© www.nexttalent.nl
© www.nexttalent.nl
Inhoudsopgave: 1.
Talent 1.1 Wat is talent en toptalent? 1.2 Hoe ontstaat een talent?
Copyright © 2011, Martijn Leonard, Next Talent
Alle rechten voorbehouden All rights reserved Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt worden, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enig andere manier, zonder voorafgaand schriftelijke toestemming van de uitgever.
© www.nexttalent.nl
1. Talent Tijdens je leven zullen je dromen veranderen, zullen je waarden worden aangepast en zullen je vaardigheden zeker veranderen. Maar de kern van je persoonlijkheid, jouw talenten – hoe prestatiegericht, hoe georganiseerd, hoe charmant etc. – zal opvallend genoeg gelijk blijven in je leven. Jouw talenten zullen niet veranderen na verloop van tijd of door situaties, maar zullen zich steeds op een andere manier manifesteren in specifieke situaties die je zult tegenkomen. Veel mensen geloven echter dat je persoonlijkheid verandert als je ouder wordt. Maar dit is dus niet waar. Als je ouder wordt, word je steeds meer wie je eigenlijk al bent. Als je erg goed bent in vriendschappen sluiten, ben je er over twintig jaar nog beter in dan nu. Als je nu een ideeënmens bent, blijf je de rest van je leven een ideeënmens. De kern van jouw persoonlijkheid – jouw talenten – veranderen dus niet in de loop der jaren. Het is daarom erg belangrijk dat je jouw talenten goed kunt omschrijven. Als je eenmaal weet wat jouw talenten zijn, kun je deze ontwikkelen en optimaal benutten in je werk en vrije tijd.
1.1 Wat is talent Er bestaan veel interpretaties betreft het begrip talent. Dit zorgt veelal voor verwarring. Zo wordt het begrip talent bijvoorbeeld vaak verward met het begrip toptalent. Om deze verwarring te voorkomen maakt Next Talent een duidelijk onderscheid tussen Intrapersonal Talent (=talent) en Interpersonal Talent (=toptalent). Intrapersonal talenten zijn de talenten die binnen een persoon aanwezig zijn en interpersonal talenten zijn de talenten die zichtbaar zijn tussen personen. Zo kunnen persoon X en Y beide muzikale intrapersonal talenten hebben, maar indien persoon X een veel hoger muzikaal niveau heeft dan persoon Y, dan heeft persoon X ook een interpersonal talent en persoon Y niet. In onderstaande tabel wordt het verschil tussen intrapersonal talent en interpersonal talent schematisch duidelijk gemaakt.
Talenten binnen een persoon aanwezig Talenten tussen personen aanwezig
Intrapersonal talent (= talent)
Interpersonal talent (= toptalent)
V
V
X
V
X = niet aanwezig; V = aanwezig
Zo heeft ieder mens intrapersonal talenten, iets waarin hij relatief goed in is, meer voorkeur voor heeft, zich relatief goed bij voelt etc. Maar dit wil niet automatisch zeggen dat dit ook een interpersonal talent is; een talent dat door de buitenwereld als opmerkelijk wordt beschouwt.
© www.nexttalent.nl 1. Intrapersonal talent: Definitie Intrapersonal talent: (verder te noemen talent) Talent is een elk zich herhalend patroon van denken, voelen of zich gedragen dat op een productieve manier ingezet kan worden. Zo gezien is de intuïtieve neiging om de dingen te onderzoeken een talent. Als je van nature geneigd bent tot competitie, is dat een talent. Of als je charmant bent, is dat een talent. Elk zich herhalend patroon van denken, voelen en zich gedragen is een talent, indien dat patroon op een productieve manier kan worden ingezet. Talenten zijn aangeboren en duurzaam. De meeste mensen zijn zich echter voor een groot deel niet bewust van zijn talenten. Dit gebrek aan inzicht in eigen talenten kan komen doordat men soms (nog) nooit de kans heeft gekregen de eigen talenten uit te proberen. Of kan dit komen omdat men nog nooit de tijd heeft genomen voor serieuze reflectie op hun eigen ervaringen. De meeste mensen gebruiken hierdoor maar een klein gedeelte van hun natuurlijke vermogens en sommigen komen er soms nooit achter waartoe ze werkelijk in staat zijn. Jouw talenten kun je op twee manier leren kennen: In de eerste plaats door middel van de ontdekkingsreis van de denker en in de tweede plaats door de creatieve vuurproef van de man of vrouw van de daad. (Csikszentmihalyi, 2003) In paragraaf 4.3 worden vierendertig voorbeelden van werkgerelateerde talenten weergegeven. 2. Interpersonal talent: Definitie Interpersonal talent: (verder te noemen toptalent) Er bestaan verschillende definities van toptalent: 1. Prestatiepsycholoog Jan Huijbers en Tom van het Hek (ex bondscoach mannen hockey) Toptalent = Talent x {motivatie + discipline} / ego 2. CEO van British Telecom, Ben Verwaayen: Een toptalent is iemand met een groot vermogen grenzen te verleggen 3. Mensen die in staat zijn om binnen afzienbare tijd door te dringen tot het absolute topniveau in hun discipline Interpersonal talenten zijn talenten die tot uitdrukking komen tussen personen. Een “intrapersonal talent” hoeft namelijk nog geen “interpersonal talent” te zijn. Je kunt voor jezelf ergens relatief goed in zijn, alleen hoeft dit nog niet te betekenen dat je hierin uitzonderlijk bent in vergelijking met anderen. Als je wel een uitzonderlijk intrapersonal talent hebt in vergelijking met anderen, dan bezit je een interpersonal talent, verder te noemen toptalent.
