Partij van de Arbeid Zeist
“Voor een toekomst die werkt”
Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
INHOUDSOPGAVE Waar wil de PvdA zijn met Zeist in 2025 ....................................................................................... 3 •
In 2025 is Zeist een vitale gemeente ................................................................................... 3
•
In 2025 is Zeist een sociale gemeente ................................................................................. 3
•
In 2025 is Zeist een gemeente met samenhang .................................................................. 4
•
In 2025 is Zeist een gemeente waar mensen van alle leeftijden het beste uit zich halen .................................................................................................................................... 5
•
In 2025 is Zeist een groene gemeente................................................................................. 5
•
In 2025 is Zeist een gemeente van iedereen ....................................................................... 5
•
In 2025 kent Zeist een “Andere overheid”
6
Met welke dilemma’s hebben we te maken? ............................................................................... 7 •
De bedreigingen van een gezonde financiële situatie ......................................................... 7
•
Een veranderende woningmarkt ......................................................................................... 8
•
Samenredzaamheid en sociale cohesie staan nog op een laag pitje in Zeist ...................... 8
•
Burgerparticipatie betekent dat alle belangen meegewogen worden en niet alleen die van de meest luidruchtige minderheden....................................................................... 9
•
Niet minder, maar een andere overheid ............................................................................. 9
•
Zeist groeit niet en dus de financiële middelen nemen ook niet toe, ondanks de noodzaak van investeringen. ............................................................................................. 10
•
Jeugdcriminaliteit en overlast verstoren werken aan sociale cohesie .............................. 10
•
Niet in eigen kring of huis blijven, maar meedoen in Zeist ............................................... 10
De PvdA wil de komende periode de volgende stappen zetten ................................................ 11 Samenleving ................................................................................................................................. 11 •
Grote veranderingen wat betreft het samenleven en samenwerken............................... 11
•
Maatschappelijke ondersteuning ...................................................................................... 11
•
Jeugd en Zorg ..................................................................................................................... 14
•
Onderwijs ........................................................................................................................... 16
•
Sociale voorzieningen ........................................................................................................ 17
•
Sport ................................................................................................................................... 19
•
Cultuur ............................................................................................................................... 19
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
1
Wonen voor iedereen .................................................................................................................. 20 •
Ruimtelijk beleid ................................................................................................................ 20
•
Woningen: De PvdA kiest sociaal ....................................................................................... 20
•
Plannen op wijkniveau ....................................................................................................... 23
•
Verkeer............................................................................................................................... 27
•
Beheer van de openbare ruimte ........................................................................................ 27
•
Duurzaamheid, natuur & milieu, luchtkwaliteit en geluid ................................................ 28
Veiligheid, bestuur en middelen.................................................................................................. 31 •
Openbare orde en veiligheid ............................................................................................. 31
•
Burgerparticipatie .............................................................................................................. 32
•
De gemeentelijke organisatie ............................................................................................ 33
•
Wijkgericht werken ............................................................................................................ 34
•
Financiën ............................................................................................................................ 35
•
Integratie en burgerschap ................................................................................................. 37
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
2
Waar wil de PvdA zijn met Zeist in 2025 De PvdA wil op weg naar een solidaire samenleving. Een samenleving waarin iedereen meetelt, een samenleving die sociaal en vitaal is. Ook voor de PvdA in Zeist. Daarom schetsen we hoe naar ons idee die samenleving er uit moet zien in 2025. Een samenleving die van iedereen is. En een samenleving waar ieders talent en mogelijkheden zoveel mogelijk worden benut en ingezet. En we willen daar in de komende 4 jaar weer stappen naar toe maken. Maar dat betekent niet dat de PvdA de roze bril op heeft; ook de samenleving in 2025 zal zijn gebreken en wellicht nieuwe achterstanden kennen. Maar we willen schetsen waar we heen willen en met welke intentie. Daarmee pakken we ook die nieuwe gebreken op. In 2025 is Zeist een vitale gemeente De PvdA werkt in de periode tot 2025 aan een gemeente waar ruimte is voor alle burgers: jong en oud, vrouwen en mannen, homo’s en hetero’s, nieuwe burgers en mensen met een klein of groter inkomen. Er moet in Zeist plek zijn voor iedereen. In 2025 moeten daarom voldoende huizen zijn voor verschillende burgers; dure huizen, middeldure huizen en betaalbare huur – en koopwoningen. Alle Zeistenaren die dit willen, moeten een plek in Zeist kunnen vinden. De PvdA wil in 2025 voorzieningen in Zeist waar voor ieder iets wils is: sport, kunst, cultuur, goede scholen, goede gezondheidszorg- en welzijnsvoorzieningen. Zeist werkt samen met de omliggende gemeenten om de voorzieningen op peil te houden. In 2025 is Zeist niet saai meer voor jongeren, maar een bruisende, swingende gemeente. Zeistenaren laten in 2025 dan ook ruimte voor elkaar en zorgen ervoor dat er ook voor jongeren uitdagende en leuke dingen te doen zijn. Er zijn in Zeist ook meer dan voldoende ontwikkelingsmogelijkheden, waardoor jongeren ook voor zichzelf een toekomst zien in Zeist. Daarnaast leven in Zeist veel ouderen. We vinden het belangrijk dat zij lang zelfstandig kunnen blijven wonen en in de directe nabijheid van zorg en voorzieningen. Daar is het beleid de afgelopen 10 jaar op gericht geweest. Als zelfstandig blijven wonen geen optie meer is, kunnen zij gebruik maken van kleinschalige georganiseerde woon-zorgcomplexen. Ouderen hebben een veel grotere invloed op hun eigen woongedeelte en dag invulling dan in het verleden en Zeist is dus aantrekkelijk voor veel ouderen. De economie in Zeist in 2025 is gezond. In het centrum is geen leegstand en ondernemers hebben winkelen in Zeist zeer aantrekkelijk gemaakt. Met een goed gemeentelijk economisch beleid is een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor ondernemers tot stand gebracht in Zeist. Naast de ontwikkeling van de economie heeft dat een positief effect op de werkgelegenheid in Zeist. De werkloosheid in Zeist is dan ook minimaal; we steunen ondernemers, het onderwijs en de arbeidsbemiddeling om er voor te zorgen dat mensen die hun baan verliezen door scholing, re-integratie en ondersteuning snel weer aan de slag komen. Zeist kent ook talrijke duurzame ondernemingen die goed bereikbaar zijn en samen met het centrum van Zeist de economische motor van Zeist zijn. In 2025 is Zeist een sociale gemeente In 2025 is Zeist een gemeente waar iedereen meetelt. Samen met ondernemers, onderwijs en de arbeidsbemiddeling werken we aan bestaanszekerheid voor iedereen en onze natuurlijke partners creëren voldoende banen en stageplekken voor iedereen die dat nodig heeft. Als gemeente werken we continu aan het bestrijden van achterstandssituaties in Zeist, zoals armoede, ontoegankelijkheid en laaggeletterdheid. Daarom heeft Zeist in 2025 een uitstekend PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
3
minimabeleid, dat mensen stimuleert naar werken en deelname aan de samenleving en zorgt voor voldoende inkomen als zij dat echt niet kunnen. We verwachten ook een bijdrage aan de samenleving van een ieder die dat kan. Ook iedereen met een uitkering draagt zijn/haar steentje bij aan de samenleving. We koesteren het “beschut werken” in al haar verschillende vormen, als parel van dit beleid, dat voorziet in werk voor mensen die het niet redden in het reguliere bedrijfsleven. Zij vinden ruimhartig een beschermde plek om ook hun bijdrage te leveren aan de samenleving. De gemeente garandeert in 2025 goede zorg voor iedereen, die dat nodig heeft. We geloven in de veerkracht van mensen en vinden het belangrijk dat zij zelf de regie houden over hun leven. De gemeente maakt hulp mogelijk wanneer dat nodig is, is afgestemd op de individuele behoefte, waarbij niet het aanbod, maar de mens centraal staat. We geloven ook in de medemenselijkheid en de wens een helpende hand te bieden. Zonder dat verarmt de samenleving. We scheppen de voorwaarden, moedigen aan en geven ruimte voor die medemenselijkheid en verwachten dat ook van een ieder die dat kan. En als laatste zekerheid zorgen we voor een goed vangnet, omdat Zeistenaren ervan overtuigd zijn dat het niet zo mag zijn dat iemand niet de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft. Dat wordt niet geaccepteerd in 2025. De veranderingen die hebben plaatsgevonden zijn dan ook voorzichtig stapje voor stapje en zonder afbraak tot stand gebracht. In 2025 is Zeist een gemeente met samenhang In 2025 kennen mensen elkaar in de buurten en dorpen en zijn betrokken op elkaar. Er zijn veel mogelijkheden in de wijken om elkaar te ontmoeten en samen dingen te doen. Iedereen spreekt dan ook Nederlands en als men dat niet kan, neemt men de verantwoordelijkheid om dat snel te leren. In de buurten en dorpen staat de menselijke maat voorop en op dat niveau zijn ook veel belangrijke voorzieningen georganiseerd. In het maatschappelijk middenveld wordt niet meer vanuit het belang van de eigen instelling gedacht, maar vanuit het belang van de bewoner. Vanuit die positie wordt actief samengewerkt met andere instellingen en verenigingen om integraal ondersteuning (maatwerk) aan die bewoner te geven die dit nodig heeft. Omdat Zeist een groot aantal ouderen kent door de vergrijzing, is het beroep op zorg gegroeid de afgelopen jaren. Omdat we het belangrijk vonden dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen, is er door de samenwerkende zorgpartners met de gemeente voor gezorgd dat de zorg en voorzieningen in alle wijken georganiseerd is. Maar ook de burenhulp en buurtzorg zijn goed georganiseerd en daardoor hoeft niemand geïsoleerd en in achterstand te leven. In 2025 zijn alle burgers in Zeist ervan overtuigd dat we in Zeist zorgen voor elkaar. We verwachten die onderlinge solidariteit ook. De gemeente stimuleert “samenredzaamheid” bij het oplossen van problemen, een solidariteit die spontaan ontstaat, geboren uit medemenselijkheid en de wens de helpende hand te bieden. We stimuleren vrijwillige sociale verbanden, medemenselijkheid en hulp als de kern van gemeenschapszin in Zeist. De waardering voor vrijwilligerswerk is in 2025 dan ook groter dan ooit. We hebben in 2025 de overgang van “ik” naar “wij” op een goede wijze vormgegeven. Het stimuleren van die gemeenschapszin en omslag van “ik” naar “wij” was voor de PvdA en de samenleving dan ook de grootste uitdaging de afgelopen 10 jaar. De dorpen en buurten van Zeist voelen zich ook betrokken bij Zeist als totaal. Waar je ook woont; de gemeente staat naast je.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
4
In 2025 is Zeist een gemeente waar mensen van alle leeftijden het beste uit zich halen In 2025 weten de mensen dat ze een leven lang moeten blijven leren om het beste uit zichzelf halen. Hierdoor kunnen zij goed mee doen in de samenleving richting werk, vrienden of het verenigingsleven. Daarom zorgt de gemeente in samenwerking met scholen en instellingen in Zeist dat een leven lang leren mogelijk is. In 2025 wordt in Zeist veel geïnvesteerd in het lokale onderwijs voor alle generaties. De onderwijsinstellingen in Zeist staan er dan ook goed voor en zorgen voor een toerusting voor de inwoners om het beste uit zichzelf te halen. Er is een scala aan mogelijkheden voor omscholing en toeleiding naar regulier werk. Dit goede onderwijs heeft achterstanden in Zeist verkleind, heeft de participatie bevorderd en heeft belangrijk bijgedragen aan de zelfontplooiing en weerbaarheid van mensen in Zeist. Niet alleen scholen houden zich met onderwijs bezig. Veel Zeistenaren werken vrijwillig als coach of mentor om kansarme leerlingen en volwassenen verder te helpen. Veel ouders helpen ook mee op de scholen. In Zeist geldt in 2025 dat niemand van school komt zonder diploma. Iedereen ziet het belang van minimaal een startkwalificatie, waarmee men op de arbeidsmarkt vooruit kan. Schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten komen in Zeist niet meer voor en door een intensieve samenwerking tussen gemeente, ondernemers en onderwijsinstellingen zijn er voldoende stageplaatsen voor alle jongeren. Zeist hanteert hiervoor een vast quotum aan stageplekken op het totaal van arbeidsplaatsen. Er is in 2025 ook een uitgebreide ondersteuning van gezinnen, kinderopvang en scholen als bronnen van overdracht en vorming. De meeste mensen werken flexibel, hebben de mogelijkheid tot thuiswerken. De kinderopvang en vroeg- en voorschoolse opvang is van een goede kwaliteit. Dat heeft er in 2025 toe geleid dat ieder kind in groep 1 de juf kan begrijpen en dat de startpositie van veel kinderen verbeterd is ten opzichte van 10 jaar geleden. In 2025 gaan alle kinderen bij voorkeur in hun eigen wijk naar school. In alle wijken zijn de scholen als Brede School georganiseerd. Deze Brede Scholen zijn meer dan een school. Het zijn ook samenwerkingsverbanden met andere maatschappelijke organisaties en vormen het levende hart van de wijken en dorpen in Zeist in 2025. Dat is goed voor de wijk en de ontwikkeling van de kinderen. In 2025 is Zeist een groene gemeente We koesteren in 2025 – net als nu – het groene karakter van Zeist. De ecologische hoofdstructuur en ecologische verbindingen zijn sterk en versterken de diversiteit van planten en dieren in en om Zeist. Daarom bouwen we ook niet buiten de rode contouren van Zeist. We zijn dan ook gestuit op het einde aan de groei van Zeist in ruimtelijke zin. We verbeteren de bestaande bebouwing en woningen en waar mogelijk proberen we “in te breiden”. Het groene karakter van Zeist is voor iedereen in Zeist een grote kwaliteit en van grote waarde voor de gezondheid en welbevinden van haar bewoners en bezoekers. In 2025 is Zeist een gemeente van iedereen In 2025 doet iedereen die dat kan mee in Zeist. Alle Zeistenaren, ook de allochtone gemeenschappen, zetten zich daar ook voor in, want “Zeist is van ons allemaal”. Goed en plezierig samenleven is het uitgangspunt. Aan activiteiten in Zeist doet een veelkleurige groep deelnemers mee en achterstanden bij welke burger dan ook worden snel aangepakt. Een hogere
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
5
