© Klavs Bo Christensen
Informatiebrochure voor kandidaat-medewerkers
Werken voor Artsen Zonder Grenzen in het buitenland?
Voorstelling
Werken voor Artsen Zonder Grenzen in het buitenland? Geboorte van AZG
Actiepijlers
Artsen Zonder Grenzen werd opgericht op 21 december 1971.
Medische hulp bieden en getuigen: dat zijn de twee onlosmakelijk verbonden actiepijlers van AZG. Deze dubbele dimensie onderscheidt AZG van de meeste traditionele organisaties. AZG wil immers fysiek aanwezig zijn bij de bevolking.
In Biafra – nu een deel van Nigeria – woedde begin jaren ‘70 een oorlog waarbij een deel van de bevolking doelbewust wordt uitgesloten van voedselhulp. Franse dokters zijn hier als hulpverleners van het Rode Kruis getuige van. Vanwege de neutraliteit van het Rode Kruis kunnen ze zich niet uitspreken. Een gelijkaardige situatie doet zich voor in Oost-Pakistan, het huidige Bangladesh, waar in 1970 een zware tyfoon honderdduizenden levens eist. Door nalatigheid van de centrale overheid zien 10 miljoen mensen geen andere oplossing dan naar India te vluchten. Ook de hulp van de Verenigde Naties is laattijdig en ontoereikend. Het medische tijdschrift Tonus lanceert al snel een oproep aan Franse artsen om hulp te gaan bieden aan de miljoenen mensen in nood. Journalisten en dokters zijn in 1971 als eersten actief betrokken bij de oprichting van Médecins Sans Frontières in Frankrijk, een medische hulporganisatie die een grotere vrijheid van handelen wil hebben én zich publiek wil uitspreken over bepaalde situaties.
© Klavs Bo Christensen
In 1980 werden de Belgische en de Zwitserse sectie van AZG opgericht, in 1984 gevolgd door de Nederlandse sectie. In 1986 kwamen daar nog eens de Luxemburgse en de Spaanse sectie bij.
2
Medische hulp omvat niet alleen gezondheidszorg in eigenlijke zin, maar ook de behandeling van ondervoeding, waterbevoorrading, een betere hygiëne, psychosociale begeleiding enz. Deze activiteiten gebeuren in samenwerking met lokale medewerkers, eventueel in het kader van de gezondheidsstructuren van het land. Artsen Zonder Grenzen beschouwt het als een deel van haar taak om publiek te getuigen over medische wantoestanden, ernstige schendingen van het humanitaire recht en aantasting van de menselijke waardigheid in gebieden waar we werken. Artsen Zonder Grenzen brengt problemen onder de aandacht van de internationale gemeenschap om haar de ogen te openen voor wat er zich afspeelt in bepaalde situaties en om haar aan te sporen actie te ondernemen om het probleem aan te pakken. Het ter beschikking stellen van aidsgeneesmiddelen tegen redelijke prijzen, net als van geneesmiddelen tegen bepaalde, door de farmaceutische industrie verwaarloosde ziekten, is een belangrijk doel van het werk dat AZG uitvoert voor zieke mensen in arme landen.
In bijna 40 jaar tijd bouwde Artsen Zonder Grenzen een internationale reputatie op inzake medische hulpverlening aan volkeren in nood. In 1999 werd haar inzet bekroond met de Nobelprijs voor de Vrede.
3
Structuur en organisatie
Het Handvest Alle leden van Artsen Zonder Grenzen onderschrijven de volgende beginselen: De Artsen Zonder Grenzen verlenen hulp aan volkeren in nood, aan slachtoffers van menselijke of natuurrampen en oorlogsgeweld, en dit zonder enig onderscheid van ras, godsdienst, filosofie of politiek. De Artsen Zonder Grenzen zijn steeds neutraal en onpartijdig, en eisen in naam van de universele medische ethiek en in naam van het recht op humanitaire hulp, de volledige en onvoorwaardelijke vrijheid om hun functie uit te oefenen. Ze verbinden zich ertoe de deontologische principes van hun beroep te respecteren en een totale onafhankelijkheid te bewaren tegenover elk bewind en elke politieke, economische of religieuze macht. Ze aanvaarden op vrijwillige basis zich bloot te stellen aan de risico’s en gevaren die de missies die ze volbrengen, met zich mee kunnen brengen. Ze vragen voor zichzelf of hun rechthebbenden geen enkele andere vergoeding dan die welke de organisatie hun kan geven.
