Inhoudsopgave: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleiding Doelstellingen en te behalen resultaten Doelgroepen Schuldhulpverlening Schuldhulpverlening in de huidige Elburgse praktijk Kwaliteit
Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina
2 3 4 6 7 11
Bijlagen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Beleidsregel schuldhulpverlening gemeente Elburg Offerte en tarieven Sociaal.nl Tarieven Budgetbureau Perspectief Afspraken MD Veluwe Project Thuisadministratie Wiel Projectplan Humanitas Thuisadministratie Afspraken NUON – gemeente Elburg
Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente El burg 2012-2015
1
1.
Inleiding
Op 1 juli 2012 is de wet gemeentelijke schuldhulpverlening in werking getreden. Hiermee krijgen gemeenten een wettelijke verantwoordelijkheid voor integrale schuldhulpverlening aan hun inwoners. De wet regelt onder meer dat gemeenten na een verzoek voor schuldhulp maximaal vier weken de tijd hebben om tot actie over te gaan, tenzij er sprake is van een bedreigende situatie (bijvoorbeeld afsluiting van energielevering of huisuitzetting); dan geldt een maximale wac httijd van drie dagen. De gemeenteraad heeft de wettelijke taak om toe te zien op de kwaliteit van de schuldhulpverlening en stelt daartoe een plan vast dat de hoofdzaken bevat van het te voeren beleid. In het plan moeten in elk geval de volgende zaken worden aangegeven: a. welke resultaten er worden beoogd in de door het plan bestreken periode; b. welke maatregelen er worden genomen om de kwaliteit te waarborgen; c. het maximaal aantal weken dat wordt nagestreefd voor de wachttermijn tot het eerste gesprek; d. hoe schuldhulpverlening aan gezinnen met minderjarige kinderen wordt vormgegeven. Het plan wordt voor een periode van maximaal vier jaar opgesteld. Vervolgens moet het college van burgemeester en wethouders jaarlijks verantwoording afleggen aan de gemeenteraad over de uitvoering van de schuldhulpverlening in de gemeente. Het is aan de gemeente om mensen met schuldproblemen snel, effectief en het liefst zo vroeg mogelijk te helpen, maar dit wordt er niet gemakkelijker op. Door de economische crisis raken steeds meer mensen in financiële problemen en veranderen aard en omvang van de schulden. Schuldhulpproblematiek wordt omvangrijker en complexer terwijl gemeenten voor schuldhulp vanaf 2012 geen extra middelen meer ontvangen. Dat stelt de gemeente voor de uitdaging om schuldhulp effectiever te maken. In dit beleidsplan leest u achtereenvolgens een beschrijving van: De doelstellingen en te behalen resultaten De doelgroepen Schuldhulpverlening in het algemeen Schuldhulpverlening in de huidige Elburgse praktijk De kwaliteit Dit beleidsplan werkt met terugwerkende kracht vanaf 1 juli 2012 en heeft een looptijd van vier jaar. Het is mogelijk om dit plan tussentijds aan te passen. In de memorie van toelichting van de wettekst wordt aangegeven dat het gewens t is dat gemeenten beleidsregels opstellen waarin wordt vastgelegd wat het aanbod is en onder welke voorwaarden de doelgroep daarvan gebruik kan maken. Dit beleidsplan zal daarom nader worden uitgewerkt in een beleidsregel.
Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
2
2.
