Inhoudsopgave Voorwoord BOVO Haaglanden Ondersteuning voor po en vo Communicatie Nieuwsberichten

versie 2

Versie 2015-2016 0.2

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ................................................................................................................................... 1 Voorwoord .......................................................................................................................................... 3 1.

BOVO Haaglanden .............................................................................................................. 4

1.1.

Ondersteuning voor po en vo ................................................................................................. 4

1.2.

Communicatie ........................................................................................................................... 4

1.3.

Nieuwsberichten ....................................................................................................................... 4

1.4.

Informatie voor ouders ............................................................................................................ 4

1.5.

BOVO starterscursussen .......................................................................................................... 4

1.6.

Onderwijs Transparant starterscursus .................................................................................. 5

2.

Het basisschooladvies ........................................................................................................ 6

2.1.

Vorming van het basisschooladvies ....................................................................................... 6

2.2.

Het basisschooladvies in het onderwijskundig rapport ...................................................... 6

2.3.

Het adviesgesprek .................................................................................................................... 6

2.3.1.

Onenigheid over het basisschooladvies ................................................................................ 7

2.4.

Heroverweging BSA na eindtoets ........................................................................................... 7

3.

Testen en toetsen ............................................................................................................... 9

3.1.

Leerlingvolgsysteem ................................................................................................................. 9

3.1.1.

DL (Didactische leeftijd) ............................................................................................................ 9

3.1.2.

DLE (Didactisch leeftijd equivalent) ........................................................................................ 9

3.1.3.

LA (Leerachterstand) .............................................................................................................. 10

3.1.4.

Adaptief toetsen ...................................................................................................................... 10

3.2.

Drempelonderzoek ................................................................................................................. 11

3.3.

Eindtoets .................................................................................................................................. 11

3.3.1.

Welke leerlingen maken de centrale eindtoets? ................................................................. 11

3.3.2.

Referentieniveaus taal- en rekenen ..................................................................................... 11

3.4.

Intelligentieonderzoek ........................................................................................................... 12

3.5.

Sociaal-emotioneel onderzoek.............................................................................................. 12

3.6.

Aanvragen LWOO en PrO ...................................................................................................... 13

3.6.1.

Regeling screenings- en testinstrumenten LWOO & PrO 2016-2017 .............................. 13

4.

Onderwijstypen vo ........................................................................................................... 14

4.1.

Praktijkonderwijs (PrO) .......................................................................................................... 14

4.1.1.

Instroom ................................................................................................................................... 14

4.1.2.

Uitstroom ................................................................................................................................. 14

4.2.

Vmbo......................................................................................................................................... 15

4.2.1.

Onderbouw VMBO .................................................................................................................. 15

4.2.2.

Sectoren in het vmbo ............................................................................................................. 16

4.2.3.

Leerwegondersteunend onderwijs ...................................................................................... 16

www.bovohaaglanden.nl

1

Versie 2015-2016 0.2

4.2.4.

Basisberoepsgerichte leerweg (BBL) .................................................................................... 16

4.2.5.

Kaderberoepsgerichte leerweg (KBL) ................................................................................... 17

4.2.6.

Gemengde leerweg ................................................................................................................. 18

4.2.7.

Theoretische leerweg (TL) ...................................................................................................... 18

4.2.8.

Vmbo vakscholen .................................................................................................................... 18

4.2.9.

Het nieuwe vmbo in een notendop (vanaf 2016-2017) ..................................................... 19

4.3.

Havo en vwo ............................................................................................................................ 20

4.3.1.

Onderbouw .............................................................................................................................. 20

4.3.2.

Bovenbouw .............................................................................................................................. 20

4.4.

Voortgezet speciaal onderwijs (VSO) .................................................................................... 21

4.5.

Kopklas ..................................................................................................................................... 21

4.6.

Internationale Schakelklas vo (ISK) ....................................................................................... 22

5.

BOVO vergoedingsregelingen ......................................................................................... 23

5.1.

Vergoeding van intelligentieonderzoek (CAP) ..................................................................... 23

5.2.

Vergoeding van sociaal-emotioneel onderzoek (SEM) ....................................................... 23

6.

Checklist vo voor ouders ................................................................................................. 24

6.1.

Schooltype ............................................................................................................................... 24

6.2.

De schoolomgeving ................................................................................................................ 24

6.3.

De schoolorganisatie .............................................................................................................. 24

6.4.

De leerlingen in het eerste jaar ............................................................................................. 24

6.5.

Wat er gebeurt voor, tijdens en na de lessen ..................................................................... 24

6.6.

Het contact met de ouders .................................................................................................... 25

6.7.

Het schoolklimaat ................................................................................................................... 25

6.8.

De vorderingen en resultaten ............................................................................................... 25

6.9.

De begeleiding van leerlingen ............................................................................................... 25

6.10.

Extra activiteiten voor de leerlingen ..................................................................................... 25

Bijlage 1. BOVO vergoedingsregeling CAP 20152016 documenten Bijlage 2. Brief BOVO vergoedingsregeling SEM 2015-2016 incl. bijlagen Bijlage 3. RVC regeling toetsen en instrumenten 2015


2

Versie 2015-2016 0.2

Voorwoord Het BOVO handboek biedt achtergrondinformatie en praktische richtlijnen voor leerkrachten van groep 8 en ander onderwijspersoneel, die betrokken zijn bij de overstap van basisschoolverlaters in de BOVO regio Haaglanden. Het BOVO handboek dient aanvullend naast het BOVO procedureboek gebruikt te worden. Het BOVO handboek is ten opzichte van vorig schooljaar op een aantal punten aangepast. De indeling van de hoofdstukken is iets gewijzigd; informatie over het basisschooladvies (BSA) is naar voren gehaald (hoofdstuk 2) en de informatie over de vo onderwijstypen juist naar achteren verplaatst (hoofdstuk 4). Aan hoofdstuk 3 “Testen & toetsen” is informatie over ‘adaptief toetsen’ toegevoegd. Het hoofdstuk met informatie over de Regionale Verwijzingscommissie (RVC-VO) is in zijn geheel weggelaten, aangezien de RVC-VO per 1 januari 2016 is opgeheven. De aanvragen voor Praktijkonderwijs (PrO) en leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) dienen vanaf dit schooljaar bij de Commissie van Deskundigen van het samenwerkingsverband vo (SWVZHW) te worden ingediend. Kijk voor de laatste versie van het BOVO handboek op www.bovohaaglanden.nl.


3

Versie 2015-2016 0.2

1. 1.1.

BOVO Haaglanden Ondersteuning voor po en vo BOVO Haaglanden ondersteunt po- en vo-scholen bij de jaarlijkse uitvoering van de BOVO procedure. De ondersteuning bestaat o.a. uit:  het uitbrengen van een BOVO tijdpad;  het uitbrengen van een BOVO procedureboek en handboek;  gerichte voorlichtingsbijeenkomsten aan betrokken onderwijspersoneel;  het beantwoorden van 2e lijns helpdeskvragen;  het informeren van betrokken onderwijspersoneel per brief en nieuwsberichten;  dossierbegeleiding po-vo (leerlingen die moeilijk plaatsbaar zijn.

1.2.

Communicatie BOVO communiceert hoofdzakelijk via e-mail en gebruikt hiervoor de e-mailadressen die door de scholen zijn opgegeven in Onderwijs Transparant (POVO OT). BOVO raadt u aan om in POVO OT ook de e-mailadressen van uw directie, intern begeleider en het algemene e-mailadres van de school op te nemen. Daarnaast onderhoudt BOVO een informatieve website www.bovohaaglanden.nl, waarop de laatste ontwikkelingen worden bijgewerkt.

1.3.

Nieuwsberichten Elke maand verstuurt BOVO een nieuwsbericht met actuele informatie met betrekking tot de BOVO procedure. De nieuwsberichten zijn ook te downloaden vanaf de website.

1.4.

Informatie voor ouders Omdat ouders een belangrijke rol spelen binnen het overstapproces po-vo, maakt BOVO ieder jaar een PowerPoint presentatie (“Goed op weg naar het vo”), die po-scholen kunnen gebruiken bij hun informatieavond voor ouders. In november worden via de po-scholen de BOVO ouderfolders verspreid. Er is een reguliere ouderfolder en een ouderfolder ‘passend onderwijs’. Nb. BOVO biedt alleen ondersteuning aan scholen en is geen gesprekspartner voor ouders. Met vragen, opmerkingen of klachten t.a.v. de BOVO procedure kunnen ouders zich richten tot de schoolleiding of het bestuur van de school.

1.5.

BOVO starterscursussen Jaarlijks organiseert BOVO voor onderwijspersoneel starterscursussen, die in het teken staan van de overstap naar het vo. De bijeenkomsten zijn er voor iedereen die met BOVO te maken heeft en er meer over wil weten. Onderwijspersoneel met weinig of geen ervaring met BOVO wordt sterk aangeraden gebruik te maken van de bijeenkomsten. Mensen die hun kennis en vaardigheden willen opfrissen, uitbreiden of ervaringen willen uitwisselen zijn ook van harte welkom.


4

Versie 2015-2016 0.2

1.6.

Onderwijs Transparant starterscursus In de starterscursus over Onderwijs Transparant wordt geleerd om te gaan met de module POVO OT en worden praktische tips met betrekking tot het werken met de digitale applicatie van Onderwijs Transparant uitgewisseld.


5

Versie 2015-2016 0.2

2.

Het basisschooladvies Het basisschooladvies (BSA) is leidend in de overstap naar het voortgezet onderwijs en bepaalt in grote mate de verdere schoolcarrière van de leerling. Het basisschooladvies dient een betrouwbare weergave te zijn van de capaciteiten van een leerling. Een transparante onderbouwing draagt bij aan een soepele overstap naar een passende onderwijsvorm in het vo.

2.1.

Vorming van het basisschooladvies1 Het basisschooladvies wordt vastgesteld na overleg door verschillende partijen binnen de school. Het totaalbeeld wordt gevormd door een combinatie van testen toetsresultaten, leerlingkenmerken, en de visie van de school. De directie van de basisschool is eindverantwoordelijke van het basisschooladvies. Basisscholen zijn wettelijk verplicht alle leerlingen vóór 1 maart een (schriftelijk vastgelegd) schooladvies te geven. Afbeelding 1. Onderdelen op basis waarvan het BSA wordt vastgesteld

2.2.

Test- en toetsresultaten

Leerlingkenmerken

Visie van de school

Leerlingvolgsysteem

Inzet en motivatie

Leerkracht groep 7 en evt.

Drempelonderzoek

Concentratie

Intelligentieonderzoek

Huiswerkplanning

Cito Entreetoets

Sociaal-emotioneel welzijn

Methodegebonden toetsen

Thuissituatie

groep 6 Leerkracht groep 8 IB’er De directie

Het basisschooladvies in het onderwijskundig rapport Het basisschooladvies wordt opgenomen in het onderwijskundig rapport (OKR). Daarnaast bevat het OKR allerlei leerlinggegevens, zoals testen toetsgegevens, een typering van de leerling, specifieke leerlingkenmerken en punten waarop mogelijk extra ondersteuning nodig is. Alle gegevens in het OKR gezamenlijk dienen het basisschooladvies te onderbouwen. Scholen zijn verplicht ouders tijdig op de hoogte te stellen van het basisschooladvies en de inhoud van het OKR.

2.3.

Het adviesgesprek In de overstap naar het vo spelen ouders een belangrijke rol. Zij hebben de taak om een voschool te selecteren en hun kind tijdig aan te melden. De po-school heeft hierbij een informerende en ondersteunende rol, waarbij goede communicatie een vereiste is.

1

Zie www.vanponaarvo.nl, menu ‘Schooladvies’ voor de Handreiking schooladvies van ITS


6

Versie 2015-2016 0.2

In het adviesgesprek communiceert de basisschool het basisschooladvies en hoe dit tot stand gekomen is. Scholen bepalen zelf op welk moment dit gesprek plaats vindt. Soms organiseren scholen meer dan één gesprek, waarbij in het eerste gesprek een voorlopig advies wordt meegegeven. Steeds vaker hanteren scholen een “meerjarenadviseringsbeleid”, waarbij bijv. eind groep 7 al een voorlopig advies wordt kenbaar gemaakt. 2.3.1.

Onenigheid over het basisschooladvies Het kan voorkomen dat de ouders het niet eens zijn met het basisschooladvies. De school gaat hierover in gesprek met de ouders. Het is aan te raden dit gesprek met z’n tweeën te voeren en hiervan aantekeningen te maken. Bereid het goed gesprek voor:  zet alle overwegingen t.a.v. het basisschooladvies op een rij;  gebruik objectieve testen toetsresultaten;  maak inzichtelijk hoe leerlingkenmerken, zoals werkhouding zijn meegewogen;  wees u bewust van subjectieve beoordelingen: “Hij/zij is zo’n harde werker, dus laten we hem/haar een kans geven”. Tijdens het gesprek kan de school zijn standpunt verduidelijken en kunnen ouders hun eigen visie kenbaar maken. Leg uit dat het basisschooladvies wordt gebaseerd op wat de leerling in zijn/haar tijd op de basisschool heeft laten zien. Leg uit dat het niet mogelijk is te adviseren op basis van wat een leerling mogelijk in zijn/haar mars heeft; de leerling moet dit laten zien. Ter overweging: Indien een leerling een bepaald niveau niet heeft kunnen laten zien in een bekende, relatief kleine setting van de basisschool, vraag u dan af of dit wel zou kunnen op het vo waar de leerling wordt geconfronteerd met meer eigen verantwoordelijkheid, wisselende docenten en meer huiswerk. Wanneer u de ouders niet kunt overtuigen en zij het oneens blijven met de visie van de school, stel dan een vervolggesprek voor. Als ouders en de basisschool het oneens blijven, hebben ouders het recht om hun standpunt schriftelijk vast te leggen. Deze wordt door de basisschool als bijlage toegevoegd aan het OKR.

2.4.

Heroverweging BSA na eindtoets De eindtoets is verplicht voor alle leerlingen van reguliere po-scholen en wordt in de meeste gevallen afgenomen wanneer de leerling al is toegelaten tot het vo. Wanneer het toetsadvies (=uitslag) van de eindtoets hoger2 uitkomt dan het BSA, dan is de po-school verplicht het advies te heroverwegen. N.a.v. de heroverweging beslist de po-school of het BSA wordt herzien (d.w.z. naar boven toe bijgesteld) óf dat het BSA niet wordt herzien. Voor een goede procesgang van bovenstaande is het belangrijk stil te staan bij de volgende punten:  leg vast hoe je de heroverwegingen organiseert (wanneer, wie?);

Indien het toetsadvies van een eindtoets lager is dan het BSA, dan wordt er niet heroverwogen. 2


7

Versie 2015-2016 0.2

 bepaal een richtlijn wanneer je wel/niet overgaat tot het herzien van een advies;  bepaal in welke individuele gevallen je mogelijk zou kunnen afwijken van de richtlijn;  leeg vast wanneer je de toetsuitslag en evt. heroverweging en herzien BSA communiceert naar ouders;  bepaal hoe en wanneer je het vo informeert over herziene adviezen (zij moeten immers uitzoeken of ze de leerling op het niveau van het herziene advies kunnen plaatsen en dit afstemmen met de ouders!). In wezen draait alles om duidelijke communicatie richting ouders en de vo-school. Wanneer ouders vooraf duidelijk weten wat ze kunnen verwachten, dan is de kans kleiner dat ze hier tegen in het verweer komen. Nb. Het kan voorkomen dat het BSA herzien is en dat de vo-school geen plek kan aanbieden op het hogere onderwijstype. Wanneer ouders dan besluiten op zoek te gaan naar een andere school, is het raadzaam duidelijk afspraken te maken t.a.v. het terugtrekken van de leerling. Spreek in ieder geval met ouders af of zij bij terugtrekking nog aanspraak kunnen maken op de dan vrijgekomen plek, mocht de toelating op een andere vo-school niet lukken.


8

Versie 2015-2016 0.2

3.

Testen en toetsen Didactische toetsen zeggen iets over de leervorderingen van leerlingen. De score op een didactische toets wordt afgezet tegen de didactische leeftijd van een leerling (aantal maanden onderwijs). Hiermee wordt het leerrendement bepaald en kunnen leerachterstanden berekend worden. Didactische toetsen van het leerlingvolgsysteem of bijv. het Drempelonderzoek vormen een belangrijk gegeven voor het basisschooladvies. Ook worden didactische toetsen gebruikt voor de aanvraag van LWOO of PrO. Hiervoor wordt naar de volgende 4 leergebieden gekeken: technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en inzichtelijk rekenen.

3.1.

Leerlingvolgsysteem Po-scholen (uitgezonderd S(B)O-scholen) zijn verplicht een leerlingvolgsysteem te gebruiken om de leervorderingen van hun leerlingen bij te houden. Het Cito LVS wordt het meest gebruikt. Hierbij worden 2 keer per jaar toetsen afgenomen (begrijpend lezen vanaf groep 5 wordt 1 keer per jaar afgenomen). De naam van deze toetsen verwijst naar het moment waarop ze zijn afgenomen (bijv. M7 – midden groep 7 en E5 – eind groep 5). Van sommige toetsen is ook een B-versie beschikbaar (B8 – begin groep 8). Gedurende de basisschoolperiode laten deze toetsen de groei van de leerlingen (DLE) zien op verschillende vakgebieden. Deze groei wordt afgezet tegen het feitelijke aantal onderwijsmaanden (DL).

3.1.1.

DL (Didactische leeftijd) De didactische leeftijd wordt berekend door het aantal maanden te tellen dat een leerling onderwijs heeft ontvangen. Per leerjaar worden 10 maanden gerekend, de telling begint bij groep 3 en als een leerling doubleert wordt er tot maximaal 60 maanden doorgeteld. Een leerling met DL 15 volgt anderhalf jaar onderwijs (halverwege groep 4). Een leerling met een DL 54 heeft dus 54 maanden onderwijs gevolgd en zit dus normaal gesproken al 4 maanden in groep 8. Afbeelding 2. Didactische leeftijd gedurende de basisschoolperiode

3.1.2.

