in de THEMATISCH KERKEN KIJKEN UTRECHT IN ZOMER 2015 De houten broek staat centraal

kerk stad in de

verder in dit nummer Inkeer

De houten broek staat centraal projectcoördinator Kerken Kijken Utrecht

2 Blondines

Vier muzikale blondines luisteren het slotweekeinde van het Festival Oude Muziek in Utrecht op. Het saxofoonkwartet BLOND uit Zaandam speelt zondagmiddag 6 september in de Klaaskerk, tussen orgel- en beiaardklanken door. Niet tegelijk gelukkig, maar als extraatje in het programma.

4

Los nummer  2.50

22ste jaargang augustus 2015

THEMATISCH KERKEN KIJKEN UTRECHT IN ZOMER 2015

Caroline Spierings,

De zeven weken voorafgaand aan het Joods Nieuwjaar – voor ons 14 en 15 september 2015, voor hen 1 en 2 Tisjri 5776 – zijn de weken van troost. Negen dagen na Rosh haShana is het Jom Kippoer, de dag van inkeer.Wybrand Ganzevoort verklaart deze periode met teksten uit de Tenach.

Protestantse Gemeente Utrecht www.pgu.nu

Kerken Kijken Utrecht, het cultuurhistorisch project dat elk jaar vele duizenden bezoekers naar de binnenstad trekt, vindt deze zomer voor de drieëndertigste keer plaats. Het thema is dit keer: ‘Een houten broek, prachtige preekstoelen’. Deze zomer staat bij Kerken Kijken Utrecht de preekstoel centraal, zowel letterlijk als figuurlijk. De preekstoel (kansel) neemt in de kerk immers altijd een prominente/centrale plaats in: goed zichtbaar voor alle aanwezigen omdat van daar af het geloof werd uitgedragen en verduidelijkt. Middeleeuwen De preekstoel als kerkmeubel is pas ontstaan aan het eind van de middeleeuwen. Er werd daarvoor wel gepreekt maar dat gebeurde niet vanaf een preekstoel. De priester kon staan voor de lage borstwering die diende als

afscheiding tussen koor en schip, cancelli genoemd. Hier stamt het woord kansel vanaf. De eerste preekstoelen waren losse meubels. Een enkele preekstoel is van steen (en wordt dan ambo genoemd), maar meestal wordt eikenhout gebruikt. Preekstoel De preekstoel was een gebruiksvoorwerp dat doorgaans verplaatsbaar was en hoefde niet gewijd te worden. Later kreeg de preekstoel een vaste plaats. De eerste Nederlandse preekstoelen dateren uit de zestiende eeuw. Variatie Er is een grote variatie in preekstoelen in de Utrechtse binnenstadkerken, zowel wat betreft stijl als ouderdom. De oudste dateert uit circa 1560 (te zien in de Jacobikerk) en de jongste is bijna negentig jaar oud (te zien in de Domkerk). Zie verder pagina 3: Oude en jonge kansels * Preekstoel in de Pieterskerk (foto Henk Jansen).

SLOT SERIE MIGRANTENKERKEN IN UTRECHT

Toewijding aan de geloofsgemeenschap

Bethelbrunch * Optreden van de fanfare van de Kimbanguïsten tijdens het festival in Kanaleneiland (foto Luiza Avanesyan). je dan ook gemakkelijk diverse geloofsrichtingen tegen. Wij kunnen van hen leren over het omgaan met geloofsdiversiteit, van mensen die komen uit verschillende kerken in hetzelfde land. Onbedoeld, maar best opmerkelijk is dat de artikelen bij de migrantenkerken zelf veel teweeg hebben gebracht.

Na een succesvol seizoen met drie brunchdiensten in de Bethelkerk, is besloten deze innovatieve vorm van kerk-zijn in de wijk Zuilen in het nieuwe seizoen voort te zetten. Na geestelijk gesterkt te zijn, is het lichamelijke aspect ook belangrijk. En gezellig, zo met elkaar aan tafel.

Zie verder pagina 7: Kennismaken met migrantenkerken (slot)

4

Financieel jaarverslag in septembernummer

Havenjeugd

Simon de Kam

“Door een collecte van een kerk in onze wijk, was er geld om met de meiden naar het strand te gaan. De meesten hadden dat nog nooit eerder gedaan.” Het zevende artikel in de serie over jeugdwerk binnen de Protestantse Gemeente Utrecht gaat over pioniersgemeente De Haven in Kanaleneiland.

6

Veel migrantenchristenen zijn in Nederland – en dus ook in Utrecht - omdat ze niet meer welkom zijn in hun land van herkomst. Het is begrijpelijk en voor de hand liggend dat zij elkaar in Nederland opzoeken. Zij proberen in een vreemde omgeving vooral met hulp van landgenoten ook geestelijk te overleven. Daardoor besteden zij vaak meer tijd en energie aan hun

geloofsgemeenschap dan autochtone christenen in het algemeen doen. De toewijding en het enthousiasme van veel migrantenchristenen voor hun geloofsgemeenschap is veelzeggend. Soms was onze bezoeker geschokt door de ervaringen van de gesprekspartner met de protestantse kerk. Zo kun je blijkbaar overkomen. Dat kan ook betekenen dat migrantenkerken niet vanzelfsprekend gericht zijn op de autochtonen en andere migranten. Misschien is het omgekeerde ook

waar, dat de autochtone kerken niet vanzelfsprekend gericht zijn op de christenen uit de migrantenkring. Het gezegde doet ook bij ons opgeld: Wat de boer niet kent… Diversiteit Migranten uit één land gingen in het land van herkomst vaak naar verschillende kerken. Bij elkaar in één kerk zitten was geen optie. Dat is vergelijkbaar met hoe het was in de Nederlandse kerken. Interessant is, dat die kerkmuren voor hen in Nederland snel wegvallen. In een migrantenkerk kom

In de volgende editie van Kerk in de Stad, te verschijnen op vrijdag 4 september, is het financieel jaarverslag van de Protestantse Gemeente Utrecht opgenomen. Hiermee volgt de redactie de al jaren gebruikelijke lijn om in het voorjaar al vast het ‘pastoraal verslag’ van het afgelopen kalenderjaar te publiceren en pas in het najaar het financiële jaarverslag. Dat laatste ligt namelijk pas officieel vast als alle betreffende boekhoudingen door de accountants zijn gecontroleerd en door de bestuurslagen zijn vastgesteld. In het financiële jaarverslag PGU 2014 is zoals altijd een afzonderlijk deel gewijd aan het Diaconaal Missionair Orgaan.

2

kerk

AUGUSTUS 2015

Hoop en opstanding zelfmoordaanslagen, de gruwelen die IS aanricht, de ontreddering en de angst van mensen voor hun toekomst. Wat kun je verlangen naar die keer ten goede, dat er een einde komt aan dat lijden en dat onrecht.Al je hoop is erop gevestigd. In een gedicht met de titel ‘Hoop’ schrijft Vaclav Havel:

Ds Hans Koops ‘De wereld zucht en lijdt’. Dit schrijft Paulus aan de gemeente in Rome. Het had vandaag geschreven kunnen zijn. Wanneer wij de wereld om ons heen zien, zien we een wereld in nood. Misschien wel heel dichtbij in persoonlijk lijden, in tegenslagen die je treffen, bij ziekte die je leven ingrijpend verandert. We zien het om ons heen. Dagelijks kunnen we de beelden zien van lijden in nood. We zien de haat, waarmee mensen elkaar naar het leven staan. Er is het gevoel van machteloosheid tegenover het optreden van IS in Syrië en Irak. We zien het lijden van mensen in OostOekraïne, de verwoestingen die daar aangericht worden. Het opmerkelijke bij Paulus is dat, wanneer hij schrijft over die wereld die zucht en lijdt, dat hij het dan ook over verwachting heeft. Hij schrijft: `Wij weten dat de hele schepping nog altijd als in barensweeën zucht en lijdt (Romeinen 8:22). Wil Paulus daarmee niet zeggen dat dit zuchten en lijden ook vol verwachting is? Want waar barensweeën zijn, is er ook uitzicht op nieuw leven dat op komst is. Door de barensweeën heen breekt nieuw leven open. Dat is een mooi beeld om die ervaring van lijden en nood te duiden.

hoop is niet voorspellen of vooruitzien. Het is een gerichtheid van de geest, een gerichtheid van het hart, voorbij de horizon verankerd.

Wat zou het mooi zijn als dat waar is!

Wat Havel omschrijft als hoop die ‘voorbij de horizon verankerd’ is, dat hoor ik terug in de woorden van Paulus wanneer hij schrijft: ‘Als we nu al zouden zien waarop we hopen, zou het geen hoop meer zijn.’ Hoop heeft zijn wortels in een andere werkelijkheid. En dan vervolgt Paulus: ‘maar als wij hopen op wat we niet kunnen zien, moeten we in volharding afwachten.’ (Romeinen 8:25).

IS Maar hoe moeilijk kun je het ermee hebben, wanneer je de werkelijkheid van alledag ziet. We ervaren het misschien zelf aan den lijve, wat het is om te zuchten en te lijden onder de nood in je eigen leven. Of wanneer je de gruwelijke beelden ziet van

Opstanding Die andere werkelijkheid is voor Paulus de werkelijkheid van de opstanding van Jezus. Jezus is de weg van het lijden gegaan, die eindigt aan een kruis. Maar dat kruis heeft niet het laatste woord gehad. We leven met Pasen in de rug. Het laatste woord

MEDITATIEF MOMENT is niet ‘kruis’ maar ‘opstanding’. Wanneer Paulus zich moet verantwoorden voor het sanhedrin, de religieuze oversten in Jeruzalem, over de weg die hij is gegaan na zijn omkeer in Damascus, dan zegt Paulus: ‘Ik word veroordeeld voor hoop en opstanding van doden’ (Handelingen 23:6). Voor Paulus zijn hoop en opstanding van doden met elkaar verweven. Het één kan niet zonder het ander. Wanneer je het over hoop hebt dan heb je het over opstanding van doden. En wanneer je het over opstanding van doden hebt dan heb je het over hoop. Radicaal De boodschap van het evangelie is een radicale boodschap. Op de kruisdood volgt de opstanding. Zo radicaal is ook de boodschap dat er hoop is op uitredding uit de ellende. Dit raakt de kern van ons bestaan. Ook al kun je het niet zien en zie je er niets van terug in de wereld. En toch: hierop vertrouwen maakt krachten in ons los in een wereld die verlamd en verblind is door alle ellende die we om ons heen zien. Dit geeft moed.Verwacht het met volharding!

Weken van troost en inkeer Wybrand Ganzevoort

provinciale werkgroep Kerk en Israël

In de synagoge wordt de Tora gelezen, iedere week een deel van ongeveer drie hoofdstukken, zodat in de loop van het jaar de hele Tora, alle vijf boeken, doorgelezen worden. Bij iedere lezing voor de week hoort een lezing uit de profeten, de haftara, en meestal wordt die lezing gekozen passend bij de lezing uit de Tora. Maar in de maanden van de zomer gaat dat niet door.

De schildwacht heeft zijn post verlaten onbewaakt is nu het ogenblik waarin de beelden – losgeslagen – haar genadeloos belagen en zij opnieuw het kamp doorlijdt onafwendbaar onontkoombaar wordt verleden bij het heden ingelijfd ze snakt naar adem – grijpt de schildwacht beet en zet hem op zijn post opnieuw heeft zij in grenzeloze moed het ogenblik bewaakt ze pakt haar tas en weet: nooit wordt zij van deze hel verlost dit eeuwigdurend grensgebied waarvan niemand ooit een millimeter ziet – Oeke Kruythof Ter herinnering aan een vriendin, die in de Tweede Wereldoorlog het “Jappenkamp” overleefde. De herdenking van deze periode uit de oorlog vindt ieder jaar in augustus plaats.

