Inhoud. Kerncijfers 3 Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders 4 Bericht van de Raad van Commissarissen 5 Verslag van de directie 7

Jaarrapport 2011

P WN Jaarrappo rt 2 0 1 1

Inhoud Kerncijfers Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Bericht van de Raad van Commissarissen Verslag van de directie

3 4 5 7

Jaarrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerde winsten verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting geconsolideerd algemeen Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winsten verliesrekening Toelichting vennootschappelijk algemeen Toelichting op de vennootschappelijke balans Overige gegevens

21 22 23 24 25 28 34 37 38 39 40 46

Bijlagen Gegevens leden van de Raad van Commissarissen Personeelsbestand Jaaroverzicht drinkkwaliteit Natuur en Recreatie Global Reporting Initiative

48 49 51 52 54

www.pwn.nl 2


Kerncijfers 2011 2010 2009

Klanten

Aantal aansluitingen Tarief per m3 kleinverbruik Vastrecht per woning eigen watermeter Vastrecht per woning met centrale watermeting Gemiddeld verbruik per klant (m3)

769.862 765.964 759.569 € 1,236 € 1,236 € 1,236 € 47,83 € 42,69 € 40,57 € 38,76 € 34,60 € 32,88 129 130 131

Personeel

Aantal medewerkers in actieve dienst ultimo (FTE)

549

532

487

Niet-financieel

Eigen productie x 1000 m3 Inkoop reinwater x 1000 m3 Afzet in eigen voorzieningsgebied x 1000 m3 Lengte hoofdleidingnet in km Terreinen in beheer in ha

87.913 88.160 88.036 16.985 17.239 17.155 104.898 105.399 105.191 10.285 10.253 10.231 7.334 7.330 7.330

Financieel

Netto-omzet (drinkwater) (x 1.000) Bedrijfsresultaat (x 1.000) Resultaat voor bijzondere baten en lasten (x 1.000) Winst voor rente, belastingen en afschrijvingen (x 1.000) Winstmarge (% van de bedrijfsopbrengsten) (x 1.000) Rente dekking Kasstroom uit operationele activiteiten (x 1.000) Eigen vermogen (x 1.000) Werkzaam vermogen (x 1.000) Totaal rentedragende schulden (x 1.000) Investeringsuitgaven (x 1.000) Solvabiliteit Vewin Benchmark*

Kosten per m3 afgeleverd drinkwater Kosten per aansluiting: Belastingen Vermogenskosten Afschrijvingen Operationele kosten

€ 176.182 € 29.603 € 6.451 € 73.338 3,7% 3,1 € 76.204

€ 170.139 € 26.054 € 2.001 € 69.043 1,2% 2,9 € 47.225

€ 172.927 € 167.309 € 164.216 € 592.120 € 613.015 € 622.201 € 516.421 € 509.052 € 490.153 € 72.461 € 48.294 € 40.850 22,2% 21,9% 21,9% nnb

€ 1,60

€ 1,58

nnb nnb nnb nnb nnb

€ 4 € 28 € 43 € 133 € 208

€4 € 26 € 48 € 129 € 207

* Benchmark gegevens 2011 zullen in juli worden gepubliceerd door de Vewin.

3

€ 171.706 € 25.725 € 3.931 € 65.548 2,3% 3,0 € 59.286


Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Hierbij bieden wij u de jaarrekening 2011 aan met het verslag over de gang van zaken van het gevoerde beleid. De controleverklaring van Ernst & Young Accountants LLP en de in artikel 392 lid 1 Boek 2 Burgerlijk Wetboek bedoelde overige gegevens zijn in het rapport opgenomen. In zijn vergadering van 16 april 2012 heeft de Raad van Commissarissen kennis genomen van deze stukken en overeenkomstig het bepaalde in artikel 101, lid 2 Boek 2 Burgerlijk Wetboek de jaarrekening ondertekend. Onder verwijzing naar artikel 2 van de overeenkomst houdende regelingen en bepalingen naar aanleiding van de verzelfstandiging van PWN en conform artikel 24 van de statuten rekening houdend met de uitkering van het dividend aan de aandeelhouders, is het positief resultaat toegevoegd aan de algemene reserve. In overeenstemming met de statutaire dividendbepaling in artikel 24c is € 833.000 aan uit te keren dividend ten laste van de algemene reserve gebracht. Wij adviseren u de jaarrekening 2011 vast te stellen en aan de directie decharge te verlenen voor haar bestuur en aan de Raad van Commissarissen voor zijn toezicht. Velserbroek, 16 april 2012 De directie Ir. M.G.M. den Blanken, directeur

4


Bericht van de Raad van Commissarissen Activiteiten In 2011 heeft de Raad van Commissarissen (de Raad) in zijn vergaderingen een groot aantal onderwerpen besproken. Naast de vaste punten als jaarrekening en beleidsplan is er veel aandacht uitgegaan naar het nieuwe ondernemingsplan voor de jaren 2012-2016. Besloten is om de campingactiviteiten in een aparte vennootschap te positioneren, De Kennemer Duincampings B.V. genaamd. De Raad heeft ook veel tijd gestoken in de werving van nieuwe commissarissen. De Raad heeft regelmatig gesproken over de toekomststrategie voor PWN. Meer in het bijzonder is er gesproken over het Bestuursakkoord Water, de nieuwe huisvesting voor de kantoorafdelingen, de ontwikkelingen binnen PWN Technologies B.V. en het project ‘Voorzuivering Andijk III’. Corporate Governance Hoewel PWN geen beursgenoteerde onderneming is, worden de aanbevelingen uit de Nederlandse Corporate Governance Code waar mogelijk overgenomen en toegepast. Auditcommissie De auditcommissie is in het verslagjaar twee keer bijeen geweest. Naast de bespreking van het jaarrapport 2010, de voortgangsrapportage 2011 en het beleidsplan 2012 was het belangrijkste onderwerp van bespreking de wijze waarop risicobeheersing in de onderneming gestalte krijgt. Hierover heeft de commissie uitvoerig met interne en externe adviseurs overlegd. Remuneratiecommissie Deze commissie heeft in 2011 niet vergaderd. Benoemings- en adviescommissie De commissie heeft in 2011 een aantal keer vergaderd over de opvolging van de vijf aftredende commissarissen. Ook heeft overleg plaatsgevonden met de aandeelhouder. De Raad heeft profielschetsen opgesteld voor de benoeming van drie nieuwe commissarissen in 2012. De werving en selectieprocedure van drie nieuwe commissarissen is in 2011 aangevangen met als doel de benoeming van deze commissarissen op 1 juli 2012. Relatie met de Provincie Noord-Holland De provincie is enig aandeelhouder van PWN en heeft daarmee een speciale relatie met het bedrijf. De directeur en de gedeputeerde die namens de aandeelhouder optreedt, overleggen regelmatig met elkaar. Eenmaal per jaar neemt ook de president-commissaris aan het overleg deel. De aandeelhouder wordt voortdurend op de hoogte gehouden van belangrijke ontwikkelingen bij PWN. Er zijn in 2011 twee Algemene Vergaderingen van Aandeelhouders geweest. Besluiten Van de dit jaar genomen besluiten zijn het meest in het oogspringend de besluiten over de tarieven en de Millennium Development Goals (MDG)-strategie. Ondernemingsraad Een vertegenwoordiging van de Raad, in roulerende samenstelling, woont twee maal per jaar de Overlegvergadering met de Ondernemingsraad bij. In deze vergadering worden de algemene ontwikkelingen ten aanzien van PWN met de Ondernemingsraad besproken. De Raad stelt dit goede contact met de Ondernemingsraad zeer op prijs. In het verslagjaar hebben de heren Verburg, Van Hall en mevrouw De Lange aan dit overleg deelgenomen. (Her)benoemingen Op basis van het rooster van aftreden zijn de heren Verburg en De Boer afgetreden en in verband met de continuïteit binnen de Raad op 1 juli 2011 voor één jaar herbenoemd.

5


Het functioneren De Raad heeft gesproken over het eigen functioneren van de Raad en van de afzonderlijke commissarissen. Daarbij kwam ook de relatie met de directeur aan de orde, mede aan de hand van het met de directeur gevoerde jaarlijkse functioneringsgesprek. Werkbezoek De Raad en de directie hebben een werkbezoek gebracht aan de PWN infrastructuur en het voormalig waterwingebied op Texel, dat nu in beheer is van Staatsbosbeheer. Ook is een bezoek gebracht aan het pompstation alwaar de drinkwatervoorziening op Texel besproken is. Drs. J.H.J. Verburg, President-Commissaris De Raad van Commissarissen Drs. J.H.J. Verburg, president- commissaris Drs. H.S. de Boer, vice-president-commissaris Drs. C. Bozelie, commissaris Mr. A. van Hall, commissaris Ir. H. Pluckel, commissaris Mr. S.J.M. Roelofs, commissaris Drs. G. Stoffelsen RA, commissaris C.M. de Lange, commissaris Mr. A. Muller, secretaris

6


Verslag van de directie Algemene informatie Algemeen N.V. PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland (PWN) is een naamloze vennootschap waarop het structuurregime van toepassing is. De Raad van Commissarissen wordt gevormd door 8 personen, allen op voordracht van de Raad benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Alle aandelen zijn in bezit van de provincie Noord-Holland; besluitvorming als aandeelhouder vindt doorgaans plaats in het college van Gedeputeerde Staten. Organisatie PWN is een drinkwaterbedrijf en beheerder van de Noord-Hollandse duinen. PWN produceert, transporteert en levert zuiver drinkwater. Daarnaast beheert PWN 7.334 ha natuurgebied. PWN is dus water en natuur, blauw en groen. De organisatiestructuur van PWN is gebaseerd op deze twee kerntaken. PWN onderscheidt de sector Drinkwater en de sector Natuur en Recreatie. Deze worden ondersteund door de sector Klant en Markt, met onder meer het Klantencontactcentrum en de Stafafdelingen Mensen en Middelen, alsmede Financiën en Informatievoorziening.

Directie M.G.M. (Martien) den Blanken Directeur

Stafafdeling Financiën en Informatievoorziening I.C.A.M. (Irene) Veerkamp Manager

Stafafdeling Mensen en Middelen A.M.S. (Anita) Wijma-Verhostert Manager

Sector Natuur en Recreatie P.W. (Piet) Veel Manager

Sector Klant en Markt H.M. (Harry) Buyten Manager

7

Sector Drinkwater L.P.M. (Loet) Rosenthal Manager


Kernactiviteiten PWN is een maatschappelijke onderneming zonder winstoogmerk, werkzaam als monopolist, met de Provincie Noord-Holland als eigenaar. Vanuit de visie van PWN is de bedrijfsvoering gestoeld op zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. De ‘maatschappelijke winst’ van PWN is de sterke combinatie van drinkwatervoorziening en natuurbeheer. Voor PWN zijn drinkwater en natuurbeheer onlosmakelijk met elkaar verbonden. Deze combinatie van puur water en natuur leidt tot lagere maatschappelijke kosten. Bovendien hadden de duinen zonder de wettelijke bescherming als drinkwaterproductiegebied er niet zo uitgezien als nu: een belangrijk natuurgebied met een hoge biodiversiteit, waar tegelijkertijd mensen in kunnen recreëren. De combinatie leidt dus ook tot een duurzame ontwikkeling van de unieke natuurgebieden; zowel nu als in de toekomst. PWN investeert in die activiteiten die zij, vanuit haar positie als drinkwaterbedrijf, met een hoog maatschappelijk rendement voor de (Noord-Hollandse) samenleving kan doen. Natuur behouden en beheren voor NoordHolland past daarbij, maar ook educatie van scholieren en het ondersteunen van ontwikkelingslanden of gebieden in nood met de kennis van PWN en met behulp van innovatieve technologie. Klantgedrevenheid als uitgangspunt De klanten van PWN zijn het uitgangspunt van de dienstverlening. Klanten van PWN hebben recht op zuiver en betrouwbaar drinkwater en op verantwoord beheer van de natuurgebieden van PWN. PWN is bereikbaar, luistert en denkt mee met de klant en biedt passende oplossingen waar dat kan. Op basis van de behoefte van de klant, streeft PWN de inzet van de meest effectieve communicatiemiddelen na. Vanuit de maatschappelijke functie van PWN geeft PWN ook voorlichting aan de klanten over drinkwater en natuur. Daarnaast wordt de klant efficiënt en accuraat geholpen bij de afhandeling van vragen, problemen en de financiële administratie rondom de producten van PWN. PWN werkt vanuit haar visie op klantgerichtheid met een transparante service. Wanneer een klant met PWN contact opneemt, zal PWN hem of haar direct helpen. Deze werkwijze hanteert PWN ook bij het leveren van drinkwater of het genieten in de natuur. Dit verantwoordelijkheidsgevoel zit bij de betrokken en trotse medewerkers van PWN in het bloed. Vanuit de klantgedrevenheid van PWN is het de zorg van PWN dat de klant – zonder omkijken - altijd kan genieten van zuiver drinkwater en de fraaie natuur. Innovatie vanuit maatschappelijk perspectief PWN levert een significante bijdrage aan de maatschappij door innovatiekracht. PWN wil niet alleen hier en nu zuiver en betrouwbaar drinkwater, maar ook voor de toekomst en voor mensen die in deze basisbehoefte (tijdelijk) niet kunnen voorzien. Daardoor investeert PWN in technologie die antwoorden biedt op de waterzuiveringsuitdagingen van de toekomst. Ook op het gebied van natuurbeheer innoveert PWN door te streven naar een steeds duurzamere omgang met natuur, waarbij gebruik en behoud, recreatie en biodiversiteit met elkaar in harmonie zijn. PWN stelt daarbij haar kennis en kunde van water en natuur breed beschikbaar aan de maatschappij. Daarnaast is PWN onderscheidend op het gebied van innovatieve projecten en slaagt PWN erin op die manier watertechnologie wereldwijd naar een hoger plan te tillen. De resultaten hiervan vloeien terug in de maatschappij, omdat deze ten goede komen aan nieuwe innovatieprogramma’s. Deze zijn gericht op hoge waterkwaliteit- en hogere duurzaamheidniveaus zowel in Nederland als bij ontwikkelingsprojecten in het buitenland, zoals Rwanda. Ook op andere terreinen is PWN innovatief. Zo heeft PWN onder meer de uitgestorven wisent teruggebracht in de Nederlandse natuur en een unieke gebruikersregeling geïntroduceerd voor en met mountainbikers in het Noordhollands Duinreservaat.

