Geachte Mevrouw, Geachte Heer,
Zoals u weet is de dienstverlening van het NAVB er vooral op gericht arbeidsongevallen en afwezigheden door allerlei gezondheidsproblemen bij uw medewerkers zoveel mogelijk te voorkomen. Het NAVB benadrukt voortdurend dat dit in het belang is van uw bedrijf. In samenwerking met Co-Prev, de overkoepelende organisatie van àlle erkende externe diensten voor preventie en bescherming op het werk in België, wil het NAVB u via deze algemene preventiefiche helpen bij het in kaart brengen van alle veiligheids- en gezondheidsrisico’s in uw onderneming. Dit is immers een noodzakelijke eerste stap wanneer u maatregelen gaat uitwerken om uw medewerkers te beschermen tegen ongevallen en gezondheidsproblemen. In deze algemene preventiefiche komen de meest voorkomende risicosituaties in een doorsnee bouwbedrijf aan bod. Vermits er veel verschil is in de activiteiten van bouwondernemingen, geven wij u toch de raad deze preventiemaatregelen samen met externe preventiedienst uit te werken. Zij zullen u met raad en daad kunnen bijstaan. Veel succes!
F. Gielen
C. Heyrman
Voorzitter Co-Prev VZW
Directeur generaal NAVB.
Thematische preventiefiche: algemene preventiefiche bouw
Omschrijving
Risico's
Preventiemaatregelen
Instructies
Brand, explosie.
Opstellen van een noodplan.
Voorzie twee evacuatiewegen. Voldoende brede evacuatiewegen, zodat gewonden gemakkelijk geëvacueerd kunnen worden.
Noodprocedure
Evacuatiewegen niet versperren. Aanpassing van de evacuatiewegen aan de bouwfase. Voorzie voldoende brandblussers. Organisatie en opleiding het gebruik van brandblustoestellen. EHBO VOORZIENINGEN
Geen onmiddellijke deskundige hulp.
Personeel met EHBO opleiding.
Voorzie minstens 1 EHBO-er per 20 werknemers. Namen van de helpers aan de arbeiders doorgeven (lijst, mondeling), regelmatige opleiding van de EHBO-er(s) voorzien, door de EHBO-er een verzorgingslijst laten aanmaken en de vervaldata van het materiaal laten controleren. Blijf kalm. Bel de hulpdiensten indien nodig: tel. 112. Houd omstaanders op een afstand.
BRANDPREVENTIE
Ontstaan van brand, materieel schade, slachtoffers.
Ontvlambare producten veilig stockeren en gebruiken.
Niet meer dan een dagvoorraad in de werkplaats. Opslaan buiten het bereik van onbevoegden . Afhankelijk
van de hoeveelheid: stockeren in een brandbestendige afsluitbare kast of een aparte ruimte.
Slijpen, lassen in nabijheid van ontvlambare producten.
Geen activiteiten die een ontbranding of explosie kunnen veroorzaken.
Uitbreiding van brand.
Gebruik van blusmiddelen.
Werk organiseren. Opleiding personeel. Afscherming werkzones.
-
Aanduiding leden interventieteam. Kennis van alarmsignalen.
SOCIALE VOORZIENINGEN
Refter
Brandwonden.
Afscherming van verwarmingselementen.
Verzorging van brandwonden door een EHBO-er.
Inefficiënt gebruik.
Zorg voor voldoende voorzieningen, goed verwarmd en voorzien van het juiste meubilair.
Bedeling van koude dranken in de zomer en warme dranken in de winter.
Hygiëne
Voldoende gesloten afvalbakken.
Pictogram rookverbod voorzien.
Onderhoud van de refter (regelmatig reinigen van de refter).
Geen kledij in de refter. Geen stockage van materialen en materieel in de refter. Kennis van pictogram geen drinkbare water.
Sanitaire installaties
Hygiëne
Correct gebruik.
Legionella
Kleedruimte
Hygiëne
Werknemer moet regelmatig zijn handen kunnen wassen, warmwatervoorziening voor douches.
Correct gebruik. De verwarmingselementen niet gebruiken om natte kleren te drogen.
Kleding gescheiden houden (proper/vuil).