Troost Bekleedt mijn muren met Uw liefde God Geef mij een venster Naar kleine schoonheid zo dichtbij, zonder verlangen naar een verre horizon Leer mij het kleine lief te hebben. Help mij, ik kan het niet alleen. Fredy Schild

Handen

In de drie weken voor de negende av, de dag waarop de Verwoesting van de Tempel herdacht wordt van de eerste en van de tweede Tempel - worden woorden van aanklacht gelezen uit Jeremia 1 en 2 en Jesaja 1. Troost Maar na de negende av komen er zeven weken van troost: op de sjabbat na de negende av leest men Jesaja 40: “Troost, troost, Mijn volk”, en in de weken daarna leest men verder in de latere hoofdstukken van Jesaja. De eerste woorden van de lezingen vertellen het verhaal van de boodschap van troost. Die boodschap heeft tijd nodig om gehoord te worden, zo diep ingrijpend is het verdriet om de Tempel. Op de eerste sjabbat (Jesaja 40:1) spreekt de Eeuwige: “Troost, troost Mijn volk”. Op de tweede sjabbat (Jesaja 49:14) maar Sion zegt: “De HEER heeft mij verlaten”.

Kampsyndroom

* De Klaagmuur, Kotèl in het Hebreeuws, is dé plek van inkeer (foto Peter van der Ros). Antwoord De Eeuwige antwoordt daarop: Op de derde sjabbat (Jesaja 54:11): “Ongelukkige, door stormwind voortgedreven...”; op de vierde sjabbat (Jesaja 51:12): “IK, ik ben het die je troost”; op de vijfde sjabbat (Jesaja 54:1): “Jubel, onvruchtbare ...”; en op de zesde sjabbat (Jesaja 60:1):“Sta op, wordt verlicht, want je licht is gekomen”.

Op de zevende sjabbat durft Sion het dan eindelijk te geloven (Je­ saja 61:10): “Vol verrukking ben ik, verrukt om de Heer”. Inkeer Zeven weken van troost, en dan zijn we toe aan Rosj Hasjana en Jom Kippoer, de Ontzagwekkende Dagen. Dat is een tijd van inkeer, berouw en bekering. In die tijd zijn de haftara-lezingen:

Jesaja 55:6: “Zoek de Eeuwige terwijl Hij zich laat vinden”; Hosea 14:2: “Bekeer je, Israël, tot de Eeuwige je God, want je bent gestruikeld...”. Na de catastrofe de troost, daarna de inkeer en de bekering, dat leidt tot verzoening en vergeving, waarna je weer voluit feest kunt vieren. Daar moet je dus de tijd voor nemen, voor rouw en verdriet, maar ook voor het feest.

handen kunnen zoveel zeggen handen spreken een eigen taal wat de handen ons vertellen dat begrijpen we allemaal handen kunnen je bezeren kunnen strelen, kunnen slaan handen kunnen liefde geven vuisten zijn gebald in haat handen kunnen voor je zorgen maar doen soms ook iemand kwaad handen kun je samenknijpen in een machteloos gebaar en ze kunnen je vertroosten of beschermen voor gevaar handen kunnen zich vergrijpen aan wat anderen toebehoort en een handdruk kan bezegelen van het zojuist gegeven woord Wat wij doen met onze handen kan een vloek of zegen zijn maar... handen in ’t gebed gevouwen die doen nooit een ander pijn. (onbekende dichter, ingezonden door een lezer)

in de stad

AUGUSTUS 2015

3

Temple Church Choir in Domkerk

Vespers in Zuidoost Op 2 augustus is er in de Nicolaïkerk om 17.00 uur een orgelvesper met ds Johan Plante, voorganger, en Berry van Berkum, orgel. De lezing volgens het lopende rooster is Jozua 23: 1-11, het afscheid van Jozua, en de Psalm is Psalm 62. De orgelstukken zijn van H. Scheidemann (1595-1663), een Duitse organist en componist. Hij was de meest bekende componist voor orgel in Noord-Duitsland in het begin en tot midden van de zeventiende eeuw en een belangrijke voorloper van Dietrich Buxtehude en J.S. Bach. Gespeeld wordt het Magnificat VI: inleidend Toni 1. Versus, als Canticum Toni 2. versus en uitleidend Toni 3.Versus.

* Enkele leden van het Temple Choir uit Londen (eigen foto’s van het koor).

* Heinrich Scheidemann.

Vespermuziek als onderdelen orgelzomer Domkerk In de reeks ‘Musica pro Deo’ in de Domkerk staan voor de maand augustus de volgende muzikale optredens tijdens vesperdiensten op het programma. Op zondag 2 augustus speelt Richard Vos op het hoofdorgel een improvisatie op de Marche Religieuse (opus 38) van componist J. Jongen. Op woensdag 5 augustus is het de beurt aan Domorganist Jan Hage, die delen uit ‘Premier Livre d’orgue’ van Louis Marchand ten gehore brengt. Op zondag 9 augustus vertolkt organist Geerten Liefting het stuk: ‘Allein Gott in der Höh sei Ehr’ (BWV 676) van J.S. Bach en op woensdag 12 augustus speelt Jan Hage twee stukken van Felix Mendelssohn-Bartholdy: het Preludium in C en de Fuga in C. Op zondag 16 augustus laat Gerben Budding werken horen uit ‘Vêpres du commun des fêtes de la Sainte-Vierge’, opus 18 van Maurice Dupré. Op woensdag 19 augustus speelt Jan Hage twee stukken van Jehan Alain (19111940), te weten de ‘Postlude pour l’Office de Complies’ en ‘Berceuse sur deux notes qui cornent’. Gastorganist Hugo Bakker speelt op zondag 23 augustus de Toccata in C (BWV 539) van J.S. Bach en op de woensdag daarop volgend verzorgt Jan Hage de vertolking van de Echofantasie van Jan Pieterszoon Sweelinck, met aansluitend nog een eigen improvisatie. Op zondag 30 augustus speelt gastorganist Cees-Willem van Vliet de Fuga in d-moll (BWV 539) van J.S. Bach. Zowel op zondag als op woensdag beginnen de vespers in de Domkerk om 19.00 uur.

* Het koor van de Temple Church treedt op de laatste avond van de julimaand op in de Domkerk. Henk van Ginkel

organisatie concerttour Nederland

Vrijdagavond 31 juli om 20.00 uur geeft het koor van de Temple Church in Londen een (gratis) concert in de Domkerk. Het koor van Temple Church London behoort tot de beste koren van Engeland. Het hoor bestaat uit achttien koorzangers en twaalf professionele choirmen (alt, tenor en bas). Deze choirmen hebben allen een professionele vocale op-

leiding en velen van hen zijn succesvolle solisten met een wereldwijde carrière. De koorknapen volgen naast hun studie koorscholing en treden zowel in Engeland als in het buitenland op. Director of Music is Roger Sayer. Het koor wordt begeleid door Gregg Morris, organist van de Temple Church. Magna Charta Het concert in de Domkerk staat in het teken van 800 jaar Magna Carta. De Magna Carta (ook wel Magna Charta, Latijn voor grote oorkonde) is de

naam van het handvest over vrijheden en rechtspraak dat de Engelse koning Jan zonder Land op 15 juni 1215 ondertekende in een weiland bij Runnymede, nabij Windsor. De UNESCO heeft de Magna Carta in 2009 opgenomen op de Werelderfgoedlijst voor documenten, omdat het een mijlpaal is van vrijheid en democratie met een wereldwijde invloed. De Magna Carta is een van de beroemdste documenten uit de Engelse geschiedenis. Roger Sayer Roger Sayer is organist en director of music van de Temple Church in Londen en plaatsvervangend directeur van het Londen Symphony Chorus. Ook is hij de orgelsolist op de soundtrack van de film Interstellar, die eind 2014 werd uitgebracht. Sayer was orgelstudent in St

Paul’s Cathedral in Londen en hij heeft vele prijzen gewonnen. Het koor van de Temple Church heeft onder zijn leiding opgetreden op BBC Radio 3 en Classic FM en in Washington DC. Gregg Morris Gregg Morris was organist in St George’s Chapel, Windsor Castle en bij Jesus College in Cambridge. Ook speelde hij in St Martin-in-the-Fields in Londen. Sinds 2006 is hij organist in de Temple Church in Londen. Zijn uitgebreide repertoire richt zich op barokmuziek - met name de werken van Bach en Buxtehude en Franse en Engelse muziek uit de twintigste eeuw. De entree voor dit concert is gratis. Voor meer informatie zie ook: http://templechurchtour. wix.com/nederland.

Rondje Utrecht – chocola, brood en fruit

Wieke de Wolff straatpastor

De Tour is allang vertrokken – en van het Grand Départ resten alleen nog ‘Tourgrapjes’ in etalages. Wij maken onze eigen rondjes door Utrecht. Mijn rondje begint aan de Ina Boudier Bakkerlaan. Ik ga op bezoek bij iemand die al meer dan twintig jaar in Nederland verblijft, maar geen verblijfsstatus heeft. Hij is als arbeidsmigrant naar Nederland gekomen. Dit arbeidsverleden kan hij niet aantonen – hij werkte illegaal – en geen werkgever wil verklaren dat hij voor hem gewerkt heeft. Er is van alles geprobeerd om een verblijfsstatus te krijgen. De mogelijkheden daartoe lijken uitgeput. Pas terug van een verblijf in vreemdelingendetentie

zegt hij: “Ik ben verdrietig. Ik ben ook een mens, ik wil ook leven. Gewoon, gezellig, met jullie.” Terugkeer naar het land van herkomst is moeilijk bespreekbaar. “Ik heb daar niemand die voor mij kan zorgen. Dít is mijn land. Jullie zijn mijn familie.” Eerder vertelde hij me dat hij een paar familieleden in zijn vaderland heeft: zijn moeder en zijn zus. Ik knik en zeg dat hij voor ons als een broer is, en dat dat altijd zo zal zijn, waar hij ook woont. Dat je met elkaar verbonden kunt blijven, ook al woon je niet in hetzelfde land. Het lijkt maar een beetje tot hem door te dringen. “Neem nog wat!”, zegt hij en wijst naar de koekjes die op tafel staan. Ik bedank hem vriendelijk. Hij duikt in een kastje en komt tevoorschijn met twee repen gevulde chocola en een zak met chocolaatjes. “Hier, voor je kinderen!” Met een lach neem ik het aan. “Dank je wel, dat is aardig van je.” “Als je kinderen het niet hoeven, geef je het aan iemand anders. Alsjeblieft.”We praten nog wat na, en bidden. Om bescherming. Om troost. Om rust. Bij het afscheid omhelzen we elkaar – zoals een broer en een zus dat doen. Op mijn toerfietsje rijd ik via de Oudegracht naar het Domplein. Mijn

fiets zet ik vast bij de Domkerk. Op een bankje in het Pandhof bel ik iemand die aan de Vulcanusdreef woont. Vanmiddag zal ik daar langs gaan om te helpen bij het uitzoeken van papieren. Als ik opkijk zie ik een oude bekende. Hij staat de bloemen in de kruidentuin te bewonderen. Wanneer hij zijn hoofd mijn kant opdraait steek ik mijn hand op. Hij lacht en zwaait. Ik loop naar hem toe.“Wel goed”, zegt hij met een aarzelende glimlach in reactie op mijn vraag hoe het met hem is. “Je hebt niet toevallig een aansteker voor me? Je rookt niet hè?” Ik schud mijn hoofd. “Ik heb wel wat anders…” En ik diep de gevulde chocoladerepen op. “Houd je hiervan?” Zijn gezicht splijt open. “Jaa… lekker. Die ga ik zo eten! Dank je wel.”We nemen afscheid en hij beent weg, het Domplein op. Mijn volgende halte is het hostel. Bij de lunch klets ik wat met bewoners. Eén van hen vertelt me dat zijn kinderen zo op bezoek komen. “En mijn zoon is vandaag jarig!” “Gefeliciteerd!”, zeg ik en houd hem de zak chocolaatjes voor. “Vind je dit lekker?” Hij schudt zijn hoofd. “Voor je kinderen...” “Voor m’n kinderen… ja, die lusten het wel. Leuk, voor de verjaardag van mijn zoon!”

VAN DE STRAAT Degene die ik ga bezoeken aan de Vulcanusdreef is net jarig geweest. Even een cadeautje kopen. Voor ik een supermarkt in wil lopen gaat mijn telefoon: een jongen die net ontslagen is uit het ziekenhuis. Hij kan niet in Utrecht blijven – geen regiobinding. Of ik hem geld wil lenen, zodat hij naar Amersfoort kan. Daar heeft hij wel binding. We spreken af elkaar bij het station te treffen. In de supermarkt koop ik pakjes sap, mueslibollen en bananen voor hem, en vergeet het cadeautje. Na de Vulcanusdreef (“Na mijn vakantie neem ik een cadeautje mee!”) zie ik de jongen bij het station, klaar voor een nieuwe start in Amersfoort. “Mijn fiets neem ik mee!” roept hij. Het voedselpakketje kan hij goed gebruiken. Ik koop een kaartje en een fietskaartje voor hem. Hij ontvouwt me zijn plannen. “We houden contact!” En weg is hij. Zijn tijd in Utrecht zit erop, en mijn rondje Utrecht ook voor vandaag.

