Schoolplan 2012 - 2016
Inhoudsopgave hoofdstukken Inleiding ............................................................................................................... 6 Hoofdstuk 1 De school ........................................................................................... 7 1.1
Omgeving ................................................................................................ 7
1.2
Identiteit .................................................................................................. 8
1.2.1 Ivriet .................................................................................................... 9 1.2.2 Jahadoet ..............................................................................................10 1.2.3 Traditie .................................................................................................10 1.2.4 Normen en waarden...............................................................................10 1.2.5 Festiviteiten ..........................................................................................11 1.3
Historie ...................................................................................................12
1.4
Leerlingenpopulatie ..................................................................................13
1.5
Integratie ................................................................................................14
1.5.1 Nieuwkomersklas...................................................................................18 1.6
Samenwerking .........................................................................................18
1.6.1 Samenwerkingsverband Zuid ..................................................................18 1.6.2 Besturenoverleg SWV Zuid .....................................................................19 1.6.3 Wijkoverleg OOG ...................................................................................19 1.6.4 ZAT .....................................................................................................19 1.7
Veiligheid ................................................................................................19
1.7.1
Bewaking .......................................................................................20
1.7.2
Schoolveiligheidsconvenant ..............................................................20
1.7.3
Veiligheidsplan ................................................................................20
1.7.4
Bedrijfshulpverlening (BHV) ..............................................................20
1.7.5
Veiligheidsoefeningen ......................................................................21
Hoofdstuk 2 De organisatie ....................................................................................22 2.1
Leiding .................................................................................................22
2.2
Management Team en bouwcoördinatoren ................................................23
2.3
Personeel .............................................................................................23
2.4
Bestuur ................................................................................................23
2.5
Vrijwilligers .............................................................................................23
2.6
Externen .................................................................................................24
2.7
Medezeggenschapsraad .........................................................................24
2.8
Ouderraad ...............................................................................................24
Hoofdstuk 3 Communicatie ....................................................................................26 3.1
Externe communicatie ...........................................................................26
3.1.1
Bereikbaarheid ...............................................................................26
3.1.2
Bezoekers ......................................................................................26
3.1.3
Huisstijl .........................................................................................26
3.1.4
Communicatieservice .......................................................................26 Pagina 2 van 95
3.1.5
Schoolgids en jaarkalender ...............................................................27
3.1.6
Nieuwsbrieven ................................................................................27
3.1.7
Externe overlegstructuur ..................................................................27
3.1.8
Rapporten ......................................................................................28
3.1.9
Website en social media ...................................................................29
3.1.10
Samenwerkingsverbanden ..................................................................29
3.1.11
Reglement klachtbehandeling ..............................................................29
3.1.12
Protocollen en procedures ...................................................................30
3.2
Interne communicatie ...............................................................................30
3.2.1
Regels ...........................................................................................30
3.2.2
Roosters en kalenders .....................................................................30
3.2.3
Protocollen .....................................................................................30
3.2.4
Wekelijkse nieuwsbrief .....................................................................30
3.2.5
Interne vergaderstructuur ................................................................30
3.2.6
Collegiale samenwerking ..................................................................32
Hoofdstuk 4 Missie, visie en strategie ......................................................................33 4.1
Missie ..................................................................................................33
4.2
Visie ....................................................................................................33
4.3
Strategie ..............................................................................................34
4.4
Speerpunten .........................................................................................35
4.5
ICT .........................................................................................................40
4.5.1
Mailomgeving .................................................................................44
4.5.3
PC’s ...............................................................................................44
4.5.4
Digitale opslag ................................................................................44
Hoofdstuk 5 Onderwijskundige vormgeving..............................................................45 5.1
Leerstofaanbod .....................................................................................45
5.2
Leermiddelen en toetsen ........................................................................46
5.3
Methodegebruik ....................................................................................48
5.4
Actief burgerschap en sociale integratie ...................................................48
5.5
Overige leerstofaanbod ..........................................................................50
5.6
Identiteitsactiviteiten .............................................................................51
5.7
Zelfstandig werken, klassenmanagement en instructie ...............................51
5.8
Leerstofplanning ...................................................................................54
Hoofdstuk 6 Zorgstructuur .....................................................................................55 6.1
Leerlingendossiers ....................................................................................55
6.2
Zorgleerlingen .........................................................................................55
6.3
Interne Begeleiding ..................................................................................56
6.4
Maatschappelijke instanties .......................................................................56
6.4.1
Jeugdgezondheidsonderzoeken .........................................................56
6.5
Leerlingvolgsysteem .................................................................................57
6.6
Sociaal-emotionele ontwikkeling .............................................................59 Pagina 3 van 95
6.7
Passend Onderwijs ................................................................................59
6.7.1
Op Maatgroep .................................................................................61
6.7.2
Op Maatprotocol..............................................................................62
6.7.3
Plusgroep .......................................................................................64
6.7.4
NT2 ...............................................................................................64
6.8
Weer Samen Naar School (WSNS) ..............................................................65
Hoofdstuk 7 Kwaliteit ............................................................................................67 7.1
Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam (KBA) ...................................67
7.2
Spiegel PO en Kwaliteitswijzer basisonderwijs Amsterdam ..........................69
7.3
Schoolmeter Passend Onderwijs ..............................................................71
7.4
Oudertevredenheidspeiling .....................................................................72
7.5
SWOT-analyse ......................................................................................78
7.6
Sterkten en zwakten ..............................................................................79
7.7
Kansen en bedreigingen ............................................................................81
7.8
Meerjarenbeleidsplan .............................................................................82
Hoofdstuk 8 Personeelsbeleid .................................................................................85 8.1
Doelstellingen ..........................................................................................85
8.2
Cultuur ................................................................................................85
8.3
Formatie ..............................................................................................85
8.4
Functiebouwwerk ..................................................................................86
8.5
Taakbeleid ...............................................................................................86
8.6
Competentiemanagement .........................................................................87
8.7
Scholing ..................................................................................................87
8.8
Inwerkprogramma nieuwe leerkrachten ......................................................88
8.9
Bedrijfsgezondheidszorg ............................................................................88
8.10
Personeelsadministratie .........................................................................89
Hoofdstuk 9 Financiën ...........................................................................................90 9.1
Begroting .............................................................................................90
9.2.1
Sponsoring door OR ........................................................................91
9.2.2
Sponsoractie ..................................................................................91
9.3
Ouderbijdrage ..........................................................................................92
9.4
Subsidies ................................................................................................92
9.4.1
Aanvraag enveloppemiddelen ...........................................................93
9.4.2
Marorgelden ...................................................................................93
9.5
Fondsen ..................................................................................................93
Pagina 4 van 95
Inhoudsopgave Figuren en tabellen Figuur 1 Leerlingen- en groepenpopulatie per peildatum 1 oktober Figuur 2 Schooltoetskaart opbrengsten middentoetsen Rosj Pina januari 2012
14 15
Figuur 3 Diversiteitsprofiel Rosj Pina 2012
16
Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur
41 42 42 43 45 53 69 70 71 72 73 74 75 76 76 77 77 90 92
4 Bouwstenen van Vier in Balans 5 Verhouding tussen kennisconstructie en kennisoverdracht in percentage 6 Score Rosj Pina op het Vier in Balans-model 7 ICT-balans Rosj Pina 8 PDCA of Demingcirkel 9 GIP-organisatiesysteem 10 Opbrengsten Rosj Pina Spiegel PO 2010-2011 11 Resultaten Rosj Pina Kwaliteitswijzer Basisonderwijs Amsterdam 10-11 12 Profiel Passend Onderwijs 13 Profiel professionaliteit schoolteam 14 Rapportcijfer Rosj Pina Oudertevredenheidspeiling 2012 15 Top 5 belangrijkste onderwijsaspecten Oudertevredenheidspeiling 2012 16 Belangcijfers per vraagrubriek Rosj Pina Oudertevredenheidspeiling 2012 17 Tevredenheidscijfers per vraagrubriek Oudertevredenheidspeiling 2012 18 Top tien tevredenheid Rosj Pina Oudertevredenheidspeiling 2012 19 Top tien ontevredenheid Rosj Pina Oudertevredenheidspeiling 2012 20 Marketing matrix Oudertevredenheidspeiling 2012 21 Overzichten baten en lasten 2012 22 Subsidie-overzicht
Tabel 1 Kalender Joodse feestdagen Tabel 2 Uitstroomaantallen naar (S)VO uit leerlingvolgsysteem ParnasSys
12 14
Tabel 3 Bestuurlijke knelpunten
22
Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel
27 28 35 48 50 50 51
4 Overzicht externe nieuwsbrieven 5 Inloopochtenden schema voor ouders van nieuwe leerlingen 6 Speerpuntenoverzicht directie 7 Overzicht leermiddelen en toetsen 8 Overige lesactiviteiten 9 Naschoolse activiteiten 10 Identiteitsactiviteiten 11 Fases berenmethode Meichenbaum 12 Urenverdeling per vak en groep in schooljaar 2012-2013 13 Zorgsignalen zelfevaluatie schooljaar 2011-2012 14 Cyclisch model zorg 15 Lesrooster Op Maatgroep schooljaar 2012-2013 16 Overzicht NT2-leermiddelen 17 Fases verbetertraject KBA 18 Pijlers Passend Onderwijs 19 Pijlers professionaliteit schoolteam 20 Waardering Oudertevredenheidspeiling 2012 21 Waardering ouderbetrokkenheid Oudertevredenheidspeiling 2012 22 Belangrijkheid schoolkeuzemotief/imago school OTP 2012 23 Tevredenheidspercentage Oudertevredenheidspeiling 2012 24 Kwadranten marketing matrix Oudertevredenheidspeiling 2012 25 Landelijke score Oudertevredenheidspeiling 2012 26 Sterkten en zwakten SWOT-analyse 27 Kansen en bedreigingen SWOT-analyse 28 Meerjarenbeleidsplan 29 Formatie schooljaar 2012-2013 30 Schema normjaartaak schooljaar 2012-2013 Pagina 5 van 95
52
54 58 60 63
65 67 71 72 73 74 74 75 78 78 79 81 82 85 86
Inleiding Voor u ligt het schoolplan 2012-2016 van basisschool Rosj Pina. Het schoolplan is een belangrijk beleidsdocument. Hierin wordt de manier waarop het onderwijs op Rosj Pina vorm gegeven wordt, beschreven. Het geeft inzicht in de gemaakte keuzes en de gestelde prioriteiten voor onderwijskundig-, personeels- en kwaliteitsbeleid. Het is een handleiding voor de ontwikkeling van de school in de komende jaren. Jaarlijks zal het plan geëvalueerd en bijgesteld worden. Daarnaast wordt met dit schoolplan verantwoording af gelegd aan bestuur, ouders, en onderwijsinspectie over de kwaliteit van het onderwijs. Het schoolplan is opgebouwd uit hoofdstukken. Hoofdstuk 1 beschrijft de kenmerken van de school en haar omgeving. Hoofdstuk 2 behandelt de organisatie, hoofdstuk 3 de communicatie en hoofdstuk 4 het beleid van de school. De vormgeving en planning van het onderwijskundig beleid wordt respectievelijk in hoofdstuk 5 en 6 beschreven. In hoofdstuk 7 staat de kwaliteitszorg centraal en het personeelsbeleid wordt beschreven in hoofdstuk 8. Hoofdstuk 9 gaat over de financiële verantwoording. Rosj Pina is een joodse basisschool. Schoolbestuur, onderwijsteam en ouders werken hard aan een school waar kinderen niet alleen intellectueel gevormd worden, maar ook opgeleid worden tot zelfstandig denkende en zelfbewuste joods Nederlandse burgers. Aandacht voor de joodse identiteit neemt op Rosj Pina een grote plaats in. De school viert bijvoorbeeld joodse feestdagen en besteedt aandacht aan de joodse treurdagen. Rosj Pina is een zogenaamde ‘brede school’. Er is samenwerking met peuterspeelzaal Simcha, dat het terrein deelt met Rosj Pina. Simcha verzorgt tevens de buitenschoolse opvang. Een groot percentage van de Rosj Pina leerlingen stroomt door naar scholengemeenschap Maimonides. Dit is de VO-school die net als Rosj Pina deel uitmaakt van Stichting Joods Bijzonder Onderwijs (JBO). Rosj Pina heeft leerlingen vanuit alle delen van de wereld, die zich voor kortere of langere tijd in Nederland vestigen. Het lerarenteam bestaat uit dertien vakleerkrachten, die zes uur per week de joodse vakken Jahadoet (traditioneel religieuze en cultuurhistorische kennis van het jodendom) en Ivriet (modern Hebreeuws) geven en negentien profane leerkrachten, die de vakken volgens de kerndoelen en de wet op het primair onderwijs geven.
December 2012 Basisschool Rosj Pina Nieuw Herlaer 18-20/Postbus 87058 1083 BD Amsterdam/1080 JB Amsterdam T 020 642 76 44 E
[email protected] W www.rosjpina.nl Bevoegd gezag: Stichting Joods Bijzonder Onderwijs Directeur: mevrouw P. Kloosterman Bestuurnummer: 21464 BRINnummer: 04JA
Pagina 6 van 95
Hoofdstuk 1 De school 1.1
Omgeving
Rosj Pina is gevestigd in de wijk Buitenveldert. Dit stadsdeel wordt begrensd door de ringweg A10 in het noorden, de Amstel in het oosten, de Kalfjeslaan in het zuiden en de Amstelveenseweg in het westen. Het huidige Buitenveldert is in 1958 gebouwd als een zuidelijke tuinstad op het veenweidegebied van de Binnendijksche Buitenveldertsche Polder, waaraan de wijk haar naam ontleent. Met de instelling van de stadsdelen in 1987 is de wijk een apart stadsdeel. Na de fusie in 1998 met het stadsdeel Rivierenbuurt is de wijk onderdeel van stadsdeel Zuideramstel. Na de fusie van de stadsdelen Zuideramstel en Oud-Zuid maakt Buitenveldert sinds 2010 deel uit van het stadsdeel Zuid. De wijk bestaat uit een mengeling van laag, middel, en hoogbouw en is halverwege de jaren zeventig volgebouwd. De hoofdstraten zijn vernoemd naar baljuws van Amstelland en de andere straten zijn vernoemd naar de Nederlandse provincies, vooral naar kastelen en buitenplaatsen, gegroepeerd per provincie. In de wijk Buitenveldert woont een aanzienlijke joodse gemeenschap met eigen synagoges, scholen, winkels, eetgelegenheden en andere voorzieningen, waaronder een zorgcentrum en het als eerste in Europa geopende joodse hospice. De wijk kent ook een groot aantal Japanse bewoners. Binnen het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) is de Joodse Gemeente Amsterdam de grootste gemeente. De Joodse Gemeente Amsterdam bestaat sinds 1635 en is gebaseerd op de tora en op traditie. Deze gemeente biedt allerlei voorzieningen op het gebied van religie, cultuur, jeugdwerk, sociaal-pastorale zorg en onderwijs. De Joodse Gemeente Amsterdam biedt onder meer diensten in synagoges, exploiteert een mikwe (ritueel bad), organiseert activiteiten voor jong en oud, heeft het rabbinaal toezicht op kosjere bakkerijen en slagerijen, verzorgt de sjechieta (kosjere slacht) voor geheel Nederland en beheert onder andere de begraafplaatsen in Diemen en Muiderberg. Iedereen die volgens de Halacha (joodse wet) joods is en in Amsterdam of omgeving woont, kan lid worden, ongeacht hun persoonlijke jodendomsbeleving. Het ledenbestand van de Joodse Gemeente Amsterdam wordt gevormd door een breed spectrum van zeer orthodoxe tot zeer liberale Joden. De locaties die tot deze gemeente behoren zijn Amsterdam, Amstelveen, Diemen, Aalsmeer, Abcoude, Amstelveen, Broek in Waterland, Diemen, Edam-Volendam, Ilpendam, Katwoude, Landsmeer, Marken, Monnickendam, Mijdrecht, Ouder-Amstel, Uithoorn, Vinkeveen, Wilnis en Badhoevedorp. Het onderwijsaanbod in Buitenveldert varieert van peuterspeelzaal tot universiteit. Er zijn verschillende basisscholen in de buurt van Rosj Pina: de Buitenveldertse Montessorischool, de oecumenische De Ark, de katholieke St. Jozefschool, de Merkelbachschool en de 12e Montessorischool de Stern. Ook is er een SO-school voor moeilijk lerende kinderen, Alphons Laudy. In het stadsdeel Zuid bevinden zich nog 29 andere basisscholen. Er zijn vijf middelbare scholen vlakbij Rosj Pina: de oecumenische Atlant, de interconfessionele Apollo, de Joodse scholengemeenschap Maimonides, de orthodoxjoodse scholengemeenschap Cheider en de christelijke scholengemeenschap Buitenveldert. Er zijn nog 16 middelbare scholen in stadsdeel Zuid. In de wijk bevindt zich de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en het bij de universiteit behorende ziekenhuis (VumC).
Pagina 7 van 95
1.2
Identiteit
Rosj Pina is een joodse basisschool voor leerlingen in de basisschoolleeftijd. De kinderen zijn allemaal halachisch joods. Dit betekent dat de kinderen ten minste een joodse moeder hebben. De vormgeving van het jodendom thuis varieert van orthodox tot liberaal. De leerkrachten houden er rekening mee dat de leerlingen een verschillende afkomst hebben door niet dogmatisch les gegeven. De leerlingen van Rosj Pina komen uit zeer joods orthodoxe families, die redelijk streng in de leer van de tora (Oude Testament) zijn, tot liberaal joodse gezinnen en zelfs geheel niet belijdende gezinnen. Rosj Pina gaat uit van een modern orthodoxe visie op basis van de tora om haar leerlingen die kennis en vaardigheden bij te brengen die ze nodig hebben om uiteindelijk zelf te kunnen weten en kiezen. Een kind dat niet weet wat iets is, hoe het in praktijk gebracht wordt en wat de achterliggende gedachte ervan is, kan er later ook niet voor (of tegen) kiezen. Bij hele jonge kinderen gaat het eerst om het kunnen. Naarmate zij ouder worden, leren zij langzaam de globale betekenis van bijvoorbeeld gebeden en gebruiken. Uiteindelijk kennen ze de precieze betekenis en de achterliggende gedachten en verschillende meningen en/of ideeën. Op Rosj Pina ontvangen leerlingen regulier onderwijs volgens de kerndoelen en de Nederlandse wet op het basisonderwijs. Daarnaast worden de joodse identiteitsvakken Ivriet, de wereldwijde joodse omgangstaal en Jahadoet, algemene kennis over het jodendom vanuit religieus, cultureel en historisch perspectief, gegeven. School besteedt veel aandacht aan de joodse manier van leven in de breedste zin van het woord. Aspecten die duidelijk terugkomen in de leerlijn zijn: hoe ga je met je medemens om, bijvoorbeeld ziekenbezoek, het eren van (groot)ouders, respect voor mens, dier en milieu, het geven om en aan armen; de verbondenheid met joden in de hele wereld en met name Israël; bijbelse en moderne geschiedenis van het joodse volk (inclusief de Holocaust); het hoe en waarom van gebeden; joodse spijswetten. De lessen identiteit zijn concentrisch opgebouwd. Elk schooljaar komen bijvoorbeeld de feestdagen aan bod, maar elk schooljaar meer diepgaand. Verder wordt er veel in themavorm gewerkt naar aanleiding van een onderwerp. De leerkrachten Hebreeuws zijn vrijwel allemaal ‘native speakers’ die in Nederland wonen. Voor Jahadoet zijn mensen aangesteld die zich zo goed als mogelijk houden aan de normen en waarden van de moderne orthodox-joodse leer. Het achterliggende idee hiervan is dat een goed voorbeeld goed doet volgen. In Nederland zijn echter niet of nauwelijks mensen te vinden die zich houden aan bovengenoemde regels en ook nog een pedagogische achtergrond hebben. Hoewel een groot deel van de gezinnen met leerlingen op Rosj Pina thuis niet orthodox praktiserend is, blijkt dat een overgroot deel wil dat de joodse traditie wordt overgedragen aan de kinderen in ‘kennen en kunnen’. Net als bijna alle Joodse scholen buiten Israël heeft Rosj Pina te kampen met een gebrek aan goed onderwijsmateriaal. Er is weinig kwalitatief bruikbaar materiaal op de markt, dat ook nog eens voldoet aan de huidige onderwijsbehoeften. School verzamelt en bewerkt zelf bestaand materiaal uit joodse en niet-joodse onderwijsmethodes. De identiteitsleerkrachten hebben hiervoor veel tijd nodig, vooral degenen zonder pedagogische achtergrond, omdat zij niet geschoold zijn in het maken van onderwijsmethodes. De manager identiteit waarborgt de identiteit van de school op beleidsmatig niveau. Sinds twee jaar is de manager identiteit verantwoordelijk voor het maken van het lesrooster van de identiteitsvakken in samenspraak met de directeur en overeenkomstig de beleidsplannen. Vanaf schooljaar 2012-2013 zijn de identiteitslessen ’s middags Pagina 8 van 95
ingeroosterd, waardoor de profane lessen niet meer hoeven worden onderbroken. De identiteitsleerkrachten geven nu les in de profane lokalen, zodat de leerlingen minder naar andere lokalen hoeven lopen. Deze logistieke verbetering levert meer rust en meer effectieve lestijd op. De manager identiteit werkt nauw samen met de twee coördinatoren Ivriet en de coördinator Jahadoet. Een aantal identiteitsleerkrachten mist basale vaardigheden met betrekking tot het lesgeven. Daarom zijn zij vanaf januari 2012 gekoppeld aan een profane leerkracht. Dit schooljaar is ook een Interne Begeleider aangetrokken speciaal voor de ondersteuning van de identiteitsleerkrachten. Deze Interne Begeleider heeft de volgende taken: het bevorderen van het gebruik van het leerlingvolgsysteem Parnassys en als gevolg daarvan te sturen op acties op het gebied van zelfevaluatie en leerlingevaluatie; het verbeteren van het klassenmanagement; het verbeteren van het pedagogische en didactisch klimaat; het professionaliseren van toetsgebruik en toetsbeoordeling; het professionaliseren van inhoudsplanning; het professionaliseren van de lesprogrammering; het bevorderen van de integratie met profane vakken; het bevorderen van het gebruik van diverse media (pc, Internet, muziek, kranten enz.); het introduceren van thematisch onderwijs. De Interne Begeleider helpt tevens bij het opzetten van een goede leerlijn en bij het structureren van identiteitszaken. Rosj Pina geeft op positieve wijze vorm en inhoud aan de joodse identiteit vanuit religieus, cultureel en sociaal perspectief. De leerlingen kunnen hun weg als bewuste joden vinden. Zij leren de inhoud, de waarden en de beleving van de joodse traditie kennen en zich eigen maken. Zo kunnen zij zich identificeren als joden in de samenleving. Rosj Pina betekent hoeksteen. Een hoeksteen die stevig is gelegd, vormt een belangrijk onderdeel van de fundering voor de toekomst. 1.2.1 Ivriet Tegenwoordig is Ivriet of modern Hebreeuws de wereldwijde joodse omgangstaal. Voor joodse kinderen is het van belang dat zij ervaren dat door het spreken van modern Hebreeuws zowel Israël en de joodse wereld daarbuiten voor hen open staan. De taal zorgt voor een gevoel van verbondenheid en maakt het er bij horen een vanzelfsprekendheid. De groepen 3 tot en met 8 krijgen in totaal 3 uur per week Ivriet. Per groep wordt op een laag en een hoog niveau lesgegeven. Bij binnenkomst op school is direct waarneembaar dat de Hebreeuwse taal centraal staat. Er hangt veel visueel materiaal in het Hebreeuws, opdat de kinderen op een bijna natuurlijke wijze te maken krijgen met deze tweede taal. Er zijn veel Israëlische kinderen op Rosj Pina die Hebreeuws als moedertaal hebben. Hebreeuws is de taal die in elke synagoge waar dan ook ter wereld wordt gebruikt. Een jood uit Italië, of elk ander willekeurig land, kan moeiteloos de dienst en de gebeden volgen in een Nederlandse synagoge, omdat de taal Hebreeuws is en de gebeden overal min of meer gelijk. Hebreeuws is DE joodse taal en de taal waarin de joodse leer, wetten en andere wijsheden geschreven is. Om zich als jood te ontwikkelen, is kennis van Hebreeuws onontbeerlijk. De lessen zijn gebaseerd op het programma Tal-Am, dat speciaal is bestemd voor kinderen die buiten Israël wonen. De leerlingen leren Ivriet lezen, schrijven, spreken en begrijpen. De lessen zijn interactief om de wereld van de leerlingen te verbinden met de taal. Tal-Am is gekoppeld aan de joodse cultuur en traditie, waarmee een dwarsverband met het Jahadoetonderwijs ontstaat. De methode is echter niet gericht op Europees Pagina 9 van 95
joodse samenlevingen. De methode voor de bovenbouw heeft dezelfde opzet als voor de onderbouw, waardoor de leerlingen de lesstof als saai beoordelen. Voor de bovenbouw zal aangepast en betekenisvol materiaal moeten worden ontwikkeld. Andere nadelen van Tal-Am zijn dat de methode van een minimum aantal lesuren uitgaat en er op Rosj Pina minder lesuren worden gegeven. De uitgever heeft jaren later dan gepland delen uitgegeven en er bestaan er geen handleidingen. De leerkrachten moeten voor instructie naar bijscholingscursussen in Israël. In schooljaar 2010-2011 heeft een aantal leerkrachten de bijscholing met succes gevolgd. 1.2.2 Jahadoet Joodse les ofwel Jahadoet behandelt de algemene kennis van het jodendom. De groepen 1 tot en met 8 krijgen drie keer per week één uur Jahadoet. De lessen kennen een concentrische opbouw, waardoor onderwerpen die elk jaar terugkeren steeds met een verdieping worden behandeld. Op deze manier ontstaat zo min mogelijk overlapping van leerstof tussen de diverse leerjaren. In schooljaar 2012-2013 is bewust gewerkt aan de integratie van de identiteits- en profane vakken. Tijdens de gezondheidsweek is bijvoorbeeld de lesstof over een gezonde levenswijze verwerkt tijdens de les Jahadoet. Naast religie en cultuur komen kennis van en affiniteit met de staat Israël aan de orde. In de lessen staan de joodse normen en waarden centraal, waarbij ook de omgang met het milieu (Bal Tasjchiet) en met dieren worden behandeld. Vanaf schooljaar 2011-2012 worden deze lessen in het Nederlands gegeven om de discrepantie tussen de native speakers en de beginners te slechten. De bijbehorende joodse woordenschat komt echter uitgebreid aan de orde. Het toepassen van de Nederlandse taal kweekt ook meer begrip en interesse bij de leerlingen. Er bestaat geen methode Jahadoet in het Nederlands en daarom stellen de leerkrachten hun eigen materiaal samen. De voorbereiding hiervan vergt echter veel tijd. In de lessen worden onderdelen van de basismethode JELED van het NIK geïntegreerd. Het is de taak van de coördinator om een aanpak in het Nederlands te implementeren. Met behulp van Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam (KBA)/Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) is gewerkt aan een andere lesopzet, een transparantere programmering en aan eindtermen en toetsen. 1.2.3 Traditie Het jodendom kent veel regels en wetten, die voor een deel in het dagelijks leerprogramma zijn opgenomen. De leerlingen maken niet alleen kennis met de joodse traditie in theorie, maar ook in de praktijk. Rosj Pina heeft een kindersjoel waar de leerlingen het volgen van een sjoeldienst leren. Elke vrijdag besteden de groepen 1 en 2 aandacht aan de Sjabbat (wekelijkse rustdag op vrijdag vanaf zonsondergang tot zaterdag zonsondergang) door het aansteken van kaarsen, het maken van de kiddoesj (heiliging) en het zingen van melodieën. Ook de Parsjat Hasjawoea (het wekelijks gelezen gedeelte uit de tora) wordt verteld. In de bovenbouw wordt dieper ingegaan op de kennis met betrekking tot Israël. In alle klassen wordt het ochtendgebed in het Ivriet uitgesproken. Dit gebruik heet dawenen of tefilla. Vanaf groep 4 heeft elke leerling hiervoor een sidoer (gebedenboek). Voordat er iets wordt gegeten, worden de benodigde berachot (zegeningen) gezegd. Na het eten wordt een dankgebed gezongen. Dit gebruik heet bensjen. 1.2.4 Normen en waarden Het bewaken van de joodse normen en waarden is een belangrijk onderdeel van de joodse opvoeding. Rosj Pina stimuleert het verrichten van goede daden door met de leerlingen het bejaardentehuis Beth Shalom en het Centraal Israëlitisch Ziekenhuis (CIZ) in Amstelveen, dat deel uitmaakt van Ziekenhuis Amstelland, te bezoeken. Pagina 10 van 95
Al het voedsel en de traktaties die de school aanbiedt, moeten voldoen aan de joodse spijswetten (kosjer) zijn. Alle traktaties moeten op de kasjroetlijst (joodse voedingsregels) van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) staan. Ander snoep mag niet worden uitgedeeld, tenzij het voorzien is van een zichtbaar en door het NIK geaccepteerd Hechsjer-certificaat (kosjerheid) heeft. Huisgemaakte traktaties mogen niet worden uitgedeeld, ook is al is de huishouding thuis kosjer. De speciaal daarvoor aangewezen leerkrachten controleren elke dag of de traktaties kosjer zijn en delen een controlesticker uit. In overleg met een identiteitsleerkracht mag een traktatie in een van de keukens op school worden gemaakt. Rosj Pina hanteert een aantal voedingsregels voor het eten en drinken dat leerlingen mee naar school nemen: Melk en vlees mogen niet samen worden gegeten, daarom beschikt de school over een vlees- en een melkkeuken; Vleeswaren zijn niet toegestaan, omdat op school melk wordt uitgedeeld. Kosjere vis is toegestaan; In de kleine pauze en op woensdag wordt geen brood gegeten. Er is namelijk geen tijd ingeroosterd om te kunnen bensjen dat noodzakelijk is voor de broodmaaltijd. De school stimuleert een gezonde levenswijze niet alleen door gymnastieklessen aan te bieden. De gezondheidscommissie heeft tijdens de gezondheidsweek van 5 tot en met 16 november 2012 een aantal activiteiten en een lessenpakket voorbereid om leerlingen bewust te maken van bewegen en gezond eten. Op Rosj Pina gelden kledingvoorschriften. Jongens en meisjes dragen geen mouwloze kleding of korte broeken dan wel zeer korte rokjes. Jongens dragen een kipa (keppel), dus geen pet of muts, behalve tijdens het buitenspelen en gymnastiek. Meisjes dragen geen laag decolleté en geen zeer korte rokken of broekjes. 1.2.5 Festiviteiten De joodse feestdagen nemen binnen het Jodendom een belangrijke plaats in. De school bepaalt haar vakanties naar de Joodse feest- en treurdagen die als een rode draad door de leerlijn lopen. De school besteedt aandacht aan alle feesten. Het joodse jaar heeft twaalf maanden van 29 of 30 dagen. Zeven keer in de 19 jaar is er een schrikkeljaar met een extra maand, zodat de joodse feesten in het juiste jaargetijde vallen. Het joodse jaar is een maanjaar, waardoor de feesten niet elk jaar op hetzelfde tijdstip worden gevierd. Op feestdagen waarop een werkverbod van kracht is, gaan de leerlingen niet naar school. Op treurdagen wordt niet getrakteerd, worden geen uitstapjes gemaakt en wordt er niet getoetst, omdat sommige leerlingen vasten. Feestdagen Rosj Hasjana
Viering Joods Nieuwjaar
Maand september
Jom Kippoer
Grote Verzoendag Loofhuttenfeest
september
Slotfeest
oktober
Vreugde der Wet
oktober
Soekot Sjeminie ‘Atseret Simchat Tora
oktober
Betekenis Contemplatieve dag met werkverbod die op school wordt gevierd door b.v. appels met honing te eten of een les over bijen en honing te geven Vastendag die in de synagoge wordt doorgebracht Ter herinnering aan de woestijntocht door in een loofhut te eten en de eerste twee dagen niet te werken Einde Loofhuttenfeest met werkverbod op de tweede dag Laatste deel van de tora lezen, dansen met de thorarollen in de synagoge en
Pagina 11 van 95
Chanoeka
Inwijdingsfeest
december
Toe bi’sjvat
Nieuwjaar der bomen
jan - feb
Poeriem
Lotenfeest
maart
Pesach
joodse Paasfeest
mrt - apr
Jom Ha’atsmaoet
Onafhankelijkheidsdag
apr - mei
Sjawoe’ot
Wekenfeest
mei - juni
Tisha be Av
Vastendag van 9 Av
jul - aug
snoepjes uitdelen aan kinderen Herinwijding van de tempel door elke dag een nieuwe kaars van de achtarmige kandelaar aan te steken. School geeft b.v. een voorstelling met zang en dans Veel soorten fruit eten en nootjes/ rozijnen uitdelen. School laat leerlingen bomen planten of deelt plantjes uit Ter herinnering aan Esther die het leven van joodse volk heeft gered. Kinderen verkleden zich en iedereen deelt lekkers uit Ter herinnering aan de uittocht uit Egypte door 8 dagen matzes i.p.v. brood te eten en 2 vertelavonden te houden. Op de eerste en laatste twee dagen geldt een werkverbod Viering van de onafhankelijkheid van Israël. Kinderen zijn gekleed in blauwwit Ceremonie met dans, muziek en zang ter herinnering aan de overhandiging van de tora aan het joodse volk. Er geldt een werkverbod Ter herinnering aan de verwoesting van de twee tempels door 25 uur te vasten en een torarol te lezen. Het werkverbod geldt een halve dag
Tabel 1 Kalender Joodse feestdagen
Elke joodse feestdag kent zijn eigen liedjes, symbolen en gebruiken. Op school wordt veelvuldig gebruik gemaakt van visueel en auditief materiaal om de symboliek en betekenis van de identiteit toe te lichten. De teksten zijn altijd in het Hebreeuws. Er zijn regelmatig identiteitsgebonden bijeenkomsten en uitstapjes, bijvoorbeeld naar het Joods Historisch Museum. Er is ook veel aandacht voor de joodse treurdagen en de sjoa (de herdenking van WOII), aangepast naar de leeftijd van de leerlingen.