Doelstellingen
Als doel stellen we ons het bieden van integrale schuldhulpverlening. De definitie volgens de wet is als volgt: 'Het ondersteunen bij het vinden van een adequate oplossing gericht op de aflossing van schulden indien redelijkerwijs is te voorzien dat een natuurlijke persoon niet zal kunnen voortgaan met het betalen van zijn schulden of indien hij in de toestand verkeert dat hi j heeft opgehouden te betalen, alsmede de nazorg;' en nader toegelicht in de Memorie van Toelichting: 'Schuldhulpverlening omvat zowel het voorkomen van problematische schulden (preventie), het helpen van een schuldenaar bij het vinden van een oplossing voor zijn problematische schulden als het voorkomen van terugval in de oude situaties (nazorg). Schuldhulpverlening dient een integraal karakter te hebben. Zowel materiële als immateriële aspecten maken onderdeel uit van schuldhulpverlening. Integrale schuldhulpverlening is een samenhangend hulpaanbod van preventie tot en met zorg gericht op zowel de financiële als psychosociale en andere oorzaken van schulden. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om relatieproblemen, de woonsituatie, de gezondheid, de verslaving en de gezinssituatie.' In de paragraaf “Schuldhulpverlening in de Elburgse praktijk” wordt omschreven welke middelen en instrumenten ten bate van de schuldenaar ingezet kunnen worden. Het is zaak om per individuele situatie te kijken wat het best passend is om aan bovenstaande doelstelling te voldoen. De instrumenten kunnen afzonderlijk, maar ook naast elkaar of aanslu itend op elkaar worden ingezet. Te behalen resultaten De te kwantificeren doelen zijn: De eerste gesprekken omtrent schuldhulpverlening vinden plaats binnen de wettelijk vastgestelde normen, te weten maximaal 4 weken na datum aanvraag of maximaal 3 dag en na datum aanvraag indien er sprake is van een bedreigende situatie; Ten minste 75% van de klanten die schuldhulpverlening afronden doen dat met een schone lei; Ten minste 75% van de klanten die schuldhulpverlening afronden, kunnen zelfstandig hun finan ciën beheren. Deze te behalen resultaten worden gemonitord middels de gebruikelijke planning- en controlcyclus.
Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
3
3.
Doelgroepen
Schuldhulpverlening is bedoeld voor alle inwoners van de gemeente Elburg van 18 jaar of ouder die zich in een problematische schuldsituatie bevinden. Daarnaast zijn er nog een aantal bijzondere doelgroepen: Gezinnen met kinderen Een schuldregeling op zich zal niet anders zijn vanwege de aanwezigheid van kinderen. Wel is het noodzakelijk om in die situaties extra aandacht aan de situatie te besteden, met name als de schuldhulp moeizaam verloopt. Ook is bijzondere alertheid op zijn plaats om integraal te kijken en steeds de noodzaak te bezien om andere vormen van hulpverlening in te schakelen . Dit gebeurt in ieder geval via het “vangnetoverleg”. Daarnaast zal de gemeente Elburg binnenkort ook gaan werken met de “verwijsindex”. De verwijsindex risicojongeren (VIR) is een digitaal systeem dat risicosignalen van hulpverleners over jongeren (tot 23 jaar) bij elkaar brengt. Door de meldingen in de verwijsindex weten hulpverleners sneller of een kind ook bekend is bij een collega, zodat zij kunnen overleggen over de beste aanpak. Dankzij de verwijsindex blijft iedere jongere in beeld en kunnen hulpverleners elkaar informeren en hun activiteiten op elkaar afstemmen. Tenslotte zullen gezinnen met kinderen worden geattendeerd op mogelijkheden van inkomensondersteuning, in het bijzonder het declaratiefonds. Wanneer men in een schuldregeling zit, bestaat hier per definitie recht op. Mensen met een WWB uitkering (wet werk en bijstand) Wanneer iemand een WWB uitkering heeft, kunnen schulden