INFORMACE OBECNÍHO ÚŘ ÚŘADU HOLŠTEJN ÚNOR 2013
Č. 1 / 2013
Vážení spoluobčané, slibovaný konec světa se prozatím odkládá na neurčito – podle nejnovějších výzkumů zkrátka Mayům došly kameny na stavbu kalendářů. První měsíc roku 2013 je za námi a my jsme zde opět s informacemi obecního úřadu Holštejn. Možná jste si všimli, že se ze záhlaví zpravodaje vytratil znak pánů ze Sovince, který se během posledních několika let celkem běžně v souvislosti s Holštejnem používá. A právě vy, občané Holštejna, rozhodnete v lidovém hlasování jaký znak a vlajku bude naše obec oficiálně používat. V tomto zpravodaji Vám představíme 3 návrhy obecního znaku a celkem 5 návrhů vlajek, které společně tvoří tzv. obecní symboly. Pokud Vám není lhostejné jaké obecní symboly bude naše obec používat, přijďte v pondělí 25.2.2013 v 18:00 do sálu kulturního domu na přednášku pana Josefa Plcha, který pro nás tyto návrhy připravil. Po veřejné prezentaci vyhlásíme termín, do kterého budete moci hlasovat o návrhu obecních symbolů. Poté bude následovat vyhlášení výsledků ankety a podání oficiální žádosti o udělení obecních symbolů. Rozsáhlejší pojednání na toto téma najdete v příloze. Považuji za důležité připomenout, že na posledním zastupitelstvu v roce 2012 byla schválena nová vyhláška č.2/2012 o místních poplatcích. Na základě této vyhlášky zůstává pro rok 2013 zachován roční poplatek za svoz komunálního odpadu ve výši 500,-Kč za fyzickou osobu s trvalým pobytem v obci a stavbu sloužící k individuální rekreaci. Poplatek je možno uhradit jednorázově ve výši 500,-Kč v termínu do 28. 2. příslušného kalendářního roku nebo ve dvou shodných splátkách po 250,- Kč do 28. 2. a zbylých 250,- Kč v termínu do 30. 6. příslušného kalendářního roku. Novinkou je ovšem zvýšení ročního poplatku za psa na 100,-Kč za jednoho psa a 150,-Kč za každého dalšího psa. Tento poplatek je splatný najednou do 28. 2. příslušného kalendářního roku. V loňském roce jsme v naší obci „společnými silami“ vyprodukovali 38 tun odpadu (jde o všechny skupiny odpadů, které sváží svozová firma AVE CZ). Na druhé straně jsme díky třídění plastů, papíru a skla získali z firmy EKO-KOM 25.000,-Kč do obecní pokladny. Novinkou pro letošní rok v oblasti odpadového hospodářství je možnost odevzdávat i velké domácí elektrospotřebiče (televizory, pračky, myčky atd.) průběžně po celý rok na sběrné místo ve dvoře místního pohostinství – bližší informace podá pan Josef Beneš. Ve spolupráci s občanským sdružením Diakonie Broumov vyhlašujeme sbírku použitého ošacení, která se uskuteční v termínu 8. 3. – 15. 4. 2013. Předměty do této sbírky lze odevzdat v době úředních hodin obecního úřadu do předsálí kulturního domu. Věci musí být zabalené do igelitevých pytlů či krabic. Podrobný leták k akci je opět v příloze tohoto zpavodaje.
