Inhoudsopgave Partij van de samenleving 1. Betrouwbare overheid 1.1. De gemeente, dat zijn we samen 1.2. Veiligheid 1.3. Financiën 2. Gezonde samenleving 2.1. Samen zorgen 2.2. Werken inkomen 2.3. Onderwijs 2.4. Cultuur, sport en recreatie 3. Duurzaam werken, wonen, leven 3.1. Economie en landbouw 3.2. Goed wonen en werken 3.3. Mobiliteit 3.4. Energie, klimaat en milieu Partij van de samenleving Deze verkiezingen gaan over mensen. Over onze ouders, kinderen, buren, de leerkracht op school, de wijkverpleegkundige, onze werkgever en werknemers. Ze gaan over ons en onze manier van samenleven. Wij geloven dat mensen geschapen zijn door God en dat Hij ons aan elkaar gegeven heeft om samen te leven. Wij geloven dat mensen meer zijn dan alleen maar consumenten. Het gaat in het leven om veel meer dan geld en bezittingen. Mensen willen niet alleen maar een betaalbaar huis, maar verlangen ook naar geborgenheid en veiligheid en bovenal een zinvol leven. Het gaat ons niet alleen om een baan met salaris, maar ook om waardering en mogelijkheden om onze talenten te ontplooien in dienst van die ander. We willen niet alleen een overheid die op de centjes let, maar ook een samenleving waarin we ruimte krijgen, gehoord worden en waarin zwakkeren beschermd worden. Een samenleving waarin we omzien naar elkaar. Waarin het leefbaar blijft, ook voor onze kinderen. Geef geloof een stem Bij het zoeken naar antwoorden op de uitdagingen van deze tijd laten wij ons als christenen inspireren door de Bijbel. In de Bijbel gaat het over mensen, over samenleven en ook over de overheid. Het gaat ook over het handelen van mensen in tijden van crisis en het kiezen van de juiste weg daarin. Die weg gaan zal soms betekenen dat het anders moet dan het nu gaat. Dat is misschien niet altijd makkelijk, maar zeker niet vreemd. De God van de Bijbel is bepaald niet van de status quo en van het alles houden zoals het is. De Bijbel heeft een bevrijdende boodschap die hoop geeft voor de toekomst. God heeft mededogen met deze wereld, houdt van ons en heeft een zwak voor het zwakke. Hij nodigt ons uit om in navolging van Jezus Christus die compassie handen en voeten te geven. Dat motiveert ons om ons in te zetten, in het volle besef dat christenen in de politiek deel uit maken van een beweging van christenen die ook op tal van andere plekken in de samenleving hun geloof een stem geven. Die hun geloof niet bewaren voor de kerk of thuis, maar ervan uitdelen in de maatschappij. Die bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen en samen te werken voor een betere samenleving. Wij geloven dat God dit van ons wil: recht doen, trouw zijn, en nederig de weg gaan die God van ons vraagt (Micha 6:8). De kracht van de samenleving De ChristenUnie gelooft in de kracht van de samenleving, in zorg voor elkaar, in een cruciale rol voor gezinnen, in een dienstbare en rechtvaardige overheid, in godsdienstvrijheid, in een duurzame economie en in een zorgvuldige omgang met Gods schepping. De samenleving wordt voornamelijk gevormd door burgers zelf - in verbanden als gezinnen, verenigingen en geloofsgemeenschappen - en ook door (maatschappelijke) organisaties, scholen en bedrijven. God heeft ons aan elkaar gegeven. Samen nemen we verantwoordelijkheid, gaan verplichtingen aan en maken de samenleving leefbaar. We geloven dat mensen tot bloei komen wanneer ze echt samenleven en zich verantwoordelijk voelen voor zichzelf, voor elkaar en voor hun omgeving. En dat ze dat echt actief handen en voeten geven. Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 2
Samen het verschil maken De ChristenUnie gaat bij de inrichting van het openbaar bestuur, de zorg, de woningcorporaties, het onderwijs en de politiezorg uit van de menselijke maat zodat burgers op lokaal niveau betrokken kunnen zijn: in wijken, buurten en dorpen. Talloze mensen zijn actief in vrijwilligersorganisaties, sportverenigingen, kerken en helpen mee in de school van hun kinderen of het verzorgingshuis van hun ouders of zijn mantelzorger. Onbetaalde arbeid en vrijwilligerswerk zijn de smeerolie van de samenleving en verdienen als zodanig erkenning en respect. De ChristenUnie voelt zich aangesproken door de Bijbelse opdracht: Zet je in voor de bloei van de stad waarin je woont, want de bloei van de stad is ook jullie bloei. (Jeremia 29:7) De ChristenUnie is een partij van christenen voor alle mensen. Wij willen iets uitstralen en doorgeven van de liefde die God heeft voor deze wereld, voor Nederland en voor de gemeente Eemsmond. Doe met ons mee. Geef geloof een stem! 1. BETROUWBARE OVERHEID
Waar staat de ChristenUnie voor? Bij ons staan niet overheid of markt centraal, maar de mensen. Wij willen investeren in de kracht van de samenleving. Wij willen inwoners ondersteunen om hun zelfredzaamheid in te zetten en zo de samenleving versterken. En als mensen het echt niet zelf kunnen, dan biedt de overheid een vangnet. Iedereen moet een beroep op de gemeente kunnen doen als veiligheid of bestaanszekerheid in het geding is. Door steeds meer informatie is er behoefte aan een andere opstelling van de gemeente. Wij staan voor een gemeente die betrouwbaar, transparant en herkenbaar is. Maar ook voor goede communicatie, van sociale media tot de balie. De ChristenUnie wil werken aan een klantvriendelijke, begrijpelijke overheid, die zaken niet onnodig ingewikkeld maakt maar juist eenvoudiger. Leefbaarheid is nauw verbonden met veiligheid. Zeker in Noord/Oost-Groningen heerst een gevoel van onveiligheid door de aardbevingen als gevolg van gaswinning. De ChristenUnie zet zich in voor maatregelen die de veiligheid verbeteren. We hebben ons als fractie in de afgelopen jaren extra ingezet voor een betrouwbare politiek in de gemeente Eemsmond. Die positieve lijn willen we de komende jaren voortzetten en uit bouwen. Een betrouwbare overheid vergt betrouwbare mensen. U kunt op ons rekenen! 1.1. De gemeente, dat zijn we samen De ChristenUnie beschouwt de gemeente als 'de eerste overheid'. De gemeente is in veel gevallen het eerste en meest nabije en concrete contact van een burger met de overheid. De ChristenUnie wil dat burgers zich niet primair opstellen als klant of rechthebbende, maar verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen handelen en – samen met anderen en de overheid – de zorg voor de samenleving oppakken. De overheid moet een open houding hebben voor initiatieven van burgers, vooral als die het algemeen belang op het oog hebben. Hierin past een overheid die meedenkt en faciliteert. Door de crisis en bezuinigingen is de financiële druk op de gemeente Eemsmond groot, en wordt in de toekomst nog groter. Dat betekent dat bepaalde voorzieningen alleen nog maar in stand gehouden kunnen worden als overheid, samenleving en markt gezamenlijk de schouders eronder zetten.