Projecten
Operationele secties en partnersecties Artsen Zonder Grenzen is de grootste private medischhumanitaire organisatie ter wereld. Ze is aanwezig in meer dan 65 landen en kan rekenen op ongeveer 2.000 internationale medewerkers (of expats) die op het terrein samenwerken met 20.000 lokale medewerkers. De organisatie bestaat uit vijf operationele centra die in Parijs, Brussel, Amsterdam, Genève en Barcelona gevestigd zijn. Deze centra organiseren en coördineren de acties op het terrein. Andere secties, de zogenaamde partnersecties, werven fondsen, rekruteren personeel en sensibiliseren de publieke opinie. Er zijn partnersecties in Australië, Canada, Denemarken, Duitsland, Griekenland, Hongkong, Italië, Japan, Luxemburg, Noorwegen, Oostenrijk, Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Zweden.
Interventiedomeinen
Financiële middelen
Artsen Zonder Grenzen levert vooral noodhulp bij natuurrampen, conflicten, vluchtelingenstromen, hongersnoden, epidemieën,... Andere projecten richten zich meer op de middellange of lange termijn, en omvatten plaatselijke samenwerkingsverbanden en een belangrijk sensibiliserings- en vormingsluik (aids, tuberculose, malaria, geestelijke gezondheid, toegang tot gezondheidszorg).
Elke operationele activiteit hangt af van de beschikbaarheid van financiële en menselijke middelen. Meer dan 80% van de ingezamelde fondsen is afkomstig van privé-bronnen, die de operationele onafhankelijkheid van de organisatie waarborgen. Meer dan 80% van de financiële middelen gaat naar de projecten op het terrein. De rest wordt verdeeld tussen werkingskosten, fondsenwerving en voorzieningen om sommige interventies op lange termijn te waarborgen (bijvoorbeeld de behandeling van aidspatiënten met aidsremmers).
Operationeel Centrum Brussel Het Operationeel Centrum van Brussel (OCB) groepeert de secties van België, Italië, Luxemburg, Denemarken, Hongkong, Noorwegen en Zweden, en de kantoren in Brazilië en Zuid-Afrika. Op de hoofdzetel in Brussel werken ongeveer 200 mensen.
Internationaal bureau
© Klavs Bo Christensen
In 1991 richtte AZG een internationaal bureau op. Dit orgaan vertegenwoordigt Artsen Zonder Grenzen bij internationale instellingen en organisaties, en heeft zijn zetel in Genève.
4
5
Onze profielen © Espen Rasmussen/Panos
Medici Arts
Arts-specialist
De verantwoordelijkheden van onze artsen variëren naargelang het soort project: medische en organisatorische ondersteuning in ziekenhuizen, de medische opvolging van vluchtelingen of ontheemden, de organisatie van een gezondheidssysteem in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, medewerking aan specifieke projecten (aids en seksueel overdraagbare aandoeningen, tuberculose, malaria, slaapziekte, kala-azar enz.), inzamelen en analyseren van epidemiologische gegevens. De begeleiding, coördinatie, opleiding en supervisie van het gezondheidspersoneel vormt ook een belangrijk deel van hun werk.
> De chirurg staat vooral in voor algemene chirurgische ingrepen en verloskundige spoedchirurgie en leidt het personeel van het operatiekwartier op. Hij/zij superviseert en coördineert de operatieafdeling in zijn geheel (operatiekamer, opnames, chirurgische noodhulp en doorverwijzingen).
Naast de titel van dokter in de geneeskunde moet de arts beschikken over een diploma tropische geneeskunde, of een gelijkwaardige ervaring kunnen aantonen. Bijzondere competenties of ervaring in domeinen als aids of tuberculose zijn een pluspunt.