V roce 2013 čeká naši obec zásadní událost, která se dotkne všech obyvatel, a to rekonstrukce rozvodů nízkého napětí (kabelizace) a s tím spojená i rekonstrukce veřejného osvětlení. V současné době již projektant z firmy Energetika Boskovice shromáždil písemná vyjádření od všech dotčených osob. Následovat bude žádost o vydání stavebního povolení na stavebním úřadě v Blansku a výběrové řízení na zhotovitele této rekonstrukce. Pokud projde jednání s dotčenými orgány bez zásadních problémů, tak by mohla být rekonstrukce zahájena cca v červenci tohoto roku. Již několik let očekávanou akcí je rekonstrukce mostu přes Novou rasovnu. Dle posledních informací od SÚS jihomoravského kraje jsou na tento projekt vyhrazeny peníze z dotací EU. Jednou z podmínek této dotace je zahájení stavby v letošním roce. Konečným rokem pro čerpání peněz a tudíž i rokem dokončení rekonstrukce je rok 2015. V nejbližší době čeká zadavatele vyhlášení výběrového řízení na zhotovitele stavby. Můžeme jen doufat, že toto výběrové řízení nikdo z uchazečů nenapadne, a že se letos opravdu začne s náhradou „provizorního“ mostu. V 1. fázi dojde k opravě úseku Holštejn – Holštejn rozcestí a následovat bude rekonstrukce silničního úseku v trase Holštejn – Lipovec. Podrobné informace o zajištění obslužnosti veřejnou dopravou směrem na Blansko a Boskovice po dobu oprav budou všem občanům včas sděleny. Poslední zmínka tohoto zpravodaje patří informaci o projektové dokumentaci na výstavbu kanalizace a čističky odpadních vod v obci Holštejn. V současné době je projekt ve fázi předběžného schvalování s dotčenými orgány a podání žádosti o vydání stavebního povolení je plánováno na květen tohoto roku.
Jménem obecního úřadu Holštejn Vám přeji úspěšný rok 2013 Petr Mynařík, místostarosta
[email protected] - Vychází podle potřeb obecního úřadu -
Příloha č.1: Návrh obecního znaku a vlajky obce Holštejn Příloha č.2: Sbírka použitého ošacení
Návrh obecního znaku a vlajky Holštejna 1. Několik slov úvodem Věnuji se příležitostně návrhům obecních symbolů od roku 2004, výsledky mé práce jsou znaky a vlajky Bukovinky, Kotvrdovic, Krasové, Spešova a Vilémovic. Současně se zaobírám historií blízkého okolí. Blíže se s některými výsledky mé práce může seznámit na internetových stránkách www.plch.info, citované obecní znaky a vlajky pak můžete najít na stránkách Poslanecké sněmovny v Registru komunálních symbolů http://rekos.psp.cz. Již v roce 2005 jsem kontaktoval tehdejšího starostu p. Nesrstu s nabídkou, že – pokud by Holštejn někdy uvažoval o pořízení obecního znaku a vlajky – bych měl zájem návrh zpracovat. Tehdy se zdálo, že jde o hudbu daleké budoucnosti, nicméně v dalších letech jsem měl možnost pozorovat, jak se v Holštejně začal jako de facto neoficiální obecní znak užívat erb pánů ze Sovince, což mi z různých důvodů nepřipadalo vhodné. Na sklonku roku 2012 jsem tedy znovu oslovil představitele obce s návrhem, aby – když už je zjevná tendence nějakou obecní symboliku užívat – to byla symbolika oficiálně udělená a schválená, splňující současná doporučení pro obecní symboly. Cílem tohoto textu je seznámit vás, občany Holštejna, s výsledky práce, jak vznikly po konzultacích se zastupiteli obce na straně jedné a s experty na straně druhé. 2. K čemu je to vlastně dobré Nabízí se pochopitelně otázka, k čemu je vlastně dobré mít oficiálně schválený znak a vlajku. Jistě u některých obcí šlo o projev jistého furiantství, někde o přizpůsobení módní vlně, jinde o podlehnutí psychologickému tlaku, že „už to všichni kolem mají a my ne“. Ale přijetí obecních symbolů může mít i kladnou motivaci a kladný dopad na obecní pospolitost – to tehdy, když ony symboly obec opravdu symbolizují, takže je přijme za své většina občanů, když je obec, obecní složky i samotní občané aktivně užívají a tím posilují povědomí o nich – pak může dojít k podpoře obecního patriotismu v nejlepším smyslu slova. 