Waar gaat de ChristenUnie voor? Overheid en burger Wij onderscheiden belangrijke kerntaken, als veiligheid, maatschappelijke ondersteuning, ruimtelijke ordening en afvalinzameling. Zelfs bij taken waar de gemeente een primaire verantwoordelijkheid heeft, willen wij ook zoveel mogelijk samenwerking tussen inwoners en bedrijven stimuleren.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 3
Dorpen en wijken Wij waarderen het eigene van alle dorpen en wijken. Om de gemeenschapszin te bevorderen, willen wij alle mogelijkheden benutten en inwoners betrekken bij zaken die hen raken. Participatie De gemeente moet niet alles zelf of alleen willen doen of misschien helemaal niet. Daarom spreken we liever over overheidsparticipatie dan van burgerparticipatie. We zetten ons in voor een nieuwe manier van samenwerken nu er zoveel nieuwe taken op de gemeente afkomen. Als er initiatieven, taken, verantwoordelijkheden kunnen worden overgedragen aan burgers en maatschappelijke instellingen, dan begeleidt en ondersteunt de gemeente dit proces. Het gaat er uiteindelijk om dat gezamenlijke doelstellingen op de beste manier bereikt worden. Gemeentelijke herindeling en samenwerking Er is in de provincie Groningen een beweging ingezet naar herindeling van gemeenten. Dit is niet de eerste keuze van de ChristenUnie Eemsmond. Evenwel is er een ontwikkeling gaande in bestuurlijk Nederland van grote omvang. Decentralisaties zijn in gang gezet met verstrekkende gevolgen voor de gemeenten. Eén van de doelen daarbij is uitvoering dichter bij de burger te brengen. Daarnaast ligt er een forse bezuinigingsopgave. De ChristenUnie heeft ervoor gekozen tijdig aan te haken bij de ontwikkelingen en waar mogelijk invloed uit te oefenen op het proces van herindeling. Door dat namelijk niet te doen is er op termijn geen invloed en geen keuze meer mogelijk. Op verschillende terreinen wordt al nauw samengewerkt met de DEAL-gemeenten en zijn er convenanten afgesloten m.b.t. gebiedsopgaven. Daarnaast is er een intensieve samenwerking met de BMW-gemeenten. Gezien de omvang van de opgaven voor de toekomst opteert de ChristenUnie voor samenvoeging van de DEAL en BMW gemeenten, ook wel DEAL+ genoemd, waarbij uiteraard in de loop van het proces zal blijken welke keuze de individuele gemeenten maken. Ingeval het tot een dergelijke grootschalige herindeling komt ligt er een zeer belangrijke taak met betrekking tot de participatie van burgers, buurten, dorpen, organisaties, etc. De ChristenUnie wil daarop zwaar inzetten. De grootschaligheid van een herindeling maakt het dringend noodzakelijk de afstand tot de burger juist te verkleinen. Dit vormt dan ook een belangrijk aandachtspunt en in lijn met het onderzoeksrapport ‘Quo vadis’ willen we tot een aanpak komen die de relatie bestuur/raad en burger juist versterkt en de onderlinge afstand verkleind. Concrete voorstellen De ChristenUnie wil de huidige budgetten voor dorpen en wijken behouden, bijvoorbeeld door overdracht van taken met beleidsvrijheid. De kracht van de kern is daarbij uitgangspunt. Voor zover nog niet van toepassing, invoering interactieve participatie op alle terreinen van het gemeentelijk domein. We willen een gemeentelijke website die maximaal toegankelijk is voor burgers. Meer algemene regels in plaats van gedetailleerde vergunningen. Om regeldruk te verminderen, worden vergunningstelsels waar mogelijk omgezet in algemene regels. Wie een loopje neemt met de regels wordt aangepakt. Wie zich keurig aan de regels houdt, krijgt minder controle. De ChristenUnie vindt dat er in het ambtenarenapparaat ruimte moet zijn voor gewetensbezwaren. Bijvoorbeeld voor trouwambtenaren met gewetensbezwaren tegen het vastleggen van een huwelijk met partners van hetzelfde geslacht. 1.2. Veiligheid
Waar staat de ChristenUnie voor? Betrokkenheid van inwoners en organisaties is van groot belang bij de analyse en de aanpak van veiligheidsproblemen. Bij het werken aan veiligheid en leefbaarheid heeft iedereen een rol. Juist burgers, winkeliers, scholen, politie en woningcorporaties dragen bij aan goede buurten. Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 4
Mensen zijn geschapen door God. Zij zijn te waardevol om in drugs, drank, gokken of prostitutie zichzelf, hun vrijheid en waardigheid kwijt te raken.
Waar gaat de ChristenUnie voor? De gemeente Eemsmond heeft een Integraal Veiligheidsprogramma. De gemeenteraad krijgt jaarlijks inzicht in objectieve (cijfers) en relatieve (gevoel) veiligheidscijfers, inzet van mensen en middelen, onderlinge samenwerking, aanrijdtijden e.d. van politie, brandweer en ambulances. Een verbeterpunt zien wij in het jaarlijks bespreken van de veiligheid en het veiligheidsgevoel met inwoners. De ChristenUnie hecht aan de rol van de buurtagent als aanspreekpunt voor burgers in dorpen en wijken om problemen concreet aan te pakken. Drugs en drank We willen het gebruik van drugs en alcohol op straat actief tegengaan en streng optreden bij overlast. Signalen uit de buurt wegen voor ons zwaar. Het kabinet verscherpt de regels rondom softdrugs: cannabis met een THC-gehalte van 15% of hoger wordt niet langer gedoogd. Daarom vragen wij extra inspanningen van de gemeente om dit beleid goed uit te voeren. De ChristenUnie is tegen het door de gemeente zelf telen van wiet. De gemeente moet streng blijven optreden tegen hennepkwekerijen. De ChristenUnie wil de strijd tegen drankmisbruik in Eemsmond voortzetten samen met scholen, ouders, kerken, verslavingszorg, horeca, politie, sportverenigingen en andere betrokkenen. Per 1 januari 2014 geldt de nieuwe Drank- en Horecawet, waarbij de handhavingstaken zijn overgedragen aan de gemeente. Wij vragen extra alertheid op de handhaving van leeftijdsgrenzen. Prostitutie Prostitutie is mensonwaardig en gaat in tegen Gods bedoeling met seksualiteit. Criminaliteit, mensenhandel, uitbuiting en andere sociale problemen zijn de schrijnende werkelijkheid achter deze praktijken. De ChristenUnie is daarom tegenstander van prostitutie en mensenhandel. Alle mogelijkheden om mensenhandel en prostitutie tegen te gaan, moet de gemeente benutten. Grootschalige criminaliteit De hedendaagse georganiseerde misdaad kan worden omschreven als een industrie. Dit vraagt ook om een goed georganiseerde overheid. De meest effectieve aanpak bestaat uit zowel strafrechtelijke, fiscale en/of bestuurlijke maatregelen. Daarom is de ChristenUnie sterk voorstander van voortzetting van de samenwerking met het RIEC Noord (Regionaal Informatie en Expertise Centrum). Belangrijke thema´s voor ons zijn: mensenhandel, vastgoedfraude, witwassen, georganiseerde hennepteelt en het bevorderen van bestuurlijk/ gemeentelijk zuiver handelen door inzicht in criminele achtergronden. Wij willen ook dat de gemeente in voorkomende gevallen gebruik maakt van de mogelijkheid van het instellen van een BIBOB procedure (Wet bevordering integriteitbeoordelingen openbaar bestuur). Concrete voorstellen Bij het vernieuwen van het integraal veiligheidsplan worden de resultaten van veiligheidsonderzoeken en de bevindingen van wijkbewoners meegenomen. De gemeenteraad moet stevige vinger aan de pols houden bij beleid dat naar de veiligheidsregio's is verplaatst. Wij zetten in op invoering van het gebruik van sms alert. Ook willen we het gebruik van Burgernet actief promoten. De nieuwe Bestuurlijke Criminaliteitsbeeld Analyse (medio 2014) gebruiken als input van het gemeentelijk veiligheidsbeleid. Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 5
In samenwerking met andere overheidsdiensten moet mensenhandel en de vaak daarmee gepaard gaande uitbuiting in de vorm van gedwongen prostitutie worden tegengegaan. 1.3. Financiën
Waar staat de ChristenUnie voor? De Wet Houdbare Overheidsfinanciën (HOF) stelt grenzen aan het investeringsvolume van gemeenten (totale begrotingstekort Nederland (EMU saldo)). Verder draagt het rijk de AWBZ, Jeugdzorg en Participatie aan gemeenten over, maar is er zorg over een toereikend niveau van de budgetten. Om goed voorbereid te zijn wil de ChristenUnie een apart financieel beleid voor dit doel.
