Nieuwjaarsvisitie 19 januari 2008 aanvang 17.30 Hoofdgebouw TT-circuit, Assen
Nieuwsbrief 56
8 januari 2008
De Partij van de Arbeid pleegt kiezersbedrog Zuiderzeelijncompensatie moet wel ter Op 10 december organiseerde de PvdA in Stadskanaal een politiek café. Sprekers waren o.a. Jacques Tichelaar en William Moorlag. Het discussie komen bijgaande krantenbericht maakt duidelijk dat Tichelaar bijna in de huid van de Partij voor het Noorden kruipt. Een evenredig deel van de aardgasbaten zou door het noorden moeten worden opgeëist, sprak hij en wel een vast percentage, dat bovendien naar eigen inzicht zou moeten kunnen worden besteed. De Patij voor het Noorden juicht op zich deze opvattingen uit PvdAkring toe. Een gelijkluidend persbericht ging daar over naar buiten. Maar of die makkers wel te vertrouwen zijn? Eerdere ervaringen met de PvdA waren meestal het weghonen van onze ideeën over een landsdeel Noord en over 25% van de aardgasbaten voor NoordNederland . Om die reden heeft het Partij voor het Noorden Statenlid Teun Jan Zanen op 19 december j.l. in een openbare vergadering van Provinciale Staten publiekelijk aan William Moorlag een aantal vragen gesteld over de stellingname van de PvdA in Stadskanaal. Moorlag, fractievoorziter van PvdA, trok de toen blijkbaar alleen voor de Büne geventileerde opvattingen schielijk terug. Helaas besteedden de regionale media geen aandacht aan dit debatje. Statenfractie Groningen
Max van den Berg wil het compensatiepakket Zuiderzeelijn niet meer veranderen. RUG hoogleraar Jan Oosterhaven, prominent lid van de Partij voor het Noorden, vindt dat dat wel moet, omdat het huidige pakket te weinig bijdraagt aan de ontwikkeling van het Noorden als geheel. Hij vindt dat het pakket, net als de Zuiderzeelijn, vooral de externe bereikbaarheid van het Noorden moet verbeteren. Als voorzitter van de Stuurgroep Zuiderzeelijn, vindt Max van den Berg dat de democratisch gekozen leden van de betrokken provinciale staten en gemeenteraden het compensatiepakket voor de Zuiderzeelijn niet meer ter discussie moeten stellen. Anders komt de broze eenheid binnen zijn Stuurgroep in gevaar. Als dat pakket inderdaad een goede compensatie voor de misgelopen ruimtelijk-economische ontwikkeling van het Noorden zou zijn, dan is dat standpunt inhoudelijk goed te verdedigen. Maar de moeilijk te controleren Stuurgroep heeft een slecht compromis gesloten en daarom moet akkoord juist wel ter discussie worden gesteld. Het pakket bestaat nu namelijk overwegend uit projecten die de interne bereikbaarheid binnen het Noorden verbeteren en niet uit projecten die de externe ontsluiting van het Noorden richting Randstad of Duitsland verbeteren.
>> vervolg op pagina 3
ISSN 1572-1132
Dagblad van het Noorden 11-12-07
2 - politiek commentaar
Autonomie
HASSEL
De Partij voor het Noorden stelt vast, dat er de afgelopen jaren sprake is van een groeiende politieke onderstroom van mensen die pleiten voor autonomie van Noord-Nederland. Het door de regering afblazen van de aanleg van een snelle treinverbinding tussen de Randstad en Noord-Nederland heeft die roep versterkt. Zowel binnen als buiten de Partij voor het Noorden wordt openlijk gezinspeeld op het zelf dan maar ter hand nemen van de versterking van de economische infrastructuur.
in Groningen van gaat komen, kunnen heel goed en steeds beter alle praktische zaken met de burger afhandelen. Alle planning kan dan vooral noordelijk van karakter zijn.
Nu hoeven de provincies naar mijn idee nier direct opgedoekt te worden Al eerder in de geschiedenis hebben zich er drastische wijzigingen in het takenpakket van de provincies voorgedaan. Bijvoorbeeld tijdens de Bataafse republiek, toen de republiek der zeven provinciën werd opgedoekt. In feite verloren de provincies toen al hun bevoegdheden. Ook nu geldt dat je het takenpakket best zou kunnen wijzigen. Bijvoorbeeld het onderwijsbeleid, het cultuurbeleid, het milieubeleid en het beleid rond de streektalen zou ondergebracht kunnen worden bij de provincies.