3. Heraldika a vexilologie Heraldika je nauka zabývající se znaky. Pracuje se symboly. Je omezen počet tzv. tinktur na dva kovy (zlato, stříbro) a čtyři barvy (modrá, červená, zelená, černá), přičemž je nutno dodržet zásadu, že nesmí být položen kov na kov či barva na barvu. Kromě kovů a barev se užívají i kožešiny (např. hermelín), v době úpadku heraldiky se rozšířila tzv. barva přirozená, kdy se figury kreslí v realistickém provedení (např. ježek šedě, jelen hnědě). Tzv. obecné figury (lidé, věci, zvířata…) mají maximálně vyplňovat pole štítu, nesmějí se však dotýkat (až na dané výjimky) jeho krajů. Pravá a levá strana znaku se vždy posuzuje z pohledu štítonoše, čestnější pozice při použití více figur je nahoře či vpravo. Heraldika je však i uměním, takže by znak měl být i „krásný“. V potaz by se měly vzít i grafické požadavky, především vzhled znaku při malých rozměrech a jeho převedení do perokresby např. při použití na pohlednicích, razítkách atd.. Vexilologie se zabývá vlajkami a prapory, jde o vědní disciplínu odvozenou z heraldiky. 4. Malý pohled do historie První znaky se v našich zemích objevují u šlechticů již ve 12. století. Jen šlechtické znaky lze nazývat erby (z němčiny: der Erbe = dědic), protože ty byly dědičné a vyjadřovaly rodovou (či rodinnou) příslušnost. Součástí úplného znaku byl nejen štít se znamením (figurou), ale i přilba ozdobená tzv. klenotem, přikryvadla, točenice, později hodnostní koruny, štítonoši… atd. – viz např. obr. 3. Samostatným „oborem“ se stala městská heraldika (obdobně církevní, zemská, státní, cechovní...). Vzniku městských znaků předcházelo užívání městských pečetí, jež sloužily k potvrzování úředních dokumentů. Znaky byly užívány s časovým odstupem, neboť jejich barevné provedení mělo „pouze“ dekorativní či slavnostní význam. Do znaků se často přejímalo znamení z pečetí, v průběhu následujících staletí se obvykle příliš neměnilo. Po královských městech následovala s jistým odstupem města a městečka poddanská – i ta potřebovala pečeti, u některých z nich byl z pečeti následně odvozen znak (např. blanenskou pečeť s věží známe již ze 16. století, ale znak až z roku 1899). V průběhu 17. a 18. století získávají pečetidla (typáře) i „obyčejné“ poddanské vsi, které jimi potvrzují např. hospodářské dokumenty (podklady pro daně). Pečetní znamení si někde volili samotní představitelé vsi, jinde jim
1
byla udělena vrchností. Velmi často se objevují atributy zaměstnání obyvatel (např. zemědělské či lesnické nářadí), dále stromy, zobrazení světců… Ovšem znaky vsi neužívaly, ty byly vyhrazeny jen městům a městečkům (později městysům). To se projevilo i tím, že některé vsi časem svoje pečetní znamení změnily či zcela vypustily – zatímco znak spíše zakonzervoval a udržoval původní podobu. 5. Právní východiska Podle §34a zákona o obcích může obec požádat předsedu Poslanecké sněmovny o udělení nových obecních symbolů nebo o změnu stávajících. Jelikož dosáhnout změny existujících symbolů je složitější, je třeba přistupovat ke schvalování nových obecních symbolů uvážlivě, aby pokud možno „vydržely na věky“. Rozhodnutí de facto náleží expertní komisi, složené z heraldiků a vexilologů. Udělení symbolů má formu slovního popisu, neurčují se tvar (typ) štítu, konkrétní odstíny tinktur (udává se např. jen „v červeném štítě stříbrný lev“), závazná není ani konkrétní kresba. Celý proces je velmi demokratický – požadovanou podobu symbolů schvaluje zastupitelstvo obce (tedy obec si je vlastně volí sama), parlamentní expertní komise „jen“ posuzuje, zda návrhy nejsou v rozporu s heraldickými a vexilologickými pravidly či zda nejsou totožné se symboly jiné obce či země a vytvoří závazný slovní popis symbolů (neposuzuje tedy vhodnost užitých symbolů ani estetický vzhled, neuděluje se konkrétní kresebná podoba), předseda Poslanecké sněmovny „jen“ oficiálně obci symboly udělí (v podobě onoho závazného slovního popisu). 