten Eerste polikliniekbezoeken

110.447

109.350

109.020

108.358

116.369

Poliklinische consulten

281.516

277.547

274.637

274.837

277.895

274.120

282.039

Spoedeisende hulp patiënten

35.333

36.722

37.893

38.482

39.567

37.882

37.933

7,8

8,2

8,5

8,3

8,7

8,9

8,9

50,3

48,6

43,7

41,8

42,6

44,2

44,7

Verhoudingsgetallen

Gemiddelde verpleegduur in dagen Aantal klinische opnamen per bed (inclusief dagverpleging)

Tabel 3 Financiële gegevens (in € 1.000.000,-)

2003

2002

2001

2000**

1999

1998

1997

Personele lasten

266,4

244,5

221,9

208,8

159,6

146,1

136,8

Materiële lasten

123,3

117,7

106,4

97,1

81,5

89,4

82,3

23,5

23,6

21,3

22,0

20,5

25,5

24,3

(w.v. rente/afschr.) Budget patiëntenzorg

252,7

237,3

209,8

188,3

179,1

166,6

156,4


53,5

51,5

49,9

47,9

45,5

42,9

40,0

Rijksbijdrage faculteit geneeskunde

29,3

26,7

27,0

24,7

Investeringen in apparatuur

20,5

18,2

7,1

11,8

7,4

9,9

14,2

Investeringen in bouw *

16,3

19,1

18,0

18,2

9,2

5,7

8,8

*) inclusief projecten in uitvoering

137

bijlagen

Tabel 4: Opnamen, verpleegdagen en gemiddelde verpleegduur per specialisme

Aantal opnamen 2003

2002

Verpleegdagen 2001

2003

2002

Gemiddelde verpleegduur 2001

2003

2002

2001

Anesthesiologie

1

-

1

5

-

2

5,0

-

2,0

Cardiochirurgie

565

515

559

6.756

6.550

7.033

12,0

12,7

12,6

Cardiologie

820

745

720

7.605

7.397

7.099

9,3

9,9

9,9

72

50

50

866

725

786

12,0

14,5

15,7

2.384

2.431

2.430

25.671

25.673

28.315

10,8

10,6

11,7

159

-

-

925

-

-

5,8

-

-

Inwendige geneeskunde

3.344

3.130

3.124

32.006

29.201

30.105

9,6

9,3

9,6

Keel-, neus- en oorheelkunde

1.517

1.279

1.326

9.377

9.020

9.596

6,2

7,1

7,2

Dermatologie Heelkunde Intensive care volwassenen

Kinderchirurgie

414

411

486

2.720

3.028

3.267

6,6

7,4

6,7

1.361

1.106

1.201

13.954

11.961

11.680

10,3

10,8

9,7

Mondziekten en kaakchirurgie

364

342

365

1.216

1.244

1.470

3,3

3,6

4,0

Neurochirurgie

930

769

741

7.484

7.691

6.536

8,0

10,0

8,8

1.054

912

593

9.191

9.029

7.836

8,7

9,9

13,2

135

112

114

361

270

291

2,7

2,4

2,6

1.155

1.031

1.061

5.615

5.009

5.568

4,9

4,9

5,2

Orthopedie

578

546

573

4.176

4.851

5.308

7,2

8,9

9,3

Plastische chirurgie

Kindergeneeskunde

Neurologie Nucleaire geneeskunde Oogheelkunde

723

589

520

3.397

2.765

2.865

4,7

4,7

5,5

Radiotherapie

27

24

15

94

69

34

3,5

2,9

2,3

Reumatologie

117

113

100

1.184

1.123

1.127

10,1

9,9

11,3

-

-

1

-

-

1

-

-

1,0

Revalidatiegeneeskunde Urologie Verloskunde en gynaecologie Gezonde zuigelingen Totaal

480

516

524

2.884

2.880

3.280

6,0

5,6

6,3

2.315

2.158

2.352

14.773

14.852

15.972

6,4

6,9

6,8

995

970

836

2.054

2.217

2.122

2,1

2,3

2,5

19.510

17.749

17.692

152.314 145.555

150.293

7,8

8,2

8,5

138

jaarverslag 2003

Tabel 5 Aantal eerste polikliniekbezoeken en consulten per specialisme

eerste polikliniek bezoeken

consulten

Specialisme

2003

2002

2001

2003

2002

2001

Anesthesiologie

2.475

1.608

1.420

5.921

5.136

4.903

Cardiochirurgie

557

522

571

716

670

720

Cardiologie

4.232

4.068

3.969

9.576

8.826

8.597

Dermatologie

7.059

6.892

7.102

22.953

23.001

23.228

Geriatrie

-

-

60

-

-

403

Heelkunde

25.189

26.040

27.169

22.532

22.131

22.133


13.212

12.908

12.215

49.034

47.591

45.656

8.164

7.496

7.458

24.323

23.282

23.101

Keel-, neus- en oorheelkunde Kinderchirurgie

937

894

998

4.170

3.985

3.950

Kindergeneeskunde

5.928

5.520

5.503

16.293

15.820

15.697


6.833

7.258

7.077

11.578

11.986

11.620

Neurochirurgie

1.409

1.311

1.328

3.290

3.033

2.947

Neurologie volwassenen

5.784

5.357

5.249

13.119

12.113

12.103

Oogheelkunde

8.288

8.291

7.996

23.335

22.924

22.300

Orthopedie

3.917

4.114

4.008

8.186

8.831

9.248


3.263

3.349

3.204

9.075

9.130

8.580

Psychiatrie

-

-

-

849

1.077

1.139

Radiotherapie

-

-

-

13.513

13.847

13.917

Reumatologie

1.329

1.275

1.191

4.632

4.416

4.160

Revalidatiegeneeskunde

1.531

1.604

1.433

4.086

4.765

4.132

Urologie

1.965

2.854

3.085

5.025

7.084

7.493

Verloskunde en gynaecologie

8.375

7.989

7.984

29.310

27.899

28.610

110.447

109.350

109.020

281.516

277.547

274.637

Totaal

139

bijlagen

Tabel 6 Dagverpleging per specialisme

Tabel 7 Wachtlijst voor klinische opnamen per specialisme (stand per 31 december)

