Inhoud. Overlijdensaangifte. Schikkingen voor de teraardebestelling. Recht op tegemoetkomingen. Andere praktische regelingen

Inhoud

Overlijdensaangifte

Overlijden in Londerzeel Overlijden in een andere gemeente Overlijden in het buitenland Overlijden door ongeval, verdacht of gewelddadig overlijden Arbeidsongeval Beroepsziekte

p.5 p.6 p.6 p.6 p.7 p.7

Schikkingen voor de teraardebestelling

Wilsbeschikking Begrafenisondernemer Aanvraag tot begraving Aanvraag tot crematie Begraafplaatsen – lijkbezorging – tarieven Schenking aan de wetenschap Orgaandonatie

p.8 p.8 p.8 p.9 p.9 tot 11 p.12 p.12

Recht op tegemoetkomingen

Bij overlijden door ongeval Bij overlijden door erkende beroepsziekte Begrafenisvergoeding Uitkering van aanvullende verzekering Voorkeursregeling (het vroegere WIGW)

p.13 p.13 p.13 p.14 p.14

Andere praktische regelingen

Testament Erfopvolging Aangifte van de nalatenschap Aanvaarding of verwerping van de nalatenschap Successierechten Overlevingspensioen Aanvraag van verhoogde kinderbijslag

p.15 p.15 p.16 p.16 p.16 p.16-17 p.18

Gemeentebestuur | Brusselsestraat 25 | 1840 Londerzeel | tel 052 30 36 16 | IBAN BE77 0910 0016 6242 | www.londerzeel.be | 2

Wie moet u nog op de hoogte brengen?

Financiële instellingen Ziekenfonds Uitbetalingsinstellingen Huiseigenaar Belastingdiensten Dienst studietoelagen Directie voor inschrijving van voertuigen Verzekeringsmaatschappijen Vakbond of hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen Maatschappijen waarbij de overledene geabonneerd was

p.19 p.19 p.19 p.19 p.19 p.19 p.20 p.20 p.20 p.20

Hulp voor nabestaanden

Sociale dienst van het OCMW Andere sociale diensten Zelfhulpgroepen

p.21 p.21 p.21

Nuttige adressen en telefoonnummers

Nuttige adressen en telefoonnummers

p.22 tot 25


Voorwoord

Een sterfgeval in de familie is een dramatische gebeurtenis. De eerste dagen na het overlijden bent u zo afwezig en met uw leed begaan, dat u geen aandacht hebt voor de administratieve beslommeringen die hiermee gepaard gaan. Toch gaat het leven verder en moeten de nodige administratieve zaken afgehandeld worden.

Deze gids wil u wijzen op een aantal belangrijke punten die u na het overlijden van uw dierbare in het oog dient te houden. De gids biedt u een overzicht van wat u moet doen, bij wie u terecht kunt en welke papieren u nodig hebt om de verschillende administratieve verplichtingen na te komen.

Om het gebruiksgemak te verhogen, is de gids ingedeeld in verschillende rubrieken die rekening houden met specifieke situaties. De in vet gedrukte namen van diensten en instellingen zijn ook in een alfabetisch gerangschikte bijlage opgenomen met adres, eventueel telefoonnummer, e-mailadres en openingstijden.

Eddy Vranckaert Schepen van Burgerzaken

Jozef De Borger Burgemeester

Gids bijgewerkt op 12 augustus 2012


OVERLIJDENSAANGIFTE

Overlijden in Londerzeel Elk overlijden op het grondgebied van de gemeente Londerzeel moet zo snel mogelijk worden aangegeven bij de dienst Burgerlijke Stand. Het politiereglement verbiedt immers de teraardebestelling wanneer er geen aangifte van het overlijden is gedaan. De aangifte moet gebeuren door een meerderjarige. Dit kan gedaan worden door de nabestaanden zelf, maar in de meeste gevallen wordt dit overgelaten aan een begrafenisondernemer. Indien in het gezin van de overledene nog minderjarige kinderen zijn, waarschuwt de dienst Burgerlijke Stand de Vrederechter die de familieraad moet samenstellen.

Bij de aangifte dient de aangever volgende documenten voor te leggen:

» een overlijdensattest, opgesteld door de arts die het overlijden heeft vastgesteld » identiteitskaart en eventueel trouwboekje en rijbewijs van de overledene en als de overledene een oud-strijder was ook het bewijs daarvan

» de identiteitskaart van de aangever zelf » bij crematie: de aanvraag tot crematie » attest van de geneesheer dat er geen implantaten op batterijen aanwezig zijn of dat deze reeds werden verwijderd bij de overledene

» bij een geregistreerd wettelijk samenwonen de verklaring meebrengen.

Van de Burgerlijke Stand ontvangt de aangever meteen een aantal overlijdensattesten die bestemd zijn voor de werkgever van de familieleden, voor het ziekenfonds en andere die hierom verzoeken. Wanneer aan de administratieve formaliteiten is voldaan, kan de begraving op één van de gemeentelijke begraafplaatsen van het grondgebied Londerzeel gebeuren. Behoudens het verlenen van een concessie is de begraving van een lichaam, de begraving van een asurn, een bijzetting in het columbarium, de asverstrooiing kosteloos voor:

» een niet-inwoner van de gemeente Londerzeel die in Londerzeel overlijdt » een inwoner van de gemeente Londerzeel, ingeschreven in het bevolkings-, wacht- of vreemdelingenregister, ongeacht waar hij/zij overleden is

» een persoon ongeacht zijn/haar inschrijving in het bevolkings-, wacht- of vreemdelingenregister in Londerzeel, voor wie een grondconcessie wordt aangekocht op het ogenblik van het overlijden of die in een bestaande concessie wordt bijgezet