een belemmering vormen voor de re integratie richting de arbeidsmarkt. Als hiervan sprake is, dan is het zaak om de schulden aan te pakken, ook als iemand daar niet zelf het initiatief toe neemt. De schuldhulpverlening dient dan als verplichting te worden opgelegd op grond van artikel 55 van de WWB. Dit betekent dat als iemand niet meewerkt aan het traject schuldhulpverlening of zijn verp lichtingen daarbinnen niet nakomt, hij gesanctioneerd kan worden. Zelfstandigen Voor zelfstandig ondernemers is het over het algemeen niet mogelijk om een regulier schuldhulpverleningstraject op te starten (minnelijk traject of WSNP), omdat de inkomenss ituatie van een zelfstandig ondernemer te onzeker is om de schuldeisers een goed gefundeerd schuldsaneringsvoorstel tegen finale kwijting te kunnen doen. Om schuldhulpverlening te bieden geldt dan de voorwaarde dat de persoon is uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel en het bedrijf is beëindigd bij de belastingdienst. Wanneer dat gebeurd is, kan gestart worden met een regulier schuldhulpverleningstraject. Toch kan het zo zijn dat het niet wijs is om een zelfstandige het bedrijf te laten beëindigen. Dit is het geval als het gaat om een levensvatbaar bedrijf. In uitzonderlijke gevallen kan dan toch gekeken worden naar een minnelijk traject. Maar over het algemeen is de Bbz (bijstandsbesluit voor zelfstandigen) de beste oplossing. De schulden kunnen dan meegenomen worden in een Bbz-krediet (Besluit bijstandverlening zelfstandigen). Er zijn speciale schuldhulpverleningsinstanties die hierbij ingeschakeld kunnen worden, juist omdat de financiële situatie van een zelfstandig ondernemer specifieke kennis vereist. Voorbeelden daarvan zijn het Instituut voor Midden en Kleinbedrijf (IMK) of Bureau Zuidweg en Partners. Fraudeurs Fraude met overheidsgeld mag niet lonen. Daarom komt een fraudeur niet in aanmerking voor de WSNP. De rechter zal namelijk oordelen dat hij/zij niet te goeder trouw is. Wanneer schuldhulpverlening wordt aangeboden is de enige andere optie te trachten om een minnelijk traject op te starten met daarnaast, indien nodig, andere instrumenten zoals budgetbeheer. Dit zijn lange en dure trajecten. Als er sprake is van een fraudeschuld bij de gemeente, dan zal de gemeente weinig tot niets terugzien van Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
4
het geld dat de klant ons schuldig is. Daarom sluit de gemeente Elburg deze doelgroep uit van schuldhulpverlening op grond van artikel 3 van de Wgs. In de beleidsregel schuldhulpverlening zal een hardheidsclausule worden opgenomen. Wanneer het weigeren van een fraudeur getuigt van kennelijke hardheid, kan de hardheidsclausule gebruikt worden om toch direct een hulpaanbod te verantwoorden. Dit dient echter slechts in individuele gevallen ingezet te worden.
Recidivisten Een recidivist is iemand die eerder gebruik heeft gemaakt van een schuldenregeling en die opnieuw verzoekt om hulp bij het oplossen van zijn schulden. Wanneer iemand de afgelopen 1 0 jaar in de WSNP heeft gezeten of er sprake is van fraudevorderingen is het WSNP traject niet mogelijk. Voor sommige gevallen is een minnelijk traject nog wel mogelijk. Wanneer het minnelijk traject ook niet lukt, kunnen alleen de flankerende instrumenten worden ingezet. Zo kan ten hoogste geregeld worden dat de vaste lasten worden doorbetaald (middels budgetbeheer), mits de klant meewerkt. Tevens kan bezien worden of beschermingsbewind noodzakelijk is. Ook deze doelgroep mag op grond van artikel 3 lid 2 Wgs uitgesloten worden van schuldhulp. Het is echter lastig om het aanbod van schuldhulp bij voorbaat uit te sluiten. Dat kan mensen in onherstelbare problemen brengen, waarna het onmogelijk voor hen is om nog aan hun schulden te