VERSTANDIGE KEUZES
INFORMATIEBOEK VOOR STUDENTEN SBE OVER EXPERTISETEAMS HAN SPORT & BEWEGEN
Introductie In de eerste twee en een half jaar van de opleiding heb je alle competenties die nodig zijn om goed te kunnen functioneren in het werkveld ontwikkeld. Je hebt nu een beeld gevormd van het beroep en weet hopelijk waar je interesses en kwaliteiten liggen. En wellicht weet je ook al waar in het werkveld je straks graag wilt werken. In de laatste anderhalf jaar van de opleiding heb je de mogelijkheid om je verder te specialiseren en verdiepen in een specifiek thema dat verbonden is aan het beroep waar je voor wordt opgeleid. Die thema’s worden aangeboden door zogenaamde expertiseteams. HAN Sport en Bewegen kent vijf expertisegebieden:
Health & Performance (H&P)
Lifestyle & Health Promotion (L&HP)
Sports & Exercise Nutrition (S&EN)
Sports Economics & Strategic Sports management (SESS)
Talent Identification & Talent Development (Talent)
De laatste anderhalf jaar van de opleiding SBE breng je door in één van deze vijf expertisegebieden. In dit informatieboek staat per expertisegebied uitgelegd waar het team zich op richt en hoe de studieroute binnen elk gebied eruit ziet. Er wordt duidelijk gemaakt welke onderwijseenheden je volgt en per onderwijseenheid wordt kort beschreven wat de inhoud is. Ook zie je terug welke stagemogelijkheden (context en voorbeelden van organisaties) je hebt als je kiest voor een bepaald expertisegebied. De keus die je maakt is bepalend voor de rest van je opleiding en dus erg belangrijk. Verdiep je goed in de mogelijkheden en in de consequenties van de keus die je maakt.
SBE CURRICULUM IN RELATIE TOT EXPERTISETEAMS
HOOFDFASE 2 & HOOFDFASE 3 EXPERTISETEAM & STAGECONTEXT
PROPEDEUSE, HOOFDFASE 1 EN ½ HOOFDFASE 2 TALENT
Sports & Exercise Nutrition Talent Identification & Talent Development
L&HP
Health & Performance
SBE Sport & bewegingsagogiek Sport & leisure Management
H&P
SESS
Gehandicaptensport Buurtsportcoach Sportconsulent
Revalidatieklinieken Zorgorganisaties Fysio bedrijven met beweeglessen Gemeentelijke sportorganisaties
Gezondheidsadviseur voor Profit en non-profit organisaties cq werkomgevingen; Overheden Outdoor bedrijven
sport- en beweegmanager, verenigingsondersteuner, buurtsportcoach, sportconsulent in een leisure context
Lifestyle & Health Promotion
Sports Economics & Strategic Sports management
S&EN
Fitness centra Gehandicaptensport Leefstijlbegeleider Trainer-coach
Health & Performance Introductie Mensen maken de organisatie. Daar zijn steeds meer bedrijven en instellingen van doordrongen en zij realiseren zich dat een werknemer die zich prettig voelt, beter functioneert en met meer plezier zijn werk uitvoert. Het is daarom van belang dat een werknemer niet alleen gezond is, maar in staat is om zichzelf te ontplooien en te groeien. Binnen het team Health & Performance houden we ons bezig met de arbeidsgezondheid van de medewerkers en hoe deze bijdraagt aan het presteren van de werknemers, team/afdeling en organisatie. Hoe kan de werkomgeving ingericht worden om de gezondheid en prestaties te bevorderen? Hoe kunnen mensen met een beperking het beste begeleid worden en hoe kunnen ze zelf zorgen voor een goede werkrelatie? Op welke manier