» personen die effectief in Londerzeel wonen, doch - ingevolge wettelijke of internationale overeenkomsten - vrijgesteld zijn van inschrijving in het bevolkings-, wacht- of vreemdelingenregister van Londerzeel

» personen opgenomen in een instelling buiten Londerzeel (bv.instellingen voor mindervaliden, rust-en verzorgingstehuizen, psychiatrische instellingen, …), die vóór hun opneming hun gewone verblijfplaats in Londerzeel hadden

» personen die vroeger in Londerzeel waren ingeschreven gedurende minstens 25 jaar, alsook personen die omwille van hoge leeftijd of om gezondheidsredenen bij één van hun kinderen buiten Londerzeel zijn gaan wonen

» uitzonderlijk en voor zover de overledene een bijzondere relatie heeft gehad met de gemeente Londerzeel, kan het College van burgemeester en schepenen toestemming geven tot begraving op een gemeentelijke begraafplaats. Indien de begrafenis of crematie buiten de gemeente zal plaatsvinden, moet een toelating tot begraving of crematie voorgelegd worden, afgeleverd door de gemeente van bestemming.

Overlijden in een andere gemeente Bij een overlijden in een andere gemeente moet de overlijdensaangifte gebeuren bij de Burgerlijke Stand van die andere gemeente. De procedure is dezelfde als die in Londerzeel en er moeten ook dezelfde documenten worden voorgelegd. Daarna moet ook de Burgerlijke Stand van Londerzeel worden verwittigd. De gemeente bezorgt een toelating tot begraving of crematie en een attest laatste wilsverklaring aan de gemeente waar het overlijden plaats had.

Overlijden in het buitenland Wanneer u zelf ook in het buitenland bent, waarschuwt u de lokale overheid. Daaropvolgend wordt de Belgische ambassade sowieso gewaarschuwd. Het ministerie van Buitenlandse Zaken – dienst Burgerlijke Stand vraagt een overlijdensakte op, vertaalt ze en maakt ze over aan de gemeente van de overledene.

Overlijden door ongeval, verdacht of gewelddadig overlijden Bij overlijden ten gevolge van een verkeersongeval, of in geval van verdachte of gewelddadige omstandigheden, wordt de politie of een andere gerechtelijke overheid gewaarschuwd. Deze diensten brengen het parket op de hoogte. Het parket van de procureur des Konings stelt een onderzoek in naar de doodsoorzaak en dient toestemming te geven tot begraving of crematie.


Arbeidsongeval 1

Elk overlijden dat het gevolg zou kunnen zijn van een arbeidsongeval , moet aan de werkgever van de overledene worden gemeld, zodat deze aangifte kan doen bij de arbeidsongevallenverzekeraar. De verzekering dekt onder andere de begrafeniskosten en de kosten verbonden aan het transport van de overledene naar de begraafplaats. Schadevergoeding bij overlijden door arbeidsongeval kan bestaan uit:

» vergoeding voor het verlies van inkomen dat men van de overledene had » vergoeding voor genegenheidsschade wanneer het gaat over iemand die na het hart lag (= morele schadevergoeding voor de pijn, het verdriet…)

» vergoeding voor kosten van lijkvervoer, reis- en verblijfskosten van de familie, begrafenis… Deze schadevergoedingen sluiten de voordelen van een levensverzekering niet uit. Voor meer inlichtingen kunt u terecht bij het Fonds voor Arbeidsongevallen.

Beroepsziekte Wanneer blijkt dat het overlijden te wijten is aan een beroepsziekte, moeten de nabestaanden een aanvraag tot erkenning indienen bij het Fonds voor Beroepsziekten. Als het Fonds vastgesteld heeft dat het overlijden inderdaad te wijten is aan een beroepsziekte, kunt u volgende vergoedingen krijgen:

» vergoedingen voor de rechthebbende van de overledene » begrafenisvergoeding » vervoerkosten voor het overbrengen van de overledene.

1

Ook een weg-werk ongeval is een arbeidsongeval. Hier gaat het om een ongeval dat plaatsvindt van het moment dat men zijn woonplaats verlaat, tot op de werkplaats zelf en vice versa, ongeacht het gebruikte transportmiddel. Van belang hierbij zijn wel het tijdstip waarop het ongeval gebeurde en de gevolgde route van en naar het werk.


SCHIKKINGEN VOOR DE TERAARDEBESTELLING

Wilsbeschikking U dient in de eerste plaats na te gaan of de overledene zelf wilsbeschikkingen heeft opgesteld voor de wijze van zijn of haar teraardebestelling. In een wilsbeschikking kunnen een aantal laatste wensen te kennen gegeven worden. Het gaat hierbij om:

» de keuze van uitvaartplechtigheid (katholiek – protestants – anglicaans – orthodox – joods – islamitisch – vrijzinnige levensovertuiging – neutraal filosofische overtuiging)

» de wijze van teraardebestelling (begraving – crematie, al dan niet gevolgd door uitstrooiing of bijzetting)

» De plaats van begraving, bijzetting of uitstrooiing Een wilsbeschikking kan ofwel in een testament staan ofwel bekend gemaakt zijn via een formulier “Verklaring betreffende de laatste wilsbeschikking inzake de wijze van teraardebestelling” dat de betrokkene bij leven bij de dienst Burgerlijke Stand heeft ingevuld en laten registreren. Indien niets werd vastgelegd, ligt de beslissing bij de familie.

Begrafenisondernemer Meestal wordt bij een overlijden contact opgenomen met een begrafenisondernemer die u helpt bij het nemen van beslissingen als: zal het stoffelijk overschot thuis worden opgebaard of in een funerarium, eventueel in het mortuarium van het ziekenhuis? De begrafenisondernemer helpt u ook bij het kiezen van een lijkkist of urne, bij het opstellen van een rouwbrief en het contacteren van een drukker. U kunt tevens rekenen op de begrafenisondernemer voor het verzorgen van de begrafenisdienst in samenwerking met de pastoor of met het crematorium. De begrafenisondernemer zorgt ook voor het transport van het stoffelijk overschot.