werken . Het kan dan in bepaalde gevallen beter zijn om iemand toch direct weer toegang te verlenen tot de schuldhulpverlening. In sommige gevallen kan een sanctie echter wel op zijn plaats zijn om op die manier een duidelijk signaal af te geven naar de klant. In die gevallen kiest de gemeente Elburg voor een wachttijd van 6 maanden. In 6 maanden tijd kunnen de problemen wel degelijk verergeren, maar zullen ze nog niet dusdanig uit de hand lopen dat één en ander niet meer op te lossen is. Er kan ook voor een langere wachttijd gekozen worden, maar dan maken we het de klant en onszelf erg moeilijk. Het zal dan namelijk enorm veel tijd en geld kosten om de situatie weer te stabiliseren. De wachttijd gaat lopen op het moment dat iemand zich meldt voor het doen van een aanvraag. De afweging voor het direct (voor de tweede keer) toelaten tot de schuldhulp, danwel het opleggen van de sanctie, maakt de consulent op basis van de omstandigheden die ertoe geleid hebben dat iemand voor de tweede keer een aanvraag moet doen. Het betreft hier mensen die in de afgelopen 5 jaar eerder deelgenomen hebben aan een schuldregeling. Iemand mag uiterlijk 2 keer deelnemen aan een schuldregeling. Een derde en volgende aanvraag zal afgewezen worden, omdat dan reeds duidelijk is dat het geen zin heeft om te investeren in een schuldhulptraject. Wanneer blijkt dat iemand niet leerbaar is, kan beschermingsbewind overwogen worden. Dit kan kostenloos geregeld worden via MD-Veluwe.
Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
5
4.
Schuldhulpverlening
Binnen de schuldhulpverlening zijn er 2 manieren om schuldenvrij te raken: 1. 2.
Minnelijk traject; Wet schuldsanering natuurlijke personen (WSNP)
1. Minnelijk traject Tijdens het minnelijk traject worden de schuldeisers benaderd om een schuldregeling te treffen met een maximale aflossingscapaciteit. De schuldregeling geldt over het algemeen voor 3 jaar, maar kan uitlopen tot maximaal 5 jaar. De klant wordt gedurende het gehele traject begeleid door de schuldhulpverlener. In de meeste gevallen kan niet de gehele schuld worden afbetaald, de restschul d wordt aan het einde kwijtgescholden. Schuldeisers werken vrijwillig mee aan dit traject. Als alle schuldeisers meewerken maar één ligt dwars, kan er een dwangakkoord worden aangevraagd bij de rechtbank. Pas als het minnelijke traject mislukt is (bijvoorbeeld doordat meerdere schuldeisers niet mee willen werken) komt iemand in aanmerking voor de WSNP. 2. Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) Deze schuldsaneringsregeling is bedoeld voor personen die in een problematische schuldsituatie terecht zijn gekomen en die niet via de minnelijke regeling geholpen konden worden. De regeling duurt, net zoals het minnelijke traject, drie jaar. De rechter wijst een bewindvoerder aan die de zaken voor de klant gaat regelen en gaat reserveren om de schulden af te betalen met een maximale aflossingscapaciteit. Indien de rechtbank na verloop van die drie jaar oordeelt dat de klant zich aan zijn uit de regeling voortvloeiende verplichtingen heeft gehouden, wordt de zogenaamde schone lei gegeven. De schone lei betekent dat de schulden die bestonden op het moment dat de schuldsaneringsregeling is uitgesproken niet langer afdwingbaar zijn. Wordt de schone lei niet gegeven, dan blijven de schulden bestaan. Wanneer een klant eerder in de WSNP heeft gezeten (korter dan tien jaar geleden) komt deze niet opnieuw in aanmerking voor de WSNP. Ook schulden ten gevolge van een misdrijf, fraude, boetes bij het CJIB en grandioze overbesteding komen niet in aanmerking voor de WSNP. De rechter zal deze aanvragen afwijzen, aangezien hij toetst of iemand “te goeder trouw” is.
Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
6
5.