kun je mensen met passie en voldoening laten werken? Wat zijn interventies om burn-out en stress te voorkomen of verhelpen? Welke invloed hebben vaste of flexibele werktijden op het functioneren en de thuissituatie? Hoe gaan we om met de vergrijzing en ontgroening in de organisaties? Binnen organisaties is er een grotere nadruk op anders werken. Het Nieuwe Werken, waar de medewerker zelf bepaalt waar en wanneer hij werkt, is een ontwikkeling waar steeds meer bedrijven in meegaan. Ook wordt het samen delen van verantwoordelijkheid en het verminderen van managementlagen ingezet om werknemers meer in hun kracht te laten werken en niet als slaaf van de baas. Sommige bedrijven gaan zover dat alle werknemers delen in de winst, ongeacht hun taak binnen de organisatie. Team Health & Performance houdt zich bezig met jouw toekomst. Werken met passie! Onderwijs in hoofdfase 2 Tijdens de beroepsgerichte stage ga je vanuit je uitstroomprofiel (SBA of SLM) aan de slag met een adviesvraagstuk gericht op het beter laten functioneren van groepen medewerkers in een organisatie. Als SBA’er kan dat bijvoorbeeld een vraagstuk zijn gericht op de oudere medewerker of chronisch zieken. Een SLM opdracht kan zich richten op het verbeteren van het functioneren van een team binnen een organisatie. Ook volg je een module Onderzoeksvaardigheden waarin je leert om onderzoek te kunnen doen naar vitaliteit of arbeidsgezondheid op de werkvloer en je vaardigheden als ‘onderzoekende SBE’er’ verder ontwikkelt. Minoren Het team Health & Performance biedt de volgende minor aan: Health & Performance @Work: Tijdens deze minor leer je op systematische wijze de arbeidsgezondheid binnen organisaties te bevorderen, waarmee je bijdraagt aan de bedrijfsresultaten. Deze rol kun je vervullen als interne functionaris binnen een organisatie, maar ook vanuit een externe rol als onafhankelijk consultant. Naast het advies geven aan het management ben je ook in staat om de geadviseerde interventies uit te voeren. Of, wanneer je in de toekomst als leidinggevende functioneert, kun je de opgedane kennis toepassen om effectief leiding te geven aan je medewerkers. Onderzoeksstages In het vierde jaar kun je kiezen uit verschillende onderzoeksstages, bijv.: Ontwikkelen van instrumenten om (thuis) herstel van het werk te bevorderen; Ontwikkelen van methoden voor zelfmanagement voor specifieke doelgroepen; Ontwikkelen van teambuilding binnen een organisatie; Ontwikkelen van interventies om ouderen gezonder en beter te laten werken; Ontwikkelen van interventies voor specifieke (werkende) doelgroepen om leefstijl te verbeteren (bijv. t.a.v. het overgewicht van chauffeurs; effecten van onregelmatige werktijden); Onderzoeken, ontwikkelen en adviseren van de SBE’er/SLM’er in de praktijk. Contexten voor stage Bij team Health & Performance loop je bijvoorbeeld stages bij: Organisaties die de arbeidsgezondheid/leefstijl of prestatievermogen van de medewerkers willen verbeteren; Organisaties die bezig zijn met een vitaliteitbeleid op te zetten voor medewerkers; Outdoor organisaties die zich richten op het bedrijfsleven als doelgroep; Gemeenten; Het eigen werkveld onderzoeken naar verbetering van het functioneren van de SBE professional.