1.3
Historie
Begin negentiende eeuw ontstond het initiatief tot joodse bijzondere scholen. In 1905 werd de in 1874 gestichte Herman Elteschool in Amsterdam de eerste school voor het Joods Bijzonder Onderwijs, beheerd door de vereniging Kennis en Godsvrucht. De joodse lagere school Rosj Pina werd in 1947 in de Van Ostadestraat in Amsterdam opgericht. In 1973 werd een nieuw gebouw voor kleuter- en lager onderwijs geopend aan de Noordbrabantstraat in Buitenveldert. De kleuter- en lagere school zijn in 1985 samengevoegd tot een basisschool. Het gebouw aan de Noordbrabantstraat zou een renovatie ondergaan, maar is in verband met asbestproblematiek in 1999 gesloten. Een tijdelijk onderkomen werd gevonden aan de Van Leijenberghlaan. Uiteindelijk werd in 2005 het nieuwe gebouw aan Nieuw Herlaer 18- 20 betrokken. De architect van het huidige gebouw, Huub Frencken, heeft gezorgd dat de glas-in-lood ramen, die in 1947 door architect Abraham Oznowicz zijn ontworpen, een prominente
Pagina 12 van 95
plaats in de school hebben gekregen. In de ramen staan drie teksten uit de tenach (heilige boek) gegraveerd: ‘Gij zult het Uw kinderen vertellen’; ‘Hij verzamelt de verstotenen van Israël’; ‘De steen die de bouwlieden versmaad hebben, is tot hoeksteen (Rosj Pina) geworden’. Het gebouw is ook in gebruik als cultureel en religieus centrum voor identiteitsgebonden activiteiten. Het Nederlands Israëlietisch Seminarium is gevestigd in de school en heeft als doel om kennis van het jodendom te verspreiden en wetenschappelijk onderzoek op religieus terrein te verrichten. Het seminarium verzorgt cursussen joodse vakken en opleidingen voor religieuze functionarissen. Het bestuur verhuurt aula en sjoel voor feesten, bijvoorbeeld Bar Mitswa. Rosj Pina is een brede, joodse basisschool, die onderwijs combineert met naschoolse opvang, zorg, welzijn, sport of cultuur, waardoor kinderen zich meer kunnen ontwikkelen. Rosj Pina heeft leerlingen vanuit alle werelddelen, die zich voor kortere of langere tijd in Nederland vestigen. In sommige families hebben de ouders of zelfs grootouders op Rosj Pina gezeten. De school deelt het schoolterrein met joods Kindercentrum Simcha (onderdeel van kinderopvangnetwerk Tinteltuin). Simcha biedt een kinderdagverblijf (0-4 jaar) en buitenschoolse opvang (4-12 jaar). Op een steenworp afstand van Rosj Pina bevindt zich de joodse scholengemeenschap Maimonides, dat voortgezet onderwijs van VMBOtheoretische leerweg tot atheneum verzorgt. Simcha, Rosj Pina en Maimonides maken deel uit van de Stichting Joods Bijzonder Onderwijs (JBO), die de scholen bestuurt. Het bestuur bestaat uit een voorzitter, een penningmeester en vier leden. De bestuursmanager heeft een kantoor in de school. Meer informatie over het bestuur is te lezen op de website www.jbo.nl.
1.4
Leerlingenpopulatie
Het leerlingenbestand in oktober van het schooljaar 2012-2013 bestaat uit 282 leerlingen verdeeld over 13 groepen. In figuur 1 is de ontwikkeling van het aantal leerlingen en het aantal groepen per schooljaar volgens het leerlingvolgsysteem ParnasSys geïllustreerd. Aan de hand van de variatie aan in- en doorstroom wordt per jaar bekeken hoeveel groepen er geformeerd kunnen worden. De groepsgrootte varieert van 18 – 27 leerlingen. Er wordt gewerkt met jaargroepen, met uitzondering van de onderbouw, waar wordt gewerkt met heterogene groepen 1/2.
Pagina 13 van 95
350 300
291
278
272
311
294
288
282
250 200 150 100 50
12
14
13
13
13
13
12
0 2006
2007
2008
2009
aantal leerlingen
2010
2011
2012
aantal groepen
Figuur 1 Leerlingen- en groepenpopulatie per peildatum 1 oktober
Zoals in de inleiding staat, stroomt een groot deel van de leerlingen op Rosj Pina door naar scholengemeenschap Maimonides voor atheneum en HAVO. De overige leerlingen gaan naar het VMBO. In tabel 2 zijn de uitstroomaantallen uit het leerlingvolgsysteem ParnasSys van Rosj Pina opgenomen. VO VWO HAVO t/m VWO HAVO VMBO TL t/m HAVO VMBO TL VMBO GL VMBO KL
2010-2011
2011-2012 2 4 4 4 4
1 19
Totaal 9 6 7 2 7 2
33
11 10 12 7 12 2 1 55
Tabel 2 Uitstroomaantallen naar (S)VO uit leerlingvolgsysteem ParnasSys
1.5
Integratie
Uit het onderzoek ‘Israëli’s op het JBO’ van Tanenbaum, Barbara en Kooyman, Chris in 2010 naar taal en integratie van leerlingen en hun ouders op Maimonides en Rosj Pina blijkt dat: Er veel leerlingen zijn met een taalachterstand die hun isolement versterkt. Deze taalachterstand komt voornamelijk voor bij leerlingen die thuis geen Nederlands spreken (20%) en bij Israëlische leerlingen. Ook veel leerlingen waar van maar één van de ouders Nederlandstalig is (52%), kampen met een taalachterstand; Nederlandse kinderen voornamelijk met Nederlandse kinderen spelen; Ouders een sturende rol hebben in de omgang met andere leerlingen. Een andere ontwikkeling is de doorstroom van veel leerlingen met een opgebouwde taalachterstand op peuterspeelzaal Simcha naar Rosj Pina. Op Simcha zijn op dit moment te veel peuterleidsters die de Nederlandse taal niet goed beheersen. Uit de zelfevaluatie van Rosj Pina op 14 april 2012 komt naar voren dat er schoolbreed een zorgsignaal op woordenschat aanwezig is. Dit betekent dat alle leerjaren op Rosj Pina gemiddeld onvoldoende scoren op het gebied van woordenschat. De leerlingen, die de Nederlandse Pagina 14 van 95
taal niet goed beheersen, dienen vanaf de start van hun schoolcarrière op Rosj Pina goed begeleid worden om de Nederlandse taal gedegen te beheersen. In de afgelopen jaren heeft een grote wisseling van directie en personeel plaatsgevonden. Door deze instabiliteit van de organisatie hebben het onderzoek en de voorgestelde acties van JMW onvoldoende aandacht gekregen. Ook andere factoren hebben hieraan bijgedragen: De eerste factor is dat Rosj Pina een type 1-school of wel een school met een laag leerlingengewicht (2-3%) is. Tot 2006 was de allochtone afkomst het criterium van de gewichtenregeling van de overheid. Na 2006 hanteert de overheid het opleidingsniveau van ouders als uitgangspunt. Deze wijziging leidt ertoe dat extra bekostiging door de overheid voor extra formatie of middelen niet meer mogelijk is. Uit het eerder genoemde onderzoek blijkt dat het opleidingsniveau van ouders op Rosj Pina hoog is. De groep Israëlische ouders heeft een zeer hoog of een zeer laag opleidingsniveau. De laatste categorie wordt echter bij inschrijving zelden opgegeven. Bovendien hoeven ouders geen bewijzen van hun opleidingsniveau te overleggen. De tweede factor is de dalende tendens uit analyse van de CITO-scores van de eindtoetsen in de periode 2009-2012. Een van de oorzaken hiervan is het matige tot slechte onderwijs- en groepsklimaat van die periode. Verder komt uit het eerder aangehaalde onderzoek van Tanenbaum en Kooyman naar voren dat autochtone ouders de onderwijskwaliteit en hoge opbrengsten belangrijker vinden dan allochtone ouders. School
Rosj Pina
Vestiging
Hoofdvestiging
Periode
2011 / 2012
Weergave
(Schaal)score per leerjaar en trimester
3 II
4
5
6
7
II
II
II
II
9,8
30,7
33,6
44,3
71,8
86,2
92,5
119
8 II
CITO BEGRIJPEND LEZEN Start + Vervolg 1 tot Start + Vervolg 2 CITO DRIE-MINUTEN-TOETS Kaart 1*
35,0
61,5
Kaart 2*
22,6
60,0
Kaart 3 tot Kaart 3* Kaart 1+2
50,5 29,0
Kaart 1+2+3
57,3
CITO LEESTECHNIEK EN LEESTEMPO Extra 1 tot Leestempo Aantal gelezen tot Start + 2
62,2
101
163
44,1
72,0
35,5
51,3
70,2
88,8
98,6
110
119
127
134
138
CITO REKENEN-WISKUNDE Totaal 1-3 tot Totaal 1-4 Totaal
110
CITO SPELLING Start + Vervolg 1 tot Start + Vervolg 2 Werkwoorden Start + Vervolg 1 tot Werkwoorden Start + Vervolg 2
144 109
CITO WOORDENSCHATTOETS Woordenschat
33,4
46,6
60,4
76,5
86,2
Figuur 2 Schooltoetskaart opbrengsten middentoetsen Rosj Pina januari 2012
Pagina 15 van 95
De zorgsignalen die uit de analyse van de CITO-scores op de schooltoetskaart in figuur 2 blijken, richten zich op woordenschat, spelling en begrijpend lezen. Vooral woordenschat is schoolbreed, dus in alle groepen, een grote zorg. Een verklaring hiervoor is dat meer dan 50% van de leerlingen op Rosj Pina allochtone ouders heeft. De derde factor is de dalende tendens in de opbrengsten van Rosj Pina ten opzichte van vergelijkbare type 1-basisscholen en alle Amsterdamse basisscholen uit de gemeentelijke Kwaliteitswijzer Basisonderwijs Amsterdam 2011-2012. De gemiddelde eindscore van een type 1-basisschool is 541, terwijl Rosj Pina 535.9 scoort. De score van Rosj Pina is echter hoger dan de gemiddelde score van 534.3 van alle Amsterdamse scholen. De vierde factor is het zorgprofiel van Rosj Pina dat volgens het door Framework opgestelde profiel in mei 2012 afwijkt van de beoordeling van de Onderwijsinspectie. De Onderwijsinspectie beschouwt Rosj Pina niet als een zorgschool, terwijl Framework school een zwaar zorgprofiel toedicht. Door het voormalige open deurbeleid van school zijn joodse kinderen zelden doorverwezen naar het speciaal (basis)onderwijs. Bovendien werken veel ouders moeizaam tot niet mee aan de diagnosestelling van hun kinderen. Hierdoor heeft school relatief veel leerlingen zonder diagnose, maar bestaat het vermoeden dat de leerlingen wel een (ernstige) stoornis of beperking hebben. Het schoolondersteuningsprofiel van Rosj Pina beschrijft de populatie leerlingen en het daarop afgestemde onderwijs en ondersteuning in school. Het vat een aantal onderdelen van de schoolbeschrijving samen. Het niet-statische profiel laat in overzichten en profielen de volgende onderdelen zien: De diversiteit van de leerling-populatie; De vormen van ondersteuning van de school; De onderwijs- ondersteuningsarrangementen in de school; Passend Onderwijs in school; De professionaliteit van het schoolteam; De typering van de school. Indien de leerlingenpopulatie meer divers wordt, dan dient de school haar onderwijs en zorg daarop af te stemmen. Hoe meer divers de leerlingenpopulatie wordt, hoe meer divers het onderwijs en de ondersteuning wordt.
2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 1/2A 1/2B 1/2C
3
3/4
4
5A
5B
6A
Pagina 16 van 95
6B
7A
7B
8
S
Leerlingen Totaal aantal leerlingen Aantal leerlingen categorie 1 Aantal leerlingen categorie 2 Aantal leerlingen categorie 3 Aantal leerlingen categorie 4 Percentage leerlingen met een onderwijsondersteuningsvraag Totaal gewogen diversiteit
Aantallen 320 221 92 0 7 31%
Groepen Groep 1/2 A Groep 1/2 B Groep 1/2 C Groep 3 Groep 3/4 Groep 4
Diversiteitquotiënt 1,36 1,52 1,34 1,10 1,23 1,38
387
Groep 5 A Groep 5 B
1,29 1,23
Groep 6 A
1,21
Groep 6 B
1,02
Groep 7 A
1,40
Groep 7 B
0,48
Groep 8
1,92
School
1,26
Figuur 3 Diversiteitsprofiel Rosj Pina mei 2012
Groep 8 kent de hoogste diversiteit met een diversiteitsquotiënt (DQ) van 1,92 en groep 7B kent de laagste diversiteit met een DQ van 0,48. Over de hele school bekeken, is de diversiteit een DQ van 1,26 en een percentage onderwijsondersteunende vragen (OOV) van 31%. Dit percentage is boven het landelijk gemiddelde van 15-20% (de natuurlijke proportie). Op basis van de vastgestelde diversiteit is directe extra ondersteuning gewenst in de groepen 1/2A, 1/2B, 1/2C, 3/4, 4, 5A, 5B, 6A, 7A en 8. Een verdere toelichting op het schoolprofiel van Rosj Pina is in paragraaf 7.3 opgenomen. Vanaf het najaar van 2012 is Rosj Pina opnieuw in overleg met Joods Maatschappelijk werk (JMW) over de mogelijkheden van financiële en personele ondersteuning bij het verder opzetten van de Opmaatgroep en het opzetten van een Nieuwkomersklas binnen de Opmaatgroep. De Nieuwkomersklas komt in paragraaf 1.5.1 van dit hoofdstuk aan de orde. Rosj Pina is bezig om het woordenschatonderwijs te bevorderen. Naast een extra investering bij individuele leerlingen moeten alle leerkrachten meer aandacht besteden aan woordenschatonderwijs. Dit is mogelijk door met het team, inclusief de peuterleidsters van Simcha, te gaan werken met ‘Woorden in de weer’. Rosj Pina is van plan om te investeren (maar niet dit schooljaar), in up to date NT2-materialen, zodat er met maatjes gewerkt kan worden. Dit houdt in dat de Nederlandstalige kinderen aan een leerling met een taalachterstand worden gekoppeld. Op deze manier wordt er gelijk aan een bevordering van de integratie gewerkt. Momenteel is er een onvoldoende beredeneerd aanbod aanwezig in de onderbouw op Rosj Pina. Er wordt nu bekeken of de cursussen fonemisch bewustzijn en letterkennis, die inzicht geven in de belangrijkste ontwikkelingsvoorspellers voor leesvaardigheid, de juiste basis vormen. Indien een beredeneerd aanbod gericht op taal en er schoolbreed wordt gewerkt met ‘Woorden in de weer’ zal de groep leerlingen met een taalachterstand kunnen worden teruggebracht naar een groep van tien leerlingen in de middenbouw en tien leerlingen in de bovenbouw. In de eerste helft van 2013 vindt samenwerking plaats met M&O groep, die de pedagogische en didactische competenties van de identiteitsleerkrachten verder zal ontwikkelen. M&O groep richt zich op werkprocessen, communicatie en kwaliteit van onderwijs.
Pagina 17 van 95
1.5.1 Nieuwkomersklas In navolging van het beleid van de gemeente Amsterdam plaatst Rosj Pina haar aangemelde niet-Nederlandssprekende leerlingen vanaf 6 jaar in de nieuwkomersklas op de Bataviaschool in Amsterdam-Oost. Deze leerlingen worden ingeschreven op Rosj Pina, maar fysieke plaatsing vindt alleen plaats als de leerlingen zo wel de Nederlandse taal machtig is en de leverende school een positieve overdracht van de leerlingen geeft. Het gevolg van dit beleid is dat de meeste ouders die uit het buitenland komen er niet voor kiezen om hun kind naar Rosj Pina te laten gaan, maar kiezen voor de joodsorthodoxe school Cheider of voor een andere reguliere basisschool kiezen, die de gemeentelijke regeling niet handhaven. Hierdoor zijn minimaal acht kinderen dit schooljaar niet op Rosj Pina geplaatst. Hoewel deze beslissing haaks staat op het open deurbeleid van school blijft Rosj Pina realistisch in wat het leerlingen kan bieden. Om financiële redenen) biedt school momenteel geen actief NT2. Dit is opvallend beleid voor een school die relatief veel allochtone leerlingen heeft. Daarom zal in de nabije toekomst als onderdeel van de Opmaatgroep een nieuwkomersklas worden opgezet. In de op te zetten nieuwkomersklas zal met name aandacht besteed worden aan het vergaren van de Nederlandse taal en kennis over en aanpassing aan de Nederlandse cultuur. Daarnaast is het belangrijk dat van oorsprong Nederlandse kinderen meer inzicht en begrip krijgen in en voor de Israëlische cultuur. Hiervoor zijn acties om het wederzijdse begrip bij zowel ouders als leerlingen van beide allochtone en autochtone groepen te vergroten zeer gewenst. Op dit moment wordt bekeken hoe Rosj Pina dit plan kan realiseren. Het positieve effect van het beleid van Rosj Pina is de toenemende rust op school, omdat in de loop van het schooljaar relatief minder kinderen binnenstromen (met uitzondering van kleuters) en al helemaal geen kinderen vanaf zes jaar die de Nederlandse taal niet beheersen.
1.6
Samenwerking
In het kader van het overheidsbeleid Passend Onderwijs participeert Rosj Pina in het Samenwerkingsverband Zuid. 1.6.1 Samenwerkingsverband Zuid Rosj Pina maakt deel uit van het Samenwerkingsverband Zuid (SWV Zuid), waaraan 48 scholen voor regulier basisonderwijs en 3 scholen voor speciaal onderwijs uit de stadsdelen Centrum en Zuid deelnemen. Deze stadsdelen beslaan 25 km² met bijna 210.000 inwoners. De deelnemende scholen hebben gezamenlijk 14.277 leerlingen. Het SWV Zuid realiseert Passend Onderwijs en zorg voor alle kinderen in het SWV Zuid. Schooljaar 2012-2013 is een overgangsjaar voor het SWV Zuid, omdat naar verwachting een nieuw samenwerkingsverband in augustus 2013 start wanneer de nieuwe wetgeving Passend Onderwijs van kracht wordt. De visie en het strategisch beleid zijn in het Zorgplan 2012-2013 SWV Zuid vastgelegd, net als de manier waarop de doelen moeten worden bereikt. Het zorgplan bouwt niet alleen voort op de uitgezette lijn in 2011-2012, maar speelt ook in op het nieuwe samenwerkingsinitiatief. Het zorgplan laat zien hoe het onderwijspersoneel in Amsterdam de zorgstructuur inricht, die alle leerlingen de zorg biedt die ze nodig hebben om zich ononderbroken te kunnen ontwikkelen. Het plan is een wettelijk vereist document (zie artikel 13a Wet op primair onderwijs), waarin kwaliteitsen planningseisen zijn verwerkt. Met het zorgplan legt het SWV Zuid verantwoording af aan de Onderwijsinspectie.
Pagina 18 van 95
Het SWZ is redelijk succesvol is om zo veel mogelijk kinderen (vooral met een rugzak) in het reguliere basisonderwijs op te vangen en goed les te geven. De scholen spannen zich hiervoor extra in, maar het is de vraag of dat ook in de toekomst lukt nu de ambulante begeleiding in de huidige vorm zal stoppen. Voor schooljaar 2012-2013 heeft het SWZ in een activiteitenplan haar speerpunten benoemd: Thuis- en schoolnabije ondersteuning door regionale samenwerking (Proeftuin) o Wijkgericht werken met een onderwijs- en gezinsadviseur; o Experimenteren met een Educatief steunpunt; o Samenwerking het Ouder Kind Centrum (OKC) Het verder opzetten van wijkgericht samenwerken; Het opzetten van een ouderplatform. 1.6.2 Besturenoverleg SWV Zuid De directeur van Rosj Pina neemt deel aan het besturenoverleg, dat in schooljaar 20122013 vijf keer op donderdag plaatsvindt bij OOG onderwijs en jeugd in Amsterdam. De deelnemers informeren elkaar over de ontwikkelingen in het stadsdeel en wisselen ervaringen uit. 1.6.3 Wijkoverleg OOG De directeur van Rosj Pina neemt deel aan de vergaderingen van Wijkgericht Samenwerken Buitenveldert, dat in schooljaar 2012-2013 vijf keer op donderdag plaatsvinden. De deelnemende scholen maken gebruik van elkaars expertise, zetten met elkaar onderwijsarrangementen op en voeren overleg over de aanname van leerlingen. 1.6.4 ZAT Sommige leerlingen hebben behoefte aan meer ondersteuning, omdat zij gedrags-, ontwikkelings- of leerproblemen hebben dan wel het thuis minder goed hebben. In schooljaar 2011-2012 is Rosj Pina onder leiding van Interne Begeleiding begonnen met een Zorg Advies Team (ZAT). Dit is een zorgoverleg op school met medewerkers van verschillende externe instanties: de leerplichtambtenaar, de schoolarts bij de GGD, de maatschappelijke werker van Joods Maatschappelijk Werk, de psychologe van SinaïAmbulant en de directie en het zorgteam van Rosj Pina. Deze vorm van leerlingenbespreking is bedoeld om te bespreken welke aanpak geschikt is voor leerlingen met problemen. School kan zo bij de verschillende instanties advies inwinnen over bepaalde problematiek en de mogelijke aanpak van een leerling. De Intern Begeleider verzorgt de agenda en verslaglegging van dit overleg. Dit schooljaar komt het ZAT drie keer bijeen. De school vraagt van tevoren toestemming aan de ouders voor bespreking in het ZAT. Hiervoor wordt een toestemmingsformulier gebruikt.
1.7
Veiligheid
De beveiliging van religieuze instellingen valt onder het Stelsel bewaken en beveiligen van de overheid. De overheid is verantwoordelijk voor de werking van dit stelsel, maar de uitvoering is decentraal geregeld. Indien een instelling zich niet meer voldoende kan beschermen tegen risico’s of dreiging, dan dient de lokale overheid aanvullende beveiligingsmaatregelen te nemen. Wanneer het nationaal belang in het geding is, worden op rijksniveau maatregelen genomen. Het Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) bepaalt of dit het geval is. Volgens het NCTb is er op dit moment geen sprake van een dreiging in Nederland.
Pagina 19 van 95
1.7.1 Bewaking De joodse beveiligingsorganisatie Stichting Bij Leven en Welzijn (BLEW) levert particuliere (vrijwillige) bewakers die in ploegen voor de veiligheid in en om Rosj Pina zorgen. De kosten worden uit de ouderbijdrage gefinancierd. De bewakers hebben een eigen ruimte in school, die is uitgerust met high tech apparatuur, voor de uitvoering van hun werkzaamheden. De samenwerking tussen school en BLEW verloopt goed, maar de communicatie en klantgerichtheid dienen te worden aangescherpt. Ook de werkwijze is onvoldoende transparant. De directeur heeft een halfjaarlijks overleg met de leiding van BLEW. In Amsterdam zijn aanzienlijke beveiligingsmaatregelen die een grote financiële druk op de joodse gemeenschap leggen. De gemeente Amsterdam en stadsdeel Zuid dragen (structureel) financieel en door middel van maatregelen in de openbare ruimte bij. Op verzoek van de Tweede Kamer heeft minister van Veiligheid en Justitie, Ivo Opstelten, op 19 oktober 2012 een werkbezoek gebracht aan diverse joodse instellingen in Amsterdam, waaronder Rosj Pina, om na te gaan hoe het gesteld is met de beveiliging ervan. 1.7.2 Schoolveiligheidsconvenant Rosj Pina heeft sinds schooljaar 2010-2011 een schoolveiligheidsconvenant afgesloten met de regiopolitie Amsterdam-Amstelland. In het convenant is het gezamenlijk uitgangspunt van school en politie vastgelegd om door effectieve samenwerking de schoolveiligheid te verbeteren. In het convenant zijn op institutioneel, sociaal, ruimtelijk en criminogeen domein afspraken vastgelegd. School en politie hebben aan de hand van een vragenformulier geïnventariseerd welke onderwerpen van belang zijn voor Rosj Pina. De inventarisatie sluit aan op de landelijke visie van politie op schoolveiligheid, zoals vastgelegd in de notitie ‘Politie en Schoolveiligheid’. Rosj Pina en politie wisselen binnen de normen van de politiewetgeving en de privacywetgeving regelmatig informatie uit om te veiligheid te optimaliseren. School heeft een goede relatie met de buurtregisseur van de wijk Buitenveldert Zuid Oost van het wijkteam Van Leijenberghlaan. 1.7.3 Veiligheidsplan Rosj Pina heeft afspraken en richtlijnen beschreven voor activiteiten buiten school: de veiligheid van de kinderen zo goed mogelijk te waarborgen; duidelijkheid over de organisatie en de verantwoordelijkheden te scheppen; alle betrokkenen eenduidig op de hoogte van onze afspraken en richtlijnen te brengen. In het plan zijn de criteria voor de keuze van de bestemming, de coördinatie van de activiteit, de algemene regels en afspraken over de schoolreis en de vervoerafspraken vastgelegd. Daarnaast zijn de instructie voor begeleiders en leerlingen en de eisen voor de begeleiding van de groepen, de rol van de begeleiders en de communicatie naar ouders vastgelegd. Bij het plan hoort een aanvraagformulier voor beveiliging van de Stichting Bij Leven en Welzijn (BLEW). De buitenschoolse activiteit wordt binnen twee weken na afloop geëvalueerd. 1.7.4 Bedrijfshulpverlening (BHV) Rosj Pina heeft een aantal bedrijfshulpverleners volgens de wettelijke normen. Er is een bedrijfshulpverlener per 50 personen. De BHV’ers volgen de noodzakelijke bijscholing om aan de vereisten te blijven voldoen.