Dagopnamen Specialisme

Dagopnamen

2003

2002

Anesthesiologie

-

1

-

Cardiochirurgie

7

1

3

3.831

4.014

3.310

4

107

58

Cardiologie Dermatologie

2001

Specialisme

Cardiochirurgie Cardiologie

Heelkunde

1.460

830

838


4.991

6.443

4.119


862

616

759


Kinderchirurgie

246

246

305


1.757

1.726

1.716

126

128

105

47

59

70

345

498

554

Kindergeneeskunde Mondziekten en kaakchirurgie Neurochirurgie Neurologie Nucleaire geneeskunde

Dermatologie Heelkunde

2003

2002

2001

67

87

74

1

-

7

13

5

3

392

433

538

79

69

59

267

496

620

Kinderchirurgie

17

24

38

Kindergeneeskunde

41

43

24


87

77

51

168

211

160

23

21

33

-

-

1

Neurochirurgie

1

-

-

1.092

999

804

Nucleaire geneeskunde

Orthopedie

105

122

106

Oogheelkunde

252

320

237


400

340

343

Orthopedie

272

374

382

Oogheelkunde

Neurologie

Psychiatrie

-

-

1


303

465

431

Radiotherapie

-

2

6

Radiotherapie

4

4

1

Reumatologie

782

528

221

Reumatologie

6

5

8

Revalidatiegeneeskunde

126

91

62

Revalidatie

1

1

-

Urologie Verloskunde en gynaecologie

Totaal

184

212

209

Urologie

1.014

925

726


17.380

17.888

14.315

140

Totaal

jaarverslag 2003

89

118

150

128

177

142

2.210

2.930

2.959

Tabel 8 Percentage (zeer) zeldzame diagnosen van klinisch ontslagen patiënten

Specialisme Cardiochirurgie Cardiologie Dermatologie

2003

2002

2001

2000

1999

5,3

5,7

9,2

6,7

8,2

14,3

11,2

13,4

16,5

10,9

9,9

15,4

24,0

21,3

28,9

Gastro-enterologie

26,9

26,2

24,7

28,0

26,9

Heelkunde

56,3

59,0

57,3

61,6

58,7


67,5

65,6

66,2

66,4

56,9


51,3

54,1

59,5

53,7

52,2

Kindergeneeskunde

67,0

65,4

66,1

62,7

78,4

Longziekten

38,1

33,8

31,2

25,0

20,2


15,5

15,4

14,2

14,3

10,7

Neurochirurgie

41,9

43,2

47,8

44,5

40,7

Neurologie

31,5

30,7

30,5

28,4

24,0

Oogheelkunde

13,1

15,2

14,2

23,7

24,7

Orthopedie

26,3

24,6

24,6

22,3

21,4


50,5

46,7

46,7

53,4

57,1

Urologie

38,2

38,3

38,7

39,8

37,7


36,1

38,7

46,2

44,4

35,2

Percentages over 2003 zijn berekend aan de hand van de landelijke cijfers van 2002 Bron: LMR-View (1999, 2000, 2001, landelijke gegevens) en MDB (2002, 2003, VU medisch centrum)

141

bijlagen

Tabel 9 Herkomst klinische patiënten naar regio per opnemend specialisme uitgedrukt in percentages (inclusief gezonde zuigelingen)

2003 Specialisme

Amsterdam*

Regio*

Buitenregio*

Anesthesiologie

100,0

0,0

0,0

Cardiochirurgie

9,7

5,6

84,7

Cardiologie

43,4

23,3

33,3

Dermatologie

43,1

6,9

50,0

Heelkunde

41,0

16,7

42,3


28,5

12,0

59,5

Intensive care volwassenen

43,9

20,7

35,4


23,8

6,4

69,8

Kinderchirurgie

31,5

16,8

51,7

Kindergeneeskunde

31,9

8,7

59,4


34,6

5,2

60,2

Neurochirurgie

17,5

10,0

72,5

Nucleaire geneeskunde

35,8

12,4

51,8

Neurologie

43,3

16,7

40,0

Oogheelkunde

44,7

7,0

48,3

Orthopedie

31,5

17,7

50,8


24,9

7,4

67,7

Radiotherapie

55,6

7,4

37,0

Reumatologie

31,9

9,5

58,6

Urologie

31,2

17,4

51,4


48,4

14,0

37,6

Totaal

35,1

12,5

52,4

* Amsterdam: gemeente Amsterdam Regio: Diemen, Ouder-Amstel, Amstelveen en Uithoorn Buitenregio: Overig

