In dit nummer. Arm der wet. In de praktijk. Groene golf. OCMWeetjes. Klare kijk. Zappen. Oud goud. Dialect 21. Toeters en bellen

In dit nummer

de Zonhovenaar

1

Arm der wet Nieuws van de politie Aanvraagformulier vakantietoezicht

2 3

In de praktijk Gemeentelijke aankondigingen

6

Groene golf Alles over milieu en natuur

7

OCMWeetjes Enquête lokaal sociaal beleid (uitneembaar) 11 Sociale berichten

Beste Zonhovenaar,

15

De zomereditie van een tijdschrift bevat doorgaans wat lichtvoetiger leesvoer, maar daarvan is in deze editie weinig te merken. Ik raad u daarom aan om deze uitgave niet zomaar aan de kant te schuiven, maar om hem grondig te lezen! Het OCMW werkt op dit ogenblik aan een lokaal sociaal beleidsplan, waarbij wij uw medewerking nodig hebben. Want u moet ons zeggen hoe u uw leefsituatie op dit ogenblik ervaart en wat er volgens u beter zou kunnen. Help ons en vul de vragenlijst in. Omwille van financiële redenen heeft het bestuur onlangs besloten de zesmaandelijkse ophaalronde van groot snoeihout niet langer te organiseren. De redenen hiervoor vindt u op pag. 8. Verder mag ik ook een primeur aankondigen: vanaf nu kunt u filmpjes over onze gemeente bekijken in web-tv op onze website. Meer hierover op pag. 6. En natuurlijk wens ik iedereen een deugddoende vakantie. Wie kortelings op reis vertrekt neemt best de veiligheidstips van de politie even door op pag. 2. Ik sluit graag af met een feestelijke noot: onlangs werd Zonhovenaar Rik Jaeken in de adelstand verheven. Dat gebeurt niet elke dag, daarom wijden wij op pag. 22 een artikel aan deze verdienstelijke inwoner. In naam van alle Zonhovenaren wens ik hem langs deze weg nogmaals van harte proficiat!

Klare kijk Werken en R.O.

17

Zappen Diverse aankondigingen

18

Oud goud Heemkunde

20

Dialect

21

Toeters en bellen Jubilea en ontvangsten 22

Wachtkamer Wachtdiensten en telefoonnummers medische diensten 24

De gegevens voor deze editie werden afgesloten op 18 juni 2007. De volgende editie verschijnt op 2 oktober 2007. Teksten worden ingewacht tegen uiterlijk 29 augustus 2007 bij de dienst communicatie – 011 81 04 38 [email protected]

Voorpagina: De Genkerbaan in een nieuw kleedje.

Marilou Vanden Poel-Welkenhuysen Uw burgemeester

Arm der wet

2

Veilig op reis Onderweg

 laat nooit geld of documenten in je auto/caravan/slaapplaats achter. Draag ze in een halstasje of een lendenband.  laat waardevolle voorwerpen zoals camera’s, verrekijkers, radio’s niet zichtbaar en onbeheerd achter. Eén van de vele preventieve maatregelen die politie HAZODI aanbiedt is het vakantietoezicht. Terwijl jij zorgeloos geniet van je welverdiende vakantie, houdt de politie een oogje in het zeil in de omgeving van je woning. Aanvragen is eenvoudig: download het formulier van de website www.hazodi.be of kom het afhalen bij de wijkpolitie. Vul het formulier volledig in en bezorg het 10 dagen voor het vertrek terug aan de politie. Deze dienst is gratis! Ook onderweg of op je vakantiebestemming kun je met tegenslag te maken krijgen. Onder het motto ‘voorkomen is beter dan genezen’ geven wij je nog enkele preventietips. Zo beperk je de risico’s tot een minimum en wordt je droomreis geen nachtmerrie.

Voor het vertrek

Sluit ramen en buitendeuren goed af en laat geen sleutels aan de binnenzijde in de sloten zitten. Vraag een persoon die je vertrouwt om tijdens jouw afwezigheid:  je brievenbus dagelijks leeg te maken  je kamerplanten en gazon te verzorgen  je overgordijnen ’s morgens/’s avonds open/dicht te doen kortom, een oogje in het zeil te houden en je woning een bewoonde indruk te geven. En verder:  bespreek een goede opvang voor je huisdieren  berg waardevolle voorwerpen op in een kluis en/of voorzie ze van een registratienummer.

Op het vakantieadres

 sluit auto/boot/caravan/hotelkamer goed af en geef waardevolle goederen in bewaring. Laat je bagage nooit onbeheerd achter.  bewaar cheques en bankkaarten altijd gescheiden. Verdeel het geld, indien mogelijk, onder andere reisgenoten.  draag je tas altijd aan de kant van de huizen en kijk uit voor zakkenrollers, vooral op drukke plaatsen. Word je toch slachtoffer van een diefstal:  doe dan altijd aangifte ter plaatste en hernieuw die aangifte bij je terugkeer in België  sluit vooraf een goede reisverzekering af.

Extra

Woningtoezicht is er niet alleen voor de vakantiegangers. Het kan ook voor een korte periode voor een buurt of straat aangevraagd worden, bijvoorbeeld als de hele straat naar een feestje of begrafenis moet. Wijkantenne politie Hazodi – 011 81 04 55 Preventiedienst Hazodi - 011 27 53 12 of 011 28 41 09 www.hazodi.be

de Zonhovenaar



de Zonhovenaar

Arm der wet

3

Aanvraagformulier voor vakantietoezicht politie HAZODI Persoonsgegevens Naam Voornaam Gemeente / Stad Straatnaam en nummer Telefoon GSM E-mail

Gegevens met betrekking tot de woning Type woning (open, halfopen, gesloten bebouwing) Andere plaats dan de woning waar controle gewenst is (winkel, loods, tuinhuisje, opslagplaats) Adres van deze plaats

Periode van afwezigheid Datum en uur van vertrek Datum en uur van terugkomst

Contactmogelijkheid op de vakantiebestemming Adres Telefoon GSM

Contactpersoon in België Naam en voornaam Adres Telefoon GSM Beschikt over een sleutel van de woning

Beveiligingsmaatregelen Is er veiligheids- of schrikverlichting buiten? Is er een tijdschakelaar in de woning? Op welke uren is die ingesteld? Bevinden er zich dieren in de woning? Zijn er voertuigen aanwezig? Is er een alarmsysteem?

Ras Merk

Type

Naam van de installateur Telefoonnummer van de installateur

Kenteken

Arm der wet

4

de Zonhovenaar

Personen die de brievenbus leegmaken, tuin onderhouden, dieren verzorgen of het huis poetsen Naam Taken Datum en uur van aanwezigheid Naam Taken Datum en uur van aanwezigheid

Verklaring van de aanvrager 1. Ik geef de politie toestemming om mijn woning te betreden. 2. Ik verbind mij ertoe zelf de nodige organisatorische maatregelen te nemen: geen briefje van afwezigheid achter te laten op de deur, geen boodschap op het antwoordapparaat in te spreken waaruit blijkt dat ik afwezig ben, alles goed af te sluiten en ervoor te zorgen dat de woning een “bewoonde indruk” geeft. 3. Ik verbind mij ertoe de politiediensten te verwittigen indien ik voor de aangegeven datum terug ben. 4. Ik verbind mij ertoe mijn huisdieren met de nodige zorgen achter te laten. Datum en handtekening

We raden je aan om dit formulier in te vullen en per gewone post te versturen naar: Politie HAZODI Thonissenlaan 15 3500 Hasselt of binnen te brengen bij de wijkpolitie. Voor meer info: Wijkantenne politie Hazodi – 011 81 04 55 Preventiedienst Hazodi - 011 27 53 12 of 011 28 41 09

de Zonhovenaar

Fiets graveren Gratis elke eerste woensdag van de maand:  Woensdag 4 juli  Woensdag 1 augustus  Woensdag 5 september. Meld je aan op 011 81 04 98 voor een afspraak.