werkloosheid of een gebrek aan stageplekken komt dan ook onder geen enkele bevolkingsgroep meer voor in 2025. Het wederzijds begrip is in 2025 gegroeid in Zeist. Veel Zeistenaren spreken dan ook van “onze gemeente”, “onze kerk” en “onze moskee”, ook als zij niet kerkelijk zijn. En andersom spreken nieuwe bewoners van Zeist al snel over “ons Zeist”. Zeist is van ons allemaal. De buurten en dorpen van Zeist zijn in 2025 leefbaar. Ze zijn ruim en groen opgezet, kennen veel ontmoetingsplekken en belangrijke voorzieningen (scholen, welzijnsvoorzieningen, winkels en gezondheidszorg). Het beheer van de openbare ruimte ligt op een hoog niveau. Er wordt rekening gehouden met de toegankelijkheid voor mensen met een fysieke handicap. De wijken en dorpen in Zeist zijn in 2025 ook veilig. Iedereen durft overdag en ’s avonds op straat en de criminaliteit is laag. Het toezicht door burgers en instellingen vult het toezicht van de politie aan, ouders en gemeenschappen nemen hun verantwoordelijkheid meteen als het een keer mis gaat. We spreken elkaar ook aan in Zeist op het niet nemen van je verantwoordelijkheid of bij crimineel of hufterig gedrag. In Zeist praat iedereen mee over hoe we Zeist verder vormgeven. De gemeente stimuleert dat mensen direct mee kunnen praten en invloed kunnen hebben op de beslissingen en kijkt per onderwerp naar de beste manier hiervoor. Als het gaat om de toekomst van Zeist worden plannen pas geschreven als er beraadslagingen met bewoners over dat onderwerp zijn geweest. Dit verbetert de kwaliteit van het bestuur en de dienstverlening in Zeist. In 2025 kent Zeist een “Andere overheid” In 2025 is de Zeister gemeenschap veranderd en dus ook de lokale overheid, de gemeente. Die veranderende gemeenschap vraagt niet om minder overheid, maar om een “andere overheid”; een overheid die stimuleert, faciliteert en regisseert en stuurt op resultaten in plaats van producten. Een overheid die uitgaat van de menselijke maat en die echte aandacht voor een cliënt heeft om samen oplossingen te zoeken om te kunnen participeren. Een overheid die in plaats van een ondoordringbaar woud van regels op te stellen, nieuwe wegen zoekt om in veranderende tijden menselijke veerkracht te faciliteren en te ondersteunen. Een overheid ook die stimuleert dat burgers zelf met oplossingen komen voor de oplossing van problemen, die burgers in hun kracht zet om zaken zelf aan te pakken. Een overheid die dicht bij haar burgers is en actief tussen haar burgers staat en hen stimuleert tot eigen initiatief en hiervoor ruimte geeft. Een overheid die verbindt en mensen samenbrengt. De Zeister gemeente in 2025 is een partner in de ontwikkeling van initiatieven en verbanden van burgers om in eigen verband zelf oplossingen te vinden en zij stimuleert verenigingen en instellingen tot samenwerking om op maat ondersteuning te bieden aan die burgers die het nodig hebben. Zij is dienstverlenend en klantgericht en garandeert voorzieningen die belangrijk zijn voor haar burgers. Een overheid ook die zich sterk maakt voor een sociaal vangnet dat de meest kwetsbaren beschermt. Dat is die “andere overheid” in 2025 en een overheid waar de PvdA voor staat.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
6
Met welke dilemma’s hebben we te maken? De PvdA onderkent de volgende dilemma’s waar we voor staan op weg naar de gewenste situatie:
De bedreigingen van een gezonde financiële situatie De financiële situatie van Zeist is gezond. De parameters staan goed en op veel onderdelen worden mogelijke risico’s aangepakt. Toch blijven er een aantal uitdagingen de komende jaren die deze gezonde situatie bedreigen. Deels komen die uit het vat van de gemeente zelf; zo zullen we moeten investeren om ons weerstandsniveau te verhogen, de onderwijshuisvesting op langere termijn op peil te houden en het bomenbeheer in Zeist op langere termijn op orde te brengen. Daarnaast zullen we moeten investeren in het Dorpsplan Austerlitz en de verbetering van het centrum van Zeist. Ook moeten we de komende jaren de resultaten van de exploitatieprojecten verbeteren en het risicoprofiel van deze projecten verder verkleinen. Andere bedreigingen komen van het rijk omdat we moeten bezuinigen. Als gewoon partijlid, burger en stemmer zijn we het niet met alle bezuinigingsplannen van het kabinet eens, maar we zien ook de economische situatie en de politieke werkelijkheid van de stemverhoudingen in ons land. Als Zeister afdeling van de PvdA hebben we mede ingestemd met het regeringsakkoord en steunen de landelijke partijlijn. De Rijksbijdrage neemt door de bezuinigingen op vele terreinen af, de inkomsten van de gemeenten dus ook.
Trap op, trap af Als het rijk bezuinigt, krijgen de decentrale overheden ook minder geld en meer geld als de rijksuitgaven stijgen. Omdat het kabinet 16 miljard euro ombuigt, gaan gemeenten mee de trap af. Voor een gemeente als Zeist zou dat betekenen dat we vanaf 2017 met een fors bedrag minder genoegen moeten nemen als gevolg van de lagere algemene uitkering uit het gemeentefonds. Dat is de pijn die Zeist zal voelen voor het oplossen van de crisis en die pijn zullen we zo eerlijk mogelijk moeten verdelen.
Overheveling van rijkstaken (decentralisaties) met een korting Maar dat is nog niet alles. Gemeenten krijgen ook te maken met een aantal kortingen bij de decentralisaties van onder andere de AWBZ-taken naar de WMO, de Jeugdzorg en de Participatiewet met een korting op de huidige middelen van circa 20 a 25%. Het zal een enorme klus worden voor Zeist om dit zodanig in te richten dat burgers die ondersteuning op die gebieden nodig hebben, dit ook kunnen krijgen. Het “sociaal akkoord” en het “zorgakkoord” dat het kabinet met de partners heeft gesloten zal voor enige matiging qua tempo van deze bezuinigen zorgen, maar om deze decentralisaties goed te regelen zal veel van de PvdA en de gemeente vragen de komende jaren.
Meer mensen doen een beroep op de gemeente door de crisis Daarnaast neemt het aantal mensen dat een beroep doet op sociale voorzieningen toe. Dat betekent dat de gemeenten slim en efficiënt deze taken moeten organiseren om binnen het budget te blijven, maar ook dat er noodzakelijk soms geld bij moet dat we dan niet voor andere zaken kunnen gebruiken.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
7
Een veranderende woningmarkt Door de veranderde woningmarkt stagneren bouwprojecten en is extra aandacht voor grondexploitaties nodig. De gemeente Zeist heeft voldoende financieel vermogen om risico’s in lopende grote bouwprojecten te dragen, maar ook hier is extra aandacht vereist. Er is een heroriëntatie bezig voor de projecten Kerckebosch en Hart van de Heuvelrug. Voor de Vogelwijk is al tot een aanpassing besloten. Deze aanpassingen en heroriëntaties zijn noodzakelijk om de resultaten van deze projecten te verbeteren en het risicoprofiel van de projecten te verkleinen De PvdA vindt dat Zeist op langere termijn een vitale gemeente moet blijven die kansen geeft aan alle Zeistenaren. Daarom zal er gestuurd moeten worden op de aantallen te bouwen woningen en de vraag van de markt. Gezien de stagnerende woningmarkt zal dat veel vragen van de gemeente de komende jaren. Samenredzaamheid en sociale cohesie staan nog op een laag pitje in Zeist De PvdA wil dat de gemeente “samenredzaamheid” stimuleert bij het oplossen van problemen op weg naar een samenleving waar vrijwillige sociale verbanden, medemenselijkheid en hulp de kern vormen van gemeenschapszin in Zeist. Dat komt niet uit de lucht vallen. De sociale cohesie en een houding van samenredzaamheid staan nog op een (relatief) laag pitje, ondanks alle initiatieven op dit gebied in Zeist. Die groeien niet vanzelf door de bezuinigingen. In de ontwikkeling ervan zal door de gemeente flink geïnvesteerd moeten worden, ondanks de dalende budgetten. De gemeente kan dat niet alleen oplossen, maar moet zich opstellen als partner in de ontwikkeling van initiatieven en verbanden om problemen aan te pakken. Bij de uitwerking van de decentralisaties op het sociale terrein wordt er door sommigen zelfs vanuit gegaan dat samenredzaamheid en sociale netwerken een deel van de langdurige zorg en ondersteuning kunnen overnemen. Het is echter nog zeer de vraag of dat kan. Zowel de belasting van mantelzorgers, de aandrang dat iedereen meer en langer moet werken en het
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
8
culturele probleem of iedereen zijn buren wil helpen, resp. door de buren geholpen wil worden maken het zeer aannemelijk, dat er een kloof ontstaat tussen de beschikbaarheid van collectieve zorg en die van vrijwilligerszorg. En dat is een kloof die niet mag ontstaan. Burgerparticipatie betekent dat alle belangen meegewogen worden en niet alleen die van de meest luidruchtige minderheden De PvdA wil dat de gemeente zich goed oriënteert op alle belangen en opvattingen van de verschillende inwoners en instellingen in Zeist bij verschillende besluiten die genomen moeten worden. Daarnaast wil de PvdA de denkkracht en deskundigheid van de gezamenlijke bevolking en organisaties van Zeist gebruiken om het gemeentelijk beleid nog verder te versterken. Het kan echter niet zo zijn dat iedereen over alles meebeslist. De PvdA steunt ons Nederlands stelsel van representatieve democratie, waarin de gekozen gemeenteraad de beslissingen neemt binnen de wettelijke bevoegdheden van de overheid. De gemeenteraad en het college van B&W dienen goed leiderschap te tonen door hun oren maximaal te luister te leggen en zich goed te oriënteren op de verschillende belangen en opvattingen. Deze belangen dient zij vervolgens te wegen op grond van de waarden van de partij en het belang van de gemeente en al haar inwoners in totaal. Besluiten neemt de gemeenteraad (op voorstel van het college van B&W) zelf, maar legt vervolgens weer verantwoording aan de burger af voor genomen besluiten en de uitvoering daarvan. Niet minder, maar een andere overheid De PvdA staat voor een “andere overheid” en absoluut niet voor “minder overheid”. We hebben geen behoefte aan bezweringsformules als “minder overheid” die uiteindelijk bezuinigingen betekenen. Het mag voor de PvdA niet zo zijn dat veranderingen gedreven worden door bezuinigingen. In de lijn van de Zeister Brede Sociale visie steunt de PvdA de ontwikkeling in het meer vertrouwen op eigen kracht, op de sociale veerkracht van mensen. Maar dat vraagt niet om minder overheid, maar juist om een andere overheid; een overheid die stimuleert, faciliteert en regisseert en stuurt op resultaten in plaats van producten. Een overheid die uitgaat van de menselijke maat en die echte aandacht voor een cliënt heeft om samen oplossingen te zoeken om te kunnen participeren. Een overheid die in plaats van een ondoordringbaar woud van regels op te stellen, nieuwe wegen zoekt om in veranderende tijden menselijke veerkracht te faciliteren en te ondersteunen. Een overheid ook die zich sterk maakt voor een sociaal vangnet dat de meest kwetsbaren beschermt. Dat is die andere overheid waar de PvdA voor staat. Dat zal niet eenvoudig gaan en niet van vandaag op morgen. Te lang heeft de overheid (met steun van de PvdA) krampachtig geprobeerd grip te houden op de ontwikkelingen en daardoor een soms ondoordringbaar woud van regels, indicaties, aanbestedingen en aanspraken opgesteld. Dat moet anders, want dat remt de eigen kracht van bewoners. De PvdA wil geen overheid die betuttelt en/of een overheid die “terugtreedt”, maar een overheid die aan de kant van de bewoners staat en partner is in hun initiatieven om tot oplossingen te komen. Die stimuleert dat burgers oplossingen voor problemen in eigen verbanden kunnen aanpakken. De juiste rolinvulling hiervoor zal veel aandacht vragen en kan van geval tot geval verschillen.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
9
Zeist groeit niet en dus de financiële middelen nemen ook niet toe, ondanks de noodzaak van investeringen. De PvdA staat nog steeds achter het meer dan tien jaar geleden genomen besluit om het inwoneraantal vlak boven de 60.000 te handhaven. Daarnaast is in de afgelopen raadsperiode besloten om de groene grenzen van Zeist te koesteren en dus alleen nog maar in te breiden binnen die grenzen. Ook dat beperkt de middelen tot groei en maakt bouwen van woningen duurder. Daarnaast zal Zeist demografisch gezien in de periode tot 2025 iets verder vergrijzen. Dat betekent andere eisen aan huisvesting en meer zorgbehoefte, maar ook meer werkgelegenheid voor zorgverleners. De groeiende financiële middelen die dit zouden moeten bekostigen bij een groei van de bevolking zal Zeist dus niet krijgen. Het gevolg is dat deze op een andere manier bekostigd dienen te worden. Jeugdcriminaliteit en overlast verstoren werken aan sociale cohesie Het werken aan sociale cohesie en participatie in Zeist wordt door een aantal burgers verstoord met overlast en criminaliteit. Vooral de jeugdcriminaliteit is hoog in Zeist. Het is van groot belang dat hierin geïnvesteerd wordt en doorgepakt wordt om dit nog verder terug te dringen met een gerichte aanpak gericht op zowel repressie, als preventie. Ondanks de beperkte middelen moet hier ook de komende periode fors in worden geïnvesteerd. Niet in eigen kring of huis blijven, maar meedoen in Zeist De PvdA wil dat iedereen mee kan doen in Zeist en in de eigen kracht kan zijn, ook inwoners van de verschillende gemeenschappen van Zeist. De PvdA vindt dat een ieder volgens zijn eigen cultuur mag leven, mits de Nederlandse normen, waarden en wetten gerespecteerd worden. Dat kan echter niet betekenen dat mensen niet meedoen in Zeist. Het dilemma is dat we in sommige gemeenschappen nog steeds een groeiende beweging zien om in eigen kring of het eigen huis te blijven. Dat willen we niet. Daarvoor zijn wij te afhankelijk van elkaar. We zijn juist gebaat bij een versterking van de participatie en de integratie van juist die bevolkingsgroepen.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
10
De PvdA wil de komende periode de volgende stappen zetten Samenleving Grote veranderingen wat betreft het samenleven en samenwerken De PvdA ziet dat wij in Zeist, wat betreft het samenleven en samenwerken, voor grote uitdagingen worden gesteld. Er gaat heel veel veranderen. De gemeente krijgt er in de komende periode belangrijke taken bij op het gebied van maatschappelijke ondersteuning en de jeugdzorg. Niet alleen in de zorg verandert er veel. Ook op het gebied van werk en inkomen zijn de veranderingen ingrijpend. Het gaat bij al die veranderingen ook om veel mensen: tenminste 4500 Zeistenaren met een (jeugd)zorgvraag of uitkering krijgen hiermee direct te maken. Op al deze gebieden is er bovendien sprake van sterke bezuinigingen. Dat betekent onder andere dat ook in Zeist de druk op de financiële middelen voor het minimabeleid en de schuldhulpverlening toeneemt terwijl de werkloosheid groter wordt. Kortom, binnen enkele jaren is de werkelijkheid erg veranderd. Wij kiezen niet voor keiharde sanering, waarbij ieder zich maar moet redden; wij kiezen ook niet voor de houding dat alles hetzelfde moet blijven en iedere verandering een aantasting van bestaande rechten is. Wij kiezen voor een aanpak die een beroep doet op de eigen kracht van mensen en hun omgeving. Wij willen mensen vooral goed informeren en zoveel mogelijk stimuleren dat zij de regie over hun eigen leven hebben en houden. We verwachten ook dat deze mensen deelnemen aan het maatschappelijk leven. De PvdA vindt het erg belangrijk dat zwakkeren, de kwetsbare mensen in Zeist, niet de dupe worden van de economische crisis. Dat geldt ook voor alle jongeren, van zuigelingen en peuters tot de schoolgaande jeugd, die nog aan het begin van hun leven staan. Ook zij moeten niet op achterstand worden gezet en in hun ontwikkeling beperkt omdat er minder geld is. De PvdA wil een geleidelijke overgang van het huidige zorgaanbod naar de nieuwe situatie. Daarbij liggen te kiezen oplossingen nog niet vast. De richting is wel duidelijk: grotere nadruk op de eigen kracht van mensen, grotere nadruk op de inzet van het sociale netwerk, en goede collectieve voorzieningen voor degenen waarvoor eigen kracht en sociaal netwerk niet toereikend zijn. Maatschappelijke ondersteuning
Zo lang mogelijk thuis wonen Bij het langer thuis wonen is het kunnen blijven participeren van het grootste belang. Het is belangrijk dat mensen met een beperking ook de komende jaren ondersteund worden bij bijvoorbeeld het huishouden, het verplaatsen in en om het huis, lokaal zich kunnen verplaatsen met een vervoermiddel en de medemens ontmoeten en op basis hiervan nieuwe contacten kunnen aangaan. - De PvdA wil met deze aanpak bevorderen dat zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
11
Sociaal netwerk cliënt Voor ondersteuning is daarom een belangrijke rol voor het sociale netwerk van de cliënt weggelegd. "Samenredzaamheid" is daarbij een sleutelbegrip. Betrokkenheid van familie, vrienden, buren en vrijwilligersorganisaties is onmisbaar voor een goede ondersteuning. Deze sociale netwerken ontstaan niet vanzelf. - De PvdA ziet het als haar verantwoordelijkheid om sociale netwerken te stimuleren en of tot stand te laten komen.