142

jaarverslag 2003

Tabel 10 Aantal klinisch ontslagen patiënten per hoofddiagnosegroep

Ontslagdiagnose

2003 Procent

2002 Procent

2001 Procent

2000 Procent

Aandoeningen perinatale periode

967

4,9

929

5,2

1.008

5,7

1.065

5,5

Ademhalingswegen

926

4,8

797

4,5

788

4,4

891

4,6

Bewegingsstelsel en bindweefsel

883

4,5

751

4,2

803

4,5

892

4,6

Bloed en bloedvormende organen

97

0,5

92

0,5

95

0,5

72

0,4

Congenitale afwijkingen

645

3,3

599

3,4

590

3,3

643

3,3

Endocriene, voedings- en stofwisselingsziekten

311

1,6

259

1,5

272

1,5

342

1,8

2.389

12,2

2.124

12,0

2.025

11,4

2.014

10,5

195

1,0

153

0,9

132

0,7

164

0,9

Hartvaatstelsel Huid en subcutis Infectieziekten en parasitaire ziekten

235

1,2

180

1,0

210

1,2

231

1,2

Nieuwvormingen

3.895

20,0

3.806

21,5

3.951

22,3

4.472

23,2

Ongevalsletsels en vergiftigingen

2.102

10,8

1.980

11,2

1.666

9,4

1.723

9,0

149

0,8

121

0,7

102

0,6

127

0,7

Psychische stoornissen Spijsverteringsstelsel

1.091

5,6

948

5,3

954

5,4

1.123

5,8

Symptomen en onvolledig omschreven ziektebeelden

623

3,2

531

3,0

504

2,8

567

3,0

Urogenitaal systeem

736

3,8

675

3,8

621

3,5

676

3,5

Zenuwstelsel en zintuigen

1.742

8,9

1.531

8,6

1.507

8,5

1.576

8,2

Zwangerschap, bevalling en kraambed

1.433

7,4

1.374

7,7

1.388

7,8

1.452

7,6

Overig

1.065

5,5

882

5,0

1.097

6,2

1.183

6,2

Totaal

19.484

100,0

17.732

100,0

17.713

100,0

19.213

100,0

143

bijlagen

Tabel 11 Aantal dagbehandelingspatiënten per hoofddiagnosegroep

Ontslagdiagnose

2003 Procent

Aandoeningen perinatale periode Ademhalingswegen

2002 Procent

2001 Procent

2000 Procent

30

0,2

40

0,2

28

0,2

46

0,4

505

2,9

372

2,1

368

2,6

420

3,7

1.209

7,0

976

5,5

612

4,3

415

3,6

Bloed en bloedvormende organen

299

1,7

212

1,2

225

1,6

197

1,7

Congenitale afwijkingen

339

2,0

382

2,1

349

2,4

283

2,5

Bewegingsstelsel en bindweefsel

Endocriene, voedings- en stofwisselingsziekten

335

1,9

425

2,4

290

2,0

205

1,8

2.935

16,9

4.003

22,4

2.777

19,4

2.352

20,6

Huid en subcutis

50

0,3

54

0,3

44

0,3

31

0,3

Infectieziekten en parasitaire ziekten

98

0,6

68

0,4

76

0,5

42

0,4

4.145

23,8

4.664

26,1

3.894

27,2

2.751

24,1

783

4,5

560

3,1

540

3,8

516

4,5

68

0,4

137

0,8

107

0,7

88

0,8

Spijsverteringsstelsel

1.063

6,1

1.010

5,6

512

3,6

428

3,8

Symptomen en onvolledig omschreven ziektebeelden

1.431

8,2

1.268

7,1

1.054

7,4

1.094

9,6

432

2,5

413

2,3

484

3,4

388

3,4

1.651

9,5

1.415

7,9

1.168

8,2

822

7,2

330

1,9

327

1,8

337

2,4

280

2,4

Hartvaatstelsel

Nieuwvormingen Ongevalsletsels en vergiftigingen Psychische stoornissen

Urogenitaal systeem Zenuwstelsel en zintuigen Zwangerschap, bevalling en kraambed Overig

1.678

9,6

1.562

8,7

1.450

10,2

1.044

9,2

Totaal

17.380

100,0

17.888

100,0

14.315

100,0

11.402

100,0

Tabel 12 Instroom klinische patiënten uitgedrukt in percentages

2003

2002

2001

2000

Polikliniek en huisarts

73,1

69,7

71,9

73,0

Spoedeisende hulp

15,9

17,7

15,0

15,0

Van ander ziekenhuis

6,1

7,2

7,6

6,8

Geboren in het ziekenhuis

4,9

5,4

5,5

5,2

100,0

100,0

100,0

100,0

Totaal

144

jaarverslag 2003

Bijlage 4 Opbouw budget aanvaardbare kosten 2002, 2003 en mutatie in het boekjaar (in € 1.000,-)

Budget

Berekende

Herrekend

Budget

Berekende Herrekend

Mutatie

kasbasis

nacalc.

budget

kasbasis

nacalc.

budget

2002

2002

2002

2003

2003

2003

Loonkosten functioneel budget

64.516

-18

64.498

62.295

314

62.609

-1.889

Loonkosten bijzondere functies

13.262

2.560

15.822

22.128

-286

21.842

6.020

Loonkosten gebouwgebonden

2.837

157

2.994

3.330

0

3.330

336

Loonkosten acad. component

34.061

0

34.061

34.958

-1.746

33.212

-849

Loonkosten medisch specialisten

24.525

987

25.512

27.239

1.412

28.651

3.139

2.088

1.083

3.171

2.204

0

2.204

-967

2003

Loonkosten

Overige loonkosten Eerstelijn Totaal loonkosten

449

0

449

480

0

480

31

141.738

4.769

146.507

152.634

-306

152.328

5.821

Materiële kosten Materiële kosten functioneel budget

20.472

-40

20.432

22.451

-124

22.327

1.895

Materiële kosten bijzondere functies

13.856

1.670

15.526

19.873

-57

19.816

4.290

Materiële kosten gebouwgebonden

5.971

332

6.303

6.926

0

6.926

623

Materiële kosten acad. component

17.416

0

17.416

17.545

-860

16.685

-731

Overige materiële kosten

3.830

1.874

5.704

5.072

3.256

8.328

2.624

116

0

116

123

0

123

7

61.661

3.836

65.497

71.990

2.215

74.205

8.708

Afschrijvingskosten inventarissen

7.616

-1.574

6.042

6.177

21

6.198

156

Afschrijvingskosten art. 2

1.710

-124

1.586

1.630

87

1.717

131

Eerstelijn Totaal materiële kosten

Kapitaalslasten

WBMV inventarissen Afschrijvingkosten dubieuze debiteuren

900

0

900

1.400

0

1.400

500

Afschrijvingskosten nacalculeerbaar

2.587

414

3.001

2.590

377

2.967

-34

Rentekosten

6.446

1.502

7.948

7.975

-1.059

6.916

-1.032

55

0

55

55

0

55

0

Huur en leasing Voorlopige budgetmutaties

171

0

171

437

-276

161

-10

19.485

218

19.703

20.264

-850

19.414

-289

2.078

-1.609

469

0

0

0

-469

0

0

0

612

240

852

852

602

0

602

424

0

424

-178

Klinische genetica

4.626

-86

4.540

4.943

499

5.442

902

Totaal overig

7.306

-1.695

5.611

5.979

739

6.718

1.107

Totaal aanvaardbare kosten boekjaar 230.190

7.128

237.318

250.867

1.798

252.665

15.347

Totaal kapitaalslasten

Overig Zorgvernieuwing Lokale productiegebonden toeslag Samenwerkingsverbanden

145

bijlagen

bijlage 5 Hoofden van medische afdelingen en (overige) hoogleraren per 1 januari 2004 anatomie

prof. dr. H.J. Groenewegen* prof. dr. H.B. Uylings** prof. dr. M.P. Witter

anesthesiologie

prof. dr. J.J.L.M. Bierens dr. F.H. Werner* prof. dr. J.J. de Lange prof. dr. W.W.A. Zuurmond**

apotheek

drs. A.C. van Loenen*

cardiochirurgie

prof dr. L. Eijsman dr. M.A.J.M. Huybregts*

cardiologie

prof. dr. C.J. van Echteld** prof. dr. C.A. van Rossum prof. dr. C.A. Visser* prof. dr. F.C. Visser

dermatologie

prof. dr. D.P. Bruynzeel** prof. dr. Th.M. Starink*

EMGO

prof. dr. L.M. Bouter* mw. prof. dr. D. Deeg prof. dr. H.C.G. Kemper mw. prof.dr. H.C.W. de Vet prof. dr. P.M. Bongers**