BRAMEN
Wat nog uitblijft is een massale run op de Partij voor het Noorden. Weliswaar groeit het ledental gestaag, maar van een hausse is geen sprake. Vreemd is ook dat de door media de naar buiten gebrachte opvattingen van de Partij voor het Noorden veelal genegeerd worden. En juist waar het gevoelige onderwerpen als de afschaffing van het regionaal beleid, het niet doorgaan van de Zuiderzeelijn, de poging van het rijk om Noord-Nederland Europese steun uit de structuurfondsen te onthouden, de noodzaak van meer samenwerking tussen Groningen, Fryslân en Drenthe betreft. Autonomie van Noord-Nederland veronderstelt wel een sterk noordelijk bestuur. Dat betekent mijns inziens niet alleen een hechte samenwerking tussen de drie provinciale besturen, maar een noordelijk bestuur boven die provincies. De bevoegdheden van dat nieuwe bestuur zullen voornamelijk door het rijk overgedragen bevoegdheden zijn. Het NoordNederlands bestuur treedt dan in de plaats van Den Haag. Dat de provincies als het huidige middenbestuur in de knel komen te zitten spreekt voor zich. Niet alleen vallen ze straks onder het noordelijke bestuur, ook de groeiende macht van de gemeenten betekent het uithollen van provinciale taken. Grote gemeenten, waar het na Drenthe ook in Fryslân en misschien ook wel
Het gevecht met Den Haag om meer autonomie betekent tegelijkertijd het creëren van nieuwe bestuurlijke verhoudingen. Daarover moet de onderlinge discussie en de discussie met Den Haag gaan. Afwijzende verhalen zoals met de Zuiderzeelijn moeten we dan niet meer pikken. En als machtsmiddel blijft dan het aardgas de stok achter de deur.
Perspectief
Teun Jan Zanen
Wat willen we als Partij voor het Noorden bereiken de komende tijd? Een goede vraag die niet één, twee, drie te beantwoorden is. Wij, de leden van de Partij voor het Noorden, moeten daar zelf het antwoord op geven. Dat geldt uitdrukkelijk voor de Partij voor het Noorden in zowel Groningen, Friesland als Drenthe. Onder andere op de komende nieuwjaarsvisite in Assen zullen we daar ons hoofd over breken. In Friesland heeft enige tijd geleden een bijeenkomst plaatsgevonden. Onderwerp van gesprek was hoe de Partij
voor het Noorden goed in beweging te krijgen. Inmiddels zijn twee leden uit Friesland, Andrys de Jong en Mark Boonstra, toegetreden tot het bestuur van de partij. Het idee is om rond die twee personen in Friesland een werkgroep te formeren die een gedegen plan gaat maken voor de doorstart in Friesland. Als we de volgende provinciale verkiezingen door willen dringen tot de Provinciale Staten, dan zullen wij op de weg daarheen als Partij voor het Noorden goed zichtbaar moeten zijn. We moeten aantrekkelijk worden voor mensen met vergelijkbare opvattingen. Dat betekent dat door die werkgroep de provinciale politiek en de algemene maatschappelijke ontwikkelingen in Friesland goed moeten worden gevolgd en dat ten opzichte daarvan ook stelling wordt genomen. We hebben in eerste instantie enkele enthousiaste mensen nodig die deel gaan uitmaken van die werkgroep. Ook vanuit het bestuur zullen wij moeite doen om enkele mensen te vinden die de kar mee willen trekken. Vanuit Drenthe zitten er ook twee mensen in het bestuur, namelijk Leo Benjamins en Mark Kolk. Ook in Drenthe moet de zaak goed in gang worden gezet. Ook daar zou een werkgroep een plan de campagne moeten maken voor de periode tussen nu en de volgende Statenverkiezingen. In Groningen zitten we nu voor de tweede periode in de Provinciale Staten. We zijn een geaccepteerde club, omdat we bewezen hebben geen eendagsvlieg te zijn. Maar de volgende ronde moeten we echt doorbreken. Willen we een serieuze uitdaging gaan vormen voor de zittende politieke partijen, dan moeten wij minimaal drie zetels halen! Dat moet kunnen! Als je ziet hoeveel mensen zich kritisch over de Haagse politiek jegens het Noorden hebben uitgesproken, dan zit zo’n dikke winst, met ons aller inspanning, er zonder meer in. En als we in alle drie de Staten zitten dan kunnen we een echte start met onze noordelijke politiek maken. Kom op lui, kop d’r veur! Teun Jan Zanen