Lifestyle & Health Promotion Introductie Hoe zou het zijn als mensen als individu voldoende uitgerust zouden zijn om hun eigen gezondheidsproblemen te lijf te gaan? Dat ze zouden weten wat ze moeten doen om gezond te zijn en te blijven in termen van voeding en (beweeg)gedrag? En dat ze de steun die ze daarvoor nodig hebben ook zelf weten te organiseren? Hoe zou de wereld er dan over twintig jaar uitzien? Maar hoe stimuleer je nu eigenlijk mensen om de gezonde keuze te maken? Welke omgevingsfactoren beïnvloeden het keuzeproces? En hoe moet deze omgeving dan ingericht worden? De SBE’er die zich verdiept in het thema Lifestyle & Health Promotion (L&HP), weet hoe hij de leefstijl van mensen kan beïnvloeden, zó dat het hun gezondheid dient. En leert mensen hoe ze steun kunnen organiseren bij het in stand houden van die gezondheid. Deze activiteiten (moeten) passen binnen het beleid van een organisatie, een gemeente of andere overheid. Je leert hoe je dat beleid ontwikkelt op basis van onderzoek. Het expertiseteam L&HP ziet gezondheid als ‘the ability to adapt and self Manage’ (Huber, 2001). Het doel is om mensen in staat te stellen om zich aan te passen aan hun omgeving, zodanig dat ze controle kunnen hebben over alle factoren die hun gezondheid beïnvloeden. Dit kun je doen door mensen kennis en vaardigheden bij te brengen (educatieve benadering), maar je kunt ook de omgeving zodanig inrichten dat deze gezond gedrag uitlokt (ecologische benadering). Het expertiseteam L&HP onderzoekt welke uitrusting, oftewel ‘assets’, mensen tot hun beschikking hebben om gezonder te kunnen leven en helpt mensen om deze ‘assets’ daadwerkelijk te kunnen benutten. Allemaal onderwerp van onderzoek en onderwijs. Onderwijs in hoofdfase 2 In de onderwijseenheid Effectiviteit van Handelen ontwikkel je gezondheidsinterventies en beweegprogramma’s die je op hun effectiviteit evalueert. Ook volg je een onderwijseenheid Onderzoeksvaardigheden waarin je leert om onderzoek te doen naar gezondheid beïnvloedende factoren en naar effectieve interventies en je vaardigheden als ‘onderzoekende SBE’er’ verder ontwikkelt. Minoren Het team L&HP biedt vier minoren aan: Leefstijlprogramma op maat: Je leert om een individueel leefstijlprogramma te ontwerpen. Na een grondige analyse van de leefstijl, coach je je coachee naar een gezonde leefstijl met specifieke aandacht voor voeding en beweging; Health Promotion: Je leert het vakgebied gezondheidsbevordering kennen en je leert hoe je op een integrale manier gezondheid van een doelgroep kan bevorderen middels het schrijven van een projectvoorstel; Buitengewone doelgroepen in sport & bewegen: In deze minor besteden we aandacht aan de begeleidingsmogelijkheden van personen met een bijzondere bewegingsbehoefte. Door middel van handelingsgerichte diagnostiek leer je binnen deze minor problemen aan te pakken op motorisch, sociaalemotioneel of cognitief vlak; Sport Sciences: Dit is een Engelstalige minor! In the Sports Sciences exchange course you will gain thorough theoretical knowledge of the various fields of study within sports sciences. You will learn how to use the interrelationships of these fields of study with the sport context of your own choice. Subjects of study are a.o.: Sport sociology; Sport psychology, Sport philosophy; Exercise physiology; Motor development and learning; Research methods in sport. Onderzoeksstages In het vierde jaar kun je kiezen uit verschillende onderzoeksstages, zoals: Onderzoek naar gezondheidsdeterminanten bij specifieke doelgroepen; Onderzoek naar de effecten van sport en bewegen voor speciale doelgroepen; Inventarisatie van samenwerkingsmogelijkheden met sportaanbieders voor een opvanghuis; Onderzoek naar de effecten van buurtinrichting op beweeggedrag. Contexten voor stage Bij team L&HP loop je stages in: Zorg- en welzijnsorganisaties; Revalidatieklinieken; Organisaties die beweeglessen organiseren; Organisaties die wijkgericht werken bijvoorbeeld als beweegmanager / combinatiefunctionaris.