endocrinologie

prof. dr. L.J.G. Gooren** prof. dr. R.J. Heine prof. dr. J.A. Maassen** prof. dr. J.C. Netelenbos*

fysiologie

prof. dr. V.W.M. van Hinsbergh prof. dr. W.J. Paulus prof. dr. G.J. Tangelder*

fysica en medische technologie

prof. dr. R.M. Heethaar prof. dr. A.A. Lammertsma dr. M. Sprenger*

146

jaarverslag 2003

geneeskundige oncologie

prof. dr. N.K. Aaronson** prof. dr. D.T. Curiel** prof. dr. G. Giaccone* prof. dr. G.J. Peters prof. dr. H.M. Pinedo prof. dr. W.J.F. van der Vijgh

heelkunde

prof. dr. M.A. Cuesta prof. dr. H.J.Th.M. Haarman* prof. dr. J.W. Kreis** prof. dr. P.A.M. van Leeuwen prof. dr. S. Meijer prof. dr. J.A. Rauwerda

hematologie

prof. dr. P.C. Huijgens* prof. dr. G.J. Ossenkoppele

huisarts geneeskunde

prof. dr. M. de Haan prof. dr. J.T.V.M. de Jong prof. dr. W.A.B. Stalman* prof. dr. I.N. Wolffers

intensive care volwassenen

prof. dr. A.R.J. Girbes*

inwendige geneeskunde

prof. dr. S.A. Danner* prof. dr. J.C. Seidell prof. dr. C.D.A. Stehouwer prof. dr. J.S. Yudkin**

keel-, neus- en oorheelkunde

prof. dr. G.A.M.S. van Dongen prof. dr. ir T. Houtgast prof. dr. C.R. Leemans* prof. dr. H.F. Mahieu

kinderchirurgie

prof. dr. H.A. Heij*

kindergeneeskunde

mw. prof. dr. H.A. Delemarre-van de Waal prof. dr. W.P.F. Fetter prof. dr. R.J.B.J. Gemke mw. prof. dr. M.S. van der Knaap prof. dr. H.N. Lafeber prof. dr. J.J. Roord* prof. dr. L.M.E. Smit prof. dr. A.J.P. Veerman

147

hoofden van medische afdelingen

klinische chemie

prof. dr. M.A. Blankenstein* prof. dr. C.E. Hack prof. dr. ir. C.A.J.M. Jakobs

klinische epidemiologie en biostatistiek

prof. dr. M. Boers* mw. prof.dr.ir. F.E. van Leeuwen**

klinische genetica en antropogenetica

mw. prof. dr. M.C. Cornel prof. dr. H. Joenje** prof. dr. L.P. ten Kate* prof. dr. P. Heutink prof. dr. M. Verhage

longziekten

prof. dr. P.E. Postmus*

maag-, darm- en leverziekten

prof. dr. C.J.J. Mulder* prof. dr. A.S. Peña

medische farmacologie

prof. dr. N. Burnashev mw. prof. dr. J.E.M.F. Leysen** prof. dr. A.N.M. Schoffelmeer prof. dr. F.J.H. Tilders* prof. dr. Th.P.M. de Vries

medische microbiologie en

mw. prof. dr. C.M.J.E. Vandenbroucke-Grauls*

infectiepreventie medische psychologie

prof. dr. H.M. van der Ploeg* mw. prof. dr. P.T. Cohen-Kettenis

metamedica

prof. dr. E.S. Houwaart* prof. dr. H. Jochemsen** prof. dr. F.J. Meijman** prof. dr. T. Pieters

148

jaarverslag 2003

moleculaire celbiologie

prof. dr. R.H.J. Beelen mw. prof. dr. C.D. Dijkstra* mw. prof. dr. Y. van Kooyk prof. dr. G. Kraal mw. prof. dr. A. Kruisbeek** prof. dr. P.J. Peters prof. dr. C.L. Verweij

mondziekten en kaakchirurgie

prof. dr. D.B. Tuinzing prof. dr. I. van der Waal*

nefrologie

prof. dr. M.J. Nubé** prof. dr. P.M. ter Wee*

neurochirurgie

prof. dr. W.P. Vandertop*

neurologie

prof. dr. J.J. Heimans* prof. dr. ir. C.J. Lucas** prof. dr. C.H. Polman prof. dr. Ph. Scheltens prof. dr. C.J. Stam prof. dr. E.Ch. Wolters

nucleaire geneeskunde

prof. dr. G.J.J. Teule*

oogheelkunde

mw. prof. dr. B.C.P. Polak prof. dr. G.H.M.B. van Rens** mw. prof. dr. H.J. Völker-Dieben*

orthopedie

prof. dr. R.G. Pöll prof. dr. P.I.J.M. Wuisman*

pathologie

mw. prof. dr. E. Bloemena prof. dr. P.J. van den Elsen prof. dr. C.J.L.M. Meijer* prof. dr. J.M. Middeldorp** prof. dr. R.J. Scheper prof. dr. P. van der Valk

plastische chirurgie

prof. dr. J.W. Mulder prof. dr. M. Ritt*

149

hoofden van medische afdelingen

psychiatrie

prof. dr. A.J.L.M van Balkom prof. dr. A.T.F. Beekman prof. dr. Th.A.H. Doreleijers prof. dr. R. van Dyck prof. dr. P. Eikelenboom prof. dr. W.J.G. Hoogenboom prof. dr. C. Jonker** prof. dr. W. van Tilburg*

radiologie

prof. dr. F. Barkhof prof. dr. J. Castelijns prof. dr. R.A. Manoliu*

radiotherapie

prof. dr. B.J. Slotman* prof. dr. S. Senan

reumatologie

prof. dr. B.A.C. Dijkmans*

revalidatiegeneeskunde

prof. dr. J. Dekker prof. dr. G.J. Lankhorst*

sociale geneeskunde

prof. dr. R.A. Hira Sing prof. dr. W. van Mechelen prof. dr. ir. T. Smid** prof. dr. G. van der Wal*

urologie

prof. dr. J.A. Rauwerda (wnd)*

verloskunde en gynaecologie

prof. dr. H.A.M. Brölmann prof. dr. H.P. van Geijn* prof. dr. R. Homburg prof. dr. P. Kenemans prof. dr. J.M. Verheijen prof. dr. J.M.G. van Vugt

verpleeghuisgeneeskunde

prof. dr. J.A. Eefsting** prof. dr. M.W. Ribbe*

medische filosofie en ethiek

prof. dr. E. van Leeuwen

onderwijsinstituut

prof. dr. H.J.M. van Rossum

* hoofd van de afdeling ** bijzonder hoogleraar

150

jaarverslag 2003

bijlage 6 Overige organisatiegegevens Hoofden van diensten accountantsdienst

drs. K. Witteveen, RA

audiovisueel centrum

dr. J.T. Goldschmeding

bedrijfseconomie, inkoop en zorgadministratie

drs. K.G. van Lent a.i

bureau decaan

mw. M. van Tinteren-Bosje

bureau medische zaken

mw. mr. Y.M. Drewes, arts M&G

bureau raad van bestuur

mr. F.J. Faber

dienst anesthesiologie en operatieve zorg

dr. F.M. Werner a.i.

