INHOUDSOPGAVE WHITEPAPER
ZELFRIJDENDE AUTO
Leasen met voorrang
INLEIDING-DEFINITIE
Enkele jaren geleden was het nog toekomstmuziek, maar tegenwoordig is het technisch al mogelijk: een auto waarin de bestuurder slechts passagier is. Alle grote automerken brengen auto’s op de markt met automatische systemen die het autorijden comfortabeler en veiliger maken. Denk hierbij aan de adaptieve cruisecontrol die zelf de snelheid van de auto aanpast aan de voorliggende weggebruiker. Of een systeem dat waarschuwt voor een mogelijk aankomende aanrijding of ongeluk. De introductie van de autonome auto zal dan ook niet lang op zich laten wachten. Deze introductie zal op de gehele autobranche invloed hebben en ook op u als berijder. Maar wat is een zelfrijdende of autonome auto eigenlijk en wat zal de invloed hiervan zijn op de maatschappij en op u als klant van Mobility Service Nederland? Voordat we in kunnen gaan op de invloed van de autonome auto op de maatschappij moeten we duidelijk hebben wat zo’n auto precies is en kan. Het begrip autonome auto omvat eigenlijk twee verschillende concepten die zich parallel aan elkaar aan het ontwikkelen zijn.
INLEIDING-DEFINITIE
Driverless car Ten eerste is er de driverless car, een volledig autonome auto waarbij de bestuurder geen enkele invloed meer heeft op de auto. De bestuurder is geheel passagier. Er zijn in deze auto’s dan ook geen stuur of pedalen meer aanwezig. Een voorbeeld hiervan is de autonome auto die Google heeft ontwikkeld, de Google Driverless Car .
Zelfrijdende auto De zelfrijdende auto is een auto die grotendeels of geheel de taken van de bestuurder overneemt indien mogelijk of nodig. Wel bestaat er voor de bestuurder de mogelijkheid om de controle van de auto op elk moment over te nemen. De bestuurder dient dus in dit geval altijd alert te zijn. Een voorbeeld hiervan is de Tesla Model S. Het systeem Autopilot van Tesla kan bijvoorbeeld zelfstandig inparkeren, van rijbaan veranderen en zelfstandig rijden in de file. De belangrijkste effecten en invloeden die deze ontwikkeling met zich meebrengt zullen we in deze white paper bespreken. Zo zullen we de huidige ontwikkelingen, de rol van de Nederlandse overheid, de wet- en regelgeving, de invloed op verzekeringen en de invloed op de leasemarkt, en daarmee op u, bespreken.
HOE VER ZIJN DE HUIDIGE ONTWIKKELINGEN? Afgelopen jaren is de autonome auto steeds vaker in het nieuws. Er rijden in Europa en Noord-Amerika al testauto’s rond die geheel zelfrijdend zijn. Maar hoe ver zijn deze tests en wanneer kunnen we de eerste commercieel geproduceerde zelfrijdende auto verwachten? Veel grote automerken waaronder Mercedes-Benz, Land Rover, Audi en Nissan zijn al uitgebreid aan het testen met zelfrijdende auto’s . Veel van de systemen die deze autofabrikanten hierbij ontwikkelen zullen we stapsgewijs terugzien in de productieauto’s . Denk hierbij bijvoorbeeld aan de adaptive cruise control, lane departure warning system, of de forward collision warning. Dit zijn systemen die geheel automatisch de bestuurder ondersteunen en waar nodig al de gehele besturing overnemen. Een ander voorbeeld dat aantoont dat grote automerken bezig zijn met de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s is de recente overname van Nokia’s kaartendivisie HERE door het gelegenheidsconsortium BMW, Audi en Daimler. Intelligente kaartsystemen zijn de basis waarop zelfrijdende auto’s hun slimme functies uitvoeren, zoals bij een file de geplande route narekenen. Daarnaast bemachtigen BMW, Audi en Daimler met deze overname een plek in de markt voor automotive data en connectivity. Deze markt wordt door consultancybedrijf McKinsey & Co geschat op een waarde van €30 miljard op dit moment, oplopend tot een waarde van €180 miljard in 2020. In een brief aan de tweede kamer stelt minister van Infrastructuur en Milieu Melanie Schultz van Haegen een ontwikkeling te verwachten die resulteert in een geheel autonome auto in 2025 . De verwachting is dan ook dat de ontwikkeling van ondersteunende en automatische systemen de komende jaren een vlucht zal nemen en dat deze systemen ook snel in productieauto’s te vinden zijn. Hierna ziet u een grafische weergave van deze ontwikkeling.