8


Analyse van de toestand op balansdatum en ontwikkeling in het verslagjaar Drinkwater Het continu leveren van zuiver drinkwater heeft de allerhoogste prioriteit. De consument moet kunnen vertrouwen op PWN. Dit vraagt om investeringen, intensief onderhoud en regelmatige inspecties door vakkundig personeel van de productie-installaties en het leidingnet van PWN. Waterkwaliteit De waterkwaliteit die PWN levert, overtreft de wettelijke normen. Dit is een bewuste strategie. PWN levert een hoge drinkwaterkwaliteit aan haar klanten. Zij hebben daardoor veel vertrouwen in het drinkwater van PWN. De drinkwaterkwaliteit is zowel in de productie als in de distributie in 2011 boven de beoogde doelstelling uitgekomen. In cijfers is het volgende zichbaar: • doelstelling PWN drinkwaterkwaliteitsindex (productie): > 90, gerealiseerd 97,0 • doelstelling PWN drinkwaterkwaliteitsindex (distributie): > 85, gerealiseerd 94,7 Watercontinuïteit De vrijwel continue leveringszekerheid is voor klanten bijna een vanzelfsprekendheid. Ook dit jaar was het aantal minuten dat de klant van PWN met ‘geen water uit de kraan’ of een sterk verminderde druk werd geconfronteerd erg laag. De ondermaatse leveringsminuten (OLM) als gevolg van geplande werkzaamheden vertonen een stijging ten opzichte van eerdere jaren. Dit komt voornamelijk door een verscherping in de registratieprocedure. • Doelstelling was maximaal 9 minuten. • Werkelijk 2011: 13,1 minuten. De ongeplande OLM bleef ruim binnen de target. • Doelstelling was maximaal 6 minuten. • Werkelijk 2011: 4,81 minuten. Ook het aantal drukklachten bleef binnen de target. Hier is een duidelijke verbetering ten opzichte van 2010 (3.641 klachten) waarneembaar. • Norm is < 3.000. • Werkelijk 2011: 2.826. In 2011 heeft PWN fors geïnvesteerd in de infrastructuur ter verbetering van de leveringszekerheid en de drinkwaterkwaliteit. Zo ging in Laren een nieuw pompstation in bedrijf dat de oude complexen in Laren en Huizen volledig vervangt. Verder is er een tweede transportleiding tussen Hoorn en Purmerend aangelegd en wordt in Hoorn verder gebouwd aan een tweede distributiepompstation met extra opslagcapaciteit. Belangrijke mijlpaal was bovendien dat het definitief ontwerp voor de nieuwe voorzuivering in productiebedrijf Andijk (Andijk 3) gereed kwam. Dit productiebedrijf gaat werken op basis van een volledig nieuwe technologie: een combinatie van ionenwisseling (SIX) en keramische membranen (Ceramac). De opdracht tot realisatie van het drinkwaterproductiebedrijf is eind 2011 door het dochterbedrijf PWN Technologies aangenomen. PWN wil de huidige infrastructuur nog beter benutten. Daarom heeft PWN ook in 2011 gewerkt aan een flexibeler inzet van haar infiltratie- en winningsmiddelen. In de Milieu Effect Rapportage heeft PWN op een vernieuwende manier laten zien wat de ecologische effecten zijn van de verschillende infiltratie- en winningregimes. De MER werd zeer positief beoordeeld door de Commissie MER en heeft begin 2012 geleid tot een nieuwe infiltratie- en winvergunning voor het Noordhollands Duinreservaat.

9


Vervangingsmodellen leidingen PWN staat voor de continue levering van onberispelijk drinkwater. Het leidingnet is met 10.000 kilometer lengte een essentiële schakel in deze missie. Van dag tot dag bewaakt PWN de kwaliteit en is PWN met zijn organisatie in staat om leidingbreuken en lekkages snel te verhelpen. Het net moet echter ook op lange termijn in goede conditie blijven. Hierdoor dienen leidingen vervangen te worden. Timing is hierbij erg belangrijk. Het te vroeg vervangen van leidingen leidt tot hogere kosten, terwijl het te laat vervangen van leidingen de leveringszekerheid in gevaar brengt. Vanwege voorgaande bepaalt PWN het optimale moment van sanering voor alle leidingen afzonderlijk. Het selecteren van welke leidingen vervangen dienen te worden, ging tot nu toe op basis van expert judgement. Registraties van storingen en klachten, materiaalonderzoeken en informatie vanuit het veld leveren veel informatie. Maar gezien de grote lengte van het leidingnet en het feit dat een relatief klein percentage leidingen stoort, is er een reëel risico dat er leidingen over het hoofd worden gezien. Bovendien is deze methode niet geschikt om voorspellingen te doen over het vervangingsprogramma op langere termijn. Dit probleem speelt niet alleen bij PWN. Alle drinkwaterbedrijven in Nederland en feitelijk alle beheerders van ondergrondse kabels en leidingen kampen met dit vraagstuk. In een gezamenlijk onderzoek van Nederlandse en enkele Vlaamse drinkwaterbedrijven (Bedrijfstakonderzoek, BTO) wordt deze materie opgepakt. De gezamenlijke drinkwaterbedrijven hebben in 2010 het initiatief genomen om na te gaan of beslissingsondersteuningsmodellen hierbij kunnen ondersteunen. Dit zijn computermodellen die, op basis van geografische informatie en specifieke kenmerken, een prognose geven van het jaar waarin een leiding vervangen moet worden. Voordeel van deze modellen is dat de uitkomsten transparant, reproduceerbaar en objectief zijn. Bij PWN is hiermee in 2011 een pilot gedaan. Die leverde het inzicht in welke leidingen in 2012 vervangen moeten worden, en hoeveel kilometers leidingnet de komende decennia aangepakt moeten worden. De hiervoor benodigde investeringskosten zijn in beeld gebracht en er is een indicatie gegeven in welke richting de ondermaatse leveringsminuten zich zullen ontwikkelen. Met op geografische informatie gebaseerde ondersteuningsmodellen gaat een nieuwe wereld aan mogelijkheden open. PWN gaat deze mogelijkheden de komende jaren uitbouwen en benutten. Vernieuwing bedrijfsmiddelen Om de leveringszekerheid in de toekomst te kunnen waarborgen is in 2011 gewerkt aan renovatie en nieuwbouw van twee pompstations en de aanleg van een nieuwe transportleiding. De aanleg van de tweede grote transportleiding tussen Hoorn en Purmerend (CBZ-leiding) verliep volgens planning. Enkele moeizame compensatietrajecten met belanghebbenden zijn uiteindelijk in goed overleg opgelost. Naar verwachting zal deze leiding, met een diameter van 800 mm, in maart 2012 volledig kunnen worden ingezet. De nieuwbouw van pompstation Hoorn is nagenoeg voltooid in 2011. In februari 2012 zal deze in gebruik worden genomen. Daarna is de renovatie van het bestaande pompgebouw aan de beurt, net als de bouw van de tweede nieuwe kelder. De nieuwbouw van pompstation Laren is zo goed als voltooid. In 2012 kan het nieuwe steunpunt worden gerealiseerd. De verwachting is dat het geheel dan in augustus 2012 wordt opgeleverd. Natuur en Recreatie In 2011 heeft PWN in de duingebieden wederom maatregelen genomen om de natuur te verbeteren. De hoogste prioriteit werd gegeven aan het verwijderen van houtachtige gewassen, het verwijderen van agressieve exoten en het op gang brengen van verstuivingen om de dynamiek in het duin terug te brengen. Veel van deze maatregelen worden gesubsidieerd door het Rijk en de Provincie. In het bossenbeheer van PWN is een nieuwe fase van start gegaan: PWN wil eentonige dennenpercelen transformeren naar gevarieerde loofhoutbossen. De start is gemaakt in 2011 en zal nog enkele jaren duren. In 2002 stopte PWN met het winnen van grondwater in het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (NPZK). Gewenst gevolg was dat de grondwaterstand langzaam maar zeker zou stijgen naar zijn natuurlijke niveau. Dat

10


biedt namelijk kansen voor de ontwikkeling van natte duinvalleien, het landschap van voor de waterwinning. Om dat natuurherstel in goede banen te leiden werd het Masterplan Regeneratie Duinvalleien NPZK geschreven. Eind november is PWN gestart met de tweede fase van dit plan: het natuurherstel van 22 duinvalleien aan weerskanten van de Zeeweg bij de Bokkedoorns. Van de valleien wordt de bodem ontdaan van begroeiing en afgegraven tot op het schone duinzand. In januari 2012 is na zeven jaar voorbereiding fase 1 van de ontwikkeling van een dynamisch duinlandschap in Zuid-Kennemerland gestart: de ‘Noordwest Natuurkern’. In deze fase worden twee vastliggende duinen van hun begroeiing en wortellaag ontdaan om de wind weer vrij spel te geven met het onderliggende zand. Het vrijkomende zand wordt hergebruikt om bijvoorbeeld het eertijds gegraven Cremermeer een natuurlijker aanzien te geven en voor het recroduct (een recroduct is bedoeld voor zowel dieren als voor recreatief gebruik) in Zandvoort. Fase 1 kon uitgevoerd worden nadat het gebied veilig was verklaard op aanwezigheid van munitie uit de Tweede Wereldoorlog. De sector Natuur en Recreatie (NR) heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de vijfde en laatste fase van groot onderhoud ICAS (Infiltratiegebied Castricum) en IKIEF (Infiltratiegebied Kiefietvlak). In 2011 heeft NR het natuurbouwproject Ligustervlak uitgevoerd, hetgeen tevens zand opleverde voor werkzaamheden in de infiltratiegebieden. Het project kwam tot stand in samenwerking met de sector Drinkwater. Enkele hoogtepunten rond recreatie in 2011: • Het wandelnetwerk BES is gerealiseerd. Hierdoor worden duin en polder op elkaar aangesloten. • De uitzichttoren op de Kruisberg werd in gebruik genomen. • PWN hield diverse publieksactiviteiten rondom de nieuwe schaapskudde in Bergen-Noord. • De voorbereiding ging van start voor de aanleg van een ecoduct over de Zandvoortselaan. Deze verbinding gaat de duingebieden van Waternet en PWN aan elkaar verbinden. Met name voor ruiters en wandelaars wordt het een recreatieve verbinding tussen beide duingebieden bij uitstek. • PWN ziet een duidelijke groei in de verkoop van duinkaarten via internet: 30% wordt inmiddels via dit medium aangeschaft. Klanten Een ontwikkeling van strategische aard in 2010 was de introductie van de slimme watermeter. De slimme watermeter kan op afstand worden uitgelezen en geeft waardevolle informatie over waterverbruik voor zowel de klant als PWN. In 2011 is voor de particuliere en zakelijke markt een beslissing genomen. Slimme watermeter Op basis van een businesscase en de ervaringen uit een eerdere pilot heeft PWN besloten om vooralsnog niet over te gaan tot invoering van slimme meters voor de particuliere en zakelijke markt. PWN houdt de ontwikkeling in de gaten. Klachtenproces Binnen PWN geldt de norm dat 80% van het inkomend telefoonverkeer binnen 20 seconden moet worden opgenomen. Dit jaar is het gemiddelde servicelevel bij Consumentenmarkt uitgekomen op 76%. Bij Zakelijke markt is deze op 84% geëindigd. Dat het servicelevel bij Consumentenmarkt lager is dan 80% heeft direct te maken met de invoering van de upgrade van het nieuwe SAPCRM-systeem en een aantal grote ICT-storingen. Er zijn ruim 600.000 contacten met klanten op jaarbasis. De focus van PWN ligt nog steeds op online communicatie. De roep om een effectieve website in combinatie met e-mailmarketing is in 2011 groter geworden. In 2011 was hiervoor onvoldoende budget en prioriteit. Voor 2012 staat een nieuwe website hoog op de agenda. Op het gebied van e-mail marketing heeft PWN in 2011 mooie successen geboekt. Voor de zomer van 2011 is de e-mail nieuwsbrief van PWN geïntroduceerd en eind 2011 waren er 10.000 abonnees. De nieuwsbrief is een mooie manier om te laten zien wat PWN doet. Tegelijkertijd heeft het klantcontactcentrum een start gemaakt met databaseverrijking.