4

kerk

AUGUSTUS 2015

Na de zomer in de Klaaskerk Vier blondines Het vervolg zijn vrolijke klanken van vier blonde meiden op saxofoon in een 800 jaar oude kerk.

Steven Slappendel Begin september zijn er verschillende activiteiten in de Nicolaïkerk die we nu al onder de aandacht willen brengen. De eerste zondag van september valt in het slotweekeinde van het Festival Oude Muziek in Utrecht. De morgendienst om 10.00 uur is dan een cantatedienst. Dit jaar wordt de cantate ‘Wer Dank opfert, der preiset mich’ (BWV 17) uitgevoerd door de Cappella di San Nicolaï, vocale solisten en de Vespercantorij onder leiding van Ko Zwanenburg. Organist is Berry van Berkum. Daarna start om 12.00 uur het programma van het Utrecht Uitfeest met, in aansluiting op het festivalthema ‘England, my Eng-

Marloes Dankers Sinds de start van het seizoen 2014/2015 is de Bethelkerk aan de hand van een innovatieplan aan het zoeken naar nieuwe manieren van kerk-zijn in de wijk. Een voorbeeld van de innovaties zijn de brunchdiensten: nieuwe experimentele vormen van een kerkdienst met aansluitend – de naam zegt het al – ontmoeting tijdens een brunch. Afgelopen maanden zijn er in de Bethelkerk drie brunchdiensten geweest. De brunchdiensten zijn kleinschalige vieringen na de gewone ochtenddienst voor mensen van binnen en buiten de Bethelkerk, bedoeld als een plek om te experimenteren met liturgie, muziek en werkvormen. Zo was er muziek van een singersongwriter, en zijn we tijdens de derde dienst met elkaar in gesprek gegaan. Ook was de ‘preek’ steeds in stukjes geknipt en verdeeld over de viering. Oude Testament In brunchdiensten stonden verhalen uit het Oude Testament

Het saxofoonkwartet BLOND uit Zaandam speelt vanaf 13.00 uur. Terug naar de oude muziek gaan we in de wekelijkse beiaardbespeling om 14.00 uur. Malgosia Fiebig, onze stadsbeiaardier, speelt beiaardbewerkingen van componisten die centraal staan in het Festival Oude Muziek. Het Uitfeest-programma wordt om 17.00 uur afgerond met een Choral Evensong met de Vespercantorij onder leiding van Ko Zwanenburg en Berry van Berkum, orgel. * Saxofoonkwartet BLOND speelt in de Nicolaïkerk op 6 september. land’, twee orgelconcerten opus 4 van George Frideric Handel uitgevoerd door de Cappella di

San Nicolai onder leiding van Ko Zwanenburg en Berry van Berkum, orgel.

Meer informatie komt op de sites www.nicolaikerk.nl en www.nicolaiconcerten.nl en in het volgende nummer van Kerk in de Stad.

Brunchdiensten in de Bethelkerk centraal. Het Salomonsoordeel, Achab en Naboth, David en Goliath.Veel (over)bekende verhalen, maar die in de nieuwe liturgie ook op nieuwe wijze tot hun recht komen. De verhalen raken aan heel fundamentele menselijke gevoelens, zoals keuzes maken, je eigen recht halen, kracht en zwakte, en het leven toevertrouwen aan de zorg van God. Heel bijzonder hoe de teksten van zo lang geleden zo ontzettend actueel blijken te zijn. Door de vorm van de viering af te stemmen op het verhaal, komt de boodschap nog krachtiger aan. En door een tijd stil te zijn en gebedspunten te kunnen opschrijven, wordt de dienst heel persoonlijk. In de eerste brunchdienst staken we kaarsjes aan als tastbaar symbool voor onze gebeden. Na afloop van de dienst volgt ontmoeting tijdens een brunch, waarvoor iedereen zelf iets meeneemt. Zo hadden we steeds

* Brunchdienst in de Bethelkerk, na succesvol eerste seizoen te prolongeren in het komende (foto Gertine Blom). een tafel vol lekkers om van te genieten en van te delen! Tijdens het delen van het eten is er ruimte voor ontmoeting, gezelligheid en het beter leren kennen

van elkaar. Wilt u ook eens een brunchdienst meemaken? In het nieuwe seizoen staat de eerste brunchdienst gepland voor 27 september.

MICHEL BADRY VOORGANGER WAALSE GEMEENTE

“Interreligieuze dialoog dient geworteld te zijn in eigen geloofstraditie” Utrecht. Ook zal hij vanuit Utrecht verder de Waalse Gemeenten van Rotterdam en Delft verder ondersteunen. Dominee Badry heeft gestudeerd op de faculteit voor protestantse theologie in Montpellier en daarna in Parijs. Hij studeerde af met scripties over het Hebreeuwse werkwoord en over: ‘La visite pastorale, de la visite à la Visitation’ (het pastorale bezoek, van bezoek tot visitatie).

Grietje Hofman Sinds januari dit jaar is Michel Badry dominee van de Waals Hervormde Gemeente in Utrecht. Hij heeft de laatste jaren gewerkt als dominee in de Waalse gemeenten van Delft en Rotterdam. Michel is getrouwd met een Nederlandse vrouw en heeft drie kinderen, twee meisjes en een jongen. Badry is verheugd in deze kerkelijke stad te werken. Hij hoopt vanuit de Waalse Gemeente een steentje bij te dragen aan de eenheid, samenwerking en getuigenis van de gemeenschap van kerken in

* Michel Badry: ...”Interreligieuze dialoog dient geworteld te zijn in eigen geloofstraditie”... (foto Grietje Hofman).

Oecumene Als Michel Badry enkele dingen moet onderstrepen die hij belangrijk vindt in zijn pastorale taak in de kerk dan is het wel, naast de catechese en de diensten, de oecumene en de interreligieuze dialoog. Deze

verlangen van ons boven onszelf uit te stijgen zoals in elke dialoog aangezien deze dialoog veeleisend is. Hij zegt: “Ik geloof wel in de meerwaarde van de dialoog waarbij men over eigen grenzen durft heen te kijken, maar alleen dan als men zelf geworteld is in eigen kerkelijke of geloofstraditie.” Michel gelooft dat in de tijd die ons is gegeven hij van harte de dialoog met ieder aangaat in dienst van Degene die ons roept en in Wiens naam wij bijeenkomen: Jezus Christus. Zijn doel is ook om met de kinderen en jongeren van onze kerk een programma te ontwikkelen en bij de diensten en activiteiten te betrekken. Hij wil ook regelmatig een familiedienst houden.

Thema-avond over antisemitisme De Utrechtse Stedelijke Raad van kerken belegt op dinsdag 15 september een thema-avond over antisemitisme. “Antisemitisme is welbeschouwd nooit anders geweest dan een ietwat beschaafder klinkende naam voor Jodenhaat”, aldus de historicus Johan Huizinga. Wat is antisemitisme eigenlijk? Begint het bij Haman (in het bijbelboek Esther) die de uitroeiing van alle Joden wil omdat hij zich in zijn eer aangetast voelt? De Romeinse keizers (in de voorchristelijke tijd) spelen nogal eens Joden uit tegen andere bevolkingsgroepen om de smeltkroes van volkeren in bedwang te houden. Dan komt het soms tot heftige reacties tegenover de Joden. Is dat antisemitisme? Maakt de evangelist Johannes er zich schuldig aan als hij zo vaak negatief spreekt over ‘de Joden’? Of Is het juist de kerk waarbinnen al heel vroeg het antisemitisme is opgekomen!? En wat is het dan? Behalve een omschrijving ligt er ook nog de vraag wat antisemitisme is in onze verhouding tot God. Stemmen we in met de verklaring van de Wereldraad van Kerken (1948) dat antisemitisme opstand tegen God is? Over deze dingen gaat het eerste deel die avond. In het tweede deel van die avond komt de vraag aan de orde wat de Bijbel er over zegt. Het derde deel van de avond is gereserveerd voor het onderling gesprek: Hoe staan wij, met name in het licht van wat de Bijbel hier over zegt, ten opzichte van het Jodendom. De avond over antisemitisme is in de Jeruëlkapel aan de Ivoordreef 2 in Overvecht en begint om 20.00 uur. Vanaf half acht is er inloop met koffie en thee. De avond duurt tot 22.00 uur. De Jeruëlkapel is te bereiken met bus 9 (richting Overvecht Noord) vanaf Centraal station (19.25 uur) – uitstappen halte Oranjerivierdreef (twee minuten lopen). Om 22.05 uur gaat de bus terug naar het Centraal station. Nadere informatie verschaft desgewenst C.P. Bouman, telefoon 879 5340 of 06-1261 3288.

Marcuskerk wil er zijn voor de buurt De kerkenraad van de Marcus-Wilhelminawijk (sectie Marcuskerk) bezint zich momenteel op ‘kerk voor de buurt’. De vraag staat centraal: hoe kunnen we onze verantwoordelijkheid nemen als kerk in de wijken Hoograven en Lunetten? Wat mogen en kunnen mensen van ons verwachten? We beseffen hierbij dat de kerk er niet voor haarzelf is, maar dienstbaar moet en ook mag zijn aan haar omgeving. In dit kader is als jaarthema voor het komende seizoen gekozen: ‘De zeven werken van barmhartigheid’. Heel praktisch en heel dicht bij de mens. Elke maand staat een werk van barmhartigheid centraal. In volgende nummers van Kerk in de Stad meer over dit project van de Marcuskerk.

in de stad Wakes voor mensen zonder verblijfs­papieren De raden van kerken van Zeist en van Soest/Soesterberg organiseren iedere eerste zondag van de maand gedurende één uur een wake bij het Detentiecentrum Kamp van Zeist. Zo ook op zondag 2 augustus. Uit Utrecht nemen de Johannescentrumgemeente en de Janskerk deel aan de wakes. Deze worden al tien jaar bij de detentiecentra elke maand gehouden. Daarnaast zijn er, bij wijze van protest, bezoekgroepen actief en worden er kaarten geschreven. Ook zorgen genoemde kerken er voor dat iedere zondag een bloemengroet, namens de kerken in de viering voor de gedetineerden in het Kamp aanwezig is. “De wakes zullen blijven totdat de detentiecentra gesloten worden”, zegt mede-organisator Jan de Kruijf. De deelnemende kerken menen dat detentie van ongedocumenteerden in strijd is met de mensenrechten. Wellicht is na tien jaar een groter protest nodig. Als het protest succesvol zal zijn, krijgen de ongedocumenteerden hun menselijke waardigheid weer terug. In de volgende editie van Kerk in de Stad komt een uitgebreid artikel over de opvang van ongedocumenteerden in Utrecht.

Lieddag met ‘Oosterhuis’ ‘Oosterhuis in het Liedboek’ is de titel van een lieddag, op zaterdag 26 september in de Amersfoortse Bergkerk. Deze lieddag gaat speciaal over het oeuvre van Huub Oosterhuis in het Liedboek ‘Zingen en bidden in huis en kerk’. Ruim honderd teksten van zijn hand zijn opgenomen, maar lang niet alle liederen zijn (goed) gekend. Componist Tom Löwenthal en pianist Henri Heuvelmans begeleiden de dag. Tijdens deze lieddag wordt een negental liederen ingestudeerd. Vanwege de tijd van het jaar zijn dat liederen die geschikt zijn voor herdenking van de overledenen, adventen kersttijd. Aan bod komen onder andere: ‘Soms breekt uw licht’ (NL493), ‘Zoals een moeder zorgt’ (NL811), ‘Die ons voor het licht gemaakt hebt’ (NL277). Ook het tafellied ‘Gezegend zijt Gij levende God’ (NL403b) komt aan bod. De dag wordt afgesloten met een korte gebedsviering waarin ingestudeerde liederen worden gezongen. Muzikale leiding van deze dag is in handen van Tom Löwenthal (vaste componist van Huub Oosterhuis en dirigent van de Ekklesia Amsterdam) en Henri Heuvelmans (pianist/componist van de Ekklesia Amsterdam). Theoloog Franck Ploum zal enige toelichting geven bij de liederen. De lieddag op zaterdag 26 september begint om 10.30 uur en duurt tot 16.30 uur. De Bergkerk staat aan de Dr. A. Kuyperlaan 2. Kosten: 25 euro, inclusief koffie/thee en de koorpartijen (lunchpakket zelf meebrengen). Deelnemers ontvangen van alle liederen de koorpartij (met kopieerrecht). Meer informatie is te vinden op de website: www.bureaumamre.nl en aanmelden kan via e-mail: [email protected].