Pagina 20 van 95
1.7.5 Veiligheidsoefeningen In samenwerking met BLEW organiseert Rosj Pina geregeld brand- en ontruimingsoefeningen. De komende oefeningen zullen in het eerste kwartaal van 2013 plaatsvinden.
Pagina 21 van 95
Hoofdstuk 2 De organisatie Rosj Pina is een éénpitter met een hoog ambitieniveau en met veel taken en verantwoordelijkheden op de schouders van een klein team. Veel medewerkers hebben een kleine aanstelling, dat leidt tot versnippering en een afname in effectiviteit. Door de kleinschaligheid ondervindt het bestuur van Rosj Pina, net als andere éénpitters, knelpunten op de volgende gebieden: Categorieën Kennis en deskundigheid
Directeursfunctie Bestuurskracht
Bestuurlijke inrichting Financieel draagvlak
Knelpunten Net als grote organisaties moeten éénpitters op bestuurs- en managementniveau dezelfde taken uitvoeren, meestal zonder bovenschools management of staffunctionarissen. Door de hoge druk op de directeursfunctie vanwege de vereiste tijd en deskundigheid is deze veelal moeilijk in te vullen. De aanwezigheid en invloed bij diverse overlegvormen, waaraan bestuur en school steeds vaker worden verwacht deel te nemen, is niet altijd groot. De scheiding tussen bestuur en toezicht is door de grote betrokkenheid lastig, waardoor onafhankelijkheid en afstand in het geding zijn. De bekostiging van éénpitters is gelijk aan die van grote organisaties, maar hun spreiding van de financiële risico’s is veel smaller en leidt tot meer kwetsbaarheid en minder kapitaalkrachtigheid bij grote uitgaven.
Tabel 3 Bestuurlijke knelpunten
Hoewel kleinschaligheid een kenmerk van het primair onderwijs is, leidt dit ook tot uitdagingen. Kenmerkend voor de joodse gemeenschap is dat iedereen elkaar kent en in bepaalde gevallen heeft dat een negatieve weerslag op school.
2.1
Leiding
De leiding van Rosj Pina ligt in handen van de waarnemende directeur, die van maart 2012 tot juli 2013 is aangesteld. De waarnemende directeur is goed bekend met de school omdat zij eerst op interim basis als Intern Begeleider op school heeft gewerkt. Het beleid van de directeur is op hoofdlijnen gericht op: de controle op de dagelijkse gang van zaken; het creëren van rust en stabiliteit in het team; het uitzetten van de middellange doelstellingen in een schoolplan. De directeur krijgt bij het uitvoeren van haar management taken ondersteuning van een assistent en het Management Team, waarin vier leerkrachten zitting hebben. De waarnemende directeur heeft door haar rol als Intern Begeleider veel kennis en ervaring op Rosj Pina opgedaan. Deze rol bemoeilijkt echter haar positionering als directeur. Veel leerkrachten hebben hun beeldvorming nog niet bijgesteld en benaderen nog steeds de directeur in plaats van IB over didactisch handelen. Door IB, maar ook de bouwcoördinatoren, beter te positioneren, zal de directeur uiteindelijk de beoogde centrale rol kunnen vervullen. Hiermee zal ook een verschuiving worden bewerkstelligd in de taakbelasting van de directeur die nu te zwaar is.
Pagina 22 van 95
2.2
Management Team en bouwcoördinatoren
In februari 2012 is het Management Team (MT) opgezet. Het MT geeft dagelijks leiding aan en coördineert een deel van het schoolteam: de onder-, midden- en bovenbouw en de identiteitsleerkrachten. Daarnaast voert het MT managementtaken uit, die passen binnen de eigen kwaliteiten. Deze managementtaken zijn echter nog niet afgestemd en en er vindt nog geen sturing plaats. Het MT vergadert 15 keer in schooljaar 2012-2013. Het MT ontvangt operationele ondersteuning van de drie coördinatoren van de onder-, midden- en bovenbouw en twee coördinatoren Hebreeuws en Jahadoet. De bouwcoördinatoren hebben een centrale positie en zijn verantwoordelijk voor het pedagogisch-didactisch handelen op Rosj Pina. Hun competenties zijn nog niet in kaart gebracht en zij hebben nog geen aansluiting bij IB en directie. De bouwcoördinatoren vormen met IB de staf van de school.
2.3
Personeel
Het lesgeven in de groepen wordt verzorgd door gediplomeerde groepsleerkrachten. Iedere groep heeft een of twee leerkrachten. Daarnaast heeft iedere groep een gespecialiseerde leerkracht voor Ivriet en Jahadoet om de joodse lessen te realiseren. Voor gymnastiek is er een vakleerkracht. In schooljaar 2012-2013 zijn 18 profane en 13 identiteitsleerkrachten in dienst. De ondersteuning en begeleiding van groepsleerkrachten ligt in handen van drie Interne Begeleiders, waarvan er zich een bezighoudt met de sectie identiteit. Zij beheren de zorgdossiers, houden zicht op de voortgang van de leerlingen die extra zorg nodig hebben, denken mee over het onderwijskundig beleid, voeren onderwijskundige beleidstaken uit en geven sturing aan het opbrengstgericht werken. Het ondersteunende personeel van de school bestaat uit een office manager, twee onderwijsassistenten, een administratief medewerker, een bibliothecaresse en een conciërge.
2.4
Bestuur
Het bestuur van de Stichting Joodse Scholengemeenschap JBO (JBO) bestaat uit een voorzitter, een penningmeester en vier leden, die hun taken op vrijwillige basis uitvoeren. De bestuursmanager heeft een kantoor op Rosj Pina. Het bestuur bestaat uit een welwillend en meedenkend team dat de directie en het schoolteam graag ondersteunt.
2.5
Vrijwilligers
Rosj Pina maakt gebruik van klassenouders, die als schakels tussen de leerkracht en de ouders van een klas fungeren. Een klassenouder assisteert de leerkracht bij de voorbereiding en organisatie van niet-lesinhoudelijke activiteiten. De taken zijn divers en variëren van organisatorische activiteiten, het inzamelen van materialen tot aandacht besteden aan lief en leed. Een klassenouder delegeert als dat nodig is taken aan andere ouders en is contactpersoon voor zowel de ouders als voor de leerkracht. Iedere groep heeft een tot twee klassenouders, die een coördinerende taak vervullen binnen de groep. Het is een vrijwillige functie voor onbepaalde tijd. In het Protocol Klassenouders is vastgelegd hoe Rosj Pina omgaat met de werving, introductie, communicatie, organisatie en taken van de klassenouders. Pagina 23 van 95
Op Rosj Pina zijn ‘luizenmoeders’ aangesteld die regelmatig in de klassen de leerlingen controleren op hoofdluis. De luizenmoeders brengen verslag uit aan de leerkrachten. Met de inzet van luizenmoeders kan Rosj Pina tijdig actie ondernemen om een ernstige uitbraak te voorkomen. Verder loopt een vrijwilliger pleinwacht en verricht hand- en spandiensten voor de conciërge. Een andere vrijwilliger verleent Rosj Pina dagelijks waardevolle ICTondersteuning. Een aantal ouders zet zich in bij het organiseren van de vele cultureel gebonden vieringen.
2.6
Externen
Orthopedagoog Annemieke Roelen van de schoolbegeleidingsdienst verrichtonderzoeken en geeft adviezen aan zorgleerlingen.
ABC
Jet Sternefeld-de Beer van Kindercoaching Spelenderwijs werkt in de Opmaatgroep naast de leerkracht(en) of individueel met leerlingen die leer- en emotionele problemen hebben. Daarnaast geeft zij ’s middags sociale vaardigheidstraining (SOVA-training) en interculturele ondersteuning aan groepjes leerlingen. Ineke Kersten van De OpmaatGroep levert tot en met januari 2013 orthopedagogische deskundigheid, ondersteuning bij handelings- en oplossingsgericht werken, het opstellen van ontwikkelingsperspectieven en het inzetten van co teaching voor de inrichting van de Opmaatklas van Rosj Pina. Odette Guldenaar van Focus op Leren begeleidt leeszwakke en dyslectische leerlingen om hun spelling en technisch lezen te verbeteren; verzorgt het bijbehorende materiaal voor de Opmaatklas; schrijft de benodigde handelingsplannen en voert wekelijks overleg met de leerkrachten van de Opmaatklas en de Interne Begeleider.
2.7
Medezeggenschapsraad
De Medezeggenschapsraad (MR) is het overlegorgaan, waarin personeel en ouders met elkaar kunnen overleggen over het beleid van de school. De MR komt op voor de belangen van het personeel en de ouders en leerlingen van de school. De MR adviseert het schoolbestuur over het schoolbeleid en toetst dit. De MR zorgt voor openheid, onderling overleg/onderlinge samenwerking en openbaarheid van informatie. De MR heeft een aantal algemene en bijzondere bevoegdheden, waaronder het recht op overleg met het schoolbestuur, het recht om alle aangelegenheden te bespreken en instemmingsrecht. Op de website www.mrrosjpina.nl staat verdere informatie over de taken en bevoegdheden van de MR en actuele informatie over de school. De MR bestaat uit een leerkrachtengeleding (drie leerkrachten) en een oudergeleding (drie ouders), die elk hun achterban vertegenwoordigen. De voorzitter en de secretaris maken deel uit van de oudergeleding. De MR komt dit schooljaar acht keer per schooljaar bijeen. Vaste onderwerpen op de MR-agenda zijn de kwaliteit van het onderwijs, de jaarafrekening, de begroting, het schoolgeld, het lesrooster en de formatie. Speciale aandacht gaat uit naar de identiteitsvakken.
2.8
Ouderraad
Pagina 24 van 95
De Ouderraad (OR) bestaat uit actieve ouders die samen een brugfunctie tussen ouders en school uitoefenen. De OR bestaat uit een voorzitter, een penningmeester en vijf leden, die elke zes weken bij elkaar komen. De OR houdt zich bezig met informatie-uitwisseling over algemene aspecten tussen ouders en school. Een andere taak van de OR is om de onderlinge betrokkenheid van school en ouders op allerlei manieren te verhogen en bij te dragen aan de goede sfeer op school. De OR verzorgt voor iedere klas een ‘klassenouder’ die zich extra inzet voor de betreffende klas. Op de algemene ouderavond doet de OR verslag van haar werkzaamheden. De OR organiseert ook een aantal activiteiten, zoals de viering van joodse feestdagen en de festiviteiten rondom enkele chagiem (feest- en hoogtijdagen). De OR zorgt voor de bijbehorende traktaties, zoals de honingappeltjes voor Rosj Hasjana (joods Nieuwjaar), de soefganiot (oliebollen met jam) met Chanoeka (Lichtfeest), de kiesjlish (koekjes) voor Poerim (Lotenfeest), de seider met Pesach (Pasen), het ijsje op Sjawoeot (Wekenfeest) en falafel voor Jom Haatsmaoet (Onafhankelijkheidsdag). Daarnaast heeft de OR dit schooljaar het voorleesontbijt gesponsord en een bijdrage geleverd aan de werkweek van groep 8, het afscheidsfeest van groep 2, een deel van de Sjabbat (rust)maaltijd voor groepen 4 en 7 en de avondvierdaagse. Verder heeft de OR speelgoed voor op het speelplein aangeschaft en de leerkrachten € 10,00 per leerling gegeven voor het organiseren van uitjes naar bijvoorbeeld Artis. Alle evenementen worden betaald uit de vrijwillige ouderbijdrage. De ouderbijdrage bedraagt € 45,00 voor het eerste kind, € 60,00 voor twee kinderen en € 90,00 voor drie kinderen. Hierbij zijn de kosten voor de schoolreis en andere excursies niet inbegrepen.
Pagina 25 van 95
Hoofdstuk 3 Communicatie Een leuke school, waar goed en aantrekkelijk onderwijs wordt gegeven, kan alleen bestaan indien alle betrokkenen meedenken, meepraten over en/of meewerken aan het op peil houden en het verbeteren van het onderwijs. Gezien het bijzondere karakter van Rosj Pina is de betrokkenheid van ouders van groot belang voor de school. Het MT-lid dat zich bezig houdt met communicatie coördineert samen met de directeur de mailberichtgeving aan ouders via het leerlingvolgsysteem ParnasSys. Ouders die niet over Internet beschikken, ontvangen de berichtgeving via de post. Het communicatieklimaat binnen Rosj Pina heeft een defensief als ondersteunend karakter en dit leidt ertoe dat het communicatieproces wel eens stagneert. Net als in organisaties in een soortgelijke situatie draait het informele informatiesysteem echter goed. Om een effectieve communicatie te bewerkstelligen is het onderwerp een van de speerpunten in het beleid van de directeur. In 2013 krijgt het schoolteam een teamtraining in in- en externe communicatie waaronder het omgaan met moeilijke ouders, aangezien interpersoonlijke communicatie van grote invloed is op de effectiviteit van communiceren. Rosj Pina werkt hard aan de afstemming en structurering van haar communicatieonderdelen. Er wordt gewerkt aan een strategisch communicatieplan om inzichtelijk te maken op welke wijze school informeert. Met het plan kan ook een breder draagvlak voor schoolgerelateerde onderwerpen worden gecreëerd.
3.1
Externe communicatie
3.1.1 Bereikbaarheid Rosj Pina gebruikt een verouderde en niet courante telefooncentrale, waardoor niet iedereen direct te woord kan worden gestaan. De belangrijkste effecten hiervan zijn dat bellers moeten wachten en worden doorverbonden, opnieuw moeten bellen of helemaal niet meer bellen. De centrale is niet voorzien van een keuzemenu, dus een beller kan niet meteen de juiste persoon bereiken of een bericht bij de juiste persoon achter laten. Meer transparantie is gewenst. Een buitenlands bedrijf beheert en onderhoudt de centrale waardoor aanpassingen en kosten hoger uitvallen. In de zomer van 2012 zijn de wensen en eisen voor vervanging en onderhoud, als mede de infrastructuur en de kosten geïnventariseerd. In 2013 zal worden besloten of de centrale zal worden vervangen. 3.1.2 Bezoekers Alle bezoekers worden van tevoren aangemeld bij de beveiliging. De bejegening door de beveiliging van bezoekers is een aandachtspunt. School beschikt niet over een ontvangstruimte voor bezoekers en er zijn op dit moment geen spreekkamers op de begane grond. In 2013 zal hieraan aandacht worden besteed. 3.1.3 Huisstijl Rosj Pina beschikt over een huisstijl, die dit schooljaar is uitgebreid met een presentatiesjabloon, een nieuwsbriefsjabloon en een digitale handtekening. Vanaf december 2012 zullen alle brieven in huisstijl en met een uniforme, digitale handtekening worden verzonden. De huisstijl zal in het eerste kwartaal van 2013 schoolbreed worden ingevoerd. 3.1.4 Communicatieservice Ter verbetering van de communicatie naar ouders implementeert Rosj Pina in schooljaar 2012-2013 de communicatieservice DigiDuif. Deze professionele service biedt een betrouwbaar communicatieplatform met een ouderportaal, waarmee 24 uur per dag via Pagina 26 van 95
e-mail, SMS en spraak, ongeacht locatie, snel naar ouders wordt gecommuniceerd. Ouders loggen in met hun eigen account en beschikken over relevante informatie uit het leerlingvolgsysteem over hun kind. Vooral het gebruik van een app(lication) voor de mobiele telefoon zal de ouderbetrokkenheid vergroten. DigiDuif garandeert een 100% aankomst van de berichten. Met deze service heeft Rosj Pina adequate en op de toekomst toegespitste mogelijkheden, waarvoor geen specifieke ICT-kennis nodig is. De school is in staat om het berichtenverkeer te beheersen en bespaart op de papierstroom. De service wordt al door meer dan 200 scholen en 50 stichtingen gebruikt, heeft meer dan 40.000 gebruikers en genereert 250.000 mails per maand. 3.1.5 Schoolgids en jaarkalender De schoolgids van Rosj Pina biedt algemene informatie over de school, die vooral voor nieuwe ouders is bedoeld. Alle ouders ontvangen aan het begin van het nieuwe schooljaar een jaarkalender met het overzicht van de geplande activiteiten. Net als alle andere basisscholen plaatst Rosj Pina de schoolgids elk schooljaar in het digitale schooldossier van de Onderwijsinspectie. De coördinatie van de schoolgids is in handen van een MT-lid. 3.1.6 Nieuwsbrieven Rosj Pina verstrekt aan ouders veel informatie over de school en het onderwijs via digitale nieuwsbrieven die via de mailmodule van leerlingvolgsysteem ParnasSys worden aangeboden: Doelgroep Ouders alle groepen Ouders kleuters Ouders groep 4/5 Ouders groep 7a Ouders Opmaatleerlingen Ouders Plusleerlingen
Frequentie Tweewekelijks Maandelijks Tweewekelijks Tweewekelijks Maandelijks Maandelijks
Samensteller MT-lid en directeur Onderbouwcoördinator Middenbouwcoördinator Bovenbouwcoördinator Interne Begeleider Interne Begeleider
Tabel 4 Overzicht externe nieuwsbrieven
Dit schooljaar is een nieuw sjabloon voor de nieuwsbrief aan alle ouders in gebruikgenomen om de bewerking te vereenvoudigen en de leesbaarheid te verbeteren. Er wordt gewerkt aan een overzichtsplanning van alle nieuwsbrieven. 3.1.7 Externe overlegstructuur Overleg met de leerkracht Rosj Pina heeft geen spreekuur voor ouders. De groepsleerkracht is dagelijks na schooltijd telefonisch bereikbaar. Ook kunnen ouders na schooltijd een afspraak met de groepsleerkracht maken. Daarnaast is een MT-lid elke donderdag beschikbaar voor overleg met ouders. Naar aanleiding van oudergesprekken wordt standaard een kort verslag in het leerlingvolgsysteem gemaakt voor het leerlingendossier. De groepsleerkracht is de eerst verantwoordelijke voor de informatie naar ouders van wie een kind in aanmerking komt voor extra hulp. De groepsleerkracht maakt met de Interne Begeleider en de ouders afspraken over hoe de ouders op de hoogte kunnen blijven over de voortgang van deze hulp. 15 minuten gesprekken Naar aanleiding van elk rapport worden drie keer per jaar 15 minutengesprekken met ouders gepland. De groepsleerkrachten en de identiteitsleerkrachten werken samen en voeren de gesprekken gezamenlijk met ouders. De data voor deze gesprekken zijn vastgelegd in de jaarkalender. Pagina 27 van 95
Overleg met Interne Begeleiding Afspraken met Interne Begeleiding vinden op afspraak plaats. Informatie-avonden Aan het begin van het schooljaar is er voor elke klas een informatie- en kennismakingsavond. Ouders maken kennis met de groepsleerkrachten en de leerkrachten voor de identiteitsvakken. Tijdens deze avond wordt verteld wat ouders en leerlingen kunnen verwachten in het schooljaar. Algemene ouderavond Tijdens de algemene ouderavond ligt de nadruk op het gekozen thema. Meestal zijn er een of meerdere sprekers bij betrokken. Het bestuur, de MR, de OR en het schoolteam zijn aanwezig en hebben een actieve rol tijdens deze avond. Inloopochtenden voor ouders van nieuwe leerlingen Sinds het schooljaar 2012-2013 is Rosj Pina met succes gestart met het organiseren van inloopochtenden voor nieuwe ouders. Tijdens deze ochtend wordt onder meer informatie over de school verstrekt, een rondleiding gegeven en een kijkje genomen in de kleuterklassen. De inloopochtenden vinden dit schooljaar plaats op: Data vrijdag vrijdag vrijdag vrijdag
26 25 15 31
oktober 2012 januari 2013 maart 2013 maart 2013
Tijdstip 9:00- 11:00 9:00- 11:00 9:00- 11:00 9:00- 11:00
uur uur uur uur
Tabel 5 Inloopochtenden schema voor ouders van nieuwe leerlingen
Vanwege de toename van buitenlandse leerlingen is de aannameprocedure voor nieuwe leerlingen in het Engels vertaald. Rondleidingen voor nieuwe ouders Op de donderdagen is er de mogelijkheid om een rondleiding met een MT-lid te boeken. Tijdens deze rondleiding wordt er informatie verstrekt over de school, een ronde gelopen door de school en vragen beantwoord. In schooljaar 2012-2013 is met succes gestart met inloopochtenden voor ouders van kleuters. Vanaf schooljaar 2012-2013 is Rosj Pina gestart met het plaatsen van een advertentie voor de inloopochtenden voor kleuters in het Nieuw Israëlitisch Weekblad. 3.1.8 Rapporten Dit schooljaar levert het leerlingvolgsysteem ParnasSys voor het eerst de rapportgegevens. De rapporten hebben tevens een professionele uitstraling gekregen. Groepen 1 en 2 De rapportage over de kleuters naar de ouders gebeurt door middel van individuele oudergesprekken. Voor een deel gebeurt dit tussendoor, voor of na schooltijd. Als een leerkracht wat uitgebreider met een ouder wil praten, dan wordt hiervoor een aparte afspraak gemaakt. Ook ouders kunnen het initiatief tot een voortgangsgesprek nemen. Voor de kleuters die doorstromen naar groep 3 worden aparte oudergesprekken gehouden. Deze leerlingen krijgen ook een eindrapport dat zodanig is samengesteld dat ouders ruimschoots voor het einde van het jaar een beeld krijgen van de door ons ingeschatte ontwikkeling van hun kind in groep 3. Groep 3 Pagina 28 van 95
De leerlingen uit groep 3 krijgen, verspreid over het schooljaar, drie rapportboekjes mee naar huis. Naast deze schriftelijke rapportage van de vorderingen van de leerling geven deze rapporten een indruk van de lesstof waarmee de kinderen op dat moment bezig zijn. Ouders hebben tweemaal per jaar de gelegenheid om over het rapport te praten met de leerkracht. Groepen 4 t/m 7 In deze groepen ontvangen de leerlingen drie schriftelijke rapporten in november/december, in maart en aan het einde van het schooljaar. Voor de ouders zijn rapportavonden ingesteld om over het rapport te praten. De rapporten moeten binnen vier weken na verspreiding weer zijn ingeleverd bij de groepsleerkracht. Groep 8 De leerlingen van groep 8 krijgen in november/december een schriftelijk rapport. Er zijn individuele oudergesprekken in aanwezigheid van de leerling over het advies voor het voortgezet onderwijs. Dit advies wordt gegeven op basis van de gegevens die tijdens de schoolcarrière van de leerling zijn verzameld. De leerkracht van groep 8 bespreekt de mogelijkheden van de diverse vormen voor voortgezet onderwijs (VMBO, HAVO, VWO) en geeft uitleg over de toelatingsprocedure. In februari maken de leerlingen van groep 8 de Cito-eindtoets. De uitkomst van deze toets wijkt meestal niet sterk af van het advies van de school. Zowel de ouders als de school ontvangen de uitslag van de Cito-toets. 3.1.9 Website en social media Sinds schooljaar 2011-2012 heeft Rosj Pina een eigen website, www.rosjpina.nl. De website is onderdeel van de website van stichting JBO. De website bevat uitgebreide informatie over de school en haar geschiedenis, identiteit, visie en missie, praktische informatie, jaar- en schoolagenda, nieuwsbrieven, actualiteiten en foto’s. De bestuursmanager van JBO en de bibliothecaresse onderhouden de informatie van de websites. Aandachtspunten van de website zijn de routering, de navigatie en de vindbaarheid (SEO). Het bestuur van Rosj Pina beschikt over een besloten Facebookpagina, genaamd JBO Amsterdam, met 304 leden. Via Facebook kan Rosj Pina meer ouders in de omgeving van de school bereiken en hen een inkijk geven op school. De groepspagina is uitsluitend in gebruik om de leden op de hoogte te houden van alle activiteiten van kinderdagverblijf Simcha, basisschool Rosj Pina en middelbare scholengemeenschap Maimonides. De bestuursmanager van JBO en de bibliothecaresse zijn verantwoordelijk voor het onderhoud van de pagina. Rosj Pina heeft nog geen social mediabeleid, wel zijn er een aantal regels over het gebruik van social media op school afgesproken. 3.1.10 Samenwerkingsverbanden In paragraaf 1.6 van het hoofdstuk De school is de samenwerking met externen beschreven. 3.1.11
Reglement klachtbehandeling
Ouders bespreken eerst hun klacht met de leerkrachten en indien nodig vervolgens met de directeur van de school. Leerlingen kunnen ook terecht bij de interne vertrouwenspersonen van Rosj Pina: mevrouw O. Reitsma voor de groepen 1 t/m 4 mevrouw B. Houben voor de groepen 5 t/m 8. Ook zijn er twee 2 externe vertrouwenspersonen: mevrouw mr. drs. M.A. den Haan - de Vries Robbée de heer prof. H. Heijmans. Pagina 29 van 95
Rosj Pina heeft geen eigen klachtencommissie, maar is aangesloten bij de landelijke klachtencommissie van de Vereniging Bijzondere Scholen (VBS) in Den Haag. Het reglement klachtbehandeling is opgenomen in bijlage 1. 3.1.12 Protocollen en procedures Het pestprotocol, de procedure schorsing en verwijdering en de noodprocedure zijn vermeld op de website van school.
3.2
Interne communicatie
3.2.1 Regels Op Rosj Pina gelden algemene regels, die zijn opgenomen in de schoolgids en staan vermeld op de website, www.rosjpina.nl. In het derde en vierde kwartaal van dit jaar zijn er nieuwe bibliotheekregels van toepassing. Daarnaast zijn er specifieke regels ter bewaking van de joodse identiteit van toepassing. Een aantal van deze regels is toegelicht in hoofdstuk 1 De school. Rosj Pina werkt eraan om alle gebruiken en regels in het Nederlands en in het Ivriet vast te leggen. Een deel van de identiteitsregels is inmiddels digitaal beschikbaar. 3.2.2 Roosters en kalenders Alle lessen, activiteiten, feest- en treurdagen, schooltijden en vakanties van Rosj Pina zijn vastgelegd in jaarroosters. Voor een deel zijn deze roosters op de website van school gepubliceerd. De toetsen zijn opgenomen in een toetskalender. 3.2.3 Protocollen Rosj Pina beschikt over alle relevante onderwijs-, personeels- en zorgprotocollen, die schriftelijk en digitaal beschikbaar zijn. De noodprocedure is eveneens op de schoolwebsite gezet. 3.2.4 Wekelijkse nieuwsbrief Elke vrijdag stuurt de directeur een nieuwsbrief naar alle teamleden en de beveiliging met een vooruitblik op de komende week. Tijdens de briefing, die in subparagraaf 3.2.3 van dit hoofdstuk is beschreven, komt de nieuwsbrief aan de orde. 3.2.5 Interne vergaderstructuur Teamvergadering Eens in de maand op woensdag is een teamvergadering gepland met alle groepsleerkrachten. Tijdens deze vergadering wordt het team deels geïnformeerd, gevraagd tot besluitvorming en om betrokkenheid gevraagd bij verschillende schoolgerelateerde zaken. Er worden notulen gemaakt. Briefing Elke maandag om 08:00 uur is er een briefing voor de leerkrachten die op deze dag werken. Tijdens deze bijeenkomst worden alle belangrijke zaken van de komende week besproken op basis van de wekelijkse nieuwsbrief, zie subparagraaf 3.2.2 van dit hoofdstuk, die de directeur de voorafgaande vrijdag heeft verspreid. Voor de identiteitsleerkrachten is er dezelfde dag om 13:00 uur eenzelfde bijeenkomst. Bouwvergadering Alle bouwen vergaderen eens in de drie weken op woensdagmiddag. Hier worden de onderwerpen besproken die in de MT-vergaderingen naar voren zijn gekomen. Daarnaast worden onderwerpen behandeld die de bouwcoördinatoren of de bouw zelf inbrengen. De bouwcoördinatoren zorgen voor de verslaglegging. Bouwcoördinatorenoverleg (BOCO) Pagina 30 van 95
Eens in de drie weken overleggen de coördinatoren van de onder-, midden- en bovenbouw met elkaar. Zij bespreken de besluiten die genomen zijn tijdens de MTvergaderingen en de onderwerpen die in de bouwvergaderingen naar voren zijn gekomen. Er worden notulen gemaakt. Studiedagen Per schooljaar zijn zes studiedagen gepland. In het huidige schooljaar waren twee van deze studiedagen gepland voor de kwaliteitsverbetering van de onderbouw. De overige studiedagen zijn bestemd voor de scholing van het team. Klassenbezoeken Elk schooljaar legt de directeur klassenbezoeken af om de leerkrachten te observeren. De directeur bespreekt de uitslagen individueel en in teamverband. De resultaten tellen mee tijdens de beoordelingen. Inloopspreekuur directeur De directeur heeft elke dag op een vaste tijd een inloopspreekuur voor alle teamleden. Het spreekuur is bedoeld om gestructureerd vragen te stellen, opmerkingen te maken, suggesties te doen en toestemming te vragen. MT-vergadering Het Management Team vergadert dit schooljaar 15 keer een uur. Gezien de omvang van de MT-taken is de geplande vergadertijd onvoldoende en die zal in 2013 moeten worden bijgesteld. De assistent van de directeur stelt de agenda samen en een MT-lid notuleert. IB-overleg De directeur en de Interne Begeleiders voeren wekelijks overleg over alle zorggerelateerde onderwerpen. IB is verantwoordelijk voor de agenda en de verslaglegging. Inloopspreekuur IB Vanaf schooljaar 2012-2013 houdt Interne Begeleiding elke dag op vaste tijden een inloopspreekuur voor groepsleerkrachten. IB-vergadering identiteit De manager identiteit bespreekt samen met de Intern Begeleider met het identiteitsteam de professionalisering van het onderwijsaanbod, zoals het opzetten en SMART maken van de leerlijnen, het maken van toetsen, het opzetten van een leerlingvolgsysteem, scholing en deskundigheidsbevordering. Overleg Manager Identiteit De directeur heeft een twee wekelijks overleg met de manager identiteit over de voortgang van het verbetertraject. Financiële administratie Tijdens een twee wekelijks overleg houdt bespreken de directeur en de administratieve medewerker de facturenadministratie. Overleg OR De directeur heeft regelmatig contact met de voorzitter en penningmeester van de OR. Overleg MR De directeur praat de MR bij tijdens de MR-vergaderingen. Overleg JBO Tijdens de maandelijkse bestuursvergaderingen licht de directeur haar beleid toe.