Zorg in buurten/wijken van Zeist De basiszorg wordt georganiseerd op buurt- en of wijkniveau. Daar wordt een nauwe samenwerking tussen zorg, welzijn en eerste lijn (huisartsen, wijkverpleegkundigen e.d.) gerealiseerd. Op deze schaal is een goed overzicht, een menselijke maat en een grote mate van persoonlijke bekendheid bij cliënt en zorgverleners mogelijk. Coördinatie van verschillende activiteiten is op deze schaal eenvoudig aan te brengen. - De PvdA wil het ontwikkelen van geïntegreerde wijkteams bevorderen in die wijken waar dit mogelijk is.
Relatie tussen gemeente en zorginstellingen en professionals. Om zijn verantwoordelijkheid op het gebied van de zorg waar te kunnen maken zal de gemeente een goede relatie met zorginstellingen en professionals moeten hebben en een goede relatie tussen de zorgaanbieders onderling moeten bevorderen. De PvdA wil de marktwerking in de publieke sector terugdringen. De klassieke aanbestedingsprocedure is ongeschikt om een adequaat zorgaanbod voor de burgers van Zeist te realiseren. Zo'n aanbestedingsprocedure is slecht voor de verhoudingen tussen en het gedrag van de zorgaanbieders, en het is een grote belemmering voor de noodzakelijke samenwerking en integratie. Daarnaast is het slecht voor de positie van de medewerkers en hun bestaanszekerheid - De PvdA wil dat de gemeente de regie over de zorg invult door middel van samenwerking en coöperatie met en tussen de zorgaanbieders. Daarbij heeft de gemeente de contracteer-
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
12
vrijheid om zorgaanbieders, die niet aan de gestelde eisen en/of gemaakte afspraken voldoen, niet (langer) te contracteren.
Onderscheid in mantelzorg en professionele zorg Investeren in de sociale samenhang in Zeist is een belangrijke voorwaarde om kwalitatief hoogstaande kort- en langdurige zorg te realiseren. Tegelijkertijd dient het onderscheid tussen mantelzorg en vrijwilligerszorg enerzijds en professionele zorg anderzijds goed bewaakt te worden. Sociale netwerken zijn een belangrijke kracht voor de ondersteuning, maar ze kunnen niet in de plaats komen van de professionele zorg. - De PvdA wil de komende jaren werken aan een duidelijke afbakening van informele en formele zorg.
Ondersteuning Mantelzorgers en vrijwilligers Mantelzorgers jong of oud kunnen overbelast raken en dat moet voorkomen worden. Naast de zorg van mantelzorgers kunnen ook vrijwilligers actief zijn in de informele zorg. Deze vrijwilligers bieden dan praktische maar ook sociaal-emotionele steun en nemen tijdelijk de zorg over of ondersteunen mantelzorgers bij hun zorgtaken. Wij vinden dat er een goede afstemming van werkzaamheden moet zijn tussen de formele en de informele zorg. Daarnaast is het van belang dat mantelzorgers en vrijwilligers bij het uitoefenen van hun taak goed verzekerd zijn. - De PvdA vindt dat de gemeente een grote rol heeft in het ondersteunen van mantelzorg en vrijwilligers. Hierbij gaat het om goede scholing van mantelzorgers en vrijwilligers en professionele ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers. - Er is een Centrum voor vrijwilligerswerk waar vrijwilligersconsulenten niet alleen bemiddelen, maar ook plaatsen en begeleiden. - Binnen het vrijwilligerswerk krijgen maatjesprojecten extra aandacht. - Ook willen wij dat de verzekering voor vrijwilligers blijft bestaan. Bij de uitoefening van het vrijwilligerswerk is men dan niet persoonlijk aansprakelijk bij ongelukken binnen- of buitenshuis.
Kwaliteit beroepskrachten en zorginstellingen Het bieden van zorg op maat. Ervaren beroepskrachten bespreken met de cliënt welke zorg in zijn/haar situatie het meest passend is. Hierbij wordt breed gekeken naar zowel de lichamelijke, de sociale als de psychische omstandigheden. Dit betekent ook, dat mensen met eenzelfde zorgvraag toch verschillende zorg kunnen ontvangen. - De PvdA in Zeist wil daarom duidelijke kwaliteitseisen stellen aan beroepskrachten en aan de instellingen/organisaties die zorg leveren of activiteiten organiseren en resultaat afspraken maken.
Kwaliteit van de zorgtoedeling De noodzaak van zorg, gefinancierd door de WMO, wordt vastgesteld in een gesprek tussen beoordelaars en de cliënt, het zogenaamde "keukentafelgesprek" - De PvdA hecht groot belang aan goede deskundigheidsbevordering en toetsing van deze beoordelaars. .De toekenning van zorg moet omgeven zijn met voldoende transparantie en waarborgen voor de cliënt.
Ouderen Specifieke aandacht vragen onze ouderen van omstreeks 80 jaar en ouder. Het is van belang dat wij inzicht hebben en houden in de leefomstandigheden van deze mensen en hen wegwijs maken in alle veranderingen die plaatsvinden. Het bezoeken van deze ouderen door een ouderenadviseur vinden wij dan ook heel belangrijk. Uiteraard moeten de ouderen dit ook zelf
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
13
willen. Mogelijk kan een vrijwilliger via het Centrum voor Vrijwilligerswerk vervolgens ingezet worden. - De PvdA vindt het blijven inzetten van een ouderenadviseur een belangrijke taak van de gemeente Zeist
Voldoende zorgcapaciteit De PvdA wil dat de gemeente initiatieven neemt in de richting van instellingen en verzekeraars om te borgen dat er in Zeist voldoende zorgcapaciteit aanwezig blijft voor degenen voor wie thuis wonen niet langer een optie is. Belangrijk aandachtsveld hierbij zijn de (toekomst van) verzorgings- en verpleegtehuizen. Uitgangspunt voor de PvdA blijft, dat iedere Zeistenaar de zorg krijgt die hij/zij nodig heeft. Indien het sociale netwerk en/of de financiële draagkracht onvoldoende zijn, wordt niemand aan zijn lot overgelaten. - De PvdA wil dat er een overleg komt met het zorgkantoor en zorginstellingen om te kijken op welke wijze wonen in combinatie met zorg binnen de wettelijke kaders in stand gehouden kan worden.
Wijkinloophuizen De PvdA wil aandacht vragen voor de wijkinloophuizen in Zeist. Deze inloophuizen zijn laagdrempelige voorzieningen waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, beter leren kennen en vriendschappen kunnen sluiten ongeacht leeftijd en cultuur. Het is een manier om te participeren. Wij vinden inloophuizen in deze tijd van economische crisis geen luxe maar noodzaak. - De PvdA gaat de komende 4 jaren zich inzetten om de inloophuizen in Zeist te behouden.
Jeugd en Zorg
Jeugdzorg In de loop van de jaren is vastgesteld dat de Jeugdzorg in Nederland niet effectief werkt. Vrijwel alle betrokken partijen erkennen dit probleem. Er zijn heel veel knelpunten. Kort samengevat komt het er op neer dat het stelsel te complex is en daarmee niet effectief; vooral voor kinderen en gezinnen met meervoudige problemen. De landelijke politiek wil de jeugdzorg dus verbeteren. Dit wil zij doen door de gehele jeugdzorg in 2015 over te dragen aan gemeenten. De gemeente krijgt de zorg voor alle vormen van jeugdhulp (inclusief specialistische zorg zoals jeugd geestelijke gezondheidszorg (GGZ), licht verstandelijke gehandicapten(LVB) en jeugdzorgplus). De gemeente is verantwoordelijk om een kind, gericht op de specifieke situatie en met inachtneming van de systemen die bij het kind horen, zodanig te helpen dat het binnen de gegeven mogelijkheden veilig en gezond opgroeit (jeugdhulpplicht). Hierbij hoort ook het zo nodig toe leiden naar het gedwongen kader. - De PvdA neemt deze verantwoordelijkheid serieus. We willen dat in Zeist jongeren veilig en gezond kunnen opgroeien. Uitgangspunt is dat de verantwoordelijkheid voor opvoeden bij de ouders ligt. Maar tegelijkertijd is een brede en betrokken gemeenschap een voorwaarde voor een goede opvoeding.
Eigen plan burgers als uitgangspunt In de toekomst zal meer een beroep worden gedaan op de eigen kracht van de jongeren en ouders om deze meer en beter aan te spreken. In de nieuwe jeugdwet wordt alleen aangegeven dat in een gesprek de hulpvraag, de persoonlijke situatie en de mogelijk in te zetten eigen kracht in beeld moeten worden gebracht. - De PvdA vindt het belangrijk dat in een vroeg stadium jeugdigen, hun ouders en hun eigen netwerk zelf oplossingen kunnen aandragen voor problemen op het gebied van opgroeien
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
14
en opvoeden. Het eigen plan van burgers moet zo veel mogelijk het uitgangspunt zijn van professionele hulpverlening.
Snel leveren van Zorg In de toekomst zal meer een beroep worden gedaan op de eigen kracht van de jongeren en ouders om deze meer en beter aan te spreken. In de nieuwe jeugdwet wordt alleen aangegeven dat in een gesprek de hulpvraag, de persoonlijke situatie en de mogelijk in te zetten eigen kracht in beeld moeten worden gebracht. - De PvdA vindt het belangrijk dat in een vroeg stadium een Eigen Kracht Conferentie, Familie Netwerk Beraad of andere vorm van activering van de eigen kracht en het eigen netwerk aangeboden wordt om op deze wijze het bewustwordingsproces te versnellen en eerder zorg te kunnen leveren. - Wij steunen de aanpak "Eén gezin, één plan, één regisseur". Er is veel versnippering in de jeugdzorg. Daarom vinden wij de eerste grote uitdaging voor de nieuwe aanpak een grote mate van afstemming van de activiteiten van professionals onderling, en van professionals en sociale netwerk.
