Informatie brochure. Platform Zelfzorg. Oost-Vlaanderen

Informatie brochure

Platform

Zelfzorg Oost-Vlaanderen Martelaarslaan 204b – 9000 Gent 09 225 91 33 09 233 35 89 [email protected] htpp://users.telenet.be/plazzo/

met de steun van provincie Oost-Vlaanderen

Inhoudstafel Inleiding ................................................................. 3 Zelfzorg, een totaalbegrip .....................................................................3 Zelfzorg in Oost-Vlaanderen ..................................................................3

Platform Zelfzorg Oost-Vlaanderen ............................... 4 1. Voorgeschiedenis .............................................................................4 1.1. Het ontstaan: van Gents overleg tot Oost-Vlaams project ..........................4 1.2. Uitbouw van een concrete werking (2OO2-…)...........................................5

2. Doel ...............................................................................................6 3. Organisatie .....................................................................................6 3.1. Stuurgroep..........................................................................................6 3.2. Het dagelijks bestuur............................................................................7 3.3. Rol van het Welzijnsoverleg Regio Gent vzw ............................................7 3.4. Inbreng van zelfzorginitiatieven, overheden, professionelen en individuele gebruikers .........................................................................................7

4. Werking ..........................................................................................8 4.1. Een meersporenbeleid ..........................................................................8 4.2. Draaischijffunctie ............................................................................... 12

5. Meer informatie? ............................................................................ 14

2

Plazzo-brochure, november 2005

Inleiding Zelfzorg, een totaalbegrip Steeds meer mensen willen hun levenssituatie in eigen handen nemen en/of ervoor zorgen dat anderen dit ook kunnen. Dit uit zich steeds meer in de vraag tot inspraak en participatie in het beleid. Om dit te bereiken, organiseren mensen zich op verschillende manieren, onder verschillende benamingen zoals zelfhulpgroepen, patiëntenverenigingen, thuiszorggroepen en andere belangengroepen m.b.t. gezondheid en welzijn. Men organiseert zich rond verschillende thema’s zoals ziekte, handicap, armoede; specifieke sociale situatie, verslaving, … Ieder initiatief heeft een eigen waarde, een eigen manier van werken. Maar er is meer dat hen bindt dan dat hen scheidt: •

ze vertrekken allen vanuit de kracht van het individu;

•

ze werken rond een situatie of problematiek die de kwaliteit van het leven in sterke mate beïnvloedt.

Daarom is ‘zelfzorg’ het totaalbegrip voor al deze initiatieven.

Zelfzorg in Oost-Vlaanderen In Oost-Vlaanderen bestaan er meer dan 200 zelfzorginitiatieven. Gemeenschappelijk is dat ervaringsdeskundigheid centraal staat en dat elk zelfzorginitiatief één of meerdere van de volgende taken uitvoert: •

verlenen van emotionele en sociale steun, onder meer via lotgenotencontact;

•

verzamelen en verspreiden van informatie over het probleem waarrond ze zijn opgericht en de manier om ermee om te gaan;

• •

organiseren van sociale activiteiten; verlenen van directe diensten;

•

het brede publiek en professionelen informeren;

•

belangen behartigen van iedereen die met een specifieke situatie wordt geconfronteerd;

•

fondsen verzamelen;

•

een stimulans geven voor meer wetenschappelijk onderzoek. 3


Platform Zelfzorg Oost-Vlaanderen 1. Voorgeschiedenis 1.1. Het ontstaan: van Gents overleg tot OostVlaams project Op initiatief van een aantal zelfhulpgroepen uit de Gentse regio bestaat er reeds sinds 1983 een jarenlange traditie van overleg van de Gentse zelfhulpgroepen. Sinds 1988 wordt dit op vraag van de groepen ondersteund vanuit het Welzijnsoverleg Regio Gent. De eerste ideeën voor Plazzo vormden zich binnen dit overleg. Aanleiding was de vraag van groepen uit andere Oost-Vlaamse regio’s om te mogen aansluiten vanuit de volgende gezamenlijke noden en mogelijkheden: -

ervaringsuitwisseling om van elkaar te leren

-

kennis van elkaars werking om elkaar te leren kennen om: doorverwijzing te verbeteren overlapping te vermijden

-

gezamenlijke bekendmaking

-

gezamenlijk optreden naar hulpverleners overheid.