> De anesthesist dient de patiënt vóór, tijdens en na de operatie de beste zorg toe opdat die de operatie zo goed mogelijk zou kunnen doorstaan. Hij/zij superviseert en coördineert alles wat met de verdoving van patiënten te maken heeft (operatiekamer, ontwaakzaal, eventueel intensieve zorg, spoeddienst, doorverwijzingen). > De gynaecoloog staat in voor de tweedelijnszorg (de eerstelijnszorg gebeurt door de vroedvrouw). Hij/zij zorgt er ook voor dat plaatselijke paramedici worden opgeleid (gebruik van de zuignap, medische abortussen, curettages, verloskundige handelingen, enz.).
AZG werft ook specialisten in volksgezondheid, epidemiologie en pediatrie aan.
Paramedici Je vertrekt niet zomaar op missie met Artsen Zonder Grenzen. Deze beslissing getuigt van een oprechte motivatie om hulp te bieden aan bevolkingsgroepen in gevaar, volgens het Handvest van Artsen Zonder Grenzen. Wie naar het buitenland vertrekt, engageert zich voor langere termijn, neemt actief deel aan het leven binnen de organisatie en beschikt uiteraard over de nodige professionele competenties.
AZG biedt haar medewerkers een uitgebreide omkadering, met naast een arbeidscontract, opleidingen en evaluaties ook diverse verzekeringen, huisvesting ter plaatse en vervoer van en naar het project. Op de volgende pagina’s geven we een overzicht van de profielen die we zoeken.
Elk jaar vertrekken via het Operationeel Centrum Brussel een duizendtal medewerkers op missie. 30% van hen is arts. Er zijn ook 30% paramedici en 40% niet-medische profielen.
6
Door de aard van haar activiteiten is AZG een jonge organisatie, waarin je snel kan evolueren en het opnemen van verantwoordelijkheden wordt aangemoedigd. Na een zekere ervaring op het terrein, kan je verder doorgroeien. Zo zal je misschien een coördinatiefunctie opnemen als medisch, logistiek of projectcoördinator, of verantwoordelijke personeelsbeleid.
Geëngageerde medewerkers Wie voor AZG naar het terrein vertrekt, doet dat vanuit een individueel engagement en neemt een persoonlijke verantwoordelijkheid op. Dit vrijwillige engagement van haar werknemers is één van de basisprincipes van AZG.
Verpleegkundige
Vroedvrouw
De verpleegkundige die in een ziekenhuis werkt, moet inzetbaar zijn in verschillende diensten: pediatrie, interne geneeskunde, operatiezaal, .... Hij/zij ziet ook toe op de naleving van de normen inzake ziekenhuishygiëne en sterilisatie en op het goede beheer van de ziekenhuisapotheek (bevoorrading en opvolging van het verbruik). Andere mogelijke domeinen zijn: basisgezondheidszorg, vaccinatiecampagnes, voedselnoodhulp, epidemieën, specifieke projecten (aids, tuberculose, enz.), het inzamelen en analyseren van epidemiologische gegevens. De meeste verpleegkundigen zijn ook verantwoordelijk voor de begeleiding en opleiding van een team van lokaal gezondheidspersoneel Net als de artsen moeten de verpleegkundigen een diploma tropische geneeskunde hebben, gelijkwaardige ervaring kunnen aantonen of verpleegkundige zijn geweest in een operatiekwartier.
De vroedvrouw is verantwoordelijk voor het opzetten en opvolgen van verschillende activiteiten: het opvolgen van zwangerschappen en bevallingen, hulp aan slachtoffers van seksueel geweld, gezinsplanning, het voorkomen van de overdracht van HIV/aids van moeder op kind, de preventie en behandeling van seksueel overdraagbare aandoeningen,... De taak van de vroedvrouw omvat zowel medische (verloskundige opvolging van de patiënten) als organisatorische aspecten (personeelsbeheer, opvolging van de apotheek, bijhouden van statistieken). De vroedvrouw beschikt over een diploma van vroedvrouw of verpleegkunde met specialisatie verloskunde, en over een diploma tropische geneeskunde.