noordelijke politiek - 3
‘Noorden moet zich op Duitsland richten’ De nieuwe Kamer van Koophandel Noord-Nederland is per 1 januari j.l. van start gegaan. De nieuwe voorzitter, Jacob Emmelkamp, hield op 3 januari in Martiniplaza op de nieuwjaarsreceptie zijn maidenspeech. Dat de drie noordelijke Kamers tot één zijn samengevoegd betekent bundeling van de lobby vanuit ondernemingsland onder andere richting politiek. De bestaande kantoren in Groningen. Veendam, Leeuwarden, Emmen en Meppel blijven als dienstverlenende instituten aan werkgevers gewoon gehandhaafd. De Kamer van Koophandel voerde de afgelopen maanden mee actie voor de Zuiderzeelijn (ZZL). De secretaris van VNO-NCW, Hans Haerkens, kreeg ook vanuit die hoek volle steun. Het uiteindelijke afblazen van de ZZL door minister Eurlings werd als een regelrechte belediging van NoordNederland gezien. En die boosheid was ook duidelijk terug te horen in de maidenspeech van Emmelkamp. De meest interessante conclusie die de nieuwe voorzitter trok uit deze ervaringen was het aansporen van ondernemend Noord-Nederland om een nieuw perspectief te zoeken. De ondernemers en de regionale poli-
tiek moeten zich meer op Diutsland orienteren. Daar valt nog een wereld te winnen. Als Partij voor het Noorden begroeten wij deze nieuwe oriëntatie van harte. Wel zijn wij van mening dat je eigenlijk het beste de noordelijke regio Groningen, Friesland en Drenthe zou kunnen uitbreiden met Oost-Friesland en Eemsland. Met elkaar vormen we dan een behoorlijke Euregio. Misschien dat Oldenburg daar ook nog bij past, evenals Wilhelmshaven. Veel verder moeten we het ons inziens niet zoeken. Dan raak je verzeild in de Metropol-Region Hamburg/Bemen. Het idee van de Noordelijke Ontwikkelingsas, de formulering van een economische zone vanaf NoordNederland via Noord-Duitsland en Scandinavië richting Rusland en de Baltische Staten lijkt ons wat ver gegrepen. Hooguit kan de positie van Noord-Nederland als energie-regio een verbindend element zijn in nieuwe economische betrekkingen met Rusland. Wel kunnen uiteraard op cultureel en wetenschappelijk gebied in al die Oostzee-landen interessante contacten worden aangeknoopt.
Aardgas als de specialiteit van Noord-Nederland
Teun Jan Zanen
>> vervolg van pagina 1 Het pakket zal daarom vooral tot verschuivingen in de ruimtelijke en economische ontwikkeling binnen het Noorden leiden en geen stimulans geven aan de ontwikkeling van het Noorden als geheel, zoals bij de Zuiderzeelijn wel het geval geweest zou zijn. Bovendien bevat het pakket twee projecten die alleen de ontwikkeling van Emmen en Zwolle stimuleren en dat zijn twee regio’s die al dubbel profiteren, namelijk zowel van het uitvoeren van de Hanzelijn als van het niet doorgaan van de Zuiderzeelijn. In plaats van het, onder andere met Gronings en Fries geld, verbeteren van de treinverbinding Zwolle-Emmen is het veel beter om die doodlopende lijn door te trekken naar de nu geplande eveneens doodlopende lijn Zuidbroek-Veendam. Zodoende krijgen Emmen en ook Stadskanaal een directe verbinding met de stad Groningen en krijgt heel Oost-Groningen een directe treinverbinding met de Randstad. Ook kan voor weinig extra geld de nu geplande 4-baans autoweg Assen-Zuidbroek worden uitgevoerd als een autosnelweg met een maximum van 120 km/uur in plaats van 100 km/uur. Beide is goed voor de economische ontwikkeling van het Eemsmondgebied en van OostGroningen en dat is hard nodig. In een besloten commissievergadering van de provinciale staten van Groningen over het compensatiepakket kon gedeputeerde Bleker niet helder maken waarom deze projecten niet in het pakket waren opgenomen. Evenmin kon hij overtuigend maken waarom het 6-baans maken van de flessehals Meppel-Zwolle in de A28 niet was opgenomen, terwijl dat voor de externe verbinding van het hele Noorden, met zowel het Westen als het Zuiden, van groot belang is. Daarom is het nodig dat er een openbaar debat plaats vindt over het compensatiepakket en niet dat het huidige slechte compromis in besloten kamertjes wordt dichtgetimmerd. Jan Oosterhaven