DLE (Didactisch leeftijd equivalent) Het didactisch leeftijdsequivalent drukt de score uit in maanden onderwijs, die een leerling behaalt op een toets. Bij een ideale schoolloopbaan loopt de DLE gelijk met de DL . Een goede leerling voldoet al op jongere leeftijd aan de toetseisen (DLE is gelijk of hoger dan DL), een zwakke leerling vertoont een achterstand (DLE is lager dan DL).


9

Versie 2015-2016 0.2

3.1.3.

LA (Leerachterstand) Door de formule 1-(DL/DLE) wordt de leerachterstand in procenten uitgedrukt. Waarbij 0, 41 staat voor 41%.

3.1.4.

Adaptief toetsen Leerlingen die een te moeilijke toets maken kunnen gefrustreerd raken, waardoor het resultaat niet betrouwbaar is. Dit betekent dat aan basisschoolverlaters soms beter toetsen uit groep 7 of zelfs een lagere groep kunnen worden voorgelegd. Men noemt dit adaptief toetsen. Voor de aanvraag LWOO of PrO is het verplicht adaptief te toetsen. Bij adaptief toetsen maak je zelf een inschatting van het niveau waarop de leerling getoetst moet worden. Bijvoorbeeld door te kijken op welk niveau het kind in de klas werkt of naar de score die behaald is op de laatst afgenomen toets. Indien de uitslag van de door jou gekozen toets 10 of meer DLE punten hoger of lager uitvalt ten opzichte van de DLE-norm, dan dient er door- of teruggetoetst te worden. Zie onderstaande tabel. Toetsniveau

DLE-norm

DLE-marge

M5

DLE=25

15 – 35

E5

DLE=30

20 – 40

M6

DLE=35

25 – 45

E6

DLE=40

30 – 50

M7

DLE=45

35 – 55

E7

DLE=50

40 – 60

M8

DLE=55

45 – 60

E8

DLE=60

50 – 60

Voorbeeld: Als je denkt dat een leerling in januari van groep 8 een leerachterstand van ongeveer 1 jaar heeft, neem je bij hem geen M8-toets af, maar een M7-toets. Volgens bovenstaand schema mag je verwachten dat de leerling op deze toets een DLE-score gaat halen van ongeveer 45 met een marge tussen de 35 en 55. Als de score netjes binnen deze marge valt, is er niets aan de hand. Maar als deze M7-toets te moeilijk blijkt en een DLE-score van 33 wordt behaald, moet je een toets van een lager niveau bij hem af te nemen. Als hij de toets juist heel goed maakt en een DLE-score zou halen die hoger is dan 55, moet je hem gaan doortoetsen.


10

Versie 2015-2016 0.2

3.2.

Drempelonderzoek Het Drempelonderzoek bestaat uit vijf didactische toetsen, te weten: begrijpend lezen, rekenen, technisch lezen, spelling en woordenschat (het leerdomein woordenschat is geen onderdeel van de procedure voor LWOO of PrO, maar geeft wel aanwijzingen voor juiste advisering). Het Drempelonderzoek is een adaptieve toets, omdat de opgaven eenvoudig starten en steeds wat moeilijker worden. Leerlingen maken de toets tot het niveau dat ze aan kunnen. Per leerdomein zetten de leerlingen zichzelf in een rij. De scores van het Drempelonderzoek worden weergegeven op 2 formulieren. Met behulp van het plaatsbepalingsformulier worden de individuele scores van leerlingen vergeleken met scores van verschillende onderwijstypen. Het didactisch profiel van de leerling wordt vertaald in een plaatsingsadvies op basis van een ‘veilige’ plek voor de leerling. Een leerling is veilig als ongeveer 20% van de leerlingen in zijn omgeving minder weten/kunnen.

3.3.

Eindtoets Basisschoolverlaters zijn verplicht een eindtoets te maken die hun taal- en rekenvaardigheid meet. Daarnaast kan de toets facultatief ook andere kennis en vaardigheden in kaart brengen, bijvoorbeeld op het gebied van wereldoriëntatie. De po school kiest één eindtoets voor al haar basisschoolverlaters.

3.3.1.

Welke leerlingen maken de centrale eindtoets? Alle basisschoolverlaters in het reguliere basisonderwijs maken een eindtoets, ook leerlingen met speciale ondersteuningsbehoeften. Voor deze leerlingen kan de school de omstandigheden aanpassen (rustige plek, korte onderbrekingen, extra tijd). Bovendien stellen de toetsaanbieders aangepaste versies ter beschikking, zoals een gesproken versie voor leerlingen met dyslexie en een versie in grote letters of in braille voor leerlingen met een visuele beperking. Scholen voor speciaal (basis)onderwijs hoeven in 2016 nog geen eindtoets af te nemen, maar mogen dit uiteraard wel doen. Op termijn zijn ook deze scholen verplicht om een eindtoets af te nemen. Nb: Indien PrO-leerlingen de Centrale eindtoets of de IEP eindtoets maken, houd er dan rekening mee dat zij in alle gevallen een hoger toetsadvies zullen behalen dan het eerder gegeven praktijkonderwijsadvies. Op beide eindtoetsen is het niet mogelijk om op het niveau praktijkonderwijs te scoren. Communiceer dit vooraf met ouders om verwarring te voorkomen.

3.3.2.

Referentieniveaus taal- en rekenen Met het oog op het belang van een doorgaande leerlijn, staan vanaf schooljaar 2015-2016 de referentieniveaus taal en rekenen centraal in de eindtoets. De eindtoets meet in hoeverre leerlingen de referentieniveaus beheersen, in ieder geval op het gebied van de leesvaardigheid, taalverzorging en de algemene rekenvaardigheid (eventueel onderscheiden naar de domeinen getallen, verhoudingen, meten en meetkunde en verbanden). De eindtoets kan ook andere domeinen van het referentieniveau taal toetsen, bijvoorbeeld de schrijfvaardigheid.


11

Versie 2015-2016 0.2

3.4.

Intelligentieonderzoek De uitslag van een intelligentieonderzoek kan middels een profielblad worden meegezonden met het onderwijskundig rapport. Voorbeelden van intelligentieonderzoeken zijn o.a. de WISCIII, SON-R 6-40, NIO en NDT. Intelligentieonderzoeken die individueel afgenomen worden (vb. WISC III) verdienen de voorkeur boven klassikaal afgenomen onderzoeken. Voor delen van de leerlingenpopulatie blijken klassikale, schriftelijke tests niet geschikt. Dit hangt bijvoorbeeld samen met ernstige taal- en leesproblemen van de leerling, als gevolg van dyslexie, een spraak- taalstoornis of Nederlands als tweede taal. Klassikale intelligentieonderzoeken als de NIO en de NDT zijn wel toegestaan, omdat individueel onderzoek voor alle leerlingen met een LWOO- of PrO-niveau voor basisscholen vaak niet realiseerbaar is. BOVO raadt basisscholen aan de uitslag op de NIO of NDT te toetsen aan eventueel eerder onderzoek dat gedaan is en aan de eigen mening van de school over de leerling. Mocht de uitslag hiermee niet in overeenstemming zijn, kan de basisschool, indien (financieel) mogelijk, er toe besluiten bij een leerling alsnog een individueel intelligentieonderzoek af te laten nemen. Bij anderstalige leerlingen die afkomstig zijn uit het buitenland en slechts kort Nederlandstalig onderwijs hebben gevolgd kunnen non-verbale intelligentietesten worden afgenomen, zoals de WNV-NL of de SON R 6-40. Als bandbreedte voor LWOO en PrO adviseert BOVO: Schooltype

Intelligentiequotiënt binnen de bandbreedte:

PrO

55 t/m 80 75 t/m 90

LWOO 91 t/m 120 Nb. Met een IQ 75-80 scoren leerlingen in het twijfelgebied LWOO/PrO. 3.5.

Sociaal-emotioneel onderzoek Sociaal-emotioneel onderzoek kan nodig zijn om een leerling in aanmerking te laten komen voor LWOO. Vermoedelijke LWOO-leerlingen, die op het intelligentieonderzoek hoog scoren (IQ 91 t/m 120) kunnen toch toegelaten worden tot LWOO, indien er bij de leerling sprake is van sociaal-emotionele problematiek. Het gaat dan om problematiek op het gebied van faalangst, prestatiemotivatie of sociaal-emotionele instabiliteit waardoor het onderwijsleerproces substantieel wordt belemmerd. De sociaal-emotionele problematiek dient te worden aangetoond met behulp van sociaalemotionele testinstrumenten. De uitslagen op zichzelf zijn niet voldoende. Er moet sprake zijn van sociaal-emotionele problematiek in relatie tot de leerprestaties. Daarom is een schriftelijk oordeel van een bevoegd professional, op basis van één of meer toegestane instrumenten, vereist. Het ministerie stelt jaarlijks vast welke toetsen zijn toegestaan.


12

Versie 2015-2016 0.2

Nb. Om in aanmerking te komen voor LWOO is het aantonen van sociaal-emotionele problematiek alleen niet voldoende! Er moeten altijd leerachterstanden zijn (op 2 gebieden >25%, waarvan minimaal één gebied begrijpend lezen of rekenen. 3.6.

Aanvragen LWOO en PrO Leerlingen die zijn aangewezen op het LWOO (Leerwegondersteunend onderwijs) of toelaatbaar zijn tot het PrO (praktijkonderwijs) hebben een aanwijzing of toelaatbaarheidsverklaring nodig. De daadwerkelijke aanvraag hiervoor wordt altijd gedaan door de vo-scholen, waarop de leerlingen worden aangemeld. De po-scholen zorgen voor de juiste didactische toetsen, intelligentieonderzoek en evt. sociaal-emotioneel onderzoek en een motivering in het OKR. Voorheen werden beschikkingen aangevraagd bij de Regionale Verwijzingscommissie (RVC-VO). Met ingang van 1 januari 2016 is deze taak overgedragen aan het samenwerkingsverband vo: SWVZHW.

3.6.1.

Regeling screenings- en testinstrumenten LWOO & PrO 2016-2017 Elk schooljaar publiceert het ministerie een Regeling met toegestane instrumenten voor de indicatiestelling LWOO en PrO (dit jaar voor overstappers die in 2016-2017 starten op het vo). Het gaat om instrumenten voor het meten van intelligentie, sociaal-emotionele problematiek en leerachterstanden. Instrumenten die niet op deze lijst staan worden niet aanvaard voor de LWOO- of PrO-aanvraag. De regeling wordt ieder jaar begin september uitgegeven. De regeling is aan het BOVO handboek toegevoegd als Bijlage 3. Om de aanvragen zonder vertraging te laten verlopen, raden wij de scholen aan om dit document ieder jaar goed te bestuderen.


13

Versie 2015-2016 0.2

4.

Onderwijstypen vo De BOVO procedure heeft betrekking op basisschoolverlaters die in de BOVO regio Haaglanden doorstromen naar de volgende onderwijsvormen: -

praktijkonderwijs (PrO);

-

vmbo (met of zonder leerwegondersteunend onderwijs);

-

havo;

-

vwo (inclusief gymnasium).

Daarnaast kan een leerling doorstromen naar:

4.1.

-

kopklas (bij voorkeur na groep 7);

-

internationale schakelklas (ISK);

-

voortgezet speciaal onderwijs (VSO, voorheen cluster 3 en 4).

Praktijkonderwijs (PrO) Leerlingen met een IQ van 55 t/m 80 en grote leerachterstanden kunnen worden aangemeld voor praktijkonderwijs. Deze leerlingen kunnen sociaal-emotioneel kwetsbaar zijn, hetgeen zich kan uiten in angst, gedrags- en/of concentratieproblemen. In het praktijkonderwijs worden vooral praktijkvakken en stages aangeboden, ondersteund door algemene vakken zoals taal, rekenen, informatiekunde en lichamelijke opvoeding. Praktijkonderwijs is gericht op de onderwijsbehoefte van de individuele leerling door middel van persoonlijke leerroutes, kleine klassen en meer persoonlijke begeleiding. Docenten vervullen meer dan bij andere onderwijstypen de rol van coach en begeleider.

4.1.1.

Instroom Met ingang van schooljaar 2015-2016 dienen PrO-scholen een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) aan te vragen bij het Samenwerkingsverband Zuid–Holland West (SWVZHW). Daarnaast moet de leerling op 1 oktober 2015 (teldatum), minimaal 12 jaar zijn.

4.1.2.

Uitstroom De meeste leerlingen stromen na 4 of 5 jaar direct door naar de arbeidsmarkt. PrO-leerlingen met capaciteiten voor het mbo kunnen in aanmerking komen voor de entreeopleiding. Entreeopleidingen duren meestal 1 jaar. Het biedt jongeren alsnog de mogelijkheid een diploma te halen dat toegang geeft tot mbo niveau 2.


14

Versie 2015-2016 0.2

4.2.

Vmbo Het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs is een opleiding van vier jaar en heeft vier leerwegen:  basisberoepsgerichte leerweg (BBL);  kaderberoepsgerichte leerweg (KBL);  gemengde leerweg (GL);  theoretische leerweg (TL). Op ieder niveau kan er op basis van bepaalde criteria aanspraak gemaakt worden op leerwegondersteuning (zie verder 4.3.2). Het vmbo krijgt in schooljaar 2016-2017 een nieuwe opzet, zie verder 4.2.9

4.2.1.

Onderbouw VMBO De onderbouw bestrijkt de eerste 2 leerjaren van het vmbo.

In de onderbouw worden grotendeels dezelfde vakken aangeboden bestaande uit:  een kerndeel;  een differentiële deel. Het kerndeel omvat minimaal twee derde van het onderwijsprogramma en is opgebouwd uit 58 globaal geformuleerde kerndoelen in de categorieën: 1.

Nederlands;

2.

Engels;

3.

rekenen en wiskunde;

4.

mens en natuur;

5.

mens en maatschappij;

6.

kunst en cultuur;

7.

bewegen en sport.

Het differentiële deel wordt door de scholen zelf ingedeeld voor bijvoorbeeld vreemde talen, levensbeschouwelijke vorming of andere onderwerpen waarmee de school zich profileert.


15

Versie 2015-2016 0.2

4.2.2.

Sectoren in het vmbo Wanneer leerlingen van de onderbouw doorstromen naar de bovenbouw, maken ze een keuze uit de sectoren:  techniek;  zorg & welzijn;  economie;  landbouw. Voor iedere sector bestaan beroepsgerichte programma’s die weer aansluiten op sectoren in het mbo. De beroepsprogramma’s die aangeboden worden kunnen per school verschillen.

Sector Techniek

Beroepsgerichte programma’s Bouw-

Metaal-

techniek techniek Zorg en

Verzorging

Elektro-

Voertuigen-

Installatie-

Grafische

Bouw-

Techniek-

techniek

techniek

techniek

techniek

breed

breed

Uiterlijke verzorging

Metalektro Instalektro

Zorg-en-welzijn-breed

welzijn Economie

Administratie

Handel en verkoop

Mode en commercie

Landbouw

Landbouw en natuurlijke omgeving

Landbouw-breed

Inter-

Dienstverlening en

Technologie en

Technologie en

sectoraal

commercie

commercie

dienstverlening

Handel en administratie

ICT-route

Consumptief-breed

Sport, dienstverlening en veiligheid

Tabel 1. Sectoren en beroepsgerichte programma’s in het vmbo 4.2.3.

Leerwegondersteunend onderwijs Leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) is een voorziening binnen het vmbo waarbij leerlingen één van de vier leerwegen doorlopen met extra ondersteuning. LWOO kan op verschillende manieren worden aangeboden:  onderwijs in een apart gebouw;  onderwijs in aparte klassen;  onderwijs in reguliere klassen met extra begeleiding. Vormen van extra begeleiding kunnen zijn: les in kleinere groepen, remedial teaching, concentratietraining, sociale vaardigheidstraining en faalangstreductietraining. Scholen bepalen zelf de vorm waarin zij LWOO aanbieden. Er is geen verschillen tussen het vmbo diploma dat met of zonder LWOO behaald wordt; op het diploma staat niet vermeld dat er onderwijs met LWOO gevolgd is.

4.2.4.

Basisberoepsgerichte leerweg (BBL) De basisberoepsgerichte leerweg bereidt leerlingen voor op beroepsopleidingen van het mbo niveau 2. Hierbij horen uitvoerende beroepen, zoals receptionist, beveiliger of verkoper. De theorie die binnen deze leerweg wordt aangeboden vraagt meer letterlijk begrip en gebruikt veel praktijkvoorbeelden. Naast het centrale examen neemt de leerling deel aan een maatschappelijke stage.


16

Versie 2015-2016 0.2

Binnen de basisberoepsgerichte leerweg bestaan maatwerktrajecten. Een voorbeeld hiervan is het leerwerktraject. Dit is een leerwijze met veel ruimte voor stage of werk. Met het leerwerktraject kan na het vmbo een mbo-opleiding niveau 2 worden gevolgd, zolang deze in het verlengde ligt van de vmbo-leerweg. Is dat niet het geval, dan kan het mbo nadere eisen stellen voor de toelating. Het kan per vmbo-school verschillen of zij deze maatwerktrajecten aanbieden. Basisschoolverlaters die in aanmerking komen voor de BBL hebben veelal een combinatie van onderstaande kenmerken:  leerproblemen;  achterstand op het gebied van begrijpend lezen;  een beperkte woordenschat;  moeite met eenvoudige rekenbewerkingen;  een korte spanningsboog;  praktisch georiënteerd;  verbaal minder sterk;  behoefte aan duidelijke regels en structuur;  richtlijn IQ: tussen de 79-100 (gemiddeld 89.1); 4.2.5.