Aanvraag tot begraving Meteen bij het aangeven van het overlijden, dient u een aanvraag in tot teraardebestelling, crematie of verassing. Bij een overlijden in het buitenland beslist de familie of de overledene al dan niet ter plaatse of in België zal worden begraven. In dat laatste geval zorgt de familie voor het transport van het stoffelijk overschot. Daarvoor is een toelating nodig van de plaatselijke wetsdokter en een lijkentransportbrief van de Belgische ambassade. Die wordt slechts verleend als een Belgische gemeente de toelating geeft om het stoffelijk overschot te begraven. Er moet ook een attest voorgelegd worden van de geneesheer dat er geen implantaten op batterijen aanwezig zijn of dat deze reeds werden verwijderd bij de overledene.


Aanvraag tot crematie Een aanvraag tot cremeren moet door de nabestaanden of de begrafenisondernemer ingediend worden bij de Burgerlijke Stand. Bij de aanvraag moet een attest gevoegd worden waarin de behandelende arts of de arts die het overlijden heeft vastgesteld, bevestigt dat er geen aanwijzingen zijn van een verdachte of gewelddadige dood. Desgevallend gaat een door de Burgerlijke Stand aangeduide beëdigd arts de doodsoorzaak na. Bij een overlijden door een ongeval of een verdacht overlijden moet de Procureur des Konings een attest afleveren dat hij zich niet tegen crematie verzet. Er moet ook een attest voorgelegd worden van de geneesheer dat er geen implantaten op batterijen aanwezig zijn of dat deze reeds werden verwijderd bij de overledene.

Begraafplaatsen Op het grondgebied Londerzeel zijn vijf gemeentelijke begraafplaatsen:

» Londerzeel centrum, Berkenlaan (oud kerkhof) » Londerzeel centrum, Beemden (nieuw kerkhof) » Londerzeel Sint-Jozef, Bloemstraat » Malderen, Groenhofdreef » Steenhuffel, J. Van Doorslaerstraat Op deze begraafplaatsen zijn onderstaande wijzen van teraardebestelling mogelijk. (Op de oude begraafplaats van Londerzeel centrum (Berkenlaan) gebeuren enkel nog bijzettingen in bestaande concessies)

Lijkbezorging – tarieven De concessies voor één of meerdere personen kunnen nominatief verworven worden bij het eerste overlijden. Als u een concessie neemt voor meerdere personen zal deze ook onmiddellijk verrekend worden. U neemt een concessie voor 2 personen, dan zal u onmiddellijk € 1800 moeten betalen  1ste persoon € ste 1300, 2de persoon € 500, bij een concessie van 4 personen zal u € 2800 moeten betalen  1 persoon € 1300 en voor de bijkomende personen € 500 per persoon bij het eerste overlijden te betalen.

Begraven van het stoffelijk overschot: » zandgraf (gratis, 20 jaar) » grondconcessie (betalend, 40 jaar, vangt aan op datum van de begraving van de eerste overledene): Tarieven Grondconcessie 1 persoon - inwoner Grondconcessie 1 persoon – niet-inwoner

€ 1.300 € 1.500

Concessie bijkomend persoon - inwoner Concessie bijkomend persoon – niet-inwoner

€ 500 € 700


Begraven van de as op het urnenveld » zonder concessie (gratis, 20 jaar) » met concessie (betalend, 40 jaar, vangt aan op datum van de plaatsing van de eerste urne): Tarieven Urnenconcessie 1 persoon - inwoner Urnenconcessie 1 persoon – niet-inwoner

€ 1.300 € 1.500

Concessie bijkomend persoon - inwoner Concessie bijkomend persoon - niet-inwoner

€ 500 € 700

Bijzetting van de as in een columbarium » zonder concessie (gratis, 20 jaar) » met concessie (betalend, 40 jaar, vangt aan op datum van de plaatsing van de eerste urne): Tarieven Nisconcessie 1 persoon - inwoner Nisconcessie 1 persoon – niet-inwoner

€ 1.300 € 1.500

Concessie bijkomend persoon - inwoner Concessie bijkomend persoon – niet-inwoner

€ 500 € 700

Bij een concessie bestaat de mogelijkheid om deze te hernieuwen. De duur van de hernieuwing bedraagt 10 jaar. De aanvraag dient minstens een jaar voor het verstrijken van de termijn van 40 jaar te gebeuren. Indien er geen aanvraag tot hernieuwing is gedaan, vervalt de concessie. Het is ook mogelijk om bij elke nieuwe bijzetting, op uitdrukkelijke vraag van de concessiehouder, de concessie te hernieuwen voor een termijn van 40 jaar. Hernieuwing zonder bijzetting De hernieuwing kan enkel geweigerd worden als blijkt dat op het moment van de aanvraag de concessie verwaarloosd is. De duur van de hernieuwing bedraagt 10 jaar. Na het overlijden van de concessiehouder kan elke natuurlijke persoon of rechtspersoon een aanvraag tot hernieuwing doen. Minstens een jaar voor het verstrijken van de concessie maakt de burgemeester of zijn gemachtigde een akte op, waarin wordt gesteld dat de aanvraag om hernieuwing moet worden ingediend. Een afschrift van akte wordt een jaar lang zowel bij het graf als aan de ingang van de begraafplaats aangeplakt. Als er geen aanvraag tot hernieuwing is gedaan, vervalt de concessie. Hernieuwing met bijzetting De concessie kan op uitdrukkelijke aanvraag voor een nieuwe periode van 40 jaar worden hernieuwd naar aanleiding van elke nieuwe bijzetting in de concessie.