6. Obecná doporučení pro návrh obecního znaku a) Motiv z obecní pečeti. Toto doporučení má velkou váhu, v jeho rámci je doporučováno vyjít z nejstarší známé obecní pečeti. Ta holštejnská je na obr. 11. b) Mluvící znamení (typu Býkovice – býk, Jabloňany - jabloň). U Holštejna se nabízí skála (vrch) s jeskyní. c) Atribut světce, jemuž je zasvěcen místní kostel (kaple). V případě Holštejna by mohlo jít o mariánskou symboliku podle farního kostela v Lipovci – např. lilie, hvězda, z tinktur zlato, stříbro, modrá barva. d) Symbol významného řemesla či zaměstnání obyvatel. e) Symbol významné události či známé pověsti, vážící se k obci. f) Znamení ze znaku rodu, který je významný pro dějiny obce. V úvahu by připadaly erby rodů z Ceblovic, z Holštejna, z Rogendorfu a ze Salm-Reifferscheidtu. g) Symbolické ztvárnění významné přírodní či kulturní památky, jež je pro obec typická. U Holštejna se nabízí hrad, mlýn, propadání, skály, jeskyně. U nových obecních znaků se používají tzv. znaky neúplné (tedy jen štíty). Doporučuje se užití tzv. španělského štítu (typ dole oblý). Heraldika je vědou stále živou, o čemž svědčí i neshody mezi heraldiky „jak by to mělo být“. Jedni tvrdí, že všechny tinktury jsou rovnocenné, podle druhých jsou zlatá a červená „lepší“ a neměly by se na znacích „pouhých“ vsí užívat. Jedni se domnívají, že nové znaky by měly být tvořeny výhradně prostým převzetím nejstarší pečeti, podle druhých lze pečeť i zcela pominout ve prospěch vyjádření něčeho výstižnějšího. Jedni lpí na zásadě „barva na kov, kov na barvu“, druzí ji považují za pouhé doporučení; jedni odmítají přejímání symbolů vrchnosti („vrchnost lidi jen obírala“), druzí to považují za přirozené i vzhledem k praxi minulosti, jedni odmítají ve znaku písmena a číslice, druzí (opět s poukazem na praxi minulosti) v tom nevidí problém, jedni zavrhují realistické kresby jako zlořád realismu 19. a 20. století, jiní je užívají, jedni vyžadují znaky jednoduché, druzí bez uzardění tvoří komplikované… 7. Erb pánů ze Sovince a jeho užití jako obecního znaku Holštejna Jelikož užití sovineckého erbu v souvislosti s Holštejnem je v posledních letech nepřehlédnutelné, je třeba komentovat i vhodnost či nevhodnost přímého užití tohoto znaku jako obecního znaku Holštejna. Samotné uspořádání erbu, kdy je štít svisle dělený, pravé pole (z pohledu štítonoše!) „prázdné“ a levé tvořené několika pruhy, ať už vodorovnými (erb tzv. Drslaviců, rod z Víckova) nebo šikmými či kosmými, se v Čechách a na Moravě vyskytuje poměrně často. Na Moravě ho užívali vladykové z Kněžic, Boleradic, Suchohrdel, páni ze Sovince, Holštejna, Vartnova. V Čechách vladykové Valovští z Úsuší (obr. 5), Jeníkové ze Zásady (obr. 6), ze Zvěřince, z Bernartic (obr. 7), z Tučap, z Chvojna, Hořičtí z Hořic a další. Jako klenot se na přilbě nejčastěji vyskytují orlí křídla či býčí rohy. Zdá se, že rody z Čech měly erby jen dvoubarevné. Některé erby známe jen z pečetí, takže jejich tinktury jsou neznámé. Pruhy se někdy objevují v opačné, tedy pravé polovině štítu. Obvykle byly kosmé (obr. 2), ale vyskytly se i šikmé (obr. 1). Kolísal i počet pruhů – obvykle jich bylo 6, méně často 7.
