INHOUDSOPGAVE. III. Drugwet: 24 februari 1921 A. Inleiding Algemeen Afbakening B. Wat is strafbaar? Algemeen

UntitledBook1TOC.fm Page i Monday, November 21, 2011 12:26 PM

INHOUDSOPGAVE I. Beleid A. Situering van het drugbeleid .....................................................................1 B. De parlementaire werkgroep ’Drugs’ ......................................................2 C. De Federale Beleidsnota Drugs ................................................................4 D. Invloed van de wetswijziging in 2003 ....................................................5 E. De richtlijn van 1 februari 2005 inzake bezit van cannabis voor persoonlijk gebruik .................................................................................................6 F. Andere illegale verdovende middelen .....................................................8 G. Doorverwijzing naar de hulpverlening op parketniveau: pilootproject Proefzorg binnen het Parket Gent ..................................................9 H. Doorverwijzing naar de hulpverlening op rechtbankniveau: pilootproject Drugbehandelingskamer binnen de rechtbank van eerste aanleg Gent ......................................................................................................... 10

II. Samenwerking justitie en hulpverlening A. Toenemende samenwerking tussen justitie en de drughulpverlening.... 15 B. Juridische basis voor doorverwijzingen vanuit justitie naar de drughulpverlening............................................................................................................... 16 C. Een veranderend hulpverleningsaanbod voor druggebruikers ..... 20 D. Het actuele zorgaanbod in de drughulpverlening ........................... 22 E. Discussie en conclusies ............................................................................ 25

III. Drugwet: 24 februari 1921 A. Inleiding

28

1. Algemeen ................................................................................................................................ 28 2. Afbakening ............................................................................................................................. 30

B. Wat is strafbaar? ........................................................................................ 30 1. Algemeen ................................................................................................................................ 30

Larcier Wet en Duiding - Drugwetgeving

i

UntitledBook1TOC.fm Page ii Monday, November 21, 2011 12:26 PM

2. De verboden producten ....................................................................................................... 30 3. De geviseerde handelingen ................................................................................................ 32 a) De strafbare gedragingen nader uitgewerkt in de KB’s ................................................... 32 b) De strafbare gedragingen nader uitgewerkt in de wet .................................................... 35 i. Algemeen .................................................................................................................................. 35 ii. Gemakkelijker maken of aanzetten tot gebruik ............................................................. 36 iii. Misbruik maken van het voorschrijven, toedienen of afleveren ............................... 39 iv. Besluit ....................................................................................................................................... 42

C. Wat zijn de toepasselijke straffen? ........................................................ 43 1. Algemeen ................................................................................................................................ 43 2. De straffen voorzien in artikel 2bis .................................................................................. 44 3. De straffen voorzien in artikel 2ter ................................................................................... 46 4. De keuze van de koning naar strafbaarstelling toe .................................................... 47 5. Samenvattend ........................................................................................................................ 49 6. Bijzonderheid: de teelt van cannabis ............................................................................... 50 7. Algemene besluiten nopens de strafbaarheid .............................................................. 51

D. De verzwarende omstandigheden ....................................................... 54 1. Algemeen ................................................................................................................................ 54 2. De leeftijd ................................................................................................................................ 54 a) Algemeen ..................................................................................................................................... 54 b) Het begrip minderjarige .......................................................................................................... 55 c) Het begrip ‘ten aanzien van’ ................................................................................................... 55 i. Algemeen .................................................................................................................................. 55 ii. Introductie begrip ‘kenvermogen’ ..................................................................................... 56 iii. Introductie begrip ‘concrete gevaarsituatie’ .................................................................. 57 iv. Standpunt van het Hof van Cassatie ................................................................................ 57 v. Besluit ........................................................................................................................................ 58

3. De gevolgen van het misdrijf ............................................................................................. 59 a) Algemeen ..................................................................................................................................... 59 b) De opgesomde gevolgen ......................................................................................................... 60 c) De causaliteit .............................................................................................................................. 60

4. Het kader waarin de misdrijven worden gepleegd ..................................................... 61 a) Algemeen ..................................................................................................................................... 61 b) Het begrip ‘vereniging’ ............................................................................................................ 62 c) Deelnemer aan de vereniging ................................................................................................ 63 d) Leider van de vereniging ......................................................................................................... 64 e) Voorbeeld .................................................................................................................................... 64