© www.nexttalent.nl In het kort over Toptalent: Zoals blijkt uit de eerste definitie – die van Jan Huijbers en Tom van het Hek – heb je niet alleen talent nodig, maar ook de nodige motivatie en discipline om een toptalent te worden. Kort gezegd: Talent is kunnen, motivatie is willen en discipline is doen. Deze drie-eenheid zal aanwezig moeten zijn om een toptalent te worden. Om toptalent te worden moet je dus ten eerste iets kunnen, kortom jouw talenten optimaal benutten. Zo is bijna iedereen in theoretische zin in staat om uiteindelijk de absolute top te bereiken in de discipline waarin hij actief is. De meeste mensen nemen echter nooit de tijd en moeite om te doorgronden wat er echt bij hen past. Ten tweede moet je ook een toptalent willen worden, we spreken hier over motivatie. Naast het gebruiken van je talenten zullen toptalenten ook een hoge mate van motivatie moeten bezitten om hun talenten verder te ontwikkelen. Een kritische succesfactor is daarom ook de ongelooflijk zware, gerichte trainingsarbeid gedurende een lange periode. Dat laatste is precies de reden waarom de meesten van ons voortijdig afhaken en genoegen nemen met een gemiddelde prestatie op een gemiddeld niveau. Om toptalent te worden moet je daar dus, zonder uitzondering heel lang heel hard voor willen werken. En – volgens toptalenten – niet het gewone alledaagse harde werken, maar de extreem veeleisende en pijnlijke variant. Nooit op halve kracht, maar altijd met hart en ziel, met totale overgave. Recent wetenschappelijk onderzoek ondersteunt deze visie. Ten derde moet je het niet alleen kunnen en willen, maar uiteindelijk ook doen. Je zult de discipline moeten hebben om je talenten te gebruiken en de daaraan gerelateerde vaardigheden en kennis te verwerven. Daarnaast zul je bereid moeten zijn om bijna alles opzij te zetten voor het realiseren van je droom (ergens een toptalent in worden), iets wat topsporters, topondernemers en topspecialisten één voor één allemaal doen! Naast de aanwezigheid van de drie-eenheid kunnen, willen en doen, zijn er nog een aantal kenmerken van toptalent. Naast het extreem harde werken van toptalenten doen zij hun werk ook nog eens erg efficiënt; hard werken is efficiënt werken. Zo zijn toptalenten goed in 1) het reduceren van de complexiteit. De echte toppers, zo blijkt uit de praktijk, zijn in staat om van een afstand het hele bos te overzien, inclusief die bomen die er echt toe doen. Dat laatste vereist een groot analytisch vermogen, een eigenschap die je bij bijna alle toptalenten zult aantreffen. Ook 2) het vermogen om snel te leren is een cruciaal kenmerk van een toptalent. Daarnaast onderscheid toptalent zich door een 3) proactieve instelling ten opzicht van problemen. Toptalenten gaan niet zitten wachten, maar nemen de touwtjes in eigen handen. Zij wachten niet af wat de benchmark resultaten zijn, waardoor zij altijd net iets achter de feiten aan moeten lopen, maar kijken op een proactieve manier naar problemen en businessmodellen, voegen hier nieuwe elementen aan toe, waardoor zij altijd voorop lopen. Verder zijn toptalenten in staat om 4) topprestaties te leveren op het moment dat het er echt toe doet. Volgens het pareto principe: de 80/20-regel, levert een klein deel van de inspanningen, oorzaken of input, doorgaans het merendeel van de resultaten op. De gemiddelde manager is vooral hard aan het werk met die 80% zonder zich af te vragen wat de impact is. Toptalenten zijn vooral bezig met de dingen die echt het verschil maken, die 20%. Zij hebben een
© www.nexttalent.nl soort natuurlijk gevoel voor de dingen en momenten die er echt toe doen, pieken op deze momenten en zijn in staat om alle minder effectieve dingen te elimineren.