Kaderberoepsgerichte leerweg (KBL) De kaderberoepsgerichte leerweg bereidt leerlingen voor op de vak- en middenkaderopleidingen niveau 3 en 4 van het mbo. Op het mbo niveau 3 worden leerlingen opgeleid voor beroepen waarin zij zelfstandig werkzaamheden kunnen uitvoeren. Voorbeelden hiervan zijn beroepen als kok, metselaar of verkoopspecialist. Leerlingen op het mbo niveau 4 worden voorbereid op beroepen met volledige zelfstandigheid en gespecialiseerde werkzaamheden, zoals bedrijfsadministrateur, technicus elektrische installaties of mboverpleegkundige. In de onderbouw van de KBL is vooral aandacht voor theorie. Van leerlingen wordt meer inzicht gevraagd en de theoretische instructie bij beroepsgerichte vakken is beduidend hoger dan bij de basisberoepsgerichte leerweg. Naast het centrale examen neemt de leerling deel aan een maatschappelijke stage. Basisschoolverlaters die in aanmerking komen voor de KBL hebben veelal een combinatie van onderstaande kenmerken:  (kleine) leerachterstand op het gebied van begrijpend lezen;  kan teksten uit schoolboeken van zijn/haar niveau studerend en begrijpend lezen;  kan redelijk hoofdrekenen, rekenregels gebruiken, meten en schatten;  kan zich langere tijd concentreren op instructie/zelfstandig werken;  kan zich inzetten voor zaken die hem/haar minder interesseren;  kan zelfstandig werken met gestructureerde opdrachten;  heeft behoefte aan duidelijke regels en structuur;  kan zelfstandig aantekeningen maken en verbanden leggen;  richtlijn IQ: tussen de 84-106 (gemiddeld 94.1);


17

Versie 2015-2016 0.2

4.2.6.

Gemengde leerweg Deze leerweg bereidt leerlingen voor op de vak- en middenkaderopleidingen in het mbo op niveau 3 en 4. Een leerling kan de gemengde leerweg (GL) kiezen als hij/zij weinig moeite heeft met studeren en zich wil voorbereiden op een bepaalde beroepsopleiding. Het programma en het niveau van de leerstof is vergelijkbaar met de theoretische leerweg. Vanaf het derde leerjaar kunnen leerlingen een theoretisch vak vervangen door een kort beroepsgericht programma dat bijvoorbeeld gaat over voeding, technologie, natuur of dieren. Naast het centrale examen neemt de leerling deel aan een maatschappelijke stage. Basisschoolverlaters die in aanmerking komen voor de GL hebben veelal een combinatie van onderstaande kenmerken:  beheerst de leesstrategieën redelijk;  kan ook uit andere bronnen studerend en begrijpend lezen;  kan de rekenvaardigheden toepassen, hoofdrekenen, rekenregels gebruiken, meten en schatten;  kan zich langer achter elkaar concentreren op instructie en zelfstandig werken;  zet zich in voor vakken die hem/haar minder interesseren;  kan zelfstandig werken a.d.h.v. duidelijke opdrachten;  kan zelfstandig aantekeningen en schema’s maken en verbanden leggen;  kan het (huis)werk plannen;  kan informatie uit diverse bronnen opzoeken en ordenen.  richtlijn IQ: tussen de 90-112 (gemiddeld 100,3); In de BOVO procedure kan het basisschooladvies gemengde leerweg niet gegeven worden. De reden hiervoor is dat de keuze tussen gemengde en theoretische leerweg pas bij aanvang van het derde leerjaar gemaakt wordt.

4.2.7.

Theoretische leerweg (TL) Een leerling kan de theoretische leerweg kiezen als hij niet veel moeite heeft met studeren en nog geen specifieke beroepsopleiding wil kiezen. De theoretische leerweg is het beste te vergelijken met de oude mavo. Met een diploma van de theoretische leerweg kunnen leerlingen in het mbo een vakopleiding op niveau 3 volgen of middenkaderopleidingen op niveau 4. Naast het centrale examen neemt de leerling deel aan een maatschappelijke stage. Met een diploma van de theoretische leerweg kunnen leerlingen ook naar de havo. De leerlingkenmerken voor vmbo TL zijn gelijk aan die van vmbo GL.

4.2.8.

Vmbo vakscholen Direct vanaf het eerste jaar een vak leren kan ook binnen het vmbo. In de vakschool maken leerlingen uitgebreid kennis met de praktijk in de techniek, zorg of horeca (en bakkerij). In een doorlopende leerlijn van vijf jaar sluit een leerling de vakschool af met een diploma mbo-2, de startkwalificatie. In het vierde leerjaar wordt als het ware tussentijds ook het vmbo-diploma behaald


18

Versie 2015-2016 0.2

4.2.9.

Het nieuwe vmbo in een notendop (vanaf 2016-2017) Het vmbo gaat op de schop, volgens staatssecretaris van onderwijs Sander Dekker zijn er veel te veel verschillende opleidingen binnen het vmbo van nu. De nieuwe opzet gaat in het schooljaar 2016-2017 van start. Hoe ziet het nieuwe vmbo er dan uit? Algemene vakken Vmbo'ers krijgen net als nu vijf algemene vakken. Voor alle leerwegen zijn dit dezelfde vakken: Nederlands, Engels, Maatschappijleer, Lichamelijke opvoeding en Beeldende vorming. Profiel De basis voor 'nieuwe' vmbo-leerlingen wordt het profiel. Er komen 10 profielen, waaruit vmbo'ers er zelf een kiezen. De profielen zijn: Economie en ondernemen, Horeca, bakkerij en recreatie, Zorg en welzijn, Groen, Maritiem en techniek, Bouwen, wonen en interieur, Produceren, installeren en energie, Mobiliteit en transport, Media, vormgeving en ICT, Dienstverlening en producten. In het huidige vmbo zijn nu nog veel verschillende richtingen, afdelingen en programma's. Deze zijn straks allemaal onderverdeeld in een van de tien nieuwe profielen. Een voorbeeld: een vmbo'er wil de richting administratie op. In het huidige vmbo kiest deze leerling voor 'administratie'. Een andere leerling wil de modekant op en kiest in het huidige vmbo voor de richting 'mode en commercie'. Weer een ander doet in het vmbo van nu 'Handel en verkoop'. Deze drie leerlingen vallen in het nieuwe vmbo in hetzelfde profiel: 'Economie en ondernemen'. Keuzevakken Voor meer verdieping of juist verbreding van de vakken die bij het gekozen profiel horen, zijn er de keuzevakken. De vmbo'ers in de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg (BL en KB) kiezen 4 keuzevakken. Vmbo'ers in de Gemengde Leerweg (GL) kiezen twee keuzevakken. Scholen gaan hun krachten bundelen wat betreft het aanbieden van keuzevakken. Scholen in een regio zorgen er samen voor dat er genoeg verschillende keuzevakken zijn. In de praktijk betekent dit dat een leerling op de ene school, een keuzevak kan volgen op een andere school. Ook zullen scholen nieuwe keuzevakken ontwikkelen. Dit doen zij in samenwerking met mbo-instellingen, zodat vakken op elkaar aan gaan sluiten. Ook werken de scholen samen met het regionale bedrijfsleven, zodat leerlingen vakken zullen krijgen waar zij iets aan hebben als zij een baan krijgen bij een bedrijf in de buurt. Een voorbeeld: Een school in Voorhout werkt samen met de Leidse Instrumenten School aan een keuzevak. Zodat leerlingen die naar deze school willen doorstromen, al een geschikt keuzevak hebben gevolgd. Een voorbeeld: vmbo-scholen in Noord-Oost Brabant ontwikkelen samen met het regionale bedrijfsleven het keuzevak watermanagement. (bron: METRO)


19

Versie 2015-2016 0.2

4.3.

Havo en vwo Het havo duurt vijf jaar en is voornamelijk bedoeld als voorbereiding op het hbo. Nadat de eerste drie leerjaren met goed gevolg zijn doorlopen, kan een leerling doorstromen naar een vakopleiding (niveau 3) of een middenkaderopleiding (niveau 4) van het mbo. Afhankelijk van het gekozen profiel en vakkenpakket kan een havoleerling ook doorstromen naar het vwo. Het vwo duurt 6 jaar en is een voorbereiding op de universiteit. Als de eerste drie leerjaren van het vwo goed zijn doorlopen, kan de leerling doorstromen naar een vakopleiding (niveau 3) of een middenkaderopleiding (niveau 4) van het mbo. Er zijn twee typen vwo: atheneum en gymnasium. Op het gymnasium krijgen alle leerlingen Grieks en Latijn in de onderbouw en Grieks en/of Latijn in de bovenbouw. Op het atheneum wordt soms Latijn gegeven als keuzevak. Bij tweetalige opleidingen wordt ongeveer de helft van de leerstof in het Engels aangeboden.

4.3.1.

Onderbouw In de onderbouw (klas 1, 2 en 3) van het havo en vwo volgen leerlingen algemene vakken, waaronder Nederlands, Engels en wiskunde. In het derde jaar kiezen de leerlingen een profiel. Naast de vakken uit het profiel krijgt elke leerling in de bovenbouw een aantal verplichte vakken:  lichamelijke opvoeding en culturele en kunstzinnige vorming;  het profielwerkstuk, maatschappijleer;  maatschappelijke stage.

4.3.2.

Bovenbouw Op de middelbare school wordt aan het einde van het derde jaar van het havo en vwo door alle leerlingen een profiel gekozen. Vanaf het vierde jaar worden de vakken gevolgd die bij het gekozen profiel horen en uiteindelijk wordt er ook eindexamen in gedaan. Er kan gekozen worden uit vier profielen: natuur en techniek, natuur en gezondheid, economie en maatschappij, en cultuur en maatschappij. Deze profielen bereiden voor op verschillende studierichtingen. Natuur en techniek Het profiel Natuur en Techniek is een profiel met ‘exacte vakken’. Met dit profiel wordt de leerling voorbereid op technische beroepsopleidingen. Vaak is het volgen van het profiel Natuur en Techniek een vereiste voor deze opleidingen. Vakken die onder andere binnen het profiel vallen zijn Wiskunde B, Natuurkunde, Scheikunde, Biologie, Natuur, Leven en Technologie en Informatica. Natuur en gezondheid Natuur en Gezondheid is een profiel dat een leerling voorbereidt op aan de ene kant opleidingen in medische en biologische richtingen en aan de andere kant op technische en natuurwetenschappelijke opleidingen. Vakken die binnen dit profiel vallen zijn Biologie, Scheikunde, Wiskunde A (of B) Natuurkunde, Natuur, Leven en Technologie en Aardrijkskunde.


20

Versie 2015-2016 0.2

Economie en maatschappij Het profiel Economie en Maatschappij wordt ook wel ‘de weg naar het zakenleven’ genoemd. Rekenen en onderzoeken zijn belangrijke aspecten in dit profiel. Bij dit profiel horen onder andere de vakken Economie, Geschiedenis, Wiskunde A (of B), Aardrijkskunde, Management en Organisatie en Maatschappijwetenschappen. Cultuur en Maatschappij Binnen het profiel Cultuur en Maatschappij wordt de creativiteit van een leerling ontwikkeld en wordt er geleerd hoe dit over te brengen. Taalbeheersing, communicatie, media, inlevingsvermogen en sociaal maatschappelijke interesse zijn kenmerkend voor dit profiel weer. Bij dit profiel horen de vakken Moderne Vreemde talen, Klassieke talen (alleen op het vwo, gymnasium), Geschiedenis, Aardrijkskunde, Maatschappijwetenschappen, Filosofie, Kunstvakken. Vrije keuzeruimte De vrije keuzeruimte kan de leerling gebruiken om vakken te volgen uit een ander profiel. Dit kan de keuzemogelijkheden bij de doorstroming naar een vervolgopleiding vergroten. Gemeenschappelijke vakken Naast de profielvakken en profielkeuzevakken moeten alle leerlingen ook gemeenschappelijke vakken volgen. Deze gemeenschappelijke vakken zijn: – Nederlands – Engels – Tweede moderne vreemde taal – Maatschappijleer – Lichamelijke opvoeding – CKV of KCV – Algemene natuurwetenschappen – Profielwerkstuk Het profielwerkstuk Om te slagen voor het vwo wordt naar het schoolexamen en het eindexamen gekeken. Het profielwerkstuk is een verplicht onderdeel van het eindexamen. Tijdens het examenjaar maakt elke vwo (en havo) leerling een profielwerkstuk over een onderwerp dat aansluit bij zijn/haar profiel. Bij dit profielwerkstuk is niet alleen het eindresultaat belangrijk, maar ook de weg er naartoe. Het profielwerkstuk is in het leven geroepen om leerlingen beter voor te bereiden op het hoger beroepsonderwijs of de universiteit. Bron: OCO Onderwijs Consumenten Organisatie 4.4.

Voortgezet speciaal onderwijs (VSO) Zie BOVO procedureboek hoofdstuk 3.

4.5.

Kopklas Zie BOVO procedureboek hoofdstuk 3.


21

Versie 2015-2016 0.2

4.6.

Internationale Schakelklas vo (ISK) Zie BOVO procedureboek hoofdstuk 3.


22

Versie 2015-2016 0.2

5.

BOVO vergoedingsregelingen Basisscholen die via BOVO een intelligentieonderzoek en/of sociaal-emotioneel onderzoek laten afnemen bij leerlingen met een vermoedelijk advies PrO of vmbo met LWOO, kunnen in aanmerking komen voor de BOVO vergoedingsregeling, waarbij de kosten worden gedekt door het samenwerkingsverband vo.

5.1.

Vergoeding van intelligentieonderzoek (CAP) Rond half september ontvangen po-scholen een brief met bijbehorende handleiding. Hierin staat vermeld welke leerlingen in aanmerking komen en hoe leerlingen in POVO OT kunnen worden aangemeld. Zie Bijlage 1 voor de brief van schooljaar 2015-2016.

5.2.

Vergoeding van sociaal-emotioneel onderzoek (SEM) Begin november ontvangen po-scholen een brief met bijbehorende handleiding. Hierin staat precies vermeld welke leerlingen in aanmerking komen en hoe leerlingen in POVO OT kunnen worden aangemeld. Zie Bijlage 2 voor de brief van schooljaar 2015-2016.


23

Versie 2015-2016 0.2

6.

Checklist vo voor ouders Hieronder treft u een checklist die voor ouders van waarde kan zijn bij het kiezen van een voschool. Het zijn vragen die bij de keuze van een school kunnen helpen. De vragen zijn per onderwerp bij elkaar gezet.

6.1.

Schooltype  Welk schooltype zoekt u voor uw kind? (PrO, vmbo, havo, vwo)  Een openbare school of een bijzondere school?  Een kleine of grote school, scholengemeenschap of categoriale school?  Welke kwaliteit biedt de school in vergelijking met andere scholen?

6.2.

De schoolomgeving  In wat voor omgeving liggen de lokalen en velden?  Is de school schoon?  Is het een “veilige” school?  Is er een (bewaakte) fietsenstalling?

6.3.

De schoolorganisatie  Welke vakken geeft de school naast de wettelijk verplichte vakken?  Wat wil de school bereiken bij de leerlingen (visie)?  Welke mogelijkheden kent de school voor extra (eindexamen) vakken?  Hoe groot zijn de groepen/klassen?  Hoe wordt er lesgegeven?  Is er onderwijs in de eigen taal en cultuur?  Hoe gaat de school om met culturele verschillen (bijvoorbeeld met religieuze feestdagen)?

6.4.

De leerlingen in het eerste jaar  Hoe worden de leerlingen in het eerste jaar begeleid?  Hoe worden de groepen samengesteld?  Kent de school een brugperiode en hoe lang duurt die, één of twee jaar?  Hoe worden de leerlingen geholpen bij nieuwe werkvormen in het onderwijs?

6.5.

Wat er gebeurt voor, tijdens en na de lessen  Hoe zitten de lesroosters in elkaar?  Hoe vroeg en tot hoe laat is er toezicht of opvang?  Hoe is de begeleiding van de leerlingen geregeld bij lesuitval of tussenuren?  Hoe is het overblijven geregeld?  Hoe is de school verzekerd tegen schade die door de kinderen wordt veroorzaakt?


24

Versie 2015-2016 0.2

6.6.

Het contact met de ouders  Gebruikt de school hulp van ouders?  Is er een actieve ouderraad en wat doet die?  Wie zitten er in de medezeggenschapsraad en wat doet die?  Hoe vaak zijn er activiteiten voor ouders en wat houden die in?  Hoe onderhoudt de school het contact met de ouders over de leerling?  Hoe worden ouders over problemen geraadpleegd?  Wanneer neemt de school contact op?

6.7.

Het schoolklimaat  Wat zijn de schoolregels, is er een schoolreglement?  Hoe gaat de school om met straffen en belonen?  Wat wordt er gedaan tegen pesten op school?  Hoe zit het met het spijbelen?  Wat doet de school als een leerling niet op school is gekomen?  Hoe staat het met het vandalisme en crimineel gedrag op school?  Is er een vertrouwenspersoon?  Is er een klachtenregeling of klachtencommissie?  Wat wordt er op school gedaan aan de geloofs- of levensovertuiging?

6.8.

De vorderingen en resultaten  Krijgen de leerlingen vaak repetities en overhoringen?  Worden er cijfers gegeven of omschrijvingen?  Heeft de school een eigen leerlingvolgsysteem en hoe werkt dat?  Hoe vaak krijgen de leerlingen een rapport?  Kunnen leerlingen blijven zitten?  Maakt de school vooraf de regels bekend die ze hanteert bij overgaan of zittenblijven?  Wanneer krijgt de leerling een advies voor de verdere studierichting?  Naar welk soort vervolgonderwijs gaan de meeste leerlingen vanuit deze school?  Wat zijn de examenresultaten van de school?

6.9.

De begeleiding van leerlingen  Welke (extra) ondersteuning wordt geboden in het kader van passend onderwijs?  Zijn er extra mogelijkheden voor zeer goede leerlingen?  Is er huiswerkbegeleiding en hoe gaat dat in zijn werk?  Wat is de taak van de mentor hierin?  Heeft de school een zorgcoördinator?

6.10.

Extra activiteiten voor de leerlingen  Zijn er vaak excursies, workshops en werkweken?  Waar gaan de leerlingen met uitstapjes naar toe?  Wat zijn de kosten daarvan?  Wie betaalt die excursies, werkweken en uitstapjes?


25

Versie 2015-2016 0.2

 Zijn er bijzondere feesten en hoe vaak is dat?  Is er een leerlingenraad?  Welke activiteiten ontplooit de leerlingenraad?  Is er een schoolkrant?  Wat doet de school aan extra sport, culturele en andere activiteiten?