ii

Larcier Wet en Duiding - Drugwetgeving

UntitledBook1TOC.fm Page iii Monday, November 21, 2011 12:26 PM

E. Specifieke situaties vervat in de Drugwet............................................ 65 1. Algemeen ................................................................................................................................ 65 2. Ontzetting – beroepsverbod – sluiting van de inrichting – bijzondere verbeurdverklaring 66 a) De ontzetting: art. 31 Sw. ........................................................................................................ 66 b) Beroepsverbod ........................................................................................................................... 68 i. Algemeen .................................................................................................................................. 68 ii. Geneeskunde, de dierengeneeskunde of een paramedisch beroep (art. 4 § 2) ................68 iii. Exploitatie van drankgelegenheden of inrichtingen (art 4 § 3) ................................ 69 c) De tijdelijke of definitieve sluiting van inrichtingen (art. 4 § 3) .................................... 70 i. Algemeen .................................................................................................................................. 70 ii. Drankgelegenheid en andere inrichtingen ..................................................................... 70 iii. Eigenaar/uitbater versus niet-eigenaar/geen uitbater ................................................ 71 d) De bijzondere verbeurdverklaring ........................................................................................ 72 i. Algemeen .................................................................................................................................. 72 ii. Toepassing van artikel 42-43 Sw. ....................................................................................... 72 iii. Bijkomende mogelijkheid ................................................................................................... 74

3. De bijzondere herhaling ..................................................................................................... 76 4. De onthulling ......................................................................................................................... 77 a) Algemeen .................................................................................................................................... 77 b) Volledige en oprechte informatie ......................................................................................... 78 c) Ten aanzien van de overheid .................................................................................................. 80 i. Begrip overheid ....................................................................................................................... 80 ii. Gegevens die nog niet gekend zijn .................................................................................... 80 iii. Die de overheid in staat stelt te vervolgen ...................................................................... 80 d) De gevolgen van de onthulling .............................................................................................. 81 i. Algemeen .................................................................................................................................. 81 ii. De onthuller pleegt een wanbedrijf .................................................................................. 82 iii. De onthuller pleegt een misdaad ..................................................................................... 82 iv. Voorbeelden ........................................................................................................................... 83 e) Besluit in verband met de onthulling ................................................................................... 84

5. De bijzondere heterdaadprocedure ................................................................................. 85 a) Inleiding ...................................................................................................................................... 85 b) Wetsgeschiedenis ...................................................................................................................... 86 c) Gelaagde structuur .................................................................................................................... 87 d) Voorafgaande ernstige aanwijzingen .................................................................................. 89 e) Artikel 15 van de Grondwet en artikel 8 van het EVRM .................................................. 91 f) Besluit ........................................................................................................................................ 94

6. De opschorting, het uitstel en probatie ........................................................................... 95 7. De administratieve sluiting ................................................................................................ 99

Larcier Wet en Duiding - Drugwetgeving

iii

UntitledBook1TOC.fm Page iv Monday, November 21, 2011 12:26 PM

8. De administratieve aanhouding .....................................................................................105

IV. DRUGS EN GEVANGENISSEN A. Inleiding .................................................................................................... 110 1. De drugwetgeving op penitentiair terrein ....................................................................110 2 …multidimensioneel bekeken vanuit wetgevingsperspectief ..................................112

B. Een penitentiair drugbeleid .................................................................. 113 C. Drugs en gevangenissen: gezondheidsgerelateerde aspecten in de wetgeving ............................................................................................ 114 1. Naar gezondheidszorg gestoeld op gelijkwaardigheid, continuïteit en specificiteit... ....114 2… en een aanbod om deze rechten daadwerkelijk afdwingbaar te maken ..........117

D. Drugs en gevangenissen: veiligheidsgerelateerde aspecten in de wetgeving ................................................................................................. 118 1. Meldingsplicht van ambtenaren betreffende wanbedrijven en misdaden .........118 2. Toegangscontrole ...............................................................................................................119 3. Fouillering door het penitentiaire personeel ...............................................................121 a) Ten aanzien van gedetineerden: fouillering van kledij, lichaam, verblijfsruimte .....................121 i. Fouillering van kledij en lichaam .....................................................................................122 ii. Celfouillering .........................................................................................................................123 b) Ten aanzien van bezoekers ...................................................................................................124 c) Ten aanzien van personeel ....................................................................................................126

4. Vaststelling van inbreuken op de drugwetgeving .....................................................127 5. Vervolgingsbeleid in de gevangenissen ........................................................................129 6. Tuchtsancties ten gevolge van inbreuken op de drugwetgeving ..........................132 7. Urinecontroles ......................................................................................................................133

E. Besluit ....................................................................................................... 134 F. Bibliografie ................................................................................................ 135

V. Drugs in het bedrijf A. Impact van alcohol- en ander druggebruik op functioneren van werknemer .................................................................................................... 138 B. Uitgangspunt CAO 100: disfunctioneren van werknemer ........... 139 C. CAO 100 en testen naar alcohol- en druggebruik .......................... 141 1. Intoxicatie en dronkenschap/onder invloed zijn ..................................................................... 141

iv

Larcier Wet en Duiding - Drugwetgeving

UntitledBook1TOC.fm Page v Monday, November 21, 2011 12:26 PM

2. Testen in CAO 100 .............................................................................................................................143 3. § 4 ............................................................................................................................................143 4. § 5 ............................................................................................................................................143 5. Artikel 4 ............................................................................................................................................146