Waar gaat de ChristenUnie voor? Bezuinigen is keuzes maken In de nieuwe raadsperiode zal er vrijwel zeker opnieuw bezuinigd moeten worden. Wij zijn bereid hieraan mee te werken, maar hanteren de volgende grenzen: Posten die rechtstreeks te maken hebben met het lenigen van de nood van individuele burgers blijven zoveel mogelijk buiten schot. Als het gaat om een kerntaak als veiligheid is terughoudendheid bij het terugbrengen van het budget op zijn plaats. Bezuinigingen op het publieke domein mogen de kwaliteit van de leefomgeving en het onderhoud van infrastructurele voorzieningen niet verder aantasten. Wij zijn bereid te praten over versobering, mits het onderhoud goed blijft. Er kan met name bespaard worden op projecten die voor de samenleving niet van direct belang zijn of waarvoor de overheid geen primaire verantwoordelijkheid heeft. Wij zijn terughoudend met subsidiëring van organisaties en activiteiten die ook met privaat geld kunnen worden bekostigd. We doen een beroep op hun eigen kracht. Het langdurig financieel steunen van noodlijdende sport- en andere verenigingen willen we beperken. Ook hier doen we een appèl op de eigen verantwoordelijkheid. Voor een verantwoord financieel beleid moet breed gekeken worden naar bezuinigingsmogelijkheden. Waar mogelijk moeten bezittingen van de gemeente afgebouwd worden. Strategische aankopen daargelaten, moet de hoofdlijn zijn: zo weinig mogelijk panden, terreinen en dus minder kosten. In deze tijd van economische laagconjectuur komen ook organisaties in problemen waar de gemeente (financieel) borg voor staat. De gemeente moet scherp aan de wind varen om dit tijdig te doorzien om maatregelen te kunnen treffen. Bij alle projecten moet kritisch bekeken worden of en hoe zij kunnen worden versoberd. Wij streven ernaar om de OZB alleen met inflatiecorrectie te laten stijgen. Wij willen een jaarlijkse update van de risico´s die de gemeente loopt om een betrouwbare inschatting te kunnen maken van het weerstandsvermogen. Bij bezuinigingen kiest de ChristenUnie in eerste instantie niet voor het verminderen van het gebruik van voorzieningen, maar om met de maatschappelijke partners te onderzoeken of de bezuiniging ook kan worden bereikt door een andere verdeling van verantwoordelijkheden, taken en middelen tussen de gemeente en de maatschappelijke partners. 2. GEZONDE SAMENLEVING
Waar staat de ChristenUnie voor? Wij gaan voor een gezonde samenleving, die oog en zorg heeft voor mensen in kwetsbare situaties. Mensen dragen verantwoordelijkheid voor elkaar, in gezinsverband, in families en in de buurt. Het gezin is de hoeksteen van de samenleving en informele netwerken zijn het cement van de samenleving. God gaf ieder mens talenten. Die zijn te ontwikkelen door scholing, training en/of ervaring. Hoe dit verloopt is Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 6
afhankelijk van sociale en economische omstandigheden, maar ook van de opstelling van gemeente, onderwijs en (maatschappelijke) organisaties. Wij gaan voor een samenleving waar mensen tot hun recht kunnen komen en zich op een gezonde manier kunnen ontwikkelen en ontplooien. 2.1. Samen zorgen Decentralisaties en transities De komende jaren gaan (onderdelen) van de AWBZ, de jeugdzorg, de Participatiewet en passend onderwijs over naar gemeenten. De zorg voor de zwakke blijft bij ons voorop staan. Het is belangrijk om een goed basisniveau overeind te houden voor iedereen. Zorgvuldigheid en zorgzaamheid zijn cruciaal. Onze uitgangspunt daarbij is het vormen van één loket (fysiek en digitaal) zodat zorgvragen van inwoners integraal behandeld worden. Bij de uitvoering wordt er gewerkt met één plan en is één hulpverlener verantwoordelijk voor de zorgcoördinatie. Vaak hebben mensen meerdere problemen en is maatwerk geboden, uitgaande van de persoon en zijn/haar situatie. Iedereen moet naar vermogen kunnen meedoen in de samenleving. De rol voor de gemeente is vooral stimuleren en faciliteren en het bieden van een vangnet voor hen die het zelf niet redden.
Waar gaat de ChristenUnie voor? Wij vinden het belangrijk dat organisaties die de (AWBZ, Jeugdzorg en Participatie) taken nu uitvoeren, maar ook burgers en de gemeenteraad, goed betrokken zijn bij het proces van invoering transities. De ChristenUnie wil dat identiteitsgebonden jeugdzorg ook deel uitmaakt van het pallet van aanbieders waaruit gekozen kan worden. Eigen verantwoordelijkheid, eigen kracht Wij zetten in op de eigen verantwoordelijkheid van inwoners. Dat betekent investeren in het versterken van de eigen kracht van mensen en hun sociale netwerk. Dat vraagt van de professional een meer coachende houding. In elk gezin dat hulp nodig heeft, wordt gewerkt met één plan en is één hulpverlener eerste aanspreekpunt en verantwoordelijk voor de zorgcoördinatie. Waar nodig wordt een eigen kracht bijeenkomst ingezet om een hulpvrager te ondersteunen bij het hervinden van zijn eigen kracht en het versterken van het netwerk. Naast de taak van regisseur zal de gemeente ook een schild voor de zwakkeren moeten blijven vormen. Vóór alles is inzet op preventie van groot belang. Voorkomen is beter dan genezen. Wmo Wij willen ondersteuningsvragen levensbreed bekijken, waarbij de naaste omgeving van de hulpvrager in beeld komt en betrokken wordt. Eén toegangspunt voor welzijn, zorg, opvoedondersteuning en waar mogelijk ook werk en inkomen is daarbij het ideaal. De ChristenUnie zet in op het ondersteunen van mantelzorgers en het versterken van informele netwerken. Professionals ondersteunen vrijwilligers in plaats van andersom. Daarbij is het zaak om in de eerste plaats de maatschappelijke en sociale verbanden, het natuurlijk aanwezige netwerk van mensen te gebruiken. Juist in deze tijd liggen er ook voor kerken enorme kansen om zichtbaar te zijn in de samenleving, buiten de kerkmuren. De ChristenUnie gaat hierover graag het gesprek aan. Burgers die ondersteuning nodig hebben vanuit de Wmo krijgen de mogelijkheid om te kiezen voor een PGB (persoonsgebonden budget) en zelf hun ondersteuning kunnen inkopen. Dit stelt burgers beter in staat eigen regie te voeren (bijvoorbeeld een vouchersysteem voor de inkoop van dagbesteding) en vooral om te kunnen kiezen voor zorgverlening vanuit een identiteit die bij hen past. Misbruik van PGB moet tegengegaan worden. Actieve controle daarop is geboden. Zorg aan huis en dagbesteding Steeds meer mensen met een zware zorgvraag kunnen/moeten langer thuis blijven wonen. Het is nodig om voldoende woningen voor ouderen en gehandicapten hiervoor geschikt te maken, o.a. door investeringen in domotica (huisautomatisering). Zowel bij zware of lichte zorgvragen is het nodig om aandacht te houden van sociale contacten en het tegengaan van vereenzaming. Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 7