26

Intelligentieonderzoeken BOVO vergoedingsregeling 2015-2016

In de BOVO regio Haaglanden kunnen scholen gebruik maken van een vergoedingsregeling voor intelligentieonderzoek. Intelligentieonderzoek is verplicht voor basisschoolverlaters die: -

doorstromen naar het praktijkonderwijs (PrO) of vmbo met leerwegondersteuning (LWOO); doorstromen naar de kopklas.

Daarnaast is intelligentieonderzoek wenselijk voor leerlingen met een taalachterstand (punt 3). Intelligentieonderzoek dient te worden afgenomen door een psycholoog of orthopedagoog met diagnostiekbevoegdheid. Intelligentieonderzoek kan alleen afgenomen worden als beide ouders 1

daarvoor toestemming geven . 1.

Doorstromen naar PrO of vmbo met LWOO I.v.m. de bekostiging van deze onderwijsvormen dient het Samenwerkingsverband Zuid-Holland West (SWVZHW) een toelaatbaarheidsverklaring (PrO) of beschikking (LWOO) af te geven. Verplichte onderdelen van deze aanvragen zijn didactisch onderzoek en intelligentieonderzoek.

1.1.

Vaststelling van leerachterstanden uit didactisch onderzoek Om in aanmerking te komen voor PrO of LWOO dient een leerling bepaalde leerachterstanden te hebben, die zijn vastgesteld met goedgekeurde didactische toetsen (bijv. Cito LVS of het Drempelonderzoek). De leerachterstanden worden beoordeeld op vier didactische gebieden: 1. begrijpend lezen 2. inzichtelijk rekenen 3. spelling 4. technisch lezen 2

Het SWVZHW stelt de volgende criteria op het gebied van leerachterstanden : LWOO:

Op minimaal twee gebieden een leerachterstand ≥25% en <50%. Eén van deze gebieden betreft begrijpend lezen of inzichtelijk rekenen.

PrO:

Op minimaal twee gebieden een leerachterstand ≥50%. Eén van deze gebieden betreft begrijpend lezen of inzichtelijk rekenen.

Nb. Didactische toetsen dienen adaptief te worden afgenomen. Bij adaptief toetsen maakt de 3 leerling een toets die het beste past bij het feitelijk didactisch niveau . Informatie over de dit schooljaar goedgekeurde toetsen leest u in de ‘Regeling screenings- en 4

testinstrumenten LWOO en PrO 2016-2017 met bijlagen’ .

1

Leerlingen van 12 jaar of ouder tekenen zelf ook het toestemmingsformulier, zie ook 2.4. U kunt hierbij gebruik maken van het ‘Stroomschema LWOO en PrO’ in de handleiding, bijlage 1. 3 Zie voor meer informatie bijlage 3 ‘Handleiding adaptief toetsen’. 2

4

Zie bijlage 2 ‘Regeling screenings- en testinstrumenten LWOO en PrO 2016-2017 met bijlagen’.

BOVO Haaglanden: e-mail [email protected], websites: www.bovohaaglanden.nl en start.onderwijstransparant.nl

1

1.1.1.

Grensgevallen Soms voldoet een leerling net niet aan de vereiste leerachterstanden, terwijl PrO of LWOO wel gewenst is. Didactische toetsen kunnen dan gecombineerd worden. Bijvoorbeeld, een leerling heeft op het Drempelonderzoek de volgende leerachterstanden: -

begrijpend lezen inzichtelijk rekenen technisch lezen spelling

22% 37% 10% 18%

Alleen op inzichtelijk rekenen wordt binnen het LWOO-gebied gescoord: 37%. Begrijpend lezen ligt echter in de buurt van 25% leerachterstand. Mogelijk scoort de leerling op een andere toets voor begrijpend lezen (Vb. Cito begrijpend lezen M6) wel een achterstand ≥ 25%. U kunt dan deze toetsscore combineren met de overige scores van het Drempelonderzoek. 1.2.

Vaststelling van de intelligentie Voldoet de leerling aan de vereiste didactische criteria dan dient er bij de leerling intelligentieonderzoek afgenomen te worden. De basisschool kan dit onderzoek op eigen kosten laten afnemen door een bevoegd onderzoeker of via de BOVO Vergoedingsregeling.

2.

BOVO Vergoedingsregeling intelligentieonderzoeken (CAP) Wanneer u ervoor kiest het intelligentieonderzoek voor PrO- en LWOO-leerlingen via BOVO te laten afnemen, worden de kosten gedragen door het samenwerkingsverband vo. De onderzoeken worden afgenomen door de onderzoeksbureaus HCO of OnderwijsAdvies (oA).

2.1.

Aanmelden voor de BOVO Vergoedingsregeling U meldt de leerling(en) uiterlijk woensdag 7 oktober 2015 aan via de POVO module van OnderwijsTransparant (POVO OT). Volg hiervoor de handleiding die aan deze brief is toegevoegd (bijlage 1).

2.1.1.

Didactische toetsen Bij de aanmelding in POVO OT kunt u gebruik maken van didactische toetsresultaten die in groep 8 of eind groep 7 zijn afgenomen (begrijpend lezen midden groep 7). Houd er wel rekening mee 5

dat toetsresultaten uit groep 7 niet geldig zijn voor de daadwerkelijke aanvraag bij het SWVZHW . Nb. Het is niet mogelijk om scores van de Cito Entreetoets te gebruiken om aanspraak te maken op de BOVO vergoedingsregeling, aangezien dit geen didactische toets is die leerachterstanden exact in beeld brengt. 2.1.2.

Kiezen voor NIO of NDT Bepaal per leerling of u de NIO of de NDT laat afnemen. De NIO is voor:

potentiële LWOO-leerlingen of leerlingen bij wie twijfel is tussen PrO en LWOO

De NDT is voor:

potentiële PrO-leerlingen

5

Voor definitieve bepaling van PrO of LWOO gebruikt u altijd didactische toetsen uit schooljaar 2015-2016.


2

Bij twijfel kunt u overleggen met het door u gekozen onderzoeksbureau. 2.2.

Dyslexie Indien er bij het kind sprake is van dyslexie, dient er desgevraagd een dyslexieverklaring te kunnen worden overlegd. Kinderen met dyslexie kunnen bij de NIO kiezen voor een grotere druk van het testboekje en antwoordformulier (A3-formaat). Bij de NDT kan 50% extra tijd verkregen worden bij de 2 talige onderdelen. Gebruik van leeshulpmiddelen, zoals een leesliniaal of een daisyspeler, zijn bij de NIO en NDT niet toegestaan.

2.3.

Klassikaal onderzoek De intelligentieonderzoeken worden in groepen afgenomen door het onderzoeksbureau. Dit kan plaatsvinden bij u op school, een school in de buurt of op een andere locatie. Voor sommige leerlingen kan het nadelig zijn om deel te nemen aan klassikaal onderzoek, zeker als de locatie onbekend is. Denk bijvoorbeeld aan leerlingen met een ernstige vorm van ADHD. Deze leerlingen zouden mogelijk met individueel onderzoek beter tot hun recht kunnen komen. Indien een school besluit een leerling individueel te laten onderzoeken, komen de kosten voor rekening van de basisschool. Als u twijfelt tussen een klassikaal of een individueel onderzoek, kunt overleggen met BOVO of het onderzoeksbureau.

2.4.

Toestemmingsformulier Voor zowel het intelligentieonderzoek als sociaal-emotioneel onderzoek (indien van toepassing) dient een apart toestemmingsformulier ingevuld te worden en is toestemming van beide ouders nodig. Kinderen die 12 jaar of ouder zijn dienen het formulier ook zelf te ondertekenen. Nb. Informeer beide ouders vroegtijdig en zo volledig mogelijk over intelligentieonderzoek en eventueel sociaal-emotioneel onderzoek. Dit kan bijdragen aan begrip bij ouders en voorkomen dat ouders geen toestemming geven.

3.

Doorstromen naar ISK, kopklas of Brugklas Anderstaligen

3.1.

Neveninstromers Intelligentieonderzoek voor neveninstromers van Haagse basisscholen wordt bekostigd door de gemeente Den Haag wanneer deze door het HCO wordt uitgevoerd. Neveninstromers zijn kinderen die recentelijk zijn geïmmigreerd en weinig tot geen Nederlands spreken. In de meeste gevallen gaan deze leerlingen, als ze korter dan twee schooljaren in Nederland zijn, naar de internationale schakelklas (ISK). Voor de ISK zijn formeel geen toetsgegevens vereist. In de BOVO regio kunnen leerlingen op het ISK terecht indien zij niet langer dan 2 jaar in Nederland zijn (richtlijn is minder dan 2 jaar vanaf het moment dat de leerling op het vo start). Leerlingen die wel 2 jaar of langer in Nederland zijn krijgen een regulier basisschooladvies. Voor deze leerlingen dienen er toetsgegevens beschikbaar te zijn. Voor anderstalige leerlingen die langer dan 1 schooljaar in Nederland zijn, biedt de projectgroep neveninstromers van het HCO de mogelijkheid om de NIO, NDT, WNV of SON-R 6-40 te laten afnemen. De leerlingen die hieraan deelnemen, dienen te voldoen aan de volgende criteria:


3

-

De leerling heeft op 01-09-2016 de leeftijd om door te stromen naar het vo. De leerling is op 01-09-2016 langer dan 1,5 jaar in Nederland woonachtig, maar korter dan 3,5 jaar. De school maakt, op basis van leertempo en didactische vaardigheden, de inschatting dat de leerling geschikt is voor LWOO of PrO.

Advies van het HCO omtrent af te nemen toetsen bij neveninstromers: -

NDT voor de meeste neveninstromers NIO voor neveninstromers die op taalgebied goed presteren WNV of SON-R 6-40 voor neveninstromers die op taalgebied te zwak zijn om aan de talige onderdelen van de NDT mee te doen. Deze kinderen komen in een non-verbaal individueel intelligentieonderzoek beter tot hun recht.

Voor leerlingen die kort in Nederland zijn maar talig goed presteren kan de uitslag van dit onderzoek dienen als ondersteuning voor de afweging tussen verwijzing naar ISK, Brugklas Anderstaligen (BAT), kopklas of regulier onderwijs. 3.2.

Kopklas De kopklas is toegankelijk voor leerlingen van groep 7 en 8 van Haagse basisscholen. Voor plaatsing in een kopklas is een NIO vereist. De kosten komen voor rekening van de basisschool.

3.3.

Brugklas Anderstaligen (BAT) 6

Voor plaatsing in een BAT-klas is een NIO of NDT wenselijk. De kosten komen voor rekening van de basisschool. Nb. Ook voor neveninstromers, kopklasleerlingen en leerlingen voor de BAT-klas geldt woensdag 7 oktober 2015 als uiterste aanmelddatum in POVO OT. 4.

Overige aandachtspunten

4.1.

BOVO vergoedingsregeling of kosten voor de school? Aanmeldingen voor de BOVO vergoedingsregeling worden in POVO OT automatisch doorgestuurd naar het HCO en oA. Alleen leerlingen die voldoen aan de didactische criteria voor PrO of LWOO komen in aanmerking voor de BOVO vergoedingsregeling. De kosten van andere leerlingen komen voor rekening van de basisschool. Om niet achteraf met onverwachte kosten te worden geconfronteerd, is het van belang dat u er van op de hoogte bent, welke leerlingen in aanmerking komen voor de vergoedingsregeling. Heeft u hierover twijfel of vragen, dan kunt u contact opnemen met de BOVO Helpdesk.

4.2.

Vragen aan het onderzoeksbureau of BOVO? U kunt het onderzoeksbureau bellen met vragen over: 6

de keuze voor NIO of NDT; planning van intelligentieonderzoeken; afname van intelligentieonderzoeken; neveninstromers (HCO); kopklasleerlingen (HCO);

Stem de keuze voor het intelligentieonderzoek af met het HCO.


4

-

leerlingen voor de brugklas anderstaligen (HCO).

Voor alle overige vragen neemt u contact op met de BOVO Helpdesk. Contactgegevens BOVO Helpdesk [email protected] 070-3156350

HCO Sarah Ruitenberg/ Jette Niesten [email protected] 070 - 448 28 28

oA Maaike van Avezaath/ Marieke van Bekhoven [email protected] [email protected] 079-3295600

Bijlagen

1. 2. 3.

Bijlage 1. Handleiding BOVO vergoedingsregeling intelligentieonderzoeken Bijlage 2. Regeling screenings- en testinstrumenten LWOO en PrO 2016-2017 Bijlage 3. Handleiding adaptief toetsen 2015-2016


5

BOVO vergoedingsregeling intelligentieonderzoeken Handleiding 2015-2016 Stappenplan Datum

Actie

Door

Omschrijving

1.

vanaf 14-9

Bestuderen brief BOVO vergoedingsregeling intelligentieonderzoeken

po-school

Lees de brief zorgvuldig door (voorafgaand aan dit stappenplan).

2.

vanaf 31-8

Importeren DOD’s basisschoolverlaters

po-school

Importeer de DOD's van alle basisschoolverlaters in de POVO module van OT (POVO OT).

3.

vanaf 16-9

Controle didactische toetsen in POVO OT

po-school

Ga in POVO OT naar ‘Aanmeldingsformulier CAP’ (menu ‘Onderzoeken’) en controleer of de juiste toetsen zijn vermeld.

4.

vanaf 16-9

Selectie van potentiële PrO- en LWOO-leerlingen aan de hand van didactisch onderzoek

po-school

Bepaal m.b.v. de didactische criteria voor PrO en LWOO welke leerlingen in aanmerking komen voor intelligentieonderzoek.

5.

vanaf 16-9

Toestemmingsformulier ouders

po-school

Maak de toestemmingsformulieren definitief en laat door beide ouders ondertekenen.

uiterlijk 710

Aanmelden van leerlingen in POVO OT

po-school

Selecteer de leerlingen, die u wilt aanmelden. Alleen aangemelde leerlingen in POVO OT kunnen in aanmerking komen voor vergoeding en alleen voor deze leerlingen worden de profielbladen als bijlagen aan het OKR toegevoegd.

7.

uiterlijk 710

po-school

Leerlingen die buiten de BOVO vergoedingsregeling vallen, maar die u toch aan intelligentieonderzoek wilt laten deelnemen, kunt u ook via POVO OT aanmelden.

8.

uiterlijk 710

Aanmelden van leerlingen die buiten de vergoedingsregeling vallen Definitief maken aanmeldformulieren CAP

po-school

9.

vanaf 8-10

Inplannen intelligentieonderzoeken

Onderzoeksbureau

10.

uiterlijk 1510

Toestemmingsformulieren voor intelligentieonderzoek

po-school

Belangrijk!! Wanneer u alle aanmeldformulieren van deelnemende leerlingen aan het intelligentieonderzoek definitief heeft gemaakt, geef dit dan aan in POVO OT, zodat het onderzoeksbureau kan gaan plannen. Zodra de po-school aangeeft dat alle aanmeldformulieren op definitief staan of na 8 oktober starten de onderzoekbureaus met het inplannen van de intelligentieonderzoeken. De ondertekende toestemmingsformulieren van alle deelnemende leerlingen moeten op de dag van de afname op de afnamelocatie aanwezig zijn.

11.

26-10 t/m 3-12

Intelligentieonderzoek en uitslag

Onderzoeksbureau

6.

De intelligentieonderzoeken worden door het onderzoeksbureau afgenomen en beoordeeld. De uitslagen worden door het onderzoeksbureau in POVO OT teruggezet onder ‘uitslagformulieren CAP’ en worden direct verwerkt in het OKR.


1. Bestuderen brief BOVO vergoedingsregeling intelligentieonderzoeken Periode: vanaf 14 september Lees de brief behorende bij de handleiding nauwkeurig door. Hier staat inhoudelijk veel informatie die u helpt bij het bepalen welke basisschoolverlaters in aanmerking komen voor de BOVO vergoedingsregeling:  De leerling stroomt door naar het praktijkonderwijs (PrO) of vmbo met leerwegondersteuning (LWOO); Let hierbij op dat:  De juiste (didactische) toetsen zijn afgenomen zie bijlage 1 regeling screenings- en testinstrumenten LWOO en PrO 2016-2017;  Er is adaptief getoetst; afhankelijk van toetsen, zie bijlage 3 handleiding adaptief toetsen;  De leerling heeft leerachterstanden voor PrO of vmbo met LWOO (zie stroomschema LWOO en PrO).


2. Importeer DOD’s van alle basisschoolverlaters Periode: vanaf 31 augustus

Importeer de DOD’s van alle basisschoolverlaters, inclusief de didactische toetsen van groep 6 en 7 en indien al beschikbaar groep 8.

3. Controle didactische toetsen in POVO OT Periode: vanaf 14 september

Ga in POVO OT naar ‘Aanmeldingsformulier CAP’ (onder menu ‘Onderzoeken’) en controleer of de juiste toetsen zijn geselecteerd. De meest recente toetsen staan in dit kader vermeld. Wilt u een andere toets voor de aanmelding gebruiken, dan selecteert u deze door te klikken op het pijltje achter de toetsnaam. Voor de BOVO vergoedingsregeling mogen toetsgegevens uit het huidige schooljaar of eind vorig schooljaar ‘2014-2015’ (afgenomen eind groep 7 en voor begrijpend lezen midden groep 7) gebruikt worden. Voor meer informatie: zie bijgaande brief.

4. Selectie van potentiële PrO- en LWOO-leerlingen aan de hand van didactisch onderzoek. Periode: vanaf 14 september Het SWVZHW stelt de volgende criteria op het gebied van leerachterstanden: LWOO:

Op minimaal twee gebieden een leerachterstand ≥25% en <50%. Eén van deze gebieden betreft begrijpend lezen of inzichtelijk rekenen.


PrO:

Op minimaal twee gebieden een leerachterstand ≥50%. Eén van deze gebieden betreft begrijpend lezen of inzichtelijk rekenen.

Ga in POVO OT naar ‘Aanmeldingsformulier CAP’ (onder menu ‘Onderzoeken’).