HOE VER ZIJN DE HUIDIGE ONTWIKKELINGEN?
Om deze ontwikkelingen te ondersteunen en te versnellen zijn er verschillende platforms gestart. De Dutch Automated Vehicle Initiative, DAVI, is een samenwerking tussen het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, RDW, TNO, TU Delft en andere grote organisaties die de ontwikkeling van autonome auto’s willen bevorderen. Dit initiatief van de overheid, samen met het bedrijfsleven, geeft aan hoe groot het belang van de autonome auto wordt ingeschat en de rol die Nederland hierbij wil spelen.
DE ROL VAN DE NEDERLANDSE OVERHEID De rol van de Nederlandse overheid De Nederlandse overheid ziet een snelle ontwikkeling van auto’s met automatische functies. De overheid wil hier niet alleen op voorbereid zijn, maar ook in vooroplopen. De reden hiervoor is dat de Nederlandse overheid grote voordelen voor de maatschappij verwacht van de introductie van auto’s met automatische functies. De belangrijkste voordelen die de overheid verwacht zijn: 1. Verkeer stroomt beter door Als auto’s met elkaar communiceren, kunnen ze remmen en optrekken beter op elkaar afstemmen. Autonome auto’s reageren eerder wanneer voorgangers remmen. Zij houden ook automatisch een bepaalde afstand tot de auto ervoor aan. Hierdoor kan bijvoorbeeld minder snel een file ontstaan. 2. Minder ongelukken Menselijke fouten zijn meestal de oorzaak van verkeersongelukken (in 90% van de gevallen). Met autonome auto’s is er daarom naar verwachting minder kans op verkeersongelukken. Dat is beter voor de verkeersveiligheid. 3. Minder brandstof nodig Autonome auto’s rijden vaak zuiniger. Vrachtauto’s kunnen bijvoorbeeld dichter op elkaar rijden. Hierdoor hebben ze minder luchtweerstand. Auto’s die met elkaar communiceren hoeven minder hard en minder vaak te remmen en op te trekken. Met de aanpassing van de huidige regels wordt de RDW bevoegd om voor grootschalige testritten op de openbare weg ontheffing te verlenen. Inmiddels hebben zich al diverse partijen gemeld die op de Nederlandse wegen testritten willen uitvoeren. Zo bereidt TNO in samenwerking met onder ander DAF, het Havenbedrijf Rotterdam en Transport en Logistiek Nederland een test met autonoom rijdende vrachtwagens voor en verkennen de provincie Gelderland en Wageningen UR de mogelijkheden van autonome voertuigen in het gebied Foodvalley.
WET EN REGELGEVING; INTERNATIONAAL/NATIONAAL
Met de aankomende introductie van de zelfrijdende auto dient er op allerlei vlakken aanpassingen gedaan te worden in de internationale en nationale wet- en regelgeving. De eerste aanpassingen die gedaan moeten worden, hebben betrekking op het testen met de autonome auto’s en het juridisch mogelijk maken hiervan. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft per 1 juli 2015 testen met zelfrijdende auto’s op de openbare weg mogelijk gemaakt. Dit is gedaan in samenwerking met Rijkswaterstaat en de RDW. De regelgeving moest hiervoor aangepast worden om het testen mogelijk te maken. Daarnaast moeten de, voordat autonome auto’s verkocht kunnen worden aan consumenten, internationale wet- en regelgeving aangepast worden. Deze regelgeving heeft betrekking op bijvoorbeeld aansprakelijkheid bij ongelukken en internationale verkeersregels. Op dit moment zijn hier nog geen duidelijk afspraken over gemaakt. Nederland heeft de ambitie om samen met andere vooroplopende landen ook op dit vlak een voortrekkersrol te spelen.