11


Reputatie PWN is sterk op het gebied van innovatie, duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Deze activiteiten dragen bij aan de goede reputatie. De verdere uitbouw van de dochteronderneming PWN Technologies versterkt de reputatie van PWN als innovatief bedrijf. Op het gebied van innovatie is het project Andijk 3 toonaangevend. In Singapore heeft PWN Technologies een demonstratie-installatie van het Ceramac-concept aan de wereld getoond tijdens de Singapore International Water Week. De belangrijkste bijdrage van PWN aan een duurzame leefomgeving is het leveren van gezond en lekker drinkwater uit de kraan, waar iedere consument op kan vertrouwen. Op deze wijze hoeft niemand gebruik te maken van flessenwater, want dat is niet duurzaam. Hierdoor promoot PWN het gebruik van kraanwater op de meest uiteenlopende manieren. De reputatie van PWN als maatschappelijke onderneming werd verder versterkt door publicatie van het boek ‘De implementatie van MVO in Nederland’. Hierin is een hoofdstuk aan PWN gewijd als voorbeeldbedrijf binnen de drinkwatersector. Daarnaast laat PWN zich zien in regionale initiatieven, zoals het platform ‘Bedrijf en Samenleving’ in het gebied Zuid-Kennemerland. Tevens heeft PWN in het project Stakeholdermanagement een plan ontwikkeld om gestuctureerder en proactiever om te gaan met de stakeholders. Dit plan wordt in 2012 verder uitgewerkt en ingevoerd. Huisvesting en ICT De regie- en beheerorganisatie van ICT is in 2011 verder versterkt en vrijwel op het gewenste niveau uitgekomen. Er zijn belangrijke projecten uitgevoerd, zoals de upgrade van de SAP-applicaties. Dit project was zeer succesvol en heeft zelfs een SAP-Award gewonnen. Bovendien heeft PWN eind 2011 gerealiseerd dat al de hard- en software van PWN weer goed wordt beheerd. Via een Europese aanbesteding ging de opdracht voor het beheer van de kantoorautomatisering naar een nieuwe partner, Fujitsu. Het pakket telefonie en dataverkeer is na aanbesteding in handen gebleven van KPN. Door deze aanbestedingen is de regie op externe ICT-leveranciers aanzienlijk versterkt. In 2012 zal moeten blijken of al deze maatregelen resulteren in hogere tevredenheidscijfers bij de gebruikers. Medewerkers Om tot een excellente organisatie te komen, lag het accent in 2011 vooral op de ontwikkeling van medewerkers. In 2011 zijn het medewerkersprogramma “Puur PWN Talent” en een leiderschapsprogramma van start gegaan. Het innovatieve medewerkersprogramma komt in aanmerking voor een subsidie uit het Europees sociaal Fonds. Het programma is modulair opgebouwd en verdeeld in blokken rond vaardigheid, vitaliteit en ‘excelleren’: het beste halen uit jezelf en elkaar en het verschil maken in de samenleving. Centraal staat het motto ‘kennis delen is kracht’. In het programma kunnen teamontwikkeling trajecten en intervisie naar behoefte worden opgenomen. Ook het mentorschap voor PWN als leerbedrijf en het gangmakerstraject maken er deel vanuit. In 2011 is een gangmakersgroep gestart rond het thema ‘Het Nieuwe Werken’. Dit traject is primair een ontwikkeltraject voor medewerkers. Daarnaast heeft het waarde als talentenpool en verandermethodologie. Het medewerkers- en leiderschapsprogramma zijn beide dynamisch. De verbinding met lopende activiteiten op het gebied van bijvoorbeeld integraal gezondheidsmanagement en ‘Het Nieuwe Werken’ wordt voortdurend gemaakt. De kernwaarden van PWN vormen voor beide programma’s de basis. De twee programma’s sluiten inhoudelijk op elkaar aan en versterken elkaar. Dit jaar heeft opnieuw het medewerkertevredenheidsonderzoek plaatsgevonden. De tevredenheid over het werken bij PWN bleef hoog gewaardeerd, net als andere jaren (rapportcijfer 8,1). Organisatie In 2011 zijn drie van de vier stafafdelingen getransformeerd tot twee nieuwe stafafdelingen: Mensen en Middelen (MM) en Financiën en Informatievoorziening (FI). De stafafdeling Mensen en Middelen bevat de afdelingen Facilitair Management (FM), Human Resources (HR) en Managementondersteuning (MO). In 2011 is besloten tot de verzelfstandiging van twee bedrijfsonderdelen: de afdeling Onderzoek & Innovatie (O&I) gaat over naar PWN Technologies en de afdeling Kennemer Duincampings (KDC) wordt verzelfstandigd in een eigen BV. De voorbereidingen hiervoor hebben plaatsgevonden, zodat realisatie met ingang van 2012 kon plaatsvinden. De medewerkers in deze afdelingen gaan over naar een nieuwe werkgever.

12


Financiële resultaten Afzet en omzet De bruto levering van drinkwater over 2011 was 104,9 miljoen m3. Dit is 0,5 miljoen m3 minder ten opzichte van 2010. Deze daling werd hoofdzakelijk veroorzaakt door de slechte zomer. Tegen deze lagere afzet staat een hogere omzet t.o.v. 2010. Deze toename wordt veroorzaakt door een toename in het aantal administratieve aansluitingen van 3.898 en een tariefsverhoging. De totale geconsolideerde drinkwateromzet komt uit op € 176 miljoen. Het percentage niet in rekening gebracht verbruik is opgelopen tot 5,65% (2010:5,55%). De lichte toename is het gevolg van een verbeterde berekeningsmethodiek in 2011. Wanneer deze verbeterde methodiek ook voor 2010 zou worden gehanteerd komt het percentage niet in rekening gebracht verbruik voor 2010 uit op 5,67%. Het verloop van het aantal aansluitingen wordt hieronder weergegeven:

2011 2010

Administratieve aansluitingen

769.862

765.964

Huishoudelijke en kleinzakelijke aansluitingen

766.135

762.381

3.727

3.583

Grootzakelijke aansluitingen

Op basis van het aantal aansluitingen komt de gemiddelde verkoop water per aansluiting in 2011 uit op 129 m3 (2010: 130 m3). Per saldo een lichte daling van 1%. Financieel resultaat Het nettoresultaat over 2011 bedraagt € 6,45 miljoen positief. Dit is € 2,4 miljoen hoger dan vorig jaar, gebaseerd op de gewone bedrijfsuitoefening. De stijging ten opzichte van vorig jaar komt vooral door de hogere drinkwateromzet en lagere personele en externe kosten. Wel waren de rente- en afschrijvingslasten in 2011 hoger. De hogere omzet wordt met name veroorzaakt door de toegepaste tariefverhoging vastrecht en de toename van het aantal aansluitingen in combinatie met een voordeel uit vorige jaren. Daar tegenover staat een nadeel i.v.m. lagere productie water (ongeveer 0,5 miljoen m3 minder). De afname van de personele en externe kosten heeft vooral te maken met lagere kosten i.v.m. inhuur personeel en advisering, lagere automatiseringskosten en lagere kosten installaties, al speelt ook het wegvallen van eenmalige kosten in 2010 een rol (a.g.v. enkele incidenten). Personeelskosten De lagere last op deze post wordt met name veroorzaakt door mutaties in de voorzieningen, die in 2010 plaatsvonden en in dat jaar een last vormden. Daarnaast is er een toename van de salarissen als gevolg van de toegenomen formatie. Het aantal fte per ultimo 2011 is 549 (2010: 532). Solvabiliteit Al enige jaren koerst PWN qua solvabiliteit op een percentage tussen 20 en 25%. Het gaat hierbij om de vennootschappelijke solvabiliteit. Het streven is om een vennootschappelijke solvabiliteit van rond 25% te handhaven, onder meer met het oog op ontwikkelingen als Basel II en voorwaarden die de banken stellen. Sinds 2005 heeft PWN dit streven van rond 25% gehaald. In 2007 was er een daling, veroorzaakt door het negatieve resultaat over 2007 als gevolg van een verantwoorde bijzondere last. Daarna is het percentage weer gestegen en schommelt het rond 25%. In 2011 kwam de solvabiliteit uit op 24,9%. De geconsolideerde solvabiliteit is per einde 2011 22,1% (2010: 21,9%).

13


Tarievenbeleid PWN voert naar aanleiding van de afschaffing van de grondwaterbelasting in 2012 een daling door in de variabele waterprijs van €0,02 per m³. Tegelijkertijd voert PWN een prijsverhoging door in het jaarlijkse vastrechttarief van ongeveer € 4,00. Dit resulteert in een gemiddelde waterprijs van €1,29 per m³. De reden voor het verhogen van de waterprijs is dat PWN voor 95% van haar klanten oppervlaktewater gebruikt als bron voor drinkwaterzuivering. Dit vraagt om investeringen in relatief dure zuiveringstechnieken. De combinatie van de twee prijsaanpassingen zorgt ervoor dat de gemiddelde waternota van een huishouden in 2012 nagenoeg gelijk blijft. PWN heeft de prijs van een aantal andere producten aangepast. Dit heeft te maken met de inflatie van 2,25%. De belasting op leidingwater wordt per 1-1-2013 afgeschaft. PWN bekijkt in 2012 wat de eventuele gevolgen van deze afschaffing op het watertarief voor 2013 zal zijn. Treasury De treasuryfunctie bij PWN richt zich in belangrijke mate op de financiering, op de beheersing van de renterisico’s en op de jaarlijkse rentekosten. De contouren waarbinnen besluiten worden genomen op het gebied van treasury zijn vastgelegd in het treasurystatuut. Binnen PWN wordt aan de treasuryactiviteiten geen winstverantwoordelijkheid toegekend. De primaire taak van treasurymanagement binnen PWN is het beheren en beheersen van de financiële posities die voortvloeien uit de normale bedrijfsvoering en wel op een zodanige wijze dat • de daaraan verbonden risico’s worden beheerst; • de daarmee gepaard gaande kosten worden beperkt; • de te realiseren opbrengsten worden verhoogd. De treasurer is verantwoordelijk voor de juistheid van de genomen treasurybesluiten. De beschikbare middelen worden binnen de eigen organisatie aangewend. Het aangaan van transacties en het afnemen van bancaire diensten geschiedt tegen marktconforme voorwaarden. Offertes worden bij meerdere partijen opgevraagd en overeengekomen tarieven worden objectief gebenchmarkt. Transacties, zoals het kopen van rente-instrumenten, worden uitsluitend aangegaan met kredietwaardige partijen. De kredietwaardigheid van de tegenpartij moet door een onafhankelijke ‘rating agency’ zijn vastgesteld. Financiële instrumenten PWN hanteert rentemanagement ter beheersing van de renteresultaten en bescherming van balansverhoudingen tegen de nadelige invloed van rentebewegingen. In een periode van 12 maanden mag het relatieve renterisico niet meer bedragen dan 20%. PWN heeft in 2011 de volgende rente-instrumenten toegepast: • Payers swap • Cross-currency swap Onderzoek en ontwikkeling Zwaartepunt van het onderzoek in 2011 lag op verdere verfijning en optimalisatie van het ionenwisselingsproces met SIX, gevolgd door keramische membraanfiltratie met Ceramac. Voor het SIX proces heeft PWN twee belangrijke innovaties ontwikkeld, die gezien hun belang alsnog werden doorgevoerd in het ontwerp van Andijk 3. Het gaat hier om het in suspensie houden van het ionenwisselingshars in de reactoren met behulp van lucht in plaats van roerwerken. Daarnaast is de regeneratie van hars aangepast. Het proces om het hars weer opnieuw in te zetten ging van ‘regeneratie in suspensie’ naar ‘regeneratie in een gepakt bed’. Hoewel de behandeling van de regeneratievloeistof in het huidige ontwerp nog niet wordt uitgevoerd, heeft PWN wel een behoorlijke doorbraak gerealiseerd in zowel de denitrificatie als de onderzochte verdampingstechniek. Verder onderzoek is nog wel nodig om goed inzicht te krijgen in de winst (minder transport en een lager zoutverbruik) ten opzichte van de hogere energievraag. De verdampingstechniek kan ook worden toegepast voor het produceren van drinkwater vanuit zeer zoute bronnen (zouter dan zeewater).

14


Maatschappelijk verantwoord ondernemen PWN hanteert al de principes van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO): duurzaam, doelmatig, innovatief en transparant. In 2011 is PWN verder gegaan met de tien MVO-speerpunten die eind 2010 door PWN zijn vastgesteld. Naast activiteiten op het gebied van duurzaamheid en realisatie van de MDG-doelstellingen betreft dat onder meer duurzaam inkopen, stakeholdermanagement, educatieve projecten en het programma Duurzaam PWN. In 2011 is het boek ‘De implementatie van MVO in Nederland’ gepresenteerd, waarin een hoofdstuk aan PWN is gewijd als voorbeeldbedrijf voor de drinkwatersector. Dit heeft mede geleid tot het opstellen van de Zelfverklaring ISO 26000. Educatie als manier om MVO in te vullen Ook in 2011 heeft PWN fors ingezet op educatie. Het bezoekerscentrum De Hoep speelt daarin een centrale rol. Samen met Stichting Tijdgeest ontwikkelde PWN een nieuw educatie-instrument: een Serious Multi Reality Adventure, speciaal gericht op jongeren. Bezoekerscentrum De Hoep is voor PWN één van de belangrijkste instrumenten bij jeugdeducatie. Na de zomer startte daar een intensieve verbouwing, waarna het nieuwe centrum op 25 november feestelijk werd heropend. De nieuwe Hoep is naast een educatief centrum ook vergadercentrum geworden voor PWN en externe klanten en stakeholders. Duurzame prestaties in beeld met GRI-index Global Reporting Initiative (GRI) is een internationale non-gouvernementele organisatie, die ernaar streeft om duurzaamheidverslaggeving standaard bedrijfsvoering te maken door het verstrekken van begeleiding en ondersteuning aan organisaties. Hiervoor is een brede set aan indicatoren ontwikkeld om duurzaamheidprestaties helder en meetbaar in beeld te brengen, verdeeld over diverse MVO-aandachtsgebieden (economische prestaties, milieu en klimaat, arbeidsomstandigheden en volwaardig werk, mensenrechten, maatschappij en productverantwoordelijkheid). Veel bedrijven passen deze wijze van verslaglegging al toe. Een inventarisatie in 2011 wees uit dat PWN al op veel gebieden prestatiedata verzamelt en op zeker 20 van deze GRI-indicatoren zou kunnen rapporteren. Dit sluit aan bij het middelste ambitieniveau voor GRI-rapportage (niveau B). Voor PWN worden daarmee de volgende aspecten in beeld gebracht: • Economische prestaties • Materialen • Energie • Water • Luchtemissies • Biodiversiteit • Werkgelegenheid • Verhouding werkgever en werknemer • Gezondheid en veiligheid • Opleiding en onderwijs • Gezondheid en veiligheid consumenten • Etikettering van producten en diensten Besloten is vanaf dit verslagjaar met de GRI-rapportage te starten en vervolgens jaarlijks de voortgang in beeld te brengen. De GRI-rapportage van 2011 is als bijlage opgenomen in het jaarrapport.

15


Voortgang programma Duurzaam PWN Duurzaam ondernemen vraagt om een bedrijfsvoering die zo min mogelijk het milieu belast. Daarom streeft PWN naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2015. Die ambitie heeft PWN vertaald in drie doelstellingen: • In 2015 is de emissie van broeikasgassen, uitgedrukt in CO2-equivalenten, gedaald naar nul. • Door energiebesparende maatregelen is in 2015 op het stroomverbruik van de pompinstallaties een besparing van 7,5% gerealiseerd (vergeleken met 2010). • PWN wekt zelf duurzame energie op door drie grote windturbines in Andijk te plaatsen. In 2020 is het aandeel zelf opgewekte duurzame energie binnen PWN 20% ten opzichte van het totale energiegebruik. In 2011 heeft PWN ervaring opgedaan met duurzaam bouwen volgens Breeam (dit is een beoordelingsmethode om de duurzaamheidprestatie van gebouwen te bepalen) en ging PWN van start met energiemanagement. De eerste pompen werden gereviseerd en waar mogelijk heeft PWN de bedrijfsvoering daarvan geoptimaliseerd. Het project Windplan Andijk bevindt zich in het vergunningentraject.