Op 5 april 1998 organiseerde het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen een verkennende vergadering i.f.v. het provinciaal zelfzorgbeleid. Daar onderschreef het merendeel van de Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven de nood aan een specifiek provinciaal gecoördineerd zelfzorgbeleid. In samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen, werd daarom ten experimentele titel een Platform Zelfzorg Oost-Vlaanderen (Plazzo) opgericht, organisatorisch voorlopig ingebed binnen het Welzijnsoverleg Regio Gent vzw.

4


1.2. Uitbouw van een concrete werking (2OO2-…) April 2001 ging Plazzo van start met de aanwerving van een halftijds personeelslid en de samenstelling van een stuurgroep met ervaringsdeskundige vrijwilligers uit de georganiseerde zelfzorginitiatieven (zelfhulpgroepen, gebruikersorganisaties, patiëntenverenigingen,…) uit diverse sectoren, met adviserende professionelen uit

lokale dienstencentra en mantelzorg, het Welzijnsoverleg Regio Gent, het provinciebestuur Oost-Vlaanderen als waarnemer en de projectmedewerker. Om een zicht te krijgen op noden en knelpunten i.v.m. Oost-Vlaamse zelfzorg werd er een schriftelijke enquête georganiseerd. De tussentijdse resultaten hiervan werden getoetst tijdens een forum. Het eindrapport bevatte naast een activiteitenverslag de volledige resultaten van de enquête en het forum. De conclusies hiervan, aangevuld met info van werkbezoeken aan het Limburgse Platform Zelfhulp- en Ontmoetings-groepen (LPZO) te Bilzen en Stichting het Klaverblad in Goes (Nl.), vormden de basis voor een addendum bij het eindrapport. Dit addendum bevatte de krijtlijnen om met een concrete werking i.s.m. de Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven te starten. Tijdens dit experimenteel werkjaar kwam immers duidelijk naar voor dat een coördinerende rol op niveau van de provincie Oost-Vlaanderen onmisbaar is om de Oost-Vlaamse zelfzorg en zelfzorginitiatieven de noodzakelijke plaats en erkenning te geven binnen de snel veranderende gezondheid- en welzijnsstructuren. Tijdens het tweede werkjaar startte Plazzo een succesvolle concrete werking op i.f.v. de vastgestelde noden en knelpunten m.b.t. Oost-Vlaamse zelfzorg. Door de Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven zelf werd een betere ondersteuning als prioritair aangegeven om te kunnen meewerken aan een Oost-Vlaams provinciaal zelfzorgbeleid. Daarom werd de concrete werking hoofdzakelijk uitgebouwd i.f.v. ondersteuning bij bekendmaking en kwaliteitsbevordering van de Oost-Vlaamse zelfzorg(initiatieven). Tevens werd een eerste aanzet gegeven i.f.v. de andere noden t.a.v. Plazzo als centraal aanspreekpunt voor zelfzorg in Oost-Vlaanderen, zowel m.b.t. individuele personen, professionelen, overheden als relevante partnerorganisaties. 5


2. Doel Plazzo wil de Oost-Vlaamse welzijns- en gezondheidszorg helpen verbeteren via: -

een centraal aanspreekpunt voor zelfzorg in Oost-Vlaanderen;

-

bekendmaking en ondersteuning van Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven;

-

gezamenlijke belangenbehartiging van de Oost-Vlaamse zelfzorg;

-

uitbouw van een complementaire samenwerking tussen Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven, professionelen, overheden.