Versterken eerstelijns zorg In het belang van het kind zet de gemeente in op tijdige signalering en wordt het gebruik van laagdrempelige hulpverlening gestimuleerd (wijk, school, consultatiebureau). Daarnaast moeten sportclubs en andere amateurverenigingen toegankelijk zijn voor alle kinderen en, voor zover mogelijk, een rol spelen in het vroegtijdig signaleren van mogelijke problemen. Centrum Jeugd en Gezin Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) zal zich verder moeten ontwikkelen naar een netwerkorganisatie. Dat betekent dat het centrum ook de taak krijgt om tijdig door te verwijzen naar de juiste hulpverlening. Dat vraagt een strakke aansturing onder regie van de gemeente, waarbij generalisten zoveel mogelijk de nodige zorg bieden en tijdig doorverwijzen naar de juiste tweedelijns zorg. Wij willen dat het CJG zo laagdrempelig en klantvriendelijk mogelijk blijft. Verbinding met onderwijs Scholen vormen een belangrijke schakel tussen de ouders, jongeren en zorgaanbieders. Wij vinden het belangrijk dat de gemeente niet alleen schotten en drempels weg haalt tussen de verschillende vormen van zorg, maar ook zorgt voor goede samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg. Wij hanteren als regel: één kind/gezin = één plan/regisseur. Ruimte voor zorg met eigen identiteit De ChristenUnie hecht aan de keuzevrijheid van ouders en zorgvragers om zorg te verkrijgen die past bij hun situatie en levensovertuiging. De gemeente zal moeten garanderen dat toegang tot zorg vanuit christelijke identiteit mogelijk blijft. Verslavingen Verslavingen zien we als bedreiging voor de volksgezondheid en het algemeen welzijn. De gemeente gaat dit tegen door het nemen van preventieve maatregelen en actieve bestrijding. De ChristenUnie is tegen gokhallen en zal niet meewerken aan vergunningen. Asiel en inburgering Asielzoekers die in onze gemeente wonen doen een beroep op gemeentelijke voorzieningen. De gemeente zet zich ervoor in dat er geen asielzoekers tussen wal en schip belanden en op straat terecht komen, met allerlei maatschappelijke problemen als gevolg. De gemeente zet zich in voor de maatschappelijke begeleiding en integratie van inburgeringsplichtigen. Concrete voorstellen In elk gezin dat hulp nodig heeft, wordt gewerkt met één plan en is één hulpverlener eerste aanspreekpunt en verantwoordelijk voor de zorgcoördinatie. Mensen met een beperking moeten zoveel mogelijk kunnen meedoen aan de samenleving. Een zinvolle dagbesteding is een voorwaarde. De gemeente maakt concrete plannen tegen vereenzaming van ouderen, langdurig werklozen en risicogroepen. De gemeente werkt aan laagdrempelige, eenduidige loketten voor zoveel mogelijk vormen van zorg: CJG, AWBZ, WMO, Jeugdzorg, Werk & Inkomen. Er is speciaal beleid en ondersteuning voor mantelzorgers. De gemeente investeert in contacten en samenwerking met kerken. De gemeente werkt samen met woningcorporaties om voldoende woningen geschikt te maken voor het zo lang mogelijk thuis wonen van ouderen en gehandicapten. De gemeente onderzoekt de mogelijkheden voor hergebruik en delen van (dure) hulpmiddelen. De gemeente heeft een goed systeem voor het inschakelen van 'eigen kracht conferenties'. Alcoholgebruik in sportkantines en andere gelegenheden wordt teruggedrongen. Happy hours in de horeca en reclamestunts voor alcoholische dranken door supermarkten worden via convenanten aan banden gelegd. Sommige vluchtelingen mogen werken in bepaalde gevallen. De gemeente introduceert en stimuleert voor deze groep lokaal vrijwilligerswerk.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 8
2.2. Werk en inkomen
Waar staat de ChristenUnie voor? De Nederlandse economie krimpt al lange tijd. Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht op termijn een gunstiger ontwikkeling. Toch blijft het aantal banen in 2014 afnemen vanwege automatisering en efficiencyverbetering. Zowel de ontwikkeling van de arbeidsvraag door werkgevers (afname) als het arbeidsaanbod (groei) leidt de komende periode tot meer werkzoekenden. Pas op lange termijn komt meer behoefte aan nieuwe instroom voor vervanging van huidig personeel. Ook de arbeidsmarkt in de regio Noord-Groningen en de Eemsdelta staat er niet goed voor. Talloze bedrijven kunnen met moeite hun hoofd boven water houden. Steeds meer mensen raken hun baan kwijt en het aantal mensen dat beroep doet op een uitkering groeit. Het totaal aantal banen zal naar verwachting in de regio Noord-Groningen en Eemsdelta (licht) gaan dalen. Van alle sectoren zien we nu nog een toenemende vraag in de zorg. Of dit blijft is de vraag omdat er bezuinigingen komen voor die sector. In de technische beroepen is nog steeds behoefte aan hoger opgeleide werknemers. Op (middel)lange termijn zal nog meer behoefte komen aan goedgeschoold technisch personeel (MBO en hoger). Maar voor de korte termijn is het zelfs moeilijk voor deze groep stageplaatsen te vinden. Soms merken we in onze regio verdringing van werk door goedkope, buitenlandse arbeidskrachten die werken onder het minimum loon. Aan de andere kant merken we soms uitbuiting van buitenlandse werknemers.