Pagina 31 van 95
Overleg bestuursmanager/rector Maimonides De bestuursmanager, de rector van SG Maimonides en de directeur hebben wekelijks operationeel overleg. 3.2.6 Collegiale samenwerking Observaties Voor schooljaar 2014-2015 staan de collegiale observaties gepland. Co-teaching Indien leerlingen uit de Opmaatgroep worden teruggeplaatst in hun klas, dan zal de leerkracht van de Opmaatgroep mee de klas ingaan en lesgeven door middel van modelling. Dit houdt in dat de groepsleerkracht samen met de Opmaatleerkracht de les geven. Zo raakt de groepsleerkracht bekend met de leerlijn en de juiste les-/leeraanpak van Opmaatleerlingen. Coaching Rosj Pina heeft een aantal leerkrachten dat didactisch is geschoold, maar pedagogisch nog niet voldoende is gekwalificeerd. Deze leerkrachten worden gecoacht door een leerkracht die tenminste drie jaar op Rosj Pina werkt.
Pagina 32 van 95
Hoofdstuk 4 Missie, visie en strategie Het bestuur van Rosj Pina heeft in samenwerking met de leerkrachten en de ouders/verzorgers een missie en een visie ontwikkeld. Deze visie groeit mee en verandert met de zich ontwikkelende onderwijsorganisatie.
4.1
Missie
Rosj Pina is een brede Joodse school waar het gemeenschapsgevoel centraal staat en die goed onderwijs biedt aan halachisch joodse kinderen in de basisschoolleeftijd. School geeft kinderen de mogelijkheden om in de joodse gemeenschap en Nederlandse maatschappij optimaal te functioneren. Door het onderwijs krijgen zij de kans zich te ontwikkelen tot trotse, zelfbewuste mensen met een actieve leerhouding voor het hele leven! Rosj Pina wil haar leerlingen, in samenwerking met ouders verzorgers, opleiden tot trotse, bewuste joodse volwassenen op basis van halachische normen en waarden en volgens de wetten van de tora. De school streeft er naar om de leerlingen een gedegen kennis van de joodse religie, cultuur, geschiedenis en het modern Hebreeuws te geven en zich verbonden te voelen met de joodse gemeenschap, het joodse volk en de staat Israël in een vanzelfsprekend joods leefklimaat. De school wil de kinderen de mogelijkheid geven om op te groeien tot betrokken en waardevolle leden van de joodse gemeenschap en de Nederlandse samenleving met een duidelijke joodse identiteit. De school wil Sjabbat en alle feest- en gedenkdagen met ouders en kinderen op school vieren, zodat de kinderen op school vrienden voor het leven maken.
4.2
Visie
Rosj Pina wil een brede joodse school zijn waar ieder joods kind naar toe wil en ouders hun kinderen bewust naar toe willen brengen. Op onze school heerst een gastvrije, positieve sfeer en wordt er respectvol, duidelijk en transparant gecommuniceerd met alle betrokkenen. Rosj Pina fungeert als spil van de joodse gemeenschap die net als de ouders/verzorgers, de leerkrachten en de leerlingen trots is op hun joodse school. De leerlingen, leerkrachten en ouders/verzorgers zijn verbonden met en betrokken bij Rosj Pina. Deze betrokkenheid is gebaseerd op joodse normen en waarden. Families en de joodse gemeenschap werken samen met school en worden zoveel mogelijk bij school betrokken. Rosj Pina stimuleert een optimale doorstroom van Simcha naar Rosj Pina en van Rosj Pina naar Maimonides. School streeft er naar de ontwikkeling van de leerlingen op Rosj Pina tot een waardevolle ervaring te maken samen met de ouders/verzorgers. School doet dit door onder meer veel ruimte te bieden voor intellectuele en creatieve ontplooiing tijdens binnen- en buitenschoolse activiteiten. Op Rosj Pina behandelen leerlingen, leerkrachten en ouders/verzorgers elkaar met respect en zorgen met elkaar voor een plezierige, duidelijk joodse sfeer, waarin iedereen zich veilig voelt. Respect is voor school de waardering die ieder individu vanzelfsprekend krijgt en in een wederkerig proces wordt gegeven en ontvangen, waarbij beide partijen gelijkwaardig zijn. Onze leerlingen leren op school respect te hebben voor zichzelf, voor hun omgeving en voor andere volken, culturen en religies. Rosj Pina stimuleert de leerlingen om zelfstandig kennis te kunnen en willen vergaren en Pagina 33 van 95
verwerken. School stelt zelfsturing, verantwoordelijkheid en samenwerking centraal, waarbij kritisch denken rond uitdagende leerstof intrinsieke motivatie oproept. Rosj Pina streeft er naar de leerlingen te inspireren tot een leven lang leren in een veilig en eenduidig klimaat. In onze brede school werken wij samen, waar mogelijk in kleine groepen, in een stimulerende en creatieve omgeving, waarin iedere leerling de optimale begeleiding krijgt, afhankelijk van zijn of haar niveau en behoeften en waarbij het vertrouwen in iedere leerling centraal staat. Deze begeleiding is gedifferentieerd en kan zowel klassikaal als individueel worden aangeboden. Rosj Pina realiseert deze doelstellingen met goede, didactisch en pedagogisch geschoolde en bijgeschoolde leerkrachten en met behulp van moderne lesmethodes en geavanceerde leer- en hulpmaterialen. Op deze manier beogen wij optimale resultaten te behalen met een voor het kind passend vervolgonderwijs. Rosj Pina stelt de leerling in staat om te schitteren en te streven naar persoonlijke, excellente prestaties, waardoor de leerling zelfvertrouwen ontwikkelt en een joods zelfbewustzijn.
4.3
Strategie
Rosj Pina maakt deel uit van de Nederlandse samenleving. De ontwikkelingen in de samenleving zijn van invloed op de ontwikkeling van de school. Van school mag verwacht worden dat ze reageert op veranderingen in de maatschappij. Rosj Pina leidt kinderen op om te kunnen functioneren in de maatschappij van morgen. School moet anticiperen op de ontwikkelingen van de 21e eeuw en haar onderwijs hierop afstemmen. De aandachtsgebieden van school zijn:
Visie op leren
De veranderingen in de maatschappij voltrekken zich in steeds hoger tempo. De kennis en vaardigheden die een mens op 25-jarige leeftijd bezit, volstaan niet om een werkzaam leven te leiden tot aan het pensioen. De 21e eeuw vraagt om een blijvende ontwikkeling en vraagt dus om 'een leven lang leren'.
Informatie- en communicatietechnologie (ICT)
Het informatietijdperk ontwikkelt zich nog steeds in hoog tempo. Door de inzet van ICT moet het onderwijs anders worden georganiseerd. School is niet meer gebonden aan het schoolgebouw en de ruimte binnen de schoolmuren. Met multimedia is school in staat op andere tijden, op andere plekken en op verschillende niveaus te leren. ICT nodigt ook uit de school te verlaten en het leren buiten school vorm te geven.
Verantwoordelijkheid voor proces en resultaat
Zelfsturing van mensen zal in de toekomst steeds belangrijker worden en de verantwoordelijkheid bij de mensen zelf. Dat brengt met zich mee dat mensen ook invloed krijgen op hun ontwikkeling. Dus is leren hoe doelgericht te sturen op resultaat en proces van groot belang.
Kennis vinden en bewerken
In de toekomst zullen de vaardigheden om kennis te vinden en te bewerken steeds belangrijker worden.
Diversiteit
De wereld om ons heen is voortdurend in beweging. Het is de taak van Rosj Pina haar leerlingen, vanuit de geborgenheid van het joodse gezin en de joodse school, voor te Pagina 34 van 95
bereiden op de multiculturele samenleving. De leerlingen zijn onderdeel van een maatschappij met diverse culturen en overtuigingen en moeten daarin een gelijkwaardige positie innemen.
Normen en waarden
Onze samenleving vraagt om voortdurende aandacht voor waarden en normen. Rosj Pina staat voor een eenduidig pedagogisch klimaat, waarin aandacht is voor emotie, affectie en hechting, waardoor leerlingen in staat zijn met elkaar te leren, samen te werken en te spelen. De leerlingen worden opgevoed in de joodse cultuur met joodse waarden en normen, zodat ze weten waar ze voor staan, wat joodse opvattingen zijn en hoe ze om moet gaan met de positie van een ander. De joodse opvoeding maakt het mogelijk relaties aan te gaan met mensen binnen en buiten de school in een samenleving die zich kenmerkt door een toenemende diversiteit.
4.4
Speerpunten
De hoofdlijnen van het beleid van de directeur, zoals in paragraaf 2.1 is beschreven, zijn vertaald in speerpunten: SPEERPUNT 1 Het onder controle houden van de dagelijkse gang van zaken Doelstelling: 1. De verwerking van post, mail en directe contacten verlopen op een planmatige en overzichtelijke manier; 2. De communicatie met ouders geeft aanleiding tot tevredenheid onder de ouders; 3. Bemensing van de groepen en alle activiteiten die daaruit voortvloeien; 4. Er is een transparant overzicht van de personele middelen en de formatie, wie in welke benoeming is aangesteld enz. Beginsituatie: 1. Er is een grote achterstand in post- en mailverwerking, waardoor het contact met een aantal externe instanties niet naar behoren verloopt; 2. In de afgelopen periode zijn er veel klachten geweest van ouders rondom de nieuwsvoorziening en overige communicatie die heeft geleid tot onrust en ontevredenheid; 3. Er is sprake van een hoog ziekteverzuim en een groot verloop binnen het team. Daardoor hebben groepen te maken met ongewenst veel wisseling van leerkrachten en hebben leerkrachten te maken met onverwachte verschuivingen in hun taak (naar een andere groep); 4. Er is niemand die precies weet hoe het zit met de formatie, aanstellingen, rddf-plaatsingen, aktes van benoeming enz. Huidige situatie: 1. De verwerking van post, mail en directe contacten verloopt meer gestructureerd, maar de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de administratie moeten nog worden opgesteld. Inmiddels wordt bij afwezigheid van de administratieve medewerker de telefoon beantwoord. De telefooncentrale is echter niet doelmatig. De directie is omgezet naar een andere digitale omgeving waarmee de digitale middelen sneller en efficiënter kunnen worden ingezet. De mailboxen van de directie zijn geanalyseerd en begin 2013 zal een efficiencyslag worden toegepast. De assistent van de directeur beantwoordt de eerstelijn gesprekken en een deel van de mail aan directie. De taakbelasting van de directie is (te) zwaar, waardoor snel antwoord niet altijd mogelijk is. 2. De communicatie met ouders geeft aanleiding tot tevredenheid. De tweewekelijkse nieuwsbrief wordt als zeer positief ervaren, net als de klassennieuwsbrieven van een aantal klassen. Dit schooljaar volgt een uitbreiding en een gemeenschappelijk protocol. Een MT-lid communiceert met ouders via mail of in persoon. Dit MT-lid coördineert ook het mailverkeer vanuit de groepen naar ouders. Indien nodig voert het MT-lid overleg met de
Pagina 35 van 95
directeur. Dit MT-lid verzorgt ook de aanmeldingen/rondleidingen voor nieuwe leerlingen. 3. De bemensing van de groepen en alle activiteiten die daaruit voort vloeien geeft op dit moment geen problemen. Alle groepen zijn voorzien van stabiele leerkrachten. 4. De transparantie van de personele middelen en de formatie blijft een punt van aandacht. De ondersteuning door het huidige administratiekantoor verloopt stroef. In januari 2013 maakt school gebruik van een ander administratiekantoor. De verwachting is dat deze wijziging een positiever beleid zal opleveren. Door de taakbelasting van de directie is het niet altijd mogelijk om alle zaken adequaat te behandelen. Er wordt nog steeds maandelijks bijgesteld. Het nieuwe administratiekantoor stelt elke maand een budgetvergelijkingsoverzicht (BVO) op. Dit overzicht moet tot een grotere transparantie leiden. De personeelsdossiers zijn aangemaakt en bijgewerkt en er zijn digitale dossiers aangemaakt en gevuld. Te 1. 2. 3. 4.
verwachten opbrengsten: Een systeem van post en mailverwerking, waardoor er geen achterstanden kunnen onstaan; Een uitwerking van de communicatie met ouders als onderdeel van het schoolplan; Een lager ziekteverzuim dan het landelijk gemiddelde en een stabiel en vast team; Een formatieplan.
Acties, activiteiten, werkwijze en planning: 1. Verwerking van post, mail en directe contacten; 2. Communicatie met ouders via gesprekken, mail, nieuwsbrief, website en social media; 3. Bemensing van de groepen en alle activiteiten die daaruit voortvloeien; 4. Inzage in en overzicht van de formatie. Evaluatie: In bespreking met het MT wordt regelmatig de stand van zaken besproken en eventueel bijgesteld; In bespreking met (een afvaardiging van) het bestuur wordt bepaald of de resultaten zijn bereikt. Borging: Alle stappen die worden gezet, worden vastgelegd in een protocol of notitie die vanaf dat moment gevolgd moet worden.
SPEERPUNT 2 Het werken aan rust en stabiliteit in het team Doelstelling: Rosj Pina beschikt over een stabiel en hecht schoolteam dat, binnen een professionele cultuur, op eigentijdse en verantwoorde wijze werkt aan goed onderwijs.
Beginsituatie: 1. Niet iedere groep heeft een goede basisbezetting. Er is veel verloop in het team en een hoog ziekteverzuim; 2. Er zijn meerdere nieuwe collega’s die goed ingewerkt zullen moeten worden in de werkwijze van de school; 3. Er is een nieuw MT opgezet en van start gegaan. De MT leden zijn enthousiast en goedwillend. Zij zullen zich nog moeten bekwamen in het leiding geven aan een groep collega’s; 4. De huidige opzet van de identiteitsvakken Ivriet en Jahadoet is aanleiding tot veel onrust binnen de school; 5. De cultuur van de organisatie is nog niet professioneel te noemen. Kenmerken hiervan zijn: Het zich niet altijd houden aan regels en afspraken; Het aanspreken op gedrag is moeilijk; Het geven van feedback is geen gewoonte; Integer gedrag is niet altijd herkenbaar:
Pagina 36 van 95
o o
Niet buiten de school spreken over schoolaangelegenheden Niet praten over collega’s die niet aanwezig zijn.
Huidige situatie: Rosj Pina beschikt binnen de profane sectie over veel leerkrachten die op een professionele, eigentijdse en verantwoorde wijze werken aan goed onderwijs. Een aantal leerkrachten vraagt nog wel extra ondersteuning, maar de basis is bij iedereen voldoende. Bij de sectie identiteit is hier echter in minder mate sprake. Dit is niet verwijtbaar aan de personen, maar aan de organisatie. Iedere nieuwe leerkracht is gekoppeld aan een ervaren leerkracht (identiteit aan profaan) en dit werkt goed. Vanaf januari 2013 zullen de nieuwe leerkrachten identiteit scholing op de werkplek ontvangen door een externe persoon, voor wie het bestuur geld heeft gereserveerd. Dit traject zal een jaar in beslag nemen en bestaat uit 7x coaching in de klas + nagesprek en 4 teambesprekingen/leermomenten. Er is een IB voor de sectie identiteit aangesteld. Er is een duidelijke verandering in structuur is merkbaar, maar heeft nog wel veel aandacht nodig. De basisbezetting is in alle gevallen goed. Er is weinig uitval en slechts eenmaal is een groep een deel van de dag verdeeld over andere groepen. Het blijft een wankel evenwicht, maar de bereidheid en de motivatie om verantwoordelijkheid te nemen voor de groepen is zeker aanwezig. Te 1. 2. 3.
verwachten opbrengsten: Goed bezette groepen door professionele leerkrachten die met plezier op de Rosj Pina werken; Een MT dat op professionele wijze aansturing geeft aan de school; Een heropzet van Ivriet en Jahadoet, dat recht doet aan het belang van deze vakken en dat meehelpt aan de rust en orde binnen de school; 4. Een school die zich bewust is van het feit dat de cultuur van de organisatie bijstelling behoeft en eerste stappen zet op weg naar die bijstelling. Acties, activiteiten, werkwijze en planning: 1. Het voeren van beoordelings/functioneringsgesprekken met alle teamleden. Hierbij wordt de opbrengst van de klassenbezoeken, die in het najaar gevoerd zijn, als uitgangspunt genomen; 2. Basisbezetting van de groepen; 3. Inwerken van de nieuwe collega’s; 4. Professionalisering van het managementteam; 5. Her opzet van de identiteitsvakken Ivriet en Jahadoet; 6. Eerste stappen in de richting van een meer professionele cultuur. Evaluatie: In bespreking met het MT wordt regelmatig de stand van zaken besproken en eventueel bijgesteld; In bespreking met (een afvaardiging van) het bestuur wordt bepaald of de resultaten bereikt zijn. Borging: De heropzet van Ivriet en Jahadoet wordt vastgelegd in het schoolplan; Het inwerken van nieuwe collega’s is een manier om de schoolafspraken te borgen: wat goed gaat, wordt doorgegeven.
SPEERPUNT 3 Het uitzetten van de lijnen voor de middellange termijn in een schoolplan Doelstelling: De visie van de school is voor een ieder helder en de wijze waarop deze visie gerealiseerd wordt in concrete stappen in de komende jaren ook. Ditzelfde geldt voor het schoolbeleid, de schoolafspraken en de werkwijze in de groepen.
Pagina 37 van 95
Beginsituatie: 1. De school voldoet op dit moment niet aan de eis van de inspectie, omdat er geen vastgesteld schoolplan is. Hiermee loopt de school risico op het moment dat er toezicht plaats gaat vinden; 2. Het verbeterplan loopt af. Er is geen strategisch schoolbeleid voor de komende jaren uitgezet, waardoor de schoolontwikkeling op ad hoc basis dreigt te gaan verlopen; 3. Er is geen gedragen visie, geen geformuleerde missie. Het schoolbeleid is niet vastgelegd, waardoor het gevaar ontstaat dat teamleden eigen richting gaan geven aan het onderwijs dat ze geven; Huidige situatie: De visie moet explicieter worden aangeboden via training en protocollen. De lijnen zijn nog niet voor iedereen duidelijk en hierdoor wordt (te) vaak een beroep gedaan op het ‘externe geweten’ (= de directeur). Door de zware belasting en/of de ervaring van zware belasting is dit nog niet uitgevoerd. Bouwcoördinatoren, MT, IB en directie overleggen cyclisch, waardoor – indien er sprake is van onduidelijkheid – binnen korte lijnen gecommuniceerd wordt. Het schoolplan is bijna af en wordt dan aan de inspectie verzonden. De visie en missie zijn gebaseerd op gedane enquêtes onder ouders, leerlingen, leerkrachten en MT leden. Deze dienen nog wel bijgesteld te worden. Te verwachten opbrengsten: Een schoolplan dat voldoet aan de voorschriften van de inspectie, dat met instemming van de MR door het schoolbestuur vastgesteld is. Acties, activiteiten, werkwijze en planning: 1. Een uitwerking van missie en visie, waarbij de huidige visie vooralsnog als uitgangspunt genomen wordt; 2. Een beschrijving van het onderwijs; 3. Een SWOT analyse vanuit de volgende bronnen: Ouderenquête; Onderzoek KBA/ DMO; WMKpo 4. Een meerjarenplanning van schoolontwikkeling. Evaluatie: In bespreking met het MT wordt regelmatig de stand van zaken besproken en eventueel. bijgesteld. In bespreking met ( een afvaardiging van) het bestuur wordt bepaald of de resultaten bereikt zijn. Borging: Het schoolplan is het borgingsinstrument waarin de onderwijskundige afspraken vastgelegd zijn.
Speerpunt 4 Kwaliteitszorg binnen Rosj Pina Doelstelling: 1. De opbrengsten van de school verhogen; 2. De leerkrachten werken volgens de 1-zorgroute met groepsplannen; 3. Alle leerkrachten voldoen aan de bekwaamheidseisen van de vaardigheidsmeter instructiegedrag; 4. De zorg van alle groepen is goed in beeld gebracht door Framework. De formatie wordt hier op afgestemd; 5. Onderbouw krijgt een beredeneerd aanbod. Beginsituatie:
Pagina 38 van 95
Uit de zelfevaluatie van de school komt naar voren dat er schoolbreed bij alle leerjaren een zorgsignaal bij het vak woordenschat is. De huidige groep 7 geeft een zorgsignaal af bij spelling, begrijpend lezen en woordenschat. Groep 8 heeft dit jaar een gemiddelde CITO-score van 534,4. Deze score is onder het landelijk gemiddelde. Vooral bij de onderdelen studievaardigheden, begrijpend lezen, spelling van niet-werkwoorden en woordenschat is beneden het landelijk gemiddelde gescoord. Op dit moment worden volgens het lesrooster niet voldoende profane uren gemaakt. Het lesaanbod in de onderbouw is op dit moment volgens KBA onvoldoende. Huidige situatie: 1. Tijdens de CITO-eindtoetsen van vorig jaar is gezien dat een aantal groepen zeker vooruitgang heeft geboekt. Ook de huidige groep 8 heeft in november de B/M-toetsen van CITO 8 gemaakt. Hierin is ook een duidelijke vooruitgang geconstateerd. De middentoetsen voor de gehele school worden in januari afgenomen. Van deze uitkomsten volgt in februari een analyse en rapportage. 2. De groepsplannen zijn door KBA als zeer goed naar voren gekomen. Aandacht moet nog uitgaan naar nog zorgvuldiger analyse en daar uit volgend lesaanbod. Groepsplannen worden door de hele school toegepast. 3. De vaardigheidsmeter is nog niet toegepast, maar wel gemonitord door KBA. Leerkrachten die zijn bezocht, zitten allemaal op een voldoende tot zeer goed niveau. 4. De zorg is goed in kaart gebracht, maar Framework heeft verder nog geen onderzoek gedaan. De formatie van dit jaar is geregeld en voor volgend schooljaar wordt er opnieuw bekeken wat nodig is. 5. De onderbouw heeft heel hard gewerkt om een goed beredeneerd aanbod te verzorgen onder leiding van een externe begeleider. Dit heeft een zeer goed resultaat gehad en de auditoren van KBA waren bijzonder onder de indruk. De onderbouw is op een ruim voldoende niveau gekomen en scholing/ontwikkeling wordt gehandhaafd. Te verwachten opbrengsten: De opbrengsten van de school zullen stijgen. Er zal geen schoolbreed zorgsignaal meer zijn op het gebied van woordenschat. De ontwikkelingen in de onderbouw geven KBA het vertrouwen om Rosj Pina bij de audit in november 2012 een voldoende te geven. Acties, activiteiten, werkwijze en planning: Schoolbreed verbetertraject woordenschat Dit is nog niet gestart; Een goede inzet van de klassenassistenten ook in de middenbouw Dit is waarschijnlijk niet toepasbaar, want een klassenassistent is langdurig ziek en de andere is vooral geschikt voor de kleuterbouw; Schooljaar 2012/2013 extra ondersteuning en inzet voor de groepen 3, 5, 7 en 8 aan de hand van verslag Framework Er is contact en observatie geweest door ABC – eerst offerte ontvangen, dan kijken welke inzet mogelijk is. Ook is er contact geweest met OKC. Een beslissing moet nog worden genomen; Groep 8 schooljaar 2012/2013 extra aandacht voor studievaardigheden en zorgsignalen huidige groep 7 naar aanleiding van de evaluatie Parnassys eindtoetsen 2012 De evaluatie is gedaan en er wordt aan gewerkt. Een nieuwe methode studievaardigheden is aangeschaft en wordt intensief gebruikt. In groep 8 is vooral aandacht voor de vergroting van eigen vaardigheden. Groep 8 krijgt huiswerk mee. De opbrengsten zijn omhoog gegaan. Nu nog extra aandacht besteden aan groep 7; Leerkrachten gaan eigen resultaten analyseren en stemmen hier hun handelen, instructie en groepsplannen op af Dit is gedaan; Gebruik van de vaardigheidsmeter instructiegedrag*. De leerkrachten die niet voldoen aan de bekwaamheidseisen krijgen coaching om zich te ontwikkelen Dit is gedeeltelijk gedaan, want de leerkrachten identiteit krijgen eerst externe begeleiding in januari 2013; Vanaf onderbouw extra zorg voor NT2 kinderen in de Op Maatgroep De Op Maatgroep werkt goed en het resultaat is merkbaar; Extra inzet op begrijpend lezen Dit is gedeeltelijk gedaan;
Pagina 39 van 95
Mogelijk DMO/KBA-traject onderbouw zorgt voor een beredeneerd aanbod in de onderbouw Dit is gedaan en heeft een goed resultaat opgeleverd; Bij plaatsing van kleuters in onderbouw rekening houden met evenredige verdeling zorg en NT2 leerlingen Dit gebeurt; Onderbouw opnieuw indelen, groep 2, groep 1/2, groep 1 (instroomgroep) Er is geen verandering in indeling. Er zijn drie groepen 1/2 = beredeneerd; Bij indeling groepen 3 voor schooljaar 2012/2013 rekening houden met zorg- en en NT2 leerlingen Dit is gedaan.
Evaluatie: De opbrengsten van de school worden na de eind- en midden-LVS-toetsen met het team geëvalueerd. IB zal een evaluatieverslag schrijven. In november 2012 is er een nieuwe audit van DMO. Borging: Vaardigheidsmeter instructiegedrag geeft goed inzicht in de instructievaardigheden van de leerkrachten; De halfjaarlijkse zelfevaluatie van de LVS- resultaten met de daaraan gekoppelde studiedagen voor het team zorgen voor betrokkenheid en eigenaarschap van de teamleden bij de eigen resultaten; Alle leerkrachten nemen de toetsen af volgens het opgestelde toetsprotocol.
* Informatie vaardigheidsmeter instructiegedrag, zie http://www.vhm-po.nl/nl/vhminstructiegedrag Tabel 6 Speerpuntenoverzicht directie
4.5
ICT
In de afgelopen jaren is ICT een steeds belangrijkere factor in het primair onderwijs geworden. In de komende jaren zal de inzet van ICT bij het onderwijs verder toenemen. Uit De Vier in Balans Monitor 2010 van Kennisnet, die het ICT-gebruik in het primair onderwijs meet, blijkt dat 89% van de leerkrachten in het primair onderwijs ICT inzet bij het onderwijs. Het gebruik van ICT tijdens de les zal waarschijnlijk in 2013 naar 90% stijgen. Toch is het onderwijskundig gebruik van ICT meestal niet in de huidige schoolplannen opgenomen, maar in aparte ICT-beleidsplannen. Deze ICT-beleidsplannen zijn vooral op hardware afgestemd en in mindere mate op de onderwijskundige consequenties van de ICT-inzet, de invloed op de manier van lesgeven en de benodigde competenties van leerkrachten. In vergelijking tot andere branches, waar de ICT-inzet bijna 100% is, loopt het onderwijs achter en ligt het groeitempo laag. Kennisnet heeft een model ontwikkeld op basis van wetenschappelijk onderzoek naar een succesvolle invoering en succesvol gebruik van ICT in het onderwijs. De bouwstenen van het model bieden het primair onderwijs handvatten om ICT tot een meer geïntegreerd onderdeel van het schoolplan te maken.
Pagina 40 van 95
Figuur 4 Bouwstenen van Vier in Balans
Een evenwichtige verdeling van de inspanningen en investeringen in digitaal leermateriaal, visie, kennis en ICT-infrastructuur bevordert de kans op een succesvolle invoering van structureel gebruik van ICT in het onderwijs. Minstens zo belangrijk is het hebben van een duidelijke visie op ICT-gebruik in school. Deze visie is gebaseerd op de overtuigingen van de leerkrachten over wat goed en slecht onderwijs is, over hoe leerlingen moeten leren en over de rol van leerkrachten en directie hierbij. Globaal zijn er zijn twee soorten visies te onderscheiden, namelijk gericht op kennisoverdracht en gericht op kennisconstructie. Bij kennisoverdracht draagt de leerkracht stapsgewijs kennis over en de ligt de nadruk op het oefenen van de leerstof. De leerkracht bepaalt wat en wanneer wordt geleerd. Bij kennisconstructie gaat de leerkracht uit van het leren als een onderzoeksproces. De leerling krijgt ruimte om actief, zelfstandig en in samenwerking met andere leerlingen kennis te verwerven door het vinden van oplossingen. De leerkracht kijkt ook naar de manier waarop een leerling leert. Over het algemeen hebben leerkrachten met een visie gericht op kennisconstructie meer interesse voor het gebruik van ICT dan leerkrachten met een visie in kennisoverdracht. Leerkrachten met een visie gericht op kennisconstructie zijn ook meer geneigd om ICT als informatiemiddel in te zetten. De meerderheid van de basisscholen in Nederland gebruikt een mengvorm tussen kennisoverdracht en kennisconstructie. Uit de Vier in Balans-tool blijkt dat het onderwijs op Rosj Pina voor 54% uit kennisoverdracht en voor 46% uit kennisconstructie bestaat. Hoewel de ambitie van het team is om de verhouding te laten groeien naar 49% kennisconstructie wijkt de ambitie van het team niet af van de huidige situatie, die in figuur 4 is weergegeven:
Pagina 41 van 95
Figuur 5 Verhouding tussen kennisconstructie en kennisoverdracht in percentage
Het team is het redelijk eens met de opvattingen over de wijze van leren en onderwijzen op basis van kennisconstructie en kennisoverdracht. Uit de score van Rosj Pina op alle bouwstenen van het Vier in Balans-model, zoals in figuur 5 is te zien, bevindt het schoolteam zich in het beginstadium:
Figuur 6 Score Rosj Pina op het Vier in Balans-model
Uit de ICT-balans van het schoolteam is ook af te leiden dat het team zich in de beginfase van ontwikkeling bij het gebruik van ICT bevindt, zoals te zien is in figuur 6.