2
Důvodem těchto odchylek mohla být jak neustálenost erbu, tak snaha odlišit pečeť (osobní) od jednotného rodového znaku – např. Vok z Holštejna r. 1416 má pečeť doplněnou vpravo písmenem H (obr. 4). Sovinecký erb je znám patří pod skupinu moravských erbů zvaných hrutovické, polotrojříčí či polo(u)trojčaří. Jeho současné vnímání velmi ovlivnila nesprávná kresba v populární knize České erby (Janáček – Louda, 1988), která měla 7 šikmých pruhů (obr. 1). Přesnější je provedení se 7 kosmými pruhy (obr. 2), ale spolehlivé je originální zobrazení ze Zemských desk, kde v erbu Voka Pňovského ze Sovince vlevo vidíme 6 kosmých pruhů obr. 3). Podle pečetí je právě toto nejčastěji užívaná podoba nejen sovineckého erbu, ale i erbu pánů z Holštejna. Pokud jde o barevnost – známe ji jen u pánů ze Sovince, starší literatura uvádí chybně vlevo pruhy modré a černé. Erb pánů z Holštejna známe jen z pečetí, o barevnosti lze jen spekulovat – tak učinil třeba Milan Mysliveček v publikaci Erbovník II, který erb pánů z Holštejna bez jakýchkoliv podkladů zobrazil vpravo zlatý, vlevo stříbrný se 3 červenými kosmými pruhy (!). Podle stejného uspořádání znamení ve štítu i podle shodného klenotu (býčí rohy) lze usuzovat na blízkou příbuznost pánů ze Sovince a z Holštejna, i proto, že oba rody často vstupovaly do právních vztahů, ale nedošlo mezi nimi k provázání sňatkem. Usuzovat na stejnou barevnost je ovšem problematické, protože máme příklady, kdy právě změnou tinktur došlo k odlišení rodových větví – např. u Vítkovců (pánů z růže). Kromě nejasné barevnosti jsou i další, podstatnější námitky proti mechanickému převzetí sovineckého erbu: Užití erbu vlastníků do městského znaku bylo přímo podmíněno udělením nebo souhlasem daného rodu (Letovice, Lysice), převzetí bez souhlasu rodu je poněkud problematické i v případě, kdy jde o rod vymřelý. Sovinecký erb navíc člověku neznalému nic o obci nevypoví, znalci by si ho logicky spojili se Sovincem. Člen expertní parlamentní komise PhDr. Karel Müller proto užití tohoto erbu jednoznačně nedoporučuje. 8. Významné šlechtické rody Prvním významným rodem, který by mohl být ve znaku obce připomenut, jsou páni z Ceblovic (zaniklé vsi u Tetčic). Někdy kolem r. 1250 získávají rozlehlé území na Drahanské vrchovině, přivádějí sem patrně ze svých moravských i rakouských držav množství kolonistů, nechávají zbudovat desítky vsí a tím natrvalo mění tvářnost těchto končin. Tuto činnost patrně řídí bratři Bohuše a Hartman, součástí je i stavba hradu Holštejna jako nového rodového sídla – poprvé je Holštejn (hrad) doložen r. 1268 v opisu Hartmanovy pečeti. Se vznikem hradu by mohl být spojen vznik podhradního mlýna i počátky osídlení pod hradem. Naposledy se zmiňuje Hartman z Holštejna r. 1315, může však jít i o vnuka Hartmana - zakladatele. U pánů z Ceblovic – Holštejna ovšem (také) neznáme tinktury – páni z Drahotuš, potomci Hartmanova bratra Bohuše, užívali nejčastěji černé beraní rohy v modrém štítě (obr. 8). Druhým rodem jsou „Vokové“ z Holštejna hrutovického erbu – s hradem jsou spjati po pět generací od r. 1421 snad až do do r. 1466, za jejich zřejmě došlo k rozkvětu Holštejna, protože r. 1437 je zmiňováno „městečko pod hradem“. Zatímco první dvě generace lze i po staletích hodnotit kladně, následovaly dvě generace válečníků, kteří se zapletli do domácích válek – a poslední z Voků panství ztratil. Právě za posledních tří generací dochází k zániku řady vsí a k počátku konce slavného hradu. V 16. století dochází k zániku hradu i vsi. Až v r. 1717 je za Karla Ludvíka hraběte z Rogendorfu založen na ploše zaniklého městečka panský dvůr, což byl první impuls k oživení zpustlých končin. Rogendorfský čtvrcený erb je na obr. 9. A konečně r. 1785 dochází k obnově Holštejna jako samostatné vsi, když za Salm-Reifferscheidtů (erb na obr. 10) dochází k rozparcelování panského dvora. Tento knížecí rod je tak zakladatelem nového, dnešního Holštejna. 