3. Organisatie 3.1. Stuurgroep De stuurgroep heeft als taak om de Plazzo-werking verder uit te bouwen en de goede werking ervan te verzekeren. De stuurgroep is samengesteld met ervaringsdeskundige vrijwilligers uit de OostVlaamse georganiseerde zelfzorginitiatieven (zelfhulpgroepen, gebruikersorganisaties, patiëntenverenigingen,…) uit diverse sectoren, adviserende professionelen uit lokale dienstencentra, de mantelzorg en het regionaal welzijnsoverleg, het provinciebestuur Oost-Vlaanderen als waarnemer en de projectmedewerker. De stuurgroep is momenteel1 als volgt samengesteld: •

Ervaringsdeskundige vrijwilligers uit Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven (zelfhulpgroepen, gebruikersorganisaties en patiëntenverenigingen) -

Rosanne Blomme-Dorme (epilepsie – Contactgroep Epilepsie Ikaros)

-

Gilbert Cordenier (coma en niet aangeboren hersenletsel – Coma België en Koepelorganisatie NAH)

-

Leard Craeyvelt (verslaving – SOS Nuchterheid)

-

Laurette Dries (senioren - Vlaamse Vereniging van Gepensioneerden)

-

Jan Michiels (geestelijke gezondheid - Ups & Downs, Vlaamse Vereniging voor Manisch-Depressieven)

1

-

Werner Minnaert (relaties – Alias/voorheen Rand)

-

Jan Tusschans (personen met een handicap – Inclusie Vlaanderen)

Samenstelling op 22/11/05 6


•

Adviserende professionelen omwille van hun specifieke expertise -

Koen Berwouts (regionaal welzijnsoverleg - coördinator Welzijnsoverleg Regio Gent)

-

Bernard Cnockaert (mantelzorg - provinciaal verantwoordelijke gezondheidsbevordering Bond Moyson)

-

Frank Vervaet (lokale dienstencentra – OCMW Gent, lokaal dienstencentrum Ten Hove en voorzitter Vlaams overleg lokale dienstencentra)

•

Waarnemer van de provincie Oost-Vlaanderen -

Frans Meyfroodt (sectorverantwoordelijke zorg provincie OostVlaanderen)

•

Projectmedewerker

-

Ann De Maesschalck

3.2. Het dagelijks bestuur Staat in voor de voorbereiding van de vergaderingen van de stuurgroep en de ondersteuning en sturing van de projectmedewerker in de uitvoering van haar taak. •

Koen Berwouts

•

Rosanne Blomme-Dorme

•

Ann De Maesschalck

3.3. Rol van het Welzijnsoverleg Regio Gent vzw Plazzo functioneert als een apart project met een eigen stuurgroep binnen het Welzijnsoverleg Regio Gent vzw. Vanuit het Welzijnsoverleg Regio Gent wordt de werking van Plazzo mogelijk gemaakt zowel door als juridische werkgever te fungeren als door logistieke ondersteuning.

3.4. Inbreng van zelfzorginitiatieven, overheden, professionelen en individuele gebruikers Plazzo werkt vraaggestuurd en prioritair op basis van noden en mogelijkheden aangegeven door de Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven. Plazzo streeft naar complementaire samenwerking met overheden en professionelen en staat open voor vragen en suggesties van individuele gebruikers van de OostVlaamse welzijns- en gezondheidszorg.

7


4. Werking 4.1. Een meersporenbeleid Reeds vanaf het eerste werkjaar, bleek het nodig dat Plazzo een werking uitbouwde naar alle betrokkenen bij de Oost-Vlaamse welzijns- en gezondheidszorg: •

Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven;

•

individuele gebruikers;

•

professionelen;

•

overheden en overlegstructuren

•

…

4.1.1. Naar Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven Door de Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven zelf werd een betere ondersteuning als prioritair aangegeven om te kunnen meewerken aan een Oost-Vlaams provinciaal zelfzorgbeleid. Daarom organiseert Plazzo diverse activiteiten ter ondersteuning en kwaliteitsbevordering van de Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven. a) Bekendmaking Ondersteuning bij bekendmaking zowel naar de individuele gebruiker, andere zelfzorginitiatieven, de professionelen, overheden en overlegstructuren toe blijft de prioritaire vraag van Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven. Voorbeelden van Plazzo-activiteiten: •