Schuldhulpverlening in de huidige Elburgse praktijk
Uitvoering De gemeente Elburg streeft er naar om iedere inwoner die schuldhulpverlening aanvraagt, een traject op maat aan te bieden. Het uiteindelijke doel hiervan is om schuldenvrij te raken en om zelfstandig in staat te zijn om de financiën te beheren. De gemeente koopt haar trajecten schuldhulpverlening in bij externe partners. Er wordt op productbasis ingekocht. De consulent van de gemeente monitort de trajecten. Sociaal.nl De grootste externe partner is Sociaal.nl. De aanvragen schuldhulpverlening worden aan de balie van de afdeling Sociale Zaken ingenomen en binnen 24 uur doorgemaild naar Sociaal.nl. Na aanmelding bij Sociaal.nl wordt de klant binnen 24 uur uitgenodigd voor een intake. Binnen 1 maand na aanmelding volgt een plan van aanpak richting de verantwoordelijke consulent die zijn of haar akkoord moet geven voor de in te zetten producten. Daarna wordt het traject zo spoed ig mogelijk opgestart. Sociaal.nl voert uit en de consulent monitort. Het gaat hierbij in de regel om een minnelijke regeling. Wanneer het niet lukt om tot een minnelijke regeling te komen, kan Sociaal.nl een WSNP verklaring opstellen voor de rechtbank. Uiteindelijk besluit de rechter dan of de klant wordt opgenomen in de WSNP. Sociaal.nl kent geen wachtlijsten. Budgetbureau Perspectief Budgetbureau Perspectief specialiseert zich in budgetbeheer, budgetbegeleiding en beschermingsbewind. Dit budgetbureau wordt ingezet wanneer een minnelijke regeling of WSNP niet nodig is. Dit kan bijvoorbeeld zijn in het kader van preventie, wanneer voorkomen moet worden dat iemand verder wegzakt in de schulden. Het kan ook naast een traject bij Sociaal.nl worden ingezet wanneer extra begeleiding in de financiële situatie gewenst is. Tenslotte kan het nog na een traject bij Sociaal.nl worden ingezet wanneer nazorg nodig is om iemand weer financieel zelfstandig te krijgen. Bij budgetbeheer is er sprake van een beheerrekening, waar de inkomsten van de klant op gestort worden en waar de vaste lasten van betaald worden. De klant machtigt Perspectief om deze rekening te beheren. Daarnaast heeft de klant een eigen betaalrekening waarop het huishoudgeld wordt gestort. Indien nodig betaalt Perspectief ook aflossingen aan schuldeisers. Er is regelmatig contact met de klant over de voortgang en er wordt naar gestreefd om de financiële verantwoordelijkheid op termijn weer bij de klant neer te leggen. De duur van budgetbeheer verschilt dan ook per klant. Budgetbegeleiding is bedoeld om te leren uit te komen met het inkomen en te voorkomen dat er (opnieuw) een schuldensituatie ontstaat. Het kan afzonderlijk, maar ook naast of na budgetbeheer worden ingezet. Er is begeleiding in het bijhouden van inkomsten en uitgaven. Ook is er hulp en advies bij het invullen van formulieren om bijv. bepaalde toeslagen of heffingskortingen aan te vragen. Er wordt, samen met de klant, een maandbegroting opgesteld. Budgetbegeleiding bestaat uit 5 tot 15 gesprekken en is er op gericht om de klant inzicht te geven in de financiën en uiteindelijk weer zelf de geldzaken te laten regelen. Beschermingsbewind is bedoeld voor meerderjarigen die lichamelijk of geestelijk niet (meer) in staat zjn om zelf de financiële zaken te beheren. De kantonrechter kan iemand dan onder bewind stellen. De rechter wijst iemand anders aan als bewindvoerder. De bewindvoerder neemt de verantwoordelijkheid over de bezittingen over en regelt alles omtrent de financiën. Budgetburea u Perspectief kan helpen bij het doen van een aanvraag omtrent beschermingsbewind en kan ook fungeren als bewindvoerder. Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe Dit is het voormalig maatschappelijk werk. Hier kunnen burgers geholpen worden weer grip te krijgen op hun financiële situatie. Ze ontvangen daarbij ondersteuning van een maatschappelijk werker.
Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
7
Wanneer de financiële problematiek zwaarder is, kan de burger ondersteund worden in de toeleiding naar een schuldhulpverleningstraject. De feitelijke uitvoering van een schuldhulpverleningstraject kan niet worden gedaan door de maatschappelijk werker. De klant wordt geholpen bij het inventariseren van de schulden en het doen van een aanvraag. Het daadwerkelijke traject wordt dan uitgevoerd door Sociaal.nl. Tevens kan geholpen worden met het doen van een aanvraag tot beschermingsbewind. Bij crisissituaties kan er direct actie worden ondernomen door samen met de burger telefonisch contact te hebben met de schuldeiser. Het maatschappelijk werk kan tijdens een schuldhulpverleningstraject worden ingezet wanneer er naast de schulden sprake is van andersoortige problematiek of achterliggende problematiek. Het is dan erg belangrijk om dat te onderkennen en er aan te werken. Dat kan terugval op den duur voorkomen. Na afronding van het schuldhulpverleningstraject kan MD-Veluwe een (digitale) cursus omgaan met geld inzetten. Hierin wordt de klant geleerd om grip te krijgen om de financiële situatie, in een achttal opdrachten. De cursus heeft als doel om nieuwe financiële problemen te voorkomen. De digitale cursus kan overigens ook aangeboden worden wanneer een klant niet in een schuldhulpverleningstraject zit. Dan is het preventief. De burger leert grip te krijgen op de financiën, ter voorkoming van (problematische) schulden. Voorafgaand en na afloop van de cursus vindt er een persoonlijk gesprek plaats, om doelen op te stellen en te evalueren. De cursus kan ook schriftelijk, per post, worden aangeboden voor klanten die digitaal niet vaardig zijn. Er kan ook worden gekozen voor persoonlijke begeleiding, als de klant hier voorkeur voor heeft of meer gebaat bij is. Doel van de cursus is om gedragsveranderingen op gang te brengen die noodzakelijk zijn tijdens een schuldhulpverleningstraject en het begeleiden naar zelfstandigheid op financieel gebied. MD-Veluwe biedt ook mogelijkheden voor budgetbegeleiding. Samen met de klant wordt gekeken naar de inkomsten, de uitgaven en de schulden. Als de schulden minimaal zijn, kan de klant voldoende hebben aan een stuk begeleiding, coaching en educatie. In elke persoonlijke situatie met financiële problemen kijkt de maatschappelijk werker wat hij/zij voor de klant kan betekenen. Mocht de werker niet voldoende aan de klant kunnen bieden, verwijzen zij door naar een andere instantie. Desgewenst treedt de maatschappelijk werker ook op als bemiddelaar, richting schuldeiser of een andere instantie. Hierbij wordt altijd eerst gekeken naar de eigen verantwoordelijkheid van de klant en proberen zij alles sámen met de klant te doen, in plaats van voor de klant.