AUGUSTUS 2015

5

Joods monument in najaar onthuld * Grafische voorstelling van het op te richten monument in de stad, vlakbij het Spoorwegmuseum.

Wim Rietkerk Op 29 oktober hoopt de Stichting Joods Monument Utrecht het monument aan de Johan van Oldenbarneveltlaan te onthullen. Er komt een gedenkmuur van zeven meter breed en ongeveer drie en een halve meter hoog, met daarop de namen van 1.239 tijdens de Tweede Wereldoorlog omgekomen Joodse medeburgers van de stad. Eindelijk heeft de stad daarmee een plaats waar deze afgrijselijke gebeurtenis respectvol kan worden herdacht. Voor de muur komt een platform van Jeruzalemsteen met op de hoek van het platform een grote sjofar in brons op een betekenis-

volle sokkel. De sjofar (het Hebreeuwse woord voor de ramshoorn) is gericht op het Oosten en vormt een teken van hoop bij een diep treurig gebeuren.

Adoptie Tevens is bekend geworden dat er nu 900 namen op de muur symbolisch zijn geadopteerd. Ieder die een hart heeft voor deze zaak

wordt hartelijk uitgenodigd om een van de nog resterende namen te ‘adopteren’. U kunt dat doen door 50 euro over te maken op NL26RABO0113842570 ter attentie van Stichting Joods Monument Utrecht met vermelding van uw adres, dan wordt u een certificaat toegestuurd. Als alle namen zijn ‘geadopteerd’ wordt daarmee ten volle uitdrukking gegeven aan het feit dat het een monument is dat de stad Utrecht aanbiedt aan de Joodse gemeenschap in de verwerking van dit gebeuren, in het zeventigste jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog. Meer informatie staat de op de website op www.joodsmonumentutrecht.nl.

Adventskalender: ‘Om voor elkaar te zijn’ Arie Moolenaar Om de adventstijd bezinnend door te komen, maakte de Protestantse Kerk in Nederland de adventskalender ‘Om voor elkaar te zijn’. Alle bladen van de kalender kunnen als ansichtkaart verstuurd worden. De kalender sluit thematisch aan bij ‘Goede buren’, het thema dat de Protestantse Kerk aanreikte voor Startzondag, en voor veel gemeenten het jaarthema. 27 kerstkaarten met elk een meditatieve tekst, eindigend met een leessuggestie, en geschikt om in de adventstijd te lezen en over door te praten. De kaarten zijn gebundeld in de vorm van een

kalender. Zo heeft u zelf elke op weg naar Kerst dag een tekst ter bezinning én een kaart om te versturen. De kalender is een ‘tafelkalender’ en kan dus neergezet worden. Een ringband maakt het eenvoudig om de bladen om te slaan. Elk blad is een ansichtkaart die eenvoudig uit de kalender gescheurd kan worden. De kaart kan met en zonder tekst worden verstuurd. Bestellen De prijs van de kalender is zes euro. Vanaf 10 exemplaren € 5,50 per stuk, vanaf vijftig exemplaren vijf euro per stuk. Te bestellen vanaf augustus via www.protestantsekerk.nl/webwinkel, [email protected] of telefoon 880 1337.

Gebruik van de kaarten Gebruik een kaart uit de kalender om mensen uit te nodigen voor een kerkdienst. Bedenk elke dag bij wie u het kalenderblad vindt passen en stuur haar of hem de kaart. Stuur in de adventstijd minstens vier keer iemand die niet in de kerk komt een kaart. Viert u Kerst met een groep, geef dan de kalender cadeau en vraag de deelnemers een kaart die hen aanspreekt mee te nemen naar de viering en daar iets over te vertellen.

De brandende braamstruik door een niet optimale geluid- en beeldverbinding. Hele lettergrepen verdwenen uit haar betoog en de cursisten raakten in een steeds grotere verwarring. Op zo’n moment denk ik aan die Oudtestamentische tijden dat God via een brandende braamstruik tot Mozes sprak. We vinden techniek vaak eng omdat wij er afhankelijk van zijn. In één van de kathedralen van Utrecht heb ik meegemaakt dat het gezang bij het binnendragen van de paaskaars aan en uit knetterde via de luidsprekers. Op zo’n moment lijkt het wel alsof de verbinding net zo kwetsbaar is als met de astronauten die in de Apollo-3 capsule in een baan om de aarde benauwde momenten beleefden. Arnold Rietveld Op een woensdagmiddag stond een groep cursisten te wachten op de komst van de cursusleidster, een welbekende deskundige op haar terrein. Zij bleek echter haar afspraak met ons vergeten te zijn. De cursisten die van ver waren gekomen eisten dat de cursusbijeenkomst moest doorgaan.Via Skype zou de cursusleidster tot ons kunnen spreken. Ondanks al die technologie werd haar ‘wijze’ boodschap en informatie vervormd

Steeds meer kerken steunen op geluidsinstallaties bang als zij lijken te zijn dat de boodschap niet duidelijk overkomt als deze niet versterkt wordt. De boodschap lijkt mij vaak niet het probleem, maar de boodschapper. Niet lang geleden was ik bij een korenfestival waar de muzikanten uit een gospelband te laat waren voor de soundcheck en hun lofprijzing net zo rauw en gepassioneerd klonk als dat van een band die in het Wembley-stadion optrad. In de stad Utrecht zijn er onder

de gotische en romaanse gewelven (kerk)koren die zonder geluidsversterker kunnen optreden. Maar wat als je de ‘comfort-zone’ verlaat van de prachtige akoestiek onder die gewelven? Het overkwam het projectkoor dat op 4 juli zong in een oecumenische openluchtviering op het Nicolaïkerkhof ter gelegenheid van de Tour de France. Het koor had tweemaal gerepeteerd in de Nicolaïkerk en zong haar lofprijzing zonder geluidsversterkers. Het moest qua volume opboksen tegen het geluid van een brassband dat het koor begeleidde.Wie ooit de ervaring gehad heeft buiten op te treden weet dat het geluid meestal vervliegt. Het projectkoor stelde zich achter stoelenrijen op die uitkeken op het buitenzijde van de kerk naast de hoofdingang. De akoestiek van het plein zou verder de rest doen. Maar tijdens de generale repetitie waren er storende geluiden zoals van een motor of bromfiets die als een hinderlijke bromvlieg bleef rondzwermen. De sprekers bij deze openluchtviering hadden wel een geluidsversterker nodig. Op de achtergrond hoorden wij het geluid van de menigte die de wielrenners bij hun individuele tijdrit toejuichte. Soms zwol het gejuich tot een crescendo aan. Je vroeg je als deelnemer af of de boodschap tus-

ASJEMENOU sen de kakofonie van geluiden de aandacht wel zou trekken. Het moment dat het koor in de avond aantrad voor de openluchtviering wachtte ons een verrassing. De stoelenrijen waren allemaal bezet en tientallen mensen volgden zittende of staande de openluchtviering. Er hing een eerbiedwaardige stilte op het plein. De hobbels van de generale repetitie waren zowel door de voorgangers als de koorzangers overwonnen en iedereen – verrast door de komst van velen – voelde zich verantwoordelijk de boodschap goed neer te zetten zowel in woord als gezang. Het was de bedoeling dat de boodschap zich zou openbaren aan de bezoekers en de passanten. Er was geen brandende braamstruik voor nodig. Alleen goede boodschappers met of zonder geluidsversterking. Nadat de viering was afgelopen bleven verschillende projectzangers en aanwezigen rondhangen met iets van: “Wat was dit een passende afsluiting”. En zo gingen velen van ons tevreden en voldaan de vakantietijd in.

6

kerk

AUGUSTUS 2015

Je leven delen met jongeren in Kanaleneiland Jeugdwerkserie (7) Pioniersgemeente De Haven in Kanaleneiland is als zevende aan de beurt in de reeks over het jeugdwerk binnen de Protestantse Gemeente Utrecht. Wilma Wolswinkel, wijkcorrespondent, belicht in dit artikel de diverse activiteiten voor jongeren in deze kleurrijke wijk van de stad. Tot nu toe kwamen aan bod in deze serie: de Marcus-Wilhelminakerk, Nieuwe Kerk, Citypastoraat Domkerk, de Tuindorpkerk, de Jacobikerk en de wijkgemeente Zuilen (Bethelkerk en Oranjekapel). Wilma Wolswinkel Deze maand is het de beurt aan De Haven om het een en ander te vertellen over het jeugdwerk in de gemeente. Zoals u weet is De Haven een pionierende gemeente in de wijk Kanaleneiland. We bestaan nu uit een groep van 25 actieve leden. De overgrote meerderheid is eind 20 of begin 30. Als gevolg hiervan is er wel sprake van een babyboom (en hebben we nu dus ook een oppas tijdens de samenkomsten) maar aan tieners ontbreekt het (nog). Toch valt er wel degelijk wat te vertellen over jeugdwerk in de wijk. Want als er geen jongeren in je eigen kerk zitten, dan zoek je ze op. Meidenclub Zo is Marina betrokken bij een meidenclub in de wijk. De meiden zijn tussen de 10 en 14 jaar oud. Marina vertelt: “Elke woensdag komen we bij elkaar in het buurthuis. We praten over thema’s als “wie ben ik?”, “wat vind ik belangrijk?”, “welke relaties heb ik?” We dagen de meiden uit hun talenten te ontwikkelen en meer weerbaar te worden. We koken met de meiden, doen iets creatiefs of we gaan sporten. De meiden zijn van Marokkaanse of Turkse komaf. In die cultuur is familie ontzettend belangrijk en de meiden hebben daarin ook bepaalde verantwoordelijkheden. Vaak moeten ze oppassen op jongere broertjes of zusjes. Ze komen weinig buiten de wijk en groeien veelal op in armoede. Door de activiteiten willen we hen laten zien dat ze waardevol zijn. Ook willen we hen belangrijke levenslessen meegeven, die we ook in de Bijbel terugvinden. Zo zien we een bepaalde rivaliteit tussen Marokkaanse en Turkse meiden. Door te benadrukken dat we met elkaar een club zijn en voor elkaar moeten zorgen en daar zelf het voorbeeld in te zijn, zien we ook echt verandering in gedrag. De meiden geven elkaar complimenten en luisteren beter naar de ander.”

* Samen eten tijdens het Welbijweekeinde in Eindhoven. week komen we op zondagavond bij elkaar bij één van de leiding thuis. We eten samen en doen daarna Bijbelstudie. Afgelopen jaar kregen we van een kerk uit Utrecht een stapel Bijbels in Gewone Taal gedoneerd. Dat was echt een zegen!

* Welbij-meiden.

* Groepsfoto van de tienerclub Welbij tijdens een weekeindje weg. Op de vraag hoe we als christenen betrokken kunnen zijn op jongeren in de wijk, antwoordt Marina: “Door een collecte van een kerk in de wijk, was er geld om met de meiden naar het strand te gaan. De meesten hadden dat nog nooit eerder gedaan. De meiden waren positief verrast over de betrokkenheid van de kerk, dat de kerk hen geld geeft en daarmee oog voor hen heeft. Het is belangrijk dat ze weten dat ze gezien worden en dus van waarde zijn.” Bijbelstudie Wilma is betrokken bij ‘Welbij’, een bijbelstudieclub voor tieners die al ruim tien jaar bestaat in de wijk. De club ontstond op het

AZC, maar nadat meer tieners een status kregen en sommigen van hen in de wijk kwamen wonen, verloor het zijn directe link met het AZC. De samenstelling is in de loop van de jaren veranderd. Op dit moment zijn er zo’n vijftien jongeren in de leeftijd van 13 tot 22 jaar betrokken bij Welbij. De leiding bestaat uit twintigers uit verschillende kerken in Utrecht (Huis van Vrede, de Haven en de CGK). Het is een multicultureel gebeuren (onder andere Oekraïens, Surinaams en Antilliaans). Maar ook zijn er Nederlandse jongeren betrokken. Wilma vertelt: “Het is een hele leuke mix aan tieners! Tieners nemen hun vrienden mee en die vinden snel aansluiting. Om de

* Blije tieners.