Indien er van de mogelijkheid tot hernieuwing van de concessie bij een bijzetting geen gebruik wordt gemaakt én indien de laatste begraving in de concessie zich voordoet minder dan tien jaar voor het verstrijken van de concessie, dan moet het graf gedurende een termijn van tien jaar behouden blijven. (dit naar analogie met artikel 18, eerste lid, betreffende een niet-geconcedeerd graf). In geval van een hernieuwing van een concessie (al dan niet met bijzetting) vóór het verstrijken ervan moet het door de gemeente vereiste verschuldigde bedrag berekend worden rekening houdend met het nog te lopen aantal jaren in de bestaande concessie. Dit bedrag wordt als volgt berekend: Aantal jaren van de nieuwe concessietermijn die de lopende concessietermijn overschrijdt

X

verschuldigd bedrag dat bij de totale termijn van de concessie hoort

totaal aantal jaren van de nieuwe concessietermijn De retributie voor de hernieuwingen bedraagt 50 % van de vastgestelde retributies voor concessies. Naast bijzetten in een urnenveld of columbarium bestaat ook de mogelijkheid om de as uit te strooien op een daartoe bestemd perceel op de begraafplaats. Hierbij wordt dan ook een naamplaatje aangebracht op de herdenkingszuil van de strooiweide. Voor inwoners is deze asverstrooiing gratis. Voor niet-inwoners is het tarief vastgesteld op € 185. De as kan ook een bestemming krijgen op een andere plaats dan de gemeentelijke begraafplaats:

» uitstrooiing van de as op een andere plaats dan de begraafplaats of in de Belgische territoriale zee 2  De overledene moet bij leven schriftelijk de toelating hebben gegeven om zijn/haar as ter 3 beschikking te stellen van de nabestaanden.

» begraving van de as op een andere plaats dan de begraafplaats ²  De overledene moet bij leven schriftelijk de toelating hebben gegeven om zijn/haar as ter beschikking te stellen van de nabestaanden. ³

» bewaring van de as op een andere plaats dan de begraafplaats ²  De overledene moet bij leven schriftelijk de toelating hebben gegeven om zijn/haar as ter beschikking te stellen van de nabestaanden. ³ Indien men kiest voor een andere plaats dan de begraafplaats en deze plaats is niet in eigendom van de overledene of zijn nabestaanden, is een voorafgaande schriftelijke toestemming van de eigenaar vereist. Iedereen kan tijdens zijn leven vrijwillig een schriftelijke kennisgeving van zijn laatste wilsbeschikking betreffende de wijze van lijkbezorging, hetzij begraven, hetzij verstrooien of bewaren van de as na crematie, richten tot de ambtenaar van de Burgerlijke Stand. Voor een kind jonger dan 16 jaar kiest de ouder of voogd. Vanaf 16 jaar kan deze keuze gewijzigd of herroepen worden. Deze kennisgeving wordt in het bevolkingsregister genoteerd. Er wordt een ontvangstbewijs afgeleverd. 2

3

Indien men kiest voor een andere plaats dan de begraafplaats en deze plaats is niet in eigendom van de overledene of zijn nabestaanden, is een voorafgaande schriftelijke toestemming van de eigenaar vereist. Indien er geen (geschreven) wilsuiting van de overledene bestaat, kunnen de betrokken nabestaanden bij gezamenlijk verzoekschrift vragen om de as uit te strooien of te begraven op een niet-openbaar terrein buiten de begraafplaats. Zij kunnen op dezelfde manier ook vragen om de as mee te nemen voor thuisbewaring. Onder een gezamenlijke verklaring verstaat men een door alle betrokken nabestaanden ondertekende verklaring met vermelding van de naam, de voornamen en het adres van de persoon die zorg zal dragen voor de as en de plaats van de uitstrooiing, begraving of bewaring.


Schenking aan de wetenschap Als de overledene bij leven kenbaar heeft gemaakt zijn of haar lichaam af te staan voor wetenschappelijk onderzoek, haalt de betrokken wetenschappelijke instelling het stoffelijk overschot op en zorgt later zelf voor een verzorgde teraardebestelling.

Orgaandonatie Artikel 10 uit de Wet van 1987 laat het wegnemen van organen en weefsels bij elke Belgische burger of vreemdeling (die hier minstens 6 maanden gedomicilieerd was) toe op voorwaarde dat de persoon bij leven geen verzet heeft aangetekend. De wil met betrekking tot orgaandonatie kan officieel (voor of tegen) worden ingediend door het “formulier voor instemming of weigering tot orgaandonatie” in te vullen. Dit formulier is verkrijgbaar bij de dienst Burgerzaken. Indien er geen wilsbeschikking is, voorziet de wet dat de familie in de eerste graad (ouders, kinderen en/of samenwonenden onder hetzelfde dak) verzet kan aantekenen tegen het wegnemen. Als er wel een wilsbeschikking is, wordt geen rekening gehouden met een eventuele weigering van de familie in de eerste graad.


Recht op tegemoetkomingen

Bij overlijden door ongeval Als het overlijden het gevolg is van een ongeval op het werk of een ongeval op weg van of naar het werk, dan hebt u recht op een aantal vergoedingen:

» een vergoeding voor begrafeniskosten » een levenslange rente voor de overlevende echtgenoot of echtgenote » een vergoeding aan de kinderen die kinderbijslag krijgen of jonger zijn dan 18 jaar » eventueel een rente voor de ouders, broers of zussen, als ze rechtstreeks voordeel hadden uit het loon van de overledene en deze geen kinderen had Neem voor alle inlichtingen contact met het Fonds voor Arbeidsongevallen, dat de nabestaanden bijstaat bij het bekomen van hun rechten. Verifieer ook of de werkgever zijn verplichting nakomt om het ongeval binnen de tien dagen aan te geven aan zijn verzekeringsmaatschappij.