Huiselijk geweld en kindermishandeling In het kader van vroegsignalering van geweld en mishandeling werken beroepskrachten vanaf 2013 met de meld code huiselijk geweld - De PvdA vindt het belangrijk dat implementatie van de meld code huiselijk geweld en kindermishandeling plaatsvindt en onderdeel gaat uitmaken van afspraken tussen de gemeente en organisaties.
Preventief jeugdbeleid Het vroegtijdig onderkennen van problemen bij kinderen en jongeren is belangrijk voor hun ontwikkeling. Hiervoor is een heel breed jeugdnetwerk van belang. Dus niet alleen de jeugdzorg, maar ook onderwijs, sport, cultuur, wijkagent. Juist door dit zicht en invloed op dit brede netwerk heeft de gemeente straks de mogelijkheid om tijdig passende zorg op maat te (doen) organiseren. En daarmee escalatie van de problemen, en duurdere zorg, te voorkomen. De Centra voor Jeugd en Gezin hebben een belangrijke rol hierin als hèt advies- en informatiecentrum voor ouders en kinderen op het gebied van opgroeien en opvoeden en als coördinatiecentrum voor hulpverleners en ook de scholen; - De PvdA zal de komende 4 jaren zich inzetten om de Centra voor Jeugd en Gezin in stand te houden en verder te laten ontwikkelen.
Leeftijdsgrens van 18 naar 23 jaar. De leeftijdsgrens in de nieuwe jeugdwet is 18 jaar. Bij het onderwijs is de leeftijdsgrens 23 jaar. Je zou deze leeftijdsgrens op onderdelen in het gemeentelijk beleid kunnen verruimen tot 23 jaar. Uit onderzoek blijkt dat jongeren die uitstromen uit de jeugdzorg zelf aangeven dat zij continuïteit belangrijk vinden; zij zouden in veel gevallen graag na hun 18de verjaardag begeleiding blijven ontvangen van hun contactpersoon bij een zorgaanbieder. - De PvdA vindt het belangrijk dat maatwerk geleverd wordt, zowel in de jeugdzorg als in het onderwijs. De leeftijdgrens van 18 jaar mag niet bepalend zijn voor welke zorg iemand ontvangt. Zeker als dit gaat om het behalen van een startkwalificatie onderwijs (wanneer iemand een startkwalificatie bezit dan is schooldeelname niet meer verplicht).
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
15
Onderwijs
Passend onderwijs Iedereen moet een gelijke kans krijgen om zijn of haar eigen talenten maximaal te ontwikkelen. Het is daarom ook van groot belang dat kinderen met een lichamelijke of geestelijke beperking of met een opvoeding- of leerprobleem zowel in het speciaal als regulier onderwijs op maat gesneden onderwijs krijgen. - De PvdA vindt het belangrijk dat passend onderwijs goed wordt vormgegeven en zal dit proces de komende jaren blijven volgen en specifiek aandacht vragen voor het zorgplan om zo goed onderwijs, ook voor kinderen met een beperking te kunnen warborgen
In de wijk naar school De PvdA vindt het belangrijk dat kinderen in hun eigen wijk naar school kunnen Op basis van een analyse van de inschrijvingsmethode en de knelpunten hierbij dient overleg plaats te vinden tussen gemeente en schoolbesturen en om te zoeken naar oplossingen. - De PvdA zal hier aandacht blijven vragen voor het toelatingsbeleid van scholen in de wijken, opdat kinderen in de wijk naar school kunnen.
Ouderbetrokkenheid Om achterstanden in de ontwikkeling van kinderen snel aan te pakken is het van belang om ouders zo vroeg mogelijk te betrekken bij het onderwijs van hun kinderen en de vroeg- en voorschoolse educatie in stand te houden. Kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en scholen zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de vroeg- en voorschoolse educatie en ouder betrokkenheid, maar de gemeente blijft actief betrokken. - De PvdA vindt het belangrijk om ouderbetrokkenheid te versterken en waar mogelijk initiatieven die deze ouder betrokkenheid versterken te ondersteunen.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
16
Schoolverzuim Schoolverzuim dient teruggedrongen te worden. Door schoolverzuim lopen jongeren het risico hun startkwalificatie (mbo niveau 2) niet te halen. Geen startkwalificatie is een beperking om een eigen toekomst op te bouwen. Nu de gemeente meer taken krijgt op het gebied van jeugdzorg en tegelijkertijd minder financiële middelen tot haar beschikking heeft, is een goede samenwerkingsstructuur nog waardevoller. - De PvdA vindt dat een goede samenwerking tussen gemeente, jeugdzorg, maatschappelijk werk, leerplicht en scholen een bijdrage levert aan het terugdringen van het aantal kinderen dat zonder startkwalificatie de school verlaat.
Analfabetisme en laaggeletterdheid Het is belangrijk dat iedereen de Nederlandse taal spreekt, schrijft en leest. Om dit te bevorderen is het van belang analfabetisme en laaggeletterdheid onder de aandacht te brengen en te bestrijden. Nu komt dit nog teveel voor in Zeist. Het is belangrijk dat laagdrempelige initiatieven ontwikkeld worden en dat deze gericht zijn op wijkbewoners. - De PvdA vindt dat de gemeente hierin een belangrijke rol speelt en initiatieven moet blijven ondersteunen.
Werkervaring Het is belangrijk dat jongeren werkervaring kunnen opdoen. Dit kan niet zonder voldoende stageplekken in het onderwijs. Om stageplekken te realiseren moeten er afspraken komen tussen onderwijs, werkgevers en de gemeente. - De PvdA ondersteunt het blijvend realiseren van stageplekken. Sociale voorzieningen
Werken in Zeist Werk maakt economisch onafhankelijk, zorgt voor eigenwaarde en sociale contacten en houdt mensen betrokken bij de samenleving. Jammer genoeg loopt door de economische crisis het aantal mensen zonder werk op. Veel burgers worden bedreigd in hun baan. Vooral mensen die toch al een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt hebben, zoals kleine zelfstandigen uitzendkrachten, voormalige bijstandsgerechtigden, jongeren, ouderen, nieuwe Nederlanders en mensen met een chronische ziekte of een lichamelijke- of verstandelijke beperking. - De PvdA wil juist nu zoveel mogelijk mensen aan het werk houden. En wanneer mensen tóch hun baan kwijt raken, vindt de PvdA het van groot belang dat zij zo snel mogelijk aan een andere baan worden geholpen of via een opleiding nieuw kansen krijgen. - De PvdA wil in aansluiting op het regeringsbeleid dat het bestaande regionale Jeugdwerkeloosheidsplan krachtig wordt uitgevoerd en dat er in nauwe samenwerking tussen gemeente, werkgevers, werknemers en onderwijsinstellingen een lokaal plan van aanpak komt voor meer stageplaatsen en banen voor jongeren. - De PvdA wil dat voortijdig schoolverlaters worden begeleid, terug naar school of naar een opleiding. Ook voor scholing kan gebruik worden gemaakt van lokale partners, zoals Werkartaal en Biga. - De PvdA wil hierbij wel een duidelijke aanpak: wie kan werken moet werken. Wie een uitkering ontvangt, maar wel kan werken dient beschikbaar te zijn om mee te werken aan scholing, re-integratie en waar mogelijk vrijwilligerswerk. - De PvdA vindt dat misbruik de solidariteit ondergraaft, daarom mogen controle en handhaving streng zijn.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
17
Wat voor banen In het kader van het sociaal akkoord dat door deze regering met sociale partners is gesloten moeten werkgevers en werknemers met plannen komen. De PvdA vindt dat de gemeente hierbij een actieve rol moet spelen. Met werkgevers, UWV en het werkplein van de RSD kan bekeken worden welke banen er nodig zijn.
Samenwerking voor werk Regionale samenwerking is een vereiste. Er werken 36.000 mensen in Zeist, die voor een belangrijk deel in andere gemeenten wonen maar in Zeist werken. Er zijn ook veel Zeistenaren die elders werken. Bedrijven en organisaties die in Zeist gevestigd zijn, werken regionaal, landelijk (bijvoorbeeld de PGGM) of voor de Europese markt (onder andere de Remia). Daarom moeten we in onze eigen regio èn in het bredere kader van de arbeidsmarktregio Utrecht Midden samenwerken. - De PvdA wil de contacten met het Midden- en Kleinbedrijf versterken om landelijke sectorale afspraken concreet te vertalen naar stageplaatsen en banen voor jongeren.
Minimabeleid Door de economische crisis is armoedebestrijding nog noodzakelijker geworden. Je moet wel in staat zijn om je bijdrage te leveren aan de participatie. Mensen en gezinnen die geen werk hebben en van de bijstand moeten leven, of chronisch ziek zijn, hebben vaak weinig mogelijkheden om deel te nemen aan maatschappelijke activiteiten. - De PvdA vindt dat in de huidige omstandigheden het daarom nodig is dat het minimabeleid inhoudelijk tenminste wordt gehandhaafd en dat hier voldoende middelen voor zijn. - Ook dat deze middelen worden ingezet met als doel om maatschappelijke deelname te stimuleren, meer dan als inkomensaanvulling alleen. Dat geldt vooral voor de kinderen uit die gezinnen, waar sprake is van analfabetisme en een taalbarrière, maar ook voor ouderen met alleen AOW.
Meedoen moet De PvdA vindt het belangrijk dat iedereen meedoet en een steentje bijdraagt aan de kwaliteit van de samenleving. - Daarom vindt de PvdA dat mensen met een uitkering moeten kunnen stijgen op de participatieladder; het instrument tegenprestatie is wat ons betreft een geschikt middel. - Tevens vinden wij dat scholieren een bijdrage leveren via de maatschappelijke stages.
Schuldhulpverlening Urgent is hulp voor burgers die ernstige schulden hebben. Die verkeren vaak in een sociaal isolement, met problemen in de gezinssituatie tot gevolg. Soms dreigt zelfs dakloosheid. Het aantal huisuitzettingen moet worden teruggedrongen. Als een bewoner met een huurachterstand vastloopt, moet de verhuurder de bewoner melden bij een “meldpunt preventie huisuitzettingen”. Het meldpunt zorgt voor een betalingsregeling tussen de corporatie en de bewoner, bijv. via ‘budgetbeheer’. Vaak is er al enige tijd “meer aan de hand” en zijn instellingen al eerder op
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
18
de hoogte. Met behulp van die informatie kan worden ingezet op het voorkómen van problemen. - De PvdA wil daarom een sociaal vangnet tussen de verschillende maatschappelijke instanties en in een convenant strakke afspraken maken met woningverhuurders, de lokale banken en de Zeister werkgevers.