Arm der wet

5

Wat mag op de berm? Postbodes zijn er beducht voor: de al dan niet verborgen obstakels in de wegberm. Met de regelmaat van de klok raakt een postbode gekwetst doordat hij/zij een hindernis te laat opmerkt. Maar ook voor gewone fietsers – vooral voor kinderen - zijn deze hindernissen soms ronduit gevaarlijk. Veel inwoners van onze gemeente onderhouden de gelijkgrondse berm, dit is de strook gemeentegrond tussen de openbare weg en het privédomein. Op zich is dit lovenswaardig, maar er ontstaat een probleem als inwoners deze berm als hun eigendom en/of voortuin gaan beschouwen en er allerlei hindernissen op plaatsen zoals paaltjes, bloempotten, stenen constructies, e.d. Sommige ijverige inwoners breiden hun aanplanting gewoon uit tot tegen de wegrand. Dit kan dan wel mooi zijn, maar het mag dus niet! De gelijkgrondse berm is en blijft eigendom van de gemeente en de

wegcode verbiedt hindernissen te plaatsen op de openbare weg. Wettelijk gezien behoort de gelijkgrondse berm ook tot de openbare weg. Als er dus een ongeval gebeurt of als er iemand schade (lichamelijk of stoffelijk) ondervindt door een opzettelijk geplaatste hindernis, dan zal diegene die de hindernis heeft geplaatst aansprakelijk worden gesteld. Dus: onderhoud mag, volledig in gebruik nemen en hindernissen plaatsen mag niet. Openbare werken – 011 81 05 17

Weg met hondenpoep! Iedereen gaat eens graag sporten, wandelen of spelen met de kinderen. Het is dan niet zo prettig als iemand in de hondenpoep trapt. Nochtans is er in de politiezone Hazodi een reglement

dat zegt dat baasjes de uitwerpselen van hun hond moeten opruimen. Helaas schikt niet iedereen zich naar deze regel. We roepen daarom alle baasjes op om de hondenpoep die hun viervoeters achterlaten altijd en overal op te ruimen. Hondenpoepzakjes zijn tegenwoordig overal te koop, maar je mag ook gewoon een schepje en plastiek zakje gebruiken. Zakje mét inhoud deponeer je in een speciaal hondenpoepbakje of thuis in de huisvuilzak. Wijkantenne politie Hazodi – 011 81 04 55

In de praktijk

6

Dienstregeling in juli en augustus Gemeentelijke administratieve diensten

Van 2 juli tot en met 31 augustus: maandag van 8.30 tot 12 en van 13 tot 18.30 uur dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag van 8 tot 14 uur.

Toerisme

Van 1 juli tot en met 31 augustus: van maandag tot en met vrijdag van 9 tot 12 en van 13 tot 16 uur zaterdag en zondag van 10 tot 12 en van 13 tot 16 uur gesloten op woensdag 11 juli , zaterdag 21 juli en woensdag 15 augustus.

Jeugddienst

Van 2 juli tot en met 30 augustus: maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag van 12 tot 18 uur op de Basvelden.

Gemeenschapscentrum Tentakel

Van 2 juli tot en met 31 augustus: maandag van 8.30 tot 12 en van 13 tot 18.30 uur dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag van 8.30 tot 14 uur gesloten op woensdag 11 juli en woensdag 15 augustus.

Containerpark

Van 2 juli tot en met 31 augustus: maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag van 8 tot 14.30 uur zaterdag van 8 tot 15.30 uur donderdag gesloten gesloten op woensdag 11 juli, zaterdag 21 juli en woensdag 15 augustus.

Sluitingsdagen

Alle gemeentelijke diensten zijn gesloten op woensdag 11 juli (Nederlandse Cultuurgemeenschap) en woensdag 15 augustus (O.L.V. Tenhemelopneming).

Bibliotheek

De hoofdbib is gesloten op de wettelijke feestdagen: woensdag 11 juli, zaterdag 21 juli en woensdag 15 augustus. De uitleenposten zijn volledig gesloten in juli en augustus.

Evenementenhal

Gesloten van 1 tot en met 21 juli.

Sporthal Terdonk

Gesloten van 1 tot en met 31 juli.

Sporthal Windekind

Gesloten van 1 tot en met 31 juli.

Primeur: web-tv Zonhoven Op 1 juli startte het gemeentebestuur met web-tv, een primeur in Limburg. Het internet biedt steeds nieuwe mogelijkheden. De laatste tijd is online video erg populair, dit zijn korte filmpjes die te bekijken zijn via internet. De bekendste is zeker YouTube. Bij de restyling van onze website ontstond de idee om specifiek voor onze gemeente een web-tv-kanaal te maken. Nu onze vernieuwde site goed ingeburgerd is hebben we dit project verder uitgewerkt. Het resultaat kun je bekijken vanaf de startpagina van de gemeentelijke website www.zonhoven.be via het het knopje WEB-TV ZONHOVEN. Je hebt geen extra programma’s nodig. Web-tv Zonhoven is dus ons eigen gemeentelijk internet tv-kanaal waarop je filmpjes over onze gemeente kunt bekijken. We brengen in de eerste plaats

nieuws dat jou als inwoner aanbelangt, dus nieuws van en over onze gemeente. Dat kan gaan van verslagen van lokale activiteiten tot toelichtingen bij beleidsbeslissingen, erg ruim dus. En voor wie op vakantie vertrekt: je kunt ons web-tv-kanaal overal ter wereld op een pc met internetaansluiting volgen. Veel kijkplezier! Web-tv Zonhoven werd gerealiseerd in samenwerking met het bedrijf ‘webvideomakers VIDEO-ON’ www.video-on.be. Dienst communicatie – 011 81 04 38 www.zonhoven.be

de Zonhovenaar

Klantendienst Interelectra Gesloten van 1 augustus tot en met 31 augustus. Tijdens de vakantieperiode kan je met al je vragen terecht in de energiewinkels van Interelectra:  Hasselt, Gouverneur Verwilghensingel 32  Genk, Winterslagstraat 40/10 Openingstijden: van 8 tot 12 en van 13 tot 16.30 uur. Voor informatie over elektriciteit, aardgas, riolering en kabeltelevisie kan je bellen naar de infolijn 011 72 20 20. Om storingen te melden kan je ook 24 uur op 24 terecht op de storingslijn 011 72 20 40. Vanaf 3 september kan je opnieuw terecht bij de klantendienst in het gemeentehuis, telkens op maandag van 13 tot 14 uur en op donderdag van 15.30 tot 16.30 uur. Opgelet: in juli is de klantendienst in het gemeentehuis alleen open op maandag van 13 tot 14 uur, niet op donderdag.

Zitdag studietoelagen Problemen met het invullen van je formulier? Kom dan naar de zitdag van de provinciale dienst studietoelagen in het gemeentehuis op maandag 15 oktober 2007 van 13 tot 16 uur. www.vlaanderen.be/studitoelagen

de Zonhovenaar

Ophaalronden Papier en karton Centrum en Ter Donk

Telkens de derde woensdag van de maand, behalve in augustus 18 juli 2007 16 augustus 2007 19 september 2007

Termolen Na bekendmaking door bordjes langs de openbare weg.

Halveweg Na bekendmaking door bordjes langs de openbare weg.

Groene golf

7

Geen poezenleed Wie een poes in huis heeft is het er volmondig mee eens: katten zijn heel sociale dieren die je veel affectie geven. De eigenaar zorgt er vanzelfsprekend met liefde voor dat het dier gezond blijft. Problemen duiken meestal pas op als een wijfjeskat twee keer per jaar een nest jongen werpt. Als al die katjes zouden blijven leven, zouden ze al gauw het huiselijk leven moeilijk maken. ‘Trop’ is nu eenmaal te veel! De gemeente doet al langer een serieuze inspanning om de populatie van zwerfkatten te beperken. Daarom durven wij ook aan particuliere kattenhouders te vragen te denken aan geboortebeperking. Het kost niet

veel maar je moet hiervoor wel met je lieveling naar de dierenarts. Die steriliseert je kat en/of castreert je kater. Zo bespaar je jezelf, je huisgenoten én je huisdier een hoop poezenleed.

Dienst leefmilieu – 011 81 05 26

Oude metalen Na aanmelding op het nummer 011 81 04 37, iedere eerste maandag van de maand

2 juli 2007 6 augustus 2007 3 september 2007 Voor de data van de overige ronden verwijzen wij naar de ophaalkalender van het afvalboekje, naar Lokatekst of naar onze website www. zonhoven.be.

De bloemetjes en de bijtjes In lente en zomer zijn de bijen weer actief. De laatste jaren kampen de imkers echter met problemen. Bijensterfte zorgt ervoor dat er in het voorjaar te weinig bijen aanwezig zijn om al de bloesems te bestuiven. In het voorjaar is er voldoende stuifmeel aanwezig. In het najaar, wanneer de bijen hun winterreserves aanleggen is de voorraad stuifmeel beperkt waardoor het bijenvolkje verzwakt de winter in gaat. Om de bijen beter te laten overwinteren ondersteunt de provincie Limburg gedurende drie jaar samen met alle Limburgse imkers het project ‘Bloemenweiden in Limburg’.