Bij overlijden door erkende beroepsziekte Als het overlijden het gevolg is van een erkende beroepsziekte, dan heeft u als nabestaande eveneens recht op vergoedingen, waaronder een begrafenisvergoeding. De aanvraag daarvoor moet u per aangetekend schrijven indienen bij het Fonds voor Beroepsziekten. Van die instelling krijgt u een formulier terug. Dat formulier laat u invullen door de arts die het overlijden vaststelde. Als het Fonds gunstig oordeelt over dit verslag, krijgt u de voorziene vergoedingen.

Begrafenisvergoeding Voor loontrekkenden of gepensioneerden die gewerkt hebben in de privé-sector, kan er via het ziekenfonds van de overledene een begrafenisvergoeding van minimaal 148,74 euro verkregen worden. Deze wordt uitbetaald aan de persoon die de facturen van de begrafenis voldaan heeft. De documenten die u daarvoor moet voorleggen zijn:

» de SIS-kaart van de overledene » de overlijdensakte » het betalingsbewijs van de lijkkist of urne. Als de overledene in de overheidssector werkte, krijgt u een begrafenisvergoeding van de overheid. Stuur daarvoor een aanvraag naar de personeelsdienst van de administratie waar de overledene werkte. Voor gepensioneerde overheidsambtenaren moet u een aanvraag richten tot de Administratie der Pensioenen – Sectie Begrafenisvergoedingen.


Zelfstandigen en hun personen ten laste hebben geen recht op een begrafenisvergoeding, tenzij ze hiervoor nog een aanvullende verzekering hebben afgesloten bij hun ziekenfonds.

Uitkering van aanvullende verzekering De aanvullende verzekering van het ziekenfonds van de overledene kan nog een aanvullend bedrag uitkeren.

Voorkeursregeling het vroegere WIGW Als nabestaande kan u recht hebben op een voorkeursregeling, die vroeger bekend stond als WIGW (weduwen, invaliden, gepensioneerden en wezen) als u:

» als werknemer uit de privaatsector of een overheidsdienst een pensioen ontvangt » een bruto-inkomen hebt dat een bepaald bedrag niet overschrijdt Bij uw ziekenfonds moet u “een verklaring op eer” invullen en ondertekenen. Neem hiervoor uw laatste pensioenstrookje of rekeninguittreksel van de bank met de laatste betaling van uw pensioen en het laatste aanslagbiljet van de belastingen mee.


Andere praktische regelingen

Testament Het Kantoor van Registratie kan u helpen bij de vraag of de overledene een testament heeft laten registreren. U kunt zelf die vraag schriftelijk richten aan het Kantoor en bij uw brief voegt u het overlijdensattest. Het Kantoor van Registratie deelt enkel mee of er een testament is en welke notaris het heeft opgemaakt. Enkel de notaris kan de inhoud ervan meedelen. De notaris kan ook navraag doen bij de Koninklijke Federatie van Belgische notarissen. Neem in ieder geval contact op met de notaris als:

» u weet dat de overledene een testament heeft opgemaakt » u een testament vindt tussen de persoonlijke bezittingen van de overledene » er onder de erfgenamen minderjarigen zijn of personen die wettelijk onbekwaam werden verklaard om hun goederen te beheren

» de nalatenschap onroerende goederen bevat zoals grond of een huis

Erfopvolging Vanaf 29 mei 2009 wordt dit geregeld door het Burgerlijk Wetboek. Sedert de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving zijn “verklaring van erfrecht” ondertekend door het gemeentebestuur, bij minieme bedragen, en de “akte van bekendheid” opgemaakt door de vrederechter niet meer geldig voor de deblokkering. Er kan worden overgegaan tot de deblokkering op vertoon van:  een akte van erfopvolging, opgemaakt door de notaris  een attest van erfopvolging, afgeleverd door de ontvanger van een registratiekantoor Wat kost een akte of een attest van erfopvolging?  De kosten voor de notariële akte van erfopvolging houden registratierechten (25 euro), rechten op geschriften (7.5 euro), erelonen en aktekosten van de notaris in.  Het attest van erfopvolging afgeleverd door de ontvanger van het registratiekantoor is gratis. (vergeet uw identiteitskaart niet mee te nemen, en al de gegevens van de andere erfgenamen, zoals naam, voornaam, geboortedatum –en plaats, adres en eventueel het Rijksregisternummer) u dient ook een overlijdensakte mee te nemen. Opgelet! U kan niet terecht bij het registratiekantoor indien de erflater over een testament of om het even welke andere akte houdende laatste wilsbeschikkingen, een huwelijkscontract of een “akte wijziging huwelijkse voorwaarden” heeft laten opmaken. Ook indien er een onbekwame erfgena(a)m(en) zijn moet u bij de notaris gaan voor een erfopvolging. De notaris of ontvanger kan enkel weigeren om een attest of akte van erfopvolging op te maken indien zij aan de hand van de afgelegde verklaringen en de verrichte opzoekingen niet met zekerheid de erfgenamen kunnen aanwijzen.