In het overzicht zijn meerdere kolommen zichtbaar. De detectiekolommen zijn belangrijk als het gaat om het screenen welke leerlingen zouden moeten worden aangemeld voor intelligentieonderzoek. Detectie RVC o.b.v. LA ingevoerd: In deze kolom komt een vinkje te staan, wanneer de ingevoerde toetsgegevens (via DOD of OSO) achterstanden opleveren, die voldoen aan de LWOO- of PrO-criteria. LET OP: De geïmporteerde toetsen zijn niet altijd COTAN goedgekeurd en dus niet toegestaan voor een TLV PrO of LWOO-aanwijzing. Detectie RVC o.b.v. LA RVC: In deze kolom komt een vinkje te staan, wanneer in het aanmeldformulier een vinkje is gezet bij ‘RVC goedgekeurde toetsen’ én de toetsen leerachterstanden opleveren, die voldoen aan de LWOO- of PrO-criteria. LET OP: Toetsen, die door de COTAN niet toegestaan zijn, verdwijnen uit het overzicht van toetsen op het aanmeldformulier, wanneer dit vinkje wordt aangezet. Detectie PO o.b.v. BSA: In deze kolom komt een vinkje te staan, wanneer door de basisschool in het OKR een advies VMBO met LWOO of PrO is gegeven. Er zit geen berekening van OT achter voor wat betreft leerachterstanden en dus zegt het vinkje niets over het feit, dat een leerling voldoet aan LWOO- of PrO-criteria.

Klik op de naam van de leerling en kijk naar de leerachterstanden (LA) per vakgebied. Let hierbij op dat het vinkje ‘RVC goedgekeurde toetsen’ altijd aangevinkt staat.


5. Toestemmingsformulier ouders Periode: vanaf 14 september Let op! Een ondertekend toestemmingsformulier van ouders is verplicht (zie brief). Ga naar POVO OT > Onderzoeken > Toestemmingsformulieren. Maak de toestemmingsformulieren definitief. Dit kan met de onderste PDF-icoon in één keer voor alle leerlingen. Print voor elke leerling een definitief toestemmingsformulier. Vergeet bij het invullen niet aan te geven om welk onderzoek het gaat en wat het doel van het onderzoek is. Vraag beide ouders hun gegevens in te vullen en het formulier te ondertekenen. Beide ouders dienen schriftelijk toestemming te geven voor deelname aan intelligentieonderzoek. Overleg tijdig met ouders waarom intelligentieonderzoek voor hun kind afgenomen wordt. Let op: ouders tekenen op dit formulier tevens voor het uitwisselen van gegevens met het onderzoeksbureau, BOVO en SWVZHW en de overdracht van het onderzoek naar het vo. Als een leerling op het moment van aanvragen 12 jaar of ouder is, dient hij/zij eveneens het formulier te ondertekenen.

6. Aanmelden van leerlingen in POVO OT Periode: tot uiterlijk 7 oktober Ga naar ‘POVO OT > Onderzoeken’ en klik op ‘Aanmeldformulier CAP’. Er is een mogelijkheid om voor meerdere leerlingen tegelijk (in bulk) aanvullende vragen in het aanmeldformulier te verwerken. Selecteer de gewenste leerlingen en klik op het icoon van de bulkknop; Geef antwoord op de vragen, die voor de geselecteerde leerlingen van toepassing zijn. Vergeet daarbij niet de vragen m.b.t. toetskeuze (NIO of NDT) en de keuze voor het onderzoeksbureau (HCO of oA) in te vullen. Wilt u erop letten dat de contactpersoon, die u invult op het aanmeldformulier, ook onder schooltijd bereikbaar is (bijv. IB’er)? Uiteraard kunnen de vragen ook per leerling beantwoord worden door te klikken op de naam van de leerling. Neem bij twijfel over het juiste intelligentieonderzoek contact op met het onderzoeksbureau. Maak vervolgens de status van de aanmeldingsformulieren CAP voor alle leerlingen die gaan deelnemen aan het intelligentieonderzoek


onderaan definitief:

- Selecteer de leerlingen, die u wilt aanmelden en klik op het icoon . Klik op het bolletje ‘Maak het formulier definitief …’ en daarna op OK. - Let op: alleen formulieren die ‘definitief’ zijn gemaakt worden zichtbaar voor het onderzoeksbureau. Formulieren met een andere status (zoals volledig) zijn niet afgerond en niet zichtbaar bij het onderzoeksbureau. Na het definitief maken kunt u geen wijzigingen meer doorvoeren. Nb. Ook scholen die reeds een afspraak hebben staan bij het onderzoeksbureau m.b.t. intelligentieonderzoeken dienen alle leerlingen aan te melden via POVO OT om aanspraak te maken op de vergoedingsregeling. Zonder aanmelding worden er ook geen profielbladen als bijlage aan het OKR toegevoegd.

7. Aanmelden van leerlingen die buiten de BOVO-vergoedingsregeling CAP vallen Periode: tot uiterlijk 7 oktober Leerlingen die buiten de BOVO vergoedingsregeling CAP vallen, maar die u toch aan de NIO- of NDTafname van het onderzoeksbureau wilt laten deelnemen, kunt u ook via POVO OT aanmelden. Het onderzoeksbureau roostert deze leerlingen dan gelijktijdig in met de andere aangemelde leerlingen. De kosten van deze intelligentieonderzoeken komen voor rekening van de school.

8. Definitief maken aanmeldformulieren CAP Periode: tot uiterlijk 7 oktober

Belangrijk! Wanneer u alle aanmeldformulieren van deelnemende leerlingen aan het intelligentieonderzoek definitief heeft gemaakt, geef dit dan aan in POVO OT via: 'Gegevens > Mijn gegevens > vink aan: ‘Onze school heeft alle gewenste CAP onderzoek aanvragen op definitief gezet'. Hoe eerder u deze stap heeft gezet, hoe eerder het onderzoeksbureau kan starten met het inplannen van uw leerlingen.


9. Bekendmaking van data en tijdstippen van de intelligentieonderzoeken Periode: vanaf 8 oktober

Vanaf 8 oktober gaat het onderzoeksbureau ervan uit dat alle aanmeldingen binnen zijn en starten zij met het inplannen van de leerlingen. U wordt z.s.m. telefonisch benaderd door een medewerker van het onderzoeksbureau m.b.t. datum, tijdstip en nadere afspraken over het intelligentieonderzoek. Een overzicht van de geplande intelligentieonderzoeken vindt u terug in ‘POVO OT > Onderzoeken > Aanmeldformulier CAP’.

10. Toestemmingsformulieren voor intelligentieonderzoek Periode: tot uiterlijk 15 oktober De ondertekende toestemmingsformulieren van alle deelnemende leerlingen moeten op de dag van afname op de afnamelocatie aanwezig zijn.

11. Intelligentieonderzoek en uitslag Periode: van 26 oktober t/m 3 december Het intelligentieonderzoek wordt door het onderzoeksbureau afgenomen en beoordeeld. De uitslag wordt door het onderzoeksbureau in POVO OT teruggezet onder ‘uitslagformulieren CAP’ en direct verwerkt in het OKR. De profielbladen worden als bijlage aan het OKR toegevoegd. Daarnaast worden ook twee originele uitslagen per post naar de po-school verstuurd: één voor de ouders en één voor de toekomstige vo-school. Maak een kopie voor uw eigen leerlingdossiers.



Adaptief toetsen Handleiding 2015-2016 Deze handleiding kan gebruikt worden voor leerlingen, die in aanmerking komen voor vmbo met leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) of praktijkonderwijs (PrO) en bij wie adaptieve toetsing een vereiste is. Adaptief toetsen Bij adaptieve toetsing worden leerachterstanden gemeten met toetsen die de leerling op basis van zijn eigen leerniveau redelijk zou moeten kunnen maken. Dit betekent dat leerlingen soms toetsen moeten maken, die in eerdere jaargroepen gebruikt worden. Deze score laat een betrouwbaarder beeld zien. Of er moet worden door- of teruggetoetst is afhankelijk van welke toetssoort u kiest. Bij de volgende toetsen kan er door- of teruggetoetst worden: Toetsserie Cito LVS Technisch lezen, onderdeel Leestempo, Cito LOVS Begrijpend lezen, Cito LOVS Spelling, Cito LOVS Rekenen-wiskunde, Cito Toetsserie begrijpend lezen 345678 Begrijpend lezen 56 Begrijpend lezen 78 Didactische leeftijd (DL) en Equivalent (DLE) De didactische leeftijd (DL) is de verwachting van presteren op basis van het aantal maanden onderwijs dat de leerling heeft genoten (zie DL schaal hieronder). De didactische leeftijd begint vanaf groep 3 en neemt elk schooljaar toe met 10 onderwijsmaanden. De DLE is de prestatie (toetsuitslag) uitgedrukt met een getal dat direct vergelijkbaar is met het aantal maanden onderwijs (DL). Voorbeeld: een leerling begin groep 5 heeft een DL van 20. Op de toetsen die hij maakt zal hij een DLE rond de 20 moeten scoren. DL (didactische leeftijd) schaal

Werkwijze adaptief toetsen Uitgangspunt is dat de leerling een toets voorgelegd krijgt, die naar de verwachting past bij het niveau van de leerling. 1. Kies een leergebied Er kan per leergebied (technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en inzichtelijk rekenen) adaptief getoetst worden.

BOVO Haaglanden: e-mail [email protected], website www.bovohaaglanden.nl

1

2. Schat het niveau van de leerling in en kies een toets bij dit niveau - Werkt de leerling op een aparte leerlijn, kies dan een toets die hierbij aansluit. - Ook kan het niveau van de toets op basis van de DLE van de laatst afgenomen toets worden ingeschat. Voorbeeld: de leerling heeft als laatst een M7 toets (DL = 45) gemaakt en scoort hierop een DLE van 25. Laat de leerling de toets maken, die hoort bij een DLE van 25 (=M5). Nb. Is de toets al een aantal maanden geleden afgenomen, dan telt u deze maanden extra onderwijs erbij op. Stel de M7 toets is 6 maanden geleden afgenomen, dan neemt u geen M5 toets af, maar een E5 toets. De leerling is immers alweer een aantal maanden verder. 3. Laat de leerling de toets maken en bereken de DLE Wanneer de leerling de toets heeft gemaakt kunt u de score verwerken in uw schooladministratiepakket. Kijk naar de behaalde DLE en vergelijk dit met de DL van de bijbehorende toets. 4. Door of terugtoetsen Als blijkt dat de behaalde score op de toets (DLE) te veel afwijkt van de DL behorende bij de toets, dan moet er worden door-of teruggetoetst. Bij leerjaargebonden toetsen (Cito LVS) moet in principe worden door- of teruggetoetst als de feitelijke uitslag meer dan één leerjaar (in DLE’s uitgedrukt meer dan 10 punten) van de verwachte DL score af ligt. Verschil DLE – DL maximaal tien punten Te lage score met meer dan 10 punten verschil in DLE-DL Te hoge score met met meer dan 10 punten verschil in DLE-DL

: toets voldoet : terugtoetsen : doortoetsen

Nb. Bij adaptief toetsen hoeft er niet altijd door of teruggetoetst te worden. Er moet in ieder geval worden door of terug getoetst indien: - het toetsresultaat duidelijk afwijkt van de gegevens uit het OKR of het LVS; - er sprake is van strijdige gegevens in het toetsresultaat (bv. sommige gegevens verwijzen naar PrO en andere naar LWOO); - er sprake is van een IQ tussen 75 en 80 (overlapgebied LWOO en PrO). Voorbeeld U toetst een leerling adaptief, van wie u inschat dat het niveau halverwege groep 6 is. U gebruikt dan de M6 toets (daarbij hoort een DL van 35). Als de toetsscore (DLE) minder dan 10 punten verschilt, dan hoeft u niet door of terug te toetsen. Als de toetsscore meer dan 10 punten verschilt van de verwachte toetscore (DL) zal er door- of teruggetoetst moeten worden (zie schema hieronder). Afgenomen toets: M6 (DL = 35) DLE-score beslismoment: klaar/terug- /doortoetsen 27 klaar 46 evt. doortoetsen 22 evt. terugtoetsen 42 klaar 51 evt. doortoetsen

vervolgtoets

E6/M7 M5/E5 E7

Voor alle inhoudelijke vragen m.b.t. het adaptief toetsen neemt u contact op met de BOVO helpdesk ([email protected] en 070-3156350).


2

Sociaal-emotioneel onderzoek Vergoedingsregeling 2015 - 2016 Deze brief betreft basisschoolverlaters, die mogelijk in aanmerking komen voor leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) door sociaal-emotionele problematiek (SEM). Criteria De leerling dient in elk geval te voldoen aan onderstaande criteria: 1. De leerling heeft een leerachterstand tussen de 25% en 50% op tenminste twee van de volgende didactische gebieden: inzichtelijk rekenen, begrijpend lezen, technisch lezen of spelling (tenminste één van de twee gebieden moet begrijpend lezen of inzichtelijk rekenen zijn). 2. De leerling heeft een intelligentiequotiënt binnen de bandbreedte 91 t/m 120. Sociaal-emotioneel onderzoek Doel van het sociaal-emotioneel onderzoek is om aan te tonen dat de leerling sociaal-emotionele problematiek heeft, waardoor het onderwijsleerproces substantieel belemmerd wordt en LWOO op het vmbo nodig is. Het gaat om problematiek op het gebied van faalangst, prestatiemotivatie en/of sociaal-emotionele instabiliteit. De basisschool kan het sociaal-emotionele onderzoek op verschillende manieren af laten nemen: - door de gz-psycholoog/geregistreerd orthopedagoog van de basisschool (indien aanwezig); - door een onderzoeksbureau naar keuze; - door A-VISION via de BOVO vergoedingsregeling SEM. Nb. Ouders dienen altijd apart toestemming te geven voor sociaal-emotioneel onderzoek! BOVO vergoedingsregeling SEM Leerlingen in de BOVO regio Haaglanden, die voldoen aan bovengenoemde criteria, komen in aanmerking voor de Vergoedingsregeling SEM. De kosten van het onderzoek worden dan gedragen door het samenwerkingsverband vo. BOVO werkt samen met A-VISION Advisering en Begeleiding B.V. Aanmelding van leerlingen - T/m donderdag 10 december 2015 kunnen leerlingen worden aangemeld in POVO OT. Volg nauwgezet de bijgevoegde handleiding (bijlage 1) om het proces goed te laten verlopen. Nb. Pas als het aanmeldformulier SEM in POVO OT op ‘definitief’ is gezet, dan kan de aanmelding in behandeling worden genomen. -

Wanneer alle leerlingen voor het SEM onderzoek zijn aangemeld, brengt u A-VISION hiervan op de hoogte middels een vinkje in POVO OT en stuurt u een email naar A-VISION t.a.v. Elles Raayman ([email protected]).

-

Om de aanmelding goed te laten verlopen geeft u in POVO OT alvast het advies met LWOO. Mocht na het sociaal-emotioneel onderzoek blijken dat de leerling niet in aanmerking komt voor LWOO, dan wijzigt u het advies naar een advies zonder LWOO. Zolang het OKR nog niet definitief is, kan het advies altijd worden aangepast.

-

Let op! Indien u tijdens het proces van het sociaal-emotioneel onderzoek een nieuwe import van didactische toetsen doet in POVO OT (omdat er nieuwe didactische toetsen zijn afgenomen), dan


1

kan dit gevolgen hebben voor aangemelde leerlingen. Als leerachterstanden veranderen kunnen leerlingen die eerder wel in aanmerking kwamen voor LWOO nu buiten de boot vallen en andersom. Neem desgewenst in deze gevallen contact op met de BOVO helpdesk. -

Wanneer u na donderdag 10 december 2015 nog leerlingen wilt aanmelden bij A-VISION, dan doet u dit niet via POVO OT, maar neemt u direct contact op met Elles Raayman ([email protected]). De kosten van het onderzoek zijn dan voor rekening van de school.

Onderzoeksinstrumenten Na de aanmelding in POVO OT stuurt A-VISION u per e-mail een link toe, waarmee online twee vragenlijsten kunnen worden ingevuld. 1. Vragenlijst voor de leerling: Leermotivatietest (LMT). 2. Vragenlijst voor de leerkracht: Docentenvragenlijst (DVL). Het is belangrijk bij het invullen van de DVL het gedrag van de leerling in de gehele schoolsetting (klas, buiten, overblijf, gymles enz.) mee te nemen. Het kan van belang zijn de DVL gezamenlijk in te vullen, bijvoorbeeld met de duo collega of gymdocent, zeker indien de leerling zich in de ene schoolsetting anders gedraagt dan in de andere schoolsetting. Vul beide vragenlijsten binnen 1 week na het ontvangen van de link in. Indien dit door omstandigheden niet mogelijk is, maak dit dan kenbaar bij A-VISION via een e-mail t.a.v. Elles Raayman. Nb. Schriftelijke vragenlijsten kunnen voor leerlingen die op het gebied van begrijpend lezen een DLE hebben <30 (niveau van eind groep 5) te moeilijk zijn. Neem in deze gevallen contact op met de BOVO helpdesk. Verwerking een terugkoppeling door A-VISION - A-VISION scoort de vragenlijsten en beoordeelt of er sprake is van sociaal-emotionele problematiek. - A-VISION verwerkt de resultaten in het uitslagformulier SEM (UF SEM) in POVO OT. - De informatie van het uitslagformulier SEM worden automatisch verwerkt in het OKR bij tabblad 3 ‘Sociaal-emotionele ontwikkeling/competenties’ en tabblad 4b ‘Sociaal-emotionele problematiek’. - Indien er sociaal-emotionele problematiek naar voren komt, verwerkt A-VISION de resultaten in een onderzoeksverslag. - Zowel de profielbladen van de LMT en DVL als het onderzoekverslag worden als bijlagen toegevoegd aan het OKR.

Voor alle inhoudelijke vragen m.b.t. sociaal-emotioneel onderzoek neemt u contact op met de BOVO helpdesk ([email protected] en 070-3156350). Met vriendelijke groet, het BOVO team Bijlagen 1. Handleiding BOVO vergoedingsregeling SEM 2015-2016 2. Valideren handtekening


2

Handleiding Vergoedingsregeling SEM 2015-2016

Periode

Actie

1.

vanaf 5-11 Bestuderen brief en handleiding

2.

vanaf 5-11

3.

z.s.m. na 5-11

Toestemmingsformulier ouders

Uiterlijk 10-12

Aanmeldformulieren SEM definitief maken

4.

Bepalen welke leerlingen in aanmerking komen voor SEM

Door

Omschrijving

Basisschool Lees de brief en deze handleiding zorgvuldig door.