9. Nejstarší známá obecní pečeť Holštejna (obr. 11) Našel jsem ji ve fondu G125 (odlitky pečetí) Moravského zemského archívu v Brně, má číslo 648. Pochází z r. 1850, kdy byla zrušena vrchnostenská (patrimoniální) správa obcí. Pečeť zobrazuje realisticky vlevo skalisko, uprostřed nízkou budovu bez oken, se sedlovou střechou s dveřmi; u budovy stojí kříž. Vpravo vidíme příkrou skálu s portálem jeskyně, na skále zříceniny dvou věžovitých paláců – vlevo se 2 okny, vpravo s jedním oknem. Opis pečeti zní: PECET DĖDINI HOLSTENSKO – 1850. Podobně realistickou kresbu má na pečeti pořízené rovněž roku 1850 i blízké Housko. Je vidět, že předkové zvolili za pečetní znamení to, co považovali za typická znamení Holštejna – skály, jeskyni Hladomornu a zříceninou hradu. Kříž je patrně ten na návsi z roku 1828, budova by snad mohla být dnešní hasičskou zbrojnicí, v r. 1850 patrně sloužící jako zvonice (?). Název je zachycen patrně v tehdejší
3
nářeční podobě Holšténsko (znám i tvar Vošténsko). Samotná přípona –sko je typická pro zaniklé lokality (např. blízká ves Husí – Housko) a je tedy odrazem dočasného zániku Holštejna. Otázkou je kresba zachovalých hradních paláců – buď jde o čirou fantazii výtvarníka, nebo může (nepravděpodobně) zachycovat stav zřícenin r. 1850, nebo (pravděpodobněji) může zachycovat vzpomínky pamětníků, jak hrad vypadal, než ho rozebrali na stavbu svých domů po vzniku vsi r. 1785. 10. Východiska pro návrh obecních symbolů Holštejna Podle mého přesvědčení musí pečeť Holštejna obsahovat hrad na skále s jeskyní. Jsou pro to tři pádné důvody: 1. Stejné znamení si vybrali už předkové, jde tedy o motiv z nejstarší známé obecní pečeti. 2. Jde de facto o dvojnásobně mluvící znamení – jednak „mluví“ hrad Holštejn, jednak „mluví“ skála s jeskyní (hohl = dutý, Höhle = jeskyně, Stein = kámen), jež dala název i hradu. 3. Zkoušel jsem se ptát známých, co se vybaví, když se řekne Holštejn – na prvním místě vždy jmenovali hrad, pak (už v různém pořadí) dolní mlýn, Hladomornu, Rasovnu… Aneb je šance, že podle hradu na skále s jeskyní bude Holštejn ze svého znaku poznatelný. A takový znak bude i dělat obci „reklamu“, protože může vzbudit zájem o návštěvu místa. 11. Návrh a zdůvodnění variant znaku Holštejna Při nevhodnosti až nemožnosti užití „čistého“ sovineckého znaku jsem zkusil nakreslit i varianty s minimální úpravou – vložení např. litery H do pravého červeného pole po vzoru Vokovy pečeti (obr. 4) nepřipadalo do úvahy, protože litery ve znaku jsou dnes přes expertní komisi neprůchozí. Varianta s vtěsnáním hradu do pravé poloviny (obr. 12) vypadala nehezky a působila by problém při užití zmenšeného znaku např. na razítku, na pohlednicích atd. Jelikož se dnes předpokládá, že Holštejn měl nanejvýše jednu věž nad branou, váhal jsem, zda užít podobu s jednou věží (obr. 12) nebo se dvěma věžemi – nakonec jsem volil variantu se 2 věžemi – lépe odpovídá zobrazení na pečeti a také lépe vyplňuje plochu štítu. Další rozhodování bylo, zda hrad umístit na heraldicky jasný oblý „vrch“ (obr. 12), nebo na realističtější „skálu“. Vzhledem k tomu, že holštejnská skála má při pohledu od vsi zcela atypický tvar „tabulové hory“, rozhodl jsem se v tomto případě pro použití méně stylizované „skály“. Ve všech třech variantách tedy vidíte hrad se dvěma věžemi na stříbrné (vápencové) skále s černým portálem jeskyně. Otázkou bylo použití erbů významných rodů, v tomto případě s využitím jejich tinktur. Ve variantě A) jsou užity jen tinktury ze sovineckého erbu, který je tímto způsobem vkomponován do znaku obce. Zároveň jde i o odkaz na erb Salm-Reifferscheidtů. Ve variantě B) je užito modrého štítu (odkazy na erby Hartmana z Holštejna, Rogendorfů i na mariánskou symboliku. Ve variantě C) je užito zlatého hradu v modrém štítu – jde o inspiraci zlatou hradbou v modrém poli z erbu Rogendorfů. Ve variantách B) a C) jsou užita vrata v tinkturách obráceného sovineckého erbu – je to možnost, jak tento erb do znaku poměrně přesně dostat, obrácený znak je i symbolem vymření rodu. Tato vrata nelze použít ve variantě A), protože by levá červená polovina vypadalo vůči červenému pozadí jako prázdná. Je třeba vzít v potaz i počet tinktur – ideální (ne přikázané) jsou 2-3. Ve variantě A) jsou užity tři tinktury, ve variantě B) čtyři a ve variantě C) 5 tinktur. 12. Návrh a zdůvodnění variant vlajky Holštejna Úvodem je třeba říct, že základním vexilologickým požadavkem na vlajky je, aby byly využitelné ke svému účelu – tedy aby byly zřetelné i za vlání ve větru. Reálně je třeba počítat s tím, že budou nejen vlát na stožáru, ale mohou být vyvěšeny i šikmo či svisle. Vlajky tedy mají být jednoduché, tvořené ideálně jen ze dvou či tří barev, nejlepší jsou vodorovné pruhy (protože ty jsou i za vlání zřetelné), pokud se použijí drobnější figury, mají být umístěny blízko žerdi, protože zde je list vlajky i za vlání stabilní. Splnění těchto požadavků má výrazný dopad na zřetelnost, zapamatovatelnost – ale i na pořizovací cenu vlajky. Vlajky s vyšívanými figurami převzatými ze znaků jsou nákladné a za vlání nezřetelné. Jedním z ideálů je, když je vlajka tzv. symetrická – tedy když při svislém vyvěšení není třeba vědět, která strana patří vlevo a která vpravo (což je běžný problém s naší státní vlajkou).
4
Obecní vlajka je symbolickým vyjádřením znaku. Musí obsahovat všechny hlavní barvy znaku a nesmí obsahovat žádnou, jež ve znaku není. Je možno převzít i některé figury ze znaku. Pořadí barevných pruhů by mělo vycházet z umístění polí ve znaku – přednost má horní část před spodní, (heraldicky) pravá strana před levou, figura před štítem. Vlajka se vždy zobrazuje, jako by žerď byla vlevo. Varianty označené 1) vznikly podle ideje PhDr. Zbyška Svobody, člena expertní komise a bývalého předsedy České vexilologické společnosti. Hrad je v nich naznačen cimbuřím, jeskyně obloukovým polem. Ve variantě C1 je jako nejméně podstatná vypuštěno černé pole, protože užití 4 barev se u vlajek už považuje za nevhodné – a jinou není možné vynechat. 13. Závěrem Podle domluvy se zastupiteli je cílem tohoto textu seznámit Vás s variantami návrhu včetně zdůvodnění a vysvětlení, jak se ke zvoleným variantám dospělo. V barevné příloze vidíte všechny potřebné obrázky, navíc budou vyvěšeny i na desce obecního úřadu, abyste měli představu, jak bude znak vypadat při užití v různých velikostech. 25. února v 18.00 hodin by měla následovat přednáška v sále (s promítáním), kde budou představeny ještě jednou, přednáška bude zaměřena i na historii Holštejna a dozvíte se i obecnější věci o heraldice a vexilologii. Následovat by měla ankety mezi občany (volba znaku A, B, C a vlajky 1, 2), na jejímž základě zastupitelstvo obce rozhodne o podání žádosti o oficiální udělení znaku a vlajky. Josef Plch
5
1
2
5
6
9
3
4
7
10
8
11
12
A
B
C
A1
B1
C1
A2
B2
C2