Verlangen De tieners begrijpen nu een stuk beter de Bijbelverhalen. Ik vind het mooi om te zien hoe de tieners verlangen naar meer uit de Bijbel. Zelfs nu de zomervakantie is aangebroken en Welbij een zomerstop heeft, lezen sommige meiden nog steeds samen de Bijbel. De tieners stellen goede vragen, waardoor jezelf ook weer nieuwe dingen in de Bijbel ontdekt. Een aantal van hen gaat niet naar de kerk en ook hun ouders zijn niet altijd gelovig. Dat maakt het voor de tieners niet altijd gemakkelijk. Het is mooi om te zien hoe er hechte vriendschappen ontstaan. Het is belangrijk voor de tieners dat ze vrienden hebben die ook geloven. Juist in de toch wel harde wereld op Kanaleneiland. Met de jongeren doen we ook allerlei leuke activiteiten. Zo gaan we twee keer per jaar een weekend weg. Dat is echt het hoogtepunt van het jaar! Ze kijken er weken naar uit. Of we organiseren een spelletjesavond of we gaan zwemmen en barbecueën bij Strijkviertel.” Taalhulp Tot slot zijn er twee Havenaren die op individueel niveau in contact zijn met kinderen uit de wijk. Zij helpen hen met de Nederlandse taal. De kinderen komen bij hen thuis over de vloer en op deze manier kunnen zij hun leven met hen delen. Automatisch is er dan ook contact met de ouders. Een vader zei laatst over een stel uit onze gemeente dat zijn dochtertje helpt met lezen: “Dit zijn zulke aardige en lieve mensen!” Op deze manier kunnen we aan deze gezinnen de liefde van Christus doorgeven.

Orgelvoettocht door de binnenstad Op zaterdag 12 september (Open Monumentendag) wordt voor de achtste keer een orgelvoettocht georganiseerd in hartje Utrecht: orgelvoettocht De Kwintencirkel. Het betreft een ‘rondje’ langs vijf monumentale kerken met historische orgels. In elke kerk wordt een orgelconcert gegeven van ongeveer dertig minuten. De voettocht start om 10.45 uur in de Janskerk (Janskerkhof 26). Vervolgens staat om 11.45 uur de St. Willibrordkerk (Minrebroederstraat 21), om 13.15 uur de Westerkerk (Bergstraat 54), om 14.15 uur de Jacobikerk (St. Jacobsstraat 171) en om 15.15 uur de St. Augustinuskerk (Oude Gracht 69) op het programma. Tijdens elk concert is er een korte klank en/of registerdemonstratie van het orgel. Rondom elke orgelbespeling is ruimschoots de gelegenheid de kerk te bezichtigen of in gesprek te gaan met de organist. Organisten zijn Laurens de Man (Janskerk), Bas Groenewoud (St. Willibrordkerk), Gerrit Christiaan de Gier(Westerkerk), Kees Geluk(Jacobikerk) en Paul van der Woude (St. Augustinuskerk). De toegang is vrij. Een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. Hartelijk welkom.

750ste lid bij klokkenluiders

Het Utrechts Klokkenluiders Gilde staat in een toenemende belangstelling: het 750ste lid is ingeschreven. In 1979 begon een groepje van tien goedbedoelende vrijwilligers op de Domtoren met het handmatig luiden van de klokken. Vanwege het groeiend aantal vrijwilligers en projecten werd in 1987 gekozen voor een verenigingsstructuur. Lange tijd bleef de organisatie daarna schommelen rond de 300 leden. Tot in 2005 serieuze groeidoelen werden geformuleerd. En dat werpt vruchten af. In augustus 2010 werd het 500ste lid ingeschreven en nu staat de teller dus op 750. En nog steeds lijkt de groei er niet uit. Bijna honderd leden zijn op de een of andere manier actief in de vereniging. Belangrijkste activiteit is natuurlijk het luiden van klokken. Er zijn dan ook ruim tachtig luiders. Samen verzorgen zij meer dan duizend luidingen per jaar, op negen verschillende plekken in de stad. Het 750ste lid is officieel verwelkomd tijdens de luiding op zondag 19 juli op de Domtoren. Deze wekelijkse luiding is bedoeld als oproep voor de zondagmorgenviering in de Domkerk.

in de stad Stadspastoor Ton Huitink begonnen aan taak

AUGUSTUS 2015

7

Bekend maakt bemind Kennismaken met migrantenkerken (slot) De afgelopen jaargang hebben de lezers van Kerk in de Stad mogen kennismaken met verschillende migrantenkerken: de Koptisch-Orthodoxe kerk, de Spaanse-, Armeense-, Indonesische-, Filipijnse-, Chinese- en de Congolese kerk, de Eliëzer-gemeente, de internationale LCC en de gasten uit Ghana. Simon de Kam, de initiatiefnemer van ‘kennismaken met migrantenkerken’ sluit deze serie af met een terugblik. (vervolg van voorpagina)

* Ton Huitink (foto Werend Griffioen). Ton Huitink is deze zomer begonnen als ‘samenbindend’ pastoor van de drie Utrechtse parochies: Martinus, Salvator (binnenstad) en St. Ludgerus (Noordwest). Vanaf medio juni is Huitink niet langer pastoor van de Martha en Mariaparochie te Baarn en omgeving. De opdracht die stadspastoor Huitink van de aartsbisschop meekreeg is om leiding te gaan geven aan de vorming van één pastoraal team voor de drie Utrechtse parochies. Met de leden van dat ene pastoraal team zal ‘formateur’ Heutink een pastoraal plan gaan ontwikkelen voor de stad Utrecht. Tegelijk is Ton Huitink plebaan van de Catharinakathedraal, dat wil zeggen dat hij tevens pastoor is van de hoofdkerk van de aartsbisschop, monseigneur Eijk.

Concerten in de Domkerk Op zaterdag 1 augustus verzorgt oud-Domorganist Jan Jansen in het kader van de reeks Zaterdagmiddagmuziek in de Domkerk werken van Johann Sebastian Bach, Jéhan Alain, Gabriel Fauré en César Franck. Voor het wekelijkse concert op de zaterdagmiddag van 8 augustus tekent de hedendaagse Domorganist, Jan Hage. Hij laat die middag werken horen van Louis Marchand, César Franck en Maurice Duruflé. Op 15 augustus concerteert Arjen Leistra, organist van de Grote Kerk Schiedam in de reeks Zaterdagmiddagmuziek in de Domkerk. Hij laat composities horen van Marcel Dupré, Maurice Duruflé, César Franck en Louis Vierne. Op zaterdag 22 augustus is Bert den Hertog, organist Elandstraatkerk ’s-Gravenhage, gastorganist in Utrecht. Hij speelt die middag op het Bätzorgel in de Domkerk werken van Nicolas de Grigny, Daan Manneke, César Frack, Claude Debussy en Olivier Messiaen. Op 29 augustus is Petra Veenswijk, organist Maria van Jessekerk Delft in de Domkerk te beluisteren. Zij speelt dan werken van Alexandre Pierre François Boëly, Charles-Marie Widor, Thierry Pallesco, César Franck, Jacques Ibert en Jean Langlais. Alle vijf deze concerten beginnen om 15.30 uur en zijn gratis toegankelijk. De organisatie verwacht wel een minimale bijdrage van vijf euro per bezoeker.

De werkgroep migrantenkerken van de classes Utrecht en Zeist nam het initiatief om de migrantenkerken in Utrecht voor het voetlicht te brengen. Er zijn veel migrantenkerken in de stad, maar wij als protestantse (wijk-) gemeenten kennen hen nauwelijks. Bekend worden met migrantenkerken geeft de kans van beminnen. Beschreef Albert Luiks eerder in een serie artikelen zijn bezoeken aan tien kerkdiensten van verschillende migrantenkerken, deze serie was gericht op de ontmoeting met de christenmigranten zelf. J­e gaat op bezoek en raakt in gesprek. Waar praat je dan over? Enkele belangrijke vragen dienden bij de ontmoetingen als leidraad. Vreugde: welke vreugde is er in uw gemeente? Waarvoor bent u in uw gemeente God dankbaar? Maar ook zorg: welke zorgen zijn er in uw gemeente? Waar gaan de voorbeden binnen uw gemeente over? Belangrijk is ook de inspiratie: wat is er inspirerend in uw gemeente? En wat is uw sterke kant? Daar kunnen wij wellicht ook van leren? Maar ook: leert u wat van andere kerken? Tot slot vroegen we: wat hoopt u voor het komende jaar? Zijn deze vragen ook niet onze vragen... Verrijkend In de ontmoetingen gebeurde veel. De uitkomst hebt u kunnen

lezen, die was heel divers. Alle auteurs vonden hun ontmoeting en het schrijven van het artikel verrijkend. Vooral verrijkend in de zin van: dit is óók een manier van christelijk geloven, al is die wat anders dan die van mij. Zo zijn sommige rituelen anders. Bij voorbeeld dat Orthodoxe christenen de eucharistie met een lege maag dienen te ontvangen. Zij doen dat uit respect. Zo willen ze Christus zelf zo puur mogelijk ontvangen. Er spreekt diepe eerbied uit. Dat zet wel aan tot nadenken en misschien tot een meer gelovige houding. Liedculturen Verrijkend zijn ook de andere liedculturen die migrantenkerken hebben. Dat was goed te merken in het Choir Festival van 5 juni in de Triumfatorkerk. Acht verschillende kerken leverden een bijdrage met hun koren, zanggroepen en hun begeleiding: vroom en ingetogen, of uitbundig en met dans, puur zingen; maar ook veel instrumentale begeleiding, van bekende tot

* Belangstelling naar elkaar.

De ontmoetingen met migrantenchristenen heeft ons geloof verrijkt voor ons heel vreemd klinkende melodieën. De vertaling op de beamer verbindt ons allen: het bieden van een vrolijk lied voor God. Facebook De artikelen over de Utrechtse migrantenkerken heeft bij hen zelf veel teweeggebracht. Zij plaatsten ‘hun’ artikel op hun website, facebook en twitter. Zij voelden zich gekend door het artikel in dit protestantse blad. Deze ‘ervaring van erkenning’ is een neveneffect van de serie. Mogelijk helpt deze (en andere) protestantse belangstelling de migrantenkerken en de protestantse wijkgemeenten om nu gemakkelijker contacten aan te gaan. We hopen dat de lezers van Kerk in de Stad door deze artikelen meer bekend zijn geraakt met de * Gebed voor een christenmigrant.

* Koptische christenen aan het buffet.

* Interkerkelijke ontmoeting van jonge christenmigranten: Armeens en Fillipijns meisje.

* Burgemeester Jan van Zanen poseert met Filippijnse christenen in Utrecht. migrantenkerken in Utrecht. Dat hun veelsoortigheid zo een gezicht heeft gekregen en ook dat u wat met hen deelt. Voor ons als betrokken werkgroepleden geldt dat de ontmoeting met migrantenchristenen ons geloof heeft verrijkt. Daarnaast werken hun enthousiasme en toewijding aanstekelijk. Hun zorgen om familie in het land van herkomst komen nu bij ons veel meer binnen èn het contact geeft meer gelegenheid tot directe ondersteuning. Het bidden voor hen is dan gelijk veel dieper.

We willen het hier niet bij laten. Ons ideaal is dat ieder van de vijftig (wijk-)gemeenten van de classes Utrecht en Zeist een relatie opbouwt met één migrantenkerk. Dat zou de christenen in Utrecht (autochtoon en allochtoon) enorm kunnen verrijken! Wanneer u wilt meedoen om dit ideaal te bereiken, horen we dat graag. Namens de werkgroep migrantenkerken van de protestantse classes Utrecht en Zeist Simon de Kam, e-mail: [email protected].

* Optreden zanggroepen tijdens het festival in de Triumfatorkerk (foto’s Luiza Avanesyan.).

8

kerk

AUGUSTUS 2015

Tentoonstelling in Nicolaïkerk ode aan orgelbouwer Maarschalkerweerd Ton Mulder In de Nicolaïkerk is tot aan het eind van het Kerken Kijken-seizoen de tentoonstelling ’Maarschalkerweerd geëxposeerd’ te zien. Organisator is de stichting die het honderdste sterfjaar van de Utrechtse orgelbouwer herdenkt.