7
De apotheker staat in voor het beheer van geneesmiddelen en medische toestellen: bestellingen, inventaris, opvolging van het verbruik en de distributie van medicijnen aan de ziekenhuizen die AZG steunt. Hij/zij ziet er ook op toe dat de medische bevoorradingsketen conform de nationale voorschriften verloopt, en zorgt daarnaast voor de opleiding van het lokale personeel waarvoor hij/zij verantwoordelijk is. De apotheker beschikt over een diploma farmacie en minstens twee jaar werkervaring.
Laborant Binnen bepaalde projecten van Artsen Zonder Grenzen wordt voor diagnoses en de opvolging van patiënten beroep gedaan op de diensten van een labo voor klinische biologie. Bloedtransfusies, tuberculose, malaria, meningitis en hiv/ aids zijn de belangrijkste aandoeningen en activiteiten waarvoor een labo-onderzoek nodig is. De laborant ziet toe op de kwaliteit van deze onderzoeken en staat in voor de omkadering en vorming van het lokale personeel. De laborant moet een diploma hebben waarmee hij/zij in een biomedisch labo mag werken (dit kan dus ook een bioloog met
Niet-medici
een klinische specialisatie zijn) en heeft minstens twee jaar werkervaring.
Psycholoog Bij AZG-projecten voor geestelijke gezondheidszorg, posttraumatische interventies of hulp aan specifieke bevolkingsgroepen wordt gekozen voor een medisch-psychosociale aanpak, gebaseerd op individuele hulp, hulp aan groepen en interventies binnen de gemeenschap. Hiervoor werft AZG gediplomeerde klinische psychologen met minstens twee jaar werkervaring aan.
Medewerker gezondheidspromotie De medewerker voor gezondheidspromotie analyseert de factoren en praktijken die het risico op overdracht van een ziekte binnen een bepaalde groep verhogen (ebola, cholera, aids,…). Hij/zij kan worden ingeschakeld in een noodhulpproject (vaccinatiecampagne, ondervoeding, cholera) of in een project dat zich toespitst op een specifieke aandoening (aids, tuberculose of malaria). Hij/zij heeft een diploma antropologie of sociologie en minimum twee jaar ervaring.
Logistiek medewerker
Verantwoordelijke personeel en administratie
De logistieke medewerker staat in de eerste plaats in voor de ondersteuning van de AZG-programma’s. Deze taak omvat onder meer voorraadbeheer (aankopen, ontvangst en opslag van de goederen, bevoorrading van de projecten), het beheer en de beveiliging van de AZG-infrastructuur en het organiseren van transport (weg-, lucht-, en maritiem transport). Verder is de logistieke medewerker verantwoordelijk voor informatica- en telecommunicatiesystemen, de elektriciteitsvoorziening voor de verschillende gebouwen en alles wat te maken heeft met koeling, temperatuurregeling en verluchting (koudeketen, geneesmiddelenvoorraad).
Deze medewerker is verantwoordelijk voor het personeelsbeheer binnen een project of een missie, en waakt over de naleving van de procedures en het juiste gebruik van de AZG-middelen. Hij/zij neemt actief deel aan het bepalen van de personeelsbehoeften van een missie. Hij/zij is verantwoordelijk voor het traject dat de lokale AZGmedewerkers doorlopen, van bij hun aanwerving tot aan het einde van hun contract. Hij gaat na of er bijkomende opleidingen nodig zijn en spitst zich ook toe op carrièremanagement. Verder volgt hij op of dat traject conform het interne reglement verloopt en of de sociale wetgeving van het land wordt nageleefd. In samenwerking met het operationeel centrum van Brussel is hij/zij verantwoordelijk voor de administratieve opvolging van de expats bij de plaatselijke immigratiediensten en ambassades (registratie, visa, arbeidsvergunning) en de opvolging van de contracten (vakanties, verzekeringen). Hij/zij zorgt ook voor de opvolging van de huur- en verzekeringscontracten, en het regelen van geschillen in samenwerking met de advocaat van de missie.