Samen stellen ze gratis een mengeling van bloemenzaad ter beschikking. Iedere Limburger die het bloemenmengsel wil inzaaien kan het aanvragen. Uiteraard zolang de voorraad strekt. Bij dit project hoort ook een handige informatiebrochure over bijen en bloemenweiden te verkrijgen bij de dienst leefmilieu. De brochure en het bloemenzaad zijn op eenvoudige aanvraag te verkrijgen bij het provinciebestuur. Surf naar www.limburg.be./landbouw Provinciebestuur - 011 23 74 40 Dienst leefmilieu - 011 81 05 26

Hoe meer bloemen hoe liever! Zoals elk jaar richt het gemeentebestuur ook dit jaar een bebloemingsactie in, die er mee voor zorgt dat onze gemeente er deze zomer weer fleurig bijligt. En je hoeft heus geen beroepstuinder te zijn om deel te nemen: iedereen die een tuintje heeft en dit met liefde verzorgt mag meedoen. Schrijf je in bij de dienst leefmilieu vóór 16 juli 2007.

Deelnemers die in het verleden minstens tweemaal werden bekroond met de titel ‘mooiste tuin van Zonhoven’ worden ingedeeld in een afzonderlijke categorie. Vraag het formulier bij de dienst leefmilieu in het gemeentehuis, Kerkplein 1, Zonhoven of download het van onze website www.zonhoven.be onder Dienst leefmilieu – 011 81 05 26

Groene golf

8

Dop eraf!

Op het recyclagepark kun je o.a. terecht met kunststofafval. Folies, botervlootjes, yoghurtpotjes, flessen en flacons van kunststof gooi je in de perscontainer voor kunststoffen. In die perscontainer wordt het afval samengeperst, zodat de container optimaal kan worden gevuld. Om de druk bij het samenpersen zo klein mogelijk te houden, haal je best de dopjes van de flessen. Dit is trouwens veiliger voor zowel bezoekers als parkwachters.

de Zonhovenaar

Openingstijden containerpark Tijdens de maanden juli en augustus is het containerpark open op volgende tijdstippen: • maandag, dinsdag, woensdag, vrijdag van 8 tot 14.30 uur • zaterdag van 8 tot 15.30 uur • donderdag gesloten.

Dienst leefmilieu – 011 81 05 26

Snoeien in snoeiafval Halfjaarlijkse ophaalronde groot snoeihout afgeschaft Dat het gemeentebestuur de spreekwoordelijke financiële riem moet aantrekken is bekend. Méér uitgaven en minder inkomsten zijn hiervan de oorzaak. Het bestuur heeft er resoluut voor gekozen de belastingen -de grootste bron van inkomsten- niet te verhogen maar om te besparen op de uitgaven. In de zoektocht naar onkosten die kunnen geschrapt worden stootte het schepencollege op de halfjaarlijkse ophaalronde van groot snoeihout. Je weet beslist waar het over gaat: tot nu toe mochten inwoners van Zonhoven -als enige in heel Vlaanderen trouwenseenmaal in het voorjaar en eenmaal in het najaar groot snoeihout langs de wegberm leggen waar de gemeentelijke diensten dit gratis kwamen ophalen. We zeggen wel ‘gratis’, maar niets is wat het lijkt. ‘Gratis’ moet immers ook betaald worden! Laat ons eens samen kijken hoeveel ‘gratis’ in dit geval kost. Een eerste grote uitgavenpost is het vervoer: op jaarbasis kost dit alleen voor deze twee ronden niet minder dan 85 000 euro. Daar bovenop komt de boete die de gemeente krijgt omdat we boven het toegelaten quotum* zitten. Voor 2006 bedraagt die boete 79 321 euro voor het groenafval en 25 713 euro voor houtsnippers. Een snelle optelsom leert ons dat deze

‘gratis’ dienst jaarlijks zo’n slordige 190 000 euro kost, personeelskosten niet meegerekend. De cijfers spreken voor zich: ook ‘gratis’ diensten kosten handenvol geld. Als je daarbij in overweging neemt dat er een tweewekelijkse ophaalronde bestaat waarvan de betaling vervat zit in de huisvuilbelasting en waarvan amper gebruik wordt gemaakt, besef je wel dat er iets moet veranderen. Het bestuur heeft dus op basis van deze argumenten beslist om de halfjaarlijkse ophaalronde voor snoeiafval af te schaffen met onmiddellijke ingang. Het groenafval wordt om de twee weken op maandag opgehaald, afgewisseld met de huisvuilophaling. De voorwaarden vind je in je afvalboekje en op onze website.

www.zonhoven.be Dienst leefmilieu – 011 81 05 24

* het quotum wordt berekend op basis van een gemiddelde van alle gemeenten binnen Regionale Milieuzorg -quotum houtsnippers: 15 kg per inwoner -quotum groenafval: 230 kg per inwoner De boete bedraagt € 23 per ton boven het quotum. De quota worden berekend op de hoeveelheden groenafval die afgegeven worden groenafvalpark. Zonhoven stijgt ver boven het toegelaten maximum uit omdat het gros van het groenafval wordt meegegeven met de twee dure ‘gratis’ ophaalronden.

de Zonhovenaar

Jaarverslag Het jaarverslag 2006 van de milieuraad ligt ter beschikking van geïnteresseerden. Wie wil kan het opvragen bij de dienst leefmilieu 011 81 05 26.

Groene golf

9

Ook de overheid spaart energie Je kunt er tegenwoordig niet meer langs kijken: de media staan bol van onderwerpen die verband houden met het milieu. Energie sparen is ‘hot’. Omdat iedereen zijn steentje moet bijdragen, doet ook de overheid een duit in het zakje. Dat blijkt duidelijk uit de vele premies waarop je als inwoner kunt beroep doen. Op de website www.energiesparen.be vind je een perfect overzicht van alle mogelijke overheidspremies voor energiesparende maatregelen. www.energiesparen.be

In Zonhoven

Maar de overheid moet natuurlijk zelf ook iets doen. Het gemeentebestuur van Zonhoven houdt haar energieverbruik nauwlettend in het oog en probeert zo de rekening te doen zakken. Al gedurende meerdere jaren wordt er jaarlijks een energiejaarrapport opgesteld waarin nauwkeurig het water-, gas- en elektriciteitsverbruik van vier grote gemeentelijke gebouwen wordt weergegeven: het gemeentehuis, gemeenschapscentrum Tentakel, sporthal Terdonk en de bibliotheek. Cenergie en Interelectra bekijken samen met ons de resultaten en vergelijken ze met die van vorige jaren. Zo worden conclusies getrokken en kan het gemeentebestuur goed onderbouwde beslissingen nemen om het verbruik binnen de perken te houden. In het verleden hebben ‘relighting’-projecten in de sporthal van Terdonk en in

gc Tentakel er voor gezorgd dat het elektriciteitsverbruik in die gebouwen drastisch is gedaald. In de nabije toekomst komt het gemeentehuis aan de beurt. Het gebouw dateert van 1972 en voldoet niet meer aan de huidige energienormen. Zo wordt er de komende jaren werk gemaakt van een volledige renovatie van het gemeentehuis waarbij volgende werken zullen worden uitgevoerd: dubbele beglazing, vernieuwing van de verwarmingsinstallatie, vervanging van de elektriciteitsleidingen en isolatie. Hiervoor wordt een meerjarenplan opgemaakt.

Rationeel watergebruik

We brengen nog even de premies i.v.m. water in herinnering: • installatie voor hemelwaterput met pompinstallatie bij bestaande woningen • installatie infiltratievoorziening • aanleg van gescheiden afvoersysteem van hemelwater en huishoudelijk afvalwater bij bestaande woningen • aanleg van een groendak • aanleg van een individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater (IBA). Je vindt de voorwaarden en de termijnen van indienen op www.interelectra.be of je kunt ze opvragen bij de dienst leefmilieu 011 81 05 24. www.interelectra.be Dienst leefmilieu - 011 81 05 24

Controle op containerpark Het containerpark wordt bekostigd met geld van de Zonhovense belastingbetaler. Het spreekt dus voor zich dat de diensten voorbehouden zijn voor mensen die in Zonhoven wonen. In het verleden kon dit niet goed worden gecontroleerd, maar daar is nu verandering in gekomen.

De parkwachters beschikken tegenwoordig over een kaartlezer, waarmee ze het adres van de bezoeker van de elektronische identiteitskaart kunnen lezen. Schrik dus niet als een parkwachter naar je identiteitskaart vraagt, hij doet gewoon zijn werk! NietZonhovenaren zullen rechtsomkeer moeten maken.

10

Groene golf

de Zonhovenaar

Mogen wij wat vragen?

11

de Zonhovenaar

zie pag. 15 voor meer uitleg

HUISVESTING 1. Bent u: 1. Eigenaar van uw woning 2. Huurder (privé) 3. Huurder (sociale woning) 4. Geen van bovenstaande

2. Bent u tevreden over uw huidige woning? Zo niet, waarom niet? (Te klein, in slechte staat, te duur, …) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………… ……………………………………………………………………………......................................................................................…………………………………… 3. Hoe staat u ten opzichte van volgende mogelijkheden: (kruis aan) Positief

Negatief

Geen mening

Wat moet er volgens u in de gemeente Zonhoven nog gerealiseerd worden rond het thema ‘wonen’? 1.