Bepaal bij welke leerlingen u SEM onderzoek wilt laten Basisschool afnemen. Let op: leerlingen moeten voldoen aan de criteria voor SEM! Verzoek beide ouders het toestemmingsformulier voor sociaal-emotioneel onderzoek te tekenen. Het Basisschool toestemmingsformulier ondertekend door ouders dient aanwezig te zijn in het leerlingdossier op school. Basisschool

5.

z.s.m. na stap 4

Bericht A-VISION dat aanmelding Basisschool compleet is

6.

z.s.m. na stap 5

Opsturen vragenlijsten

A-VISION

7.

z.s.m. na stap 6

Invullen vragenlijsten

Basisschool

8.

z.s.m. na stap 7

Verwerking uitslagen

A-VISION

9.

z.s.m. na stap 8

Terugkoppeling aan basisschool

10.

z.s.m. na stap 9

Controleren van resultaat

11.

volgend op stap 10

Handtekening valideren

12.

volgend op stap 11

Exemplaar naar ouders

De ingevulde aanmeldformulieren SEM zet u uiterlijk 10 december 2015 op definitief in POVO OT. Geef in POVO OT aan dat uw aanmelding compleet is en stuur een e-mail t.a.v. Elles Raayman ([email protected]) wanneer alle aanmeldformulieren op ‘definitief’ zijn gezet. Hierdoor weet A-VISION dat ze de vragenlijsten kunnen opsturen. A-VISION stuurt een e-mail met hierin een link naar de beide (online) vragenlijsten. De leerling(en) en leerkracht(en) vullen binnen 1 week de vragenlijsten van A-VISION in.

A-VISION scoort de vragenlijsten en maakt, indien sociaalemotionele problematiek is aangetoond, een onderzoeksverslag. A-VISION verwerkt het resultaat van het SEM onderzoek in het uitslagformulier SEM. Ook worden de profielbladen A-VISION van de LMT en DVL, alsmede het eventuele onderzoeksverslag toegevoegd. De basisschool controleert of het resultaat van het uitslagformulier SEM op juiste wijze is verwerkt in het Basisschool OKR (tabblad 3 en 4b) en overeenkomt met het onderzoeksverslag. De basisschool valideert de digitale handtekening Basisschool onderaan het onderzoeksverslag. Zie voor de werkwijze hiervan bijlage 2 ‘Valideren handtekening’. Basisschool

Een zelfgemaakte uitdraai van het onderzoeksverslag wordt aan de ouders overhandigd.


1. Bestuderen brief en handleiding Vergoedingsregeling SEM 2015-2016 Periode: vanaf 5 november De brief en deze handleiding helpen u bij de procedure om de afname van sociaal-emotioneel onderzoek zo vlot mogelijk te laten verlopen. Dit is belangrijk omdat u zo snel mogelijk uitsluitsel wilt hebben over het resultaat van het onderzoek. Pas daarna is het gehele plaatje compleet en kunt u het leerlingdossier (incl. OKR) definitief maken voor het vo. Onderstaand stroomschema hierbij ook behulpzaam zijn.

2. Bepalen welke leerlingen in aanmerking komen voor SEM onderzoek Periode: vanaf 5 november U gaat per leerling na of deze in aanmerking komt voor sociaal-emotioneel onderzoek. U kijkt hiervoor naar de leerachterstanden van didactische toetsen (stap 1) en het intelligentieonderzoek (stap 2). Stap 1: Didactische toetsen - Log in bij POVO OT en vul in tabblad 4 van het OKR alvast een advies in met leerwegondersteuning (LWOO). Dit ‘voorlopige’ advies is nodig om de procedure goed te doorlopen. - Klik vervolgens op het (nieuw verschenen) tabblad 4b. - Vink bij ‘Didactische gegevens’ het hokje ‘RVC goedgekeurde toetsen’ aan. Dit vinkje zorgt ervoor dat u alleen toegestane didactische toetsen kunt kiezen volgens de Regeling screenings-


en testinstrumenten LWOO/PrO 2016-20171. Dit is van belang i.v.m. de geldigheid van toetsen. Nb. Mocht er een toets ‘wegvallen’ wanneer u het vinkje zet, dan is deze dus niet geldig en mag deze niet gebruikt worden. U kunt m.b.v. het drop-down menu achter de toets (pijltje) een andere toets kiezen. Is dit niet mogelijk dan moet u eerst nog een andere toets afnemen.

- De 4 didactische toetsen die u gebruikt moeten in het huidige schooljaar zijn afgenomen. Waar voor de aanvraag van intelligentieonderzoek nog toetsen van eind groep 7 gebruikt mochten worden, is het bij SEM-onderzoek verplicht om toetsen te gebruiken die in schooljaar 2015-2016 zijn afgenomen. - Controleer of de toetsen, waarbij de leerlingen voldoen aan de LWOO-criteria, adaptief2 zijn afgenomen. - Controleer of de leerachterstanden voldoen aan de LWOO-criteria.

Stap 2: Intelligentieonderzoek Om voor LWOO op basis van SEM-onderzoek in aanmerking te komen, moet het (Totaal-)IQ in de bandbreedte 91-120 liggen. -

-

Ga in POVO OT naar tabblad 2 van het OKR. Controleer onderaan het scherm of er een intelligentieonderzoek is ingevuld én of dit voldoet aan de criteria voor LWOO en SEM. Controleer of ALLE gegevens m.b.t. het intelligentieonderzoek zijn ingevuld.

Wanneer u middels stap 1 en 2 heeft geconcludeerd dat de leerling in aanmerking komt voor SEMonderzoek, dan gaat u in POVO OT naar het menu ‘Aanmeldformulier SEM’. - Ga naar het menu ‘Onderzoeken’>Aanmeldformulier SEM. - U kunt nu leerlingen gaan aanmelden voor SEM-onderzoek (zie stap 4).

1 2

De Regeling met toegestane instrumenten kunt u downloaden via Help > Handleidingen in POVO OT. Informatie over adaptief toetsen vindt u terug in het BOVO Handboek, dat is te downloaden via Help > Handleidingen in POVO OT.


3. Toestemmingsformulier ouders Periode: z.s.m. na 5-11 Voor sociaal-emotioneel onderzoek is toestemming van beide ouders nodig. Het is van belang deze toestemming eerst te regelen, voordat het onderzoek wordt afgenomen. Het toestemmingsformulier, ondertekend door beide ouders, dient aanwezig te zijn in het leerlingdossier op de school. Het formulier is in POVO OT te downloaden via ‘Onderzoeken’ > Toestemmingsformulieren. Nb. Voor elk onderzoek (intelligentieonderzoek of sociaal-emotioneel onderzoek) moet apart een toestemmingsformulier worden ingevuld.

4.

Invullen en definitief maken aanmeldformulier SEM

Periode: uiterlijk 10-12 Om een leerling aan te melden voor sociaal-emotioneel onderzoek dient het aanmeldformulier SEM in POVO OT te worden ingevuld en definitief te worden gemaakt. Nb. Het definitief maken van het formulier wordt gemakkelijk vergeten en heeft tot gevolg dat de aanmelding niet zichtbaar wordt voor het onderzoeksbureau. - Ga naar ‘Onderzoeken’>Aanmeldformulier SEM. - Klik op de naam van de betreffende leerling. - Indien het OKR al enigszins gevuld is, dan wordt deze informatie op het aanmeldformulier SEM overgenomen (leerlinggegevens, schoolgegevens, schoolloopbaan, gegevens didactisch onderzoek en intelligentieonderzoek). Controleer wel even of deze gegevens kloppen. Nb. Let met name op de didactische toetsen (vinkje RVC gezet?, toetsen van huidig schooljaar?, adaptief getoetst?) - Aangevuld moet nog worden:  Is er sprake van dyslexie?  Is er sprake van dyscalculie  Naam contactpersoon  Toestemming ouders - Zet het formulier tenslotte op definitief.

5.

Bericht A-VISION dat aanmelding compleet is

Het is de bedoeling dat u alle aanmeldingen voor SEM-onderzoek gelijktijdig doet (alle aanvraagformulieren SEM op dezelfde dag op definitief zet). Dit is belangrijk om het proces voor alle partijen overzichtelijk te houden en geen vertraging in het proces op te lopen. Wanneer u er zeker van bent dat alle aanmeldformulieren op definitief staan (en er geen aanmeldingen meer bijkomen), dan brengt u A-VISION hiervan op de hoogte. Dit doet u in POVO OT: BOVO Haaglanden: e-mail [email protected], websites: www.bovohaaglanden.nl en start.onderwijstransparant.nl

- Ga naar ‘Gegevens’ > Mijn gegevens - Onder het kopje ‘Onderzoeken’ vindt u een aanvinkmogelijkheid bij ‘Onze school heeft alle gewenste SEM onderzoek aanvragen op definitief gezet’. Zet het vinkje, zie hieronder.

- Pas wanneer hier het vinkje is gezet, zal de aanvraag door A-VISION in behandeling worden genomen en treedt stap 6 in werking. - Stuur een e-mail t.a.v. Elles Raayman ([email protected]) wanneer alle aanmeldformulieren op ‘definitief’ zijn gezet.

6.

Opsturen vragenlijsten door A-VISION

Zodra u bij A-VISION heeft gemeld dat de aanmelding compleet is, zal A-VISION u een e-mail sturen met daarin een link naar 2 in te vullen vragenlijsten voor het SEM-onderzoek.

7.

Invullen vragenlijsten SEM-onderzoek

Met de informatie uit de e-mail kan de po-school inloggen op de website van A-VISION. Hier kunnen beide vragenlijsten online worden ingevuld. Het betreft de Docentenvragenlijst (DVL, in te vullen door de leerkracht) en de Leermotivatietest (LMT, in te vullen door de leerling). Van de basisscholen wordt gevraagd alle vragenlijsten binnen 1 week in te vullen en A-VISION per email te berichten dat het invullen voltooid is.

8.

Verwerking uitslagen door A-VISION

Nadat de vragenlijsten van alle aangemelde leerlingen zijn ingevuld en de po-school A-VISION hiervan op de hoogte heeft gebracht, worden de vragenlijsten gescoord en beoordeeld. Indien er sociaal-emotionele problematiek uit (één van) beide vragenlijsten naar voren komt, schrijft A-VISION een onderzoeksverslag. Wanneer de DVL als LMT beide niet scoren, volgt er geen onderzoeksverslag. In het onderzoeksverslag staat een conclusie, waarin de aangetoonde SEMproblematiek in relatie wordt gebracht met de leerachterstanden. Op basis hiervan wordt dan geconcludeerd dat de leerling in aanmerking komt voor LWOO. Nb. Het kan voorkomen dat slechts op één aspect van een vragenlijst gescoord wordt en dat dit te summier is om SEM-problematiek in verband te brengen met de leerachterstanden.


9.

Terugkoppeling aan basisschool

De resultaten worden door A-VISION verwerkt in POVO OT. Dit is tevens de terugkoppeling aan basisscholen op basis waarvan zij kunnen zien of de leerling in aanmerking komt voor LWOO. De resultaten bevatten de volgende onderdelen: -

-

-

Het resultaat van het SEM-onderzoek (komt wel/niet in aanmerking voor LWOO) is zichtbaar in het uitslagformulier SEM (UFSEM) in POVO OT. Het UFSEM verschijnt als bijlage in het OKR. Op het UFSEM kunt u tevens zien op welke gebieden er sprake is van sociaal-emotionele problematiek. De gegevens van het UFSEM worden automatisch verwerkt op 2 plekken in het OKR:  tabblad 3 bij ‘Sociaal-emotionele ontwikkeling/competenties’;  tabblad 4b bij ‘Sociaal-emotionele problematiek’. Nb. Deze gegevens zijn door u niet te wijzigen in het OKR. Indien dit wel gewenst is neem dan contact op met de BOVO Helpdesk. Van de LMT en DVL worden profielbladen als bijlagen toegevoegd aan het OKR. U kunt per vragenlijst zien hoe de leerling gescoord heeft. Indien SEM-problematiek is aangetoond wordt een onderzoeksverslag als bijlage aan het OKR toegevoegd.

10. Controleren van het resultaat De po-school controleert of het resultaat van het UFSEM juist wordt weergegeven in het OKR. Tevens controleert de po-school of de profielbladen van de DVL en LMT kloppen met het resultaat en of dit juist wordt weergegeven in het onderzoeksverslag. Vooral de conclusie van het onderzoeksverslag is belangrijk, omdat hierin staat dat de leerling in aanmerking komt voor LWOO.

11. Handtekening valideren Het onderzoeksverslag is voorzien van een digitale handtekening. Zie voor de werkwijze hiervan bijlage 2. ‘Valideren handtekening’.

12.

Exemplaar naar ouders

Een zelfgemaakte uitdraai van het onderzoeksverslag dient aan de ouders te worden overhandigd.


Accepteren elektronische handtekening A-VISION Dit moet per computer eenmalig toegepast worden.

-

Rapport aanklikken Handtekening aanklikken Klik op ‘eigenschappen handtekening’ Klik op ‘certificaat tonen’ Klik op ‘vertrouwd’ Klik onder ‘instellingen vertrouwen’ alle regels aan zodat groen vinkje te zien is Klik op OK Sluiten

STAATSCOURANT

Nr. 26824 27 augustus 2015

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 14 augustus 2015, nr. VO/BZO/793321, houdende de vaststelling van de screenings- en testinstrumenten ten behoeve van de indicatiestelling voor leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) en praktijkonderwijs (pro) voor het schooljaar 2016–2017 (Regeling screenings- en testinstrumenten LWOO en PrO schooljaar 2016–2017) De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Economische Zaken; Gelet op artikel 3, vierde lid, van het Besluit RVC’s en regionaal zorgbudget en artikel 15d, tweede lid, van het Inrichtingsbesluit WVO; Besluit: Artikel 1 Vaststelling screenings- en testinstrumenten De screenings- en testinstrumenten ten behoeve van de indicatiestelling voor leerwegondersteunend onderwijs en praktijkonderwijs voor het schooljaar 2016–2017 worden vastgesteld conform de bijlage bij deze regeling. Artikel 2 Intrekking eerdere regelingen De Regeling screenings- en testinstrumenten LWOO en PrO schooljaar 2015–2016 wordt ingetrokken. Artikel 3 Inwerkingtreding Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 oktober 2015. Artikel 4 Citeertitel Deze regeling wordt aangehaald als: Regeling screenings- en testinstrumenten LWOO en PrO schooljaar 2016–2017. Deze regeling zal met de toelichting en bijlage in de Staatscourant worden geplaatst. De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, S. Dekker

1

Staatscourant 2015 nr. 26824

27 augustus 2015

BIJLAGE BIJ ARTIKEL 1 VAN DE REGELING SCREENINGS- EN TESTINSTRUMENTEN LWOO EN PRO SCHOOLJAAR 2016–2017 Lijst toegestane instrumenten Criterium Intelligentie: de scores op de IQ-testen mogen niet ouder zijn dan twee jaar gerekend vanaf de datum van aanmelding bij het samenwerkingsverband. Tenzij in de testhandleiding anders aangegeven, hoeft men geen Flynn-correctie toe te passen. Wanneer leerlingen eind groep 7 naar het lwoo of pro gaan (na doublure vanaf groep 3) mogen de intelligentietesten van groep 8 worden afgenomen. Naam Test

Bereik

Opmerkingen

Lwoo Categorie

Pro Categorie

ADIT: Adaptieve Digitale Intelligentie Test, A-VISION, 2013

Groep 8

Alleen genormeerd voor leerlingen uit groep 8. Nog niet voor 1e leerjaar VO

0

IV

Cito Intelligentietest VO, Cito 2013

11 t/m 14 jaar

Alleen voor leerlingen in het regulier basisonderwijs.

0

IV

Drempeltest, Boom test uitgevers, 2007

Groep 7 + 8

Deze test moet in maart tot en met juni van groep 7 worden afgenomen of in groep 8

0

IV

Deze test moet in januari tot en met I mei van groep 8 worden afgenomen.

IV

IVO: Instaptoets Voortgezet Onderwijs, Groep 8 A-VISION, 2002 NDT: Nederlandse Differentiatie Testserie, Pearson Assessment and Information, 1999 normen 2004

Groep 8 + klas 1 VO

NDT IQ-gedeelte, Pearson Assessment Groep 8 + klas 1 VO and Information, 2004

Alleen subtests 2 tot en met 7

IV

III

IV

III

NSCCT: Niet Schoolse Cognitieve Capaciteiten Test, De Rijnlandse School, 2014

Groep 4 t/m 8

0

IV

NIO: Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau, Boom test uitgevers, 2004

Groep 8 + klas 1 VO

I

IV

SON-R 6-40, Snijders-Oomen Niet-verbale intelligentietest, Hogrefe Uitgevers, 2011

6 t/m 40 jaar

Met name te gebruiken bij taalproble- I men (achterstanden technisch lezen, begrijpend lezen en spelling > 50%) en allochtone leerlingen die onvoldoende Nederlands beheersen.

I

TPVO-IVO: Testserie voor plaatsing in het VO- Instaptoets Voortgezet Onderwijs, INTERNETVERSIE, A-VISION, 2008

Groep 8

Deze test moet in januari tot en met I mei van groep 8 worden afgenomen.

IV

6 t/m 17 jaar WISC-IIINL: Nederlandse bewerking van de Wechsler Intelligence Scale for Children, Pearson Assessment and Information, 2002/2005

Af te nemen bij leerlingen die ten minste zes jaar in Nederland of Vlaanderen wonen. (Verkorte versie zonder subtest 11 en 13 toegestaan).

I

I

WNV-NL: Nederlandse bewerking van 4 t/m 21 jaar de Wechsler Nonverbal Scale of Ability, Pearson Assessment and Information, 2008

Met name te gebruiken bij taalproble- I men (achterstanden technisch lezen, begrijpend lezen en spelling > 50%) en allochtone leerlingen die onvoldoende Nederlands beheersen.