Waar gaat de ChristenUnie voor? Ieder mens heeft de verantwoordelijkheid om in zijn/haar eigen levensonderhoud te voorzien. Wij vinden dat niemand aan zijn/haar lot mag worden overgelaten. Zowel van overheid als samenleving wordt extra zorg en aandacht gevraagd voor de (tijdelijk) kwetsbare burgers. Voor het verkrijgen van een uitkering behoort een tegenprestatie gevraagd te worden. De gemeente mag een beroep doen op de inzet van degenen die een uitkering ontvangen. Zij kan activiteiten aanwijzen/aanbieden als leer- en/of werkervaringsplaats of als mogelijkheid voor maatschappelijke activering, zoals bijvoorbeeld groenonderhoud van sportparken, verzamelen van zwerfvuil, ondersteuning in de verzorging van bewoners van verzorgingshuizen of schoonmaakwerk in wijk- en dorpscentra en ondersteunende diensten op scholen. Verder heeft de ChristenUnie nadrukkelijk oog voor de positie van ZZP-ers en met vraagstukken die hiermee samenhangen. Om het aantal BBL (Beroeps Begeleidend Leren) geplaatsten verder te stimuleren, pleiten wij voor een stagevergoeding in plaats van een uitkering. De ChristenUnie zet zich in voor een samenleving waarin: Iedereen kan en wil meedoen op een manier die goed aansluit bij zijn/haar talenten. Het voor gemeenten, bedrijven en instellingen vanzelfsprekend is dat ook mensen met beperkingen de mogelijkheid krijgen om hun talenten in te zetten en die dit laten zien door hen in dienst te nemen of leerwerkstages te bieden. Mensen die geen kans hebben op regulier werk toch kunnen meedoen. Vrijwilligerswerk een belangrijke plaats inneemt. Jongeren met actief beleid stageplaatsen ontvangen. Bedrijven worden gestimuleerd tot Social Return Of Investment. De voedselbank is een voorziening die er niet zou moeten zijn. Nu het niet meer weg te denken is, moet het ondersteund worden zolang het nodig is. Een kledingbank is daarop een goede aanvulling. Wij steunen de vrijwilligers financieel of in natura.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 9
Werken en participeren De ChristenUnie stelt voor: Iedereen die financieel afhankelijk is van de gemeente ontvangt een persoonlijk ontwikkelingsplan om te komen tot arbeidsparticipatie, betaald of onbetaald. Organisaties worden gestimuleerd om meer mensen met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld. Organisaties worden uitgedaagd om de verantwoordelijkheid te nemen voor re-integratietrajecten. Bedrijven worden gestimuleerd om leer- en/of werkervaringsplaatsen en/of plaatsen voor maatschappelijke activering beschikbaar te stellen. Bedrijven worden gestimuleerd om sociaal verantwoord te ondernemen. Mensen die een beschutte werkplek nodig hebben, moeten die ook kunnen krijgen. Probleemsituaties zo vroeg mogelijk te signaleren en adequaat aan te pakken om escalatie te voorkomen. Dit vereist intensieve samenwerking. Uitgangspunt is: ‘Eén plan, één coach en één budget’. Geen lange wachttijden voor de schuldhulpverlening. Inschakelen diaconieën om te kijken wat zij kunnen bijdragen. Veel nuttige initiatieven zoals Schuldhulpmaatje zijn dan mogelijk. Zorg voor voldoende gelegenheid voor kleine ondernemingen van waaruit mensen een eigen handeltje kunnen beginnen (Ambulante handel). Bevordering snelle internetverbindingen in de hele gemeente. De gemeente stimuleert dat asielgerechtigden die dat mogen aan de slag kunnen. Vluchtelingen krijgen maatwerk om – aansluitend op hun inburgering – een opleiding te volgen, een leer/werktraject te doen of stage te lopen. 2.3. Onderwijs
Waar staat de ChristenUnie voor? Ouders zijn en blijven primair verantwoordelijk voor hun kinderen. We vinden het belangrijk dat ouders moeten kunnen blijven kiezen voor scholen die in het verlengde liggen van de opvoeding thuis. Voorkomen moet worden dat kinderen met problemen uit hun omgeving geplaatst worden (uit het gezin en/of uit de klas). Juist de omgeving van het kind (ouders en docenten) moet ondersteund worden (o.a. door professionals). Passend onderwijs en jeugdbeleid De gemeente en het onderwijs raken elkaar op een aantal vlakken bij de veranderingen in het passend onderwijs en de jeugdzorg. Er ligt een gezamenlijke verantwoordelijkheid om te zorgen voor een samenhangende onderwijs-, ondersteunings- en hulpstructuur voor jongeren. Daarbij willen wij een aanpak waarbij het gezin centraal staat. En ook dat identiteitsgebonden scholen de mogelijkheid krijgen samen te werken en te zorgen voor passend onderwijs en jeugdhulpverlening. Schoolgebouwen Het is nodig om in te blijven spelen op het dalend leerlingenaantal in onze gemeente. Daarom willen we een actieve uitvoering van het Accommodatiebeleid. Onze hoofdlijn is concentratie van schoolvoorzieningen en het afstoten van het teveel aan gebouwen. Daarbij moet wel rekening gehouden worden met ruimte voor identiteitgebonden onderwijs. Kleine scholen In 2013 is een rapport van de Onderwijsraad verschenen. Daarin werd gepleit voor het opheffen van scholen die minder dan honderd leerlingen hebben – de provincie Groningen houdt 80 leerlingen aan. Een advies met verstrekkende consequenties voor veel scholen en daarmee ook gemeenschappen in onze dorpen. Ook scholen in het bijzonder onderwijs zullen door deze ingrijpende maatregelen worden getroffen.
Waar gaat de ChristenUnie voor? Gelet op de prognosecijfers van onze gemeente, zal het aantal leerlingen blijven dalen. Scholen verdienen het om bij verregaande besluiten in dit kader breder beoordeeld te worden dan alleen maar op basis van het aantal leerlingen. Wij pleiten daarom voor maatwerk, zodat keuzevrijheid van ouders behouden blijft, de kwaliteit van scholen gegarandeerd kan worden en de rol van de school in de leefgemeenschap van de kleine kernen wordt gewaardeerd. Samenwerking tussen gemeenten, scholen en verwante voorzieningen is essentieel. Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 10
Leerlingenvervoer Wij zijn voor het behoud van de (deel)vergoeding van het leerlingenvervoer voor ouders die hun kinderen naar een school van hun keuze sturen. Zo zorgen we ervoor dat keuzevrijheid in het onderwijs ook aanwezig is voor minder draagkrachtige ouders. Concrete voorstellen De huidige vergoeding voor het leerlingenvervoer naar speciaal (basis) onderwijs handhaven. Wel met maatjes / gezamenlijk reizen. Ook alternatieven, als de reis-APP. Stimuleer een divers aanbod aan voor- en vroegschoolse educatie (VVE), dat aansluit bij de levensvisie. Vanuit oogpunt van minder accommodaties, stimuleren wij de samenwerking tussen scholen en andere instanties die betrokken zijn bij de zorg voor jongeren (CJG, Jeugdzorg). Stimuleer integrale gezinsaanpak. Analfabetisme en laaggeletterdheid is een vaak onderschat probleem. De gemeente moet beleid voeren om mensen te (laten) helpen bij het leren lezen en schrijven. Dit kan veel ander leed zoals armoede en sociale uitsluiting voorkomen. 2.4. Cultuur, sport en recreatie
Waar staat de ChristenUnie voor? Sport, cultuur en recreatie dragen bij aan een juiste balans tussen in- en ontspanning en bieden de mogelijkheid om op zinvolle wijze individueel of gezamenlijk vrije tijd te besteden. Daarnaast hebben sport, cultuur en recreatie positieve sociale, maatschappelijke en gezondheidseffecten. Beleid op de gebieden sport, cultuur en recreatie omvat primair stimulering van deelname, ondersteuning en faciliteren van verenigingen en initiatieven en het zekerstellen en verbreden van de toegankelijkheid. De focus van de gemeente dient te liggen op de breedtesport en amateurverenigingen. Monumentenbeleid en musea Cultuur legt de verbinding tussen verleden, heden en toekomst. Het bewaren en beschermen van objecten, gebouwen, monumenten, documenten en gegevens uit de al dan niet lange lokale en regionale geschiedenis vindt zorgvuldig plaats. Eventueel wordt hiervoor ondersteuning gegeven aan musea en archieven. De in onze gemeente aanwezige musea, die van meer dan regionale betekenis zijn, verdienen maximale ondersteuning, juist vanuit hun toegevoegde waarde voor recreatie en toerisme. Bibliotheken Bibliotheken zijn van belang voor het leesonderwijs aan onze kinderen. Toegang tot informatie (ook digitaal) is van belang voor inwoners. Zoals op veel plaatsen, komen ook in onze gemeente bibliotheekvoorzieningen onder druk te staan. Getracht moet worden deze voorzieningen waar mogelijk in stand te houden. Eventueel door multifunctioneel gebruik van gebouwen, zoals bijv. het onderbrengen van deze voorziening in scholen. Gebouwen en sportvelden Op het gebied van sportvoorzieningen is er de afgelopen jaren veel gebeurd in de gemeente. Voor verdere ontwikkelingen is het nodig dat er optimale communicatie met en inzet van vrijwilligers is. Wij vinden dat verenigingen in redelijkheid dienen bij te dragen aan exploitatie en onderhoud. In het accommodatiebeleid van de gemeente wordt getracht alle verenigingen op een passende en eerlijke maar ook financieel gedegen wijze te bedienen. Gebouwen worden zo veel mogelijk multifunctioneel benut, enerzijds om het gebruik te optimaliseren, anderzijds om dwarsverbanden tussen scholen, sportverenigingen, kinderopvang, peuterspeelzalen, bibliotheekwerk, muziekschool, zorginstellingen, etc. te benutten en samenwerking te versterken.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 11