Pagina 42 van 95
Figuur 7 ICT-balans Rosj Pina
Voor het opmaken van de ICT-balans is gekeken naar het computergebruik in het onderwijs van het schoolteam en hoe het computergebruik op Rosj Pina is te typeren. Om een structurele verandering te bewerkstelligen, moet de schoolcultuur worden omgebogen en dient er een breed draagvlak te zijn. De werkgroep ICT heeft een concept beleidsplan ICT opgesteld dat is gericht op de integratie van ICT in het onderwijs binnen JBO. De nadruk ligt op de ontwikkeling van een gezamenlijke infrastructuur en collectieve contracten eventueel gebaseerd op een bovenschoolse structuur. Op basis van deze uitgangspunten zijn een aanzienlijke kostenbesparing, het genereren van aanvullende ICT-middelen en een optimaal ICTgebruik op schoolniveau haalbaar. Er zijn ook doelen op bestuurlijk niveau geformuleerd. In de doelstellingen is rekening gehouden met de individuele behoefte van de scholen, de veranderende maatschappij en digitale duurzaamheid. De werkgroep ICT heeft een coördinerende taak bij het uitwerken, implementeren, borgen en evalueren van het ICTbeleid. Het beleidsplan is niet is vastgesteld, maar er is een operationeel stappenplan voor de verbetering van de infrastructuur uitgevoerd. Er is hard en met succes gewerkt om met een nieuwe leverancier een betrouwbare infrastructuur zonder server op te zetten. In het kader van Passend Onderwijs werkt bijna elke school in Nederland aan adaptiviteit, bevordering van zelfstandigheid en remediëring. ICT is hierbij een belangrijk hulpmiddel, omdat ICT legio mogelijkheden in werk- en presentatievormen biedt. Het gebruik van ICT bevordert de samenwerking tussen leerlingen en leerkrachten. In oktober 2012 zal Rosj Pina worden aangesloten op het glasvezelnetwerk, waarmee snel dataverkeer zal worden gerealiseerd. Rosj Pina wil elke leerling toegang tot interactieve programma’s of Internet aanbieden om de individuele onderwijsdoelen te bereiken. Met permanente beschikbaarheid van ICT wil de school lesstof op maat aanbieden en verwerken. Om deze andere onderwijsvorm te ontwikkelen, moeten alle medewerkers zich actief inzetten. Naast gepaste scholing vraagt dit een ICT-gerichte houding van de onderwijsgevenden. Hiervoor zal een gebruiksvriendelijke ICT-omgeving en een kwalitatieve ICT-organisatie moeten worden gecreëerd. Leerkrachten kunnen gemakkelijker toetsresultaten analyseren, zoals blijkt uit het gebruik van het leerlingvolgsysteem ParnasSys. Vervolgens kunnen de leerkrachten vervolgprocessen in gang zetten waarmee leerlingen hun resultaten verder kunnen verbeteren. De administratie is grotendeels gedigitaliseerd en ook de directie heeft management tools tot haar beschikking. Door gebrek aan kennismanagement en visie worden nog niet alle middelen optimaal gebruikt, dus is een efficiencyslag nodig die op korte termijn met onder meer in house trainingen en/of workshops en coaching kan worden ingezet. Op dit moment is niet bekend welke ICT-vaardigheden de leerlingen hebben en wordt Internet uitsluitend gebruikt om informatie voor spreekbeurten en werkstukken te zoeken. Pagina 43 van 95
Door de huidige ICT-ontwikkelingen zullen binnen een aantal jaar fysieke lesmethoden worden vervangen door digitale programma’s. Hierdoor treedt een verschuiving van een fysiek naar een digitaal leermiddelenbudget op, die tot een kostenbesparing kan leiden en de lesmethoden actueel houdt. Rosj Pina wil dat ouders nauw betrokken blijven bij de ontwikkeling van hun kind en ICT kan daarbij een belangrijke rol spelen. Voorbeelden hiervan zijn het opzetten van interactieve volgsystemen, webpresentaties en afstandsonderwijs voor zieke kinderen. Initiatieven binnen en buiten de school om kennis te delen en grensverleggende activiteiten, zoals contact met buitenlandse scholen, te realiseren zullen worden gestimuleerd. Er is een aanzet gedaan om tot een Intranet met groepspagina’s te komen. 4.5.1 Mailomgeving Rosj Pina werkt met de gegarandeerde, gratis mailomgeving Live@edu en is in het vierde kwartaal van 2012 binnen deze omgeving gemigreerd naar Microsoft Office 365. De mailomgeving biedt Rosj Pina goede communicatie- en samenwerkingsmogelijkheden, maar op dit moment is alleen het onderdeel e-mail (Exchange Online) via Outlook Web App in gebruik. De upgrade biedt ook Microsoft Sharepoint, maar Rosj Pina heeft nog niet besloten of deze mogelijkheid zal worden gebruikt. Een deel van het schoolteam, met name de sectie identiteit, zal een training PCvaardigheden moeten volgen om mee te kunnen komen met de digitalisering van de school. De leerkrachten en een deel van het ondersteunend personeel zijn onvoldoende bekend met de individuele en schoolbrede efficiencyvoordelen die de huidige mogelijkheden bieden. 4.5.2 Digiborden In september 2012 heeft Rosj Pina haar eerste digitale schoolbord in groep 8 in gebruik genomen. School streeft ernaar om het volgende jaar in de andere groepen digiborden van dezelfde kwaliteit te laten installeren. Voor de kleuterbouw zal een aangepaste configuratie worden toegepast. Het schoolteam zal vervolgens worden getraind in het gebruiken en toepassen van digiborden. Digiborden bieden interactieve mogelijkheden die intuïtief leren stimuleren en waarmee ICT-vaardigheden van leerlingen en leerkrachten spelenderwijs worden ontwikkeld. De financiering van de digiborden is toegelicht in paragraaf 9.2.2 Sponsoractie van het hoofdstuk Financiering. 4.5.3 PC’s Elk lokaal op Rosj Pina is uitgerust met een PC voor de leerkrachten en vier PC’s voor leerlingen. Leerkrachten en leerlingen beschikken over eigen inlogaccounts. Rosj Pina stelt laptops beschikbaar voor zorgleerlingen met een rugzakfinanciering. Volgend jaar neemt Rosj Pina een PC-lokaal in gebruik, dat is uitgerust met 35 PC’s. Het lokaal is ingericht ten behoeve van ICT-onderwijs. De ICT-coördinator zal de lessen verzorgen. 4.5.4 Digitale opslag Voor de directie is een digitale mappenstructuur op de directieschijf ontwikkeld waarin regelmatig relevante schoolbrede documentatie wordt opgeslagen. Het volume van de persoonlijke mailbox is drastisch verminderd door relevante mailberichten eveneens op de directieschijf op te slaan. De leerkrachten beschikken over een eigen schijf en over een schijf voor leerlingenmateriaal, maar de indelingen zijn niet schoolbreed gestructureerd. Er is voldoende ruimte, maar de onbekendheid met de materie speelt een rol. Er wordt geen uniforme opslagmethode toegepast.
Pagina 44 van 95
Hoofdstuk 5 Onderwijskundige vormgeving Rosj Pina zet in op het Opbrengstgericht werken (OGW) om systematisch met de beschikbare data de leerlingenresultaten te verbeteren. Het meten en analyseren van de leerlingenresultaten en het hierop aanpassen van het onderwijs is een cyclisch proces. School bepaalt continu opnieuw aan welke verbeteringen en concrete opbrengsten moet worden gewerkt. Voor de besturing van de kwaliteitsverbetering gebruikt school een veelgebruikte kwaliteitsregelkring, namelijk de PDCA-cirkel of Demingcirkel van W. Edwards Deming. De PDCA-cirkel bestaat uit vier stappen: Plan = de aanscherping van de resultaten plannen en de doelstellingen vaststellen; Do = de geplande verbetering uitvoeren; Check = het resultaat van de verbetering meten en met de doelstellingen vergelijken; Act = het bijstellen aan de hand van de gevonden resultaten om alsnog de doelstellingen te behalen. Op deze wijze kan school haar eigen werkwijze beoordelen en verbeteren. Het herhalen van de stappen leidt tot een voortdurende verbetering van de vorderingen van de leerlingen.
Figuur 8 PDCA of Demingcirkel
5.1
Leerstofaanbod
Elke basisschool streeft naar het bereiken van de kerndoelen, waarin het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) het inhoudelijke aanbod van het basisonderwijs heeft vastgelegd. De kerndoelen geven de hoofdlijnen van de leergebieden weer, waarbij basisscholen gedeeltelijk zelf bepalen hoe ze aan de kerndoelen voldoen. In opdracht van het OCW heeft het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO in 2006 de 115 kerndoelen voor het basisonderwijs aangepast om aan te kunnen sluiten op de voortdurende vernieuwing van vakken en leergebieden. Er zijn nu 58 kerndoelen Primair Onderwijs voor de grotere leergebieden Nederlands, Engels, Fries, rekenen en wiskunde, oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie en bewegingsonderwijs. De nieuwe kerndoelen zijn precies beschreven voor Nederlands en rekenen en wiskunde en globaal voor de andere vakken en leergebieden, zodat scholen maatwerk kunnen bieden.
Pagina 45 van 95
5.2
Leermiddelen en toetsen
Rosj Pina werkt met de volgende onderwijsmethodes: Groep
Methode
Differentiatiemateriaal
Toetsen
Slimmeriken deel 1 en 2
Toetspakket beginnende geletterdheid
Nederlandse taal Groep 1 en 2
Schatkist
Cito M1, E1, M2 E2 Groep 3
Veilig leren lezen
Slagwerk taal
Herfstsignalering
NT2 Stenvert
Wintersignalering
Woordenschat Ajodakt
Lentesignalering
Stenvertblokken
Eindsignalering
Plustaak taal Taalmeesters Groep 4 t/m 8
Taalverhaal
Slagwerk taal
4
blokken
NT2 Stenvert
5
momenten toetsenmethode
Woordenschat Ajodakt Stenvertblokken Plustaak taal Taalmeesters Spelling Groep 3
Veilig leren lezen
Groep 4 t/m 8
Taalverhaal spelling
3 toetsmomenten groep 3 taal Zelfstandig spellen Spelling in de lift Zuid Vallei Spelling
Signaleringsdictee week 3 en 6 Controledictee week 7 Voortgangsdictee
Pagina 46 van 95
na blok 3 Technisch lezen Groep 1 en 2 Groep 3
Estafette
Zuid-Vallei
Groep 4 t/m 8
Estafette
Zuid-Vallei
Controletoetsen LVS-toetsen
Begrijpend lezen Groep 4 t/m 8
Tekst verwerken
Zuid-Vallei Rondje wereld Lestra Plustaak
Methodetoetsen ieder blok 5 t/m 6 5 blokken 7 6 blokken
Schrijven Groep 2 t/m 8
Pennenstreken
Methodegebonden toetsen -letterdictees -tempotoetsen
Rekenen-wiskunde Groep 1 en 2
Schatkist
Slimmeriken
Cito M1 E1 M2 E2
Groep 3 t/m 8
WIG
Maatwerk
8 blokken
Stenvert blokken
Ieder blok
Plustaak
Methodetoets
Kien Bolleboos Sociaal emotionele ontwikkeling en gezond en redzaam gedrag Groep 1 t/m 8
Leefstijl
Wereldoriëntatie Groep 1 en 2 Groep 3 t/m 8
Aardrijkskunde Meander
Knap Werk Zwerftocht Pagina 47 van 95
Methodetoetsen
Geschiedenis
Met Korilu
Bij de tijd
Projecten
Biologie
Zelfstandig Leergids
Natuurlijk Verkeer
OVEF/JVK
Tekenen, drama, muziek en beeldende vorming Groep 1 en 2
Muziek moet je doen
Groep 1 t/m 8 Lichamelijke ontwikkeling Groep 1 en 2
Bewegingsonderwijs in het speellokaal
Groep 3 t/m 8 Verkeer Groep 4 t/m 8
Op voeten en fietsen
8 thema’s met toets
Real English
Methodetoetsen
Engelse taal Groep 7 t/m 8
Song Machine Tabel 7 Overzicht leermiddelen en toetsen
5.3
Methodegebruik
De methoden die Rosj Pina gebruikt, vormen een richtlijn van de leerstof die elk jaar in de groepen moet worden behandeld. De groepsleerkracht is vrij om de methoden te hanteren naar eigen inzicht. Een aantal methoden is aan vervanging toe, omdat ze niet meer beantwoorden aan de kerndoelen van het OCW, bijvoorbeeld biologie ‘Natuurlijk’ en geschiedenis ‘Bij de tijd’. De vervangingen zijn in de meerjarenplanning opgenomen. In de afgelopen twee schooljaren zijn enkele methoden al vervangen: lezen -> Estafette; rekenen -> Wereld in getallen; Engels -> Real English; aardrijkskunde -> Meander; sociaal-emotionele vorming -> Leefstijl; studievaardigheden -> Blits.
5.4
Actief burgerschap en sociale integratie
Pagina 48 van 95
Sinds 1 februari 2006 zijn scholen wettelijk verplicht aandacht te besteden aan actief burgerschap. Scholen hebben de vrijheid hier zelf invulling aan te geven. De Inspectie van het onderwijs houdt toezicht op de naleving van deze wet en let op een aantal inhoudelijke punten: aandacht voor sociale competenties; gerichtheid op de Nederlandse samenleving en de diversiteit daarbinnen; de basiswaarden en de Nederlandse rechtsstaat; de school als oefenplaats voor bijvoorbeeld democratie, participatie en het omgaan met diversiteit. Burgerschapsvorming is geen nieuw vak, want het gaat om een taak die het onderwijs altijd heeft gehad. De leerlingen krijgen de basiskennis, vaardigheden en houding die nodig zijn om actief in hun eigen leefomgeving en in de samenleving te functioneren. Burgerschapsvorming komt in meerdere leergebieden aan de orde. Rosj Pina volgt sinds 2010 de methode Leefstijl, waarin de volgende domeinen zijn uitgewerkt: democratie – kennis over de democratische rechtstaat en politieke besluitvorming; democratisch handelen en de maatschappelijke basiswaarden participatie – kennis over de basiswaarden en mogelijkheden voor inspraak en vaardigheden en houdingen die nodig zijn om op school en in de samenleving actief mee te kunnen doen identiteit – verkennen van de eigen identiteit en die van anderen; voor welke (levensbeschouwelijke) waarden sta ik en hoe maak ik die waar? Leefstijl is een preventieve methode die gericht is op leerlingen en uitgaat van de volgende pijlers: betrokkenheid; motivatie; voorbeeldgedrag; veiligheid; respect; continuïteit in lessen; toepassing transfer (leren in lessen en toepassen in praktijk). De methode bevat voor ieder leerjaar zes thema’s, die elk uit vier lessen bestaan: Thema 1 De groep? Dat zijn wij!; Thema 2 Praten en luisteren; Thema 3 Ken je dat gevoel?; Thema 4 Ik vertrouw op mij; Thema 5 Iedereen anders, allemaal gelijk; Thema 6 Lekker gezond. De hele school kan gelijktijdig werken aan hetzelfde thema, waarmee schoolbreed een thema kan worden gestart of afgesloten. Participatie van de ouders is van essentieel belang voor het welslagen van de methode op iedere school. Daarom ontvangen de ouders bij elk thema een nieuwsbrief waarin uiteengezet wordt wat het thema inhoudt. Na afronding van een thema ontvangen de ouders een invulboekje, waarin speciale opdrachten staan die zij met hun kinderen thuis kunnen oefenen. Rosj Pina hanteert een sociale barometer in de vorm van een gedragsvragenlijst die zowel door de leerkrachten als de leerlingen wordt ingevuld. Leerkrachten en leerlingen vullen de vragenlijst digitaal in het leerlingvolgsysteem Viseon in. De praktijk wijst uit dat na drie jaar de resultaten zichtbaar zijn en het gedrag van de leerlingen socialer wordt. De school heeft een gecertificeerde Leefstijlcoördinator aangetrokken, die zich heeft beziggehouden met de implementatie van de methode en die nu ondersteunende werkzaamheden verricht voor het praktisch werken met Leefstijl. Er volgt nog een terugkomdag voor de leerkrachten, die de workshop hebben gevolgd. Nieuwe leerkrachten op school zullen worden opgeleid om optimaal met het Leefstijlprogramma te kunnen werken. Zij moeten hiervoor een tweedaagse cursus doorlopen bij Leefstijl. Pagina 49 van 95
Om de aanpak van Leefstijl meer kracht bij te zetten is in april 2012 een leerling mediation project gestart onder leiding van twee gecertificeerde mediators van Joods Maatschappelijk Werk. Leerling mediation is een vorm van conflicthantering, waarbij leerlingen vaardigheden opdoen om met conflicten om te gaan en deze zelf op te kunnen lossen. Leerling mediation geeft kinderen een grotere verantwoordelijkheid om hun eigen conflicten te beslechten. Op deze manier dragen zij bij aan een nog veiliger schoolklimaat, dat naar voren zal komen in de sociale barometer, die in november 2012 zal plaatsvinden.
5.5
Overige leerstofaanbod
Op Rosj Pina wordt ook lestijd besteed aan de volgende activiteiten: Activiteit
Groep
Frequentie
Muzieklessen (Concertino)
3, 4, 5 (middenbouw)
1x per week in 1e halfjaar
6, 7, 8 (bovenbouw)
1x per week in 2e halfjaar
Schooltuinen
6, 7
1x per week
Lezen (eigen bibliotheek)
Midden- en bovenbouw
3x per week
Culturele activiteiten
2x per jaar, waaronder bezoek aan Concertgebouw
Yom Ha voetbal
1x per jaar
Tabel 8 Overige lesactiviteiten
Er vinden ook naschoolse activiteiten plaats, die door externe begeleiders worden aangeboden: Activiteit Beeldende kunst Dans Sport en spel Crea Zang en dans Sport en spel Voetbal Muziek Beeldende kunst Voetbal Drama Yoga
Groep 1-2 4-7 1-2 1-2 4-7 1-2
Weekdag maandag
dinsdag
woensdag
donderdag 3-7
Tabel 9 Naschoolse activiteiten
Pagina 50 van 95
Tijdstip 14.45 – 15.45 15.45 – 16.45 14.45 – 15.45 14.45 – 15.45 15.45 – 16.45 14.45 – 15.45 14.45 – 15.45 14.45 – 15.45 13.00 – 14.00 13.00 – 14.00 13.00 – 14.00 14.45 – 15.45 14.45 – 15.45 15.45 – 16.45
uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur
5.6
Identiteitsactiviteiten
De school kent een aantal jaarlijks terugkerende activiteiten die met de identiteit te maken hebben: Activiteit Bezoek aan het Joods Historisch Museum
Groep midden/bovenbouw
Frequentie 1x per jaar
Bezoek aan Dokwerker (beeld), die door Rosj Pina is geadopteerd
groep 8
1x per jaar
Auschwitz-herdenking
groep 8
1x per jaar
Bezoek aan Hollandse Schouwburg in kader van Holocausteducatie
groep 8
1x per jaar
Bezoek aan de Portugese Israëlitische Synagoge voor eerste sidoer (gebedenboek) uitreiking
groep 3
1x per jaar
Bezoek aan ziekenhuis CIZ om patiënten op te vrolijken
groep 3
1x per jaar
Bezoek aan bejaardentehuis Beth Shalom
variërende groepen
1x per jaar
Bijwonen herdenkingsdienst ter nagedachtenis aan de gevallen soldaten in Israël
alle leerlingen
schoolkoor
Voorleesontbijt waarbij verschillende schrijvers worden uitgenodigd
alle leerlingen
jaarlijks
Tabel 10 Identiteitsactiviteiten
5.7
Zelfstandig werken, klassenmanagement en instructie
Als leerlingen zelfstandig kunnen werken, benutten ze hun leertijd optimaal en krijgt de leerkracht voldoende onderwijstijd om apart met leerlingen aan de instructietafel te werken en op die manier onderwijs op maat te geven. Vanuit dit perspectief wordt zelfstandig werken als een middel gezien, maar zelfstandig werken is meer dan dat. Zelfstandig werken heeft een intrinsieke waarde door het verstrekken van een weektaak aan de leerlingen. De leerlingen worden zelf verantwoordelijk gesteld voor de uitvoering van hun taak. Zelfstandige leerlingen hebben een goede werkhouding, kunnen zich concentreren, zijn redelijk onafhankelijk van de leerkracht en hebben zelfvertrouwen. Het werken met een weektaak is met name van toepassing op de bovenbouw. Rosj Pina verwacht dat deze werkwijze binnen twee jaar schoolbreed is geïmplementeerd. Deze aanpak vraagt om een klassenmanagement waarin sprake is van convergerende differentiatie ofwel zoveel mogelijk leerlingen volgen de centrale leerlijn. Dit is vastgelegd in groepsplannen die een half jaar geldig zijn. Deze plannen gaan uit van de instructiebehoefte van leerlingen. Deze plannen bevatten de leerdoelen, de Pagina 51 van 95
onderwijsinhoudelijke organisatie, de verschillende aanpakken volgens het Actief Direct Instructiemodel (ADI) en de evaluatie. Het ADI-model is een vorm van instructie die wordt gegeven bij rekenen, taal en voortgezet technisch lezen. De instructie via dit model verloopt in een aantal fasen: De leerkracht maakt duidelijk hoe de les aansluit bij de voorgaande lessen; De leerkracht verduidelijkt bij de aanvang van de les de lesdoelen; De leerkracht maakt voor leerlingen de opbouw van de les inzichtelijk; De leerkracht geeft duidelijke uitleg van de leerstof en de opdrachten; De leerkracht geeft duidelijke uitleg van het gebruik van didactische hulpmiddelen; De leerkracht betrekt alle leerlingen bij de les; De leerkracht hanteert bij de uitleg werkvormen die leerlingen activeren; De leerkracht geeft feedback aan leerlingen; De leerkracht gaat na of de lesdoelen bereikt zijn. Op Rosj Pina is er voor gekozen om dagelijks te evalueren en deze evaluaties te verwerken in de uiteindelijke groepsplannen. Rosj Pina is intensief begeleid door DMO en heeft een positief oordeel ontvangen over het gebruik van het ADI-model. Tijdens de algemene ouderavond op 18 oktober 2012 heeft school haar film ‘Zo werken we in de klas’ getoond om ouders/verzorgers te illustreren hoe het ADI-model op school praktisch wordt toegepast. Het zelfstandig werken vraagt ook om een centraal geleide werkaanpak. Rosj Pina past hiervoor de berenmethode van Meichenbaum toe om structuur in het denkproces van leerlingen aan te brengen. Via concreet werkmateriaal, verzameld in 'berentrapjes', leren de leerlingen hun denkproces ontwikkelen volgens vier fases: Stap 1 oriënteren Wat moet ik doen?
Stap 2 plannen Hoe ga ik het doen?
Stap 3 bewaken Ik doe mijn werk
Wat wordt er gevraagd (cijferen, knippen, spreekbeurt)?
Hoe ga ik dat doen? (Wat doe ik eerst?)
Ben ik goed bezig? Begrijp ik het nog?
Stap 4 evalueren Ik kijk mijn werk na. Wat vind ik er van? Is mijn taak juist uitgevoerd? Heb ik bereikt wat ik wilde?
Tabel 11 Fases berenmethode Meichenbaum
Het denkproces van de leerling wordt stap voor stap ontwikkeld. Door handelingsgerichte observatie en cognitieve gedragsmodificatie zal het cognitief functioneren van het kind beïnvloed en veranderd worden. Vooral kinderen met ADHD hebben veel baat bij de beertjesmethode, maar ook kinderen met autisme, dyslexie en NLD. Deze kinderen vinden we op Rosj Pina gedeeltelijk in de Op Maatgroep. Kinderen zonder een ontwikkelings- en of leerstoornis hebben ook baat bij dit cognitieve programma. Er wordt gewerkt aan probleeminzicht, zelfcontrole en probleemoplossende vaardigheden. Differentiatie vindt plaats binnen de leerlijn op de volgende manieren: Naar instructiebehoefte o Aanpak 3 leerlingen gaan na een korte werkinstructie zelfstandig aan het werk o Aanpak 2 leerlingen krijgen de basisinstructie en gaan dan zelfstandig aan het werk
Pagina 52 van 95
Aanpak 1 leerlingen krijgen na de basisinstructie nog een verlengde instructie (aan de instructietafel). Zo mogelijk wordt hierbij strategieën voor leren en denken aangeboden, afgestemd op het niveau van deze leerlingen; Naar hoeveelheid werk; Naar moeilijkheidsgraad van het werk; Naar leerstijl. Bij de instructie wordt rekening gehouden met de instructiebehoefte van de leerlingen. De instructie van de basisstof (voor leerlingen die niet op een aparte leerlijn zitten) kent een zodanige gelaagdheid dat het tegemoet komt aan de instructiebehoefte van leerlingen. De instructie bij de lessen in rekenen, taal, lezen, spelling worden op een zo interactief mogelijke manier gegeven. o
In alle groepen wordt tijdens het zelfstandig werken het stoplicht gebruikt: Groepen 1-2 o Rood betekent dat de leerkracht niet benaderd/ gestoord mag worden; o Groen betekent dat de leerkracht benaderd/gestoord mag worden. Groepen 3 – 8 o Rood betekent dat de leerkracht niet gestoord mag worden en er geen onderling overleg is toegestaan; o Oranje betekent dat de leerkracht niet gestoord mag worden en er mag onderling zachtjes overlegd worden; o Groen betekent dat de leerkracht benaderd/gestoord mag worden en er mag onderling overlegd worden. Om het ‘Leren leren’ te bevorderen en de kwaliteit van de instructie te borgen, werkt Rosj Pina schoolbreed met het Groeps- en Individueel gericht Pedagogisch en didactisch handelen (GIP)-organisatiesysteem:
Figuur 9 GIP-organisatiesysteem
Pagina 53 van 95
Met het invoeren van momenten van zelfstandigheid, met uitgestelde aandacht en extra instructiegroepen vergroot Rosj Pina de zelfstandigheid van haar leerlingen.
5.8
Leerstofplanning
De leerkrachten maken jaarlijks een weekrooster en leerstofplanning aan de hand van onderstaande urentabel: Vakgebieden Lichamelijke ontwikkeling: Gym Buitenspelen (groep 1-2)
1-2 4,5
3 1,0
4 1,0
5 1,0
6 1,0
7 1,0
8 1,0
Schrijven/Handschriftontwikkeling
0,5
2,5
2,5
0,75
0,5
0,5
0,5
Rekenen en wiskunde
2,5
5,0
5,0
5,0
5,0
5,0
5,0
6,0
5,0
5,0
5,0
5,0
5,0
5,0
3,75
3,75
3,75
3,75
3,75
2,0
2,0
2,0
2,0
2,0
2,0
1,0
1,0
Lezen:
Begrijpend lezen Technisch lezen
Taal
5,0
Spelling Engelse taal Wereldoriëntatie:
Aardrijkskunde
Geschiedenis
Maatschappelijke verhoudingen o.a. staatsinrichting
Natuur o.a. biologie/schooltuin
Geestelijke stromingen
Burgerschapsvorming en sociale integratie en veiligheid
Techniek
Sociaal emotionele vaardigheden
3,0
3,0
3,0
2,25
3,25
3,25
2,75
3,5
1,0
1,0
1,0
1,0
1,0
1,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
& Gezond en redzaam gedrag Verkeer Woordenschat
2,0
1,25
1,25
1,25
1,25
1,25
1,25
Expressieve vakken:
6,0
2,0
1,5
1,5
1,5
1,0
1,0
1,25
1,25
1,25
1,25
1,25
1,25
Drama
Muziek
Beeldende activiteiten
Pauzes Totaal
27,00
30,00 27,75 25,25 26,00
Tabel 12 Urenverdeling per vak en groep in schooljaar 2012-2013
26,50 26,00
Hoofdstuk 6 Zorgstructuur Het zorgplan van Rosj Pina beschrijft hoe de zorg voor leerlingen die tijdelijk of langdurig op één of meer gebieden opvallen. Een zorgleerling is voor ons een leerling die of: opvalt als resultaat van de methodegebonden toetsen; opvalt door gedrag; op één of meer gebieden extra begeleiding nodig heeft; opvalt als resultaat van de toetsen van het Cito leerlingvolgsysteem (de D en E scores); opvalt door zeer hoge prestaties; een combinatie van boven genoemde punten vertoont. De hulp aan de zorgleerlingen wordt in eerste instantie in de groep gegeven. School steeft er naar om de hulp zoveel mogelijk binnen de groep te realiseren, omdat hulp buiten de groep de leerlingen in een uitzonderingspositie kan plaatsen. De hulp binnen de groep bevordert de communicatie tussen leerkracht, IB en leerling. Om de uitval van leerlingen te beperken, biedt Rosj Pina leerlingen zoveel mogelijk instructie op maat aan. In paragraaf 1.6 van het zorgplan staat beschreven hoe school dit vormgeeft. In de zorghandleiding is beknopt omschreven welke acties leerkrachten moeten ondernemen wanneer er een belemmering is bij een leerling. Naast de cognitieve ontwikkeling stimuleert Rosj Pina ook de sociaal-emotionele ontwikkeling. De wijze waarop school dit doet staat beschreven in paragraaf 3.8 van het zorgplan. Het zorgplan wordt elk jaar geactualiseerd. De onderdelen uit de verbeterplannen die relevant zijn voor de leerlingenzorg binnen school zijn in het zorgplan opgenomen.