dienst arbo en milieu

drs. M.J. van Til

dienst diëtetiek en voedingswetenschappen

mw. dr. M.A.E. van Bokhorst-de van der Schueren

dienst ergotherapie en activiteitenbegeleiding

mw. S. Bakker-Renema

dienst fysiotherapie

R. van Klaveren

dienst medisch maatschappelijk werk

drs. H.J. Kaufman

dienst communicatie

mw. M. Bolluijt

facilitair bedrijf

drs. K.W. Stegenga

informatica en procesondersteuning

dr. M. Sprenger

opleidingscentrum

drs. A.R.J. Kleijn

pastoraal centrum

drs. J.J.A. Doolaard

projectbureau nieuwbouw

ing. G.A.P.P. Hermsen

personeel en organisatie


Clusterbesturen Cluster I Clustervoorzitter

prof. dr. S.A. Danner

Clustervoorzitter elect

prof. dr. P.M. ter Wee

Manager bedrijfsvoering

C.J.H. Buren, MBA

Zorgmanager

mw. G.M.J. Berkhout algemene inwendige geneeskunde, dermatologie, endocrinologie, geneeskundige oncologie, hematologie, longziekten, maag-, darm- en leverziekten, nefrologie, nucleaire geneeskunde en PET research, reumatologie klinische en poliklinische zorgeenheden, dienst diëtetiek en voedingswetenschappen

151

overige organisatiegegevens

Cluster II Clustervoorzitter

prof. dr. J.J. Heimans


prof. dr. I. van der Waal


mw. drs. D. Bonink

Zorgmanager

mw. E.M. Bijvank anatomie, keel-, neus- en oorheelkunde, medische farmacologie, mondziekten en kaakchirurgie, neurochirurgie, neurologie, oogheelkunde, plastische chirurgie, psychiatrie, revalidatiegeneeskunde, urologie klinische en poliklinische zorgeenheden, dienst ergotherapie en activiteitenbegeleiding, dienst fysiotherapie

Cluster III Clustervoorzitter

prof. dr. J.J. Roord


prof. dr. L.P. ten Kate


J.C. Klarenbeek, RB

Zorgmanager

L. de Haan kinderchirurgie, kindergeneeskunde, klinische genetica en antropogenetica, medische psychologie, verloskunde en gynaecologie klinische en poliklinische zorgeenheden, dienst medisch maatschappelijk werk

Cluster IV Clustervoorzitter

prof. dr. C.A. Visser


prof. dr. A.R.J. Girbes


drs. E. van der Meer

Zorgmanager

B.C. Nijman anesthesiologie en operatieve zorg, cardio-thoracale chirurgie, cardiologie, fysiologie, heelkunde, intensive care volwassenen, orthopedie klinische en poliklinische zorgeenheden, spoedeisende hulp

Cluster V Clustervoorzitter

prof. dr. C.J.L.M. Meijer


prof. dr. B.J. Slotman


mw. drs. F. Barbieri apotheek, fysica en medische technologie, hematologische laboratoria, informatica en procesondersteuning, klinische chemie, medische microbiologie en infectiepreventie, moleculaire celbiologie, pathologie, radiologie, radiotherapie poliklinische zorgeenheden

152

jaarverslag 2003

Cluster VI Clustervoorzitter

prof. dr. L.M. Bouter


drs. A.R.J. Kleijn


drs. E. de Leede (wnd) EMGO, huisartsgeneeskunde, klinische epidemiologie en biostatistiek, metamedica, sociale geneeskunde, verpleeghuisgeneeskunde audiovisueel centrum, klinisch dierexperimenteel laboratorium, onderwijsbureau, opleidingscentrum

Stafdirecteuren directeur facilitair bedrijf

drs. K.W. Stegenga

directeur financiën

drs. K.G. van Lent a.i

directeur onderwijs

mw. dr. J.A.A.M. van Diemen-Steenvoorde

directeur personeel en organisatie


Bestuur stafconvent prof. dr. C. H. Polman

voorzitter

prof. dr. W.A.B. Stalman

vice-voorzitter

mw. drs. mr. Y.M. Drewes

adviseur

drs. A. Beeker prof. dr. M.A. Blankensteijn prof. dr. L.M. Bouter prof. dr. H.A. Heij drs. Y.P. Henry prof. dr. C.J.J. Mulder prof. J.A. Rauwerda dr. M. Sprenger prof. dr. G.J. Tangelder mw. drs. C.A.M. Bezuijen

ambtelijk secretaris

153


Ondernemingsraad mw. I. Schadee-Eestermans

voorzitter

S. van der Kolk

vice-voorzitter

mw. J. Bender mw. C. Bonder lid dagelijks bestuur

mw. I. Bösel mw. A. de la Fuente mw. A. de Jong mw. H. Kostelijk mw. M. Lake T. van Lambalgen J. Leseman J. Ploegmakers

lid dagelijks bestuur

mw. E. Veendorp H. Walg F. de Weerdt mw. L. Glaudemans

buitenlid

R. van Andel

sr. ambtelijk secretaris

mw. Y. Haighton

jr. ambtelijk secretaris

mw M. Kuiper-Klaver

secretaresse

Onderdeelcommissies Onderdeelcommissie facilitair bedrijf W. Peters

voorzitter

R. Brand S. Jager C. Koopen mw. A. van der Linden T. Moumen F. Smeltink J. Toele

Onderdeelcommissie cluster III mw. R. Poort

voorzitter

mw. H. Kostelijk mw. N. Siteur T. Tamminga R. Victor

Onderdeelcommissie cluster V mw. D. Bosch

voorzitter

C. van Beers mw. G. van Kamp

154

jaarverslag 2003

Onderdeelcommissie cluster VI mw. V. Teunissen

voorzitter

mw. N. Serkei

Facultair Overleg VU medisch centrum Studentenraad Medische Faculteit Nadia al Maach