De ChristenUnie wil ook stimuleren dat de exploitatielasten van accommodaties naar beneden gaan door in te zetten op lagere energielasten. Verduurzamen van gebouwen is het devies. Bij nieuwe aanbestedingen willen wij dit nadrukkelijk betrekken in de bouwplannen en bij groot onderhoud hiervoor advies inwinnen. Dit stimuleert tevens de werkgelegenheid. Sportstimulering Sportstimulering en specifiek het betrekken van minima, ouderen, gehandicapten en mogelijk andere doelgroepen is een speerpunt. Vooral ook in het kader van bestrijding overgewicht. Het creëren of uitbreiden van fiets-, vaar-, wandel-, nordic walking en/of hardlooproutes is een doeltreffende en kostenvriendelijke manier om zowel bebouwde als natuurlijke omgeving voor recreatie en beweging toegankelijk te maken. Zeker als dit in regionaal verband uitgewerkt wordt. Aanleg van vaar- en kanoroutes kan (mede) gefinancierd worden door private partijen. Concrete voorstellen Wij ondersteunen graag cultuurprojecten waarin participatie en samenhang in dorpen en wijken wordt bevorderd. Een App met (fiets)routes voor de gemeente Eemsmond, met daaraan gekoppeld informatie over bezienswaardigheden, monumenten, etc. Onderzoek hoe met kleine inspanningen knelpunten in de recreatieve structuren kunnen worden weggenomen en nieuwe routes kunnen worden ontgonnen. Bij het gebruik van sportvoorzieningen wordt de inzet van medewerkers van de gemeente op zondag tot een minimum beperkt. Hierin toont de gemeente zich een goede werkgever, die haar personeel zoveel mogelijk rust op zondag gunt. Een kantinevoorziening voor de ijsbaanclubs te Uithuizen en Uithuizermeeden direct gelegen aan de ijsbaan is uit praktische en veiligheidsoverwegingen een noodzakelijke voorziening. Naast teamsport dient er ook ruimte te zijn voor individuele sportbeoefening. Voorzieningen die dat bevorderen kunnen vaak op eenvoudige wijze gerealiseerd worden. Alcohol, roken en sport gaan niet samen. Het alcoholgebruik in sportkantines tijdens en aansluitend aan sportactiviteiten wordt ontmoedigd. 3. DUURZAAM WERKEN, WONEN, LEVEN 3.1. Economie en landbouw
Waar staat de ChristenUnie voor? Economie Nederland zit in een stevige recessie. Veel ondernemers zitten in zwaar weer en het aantal faillissementen is sterk gestegen. Een sterke economie is een randvoorwaarde en een middel om andere doelen te realiseren. De ChristenUnie zet zich daarom in voor meer ruimte, minder regels en meer kansen voor ondernemers, vooral in het midden- en kleinbedrijf (MKB). Naast afnemende bedrijvigheid en toenemende werkloosheid biedt de crisis ook kansen om tot een meer duurzame economie te komen. De eeuwige drang naar meer heeft ons uiteindelijk minder gebracht, dat zien we nu terug in de crisis. We moeten van consumeren naar consuminderen, van ‘meer’ naar ‘genoeg’, van kwantiteit naar kwaliteit. Dat is onze opdracht als rentmeesters van Gods schepping. Wij willen inwoners stimuleren, die zelf met creatieve oplossingen komen voor hun persoonlijke werksituatie. Elke gemeente mag sinds kort zelf bepalen hoeveel koopzondagen er zijn. Wij zien dat als een verdere stap richting een 24-uurs economie. Zo'n economie heeft tot gevolg dat er te weinig sprake is van een gezamenlijk rustmoment. Een collectieve rustdag komt de samenleving ten goede. Vanuit onze christelijke levensovertuiging is de zondag de daarvoor aangewezen dag. Bovendien zien we door de toename van koopzondagen dat veel kleine zelfstandigen het extra moeilijk hebben gekregen. De ChristenUnie zet zich daarom in voor het zoveel mogelijk beperken van het aantal koopzondagen, ook in gemeente Eemsmond. Als gemeentelijke overheid kunnen we de inzet van eigen personeel op zondag zoveel mogelijk proberen te voorkomen.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 12
Landbouw en visserij De ChristenUnie heeft hart voor boeren en vissers. Het zijn hardwerkende ondernemers die zorgen voor de productie van gezond en goed voedsel. Het gaat hierbij om sectoren die naar hun aard een nauwe relatie met de schepping hebben. De ChristenUnie weet dat gezonde gezinsbedrijven hierin een centrale rol spelen en wil hen zo veel mogelijk de ruimte geven. De gemeente kan ook haar steentje bijdragen, door ruimte te scheppen als het gaat om ruimtelijke ordening en de toepassing van milieuwetgeving. De ChristenUnie zet zich in voor het behoud van het landschap, de plattelandscultuur en voor de bescherming van het milieu en de biodiversiteit. De agrarische sector geeft vorm aan het landschap en is belangrijk voor het beheer daarvan. De gemeente kan bijdragen aan behoud, verbetering en een harmonieuze ontwikkeling van de leefomgeving. De landbouw is op veel plaatsen essentieel als drager van het buitengebied.
Waar gaat de ChristenUnie voor? Economie De gemeente stimuleert met de dragers van het Seaports Xperience Center (SXC) een goede aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. Alle inzet is gericht op het aantrekken van toekomstgerichte werkgelegenheid. Door middel van duurzaamheidsleningen, waardoor particuliere huiseigenaren, verenigingen en stichtingen tegen gunstige voorwaarden kunnen lenen om te investeren in het energiezuiniger maken van gebouwen en woningen, wordt de lokale werkgelegenheid gestimuleerd én wordt geïnvesteerd in duurzaamheid. Bedrijventerreinen Een groot deel van de economie bestaat uit MKB-bedrijven, eenmansbedrijven en ZZP'ers. Deze groep heeft behoefte aan mogelijkheden om zich te vestigen in woonwijken, tijdelijke huisvesting, goedkope huisvesting, korte huurtermijnen. De mogelijkheid om bestaande, leegstaande gebouwen te gebruiken als bedrijfsverzamelgebouw verdiend onderzocht te worden. Goede winkelvoorzieningen Winkeliers moeten goed gefaciliteerd worden en dat vraagt om een goed ondernemersklimaat. Ze zijn evenwel zelf verantwoordelijk voor hun onderneming. Wij steunen maatregelen om nieuwe invullingen te vinden voor leegstaande winkelpanden, zo nodig worden winkelbestemmingen gewijzigd in woonbestemmingen. Het is zeer belangrijk te waken voor verpaupering van centra en voor gebruik door criminele organisaties of personen. De zondagsopenstelling van winkels wordt zoveel mogelijk beperkt. In kleine kernen worden functies zoveel mogelijke gecombineerd (detailhandel, bibliotheek, bank etc.); Recreatie en toerisme Samen met recreatie- en toeristische ondernemers wordt een plan opgesteld waarin verblijfsrecreatie vanwege het gunstige effect op de middenstand wordt gestimuleerd. We stimuleren de ontsluiting van toeristische trekpleisters door een toeristische APP voor de gemeente. Bestaande verbindingen zoals met Borkum dienen benut te worden voor het stimuleren van bijv. dagrecreatie in de gemeente.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 13
Windmolens Het plaatsen van windmolens is vooral een zaak van rijk en provincie. Rijk en provincie Groningen hebben een convenant gesloten over de te plaatsen megawatt in onze provincie. Wij willen dat de gemeente Eemsmond zoveel mogelijk invloed uitoefent door mee te werken aan de planvoorbereiding. Ter voorkoming van geluidhinder, moet er een ruime, windmolenvrije contour blijven rond de dorpen. Als vervolg op de aangenomen ChristenUnie motie in de Staten van Groningen, moeten omwonenden die hinder ondervinden, delen in de opbrengst, hetzij als inwoner of als agrarisch ondernemer. Agrarische sector Bij een visie op het buitengebied is het noodzakelijk dat er duidelijkheid komt over het toekomstperspectief van de agrarische sector, waarbij alle belangen in het buitengebied tegen elkaar worden afgewogen. Landbouwbedrijven krijgen ruimhartig de mogelijkheid nevenactiviteiten uit te voeren zoals landschapsonderhoud, toerisme, biovergisting, voor zover deze niet ten koste gaan van de kwaliteit van het buitengebied. Landbouw- en visserijondernemingen krijgen de ruimte voor een moderne bedrijfsvoering door schaalvergroting als deze een bijdrage levert aan duurzaamheid, dierenwelzijn, energiebesparing, milieu en landschap. 3.2. Goed wonen en werken
Waar staat de ChristenUnie voor? De woningmarkt heeft het moeilijk: de bouw stagneert, het is moeilijker om een huis te kopen, te verkopen of te huren. De ChristenUnie heeft landelijk de afgelopen jaren een belangrijke rol gespeeld bij het op gang brengen van de noodzakelijke hervorming van de woningmarkt. In onze gemeente heeft de gemeenteraad voorstellen aangenomen om starters en doorstromers een steuntje in de rug te geven. De veranderingen in o.a. de ouderenzorg vragen om een woningaanbod dat daarbij past. Het ruimtelijk beleid moet mede ten dienste staan van de opdracht aan de mensen om als rentmeester de aarde op een verantwoorde wijze te ontwikkelen en te beheren. De gemeente heeft hierin een belangrijke regierol. Ecologische, economische en demografische ontwikkelingen maken het mogelijk en noodzakelijk dat er een omslag komt: van sloop en nieuwbouw naar hergebruik, van bebouwen van de open ruimte naar hergebruik en herstructurering van al bebouwd gebied.