Aangifte van de nalatenschap Binnen de 4 maanden na het overlijden moet u als erfgenaam bij het bevoegde Registratiekantoor van de gemeente waar deze zijn laatste fiscale woonplaats had aangifte doen van de nalatenschap (Voor Londerzeel is het Registratiekantoor gelegen te Vilvoorde- Groenstraat 51). U heeft daar respectievelijk een maand of twee maanden meer tijd voor als het overlijden is gebeurd in een ander Europees land of buiten Europa. De papieren voor aangifte van nalatenschap moeten zelf aangevraagd worden aan het Registratiekantoor of via internet, ze worden niet automatisch opgestuurd bij een overlijden. De aangifte gebeurt via formulieren die u krijgt van het Kantoor van Registratie. Bij deze aangifte moet u kopieën voorleggen van documenten die staven welke uitgaven u in verband met het overlijden deed, zoals bijvoorbeeld de kosten van de grafzerk en welke ontvangsten u eventueel kreeg. Ook facturen van ziekenhuiskosten mag u hier bijvoegen. Alle erfgenamen moeten de aangifte van de nalatenschap ondertekenen.

Aanvaarding of verwerping van de nalatenschap De nalatenschap bestaat uit de bezittingen en de schulden die de overledene nalaat. Een aanvaarding van de nalatenschap betekent dat u ook de schulden moet betalen. Als u twijfelt of er niet meer schulden zullen zijn dan bezittingen, dan kan u de erfenis aanvaarden “onder voorrecht van boedelbeschrijving”. Die beschrijving krijgt u van de Rechtbank van Eerste Aanleg van het rechtsgebied waar de overledene woonde, indien u ze binnen de drie maanden na het overlijden aanvraagt. Na het ontvangen van de boedelbeschrijving beschikt u over 40 dagen om te beslissen of u de nalatenschap al dan niet aanvaardt. Als u er van bij aanvang van overtuigd bent dat de schulden groter zijn dan de bezittingen, dan kunt u ook meteen uitdrukkelijk de nalatenschap verwerpen. U legt hiervoor een verklaring af bij de Rechtbank van Eerste Aanleg. De verwerping van de nalatenschap houdt in dat u geen erfgenaam bent. De begrafeniskosten kunnen uiteraard niet verworpen worden, deze moeten altijd betaald worden ook bij verwerping.

Successierechten Op de nalatenschap moet u als erfgenaam successierechten betalen. Dat is een bijzondere belasting op de roerende en onroerende goederen die u verkrijgt door het overlijden van de erflater. Hoeveel u precies moet betalen, hangt af van de waarde van de geërfde bezittingen en van uw verwantschap met de overledene. Meer inlichtingen hierover krijgt u bij het Kantoor van Registratie.

Overlevingspensioen Loontrekkenden/werknemers: Voorwaarden (voor uitzonderingen, zie: www.rvponp.fgov.be ) om aanspraak te maken op een overlevingspensioen:

» minstens 45 jaar oud zijn » minstens 1 jaar gehuwd zijn geweest Aan te vragen bij het Sociaal Huis van de gemeente of rechtstreeks bij de RVP in de Zuidertoren.


Zelfstandigen: Voorwaarden (voor uitzonderingen, zie : www.rsvz-inasti.fgov.be ) om aanspraak te maken op een overlevingspensioen:

» minstens 45 jaar oud zijn » minstens 1 jaar gehuwd geweest zijn » niet uit de echt gescheiden zijn » de loopbaan als zelfstandige of als helper van de overleden echtgeno(o)t(e) bewijzen, tenzij hem/haar al een rustpensioen als zelfstandige was toegekend Aan te vragen bij het Sociaal Huis van de gemeente en meebrengen:

» uw identiteitskaart » het trouwboekje » een overzicht van de loopbaan van uw echtgeno(o)t(e) » een attest waarop de naam vermeld staat van het sociale verzekeringsfonds waarbij uw echtgeno(o)t(e) aangesloten was

Overheidsambtenaren: Voorwaarden (voor uitzonderingen, zie: www.pdos.be ) om aanspraak te maken op een overlevingspensioen:

» de langstlevende echtgeno(o)t(e): 

moet minstens 1 jaar gehuwd zijn geweest



mag niet veroordeeld zijn geweest om zijn echtgeno(o)t(e) naar het leven te hebben gestaan

» uit de echt gescheiden echtgeno(o)t(e): 

mag niet opnieuw gehuwd zijn voor het overlijden van de ex-echtgeno(o)t(e)



mag niet veroordeeld zijn geweest om zijn ex-echtgeno(o)t(e) naar het leven te hebben gestaan

» de volle wezen: 

mogen geen 18 jaar oud zijn

Aan te vragen bij het bestuur waarvan de overledene deel uitmaakte of uitgemaakt heeft of rechtstreeks bij de PDOS (pensioendienst voor overheidssector). Weduw(e)n(aars) zonder inkomen kunnen voorschotten vragen op bovenvermeld overlevingspensioen bij het OCMW van de eigen woonplaats. Deze worden later wel teruggevorderd, maar zonder intresten.


Aanvraag voor verhoogde wezenbijslag Het wettelijk, erkend of geadopteerd kind van wie één van de ouders helaas is overleden, kan het recht openen op verhoogde kinderbijslag als weeskind. Met dit verhoogde bedrag kan de overlevende ouder beter tegemoet komen aan de noden van het gezin en dit zolang hij of zij geen nieuw gezin vormt of hertouwt. Het kind dat zijn twee ouders heeft verloren of dat geen contact meer heeft met de overlevende ouder, zal automatisch verhoogde wezenbijslag ontvangen. Het recht op de wezenbijslag wordt bij voorrang onderzocht op grond van de professionele situatie van de ouder die het eerst is overleden.

Loontrekkenden/werknemers: De overleden of overlevende ouder moet de voorwaarden hebben vervuld om recht te hebben op kinderbijslag als loontrekkende:

» gedurende minstens 6 maanden in de loop van de 12 maanden voor het overlijden OF » gedurende minstens 24 maanden in de loop van de 5 jaar die het overlijden voorafgaan Het kinderbijslagfonds dat de kinderbijslag betaalt op het ogenblik van het overlijden, onderzoekt dit recht automatisch.