GEZONDHEIDSTOEZICHT
Beroeps-en gebondengezondheid srisico's (veiligheidsfunctie voor het besturen van machines en het werken op hoogte, manueel hanteren van lasten, lawaai, trillingen, blootstelling aan stof, blootstelling
Opvolging van de wetgeving betreffende verplicht medisch onderzoek arbeidsgeneeskunde, aandacht bijzondere beroepsgroepen: zwangere werkneemsters, jongeren, uitzendkrachten(werk-
Medisch onderzoek arbeidsgeneeskunde aanvragen bij aanwerving, periodiek, na langdurige ziektes of ongevallen, bij zwangere werkneemsters.
aan de zon, cement en anderen chemische stoffen.
postfiche opstellen).
PSYCHOSOCIALE ASPECTEN
Stress
Overleg met de externe preventiedienst.
COLLECTIEVE BESCHERMINGSMIDELLEN
Vallen van hoogte
Gebruik van aangepaste leuningsystemen in functie van de helling van het werkoppervlak. Afschermen van vloeropeningen.
Bedelving
Aanrijding door werfwerktuigen
Beschoeiing van sleuven en uitgravingen.
Respecteren van de zonering. Gebruik maken van gescheiden zones voor voetgangers en werfverkeer. Enkel bevoegd personeel toelaten voor Opleiding intern transport en werfverkeer. werfverkeer.
PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN
Ter beschikking te stellen aan de werknemers.
Veiligheidshelm. Vallende voorwerpen; Werkzaamheden op bovenliggende verdiepingen; Vallende voorwerpen, op uitstekende puntige voorwerpen
Veiligheidsschoenen.
Aangepaste werkkledij.
trappen... Warmte, koude, regen Wegvliegende deeltjes, stof en olie in de ogen Stofdeeltjes inademen Lawaai > 80dB(A)
Snijwonden
Ruwe materialen
Vallen van hoogte
Veiligheidsbril.
Ademhalingsbescherming. Gehoorbescherming is aanbevolen vanaf 80 dB(A) en verplicht vanaf 85dB(A). Aangepaste handschoenen.
Aangepaste handschoenen. Individuele valbeveiliging indien de collectieve bescherming onvoldoende garantie kan bieden voor bepaalde werkzaamheden. Signalisatiekledij.
Werken in de nabijheid van het (werf) verkeer ERGONOMIE Werkzones en werkorganisatie
Ontbreken van water en/of energie op de werkplek
Moeilijke toegang tot werf bij manueel hanteren van lasten of bij gebruik van transportmiddelen (kruiwagen, vrachtwagen)
Werkorganisatie
Te grote fysieke
Goede afspraken in verband met beschikbaarheid van energie en water op de werkplek.
Goede toegankelijkheid, eventueel aanleg tijdelijke paden. Spreiden van de zwaardere taken (bv. Manueel aanleveren van materiaal). Beperken van manueel
belasting
Nagaan van toegankelijkheid werkplek; aangepaste tranportmiddelen eventuele draagbanden.
Manueel hanteren van lasten
Overbelasting van rug met blijvende schade aan tussenwervelschijven
Hulpmiddelen
Houdingen
Gebruik van machines en gereedschappen
verplaatsen van lasten door gebruik van tilhulpmiddelen (kraan, wielladers,verreikers,..) en aangepaste verpakking en transportwijze.
Beperken van het gewicht van manueel te hanteren lasten tot 25 kg.
Gebruik van slechte onderhouden hulpmiddelen met gevolg van te grote fysieke belasting (bv kruiwagen met platte band,…).
Regelmatige controle van de hulpmiddelen.
Werken in moeilijke houdingen met als gevolg overbelasting van lokale spiergroepen of pezen
Goede voorbereiding van de werkplek. Ter beschikking stellen van het juiste gereedschap voorzien van ergonomische handvatten (aangepast aan de hand en slipvrij)
Onvoldoende of verkeerde verlichting kan leiden tot ongevallen, minder kwalitatief werk en verminderde efficiëntie.
Aanbrengen van goede verlichting (voldoende maar zeker niet verblindend).
Neem initiatief bij een hulpmiddel dat niet in orde is.
Lichaamstrillingen bij bestuurders van machines met aandoeningen van de rug en letsels van de wervelkolom, aandoeningen van de gewrichten, zenuwen, bloedvaten, spieren en pezen MACHINES
Algemeen letsel
Gebruik geschikte toestellen, zorg voor voldoende onderhoud. Juiste selectie van gereedschap, juist onderhoud, verdeling van de belasting.
Machines voorzien met CE merkteken. Visuele controle van de machines.
Instructies aan de werknemers bij de aankoop van nieuwe machines.