Stichting Wiel Thuisadministratie Stichting Wiel heeft sinds 2008 het project Thuisadministratie. Het project is in eerste instantie gestart voor ouderen. De gedachte hierachter is dat naar mate men ouder wordt de vaardigheid of de interesse om de eigen administratie te regelen kan afnemen. Ook kan het zo zijn dat de partner die altijd verantwoordelijk was voor de administratie komt te overlijden. Er werd dan een ouderenwerker ingezet om hulp te bieden. Gaandeweg kwam er echter steeds meer vraag naar hulp bij thuisadministratie van jongere mensen. Daarom is het project inmiddels uitgebreid naar alle leeftijden. Het project thuisadministratie kan hulp bieden bij: het op orde brengen en houden van de (financiële) administratie. controleren van de financiële post en zonodig telefoneren met instanties. hulp bij het aanvragen van (financiële) voorzieningen, invullen bankafschriften en het regelen van automatische afschrijvingen. het aanleren van administratieve vaardigheden
en
controleren
van
In het kader van schuldhulpverlening kan het project Thuisadministratie helpen bij het inventariseren van de schulden en het doen van de aanvraag. Daarnaast kan de ouderenwerker tijdens het traject hulp Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
8
bieden bij het op orde houden van de administratie en dit zodanig te begeleiden dat op termijn financiële zelfstandigheid bereikt wordt. Humanitas Ook Humanitas kent een project Thuisadministratie. De voorwaarden zijn grotendeels gelijk aan het project hierboven. Humanitas besteedt veel aandacht aan het zoeken van de juiste begeleider voor de klant, om er zo voor te zorgen dat het traject uiteindelijk leidt tot financiële zelfstandigheid. In het voortraject zal veel aandacht worden besteed aan het voorkomen van schulden en in het natraject aan h et voorkomen dat iemand terugvalt in een schuldsituatie. De begeleiding duurt maximaal een jaar. Wanneer het binnen een jaar niet lukt om de financiën weer zelfstandig te beheren, is andersoortige begeleiding nodig. Te denken valt dan aan bijv. beschermingsbewind. Humanitas zal helpen in de doorgeleiding naar andere hulpverlening. Humanitas staat er voor om de verantwoordelijkheid te herstellen.
zelfredzaamheid
van
mensen
te
vergroten
en
de
eigen
Schuldhulpmaatje SchuldHulpMaatje is een samenwerkingsverband van de kerken in Nederland, een bond voor ouderen en bureaus voor schuldhulpverlening. In Elburg is het project op initiatief van de lokale diaconieën in samenwerking met het maatschappelijk werk en de gemeente Elburg van de grond aan het komen. Het idee is om een “maatje” te koppelen aan degene met schulden. Het maatje loopt mee tijdens het schuldhulpverleningstraject en heeft tijd om naast de formele gang van zaken hulp te bieden. De maatjes zijn vrijwilligers. Ze volgen een driedaagse cursus over schuldhulp en hoe je iemand daarin kunt ondersteunen. Daarnaast volgen zij geregeld bijscholing. Alvorens zij aan het project deel mogen nemen, worden zij gescreend op betrouwbaarheid. Een SchuldHulpMaatje neemt niet het werk over van professionele hulpverleners, maar vult het aan en ondersteunt het. Indien nodig zal het maatje doorverwijzen naar de juiste instantie. De grote meerwaarde van een maatje is dat hij/zij tijd heeft voor extra zaken. Bijvoorbeeld voor een kop koffie aan de keukentafel en een goed gesprek of om te helpen met het invullen van ingewikkelde formulieren. Het projectplan van SchuldHulpMaatje is nog in de maak. De planning is om het in september voor te leggen aan het diaconaal platform, waarna er financieringsaanvragen gaan in verschillende richtingen, waaronder de gemeente Elburg. Wanneer dit project doorgang vindt, is de gemeente Elburg van zins om hierin mee te financieren en dit als extra instrument binnen de schuldhulpverlening te gaan gebruiken. Flankerend beleid Naast schuldhulp bestaan er nog flankerende regelingen en activiteiten die ondersteunend zijn aan het schuldhulpproces. Een beknopt overzicht: inkomensondersteunende regelingen in het kader van armoedebestrijding; individuele en categoriale bijzondere bijstand, langdurigheidstoeslag en declaratiefonds kunnen voor mensen in een schuldregeling extra “inkomsten” genereren die niet afgestaan hoeven worden aan schuldeisers. communicatiemiddelen; folders over schuldhulpverlening informatieboekje Wet werk en bijstand en minimabeleid informatie op de website van de gemeente informatie op www.geldkompaselburg.nl
Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
9
samenwerking met ketenpartners; Sociaal vangnetoverleg; 6-wekelijks overleg van de gemeente met o.a. GGD Gelre-IJssel, GGZ, MDVeluwe, woningstichting, buurtbemiddeling, politie, MEE-Veluwe, Icare, Tactus, Stichting Wiel en EBC om zorgelijke (multi-problem) situaties te bespreken en op te pakken;
Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
10
6.