……………………………………………………………………………………................................................................................................……

2.

……………………………………………………………………………………................................................................................................……

3.

……………………………………………………………………………………................................................................................................……

SOCIAAL CONTACT/VEILIGHEID Hebt u voldoende (sociale) contacten? Ja

Neen

Geen mening

Vrienden/Buren

Anderen

Indien ja, met wie? Familie

Vindt u dat er in de gemeente voldoende activiteiten/evenementen worden georganiseerd? 1. Ruim voldoende

2. Onvoldoende

3. Gaat wel

4. Voldoende

5. Ruim voldoende

Bezorg de ingevulde vragenlijst terug vóór 15 augustus 2007 bij het onthaal van het OCMW of in het gemeentehuis.

Zelfstandig thuiswonen (ondersteund door diensten) Inwonen bij kinderen Verhuizen naar een aangepaste woonvorm Verhuizen naar een serviceflat Verhuizen naar een rustoord

Mogen wij wat vragen? 12

de Zonhovenaar

In welke mate heeft u al met volgende problemen te maken gehad? Nooit

Zelden

Soms

Vaak

1. Onveiligheid in het verkeer 2. Financiële problemen 3. Gebrek aan zorg 4. Vervoersproblemen 5. Onvoldoende gezelligheid en ontspanningsmogelijkh. in de wijk 6. Onvoldoende inspraakmogelijkheden 7. Gebrek aan informatie en voorlichting 8. Problemen met het invullen van formulieren 9. Angst voor diefstal of inbraak in de woning 10. Angst te worden lastiggevallen op straat Opmerkingen hierbij: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….....……………… ………………………………………………………………………………………............................................................................................……………………

VERVOER Ervaart u moeilijkheden met verplaatsing (binnen/vanuit/naar Zonhoven)? Ja

Neen

Zo ja, welke problemen? Bezorg de ingevulde vragenlijst terug vóór 15 augustus 2007 bij het onthaal van het OCMW of in het gemeentehuis.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………… ………....................................................................................................................................................................................................………

DIENSTEN In welke mate bent u tevreden over volgend aanbod? Tevreden

Ontevreden

Geen mening

Onbekend

Tevreden

Ontevreden

Geen mening

Onbekend

1. Seniorenorganisaties 2. Poetsdienst/bejaardenhulp 3. Klusjesdienst 4. Gemeentelijke overheid 5. OCMW 6. Mindermobielencentrale 7. PWA 8. Werkwinkel/VDAB 9. Kinderopvang 10. Cultuuraanbod U kunt hier uw opmerkingen geven: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………… …………....................................................................................................................................................................................................……

Mogen wij wat vragen?

13

de Zonhovenaar

VARIA Doet u aan vrijwilligerswerk? Ja

Neen

Zou u dit in de toekomst eventueel willen doen? (kruis aan) 1. Ik zou dit zo wel willen doen, heb hier geen bijkomende voorwaarden voor nodig 2. Ja, wanneer ik meer erkenning krijg 3. Ja, wanneer ik vergoed word voor onkosten 4. Ja, wanneer er een vergoeding voorzien wordt 5. Ja, wanneer de organisatie mij verzekert voor mijn werk 6. Neen, ik heb geen tijd/geen interesse/…

INFORMATIE Wanneer u informatie wil over volgende dienstverleningen/tegemoetkomingen, bij wie zou u die dan gaan vragen? (kruis aan)

1. Financiële dienstverlening 2. Pensioen 3. Sociale voordelen 4. Alarmoproepsysteem 5. Huisvesting 6. Bejaardenhulp/poetshulp 7. Klusjesdienst 8. Thuisverpleging 9. Sociale woningen 10. Rusthuizen 11. Serviceflats 12. Reisdocumenten 13. Financiële tegemoetkoming 14. Milieu 15. Bouwaangelegenheden 16. Kinderopvang 17. Activiteiten allerhande 18. Organisaties/diensten

Buren / familie

Gemeente

OCMW

Anderen

Bezorg de ingevulde vragenlijst terug vóór 15 augustus 2007 bij het onthaal van het OCMW of in het gemeentehuis.

Kinderen / kleinkinderen

Mogen wij wat vragen? 14

de Zonhovenaar

GEMEENTE/OCMW Hoe tevreden bent u over volgende dienstverleningen in Zonhoven?

Bezorg de ingevulde vragenlijst terug vóór 15 augustus 2007 bij het onthaal van het OCMW of in het gemeentehuis.

Tevreden

Ontevreden

Geen mening

Onbekend

1. De openingstijden van de gemeente 3. De dienstverlening van de gemeente 4. De toegankelijkheid van de gemeente 5. De openingstijden van het OCMW 6. De toegankelijkheid van het OCMW 7. De dienstverlening van het OCMW 8. De dienstverlening bij de politie 9. De zichtbaarheid van de politie op straat 10. Het cultuurbeleid in de gemeente 11. De toegankelijkheid van de bibliotheek 12. Het aanbod in de bibliotheek 13. De dienstverlening in de bibliotheek 14. De groeninfrastructuur in de gemeente 15. De staat van de voetpaden / fietspaden 16. Het verkeersbeleid in de gemeente 17. Het aanbod van openbaar vervoer 18. De sport- en recreatiemogelijkheden 19. De huisvuilophaling 20. De openingstijden van het containerpark 21. Toegankelijkheid van het containerpark 22. De dienstverlening in het containerpark 23. Het ter beschikking stellen van lokalen 24. Het sociaal beleid vanwege de gemeente / OCMW

Opmerkingen i.v.m. bovenstaande vraag: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………… …………………………………………………………………………………………......................................................................................……………………… Welke voorzieningen/diensten mist u nog in de gemeente Zonhoven en moeten volgens u dringend gerealiseerd worden? (in volgorde van belangrijkheid) Meest belangrijk:

1.

Belangrijk:

2.

Minder belangrijk:

3.

Binnen te brengen bij het OCMW t.a.v. Stijn Ooms - 011 81 05 70 of bij het onthaal van het gemeentehuis.

Heel erg bedankt voor uw medewerking!

de Zonhovenaar

Vragenlijst Neem de vragenlijst uit deze Zonhovenaar, vul hem in en bezorg hem vóór 15 augustus terug bij het OCMW.

OCMWeetjes

15

Mogen wij wat vragen? Het OCMW werkt op dit ogenblik aan een Lokaal Sociaal Beleidsplan voor onze gemeente. Dit beleidsplan heeft tot doel enerzijds het bereik en de toegankelijkheid van de sociale dienstverlening van gemeentelijke en OCMW-diensten te verhogen en anderzijds de sociale doelstellingen voor de volgende zes jaren vast te leggen. Bij de opmaak van zulk een lokaal sociaal beleidsplan is de samenwerking met onze inwoners onontbeerlijk. Jouw visie en mening zijn van groot belang. Daarom vragen we jou om deze vragenlijst in te vullen. Je kunt er ruimschoots je mening kwijt! Grijp deze unieke kans om ons te laten weten hoe je je voelt in onze samenleving, wat er volgens jou beter

kan in Zonhoven en wat we dringend zouden moeten realiseren. Geef ons tien minuutjes, want langer duurt het niet om de vragen te beantwoorden, en bouw zo mee aan de sociale toekomst van je eigen gemeente. Hoe meer antwoorden, hoe beter! Spoor ook je familie, vrienden en buren aan om mee te doen. De bevraging is anoniem, we hoeven dus niet te weten wie je bent, wél wat je wil! Bezorg de ingevulde vragenlijst terug vóór 15 augustus 2007 bij het onthaal van het OCMW of in het gemeentehuis. Meer info bij Stijn Ooms, OCMW Zonhoven – 011 81 05 70

Tussen angst en hoop

Op 20 juni was het wereldvluchtelingendag. Iedereen kent wel het probleem van mensen die om een of andere reden hun land ontvluchten en hier bij ons hun toevlucht zoeken in de hoop op een beter leven. In 2006 werden in heel België 11 587 asielaanvragers opgevangen, waarvan 41 in onze gemeente. Al deze mensen hebben hun eigen, dikwijls schrijnend verhaal. De wereldvluchtelingendag wil iedereen aanzetten om eens na te denken over de vluchtelingen in de wereld en hen steun en respect te betuigen. In Zonhoven biedt het Lokaal Opvanginitiatief van het OCMW plaats aan 38 vluchtelingen, verspreid over de gemeente. Eén van die mensen is Öner Siddik, een Koerdisch vluchteling van 60 jaar oud. Ook hij heeft zijn verhaal.