* Enkele van de in dit artikel genoemde orgels: Schiedam (links boven, foto B. van Buitenen), Amsterdam (rechts boven, foto Flentrop), Zwolle (links onder) en Utrecht, Catharinakathedraal (beide foto’s Philip van den Berg).

Waarschijnlijk heeft geen enkele orgelmaker een grotere betekenis voor de vaderlandse orgelbouw van rond 1900 gehad, dan de Utrechtse orgelbouwer Michaël Maarschalkerweerd. Onder de naam ‘Maarschalkerweerd & Zoon’ bouwde hij instrumenten voor talloze rooms-katholieke opdrachtgevers, enkele protestante kerken, verschillende concertzalen en enkele particulieren. Tevens werd hem de restauratie van meerdere historische orgels gegund, waaronder het Müller-orgel in de Grote of Bavokerk te Haarlem. De Stichting ‘Michaël Maarschalkerweerd Herdenkingsjaar 2015’

AGENDA Petra Veenswijk, organist Maria van Jessekerk Delft

dagelijks (behalve zondag) 12.30 uur Domkerk, middaggebed

zondag 30 augustus 19.00 uur Domkerk, vesper met gastorganist Cees-Willem van Vliet

elke maandag 7.00 uur Domkerk, ochtendgebed elke woensdag 17.30 uur Johannescentrum, Hanna’s herberg elke donderdag 8.30 uur Johannescentrum ochtendgebed --vrijdag 31 juli 20.00 uur Domkerk, gratis optreden Temple Church Choir uit Londen zaterdag 1 augustus 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek met oud-Domorganist Jan Jansen zondag 2 augustus 17.00 uur Nicolaïkerk, vesper met ds Johan Plante en organist Berry van Berkum 19.00 uur Domkerk, vesper met gastorganist Richard Vos woensdag 5 augustus 19.00 uur Domkerk, vesper met Domorganist Jan Hage zaterdag 8 augustus 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek met Domorganist Jan Hage

* Het Temple Church Choir uit Londen treedt op 31 juli op in de Domkerk.

zondag 6 september 12.00 uur Nicolaïkerk, slotklanken Festival Oude Muziek met onder andere saxofoonkwartet BLOND

zondag 9 augustus 19.00 uur Domkerk, vesper met gastorganist Geerten Liefting

zaterdag 12 september 10.45 uur Janskerk, start orgelvoettocht in kader Open Monumentendag

woensdag 12 augustus 19.00 uur Domkerk, vesper met Domorganist Jan Hage

dinsdag 15 september 20.00 uur Jeruëlkapel, themaavond over antisemitisme

zaterdag 15 augustus 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek met Arjen Leistra, organist van de Grote Kerk Schiedam

zaterdag 26 september 10.30 uur Bergkerk Amersfoort, Lieddag met thema ‘Oosterhuis in het Liedboek’

zondag 16 augustus 19.00 uur Domkerk, vesper met Jan Hage woensdag 19 augustus 19.00 uur Domkerk, vesper met Jan Hage

zaterdag 29 augustus 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek met

Concerten en expositie Dit jaar worden er veel concerten georganiseerd die terug te vinden zijn op de website van de stichting, www.maarschalkerweerd.info. De aftrap van de muziektour heeft plaatsgevonden op vrijdag 27 februari (de honderdste sterfdag van Michaël Maarschalkerweerd) in de St. Catharinakathedraal te Utrecht. Voor het concert werd een gedenkteken onthuld dat een permanente plaats heeft gekregen op de binnenplaats van het Museum Catharijneconvent, waar zich het atelier van deze beroemde orgelbouwer bevond. Op 27 juni was in het Museum Catharijneconvent een symposium over de orgelbouw van Michaël Maarschalkerweerd en gedurende het seizoen ‘Kerken Kijken Utrecht’ wordt er een tentoonstelling georganiseerd over zijn leven en werk in de Nicolaïkerk, die daarna tot het einde van het jaar in het Nationaal Orgelmuseum in Elburg wordt vervolgd. De bezoeker krijgt op de expositie in de Nicolaïkerk een historisch overzicht van de orgelbouwer Michaël Maarschalkerweerd door middel van fotoportretten van hemzelf, zijn werknemers en deskundigen, van zijn atelier en woonhuis en van representatieve orgels, alsmede door artikelen, bladmuziek en orgelbouwliteratuur uit zijn tijd. Een meer tastbare impressie van Maarschalkerweerds orgel-

* Het Maarschalkerweerd-orgel in de Nicolaïkerk (foto Maarten Buruma). bouw staat in vitrines: voorwerpen uit zijn orgelbouwatelier en kleine orgelonderdelen zoals authentiek pijpwerk, een speeltafel en delen van orgelkasten. Dit geheel wordt gecomplementeerd door opengewerkte kleine demonstratiemodellen die de werking van een orgel zichtbaar maken. Naast het visuele en educatieve aspect mag de orgelklank niet ontbreken. Hiertoe stelden orgelmaker Elbertse, hoofdsponsor van het Herdenkingsjaar, en de roomskatholieke parochie Rheden welwillend een bespeelbaar historisch orgel van Maarschalkerweerd & Zoon beschikbaar. Het betreft het eenklaviers instrument dat in 1908 aan de St. Michäelkerk te De Bilt werd geleverd en rond 1955 naar de St. Mauritiuskerk te Rheden verhuisde, waar het tot eind 2014 in gebruik was. Dit orgel zal op gezette tijden gedurende te tentoonstelling te horen zijn. En ten slotte kan de bezoeker alle bekende cd’s met opnames van Maarschalkerweerdorgels vanaf een server gestreamd via een speciale app op smartphone en tablet afspelen. De deelonderwerpen van de tentoonstelling rond Michaël Maarschalkerweerd zijn samenvattend: de persoon, de orgelmakerij, het orgeloeuvre, de orgelcultuur en de orgelmuziek. Auteur is secretaris-penningmeester van de vorig jaar opgerichte stichting ‘Michaël Maarschalkerweerd Herdenkingsjaar 2015’

Ad Voogt fonds in uw testament? Ook u kunt bijdragen aan de toekomst van de PGU door het Ad Voogt fonds op te nemen in uw testament.

zondag 23 augustus 19.00 uur Domkerk, vesper met gastorganist Hugo Bakker

* Saxofoonkwartet BLOND speelt in de Nicolaïkerk op 6 september.

In eigen stad Michaël Maarschalkerweerd heeft 175 orgels gebouwd, waarvan enkele in ‘zijn’ stad Utrecht: dat in de Sint Willibrordkerk en in de St. Catharinakathedraal. Ook staan er Maarschalkerweerd-orgels in de St. Nicolaasbasiliek in Jutphaas, de Havenkerk in Schiedam, de Hartebrugkerk in Leiden, het Concertgebouw in Amsterdam, de Maria van Jessekerk in Delft, de O.L.V.basiliek in Zwolle en in de St. Martinuskerk in Sneek. De orgels zijn met name geschikt voor de negentiende-eeuwse romantische orgelmuziek vanwege de strijkers, de overblazende fluiten en een Frans geïnspireerde intonatie.

* Michaël Maarschalkerweerd (foto Museum Catharijneconvent).

(advertentie)

zaterdag 22 augustus 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek met Bert den Hertog, organist Elandstraatkerk uit Den Haag

woensdag 26 augustus 19.00 uur Domkerk, vesper met Jan Hage

wil zorgdragen dat de orgels van Michaël Maarschalkerweerd op de cultuurhistorische en muzikale kaart van Nederland worden gezet én blijven staan. De Stichting bestaat uit Philip van den Berg, Paul Houdijk, Cintha de Vreede en Ton Mulder.

* Pandhof van de Domkerk, een van de vele juweeltjes in de binnenstad, een ‘must’ in de route van de Open Monumentendag op 12 september (foto Maarten Buruma).

Uit dit fonds financieren we projecten die de wijkgemeenten ondersteunen en vitaler maken. Bijvoorbeeld door een missionair predikant te beroepen, of een jeugdwerker in te zetten.Vaak kunnen zulke krachten niet bekostigd worden uit de reguliere inkomsten. Uw geld wordt zo goed besteed voor de toekomst van uw kerk! Vragen? [email protected] of bel 030 2737 540.

in de stad Citypastoraat Domkerk

DOMKERK UTRECHT C I T Y PA S T O R A AT

www.domkerk.nl Op zaterdag 29 augustus vindt in de Domkerk de huwelijksinzegening plaats van Naomi Ketelaar en David van Bemmel. De ceremonie begint om 11.30 uur, waarbij de burgerlijke ceremonie gevolgd wordt door de dienst rond 12.00 uur. Op zondag 6 september is de startzondag. Onze musici zullen ons als start van het seizoen muzikaal verrassen.We nemen in deze dienst afscheid van Peter Taffijn en Hetty Bouwhuis als ouderling, en Aad van der Tas als diaken. De eerstvolgende doopdienst is op 4 oktober. Ouders die hun kind(eren) willen laten dopen, kunnen contact opnemen met ds Netty de Jong-Dorland. e-mail: [email protected].

EUG Oekumenische Studentengemeente (Janskerk)

www.eug-janskerk.nl In augustus gaan we in de EUG verder met het lezen van reisverhalen. We beginnen met twee verhalen over Jezus: als volgelingen van hem worden wij de wereld in gezonden. Daarna volgen twee verhalen over onze wereld en ons: met Paulus denken we over onze wereld in barensnood. En we eindigen met een droom over een nieuwe stad. Op 30 augustus start de nieuwe cyclus: ‘in beweging met Prediker’. Deze maand verwelkomt Utrecht al weer de nieuwe studenten. Op dinsdag 11 augustus zal er een inloopactiviteit zijn in de Janskerk met het BOCS (overkoepelende organisatie van christelijke studentenvereniging): een soort festival met muziek en dergelijke, van diverse bandjes van de studentenverenigingen. Misschien ook voor niet-studenten interessant... Het is rustig aan activiteiten in de zomer. Alvast één voor het najaar: zondag 20 september van 12.30 tot 13.45 uur in Janskerk (na viering), startzondag.

Eglise Wallonne (Pieterskerk)

www.eglisewallonneutrecht.nl In deze editie staat op pagina 4 een artikel over de nieuwe dominee van de Waalse kerk in Utrecht, Michel Badry. In het najaar zal er weer een Bijbelstudie beginnen dit maal over het Onze Vader. Ook zal in het najaar weer de zondagsschool van start gaan, we hopen nu twee keer per maand aan de kinderen hun verhaal te vertellen (soms in combinatie

AUGUSTUS 2015

met wat Franse les), daarnaast zal er ongeveer een keer maand een familiedienst plaatsvinden. Voor de jongeren komt er een aparte groep met de dominee. In het zomerschema is er elke veertien dagen een dienst. Deze maand is dat op 9 en 23 augustus. De eerste regulaire dienst is op 6 september gevolgd door een uitgebreide koffie.

Johannescentrumgemeente

WIJKNIEUWS Marcuswijk

Over het project ‘De zeven werken van barmhartigheid’ staat elders in dit blad een artikeltje. Vandaag, 31 juli hoopt organist Bram van Oort zijn 65ste verjaardag te vieren. Wij feliciteren hem van harte met deze mijlpaal. Op 1 augustus is cantor-organist Karel Demoet 25 jaar in dienst van de PGU. Aan dit jubileum zal vanwege de vakantie op een later tijdstip aandacht worden besteed.

Wilhelminawijk Johannescentrumgemeente voor zoekers en zieners

www.johannescentrum.nl In de maand augustus gaan we in de Johannescentrumgemeente verder met het evangelie van Marcus. Tot medio augustus doen we dat samen met de Vrije Evangelische Gemeente. Op 9 augustus vindt de gezamenlijke viering met hen plaats in het Johannescentrum en gaat Pastor Hub Schumacher voor. Het thema is dan: ‘Eerst de kinderen dan de honden?’ Het gaat daarbij over het uitdrijven van de kwade geesten. Marcus zet ons ook in augustus opnieuw aan het denken. Door de ogen van de omstanders kijken de lezers met vragende ogen naar Jezus. Ze horen de schriftgeleerden en zijn leerlingen vragen stellen bij het optreden van Jezus. Wie is deze man dat hij geesten uitdrijft en mensen geneest. Jezus geeft zijn reactie op die vragen en zegt tegen zijn leerlingen: “Begrijpen jullie het dan nog niet? Zijn jullie zo hardleers? Jullie hebben ogen, maar zien niet? Jullie hebben oren, maar horen niet? Marcus geeft een helder beeld van het doen en laten van Gods zoon op aarde. In de tweede helft van augustus heeft onze eigen predikant studieverlof. Daarom wordt de maand afgesloten door twee bekende gastvoorgangers: Harry Wim Wierda en Paulus van Mansfeldt. Zij zorgen, eveneens aan de hand van Marcus, voor de opmaat naar het nieuwe seizoen.