4 - ruimte
Visie op de regio Drenthe-Groningen In de geactualiseerde versie van de Regiovisie wordt de regio GroningenAssen (het zal wel een hele strijd geweest zijn hoe deze regio moest heten: Groningen-Assen of AssenGroningen) staan vele tot de verbeelding sprekende zinsneden. De aanhef is zelfs om lyrisch van te worden: “De regio Groningen-Assen is een fantastisch gebied, gelegen in de luwte van de hectische Randstad en vlakbij de Waddenzee.” Vervolgens wordt verhaald dat er al heel wat bereikt is in de regio Groningen-Assen. ”Er is gewerkt aan de economische ontwikkeling en aan het verkleinen van de achterstanden op de arbeidsmarkt. Er zijn aantrekkelijke woonmilieus gerealiseerd. Er is een goed begin gemaakt met het opknappen van verouderde wijken. Er is gewerkt aan het beschermen van de landschappelijke kwaliteiten. Er zijn bijzondere voorzieningen tot stand gekomen en er zijn spraakmakende evenementen georganiseerd.” De vraag die dit bij mij oproept is: hoe zichtbaar is dit alles te maken en in hoeverre is dit het resultaat van de samenwerking tussen de beide provincies? Anders gezegd, in welke mate zijn de achterstanden op de arbeidsmarkt ten opzichte van bijvoorbeeld het gemiddelde voor het hele Noorden
weggewerkt en hoe kan dit gelinkt worden aan deze specifieke samenwerking van de twee provincies en de betrokken gemeenten? Al lezende komt men tot de conclusie dat het hier toch om niet veel meer dan een beleidsvisie gaat zo ongeveer in de geest van het klimaatakkoord van Bali. Dat wil zeggen dat de samenwerkende partners het over de wenselijkheid van allerlei zaken eens zijn. Maar daarmee heb je nog geen samenwerking. Wat opvalt is dat in deze tweede beleidsevaluatie, er is al een voorganger geweest, wordt aangegeven dat ”deze Regiovisie veel minder dan de vorige een vastomlijnd ontwerp biedt. Er is nadrukkelijk voor gekozen om de verantwoordelijkheden bij die partij te leggen die het meest direct betrokken is bij de realisatie van een bepaalde opgave.” Gesteld wordt ook ”dat Regiovisie geen ruimtelijke plan is in de zin van de Wet ruimtelijke ordening, maar een samenwerkingsprogramma van de regionale overheden om te komen tot regionale ontwikkeling met behoud van de aanwezige kwaliteiten. In de Regiovisie geven de samenwerkingspartners hun visie op de ontwikkeling van de regio die zijn neerslag krijgt in plannen van provincies, gemeenten en waterschappen. Veel meer zit er ook niet in, want
de provincies hebben beide niks te makken. De verhouding tussen de middelen die het Rijk per burger besteedt en dat wat de provincie zelf te besteden heeft is meer dan 30:1. De samenwerking tussen de beide provincies kan dan ook niet veel meer inhouden dan gezamenlijk de hand op hand houden hij het Rijk voor gemeenschappelijk bedachte projecten. Zoals de gezamenlijk beleden wenselijkheid van de aanleg van de Zuiderzeelijn. Wat daarvan terecht gekomen is hebben we eind vorig jaar kunnen vaststellen. Kortom, de stand van zaken met betrekking tot de regiovisie Groningen-Assen neemt de Partij voor het Noorden zeker niet de wind uit de zeilen. Integendeel, zij bevestigt dat een vrijblijvende samenwerking, die niet boven het niveau van wederzijdse consultatie uitstijgt, nauwelijks tot zichtbare resultaten leidt. Er is dus alle reden om te blijven pleiten voor een bestuurlijke samenvoeging van de drie noordelijke provincies en deze vervolgens te laten beslissen over de aanwending van 25% van de aardgasbaten. Dan pas kunnen er spijkers met koppen worden geslagen, die ten goede kunnen komen aan het hele Noorden. Jan Lambers