Sociale werkvoorziening (beschut werken) De toegang tot de sociale werkvoorziening wordt gesloten, en mensen met een Wajong uitkering, die enig arbeidsvermogen hebben, komen na herkeuring onder de directe verantwoordelijkheid van de gemeente. De werkgevers hebben zich landelijk verplicht om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Die banen moeten nog wel worden gerealiseerd, ook in Zeist. Hiervoor hebben wij tot 2018 de tijd. Beschut werken blijft bestaan voor mensen met een indicatie. - PvdA wil snel een overleg met organisatie/instellingen/ondernemers van Zeist en in de regio om samen mogelijkheden te onderzoeken en te realiseren waardoor mensen met een beperking in staat zijn om deel te nemen aan het arbeidsproces. Wij streven er naar dat in 2018 5% van het personeel bestaat uit mensen met een beperking. Sport Wanneer mensen gemakkelijker kunnen sporten en bewegen dan stimuleert dit een actieve en gezonde levensstijl. Belangrijk hierbij is dat activiteiten laagdrempelig zijn en dichtbij huis. Ook dat deze activiteiten door lokale sportverenigingen en beweegaanbieders samen met andere organisaties als scholen, zorginstellingen, welzijnsinstellingen of lokale ondernemers tot stand komen. Het belang van het vrijwilligerswerk in de sport kan niet genoeg worden benadrukt. Mogelijk kunnen sommige sportverenigingen meer samenwerken. - De PvdA steunt initiatieven voor meer samenwerking tussen de sportverenigingen en andere initiatieven voor het realiseren van laagdrempelige sportactiviteiten. Cultuur Zeist kent een rijk cultureel leven. Wie de wekelijkse activiteitenagenda bekijkt, staat versteld van de talrijke mogelijkheden en initiatieven. Denk onder andere aan het aanbod van professionele podiumkunsten bij o.a. Figi, het Beauforthuis, de Zeister Muziekweken, de Slotconcerten en het Slottuintheater. Maar ook aan de verschillende tentoonstellingen, het muziekonderwijs, de Werkschuit P’Arts en uiteraard de bibliotheek. Daarnaast kunstexposities bij o.a. Slot Zeist, P’Arts en het Kunstenhuis en voorzieningen en ateliers voor kunstenaars. - De PvdA vindt het belangrijk dat deze culturele en sociale activiteiten in stand blijven ter bevordering van het Zeister leefklimaat. Daarin past ook het steunen bij het zoeken naar een vervangende ruimte wanneer het ‘Enecogebouw’ aan de Antonlaan niet meer beschikbaar is voor vrij toegankelijke exposities en ateliers voor kunstenaars.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
19
Wonen voor iedereen Ruimtelijk beleid We streven het principe van de “ongedeelde stad” na, iedereen heeft kansen, maar ook verplichtingen. We richten ons primair op de laagste inkomensgroepen, maar ook op middeninkomens. We willen de (dreigende) tweedeling zo veel mogelijk beperken. In de afgelopen periode is de nieuwe Structuurvisie vastgesteld. Een document van belang. Voor ons is van groot belang dat bij bouw- of verbouwplan de bouwkundige kwaliteiten, groenvoorzieningen, ecologische structuren en de ecologische hoofdstructuur gehandhaafd blijven. Wij richten ons er op dat het inwoneraantal zich stabiliseert op ruim 60.000. De PvdA wil ook voor het ruimtelijke beleid een doorontwikkeling naar een “andere overheid”, die dichtbij de burgers staat." De huidige Woonvisie 2013-2015 is vanwege de crisis voor de korte termijn vastgesteld. Deze is te algemeen en heeft te weinig aandacht voor de verdere voorzieningen die bij het wonen horen. Wij willen een nieuwe lange termijn visie met een duidelijke koers met een doorkijk naar 2025. De gemeente blijft spelbepaler voor het woonbeleid en maakt hierbij gebruik van de structuurvisie, de woonvisie, de RO instrumenten en het grondbeleid. Zij kiest hierin en neemt initiatieven die de diversiteit van de woningmarkt in stand houdt. Ook de verdere voorzieningen, zoals de omgeving, de winkels, maar ook de mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding, kunst en cultuur zijn van belang bij het wonen. Zeist behoudt de belangrijkste voorzieningen voor haar burgers. Regionaal wordt bekeken welke voorzieningen “gedeeld” kunnen worden of waar beter samengewerkt kan worden. Wonen is voor ons meer dan alleen de woning en de directe woonomgeving. Nodig blijft de aandacht voor (het verbeteren van) de leefbaarheid (schoon, heel, veilig en prettig). De buurten wijkaanpak van de afgelopen jaren heeft goede resultaten opgeleverd en moet worden voortgezet. De buurt/wijk is een belangrijk ontmoetingspunt. De PvdA wil: - De woningbouwplannen weer op gang krijgen - Wijken met een gevarieerd woningaanbod met koop en huur, van goedkoop tot duur - De ecologische hoofdstructuur handhaven - Een nieuwe Woonvisie opstellen met een duidelijke doorkijk naar 2025 - De gemeente blijven zien als spelbepaler voor het woonbeleid - Handhaving van een kwalitatief voorzieningenniveau - Handhaving van de wijkaanpak (en het wijkgericht werken)
Woningen: De PvdA kiest sociaal
De woningvoorraad In de komende periode worden naar schatting in Zeist niet meer dan 100 woningen per jaar gebouwd. Daarnaast gaat de vraag naar (goedkope) huurwoningen de komende jaren stijgen. Dit staat op een gespannen voet met een afnemende voorraad sociale huurwoningen. De PvdA wil dat er voldoende sociale huur en koopwoningen beschikbaar komen en blijven.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
20
Op het gebied van de woningdifferentiatie willen we binnen bestaande en komende (nieuwbouw) projecten vaste afspraken over de te realiseren aantallen sociale huur- en koopwoningen. De verdeling 30-35 % goedkoop, 35-45% middelduur en 20-25% duur is voor ons hierbij leidend. De gemeente maakt hierover tegelijkertijd programma afspraken met de corporaties en de particuliere ondernemers. Lukt dit in een bepaald project niet dan worden afspraken gemaakt voor compensatie elders in Zeist. Of wordt er door particulieren en beleggers bijgedragen aan het stimuleringsfonds. We hanteren hiervoor een bedrag van € 20.000 per woning. Dat geldt ook bij overige plannen waar de gewenste differentiatie niet wordt gehaald, bij voorbeeld bij herontwikkeling van kantoren en bedrijfsterreinen. Bestedingen uit het stimuleringsfonds worden alleen ingezet om sociale huur- en koopwoningen te realiseren en aan doorstroom bevorderende maatregelen. We willen via een evenwichtige aanpak, vernieuwing en verdichting van het stedelijk gebied realiseren. Sloop van grote aantallen woningen is voor ons niet aan de orde. Ook moet bij ieder nieuw renovatie en/of sloopplan goed worden afgewogen welke volkshuisvestelijke belangen er zijn. Belangen van de zittende bewoners zijn belangrijk, maar we willen ook afwegen of niet meer inwoners en/of woningzoekenden geholpen kunnen worden. Net zo belangrijk is het (verder) verbeteren van de bestaande voorraad. Beheersing van de totale woonlasten voor onze inwoners met de laagste inkomens en de middengroepen staat voor ons centraal. Zeker nu ook de huurprijzen van goedkope en middeldure woningen sterker stijgen dan ooit. Ook de beperking van het energieverbruik is blijvend van belang (duurzaamheid en kostenbesparing). We willen dat er meer geïnvesteerd wordt in energiebesparing en renovatie van energetisch “slechte” woningen. De leegstand van kantoorgebouwen moet worden aangepakt. We willen dat er serieus aan de slag wordt gegaan met het (tijdelijk) omvormen van kantoorruimte naar woonruimte. Onze uitgangspunten hierbij zijn: bouw zo min mogelijk nieuwe kantoren en stimuleer kantoren die nu in voormalige woonhuizen zitten te verhuizen naar leegstaande kantoorpanden. Het voordeel is dat in die huizen er weer mensen kunnen wonen en de buurt daardoor ook levendiger wordt. Maak ook de ruimte boven winkelpanden weer geschikt voor wonen. Verder willen we niet dat er woningen onttrokken worden voor het vestigen van kantoorruimte. Behalve voor het wonen kunnen ook andere oplossingen voor hergebruik van leegstaande kantoorpanden worden ingezet.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
21
De PvdA wil concreet: - Juist nu meer (grondgebonden) sociale huur- en koopwoningen realiseren. Deze zorgen voor doorstroming, worden zeker verkocht en verhuurd. Voorrang hebben kandidaten die een zelfstandige huurwoning achterlaten (lokaal maatwerk). - Vernieuwing en verdichting van het stedelijk gebied. - Liever renoveren dan slopen. - Vraaggericht bouwen, zoals zelfbouw (particulier opdrachtgeverschap) stimuleren. - Multifunctioneel bouwen, bijvoorbeeld schoolwoningen. - Bouwen van woningen die geschikt zijn voor ouderen. Deze aanbieden aan bewoners uit de wijk(vergroten doorstroming en verduurzaming bestaande voorraad)
De woning verdeling Op het terrein van de woonruimteverdeling hebben we een regionale rol te vervullen. De hele provincie Utrecht kent nog steeds een groot woningtekort, vooral voor mensen met de laagste inkomens, maar ook steeds meer voor de middeninkomens. Ook Zeist kent een groot en toenemend aantal actief woningzoekenden, momenteel ruim 2.500, met als gevolg lange wachttijden. De Zeister woningzoekenden kunnen op ons rekenen. Alles moet gericht zijn op het op gang brengen en vergroten van de doorstroming. Het bouwen van goedkope eengezinswoningen en middeldure woningen (huur en koop) draagt hieraan bij. Verder richten we de pijlen op het realiseren van doorstroom bevorderende projecten. Hiervoor stellen we middelen beschikbaar. We zetten hierbij het lokaal maatwerk in, dat we voor deze doelen qua percentage ook willen oprekken. De PvdA wil concreet: - Toepassen van een groter percentage loting (30%) om starters en spoedzoekers sneller te helpen. Hiervoor worden de minder populaire gestapelde woningen ingezet. - Van “groot naar beter”. Ouderen actief verleiden te verhuizen uit eengezinswoningen (goedkope en middeldure) naar appartementen (lokaal maatwerk). Dit doen we met subjectsubsidies, verhuishulp, de inzet van een ouderen-verhuisadviseur, etc. - Bij herstructurering keren de oorspronkelijke bewoners, wanneer zij dit willen, terug. - In het kader van de WMO moet, bij een noodzakelijke individuele aanpassing van de woning, het makkelijker mogelijk worden gemaakt om te verhuizen naar een beter passende woning in de vertrouwde omgeving - In het kader van scheiden wonen en zorg specifieke aandacht voor woongroepen voor ouderen (inzet lokaal maatwerk). We ontwikkelen met de gemeente hiervoor een visie en betrekken hierbij de centrale voorzieningen. - Startersleningen juist ook inzetten voor doorstromers
De rol van de woningcorporaties De woningcorporaties zijn voor ons de partij op het terrein van de Volkshuisvesting. Zij zijn de belangrijkste partner voor de huisvesting van in ieder geval de mensen met de laagste inkomens en moeten dit ook nadrukkelijk blijven. Het verder veranderende rijksbeleid verkleint de financiële speelruimte en de rol van corporaties. We krijgen te maken met meer verkopen, minder nieuwbouw, minder renoveren, hogere huren, en het verdwijnen van de huurtoeslag. Nieuwsgierig zijn wij wel naar de plannen voor een gewijzigde directe aansturing van de corporaties, eventueel door de gemeente. De PvdA gaat voor een nadrukkelijke dialoog met de corporaties om invulling te geven aan de volkshuisvestelijke taken. Samen met de corporaties kiezen we een actieve houding gericht op het realiseren van kansrijke projecten en zetten in op haalbare kleinschalige projecten, alle beetjes helpen.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
22
Voorop staat ook dat de corporaties blijvende aandacht moeten houden voor wijken waar bovengemiddelde problematiek speelt. De PvdA wil dat met de corporaties goede prestatieafspraken worden gemaakt over: - De verdeling en verhouding van de goedkope, middeldure en dure huurwoningen. - Het aantal te bouwen (sociaal en koop), te slopen en te renoveren woningen. - Verdere verduurzaming van de woningen. - Bevorderen van de doorstroming. - Investeringen in de leefbaarheid van (specifieke) wijken. - Signaleren van en reageren op (ernstige) overlast en huurproblemen. - De aanpak en huisvesting van de moeilijk te huisvesten burgers. - De mate van liberalisering en de aantallen te verkopen woningen.
Wonen in relatie met welzijn en zorg Nederland vergrijst snel en Zeist vergrijst ook verder. Hierdoor ontstaat er een toenemende zorgvraag en afname van mobiliteit. We onderschrijven hierbij de link met de brede sociale visie. Het scheiden van wonen en zorg en de extramuralisering met als gevolg steeds langer thuis wonen, wordt een grote zorg de komende jaren. Wonen, welzijn en zorg krijgen steeds meer met elkaar te maken en moeten we in de toekomst vooral in de buurt en de wijk regelen. Ouderen en gehandicapten kunnen langer blijven wonen in hun eigen omgeving. Koppeling met de wijkgerichte aanpak en het wijkgericht werken is voor ons een must. De gemeente, vanuit haar centrale rol, coördineert en stimuleert dit samen met de bij de wijkaanpak betrokken zorgpartijen, de corporaties en de welzijnsorganisaties. Deze ontwikkelingen zorgen er wel voor dat er nog meer mensen blijven zitten waar ze zitten (stagnatie van de doorstroming).
Welstand en monumentenbeleid Het welstandsbeleid richt zich op het behoud van de mooie karakteristieken van Zeist en op kwaliteitsverbetering. De PvdA acht dit van groot belang en houdt daarom vast aan regels voor welstand, waarbij de burger wel meer ruimte moet krijgen. Bij bestemmingsplannen willen we dat er beeldkwaliteitseisen worden vastgesteld. We willen voorzichtigheid bij het toestemmen van het splitsen van kavels voor woningbouw. De PvdA wil zorgvuldig omgaan met het Zeister erfgoed. Wij vinden monumentenbeleid noodzakelijk. Plannen op wijkniveau
Centrum Het centrumgebied hoort het kloppend hart van Zeist hoort te zijn. De PvdA werkt graag mee aan de ontwikkelingen om de kwaliteit van het centrum van Zeist als winkelgebied te verbeteren. Winkelleegstand moet worden bestreden. Het woonklimaat en het onderhoudsniveau van de openbare ruimte worden verbeterd. We pleiten nadrukkelijk voor het op korte termijn verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte. Dit vindt plaats met echte samenwerking van de ontwikkelaars en in goed overleg met alle betrokkenen. Een compacter kernwinkelgebied dan nu is daarbij voor de PvdA bespreekbaar. In dat geval wordt de Steynlaan, die zich goed ontwikkeld heeft, als een aparte winkellocatie met een eigen karakter gezien. Hetzelfde geldt voor functieverruiming van De Klinker en de aanloopstraten van Belcour.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
23
Vooral de verkeerssituatie wordt verbeterd en per omgaande wordt achteraf betaald parkeren ingevoerd. Voor ons is het wel of niet afsluiten van de Slotlaan voor gemotoriseerd verkeer een discussiepunt. De PvdA heeft bij de aanpak van deze problematiek een zware verantwoordelijkheid bij het afwegen van alle belangen. Verder willen wij goede fietsroutes naar het centrum, goede fietsvoorzieningen en logische looproutes in het centrum.
Hart van de Heuvelrug Hart van de Heuvelrug is een groot samenwerkingsproject tussen 17 partners, op initiatief van het Utrechts Landschap. De Provincie Utrecht en de gemeenten Soest en Zeist zijn in de praktijk de trekkers. De bedoeling was een win-winsituatie te scheppen door groenprojecten (natuur) te ontwikkelen uit opbrengsten van roodprojecten (woningbouwplannen e.d.). In Zeist maken bijvoorbeeld het Kamp van Zeist (groen) en de Kozakkenput (groen) deel uit van Hart van de Heuvelrug, samen met het 4e Kwadrant in Den Dolder (rood) en Huis ter Heide West (rood). Ook de herinrichting van de voormalige vliegbasis Soesterberg wordt bij het totale project gerekend. Er zijn al een flink aantal groenprojecten uitgevoerd en opgedragen, in afwachting van de opbrengsten van roodprojecten. Maar door de economische crisis zit de klad in die rode opbrengsten. Het gevolg is een groot financieel tekort binnen het totale project. Tussen de voornaamste deelnemers (Provincie, Soest en Zeist) wordt onderhandeld over hoe dit op te lossen. We vinden dat de oplossing voor de financiële problemen in eerste instantie gevonden moeten worden in versoberingen van de projecten van Hart van de Heuvelrug en de plannen rond vliegbasis Soesterberg. Daarnaast is de PvdA een voorstander van terughoudendheid bij nadere investeringen in deze projecten, zolang er geen zicht is op de realisatie van opbrengsten van de projecten Tegelijk zijn wij er op tegen om op de vliegbasis Soesterberg meer woningen te bouwen dan afgesproken.