INVLOED OP VERZEKERINGEN; AANSPRAKELIJKHEID; RISICO’S De introductie van de autonome auto zorgt ervoor dat de bestuurder meer een passagier wordt van zijn eigen auto. Dit heeft grote gevolgen voor de aansprakelijkheid van bestuurders, maar ook van de fabrikanten en leveranciers van de systemen in de auto. Bestuurders zullen steeds en steeds meer vertrouwen op de systemen en technische ondersteuning die de auto biedt bij het autorijden. Het gevolg hiervan is dat ongelukken kunnen ontstaan door defecte systemen of doordat de systemen verkeerde informatie geven aan de bestuurder. Nu rijst al snel de vraag wie er verantwoordelijk is voor een ongeluk met deze oorzaak. Daarbij speelt ook een ethisch dilemma een rol. Dit is het duidelijkst weer te geven met een voorbeeld: een auto rijdt in een straat met op zijn weghelft drie fietsende kinderen. Tegelijkertijd komt er een tegemoet komende bus aan. De auto kan niet op tijd remmen. De auto moet nu een beslissing maken: uitwijken met als gevolg een frontaal ongeluk met de bus of niet uitwijken en mogelijk één van de kinderen raken. Wat is hierin de juiste, minst dramatische beslissing en wie is verantwoordelijk voor deze beslissing? Hierop is nog geen eenduidig antwoord te geven. Al valt wel te verwachten dat er een verschuiving plaats zal vinden van aansprakelijkheid van bestuurders naar de autofabrikanten en de fabrikanten van de ondersteunende systemen. Een groot nadeel hiervan is dat de fabrikanten deze aansprakelijkheid niet willen dragen en daardoor minder snel geneigd zijn deze systemen te introduceren. Doordat dit op dit moment nog een grijs gebied is, zullen hier de komende jaren afspraken over gemaakt moeten worden om zodoende de ontwikkeling van de autonome auto niet in de weg te staan. Een ander aspect van verzekeringen die met de introductie van de autonome auto zeker zal veranderen is het verdienmodel van de verzekeraars en daarmee ook de premies. De te verwachten daling van het aantal ongelukken is groot, dit zal resulteren in een daling van de verzekeringspremies. Daarnaast zullen de premies ook een stuk individueler worden. Het wordt steeds beter mogelijk om het rijgedrag van individuele automobilisten nauwkeurig te registreren. Wanneer deze informatie gekoppeld kan worden aan actuele weer- en verkeersdata kan een actueel risicoprofiel worden gemaakt. Dit risicoprofiel kan daarna worden vertaald in de te betalen verzekeringspremie.
WAT VERANDERT ER IN DE AUTOLEASEMARKT? De invloed die de autonome auto op de autoleasemarkt zal hebben is nog onduidelijk, daar kan nog geen betrouwbare voorspelling over worden gedaan. In een rapport van Morgan Stanley wordt wel duidelijk gesteld dat de gevolgen voor de leasemarkt van de introductie van de autonome auto significant zijn . Er worden twee scenario´s besproken die mogelijk tot uiting komen in de toekomst, aan de ene kant een zeer positief en aan de andere kant een zeer negatief scenario. Het is mogelijk dat zelfrijdende auto´s de voordelen van privébezit en gebruik alleen maar vergroten, daarmee zou de huidige rol van het leasebedrijf overbodig zijn. Aan de andere kant is het mogelijk dat zelfrijdende auto´s ingezet worden als een soort openbaar vervoer door bedrijven met fleet management en customer service expertise, autoleasebedrijven, die het bezit van een auto overbodig maakt. Tevens zullen autoleasebedrijven de financiering en het beheer van de zelfrijdende auto’s blijven verzorgen en een bron van verschillende data-analyses zijn. Eén ding kunnen we met zekerheid vaststellen: de ontwikkeling van de autonome auto, die nu snel gaat en alleen maar sneller zal gaan, met alle implicaties die hiervoor zijn besproken, zal van grote invloed zijn op de autoleasemarkt. De exacte uitkomst hiervan is nog onbekend, maar er zijn legio nieuwe kansen voor autoleasebedrijven, in welke rol dan ook.
OVER MOBILITY SERVICE NEDERLAND Sinds 2008 doet Mobility Service Nederland er alles aan om u zonder problemen mobiel te houden. Wij helpen u bij het kiezen van een auto naar uw hart en de meest geschikte leasevorm voor u. Ons team staat dagelijks met ‘een rugzak vol ervaring’ in de leasebranche klaar om u vlot van dienst te kunnen zijn. Korte lijnen, heldere communicatie en denken in oplossingen maken ons tot een betrouwbare en flexibele leasemaatschappij.
Burg. J.G. Legro 64a
T 050 304 80 40
E
[email protected]
9761 TD Eelde
F 050 304 80 49
I www.mobilityservice.nl