I

Opmerkingen bij Criterium Intelligentie: Een IQ-test die volgens de handleiding door een leerkracht mag worden afgenomen moet altijd onder de verantwoordelijkheid van een bevoegd deskundige worden geïnterpreteerd. De Certificeringscommissie van RVC VO Landelijk blijft erop wijzen dat men voorzichtig moet zijn met het gebruik van schriftelijk af te nemen klassikale tests ingeval er sprake is van een leerling met grote leerachterstanden (met name op begrijpend lezen) of bij onvoldoende beheersing van het Nederlands. Mede daarom is er een onderscheid aangebracht tussen een beoordeling per leerling-categorie1, te weten lwoo en pro: daarom zijn schriftelijke tests voor potentiële pro-leerlingen van een III of een IV voorzien. Let op: op deze lijst staat de Cito-Intelligentietest VO, 2013 maar niet de versie voor PO: de PO-versie dus NIET gebruiken voor een aanvraag lwoo of pro. Nieuw op deze lijst is de NSCCT, 2014.

1

2

Voor nadere uitleg Beoordelingscategorieën wordt verwezen naar de Toelichting bij deze lijst


27 augustus 2015

Lijst toegestane instrumenten Sociaal Emotionele problematiek schooljaar 2016–2017 De scores op de SE-testen mogen niet ouder zijn dan één jaar gerekend vanaf de datum van aanmelding bij het samenwerkingsverband. Volgens de Regeling worden alleen leerlingen met een IQ tussen de 90 en 120 geacht dergelijke vragenlijsten in te vullen. Schriftelijke zelfbeoordelingsvragenlijsten zijn meestal te moeilijk voor leerlingen met grote leerachterstanden op het gebied van begrijpend lezen. Er worden daarom beperkingen gesteld aan het gebruik van zelfbeoordelingsvragenlijsten door deze leerlingen. Leerlingen zijn met zelfbeoordelings-vragenlijsten toetsbaar wanneer ze op Begrijpend Lezen het niveau halen van de gemiddelde leerling aan het eind van groep 6 of hoger (dle 40 of hoger). Wanneer deze leerling een begrijpend leesniveau heeft van een gemiddelde leerling in groep 6 (dle 30–40) moet de onderzoeker nagaan of een zelfbeoordelingslijst wel een juiste keuze is. Bij een begrijpend leesniveau behorend bij de gemiddelde leerling van groep 3, 4 of 5 (dle < 30) wordt sterk afgeraden een zelfbeoordelingsvragenlijst te gebruiken voor de vaststelling van SE problematiek. Voor het persoonlijkheidsonderzoek kan de onderzoeker in dat geval gebruik maken van gegevens uit het onderwijskundig rapport, van beoordelingslijsten door ouders en/of leerkracht én van gegevens op basis van eigen waarneming. Voor zover de vragenlijsten van score-aanduidingen zijn voorzien van het type ‘klinisch bereik’, ‘risicogebied’, ‘zorgscore’ en dergelijke, mogen alleen de scores die in een dergelijk bereik vallen gebruikt worden als argumentatie voor zorgbehoefte. Naam Test

Bereik

Opmerkingen

Lwoo Categorie

DVL: Docenten Vragenlijst, A-VISION, 20061

Groep 8 en 1e klas VO

I

Kanjervragenlijst, Instituut voor Kanjertrainingen B.V., 2012

Groep 5 t/m 8

0

LMT: Leermotivatietest, Boom test uitgevers, 2009

Groep 6 t/m 8

I

LVL: Leerlingen Vragenlijst2, A-VISION, 2008

Groep 8

I

LVT: Leervoorwaardentest, Bohn Stafleu van Loghum, 2011

4–18 jaar

0

NPV-J-2: Junior Nederlandse Persoonlijkheidsvragenlijst 2, Boom test uitgevers, 2011

9–16 jaar

I

PMT-K-2: Prestatie Motivatietest voor Kinderen 2, Pearson Assessment and Information, 2011

Groep 7/8 en 1e klas VO

I

SAQI, School Attitude Questionnaire Internet, Uitgeverij Libbe Mulder, 2007

Groep 6, 7,8 en 1e klas VO

SEV: Sociaal Emotionele Vragenlijst, Bohn Stafleu van Loghum, 2005

4–18 jaar

I

SVL, Schoolvragenlijst, Pearson Assessment and Information, 2008

9–16 jaar

I

TPVO-Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet Onderwijs- Leerlingvragenlijst, A-VISION, 2008

Groep 8

0

TPVO- Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet Onderwijs- Docentenvragenlijst, A-VISION, 2008

Groep 8 en 1e klas VO

0

Internet versie van de SVL

VISEON: Volginstrument Sociaal-Emotionele Ontwikke- Groep 3 t/m 8 ling, Cito, 2003 ZIEN!, Driestar Onderwijsadvies, 2012

1 2

4 t/m 12 jaar

I

I Betreft de leerkracht-versie van Zien!

0

In combinatie met Leerling Vragenlijst (LVL) te gebruiken wanneer het begrijpend leesniveau van de leerling voldoende is. In combinatie met Docenten Vragenlijst (DVL) te gebruiken.

Opmerkingen bij Criterium Sociaal Emotionele problematiek: Bij twee instrumenten was vorig jaar aangekondigd dat het instrument voor het laatste jaar op de lijst zou staan vanwege de veroudering van de normen. Deze twee zijn nu verwijderd. Het betreft de AVL: Apeldoornse Vragenlijst en de CBSA: Competentie Belevingsschaal voor Adolescenten, beide uit 2002. Ook de NPV-J: Junior Nederlandse Persoonlijkheidsvragenlijst uit 2005 is van de lijst verwijderd. De vernieuwde versie, de NPV-J-2, stond al op de lijst. Zien!: ‘het betreft hier de leerkracht versie van Zien!’. Reden: er is inmiddels ook een leerling versie, maar deze is nog niet aan de COTAN voorgelegd; ook is er een versie voor het VO; hiervoor geldt hetzelfde.

Toegestane instrumenten onderzoek leerachterstanden schooljaar 2016–2017 Afname van leervorderingenonderzoek Voor het weergeven van de leervorderingen wordt in principe altijd gevraagd om de meest recent

3


27 augustus 2015

afgenomen toetsen. Wanneer de leerling van 1-2-2016 tot en met 30-9-2016 wordt aangemeld, moeten de didactische toetsen in het schooljaar 2015–2016 of daarna zijn afgenomen. Bij aanmelding vóór 1-2-2016 mogen de gegevens van de didactische toetsen die in het onderwijskundig rapport worden gebruikt niet ouder zijn dan zes toetsmaanden (juli en augustus worden niet meegerekend). Alle leervorderingentoetsen die geschikt zijn voor groep 8 mogen ook gebruikt worden voor het didactisch toetsen van leerlingen in 1-VO. De didactische leeftijd (DL) is in dat geval 60 en dezelfde regels die voor groep 8 gelden ten aanzien van adaptief toetsen, gelden ook hier.

Cito Volgsysteem primair onderwijs (LOVS) Het Didactische Leeftijds Equivalent (DLE) hebt u nodig bij de doorverwijzing van leerlingen naar het lwoo en het pro. Door Cito wordt niet bij alle toetsen een koppeling gemaakt met DLE’s in de rapportages. Cito gebruikt voor de rapportage vaardigheidsscores en functioneringsniveaus. Wanneer u gebruik maakt van het Computerprogramma LOVS, kunt u via het onderwijskundig rapport wel de benodigde DLEs opvragen voor de doorverwijzing naar lwoo en pro. Ook kunt u de betreffende tabellen gebruiken in het boek DLE-Schalen2 voor de omzetting van ruwe scores (papieren versie) of vaardigheidsscores (digitale versie) naar DLE’s. Het is niet mogelijk om een directe verbinding te leggen tussen de scores op de papieren toets en de digitale versie, omdat in beide gevallen langs een andere route de resultaten worden verkregen. Het is daarom noodzakelijk te vermelden welke toetsversie is gebruikt. In september 2013 heeft het Cito een nieuwe normering uitgebracht voor de LOVS 2.0 toetsen. Deze normen zijn pas later aan de COTAN ter beoordeling voorgelegd. Nu bekend is dat die beoordeling positief is wordt vanaf schooljaar 2016–2017 uitgegaan van deze nieuwe normen in de aanmeldingen voor lwoo en pro. De nieuw ontwikkelde LOVS 3.0 toetsen staan niet op de lijst, daarvan is nog geen COTAN-beoordeling beschikbaar.

Hulp voor dyslectische leerlingen wanneer doortoetsen en terug toetsen mogelijk is Voor dyslectische leerlingen kan het nuttig zijn om te weten wat een leerling kan met en zonder ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van voorleessoftware. Voor deze leerlingen is de volgende procedure aan te bevelen. Laat de toets op het huidige of iets hogere niveau maken met de hulpmiddelen die de leerling ook in de klas gebruikt. Noteer de behaalde score en ook de ervaring en de werkwijze met betrekking tot de motivatie. Neem vervolgens de toets van een jaar onder het huidige niveau af strikt conform de instructie van de handleiding. Neem deze score op in de aanvraag en verwerk de uitkomsten bij de eerste afname in de toelichting op de scores. In de aanvraag wordt op deze wijze duidelijk wat het niveau van de leerling is met en zonder hulp. Leg goed vast welke hulp geboden is en om welke redenen. In de beoordeling van de aanvraag wordt dus de score gebruikt die verkregen is zonder dat van hulp of hulpmiddelen gebruik gemaakt is.

Door- en terugtoetsen Bij jaargroep gebonden toetsen zoals de Cito-volgsystemen dienen de Commissies die over de aanvragen beslissen uit te gaan van toetsen die aansluiten bij het werkelijke didactische niveau van de leerling. Dit betekent dat schoolverlaters op de basisschool soms toetsen moeten maken die in jaargroepen daarvoor gebruikt worden.

Adaptief toetsen Kandidaten voor lwoo en pro hebben leerachterstanden. Bij adaptieve toetsing door de basisschool worden toetsen afgenomen die de leerling op basis van zijn eigen leerniveau redelijk zou moeten kunnen maken. Een leerling die qua leerlijn in groep 6 zit, laat men niet een te moeilijke toets van groep 8 maken. Het gebruik van de toets van groep 6 is kindvriendelijker en de score niet alleen betrouwbaarder, maar geeft ook meer inzicht in wat een leerling kan.

Door- of terugtoetsen De algemene regel is dat voor een goede niveaubepaling een toetsversie gebruikt moet worden die het beste past bij het feitelijke leerniveau van de leerling. Mocht uit de uitslag blijken dat bij nader inzien toch niet de juiste toetsversie is gekozen, dan moet er in principe worden door- of teruggetoetst. Maar waaraan zie je dat? Wanneer moet er dan worden door- of teruggetoetst? Dat verschilt per toetssoort. De eerste groep van toetsen waar door- of terugtoetsen aan de orde zou kunnen zijn, zijn: – Technisch lezen onderdeel Leestempo, Cito

2

4

DLE-schalen indicatiestelling LWOO en PRO voor instroom in schooljaar 2016–2017, uitgave najaar 2015.


27 augustus 2015

– – –

LOVS Begrijpend lezen, Cito LOVS Spelling, Cito LOVS Rekenen-wiskunde, Cito

Bij deze leerjaargebonden toetsen moet in principe worden door- of teruggetoetst als de feitelijke uitslag meer dan één leerjaar (in DLE’s uitgedrukt meer dan 10 punten) van de verwachte score af ligt. Stel: u vermoedt dat de leerling op het niveau van halfweg leerjaar 5 zal scoren. U zet dus toets M5 in met een DL van 25. U verwacht dus een score die ligt tussen DLE 15 en 35. Als de toetsscore inderdaad binnen die range valt, hoeft er niet doorgetoetst te worden. Valt de score daarbuiten, dan moet er in principe wel doorgetoetst worden met een andere toetsversie. Zie daarvoor een tweetal voorbeelden hieronder. Voorbeeld één: de leerling haalt op de M5-toets een score die correspondeert met een DLE van 36. Dit is geen pro-score maar een score die past bij lwoo. De afwijking van de gevonden score is groter dan 10 DLE-punten. Daarom legt U ter nadere verifiëring van de juistheid van dit niveau nu de M6- of E6-toets voor om te zien waar het niveau dan op uitkomt. U voegt beide toetsscores toe aan het onderwijskundig rapport. Voorbeeld twee: opnieuw wordt een M5-toets afgenomen, maar nu blijkt de DLE die hoort bij de score van de leerling maar 14 te bedragen. Ook hier is de afstand groter dan 10 DLE-punten, maar omdat de uitkomst nog steeds op pro-niveau ligt, is terugtoetsen niet noodzakelijk. De toepassing van deze regel mag minder strikt gehanteerd worden als alle relevante gegevens in een eenduidige richting wijzen en door- of terugtoetsen naar alle waarschijnlijkheid niet tot een andere indicatie zal leiden. Echter: als de toetsuitslag van de leerling meer dan 10 DLE-punten van de gekozen toetsversie af ligt, moet in ieder geval worden door- of teruggetoetst als: • dit toetsresultaat duidelijk afwijkt van de gegevens uit het onderwijskundig rapport of het leerlingvolgsysteem, of • er sprake is van strijdige gegevens (sommige scores verwijzen naar lwoo en andere naar pro), of • er sprake is van een IQ tussen 75 en 80 (omdat dit het overlapgebied is tussen lwoo en pro). Aan het eind van deze notitie is een tabel opgenomen over hoe door- of terug- te toetsen bij dit soort toetsen. Als u op deze wijze te werk gaat, hoeft nooit meer dan twee keer getoetst te worden. Uitgangspunt is dat de leerling de eerste keer een toets voorgelegd krijgt, die naar de verwachting van de toetsafnemer past bij het niveau van de leerling. De eventuele tweede toets die u kiest sluit aan bij het op de eerste toets behaalde niveau. Die twee gegevens zullen voor elke commissie die over de aanvragen beslist voldoende zijn. Wel is het van groot belang dat u precies de toetsinstructies van de betreffende toetshandleiding volgt. De toetsserie Begrijpend Lezen 345678 is de tweede groep van toetsen waar mogelijk door- of teruggetoetst moet worden. Begrijpend lezen 345678 bestaat uit 5 toetsen met het afnamebereik 34, 345, 56, 678 en 78. De toetsen zijn apart genormeerd en de toets wordt geleverd inclusief normeringstabellen. Voor deze serie gelden de doortoetsregels. De DLE range van de toetsen 345 en 678 is op zich tamelijk breed. In voorgaande toelichtingen hebben we bij deze toetsen daarom niet verwezen naar de door- of terugtoets noodzaak, omdat die zich bij een globale schatting van het leerniveau van de leerling maar sporadisch zal voordoen. Nu er evenwel ‘tussenvormen’ beschikbaar zijn moet hier wel op gelet worden. In de handleiding van de betreffende toetsen wordt dit ook aangegeven. De algemene regel hier is dat de toetsuitslag alleen gebruikt kan worden als de score een DLE-waarde uit de tabel oplevert. Voor toets 56 moeten minstens 15 items goed zijn. Scores daaronder leveren geen DLE-waarde op: er moet dus teruggetoetst worden. Een score van 31 tot 35 levert aan de bovenkant van de lijst geen DLE-waarde op: hier moet dus doorgetoetst worden met versie 78 of 678. Voor toets 78 geldt: de minimale score moet 21 zijn (van de 40 items). Een lagere score betekent dat er teruggetoetst moet worden. Adviestabel door- en terugtoetsen E-toetsen CITO-LOVS Niveau

5

Behaald dle

advies

Groep E4

< 10

Doortoetsen niet nodig: accepteer pro-score

Groep E4

> 30

Kies een Toets van groep 5

Groep E5

< 20


Groep E5

> 40


Groep E6

< 30


Groep E6

> 50


Groep E7

< 40

Kies een Toets van groep 6 (zie noot 5)


27 augustus 2015

Niveau

Behaald dle

Groep E7 1

> 60

advies Doortoetsen niet nodig: score valt buiten lwoo-criteria.

Is de score lager dan het voorafgaande leerjaar dat u adaptief had gekozen, dan is het advies: neem de toets van het leerjaar waar de behaalde DLE-score naar verwijst. Dit kan twee of meer leerjaren lager worden als uw startniveau veel te hoog is geweest.

Adviestabel door- en terugtoetsen M-toetsen CITO-LOVS Niveau

Behaald dle

advies

Groep M4

<5


Groep M4

> 25


Groep M5

< 15


Groep M5

> 35


Groep M6

< 25


Groep M6

> 45


Groep M7

< 35


Groep M7

> 55


Groep M8

< 45

Kies een Toets van groep 7(zie noot 5)

Adviestabel door- terug toetsen Begrijpend Lezen 345678 Begrijpend lezen 56

< 15 items goed

Kies nu versie 34

Begrijpend lezen 56

> 30 items goed

Kies nu versie 78

Begrijpend lezen 78

< 21 items goed

Kies nu versie 56

Lijst toegestane instrumenten Leer Achterstand Technisch lezen schooljaar 2016–2017 (zie: afname leervorderingenonderzoek en door- en terugtoetsen) Naam Test

Bereik

Opmerkingen

Lwoo Categorie

Drempelonderzoek 678 5e versie, 678 Onderwijs Advisering, 20101

Groep 4 t/m 8

LOVS AVI, Cito, 2009

Groep 3 t/m 8

I

I

LOVS DMT, Cito, 2009

Groep 3 t/m 8

Afname van kaart 1, 2 en I 3 verplicht, met samengestelde ruwe score als uitgangspunt voor bepalen achterstand.

I

LOVS Technisch lezen, Cito

Groep 3 t/m 8

Onderdeel Leestempo

I

I

SVT-TL: Schoolvaardigheidstoets Technisch Lezen, Boom test uitgevers, 2007

Groep 3 t/m 8

0

0

Technisch lezen 345678, 90 A/B, 678 Onderwijs Advisering, 2005

90A: Bereik groep 3 t/m 8 90B: Bereik groep 4 t/m 8

I

I

TPVO-TL Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet Onderwijs -Technisch Lezen, A-VISION, 2008

Groep 5 t/m 8

I

I

1 2

I

Pro Categorie

Normering 20082

I

Deze toets is identiek aan de 6e versie 2015 voor dit onderdeel Normering 2014 niet toegestaan wegens ontbreken COTAN beoordeling

Opmerkingen bij Technisch lezen: Er zijn geen nieuwe toetsen voor Technisch Lezen opgenomen.