voorzitter

Hugo Bakker

vice-voorzitter

Marnix Koning

secretaris

Samira Akhnikh Remy Buis Marijke Kool Marjanne van der Weide

Zilveren legpenning

De zilveren legpenning wordt sinds 1991 uitgereikt als blijk van waardering voor medewerkers van het VU medisch centrum met een uitzonderlijke staat van dienst. Voor 2003 is de legpenning uitgereikt aan mevrouw C. Pieksma. De legpenning is eerder toegekend aan: 2002 mw. M.E. Velthuys 2001 J.M.A. Zaman 2001 mw. M. Mulder 2000 mw. dr. E. van der Wall 1999 mw. drs. R.D. Sibarani-Ponsen 1998 mw. D.B. Koch-Hendriks 1997 mw. Y. van der Lichte 1996 mw. H. Kort 1995 dr. J.A.P. Stroes 1994 mr. H.J. Swagerman 1993 mw. A. Beerthuis 1991 zr. L. Machielsen 1991 N. Hamelink 1991 drs. P.A. Coumou 1991 H.A. Nieuwkoop 1991 prof. dr. J. Stam

155


bijlage 7 Commissies Commissie privacy bescherming prof. dr. M. Boers

voorzitter

dr. H. Walg

lid

mw. H. Kort

lid

mw. G. Visser

lid

mr. O.G.A. van der Beek

secretaris

M.A. Buitenhuis

adviseur

M.A.M. van der Haagen

adviseur

mw. A.F. van Manen

adviseur

vacature

Meldingscommissie incidenten patiëntenzorg prof. dr. J.J. Heimans

voorzitter

L. de Haan dr. F.C. Bakker mw. I. van der Jagt E.A.P.M. Pompe mw. drs. E.L. Swart prof. dr. P.M. ter Wee mw. drs. N.E.A.H. Smeets

secretaris

Commissie medische ethiek dagelijks bestuur prof. dr. W.P.F. Fetter

voorzitter, hoogleraar neonatologie

drs. J.J.A. Doolaard

vice-voorzitter, ziekenhuispastor

mw. drs. J.J. Pook

secretaris, medewerker medisch-ethische zaken

overige leden: mw. J.M. Balcombe-Fennis

medisch maatschappelijk werker

dr. C.M.F. Dirven

neurochirurg

mw. mr. Y.M. Drewes

jurist, arts

drs. W.J. Engelbrecht

arts-assistent anesthesiologie

drs. A.C. van Loenen

interim-voorzitter toetsingscommissie, ziekenhuisapotheker

prof. dr. E. van Leeuwen

hoogleraar filosofie en medische ethiek

mw. C.A. van Rheenen

verpleegkundige

mw. M. Smits

verpleegkundige

drs. M. Vervloet

nefroloog

mw. H. van Voornveld

verpleegkundige

prof. dr. E. Ch. Wolters

hoogleraar neurologie

156

jaarverslag 2003

Medisch-ethische toetsingscommissie drs. A.C. van Loenen

voorzitter, ziekenhuisapotheker, klinisch farmacoloog

prof. dr. C.H. Polman

plaatsvervangend voorzitter, neuroloog

mw. dr. B. van Baarsen

sociaal psycholoog

prof. dr. M. Boers

klinisch epidemioloog

dr. R.H. Brakenhoff

moleculair bioloog

drs. S. Ekkelkamp

kinderchirurg

dr. E.F.J. Franssen

ziekenhuisapotheker, klinisch farmacoloog

dr. K. Hoekman

internist/oncoloog

drs. G.K. Kimsma

huisarts/filosoof

mw. dr. E.S.M. de Lange-de Klerk

klinisch epidemioloog

mw. mr. N.W.J Lopes Cardozo

jurist

mw. M. Mulder

lekenlid

prof. dr. F.J.H. Tilders

farmacoloog

mw. F. Wegener Sleeswijk

verpleegkundige

mw. dr. M.M. Weissenbruch

neonatoloog

dr. P. de Haan

secretaris

mw. drs. W.E. van der Voet

secretaris

Klachtencommissie mr. P.J. Boukema

voorzitter (extern), staatsraad in buitengewone dienst

mr. L. Schuman

plaatsvervangend voorzitter (extern), oud-president van de arrondissementsrechtbank in Utrecht

mw. drs. E.H. Collette

medisch psycholoog, afdeling medische psychologie

A.M. Eeckhout

psychiater, psychiatrisch consultatieve dienst

dr. C.J. van Groeningen

oncoloog, afdeling oncologie

mw. prof. dr. B.C.P. Polak

oogarts, afdeling oogheelkunde

mw. A. Lanser

verpleegkundig hoofd, flexbureau

mw. M. Staalberg

verpleegkundig hoofd polikliniek verloskunde & gynaecologie

M.A.M. van der Haagen

manager zorgadministratie, dienst bedrijfsadministratie, inkoop en zorgadministratie

mw. drs. C. Vercouteren

hoofd sectie logistiek, facilitair bedrijf

drs. T. de Gee

huisarts (extern)

mw. drs. S.U. Sijthoff

huisarts (extern)

mw. drs. M.R. Franx

secretaris, bureau medische zaken

mw. mr. A.H. Bakker

plaatsvervangend secretaris, bureau medische zaken

157


Vaste commissie voor de wetenschapsbeoefening mw. prof. dr. C.M.J.E. Vandenbroucke-Grauls

voorzitter

prof. dr. R.H.J. Beelen prof. dr. G.A.M.S. van Dongen dr. B. Drukarch prof. dr. W. Fetter secretaris

dr. P. de Haan prof. dr. H.C.G. Kemper prof. dr. P.T.A. Lips prof. dr. C.J. Stam dr. G.J.M. Stienen

Commissie topkader prof. dr. L.M. Bouter

voorzitter

prof. dr. G. Giaccone mw. prof. dr. H.A. Delemarre-van de Waal prof. dr. R.J. Scheper prof. dr. F.J.H. Tilders prof. dr. C.A. Visser prof. dr. E.A. van der Veen

decaan, adviseur q.q.