Overheidsambtenaren: Neem hiervoor contact op met de dienst “speciale rechten” van de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers.

Zelfstandigen: Het sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen zal de wezenbijslag betalen als je er recht op hebt. Hoe aanvragen? Het kinderbijslagfonds dat de kinderbijslag al uitbetaalt op grond van de prestaties van een ouder, verneemt het overlijden automatisch via de gemeente en onderzoekt meteen het recht op wezenbijslag. Als je geen bericht ontvangt van het kinderbijslagfonds, neem dan best zelf contact op met je consulent. Dit kan vb. gebeuren als de ouder overleden is in het buitenland.


Wie moet u nog op de hoogte brengen ?

Financiële instellingen U moet zo snel mogelijk alle financiële instellingen waarbij de overledene klant was op de hoogte brengen van het overlijden. Een attest of akte van erfopvolging is voldoende voor het deblokkeren van banktegoeden, maar voor de overdracht van de tegoeden op naam van de erfgenamen moet iedereen aanwezig zijn of moet u over de nodige volmachten beschikken. Voor de praktische schikkingen neemt u best contact op met uw bank.

Het ziekenfonds U moet het ziekenfonds waarvan de overledene lid was op de hoogte brengen. Ook moet u zich - als u als partner van de overledene niet in eigen naam is verzekerd - zo snel mogelijk inschrijven bij het ziekenfonds. U neemt hiervoor de SIS-kaart van de overledene mee en een uittreksel uit de overlijdensakte.

De uitbetalingsinstellingen Uiteraard dient u ook alle instellingen - die voor een uitbetaling zorgden aan de overledene - op de hoogte brengen van het overlijden. Alle inlichtingen hieromtrent kunt u krijgen bij de Pensioendienst. Als de overledene gepensioneerd was, gaat het pensioengeld van de maand waarin hij/zij stierf naar de overlevende echtgenoot.

De huiseigenaar Een overlijden vormt voor de nabestaanden in principe geen reden om de huurovereenkomst op te zeggen. Tenzij het anders in het contract staat, loopt deze verder met de erfgenamen van de overleden huurder. Eigenaar en huurders kunnen, eventueel met de hulp van de notaris en een advocaat, de contracten herzien.

Belastingsdiensten Voor het jaar van het overlijden moet de partner van de overledene een aparte aangifte doen. Man en vrouw worden voor dat jaar niet ten laste van de ander beschouwd. De nabestaande partner die minstens één kind ten laste heeft, krijgt een belastingvermindering.

Dienst studietoelagen Een overlijden kan tot gevolg hebben dat de studerende kinderen van het gezin in aanmerking komen voor een studiebeurs. U brengt dus best de bevoegde dienst voor studietoelagen op de hoogte van het overlijden. Die stuurt u op zijn beurt een formulier met de vraag het vermoedelijke inkomen van het komende kalenderjaar aan te geven. Voor het secundair onderwijs zijn de diensten voor studietoelagen per provincie georganiseerd. Voor het hoger onderwijs is er één adres (zie achteraan).


Directie voor inschrijving van voertuigen In geval van overlijden van de titularis kan een gewone kentekenplaat overgedragen worden op naam van de overlevende echtgenoot, de overlevende wettelijk samenwonende partner of één van zijn kinderen, voor zover dat het voertuig van de overleden titularis of een ander voertuig tegelijkertijd ingeschreven wordt onder dit plaatnummer. Dit moet gebeuren bij de Directoraat-generaal Mobiliteit en Verkeersveiligheid Directie voor de Inschrijving van Voertuigen (D.I.V.). Bij het aanvraagformulier dient u een bewijs van overlijden bij te voegen. Als nabestaande kunt u een gedeeltelijke terugbetaling van de verkeersbelasting vragen bij de dienst belastingen auto’s, bij de Administratie der Belastingen en bij de verzekering. Neemt u het voertuig van de overledene niet over (schrapping v/d kentekenplaat), dan moet u de nummerplaat ten laatste vier maanden na het overlijden terugsturen naar: D.I.V. Dienst Schrappingen Vooruitgangsstraat 56 1210 Brussel.

Verzekeringsmaatschappijen Als de overledene een levensverzekering had of aan pensioensparen deed, moet de verzekeringsmaatschappij zo snel mogelijk over een volledig dossier beschikken om tot uitbetaling over te gaan. De stukken die men daarvoor nodig heeft zijn :

» het origineel van de levensverzekeringspolis » een uittreksel uit de overlijdensakte » een medisch attest van de geneesheer die de overledene heeft behandeld of het overlijden heeft vastgesteld

» een bewijs van leven van de begunstigde. De maatschappijen waarbij de overledene een polis had lopen, moet men uiteraard ook verwittigen.

Vakbond of Hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen Om orde op zaken te stellen wat werkloosheidsuitkeringen betreft, moet u zich wenden tot de vakbond; indien de overledene niet aangesloten was, tot de hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen.

Maatschappijen/firma’s waarbij de overledene abonnee was In sommige gevallen is het aangewezen diensten als de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening, Elektriciteitsvoorziening en telefoonmaatschappij te verwittigen. Ook de firma’s waar de overledene abonnementen had zoals : krant en tijdschriften, verenigingen enz…


Hulp voor nabestaanden

Zorgloket van het Sociaal huis De hoge kosten die met een overlijden gepaard gaan of het uitblijven van de regeling rond het overlevingspensioen kunnen voor de nabestaanden mogelijk aanleiding geven tot financiële problemen. Voor financiële hulp of informatie rond het leefloon kan men terecht bij het zorgloket van het Sociaal huis. Het zorgloket van het Sociaal huis kan ook in andere domeinen hulp bieden. Men kan er onder meer terecht voor huishoudelijke hulp, maaltijden aan huis, bemiddeling bij plaatsing in een rustoord en opvang voor zieke kinderen.