Lijst toegestane instrumenten Leer Achterstand Begrijpend lezen schooljaar 2016–2017 (zie: afname leervorderingenonderzoek en door- en terugtoetsen) Wanneer een leerling bij de afname van de toets Technisch Lezen lager scoort dan DLE 20 is afname van een toets Begrijpend Lezen voor leerlingen die naar het pro worden verwezen niet noodzakelijk.

6


27 augustus 2015

Naam Test

Bereik

Opmerkingen

Lwoo Categorie

Pro Categorie

Begrijpend lezen 345678 toets 345, 678 Onderwijs Advisering, 2006

Groep 3 t/m 5

I

I


Groep 6 t/m 8

I

IV


Groep 3 & 4

I

I


Groep 5 & 6

I

I


Groep 7 & 8

I

IV

Begrijpend lezen Speciale leerlingen, Cito, 2011/2012

Voor functionerings niveaus groep 3 tot en met 8

0

0

Drempelonderzoek 678, 5e versie, 678 Onderwijs Advisering, 2010

Groep 5 t/m 8

I

I

LOVS 2.0 Begrijpend lezen, Cito

Groep 3 t/m 8

I

I

SVT-BL: Schoolvaardigheidstoets Begrijpend Lezen, Boom test uitgevers, 2011

Groep 4 t/m 8

0

0

TPVO-BL: Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet Onderwijs – Begrijpend lezen, A-VISION, 2003

Groep 7 & 8

Groep 4 t/m 8 TPVO-BL-i: Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet Onderwijs-Begrijpend lezen INTERNETVERSIE, A-VISION, 2003

Papieren en digitale versie. Voor leerlingen in het Speciaal (Basis) Onderwijs, maar ook voor de zorgleerlingen in het reguliere basisonderwijs.

Papieren en digitale versie. Normering sept 2013

Niet geschikt voor potentiële III pro-leerlingen. Ondergrens: DLE = 31

n.v.t.

Ondergrens: DLE = 10

0

III

Opmerkingen bij Begrijpend lezen: Voor de interpretatie van de LOVS 2.0 van het Cito is de normering van september 2013 voorgeschreven (zie het boek DLE schalen indicatiestelling LWOO en PrO voor instroom in schooljaar 2016–2017, uitgave najaar 2015.). Het gebruik van de LOVS 3.0 is (nog) niet toegestaan. Er is een nieuwe (6e) versie van het Drempelonderzoek beschikbaar. De beoordeling van deze versie is bij het samenstelen van deze lijst nog niet afgerond. Dit schooljaar kan deze versie dus (nog) niet gebruikt worden voor verwijzing naar lwoo of pro.

Lijst toegestane instrumenten Leerachterstand Spelling schooljaar 2016–2017 (zie: afname leervorderingenonderzoek en door- en terugtoetsen) Naam Test

Bereik

Drempelonderzoek 678, 5e versie, 678 Onderwijs Advisering, 2010

Opmerkingen

Groep 5 t/m 8

Lwoo Categorie

Pro Categorie

I

I

0 Spelling Speciale leerlingen (niet-werkwoorden), Voor functionering- Papieren en digitale versie. Voor leerlingen in het Cito, 2011/2012. sniveaus groep 3 tot en met 8 Speciaal (Basis) Onderwijs, maar ook de zorgleerlingen in het reguliere basisonderwijs.

0

LOVS 2.0 Spelling (niet-werkwoorden), Cito.

Groep 3 t/m 8

Papieren en digitale versie; Normering sept 2013

I

I

TPVO-SP: Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet Onderwijs – Spellingsvaardigheid, A-VISION, 2003

Groep 7 & 8

Niet geschikt voor potentiële pro -leerlingen. Ondergrens: DLE = 31

III

n.v.t.

TPVO-SP-i: Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet Onderwijs -Spellingvaardigheid INTERNETVERSIE, A-VISION, 2007

Groep 4 t/m 8

Ondergrens: DLE = 9

III

III

Opmerkingen bij Spelling: Er is een nieuwe (6e) versie van het Drempelonderzoek beschikbaar. De beoordeling van deze versie is bij het samenstelen van deze lijst nog niet afgerond. Dit schooljaar kan deze versie dus (nog) niet gebruikt worden voor verwijzing naar lwoo of pro.

7


27 augustus 2015

Voor de interpretatie van de LOVS 2.0 van het Cito is de normering van september 2013 voorgeschreven (zie het boek DLE schalen indicatiestelling LWOO en PrO voor instroom in schooljaar 2016–2017, uitgave najaar 2015.) Het gebruik van de LOVS 3.0 is (nog) niet toegestaan.

Lijst toegestane instrumenten Leer Achterstand Inzichtelijk Rekenen schooljaar 2016 -2017 (zie: afname leervorderingenonderzoek en door- en terugtoetsen) Naam Test

Bereik

Opmerkingen

Drempelonderzoek 678, 5e versie, 678 Groep 5 t/m 8 Onderwijs Advisering, 2010

Lwoo Categorie

Pro Categorie

I

I

Rekenen-Wiskunde Speciale leerlingen, Cito, 2011/2012

Voor functioneringsniveaus groep 3 tot en met 8

0 Papieren- en digitale versie. Voor leerlingen in het Speciaal (Basis) Onderwijs, maar ook de zorgleerlingen in het reguliere basisonderwijs.

0

LOVS 2.0 Rekenen-Wiskunde, Cito

Groep 3 t/m 8

Papieren- en digitale versie; normering sept 2013

I

I

SVT-RW: Schoolvaardigheidstoets Rekenen-Wiskunde, Boom test uitgevers, 2012

Groep 3 t/m 8

0

0

TPVO-IR: Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet Onderwijs- Inzichtelijk rekenen, A-VISION, 2003

Groep 7 & 8

Mogelijk niet geschikt voor potentiële pro-leerlingen. Ondergrens: dle = 31

I

IV

Ondergrens: dle = 11

I

I

TPVO-IR-i: Testserie voor Plaatsing in Groep 4 t/m 8 het Voortgezet Onderwijs- Inzichtelijk Rekenen INTERNETVERSIE, A-VISION, 2007

Opmerkingen bij Inzichtelijk rekenen: Er is een nieuwe (6e) versie van het Drempelonderzoek beschikbaar. De beoordeling van deze versie is bij het samenstelen van deze lijst nog niet afgerond. Dit schooljaar kan deze versie dus (nog) niet gebruikt worden voor verwijzing naar lwoo of pro. Voor de interpretatie van de LOVS 2.0 van het Cito is de normering van september 2013 voorgeschreven (zie het boek DLE schalen indicatiestelling LWOO en PrO voor instroom in schooljaar 2016–2017, uitgave najaar 2015). Het gebruik van de LOVS 3.0 is (nog) niet toegestaan.

8


27 augustus 2015

TOELICHTING 1. Algemeen Zolang de landelijke criteria voor lwoo en pro3 ook binnen Passend Onderwijs van kracht blijven, wordt daarmee samenhangend ook een lijst van toegestane screenings- en testinstrumenten vastgesteld. Volgens artikel 3, vierde lid, van het Besluit RVC’s en regionaal zorgbudget (tot 1 januari 2016) en artikel 15d, tweede lid, van het Inrichtingsbesluit WVO (met ingang van 1 januari 2016) dienen er jaarlijks vóór 1 oktober bij ministeriële regeling de screenings-, en testinstrumenten te worden vastgesteld die gebruikt kunnen worden voor de indicatiestelling lwoo en pro. De inhoud van deze lijst is dit jaar nog gebaseerd op een voorstel van de voorzitters van de RVC’s VO. Per 1 januari 2016 zullen de RVC’s worden opgeheven en komt de verantwoordelijkheid voor de toewijzing van lwoo en pro te liggen bij de samenwerkingsverbanden VO. De voorliggende lijst is bedoeld voor gebruik in regio’s waarvoor lwoo niet voor opting-out voor wat betreft de criteria is gekozen en voor het gebruik bij aanvragen van een toelaatbaarheidsverklaring pro. Ze bevat een limitatieve opsomming van de te gebruiken instrumenten bij aanvragen tot indicatiestelling die ingediend worden bij de RVC’s in de periode van 1 oktober 2015 tot en met 31 december 2015 en de samenwerkingsverbanden die over de aanvragen beslissen in de periode 1 januari 2016 t/m 30 september 2016 voor leerlingen: • die in het schooljaar 2016–2017 zullen instromen in het eerste leerjaar vmbo of het praktijkonderwijs; • uit het eerste leerjaar van het voortgezet onderwijs, waarvoor een beschikking lwoo of pro wordt aangevraagd.

2. Vaststelling lijst van te gebruiken instrumenten bij de indicatiestelling voor lwoo in regio’s die niet voor opting-out kozen en voor pro ten behoeve van instroom in schooljaar 2016–2017 Deze lijst is tot stand gekomen op basis van een voorstel van een daartoe ingestelde Certificeringscommissie bestaande uit deskundige vertegenwoordigers uit de toetsen verwijzingspraktijk, die gefunctioneerd hebben onder de verantwoordelijkheid van de Landelijke Vereniging RVC’s-VO. Deze werkwijze kon dit jaar nog eenmaal worden toegepast, omdat de Landelijke Vereniging RVC’s-VO per 1 januari 2016 wordt opgeheven. Volgend jaar zal deze taak (mogelijk) worden overgenomen door de VO-raad. Een belangrijk criterium voor opname van testinstrumenten in de lijst is de psychometrische deugdelijkheid die op het moment van opname in de lijst op onafhankelijke wijze moet zijn vastgesteld. De Landelijke Vereniging RVC’s-VO hebben hiertoe met de Commissie Testaangelegenheden (COTAN) van het Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP) een voorziening getroffen. De COTAN beoordeelt als onafhankelijke commissie testen screeningsinstrumenten en rapporteert hierover via de COTAN Documentatie (www.cotandocumentatie.nl). Belangrijke punten in de beoordeling vormen normering, betrouwbaarheid en validiteit. Hiernaast betrekt de Certificeringscommissie in haar advisering ten aanzien van de te gebruiken instrumenten: • de praktische bruikbaarheid; • de geschiktheid voor de doelgroep.

3. Beoordelingscategorieën Uitgangspunt voor opname in onderhavige lijst is en blijft een door de COTAN positieve beoordeling op de relevante aspecten: betrouwbaarheid, normering, begripsvaliditeit en veelal de criteriumvaliditeit. Wanneer hier niet op alle punten een ‘voldoende of hoger’ beoordeling gegeven is, is het instrument niet in de lijst opgenomen (m.u.v. de didactische toetsen en de SE-vragenlijsten waar de criteriumvaliditeit voor dit doel een minder belangrijke rol speelt). Op basis van de ter beschikking staande gegevens en analyses is gekomen tot de volgende categorisering: • Categorie 0: Er is nog onvoldoende ervaring met dit instrument in het veld en het komt nog te weinig voor in het landelijke databestand om een oordeel over de geschiktheid en bruikbaarheid voor de doelgroep(en) lwoo- en/of pro-leerlingen uit te kunnen spreken; • Categorie I: Uit praktijkervaring is bekend dat dit instrument geschikt en bruikbaar is voor de afname bij potentiële lwoo- en/of pro-leerlingen; de analyse van de gegevens uit het landelijke

3

9

Gebaseerd op het besluit van 6 april 1993, Stb. 1993, 207, laatstelijk gewijzigd bij besluit van 24 juni 2015, Stb. 2015, 273.


27 augustus 2015

•

•

•

databestand ondersteunt deze ervaringsgegevens. De normering is niet ouder dan 15 jaar; Categorie II: Uit praktijkervaring is bekend dat dit instrument geschikt en bruikbaar is voor afname bij potentiële lwoo- en/of pro-leerlingen; ook uit het landelijke databestand blijken geen negatieve aspecten voor de beoordeling op dit punt; de normering is echter nogal verouderd (15 jaar; ingeval een test de enige is op zijn gebied zelfs ouder dan 15 jaar); Categorie III: De analyse van de gegevens uit het landelijke databestand geeft aan dat aan het gebruik van dit instrument voor de doelgroep(en) (potentiële lwoo- en pro-leerlingen) negatieve effecten kleven die van dien aard en omvang zijn dat aangeraden wordt het gebruik van een ander instrument voor het te onderzoeken criterium in overweging te nemen; praktijkervaringen onderschrijven dit oordeel; Categorie IV: De analyse van de gegevens uit het landelijke databestand geeft aan dat aan het gebruik van dit instrument bij de doelgroep(en) zeer negatieve effecten kleven die van dien aard en omvang zijn dat het gebruik van dit instrument bij de onderhavige doelgroep ernstig ontraden moet worden; praktijkervaringen onderschrijven dit oordeel.

Het zij vermeld, dat categorie IV in het verleden betekend zou hebben dat het instrument van de lijst afgevoerd zou zijn. Nu wordt de term ernstig ontraden gehanteerd. Ook categorie III houdt een advies in om uit te zien naar een ander instrument. Hoe hiermee nu in de praktijk om te gaan? Meestal gaat het om intelligentie- en SE-tests die klassikaal en/of schriftelijk zijn afgenomen. Dit is dan in het jaarlijkse ritme van schoolonderzoek en testprocedures gebeurd. In een flink aantal gevallen blijken klassikale/schriftelijke tests niet geschikt voor delen van de desbetreffende leerling-populatie. Dit hangt meestal samen met ernstige taal- en leesproblemen van de leerling, als gevolg van dyslexie, ernstige spraak- en taalstoornissen of Nederlands als tweede taal. Het zal duidelijk zijn dat het bevoegd gezag (en binnen de scholen de deskundigen) en de hierbij betrokken deskundigen van het samenwerkingsverband die de aanvragen beoordelen hier hun eigen verantwoordelijkheden hebben en moeten nemen en dat uiteindelijk in de communicatie over en weer tussen alle betrokken instanties uitgevonden dient te worden hoe met deze problematiek in het algemeen en in individuele gevallen om te gaan. Uit de discussies die hierover binnen de Certificeringscommissie zijn gevoerd blijkt dat men zich kan voorstellen, dat men in bepaalde gevallen en omstandigheden de klassikaal en schriftelijk verzamelde gegevens toch accepteert in de beschikkingsprocedure. Ten eerste dient vermeld, dat voor sommige leerlingen een zoveelste toetsdag niet goed op te brengen valt. Ook is duidelijk dat in de korte tijdsspanne die tussen de verzameling van de gegevens en de beslissing ligt, onnodig werk voorkomen dient te worden. Wanneer de klassikaal en schriftelijk afgenomen tests in overeenstemming zijn met vroegere op een andere manier verzamelde gegevens (bijvoorbeeld: een recente NIO met een vroegere WISC-III NL), en/of wanneer gegevens harmonisch overeenkomen met andersoortige gegevens in de aanvraag (bijvoorbeeld van een leerling is een NPV-J afgenomen hoewel hij voor lezen slechts een DLE van 25 heeft, maar de gegevens komen overeen met eerder jeugdpsychiatrisch onderzoek en/of met gegevens uit het onderwijskundig rapport) kan ervan worden uitgegaan dat de aangeleverde gegevens kloppen en niet door een categorie I of II test vervangen hoeven te worden. In het andere geval (bijvoorbeeld de NIO komt veel lager uit dan op grond van vorig intelligentie onderzoek of op grond van resultaten op de inzichtvakken mocht worden verwacht, of de leerling geeft in de NPV-J aan sociaal adequaat te handelen, waar de leerkracht in de DVL aangeeft, dat dat geenszins het geval is) zal men toch tot andere evidentie (bijvoorbeeld via hertesten met een ander instrument, of observatie van de psycholoog, of het invullen van vragenlijsten door leerkracht of ouders) moeten beschikken: niet alleen zou in het andere geval de beslissingsprocedure op mogelijk onjuiste gegevens berusten, maar ook zouden foutieve persoonlijke gegevens over de leerling in omloop komen. In de ministeriële regeling is een toelichting gegeven op wijzigingen ten opzichte van voorgaande jaren in de vastgestelde lijst met screenings- en testinstrumenten. In twee specifieke gevallen moeten de testinstrumenten afgenomen worden onder verantwoordelijkheid van een diagnostisch geschoolde psycholoog of diagnostisch geschoold orthopedagoog. Het gaat om de testinstrumenten voor het intelligentiequotiënt van de leerling en om persoonlijkheidsonderzoeken met betrekking tot prestatiemotivatie, faalangst en emotionele instabiliteit die het beeld geven van de sociaal-emotionele problematiek van de leerling in relatie tot de leerprestaties (tot 1 januari 2016 in artikel 4, eerste lid, onder c en d, van het Besluit RVC’s en regionaal zorgbudget, met ingang van 1 januari 2016 in artikel 15d, eerste lid, onder c en d, van het Inrichtingsbesluit WVO). Onder een ‘diagnostisch geschoolde psycholoog of diagnostisch geschoolde orthopedagoog’ wordt een door een beroepsverenigingen van orthopedagogen of psychologen als zodanig erkende en geregistreerde academisch gevormde psycholoog of orthopedagoog dan wel een in het kader van de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) geregistreerde gezondheidszorgpsycholoog verstaan.

Administratieve lasten Bij deze regeling worden de testen screeningsinstrumenten geactualiseerd aan de hand waarvan de samenwerkingsverbanden passend onderwijs vo op voordracht van de scholen in het voortgezet

10


27 augustus 2015

onderwijs kunnen bepalen dat leerlingen zijn aangewezen op leerwegondersteuning in het vmbo dan wel leerlingen toelaatbaar kunnen verklaren tot het praktijkonderwijs. De voormalige taken van de regionale verwijzingscommissies worden met ingang van 1 januari 2016 overgenomen door de samenwerkingsverbanden. Deze regeling leidt dan ook niet tot extra administratieve lasten. Voor scholen verandert er voor het gebruik van de lijst van screenings- en testinstrumenten niets. Zij zijn bekend met de lijst en weten dat deze jaarlijks geactualiseerd wordt. Ook hier ontstaan dus geen extra administratieve lasten. De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, S. Dekker

11


27 augustus 2015

Inhoudsopgave Voorwoord BOVO Haaglanden Ondersteuning voor po en vo Communicatie Nieuwsberichten

Recommend Documents