2008 2009 2010 2011

CO -footprint (ton CO -eq.) 20.327 20.177 17.869 25.707 2

2

De CO2-emissie is in 2011 fors toegenomen ten opzichte van vorige jaren. De oorzaak daarvan is incidenteel, namelijk de aanleg van de tweede transportleidingleiding Hoorn - Purmerend en de reconstructie van de WRKleiding Boekelermeer. Hiervoor is staal gebruikt, hetgeen strikt genomen neerkomt op een eenmalige toename van de CO2-emissie met 9.280 ton.

Corporate governance Algemeen en structuur N.V. PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland is een naamloze vennootschap waarop op grond van de Drinkwaterwet sinds 1 juli 2011 het verzwakt structuurregime van toepassing is. De Raad van Commissarissen wordt gevormd door 8 personen, allen op voordracht van de Raad benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Alle aandelen zijn in bezit van de provincie Noord-Holland; besluitvorming als aandeelhouder heeft doorgaans plaats in het college van Gedeputeerde Staten. De Raad heeft drie commissies uit zijn midden ingesteld, een auditcommissie, een remuneratiecommissie en een en benoemings- en adviescommissie. Voor elk van die commissies heeft de Raad een reglement vastgesteld. Het eigen functioneren van de Raad en de relatie met directie, aandeelhouder en externe accountant is eveneens in een reglement vastgelegd. Daarnaast is er ook een reglement voor het functioneren van de directie. In principe worden alle uitgangspunten van de code toegepast. Waar dit niet gebeurt, of waar recente aanpassingen van de code nog moeten worden doorgevoerd, wordt dat hieronder aangegeven. Op 1 juli 2011 is de Drinkwaterwet in werking getreden. Deze wet vervangt de Waterleidingwet. In verband met een aantal nieuwe bepalingen in de wet zullen de statuten worden aangepast. De statutenwijziging is in 2011 voorbereid en zal voor 1 juli 2012 zijn gerealiseerd. PWN is voor 100% aandeelhouder van PWN Technologies B.V., Aquanet B.V. en PWN International Projects B.V. In 2011 zijn de aandelen van PWN International Projects B.V. overgenomen door PWN en de activiteiten zijn ondergebracht in Aquanet B.V.. De gekozen constructie via statuten en directiereglement is zodanig dat NV PWN blijvend invloed kan uitoefenen op de activiteiten van haar dochters. Bestuur De huidige bestuurder heeft een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De bepalingen van de WWB-cao zijn voor hem van overeenkomstige toepassing verklaard. De beloning van de directeur bevat geen variabele componenten; bepalingen over opties e.d. zijn niet van toepassing. Bij ontslag geldt voor de bestuurder de WWB-cao. Er is een klokkenluidersregeling vastgesteld en per 1 januari 2011 in werking getreden.

16


Raad van Commissarissen Alle commissarissen zijn onafhankelijk. In 2011 is besloten het aantal zittingsperioden te beperken tot tweemaal vier jaar. Bij iedere mogelijke herbenoeming wordt grondig bekeken of de beoogde commissaris een toegevoegde waarde heeft voor de Raad en de vennootschap. De Drinkwaterwet sluit uit dat een commissaris aandelen PWN bezit. Bepalingen over one-tier bestuursstructuur zijn niet van toepassing. PWN is een vennootschap met een verzwakt structuurregime. Aandeelhouders De wettelijke bepalingen over financieringspreferente aandelen zijn niet van toepassing. Aangezien er geen certificatie van aandelen heeft plaatsgevonden zijn de bepalingen over certificering niet van toepassing. De bepalingen over informatieverstrekking aan analisten zijn niet van toepassing. Informatieverstrekking aan de enige aandeelhouder gebeurt periodiek. Naast de jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders vindt minimaal vier keer per jaar overleg plaats tussen de bestuurder en de verantwoordelijke gedeputeerde die namens Gedeputeerde Staten de aandeelhoudersrol vervult. Bepalingen over institutionele beleggers zijn niet van toepassing, aangezien de aandelen krachtens de wet slechts in overheidshanden kunnen zijn.

Risicomanagement Inleiding Het stelsel van risicobeheersingmaatregelen is bedoeld om effectiever om te gaan met onzekerheden, zodat bedreigingen worden ingeperkt en kansen optimaal worden benut. Hierdoor wordt een risicoprofiel verkregen dat aansluit op de doelstellingen van PWN. Het risicomanagementsysteem zorgt ervoor dat risico’s van tevoren worden benoemd en van beheersmaatregelen worden voorzien. Absolute zekerheid dat zich geen verrassingen voordoen, kan echter nooit worden gegeven.

Risicoprofiel Strategische risico’s Bescherming van drinkwaterbronnen De beschikbaarheid van voldoende water voor het produceren van drinkwater is gebaseerd op twee bronnen: het IJsselmeer en de Rijn. Het IJsselmeer is de belangrijkste bron voor het maken van drinkwater. De kwaliteit van het IJsselmeerwater verdient daarom veel aandacht. In VEWIN- en RIWA-verband, maar ook zelfstandig, praat PWN mee over de inrichting en beheer van dit gebied. Daarnaast wordt water uit de Rijn en uit het IJsselmeer geïnfiltreerd in het duingebied bij Castricum. Door het beheer van dit gebied zelf uit te voeren, houdt PWN controle over het gedeeld gebruik van dit gebied voor drinkwaterproductie, natuurvorming en recreatie. Tevens heeft het duingebied een functie als watervoorraad voor enkele maanden. Het ontwikkelen van gestructureerd stakeholdermanagement zal gaan bijdragen aan het behoud van IJsselmeer als zoetwatervoorraad, één van de ankers van de PWN-strategie. Relatie blauw-groen Als gevolg van de bezuinigingen op natuurbeheer ontstaat er druk van buiten PWN om het natuurdeel af te splitsen en te laten fuseren met andere natuurorganisaties. De combinatie van drinkwatervoorziening en natuurbeheer heeft echter voor PWN een hoge prioriteit. Niet alleen vanwege de rol die natuurbeheer speelt in de drinkwatervoorziening (zie hierboven), maar ook door maatschappelijke waarde die het aanbieden van recreatiemogelijkheden biedt.

17


Invloed op de omgeving De politieke ontwikkelingen ten aanzien van het milieu (van invloed op het natuurbeheer) en de toenemende drukte op de ondergrond (van belang voor het leidingnet) maken dat bekendheid bij en invloed op stakeholders van groot belang is. PWN is dan ook gestart met het inrichten van gestructureerd stakeholdermanagement. Kwaliteit- en leveringszekerheid drinkwater Om de leveringszekerheid zeker te stellen is een juiste inschatting van de vraag naar drinkwater op de middellange en lange termijn van groot belang. Het is belangrijk voor het tijdig en juist investeren in de leveringscapaciteit van de installaties. Samen met enkele collega-waterbedrijven voert PWN op dit gebied regelmatig updates uit. Er is een strategisch plan vastgesteld voor het veiligstellen van de leveringszekerheid voor de komende jaren. Dit resulteert in een drietal belangrijke projecten, n.l. de aanleg van een tweede leiding HoornPurmerend, de renovatie van pompstation Hoorn en de aanpassing van de infrastructuur in het Gooi. Met de bouw van een nieuwe voorzuivering realiseert PWN een robuust zuiveringsproces voor het productiebedrijf in Andijk. Beheer assets drinkwater Met een omslag van reactief naar proactief onderhoud voorkomt PWN dat op de lange termijn het onderhoud aan drinkwaterassets zich gaat ophopen. Daarvoor is een systeem van assetmanagement ingericht, dat gebruikt wordt om investeringsplannen te ondersteunen en het onderhoud te sturen. Arbeidsmarkt Om nu en in de toekomst in staat te zijn personeel van voldoende niveau aan te trekken en vast te houden is een HR-strategie ontwikkeld. Er is een verdiepingsslag in de sectoren gaande om te komen tot een concernbrede, strategische personeelsplanning. Parallel daaraan wordt een strategische arbeidsmarktstrategie ontwikkeld. ICT-systemen Beheersing van het risico op onbetrouwbare en niet beschikbare ICT-systemen ligt ten grondslag aan de versterking van de ICT-beheerorganisatie in het afgelopen jaar, waarbij niet alleen aan de techniek, maar ook aan informatiemanagement aandacht is geschonken. PWN trekt hiermee nadrukkelijk de regie over uitbesteed werk naar zich toe. In het verslagjaar is een volledige scheiding gerealiseerd tussen de omgevingen voor kantoor- en procesautomatisering. Hiermee is het risico op inbreuk in de besturing van het distributieproces aanmerkelijk verkleind. Daarnaast draagt het project FUTURO, waarmee PWN op ICT-gebied de samenwerking met andere waterleidingbedrijven zoekt, bij aan het mitigeren van ICT-risico’s op het gebied van afhankelijkheid van leveranciers, kennisdeling en capaciteitsplanning. Vernieuwingskracht Om drinkwater tegen acceptabele kosten te kunnen blijven leveren zijn regelmatige vernieuwingen in de interne bedrijfsprocessen noodzakelijk. Zonder dit dreigt PWN door zijn stakeholders als onnodig duur en niet efficiënt genoeg te worden beschouwd. Daarom zal het versterken van de vernieuwingskracht van de organisatie de komende jaren bijzondere aandacht krijgen. De te verwachten revenuen uit de uitbouw van PWN Technologies zullen aan de versterking van ontwikkeling en innovatie ten goede komen.

Operationele risico’s Leveringszekerheid bij calamiteiten Als gevolg van een calamiteit bestaat de kans dat er niet voldoende betrouwbaar drinkwater geleverd kan worden. Daarvoor is er een “stand-by” crisisorganisatie ingericht die bij calamiteiten kan optreden om de levering van voldoende en betrouwbaar drinkwater zeker te stellen en overlast voor klanten zo veel mogelijk te beperken. Zij oefent regelmatig, samen met crisispartners, zoals gemeenten, regionale brandweer en veiligheidsregio’s. Hiervoor is, met alle betrokkenen, een oefenplan opgesteld. Installaties zijn beveiligd volgens landelijk geldende regels van de brancheorganisatie VEWIN en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid.

18


Leidingnetvervanging Om de kwaliteit van het leidingnet te borgen wordt op basis van prognoses een vervangings-programma opgesteld. In het meerjareninvesteringsprogramma is voorzien dat jaarlijks het aantal te saneren km’s leiding zal worden opgevoerd.

Financiële risico’s Vermarkten zuiveringstechnieken PWN vermarkt in eigen beheer ontwikkelde zuiveringstechnieken. De daarmee gepaard gaande financiële risico’s voor PWN worden beperkt doordat deze activiteiten in een aparte dochtermaatschappij zijn ondergebracht. Compliance Wijzigingen in weten regelgeving bereikt PWN via de brancheorganisatie VEWIN. Binnen de organisatie is een werkgroep actief van specialisten die veranderingen in weten regelgeving melden, bespreken en communiceren. Op intranet is een opsomming van de voor PWN relevante weten regelgeving in een register vastgelegd.

Risicomanagementsysteem Verankering in de organisatie Zowel de directie (op strategisch niveau), als de sectoren (op tactisch niveau) houden risicoraamwerken bij, waarin bedrijfsrisico’s zijn benoemd, geanalyseerd en geprioriteerd. Acties uit beleidsplan en jaarplannen worden, om de prioriteit te bepalen, getoetst aan de risicoraamwerken. Er is een werkend monitoringssysteem in de vorm van interne en externe audits. Interne audit Een vast team van auditors voert volgens een auditprogramma integraal audits uit. Het auditprogramma is geaccordeerd door de auditcommitee van de Raad van Commissarissen en de directie van PWN. Alle bevindingen, niet alleen van de interne audits, maar ook van externe audits, worden vastgelegd in managementrapportages. Bewaking van de opvolging van acties naar aanleiding van bevindingen is hiermee geborgd. De Raad van Commissarissen krijgt tweemaal per jaar inzage in de bevindingen en de opvolging daarvan. Blik op de toekomst In het nieuwe Ondernemingsplan 2012-2016 is het handhaven van het hoge niveau van drinkwaterkwaliteit en leveringszekerheid één van de belangrijkste speerpunten. De overige speerpunten betreffen: de krachtige combinatie van water en natuur, vernieuwingskracht, laten zien wat PWN doet, Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, aantrekkelijke werkgever en een efficiënte waterketen. In deze speerpunten blijft PWN de komende jaren stevig investeren. Voor de jaren 2012 en 2013 betreft dit vooral de bouw van een nieuwe voorzuivering op het productiebedrijf Andijk. Hiervoor wordt een in eigen huis ontwikkeld, volledig nieuw proces van oppervlaktewaterzuivering toegepast op basis van ionenwisseling en filtratie door keramische membranen. Deze nieuwe installatie wordt in opdracht van PWN gerealiseerd door het dochterbedrijf PWN Technologies. PWN Technologies biedt deze nieuwe technologie, onder de naam SIXCeramac, ook aan op de wereldmarkt. De belangstelling hiervoor blijkt groot en de vooruitzichten voor PWN Technologies zijn dan ook rooskleurig. De verwachte opbrengsten uit deze commerciële nevenactiviteit zullen weer worden ingezet voor de versterking van de eigen onderzoeken ontwikkelactiviteiten. Na realisatie van deze productie-installatie, zal vanaf 2014 het zwaartepunt van de investeringen verschuiven naar een toenemend tempo van vervanging van het leidingnet van PWN. Om dit structureel hogere investeringsniveau te kunnen financieren, heeft PWN het plan om de komende jaren het tarief ieder jaar met de inflatie te verhogen. Dit plan wordt per jaar opnieuw bekeken en het daaruit voortvloeiende voorstel wordt door PWN vervolgens aan de aandeelhouder/ provincie voorgelegd.