Öner moest zijn thuis verlaten na zijn actieve houding in het Koerdische vraagstuk. Hij arriveerde op 23 november 2005 in onze gemeente nadat hij een paar dagen eerder een asielaanvraag had ingediend. In zijn thuisland heeft hij nog een vrouw en 5 kinderen, die hij noodgedwongen moest achterlaten. Het noodlot bleef Öner echter achtervolgen, want enkele maanden na zijn aankomst in België kreeg hij ernstige gezondheidsproblemen. Na onderzoek werd vastgesteld dat hij leed aan de gevreesde spierziekte ALS. Dit is een neurologische aandoening die de spieren aantast en die leidt tot algemene verlamming. Ondertussen is Öner aangewezen op een elektrische rolstoel die hem gratis ter beschikking werd gesteld door de ALS-Liga. Het ergst mist Öner zijn vrouw en kinderen. Omwille van de problemen in zijn land kan hij niet zomaar terug en is een bezoek van zijn familie hier ook zo goed als uitgesloten. Vooral veiligheidsen administratieve redenen spelen hier een rol. Toch blijft Öner hoopvol over de toekomst. Zijn grootste wens is zijn vrouw en kinderen nog één keer terug te zien!

16

OCMWeetjes

de Zonhovenaar

Voor wie het niet meer zo goed weet De Thuisbegeleidingsdienst Dementie Limburg is een samenwerkingsverband tussen vzw Bejaardenzorg Grauwzusters Limburg en vzw Limburgs Initiatief voor Therapie en Integrale Personenzorg (LITP). De dienst richt zich op mantelzorgers* van dementerende personen. Dit kunnen zowel kinderen, partners, familie als vrienden zijn die de taak van de zorg op zich genomen hebben. Dit leerproject is gesubsidieerd door de Provincie Limburg en OCMW Hasselt. Meerdere redenen hebben aan de basis gelegen van het ontstaan van deze dienst. Het is een feit dat het aantal personen met dementie blijft stijgen. De meerderheid van de dementerende personen verblijven thuis en worden verzorgd door familieleden. Leven met een dementerende betekent voortdurend verlies ervaren. Telkens opnieuw wordt men geconfronteerd met wegvallende functies en verlies aan vaardigheden. De zieke is niet langer de persoon die hij/zij altijd is geweest. Hoe liefdevol dit ook gebeurt, de verzorgers hebben het zwaar, zowel fysiek, psychisch, sociaal als emotioneel. Dit veroorzaakt uiteraard stress met het risico op een depressie. De Thuisbegeleidingsdienst Dementie Limburg wil dit voorkomen door de mantelzorgers goed te begeleiden. De Thuisbegeleidingsdienst Dementie Limburg heeft een tweeledig doel: enerzijds de psychosociale begeleiding van de dementerende en de mantelzorger en anderzijds een consultfunctie ten aanzien van professionele beroepskrachten. De service is gratis.

De belangrijkste taak is zeker de psychosociale begeleiding. Mantelzorgers krijgen informatie over wat er gebeurt in de hersenen, wat de symptomen en prognoses zijn. Ze leren omgaan met gedragsstoornissen en zoeken naar de oorzaken hiervan. Ze krijgen ondersteuningsmogelijkheden aangeboden op sociaal en financieel vlak. Ook biedt de thuisbegeleidingsdienst een luisterend oor voor de gevoelens van verdriet en rouw. Op die manier kan de stress verminderd worden waardoor men zich beter voelt en dus beter zorg kan verlenen met uiteindelijk een hogere kwaliteit van leven tot gevolg. Het tweede luik omvat de consultfunctie, gericht naar alle professionele beroepskrachten in de thuiszorg. Zo creëert men een referentiekader waarin alle hulpverleners op elkaar afgestemd zijn. Wie hieraan behoefte heeft kan de thuisbegeleidingsdienst contacteren elke donderdag van 14 tot 17 uur. Thuisbegeleidingsdienst Dementie Limburg Ilgatlaan 11 – 3500 Hasselt Tel. 011 28 68 55 Fax 011 28 68 79 Expertisecentrum Dementie Welzijnscampus Hasselt A. Rodenbachlaan 29/9 – 3500 Hasselt Tel. 011 30 88 51

Praten helpt Een familielid of vriend verliezen door zelfdoding is verschrikkelijk. We weten niet hoe hiermee om te gaan, er blijven zoveel vragen. Praten helpt, zeker als je dat kunt doen met mensen die hetzelfde meemaakten. In Peer komt eenmaal per maand een gespreksgroep samen voor nabestaanden na zelfdoding.

Heb je interesse? Bel dan even naar 0484 23 09 42 of mail naar nazelfdoding.noordlimburg@werkgroepv erder.be. Meer info: www.zelfdoding.be Astrid Alders - 011 28 68 40 of 0473 53 29 84 projectmedewerker zelfmoordpreventie CGG/litp

(*) mantelzorger: Een persoon die onbezoldigd instaat voor de verzorging van een zorgbehoevende.

de Zonhovenaar

Klare kijk

17

Werken Halveweg op schema

De werken op de Halveweg vorderen goed. Het droge voorjaar zit daar natuurlijk voor iets tussen. Op dit ogenblik moet het doorgaand verkeer over één rijstrook over het nieuw aangelegde weggedeelte, geregeld door verkeerslichten. De zuidkant (kant van de oneven huisnummers) wordt nu opgebroken en heraangelegd. De aansluitingen van de Hortstraat, de Merelstraat en de Drij Dreven met de nieuwe rotonde blijven afgesloten voor alle verkeer. Voor de zuidelijke tak van de Nachtegalenstraat komt er

tijdelijk eenrichtingsverkeer: inrijden via de Vogelsancklaan en uitrijden via het fietspad richting Merelstraat. Deze regeling is noodzakelijk omdat dit gedeelte van de Nachtegalenstraat uitmondt in de zone van de Vogelsancklaan die geregeld wordt met verkeerslichten, om te voorkomen dat auto’s tegen de verkeersstroom uitrijden. Deze regeling duurt ongeveer 1,5 maand.

Dienst openbare werken – 011 81 05 10

Met het oog op de toekomst Gescheiden waterafvoer aan bestaande woningen Bij rioleringswerken zal er in de toekomst op gelet worden dat er geen regenwater meer samen met het vuile water in de riolering terecht komt. Het regenwater en het afvalwater moeten dan gescheiden van aan het huis naar de straat geleid worden. Voor nieuwbouw wordt hier nu al rekening mee gehouden, maar ook bestaande woningen gaan in de toekomst aan deze regel moeten voldoen.

Wie vooruitziend is kan bij geplande werken hier al rekening mee houden. Zo is het aan te raden om, bij werken aan bestaande woningen zoals bijvoorbeeld het vernieuwen van opritten, de heraanleg van tuinen, het vernieuwen van daken enz., de mogelijkheid te onderzoeken om het regenwater nu al af te koppelen. Denk in dat geval ook eens aan het plaatsen van een regenwaterput om te gebruiken voor het spoelen van uw toilet, tuinbesproeiing enz. Mooi meegenomen om de jaarlijkse waterfactuur te drukken! Voor dit soort werken kun je premies krijgen van Interelectra, het Vlaamse Gewest en de Federale overheid. Meer info en alle aanvraagformulieren vind je op de website www.bouwenenwonen.be/premiezoeker of krijg je bij de dienst openbare werken - 011 81 05 10.

Zappen

18

Internetverslaving Het internet is tegenwoordig niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Het maakt meer en meer deel uit van ons leven. Voor volwassenen is het wereldwijde web een plaats waar een schat aan informatie aanwezig is. Voor jongeren is het web een grote speelplaats waar ze zichzelf kunnen uitleven, op ontdekking gaan, nieuwe mensen leren kennen en zichzelf verder kunnen ontwikkelen. Internet betekent een grote stap voorwaarts in de technologie, maar het is ook iets waar we moeten leren mee omgaan! Kun je naast alcohol, tabak of drugs ook verslaafd geraken aan het internet? Veel mensen geloven dit niet en vinden dit een overdreven reactie. Toch zien we steeds meer mensen problemen krijgen met het internet.