Waar gaat de ChristenUnie voor? De ChristenUnie zet zich in voor: Ruimte voor innovatief, vraaggericht, duurzaam en betaalbaar wonen (o.a. levensloopbestendige woningen, gezamenlijke wooninitiatieven, bouwen in eigen beheer door particulieren). Bevorderen van duurzaam en energieneutraal bouwen en wonen. Bevorderen van op renovatie gerichte en/of vervangende sociale woningbouwprojecten. Aardbevingsbestendig bouwen en het bevorderen van preventieve bouwkundige maatregelen die tegemoet komen aan de behoefte van burgers tot veilig wonen. Herstructurering en clustering van bedrijventerreinen en hergebruik van leegstaande gebouwen. Toekomstbestendig waterbeheer. Wonen Het huisvestingsbeleid van onze gemeente moet aansluiten bij de vraag en ontwikkelingen, bijvoorbeeld als het gaat om wonen en zorg. In onze gemeente is sprake van een bijzondere situatie rond het thema krimp. Dat zal ook de komende jaren nog doorgaan, zo is de verwachting. De ChristenUnie wil hierop actief blijven inspelen. Het blijft cruciaal inwoners en vertegenwoordigers hierbij te betrekken.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 14
De ChristenUnie maakt werk van levensloopbestendige woningen en wijken, ondersteund door een goede infrastructuur (sociaal-culturele activiteiten en zorgondersteuning). De starterslening is een goed instrument geweest om (door)starters op de woningmarkt net dat zetje te geven om wel een woning te kunnen kopen en zo de doorstroming te bevorderen op de huizenmarkt. Wij willen creativiteit stimuleren om de (locale) koopmarkt weer op gang te brengen. Daarnaast worden zo mogelijk afspraken gemaakt over de verduurzaming van hun woningvoorraad. De ChristenUnie streeft naar klimaatneutrale woningen en woningen die energie ‘produceren’. Ook streeft ze naar de toepassing van duurzame materialen, die op verantwoorde wijze geproduceerd en kwalitatief hoogwaardig zijn. Handhaving van vergunningen door middel van het toetsen van de afgesproken duurzaamheidseisen is daarbij van cruciaal belang. Onderhoud publieke ruimte Wij pleiten voor goed onderhoud van de publieke ruimte. Door noodzakelijke bezuinigingen staat dit onder druk. De groenvoorziening vraagt goed onderhoud. De gemeente moet er netjes uitzien. Het stimuleren van buurtinitiatieven om zelf het onderhoud ter hand te nemen moet mogelijk gemaakt worden. Woningcorporaties Woningcorporaties spelen een belangrijke rol in de voorziening van goede sociale huurwoningen en de leefbaarheid van dorpen en wijken. Volgens het regeerakkoord komen de corporaties onder directe aansturing van gemeenten. De ChristenUnie geeft woningcorporaties de ruimte om innovatief, vraaggericht en toekomstvast te kunnen bouwen, maar biedt daarbij wel duidelijke kaders via een gemeentelijke woonvisie. Er moet voldoende aanbod van goedkope woningen in de sociale sector zijn. Kantoren, kerken en bedrijventerreinen Panden in dorpen die buiten gebruik zijn en een beeld geven van verval dienen waar maar enigszins mogelijk in overleg met eigenaren opgeruimd te worden. De ChristenUnie wil onderzoeken hoe de transformatie van gebouwen naar andere functies kan worden bevorderd. De gemeente heeft vooral een rol in wijziging van bestemmingsplannen, niet in het oplossen van verliesposten van investeerders. Wat ons betreft mag de gemeente ook zoeken naar creatieve oplossingen en partijen samenbrengen die iets willen. Inwoners worden betrokken bij het alternatieve gebruik van braakliggende gronden. Toekomstbestendig waterbeheer ‘Leven met water’ is een thema dat ook de gemeente raakt. Door de toename van versteende gebieden (woonwijken, parkeer- en bedrijventerreinen) en de verwachte toename van hemelwater dient de gemeente te zorgen voor een degelijk basisrioleringsplan waarin aandacht wordt geschonken aan de trits ‘vasthouden, bergen en afvoeren’. Scheiding van hemelwaterafvoer en riolering zal leiden tot een beperking van de vuilwateroverstorten. Goede samenwerking met waterschappen en verantwoorde bodemsanering zijn belangrijk. Concrete voorstellen De gemeente voert integraal woningmarktbeleid door middel van een woonvisie. Burgers krijgen inspraak bij beleidsvorming. Voor (door)starters is er een starterslening. Woningen worden duurzaam gebouwd en er wordt ingezet op verduurzaming van bestaande woningen. Zo mogelijk worden leegstaande gebouwen, ook in het buitengebied getransformeerd naar woningen of andere creatieve functies. Meer afstoten groen en goed onderhoud groenvoorzieningen. 3.3. Mobiliteit
Waar staat de ChristenUnie voor? Mobiliteit brengt mensen bij elkaar en is essentieel om samen te kunnen leven en werken. Mobiliteit is bewegingsvrijheid, maar de ChristenUnie wil dat de groeiende mobiliteit niet teveel ten koste gaat van onze leefomgeving. We kiezen daarom voor verduurzaming van de mobiliteit.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 15
Waar gaat de ChristenUnie voor? Fiets De fiets vormt een uitermate belangrijk vervoermiddel voor de korteafstandsmobiliteit. Nu fietsen met (elektrische) ondersteuning in een snel tempo de markt veroveren, zijn er veel mensen die de fiets opnieuw ontdekt hebben. Concrete voorstellen De ChristenUnie bevordert de aanwezigheid van oplaadpunten voor elektrische fietsen. Het is belangrijk dat fietspaden goed berijdbaar zijn. Bijvoorbeeld voor het veilig gebruik van de jeugd. Maar het is ook een belangrijk aspect in de bevordering van het toerisme in onze gemeente. Daarom moeten fietspaden goed onderhouden worden. Voetgangers In woonwijken worden bij voorkeur 30 kilometerzones aangelegd. Onveilige oversteekpunten moeten worden aangepakt of worden voorzien van een zebrapad. Openbaar vervoer In de meeste gevallen is de gemeente niet verantwoordelijk voor het openbaar vervoer (OV). De gemeente stelt zich proactief op richting die overheden die verantwoordelijk zijn voor het openbaar vervoer. De gemeente is een directe medespeler als het om het faciliteren van de openbaar vervoersfaciliteiten gaat: Gelet op de krimpende budgetten, moet de gemeente proactief blijven optreden om zoveel mogelijk openbaar vervoer voorzieningen in de regio te behouden. Dat geldt voor de spoorverbinding naar Groningen, de buslijnen en het streekvervoer. De gemeente probeert zoveel mogelijk het vervoer uit dorpen en kernen