19


In 2012 is de oorspronkelijk voorziene tariefstijging van 2% gecompenseerd door een even grote daling als gevolg van de afschaffing van de grondwaterbelasting. Met ingang van 2013 zal ook de belasting op leidingwater worden afgeschaft. Hiermee heeft de Rijksoverheid gehoor gegeven aan de reeds jarenlang levende wens van de drinkwatersector om de belastingdruk op deze primaire levensbehoefte aanmerkelijk te verlichten. De vorig jaar aangekondigde voorbereidingen voor een nieuwe beheernota voor de duingebieden zijn als gevolg van een daartoe strekkend besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, met twee jaar opgeschoven. Het streven is om de totstandkoming van de nieuwe beheernota parallel te laten verlopen aan de provinciale planvorming in het kader van Natura 2000. Tenslotte bereidt PWN zich de komende jaren voor op nieuwe vormen van werken. Hiertoe is een programma opgezet onder de naam PWNext. Dit programma omvat een cultuurprogramma om leidinggevenden en medewerkers hierop voor te bereiden, aanpassingen aan de ICT-infrastructuur en een grondige verbouwing van het hoofdkantoor in Velserbroek. Het is de bedoeling dat eind 2014 alle medewerkers met een kantoorfunctie in dit kantoor de beschikking hebben over flexibel in te vullen werkplekken.

20

Jaarrekening 2011


1 Geconsolideerde balans

Activa

bedragen x € 1.000

(na resultaatbestemming)

Noot:

Vaste activa

Materiële vaste activa Financiële vaste activa

9.1 9.2

31-12-2011 31-12-2010

746.036 724.145 5.792 5.860

751.828 730.005 Vlottende activa 9.3 Voorraden 1.818 1.854 Debiteuren 20.773 15.882 Vorderingen en overlopende activa 5.496 9.111 Liquide middelen 9.4 281 8.036 28.368 34.883 Totaal 780.196 764.888

Passiva


31-12-2011 31-12-2010

Eigen vermogen 9.5

Aandelenkapitaal 6.795 6.795 Algemene reserve 166.132 160.514

172.927 167.309 23 23

Aandeel van derden

Totaal groepsvermogen Voorzieningen

172.950 167.332

9.6 16.358 19.262

Langlopende schulden 9.7 402.812 426.421 Kortlopende schulden 9.8 188.076 151.873

Totaal 780.196 764.888

22


2 Geconsolideerde winsten verliesrekening bedragen x € 1.000

2011 2010

Noot:

Netto-omzet 11.1 176.182 171.706 2.611 2.326

Geactiveerde produktie voor het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

17.142 18.097

11.2

Som der bedrijfsopbrengsten 195.935 192.129

Inkoop water 11.3 7.553 7.477 Kosten uitbesteed werk, materiaalkosten en andere externe kosten 11.4 77.545 79.508 Personeelskosten 11.5 37.499 39.596 Afschrijvingen 11.6 43.735 39.823 Som der bedrijfslasten 166.332 166.404 Bedrijfsresultaat 29.603 25.725

Financiële baten en -lasten

11.7

(23.396) (21.997)

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 6.207 3.728

Vennootschapsbelasting 0 95 Resultaat uit deelnemingen 244 108 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 6.451 3.931

Resultaat aandeel derden

0 0

Netto resultaat 6.451 3.931

23


3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht bedragen x € 1.000

2011 2010

Bedrijfsresultaat 29.603 25.725 Afschrijvingen 43.735 39.823 Mutatie voorzieningen (2.904) (4.648) 40.831 35.175 Veranderingen in werkkapitaal 28.409 20.180 28.409 20.180 Kasstroom uit bedrijfsoperaties 98.843 81.080 Interest resultaat, resultaat deelnemingen en winstbelasting (22.639) (21.794) Kasstroom uit operationele activiteiten 76.204 59.286 Mutatie financiële vaste activa 68 149 (Des) investeringen in materiële vaste activa (72.797) (48.440) Ontvangen bijdragen van derden 7.171 5.145 Kasstroom uit investeringsactiviteiten (65.558) (43.146) Mutatie langlopende schulden (23.609) (7.631) Dividend (838) (883) Kasstroom uit financieringsactiviteiten (24.447) (8.514) Kasstroom uit niet-operationele activiteiten 0 0

Mutatie geldmiddelen (13.801) 7.626

Stand geldmiddelen ultimo boekjaar (5.765) 8.036 Stand geldmiddelen primo boekjaar 8.036 410 (13.801) 7.626 De geldmiddelen bestaan uit liquide middelen en schulden aan kredietinstellingen.

Voor een toelichting op het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de afzonderlijke posten in de jaarrekening.

24


4 Toelichting geconsolideerd algemeen 4.1 Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde verslaggevingregels. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. 4.2 Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen de financiële gegevens van PWN en haar groepsmaatschappijen waarin PWN direct of indirect een beslissende invloed uitoefent voor wat betreft het bestuur en het financiële beleid. Consolidatie vindt plaats volgens de integrale methode. Voor het deel van het eigen vermogen van de N.V. Watertransportmaatschappij Rijn-Kennemerland dat niet aan PWN behoort, is in de balans een aandeel derden opgenomen. Naast PWN zijn de volgende deelnemingen meegenomen in de consolidatie: PWN Technologies B.V., te Andijk (100%) PWN PTE Ltd, te Singapore (100%) PWN International Projects B.V., te Velserbroek (100%) Aquanet B.V., te Velserbroek (100%) N.V. Watertransportmaatschappij Rijn-Kennemerland (WRK), te Nieuwegein (50%) 4.3 Verbonden partijen PWN kent meerdere verbonden partijen. Het begrip ‘verbonden partij’ wordt gedefinieerd als een partij met beleidsbepalende invloed dan wel invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid van de onderneming. Transacties zijn onder normale marktvoorwaarden aangegaan. In dit kader is er in het verslagjaar sprake geweest van transacties met: Provincie Noord-Holland

Buiten de jaarlijkse dividenduitkering zijn er in het verslagjaar geen transacties met de Provincie Noord-Holland geweest. Directie en commissarissen

Buiten de jaarlijkse beloning zijn er in het verslagjaar geen transacties met directie en commissarissen geweest. 4.4 Omrekening van buitenlandse valuta Liquide middelen, die luiden in een andere valuta dan de functionele valuta, worden omgerekend tegen de per balansdatum geldende wisselkoers. Valutakoersverschillen die ontstaan uit de afhandeling van zulke transacties evenals uit de omrekening van liquide middelen, worden in de winsten verliesrekening verantwoord. Valutakoersverschillen worden begrepen in de financiële baten en lasten.

5 Grondslagen voor waardering van de balans 5.1 Algemeen Activa en passiva zijn, voor zover niet anders vermeld, gewaardeerd tegen nominale waarde. 5.2 Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs verminderd met de lineaire afschrijvingen en eventuele subsidies. De van derden ontvangen bijdragen in aanleg leidingen worden geamortiseerd overeenkomstig de afschrijvingstermijn van de aangelegde leiding. Onder aanschaffingsprijs wordt verstaan de verkrijgingsprijs hetzij de vervaardigingsprijs inclusief toegerekende financieringskosten tijdens de bouwperiode. De afschrijving op de overige materiële vaste activa vindt plaats volgens het lineaire systeem en is gebaseerd op bedrijfseconomisch verantwoord geachte gebruiksduren. Over terreinen en gronden vindt geen afschrijving plaats. Over een deel van de activa van de WRK wordt op basis van de annuïteitenmethode afgeschreven.

25


5.3 Financiële vaste activa 5.3.1 Deelnemingen

Groepsmaatschappijen waarop geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. De netto-vermogenswaardemethode wordt gehanteerd voor deelnemingen waarin een invloed van betekenis of beslissende invloed bestaat op het zakelijke en financiële beleid. 5.3.2 Vorderingen op deelnemingen

Vorderingen, inclusief verstrekte leningen, worden gewaardeerd tegen nominale waarde. 5.4 Voorraden De voorraden gronden hulpstoffen worden gewaardeerd tegen de voortschrijdende gemiddelde inkoopprijs, verminderd met afwaardering wegens incourantheid. 5.5 Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, voorzover nodig rekening houdend met mogelijke oninbaarheid. 5.6 Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kas en banktegoeden met een looptijd korter dan 1 jaar. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. 5.7 Voorzieningen De voorziening uitkeringen aan post-actieven wordt berekend tegen de contante waarde van de toekomstige betalingsverplichtingen, waarbij rekening is gehouden met de verwachte salarisstijgingen. De voorziening jubileumuitkeringen wordt berekend tegen de contante waarde van de toekomstige betalingsverplichtingen verbonden aan het aanwezig zijn van een langjarig dienstverband waarbij tevens de verwachting over natuurlijke uitstroom is verdisconteerd, waarbij rekening is gehouden met de verwachte salarisstijgingen. Vanwege de gewijzigde CAO vervalt in 2016 de voorziening jubileumuitkeringen van werknemers die in 2016 jonger zijn dan 55 jaar. De overige voorzieningen worden nominaal bepaald. 5.8 Lang- en kortlopende schulden De lang- en kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

6 Grondslagen voor resultaatbepaling Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd, c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. 6.1 Netto-omzet Onder de netto-omzet wordt verantwoord het gefactureerde vastrecht en het gefactureerde waterverbruik met betrekking tot het verslagjaar tot aan de laatste opnamedatum van de individuele watermeters, evenals de raming van het nog te factureren vastrecht en het verbruik over de periode vanaf de laatste opnamedatum van deze meters tot en met het einde van het verslagjaar. De afwijkingen op de ramingen worden in het volgende verslagjaar verantwoord. 6.2 Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf Onder de geactiveerde productie voor het eigen bedrijf worden de eigen bedrijfskosten en de toeslag op de verbruikte materiaalkosten opgenomen ten dienste van de vervaardiging van materiële vaste activa. 6.3 Overige bedrijfsopbrengsten Onder overige bedrijfsopbrengsten worden verantwoord de opbrengsten vanuit de door de provincie NoordHolland in beheer gegeven duinterreinen en andere provinciale natuur- en recreatieterreinen, de opbrengsten van de Kennemer Duincampings en overige opbrengsten van nevenactiviteiten.

26


6.4 Overige kosten Dit zijn kosten die PWN maakt t.b.v. haar exploitatie en bestaan onder meer uit kosten uitbesteed werk, materiaalkosten, en overige externe kosten. Deze kosten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. 6.5 Afschrijvingen De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. De afschrijvingen vangen aan op het moment van ingebruikname. De van derden ontvangen bijdragen in aanleg leidingen worden geamortiseerd overeenkomstig de afschrijvingstermijn van de aangelegde leiding. 6.6 Financiële baten en lasten De financiële baten en lasten omvatten de rentebaten en –lasten, de kosten die samenhangen met het aantrekken van vreemd vermogen evenals de eventuele koersverschillen hierop. 6.7 Resultaat deelnemingen Het resultaat deelnemingen bestaat uit de resultaten van het boekjaar van de in de balans weergegeven deelnemingen. 6.8 Belastingen Ingevolge artikel 2 van de Wet op de vennootschapsbelasting zijn waterleidingbedrijven vrijgesteld voor de heffing van vennootschapsbelasting.

7 Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en het bankkrediet dat is opgenomen onder de kortlopende schulden. Ontvangen en betaalde rente zijn opgenomen onder kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kastroom uit financieringsactiviteiten.

8 Grondslagen derivaten en hedge accounting PWN maakt gebruik van afgeleide financiële instrumenten zoals renteswaps ter afdekking van de gelopen risico’s betreffende de renteschommelingen. Met betrekking tot de financiële instrumenten is het beleid van PWN om te voldoen aan de voorwaarden van kostprijshedge-accounting in overeenstemming met RJ 290. Op basis hiervan wordt de afgedekte post niet in de balans verwerkt. De marktwaarde van de hedge-instrument wordt weergegeven in de niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa.

27


9 Toelichting op de geconsolideerde balans 9.1 Materiële vaste activa Voor de balanswaardering zijn de volgende afschrijvingstermijnen gehanteerd. Categorie

aantal jaren

Kantoorgebouwen 40 Gebouwen pompstations 30 Waterwinningsmiddelen en filterinrichtingen 25 Leidingnet hoofdleidingen en transportleidingen 60 Leidingnet aansluitleidingen 40 Watermeters 4 t/m 20 Machines en installaties 5 t/m 10 Inventaris 5 bedragen x € 1.000 Bedrijfsgebouwen Machines en Leidingen Andere vaste en terreinen installaties bedrijfsmiddelen Boekwaarde per 1 januari 2011 Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen

174.127 3.434 0 (9.892)

72.041 5.731 (256) (13.637)

484.483 24.103 (740) (13.836)

36.853 10.506 0 (8.227)

Bijdragen derden

Totaal

(82.377) (7.171) 0 2.853

685.127 36.603 (996) (42.739)

Boekwaarde per 31 december 2011 167.669 63.879 494.010 39.132 (86.695) 677.995 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2011 90.437 212.462 300.129 56.960 (54.660) 605.328 Aanschafwaarde per 31 december 2011 258.106 276.341 794.139 96.092 (141.355) 1.283.323 Materiële vaste activa in uitvoering (onderhanden werk) In uitvoering per 1 januari 2011 9.374 4.925 14.194 10.525 0 39.018 Investeringsuitgaven 2011 11.466 20.995 35.475 4.525 0 72.461 Gereed 2011 (3.433) (5.525) (24.103) (10.377) 0 (43.438) In uitvoering per 31 december 2011 17.407 20.395 25.566 4.673 0 68.041 Totaal boekwaarde materiële vaste activa 185.076 84.274 519.576 43.805 (86.695) 746.036

De investeringsuitgaven van € 72 miljoen hebben met name betrekking op de bouw van een nieuwe voorzuivering op het productiebedrijf in Andijk, op de renovatie van twee drinkwaterkelders in Hoorn en Laren en op de aanleg van een 800mm stalen watertransportleiding van Hoorn-Noord naar Purmerend. De per balansdatum gerealiseerde interne netto winstmarge op het project Andijk is geëlimineerd. Onder de materiële vaste activa zijn opgenomen activa waarvan de beschikbaarheid berust op een beperkt genotsrecht op een ultra-/hyperfiltratie-installatie. De boekwaarde van deze activa per 31 december 2011 bedroeg € 5,3 miljoen. Alle betalingsverplichtingen uit hoofde van de hiervoor afgesloten Vamillease-overeenkomst (sale and leaseback transactie) zijn middels een defeasanceovereenkomst aan een derde partij overgedragen. Met deze defeasanceovereenkomst zijn de leaseverplichtingen afgekocht.