Tekenen hiervan zijn o.a. verwaarlozen van andere dagdagelijkse bezigheden, problemen bij vrienden en familie, gedachten die steeds meer uitgaan naar het internet, zich niet goed voelen als men een dag niet op het ‘net’ kan, langer op het net blijven dan men zich voorneemt. Meestal kunnen we niet spreken van een internetverslaving, maar wel van afhankelijkheid van een deelaspect van het internet. Of anders gezegd, afhankelijk worden van een bepaalde functie van het internet zoals gokken op het net, datingsites, sekssites, e.d. Voor meer informatie kun je terecht bij het CAD* zowel op vlak van hulpverlening als preventie! CAD Limburg 011 27 42 98 of 089 32 97 72 www.cadlimburg.be - [email protected]

Tweede kans Als volwassene nog een diploma secundair onderwijs behalen? Dat kan. Het Tweedekansonderwijs biedt middelbaar onderwijs aan voor volwassenen die een diploma hoger secundair onderwijs willen behalen. Iedereen die 18 jaar of ouder is en die om de één of andere reden nog geen diploma of getuigschrift heeft, is welkom. Tweedekansonderwijs werkt met een modulaire structuur. Dit betekent dat de leerstof wordt verdeeld in kleine pakketten en dat je zelf een studiepakket kan samenstellen naargelang van je beschikbare tijd. Als je van een vak alle modules doorlopen hebt, behaal je een deelattest. De optelsom van alle deelattesten geeft recht op een diploma HSO.

Tweedekansonderwijs biedt

• Derde graad secundair onderwijs richting humane wetenschappen: deze studies duren minimaal 2 jaar, de lessen worden overdag gegeven. • Derde graad beroepssecundair onderwijs: deze studies duren minimaal 2 jaar, de lessen worden zowel ‘s avonds als overdag gegeven.

• Derde graad technisch onderwijs algemene vakken: de lessen worden ‘s avonds gegeven.

Praktisch

De lessen vinden plaats in de klaslokalen Genkerbaan 84 in Zonhoven overdag van 8.30 tot 16.10 uur of ‘s avonds van 18 tot 21.40 uur. Werklozen kunnen vrijstelling van stempelcontrole verkrijgen. De school is erkend voor kinderbijslag.

Inschrijvingen en inlichtingen

Heb je beslist om in te schrijven of wens je nog bijkomende informatie dan kan je alle werkdagen terecht bij het secretariaat van de school tussen 9 en 15 uur en tussen 18 en 21 uur. De inschrijvingen van het eerste semester lopen van 1 tot 29 juni en van 21 augustus tot 28 september 2007. De inschrijvingen voor het tweede semester lopen van 7 januari tot 29 februari 2008. Tweedekansonderwijs Genkerbaan 84 Zonhoven - 011 82 48 66 e-mail: [email protected]

de Zonhovenaar

*CAD staat voor Centra voor Alcohol- en andere Drugsproblemen. De CAD zijn provinciaal georganiseerd en bieden ambulante ondersteuning en zorg aan iedereen met hulp- of informatievragen over alcohol, medicatie, drugs en gokken. Meer info op volgende websites: www.cadlimburg.be: website van CAD Limburg www.clicksafe.be: veilige internetsite van de Belgische overheid www.gezinsbond.be: veel info over veilig internetgebruik thuis www.mijnleerlingenonline.nl: veel info en pakketten voor het onderwijs www.opvoedingstelefoon.be: surftips, speciaal voor jongeren www.actioninnocence.org: veel info over internetgebruik, tips voor ouders

de Zonhovenaar

(H)eerlijke koffie Noteer ook: Solidariteitsbrunch Wereldwinkel zondag 16 september in De Kwint

Zappen

19

(H)eerlijke koffie

Wij leven in een consumptiemaatschappij: alle goederen die wij wensen, zijn er te koop. En vaak stellen wij ons daar geen vragen bij. Vanwaar komt dit product? Wie heeft het geproduceerd? Worden deze mensen eerlijk betaald? Werken er kinderen aan mee? Is het milieuvriendelijk geproduceerd? Langs welke tussenpersonen is het hier geraakt? Zou je er nog kunnen van genieten als je wist dat de antwoorden op deze vragen niet zo’n fraai beeld geven van de koffie, de thee, de honing, de choco, het fruitsap …, die je in je supermarktkarretje liggen hebt? Gelukkig zijn er steeds meer wegen om te achterhalen of een product eerlijk is. Er is zelfs een organisatie die hiervoor een certificaat uitreikt: Max Havelaar. Die naam doet wellicht een belletje rinkelen: in het boek van Multatuli is hij de man die de uitbuiting van de inlanders in Indonesië aanklaagt. Vandaag is het de naam van het label voor eerlijke handel of Fair Trade.

Eerlijke handel staat voor: • een menswaardig inkomen voor achtergestelde producenten, vooral uit het Zuiden (Afrika, Latijns-Amerika, Azië) • zo rechtstreeks mogelijke aankoop • kiezen voor capaciteitsopbouw van georganiseerde producenten • respect voor mens en milieu • een duurzaam partnerschap. Als je dus dit label op een product aantreft, weet je met zekerheid dat dit een eerlijk, duurzaam product is. Tegenwoordig vind je Max Havelaarproducten in heel wat warenhuizen, maar vooral in de wereldwinkel. In Zonhoven vind je een wereldwinkel in de Heuvenstraat nr. 39. Kom zeker eens kijken, de toegang is vrij. Je vindt er beslist iets naar je gading.

Word vrijwilliger

Organisaties als de wereldwinkel draaien volledig op vrijwilligers. En er zijn altijd handen te kort! Als je zelf wil meewerken aan meer rechtvaardigheid in de wereld, meld je dan als vrijwilliger in die wereldwinkel. Spring eens binnen tijdens de openingstijden van de winkel of bel even naar de voorzitster voor meer inlichtingen. Wereldwinkel Zonhoven Heuvenstraat 39 Germaine Jacobs, voorzitster - 011 81 46 39

20

‘Pestoeër vanne Rosmeule’

De Heemkundekring diende bij het gemeentebestuur een voorstel in om een nieuwe straatnaam te geven aan het bestaande gedeelte van de Grote Eggestraat tussen deze Grote Eggestraat en het fietspad kleine ring aan de Gulden Boomkensweg, namelijk ‘Pastoor Constant Willemsstraat.’ Maar wie was Constant Willems?

Oud goud

Bij de oudere Zonhovenaren staat hij bekend als de pastoor van de Rosmolen. Het huis waarin zich een rosmolen bevond, stond vooraan in de Grote Eggestraat even voorbij de huidige drukkerij Jans, zo ongeveer waar nu de Rosmolenweg ligt. De molen werd in beweging gebracht door een ros - een paard - dat meestal geblinddoekt gedurig in een cirkel rond ging. In die rosmolen werd Constant Willems geboren op 19 april 1867. Na zijn priesterwijding werd hij achtereenvolgens kapelaan in Opoeteren en in Genk, nadien pastoor in Genk en in Beverst. In 1933 werd hij rector bij de fraters in Zonhoven. In al de parochies waar hij als priester heeft gewerkt, deed hij opzoekingen naar de geschiedenis van die gemeente. Zijn geschiedenis van Beverst verscheen zelfs in boekvorm. In het archief van onze Heemkundekring worden heel wat artikelen en bijdragen van pastoor Willems bewaard. Constant Willems werd 81 jaar en overleed in Zonhoven op 23 september 1948. Hij was een historicus die een waardevolle bijdrage leverde aan de geschiedenis van Zonhoven.

Wie bouwde het oude gemeentehuis? In het vorige nummer van De Zonhovenaar (2007/1 pag. 18), verscheen onder de titel ‘Meesterschrijnwerker’ een mooie notitie over Jan Willems (1734-1814)*. Hij was lid van de Zonhovense schepenbank, maar vooral bekend en gewaardeerd, ook ver buiten de grenzen van onze gemeente, voor zijn meubelwerk en interieurdecoratie. De bewuste notitie gaat stilzwijgend terug op de mededeling ‘Meesterschrijnwerker Jan Willems uit Zonhoven’, van de hand van wijlen rijksarchivaris dr. Jozef Grauwels (overleden 1984), in het tijdschrift Limburg, 50, 1971, blz. 96. Ze kan nu nog worden aangevuld met een opstel over ‘De werkers aan het eerste gemeentehuis te Zonhoven’, dat onlangs verscheen in het Vriendenboek voor dr. Theo Coun (Hasselt 2005), blz. 209-222. De Zonhovense Heemkundekring bezit een overdruk van dit opstel.