Ontwikkelingsplan Westerkwartier 2007+ Dit ontwikkelingsplan is eigenlijk een vervolg op een bestaand plan. Het is de bedoeling om tot een uitvoeringsprogramma te komen. De vier hoofdthema’s van dat programma zijn ondernemen, wonen, karakter en bereikbaarheid van het Westerkwartier. Er is een behoefte aan laagdrempelige programma’s en ook voor de regio West-Groningen is er het Loket Levende Dorpen om de toegankelijkheid voor initiatieven van de bewoners te verbeteren. Eén van de initiatieven is het meerjarenproject ‘biomassa’, wat past in één van de kernpunten. Namelijk het ondernemen. Bovendien ligt er een directe relatie met de landbouw, de eigenlijke economische drager van dit gebied. Een aandachtspunt is het project
“Exploitatie bedrijfterreinen”, wat gaat over gemeentelijke samenwerking bij de uitgifte van bedrijventerreinen. Ook aan toerisme en recreatie wordt aandacht besteed waaronder fietsroutes en bezienswaardigheden. Ook een verbinding van de landbouw met welzijn, namelijk in de vorm van zorgboerderijen moet kansen krijgen. Promotie van leefbaarheidsactiviteiten met behulp van het Europese project “LEADER” en het provinciale “Loket Levende Dorpen” vraagt ook aandacht. Bijzondere aandacht is er ook voor cultuurhistorie, landschap en gebiedseigen woonvormen. Maar ook recreatievoorzieningen moeten worden meegenomen als onderdeel van het woonbeleidsplan. Door middel van het uitvoeren van
het programma Landelijk Gebied wordt een actief beleid mogelijk op het gebied van de natuur, de houtsingels, waarde volle landschapselementen en ook waterhuishouding, zoals kleinschalige waterberging om het risico van wateroverlast te verminderen. Met het project “Duurzaam veilig Westerkwartier” wordt de verkeersveiligheid bevorderd. Kort samengevat, er wordt op dit moment met diverse projecten en initiatieven vanuit de lokale bevolking de leefbaarheid gewerjt aan de toekmonst van het Westerkwartier. Jannes Bouma
cultuur en samenleving - 5
‘Als de dollar valt’ Willem Middelkoop bespreekt op Hanzehogeschool het internationale geldsysteem Marc Rozenveld (17) vond het een interessant verhaal van een boeiende man. ‘Ik wist niet dat banken uit niets geld maken’. Hij was een van de Hanzehogeschoolstudenten die op 7-12-2007 in de Appelzaal bijeenkwamen voor de lezing van financieel-deskundige Willem Middelkoop. Die onderzoekt de monetaire wereld en zijn samenhang met het geopolitieke systeem. Op Beursplein 5 geeft hij sinds 2001 voor RTL-Z commentaar op het financiële nieuws. In juni 2007 verscheen zijn boek ‘Als de dollar valt. Wat bankiers en politici u niet vertellen over geld en de kredietcrisis’. Een bestseller. Dit zeer leesbare werkje, voorzien van duidelijke grafieken en een literatuurlijst vormde de leidraad van zijn betoog. Wie wist dat in kluizen in de USA nog veel Nederlands goud ligt, dat daar kort voor het uitbreken van WO II in veiligheid werd gebracht. (Mag ons goud weer terug naar huis, Uncle Sam? Graag!). In vogelvlucht behandelt Middelkoop o.a. de geschiedenis van de dollar als financieel anker van de wereld, de afspraken van Bretton Woods in 1944 over de rol van het goud, het afschaffen van de Gouden Standaard in 1971 door Nixon, het – overmatig – geld scheppen door de (centrale) banken en daardoor het exploderen van de hoeveelheid geld op de wereld en als gevolg daarvan toenemende inflatie en geldontwaarding. Hij vermeldt ook de Amerikaanse manipulaties van het geldwezen o.a. door de Federal Reserve (geen overheidsinstelling!), het IMF en de Wereldbank, en de manipulaties van een door Reagan na 1987 ingestelde geheime club op de aandelenmarkten (NYSE: Dow Jones, NASDAQ, S&P) van Wall Street om een beurskrach als in 1929 of 1987 te voorkomen. Kapitalisme en vrijhandel volgens de beruchte econoom Milton Friedman en diens Chicago-mobsters
De ‘Friesen’ staan klaar voor de Landdagsverkiezingen Nadat de partij ‘Die Friesen’, na een groot opgezette actie om ondersteuningshandtekeningen te verzamelen voor de Landdagsverkiezingen op 27januari 2008 werd toegelaten, zijn nu ook de voorstellen voor de kandidatenlijsten van de partij ingediend. De lijsttrekkers zijn: Arno Rademacher voor kieskring 83 (stad Leer, gemeenten Rhauderfehn, Osthauderfehn en Uplengen, de gezamenlijke gemeenten Hesel en Jümme).