De instructies kennen. Bevoegdheid om de machine te gebruiken. De afschermingen op hun plaats laten. De machines niet onbewaakt laten draaien. De nodige PBM’s dragen.
WERKEN OP HOOGTE Ladders
Vallen van hoogte Visuele controle van de ladders. Enkel ladders gebruiken voor lichte werken van korte duur. Opstellen van de ladders.
Zwangere werkneemsters niet tewerkstellen voor werken op hoogte.
Ladder op ellebooglengte plaatsen.
Kennis nemen van het goed gebruik van een ladder. Visuele controle van steigermateriaal.
Gebruik van de drie puntenmethode.
Algemeen letsel
Steigers - werken op het dak
Vallen van personen
Voor het gebruik raadplegen van de steigerkaart
Ladder voldoende laten uitsteken boven het werkoppervlak.
Steigervloer volledig dichtleggen.
Opleiding montage van steigers.
Leuningen op 1m hoogte en tussen leuning op de hoogte tussen 40 en 50 cm.
Opleiding gebruik van steigers.
Binnenleuning als de steiger meer dan 30 cm van de gevel staat.
Hoogwerkers
Vallen van voorwerpen.
Omkantelen van de hoogwerkers.
Plaatsen van plinten.
Geen hoogwerkers gebruiken als opvangvloer.
Opleiding en opvolging van instructies van de fabrikant.
Opstellen op stabiele ondergrond en gebruik van stempels. Opstellen op stabiele ondergrond en gebruik van stempels.
Hijswerktuigen
Omkantelen van het hijswerktuig.
Vallen van lasten. ORDE EN NETHEID
Struikelgevaar – uitglijden.
Geen uitstekende materialen.
Correct aanslaan van lasten.
Opleiding aanslaan van lasten.
Kennis van hand en armseinen. Vrij houden van toegangen de doorgangen.
Afval verwijderen.
Verwijderen van olie en vetvlekken.
Aandacht bij het stapelen van materiaal, gebruik van bakken, kettingen,...
Gebruik maken van antislip loopvlakken.
Elektrische kabels niet op de grond laten liggen en in kabelgoot plaatsen.
ELEKTRISCHE INSTALLATIES
Electrocutie.
Elektrische materieel met een minimale beschermingsgraad IP 44 gebruiken.
Nooit in een elektriciteitskast komen. Geen elektrische kabels in het water laten liggen. Elektrische stekkers niet ontdubbelen. Enkel industriële stekker gebruiken. Geen herstelling van elektrische kabels met isolatietape.
Aandachtig en veilig omgaan met elektrische leidingen en installaties, voldoende isolatie van de gereedschappen en de werknemers. Isolatiegraad gereedschap. Brandgevaar.
Geen overbelasting van circuits.
Werken in vochtige omstandigheden.
De tijdelijke elektriciteitskast voorzien van een differentieelschakelaar.
PRODUCTEN
Geen zwangere werkneemsters op deze werkplaats tewerkstellen. Huidaandoeningen door contact met toxische producten.
Handschoenen dragen.
Explosiegevaar door omvallen van
Gasflessen rechtop zetten bij gebruik en
gasflessen.
vastmaken. Brandblusmiddelen voorzien in de nabijheid van de werkposten. Verankeren van gestockeerde producten. Rechtstreeks contact met cement vermijden en andere chemische stoffen (instructies op MSDS-fiches volgen)
Dragen van handschoenen, gebruik van handbeschermende crèmes, opvolging tijdens gezondheidstoezicht.
Inademen toxische dampen.
Opvolging van gezondheids en veiligheidsinstructies.
Dragen van geschikte PBM's. Opvolging tijdens gezondheidstoezicht.
Onverantwoord gebruik van mogelijk toxische producten.
Verantwoord gebruik chemische agentia.
Opvolging tijdens gezondheidstoezicht.
Tetanus infectie.
Vaccinatie.
Opvolging tijdens gezondheidstoezicht
Ook in de warme perioden beschermende kledij dragen.
Opvolging tijdens gezondheidstoezicht.
Allergisch contact – eczeem.
BIOLOGISCHE AGENTIA
Hepatitis (geelzucht). FYSISCHE AGENTIA . Niet ioniserende stralingen zon en perslucht
Blootstelling aan UV stralen. Blootstelling aan andere stralingen (UMTS-, GSM masten) en perslucht.
Voldoende afstand houden van stralingsantennes, instructies van de gereedschappen volgen, PBM´s dragen ook bij warm weer.