Sports & Exercise Nutrition Introductie De SBE’er is een sportprofessional die sport- en bewegingsprogramma’s kan ontwerpen, uitvoeren, analyseren, evalueren, coördineren en implementeren. Vaak is voeding van invloed op de effectiviteit van een beweegprogramma. Wanneer gewichtsverlies of gewichtsbeheersing een doel op zich is vormt voeding een prestatiebepalende factor binnen een sport- en bewegingsprogramma. De basisvoeding van specifieke doelgroepen die een aangepaste benadering vragen voldoet vaak niet aan de eisen van een specifiek beweegprogramma. Kennis over voeding in relatie tot bewegen is een specifieke deskundigheid van de leefstijlcoach. Het expertiseteam Sports & Exercise Nutrition (S&EN) beschikt over de juiste tools om het effect van een beweeginterventie op lichaamssamenstelling en voedingsinname vast te stellen. Als SBE’er leer je binnen het expertiseteam S&EN om zelfstandig maatwerkprogramma’s op het gebied van (sport)voeding te ontwikkelen, te implementeren, uit te voeren en te evalueren middels toegepast onderzoek. Bestaande relevante doelgroepen waar het team contacten mee heeft opgebouwd zijn paralympische sporters (zwemmen en wielrennen), zeer jonge talentvolle sporters en diverse groepen binnen de reguliere fitnesscentra, zoals ouderen en mensen met overgewicht. Als SLM’er kun je de context van het expertiseteam gebruiken om met een sportvoedingsbril actief innovatieve projecten op te zetten waar voeding een onderdeel van uitmaakt. Denk hierbij aan voeding als onderdeel van recreatieve en sportieve buitensportactiviteiten, voedingsinterventies als onderdeel van teambuilding en het ontwikkelen van nieuwe (sport)voedingsproducten voor specifieke doelgroepen. Onderwijs in hoofdfase 2 In de module Effectiviteit van Handelen leer je de belangrijkste theorieën over voeding in relatie tot bewegen. Die kennis ga je direct toepassen door het uitvoeren van een voedingsinterventie op je stageadres. Ook volg je een module Onderzoeksvaardigheden waarin je leert om onderzoek te kunnen doen naar voedingsinname van groepen mensen. Minoren Het team Sports & Exercise Nutrition biedt twee minoren aan: Sportvoeding (en in het Engels Sports Nutrition): Je leert wat de belangrijkste sportvoedingsnormen zijn en hoe je deze vertaalt naar groepsadviezen en een individueel begeleidingsplan voor een wedstrijdsporter. Het is een minor waarin je met studenten ALO, SGM, SBE, Fysiotherapie en Voeding & Diëtetiek samenwerkt; Interdisciplinair Samenwerken binnen Training en Sportrevalidatie: Je kunt je binnen deze minor verder specialiseren op je eigen vakgebied van SBE of je kunt je specifiek richten op het thema voeding in relatie tot blessurepreventie en sportrevalidatie. Je leert in deze minor multidisciplinair samen te werken met studenten van SGM, SBE, Fysiotherapie, voeding & dietetiek, maar ook met trainers, coaches en bestuurders van sportverenigingen. Onderzoeksstages In het laatste jaar kun je kiezen uit verschillende onderzoeksstages. Bijvoorbeeld: Ontwikkelen van een voedingsinterventie (gezonde voeding) voor ouderen of gehandicapten Ontwikkelen van begeleidingsmethodiek en uitvoeren van onderzoek om specifieke sportvoedingsinname van groepen sporters inzichtelijk te maken; Meten effecten van voeding binnen beweegprogramma’s o.a. voor speciale doelgroepen; Ontwikkelen van instrumenten om voedingscompliance van sporters te vergroten; In kaart brengen kennis, houding en vaardigheden van sporters, coaches en begeleiders over sport en voeding. Een onderwerp en stage organisatie naar eigen keuze, passend binnen het expertisegebied. Contexten voor stage Bij team voeding loop je stages in: Fitnesscentrum/ outdoorsport centra (in combinatie met voedingsinterventies/ voedingsonderzoek); Sportvoedingsbegeleidingstrajecten Paralympisch zwemmen en wielrennen; Innosportlab Papendal, topsportrestaurant Papendal.