28


9.2 Financiële vaste activa bedragen x € 1.000 31-12-2011 31-12-2010 Deelnemingen en participaties 3.056 2.933 Vorderingen op deelnemingen en participaties 2.736 2.927 Totaal 5.792 5.860 31-12-2011 Mutaties 31-12-2010 Deelnemingen en participaties Gewaardeerd tegen kostprijs: KWR te Nieuwegein (9,7%) 533 0 533 Reststoffenunie Waterleidingbedrijven B.V. te Nieuwegein (10,5%) 38 0 38 Futuro B.V. (20%) 5 0 5

Gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde: Het Waterlaboratorium N.V te Haarlem (33,3%) 549 221 328 Aquavirunga (51%) 0 0 0 Water Fund Holland B.V. te Nieuwegein (29,9%) 521 23 498 1.646 244 1.402 Overige participaties Aandeel in afvoerleiding Wieringermeer 551 (92) 643 Beheersovereenkomst Wimmenummerduinen 859 (29) 888 Totaal deelnemingen en participaties 3.056 123 2.933 Vorderingen op deelnemingen en participaties

Leningen Het Waterlaboratorium N.V.

2.736 2.736

(137) (137)

2.873 2.873

0 789 1.111 (1.900) 0

(54) (10) 0 10 (54)

54 799 1.111 (1.910) 54

2.736

(191)

2.927

Overige vorderingen

Leningen u/g Aquavirunga, Rwanda KTDP, Pekanbaru, Indonesië Voorziening voor oninbaarheid Totaal vorderingen op deelnemingen en participaties

De mutaties in de deelnemingen en participaties betreft het resultaat boekjaar voor het deel waarvoor PWN aandelen houdt. De maximaal resterende looptijd van de bijdrage ter financiering van de aankoop van het duinterrein Wimmenummerduinen aan de provincie Noord-Holland is overeenkomstig de resterende duur van de beheersovereenkomst, te weten 29 jaar. Vanwege de geringe liquiditeiten van de buitenlandse entiteiten waarop PWN een vordering heeft, dient vanuit het voorzichtigheidsprincipe voor deze vorderingen een voorziening te worden gevormd. De vorderingen op deelnemingen hebben een looptijd langer dan 1 jaar. De vorderingen op deelnemingen met een looptijd korter dan 1 jaar zijn verantwoord onder de vlottende activa.

29


9.3 Vlottende activa 31-12-2011 31-12-2010

bedragen x € 1.000 Voorraden

1.818 1.854 1.818 1.854

Materialen Totaal voorraad

Debiteuren

14.230 13.170 8.462 4.518 (1.919) (1.806) 20.773 15.882

Waterdebiteuren Handelsdebiteuren Af: Voorziening Totaal debiteuren Vorderingen

67 66 2.625 3.289 243 137 467 166 3.402 3.658

Vorderingen op personeel Te vorderen belastingen, pensioen- en sociale premies Lening u/g Overige vorderingen Totaal vorderingen Overlopende activa

660 3.486 1.434 1.967 2.094 5.453

Vooruitbetaalde kosten Overige overlopende activa Totaal overlopende activa Er zijn geen vorderingen in onderpand gegeven als zekerheid voor verplichtingen. 9.4 Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking aan de vennootschap.

Voor de toelichting inzake de aangetrokken swaps en verstrekte garanties wordt verwezen naar de niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa.

30


9.5 Eigen vermogen Voor een specificatie en toelichting van het eigen vermogen wordt verwezen naar de vennootschappelijke balans per 31 december 2011. 9.6 Voorzieningen bedragen x € 1.000 Voorziening uitkeringen post-actieven Voorziening jubileumuitkeringen Overig Totaal bedragen x € 1.000

31-12-2011 31-12-2010 12.194 1.955 2.209 16.358 31-12-2011

16.672 2.181 409 19.262 Dotatie Onttrekking Vrijval 31-12-2010

Voorziening uitkeringen post-actieven 12.194 1.052 Voorziening jubileumuitkeringen 1.955 108 Overig 2.209 1.956 Totaal 16.358 3.116

5.530 334 156 6.020

0 16.672 0 2.181 0 409 0 19.262

De aangegane verplichtingen inzake uitkeringen aan post-actieven betreffen afspraken met medewerkers op grond van het sociaal plan, dan wel de geactualiseerde en toekomstige verplichtingen van de medewerkers die gebruikmaken van de FUR-suppletieregeling. De voorziening wordt opgenomen tegen de op actuariële grondslag bepaalde contante waarde (op basis van een rekenrente van 5%). In de berekening van de verplichtingen is rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen. De dotatie aan de voorziening post-actieven bestaat met name uit rentekosten. De voorziening jubileumuitkeringen heeft betrekking op de toekomstige jubileumuitkeringen van het actieve personeel. Als gevolg van wijziging in de CAO komt de jubileumverplichting vanaf 2016 te vervallen voor werknemers die in 2016 jonger zijn dan 55 jaar. De jubileumuitkeringen worden dan maandelijks verdisconteerd in het loon. De dotatie aan de voorziening jubileumuitkeringen bestaat met name uit rentekosten. De overige voorzieningen bestaan uit een voorziening inzake verwachte verplichtingen uit hoofde van de gewijzigde CAO alsmede het risico inzake renteverplichtingen uit hoofde van lopende en afgewikkelde verplichtingen. De verwachte onttrekking voor de totale post voorzieningen zal voor het komende boekjaar € 4,2 miljoen. bedragen. Een bedrag van € 1,2 miljoen heeft een looptijd van meer dan 5 jaar.

31


9.7 Langlopende schulden bedragen x € 1.000

31-12-2011 31-12-2010

Langlopende schulden 426.421 434.052 Aflossingsverplichting lopend boekjaar 82.631 56.101 Totaal begin periode 509.052 490.153 Mutaties: Opgenomen leningen 90.000 75.000 Aflossingen (82.631) (56.101) Aflossingsverplichting volgend boekjaar (113.609) (82.631) Totaal mutaties (106.240) (63.732) Totaal 402.812 426.421 Totaal langlopende schulden (incl. kortlopend deel) 516.421

509.053

De gemiddelde resterende looptijd is 3,65 jaar (2010: 3,07). Het gemiddelde rentepercentage over de resterende looptijd van deze leningen beloopt 4,44% (2010: 4,62%). Een bedrag van € 265 miljoen (2010: € 204 miljoen) heeft een resterende looptijd van meer dan 5 jaar. De marktwaarde van de langlopende schulden bedraagt € 556 miljoen (2010: € 541 miljoen). 9.8 Kortlopende schulden bedragen x € 1.000 31-12-2011 31-12-2010 Aflossingsverplichting langlopende schulden 113.609 82.632 Schulden aan kredietinstellingen 6.046 0 Voorschotten watergelden 14.876 13.103 Te betalen belastingen, pensioen- en sociale premies 3.361 2.893 Schulden aan leveranciers 25.194 24.963 Overlopende passiva 24.990 28.282 Totaal 188.076 151.873 Voor de toelichting op de mutatie van de schulden aan kredietinstellingen wordt verwezen naar de mutaties in het geconsolideerde kasstroomoverzicht.

32


10 Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa

10.1 Financiële verplichtingen Meerjarige financiële verplichtingen voor de totale looptijd van de verplichtingen ad € 154 miljoen zijn aangegaan uit hoofde van het onderhoud/beheer van installaties, uit hoofde van investeringen en overige activiteiten. De totale looptijd van deze verplichtingen is korter dan 5 jaar. De verplichting korter dan 1 jaar bedraagt € 47 miljoen. In bovenstaande verplichting is een meerjarige financiële verplichting inbegrepen voor de afname van reinwater. De jaarlijkse verwachte last bedraagt € 11 miljoen. De totale leaseverplichting bedraagt € 3 miljoen, met de volgende onderverdeling: Korter dan 1 jaar : € 1 miljoen Tussen 1 en 5 jaar : € 2 miljoen 10.2 Renterisico Om haar renterisico’s te beheersen, maakt PWN gebruik van financiële instrumenten zoals renteswaps en crosscurrency swaps. Deze instrumenten worden gebruikt om renterisico’s op financieringen met een variabele rente af te dekken, dan wel om een rentevoordeel te behalen. Zij worden niet speculatief gebruikt. De marktwaarde van de financiële instrumenten is bepaald aan de hand van de waarde in het economische verkeer. Het betreft het bedrag dat PWN zou ontvangen of betalen om de contracten te beëindigen. 10.2.1 Renteswaps

Per 31 december 2011 heeft PWN negen payers swaps met een totale hoofdsom van € 209 miljoen. Door koppeling aan leningen met een variabele rente zijn hiermee effectief vaste rentepercentages gecreëerd. De marktwaarde van de swaps bedraagt per 31 december 2011 € 16,8 miljoen negatief. In 2012 worden de nog niet gehedgde swaps gekoppeld aan de aangetrokken leningen. 10.2.2 Cross-currency swap

PWN heeft een cross-currency swap afgesloten. Dit betreft een contract waarmee een Britse ponden lening ter grootte van GBP 24,5 miljoen tegen 4,86% is omgezet naar een lening in euro’s ter grootte van € 35 miljoen tegen 3,81%. Deze constructie is afgesloten omdat de per saldo te betalen euro-rente met deze constructie lager uitkwam dan bij rechtstreeks in euro’s lenen. De marktwaarde van de cross-currency swap bedraagt per 31 december 2011 € 5,6 miljoen negatief.

33


11 Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening 11.1 Netto-omzet bedragen x € 1.000 2011 2011 2010 2010 m3 € m3 € Verkocht water 98.974 174.647 99.549 170.386 Definitieve afrekening voorgaand jaar 570 233 Lek- en meetverschillen 5.924 5.850 In eigen distributiegebied 104.898 175.217 105.399 170.619 Totaal 104.898 175.217 105.399 170.619 Vastrecht brandkranen 965 1.087 Netto-omzet 104.898 176.182 105.399 171.706 Voor een toelichting op de ontwikkeling van de omzet wordt verwezen naar het directieverslag. 11.2 Overige bedrijfsopbrengsten bedragen x € 1.000

2011 2010

Opbrengsten verblijfsrecreatie 7.469 7.362 Opbrengsten natuurbeheer 2.506 3.324 Doorberekende werkzaamheden en diensten 4.103 4.105 Doorberekende administratie- en inningskosten 3.064 3.238 Opbrengst verkoop bedrijfsmiddelen 0 68 Totaal 17.142 18.097 Onder de overige aan derden doorberekende werkzaamheden en diensten zijn voornamelijk begrepen de opbrengsten van derden die worden verkregen uit hoofde van o.a. werkzaamheden aan hoofd- en dienstleidingen en de opbrengsten uit overige nevenactiviteiten.

34


11.3 Inkoop water bedragen x € 1.000

2011 2010

Inkoop reinwater Inkoop ruwwater Totaal

7.553 7.477 0 0 7.553 7.477

11.4 Kosten uitbesteed werk, materiaalkosten en andere externe kosten

2011 2010


31.955 34.645 17.820 16.340 27.770 28.523 77.545 79.508

Uitbesteed werk Materiaalkosten Overige externe kosten Totaal 11.5 Personeelskosten

2011 2010

bedragen x € 1.000 Salarissen (incl. vakantiegeld) Pensioenkosten Overige sociale lasten

32.314 30.721 4.204 3.902 3.240 3.662 39.758 38.285

Mutaties voor de voorzieningen Mutatie voor de reservering vakantiedagen

(3.025) (571) 766 1.882

Totaal

37.499 39.596

Het gemiddeld aantal actieve personeelsleden omgerekend naar een volledige dagtaak per ultimo van het jaar bedroeg

549 532

De bezoldiging van de directie en de Raad van Commissarissen wordt vermeld in de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening.

35


11.6 Afschrijvingen 2011 2010


46.588 42.963 (2.853) (3.140) 43.735 39.823

Afschrijving op materiële vaste activa Amortisatie van bijdragen in aanleg Totaal 11.7 Financiële baten en -lasten

bedragen x € 1.000 2011 2010 Rentelasten 21.955 22.829 Rentetoerekening aan voorzieningen 804 967 22.759 23.796 Doorberekend aan investeringswerken (802) (761) Ontvangen interest leningen u/g derden (159) (155) 21.798 22.880 Overige interestbaten en -lasten 1.710 (736) Koersresultaat (112) (147) Totaal 23.396 21.997

36


12 Vennootschappelijke balans Activa


(na resultaatbestemming)

Noot:

31-12-2011 31-12-2010

Vaste activa

Materiële vaste activa 15.1 586.483 554.819 Financiële vaste activa 15.2 73.972 79.310 660.455 634.129 Vlottende activa 15.3 Voorraden 1.680 1.854 Debiteuren 17.460 15.901 Vorderingen en overlopende activa 14.787 17.392 Liquide middelen 253 2.737 34.180 37.884 Totaal 694.635 672.013

Passiva


31-12-2011 31-12-2010

Eigen vermogen

15.4 Aandelenkapitaal 6.795 6.795 Algemene reserve 166.132 160.514 172.927 167.309

Voorzieningen 16.358 19.262 Langlopende schulden 15.5 340.543 350.500 Kortlopende schulden 15.6 164.807 134.942

Totaal 694.635 672.013

37


13 Vennootschappelijke winsten verliesrekening 2011 2010


22.672 18.559

Bedrijfsresultaat

(16.722) (14.397)

Financiële baten en -lasten

5.950 4.162

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

501 (231)

Resultaat uit deelnemingen

6.451 3.931

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

Aangezien de resultaten van de vennootschap zijn betrokken in de consolidatie, is de vennootschappelijke winsten verliesrekening in verkorte vorm opgenomen (conform art. 402 BW 2 titel 9). De kosten van de externe accountant Ernst & Young Accountants LLP en de daaraan gelieerde entiteiten, begrepen in het bedrijfsresultaat, bedragen: Controle van de jaarrekening Adviesdiensten op fiscaal terrein Overige controle werkzaamheden Totaal

2011 2010 98.085

105.200

170.671

50.359

5.210

12.805

273.966 168.364

De overige werkzaamheden hebben met name betrekking op de controle van subsidieafrekeningen.

38


14 Toelichting vennootschappelijk algemeen 14.1 Algemeen De grondslagen van waardering en resultaatbepaling voor de vennootschappelijke jaarrekening zijn gelijk aan de grondslagen die worden vermeld in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Geconsolideerde vennootschappen worden gewaardeerd op de netto-vermogenswaarde. Het resultaat uit deelnemingen komt overeen met het aandeel in de winst van het boekjaar van de desbetreffende vennootschappen. De vennootschappelijke winsten verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 402 BW2 titel 9. Voor zover toelichting ontbreekt, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening.