Hierin worden 53 posten van de burgemeestersrekeningen voor de jaren 1788-1790 (Hasselt, Rijksarchief, reg. ZG 52) die slaan op de bouw van de ‘nieuwe school’, nu het ‘oud gemeentehuis’, onder de loep genomen en toegelicht. In totaal kunnen exact 25 medewerkers aan dit gebouw, voltooid in 1789 (nagenoeg gelijktijdig met de SintQuintinuskerk) geïdentificeerd worden. Het merendeel van deze ‘werkers’ waren geboren Zonhovenaren of kwamen zich toen in Zonhoven vestigen. Niet alleen de genoemde Jan Willems, maar ook de bekende uurwerkmaker Jan Bielen, de meester-timmerman Quinten-Bielen, de gemeentedienaar Jan Boedts, de kalkblussers Claes en Hotterbeckx en Nicolas Pirotte (‘Claes De Wael’), de wagenmaker Martinus Polmans, de smid Jan Puerters, de dakwerker Cornelis Serdons, de meester-timmerman Hubert

de Zonhovenaar

Nieuw verschenen Stripverhaal over de Zonhovense geschiedenis: een uniek stripverhaal dat in elk Zonhovens gezin thuishoort. De strip is aan 2 euro te koop bij de dienst toerisme en in de bibliotheek. Gevraagd: Vrijwilligers om heemkundige data in te geven (ervaring met PC gewenst) Info op ons secretariaat Heb je thuis nog oude documenten, foto’s, oude spullen die door onze voorouders gebruikt werden? Meld het bij de Heemkundekring of kom eens langs tijdens de openingstijden: elke eerste zaterdagnamiddag van de maand en elke donderdagnamiddag telkens van 13 tot 16 uur. Dank aan mevr. Christiane Mathuvis-Bammens uit de Dorpsstraat voor haar rijke documentatie met foto’s over de KAJ en VKAJ van Zonhoven, speciaal nog over het vertrek van de kajotter Alfons Tielens naar Congo. Secretariaat: Marcel Switten Tel. 011 81 33 08 E-mail: [email protected] www.zonhoven.be/heemkunde

* Erratum In de vorige tekst staat dat Jan Willems werd geboren in 1735. Uit de registers is gebleken dat hij het levenslicht zag op 27 september 1734.

de Zonhovenaar

Oud goud

Stesmans, de leemspitters Arnoldus en Simon Van Dickelen, de aannemer Joris Wilkenhuysen, en nog anderen, passeren de revue. Deze mannen –de vrouwen die achter hen stonden worden helaas niet genoemd!– leven tot op vandaag voort in hun Zonhovense afstammelingen, de huidige burgemeester incluis.

Uit het Zonhovens woordenboek (p. 205 en p. 561): **wijer wijer, m. (-s): “vijver”: èn zoo.ëneve zèèën hiel wá wijers “Zonhoven is rijk aan vijvers”; zit’ er veul vès óp dië (tië) ~? “Is die vijver visrijk?”: mnl. wier, wijer, Kil. wijer j. vijver, Dts. Weiher < Lat. Vivarium ss.: wijerlèsse “*wijerlissen, gele lis”: z. L. J. p. 60; wijerwórtel “*wijerwortel”: a. “smeerwortel”: de plant groeit aan de vijverkant: z. L. J. p. 87 (z. ook o. smeerwortel), b. “veenwortel”: z. L. J. p. 96; wijerzou “*wijerzouw, greppel die het water naar de vijver brengt” (z. ook o. *zouw). De platwijers “de Platwijers”

karper ké.rrep, vr. (-e): 1. zoetwatervis 2. in de uitdr.: zoe flòòë as ‘n ~ “zo flauw als een ~, d.i. erg hongerig”; gao. pe wij ‘n ~ “gapen als een ~, d.i. aanhoudend geeuwen”: mnl. carpe, mnd. karpfe, Keuls Karpe. ’n ké.rrep

21

Reden genoeg dus, voor al wie in plaatselijke geschied- en geslachtkunde belangstelt, om dat opstel er aandachtig op na te slaan. Dat meent de schrijver, ‘Dries Precies’, ook genoemd Andries Welkenhuysen.

Moe.jertaoël

Zoe flòòë as ‘n ké.rrep

As ne mins de fiártich gepasseeërt ès, begèn’t er sómtijtsj tóch al nòòë te dè.nken euver z’n gezó.ntet. Dië zèèët dan mes nie stókaa.t, mér oo nemie piepjò.nk. Dus mér es nòòë den dòktoeër, bloet lòòëte trèkke. En dan krèèch der te huuëre dá’t bè de kólésteról tóch nie te fameus gestél’t ès. ’T ès gien katestroof, mér tóch wá te veul ‘sléchte’ kólésteról. Gelökkiglek zègge z’òch dan dá der wòòël genòch ‘goeje’ kólésteról hit. Dá verzòòëcht ’t liet e bitske, mér ne mins giet dan tóch wá mieër óp z’n ië.te lètte. Allien nóg goeje, gezónne én mao.gere kóst nòòë bènne wö.rreke. Mér wij widder nóó moe dat de goeje én moe de sléchte kólésteról è.n zit? En dië kónt tóch nie de ga.nsigen dao.ch zoe flòòë as ’n ké.rrep ró.ntloepe? Mieër vès ië.ten ès vaneeges a.ltèèët goet: de vètste vès ès nóg a.ltèèët bië.ter as ’t mao.gerste vliesj vurre kólésteról. En nie vergië.te: ve woo.ënen èn Zoo. ëneve, al jòòër én dao.ch e dö.rrep bèt e vèsverlee.je. In Zoo.ëneve zèèën tefré.nte minsen dij zich vur hun dao. cheleks broet bee.ëzich haa.ge bè vès. De vèskwikkers zörregen dus nie vur broet, mér vur vès óbbe plá.nk. En wáffer vès moo.ch tá dan zoe al zèèën? Dië hit wijers bè ké.rrep óp, bè snòk, baoërs, énzoevoo.rs. De vèssers koo.men hèèë vólóp aon hun trèkken én kónnen dichtig vèssen óbbe snòk én aa.nere vès. En wá hidder dòòë zoeal vur noeëdig? Nie mieër as ’n goej sté.rreke lijn’ én wá vèsbroet vurre vèsse te lókke. En vaneeges oo wijers bè vès óp.

In Zoo.ëneve zèèën ónnuumelek veul wijers, moeó.nner de Platwijers ’t mitste beka.nt zèèën. Zoe liggen er lè.ngs én réchs vanne Wijvestròòët oo wijers. Nóó zooder òch kónnen ao.fvròòëge: wá höbben dij vroolij (‘wijve’) te mao. ke bè de wijers? Niksj natuuërlek. De naom ès èn fèè.ëte ’n saomentrèkking van twie woort: “weej” (bròkla.nt) én ‘vèn’ (wijergebiet). Dòòëveur stèl’de è.n’tige jòòër gelee.je ne mins van dij stròòët veu.r van tröch te gòò.ën nòòë de eegentleke betiekenis én de stròòët te hérduupe èn ‘Weejvènnestròòët’: weej gelië.gen ao vènne, ao wijers. Hië leej ze veu.rstèl veu.r óbbe gemeen’t. Mér zennen hië.ring broej nie want z’n geboeëre reejágeeërde fö.l ao.fwijzjent: “’t ès de Wijvestròòët én ’t za.l de Wijvestròòët blèè.ëve!” Obbe gemeen’t höbbe ze dan mér wèè.ëselek dá goe bedoel’t veu.rstèl tröch ènne laoëj gestoo.ke, én dòòë lie.get meschijns nóg. Jòòëmer tóch! Nie állien hit Zoo.ëneve veul wijers, mér oo bee.ken èn eu.vervloet. Ich dè.nk dan aonne Ruusjterbee.k (ènne vó.lleksmó. nt Meulebee.k genuumt, terwille vanne wao.ëtermeules), de Laombee.k teege Zó.ller aoën, énne Slángebee.k. Ich rappeleeër mich dá ve as kèn’ner stie. keldzjákskes én kwákvósse vò.nken ènne bee.ken én gráchte. Zoon de kèn’ner höön dao.ch dá nóg doe.ën? Ich wie.ët ’t nie, mér ich wil òch nóg ieëne goeje ròòët mie.ëgië.ve: dè.nkt aon oere kólésteról de koo.mende mòòënt én hoot mér óp tèè.ët én stó.nt wá vès ènne pan! Tót nen aa.nere kie.ër …

Toeters & Bellen

22

© Saskia Vanderstichele

Baron Rik Jaeken

Op 27 april 2007 verscheen in het Belgisch Staatsblad het Koninklijk Besluit waarin Koning Albert onder meer aan Zonhovenaar Rik Jaeken de titel van baron toekent. Er zijn zo van die mensen die overal bovenuit steken. Ze zijn intelligent, succesvol, zetten zich in voor hun medemens, kortom: het lijken wel supermensen. Zonhovenaar Rik Jaeken is zo iemand. Hij is ingenieur, leidt een eigen KMO voor de verkoop en het onderhoud van plezierboten, is bestuurder in een aantal KMO’s en consultant gespecialiseerd in familiale bedrijven.