Sports Economics & Strategic Sports management Introductie Het expertiseteam Sports Economics & Strategic Sports management (SESS) heeft als doel om het werkveld van sport en bewegen te professionaliseren. Het expertiseteam levert een bijdrage aan een betere bedrijfsvoering van sportorganisaties, het versterken van verenigingen, innovatie van sportproducten, betekenisvolle sportevenementen en een verhoogde sportparticipatie in Nederland. Het doel is een sportklimaat waarin iedereen op zijn niveau het plezier en de waarde van sport en bewegen kan beleven. Wil je later graag in een sportorganisatie werken? Dan leer je bij Strategic Sports management (Strategisch Sportmanagement) de kneepjes van het vak. Een sportorganisatie verschilt namelijk in vele aspecten van traditionele organisaties. Strategisch sportmanagement richt zich op de breedtesport en het vergroten van de sportparticipatie. Er wordt zowel gekeken naar het benutten van sport als middel door verenigingen en overheden als het ondersteunen van commerciële sportorganisaties die vanuit een winstoogmerk sport- en beweegactiviteiten aanbieden. Daarbij horen thema’s als de professionalisering van sportorganisaties en de activiteiten van beweegmanagers, buurtsportcoaches en buurtsportverenigingen. Bij Sports Economics (Sporteconomie) houdt men zich bezig met de economische aspecten van sport. Wat levert het EK Baanwielrennen op voor de regio Apeldoorn? Wat kosten bepaalde buitensportactiviteiten en wat leveren ze op? Sporteconomie richt zich op alle geldstromen in de sport; van de overheid die miljarden uitgeeft aan sport, via de jaarrekeningen van de sportvereniging tot het verdienmodel in de fitnessbranche. Daarbij horen thema’s als de economische impact van sportevenementen, kosten-baten analyses van investeringen in de sport, economie van de breedtesport en het ontwikkelen van sportinnovaties. Ben je geïnteresseerd in deze thema’s dan kun je bij dit expertiseteam een stage of een minor volgen. Minoren Het team SESS biedt drie minoren aan: Sport & Economie: Je leert in deze minor hoe de geldstromen in de sport lopen en hoe je daar met economische principes verbeteringen in kunt aanbrengen. Vragen die aan de orde komen zijn: Hoe is de financiële situatie van sportverenigingen? Wat zijn de verschillen tussen de Amerikaanse en Europese sportcompetitie? Hoe kun je de economische impact van sportevenementen onderzoeken?; Strategisch Sportmanagement: In de minor Strategisch Sportmanagement ontdek je hoe jij als sportmanager de sport en sportorganisaties kunt vernieuwen om op de toekomstige veranderingen en uitdagingen in te spelen. Je kijkt naar innovaties in de sportsector, de structuur van de huidige sportsector en de rol van de overheid en de verschillende rollen van een sportmanager; Sport Tourism: In deze Engelstalige minor kijk je naar activiteiten en organisaties op het gebied van sport toerisme: hoe worden snowboard vakanties georganiseerd? Wat zijn de mogelijkheden op het gebied van sport & adventure? Onderdeel van deze minor is het organiseren van een meerdaagse outdooractiviteit. Onderzoeksstages In het vierde jaar kun je kiezen uit verschillende onderzoeksstages: Managementadvies gericht op het organiseren van sportactiviteiten en vergroting van sportparticipatie; Rendement van teambuildingsactiviteiten voor organisaties; cq effecten op het functioneren; Beleidsadvisering aan provincie, gemeenten en verenigingen over sportconcepten/ sportparticipatie; Economische impact van sportevenementen en marktonderzoek naar bijvoorbeeld actieve vakanties voor specifieke doelgroepen; een onderwerp en stageorganisatie naar eigen keuze. Contexten voor stage Bij team SESS loop je stage bij onze onderzoeksgroepen van Transferpunt Sport, Topsport Gelderland of Sport Economics Research Center. In het werkveld kun je onderzoek doen bij organisaties zoals: Sportondernemingen, Sportadviesbureaus, Provincies en gemeenten, Sportverenigingen en andere sportorganisaties.