Den Dolder De bouwplannen voor Den Dolder staan door de economische crisis op losse schroeven. We benadrukken dat, bij uitbreiding van de woningvoorraad in Den Dolder, ons uitgangspunt is dat
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
24
in eerste instantie wordt gekozen voor verdichting van de bestaande bebouwing en /of bestaand bebouwd gebied. De woningbouwprojecten (o.a. Torteltuin, Overtoom en Ramaerlaan), worden wel gerealiseerd, in samenspraak met de bewoners en de projectontwikkelaars. De sociale cohesie van Den Dolder moet behouden blijven, met een toereikend voorzieningenniveau. Met betrekking tot de Drieluik-plannen voor de spoorwegovergang is de PvdA benieuwd naar de uitkomsten van het veiligheidsonderzoek door TNO. Op basis van die uitkomsten wordt opnieuw de afweging gemaakt of en hoe het raadsbesluit (afsluiten spoorwegovergang voor auto’s en de bypass voor autoverkeer over de Nieuwe Dolderse weg) uitgevoerd gaat worden. Hierbij blijft voor ons de veiligheid voorop staan.
Austerlitz De realisering van de bouwplannen wordt in overleg met de bewoners zorgvuldig gefaseerd. Hiermee blijft de sociale cohesie intact, is er een gezonde demografische opbouw op langere termijn en blijft het aantal leerlingen van de school op peil. Extra woningbouw in het betaalbare segment is gewenst, omdat daar een achterstand is. Voor de toewijzing aan de inwoners van Austerlitz worden afspraken gemaakt binnen het lokaal maatwerk. Een nieuw multifunctioneel centrum is een grote kans voor Austerlitz.
Huis ter Heide In Huis ter Heide West wordt in interactieve samenwerking met betrokkenen een nieuw woonwijkje gebouwd. Aangrenzend komt in Huis ter Heide Zuid nog wat meer ruimte voor bedrijvigheid. Voor de ontsluiting van het nieuwe woonwijkje in West zal een weg door Zuid moeten worden aangelegd. Omdat die weg eveneens nodig is voor de verdere bedrijfsontwikkeling in Zuid zelf moeten de kosten van de aanleg ervan door alle belanghebbenden worden gedeeld. Ook voor de uitvoering van de bouwplannen in Huis ter Heide West zijn de komende afspraken over de tekorten van het project Hart van de Heuvelrug van groot belang. Daarom mogen de plannen ondanks de economische crisis zo min mogelijk vertraging opleveren.
Vollenhove en de Verzetswijk Bij Vollenhove denkt de PvdA aan een sociaal sterke wijk, waar het prettig wonen is. De grote woongebouwen worden aangepakt, vooral ook qua duurzaamheid. De mogelijkheid van het overkappen van de snelweg, bij Vollenhove en wanneer dat mogelijk is bij de Verzetswijk, dient terdege te worden onderzocht. Een dergelijke oplossing zou de leefbaarheid van deze buurten sterk vergroten. Ook willen wij een geluidsarme Dreef (ZOAB asfalt). De A28 heeft meetbare nadelige effecten op aandoeningen van luchtwegen van schoolkinderen. De maximumsnelheid op de A28 zou verlaagd moeten worden tot 80 km.
Kerckebosch De PvdA wil dat er een prachtige gevarieerde wijk komt, waar veel van de huidige bewoners een nieuwe, betere woning krijgen (terugkeergarantie). Als gevolg van de landelijke economische situatie is het besluit genomen om van het omvangrijke bouwplan voorlopig alleen de eerste fase te gaan bouwen. De PvdA houdt vast aan een gewenningsbijdrage voor de huidige bewoners. Als de woningen van de eerste fase gerealiseerd zijn, wordt door de WOM en de gemeenteraad bekeken hoe er verantwoord verder gegaan kan worden met de invulling van de volgende fasen. De PvdA wil daarbij de differentiatie uit het oorspronkelijke plan niet uit het oog verliezen. Onze ambitie is dat gekozen wordt voor temporisering en het realiseren van kleine behapbare woningbouw plannen, hierdoor blijft het (financiële) risico beperkt. De functie van het Inloophuis blijft tijdens de periode van bouwen onverminderd belangrijk.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
25
We zijn blij dat de MFA en de Brede School er gaan komen. We hebben ons hier hard voor gemaakt. Het is de plek voor de bewoners uit de wijk om elkaar te treffen en er gebruik te maken van de aangeboden voorzieningen.
Zeist-West Een deel van het nieuwe wijkcentrum De Clomp in Zeist-West is gerealiseerd. Het multifunctionele gebouw De Koppeling en de mooie nieuwe Moskee zijn in 2013 opgeleverd. De winkels en het kerkelijk centrum volgen. We juichen de bouw van ruim 120 te realiseren vooral (sociale huur)woningen toe. Dit vergroot de levendigheid van het winkelcentrum. Het nieuwe winkelplan biedt ook ruimte voor een derde supermarkt. Ondanks de economische crisis verwacht de PvdA dat het gehele project wordt afgerond. In de Vogelwijk en bij de Koppelweg worden ook nog twee afzonderlijke woningbouwprojecten uitgevoerd. Mede door inspanning van de PvdA is een oplossing afgesproken voor de Vogelwijk, zodat dat project in de komende periode kan worden gerealiseerd. De bouwstart van het particuliere plan Koppelweg is onduidelijk. Realisatie van deze twee plannen moet goed worden afgestemd in verband met onderlinge concurrentie.
De omgeving van het Slot Het Slot en omgeving zijn voor Zeist van uniek historisch belang. De PvdA vindt dat de huidige omgeving van het Slot moet blijven zoals die nu is met de huidige functies: sportterreinen en volkstuinen. De omgeving van de Koelaan bestaat uit een ecologisch waardevol coulisselandschap. De PvdA wil dit gebied in deze staat houden en beschermen. Nieuwbouw in de directe omgeving van het Slot staan we niet toe.
Stationsgebied Driebergen Zeist Het stationsgebied Driebergen-Zeist wordt opnieuw ingericht. De uitvoering van dit grote project is voorzien in de komende jaren. De gemeenten Utrechtse Heuvelrug en Zeist werken nauw samen met Pro Rail, het Bestuur Regio Utrecht en de Provincie. De PvdA steunt het project van harte en zal zich inspannen voor een goede landschappelijke inpassing van het geheel. Het spoor wordt verbreed, er komt een nieuwe stationshal en er komt een onderdoorgang voor de provinciale weg. Verder komen er grootschalige parkeervoorzieningen en wordt de bedrijvigheid vernieuwd en uitgebreid, voornamelijk aan de Driebergse kant maar ook binnen het huidige gebied in het Zeister deel (Odijkerweg).
Voorzieningenniveau: winkels, bedrijven en werk. De PvdA vindt, in ieders belang, dat Zeist beter en aantrekkelijker moet worden. Vooral de situatie in het centrumgebied is problematisch. We willen minder leegstand. Ook voor de werkgelegenheid en stageplekken voor jongeren is dit van groot belang. Bedrijven die goed draaien, hebben personeel nodig en kunnen jongeren een stageplaats aanbieden. Samenwerking is dus ook in dit opzicht van algemeen belang. Van belang is dat ondernemers veel beter gaan samenwerken dan tot nu toe, ook het grootwinkelbedrijf houdt zich daarbij niet meer afzijdig. Vooral de kleine middenstand – de motor van banen - heeft het moeilijk door het lage consumenten vertrouwen. De PvdA wil dat onderzocht wordt hoe deze bedrijven nog beter gesteund kunnen worden. Wij denken hier bijvoorbeeld aan hulp aan ondernemers door middel van een starters- of microkrediet. We willen om de leegstand te bestrijden dat de eigenaren gaan betalen voor de leegstand van hun panden. Het speciale één-loket-systeem voor ondernemers wordt verder verbeterd. De PvdA is een voorstander van het centrummanagement en reclamebelasting om de functie van het centrum te versterken. Maar de PvdA is wel een voorstander van tarief differentiatie tussen winkeliers aan de hoofdstraten en aanloopstraten en tussen grotere en kleinere ondernemers. Ook sommige (andere) wijkcentra (Kerckebosch, Verzetswijk) verdienen meer aanPVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
26
dacht omdat versukkeling dreigt. Ook door onze inspanningen is in Zeist-West, in afwachting van de afronding van de in uitvoering zijnde vernieuwing van De Clomp, al wat verbeterd. Verkeer Het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoerplan (GVVP) is geactualiseerd. We zien daarin een goede basis met indeling in doorgaande wegen, wijkontsluitingswegen en 30-kilometer zones binnen verblijfsgebieden. De uitvoering van de verkeer remmende maatregelen in de wijken roept regelmatig vraagtekens op. Hoewel alle plannen in samenspraak met bewoners worden gerealiseerd, blijft het moeilijk een voor iedereen aanvaardbare oplossing te vinden. We willen vooral voorkomen dat er steeds weer herstelkosten worden gemaakt. De PvdA is er voorstander van dat bedrijven met veel werknemers worden gestimuleerd over te gaan tot het terugdringen van autogebruik, bijvoorbeeld door gebruik van de elektrische fiets. Dit kan zo de verkeersdruk verlichten. De situatie rond station Driebergen-Zeist leidt al veel te lang tot grote hinder voor het verkeer. Oplossing van die problematiek krijgt nu echte prioriteit. Zolang de situatie bij Driebergen Station nog zorgt voor grote verkeersoverlast kan er nog niets concreets gezegd worden over de toekomstige verkeersstromen op de Weteringlaan, Waterigeweg en Koelaan. Op verkeersgebied wil de PvdA - Bij uitvoering van het beleid moet aan voetgangers en fietsers nog meer voorrang wordt gegeven. Het centrum moet zo gemakkelijk mogelijk bereikt kunnen worden. - Deskundige uitvoering van verkeer remmende maatregelen. - De effecten van verkeersoplossingen bij station Driebergen-Zeist kritisch volgen o.a. in relatie tot de doorstroming en de verkeersstromen richting Bunnik. - Inzetten op Openbaar Vervoer: de trend om busroutes te “strekken” mag niet leiden tot onaanvaardbare loopafstanden tot de bushaltes. Bij bushaltes en publiekstrekkers moet voldoende stallingruimte voor fietsen worden gerealiseerd. - Ja zeggen tegen het onderzoek naar een tram Uithof - Utrechtseweg - Driebergseweg Station Driebergen-Zeist. - Het gebruik van elektrische fietsen stimuleren. - Een goede verkeerseducatie, niet alleen van basisschool leerlingen, maar ook van de iets oudere schoolgaande jongeren. - Samen met ouders en scholen moet het halen en brengen van schoolkinderen in veilige banen worden geleid. Nog belangrijker is het creëren van veilige fietsroutes voor schoolkinderen
Beheer van de openbare ruimte De PvdA wil een blijvend goed voorzieningenniveau voor alle burgers, maar hecht ook aan het behoud van het karakter van Zeist, de natuur en een gezond milieu. Het huidige Groenstructuurplan en een nieuwe Bomennota zijn met steun van de PvdA vastgesteld. Het onderhoud van het vele groen, de straten, paden en het straatmeubilair is voor de gemeente een niet geringe taak. Onkruid wint het van de straattegels, overhangende struiken en boomtakken, slecht onderhouden wegen en fietspaden, het komt nog veel voor. We staan voor schoon, heel, veilig en prettig en willen dat bewoners zich meer betrokken gaan voelen bij en actief worden bij het beheren van hun directe woonomgeving.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
27
De PvdA wil: - Natuurlijk en ecologisch beheer van de openbare ruimte, door ecologisch bermbeheer, variatie in beplanting van perkjes/groenstroken en een gematigd kapbeleid. - Meer groen in de bebouwde omgeving, door het aanleggen van extra groen- voorzieningen en het stimuleren van groene daken bij bouwen en renoveren. - Experimenten, waarbij op vrijwillige basis omwonenden een rol op zich kunnen nemen bij het onderhoud van groen in hun directe omgeving. Het wijkgericht werken stimuleert en faciliteert dit en betrekt wijkorganisaties hierbij. - Stadstuinen waar inwoners en scholen met hun leerlingen hun eigen groente en fruit kweken, kunnen ook een mogelijkheid zijn om de openbare ruimte in te vullen. Zeker op plaatsen die nu braak liggen vanwege de stagnerende woningbouw. - Daar waar mogelijk verkoopt de gemeente onder voorwaarden (snipper)groen aan de bewoners. Deze bewoners nemen het onderhoud over. - Op centrale plekken ondergrondse inzameling van kleding. - Meer en grotere prullenbakken, die op tijd worden geleegd. - Meer aandacht voor het bestrijden van grof vuil bij de containers
Duurzaamheid, natuur & milieu, luchtkwaliteit en geluid
Visie op Duurzaamheid Landelijk gezien willen we dat in 2050 Nederland een 100% duurzame economie is. Van groot belang hierbij is een strakker lokaal milieubeleid. We steunen de gemeentelijke uitgangspunten om energieneutraal te worden en de uitstof van fijnstof terug te brengen binnen de strenge Europese normen. Iedereen zet zich hiervoor in. De Gemeente geeft het goede voorbeeld en stimuleert haar inwoners en bedrijven. Hiervoor wordt een actieve voorlichting ingezet. Om tot een goede milieuprestatie te komen moeten groen en milieu in samenhang bekeken worden. Op het gebied van wonen willen we een accentverschuiving van huur- en hypotheeklas-
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
28
ten naar woonlasten. We maken onze inwoners bewuster van wat er moet gebeuren aan energiebesparing (terugdringen stookkosten). De PvdA zet zich in voor de volgende zaken: - Zoveel mogelijk duurzaam bouwen, nieuwbouwwoningen worden energienota loos. - Bewoners informeren: isolatie draagt bij aan een schoner milieu en bespaart kosten. - Stimuleren en subsidiëren van lokale (kleinschalige) initiatieven voor duurzame energieopwekking, waaronder het toepassen van zonnecollectoren. - De gemeente stimuleert het gebruik van nieuwe, alternatieve energievormen, bijvoorbeeld het gebruik van biomassacentrales en/of mestvergisters. - Inzetten van zo veel mogelijk daken voor het plaatsen van zonnepanelen. - Verminderen van het autogebruik door stimuleren van het gebruik van de fiets en OV. - Het scheiden van afval wordt verder uitgebreid. Bewoners kunnen hun afval gratis afgeven bij het brengstation (voorkomen illegale dump). - Ondernemers ondertekenen milieu convenanten. De gemeente verplicht zich en roept de Zeister ondernemers op om enkel hout en papier te gebruiken die het product zijn van verantwoord bosbeheer. Bij aanbesteding is het een beoordelingscriterium. - Kinderen worden meer betrokken bij natuur en milieu. Hiervoor subsidiëren we meer milieueducatie voor kinderen en bestemmen we plekken als speelbos. De PvdA wil met de woningcorporaties prestatieafspraken maken over: - Energiezuiniger maken van het bestaande woningbestand. Hiervoor zetten we het volkshuisvestingsfonds in. Nieuwe woningen worden energienota loos. - Inzetten van alternatieve vormen van verwarmen en koelen. - Bewoners stimuleren mee te doen aan energiebesparing. Een beperkte huurverhoging als inzet voor besparingen op de stookkosten.
