Indelen van gevaarlijke (afval)stoffen EURAL versus ADR
• Wie ben ik? • Pascal Smetsers
• Wat doe ik? • Bedrijfsadviseur gevaarlijke (afval)stoffen • Opslag: PGS • Vervoer: Alle vervoersmodaliteiten • Gebruik: (EU-)GHS, CLP, REACH
• Veiligheidsadviseur wegvervoer • Specialist gevaarlijke stoffen Instructeur gevaarlijke stoffen • 20 jaar ervaring in het vervoeren en opslaan van gevaarlijke stoffen
Terug naar thema’s
Definities • Wm & Europese kaderrichtlijn afvalstoffen: Alle stoffen, preparaten of voorwerpen waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen.
• ADR: Stoffen, oplossingen, mengsels of voorwerpen, die niet bestemd zijn voor direct gebruik, maar die worden vervoerd om te worden opgewerkt, gestort of
vernietigd door middel van verbranding of andere verwerkingsmethoden.
Gevaarlijke (afval)stoffen • Afvalstoffenwetgeving: • Afvalstoffen die een of meer gevaarlijke eigenschappen bezitten conform bijlage III 2008/98/EG. • Gevaarlijke stoffen moeten één of meer gevaarlijke eigenschappen bezitten in concentraties hoger dan de grenswaarde.
• Vervoer: • Stoffen en voorwerpen, waarvan het vervoer volgens het ADR is verboden of slechts onder de daarin opgenomen voorwaarden is toegestaan.
EURAL • Alleen van toepassing op afvalstoffen • Dus eerst nagaan of het een afvalstof is
• Bestaat uit lijst en toelichting met +/- 800 (gevaarlijke en ongevaarlijke) afvalstoffen. • Indeling in 20 hoofdstukken en subhoofdstukken • Indeling dmv EURALCODE, 6 cijfers + omschrijving
ADR • Van toepassing op ALLE gevaarlijke stoffen • Maar eerst nagaan of het een gevaarlijke stof is • Classificeren op grond van de eigenschappen van de stof en de criteria van de afzonderlijke gevarenklasse • Eigenschappen o.a.: • Vlampunt (max < 60°C) • Tijdsduur vernietiging weefsel • LD50-waarde (Lethal dose 50%) • Infectueuze stoffen Vlampunt: de laagste temperatuur van een vloeistof, waarbij de vloeistof zoveel damp afgeeft dat deze gemakkelijk kan worden aangestoken. LD50-waarde: de hoeveelheid van een stof die bij 50% van een populatie tot de dood leidt.
Euralcode • • • • •
1ste 2 cijfers: hoofdproces 2de 2 cijfers: deelproces 3de 2 cijfers: afvalstof * = gevaarlijk C = afvalstroom als gevaarlijk en ongevaarlijk
Voorbeelden: 060102*: Zoutzuur 090103*: ontwikkelvloeistof op basis van oplosmiddelen 180109: niet onder 18 01 08 vallende geneesmiddelen
UN nummers UN nummer is een stofidentificatie nummer. Iedere stof of verzameling van stoffen heeft een eigen UN nummer.
• Voorbeelden:
N.E.G.: Niet elders genoemd Typen UN nummer: Individueel (Voor specifieke stof) Algemeen (Voor groep stoffen) Specifieke N.E.G. (voor specifieke stoffen die niet genoemd zijn onder indivudueel) Algemene N.E.G. (Voor groep van stoffen)
• • • •
> UN 1789: Zoutzuur > UN 1133: Lijmen > UN 1987: Alcoholen N.E.G. > UN 3291 Ziekenhuis afval, niet gespecificeerd N.E.G.
Voorbeeld indelen medicijnafval • EURAL, 2 opties: • 180108*/200131* • cytotoxische en cytostatische geneesmiddelen
• 180109/200132 • niet onder 18 01 08 vallende geneesmiddelen
18: Afval gezondheidszorg 20: Stedelijk afval
• ADR, minimaal 4 opties i.h.k.v. ‘medicijn’. • UN 1293 • Tincturen, medicinale
• UN 1851 • Medicament, vloeibaar, giftig, N.E.G.
• UN 3248 • Medicament, vloeibaar, brandbaar, giftig, N.E.G.
• UN 3249 • Medicamnet, vast, giftig, N.E.G.
Verschillen tussen combinaties Euralcode
UN nummer
Verpakkingsinstructie ADR
Gevaar
180108*/200131*
1293
P001
ADR: Brandbare vloeistof EURAL: ‘Gevaarlijk’
180108*/200131*
1851
P001
ADR: Giftige stof EURAL: ‘Gevaarlijk’
180108*/200131*
3248
P001
ADR: Brandbare vloeistof, tevens giftig EURAL: ‘Gevaarlijk’
180108*/200131*
3249
P002
ADR: Giftige stof EURAL: ‘Gevaarlijk’
180109/200132
1293
P001
ADR: Brandbare vloeistof EURAL: ‘Ongevaarlijk’
180109/200132
1851
P001
ADR: Giftige stof EURAL: ‘Ongevaarlijk’
180109/200132
3248
P001
ADR: Brandbare vloeistof, tevens giftig EURAL: ‘Ongevaarlijk’
180109/200132
3249
P002
ADR: Giftige stof EURAL: ‘Ongevaarlijk’
Classificatie principes ADR STOFFEN 2.1.2.3
Een stof kan technische onzuiverheden (die bijvoorbeeld afkomstig zijn uit het productieproces) of additieven voor stabiliteit of andere doeleinden bevatten, die niet de classificatie ervan beïnvloeden. Echter, een met name genoemde stof, dat wil zeggen opgesomd als een individuele positie in Tabel A van hoofdstuk 3.2, die technische onzuiverheden of additieven voor stabiliteit of andere doeleinden bevat, die de classificatie ervan beïnvloeden, moet worden beschouwd als oplossing of mengsel (zie 2.1.3.3).