af te stemmen op de aansluiting van bus op trein. De bereikbaarheid van openbare voorzieningen, zoals ziekenhuizen, zorgcentra en scholen wordt bevorderd. Het openbaar vervoer wordt gepromoot: bijvoorbeeld door informatie op dorpsplattegronden, in de gemeentegids en op de site van de gemeente etc. Waar mogelijk worden combinaties met het doelgroepenvervoer gezocht (regiotaxi’s, scholierenvervoer, Wmo vervoer etc.). Inwoners worden betrokken bij besluiten over het openbaar vervoer in hun regio, bijvoorbeeld over tijden en routes. Automobiliteit Een goede autobereikbaarheid in het landelijke gebied is van belang voor bewoners en voor de meeste bedrijven, die voor aan- en afvoer van goederen en voor de personeelsvoorziening autoverkeer nodig hebben. Hoewel de budgetten onder druk staan, probeert de gemeente de kwaliteit van het wegdek op een redelijk niveau te houden. Om langparkeren in het dorp Uithuizen tegen te gaan kunnen op beperkte schaal blauwe zones toegepast worden. Concrete voorstellen De gemeente beschikt over een actueel verkeersveiligheidsplan met concrete uitwerkingen. Landbouwverkeer wordt zoveel mogelijk gescheiden van fietsverkeer op doorgaande schoolroutes. Grotere vrachtwagens worden bij voorkeur geweerd uit de bebouwde kommen, met uitzondering van bestemmingsverkeer. De ChristenUnie vindt goed beheer en onderhoud belangrijk. Hierop wordt niet zodanig bezuinigd dat het de verkeersveiligheid raakt. De gemeente stimuleert dat scholen zich inzetten voor het verkeersveiligheidslabel (www.verkeersveiligheidslabel.nl).
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 16
3.4. Energie, klimaat en milieu
Waar staat de ChristenUnie voor? Wij geloven dat we de aarde hebben gekregen en dat we er zuinig op moeten zijn. Daar varen wij en toekomstige generaties wel bij. Steeds meer burgers zijn zelf heel actief bezig met het werken aan een beter milieu. Mensen wekken duurzame energie op en scheiden hun huisvuil. Wij willen dat de gemeente deze initiatieven ondersteunt en stimuleert. Ondertussen heeft de gemeente ook de taak om zelf ambities te hebben om te werken aan een beter milieu. Afvalvrije gemeente Iedere dag produceren we afval. In dat afval zitten waardevolle grondstoffen die niet verloren mogen gaan. Beter kunnen we afval zien als grondstof. We moeten naar een circulaire economie. Als afval goed gescheiden wordt ingezameld, kunnen de grondstoffen worden aangeboden voor hergebruik en kan de afvalstoffenheffing naar beneden. Energieke gemeente Het wordt steeds eenvoudiger om zelf energie op te wekken. Als steeds meer mensen zonne-energie gaan opwekken, neemt het gebruik van fossiele brandstof af. De gemeente stimuleert mensen om zelf zonnecellen te plaatsen. De gemeente doet alles om zelf zo min mogelijk energie te gebruiken en zoveel mogelijk energie op te wekken. Denk aan duurzame straatverlichting, elektrische auto’s, zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen etc. Onze gemeente De openbare ruimte is van ons allemaal. Vanouds beheert de gemeente de ruimte maar dat kan ook heel goed door bewoners gedaan worden. Als de bewoners het zelf doen, wordt de kwaliteit van het groen hoger en de wijk leuker. De wijk wordt beter onderhouden en het versterkt de sociale samenhang.
Waar gaat de ChristenUnie voor? Klimaat en energie We zetten in op een energietransitie: van fossiele naar duurzame brandstoffen, zoals zonne-energie en windenergie. We stimuleren initiatieven van woningeigenaren, dorpen/buurten en verenigingen/stichtingen ten aanzien van de aanschaf van energiebesparende producten. Hierbij valt te denken aan zonnepanelen, zonneboilers, warmtepompen, isolatie, windenergie of groene daken, bijvoorbeeld door duurzaamheidsleningen. Er is sprake van uniforme en actuele energievoorschriften in de te verstrekken milieuvergunningen en een adequaat handhavingsbeleid. Energiebesparing door winkels wordt gestimuleerd (bijvoorbeeld gesloten toegangsdeuren). Onze gemeente heeft in een samenwerkingsverband gekozen voor nascheiding. Daarbij worden uitstekende resultaten bereikt. Deze methode verdiend het voortgezet te worden. In het kader van de bezuinigingen op de gemeentelijke uitgaven is de ChristenUnie van mening dat er z.s.m. overgegaan moet worden op alternerende inzameling. Er komen meer laadpunten voor elektrische auto's. De productie en verkoop van streekproducten wordt gestimuleerd. Duurzaamheidcorporaties van inwoners en/of bedrijven worden aangemoedigd. Afvalinzameling Zwerfvuil en de hondenpoepvervuiling worden aangepakt door mensen daadwerkelijk te beboeten bij overtredingen. Om hondenpoep in de openbare ruimte te bestrijden wordt er een pilot gehouden met uitlaatplaatsen die ingericht worden volgens beproefde methodes van andere gemeenten. Voor de financiering worden bij voorkeur de inkomsten van de hondenbelasting ingezet. Er zijn voldoende (ondergrondse) containers voor glas en kleding. De inzameling van papier via verenigingen dient in stand te blijven.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 17
Stimuleren Er wordt gewerkt aan bewustwording van milieugedrag bij kinderen en volwassenen en ondernemers. Bij het geven van voorlichting op basis- en middelbare scholen kunnen vrijwilligers worden ingezet. Ook speciale activiteiten zoals de Nationale Boomfeestdag kunnen in samenwerking met bijvoorbeeld scholen worden georganiseerd. Het goede voorbeeld geven Bij bestaande gemeentelijke gebouwen streeft de gemeente naar een minimale energiebesparing van 2% per jaar. De leveringscontracten met energiebedrijven dienen gebaseerd te zijn op 100% duurzame energie. In de komende raadsperiode wordt het gemeentelijke inkoopbeleid 100% duurzaam en zijn bij offerteaanvragen duurzaamheidcriteria opgenomen. Er zijn steeds meer en betere elektrische auto’s. De gemeente geeft het goede voorbeeld door ook zelf gebruik te maken van elektrische auto’s. Bij verlichting in de openbare ruimte worden moderne technieken toegepast (o.a. LED-verlichting). Door het gebruik van LED-verlichting kan er 30 tot 40% energie bespaard worden. De gemeente zorgt voor adequate handhaving van de milieuregels, met waar nodig afstemming met provincie, waterschap en justitie.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Eemsmond 2014 – 2018
Pagina 18