Plazzo-website http://users.telenet.be: bekendmaking zowel van gezamenlijke als individuele zelfzorgactiviteiten

•

Nieuwsbrief: maandelijks overzicht van zelfzorgactiviteiten in OostVlaanderen, zowel van Plazzo als van individuele zelfzorginitiatieven

•

Bekendmaking van Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven via bestaande kanalen zoals de (inter)provinciale sociale kaart Oost-Vlaanderen (www.oost-vlaanderen.be/socialekaart), de sociale kaart van Gent, Trefpunt Zelfhulp (website www.zelfhulp.be en zelfhulpgids),…

•

Gezondheids- en Welzijnsbeurs Sint-Niklaas: Plazzo-stand

•

Gezamenlijke brief over zelfzorg en lokaal sociaal beleid naar alle OostVlaamse OCMW’s en gemeentebesturen

•

…

8


b) Vorming Op vraag van de Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven organiseert Plazzo vormingsmomenten over thema’s door de groepen zelf aangegeven. Enkele voorbeelden: •

Zelfzorg en lokaal sociaal beleid: een haalbare kaart? (25/10/05)

•

Vrijwilligers: praktische aspecten zoals verzekeringen, decreet,… (17/11/05)

•

Vrijwilligers: bestuursvrijwilligers aantrekken, behouden,… (13/10/05)

•

Gevolgen van de nieuwe vzw-wetgeving voor Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven (5/05/04)

•

Forum over registratie in de Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven (29/04/03)

•

Vormingsmoment dossiervoorbereiding (11/02/03)

c) Regionale zelfzorgbijeenkomsten voor ervaringsuitwisseling Ter aanvulling van provinciale vormingsmomenten, startte Plazzo op vraag van de groepen in mei 2005 met bijeenkomsten voor ervaringsuitwisseling over door de groepen gekozen, gemeenschappelijke thema’s in verschillende Oost-Vlaamse regio’s. Ook hier werkt Plazzo samen met andere organisaties (regionaal welzijnsoverleg, Trefpunt Zelfhulp,…) om te zorgen voor een optimaal gebruik van aanwezige expertise en mogelijkheden. Bedoeling is om de beperkte en meestal vrijwillige middelen van een zelfzorginitiatief optimaal te gebruiken door: 1. bruikbare tips van organisaties in gelijkaardige situaties 2. betere kennis van iedere werking i.f.v.: •

betere doorverwijzing

•

vermijden van overlapping

3. gezamenlijke bekendmaking 4. gezamenlijk optreden naar: •

hulpverleners

•

overheden

Enkele voorbeelden: •

Gespreks- en vergadertechnieken (regio Waasland-Dendermonde, 24/05/05)

•

Omgaan met de pers (regio Gent-Meetjesland, 29/09/05) 9


d) Provinciale subsidiëring ziektegebonden groepen De provincie Oost-Vlaanderen toont reeds jaren waardering voor de gebruiker o.a. via een provinciale subsidiëring van de Oost-Vlaamse ziektegebonden groepen. Op vraag zowel van de groepen als van de provincie organiseerde Plazzo een aantal bijeenkomsten om via rechtstreekse dialoog na te gaan hoe er op een voor iedereen haalbare wijze tot meer duidelijkheid zowel voor de provincie als voor de Oost-Vlaamse ziektegebonden groepen kon worden gekomen. Plazzo organiseert bijeenkomsten, werkt ondersteunend materiaal uit en ondersteunt zelfzorginitiatieven bij de dossieraanvraag. Enkele voorbeelden van activiteiten: •

Overleg tussen provincie en ziektegebonden groepen (3/03/04)

•

Werkvergadering met ziektegebonden groepen (19/11/03)

•

Overleg tussen provincie en ziektegebonden groepen (27/02/03)

e) Ondersteunend materiaal Indien geen enkele andere organisatie een oplossing kan bieden voor vastgestelde noden, ontwikkelt Plazzo zelf ondersteuningsmateriaal. Enkele voorbeelden: •