6.1
Leerlingendossiers
Rosj Pina houdt een (deels digitaal) dossier bij van elke leerling vanaf het moment dat de leerling op school komt. Het leerling dossier bevat de gegevens van de leerling, notities van de leerkracht, toetsen, rapportagegegevens en andere relevante informatie. Na iedere toetsperiode bespreken de leerkrachten de resultaten van de leerlingen met de interne begeleider om afspraken te maken over eventuele extra zorg. De school bewaart tot vijf jaar na het verlaten van de school het leerlingendossier met de volgende gegevens: inschrijf-, intake en entreeformulier; verslagen van gesprekken met ouders; toetsgegevens en –uitslagen; observatieverslagen; verslagen van leerlingenbesprekingen; handelingsplannen; onderzoeksverslagen en gegevens van externen. De leerkrachten dragen de gegevens zorgvuldig over bij de overgang naar de volgende groep. Indien gewenst, kunnen ouders het dossier van hun kind inzien. Hierbij gelden de de regels van de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). Deze wet bepaalt dat ouders een verzoek om inzage moeten doen. Vervolgens heeft de school de plicht om binnen vier weken een schriftelijk antwoord te geven op dit verzoek. Dit antwoord moet voldoen aan de normen die zijn gesteld in de brochure ‘Privacy op scholen en in multidisciplinaire zorgteams’.
6.2
Zorgleerlingen
De school biedt haar leerlingen zoveel mogelijk instructie op maat aan om de uitval van de zorgleerlingen te beperken. Instructie op maat betekent voor een snelle leerling een beknopte uitleg en voor leerlingen die meer uitleg nodig hebben, betekent dit een langere instructie of meer momenten van uitleg. Om de goede kwaliteit van de instructie te garanderen, is een goede organisatie van het klassenmanagement vereist. Indien de ontwikkeling van een leerling niet verloopt zoals de ouders verwachten, zal school daar extra aandacht aan besteden. De leerkracht en de Interne Begeleider gaan samen na wat het probleem is, hoe het ontstaan is en welke maatregelen genomen moeten worden. De maatregelen variëren van het geven van onder meer extra oefenstof, het aanpassen van het tempo of tot het aanbieden van extra begeleiding. De extra zorg wordt meestal de schooltijden in de groep gegeven. In sommige gevallen is het nodig om het leerproces van de leerling aan te passen. Dat kan door bijvoorbeeld extra leermiddelen aan te bieden of de leerling op een ander niveau te laten werken. Ook voor kinderen met een bovengemiddelde intelligentie kan de stof worden aangepast. De leerkracht bespreekt alle extra zorg zal de leerkracht met de ouders van de leerling. Er zijn leerlingen die moeite hebben met leren, omdat sociale en/of emotionele problemen een rol spelen. We proberen die problematiek voor de kinderen hanteerbaar te maken. Rosj Pina schakelt regelmatig de hulp in van de schoolbegeleidingsdienst ABC om extra onderzoeken af te nemen. In voorkomende gevallen doet de school een beroep op de schoolarts, met een hulpverlenende instantie, zoals de GGZ en/of particuliere hulpverleners.
6.3
Interne Begeleiding
De Intern Begeleider is belast met het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van het zorgbeleid, de coördinatie en uitvoering van het zorgbeleid in de school, de begeleiding van leraren en is verantwoordelijk voor professionalisering. De Intern Begeleider legt hierover verantwoording af aan de directeur. De Intern Begeleider houdt zich bezig met: het analyseren van de zorgactiviteiten, toetsresultaten en leerlingenbesprekingen; het op basis daarvan uitwerken van didactische leerlijnen; het opstellen van het schoolspecifieke zorg- en beleidsplan; het begeleiden van leerkrachten ten aanzien van een verantwoord leerling volgsysteem volgens afspraken in het zorgplan; het observeren van klassensituaties aan de hand van een kijkwijzer om advies te geven aan leerkrachten voor de aanpak van een zorgleerling.
6.4
Maatschappelijke instanties
In het zorgplan is een uitwerking van de maatschappelijke instanties, waar de school structureel contact mee onderhoudt, opgenomen. 6.4.1 Jeugdgezondheidsonderzoeken De afdeling Jeugdgezondheidszorg (JGZ) van de GGD volgt de gezondheid en ontwikkeling van kinderen van 4 tot 19 jaar. Hun doel is om gezondheids- en/of ontwikkelingsproblemen op te sporen die (nog) niet merkbaar zijn, zoals een lui oog, een minder goed gehoor of motorische achterstand. Ook onderwerpen als school, vriendjes en vriendinnetjes, gezond eten en opvoeding kunnen worden besproken. Daarnaast krijgen de leerlingen vaccinaties volgens het rijksvaccinatieprogramma. De JGZ werkt nauw samen met scholen en andere zorginstellingen. Pagina 56 van 95
De JGZ verricht per leerling drie onderzoeken, waarvan twee op de basisschool en een op het voortgezet onderwijs. De leerlingen worden in dezelfde periode onderzocht, zodat de JGZ rekening kan houden met onder andere de schoolomgeving en de sfeer in de klas. Voor elk onderzoek moeten de ouders van tevoren een vragenlijst over de gezondheid en de ontwikkeling van hun kind invullen. Alle leerlingen van 5 en 10 jaar ontvangen een uitnodiging voor een gezondheidsonderzoek van de JGZ. De doktersassistent van de JGZ voert het onderzoek van vijfjarigen op school uit en bestaat naast een ogen- en gehoortest uit wegen en meten.
De ouders kunnen bij dit onderzoek aanwezig zijn. Het onderzoek van tienjarigen vindt plaats op school of op het Ouder- en Kindcentrum (OKC) of Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in aanwezigheid van de ouders. Naast wegen en meten worden gedrag en opvoeding besproken. Op basis van het onderzoek of op verzoek van de ouders ontvangen sommige leerlingen een uitnodiging voor een vervolgafspraak. De school kan, net als de ouders, leerlingen op andere leeftijden aanmelden voor een onderzoek of gesprek met de JGZ.
Soms worden leerlingen op school besproken in een Zorgbreedteoverleg (ZBO) of Zorg- en Adviesteam (ZAT). De school of de JGZ vraagt hiervoor eerst toestemming aan de ouders.
6.5
Leerlingvolgsysteem
Rosj Pina hecht veel waarde aan de evenwichtige, sociaal-emotionele ontwikkeling van haar leerlingen. Vanaf schooljaar 2011-2012 brengt de school de sociaal-emotionele ontwikkeling van haar leerlingen in kaart met het leerlingvolgsysteem Viseon. Middels digitale gedragsvragenlijsten ontstaat een sociale barometer. De school werkt met de methode ‘Schatkist’ in de groepen 1 en 2. Deze methode is gericht op beginnende geletterdheid en voorbereidend rekenen. Bij deze methode hoort een checklist, die de leerkracht ieder kwartaal voor iedere leerling invult. Aan de hand van de checklist wordt duidelijk hoe een leerling zich ontwikkelt en welke leerling op welk onderdeel extra oefening nodig heeft. Daarnaast worden de Cito-toetsen Taal voor Kleuters en Ordenen afgenomen. De toets ´Screening risicofactoren voor leren lezen/spellen´ wordt afgenomen in groep 2 bij leerlingen, die waarschijnlijk kampen met een taal-/leesachterstand. De methodegebonden (taal, rekenen, lezen) toetsen worden vanaf groep 3 gebruikt. De prestaties van de leerlingen van groep 3 t/m 8 worden ook gemeten door de onafhankelijke toetsen, de Cito-toetsen, die meerdere keren per jaar worden afgenomen. Deze toetsen vormen samen met de methodegebonden toetsen het leerlingvolgsysteem. Methodegebonden toetsen worden doorgaans na elk hoofdstuk of blok van de methode afgenomen. De Cito-toetsen worden op vaste tijdstippen in het jaar afgenomen. Op de toetskalender wordt aangegeven wanneer er in de groepen toetsen afgenomen dienen te worden. Na het afnemen van een methodegebonden toets analyseren de leerkrachten de toetsresultaten. Zij stemmen hun onderwijsaanbod af op de resultaten. Dat kan betekenen dat er intensievere of aangepaste instructies worden gegeven. Ook kan besloten worden dat een groepje leerlingen extra oefent met het materiaal uit de orthotheek. Ook de Cito-toetsen worden geanalyseerd. Hierbij wordt gekeken naar D en E-scores, maar vooral naar de vaardigheidsscores. Aan de hand van deze vaardigheidsscores kan bekeken worden of de klas als geheel of het kind individueel voldoende is gegroeid in de afgelopen tijd. In de kleutergroepen wordt deze analyse gecombineerd met de observaties van de ontwikkeling volgens het observatiesysteem. Naar aanleiding van de
Pagina 57 van 95
analyses van de toetsen worden de groepsplannen aangepast. Dit gebeurt in overleg met de Intern Begeleider. Rosj Pina wil het beste uit een leerling halen. Dit kan betekenen dat een kind een D of E blijft scoren, maar binnen de eigen ontwikkelingslijn voldoende vooruit blijft gaan. De uitslagen van Cito-toetsen worden in de groepsmap bij Interne Begeleiding en in de klassenmappen bewaard. De gegevens worden opgeslagen in het leerlingvolgsysteem ParnasSys. De Intern Begeleider presenteert twee keer per jaar de school- en trendanalyses van de LOVS-toetsopbrengsten per groep met de vaardigheidsscores in teamverband. Op basis van de in het leerlingvolgsysteem ParnasSys ingevoerde CITO-toetsresultaten is een analyse gemaakt. Van het schooljaar 2011-2012 is voor alle groepen en vakken een dwarsdoorsnede uit ParnasSys gemaakt. Van de opvallende aspecten van de dwarsdoorsnede is een diepte-analyse samengesteld. De uitkomst van deze zelfevaluatie is dat Rosj Pina zes zorgsignalen afgeeft: 1. Begrijpend lezen groep 4, 6 en 7 Begrijpend lezen heeft in leerjaar 4, 6 en 7 een gemiddelde C-score. Het is van belang om in alle groepen hier extra aandacht aan te schenken. De aanbeveling is om alle groepen twee keer per week begrijpend lezen: een keer per week tekst verwerken en een keer per week nieuwsbegrip. De groepen met een zorgsignaal (Cscore) dienen dagelijks 15 minuten per dag aandacht te besteden aan begrijpend lezen (oude Cito-toetsen en oude nieuwsbegripteksten). 2. Leestechniek en Leestempo groep 3 en 4 Leestechniek en leestempo geven een zorgsignaal af in de groepen 3 en 4. De aanbeveling voor groep 3 is Connect lezen en computeroefeningen met flitskaarten. De aanbeveling voor groep 4 is om Ralfi te lezen. 3. Rekenen en wiskunde groep 5 Groep 5A geeft een zorgsignaal af voor rekenen. Het is van belang om de komende maanden extra op rekenen in te zetten door middel van Rekentuin en extra huiswerk. 4. Spelling onveranderlijke woorden groep 6 en 7 Spelling geeft een zorgsignaal af bij de leerjaren 6 en 7. De aanbeveling is om veel te oefenen met Ambrasoft. 5. Woordenschat groep 3 t/m 7 In alle leerjaren is de score bij woordenschat onvoldoende. Daarom is het aan te bevelen om een schoolbreed verbetertraject voor woordenschat in te zetten, waar in de onderbouw mee gestart dient te worden. 6. Drie minutentoets groep 4 kaart 1 De drie minutentoets laat in groep 4 bij kaart 1 een zorgsignaal zien. Het is van belang om extra ondersteuning te geven aan de zwakke lezers. Tabel 13 Zorgsignalen zelfevaluatie schooljaar 2011-2012
Pagina 58 van 95
De conclusies van de zelfevaluatie van Rosj Pina zijn: Het is van belang is om groep 7 de komende periode en het volgende schooljaar intensief extra ondersteuning te geven. Deze groep geeft drie zorgsignalen af: bij spelling, begrijpend lezen en woordenschat. Groep 5A heeft een zorgsignaal bij rekenen, waar extra ondersteuning op ingezet moet worden. Voor woordenschat dient er schoolbreed een verbetertraject ingezet te worden. Begrijpend lezen dient schoolbreed tweemaal per week te worden gegeven.
6.6
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Wel heeft school heeft een aantal acties ondernomen om een veilig schoolklimaat te garanderen: Kijken naar het eigen gedrag, dus naar elkaar toe en naar de leerlingen (voorbeeldfunctie); Werken met groepsplannen voor gedrag (preventie); Regels met elkaar afspreken en toepassen voor rust en regelmaat (structuur); Interactietechnieken leren om een open en geweldloze communicatie mogelijk maken (kwalitatieve interactie); Een procedure volgen in het omgaan met moeilijk en storend gedrag. Onder de prestatiedruk van OCW en de Onderwijsinspectie zijn de gedragsproblemen van leerlingen in de beleving van leerkrachten toegenomen. Toch valt dit idee niet met cijfers te staven. Gedragsproblemen kunnen met goed onderwijs worden voorkomen. Goed onderwijs bestaat uit bekwame leerkrachten, goede instructie, optimale leertijd, zinvolle interactie, een team dat samenwerkt en pedagogisch onderlegd is. Een gedragsprobleem is een communicatieprobleem dat ontstaat in een wisselwerking van persoons- en omgevingsfactoren. Het gedrag van leerlingen wordt vooral bepaald door wat er aan vooraf gaat en wat erop volgt. Het gedrag van een groep wordt bepaald door het omgaan met de groepsdynamica. In het groepsplan is een drietrapsaanpak opgenomen: 1. aanpak van alle leerlingen met groepsdynamica, regels in de groep en op school, competenties om op te groeien tot evenwichtige en respectvolle volwassenen (methode Leefstijl); 2. (bovenop aanpak 1) aanpak voor kwetsbare leerlingen met behulp van (groepsoverstijgende) sociaal-emotionele activiteiten; 3. (bovenop aanpak 1) aanpak van leerlingen die een specifieke aanpak nodig hebben via gedragsobservatie, -analyse en –evaluatie en vervolgens training. Rosj Pina heeft het programma Viseon aangeschaft om de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen te volgen. Dit instrument wordt vanaf schooljaar 20122013 schoolbreed toegepast.
6.7
Passend Onderwijs
Ouders moeten vaak zelf op zoek naar een passende onderwijsplek voor hun kind. Vanaf 2014 komt er een nieuw stelsel voor passend onderwijs. Dit verplicht scholen een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben (zorgplicht). Alle schoolbesturen in hetzelfde gebied gaan met elkaar afspraken maken Pagina 59 van 95
om passend onderwijs mogelijk te maken. Door deze regio-indeling krijgt een kind zo dicht mogelijk bij huis passend onderwijs. Een LeerlingGebonden Financiering (LGF) kan het mogelijk maken om een kind met bijzondere onderwijsbehoeften onderwijs te laten volgen op een reguliere basisschool. Op Rosj Pina zitten relatief veel leerlingen met een LGF en leerlingen met leer- en gedragsproblemen zonder LGF. Dit heeft te maken met de joodse signatuur van de school. Er zijn geen scholen voor Speciaal (Basis)Onderwijs die deze signatuur hebben en daarom blijven vrijwel al deze leerlingen op Rosj Pina. Het team van Rosj Pina heeft in een enquete aangegeven verschillen tussen leerlingen te accepteren. Rosj Pina kan goed onderwijs voor elke leerling realiseren door de kwaliteit en de organisatie van het onderwijs te verbeteren. De school heeft geanalyseerd hoe kinderen met een aparte onderwijs- en/of zorgvraag op Rosj Pina begeleid kunnen worden. Niet alle leerkrachten zijn al voldoende toegerust om deze speciale groepen leerlingen goed te begeleiden. Kennis en vaardigheden op het gebied van klassenmanagement, werken met groepsplannen en gedifferentieerde instructie en Handelingsgericht Werken dienen speerpunten te zijn in een verdere professionalisering. Van groot belang is ook het verwerven van kennis over specifieke leer- en ontwikkelingsstoornissen en het ontwikkelen van interactievaardigheden om leerlingen te kunnen steunen in hun ontwikkeling. Er zijn op Rosj Pina leerlingen die zich trager en moeizamer ontwikkelen, maar ook leerlingen die excellent presteren en/of begaafd zijn. Ook voor het onderwijs aan deze groep zal het team extra geschoold moeten worden. Om Passend Onderwijs te kunnen geven en in te spelen op de leerlingen met leer- en gedragsproblemen die op Rosj Pina blijven, moet school adaptief onderwijs aanbieden. Rosj Pina stemt zo optimaal mogelijk het onderwijs op de leer- en ontwikkelingsbehoeften van alle leerlingen af. Het gaat dus om onderwijs op maat, dat inhoudt dat het onderwijs gericht is op de specifieke mogelijkheden van een individuele leerling. Binnen het groepsverband wordt individualiserend gewerkt. Rosj Pina realiseert Passend Onderwijs door het Handelingsgericht Werken (HGW) met het cyclisch model leerlingenzorg te combineren en te werken met groepsplannen en individuele handelingsplannen, die handelingsgericht zijn. Ook de kwaliteitsverbeteringen die Rosj Pina is gestart, zijn een impuls voor Passend Onderwijs. Wanneer augustus/september
Wat Planning onderzoeken De Ruimte & ABC
Wie IB
oktober
Kindbespreking Team ZBO Observatie in de groep Leerlingenbespreking Adviesgesprekken VO voorbereiden Adviesgesprekken met ouders en leerling VO ZBO Kindbespreking Team
Team
november december
januari
(LOVS-)toetsen
Deelnemers ZBO IB Leerkracht & IB IB, leerkracht, directie Leerkracht groep 8 Deelnemers ZBO Team
Pagina 60 van 95
Dyslexieprotocol 3 & zwak 4
Ordenen M1/M2 Taal voor kleuters
februari
maart april mei
juni/juli
Groepsplannen
Leerkracht
Analyse rekentoets
Leerkracht 3-8
Evaluatie rugzakleerlingen
IB, leerkracht, AB, begeleider en ouders
Observatie in de groep Leerlingenbespreking Analyse spellingtoets
IB
Schoolanalyse ZBO Leerlingenbespreking Teamvergadering: doublure/versnelling Kindbespreking Team
M1/M2 Rekenen M3-M8 Technisch lezen M3M5 Leestempo M6-M8 Dyslexieprotocol 3 & 4 Begrijpend lezen M4-M8 Spelling M3-M8 Woordenschat M3M5 Eindtoets 8
Leerkracht & IB Leerkracht 3-7 IB Deelnemers ZBO Leerkracht & IB Team Team
Observatie in de groep
IB
Oudergesprekken entreetoets ZBO Evaluatie rugzakleerlingen
Leerkrachten 6 & 7
Evaluatie groepsplannen Leerlingenbespreking ZBO
Leerkracht
Groepsoverdracht
Leerkrachten
Analyse rekentoets Analyse spellingtoets
Leerkracht 3-7 Leerkracht 3-7
Deelnemers ZBO IB, leerkracht, AB, begeleider en ouders
Leerkracht & IB Deelnemers ZBO
Entreetoets 6 & 7 Dyslexieprotocol zwak 3 & 4 Dyslexieprotocol 3 & 4
Ordenen E1/E2 Taal voor kleuters E1/E2 Rekenen E3-E7 Technisch lezen E3E7 Begrijpend lezen E3-E4 Spelling E3-E7 Woordenschat E3E5
Tabel 14 Cyclisch model leerlingenzorg
6.7.1 Op Maatgroep Om het onderwijs verder te verbeteren en het schoolteam te professionaliseren, is in schooljaar 2011-2012 een Op Maatgroep gestart voor leerlingen die extra ondersteuning op het gebied van werkaanpak en concentratie of op het gebied van leren en didactiek Pagina 61 van 95
nodig hebben. In het huidige schooljaar is de Op Maatgroep bestemd voor elke leerling met extra onderwijsbehoeften, die betrekking hebben op leerachterstand, leerstoornissen en leervoorsprong. De Op Maatgroep is ook bedoeld voor leerlingen met een achterstand in Ivriet of Nederlands als tweede taal (NT2). Het Op Maatproject is een proces waarbij de kaders en afspraken vastliggen, maar waarbinnen ruimte is voor ontwikkeling van zowel de Opmaatgroep als het leerkrachtenteam van de school. De Op Maatgroep is een extra groep waar leerlingen onderwijs en ondersteuning krijgen in een speciaal ingericht lokaal. Zij beginnen hun schooldag in hun eigen groep, waar ze ook de pauzes, gymnastiek en het middagprogramma volgen. Dus krijgen zij voornamelijk in hun eigen groep onderwijs. In de Op Maatgroep zitten maximaal tien leerlingen die door een gespecialiseerde leerkracht worden begeleid. De leerlingen ontvangen individuele instructie en begeleiding in rekenen, taal en lezen. Daarnaast volgen ze het programma Feuerstein, waarin vaardigheden in denken en leren en sociaalemotionele en communicatieve vaardigheden worden getraind. In de middag werken de leerlingen aan eigen projecten en Ivrietles. Voor de Op Maatgroep komen uitsluitend gediagnosticeerde leerlingen in aanmerking. De eerste signalering van een leerachterstand of de behoefte aan extra ondersteuning vindt plaats door de groepsleerkracht. Deze signalering is gebaseerd op observatie en de resultaten van de methodegebonden toetsen. De leerkracht bespreekt de signalering in ieder geval bij de groepsbesprekingen na de Cito M- of E-toetsen met Interne Begeleiding. Vervolgens wordt een handelingsplan met de specifieke onderwijsbehoeften en een plan van aanpak opgesteld. Een Op Maatleerling heeft dus een programma op maat dat is gekoppeld aan een ontwikkelingsperspectief. De vorderingen en het vervolg worden twee keer per jaar na de Citotoetsen in de groepsbesprekingen besproken. De procedure vindt plaats in nauw overleg met de ouders. De periode in de Op Maatgroep wordt gebruikt om de leerling rust en regelmaat te bieden, uit te vinden hoe het onderwijs beter afgestemd kan worden op de didactische en pedagogische behoeften van de leerling. 6.7.2 Op Maatprotocol De volgende leerlingen komen in aanmerking voor de Op Maatgroep: Leerlingen met een beperkt leervermogen; Leerlingen met een achterstand in één of twee kernvakken; Leerlingen die extreem prikkelgevoelig zijn; Leerlingen die meer uitdaging nodig hebben; NT2-leerlingen. Leerlingen met een beperkt leervermogen zijn onderzocht door een externe instantie, hun IQ ligt beneden de 85 en zij hebben een achterstand in de kernvakken. De groepsleerkracht en IB stellen een ontwikkelingsprofiel op basis van het LVS op en de informatie over de leerstijl, het gedrag en de werkhouding van de leerling. De ouders en de leerling worden op de hoogte gesteld en gevraagd akkoord te gaan met plaatsing in de Opmaatgroep. Over het algemeen gaat deze groep kinderen elke ochtend naar de Opmaatgroep. Bij leerlingen met een achterstand in één of twee kernvakken is er sprake van dyslexie, dyscalculie of een andere leerstoornis. Er is extern onderzoek verricht en er zijn handelings adviezen gegeven. De leerkracht en IB stellen een ontwikkelingsprofiel op basis van het LVS en op basis van de informatie over de leerstijl, de werkhouding, de beschermende factoren en het gedrag op. De ouders en de leerling worden op de hoogte gesteld en gevraagd akkoord te gaan met plaatsing in de Opmaatgroep. Deze groep van leerlingen gaat afhankelijk van de ernst van de achterstand en de stoornis één of twee maal per week een ochtend naar de Opmaatgroep. Prikkelgevoeligheid is vastgesteld en onderzocht door een externe instantie. Het kan gaan om leerlingen met ADD of autisme of om leerlingen, van wie de executieve functies nog niet voldoende ontwikkeld zijn. Er ligt een onderzoeksrapport met adviezen. De Pagina 62 van 95
leerkracht en IB stellen een ontwikkelingsprofiel op gebaseerd op het LVS en op informatie over de leerstijl, de werkhouding en de beschermende factoren. De ouders en de leerling worden op de hoogte gesteld en gevraagd akkoord te gaan met plaatsing in de Opmaatgroep. De leerlingen wordt getraind (concentratietraining en Leren leren) in het omgaan met prikkels en voor iedere leerling apart wordt bekeken hoe lang en op hoeveel ochtenden training en begeleiding noodzakelijk is. Voorwaarde is wel dat deze leerlingen zich niet in die mate storend gedragen dat de ontwikkeling van andere Opmaatleerlingen in gevaar komt. De trainingen vinden twee keer per week plaats en duurt drie uur. Het beleid voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben, is beschreven in paragraaf 5.6.3 en het NT2-beleid is beschreven in paragraaf 5.6.4 van dit hoofdstuk. De Op Maatgroep volgt elke dag een vast programma: Tijdsbesteding
Dagelijks lesrooster
08.30-08.45 uur
Beginnen in de eigen klas
08.45-09.30 uur
Rekenen
09.30-10.00 uur
Spelling
10.00-10.30 uur
Pauze
10.30-11.15 uur
Begrijpend lezen
11.15-12.00 uur
Leren leren - Feuerstein
12.00-12.30 uur
Taken afmaken/taken op de pc - groep 3-5
12.00-12.45 uur
Taken afmaken/taken op de pc - groep 6-8 Pauze
13.30-14.15 uur
Dyslexiebegeleiding - 2x per week
14.15-15.00 uur
Ivriet
woensdagochtend Talentbegeleiding Plusklas Tabel 15 Lesrooster Op Maatgroep schooljaar 2012-2013
Na de eerst volgende Citotoetsen en de screening door Opmaatleerkracht wordt iedere leerling uit de Op Maatgroep geëvalueerd en wordt vastgesteld of de doelen uit het handelingsplan gehaald zijn. De evaluatie vindt plaats in een bespreking met de groepsleerkracht en IB. Indien de doelen zijn gehaald en de leerling weer op het niveau van de groep en minimaal aanpak 1 is, dan wordt de leerling teruggeplaatst in de groep. De Op Maatleerkracht begeleidt de leerkracht en de leerling in de eerste weken na terugplaatsing om terugval te voorkomen. Indien de doelen uit het handelingsplan wel zijn gehaald, maar de leerling nog niet op het niveau van de groep is, dan worden nieuwe doelen vastgesteld en blijft de leerling in de Op Maatgroep. Tegelijkertijd wordt een traject afgesproken waarbij de leerling met extra ondersteuning in de groep wordt teruggeplaatst. Het uitgangspunt is dat de Op Maatgroep voor leerling en leerkracht een opstap biedt voor Passend Onderwijs in de groep. Leerkrachten met leerlingen uit de Op Maatgroep hebben de mogelijkheid om één keer in de week ondersteuning in de groep van de Op Maatleerkracht te krijgen in de vorm van co-teaching. Bij co-teaching geven de groepsleerkracht en de Op Maatleerkracht tegelijkertijd les. De toegepaste vormen van co-teaching zijn: ondersteunende co-teaching (de leerkracht neemt de leiding en de co-teacher ondersteunt); parallelle co-teaching (tegelijkertijd in twee groepen met dezelfde leerstof);
Pagina 63 van 95
teamteaching (de co-teacher verzorgt de les op basis van specialisatie en de leerkracht ondersteunt (modelling)); complementaire co-teaching (de focus ligt op het versterken van de handelingsbekwaamheid van de leerkracht).