Andere sociale diensten » werkgever » ziekenfonds » syndicaat

Zelfhulpgroepen Ook zelfhulpgroepen kunnen een steuntje in de rug betekenen. In deze gids vindt u achteraan een opsomming van enkele betekenisvolle zelfhulpgroepen.


Nuttige adressen

Begrafenisondernemers in Londerzeel Annaert Jos Adres : L. Van Hoeymissenstraat 31, 1840 Londerzeel Tel : 052 34 26 00 E-mail : [email protected] E-mail : [email protected] Broothaerts-Van Mulders Adres : Markt 7-8, 1840 Londerzeel Tel : 052 30 12 91 E-mail : [email protected]

Belastingen : ontvangkantoor der direc te belastingen Adres : Stationsstraat 90 bus 2, 1840 Londerzeel Tel : 052 31 98 30 E-mail : [email protected]

Centraal Register voor Testamenten (CRT) Koninklijke Federatie van Belgische Notarissen Adres : Bergstraat 30-32, 1000 Brussel Tel : 02 505 08 46 Er is geen e-mailadres beschikbaar voor burgers, enkel via telefoon of briefwisseling

Dienst belastingen auto’s Adres : Kruidtuinlaan 50 bus 34, 1010 Brussel Tel : 02 572 57 57 E-mail : [email protected] Website : www.vlaanderen.be

Directie voor de inschrijving van voertuigen Directoraat-generaal Mobiliteit en Verkeersveiligheid – D.I.V. Adres : Vooruitgangstraat 56 , 1210 Brussel Tel : 02 277 30 50 E-mail : [email protected] Website : www.mobilit.fgov.be/nl/index.htm


FOD Buitenlandse Zaken-Dienst AktenNet Adres : Karmelietenstraat 15, 1000 Brussel Tel : 02 501 81 11 E-mail : [email protected]

Fonds voor arbeidsongevallen (FAO) Adres : Troonstraat 100, 1050 Brussel Tel : 02 506 84 11 E-mail : [email protected] Website : www.fao.fgov.be

Fonds voor beroepsziekten (FBZ) Adres : Sterrenkundelaan 1, 1210 Brussel Tel : 02 226 62 11 E-mail : [email protected] Website : www.fbz.fgov.be

Gemeente Londerzeel – dienst Burgerzaken Adres : Brusselsestraat 25, 1840 Londerzeel Tel : 052 31 50 62 E-mail : [email protected] Website : www.londerzeel.be

Kantoor der Registratie van Meise (nieuw adres!!) Vestiging : Groenstraat 51, 1800 Vilvoorde Tel : 02 577 42 45 E-mail : [email protected]

OCMW Londerzeel – zorgloket van het Sociaal huis Adres : Mechelsestraat 55, 1840 Londerzeel Tel : 052 30 06 64 E-mail : [email protected] Website : www.londerzeel.be

Pensioenen loontrekkende/werknemers: RVP, Rijksdienst voor Pensioenen Adres : Zuidertoren, 1060 Brussel Tel : 0800 50 246 of 02 529 30 02 E-mail : [email protected] Website : www.rvponp.fgov.be

Pensioenen zelfstandigen: RSVZ, Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen Adres : Jan Jacobsplein 6, 1000 Brussel Tel : 02 546 42 11 of 016 31 47 11 E-mail : [email protected] Website : www.rsvz-inasti.fgov.be


Pensioenen openbare sector : PDOS, Pensioendienst voor de Overheidssector Adres : Victor Hortaplein 40 bus 30, 1060 Brussel Tel : 02 558 60 00 E-mail : [email protected] Website : www.pdos.fgov.be

Vredegerecht Meise Adres : Gemeenteplein 15, 1861 Meise (Wolvertem) Tel : 02 272 06 40 E-mail : [email protected]


Nuttige websites

Algemeen Tele-onthaal (telefoon : 106) : www.tele-onthaal.be

Begrafenis Vlaamse Autonome Raad voor het Uitvaartwezen : www.uitvaartraad.be

Crematorium (uitgezonderd de openbare crematoria) : www.crematorium.be

Nalatenschap www.belgium.be (informatie en diensten van de overheid – onder belastingen)

Notaris Koninklijke Federatie van het Belgisch notariaat : www.notaris.be

Overlijden door een verkeersongeval www.wegcode.be/ongeval

Zelfhulpgroepen Voor ouders van een overleden baby : www.metlegehanden.be Voor ouders van een overleden kind : www.ovok.be Voor ouders van een verongelukt kind : www.ovk.be Voor nabestaanden na zelfdoding : www.werkgroepverder.be Voor mensen die hun partner verloren : www.vzwcontempo.be Voor jongeren en jongvolwassenen die lotgenoot verloren : www.missingyou.be Deze lijst is niet limitatief.

Ziekenfondsen Christelijk ziekenfonds : www.cm.be Vlaams Neutraal ziekenfonds : www.vnz.be Socialistisch ziekenfonds : www.socmut.be Liberaal ziekenfonds : www.lmvlg.be Onafhankelijk ziekenfonds : www.onafhankelijkziekenfonds.be Onderlinge ziekenkas : www.ozcm.be Hulpkas voor ziekte- en invaliditeitsuitkering : www.caami-hziv.fgov.be Dienst voor de overzeese sociale zekerheid : www.dosz-ossom.fgov.be


Inhoud. Overlijdensaangifte. Schikkingen voor de teraardebestelling. Recht op tegemoetkomingen. Andere praktische regelingen

Recommend Documents