Standaardformulier voor bekendmaking van een groep

•

Standaardformulier voor bekendmaking van een activiteit

•

Handleiding bij de opmaak van een subsidiedossier ziektegebonden groepen

•

Registratieformulier individuele contacten

•

Registratieformulier vaste groepsactiviteiten

•

Registratieformulier eenmalige groepsactiviteiten

4.1.2. Naar Oost-Vlaamse gebruikers Plazzo is een centraal aanspreekpunt voor individuele gebruikers. Elke Oost-Vlaming kan bij Plazzo terecht voor informatie over zelfzorg en een antwoord op hun zoektocht naar praktische gebruikersinformatie, stimulerende initiatieven en complementaire lotgenoteninformatie. Plazzo is alle werkdagen bereikbaar van 9 tot 17 uur, tel. 09 225 91 33, e-mail [email protected].

10


4.1.3. naar Oost-Vlaamse professionelen Een vlotte, complementaire samenwerking tussen Oost-Vlaamse professionelen en zelfzorginitiatieven komt iedereen ten goede. Plazzo gaat uit van de specifieke deskundigheid van zowel de professionele hulpverlener als de gebruiker en moedigt daarom het aanvullend karakter van beide deskundigheden aan. Plazzo zorgt daarom voor bekendmaking van de werkvorm zelfzorg en van een gestructureerd overzicht van het aanbod van de individuele Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven. Ter aanvulling ontwikkelt en ondersteunt Plazzo hulpmiddelen voor een vlotte doorverwijzing door professionelen naar zelfzorginitiatieven. Enkele voorbeelden van Plazzo-activiteiten •

Plazzo-website http://users.telenet.be/plazzo

•

doorlopende aanvulling (inter)provinciale sociale kaart Oost-Vlaanderen (zie www.oost-vlaanderen.be/socialekaart

•

Plazzo-stand tijdens de Gezondheids- en Welzijnsbeurs te Sint-Niklaas (2002, 2005)

•

Plazzo-stand tijdens de beurs cliëntparticipatie van het pilootproject Integrale Jeugdhulp (17 september 2003)

4.1.4. Naar Oost-Vlaamse overheden en overlegstructuren Plazzo fungeert als centraal aanspreekpunt voor zelfzorg en zelfzorginitiatieven in Oost-Vlaanderen. Overheden, beleidsverantwoordelijken en overlegstructuren kunnen bij Plazzo terecht voor: •

informatie

•

signaleren van noden of knelpunten

•

samenwerking met Oost-Vlaamse zelfzorg(initiatieven)

De provincie Oost-Vlaanderen subsidieert Plazzo vanuit de behoefte aan een centraal aanspreekpunt om tot een meer gecoördineerd zelfzorgbeleid te kunnen komen. a) Samenwerking met sectorverantwoordelijke zorg provincie OostVlaanderen De provinciale sectorverantwoordelijke zorg van provincie Oost-Vlaanderen, werkt nauw samen met Plazzo voor informatie over of samenwerking met de Oost-Vlaamse zelfzorg en neemt deel aan de Plazzo-stuurgroep als waarnemend lid. Plazzo signaleert geregeld de noden en mogelijkheden van de Oost-Vlaamse zelfzorg(initiatieven) o.a. tijdens stuurgroepbijeenkomsten. 11


b) Provinciale adviesraad thuiszorg Oost-Vlaanderen (PRATO) Plazzo neemt het mandaat voor gebruikers op in de Provinciale Adviesraad voor Thuiszorg Oost-Vlaanderen (PRATO) en werkt mee aan de werkgroep ‘praktijk van de thuiszorg’. c) Provinciale subsidiëring ziektegebonden groepen Plazzo startte een samenwerking op met alle Oost-Vlaamse ziektegebonden groepen en de provincie m.b.t. provinciale subsidiëring ziektegebonden groepen. d) Colloquium gebruikersparticipatie Op vraag van de provinciale sectorverantwoordelijke zorg en van de OostVlaamse zelfzorginitiatieven werkt Plazzo mee aan de zoektocht om échte gebruikersparticipatie mogelijk te maken in Oost-Vlaanderen. Plazzo nam daarom o.a. deel aan: -