MarcuskerkWilhelminakerk

www.marcus-wilhelminakerk.nl

Marcus-Wilhelminakerk

Zondag 2 augustus gaat ds Barend Wallet uit Houten voor in de Marcuskerk. In de Wilhelminakerk is de voorganger dhr G. Wolfert. Om 17.00 uur is er een vesper de Nicolaïkerk. Zie voor meer informatie onder ‘Vespers in Zuidoost’. Zondag 9 augustus is de voorganger ds Pim Brouwer, predikant van de Wijkplaats (Utrecht-West). Ds Hans Koops gaat deze zondag voor in de Wijkplaats. Zondag 16 augustus is de voorganger in de Marcuskerk ds Hans Koops. In de Wilhelminakerk gaat ds Marian van Giezen voor in een dienst van Schrift en Tafel. Op zondag 23 augustus is de voorganger ds Johan Plante uit Maarn. Op 30 augustus gaat ds Hans Koops voor in een dienst van Schrift en Tafel.

Na het interessante en gezellige bezoek aan het Catharijneconvent vóór de zomer gaan we weer vrolijk verder met de kring Bijbel en Kunst. We hebben voor dit seizoen gekozen om wat meer thematische series te doen, en vooraf af te spreken waar het over zal gaan. Zo kan ieder die dat wil zelf alvast wat rondzoeken naar beeldmateriaal of gedichten (maar onvoorbereid komen mag óók!). Zo zal het op 26 augustus gaan over Abraham. We komen samen in de Huiskamer, Hobbemastraat 41, om 10.00 uur. Nieuwe deelnemers zijn van harte welkom! Graag even aanmelden bij Ankie la Rivière: [email protected] of telefoon 251 3713. De wekelijkse inloopmiddag op donderdag van 14.30 tot 16.00 uur gaat de hele zomer door. U bent van harte welkom voor een kop koffie/thee en een praatje of spelletje. Bij mooi weer kan ook in de tuin gezeten worden. Op 23 juni is overleden Johanna Cornelia Kleinlooh, op de leeftijd van 95 jaar. Joke woonde aan Laan van Minsweerd 87. Nuchter en laconiek ging ze om met haar lichamelijke ongemakken; die levenshouding maakte haar ook een prettig mens in de omgang. We zullen haar missen in ons midden.

www.nicolaikerk.nl Op zondag 2 augustus, de zevende zondag van de zomer, is ds Harry Zeldenrust de voorganger en Berry van Berkum organist. De evangelielezing op zondag 2 augustus is Marcus 7: 1-23. Jezus zegt, dat de tradities van mensen vaak belangrijker worden geacht dan de geboden van God.Veel van wat door de traditie wordt opgelegd heeft maar weinig te maken met het oorspronkelijk gebod. Maar hoe luidt dat gebod? Daarom lezen we uit het eerste testament Deuteronomium 10: 12-21. Deuteronomium betekent herhaling of hernieuwing van de wet. Steeds weer in dit boek gaat het om: terug naar de kern, naar wat er werkelijk op aan komt. Jezus staat in die traditie. Met felheid keert hij zich tegen overbodige ballast. Om 17.00 uur is er een orgelvesper met ds Johan Plante en Berry van Berkum, orgel. Meer informatie over de orgelvesper staat elders in dit nummer. Op zondag 9 augustus gaat ds Margo Trapman, predikant van de Kogerkerk, Koog a/d Zaan en Zaandijk, voor en Ko Zwanenburg is de organist. De lezingen zijn 2 Koningen 4: 8-18 en Marcus 7: 24-30. Het gaat over ‘Gezien en gehoord worden’ naar aanleiding van twee bekende verhalen over

de profeet Elia en de Sunamitische vrouw en over Jezus en de SyroFenicische vrouw. Verhalen met behalve verschillen ook een paar opvallende overeenkomsten: er komt een man van God in voor en een vrouw van buiten Israël. Verder speelt een kind een belangrijke rol, zonder dat het zelf aan het woord komt. Op zondag 16 augustus gaat ds Kees Bouman voor en bespeelt Ko Zwanenburg de orgels. Het leesrooster geeft Jesaja 35 en Marcus 7: 31-37 aan. Boeiend om de Marcustekst naast de parallelle Mattheüstekst te leggen. Bij Matteüs gaat Jezus naar het Meer van Galilea; Marcus vermeldt nadrukkelijk dat Hij via Sidon gaat, dwars door het gebied van Dekapolis. Hij gaat langs heidens en half heidens gebied. Bij Matteüs worden er zeer velen naar Jezus gebracht, bij Marcus deze ene mens. In de genezing van de ene mens wordt iets zichtbaar van de belofte uit Jesaja. Of de man heiden of jood is, wordt niet vermeld. Het doet er blijkbaar niet toe.Wat er bij Marcus wel toe doet en door hem wordt benadrukt, is dat de weg van de ontmoeting en de genezing in de afzondering gebeurt. Geloof en intimiteit hangen nauw samen. De poging van Jezus om geen ruchtbaarheid aan deze genezing te geven, verkeert in zijn tegendeel. Jezus’ koningschap wordt ten volle zichtbaar aan het kruis. Vertrouw je daar aan toe, vertrouw je toe aan Hem die koning is. Dat is vooral de oproep van Marcus aan de eerste gemeente. Tegelijk, vanuit dat vertrouwen is het goed om rond te vertellen wat Hij aan ons leven doet. Zondag 23 augustus is ds Dirk Neven de voorganger in een dienst van Schrift en Tafel. Een moment om teerkost te ontvangen en aan elkaar door te geven voor onderweg aan de vooravond van een nieuw kerkelijk seizoen. De woorden die de Maaltijd begeleiden zijn Marcus 8: 1-21, onder andere over de wonderbare spijziging, en 2 Koningen 4: 42-44, over de spijziging van de honderd. Ko Zwanenburg is de organist. Op zondag 30 augustus gaat ds Dick Steenks uit Woudenberg voor, verlenen Carl Daleboudt, trompet, en Sussana Edixhoven, dwarsfluit, medewerking en bespeelt Ko Zwanenburg de orgels. De lezingen zijn Jesaja 35: 1-7 en Marcus 8: 22-26. Het thema is ‘Zie je iets?’. Een verhaal over de genezing van een blinde man uit Bethsaïda. Jezus probeert er bij zijn leerlingen een nieuwe visie op de wereld in te krijgen, een nieuwe kijk ook op de mens.

www.nk-utrecht.nl In de komende tijd komt de zomerkring nog een aantal keer bijeen. Op deze avonden zullen enkele gelijkenissen van Jezus worden behandeld. Het zijn de zogenoemde ‘Groene Gelijkenissen’ over bijv. de zaaier en de arbeiders in de wijngaard. Voorafgaand aan de kring willen we samen eten. Aanmelden hiervoor kan via de website. We zetten de deuren van de Nieuwe Kerk doordeweeks graag vaker open. Zaalverhuur7, een jong en gastvrij bedrijf dat in Utrecht al een kerk verhuurt, start in september daarom een pilot van vier maanden waarin ze ook onze zalen zullen gaan verhuren. Op dit moment zijn de drie speerpunten van de Nieuwe Kerk ‘Gebed’, ‘Toerusting’ en ‘Gastvrijheid’.

9

Ze ondersteunen de vijf droombeelden die geformuleerd zijn als visie. Op de laatste twee punten zijn veel stappen gezet en initiatieven ontplooid. Ze zitten in aardig onze genen. Komend seizoen houden we ‘Gebed’ als speerpunt aan en gaan we daarnaast specifiek aandacht richten op ‘Versterken van kleine verbanden’ en op ‘Versterken van contacten in de wijk’. Voor vragen, e-mail naar scriba@ nk-utrecht.nl

Zuilen (Bethelkerk en Oranjekapel)

www.protestantszuilen.nl Bethelkerk Tijdens de kerkdiensten in augustus is er geen kindernevendienst en crèche, maar staat er voor de kinderen achter in de kerk een tafel waar ze tijdens de preek kunnen tekenen en kleuren. Op 30 augustus is er weer voor de eerste keer kindernevendienst. Voorgangers in de diensten in augustus zijn ds Tineke Zijlstra (2, 16 en 30 augustus), Ds C.P. Bouman (9 augustus) en de heer Gerard Wolfert (23 augustus). Op 23 augustus beginnen we om 10 voor 10 met zingen. Buiten de diensten is de kerk ook open op 2 augustus voor het kerkcafé en 5 augustus voor een bingo-ochtend. Op zaterdag 22 augustus maken we vast een vroege en gezellige start van het nieuwe seizoen met de Bethel-barbecue. Oranjekapel De zomer vieren we in de kapel met een mooie variatie aan voorgangers die op enigerlei wijze betrokken zijn bij de Oranjekapel. Op zondag 2 augustus is dat mevrouw Jorine de Klerk, pastoraal werker bij de Bethelkerk. Zondag 9 augustus gaat ds Hans Kronenburg voor in een viering van Schrift en Tafel; hij vervult al jaren de rol van gastvoorganger. De heer Gerard Groener kennen we vooral via onze contacten met de RK Nicolaas Monica parochie; hij gaat voor op zondag 16 augustus. Ds Margo Trapman is actief gemeentelid van de Oranjekapel geweest; fijn dat ook zij gastvoorganger wil zijn, op zondag 23 augustus. De laatste zondag van deze maand heeft onze eigen wijkpredikant ds Mendie Hofma haar zomerreces er weer op zitten, en zal zij onze voorganger zijn. Graag kijken we ook vast vooruit naar de startzondag op 13 september, een dienst met en voor de kinderen. Op deze zondag staan we stil bij het feit dat Els Spierings na bijna 60 jaar stopt met haar werk voor de kindernevendienst. Ook neemt Tera Demoet, dan al gestart als brugpieper, afscheid van de kindernevendienst. Op verzoek van Els zal het lied klinken van ds Sytze de Vries en Karel Demoet: Als geloven vleugels krijgt op de wiekslag van een lied, al ons denken overstijgt, reikhalst naar een ver verschiet, blijf dan, God, al stokt het spreken, in ons lied het licht ontsteken: waar wij zingen dooft het niet! Als uw kerk een leven lang telkens weer haar hartslag vindt in de maat van het gezang dat uw liefdeswoord bezingt,laat wat onze monden zingen dan ook hart en ziel doordringen, dat ons leven zuiver klinkt!

10

kerk

AUGUSTUS 2015

‘KidSjes’

Een kleine advertentie van een paar regels (zoals een oproep) bedraagt 15 euro.

Wilt u uw verhaal kwijt? Iets bespreken? Persoonlijk contact? Wij hebben altijd tijd voor een gesprek of chat:

WOONRUIMTE GEZOCHT

• Vertrouwelijk • Anoniem • 24 uur per dag

www.telefonischehulpdienstutrecht.nl

Reisboekhandel

INTERGLOBE Reisgidsen

Landkaarten

HUISHOUDELIJKE HULP Nederlandse gehuwde huisvrouw kan nog op verschillende dagen huishoudelijke hulp aanbieden tegen redelijke uurprijs. Energiek, opgewekt van aard en absoluut betrouwbaar. Bel mw. Wouda, tel. 2871298.