OPLOSSINGEN/MENGSELS en bijzondere bepalingen t.a.v. AFVALSTOFFEN 2.1.3.1
2.1.3.5.5
2.1.3.6
2.1.3.9
Niet met name genoemde stoffen met inbegrip van oplossingen en mengsels moeten worden ingedeeld overeenkomstig hun mate van gevaar op grond van de criteria genoemd in subsectie 2.2.x.1 van de verschillende klassen. Het gevaar / de gevaren die een stof vertoont / vertonen moeten worden vastgesteld op grond van de fysische, chemische en fysiologische eigenschappen. Met dergelijke kenmerken en eigenschappen moet ook rekening worden gehouden indien ervaring leidt tot een strengere indeling. Indien de te vervoeren stof een afvalstof is, met een samenstelling die niet precies bekend is, mag de indeling onder een UN-nummer en in een verpakkingsgroep overeenkomstig 2.1.3.5.2 zijn gebaseerd op de bekendheid van de afzender met de afvalstof, met inbegrip van alle technische (*) en veiligheidsgegevens, zoals gevraagd op grond van de geldende veiligheids- en milieuwetgeving . In geval van twijfel moet het hoogste gevarenniveau worden aangehouden.
Er moet altijd gebruik gemaakt worden van de meest specifieke verzamelaanduiding (zie subsectie 2.1.2.5) die van toepassing is, d.w.z. een algemene n.e.g-positie mag uitsluitend worden gebruikt als een algemene positie voor een groep stoffen of een specifieke n.e.g-positie niet kan worden gebruikt.
Afval dat niet voldoet aan de criteria voor indeling in de klassen 1 tot en met 9, maar valt onder de Overeenkomst van Bazel omtrent de controle van grensoverschrijdend overbrengen van gevaarlijk afval en de opruiming ervan, mag onder UN-nummer 3077 of 3082 worden vervoerd.
Case 1 • Oplossing van Methanol en Ethanol mengsel in water. • EURAL: 070104; 070204; 070304; 070404; 070504; 070604; 070704; 080111; 080409; 140603; 160114; 160115; 200113 • UN nummer: A. B. C. D. E.
1170: Ethanol 1230: Methanol 1992: Brandbare vloeistof, giftig, N.E.G. 2929: Giftige, organische vloeistof, brandbaar, N.E.G. 1987: Alcoholen
Case 2 • Rattengifkorrels • Euralcode 200119* • 20: Stedelijk afval, inclusief gescheiden ingezamelde fracties • 01: gescheiden ingezamelde fracties • 19: Pesticiden • *: Gevaarlijke afvalstof
• UN nummer? • Geen! Product voldoet niet aan classificatie criteria in ADR.
Case 3 • Mengsel van diverse bestrijdingsmiddelen • Euralcode 200119* • 20: Stedelijk afval, inclusief gescheiden ingezamelde fracties • 01: gescheiden ingezamelde fracties • 19: Pesticiden • *: Gevaarlijke afvalstof
• UN nummer? • Diverse mogelijkheden -> Classificeren n.a.v. opvragen gegevens ontdoener
Minimale boetebedragen Omschrijving
Aantal punten (x 35 euro)
Totaal
Geen of onjuiste stofnaam, en/of identificatienummer, klasse, verpakkingsgroep
45
1575
Ontbreken technische benaming
22
770
Ontbreken aanvullende informatie bijzondere bepalingen (bijvoorbeeld berging of afval)
22
770
Geen of onjuist etiket
45
1575
Niet verpakt overeenkomstig gestelde voorwaarden
45
1575
Tijdens behandeling roken in of in de nabijheid van voertuigen of containers
45
1575
Verpakking niet toegelaten voor de stof
45
1575
Niet afzetten van de motor tijdens laden en lossen
17
595
Gebruiksduur overschreden van verpakkingen
34
1190
Aandachtspunten • EURAL indeling: correcte code n.a.v. hoofd en deelproces, soort afvalstof, gevaarlijk/ongevaarlijk. • ADR indeling: MEEST juiste UN nummer n.a.v. samenstelling, indeling of bekendheid met stof.
• EURAL code en UN nummer is geen vaste combinatie en verschilt per (afval)stof en zelfs per situatie • Een gevaarlijke afvalstof is nog geen gevaarlijke (ADR) stof. • Foutieve ADR indelingen werken door in alle andere voorschriften t.a.v. verpakken, etiketteren, documenteren etc etc. -> Veiligheidsrisico!
Vragen?