2.2 Hoe ontstaan talenten? Om de duurzaamheid van jouw talenten aan te tonen, is het interessant om eens te kijken hoe talenten daadwerkelijk ontstaan. Jouw talenten - de zich herhalende patronen van denken, voelen of zich gedragen - worden in de loop der tijd gecreëerd door neurale verbindingen in je hersenen. De natuur en jouw opvoeding versterken samen aan de ene kant bepaalde neuronverbindingen, en aan de andere kant gaat dit ten koste van miljarden andere neuronverbindingen (zie kader- achtergrond informatie: hoe ontstaan talenten). Langzamerhand kom jij daaruit naar voren: een met individuele talenten toegerust persoon die altijd op zijn of haar eigen, duurzame en unieke manier reageert op de wereld. Talenten zijn min of meer aangeboren en vanaf je 16e levensjaar duurzaam. Voor een aantal mensen is het lastig om de uniekheid van hun talenten te aanvaarden. Je vindt je eigen talenten zo vanzelfsprekend dat je denkt dat iedereen deze heeft en op dezelfde manier denkt als jij: “Heeft niet iedereen de neiging om conflicten uit de weg te gaan en te zoeken naar compromissen? Ziet niet iedereen de grote obstakels als we doorgaan op deze manier?” Onze kijk op de wereld is zuiver individueel. De meest interessante verschillen tussen mensen komen daarom zelden voort uit ras, geslacht of leeftijd, maar zijn uitvloeisels van ieder persoonlijke netwerk van mentale verbindingen. Wegens de uniekheid en duurzaamheid van je talenten is het voor een ieder van groot belang om een objectief inzicht te verkrijgen in de structuur van zijn eigen mentale verbindingen – jouw talenten.
Wat voor gevoel krijg je als je je talenten gebruikt? Talenten hebben niet alleen een “ik kan het niet helpen, het gaat vanzelf” aspect, maar geven ons ook nog eens een erg goed gevoel als deze aangesproken worden. De natuur heeft ons zo ontworpen dat de signalen langs onze synaptische verbindingen (zie achtergrondinformatie: hoe ontstaat talent) in beiden richtingen lopen. Jouw talenten zorgen ervoor dat je op een bepaalde manier reageert en tegelijkertijd – als jij je talenten gebruikt – schiet er een goed gevoel-signaal terug over de zogenaamde ADSL-lijn. Als beide signalen gemakkelijk heen en weer flitsen, lijkt het alsof de verbinding zoemt en trilt. Dit is het goede gevoel dat je krijgt als je een echt talent gebruikt. Doordat talenten voorzien zijn van een ingebouwd terugkoppelingsmechanisme heeft de natuur ervoor gezorgd dat je het zeer fijn vindt als je je talenten gebruikt.