39


15 Toelichting op de vennootschappelijke balans 15.1 Materiële vaste activa Voor de balanswaardering zijn de volgende afschrijvingstermijnen gehanteerd.

Categorie

aantal jaren

Kantoorgebouwen 40 Gebouwen pompstations 30 Waterwinningsmiddelen en filterinrichtingen 25 Leidingnet hoofdleidingen en transportleidingen 60 Leidingnet aansluitleidingen 40 Watermeters 4 t/m 20 Machines en installaties 5 t/m 10 Inventaris 5 bedragen x € 1.000 Bedrijfsgebouwen Machines en Leidingen Andere vaste en terreinen installaties bedrijfsmiddelen Boekwaarde per 1 januari 2011 126.986 Investeringen 2.703 Desinvesteringen Afschrijvingen (6.765)

Bijdragen derden

Totaal

55.094 402.186 22.676 (82.377) 524.565 4.427 20.149 10.226 (7.171) 30.334 (256) (740) (996) (8.144) (11.407) (6.788) 2.853 (30.251)

Boekwaarde per 31 december 2011 122.924 51.121 410.188 26.114 (86.695) 523.652 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2011 90.431 212.462 300.129 56.960 -54.660 605.322 Aanschafwaarde per 31 december 2011 213.355 263.583 710.317 83.074 -141.355 1.128.974 Materiële vaste activa in uitvoering (onderhanden werk) In uitvoering per 1 januari 2011 8.767 2.409 8.759 10.319 0 30.254 Investeringsuitgaven 2011 11.330 19.111 35.184 4.458 0 70.083 Gereed 2011 (2.703) (4.427) (20.149) (10.227) 0 (37.506) In uitvoering per 31 december 2011 17.394 17.093 23.794 4.550 0 62.831 Totaal boekwaarde materiële vaste activa 140.318 68.214 433.982 30.664 (86.695) 586.483

Voor de tekstuele toelichting wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening.

40


15.2 Financiële vaste activa bedragen x € 1.000 31-12-2011 31-12-2010 Deelnemingen in groepsmaatschappijen 971 455 Overige deelnemingen en participaties 2.965 2.842 Vorderingen op deelnemingen en groepsmaatschappijen 70.036 76.023 Totaal 73.972 79.310

31-12-2011 Mutaties 31-12-2010

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Aquanet B.V. (100%) PWN International Projects BV (100%) PWN Technologies B.V. (100%) NV WRK (50%) Totaal deelnemingen in groepsmaatschappijen

256 18 674 23 971

26 18 482 0 526

230 0 192 23 445

533 38 5

0 0 0

533 38 5

549 0 430 1.555

221 0 23 244

328 0 407 1.311

551 859 2.965

(92) (29) 123

643 888 2.842

2.736 66.800 500 70.036

(137) (6.100) 250 (5.987)

2.873 72.900 250 76.023

Aquavirunga, Rwanda KTDP, Pekanbaru, Indonesië Voorziening voor oninbaarheid

789 1.111 (1.900) 0

(10) 0 10 0

799 1.111 (1.910) 0

Totaal vorderingen op deelnemingen en groepsmaatschappijen

70.036

(5.987)

76.023

Overige deelnemingen en participaties

Gewaardeerd tegen kostprijs: KWR te Nieuwegein (9,7%) Reststoffenunie Waterleidingbedrijven B.V. te Nieuwegein (10,5%) Futuro B.V. (20%) Gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde: Het Waterlaboratorium N.V te Haarlem (33,3%) Aquavirunga (51%) Water Fund Holland B.V. te Nieuwegein (29,9%) Overige participaties

Aandeel in afvoerleiding Wieringermeer Beheersovereenkomst Wimmenummerduinen Totaal overige deelnemingen en participaties Vorderingen op deelnemingen en groepsmaatschappijen

Leningen Het Waterlaboratorium N.V. Leningen N.V. WRK Lening PWN Technologies B.V. Overige vorderingen

Voor de aan de WRK verstrekte leningen zijn garanties afgegeven. Deze zijn opgenomen in de niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa.

41


15.3 Vlottende activa 31-12-2011 31-12-2010

bedragen x € 1.000 Voorraden

1.680 1.854 1.680 1.854

Materialen Totaal voorraad Debiteuren

14.230 13.170 5.149 4.521 (1.919) (1.790) 17.460 15.901

Waterdebiteuren Handelsdebiteuren Af: Voorziening Totaal debiteuren Vorderingen

Vorderingen op personeel Te vorderen belastingen, pensioen- en sociale premies Lening u/g Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen Totaal vorderingen

67 66 2.004 1.816 6.237 6.237 3.189 2.433 473 201 11.970 10.753

Overlopende activa

Vooruitbetaalde kosten Overige overlopende activa Totaal overlopende activa Liquide middelen

42

488 2.329 2.817

3.474 3.165 6.639

253

2.737


15.4 Eigen vermogen bedragen x € 1.000

Geplaatst kapitaal

Algemene reserve

Totaal

Saldo per 1 januari 2011

6.795

160.514

167.309

Resultaat boekjaar Dividend Saldo per 31 december 2011

0 6.451 6.451 0 (833) (833) 6.795 166.132 172.927

Alle aandelen van N.V. PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland worden gehouden door de Provincie Noord-Holland.

43


15.5 Langlopende schulden bedragen x € 1.000

31-12-2011 31-12-2010

Langlopende schulden 350.500 381.393 Aflossingsverplichting lopend boekjaar 70.894 28.934 Totaal begin periode 421.394 410.327 Mutaties: Opgenomen leningen 75.000 40.000 Aflossingen (70.894) (28.933) Aflossingsverplichting volgend boekjaar (84.957) (70.894) Totaal mutaties (80.851) (59.827) Totaal 340.543 350.500 Totaal langlopende schulden (incl. kortlopend deel) 425.500 421.394

De gemiddelde resterende looptijd is 3,72 jaar (2010: 3,16). Het gemiddelde rentepercentage over de resterende looptijd van deze leningen beloopt 4,46% (2010: 4,63%). Een bedrag van € 250 miljoen (2010: € 186 miljoen) heeft een resterende looptijd van meer dan 5 jaar. De marktwaarde van de langlopende schulden bedraagt € 459 miljoen (2010: € 449 miljoen).

15.6 Kortlopende schulden bedragen x € 1.000 31-12-2011 31-12-2010 Aflossingsverplichting langlopende schulden 84.957 70.894 Schulden aan kredietinstellingen 6.809 0 Voorschotten watergelden 14.876 13.103 Te betalen belastingen, pensioen- en sociale premies 3.353 3.368 Schulden aan leveranciers 20.837 17.749 Schulden aan groepsmaatschappijen 3.709 4.101 Overlopende passiva 30.266 25.727 Totaal 164.807 134.942

44


16 Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa 16.1 Garanties PWN heeft een drietal direct gegarandeerde leningen aan de BNG afgegeven. Dit betreffen uitgegeven leningen aan de WRK met een totale waarde van € 35 miljoen per 31 december 2011. 16.2 Financiële verplichtingen In 2011 heeft PWN aan haar dochter PWN Technologies de opdracht verstrekt tot de realisatie van een nieuwe voorzuivering in Andijk. Ultimo 2011 bestaat hiervoor een resterende financiële verplichting van € 46,8 miljoen. De geplande oplevering is eind 2013. Voor de toelichting op de overige financiële verplichtingen wordt verwezen naar de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening.

17 Bezoldiging en vergoedingen aan bestuurders en commissarissen 17.1 Specificatie van de bezoldiging van de bestuurders van N.V. PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland Ir. M.G.M. den Blanken, Directeur Periodieke beloningen € 193.391 De totstandkoming van bovenstaande beloning is getoetst aan de wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens. Vanwege de CAO wijzigingen in 2011 is het salaris eenmalig boven de geldende norm uitgekomen. Aan de directeur zijn in het verslagjaar geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt. 17.2 Specificatie van de bezoldiging van de Raad van Commissarissen van N.V. PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland Drs. J.H.J. Verburg, president-commissaris € 12.000 Drs. H.S. de Boer, vice-president-commissaris € 11.059 Drs. C. Bozelie, commissaris € 11.059 Mr. A. van Hall, commissaris € 11.059 Ir. H. Pluckel, commissaris € 11.059 Mr. S.J.M. Roelofs, commissaris € 11.059 Drs. G. Stoffelsen RA, commissaris € 11.059 C.M. de Lange, commissaris € 11.059

45


18 Overige gegevens 18.1 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2011 van NV PWN te Velserbroek gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2011 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW) . De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit, Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van NV PWN per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amsterdam, 16 april 2012 Ernst & Young Accountants LLP w.g. R. Ellemeijer RA

46


18.2 Statutaire winstbestemmingsregeling De winstbestemming vindt plaats overeenkomstig artikel 2 van de overeenkomst houdende regelingen en bepalingen naar aanleiding van de verzelfstandiging van PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland. Op basis hiervan is het resultaat boekjaar verwerkt in de algemene reserve. In overeenstemming met de statutaire dividendbepaling in artikel 24c is € 833.000 aan uit te keren dividend ten laste van de algemene reserve gebracht. Dit dividend zal na goedkeuring door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden uitgekeerd. 18.3 Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen belangrijke gebeurtenissen te melden na balansdatum.

47


Bijlagen

Gegevens leden van de Raad van Commissarissen C.M. de Lange, (v) Leeftijd: 58 jaar Commissaris en directieadviseur diverse MKB-bedrijven Lid van de Raad van Commissarissen sinds 2010 voor een periode van 4 jaar op basis van een aanbeveling van de Ondernemingsraad.

Drs. J.H.J. Verburg, president-commissaris, (m) Leeftijd: 67 jaar zelfstandig bedrijfs- en bestuursadviseur Lid van de Raad van Commissarissen sinds 1999 herbenoemd in 2011 voor een periode van 1 jaar Drs. H.S. de Boer, vice-president-commissaris, (m) Leeftijd: 68 jaar geen betaalde functies Lid van de Raad van Commissarissen sinds 1999 herbenoemd in 2011 voor een periode van 1 jaar

Alle commissarissen hebben de Nederlandse nationaliteit. Samenstelling auditcommissie Drs. G. Stoffelsen RA, voorzitter Drs. C. Bozelie Mr. S.J.M. Roelofs

Drs. C. Bozelie, (m) Leeftijd: 67 jaar geen betaalde functies Lid van de Raad van Commissarissen sinds 1995 herbenoemd in 2008 voor een periode van 4 jaar

Samenstelling benoemings- en adviescommissie Mr. A. van Hall, voorzitter C.M. de Lange Mr. S.J.M. Roelofs

mr. A. van Hall, (m) Leeftijd: 64 jaar Dijkgraaf van het waterschap Hunze en Aa’s Lid van de Raad van Commissarissen sinds 2000 herbenoemd in 2009 voor een periode van 4 jaar op basis van een aanbeveling van de Ondernemingsraad

Samenstelling remuneratiecommissie Ir. H. Pluckel, voorzitter Drs. H.S. de Boer

Ir. H. Pluckel, (m) Leeftijd: 66 jaar Lid van het Dagelijks Bestuur van het Hoogheemraadschap van Rijnland (portefeuille Financiën) Lid van de Raad van Commissarissen sinds 1995 herbenoemd in 2008 voor een periode van 4 jaar

Samenstelling Ondernemingsraad John Hollenberg, voorzitter Nico Spaarkogel, secretaris Marjolein de Haas Raymond Soechit Remco Kanne Fabiënne van der Vis Hans Spaans Johan Schol Nico Otten Yvonne Hooft

Mr. S.J.M. Roelofs, (v) Leeftijd: 54 jaar Directeur van ICTOffice Lid van de Raad van Commissarissen sinds 2002 herbenoemd in 2010 voor een periode van 4 jaar Drs. G. Stoffelsen RA, (m) Leeftijd: 56 jaar Directeur Accounting Plaza Lid van de Raad van Commissarissen sinds 1999 herbenoemd in 2009 voor een periode van 4 jaar

48


Personeelsbestand Personeelsbestand Totaal aantal medewerkers

2011

2010

2009

2008

2007

600 580 527 495 482

Totaal aantal fte

2011

548,6 532,12 486,77 456,1 443

Voltijdmedewerkers

2011

Deeltijdmedewerkers

2011

Man Vrouw

2010

2010

2009

2009

2008

2008

2007

2007

317 319 305 290 292 66 66 57 53 56

Man Vrouw

2010

2009

2008

2007

46 39 36 36 27 171 156 129 116 107

Dienstjaren Gemiddeld aantal dienstjaren

2011

<1 jaar 1 t/m 5 jaar 6 t/m 9 jaar 10 t/m 14 jaar 15 t/m 19 jaar 20 t/m 24 jaar 25 t/m 29 jaar 30 t/m 34 jaar 35 > jaar

2010

2009

15,23% 15,38% 16,27% 46 69 48 174 131 118 57 48 30 20 21 17 41 61 72 84 85 95 89 81 78 47 47 34 42 37 35

53,83 % van de medewerkers is 10 jaar of langer in dienst bij PWN

Verzuim Gemiddeld verzuim

2011

4,01% 4,35% 5,16% 5,3% 4,8%

2010

2009

2008

2007

Leeftijdsopbouw medewerkers Gemiddelde leeftijd

2011

44,78 45,01 44,76 44,39 44,32

2010

Leeftijd in aantallen

Man

Vrouw

2009

Totaal

<19 jaar 0 0 0 19 t/m 24 jaar 5 15 20 25 t/m 29 jaar 19 27 46 30 t/m 34 jaar 21 38 59 35 t/m 39 jaar 19 28 47 40 t/m 44 jaar 45 40 85 45 t/m 49 jaar 77 39 116 50 t/m 54 jaar 75 30 105 55 t/m 59 jaar 71 14 85 60 t/m 64 jaar 31 6 37 Eindtotaal 363 237 600 49

2008

2007


In- en uitstroom naar leeftijd in aantallen Leeftijd

instroom

uitstroom

< t/m 18 19 t/m 24 25 t/m 29 30 t/m 34 35 t/m 39 40 t/m 44 45 t/m 49 50 t/m 54 55 t/m 59 60 t/m 64 65

0 0 13 1 11 2 6 2 8 3 7 3 2 1 1 2 0 5 0 4 0 5

Totaal 2011

48

28

Totaal 2010 Totaal 2009 Totaal 2008 Totaal 2007 Totaal 2006

72 49 42 11 43

19 17 29 69 29

Aantal mannen

Aantal vrouwen

Schaalindeling naar geslacht in aantallen Schaal

2/B 3/C 4/D 5/E 6/F 7/G 8/H 9/I 10/J 11/K 12/L 13/M 14/N 15/O Functiecontract Niet ingedeeld Totaal

1 2 10 37 48 133 91 31 32 11 43 23 50 23 24 7 5 6 5 5 2 4 4 2 1 363

50

237


Rein water

Omschrijving

Eenheid

Andijk

Bergen

Mensink

Laren

Huizen

Leiduin

Weesperkarspel

gemiddelde

gemiddelde

gemiddelde

gemiddelde

gemiddelde

gemiddelde

gemiddelde

norm Waterleidingbesluit min

max

Aluminium

µg/l

2

1

<1

4

3

2

6

200

Arseen

µg/l

<0.5

0,6

0,6

0,5

0,5

1,3

<0.5

10

Boor

mg/l

0,06

0,06

0,06

0,02

0,02

0,05

0,03

0,5 -

Calcium

mg/l

36

47

44

51

48

43

50

Chloride

mg/l

129

79

104

44

36

89

68

150 **

Koolstofdioxide

mg/l

1,8

2,9

2,5

2,7

2,5

n.b.

n.b.