Talent Identification & Talent Development Introductie Wat zou er gebeuren als we met zijn allen zouden besluiten om ieders talent ten volle te benutten? Hoe zou de wereld er over twintig jaar dan uit zien? Hoe vroeg kun je ‘talent’ eigenlijk ontdekken? Welke factoren beïnvloeden de ontwikkeling van een talent? Hoeveel invloed valt er op een talent uit te oefenen. Het expertiseteam Talent richt zich op het verbeteren van de processen van het herkennen en ontwikkelen van sportief talent. Het onderwijs in bewegen en sport ziet zij daarvoor als een unieke kans. Dit heeft onder andere te maken met de doelen en aard van het vak en de kwaliteiten van de vakdocenten B&S. Talent wordt gedefinieerd als ‘een sporter die in trainingen en wedstrijden beter presteert dan (de meeste van) zijn of haar leeftijdgenoten en de potentie heeft om de top te halen’ (Howe et al, 1998; Elferink-Gemser et al, 2004). Het is een uitdaging elk kind een sport te laten kiezen die hij of zij het leukst vindt en waar hij of zij de meeste aanleg voor heeft. Opbrengst hiervan is dat kinderen meer succeservaringen in de sport zullen hebben, meer plezier beleven en langer voor de sport behouden blijven. Ze krijgen met andere woorden meer mogelijkheden om hun bewegingspotentie waar te maken. Een belangrijke vraag is dan: hoe kunnen kinderen en hun ouders worden gestimuleerd om een sport te kiezen die het beste bij het kind past? Welke kenmerken moet een talent vervolgens in een bepaalde sport hebben om de top te bereiken? Welke vaardigheden moeten professionals in het onderwijs in sport en bewegen hebben om bewegingstalenten te herkennen en helpen ontwikkelen? Met welke programma’s zullen die talenten moeten werken om het maximale eruit te halen? Welke begeleiding moeten zij krijgen? En wat is de profielschets van een topbegeleider in de sector van sport en bewegen? Allemaal vragen die je na anderhalf jaar in team Talent kan beantwoorden. Onderwijs in hoofdfase 2 In de module Effectiviteit van Handelen leer je de belangrijkste theorieën over talentherkenning en talentontwikkeling. Die kennis ga je direct toepassen door het uitvoeren van een interventie naar het herkennen of ontwikkelen van talent bij bijvoorbeeld een sportorganisatie die zich richt op sporters met een beperking of in het buurtsportwerk. Ook volg je een module Onderzoeksvaardigheden waarin je leert om onderzoek te kunnen doen naar talent en je vaardigheden als ‘onderzoekende SBA’er’ verder ontwikkelt. Minoren Het team Talent biedt twee minoren aan: Sports performance enhancement: Je leert om de vaardigheden van talentvolle (minder valide) sporters (ca. 12-18 jaar) op een valide en betrouwbare manier in kaart te brengen en hen te adviseren in hun ontwikkeling naar de top; School & sport: een winnende combinatie: Je leert in deze minor om als combinatiefunctionaris / buurtsportcoach de verbinding tussen school, buurt en sport te optimaliseren en sportieve talenten mogelijkheden te bieden op jong leeftijd zich maximaal te kunnen ontplooien. Onderzoeksstages In het vierde jaar kun je kiezen uit verschillende onderzoeksstages: Ontwikkelen van instrument om kinderen een passend sportadvies te kunnen geven; Ontwikkelen van instrument om sportief talent te herkennen in het onderwijs in Bewegen en Sport; Ontwikkelen en uitvoeren van testen om talent in een specifieke sport (voetbal) te helpen identificeren; Ontwikkelen van cognitieve / mentale vaardigheden door het uitvoeren van een interventie tijdens de sporttraining van gehandicapte sporters; In kaart brengen van kenmerken en vaardigheden van trainers/coaches/docenten/ouders die (minder valide) talent optimaal kunnen helpen ontwikkelen. Contexten voor stage Bij team talent loop je stages bij: Sportorganisaties die zich richten op het herkennen en ontwikkelen van talentvolle gehandicapte sporters; Gemeentelijke sportorganisaties (o.a. sportbedrijf Arnhem, Sportservice Nijmegen, Sportservice Zwolle); Buurtsportwerk en na- en buitenschoolse opvang.