Kwaliteit
Kwaliteit is een belangrijk onderdeel van de schuldhulpverlening. De afgelopen jaren zijn er landelijk veel problemen geweest met malafide organisaties die schuldhulpverlening aanbieden, bewindvoerders die failliet gingen, etc. Gelukkig heeft de gemeente Elburg daar niet mee van doen gehad. Kwaliteit leveren en borgen is echter een voorwaarde en noodzaak bij het aanbieden van schuldhulpverlening. Het nemen van besluiten m.b.t. schuldhulpverlening is gemandateerd naar de consulenten werk en inkomen. Een goede dienstverlening staat hierbij hoog in het vaandel. De consulent voert persoonlijke gesprekken met de klant en zet het gewenste traject uit. Dit traject wordt vervolgens zorgvuldig gemonitord. De consulent is de regisseur van het traject en kan gedurende het tra ject, indien nodig, bijsturen. De kwaliteit van de besluiten wordt maandelijks steekproefsgewijs getoetst middels kwaliteitscontroles. Dit wordt weer meegenomen in de verbijzonderde gemeentelijke interne controle. Sociaal.nl is onze grootste partner op het gebied van schuldhulpverlening. Sociaal.nl is lid van NVVK en erkend door de Raad voor Rechtsbijstand. Sinds februari 2009 is Sociaal.nl als lid opgenomen in het ledenregister van de Branchevereniging van Professionele Bewindvoerders en Inkomensbeheerders en voeren ze ook civiele bewindvoering uit. Daarnaast zijn ze NEN 8048 gecertificeerd. Om kwaliteit te kunnen leveren worden er ook inspanningen van de klanten verwacht. Het is niet mogelijk een goede dienstverlening te verzorgen wanneer de klant niet volledig meewerkt. Vanaf het eerste intakegesprek wordt de klant duidelijk gemaakt wat er van hem/haar verlangd wordt en wat de gemeente Elburg hierin kan betekenen. De klant wordt meegenomen bij het tot stand brengen van het plan van aanpak. Om de integraliteit van de schuldhulpverlening te bevorderen en om de klant mee te laten denken, zal de klant verzocht worden om het plan van aanpak te ondertekenen. Op grond van artikel 6 van de Wgs heeft de klant een inlichtingenplicht. Dit houdt in dat de klant verplicht is alle inlichtingen te verstrekken die van belang zijn voor de schuldhulpverlening. Op verzoek van de gemeente Elburg maar ook ongevraagd. Daarnaast heeft de klant op grond van artikel 7 Wgs een medewerkingsplicht. Dit houdt in dat de klant verplicht is mee te werken aan de voorwaarden die de gemeente stelt, zoals het openen van een basisbankrekening, op tijd komen en zich houden aan afspraken. Wanneer de klant zich niet aan de verplichtingen houdt, wordt een hersteltermijn geboden. Indien de klant zich voor de tweede keer niet aan de verplichtingen houdt, wordt de schuldhulpverlening beëindigd. Iemand mag uiterlijk 2 keer deelnemen aan een schuldregeling. Een derde en volgende aanvraag zal afgewezen worden, omdat dan reeds duidelijk is dat het geen zin heeft om te investeren in een schuldhulptraject.
Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
11
BIJLAGEN
Beleidsplan integrale schuldhulpverlening gemeente Elburg 2012 -2015
12