Hij werd in 1999 verkozen als nationaal voorzitter van UNIZO. Eerder was hij al voorzitter van UNIZO-Limburg. Hij is ook vice-voorzitter van Trias, de NGO met bijzondere aandacht voor het stimuleren van het zelfstandig ondernemen in ontwikkelingslanden. Al deze kwaliteiten gingen ook aan het Hof niet voorbij. Koning Albert verleende hem daarom adellijke gunsten in de vorm van de titel van baron. Andere verdienstelijke personen in dit rijtje waren o.a. Bert De Graeve, Gerard Mortier en Guy Quaden. Rik Jaeken is 57 jaar en woont al 30 jaar met zijn gezin in Zonhoven. Hij is de eerste persoon in onze gemeente aan wie deze adellijke titel werd toegekend. In een reactie omschrijft hij ”het toekennen aan mijn persoon van een barontitel door Zijne Majesteit de Koning als een grote en onverwachte eer. Ik zie deze erkenning evenwel op de eerste plaats als een terecht eerbetoon aan de dagelijkse inzet van alle zelfstandige ondernemers en bijzonder aan de ruim drieduizend ondernemers -UNIZObestuurders- voor hun geheel vrijwillige inzet voor hun collega’s in het belang van het zelfstandig ondernemen als essentiële motor voor een welvarende en democratische samenleving.” Zowel UNIZO als het gemeentebestuur hebben inmiddels hun oprechte gelukwensen overgemaakt aan baron Rik Jaeken naar aanleiding van deze terechte bekroning!

Proficiat aan de jubilarissen

Goud - Het echtpaar Hulsmans-Peeters huwde te Zonhoven op 23 april 1957.

Goud - Het echtpaar Lemmens-Vandael huwde te Zonhoven op 25 april 1957.

de Zonhovenaar

de Zonhovenaar

Toeters & Bellen

23

Proficiat aan de jubilarissen

Goud - Het echtpaar Hulsmans-Tielens huwde te Zonhoven op 27 april 1957.

Goud - Het echtpaar Ceulemans-Schraepen huwde te Zonhoven op 4 mei 1957.

Goud - Het echtpaar Wolfs-De Houwer huwde te Zonhoven op 14 mei 1957.

Goud - Het echtpaar Gybels-Moons huwde te Houthalen op 7 juni 1957.

Goud - Het echtpaar Bynens-Paesen huwde te Ellikom op 27 april 1957.

Goud - Het echtpaar De Backer-Vanbeuren huwde te Zonhoven op 11 mei 1957.

Goud - Het echtpaar Lenaerts-Lenaerts huwde te Zonhoven op 21 mei 1957.

Goud - Het echtpaar Gelders-De Houwer huwde te Zonhoven op 13 juni 1957.

Wachtkamer

24

HUISARTSEN

Dr. E. Aerts, Heuvenstraat 114 011 82 17 27 Dr. C. Bernaert, Schelstraat 13 011 82 53 13 Dr. M. Cuppens, Molenweg 156 011 82 44 48 Dr. P. Jacobs en Dr. P. Denaegel, Dorpsstraat 47 bus 1 011 81 60 26 Dr. J. Fraiponts, Dennenweg 2 011 82 19 76 Dr. J. Gommers, Kl. Hemmenweg 15 011 81 68 58 Dr. M. Henau en Dr. J. Beirnaert, Molenweg 106 011 81 51 55 Dr. M. Jacobs, Wijerstraat 7 - 011 82 41 11 Dr. R. Jooken, Donkweg 23 - 0475 69 26 53 Dr. G. Switten, Zavelstraat 25 011 82 19 09 Dr. R. Persoons en Dr. A. Persoons, Nieuwe Hazendansweg 2 - 011 81 35 85

WACHTDIENST HUISARTSEN

Vanaf zaterdagochtend 8 uur tot maandagochtend 8 uur geldt slechts één centraal oproepnummer: 0902 40650.

SPECIALISTEN

P. Goddeeris, oogarts, Kapelhof 2 011 81 46 26 M. Swinnen, oogarts, Klodsbergweg 3 011 81 64 64 C. Vanderspickken, kinderpsychiater, Veldhinweg 37 011 81 49 73 V. Clerx, dermatoloog, Engstegenseweg 56 011 81 46 66 I.Wijgaerts, parodontoloog, Genkerbaan 53 011 82 14 04 W. Lemmens, neus-, keel- en oorziekten Wijerstraat 5 011 72 37 93 E. Laporte, med.expertise, lich.schadeevaluatie, Zavelstraat 3 011 82 20 02

TANDARTSEN

J. Baeten, Heuvenstraat 31 - 011 81 63 27 E. Bielen, Kleine Eggestraat 1 011 81 57 57 G. Caerlens, Kapelhof 2 011 81 46 26 K. Hauglustaine, Merelstraat 40 011 60 30 08 R. Jooken, Donkweg 23 en Halveweg 87 011 81 32 55 D. Remans, Molenweg 86 - 011 81 42 67 E. Sente, Kapelhof 19 011 81 32 81 K. Timmerman, Heuvenstraat 14A 011 60 50 59 N. Vandeput, Beringersteenweg 15/3 011 81 44 32 Tijdens de weekends en op feestdagen is de wachtdienst van de tandartsen alleen bereikbaar via het centraal oproepnummer 0903 36 950.

ZELFSTANDIGE THUISVERPLEGING

Marina Aerts 011 82 16 42 Gerda Bammens 0473 94 69 34 Greet Bogaerts 011 82 37 24 Ine Brems 0497 32 88 91 Claes & Maris - 011 72 59 09 / 011 81 67 13 An Diepvens 011 81 74 17 Els Dirix 0477 45 12 15 Martine Feytons 011 81 23 50

Het Wit-Gele Kruis René Lenz

011 52 44 52 0478 20 21 30

Reinhilde Maes 011 81 72 83 Leo Martens 011 81 54 26 Veerle Mercken 0473 92 64 04 Katrijne Neyens 0472 58 23 66 Sandra Pareyn 011 82 38 81 Marc Steegmans, Roerdomp nv 0475 43 88 49 Lieve Vaes 011 81 10 91 Lieven Vanvenckenray, Peter Lijnen, Katrien Timmers 011 81 35 88 Godelieve Willems 011 81 67 06 Via het nummer 070 22 26 78 kan je, 7 dagen op 7 telkens van 8 tot 22 uur, een zelfstandige thuisverpleegkundige in je buurt laten opzoeken. Je krijgt telkens drie namen en telefoonnummers aangeboden en kan dus zelf de keuze maken.

INTERELECTRA

Voor informatie over elektriciteit, aardgas, riolering en kabeltelevisie: 011 72 20 20 (werkdagen van 8 tot 20 uur en zaterdag van 9 tot 13 uur). Voor het melden van storingen: 011 72 20 40 (dag en nacht).

DIERENARTSEN

J. Melotte, Beringersteenweg 103 011 82 15 61 W. Otte, Heuveneindeweg 27 011 81 68 02 I. Tomme, Genkerbaan 90 - 011 53 15 60 I. Vaes, Waardstraat 19 011 81 85 23 F. Van der Vliet, Oppelsenweg 94 011 81 50 87

APOTHEKERS

A. Achten, Beringersteenweg 33 011 81 37 63 Baeten nv, Dorpsstraat 6 011 81 32 66 A. Hustings, Molenweg 79 011 82 44 46 J. Gorissen, Halveweg 68 011 81 30 92 A. Dams, Oppelsenweg 56 011 82 54 98 R. Hermans, Heuvenstraat 74 011 81 32 42 B. Tack, Zavelstraat 22 011 82 31 50 De apothekers zijn op zaterdagvoormiddag gesloten. De wachtdiensten beginnen vanaf 8.30 uur. Voor wijzigingen en ontbrekende gegevens raadpleeg Lokatekst (pagina 192) of onze website www.zonhoven.be

de Zonhovenaar

Juli 01: Dams 02+03: Achten 04+05: Hustings 06: Baeten 07 t/m 11: Gorissen 12+13: Dams 14+15: Achten 16+17: Hustings 18+19: Baeten 20: Dams 21+22: Hustings 23+24: Baeten 25+26: Gorissen 27: Achten 28 t/m 31: Tack Augustus 01 t/m 03: Tack 04+05: Baeten 06+07: Dams 08+09: Achten 10: Baeten 11 t/m 17: Hermans 18+19: Dams 20+21: Achten 22 t/m 24: Hustings 25 t/m 31: Gorissen September 01+02: Achten 03+04: Hustings 05+06: Baeten 07: Dams 08+09: Hustings 10: Baeten 11: Dams 12: Baeten 13: Dams 14: Achten 15 t/m 21: Tack 22+23: Baeten 24+25: Dams 26+27: Achten 28: Hustings 29+30: Hermans Zie ook www.apotheek.be of 0900 10 500