Visie op Water, een levensbehoefte van een ieder De PvdA wil investeren in stedelijk waterbeheer als onderdeel van de leefomgeving. Het versterkt de kwaliteit van de woonomgeving, of het nu gaat om cultuurhistorische waarden, natuurvriendelijke oevers of wandelmogelijkheden. Water wordt gebruikt voor een aantrekkelijker woon- en werkomgeving, stedelijk groen, recreatie en waternatuur. De PvdA zich wil inzetten voor: - Gemeentelijke samenwerking met het waterschap. Doel is door het ontwikkelen van gezamenlijke doelstellingen te komen tot lagere (maatschappelijke) kosten. Dit geldt voor rioolbeheer en afvalwaterzuivering, verder levert het verhoging van de kwaliteit en vermindering van de personele kwetsbaarheid op. Uitgangspunt is de Routekaart Afvalwater keten. Centraal staan kostenverlaging, energiebesparing, duurzaamheid en innovatie. - Het opzetten van een waterloket samen met het waterschap. - Afkoppeling van regenwater van het riool bij bedrijven en woningen; voor regenwater moet meer ruimte zijn in vijvers, singels, sloten en vaarten. Voor de woningen op het zand is afkoppelsubsidie beschikbaar. - Zorgen voor doorstroming van water (voorkomen blauwalg).
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
29
-
In versteend gebied zorgen voor voldoende groene daken en water om hittestress tegen te gaan. Vasthouden van water voor droge periodes. Aandacht voor kwaliteit en kwantiteit van het water bij nieuwbouw en herinrichting. Schoonmaken van en oude waterlopen (sprengen) uitdiepen en van water voorzien. Geen gebruik maken van onkruidbestrijdingsmiddelen.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
30
Veiligheid, bestuur en middelen Openbare orde en veiligheid Veiligheid is een basisvoorwaarde voor de gewenste vitale samenleving waarin iedereen zich thuis voelt. Het is de taak van de gemeente om de veiligheid blijvend te waarborgen. De gemeenteraad heeft daar invloed op door onze inbreng te leveren in de jaarlijks door de gemeenteraad vast te stellen Jaarplannen veiligheid. De afgelopen jaren is Zeist veiliger geworden. Het aantal misdrijven is gedaald en er zijn met andere partijen goede stappen gezet. We zien echter nog teveel signalen die duiden op criminaliteit en hufterigheid. Bewoners ervaren overlast van groepen overlast gevende jongeren en vooral hoogbouwcomplexen, waar veel mensen dicht op elkaar wonen, vragen daarbij extra aandacht. Hiernaast wordt in het weekend door de jeugd te veel gedronken met negatieve gevolgen voor hun eigen toekomst en voor de omgeving. Daarnaast is het aantal woninginbraken in Zeist nog zeer hoog, al is het laatste jaar een stevige daling te constateren. Voor de PvdA zijn preventie en repressie geen tegenstelling; zij vullen elkaar in een concrete situatie goed aan. Wanneer er in een gezin een onverbeterlijke woninginbreker is, verdient deze een keiharde aanpak (met altijd wel een kans om het goede pad te nemen) om nieuwe slachtoffers te voorkomen. Dat belang weegt dan zwaarder dan het particuliere korte termijn belang van de inbreker. Maar er moet wel hulp en zorg zijn voor andere gezinsleden, om te voorkomen dat ook zij in een neerwaartse spiraal komen. Het voorkomen van onmaatschappelijk gedrag moet al vroeg beginnen in de basisschoolleeftijd en soms al ervoor. Wij zetten de komende jaren daarom in op:
Verminderen drankgebruik door jongeren Handhaving van de nieuwe regels in de Drank en Horecawet met als doel: minder overlast op straat en gezonder opgroeiende jongeren. We treden op tegen alcoholmisbruik onder jongeren. Ouders hebben hierin een eerste verantwoordelijkheid. Wij verwachten van onze winkeliers en horecaondernemers dat zij zich houden aan de leeftijdsgrens. Dit handhaven wij streng. We tolereren uitgaansgeweld niet. Politie en horeca treden hiertegen gezamenlijk op.
Aanpak hufterigheid Tegengaan van andere vormen van hufterigheid en ongewenst gedrag. Asociaal hard door woonwijken rijden is geen lichte verkeersovertreding, maar is een symptoom van vaak bestaand onmaatschappelijk gedrag en startsein van een stevige aanpak van politie. Wij gaan hufterigheid in de openbare ruimte tegen door het opleggen van hogere boetes voor bijvoorbeeld intimiderend gedrag. Als je binnen een lokale samenleving rottigheid wilt uithalen, word je herkend, gekend en aangepakt.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
31
Aanpak woninginbraken Woninginbraken en andere vormen van criminaliteit vragen een stevige reactie van politie, gemeente en andere instellingen. De PvdA stelt zichzelf als opdracht Zeist de komende vier jaar in de top 10 van gemeenten met de laagste aantallen woninginbraken te brengen.
Jeugdcriminaliteit De PvdA stelt zichzelf als opdracht om Zeist de komende raadsperiode ook in de top 10 te brengen van gemeenten met de laagste jeugdcriminaliteit. Dit heeft de hoogste prioriteit. Belangrijk is een effectief beleid gericht op het niet meer loslaten van criminele jongeren, tot zij aantoonbaar weer op het rechte pad zijn. We pakken overlast, intimidatie en criminaliteit van jongeren aan langs drie wegen: Via de thuiscultuur (aanspreken van ouders), via de straatcultuur (aansprakelijk stellen van ouders voor schade veroorzaakt door kinderen) en via de schoolcultuur (voorkomen van schooluitval).
Eigen initiatief Daarnaast willen we dat de gemeente projecten waar burgers het heft in eigen hand nemen voor een leefbare wijk, stimuleert en helpt initiëren. Te denken valt aan Buurtpreventieprojecten, grote broer projecten, inzet Waaks, Marokkaanse vadersprojecten, gay-alerts, etc. Tenslotte verwacht de PvdA van gemeente, politie en andere instellingen dat ze een sterke rol blijven spelen bij het tegengaan van fenomenen die een gevaar vormen voor een gezonde maatschappij, zoals mensenhandel, loverboys, hennepteelt, discriminatie, huiselijk geweld en radicalisering. Wij werken samen met woningbouwcorporaties, welzijns- en (jeugd)zorginstellingen, brandweer, politie, onderwijs, burgers en bedrijven. In deze samenwerking is de wijkagent de sleutelfiguur en neemt de gemeente de rol als regisseur. Onderlinge concurrentie tussen deze organisaties mag niet voorkomen. Alle betrokkenen, inclusief Openbaar Ministerie en de Veiligheidshuizen, moeten bereid zijn om grenzen los te laten en creatief en onorthodox bij te dragen aan een doeltreffend lokaal veiligheidsbeleid. Dit heeft alleen kans van slagen als ook bewoners hierbij betrokken zijn. De gemeente faciliteert deze betrokkenheid. Burgerparticipatie Bij burgerparticipatie wil de PvdA de creativiteit en de denkkracht van de burgers zelf gebruiken om tot de beste keuzes en oplossingen te komen in het bestuurlijk proces. Daarbij is het van belang dat standpunten gehoord worden, dat alle belangen zorgvuldig worden afgewogen, en dat burgers in hun overtuigingen worden gerespecteerd.
Samen met de burgers De inzet van de PvdA de komende periode is om de denkkracht van de bevolking dichter bij het lokaal bestuur (college en gemeenteraad) te brengen. Dat vraagt om een lokale overheid die de regie heeft en bewoners uitnodigt en stimuleert mee te denken bij het opstellen van plannen, zeker voor de invulling van de eigen leefomgeving. Een overheid die duidelijke kaders formuleert voor die plannen en tegelijkertijd de inbreng van bewoners waardeert en ruimte geeft en bovendien op afstand blijft, als bewonersplannen binnen de gegeven kaders blijven.
Het afwegen van belangen De gemeenteraad en het college - samen het gemeentebestuur - zijn er om binnen het Zeister algemeen belang eerlijke afwegingen te maken, keuzes te maken en zich voor die keuzes te verantwoorden. Het is nu eenmaal niet mogelijk om aan alle wensen van alle Zeistenaren
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
32
tegemoet te komen, maar er mag wel verwacht worden dat alle belangen mee kunnen spreken en meegewogen kunnen worden. Die belangen zijn goed te inventariseren door met burgers een dialoog aan te gaan over wat zij werkelijk belangrijk vinden. Een dialoog betekent: naar elkaar luisteren, verbinding leggen en houden en met elkaar spreken. De PvdA wil dat burgerparticipatie plaatsvindt langs de weg van dialoog met de burgers en als inventarisatie van belangen. Niet alleen de belangen van sommigen, maar alle belangen. Een goed voorbeeld is de recente bezuinigingsdialoog waarbij alle belanghebbenden met elkaar tot voorstellen zijn gekomen. De gemeenteraadsleden en leden van het college van B&W moeten vervolgens uiteraard de burgers actief opzoeken om met hen de discussie aan te gaan over de problemen en zich te verantwoorden voor de gemaakte keuzes. De gemeentelijke organisatie
Een herkenbare gemeente De PvdA wil een gemeente die herkenbaar is als organisatie ván en vóór de burgers van Zeist. Daarin zijn de afgelopen jaren grote stappen gezet. Wij blijven kiezen voor een organisatie die een heldere visie heeft hoe zij de Zeister samenleving kan dienen: klantgericht en slagvaardig. Dit geldt voor alle gemeentelijke diensten. Wat de PvdA betreft zijn dat ook de school in de buurt, de wijkagent, de aanpak van het beheer van de openbare ruimte of de behandeling van een aanvraag voor een uitkering. Maar ook voor bouwvergunningen en identiteitspapieren.
Gemeentelijke regels Er bestaan veel gemeentelijke regels en die zijn er niet voor niets. Zoals al gezegd, de gemeente heeft de regie, moet belangen afwegen en keuzes maken. Maar wat ooit goed en nodig was, kan nu soms het doel voorbij schieten. Onnodige regelgeving dient aangepast of afgeschaft te worden. Daarom is de PvdA er een voorstander van de regelgeving regelmatig kritisch tegen het licht te houden.
De gemeentelijke organisatie De nieuwe gemeentelijke organisatie die sinds 1 juli 2009 een feit is, heeft de afgelopen jaren de kans gekregen zich te bewijzen en heeft zich waar gemaakt. Er is een duidelijk groei in kwaliteit geweest en voor de PvdA is het van belang dat de nieuwe organisatie zich verder kan ontwikkelen en kan versterken, ook in de samenwerking met burgers en het stimuleren van initiatieven van burgers zelf. Nieuwe reorganisatievoorstellen zijn dan ook niet aan de orde. Wel dient de komende periode de definitieve omslag naar een wijkgerichte organisatie plaats te vinden, waarbij de wijkteams en wijkmanagers ruim baan krijgen om initiatieven in de wijken te nemen om de leefbaarheid te versterken. Daarnaast is de PvdA er een voorstander van om werkzaamheden zo veel mogelijk uit te voeren in samenwerking met andere gemeenten. Wij verwachten vanzelfsprekend van de organisatie dat zij ook haar deel neemt in eventuele bezuinigingen (zoals ze ook de afgelopen jaren heeft gedaan) en voor de PvdA blijft het toetsen van efficiency continu belangrijk. Dit mag echter niet ten koste gaan van de opgebouwde kwaliteit. De PvdA gaat niet mee in de liberale roep om ‘minder overheid’. Zij wil een doorontwikkeling naar een “andere overheid”, een overheid die dichtbij de burgers staat. Een overheid die stimuleert dat burgers zelf met oplossingen komen voor de oplossing van problemen, die burgers in hun kracht zet om zaken zelf aan te pakken. Maar ook een overheid die uitgaat van de menselijke maat en naast de burger staat als deze niet mee kan doen of steun nodig heeft.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
33
Dat is de lokale overheid waar de PvdA heen wil de komende jaren. Dat is voor de PvdA beslist geen ‘minder overheid’. Een voldoende geëquipeerde gemeentelijke organisatie is dringend nodig om die omslag naar een andere overheid te maken en kwaliteit. Wijkgericht werken De PvdA wil wijken waar het prettig en veilig wonen is en die “schoon en heel” zijn. Betrokken gemeenschappen zijn de kern daarvan. Wel zou de PvdA toe willen in Zeist naar kleinere verbanden, waarin van samenhangende gemeenschappen en sociale samenhang gesproken kan worden. Juist die kleinere verbanden (wellicht op buurtniveau) maken het mogelijk elkaar als gemeente en bewoners nog beter aan te spreken en gezamenlijk verantwoording te nemen voor de openbare ruimte. Problemen in de wijk kunnen zo ook eerder worden gesignaleerd. De PvdA is er van overtuigd dat investeren in de wijken en buurten, in het leefklimaat en de woonkwaliteit van Zeist loont. De PvdA wil dan ook blijvend in deze wijken investeren om de leefbaarheid op peil te houden om op lange termijn structurele verbeteringen tot stand te brengen. Wijken die in Zeist zijn aangepakt en aandacht krijgen worden zichtbaar schoner, heler en veiliger. Ondanks dat de investeringsmogelijkheden onder druk staan wil de PvdA zoeken naar middelen om hierin blijvend te investeren in samenspraak met de bewoners. De PvdA steunt de verdere ontwikkeling van het wijkgericht werken in Zeist van harte. De buurtschouwen, buurtagenda’s, spreekuren in de buurt en de vele initiatieven die daar uit voortgekomen zijn, waren belangrijke stappen in het proces naar een gezamenlijke verantwoordelijkheid van bewoners en gemeente. Veel lof gaat dan ook uit naar de wijkmanagers en hun wijkteams. De PvdA steunt de ontwikkeling om initiatieven van burgers binnen het wijkgericht werken te initiëren, maar voor haar ligt de prioriteit van het wijkgericht werken in die wijken die een steun in de rug nodig hebben om de leefbaarheid te versterken en dat zijn in Zeist met name de wijken met veel sociale huurwoningen.