© www.nexttalent.nl
Achtergrondinformatie: Hoe ontstaat talent? Om te weten hoe talent ontstaat zullen we eerst moeten weten wat er zich in ons hoofd afspeelt vanaf onze geboorte. Hoewel onze lever, nieren en huid geleidelijk groter worden in de loop der jaren is dat met onze hersenen juist andersom: ons brein wordt in de loop der tijd steeds kleiner. Vanaf je geboorte groeit het heel snel heel groot, en wordt dan geleidelijk kleiner tot je volwassen bent. Het meest bizarre is nog dat je, terwijl je hersenen kleiner en kleiner worden, je slimmer en slimmer wordt. De sleutel om deze omgekeerde groei te begrijpen is de ‘synaps’. De synaps is de verbinding tussen twee hersencellen (neuronen) die maakt dat ze met elkaar kunnen praten. Gewapend met deze kennis zijn we klaar om ons te verliezen in het neuronendrama. Verwaarloosde neuronenrelaties 42 dagen nadat je bent verwekt begint er een groeispurt die vier maanden duurt. Dan creëer je namelijk je eerste neuron, en 120 dagen later heb je er 100 miljard (dat betekent elke seconde dus 9.500 nieuwe neuronen). Het echte drama moet dan nog beginnen. Zestig dagen voor je geboorte proberen je neuronen met elkaar te gaan praten. Elke neuron gaat met een bundel sliertjes (die een ‘axon’ genoemd worden) om zich heen wapperen in een poging om een connectie te maken met een ander neuron in de buurt. Als dit lukt, is er een synaps gevormd en kunnen deze neuronen informatie gaan uitwisselen. Dit geeft te denken, letterlijk. Gedurende de eerste drie jaar van je leven, blijken je neuronen fenomenaal te zijn in het maken van deze verbindingen. Als je drie bent hebben elk van deze 100 miljard neuronen 15.000 synaptische connecties met andere neuronen. Jouw unieke verzameling neuronenverbindingen is geworven. Maar dan gebeurt er iets vreemds. Om de een of andere redenen krijg je van je lichaam ingegeven dat het zaak is om stapels van deze zorgvuldig geworven draden te negeren. En net zoals in het echte leven, relaties die worden genegeerd gaan kapot. In feite word je zo onattent dat je tussen je derde en vijftiende levensjaar miljarden van deze verbindingen verliest. Als je wakker wordt op je zestiende verjaardag is de helft van je netwerk foetsie. Dit is onherstelbaar. Oké, niet helemaal. Als je heftige dingen aan het leren bent en je geheugen intensief gebruikt (als je bijvoorbeeld blind wordt of een been kwijtraakt of allebei) lijkt het erop dat daarvoor nieuwe synaptische verbindingen gemaakt worden. Maar voor de rest verandert de configuratie van je mentale netwerk, met z’n sterke en zwakke verbindingen, na je zestiende vrijwel niet meer. Sterkste connecties Het is niet zo dat hoe meer verbindingen er zijn hoe slimmer je bent. Nee, je slimheid en effectiviteit hangen er van af hoe goed je gebruik maakt van je sterkste connnecties. De natuur dwingt je ertoe om miljarden connecties te verbreken zodat je met de overgeblevenen kunt werken. De verloren connecties zijn niet om te betreuren, ze zijn juist het punt. Gedurende je eerste drie levensjaren heb je bijzonder veel verbindingen nodig omdat er zo heel veel is om in je op te nemen. Maar absorberen is dan ook alles wat je doet. Je begrijpt er nog niks van. Dat kan je nog niet omdat je van alle kanten overstroomt wordt met prikkels. Om te begrijpen wat er gebeurt moet een deel van al die herrie buitengesloten worden. Je genetische erfgoed en de ervaringen in je vroege jeugd bepalen dat bepaalde verbindingen sneller en makkelijker werken dan andere. Je gebruikt deze verbinding keer op keer zodat ze steeds sterker worden. Uiteindelijk zijn de signalen over deze lijnen sterk en duidelijk, een ADSL lijn in plaats van een inbelverbinding. Dit hele drama maakt dat jij in staat bent een consistente en unieke betekenis te geven aan de wereld om je heen. De moraal van het neuronendrama • Stop met dingen doen waar je talent niet ligt. Het is niet leuk, kost alleen maar veel moeite en je gaat er toch niet goed in worden. • Talent is geen verdienste. Je hebt er immers bijzonder weinig voor gedaan. Je druk maken over dat andere mensen bepaalde talenten hebt die jij niet hebt is daarmee erg oninteressant, je doet er toch niets meer aan. Het enige wat je kunt doen is heel helder krijgen wat jouw talenten zijn, de guts ontwikkelen om daar mee aan de slag te gaan, en het gebruiken om mooie dingen te doen. Dat zijn de zaken waarin je keuzes hebt.
© www.nexttalent.nl
Ook bij Next Talent verschenen:
Op weg naar de baan die bij je past! Analyseer o.a. je cultuurvoorkeur, persoonlijke waarden, vaardigheden, interesses, persoonlijkheid, persoonlijke voorkeuren en kom er achter wat voor werk bij jou past.
De Droombaan Scan
Talent Experience Method
Kom erachter hoe voor jou de dimensies talenten, bestemming, vaardigheden, uitdaging, bewustzijn en prestatie zich tot elkaar verhouden. Aan het eind van de scan kun je antwoord geven op de vraag: Doe je wat je bent?
Hoewel het een intensieve methode is, is het de beste manier om jouw persoonlijke talenten en flowervaringen te ontdekken. Bovendien krijg je een helder inzicht in hoe jij je leven op dit moment hebt ingedeeld en hoe jij je daarover voelt.
© www.nexttalent.nl