Daarnaast is de logistieke medewerker ook betrokken bij de renovatie en de bouw van gezondheidsstructuren, waterbevoorrading en de basisvereisten inzake hygiëne en sanitaire voorzieningen in de AZG-programma’s. Hij/zij verleent ondersteuning bij de voedselhulpprogramma's, de bedeling van voedsel aan de patiënten, de distributie van hulpgoederen, het opzetten van gezins- en hospitaaltenten, de koudeketen tijdens vaccinatiecampagnes. Naast een diploma dat verband houdt met de verschillende aangehaalde activiteiten, beschikt de logistieke medewerker over de nodige technische en organisatorische vaardigheden. Managementvaardigheden zijn een grote troef. Voor bepaalde functies zijn specifieke technische kwalificaties of werkervaring vereist. Voorbeelden zijn de functies van bevoorradingsspecialist, wagenparkverantwoordelijke (een diploma mechanica of ingenieur met specialisatie mechanica), bouwprojectopzichter (architect, burgerlijk ingenieur), expert in water-hygiëne-sanitatie (waterbouwkundig deskundige of ingenieur).
De verantwoordelijke personeel en administratie bezit een diploma hoger onderwijs en minstens twee jaar relevante werkervaring. Hij/zij heeft een managersprofiel met een sterk analytisch vermogen, werkt nauwgezet en kan prioriteiten stellen.
Financieel verantwoordelijke Hij/zij maakt deel uit van het coördinatieteam van een AZG-project. Hij/zij is verantwoordelijk voor het goede financiële beheer van de missie, met onder meer het opmaken en opvolgen van het budget voor alle projecten, de boekhouding, het beheer van de cash flow en de financiële rapportering voor de institutionele donors. Hij/zij is verantwoordelijk voor de omkadering van de lokale en internationale medewerkers die bij de verschillende taken betrokken zijn. Voor de functie van financieel verantwoordelijke zoeken we vooral mensen met een diploma economie of management, en minstens twee jaar werkervaring.
© François Dumont
Apotheker
9
© Klavs Bo Christensen
FAQ
> Kan ik carrière maken bij AZG? Kandidaten moeten rekening houden met de veranderende omgeving waarin AZG werkt en met bepaalde verplichtingen die eigen zijn aan werken in het buitenland. Toch biedt AZG haar medewerkers de mogelijkheid tot een duurzame persoonlijke en professionele ontplooiing: de medewerkers die vandaag voor de eerste keer vertrekken, zullen morgen werken als projectleider, coördinator in de hoofdstad of landverantwoordelijke. Sommigen zullen functies bekleden op de zetel van de organisatie. Tijdens hun verdere loopbaan zullen ze blijvend de kans krijgen om opleidingen te volgen in diverse technische domeinen en in projectmanagement. > Welke voorwaarden biedt AZG? Expats tekenen een arbeidsovereenkomst waarvan de duur afhangt van het project en een aantal specifieke criteria. Het gaat om een contract van bepaalde duur. Dat statuut houdt rechten en plichten in, zowel voor de werkgever als voor de expat. De bruto vergoeding van expats gaat van 1.105 tot 2.868 euro (cijfers voor 2009), afhankelijk van de functie en de relevante ervaring. AZG betaalt de kosten voor huisvesting, de vervoersonkosten vanaf de verblijfplaats van de expat tot aan het project, de visakosten (de kandidaat moet over een geldig paspoort beschikken) en de meeste vaccins die nodig zijn voor het verblijf in het buitenland. Ter plaatse krijgt de expat een bijkomende vergoeding, per diem genoemd, voornamelijk om zijn uitgaven voor voeding te dekken. De door AZG afgesloten verzekeringen omvatten gezondheidszorg, arbeidsongeschiktheid, ongevallen, burgerlijke aansprakelijkheid, invaliditeit, overlijden, repatriëring en bagageverlies.
> Wat is de gemiddelde duur van een missie? De gemiddelde duur van een missie kan aanzienlijk variëren, van enkele weken voor crisisinterventies, tot een jaar of langer in een structureel project in een stabiele context. Iedere kandidaat moet bereid zijn om zich voor meerdere missies te engageren. > Wanneer kan ik vertrekken? Kandidaten die voor de eerste keer op missie vertrekken, volgen eerst een door AZG georganiseerde opleiding. Na deze opleiding kan de wachttijd variëren van enkele dagen tot enkele weken, zelfs enkele maanden (uiteraard kan AZG in dat geval niet eisen van de kandidaten dat ze langdurig beschikbaar blijven).