is goed voor de USA en de wereld – behalve natuurlijk als Amerika er zelf last van heeft, dan treden er op slinkse wijze allerlei protectionistische mechanismen in werking. (Zoals aarts-Machiavellist Henry Kissinger al zei: De USA heeft geen vrienden, alleen belangen). Middelkoop bespreekt ook de hedendaagse rol van het goud – de marktprijs heeft inmiddels een nieuw record bereikt en gaat richting $ 900 per ounce – en van de olie (nu al $ 129 per vat op de termijnmarkt). De invloed van de sterke euro en de sterk opkomende economieën als China, India, Vietnam en andere Derde Wereldlanden heeft tot gevolg dat de dollar snel aan belang verliest als reserve-munt. De USA leeft bovendien al vele jaren boven zijn stand, omdat het land op de pof leeft en meer importeert dat het uitvoert en veel kapitaal verspilt aan heilloze avonturen om zijn status van imperium te handhaven. Wie de opkomst, bloei en ondergang van het Imperium Romanum kent, volgt met interesse de overeenkomst met het Imperium Americanum. Hoe lang zal het nog duren voordat de wilde geiten grazen tussen de ruïnes op Capitol Hill of in Wall Street, zoals ooit op het Forum Romanum na de val van Rome? Tjeerd Oliemans
Ralf Bieneck voor kieskring 86 (stad Aurich, gemeenten Groβefehn, Groβheide, Ihlow, Südbrookmerland en gezamenlijke gemeente Brookmerland). Bernhard Janssen voor kieskring 84 ( steden Borkum en Weener, gemeentean Bunde, Jemgum Moormerland en Westoverledingen). De ‘Friesen’ hebben daarmee alle voorwaarden voor toelating tot de verkiezingen met succes vervuld. Nu kunnen ze zich opmaken voor het echte werk. Onder andere betreft dat het vaststellen van een verkiezingsprogramma. Daarin zullen regionale belangen op de voorgrond staan. De komende tijd zal dit verkiezingsprogramma o.a. op informatiebijeenkomsten aan de kiezers worden voorgelegd. Bron: Persbericht van de partij ‘Die Friesen’ op 4-12-2007. Tjeerd Oliemans
Ledenbestrand
De Partij voor het Noorden wil groeien in ledental. Help mee! Geef een mogelijk lid door: 050-3604442 of
[email protected]
6 - regionale economie
De noordelijke economie doet het niet slecht In de Randstad zouden ze zeggen het gaat fantastisch, maar “niet slecht” is een juistere beschrijving. Neem de werkgelegenheidsgroei. Uit de onvolprezen Noordelijke Arbeidsmarkt Verkenning van de RUG blijkt het volgende. In 1991-1993 groeit het aantal banen in het Noorden duidelijk sneller dan in de rest van het land, maar in 1994 en 1995 blijft die groei even duidelijk achter, om vervolgens min of meer in de pas te lopen met als uitzonderingen 2001 en 2004 wanneer het Noorden weer duidelijk sneller groeit. Het kleine NAV-kaartje met de uitgesmeerde groei per postcode gebied over 2000-2004 is ook heel aardig. Als je goed kijkt zijn het overwegend de kernen van de gemeentes en de provincies die het goed doen, terwijl de gebieden aan de gemeente- en provinciegrenzen beduidend minder hard groeien. Bij Emmen is dat heel mooi te zien: de kern groeit goed, maar alle buitendorpen blijven achter, waardoor Emmen als geheel het maar matig doet. Op micro schaal is de ruimtelijke ordening dus erg effectief in het dirigeren van werk naar kantorengebieden en industrie-
terreinen, maar op hogere ruimtelijke schaalniveaus is de invloed van de RO verwaarloosbaar of zelfs negatief. Wat betekent die “niet slechte” werkgelegenheidsontwikkeling nu voor de kansen op werk? Daarvoor kun je naar één van de drie definities voor werkloosheid kijken, maar dan mis je het feit dat in het Noorden veel meer vrouwen worden ontmoedigd om aan het arbeidsproces deel te nemen dan in de rest van het land. Dat komt onder andere doordat er hier duidelijk minder banen zijn te vinden in de dienstverlening. We kijken daarom naar het percentage werkzame personen van 15-64 jaar, of liever nog naar het aantal banen dat we in het Noorden tekort komen om op het landelijk % uit te komen. Eufemistisch wordt dit in het Haagse beleidsjargon wel het “faseverschil” genoemd. In de periode 1988-1995 schommelt dit banentekort tussen de 50 en 55 duizend, om daarna trendmatig te dalen tot bijna 35 duizend in 2004. Niet slecht dus, maar ook nog lang niet goed genoeg!
Noordelijke economie: Met volle kracht vooruit!