Colloquim ‘De gebruiker misbruikt?’ (16 december 2005)

-

Colloquium Gebruikersparticipatie (29 november 2002)

e) Samenwerking met het provinciale aanspreekpunt voor regionaal welzijnsoverleg en jeugdwelzijn Oost-Vlaanderen Plazzo fungeert regelmatig als aanspreekpunt voor de provinciale medewerker voor regionaal welzijnsoverleg en integraal jeugdwelzijn voor informatie over zelfzorg en gebruikersparticipatie in Oost-Vlaanderen. Deze provinciale verantwoordelijke informeert Plazzo regelmatig over samenwerkingsmogelijkheden met de regionale welzijnsoverleggen, integrale jeugdhulpverlening en jongerenadviescentra. Plazzo signaleert geregeld de noden en mogelijkheden van de Oost-Vlaamse zelfzorg(initiatieven) t.a.v. de regionale welzijnsoverleggen en integrale jeugdhulp Oost-Vlaanderen.

4.2. Draaischijffunctie Uitgangspunt van de Plazzo-werking is om niet alles zelf te doen, maar om de bestaande middelen zo zinvol mogelijk te gebruiken. Om te zorgen voor een optimaal gebruik van aanwezige expertise en mogelijkheden, werkt Plazzo samen met andere organisaties en overheden om een passend antwoord te kunnen bieden voor vastgestelde noden.

12


De rol van Plazzo hierbij is deze van draaischijffunctie: -

het opsporen van hiaten en noden m.b.t. zelfzorg in Oost-Vlaanderen;

-

het opsporen van initiatieven die hiervoor een eventuele oplossing kunnen bieden;

-

het stimuleren van en inspelen op elkaar versterkende samenwerkingsmogelijkheden van Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven, professionele hulpverlers, overheden en andere organisaties in de welzijns- en gezondheidszorg;

-

helpen zoeken naar oplossingen voor eventuele knelpunten in de samenwerking tot alle betrokkenen zelfstandig verder kunnen;

-

ontwikkelen van complementaire initiatieven en instrumenten om tot een oplossing van de vastgestelde noden te komen en samenwerking tussen alle relevante betrokkenen mogelijk te maken

-

optimalisering van bestaande werkingen;

-

versterking van en samenwerking met lokale en regionale initiatieven.

Er werden heel wat knelpunten en mogelijkheden voor daadwerkelijke gebruikersparticipatie vastgesteld. Daarom wil Plazzo helpen om de positie van de gebruiker als structurele gesprekspartner te versterken zodat de stem van de gebruikers van de Oost-Vlaamse welzijns- en gezondheidszorg écht kan gehoord worden. Om dit te realiseren bouwt een netwerk uit tussen Oost-Vlaamse lokale, regionale, provinciale en Vlaamse gebruikersversterkende initiatieven, professionele hulpverleners, overheden en overlegstructuren zoals: • provincie Oost-Vlaanderen • aanloophuis Poco Loco • HINT (Handicap Informatie Tips) • Regionaal Overleg Platform Participatie Oost-Vlaanderen (Roppov) • project Steunrelaties • Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap (VGPH) • provinciaal steunpunt vrijwilligers Oost-Vlaanderen • regionale welzijnsoverleggen • Integrale Jeugdhulp regio Oost-Vlaanderen • Vlaams Patiëntenplatform • Trefpunt Zelfhulp • Limburgs Platform voor Zelfhulp- en Ontmoetingsgroepen (LPZO) • … 13


5. Meer informatie? Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven, professionelen, overheden, individuen,… met vragen, suggesties,… over zelfzorg en over Plazzo kunnen terecht bij: Platform Zelfzorg Oost-Vlaanderen (Plazzo) Martelaarslaan 204b te 9000 Gent tel. 09 225 91 33 - fax 09 233 35 89 [email protected] http://users.telenet.be/plazzo/

14


Informatie brochure. Platform Zelfzorg. Oost-Vlaanderen

Recommend Documents