mw. M. van Tinteren-Bosje

ambtelijk secretaris

Emancipatiecommissie mw. drs. A. van der Kwaak

voorzitter

mw. drs. C. Hoebe

adviseur P&O

mw. drs. M. Hofman

OP-lid

mw. J.J. Maaskant

OP-lid

mw. dr. E. de Vries

WP-lid

Commissie onderwijs en onderzoek dr. A.A. van Lambalgen

voorzitter, afdeling fysiologie

mw. I. Schadee-Eestermans

afdeling moleculaire celbiologie

dr. H.L. Walg

afdeling klinische chemie

mw. A.W.M. Glaudemans

extern lid, afdeling farmacologie

mw. drs. E.M.I. van der Meer

extern lid, onderwijsbureau

dr F. Pouwer

extern lid, EMGO

één vacature

OR-lid

158

jaarverslag 2003

Bibliotheekcommissie prof. dr. M.P. Witter

voorzitter

drs T. Erich mr. F. Faber prof. dr. E.S. Houwaert dr. C.B. Lambalk dr. G.J. Peters dr. N. van Rooijen prof. dr. C.D.A. Stehouwer dr. M.W. van Tulder mw. dr. A.M.J.J. Verweij-van Vught dr. P. de Haan

secretaris

159


bijlage 8 Onderzoekinstituten

Onderzoekinstituten onderzoekinstituut voor extramuraal directeur: prof. dr. L.M. Bouter

geneeskundig onderzoek (EMGO), VU medisch centrum instituut voor kanker

directeur: prof. dr. P.C. Huijgens

en immunologie (V-ICI) onderzoekinstituut voor cardiovasculaire

directeur: prof. dr. C.D.A. Stehouwer

research Vrije Universiteit (ICaRVU), onderzoekinstituut voor klinische en

directeur: prof. dr. M.P. Witter

experimentele neurowetenschappen (ICEN),

160

jaarverslag 2003

bijlage 9 Oraties en promoties Oraties prof.dr. W.J.F. van der Vijgh

29 januari 2003 Gemeten. En nu?

prof.dr. M.C. Cornel

30 januari 2003 Community Genetics: Van vermenigvuldigen en delen

prof.dr. L.G. Thijs

07 februari 2003 Laten we de berg beklimmen

prof.dr. H.A.M. Brölmann

28 maart 2003 Van kijkbuis naar doebuis; de ontwikkeling van de gynaecologische endoscopie

prof.dr. J.J.L.M. Bierens

11 april 2003 Vitale belangen of vitale processen

prof.dr. G.J. Ossenkoppele

17 april 2003 Recht op het doel af

prof.dr. R. Homburg

25 april 2003 Gaat heen en vermenigvuldigt U

prof.dr. R.J.B.J. Gemke

19 juni 2003 De toekomst als uitkomst

prof.dr.ir. P.M. Bongers

11 september 2003 Maak werk van RSI

prof.dr. A.T.F. Beekman

17 september 2003 Psychiatrische epidemiologie: Van observatie naar experiment

prof.dr. A.J.L.M. van Balkom

17 september 2003 Kookboekgeneeskunde Evidence-based psychiatry: Gaarkeuken of haute cuisine?

prof.dr. W.J.G. Hoogendijk

17 september 2003 Biologische psychiatrie: Geestige materie Over de translatie van stemming naar molecuul en terug

prof.dr. J.C. Netelenbos

3 oktober 2003 Wie is bang voor hormonen?

prof.dr. R.H.J. Beelen

31 oktober 2003 Lessen over leven

prof.dr. G.J. Peters

26 november 2003 'Translational research': een Babylonische spraakverwarring?

prof.dr. P.T. Cohen-Kettenis

28 november 2003 Geslachtoffers

prof.dr.ir. C.A.J.M. Jakobs

17 december 2003 Het humane knock-out model: leerzaam tegen een hoge prijs

prof.dr. C.J.J. Mulder

19 december 2003 Door de wind

161

oraties en promoties

Promoties M. Dubbelman

10 januari 2003 Changes in the anterior eye segment with age and accommodation

W.F.A.R. Verbakel

15 januari 2003 Design and validation of a X-ray telescope for in vivo dosimetry during BNCT

W. de Ruijter

29 januari 2003 Study of Inotropic and Cardioprotective Effects of General Anesthetics in the Isolated Heart Muscle

P.J. Hagen

31 januari 2003 Diagnosing pulmonary embolism in the Netherlands, ventilation perfusion scintigraphy revisited

L.M.A. Jansen

5 februari 2003 Prognosis in Early Arthritis

A.M.W. Spijkerman

7 februari 2003 Targeted screening for type 2 diabetes: The Hoorn Screening Study

J.R. Kroep

12 februari 2003 Preclinical and Clinical Pharmacology of Gemcitabine & Combinations with Paclitaxel and Cisplatin

A.J.M. Janus

19 februari 2003 Osteogenesis Imperfecta

C.C.M. Holtkamp

21 februari 2003 Effects of the Resident Assessment Instrument on Quality of Care and Quality of Life in Nursing Homes

L.N.M. Perquin

21 februari 2003 Dagbehandeling in plaats van psychiatrische opname

H.W.H.G. Kessels

26 februari 2003 Probing and Manipulating Protein Interactions by Diversification and Selection

H.R. van Genderingen

7 maart 2003 Quest for the optimal lung volume during high-frequency oscillatory ventilation

E.G.J. Vermeulen

7 maart 2003 Cardiovascular effects of homocysteine-lowering treatment with folic acid plus pyridoxine

S.M. Daselaar

12 maart 2003 Differentiating Memory Aspects in Young and Old Adults Using fMRI

M.C. Haak

14 maart 2003 Nuchal Translucency and Cardiac Failure

J.J.M. Hoozemans

19 maart 2003 Inflammation and non-steroidal anti-inflammatory drugs in Alzheimer's disease

M.B. Vrouenraets

21 maart 2003 Photosensitizer-monoclonal antibody conjugates for selective photodynamic therapy of cancer

B. van Dam

26 maart 2003 Nitric oxide and oxidative stress

162

jaarverslag 2003

A.Y.N. Schouten-Van Meeteren

2 april 2003 In vitro drug resistance in retinoblastoma and childhood central primitive neuro-ectodermal tumors

J.W.A. Oosterhuis

2 april 2003 Superficial bladder carcinoma

H.A. Prins

9 april 2003 Hemodynamic and metabolic consequences of reduced arginine plasma levels