Jan Oosterhaven
Autonomie gunstig voor regionale economie? Autonomie heeft mogelijk een gunstig effect op de groei van een regionale economie. Dit blijkt uit onderzoek van de Wetenschapswinkel Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen in opdracht van de Fryske Nasjonale Partij. Autonome regio’s groeien sneller dan andere regio’s in de EU. Uit het onderzochte model van P. Crucq en H. J. H. van de RUG blijkt dat de economie van regio’s in federale staten als Duitsland en België significant sneller groeit dan die van regio’s in gedecentraliseerde staten zoals Nederland en Frankrijk. Bovendien is de gemiddelde groeivoet van de autonome regio’s per hoofd van de bevolking, na correctie van andere groeibepalende factoren, een 0,5% hoger dan die van de overige regio’s in de EU. Aangezien de gemiddelde groeivoet in de overige regio’s 1,7% bedraagt, is dit laatste percentage – hoewel statistisch niet significant – een aanzienlijk verschil. Een verklaring is dat een autonoom regionaal bestuur efficiënter is en meer verantwoording aflegt aan de lokale bevolking. Bij de presentatie van dit onderzoek, in Leeuwarden, ontstond enige discussie over de voor een vruchtbaar regionaal bestuur noodzakelijke omvang. Zo werd er over een Friese universiteit, één van de wensen van de FNP, gesteld dat de regio Friesland waarschijnlijk te gering is om voldoende studenten aan te trekken en om een voldoende breed studieaanbod te bieden. De Partij voor het Noorden stelt hierover in haar programma, dat steunend op de Rijksuniversiteit, de diverse hogescholen en andere noordelijke onderwijsinstellingen de kennisindustrie gericht verder ontwikkeld moet worden. Zij ziet de Rijksuniversiteit Groningen dus als een stuwende factor voor de verdere, noordelijke ontwikkeling. Discussie over de noodzakelijke minimumschaal die een naar succes strevende regio behoeft, is van belang, bijvoorbeeld in de discussies tussen de FNP en de Partij voor het Noorden. In elk geval geeft dit onderzoekje de (Noordelijke)burger moed. Teun Jan Zanen
uit de vereniging - 7
Geef de pen door Mijn naam is Jan Bos. Ik ben 42 jaar, getrouwd met Marjan en wij hebben twee kinderen; Mike van 8 jaar en Kim van 10 jaar. Samen met mijn vrouw voeren wij de directie van JB Besturingstechniek Holding b.v. in Oosterwolde. De holding heeft vier bedrijven die actief zijn in de Industriële Automatisering met een totaal personeelsbestand van 60 mensen. Ik ben ondernemer. Ik vind het leuk om technisch innovatieve bedrijven op te zetten, vanuit niets en deze te laten groeien en bloeien. Een van onze belangrijkste succesfactoren daarbij is dat wij de verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in het bedrijf leggen, we krijgen daardoor heel veel betrokkenheid van onze
mensen terug. Momenteel ben ik bezig om een ICT bedrijf op te zetten in Drachten en nog een bedrijf in de Industriële Automatisering in België. Ik ben lid van de PvhN omdat het een innovatieve partij is op het gebied van politiek. Een eigen Noordelijk parlement met zo veel mogelijk autonomie en verantwoordelijkheid die niet afhankelijk is van Den Haag maar een duidelijke stem heeft in Brussel spreekt mij enorm aan. Ook een betere samenwerking met het Noorden van Duitsland zijn zakelijk en politiek gezien belangrijke issues voor mij. Op
bijeenkomsten zul je mij (nog) niet zien omdat het ondernemerschap momenteel veel tijd vraagt, maar waar mogelijk zal ik de partij ondersteunen. Zo heb ik als lijstduwer tijdens de Provinciale verkiezingen op de lijst voor de PvhN in Friesland gestaan. Vanwege het innovatieve karakter van de partij en de verantwoordelijkheid die wij vanuit Den Haag naar ons toe willen trekken ben ik er van overtuigd dat de PvhN de komende jaren verder zal groeien en bloeien en daar wil ik persoonlijk en als ondernemer bij zijn! Jan Bos
Geef de pen door Nieuwsbrief 55 Doordat de foto van Jerry Scholtens te laat aankwam, kon deze in het vorige nummer van de Nieuwsbrief niet meer geplaatst worden (in de rubriek ‘Geef de pen door’). Hierbij maken wij dit goed. Redactie
Nieuwjaarsbijeenkomst Op zaterdag 19 januari houdt de Partij voor het Noorden haar Nieuwjaarsvisite. De bijeenkomst zal dit keer een wat afwijkend karakter hebben ten opzichte van voorgaande jaren. In de eerste plaats zullen we dit jaar het nieuwe jaar inluiden in een nogal afwijkende ambiance. Was Moeke Vaatstra in het goede rasechte Groninger dorp Zuidwolde een uitgesproken bruin café met een nostalgische uitstraling; dit keer treffen we elkaar in een uitgesproken dynamische ambiance: De Businessclub van het TTCircuit van Drenthe. Wat ons betreft een symbool voor een dynamisch
Nieuwjaarsquizzdeelnemers 2006: Kruize, Penning en Kamstra