-

EGV (elek. geleid.verm. 20°C)

mS/m

78,3

51,4

61,8

38,1

35,0

58,4

48,4

<125

Fluoride

mg/l

0,11

0,09

0,11

0,05

0,06

0,12

0,06

1,1

IJzer

mg/l

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

0,2

Troebeling

FTU

Geur (kwalitatief)

0,03

0,03

0,04

<0.03

<0.03

<0.03

<0.03

1

0,1

afwezig

afwezig

afwezig

afwezig

afwezig

afwezig

****

Waterstofcarbonaat

mg/l

143

149

153

154

148

169

197

Kwik

µg/l

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

>60

Totale hardheid

mmol/l

1,43

1,48

1,51

1,45

1,37

1,48

1,51

Totale hardheid

°Duits

8,0

8,3

8,5

8,1

7,7

8,3

8,5

Kleurgetal

mg/l Pt

<1

3

2

<1

<1

<1

2

20

Magnesium

mg/l

13,3

7,1

10,0

4,6

4,1

10,0

6,5

-

Mangaan

mg/l

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

0,05

1 1,0

2,5

Natrium

mg/l

117

56

77

29

23

74

51

150

Ammonium

mg/l NH4

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

0,2

Nitriet

mg/l NO2

0,011

<0.007

<0.007

<0.007

<0.007

<0.007

<0.007

0,1

Nitraat

mg/l NO3

5,99

3,09

4,52

6,07

6,03

3,52

5,84

50

Zuurstof, opgelost

mg/l

10,5

10,2

10,0

6,4

6,4

9,2

8,3

>2

pH bepaald

pH

8,19

7,99

8,07

8,03

8,04

8,17

8,06

7,0

Seleen

µg/l

<0.5

<0.5

<0.5

<0.5

<0.5

<0.5

<0.5

Verzadigingsindex S.I. Smaak (kwalitatief)

pH

0,17 0,1

0,16 afwezig

0,20 afwezig

0,26 afwezig

0,29 afwezig

0,34 afwezig

0,38 afwezig

Sulfaat

mg/l

110

42

56

19

20

51

5

150

Temperatuur

°C

11,6

11,5

12,1

11,5

11,2

11,9

12,1

25

9,5 10

> -0.2

****

Totaal organisch koolstof

mg/l

1,2

1,2

1,3

1,4

1,2

1,1

3,3

****

Aeromonas

kvd/100 ml

0

0

0

11

80

3

9

1000

Sulfiet Reducerende Clostridia

kvd/100 ml

0

0

0

0

0

0

0

0

Coli 37°C

kvd/100 ml

0

0

0

0

0

0

0

0 0

Enterococcen

kvd/100 ml

0

0

0

0

0

0

0

Legionella

kvd/l

<8

<8

<8

<8

<8

<8

<8

<100

Koloniegetal 22 °C *

kvd/ml

1

4

1

2

3

2

12

100 ***

Koloniegetal 22°C, geometrisch jaargemiddelde

kvd/ml

1,3

1,3

1,2

1,7

2,9

1,5

2,2

100

** norm jaargemiddelde *** norm geometrisch jaargemiddelde **** geen abnormale verandering

51


Natuur en Recreatie Overzicht kaartverkoop

2011 2010 2009

Dagkaarten

50.566 49.140 60.400

Jaarkaarten

61.058 46.677 56.251

Ruiterkaarten

2.661 2.508 3.148

Seizoen-/weekkaarten

3.447 3.504 4.121

Wandel-/fietskaarten

2.976 4.985 8.264

Kaartautomaten (in €)

131.153

52

127.958

136.728


Oppervlakte natuurterreinen (ha)

2011

2010

2009

Totaal PWN-terreinen

7334 7330 7330

Noordhollands Duinreservaat (NHD)

5187 5187 5187 288 288 288 88 88 88 101 101 101 6 6 6 18 18 18 24 24 24 28 28 28 20 20 20 3 3 3

Overige terreinen Noord-Kennemerland

Bergerbos Marquette 1) Krengenbosch weilanden 2) Driehoek van Boreel 3) Tussenduin Noordlob Egmond aan Zee 4) Duinen Wijk aan Zee Vinkenkrocht Terreinen Zuid-Kennemerland Kennemerduinen Kraansvlak/Noordduinen/Wurmenveld Visscherspad Het Vlakje Vafamil Blondduin Sleutelbosje Pompstation Overveen v.m. terrein camping De Duinrand 5) Zusterduin (v.m. PZ-terrein)

1816 1812 1812 1253 1253 1253 438 438 438 33 33 33 22 22 22 38 38 38 1 1 1 5 4 4 6 6 6 8 5 5 12 12 12 43 43 43 8 8 8 21 21 21 14 14 14

Overige terreinen PWN Bussum Laren Den Helder

1) Eigendom PNH 89 ha, LNH 12 ha 2) Eigendom LNH 4,81 ha, PNH 1,10 ha 3) Gedeelte verpacht aan agrariërs, gedeelte wordt ontwikkeld als natuurgebied (nog in te meten) 4) Eigendom over te dragen aan PNH door gem. Bergen 5) Eigendom door gem. Zandvoort aan PNH overgedragen

53


Global Reporting Initiative Bedrijfsprofiel Indicator Verslaggevingselement volgens GRI Bladzijde in Jaarrapport Visie en strategie

MVOZelfverklaring

1.1.

Visie en strategie, relevantie duurzame ontwikkeling

8, 12

11

1.2

Belangrijke gevolgen, risico’s en mogelijkheden

8, 17

11

3

Organisatieprofiel

2.1

Naam

7

2.2

Merken, producten, diensten

9

2.3

Operationele structuur

7, 12

2.4

Locatie Hoofdkantoor

4

2.5

Aantal landen waar actief

2.6

Eigendomsstructuur en rechtsvorm

16

2.7

Afzetmarkten

8

2.8

Omvang van de organisatie

51

2.9

Veranderingen in omvang, structuur of eigendom

12

3 4

2.10 Onderscheidingen

3

4, 13

Verslagprofiel

3.1

Verslagperiode

4

3.2

Datum meest recente verslag

Eerste versie

3.3

Verslaggevingscyclus

20

3.4

Contactpunt voor vragen

Reikwijdte en afbakening van het verslag

3.5

Proces bepalen inhoud

15

20

3.6

Afbakening verslag

15

3

3.7

Beperkingen in reikwijdte

3.8

Basis voor verslaglegging

15

3.9

Technieken en berekeningsgrondslagen

Standaarden GRI 3.1

3

3.10 Herformulering eerder verstrekte informatie

n.v.t.

3.11 Veranderingen t.o.v. vorige verslagperiode

n.v.t.

3.12 GRI-inhoudsopgave

55

3.13 Beleid rond externe assurance van het verslag

15

54

25


Indicator Verslaggevingselement volgens GRI

Bladzijde in Jaarrapport

MVO-

Zelfverklaring

Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid

4.1

Bestuursstructuur van de organisatie

16

4.2

Heeft voorzitter van hoogste bestuurslichaam een leidinggevende functie?

17

4.3

Aantal onafhankelijke en/of niet-leidinggevende leden van hoogste bestuurslichaam

17

4.4

Mechanismen om aanbevelingen / medezeggenschap uit te oefenen op hoogste bestuurslichaam

17

4.5

Koppeling tussen vergoedingen en prestaties van de organisatie

17

4.6

Processen waarborging vermijden strijdige processen

17

4.7

Bepalen kwalificaties en expertise van leden hoogste bestuurslichaam

17

4.8

Intern ontwikkelde missie- of beginselverklaringen, gedragscodes en uitgangspunten

15

4.9

Procedures hoogste bestuurslichaam om economische, milieugerelateerde en sociale prestaties te overzien

19

4.10 Evaluatie processen ter evaluatie eigen prestaties van hoogste bestuurslichaam

19

4.11 Toepassing voorzorgsprincipe

17

4.12 Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en sociale initiatieven

13

4.13 Lidmaatschap van verenigingen en/of internationale belangenorganisaties

5

4.14 Groepen belanghebbenden die de organisatie heeft betrokken

6

4.15 Basis voor selectie belanghebbenden

6

4.16 Benadering van belanghebbenden

6

4.17 Onderwerpen en vraagstukken n.a.v. betrokkenheid belanghebbenden

6

55


Prestaties Indicator

Verslaggevingselement volgens GRI

Resultaat

Economische prestaties

EC 1

Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd, waaronder inkomsten, operationele kosten, personeels-vergoedingen, donaties en overige maatschappelijke investeringen, ingehouden winst en betalingen aan kapitaalverstrekkers en overheden

Zie Jaarrapport blz. 23

EC 3

Dekking van de verplichtingen in verband met het vastgestelde uitkeringenplan van de organisatie

Zie Jaarrapport blz. 3

Milieuprestaties

EN 1

Totale hoeveelheid gebruikte materialen (naar gewicht of volume)

31.409 ton

EN 3

Direct energieverbruik door primaire energiebron

45.819 G.Joules

EN 4

Indirect energieverbruik door primaire bron

298.895 G. Joules

EN 6

Initiatieven energie-efficiënte of duurzame producten of diensten (samengevat)

Projecten energiemanagement, renovatie pompinstallaties, duurzaam inkopen, duurzaam bouwen, technologische besparingsopties, windplan Andijk & Andijk3.

EN 7

Initiatieven ter verlaging van het indirecte energieverbruik en reeds gerealiseerde verlaging

Programma PWN Duurzaam, scope 2. Initiatieven: Projecten energiemanagement, renovatie pompinstallaties, technologische besparingsopties. Eerder gerealiseerd: Enhanced coagulation psA

EN 8

Totale wateronttrekking per bron

117.740 miljoen m3/jaar

EN 11 Locatie en oppervlakte van land dat eigendom is, gehuurd wordt, beheerd wordt in of grenst aan beschermde gebieden, en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden.

74,14 km2. Zie MVO-Zelfverklaring, blz. 28

EN 12 Beschrijving van significante gevolgen van activiteiten, producten en diensten op de biodiversiteit in beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden.

Effectstudies: MER-studie flexibele infiltratie- en onttrekkingsvergunning; Windpark Andijk en de effecten op vogels; Toets Flora&Faunawet renovatie pompstation Laren

EN 13 Beschermde of herstelde habitats

401 hectare

56


Indicator

Verslaggevingselement volgens GRI

Resultaat

Milieuprestaties

EN 14 Strategieën, huidige maatregelen en toekomstige plannen voor het beheersen van de gevolgen van/voor de biodiversiteit.

Aanwijzingsbesluiten Natura 2000; Beheerplannen Natura 2000 (in voorbereiding bij provincie); Beheerovereenkomst met provincie Noord-Holland; Beheernota PWN; Gebiedsplan NoordHollands Duinreservaat; Beheer- en Inrichtingsplan Zuid-Kennemerland; diverse natuurherstelprojecten

EN 16 Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen (naar gewicht)

3.380 ton CO2 eq.

EN 17 Andere relevante indirecte emissie van broeikasgassen (naar gewicht)

22.237 ton CO2 eq.

EN 18 Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde verlagingen

Projecten energiemanagement, renovatie pompinstallaties, duurzaam bouwen, technologische besparingsopties, mobiliteit, compensatie & Andijk3

EN 22 Totaalgewicht afval (naar type en verwijderingmethode)

314 ton

Arbeidsomstandigheden, volwaardig werk

LA 1

Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio 600

LA 2

Totaal aantal en snelheid personeelsverloop per leeftijdsgroep, geslacht en regio

LA 4

Percentage medewerkers dat onder een collectieve arbeidsovereenkomst 100% valt

LA 7

Letsel- beroepsziekte- en uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio

verzuim% 4,01 IR = 131,87 ODR = 0,35 LDR = 7996,70 AR = 11.226,85

LA11

Programma’s voor competentiemanagement en levenslang leren die de blijvende inzetbaarheid van medewerkers garanderen en hen helpen bij het afronden van een loopbaan

Interne opleiding: Leiderschapsprogramma Medewerkerprogramma

57

48 in 28 uit


Productverantwoordelijkheid

PR 1

Levensduurstadia waarin de gevolgen van producten en diensten voor gezondheid en veiligheid worden beoordeeld met het oog op verbetering en het percentage van belangrijke producten dienstencategorieën die aan dergelijke procedures onderhevig zijn

Water Kwaliteits Index (WKI, maatstaf afgestemd binnen branche-organisatie VEWIN). WKI productie: 97,0 WKI distributie: 94,7

PR 5

Beleid ten aanzien van klanttevredenheid, met inbegrip van resultaten van onderzoeken naar de klanttevredenheid

Rapportcijfer particuliere klant: 7,8; zakelijke klant: 7,5.

www.pwn.nl 58

Inhoud. Kerncijfers 3 Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders 4 Bericht van de Raad van Commissarissen 5 Verslag van de directie 7

Recommend Documents