De Op Maatgroep blijft bestaan, zolang er meetbare behoefte is bij leerlingen en leerkrachten en Passend Onderwijs nog niet is gerealiseerd. Dat willen zeggen dat leerkrachten nog niet in staat zijn om leerlingen, met een leerachterstand of een ondersteuningsvraag op gebied van werkaanpak, in de groep te begeleiden. Het werken met de Opmaatgroep en de coaching van leerkrachten komt het onderwijs op Rosj Pina ten goede. De kwetsbare leerlingen met een sterk afwijkende onderwijs- en begeleidingsbehoefte worden opgevangen en krijgen zorg op maat. De leerkrachten en IB doen ervaring op in het beschrijven van leer- en ontwikkelingsperspectieven. Er komt zicht op de verschillende leerstijlen en competenties van leerlingen en er wordt getraind in Handelingsgericht Werken (HGW), zodat beter kan worden aangesloten op de behoefte van de leerlingen. De leerkrachten professionaliseren verder in klassenmanagement, instructie op niveau en het werken met groeps- en individuele handelingsplannen. Twee maal per jaar worden alle plannen geëvalueerd om de doelen bij te stellen en/of nieuwe doelen te bepalen. 6.7.3 Plusgroep In schooljaar 2011-2012 is Rosj Pina met een ‘Plusgroep’ begonnen en dit schooljaar is de Plusgroep gestart op 10 oktober 2012 op de woensdagen. De Plusgroep is onderdeel van de Op Maatklas en bestaat uit hoog intelligente of meer begaafde leerlingen. De basisgroep bestaat uit leerlingen uit de groepen 5 en 6 onder leiding van een eigen begeleider. Deze begeleider volgt een specifieke opleiding. Voor deze leerlingen is het onderwijs in de groep niet uitdagend genoeg en geeft geen mogelijkheden tot het ontwikkelen van een goede leer- en werkhouding. Voor deze leerlingen wordt intern het SIDI-protocol gevolgd of ligt er een verslag van extern onderzoek, waarin is vastgesteld dat de leerling begaafd is. Daarnaast staan er in het verslag handelingsadviezen voor de school. Een kale IQ-bepaling of A+ scores zijn niet voldoende. De leerkracht maakt met IB een ontwikkelingsprofiel van de leerling op basis van het LVS en de uitkomsten van het SIDI-protocol. Rosj Pina moet nog een protocol begaafdheid ontwikkelen. De ouders en de leerlingen worden op de hoogte gesteld van de aanmelding en gevraagd of zij akkoord gaan. Leerlingen die volgens het gevolgde protocol in aanmerking komen voor een ander aanbod van leerstof met daarnaast ook aandacht voor sociale vaardigheden en het ontwikkelen van vaardigheden, die van belang zijn voor het zelfstandig leren, gaan één maal per week in een vaste groep naar de Opmaatgroep. Daar worden ze begeleid door een extra leerkracht en/of door ouders die projecten met hen uitvoeren. De goedpresterende A+ leerlingen met een goede werkhouding krijgen vanuit de Opmaatgroep extra materialen en programma’s om binnen de weektaak aan te werken. Vanaf 24 oktober 2012 worden ook de kleutergroepen begeleid en de coördinator van de Op Maatklas gaat de leerlingen uit de groepen 3 en 4 begeleiden. Op dit moment is Rosj Pina bezig om het aanbod voor de groepen 7 en 8 te organiseren. Het samenstellen van de groepen wordt per periode beoordeeld (periode tussen de schoolvakanties). De huidige periode loopt tot de wintervakantie. Het kan voorkomen dat in de volgende periode andere leerlingen in de Plusgroep komen dan in deze periode. 6.7.4 NT2 Deze leerlingen worden aangemeld als uit onderzoek is gebleken dat de leerresultaten achterblijven door het niet voldoende beheersen van de Nederlandse taal. Zowel extern onderzoek als intern onderzoek door IB zijn reden tot aanmelding. In het geval er ook Pagina 64 van 95
sprake is van dyslexie wordt eerst een afweging gemaakt over de beste aanpak voor de leerling. Van elke leerling uit deze categorie wordt vooraf door middel van de TAK-toets het niveau van het Nederlands vastgesteld. Een taalachterstand van meer dan 10 DLEpunten is reden tot het volgen van extra NT2-onderwijs. Ouders worden op de hoogte gebracht en gevraagd toe te stemmen in NT2-begeleiding tijdens de lessen Ivriet. Deze leerlingen komen 1 of 2 maal per week naar de Opmaatgroep voor extra onderwijs in de Nederlandse taal begeleid door een externe deskundige. De deskundige geeft ook adviezen aan de groepsleerkrachten en kan in sommige gevallen de groepsleerkracht ook begeleiden in de klas. Indien uit in- (door IB) en/of extern onderzoek blijkt dat de leerresultaten van leerlingen achterblijven omdat zij de Nederlandse taal niet voldoende beheersen, worden zijn aangemeld. In het geval er ook sprake is van dyslexie wordt eerst een afweging gemaakt over de beste aanpak voor de leerling. Met ingang van het schooljaar 2010-2011 worden de volgende criteria gehanteerd om te bepalen welke leerlingen in aanmerking komen: kinderen die rechtstreeks uit het buitenland komen; voor kinderen met twee niet-Nederlands sprekende ouders; kinderen waar thuis geen Nederlands wordt gesproken. Alle leerlingen met Nederlands als tweede taal maken een TAK-toets bij binnenkomst, behalve de kleuters in groep 1, om hun niveau van het Nederlands vast te stellen. De NT2-leerlingen doen in principe mee met de LOVS-toetsen. De leerkracht en de Interne Begeleider beslissen of hiervan wordt afgeweken en op welke manier er dan getoetst wordt. Leerlingen in groep 8, die onvoldoende de Nederlandse taal beheersen, kunnen in plaats van de CITO-eindtoets meedoen aan het capaciteitenonderzoek bij Atlas. Ouders, leerkracht en IB beslissen hier samen over. In het rapport van NT2-leerlingen wordt beschreven hoe hun taalontwikkeling verloopt. In het groepsplan staat de aanpak beschreven voor leerlingen in de groepen 2 tot en met 8, die het Nederlands niet goed genoeg beheersen. In tabel 16 is het NT2-leermateriaal van Rosj Pina benoemd: Onderbouw Schatkist Luisterboeken
Midden- en bovenbouw Horen, zien en schrijven (met CD) Beeldwoordenboeken Spelling in de lift Luisterboeken Alfabet Nederlands – Ivriet
Tabel 16 Overzicht NT2-leermiddelen
Op dit moment wordt er geen NT2 gegeven, maar vanaf februari 2013 zullen er weer lessen worden gegeven.
6.8
Weer Samen Naar School (WSNS)
De overheid streeft er naar om leerlingen die gedrags- of leerproblemen (bijvoorbeeld ADHD, dyslexie, autisme of hoogbegaafdheid) hebben zo veel mogelijk binnen het reguliere basisonderwijs te houden. Het Weer Samen Naar School-beleid is geregeld via regionale samenwerkingsverbanden, die uit reguliere en speciale basisscholen bestaan. Pagina 65 van 95
In 2014 worden deze samenwerkingsverbanden vervangen samenwerkingsverbanden voor passend onderwijs (zie paragraaf 6.6).
door
de
Wanneer blijkt dat een leerling, na het bieden van extra zorg en na uitvoerig overleg met de ouders, misschien beter een andere vorm van basisonderwijs zou kunnen ontvangen, wordt de Permanente Commissie Leerlingzorg (PCL) ingeschakeld. De PCL onderzoekt wat school gedaan heeft om de leerling, die extra zorg nodig heeft, op school te kunnen houden. Indien de PCL concludeert dat school al het mogelijke heeft gedaan, maar dat de leerling beter een andere vorm van basisonderwijs kan krijgen, dan verwijst de PCL het kind naar een andere school. Bijvoorbeeld naar een school voor speciaal basisonderwijs, waar kleinere groepen zijn en er meer tijd is om kinderen individuele zorg en aandacht te geven. Leerlingen met een lichameljike, zintuiglijke en verstandelijke handicap of leerlingen met gedrags- en psychiatrische stoornissen vallen niet onder de WSNS. Voor hen is er het speciaal onderwijs of zij gaan met leerlinggebonden financiering (rugzak) naar een reguliere basisschool.
Pagina 66 van 95
Hoofdstuk 7 Kwaliteit Kwaliteit is een begrip dat iedereen momenteel gebruikt en waar verschillende meningen over zijn. Wat is kwaliteit en kan het nog beter? Rosj Pina is altijd een school geweest waar kwalitatief goed profaan les werd gegeven. In ieder geval waren de opbrengsten hoog. Toen de gemeente Amsterdam de kwaliteit van haar scholen structureel op een hoog niveau wilde brengen, startte zij in 2008 met het KBA-traject. In eerste instantie moesten scholen die bij de bezoeken van de schoolinspectie als zwak werden betiteld deelnemen aan dit traject. Later werd dit traject ook open gesteld voor scholen die niet ‘zwak’ waren, maar zichzelf wilden verbeteren. Rosj Pina is een ambitieuze school en kwalitatief hoog onderwijs geven ziet school als een verplichting aan ‘onze’ kinderen en ouders. Om deze reden heeft Rosj Pina op vrijwillige basis deelgenomen aan het traject.
7.1
Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam (KBA)
Sinds schooljaar 2009-2010 neemt Rosj Pina vrijwillig deel aan een verbetertraject. Dit traject is onderdeel van het project Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam. Het project heeft een doorlooptijd van twee jaar en bestaat uit 3 fasen, die in tabel 12 zijn weergegeven. Fasen I
Activiteiten scholen Uitvoeren kwaliteitsanalyse en ontwikkelen verbeterplan
II
Uitvoeren verbeterplan en periodieke evaluatie realisatie
III
Borgen van de resultaten van verbeteractiviteiten: bestendigen van het bereikte ontwikkelen nieuw beleid dat past bij volgend stadium van schoolontwikkeling
Taken Expertgroep ondersteunen scholen bij kwaliteitsanalyse en verbeterplan toetsen kwaliteitsanalyse en verbeterplannen overdracht van kennis en expertise naar de school toetsen van de voortgang uitvoering verbeterplan kritische adviseur jaarlijkse audit overdracht van kennis en expertise naar de school Bevorderen van de duurzaamheid van de verbeteringen door ondersteuning school bij ontwikkeling systematiek voor borging ondersteuning school bij zelfevaluatie als centraal moment in cyclus kwaliteitszorg ondersteuning school bij plannen volgende stappen in onderwijskundig, beleidsmatig en strategisch beleid
Tabel 17 Fases verbetertraject KBA
De onderwerpen die centraal staan in het verbetertraject zijn: het pedagogisch handelen in de klas; de kwaliteit van de instructie en de afstemming hiervan op de onderwijsbehoeften van de leerlingen; het aanleren van strategieën voor denken en leren bij kinderen; het cyclisch model voor de leerlingenzorg; het maken en uitvoeren van een zorgplan; de communicatie binnen het team en tussen de ouders en de school. De onderdelen uit de verbeterplannen die relevant zijn voor de leerlingenzorg binnen school zijn in het zorgplan opgenomen. Pagina 67 van 95
De Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) in Amsterdam monitort regelmatig de voortgang van het verbeteringstraject. Via een audit stelt DMO de actuele kwaliteit van het onderwijs van school vast, hoe deze kwaliteit zich verhoudt ten opzichte van de eerdere nulmeting en eerste audit en in welke mate de doelstellingen van het verbeterplan zijn gerealiseerd en geborgd. In 2009 is een nulmeting gedaan en hebben er een aantal monitorbezoeken plaatsgevonden. Vanwege enkele directeurswisselingen is het integrale verbeterplan voor schooljaar 2011-2012 pas in december 2011 opgeleverd. Met hulp van een interim leerkrachtbegeleider en Intern Begeleider van interim managementorganisatie Eduquality heeft Rosj Pina de voortzetting van het verbetertraject geborgd. Vervolgens zijn er een aantal monitorbezoeken gedaan en is in juni 2011 een audit uitgevoerd. In februari 2012 is een interim directeur aangesteld die de verbeterplannen van Rosj Pina heeft samengevat in vier speerpunten. De derde fase is begin november 2012 met een audit afgesloten. Deze audit is aan de hand van het verbeterplan, de voortgangsbewakingen en –rapportages en andere, relevante analyses voorbereid. De audits bestaan naast lesobservaties uit een aantal activiteiten: analyse van relevante schooldocumenten; gesprekken met directie en IB; lesobservaties in 16 groepen; gesprek met vertegenwoordigers van het schoolteam; bespreken van de bevindingen met het Management Team en bestuur. De lesobservaties zijn op basis van een uitgebreide kijkwijzer uitgevoerd, waarbij negen indicatoren bepalend zijn voor de kwaliteit van het pedagogisch-didactisch handelen: pedagogisch handelen; effectief benutten van onderwijstijd; taakgerichte werksfeer; activerende directe instructie; strategieën voor denken en leren; systematisch volgen van vorderingen; afstemming instructie en verwerking; leerlingen zijn actief betrokken; verantwoordelijkheid van de leerlingen voor organisatie en proces. Voormalig wethouder Lodewijk Asscher heeft de 18 deelnemende basisscholen, die in 2009-2010 zijn gestart met het kwaliteitstraject ‘De Verbeteraanpak’ van het KBAprogramma, op 10 oktober 2012 onthaald op een feestelijke bijeenkomst om samen de kwaliteitsverbeteringen te vieren. Een delegatie van directie, groepsleerkrachten en ondersteunend personeel (24 deelnemers) van Rosj Pina heeft het feest bijgewoond. De audit in november van dit jaar laat zien dat Rosj Pina sinds het aantreden van de waarnemende directeur voortvarend en gestructureerd aan het verbeteren van de onderwijskwaliteit heeft gewerkt. Een aantal aspecten van didactisch handelen moeten schoolbreed worden verbeterd, maar de basisvoorwaarden voor goede lessen zijn op orde. Het beredeneerde lesaanbod van de onderbouw en de sectie identiteit is aanzienlijk verbeterd. IB zet in op analyse- en reflectievaardigheden om de leerkrachten nog beter te ondersteunen. De ontwikkeling van de Op Maatgroep biedt een meerwaarde, hoewel Rosj Pina in het algemene alert moet blijven op de leeropbrengsten. De school heeft echter de risico’s en de verbeteringen in kaart gebracht.
Pagina 68 van 95
7.2
Spiegel PO en Kwaliteitswijzer basisonderwijs Amsterdam
In Amsterdam werken schoolbesturen en gemeente vanaf 2008 samen aan de verbetering van de onderwijskwaliteit. De doelstellingen zijn dat in 2014 basisscholen niet meer als zwak worden beoordeeld en om basisscholen te prikkelen het maximale uit hun leerlingen te halen. De schoolbesturen verantwoorden zich jaarlijks met de Spiegel PO, die in 2009 voor het eerst is gepubliceerd. De Spiegel PO maakt het mogelijk om de ontwikkeling van de leerresultaten van de basisscholen ten opzichte van de voorgaande drie jaar te vergelijken. Naast toetsresultaten zijn de samenstelling van de leerlingenpopulatie en demografische en omgevingsfactoren verwerkt. De Spiegel PO vormt de verantwoording van de schoolbesturen aan de ouders van leerlingen en aan gemeente en stadsdelen. De Spiegel PO staat op de website www.bboamsterdam.nl van het Breed Bestuurlijk Overleg, waarin schoolbesturen zich hebben verenigd.
Figuur 10 Opbrengsten Spiegel PO Amsterdam 2010-2011
De resultaten in schooljaar 2010-2011 van Rosj Pina zijn in figuur 9 weergegeven. Daarnaast geeft de Kwaliteitswijzer basisonderwijs Amsterdam inzicht in de resultaten van de Amsterdamse basisscholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. Met de resultaten krijgen scholen inzicht in hun eigen ontwikkeling en kunnen ouders/verzorgers hun schoolkeuze bepalen. De pijlers van de Kwaliteitswijzer die inzicht in de kwaliteit van de basisscholen geven, zijn: het toezichtarrangement van de Onderwijsinspectie; kenmerken van leerlingen; eindopbrengsten; tussenopbrengsten; uitstroomgegevens. Om tot een kwalitatieve vergelijking te komen, is een indeling naar schoolgroepen op grond van de sociaaleconomische achtergrond van leerlingen gemaakt. Ook de Kwaliteitswijzer basisonderwijs Amsterdam staat op de website www.bboamsterdam.nl. In figuur 10 zijn de resultaten in schooljaar 2010-2011 van Rosj Pina opgenomen.
Pagina 69 van 95
Figuur 11 Resultaten Kwaliteitswijzer basisonderwijs Amsterdam 2010-2011
Pagina 70 van 95
7.3
Schoolmeter Passend Onderwijs
De mate van Passend Onderwijs wordt vastgesteld met behulp van de Schoolmeter Passend Onderwijs die school digitaal kan invullen. De gegevens uit de Schoolmeter leiden tot een Schoolprofiel Passend Onderwijs, dat het uitgangspunt vormt voor de verdere invoering van Passend Onderwijs op Rosj Pina. Het Schoolprofiel geeft de kwalitatieve en kwantitatieve schoolsituatie weer en biedt informatie over de leerlingen, het schoolteam, het beschikbare budget en de formatie, het onderwijs, de extra ondersteuning, het rendement en de mate van Passend Onderwijs.
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Profaan Identiteit
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13
Figuur 12 Profiel Passend Onderwijs
Het profiel van Rosj Pina, zoals weergegeven in figuur 11, bestaat uit dertien pijlers, waarbij Acceptatie de gemiddeld hoogst scorende pijler is en Toegankelijke ruimten de gemiddeld laagst scorende pijler is: Pijlers Passend Onderwijs
Profaan
Identiteit
1 Acceptatie
80
80
2 Geformuleerd beleid
45
46
3 Georganiseerde professionalisering
50
60
4 Georganiseerde ouderbetrokkenheid
41
56
5 Georganiseerde leerling begeleiding
46
36
6 Gedifferentieerd leren
48
54
7 Adaptief onderwijzen
68
66
8 Gedragsmanagement
78
66
9 Samenwerken
51
53
10 Planmatig werken
62
64
11 Flexibel curriculum
58
66
12 Afgestemde materialen
45
64
13 Toegankelijke ruimten
40
40
Tabel 18 Pijlers Passend Onderwijs
Pagina 71 van 95
Een score van 80% of meer op een bepaalde pijler betekent dat voor deze pijler verantwoord Passend Onderwijs kan worden ingevoerd. Vervolgens is de professionaliteit van het schoolteam vastgesteld door zeven van de dertien pijlers op te tellen en deze vervolgens door zeven te delen. Bij een score van 80 of hoger is er sprake van een professioneel, handelingsbekwaam team, zoals uit figuur 12 blijkt:
100 80 60
Profaan Identiteit
40 20 0 1
5
6
7
8
9
10
Pro
Figuur 13 Profiel professionaliteit schoolteam
De zeven pijlers van het professionaliteitsprofiel van Rosj Pina zijn: Pijlers professionaliteit schoolteam
Profaan
Identiteit
1 Acceptatie
80
80
2 Georganiseerde leerling begeleiding
46
41
3 Gedifferentieerd leren
48
51
4 Adaptief onderwijzen
68
67
5 Gedragsmanagement
78
72
6 Samenwerken
51
52
7 Planmatig werken
62
63
62
60
Pro Professionaliteit Tabel 19 Pijlers professionaliteit schoolteam
De gemiddelde score op Professionaliteit (7 van de 13 pijlers) bedraagt 61, waarmee de norm van 80 nog niet wordt gehaald. Er is sprake van enige mate van handelingsverlegenheid van het schoolteam. De aanbeveling is dat het schoolteam zich de komende twee jaar gericht te professionaliseren op de pijlers: Gedifferentieerd leren; Samenwerken; Adaptief onderwijzen. Verder is het aan te bevelen om de pijler Georganiseerde leerlingbegeleiding nader te bekijken en eventueel aan te passen, zodat het team zich nog beter gesterkt voelt om Passend Onderwijs vorm te geven.
7.4
Oudertevredenheidspeiling
Als onderdeel van het kwaliteitsbeleid werkt Rosj Pina aan haar profilering. De school hecht daarbij veel waarde aan de kwaliteitsbeleving van ouders over school. In 2012 heeft Rosj Pina in samenwerking met de MR voor het eerst deelgenomen aan de Pagina 72 van 95
oudertevredenheidspeiling (OTP) van onderzoeks- en communicatiebureau Scholen met Succes. Dit bureau is marktleider op het gebied van tevredenheidspeilingen in het basisonderwijs en neemt op meer dan 1.600 basisscholen in Nederland tevredenheidspeilingen af. Door het grote aantal deelnemende scholen beschikt het bureau over een grote benchmark (vergelijkingsmateriaal). Scholen met Succes werkt met kwaliteitsinstrumenten en gebruikt een beproefde vragenlijst om de tevredenheid van ouders ten aanzien van school te meten. Rosj Pina heeft gekozen voor een peiling die zich richt op onderzoek en analyse van de positie van de school. Ook is een schoolspecifieke vragenlijst gemaakt gericht op identiteitsvakken. Aan de OTP hebben 88 van de 169 ouders meegedaan, waardoor het responspercentage op 52% uitkomt. Deze 88 ouders en verzorgers hebben voor 137 leerlingen vragen beantwoord. De vragenlijst bestaat uit 70 vragen verdeeld over 15 rubrieken. Deze rubrieken betreffen waarderings- en tevredenheidsvragen. Elke rubriek bevat drie tot zes vragen. De uitkomsten zijn uitgedrukt in belang- en tevredenheidscijfers. Scholen met Succes is uitgegaan van een statistisch betrouwbaarheidsniveau van 95% en heeft de resultaten, die zijn vergeleken met een of meer landelijke referentiegroep(en), tot een rapport verwerkt. Een referentiegroep bestaat uit gegevens van scholen die in het huidige of in de twee voorgaande kalenderjaren hebben deelgenomen. De huidige referentiegroep bevat gegevens van 11.776 ouders en verzorgers van 1.258 scholen. De ouders waarderen Rosj Pina gemiddeld met een 6.0, terwijl het landelijk gemiddelde 7.5 is, zoals blijkt uit figuur 8. Dus de waardering van de ouders en verzorgers voor Rosj Pina is 1.5 punt lager dan het landelijk gemiddelde.
Figuur 14 Rapportcijfer Oudertevredenheidspeiling 2012
De resultaten geven een duidelijk beeld van de wijze waarop de ouders Rosj Pina waarderen: Algemene tevredenheid Ouders voelen zich goed op school
Percentage Rosj Pina 75%
Landelijk percentage 86%
Kinderen gaan met plezier naar school
88%
95%
Ouders zijn tevreden over de vorderingen van hun kind
68%
Niet bekend
Tabel 20 Waardering Oudertevredenheidspeiling 2012
Naast het rapportcijfer zijn de ouders en verzorgers gevraagd naar hun betrokkenheid bij school:
Pagina 73 van 95
Ouderbetrokkenheid Ouders zijn regelmatig actief als hulpouder of commissielid
Percentage Rosj Pina 70%
Ouders bezoeken vaak een ouderavond of een open dag van school
85%
Ouders lezen vaak de nieuwsbrief
95%
Ouders helpen hun kind regelmatig met huiswerk, opdrachten of werkstukken
88%
Tabel 21 Waardering ouderbetrokkenheid Oudertevredenheidspeiling 2012
De richting van de school is voor ouders het belangrijkste motief om voor Rosj Pina te kiezen: Schoolkeuzemotief / imago Rosj Pina
Percentage Rosj Pina
De richting van de school is het belangrijkste motief om voor Rosj Pina te kiezen
35%
Rosj Pina staat goed bekend in de wijk
35%
Het is duidelijk wat de school te bieden heeft
43%
Tabel 22 Belangrijkheid schoolkeuzemotief/imago school OTP 2012
Via de vragenlijst is nagegaan welk belang ouders hechten aan tien aspecten van het onderwijs op Rosj Pina. De belangrijkste vijf aspecten zijn vergeleken met de landelijke top vijf:
Figuur 15 Top 5 belangrijkste onderwijsaspecten Oudertevredenheidspeiling 2012
Uit figuur 12 blijkt dat de ouders op Rosj Pina, net als de ouders van de andere scholen, de leerkracht het belangrijkst vinden. In de OTP zijn 15 rubrieken opgenomen met tien rubrieken met waarderingsvragen over hoe tevreden ouders en verzorgers zijn over verschillende aspecten van de school. De ouders en verzorgers zijn ook gevraagd hoe belangrijk zij de rubrieken vinden voor ‘een goede school’. De resultaten zijn in belangcijfers uitgedrukt en in figuur 10 per rubriek naar onder- en bovenbouw weergegeven. De rubriek met het hoogste cijfer staat op 1.
Pagina 74 van 95
Figuur 16 Belangcijfers per vraagrubriek Oudertevredenheidspeiling 2012
Ouders hechten belang aan de onderwerpen, die in tabel 23 zijn opgenomen en in percentages zijn omgezet: Rubriek Schoolgebouw en omgeving
Onderwerp
Percentage
Uiterlijk van het gebouw Sfeer en inrichting school Hygiëne en netheid binnen de school Veiligheid op het plein Speelmogelijkheden op het plein
95% 93% 45% 39% 25%
Begeleiding leerlingen met problemen Extra mogelijkheden goede leerlingen Aandacht voor pestgedrag Omgang van de kinderen onderling Rust en orde in de klas Aandacht voor normen en waarden Sfeer in de klas Kennis- en persoonlijke ontwikkeling Aandacht voor creatieve vakken Aandacht voor gymnastiek Aandacht voor werken met de computer Aandacht voor sociaal-emotionele ontwikkeling Aandacht voor uitstapjes en excursies Aandacht voor goede prestaties Aandacht voor rekenen Aandacht voor wereldoriëntatie Schooltijden, regels, rust en orde Opvang bij afwezigheid leerkracht Rust en orde op school Duidelijkheid van de schoolregels
51%
Begeleiding en sfeer
Pagina 75 van 95
45% 41% 23% 23% 19% 19% 37% 34% 34% 28% 23% 22% 18% 18% 51% 50% 40%
Leerkracht en contract met de school Inzet en motivatie leerkracht Gelegenheid om met de directie te praten Informatievoorziening over de school Informatievoorziening over het kind
86% 41% 39% 32%
Tabel 23 Tevredenheidspercentage Oudertevredenheidspeiling 2012
De OTP is ingedeeld in 15 rubrieken waarvan tien rubrieken met tevredenheidsvragen waarbij is gevraagd hoe tevreden ouders en verzorgers zijn over verschillende aspecten van de school. De antwoorden zijn uitgedrukt in tevredenheidscijfers, die in figuur 14 per rubriek naar onder- en bovenbouw weergegeven. De hoogste waardering staat op nummer 1.
Figuur 17 Tevredenheidscijfers per vraagrubriek Oudertevredenheidspeiling 2012
De conclusie van de OTP is weergegeven in een top tien tevredenheid en ontevredenheid. In de groene top tien staan de onderwerpen die door veel ouders en verzorgers positief gewaardeerd worden:
Figuur 18 Top tien tevredenheid Oudertevredenheidspeiling 2012
Pagina 76 van 95
In de rode top tien staan de onderwerpen waarover relatief veel ouders en verzorgers ontevreden zijn:
Figuur 19 Top tien ontevredenheid Oudertevredenheidspeiling 2012
Rosj Pina zal zich profileren op de onderwerpen waarover ouders en verzorgers meer tevreden zijn dan gemiddeld. De verbeterpunten voor de school zijn die onderwerpen waarover ouders en verzorgers niet tevreden zijn. In de onderstaande marketing matrix zijn de belang- en tevredenheidsscores per rubriek in combinatie met elkaar weergegeven. De Y-as (verticale lijn) geeft de gemiddelde belangscore van de school weer en welke rubrieken de ouders en verzorgers het belangrijkst vinden. De X-as (horizontale lijn) geeft de gemiddelde tevredenheidsscore van de school weer en hoe tevreden men gemiddeld is over de aspecten van de school en het onderwijs:
Figuur 20 Marketingmatrix Oudertevredenheidspeiling 2012 De nummers bij de punten in de matrix verwijzen naar de volgende rubrieken:
1. schoolgebouw 2. omgeving van de school 3. begeleiding Pagina 77 van 95
4. sfeer 5. kennisontwikkeling 6. persoonlijke ontwikkeling 7. schooltijden 8. schoolregels, rust en orde 9. leerkracht 10. contact met de school. De onderwijsaspecten waarover ouders en verzorgers relatief meer tevreden zijn en er ook een relatief hoog belang aan hechten staan in het kwadrant Meer belangrijk/Meer tevreden. In het kwadrant Meer belangrijk/Minder tevreden staan de onderwijsaspecten waaraan ouders en verzorgers een relatief hoog belang hechten, maar niet zo tevreden over zijn. De scores van Rosj Pina op de bovengenoemde kwadranten zijn als volgt: Meer belangrijk / Meer tevreden 9. Leerkracht 4. Sfeer
Meer belangrijk / Minder tevreden 8. Schoolregels, rust en orde 3. Begeleiding
6. Kennisontwikkeling
10. Contact met de school 6. Persoonlijke ontwikkeling
Tabel 24 Kwadranten marketingmatrix Oudertevredenheidspeiling 2012
Op basis van de OTP blijkt dat Rosj Pina landelijk goed scoort op: Onderwijsaspecten Uiterlijk van het gebouw
Percentage > 93%
Sfeer en inrichting schoolgebouw
> 87%
Mate waarin leerkracht naar ouders luistert
> 54%
Tabel 25 Landelijke score Oudertevredenheidspeiling 2012
7.5
SWOT-analyse
Het systematisch verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs staat hoog in het vaandel van Rosj Pina. De school heeft een sterkte/zwakte-analyse (SWOT) gemaakt om haar sterktes en zwaktes en kansen en bedreigingen te inventariseren. Op basis van de uitkomsten is het meerjarenbeleid voor de komende vier jaar opgesteld. Aan de hand van deze gegevens is voor kansrijke doelen gekozen. Met een goede planning maakt Rosj Pina zichtbaar hoe de middelen besteed worden en is verantwoording achteraf haalbaar. Bovendien laat de school zien welke keuzes er gemaakt worden en hoe de missie en visie van de school in de praktijk vorm krijgt. Er wordt planmatig gewerkt aan de professionalisering van het team. Bij de totstandkoming van de SWOT-analyse is gebruik gemaakt van: Analyse door de Expertgroep in het kader van de KBA Verbeteraanpak en de monitoring in juni 2011; De Oudertevredenheidspeiling van mei 2012; Pagina 78 van 95
Het zorgprofiel van mei 2012; Onderwijsresultaten LOVS van januari en juni 2012. De uitkomsten vormen de basis voor de in dit plan geschetste schoolontwikkeling. Bovendien sluit de beleidsplanning van de school goed aan bij de ontwikkelingen, zoals Rosj Pina die waarneemt bij de rijksoverheid, de lokale overheid, het bestuur en in de omgeving van de school.