2008. In ieder geval zal het vernieuwde bestuur daar een flinke steen aan proberen bij te dragen. Tijdens deze nieuwjaarsbijeenkomst zult u onze plannen voor het nieuwe jaar horen inclusief de acties die in het verschiet liggen. Onze nieuwe voorzitster Marion Scholten zal hierbij haar beste beentje voorzetten. Vervolgens zal uw nieuwe secretaris een proefsessie houden van een deel van de roadshows die wij voor propagandadoeleinden hebben opgezet en die wij beschikbaar zullen stellen voor het kader van onze partij. Wij nodigen u uit daar na afloop vrij op te schieten. Goed gefundeerde kritiek is meer dan welkom, omdat wij gewoon met een steengoed verhaal over wie wij zijn, wat wij willen en waarom, naar buiten willen komen. Uiteraard zal dit programma bespren-
keld worden met ieders persoonlijke goede voornemens en in dit geval met naar keuze Drentse kruidenbitter. Wie weet hoe een cocktail van dit spul met de Groningse Hooghoudt en de Friese Sonnema uitpakt. Neem dit keer ook een introducé(e) mee, die je als een potentieel lid beschouwt. Want we hebben echt meer leden nodig, willen we wat kunnen bereiken! In de uitnodiging kunt u het precieze adres vinden. Tot de 19e ! Jan Lambers
8
Agenda Januari 2008 Tot 11 jan
Za 19 jan 17.30 uur Ma 21 jan 20.00 uur
Ma 28 jan 19.00 uur
Di 29 jan 20.00 uur
Expositie Nelleke Allersma Dienst Info. en Admin. Kreupelstraat 1, Groningen Nieuwjaarsvisite PvhN Hoofdgebouw TT-circuit Assen Lezing: Het Land van Aankomst Paul Scheffer Selexyz Scholtens, Guldenstraat 20, Groningen Lezing: Kapitalisme Luchien Karsten Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen Lezing: Tijd voor een Economische Contrarevolutie Paul de Beer Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
De volgende nieuwsbrief verschijnt begin februari Colofon Nieuwsbrief is een maandelijkse uitgave van de Partij voor het Noorden om leden en belangstellenden te informeren over gebeurtenissen, nieuws en andere zaken rondom de partij. Abonnementen 10 euro per jaar (leden gratis). Redactie: G. Vos-Baas, J.D.H. Jongbloed, T.J. Zanen, T. Oliemans Correspondenten: K. Huisman, J. Lambers, D.W. Kronenberg Foto’s: T. Oliemans behalve foto van Tolbert op pagina 4
ISSN 1572-1132 Contact: Partij voor het Noorden Hereweg 102, 9725 AJ Groningen
[email protected] 050 3604442
Column in het Stellingwarfs
Stellingwarfs In et zuudoosten van de perveensie Frieslaand liggen de Stellingwarven. Ik kan me veurstellen dat niet elkenien in Delfziel, Rodeschool of Erica dat wet dus daoromme even disse uutleg. Et aorige is dat d’r daor deur een pat van de meensken een tael praot wodt die as dudelik ofwiekt van et Fries. Starker nog, et ligt vule dichter tegen et Drents an as tegen et Fries. Wi’j bin daor dan ok van et Saksische slag. Dat komt omdawwe vroeger bi’j Drenthe heurden en omdat de rivier de Tjonger een enorme (tael) barrière west is. We heuren now al weer 500 jaor bi’j Frieslaand en dat het oons spietig genog niet al te vule opleverd. Weren we doe et paantien onder et koppien Frieslaand en mossen we genoegen nemen mit de flutters die d’r over henne spatten as d’r volop inschonken wodde, ok now nog wo’n we nog steeds niet veur vol ankeken. Bi’j et Frysk Festival is d’r gien Stellingwarfs te heuren en bi’j Omrop Fryslân mis ie een struktureel pergramme in et Stellingwarfs, wiels wi’j wel mitbetaelen meugen an disse Friestaelige zender. Gelokkig hebben wi’j de Stichting Stellingwarver Schrieversronte die heur al 35 jaor inzet veur et Stellingwarfs en al meer as 130 boeken uutgeven het. Mar ok zi’j hebben et ti’j niet keren kund. Et Stellingwarfs wodt niet meer praot op de schoelepleinen en dan bi’j op weg naor et ende. Ik moete eerlik zeggen da’k de moed wat opgeven hebbe en mar besleuten hebbe om een Nederlaanstaelige cd op te nemen: “Rozen in de winter”. Mar jim kun gerust wezen, as Stellingwarver keunstemaeker blieve ik vanzels ok wel in et Stellingwarfs deurproesen. Jim kun mi’j op google zo vienen. Karst Berkenbosch Streektaal-columnisten In ons ledenbestand hebben wij een flink aantal streektaalsprekers. Dat heeft de redactie er indertijd toe gebracht om in elk nummer van de Nieuwsbrief een streektaal-column op te nemen, achtereenvolgens in het Gronings, het Fries, het Drents, het Stellingwerfs en het Ostfries. Voor wat het Stellingwerfs betreft lukte het ons in eerste aanleg niet om binnen onze ledenkring een columnist te recruteren. Klaas Knilles Hofsta hielp ons uit de brand. Met plezier hebben wij zijn prikkelende columns gelezen. Hierbij danken wij hem voor zijn bijdragen. Tot ons grote genoegen hebben wij een waardige opvolger van Klaas Knilles gevonden, namelijk Karst Berkenbosch uit Oldeberkoop. Dit vrij nieuwe, enthousiaste lid is een echte voorvechter van de streektaal. Verder is hij veelzijdig kunstenaar. Wij zien met belangstelling uit naar de door hem eens in de paar maanden te schrijven columns. De redactie