R.I.F. van der Waal

9 april 2003 Oral manifestations of systemic diseases and malignancies located elsewhere in the body

A. van Tellingen

11 april 2003 Dialysers with superior permeability in clinical haemodialysis: Effects on backtransport, inflammation and uraemic toxicity

R.M. van Dam

23 april 2003 Diet, physical activity, genetic susceptibility, and risk for type 2 diabetes

A. van Remoortere

23 april 2003 Antigenicity of schistosome glycans

J.A. van der Sluijs

25 april 2003 Secondary deformities of the shoulder in obstetric brachial plexus lesions

H. Honing

1 mei 2003 Macrophage receptors and signaling pathways

R.K. Linskens

2 mei 2003 Diagnosis and Monitoring of Inflammatory Bowel Diseases: Relevance of immunogenetic, serological, microbiological and laboratory tests

A.H. van Hattum

2 mei 2003 Novel camptothecin derivatives: antitumor efficacy and mechanisms of resistance

J.J. van der Vliet

2 mei 2003 Immunoregulation by CD1d-restricted natural killer T cells

P.H.J. Houba

7 mei 2003 Selective chemotherapy with glucuronidated anthracyclines activated by monoclonal antibody-(bèta teken)-glucuronidase conjugates

A.E. Schiel

6 juni 2003 The role of thyroid hormones and thyroid hormone metabolism in cardiac hypertrophy and heat failure

M.M. Weiss

10 juni 2003 Chromosomal instability in gastric cancer

T.H.E. Molenaar

11 juni 2003 Clinical and radiological studies in inactive rheumatoid arthritis

D.A.M. Heideman

13 juni 2003 Towards gene therapy for gastric cancer

M.Y. Bongers

13 juni 2003 Thermal endometrial ablation

S. Floris

18 juni 2003 Cellular infiltration into the brain

163


M. Zareie

18 juni 2003 Peritoneal exposure model in the rat

A.K. Mels

20 juni 2003 Perioperative Immune Modulation in Colon Cancer

J.H. de Vries

27 juni 2003 Subcutaneous and Intraperitoneal Insulin Delivery in Type 1 Diabetes

A.D.F. Dhondt

3 september 2003 Iatrogenic Origins of Depression in the Elderly

I. van Zanten - Przybysz

5 september 2003 Therapeutic applications of monoclonal antibodies in human ovarian cancer

C.M. Bernaards

5 september 2003 Smoking and health from adolescence into adulthood

B.C. Kuenen

10 september 2003 Clinical experience with receptor tyrosine kinase inhibitors as anti-angiogenic treatment in cancer patients

H.A. van Leiden

19 september 2003 Prevalence and 10-year incidence of retinopathy

H.K.E. Bürger

24 september 2003 Genetic roads to breast cancer

C.M. Zwaan

24 september 2003 Towards subgroup-directed therapy in acute myeloid leukemia

E.J.C. Nieuwenhuis

26 september 2003 Staging of the NO neck in oral cancer patiënts by ultrasound guided fine needle aspiration cytology

A. Westerman

26 september 2003 Basic helix-loop-helix transcription factor syntagms in the placenta and in lung malignancies

J.G.F. Bronzwaer

3 oktober 2003 Diastolic Left Ventricular Dysfunction

V.S. Stel

8 oktober 2003 Prevention of fall accidents in older persons

S.J. van Wijngaarden

8 oktober 2003 The intelligibility of non-native speech

N. de Vries

10 oktober 2003 Gene Regulation and Host Adaptation in Helicobacter pylori

M.L. Tjoa

15 oktober 2003 Early Markers of Trophoblast Function for the Identification of High-Risk Pregnancies

A.E. Hesselink

17 oktober 2003 Educating asthma and COPD patients in general pratice

P.G. Scheffer

22 oktober 2003 Physicochemical Properties of Low Density Lipoprotein in Type 2 Diabetes

N.C.T. van Grieken

29 oktober 2003 Morphological and chromosomal alterations during gastric carcinogenesis

164

jaarverslag 2003

K.I. Proper

29 oktober 2003 Effectiveness of worksite physical activity counseling

G. Tissingh

31 oktober 2003 Significance of SPECT imaging in early Parkinson's disease

N.M. van Schoor

5 november 2003 Prevention of hip fractures by external hip protectors

T. Cupedo

7 november 2003 Regulation of Lymphoid Organogenesis

M.R. Crone

12 november 2003 The Prevention of Involuntary Smoking by Children

S.C.C.M. van Coeverden-van den Heijkant

14 november 2003 Bone mass development during puberty in health and disease

G.Tj. Sieswerda

21 november 2003 Clinical Studies in Contrast Echocardiography: from Left Ventricular Opacification to Evaluation of Myocardial Perfusion

T. Hooper-van Veen

26 november 2003 Candidate gene studies in multiple sclerosis

M.A. van der Pol

28 november 2003 ABC transporters in minimal residual disease in acute myeloid leukemia

J. Vreugdenhil

3 december 2003 Psychiatric disorders among incarcerated male adolescents in the Netherlands

O.H. Brook

5 december 2003 To adhere, or not to adhere: that is the question

L.A. Marquenie

10 december 2003 The comorbidity of alcohol dependence and phobic disorders: origin, course and expectancies

A.C. Schadé

10 december 2003 The treatment of alcohol-dependent patients with a comorbid phobic disorder

A.J. Krüse

12 december 2003 Quantitative biomarkers to identify low- and high risk early CIN lesions

L.S. Murillo Ruiz

12 december 2003 Immunogenetics of infectious and chronic inflammatory diseases: A candidate gene approach of factors involved in the activation and regulation of NF-kB

J.B. Staal

17 december 2003 Low back pain, graded activity and return to work

I. Verel

18 december 2003 Immuno-PET enlightening the path to optimized antibody-targeted radiotherapy

I. Bakker

19 december 2003 Affectors of the adult lumbar bone: genetics, body composition, and lifestyle

C.H. van der Kooij

19 december 2003 Gewoon lief zijn?

165


colofon uitgave VU medisch centrum © Postbus 7057 1007 MB Amsterdam bezoekadres De Boelelaan 1117 Amsterdam Telefoon (020) 444 4444 Fax (020) 444 4645 redactie Projectgroep jaarverslag vormgeving document productie centrum / VU medisch centrum fotografie audiovisueel centrum VU / VU medisch centrum druk document productie centrum / VU medisch centrum

mei 2004

166

jaarverslag 2003

Inhoudsopgave

Recommend Documents