VI. Drugs in het verkeer A. Bespreking Wegverkeerswet ................................................................150 B. Besluit .......................................................................................................157 C. Artikel 35 Wegverkeerswet ...................................................................158 1. Openbare plaats ..................................................................................................................158 2. Personen onderworpen aan de vaststellingen ............................................................159 3. Dronkenschap of soortgelijke toestand ........................................................................159 4. Opzet ...............................................................................................................................160 5. Verzachtende omstandigheden ......................................................................................161

D. Art. 38 Wegverkeerswet ........................................................................161 1. Verval van het recht tot sturen: algemeen ...................................................................161 2. Motorvoertuig ......................................................................................................................162 3. Facultatief en verplicht verval van het recht tot sturen ............................................163 4. Verplichte onderzoeken en examens als voorwaarde voor het herstel van het recht tot sturen ..................................................................................................................163

E. Art. 50-51 Wegverkeerswet ...................................................................166 1. Verduidelijking ....................................................................................................................166 2. Immobilisering .....................................................................................................................166 3. Verbeurdverklaring ............................................................................................................167 F. Art. 55-56 Wegverkeerswet .........................................................................................168 1. Onmiddellijke intrekking ..................................................................................................168 2. Voorwaarden .......................................................................................................................168 3. Verlenging .............................................................................................................................169

VII. Drugs op school A. Drugcontroles bij jongeren ...................................................................170 1. Grondrechten .......................................................................................................................170 a) Algemeen .................................................................................................................................. 170 b) Minderjarigen .......................................................................................................................... 170

B. Fouillering .................................................................................................171

Larcier Wet en Duiding - Drugwetgeving

v

UntitledBook1TOC.fm Page vi Monday, November 21, 2011 12:26 PM

1. Situering ...............................................................................................................................171 2. Fouillering op school ..........................................................................................................171 a) Door politiediensten ...............................................................................................................171 b) Door onderwijspersoneel ......................................................................................................172

3. Fouillering thuis door de ouders .....................................................................................173

C. Urinecontrole ........................................................................................... 174 1. Situering ...............................................................................................................................174 2. Minderjarigen ......................................................................................................................175 3. Urinecontroles op school ..................................................................................................175 4. Urinecontroles door de ouders ........................................................................................176

VIII. Drugs in de jeugdbeweging ................................................ 178 IX. Crisissituaties A. Uithuiszetting van het kind .................................................................. 179 1. Recht van bewoning ..........................................................................................................179 a) Minderjarigen ...........................................................................................................................179 b) Meerderjarigen ........................................................................................................................179

2. Onderhoudsplicht en het verhaalsrecht OCMW ........................................................180

B. Gedwongen opname .............................................................................. 181 1. Voorwaarden voor de toepassing van de Wet van 26 Juni 1990 betreffende de Bescherming van de Persoon van de Geesteszieke (WPG) - algemene principes ...............................................................................................................................181 2. Toepassing van de Wet van 26 Juni 1990 betreffende de Bescherming van de Persoon van de Geesteszieke op verslaafden .............................................................182 a) Het in artikel 5, § 2 van de WPG bedoelde omstandig geneeskundig verslag ......... 182 b) Toepassing van de WPG op toxicomanen .........................................................................184 c) De gedwongen opname van de toxicomaan ....................................................................190

3. Internering van de geesteszieke toxicomaan en de toepassing van de WPG ....191

C. Vrijwillige opname ................................................................................. 194

X. Internationale luik A. Op het niveau van de Verenigde Naties ............................................ 212 1. Enkelvoudig Verdrag inzake verdovende middelen (opgemaakt te New York op 30 maart 1961, goedgekeurd bij Wet van 20 augustus 1969, zoals gewijzigd

vi

Larcier Wet en Duiding - Drugwetgeving

UntitledBook1TOC.fm Page vii Monday, November 21, 2011 12:26 PM

door het Protocol van Genève van 25 maart 1972, goedgekeurd bij Wet van 8 december 1983) .......................................................................................................................212 2. Verdrag van 21 februari 1971 inzake psychotrope stoffen, goedgekeurd bij Wet van 25 juni 1992 .............................................................................................................214 3. Verdrag van de Verenigde Naties tegen de sluikhandel in verdovende middelen en psychotrope stoffen, opgemaakt te Wenen op 20 december 1988, goedgekeurd bij Wet van 6 augustus 1993 ................................................................................................214

B. Op Europees niveau ................................................................................215

FAQ’s Drugwetgeving ....................................................... 217 Wetgeving........................................................................... 243

Larcier Wet en Duiding - Drugwetgeving

vii