7.6
Sterkten en zwakten
De SWOT-analyse van Rosj Pina laat de volgende sterkten en zwakten zien: Sterkten Onderwijskundig
Status
Zwakten Onderwijskundig
Status
Actieve betrokkenheid van de leerlingen
+
Aanbod Ivriet/Jahadoet + invulling
-
Sterk in pedagogisch handelen- leefstijl
+
Gebrek aan doorgaande lijn pedagogische aanpak: veiligheid, pestgedrag, sfeer, rust
-
Effectief benutten v/d onderwijstijd
-
Leerlingenzorg IB
+
Taakgerichte werksfeer
-
Tegemoet komen aan onderwijsbehoeften +/-
Keuze voor nieuwe aardrijkskunde en Blits
+
Tegemoet komen aan persoonlijke ontwikkeling van de leerlingen
ParnasSys
+/-
Verantwoordelijkheid van de leerlingen eigen leerproces
Digitaal rapport
+
Leerstof aanbod onderbouw
Op maatklas
+
Strategieën voor denken en leren
IB: groepsplan + analyse van de opbrengsten
+/-
Afstemming instructie en verwerking
+
ADI-model
+
Huidige groep 5+7 (groep ¾ sociaal/ emotioneel) Pagina 79 van 95
Geen uniforme omgang met jaarroosters + planning
-
Aanbod begrijpend lezen (46-7) Aanbod woordenschat Aanbod studievaardigheden Aanbod technisch lezen Ontbrekende digiborden
-
Personeel
Status
Personeel
Status
De leerkrachten ontwikkelen zich sterk
+
Aannamebeleid personeel
-
Directie + MT
+
Hoog ziekteverzuim
-
Aanwezigheid ICTdeskundigheid
-
Invulling interne begeleiding
+/-
Leerkrachten accepteren de verschillen tussen leerlingen
+
Positie bouwcoördinatoren/MT-leden niet helder
-
Weinig geschoold (weinig deskundigheid)
-
Organisatie
Status
Organisatie
Status
Gebouw – sfeer - veiligheid
+
Hygiëne + netheid
-
Vieringen
+
Vervanging
-
Ouders
Status
Ouders
Status
62% (van 50 respondenten op de oudertevredenheidspeiling) voelt zich trouw
+
Professionalisering MR
-
Bestuur
Status
Bestuur
Status
De rollen toezicht beleidsbepaling/uitvoering lopen sterk door elkaar
-
Tabel 26 Sterkten en zwakten SWOT-analyse
Pagina 80 van 95
7.7
Kansen en bedreigingen
Uit de SWOT-analyse komen de volgende kansen en bedreigingen naar voren: Kansen
Bedreigingen
Onderwijskundig
Status
Onderwijskundig
Status
Keuze voor Viseon
+/-
Enorm aantal zorgleerlingen
-
Pilot VVE
-
Emotionele, eisende ouders
-
Schakelklas 2013-2014
+
Tussentijdse leerlingen instroom
-
Start nieuw schoolplan
+
IB identiteit
+
Lerarenbeurs
-
Geld/ ondersteuning JMW
+
Samenwerking Maimonides/Simcha
-
Start Opmaatklas
+
Personeel
Status
Personeel
Status
Groter aanbod personeel
-
Ervaring werkdruk
-
Uitgebreide scholing mogelijk
-
-
Organisatie
Status
Directie en MT zijn startend en moet op vele terreinen beleid ontwikkelen en leiding geven. Het team is niet gewend leiding te ontvangen Organisatie
Pixel plan – levert geld op voor ICT
+
Economische crisis/ verhoging schoolgeld kunnen ouders dit wel betalen? Hierdoor minder leerlingen of leerlingen die weg gaan. Komt niet ten goede aan de goede naam
+
Nieuwe rooster (kans voor hogere opbrengsten profaan) Bestuur
+ Status
Bestuur
Status
Code goed bestuur
-
Bestuursleden zijn persoonlijk sterk betrokken bij de school
-
Bestuursleden kunnen naast het schoolbelang een persoonlijk belang ervaren (b.v. omdat hun kind op school zit)
-
Pagina 81 van 95
Status
Rol bestuur- directie nog weinig uitgekristalliseerd: wie heeft welke rol, taak, verantwoordelijkheid en bevoegdheid? Ouders
-
Ouders
Er is sprake van een grote betrokkenheid en bereidheid tot inzet
+
Er is sprake van eisende ouders
-
Er is sprake van bemoeizuchtige ouders
-
Tabel 27 Kansen en bedreigingen SWOT-analyse
7.8
Meerjarenbeleidsplan
De meerjarenplanning maakt het mogelijk om in een cyclische opzet regelmatig alle vakgebieden en vormingsgebieden te volgen. In de laatste kolom van het meerjarenbeleidsplan in tabel 26 is een stoplicht toegepast om aan te geven of de acties volgens tijdpad worden uitgevoerd: Status
Verklaring = binnen tijdpad = volgens tijdpad = buiten tijdpad
De SWOT-analyse leidt tot het volgende meerjarenbeleidsplan: Periode
20122013
20132014
20142015
20152016
PROFAAN Pedagogisch klimaat Coaching op gedrag in groepen 3 - 4
X
Leefstijldag Commissie pedagogisch klimaat/leefstijl
X X
X
Leerstofaanbod 1-2 Ontwikkelen beredeneerd aanbod
X
Samenwerking Simcha
X
Overgang van Simcha – groep 1
X
ICT Start plan van aanpak komende jaren
X
Invoeren digiborden
X
Pagina 82 van 95
X
X X
X
Status
Scholing teamleden gebruik digibord
X
X
Taal, lezen Woordenschatonderwijs, bijvoorbeeld met Woorden in de weer
X
Aanstellen coördinator
X
Optimaliseren WS-onderwijs
X
Onderzoek doen naar mogelijkheden schakelklas
X
Impuls werken met Nieuwsbegrip XL, waaronder strategieën voor denken en leren Protocol m.b.t. gebruik aanvullende software taalonderwijs (bijvoorbeeld Taalzee)
X
X X
Rekenen Protocol verwachtingen Rekentuin
X
Aandacht voor strategieën voor denken en leren
X
Zelfstandig werken
X
Protocol ‘omgaan met weektaak/ dagtaak’
X
Idem ‘het nakijken door kinderen’
X
Invoering tutoring
X
Klassenmanagement Feedback op elkaars inrichting
X
Afspraken over groepsdoorbrekend werken
X
Sociaal-emotionele ontwikkeling Invoering Viseon
X
Evaluatie Viseon
X
Leefstijl: Leefstijldag
X
Samenwerking Maimonides
X
Beleid Huiswerk
X IDENTITEIT
Leerlijn Ivriet opstellen
X
Leerlijn Jahadoet opstellen
X
Zorg Aanstellen intern begeleider ID-vakken
X
Komen tot logische taakverdeling 3 intern begeleiders
X
Werken met groepsplan
Rekenen
X
Begrijpend Lezen
X
Spelling
X
Lezen/woordenschat
X
Werken met OPP
Invoering werken met OPP groep 8
X
Pagina 83 van 95
X
X
Idem 7 en 8
Idem 5 en 6
Borging werken met OPP
X X X
Implementatie zorgplan
X
Interne organisatie Schooltijden en lesrooster
Invoering nieuwe schooltijden en lesrooster
X
Sturen aan de hand van begroting
X
Bepalen financiële beleidsruimte voor de komende jaren
Financiën X
X
X
X
Managementstatuut
Omschrijven van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden vanuit organogram
Evaluatie en bijstelling managementstatuut
X X
Personeelsbeleid Professionalisering schoolteam
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Scholen op gedrag
X
Scholen op didactisch handelen
X
Scholen op communicatie met ouders
X
Beleid t.a.v. werving en selectie optimaliseren
Periode van ‘meedraaien’ invoeren
Beleid t.a.v. ziekmelding personeel optimaliseren
X X
Invoeren en uitvoeren gesprekscyclus
Functioneringsgesprekken
X
Beoordelingsgesprekken
Exitgesprekken
X
Gesprekscyclus personeel tijdelijke aanstelling
X
X
Optimaliseren taakbeleid
X
Coaching identiteitsleerkrachten
X
Coaching nieuwe leerkrachten
X
Invoering collegiale consultatie
X
Invoering Intervisie
X
Invoering School Video Interactie Begeleiding
X
Opstellen teamscholingsplan
X
Opstellen functiehuis
X
Tabel 28 Meerjarenbeleidsplan Rosj Pina
Pagina 84 van 95
X
Hoofdstuk 8 Personeelsbeleid Het personeelsbeleid van Rosj Pina is gebaseerd op de CAO Primair Onderwijs 2009. In deze CAO zijn algemene afspraken over de arbeidsvoorwaarden van werknemers in het primair onderwijs vastgelegd.
8.1
Doelstellingen
De medewerkers van Rosj Pina zijn het belangrijkste instrument voor goed onderwijs en daarom hecht school grote waarde aan goed opgeleide en gemotiveerde medewerkers. In schooljaar 2012-2013 ligt de nadruk op de begeleiding en de gesprekscyclus van het onderwijzend personeel en het inspelen op toekomstige ontwikkelingen.
8.2
Cultuur
Op Rosj Pina heerst een informele cultuur waarin de groepsleerkrachten elkaar helpen, begeleiden en versterken. Er is een duidelijke tweedeling tussen de profane en identiteitsleerkrachten op grond van achtergrond, gedrag, gewoontes, taal en opleiding, maar deze kloof wordt wel steeds kleiner. Vanaf schooljaar 2011-2012 ligt de nadruk op de professionalisering van de cultuur en persoonlijk leiderschap door: het formuleren van heldere doelstellingen; het geven en ontvangen van feedback; samenwerken en teamvaardigheden; verantwoordelijkheid nemen en actiegerichtheid.
8.3
Formatie
Bij de
formatie worden vier functiegroepen onderscheiden: onderwijzend personeel (OP); onderwijs ondersteunend personeel (OOP); directie; administratie en conciërge.
Na de telling van het aantal leerlingen op de peildatum 1 oktober van elk schooljaar stelt Rosj Pina een formatie-overzicht samen. School heeft nog geen formatieplan, maar start daarmee in schooljaar 2013-2014. Functiegroep OP identiteit
Type aanstelling vast
OP identiteit
tijdelijk
OP profaan
vast
OP profaan
Aantal medewerkers 5
WTF < 0,5
WTF > 0,5 1
4
8
8
0
13
0
13
tijdelijk
6
1
5
OOP
vast
4
1
3
OOP
tijdelijk
4
1
3
Pagina 85 van 95
directie
tijdelijk
2
0
2
administratie/conciërge
vast
2
0
2
Totaal
44
Tabel 29 Formatie schooljaar 2012-2013
School streeft ernaar om medewerkers met een kleine aanstelling gemiddeld 5,5 uur per dag en minimaal twee dagen per week aan het werk te hebben. Het gemiddeld aantal werkuren is inclusief overleg- en voorbereidingstijd. Twee medewerkers zijn tot 1 augustus 2013 in het risicodragend deel van de formatie (rddf) opgenomen en hun ontslag is aangezegd. School onderzoekt de mogelijkheid om hen te behouden. Er zijn drie medewerkers die gebruikmaken van de Uitvoeringsregeling bevordering arbeidsparticipatie ouderen (BAPO).
8.4
Functiebouwwerk
Rosj Pina beschikt nog niet over een functieboek waarin de in de CAO PO 2009 vastgelegde afspraken over de functiemix zijn opgenomen. School werkt aan een inventarisatie van de norm en niet-normfuncties en de waardering volgens Functiewaardering Primair Onderwijs (FUWA PO). Het concept functieboek zal voor 1 augustus van het huidige schooljaar gereed zijn en rekening houden met de in de CAO PO 2009 overeengekomen functiemix.
8.5
Taakbeleid
De school volgt de normjaartaak, zoals die is vastgelegd in de CAO PO 2009. Dat betekent dat alle medewerkers met lesgevende taken (bij een voltijds dienstverband), vier soorten taken kennen: A De lesgevende taak 930 uur B De lesgebonden taak (voor – en nawerk) 350 uur (35% van lesgevende taak) C Deskundigheidsbevordering 166 uur (10% van de normjaartaak) D Schooltaken 213 uur De normjaartaak bedraagt 1.659 uur. De normjaartaak wordt uitgedrukt in een werktijdfactor. De normjaartaak levert een 42,20 urige werkweek op bij 39,2 schoolweken per jaar. Het aantal schoolweken wordt berekend door de jaaruren van de bovenbouw door de weekuren van de bovenbouw te delen. Van 166 uur deskundigheidsbevordering wordt in overleg tussen werkgever en werknemer de helft ingezet voor persoonlijke scholing en ontwikkeling. De andere helft mag de leerkracht zelf invullen. De directeur en een MT-lid stellen voor de zomervakantie het taakbeleidoverzicht en de tijdsbesteding met een rekenkundige spreadsheet vast. Met behulp van de werktijdfactor (WTF) wordt berekend hoeveel dagen en op welke dagen een leerkracht wordt ingeroosterd. In overleg met de leerkracht wordt de inzet op de werkdagen bepaald. De normjaartaak, op basis van een voltijdse betrekking, ziet er als volgt uit: Leerlinggebonden tijd
Deskundigheidsbevordering C
Schoolorganisatie D
Lestaken
Individueel
Individueel /
Les-
Teamniveau
Pagina 86 van 95
Teamniveau
gebonden tijd
Taakbeleid
930 uur
350 uur
83 uur
83 uur
A Het werken met kinderen
B Voorbereiding
Werken aan POP
Teamvergadering Onderwijsinhoudelijk
Nakijkwerk Gesprekken over leerlingen, zowel intern als extern
Trainingen Cursussen Uit eigen wil, of competentievergroting: vanuit schoolbelang
Studiedagen Trainingen in team
Rapportages
Intervisie Voortgangs- en beoordelingsgesprekken
Teamcursussen Commissies
100 uur
113 uur
D1 Vieringen
D2 Teamvergaderingen Huishoudelijk
Sportdagen Huishoudelijke taken: Opruimen Versieren Uitdagende leeromgeving creëeren Commissies
Teamuitje
Tabel 30 Schema normjaartaak schooljaar 2012-2013
De verdeling van de taken over de personeelsleden gebeurt aan het einde van ieder schooljaar door het MT in samenwerking met de medewerkers die hun voorkeur mogen aangeven. Vervolgens vindt een evaluatie plaats van het voorafgaande jaar en wordt een planning voor het nieuwe schooljaar gemaakt. Van iedere taak is aangegeven hoeveel uren hiervoor beschikbaar zijn. Bij de evaluatie wordt bezien of dit aantal uren aangepast moet of kan worden. Vervolgens geeft ieder personeelslid aan welke taken hij of zij op zich wil nemen voor het volgende schooljaar. Het taakbelastingsbeleid is erop gericht problemen in de werksituatie te voorkomen. Bij het toedelen van de taken kan met onderstaande factoren rekening gehouden worden: de grootte van de groep; een combinatiegroep; werken op meerdere locaties; aantal zorgleerlingen in de groep; leeftijd en ervaring van het personeelslid.
8.6
Competentiemanagement
De directeur houdt aan de hand van standaard formulieren met iedere medewerker functionerings-, beoordelings- en Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP)-gesprekken volgens een gesprekscyclus. Voorafgaand aan een functionerings- en POP-gesprek vult de medewerker de bijbehorende formulieren in als zelfevaluatie. Bij een beoordelingsgesprek vult de directeur vooraf het beoordelingsformulier in. De beoordelingen vinden plaats op basis van zeven soorten competenties.
8.7
Scholing
In april en mei van elk schooljaar worden de nascholingsactiviteiten voor het volgende schooljaar onder de aandacht gebracht. De nascholing staat in het teken van de verdere
Pagina 87 van 95
professionalisering van medewerkers. Ieder personeelslid kan een verzoek tot individuele nascholing indienen. Het MT stelt jaarlijks een teamscholingsplan op gebaseerd op de inhoudelijke onderwijskundige ontwikkeling van de school. Hierbij is het meerjarenbeleidsplan leidend in de keuze voor nascholingsactiviteiten. De teamscholing is verplicht voor het schoolteam en past binnen de tijd voor deskundigheidsbevordering van de normjaartaak. In kalenderjaar 2013 zal de M&O groep de identiteitsleerkrachten scholen in pedagogische en didactische competenties. Het trainingstraject bestaat uit de onderdelen gezamenlijke bijeenkomsten, coaching on the job en samenwerking met collega’s/reflectie/leren van elkaar. HG Coaching verzorgt dit schooljaar een communicatietraining voor het schoolteam en traint het schoolteam in de omgang met moeilijke ouders.
8.8
Inwerkprogramma nieuwe leerkrachten
Voor nieuwe leerkrachten is in schooljaar 2012-2013 een inwerkprogramma opgesteld, zodat zij gestructureerd hun weg vinden op hun nieuwe werkplek en in school. Het programma voorziet in een goede introductie en begeleiding en zorgt dat de nieuwe leerkrachten zicht hebben op de organisatie, de algemene werkwijze en de overlegvormen van school. Het MT-lid dat verantwoordelijk is voor de begeleiding van nieuwe leerkrachten verzorgt het inwerkprogramma. Bij de begeleiding van een nieuwe leerkracht komen de volgende aspecten aan de orde: algemene introductie; introductie in de primaire taak door een inwerkcollega (IC); formele begeleiding door de leidinggevende; de rechtspositie. De IC is een collega die minimaal drie jaar of langer op Rosj Pina werkzaam is. De IC dient in ieder geval 1,5 uur per week actief bezig te zijn met de begeleiding van een nieuwe leerkracht. De inwerkperiode van nieuwe leerkrachten duurt een jaar en is verdeeld in drie fasen: de introductiemaand; de begeleide fase; de zelfstandige fase. In de fasering is een tijdpad opgenomen met de gesprekscyclus voor nieuwe leerkrachten. De voortgang wordt vastgelegd met behulp van een set formulieren. Nieuwe leerkrachten worden in hun eerste jaar zo veel mogelijk ontzien met betrekking tot algemene schooltaken, zodat zij snel ingeburgerd raken. Het inwerkprogramma zal in het eerste kwartaal van 2013 definitief worden vastgesteld.
8.9
Bedrijfsgezondheidszorg
Rosj Pina heeft een overeenkomst met arbodienst Achmea Vitale, die de bij de wet geregelde noodzakelijke dienstverlening aan medewerkers van school biedt in geval van ziekteverzuim, reïntegratie en andere zorg.
Pagina 88 van 95
8.10 Personeelsadministratie Samen met een administratiekantoor voert Rosj Pina de personeelsadministratie. Met behulp van software geeft school mutaties op. In schooljaar 2012-2013 is Rosj Pina gestart met een kwaliteitsverbetering door fysieke en digitale personeelsdossiers bij te houden en gebruik te maken van de rapportagemodule. In januari 2013 zal een conversie van de personeelsadministratie naar een ander administratiekantoor plaatsvinden. Dit houdt in dat in het eerste kwartaal van het nieuwe jaar een dubbele administratie moet worden bijgehouden om het huidige jaar goed te kunnen afsluiten.
Pagina 89 van 95
Hoofdstuk 9 Financiën Basisscholen ontvangen van de overheid één budget voor alle kosten. Dit is de lumpsumfinanciering die in 2006 is ingevoerd om scholen een grote bestedingsvrijheid te geven. Deze financieringsvorm maakt het ook mogelijk dat scholen meer maatwerk kunnen aanbieden. Binnen de wettelijke kaders bepalen scholen zelf waaraan zij de lumpsum besteden. De hoogte van de lumpsum hangt voornamelijk af van het aantal leerlingen dat op 1 oktober van het vorige schooljaar was ingeschreven. In een jaarverslag leggen schoolbesturen verantwoording af over hun financieel beleid. Vanaf 1 augustus 2012 geldt de prestatiebox, dat inhoudt dat scholen bovenop de lumpsum een bedrag ontvangen voor bijvoorbeeld taal en rekenen, wetenschap en techniek, talentontwikkeling en voor de professionalisering van leerkrachten en schoolleiding. De prestatiebox is bedoeld om de prestaties van leerlingen, leerkrachten, schoolleiders en schoolbestuurders te verhogen.
9.1
Begroting
Ieder kalenderjaar moet een begroting opgemaakt worden voor het komende jaar. In deze begroting is een overzicht te zien van de baten en lasten van Rosj Pina. Rosj Pina heeft naast de overheidsbaten ook andere baten, die hieronder in twee delen in figuur 20 is te bezien.
Pagina 90 van 95
Figuur 21 Overzichten baten en lasten 2012 Rosj Pina
9.2
Sponsoring
Rosj Pina ontvangt net als alle andere basisscholen haar financiering uit de lumpsum van de overheid. Toch zijn externe sponsors noodzakelijk om het bijzondere karakter van school te bekostigen. 9.2.1 Sponsoring door OR In paragraaf 2.8 van het hoofdstuk Organisatie is de OR geïntroduceerd. De OR levert elk schooljaar een belangrijke financiële bijdrage aan school. In schooljaar 2011-2012 heeft de OR € 10.985,00 aan ouderraadbijdrage besteed. Een derde is uitgegeven aan identiteit, een derde aan klassenbudget en een derde aan overige uitgaven, zoals de eindfeesten, de schoolreis en het buitenspeelgoed. De OR levert een substantiële bijdrage aan de financiering van een groot aantal schoolactiviteiten. De OR besteedt veel tijd aan de organisatie van schoolactiviteiten. In samenwerking met het MT is de OR actief bezig om op creatieve wijze te zorgen dat ouders een bijdrage leveren voor hun kinderen. 9.2.2 Sponsoractie De digiborden zijn in paragraaf 4.5.1 van het hoofdstuk Missie, visie en strategie besproken. De financiering van de digiborden komt voort uit de opbrengsten van de sponsoractie, de Pixelweek, die Rosj Pina in oktober 2012 in samenwerking met Cefina heeft gehouden. De sponsoractie heeft € 42.500,00 opgeleverd en op basis van deze bijdrage komt Rosj Pina in aanmerking voor subsidie van Cefina, Maror en ORT. Paragraaf 9.4.2 gaat in op deze subsidie. Cefina is een joodse instelling die geld inzamelt ten behoeve van joodse zorg en beveiliging. De Stichting Collectieve Marorgelden Nederland (COM) geeft projectsubsidies aan collectieve doelen binnen de joodse gemeenschap. Obshestvo Remeslenofo zemledelcheskofo Truda (ORT) is de grootste joodse organisatie op het gebied van onderwijs en spraaktraining ter wereld.
Pagina 91 van 95
9.3
Ouderbijdrage
Voor activiteiten buiten het gewone lesprogramma mogen scholen in het PO en VO aan ouders een vrijwillige bijdrage vragen. Rosj Pina stelt in overleg met de MR de hoogte en de bestemming van de ouderbijdrage vast. Het bedrag van de ouderbijdrage verschilt dan ook per school. De ouderbijdrage van Rosj Pina voor het schooljaar 2011-2012 is vastgesteld op € 1.150,00 per leerling. Hierbij zijn de kosten voor de schoolreis en andere excursies niet inbegrepen. De ouderbijdrage is nodig om school in stand te houden en om de kosten van de identiteitslessen en de beveiliging (sjomriem) te betalen. Net als de meeste scholen heeft Rosj Pina een kortingsregeling voor ouders die niet in staat zijn de ouderbijdrage te betalen. Ouders die in aanmerking willen komen voor vermindering dienen hun aanvraag binnen twee weken na ontvangst van de factuur voor de ouderbijdrage bij het schoolbestuur in te dienen. Het formulier Vermindering Ouderbijdrage is te downloaden bij het onderdeel Ouderbijdrage van de website www.jbo.nl. Inwoners van Amsterdam kunnen een beroep doen op de regeling Scholierenvergoeding bij de dienst Werk en Inkomen van de gemeente Amsterdam. Met de vergoeding kunnen school-, sport- en culturele activiteiten worden betaald. Informatie over de regeling en het aanvraagformulier staan bij het onderdeel Scholierenvergoeding op de website www.amsterdam.nl/werk-inkomen/hulp-laag-inkomen. Inwoners van Amstelveen kunnen een beroep doen op de regeling Bijzondere Bijstand van de gemeente Amstelveen. Uitgebreide informatie en het aanvraagformulier zijn te vinden op de website van de gemeente: www.amstelveen.nl/bijzonderebijstand.
9.4
Subsidies
Ieder jaar ontvangt Rosj Pina een lager bedrag aan subsidies omdat haar subsidiegevers elk jaar minder inkomsten genereren, zoals blijkt uit figuur 19. Ook de samenstelling van de subsidiegevers en de hoogte van hun bijdragen verschilt ieder jaar.
Figuur 22 Subsidie-overzicht 2009-2013 Rosj Pina
Pagina 92 van 95
9.4.1 Aanvraag enveloppemiddelen Net als de andere samenwerkingsverbanden ontvangt Samenwerkingsverband Zuid van de overheid subsidie voor scholen om zich voor te bereiden op Passend Onderwijs. Voor het basisonderwijs is € 10,20 per leerling beschikbaar, de zogenaamde enveloppemiddelen. Om hiervoor in aanmerking te komen dient Rosj Pina bij de coördinator van Samenwerkingsverband Zuid een aanvraag in met een onderbouwing waaraan en wanneer de subsidie wordt besteed. De subsidie kan alleen gebruikt worden voor: bij- of nascholing handelingsgericht werken van leerkrachten; het opstellen van onderwijszorgprofielen, waardoor de dialoog over Passend onderwijs in de scholen op gang komt; extra ondersteuning voor leerkrachten in de klas. Rosj Pina moet ook een activiteitenverslag overleggen waarin wordt aangeven waarvoor de subsidie is gebruikt en welke resultaten zijn bereikt. Samenwerkingsverband Zuid levert de verstrekte gegevens aan de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). 9.4.2 Marorgelden In schooljaar 2012-2013 heeft het schoolbestuur acht aanvragen voor financiële ondersteuning op ICT-gebied voor onder andere digiborden, multimediawerkplekken en laptops, bij de Stichting Maror aangevraagd. Deze subsidies zijn aan strikte regels gebonden. De aanvragen zijn gehonoreerd, maar sommige subsidies vallen lager uit dan de aanvraagde bedragen.
9.5
Fondsen
In geval van ontslaguitkeringen kan Rosj Pina een beroep doen op het Participatiefonds. Voor vervanging van zieke medewerkers is er het Vervangings-, dan wel het Risicofonds.
Pagina 93 van 95
Afkortingen ADI BAPO BHV BVO CAO Cito CIZ COM DMO DQ DUO FUWA PO HAVO HGW IB IC ICT JBO JMW KBA LGF LOVS LVS MR MT NCTb NIK NLD NT2 OGW OKC OOP OP OR ORT OTP OOV PDCA PO PR RDDF SEO SO SWOT SWV Zuid TAK VMBO VBS VU VumC VVE VWO WPB WSNS ZAT
Activerende Directe Instructiemodel Bevordering Arbeidsparticipatie Ouderen Bedrijfshulpverlening Budget Vergelijkings Overzicht Collectieve Arbeids Overeenkomst Stichting Cito Instituut voor Toetsontwikkeling Centraal Israëlitisch Ziekenhuis Stichting Collectieve Marorgelden Nederland Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Diversiteitsquotiënt Dienst Uitvoering Onderwijs Functiewaardering Primair Onderwijs Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Handelingsgericht Werken Interne Begeleiding Inwerkcollega Informatie- en Communicatie Technologie Stichting Joodse Scholengemeenschap Joods Bijzonder Onderwijs Joods Maatschappelijk Werk Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam Leerling Gebonden Financiering Cito Volgsysteem Primair Onderwijs Leerling Volg Systeem Medezeggenschapsraad Management Team Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap Non-verbal Learning Disabilities (Disorder) Nederlands als tweede taal Opbrengstgericht werken Ouder Kind Centrum Onderwijs Ondersteunend Personeel Onderwijzend Personeel Ouderraad Obshestvo Remeslenofo zemledelcheskofo Truda Oudertevredenheidspeiling Onderwijsondersteunende vragen Plan Do Check Act Primair Onderwijs Public Relations Risico Dragend Deel Formatie Search Engine Optimalisation Speciaal Onderwijs Strengths Weaknesses Opportunities Threats Samenwerkingsverband Zuid Taaltoets Alle Kinderen Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs Vereniging Bijzondere Scholen Vrije Universiteit Vrije Universiteit medisch centrum Voor- en Vroegschoolse Educatie Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Wet Bescherming Persoonsgegevens Weer Samen Naar School Zorg Advies Team Pagina 94 van 95
Literatuur Basisschool Rosj Pina (juli 2012), Schoolgids 2012-2013 Breed Besturenoverleg, Spiegel primair onderwijs Amsterdam 2010-2011 WvPO, AC, ACOP, CCOOP, CMHF (2009), CAO PO 2009 Collectieve Arbeidsovereenkomst voor het primair onderwijs digiDuif (juli 2012), Zicht op kinderen, verbeteren communicatie en betrokkenheid van ouders Förrer, Mariët (CPS onderwijsontwikkeling en advies), Kwaliteitskaart OGW, Projectbureau Kwaliteit PO-Raad Franke, Rob (mei 2012), Schoolbeschrijving Passend Onderwijs Rosj Pina, Framework Gemeente Amsterdam, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (6 en 7 november 2012), Rapport afsluitende Audit Basisschool Rosj Pina Gemeente Amsterdam (december 2011), Kwaliteitswijzer Schooljaar 10-11 Basisonderwijs Amsterdam Groot, Els en Kloosterman, Petra (maart 2012), Deltaplan Sociaal-emotioneel leren en gedrag Rosj Pina Kennisnet (2011), Ict in het schoolplan Kennisnet (oktober 2012), Ict-bekwaamheid van leraren Kennisnet (2010), Vier in Balans Monitor 2010, Ict in het onderwijs: de stand van zaken Kennisnet (2012), Vier in Balans-tool, Rapportage Team Kloosterman, Petra (juni 2011), Zorgplan 2011/2012 Kloosterman, Petra en Wolff, Sarah de (14 april 2012), ParnasSys rapportage schoolzelfevaluatie CITO LOVS-toetsen (december 2011), Kwaliteitswijzer Basisonderwijs Amsterdam schooljaar 10-11 Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (april 2006), Kerndoelen Primair Onderwijs Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (augustus 2012), Basisonderwijs 20122013, Gids voor ouders en verzorgers Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO, www.slo.nl Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK), www.nik.nl PO-Raad (oktober 2010), Eenpitters, Praktijkervaringen en oplossingen voor knelpunten Projectgroep ICT Rosj Pina en QLICT - Halm, Alwin van (februari 2012), Concept Beleidsplan ICT Rijksoverheid, www.rijksoverheid.nl/themas/onderwijs-en-wetenschap Samenwerkingsverband Zuid, Zorgplan 2012-2013 SWV Zuid Scholen met Succes (juni 2012), Oudertevredenheidspeiling Basisonderwijs 2012 Stichting JBO, www.jbo.nl Tanenbaum, Barbara en Kooyman, Chris (december 2010), Israëli’s op het JBO, Joods Maatschappelijk Werk Wolff, Sarah de en Kloosterman, Petra (september 2012), Integratiebeleid Rosj Pina
Pagina 95 van 95