10
> Kan ik zelf mijn bestemming kiezen? In overeenstemming met het AZG-handvest mag de belangstelling voor een bepaalde bestemming nooit de overhand krijgen op het engagement. Het gaat er in de eerste plaats om de noden van de bevolking te lenigen, ongeacht de plaats. > Welke voorbereidingen gaan er aan het vertrek vooraf? AZG organiseert meerdere keren per jaar voorbereidingssessies voor de nieuwe kandidaten, met theoretische en praktische, algemene en specifieke modules (afhankelijk van het profiel). Iedere kandidaat krijgt ook een uitgebreide beschrijving van de functie die hem wordt aangeboden, schriftelijke informatie over het projectland en over de activiteiten die AZG er organiseert, en een reeks operationele, administratieve en algemene briefings.
> Wat zijn de levensomstandigheden tijdens de missie? De levensomstandigheden verschillen van land tot land en zelfs van streek tot streek, afhankelijk van de plaatselijke huisvestings- en werkinfrastructuur. AZG wil hoe dan ook haar teams een werkomgeving bieden die het goede verloop van de hulpverlening bevordert en tegelijk rekening houden met de plaatselijke levensstandaard.
> Wat is het vakantiebeleid van AZG? Wanneer een expat een volledig jaar op missie is, heeft hij recht op dertig vakantiedagen per jaar. Maximum twintig dagen kunnen op het terrein worden opgenomen, en de rest van de dagen na het einde van de missie of na twaalf maanden missie indien de totale duur van de missie 18 maanden of meer bedraagt. > Kan ik met mijn partner of gezin vertrekken? De veiligheidsvoorwaarden, de moeilijkheid om werk te vinden buiten AZG, de beperkte huisvestingsmogelijkheden, het gebrek aan aangepaste medische en onderwijsstructuren: het zijn stuk voor stuk factoren die het meereizen van de partner of het gezin bemoeilijken, vooral als het om een eerste ervaring gaat. Indien mogelijk en in bepaalde omstandigheden, kunnen de partner en het gezin mee op missie vertrekken. > Wat zijn de veiligheidsrisico's en hoe pakt AZG die aan? Veiligheidsrisico’s zijn inherent aan de dagelijkse werkelijkheid waarin AZG werkt. We moeten ze niet overdrijven, maar ook niet minimaliseren. Ze hebben vooral betrekking op het verkeer ter plaatse, de financiële en materiële middelen en conflictsituaties (openlijke of latente conflicten). Het naleven van de verkeersregels en de AZG-richtlijnen, een discreet en gematigd gebruik van de beschikbare middelen, het opstellen en opvolgen van veiligheidsvoorschriften, en een geslaagde integratie in de samenleving dragen bij tot het beperken van de risico’s. Na een incident (ongeluk, aanval of een ander traumatiserend voorval) kan AZG medewerkers ter plaatse sturen die opgeleid zijn in psychologische begeleidingstechnieken. Daarnaast kan de organisatie rekenen op een extern netwerk van psychologen. > Kan ik stage lopen op het terrein? AZG stuurt geen stagiairs naar haar projecten, vooral wegens een gebrek aan begeleidingsmogelijkheden. Dit geldt ook voor studenten die tijdens hun vakantie willen meewerken aan een project.
11
Hoe solliciteren?
© Francesco Zizola/Noor
> Correspondentieadres: Artsen Zonder Grenzen Personeelsdienst Afdeling Rekrutering (preciseer: medisch, paramedisch of niet-medisch) Dupréstraat 94 1090 Brussel
www.debie.com
Denk je dat werken voor Artsen zonder Grenzen iets voor jou is en dat je profiel overeenkomt met één van de functies uit deze brochure? Surf dan naar onze website www.azg.be Je vindt er nog meer informatie en je kan er online solliciteren. Wij verbinden ons ertoe om binnen de 15 dagen te reageren.
