GECKO Drenthe cohort Informatie meetronde 5-7 jaar 14 januari 2014
Team GECKO Drenthe (UMCG) - Dr. Eva Corpeleijn, projectleider senior epidemioloog leefstijl en obesitas
- Prof. Harold Snieder genetische epidemiologie
- Leanne Küpers MSc, coördinator promovenda vroege omgeving en overgewicht
- Prof. Edwin van den Heuvel biostatistiek
- Prof. Ronald Stolk, hoofd afd. Epidemiologie principal investigator GECKO Drenthe
- Prof. Gerard Koppelman longziekten, kindergeneeskunde
- Prof. Pieter Sauer, initiatiefnemer emeritus professor kindergeneeskunde Trial Coordination Center - Suzette Boontje, project coordinator - Diane Steenks, assistent project coordinator www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Overgewicht in Nederland • Overgewicht bij volwassenen: 47% in 2009 in NL. • Overgewicht bij kinderen: 15% en neemt toe. • Kinderen met overgewicht hebben verhoogde kans op: ▫ Gezondheidsproblemen Lichamelijk (hogere bloeddruk, insuline resistentie) Geestelijk (onzeker, ontevreden met eigen lichaam, pesten)
▫ Overgewicht op volwassen leeftijd!
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Promotie projecten in GECKO • De rol van fysieke activiteit in de ontwikkeling van overgewicht bij kinderen - Anna Sijtsma • Vroege omgevingsfactoren en de ontwikkeling van overgewicht bij kinderen – Leanne Küpers • Fysieke activiteit en gezondheid in Chinese en Nederlandse kinderen – Lu Congchao • Statistische groeicurve analyses voor longitudinale gegevens– Cindy Lin www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Overgewicht in GECKO Drenthe • Op 2 jaar had 4,2% overgewicht/obesitas • Op 4 jaar had 11,3% overgewicht/obesitas • Op 6 jaar had 13,8% overgewicht/obesitas (ondergewicht: ~1%)
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Resultaten uit GECKO Drenthe • Borstvoeding, bewegen en slaap lijken een gunstig verband te hebben met latere gewichtstoename. • Kinderen (9 maand) die meer tijd vrij mogen bewegen hebben een kleinere buikomvang dan kinderen die minder vrij mogen bewegen. • Een korte slaapduur, meer tijd achter een beeldscherm en een televisie in de slaapkamer dragen bij aan overgewicht op 3-4 jaar. • Geen relatie tussen overslaan van ontbijt en overgewicht op heel jonge leeftijd. Op 2 en 5 jaar ontbeet 3,0 en 5,3% niet dagelijks.
www.geckodrenthe.umcg.nl
10-2-2014
Buikomvang • Gewicht = spiermassa en vetmassa. • Buikomvang zegt iets over vetverdeling. • Buikomvang is goede maat voor hoeveelheid buikvet. • Grotere buikomvang voorspelt ontwikkeling van welvaartsziekten in volwassenen. • Ook bij kinderen waardevolle meting! • Aanbevolen in ‘Signaleringsprotocol overgewicht JGZ (mei 2004)’. www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Bloeddruk • Verhoogd door: ▫ Overgewicht ▫ Diabetes ▫ Erfelijkheid ▫ ▫ ▫ ▫
Inspanning Beweeglijk Spannend ‘Witte jas’ effect
Hoge bloeddruk geeft hogere kans op: ▫ ▫ ▫ ▫ ▫
Hartfalen Hart- en vaatziekten Hartritme stoornissen Hersenbloeding Nierfalen
• Ook bij kinderen kan de bloeddruk verhoogd zijn. www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Metingen op 5 jaar voor GECKO • 2204 kinderen door jullie gemeten! - 2204 keer lengte en gewicht - 2025 keer (92%) buikomvang (8 x “999”) - 2013 keer (91%) bloeddruk, waarvan - 1976 (98%) 2 of 3 herhaalde metingen
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Lengte en gewicht op 5 jaar
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Body Mass Index (BMI) op 5 jaar 13,8% overgewicht: BMI boven 17,4 85,2% gezond gewicht 1,0% ondergewicht: BMI onder 13,4
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Buikomvang op 5 jaar
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Systolische bloeddruk op 5 jaar Normaalwaarden: ~ 110/70 mmHg
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Diastolische bloeddruk op 5 jaar Normaalwaarden: ~ 110/70 mmHg
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Hartslag op 5 jaar Normaalwaarden: ~ 80-120 per minuut
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Vragenlijsten • 1550 vragenlijsten ingevuld. • 85% van de moeders heeft foliumzuur geslikt tijdens zwangerschap. • De meeste kinderen slapen van 19.30-07.00. • De helft van de kinderen heeft 2x per week schoolgym. • 87% eet tussen de middag brood en 9% eet dan warm. www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
Vragenlijsten
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014
www.geckodrenthe.umcg.nl
14-1-2014