Meer financiële armslag De afgelopen jaren heeft de PvdA steeds de verdubbeling van de wijkbudgetten van de wijkteams geïnitieerd (naar € 25.000 per jaar). Wij zijn van mening dat de wijkmanagers een dergelijk eigen budget nodig blijven houden en vinden dat dit budget minimaal op dit peil moet blijven. De afgelopen jaren zijn de wijkmanagers echter onmiskenbaar meer in positie gekomen en is hun rol in de organisatie belangrijker geworden. Terecht. Zij vormen voor de PvdA de eerste lijnen van de gemeente en zijn voor een goede verhouding tussen burgers en gemeente van groot belang. Daarbij hoort ook een passend budget om dit goed vorm te kunnen geven. De PvdA wenst ter verdere versterking van de wijkoriëntatie een onderzoek naar een verschuiving van bestaande (centrale) budgetten naar de wijken. De PvdA zal dit initiëren en steunen waar het kan.
Plekken voor ontmoeting. De PvdA wil de sociale omgang tussen bewoners(groepen) bevorderen door middel van het creëren van meer ontmoetingsplekken in de dorpen en wijken, zoals bankjes, ruimten voor samenkomsten en gezamenlijke activiteiten. Daarnaast steunt zij dat maatschappelijke informatie, ondersteuning en ontmoeting dichtbij de bewoners in alle wijken en dorpen van Zeist gebracht wordt zoals nu al rond de WMO en via de wijkteams gebeurt.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
34
Financiën
Zeist is en blijft financieel gezond Zeist kent ondanks de crisis een gezonde financiële situatie. Dat wordt bevestigd door zowel de jaarrekeningen, als de begrotingen van de gemeente. Zeist is qua financiële positie al enige jaren de sterkste gemeente in de provincie Utrecht en is “in control”. Het meerjarenperspectief is ook in evenwicht, waardoor er geen directe interne redenen zijn om verdere bezuinigingsronden te houden en dat is pure winst voor Zeist en de Zeistenaren. Dit goede perspectief heeft te maken met enerzijds de behoedzame wijze van opereren van raad, college en ambtelijke dienst in de afgelopen jaren, het tijdig ingrijpen bij afwijkingen – zoals bij de bezuinigingsdialoog – en het goed grip hebben op de financiën van de gemeente. De PvdA wil voortzetting van dat beleid. De PvdA staat voor een sluitende meerjarenbegroting. Daarnaast hechten wij aan de goede huidige P&C cyclus en het risicomanagement op de ratio om voldoende grip te houden op de financiën. We zijn een voorstander van een strikte budgetbewaking om verspilling en faalkosten te voorkomen. Door de crisis in de vastgoedsector en woningmarkt hebben veel lokale overheden grote risico’s en/of verliezen op hun grondbedrijf geleden. In Zeist is dat niet het geval, omdat Zeist geen grondpositie heeft en een goed risicobeleid gevoerd heeft. De PvdA steunt dit van harte en is voor een strikte bewaking van de grondexploitaties en invloed van de gemeenteraad op deze grondexploitaties door voor iedere grote grondexploitatie een financiele commissie in te richten.
Mogelijke bezuinigingen De financiële situatie van Zeist is een goede uitgangspositie voor de komende jaren, maar er zijn ook redenen aan te geven om voorzichtig en alert te blijven: - Ten eerste is aandacht voor de hoogte van het weerstandsvermogen ten opzichte van de risico’s die Zeist loopt nodig en daarbij gaat het vooral om risico’s rond het project Hart van de Heuvelrug en de op handen zijnde decentralisaties in het Sociale Domein. - In de tweede plaats blijft de gemeentebegroting onder druk staan van mogelijke extra bezuinigingsverplichtingen die het rijk voor de komende jaren opgelegd heeft om het overheidstekort terug te dringen. - In de derde plaats vragen een aantal reserves om een grotere jaarlijkse bijdrage van de gemeente om ook in de toekomst zaken te kunnen aanpakken, bijvoorbeeld voor het beheer van de bomen, het weerstandsvermogen en de onderwijshuisvesting van Zeist. De verwachting is dan ook dat de lokale overheden ook in de komende periode bezuinigingen moeten doorvoeren door met name rijksbezuinigingen en de komende jaren terughoudend moeten zijn in het doen van nieuwe investeringen. Ook in Zeist. Hiervoor gaat de PvdA haar verantwoordelijkheid niet uit de weg. Bij mogelijke bezuinigingen kiest de PvdA ervoor om bezuinigingen stapsgewijs te realiseren zodat de menselijke maat niet uit het oog verloren raakt en grote klappen voorkomen kunnen worden. De PvdA wil, op grond van de keuzes in dit programma, drie duidelijke beperkingen bij voor eventuele bezuinigingsronden: - Uitgangspunt blijft dat alle subsidies onder de € 25.000 blijven buiten schot blijven. Zo ontzien we 84% van de verenigingen en instellingen met subsidie en het complete verenigingsleven van Zeist (Info: subsidieregister Zeist 2008). Aan de andere kant gaat het hierbij maar om 14% van het totale subsidiebedrag. Wel mag gekeken worden naar de efficiency en effectiviteit.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
35
-
-
Bij noodzakelijke ombuigingen weegt het grote sociale belang voor vele Zeistenaren van instellingen als Bibliotheek, Muziekschool, Zwembad en Werkschuit zwaar. Vooral deze instellingen zijn brandpunten van sociale activiteit en belangrijk voor de sociale samenhang. Het minimabeleid wordt ontzien bij eventuele bezuinigingen.
Financiering van de decentralisaties/oormerken van de gedecentraliseerde middelen In principe moet uitvoering van gedecentraliseerde taken (van sociale domein) binnen het mee gedecentraliseerde budget plaatsvinden. Deze worden voor minimaal de komende raadsperiode dan ook (met het huidige WMO-budget) geoormerkt voor deze taken. Wel is ontschotting binnen het sociale domein door de overheid mogelijk gemaakt en de PvdA kan dat steunen. Waar financiële problemen ontstaan, omdat de lokale situatie niet overeenkomt met de gemiddelde landelijke normen, maakt de Partij van de Arbeid keuzes vanuit onze principes van een samenleving waar voor iedereen plaats is, waar iedereen mee doet en ‘de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen’.
Investeringen in Zeist Ofschoon de PvdA vindt dat de gemeente de komende jaren terughoudend om moet gaan met nieuwe investeringen, betekent dit niet dat we voor stilstand zijn. Waar kansen liggen om verbeteringen door te voeren of problemen die aangepakt dienen te worden, moet dit niet gelaten worden. Ook de PvdA wil op een aantal gebieden nader investeren: - Voor de aanpak van jeugdcriminaliteit en verhuftering; - Voor de verdere versterking van de leefbaarheid van de wijken; - De inrichting van een fonds waaruit geput kan worden om meedoen in Zeist te stimuleren; - In de opbouw van samenwerkingsverbanden in de wijken in het sociale domein; - Uitbreiding van het gemeentelijk minimabeleid in de richting van meedoen. - Voor onderwijshuisvesting; - Voor versterking van het weerstandsvermogen; - Voor verdere bestrijding van alfabetisme en laaggeletterdheid; - Voor projecten gericht op de doorstroom van woningzoekenden; - Voor het beheer van de bomen in Zeist op de langere termijn; - Voor starters- en microkredieten voor ondernemers; - Voor de verbetering van het beheer van de openbare ruimte; - Voor een verkeersveilige omgeving van scholen; - Voor de plannen rond de Vreedzame wijk in Zeist-west. Veel van deze investeringen liggen in het verlengde van wat de gemeente al doet. De PvdA wil voor deze investeringen in principe geen extra bezuinigingen. Wij willen deze investeringen mogelijk maken door twee maatregelen in te zetten: - In de eerste plaats wordt er naar gestreefd om deze kosten te vinden binnen de bestaande programma’s, de bestaande kosten. Dat zal van de ambtelijke organisatie en het college vragen om meer te doen met dezelfde of minder middelen door zaken slimmer te organiseren en de efficiency te verder te bevorderen door een grotere samenwerking met andere gemeenten. - In de tweede plaats willen we de helft van het jaarlijks rekeningresultaat inzetten voor deze investeringen, waar andere mogelijkheden om middelen te genereren ontbreken. De jaarlijkse toevoeging aan het weerstandsvermogen blijft wat de PvdA betreft op een kwart van het jaarlijkse rekeningresultaat. Op termijn wil de PvdA naar een meer flexibele begroting, waar beleid (en dus kosten) niet voor langere termijn vastliggen, maar voor een kortere periode (5a 6 jaar) zodat de gemeenteraad de mogelijkheid heeft middelen anders in te zetten in overeenstemming met de verschuivende wensen en problemen van de samenleving.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
36
Voorzichtig met de OZB De lokale overheid moet rekening houden met de koopkracht van haar inwoners. De Partij van de Arbeid streeft daarom naar het voorkomen van lastenverzwaringen. De PvdA zet zich actief in voor - het behoud van - kwijtschelding van lokale lasten, voor mensen met een minimuminkomen (tot 110 procent bijstandsniveau). In het verlengde daarvan kiest de PvdA er voor de OZB met niet meer te verhogen dan het inflatiepercentage. Alleen als de burgers van Zeist er aantoonbaar door een voorstel op vooruit gaan en het goed uit te leggen is zal de PvdA een verhoging van de OZB overwegen. De PvdA vindt het billijk dat de financiële gevolgen van het zogenaamde orde-effect (een korting op het gemeentefonds als gevolg van een hogere waardestijging van woningen in Zeist ten opzichte van andere gemeenten) ten laste gebracht worden van de OZB. Wel wil de PvdA leegstand duurder maken en gebruik goedkoper. Daarom wil zij dat bij leegstand de verhuurder extra belast wordt. Hierdoor worden eigenaren extra gestimuleerd hun panden te verhuren of een andere bestemming te zoeken (bijvoorbeeld woningen). Lokale belastingen waar een duidelijke tegenprestatie tegenover staat (afvalstoffenheffing, rioolretributie en sommige leges) worden kostendekkend doorberekend. Integratie en burgerschap
Iedereen hoort erbij Iedereen hoort erbij in de samenleving waar de PvdA voor staat. De afgelopen jaren zijn de tegenstellingen in Nederland en ook in Zeist helaas groter geworden. Door de toegenomen polarisatie dreigen bevolkingsgroepen uit elkaar te groeien. Als gevolg daarvan zien we dat groepen zich in toenemende mate terugtrekken: men voelt zich niet meer welkom. Dit is niet de samenleving die de PvdA wil. Wij willen dat alle Zeistenaren hun volwaardige plaats hebben, met respect voor elkaar. De PvdA kiest voor het bouwen van bruggen tussen oude en nieuwe bewoners. Zij vindt dan ook dat de Zeister samenleving zich moet openstellen voor de nieuwe bewoners. In het overleg met verenigingen en instellingen in Zeist, inclusief de kernen, zal de PvdA pleiten voor activiteiten die op integratie en ontmoeting zijn gericht. Inspirerende voorbeelden als de Wereldreis, het Kleurrijk Festival, de Iftar in Slot Zeist, het project ‘1001kracht’ en het moedercentrum worden door ons gesteund.
Het nemen van eigen verantwoordelijkheid Als er problemen zijn, (achterblijvende deelname aan de samenleving, taalproblemen, jongerenproblemen, radicalisering) zal de PvdA die actief benoemen en aanpakken, maar vanuit een positie van respect voor alle groepen in de samenleving. Dit kan en wil de PvdA natuurlijk niet alleen. Het is daarom een goede zaak dat een groeiend aantal Zeistenaren uit de allochtone gemeenschappen aangeeft dat zij voor de problemen zelf verantwoordelijkheid willen nemen. We zien ook van de kant van de moskeeën en in activiteiten van belangenverenigingen als “Musis” of de Tamil Culturele Organisatie, de Afghaanse Vereniging en de Somalische Vereniging, in toenemende mate betrokkenheid bij de Zeister samenleving. Dit biedt belangrijke mogelijkheden: in samenwerking kunnen problemen beter worden aangepakt en wellicht zelfs worden voorkomen. De PvdA steunt dan ook voorstellen die vanuit de allochtone gemeenschappen zelf komen, zoals het vaderproject, cursussen ouderparticipatie en “empowerment”.
Nederlands is noodzakelijk Voor een succesvolle deelname aan de samenleving is een goede beheersing van de Nederlandse taal noodzakelijk, dat is dan ook prioriteit nummer één. Daarnaast is werk de tweede belangrijke sleutel tot integratie. Van nieuwe bewoners van Zeist mag worden verwacht, dat zij zich actief willen inzetten om door het leren van Nederlands hun kansen op een opleiding en
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
37
werk te vergroten. Speciale aandacht verdient de relatief grote groep ouders van 23-45 jaar. Deze groep, en zeker de allochtone vrouwen, moet niet aan haar lot worden overgelaten. Er moeten versterkt initiatieven worden genomen om hen mee te laten doen aan de samenleving.
PVDA ZEIST Verkiezingsprogramma Gemeenteraadsverkiezingen 2014
38