(overzichtskaarten

REPARATIE

van - bijna - alle

Klokkenatelier Jan Haasnoot

*

Voor al uw klokken en barometers (reparatie en verkoop) Vleutenseweg 320, Utrecht. Tel: 030-6034247

en deelkaarten

landen ter wereld Vinkenburgstraat 7 3512 AA Utrecht telefoon 030-2340401 www.interglobetravel.nl

PARTY & EVENEMENTENVERZORGING SINDS 1938

www.pgu.nu

HULPVERLENING

030 - 294 33 44

Boerderij Mereveld

Aan­leveren van advertenties:

[email protected] of telefoneren naar: 030 273 75 40

Onze dochter, Anke Visscher, 18 jaar, gaat m.i.v. september 2015 Psychologie studeren in Utrecht. Zij is op zoek naar een kamer in Utrecht of omgeving Utrecht. Mocht u of jij een geschikte kamer weten dan vernemen wij het graag. Fam. E. Visscher, Essenlaan 1, 8024 ZC Zwolle. [email protected] tel. 06-18623713

Wij zijn twee superleuke meiden, Anne-Ruth van de Geer en Gerlisa van den Heuvel, twee studenten die op zoek zijn naar een gezamenlijke woonruimte in Utrecht. Het hoeft geen zelfstandige woonruimte te zijn. We horen heel graag van u via: [email protected] of 0611503434.

BRUISENDE BEDRIJFSEVENEMENTEN ROMANTISCHE HUWELIJKSFEESTEN VERRASSEND ENTERTAINMENT STIJLVOLLE BUFFETTEN EN DINERS Boerderij Mereveld ademt de sfeer van het landelijk leven van rond het jaar 1900 en ligt toch op slechts enkele minuten van Utrecht-centrum. Zoekt u naar een sfeervolle locatie waar vakmanschap en creativiteit het succes van uw bedrijfsfeest, bruiloft of diner garanderen? Wij heten u van harte welkom! Capaciteit 25-500 personen, parkeren geen probleem, makkelijk te bereiken



Inlichtingen of documentatie? Belt u ons:

Tel. 030 - 251 47 80

Fax 030 - 254 34 23

Mereveldseweg 9 3584 LH Utrecht www.boerderijmereveld.nl

Steeds op de hoogte blijven van de nieuw verschenen boeken op het christelijk en kerkelijk erf? www.boekentafels.nl

ruimte voor afscheid

www.klokken-barometers.nl

06 - 45 363 220 altinguitvaarten.nl Geertekerkhof 3 3511 XB Utrecht

AL UW WENSEN IN DEZEN KUNNEN VERWEZENLIJKT WORDEN. Gansstraat 128-130 te Utrecht Telefoon: 030 – 2516955

Afscheid. Een mensenleven waardig.

Het overlijden van een dierbare is een ingrijpende gebeurtenis. Gevoelens van verdriet, woede, pijn en gemis strijden om voorrang. In de periode vlak na het overlijden is het soms moeilijk om de gedachten goed op een rij te krijgen. Dan is het goed als er iemand is die u zaken uit handen kan nemen, zonder de regie over te nemen. Voortgekomen uit de Protestantse Kerken in Utrecht zijn de waarden van de kerk nog steeds actueel voor onze dienstverlening. Wij zijn een kleinschalige organisatie, waarin een persoonlijke benadering

centraal staat. Voor directe hulp na overlijden zijn wij persoonlijk dag en nacht telefonisch bereikbaar. PCB Uitvaartzorg heeft ook een InformatieCentrum in Nieuwegein-Zuid aan de Dorpsstraat 6. U kunt zich hier vrijblijvend laten informeren over uitvaartverzorging, nazorg en gedachtenisvormen. Het InformatieCentrum is dinsdag, donderdag en vrijdag geopend van 10.00 tot 16.30 uur. Een afspraak maken op andere dagen of bij u thuis is ook mogelijk. PCB Uitvaartzorg organiseert regelmatig lezingen en exposities. Meer informatie vindt u op: www.pcb-uitvaart.nl.

PCB

UITVAARTZORG David van de Waal · Tineke Ouwerkerk · Liesbeth Kramer · Peter van Bennekom Donaudreef 25 3561 EL Utrecht Dorpsstraat 6 3433 CH Nieuwegein

Telefoon [030] 262 22 44 dag en nacht Telefoon [030] 605 16 30 dag en nacht

www.narratio.nl Het adres voor inspirerende uitgaven, projecten en tijdschriften.

Al

tin

n g U i t va a r t e

in de stad Alle kerkgebouwen zijn toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Kerkgebouwen aangegeven met * zijn voorzien van een aangepast toilet.

AUGUSTUS 2015

ke rkd i e n s t e n

De M. Keizerlaan Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Ds T. Zijlstra; Viering Heilig Avondmaal 09-08 10:00 Ds C.P. Bouman 16-08 10:00 Ds T. Zijlstra 23-08 10:00 Dhr. Gerard Wolfert 30-08 10:00 Ds T. Zijlstra, zangdienst

Johannescentrum *, Moezeldreef Diensten: 10:30 uur 02-08 10:00 Ds J. Schouwstra, viering samen met de VEG in de Jeruëlkapel 09-08 10:30 Past. H. Schumacher, viering samen met de VEG in de Johanneskerk 16-08 10:00 Ds D. Spee, viering van Schrift en Tafel, viering samen met de VEG in de Jeruëlkapel 23-08 10:30 Ds H.W.Wierda 30-08 10:30 Past. P. van Mansveld

Domkerk *,

Marcuskerk *,

protestantse kerken binnen de PGU Bethelkerk *,

Domplein Diensten: 10:30 uur 02-08 10:30 Ds P. Oussoren 02-08 19:00 Vesper 09-08 10:30 Ds H. Pals 09-08 19:00 Vesper 16-08 10:30 Ds E. Reefhuis 16-08 15:30 Dienst van het Straatpastoraat 16-08 19:00 Vesper 23-08 10:30 Ds M. Klomp 23-08 19:00 Vesper 30-08 10:30 Ds N.J. de JongDorland 30-08 19:00 Vesper Evang.-Lutherse kerk (H),

Hamburgerstraat Diensten: 10:30 uur 02-08 10:30 Ds J.Wiegers, Heilig Avondmaal 09-08 10:30 Ds K. van der Horst 16-08 10:30 Ds H.G.T. Günther 23-08 10:30 Ds C. van Opstal 30-08 10:30 Ds Chr. Karrer Evang.-Lutherse kerk

(W), De Wartburg Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Mw.A. van der Schrier 09-08 10:00 Dhr. J. Nienhuis 16-08 10:00 Ds K. Storch, Heilig Avondmaal 23-08 10:00 Mw. E.E.Aarsen-Schiering 30-08 10:00 Ds K. Storch Haven, De*, Marco Pololaan Diensten: 16:30 uur 02-08 16:30 Ds Marius van Duijn, Samenkomst Jacobikerk *, St. Jacobsstraat Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Ds P.L. de Jong 02-08 17:00 Ds G. van Meijeren 09-08 10:00 Ds A.J. Zoutendijk 09-08 17:00 Prof. H. van den Belt 16-08 10:00 Ds P.J.Versloot 16-08 17:00 Ds A.J. Zoutendijk 23-08 10:00 Ds W.P.Vermeulen 23-08 17:00 Dr.W.M. Dekker 30-08 10:00 Ds A.J. Zoutendijk, Voorbereiding Heilig Avondmaal 30-08 17:00 Dr.T.T.J. Plezier Janskerk EUG Oek. Studentengemeente *, Janskerkhof Diensten: 11:00 uur 02-08 11:00 Ds C.van Steenis 09-08 11:00 Ds J. Nottelman 16-08 11:00 Ds H. Pals 23-08 11:00 Past. M. Milder 30-08 11:00 Ds J. Nottelman

Wijnesteinlaan Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Ds Barend Wallet 09-08 10:00 Ds Pim Brouwer 16-08 10:00 Ds Hans Koops 23-08 10:00 Ds Johan Plante 30-08 10:00 Ds Hans Koops, Heilig Avondmaal Nicolaikerk *, Nicolaaskerkhof Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Ds Harry Zeldenrust 02-08 17:00 Vespercommissie-Ds Johan Plante;Vesper 09-08 10:00 Ds Margo Trapman 16-08 10:00 Ds Cees Bouman 23-08 10:00 Ds Dirk Neven 30-08 10:00 Ds Dick Steenks Nieuwe Kerk,

Bollenhofsestraat Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Predikant onbekend 09-08 10:00 Ds Arnold Vriend 16-08 10:00 Ds Jan Ouwehand 23-08 10:00 Ds Carol van Wieren 30-08 10:00 Ds Chris van Andel Oranjekapel *,

Amsterdamsestraatweg Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Mw. Jorine de Klerk 09-08 10:00 Ds Hans Kronenburg 16-08 10:00 Dr. Gerard Groener 23-08 10:00 Ds Margo Trapman 30-08 10:00 Ds M. Hofma Pieterskerk, Pieterskerkhof Diensten: 10:30 uur 09-08 10:30 Dhr. P. Stemerding 23-08 10:30 Dhr. J. La Grouw Tuindorpkerk *, Van Riellaan/Suringarlaan 1 Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Ds A. van Buuren 09-08 10:00 Dr. R.L. Haan 16-08 10:00 Ds Y.Viersen, Schrift & Tafel 23-08 10:00 Ds H. Pals 30-08 10:00 Ds E. Oprel Wijkplaats, de, Johan Camphuijsstraat 101 Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Ds Pim Brouwer 09-08 10:00 Ds Hans Koops 16-08 10:00 Ds Pim Brouwer, Schrift & Tafel 23-08 10:00 Ds Nellie van Manen - van Voornveld 30-08 10:00 Ds Pim Brouwer, doopdienst

Wilhelminakerk *, Hobbemastraat Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Ds N.M.Vos 09-08 10:00 Dienst in de Marcuskerk 16-08 10:00 Ds M. van Giezen, Schrift en Tafel 23-08 10:00 Dienst in de Marcuskerk 30-08 10:00 Dienst in de Marcuskerk

andere kerken Baptisten Gemeente Utrecht ‘Silo’, Herenstraat 34-26 Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Ds Willemijn Bakkes 09-08 10:00 Ds Arjan Noordhoek 16-08 10:00 Ds Willemijn Bakkes 23-08 10:00 Drs Kirsten Timmer 30-08 10:00 Ds Arie de Boer Doopsgezinde Gemeente *, Oudegracht 270 Diensten: 10:00 uur 02-08 10:30 DoRe in de Geertekerk, geen dienst in de doopsgezinde kerk 09-08 10:30 DoRe in de Geertekerk, geen dienst in de doopsgezinde kerk 16-08 10:00 Ds Anneke v.d. Zijpp 23-08 10:00 Zr.Aly Vergouwe-Meijer 30-08 10:00 Ds Carolien Cornelissen Geertekerk *, Geertekerkhof Diensten: 10:30 uur 02-08 10:30 Ds P. Dronkers, Do-Re in Re 09-08 10:30 Ds A.L.Wieringa, Do-Re in Re 16-08 10:30 Ds M.F. De Vries 23-08 10:30 Ds P. Dronkers 30-08 10:30 Ds A.L.Wieringa Gemeenschap Wladimirskaja Sint Antoniuskerk, Kanaalstraat 200 Diensten: 00:00 uur 16-08 10:30 Vader Paul Brenninkmeijer, Goddelijke Liturgie in de Antoniuskerk Holy Trinity Church, Van Limburg Stirumplein Diensten: 16-08 9:00 Revd. David Phillips 16-08 11:00 Revd. David Phillips 19-08 20:00 Revd.Trevor Whitfield 23-08 9:00 Revd. David Phillips 23-08 11:00 Revd. David Phillips 26-08 20:00 Revd.Trevor Whitfield 30-08 09:00 Revd. David Phillips 30-08 11:00 Revd. David Phillips Huis van Vrede, Van Kleffenslaan 1 Diensten: 11:00 uur 02-08 11:00 Dhr. Henk IJmker 09-08 11:00 Dhr. Gerrit Koop 16-08 11:00 Dhr. Henk Bouma 23-08 11:00 Dhr.Thijs van der Kamp 30-08 11:00 Dhr. Henk IJmker

ICF Utrecht Matthéüskerk, Hendrika van Tussenbroeklaan 1a Diensten: 14:00 uur 02-08 14:00 Ds W. van ‘t Spijker 09-08 00:00 Evang. J. Bonhof 16-08 00:00 Ds A.D. Fokkema 23-08 00:00 Evang. J. Bonhof 30-08 00:00 Evang. J. Bonhof Jeruelkapel, Vrije Evangelische *, Ivoordreef Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Ds J.A.C. Schouwstra,VEG/Johannes 09-08 10:00 Predikant onbekend, Johannes/VEG 16-08 10:00 Ds E. Spee;VEG/ Johannes, Maaltijd van de Heer 23-08 10:00 Drs. J. Doornebal 30-08 10:00 Ds E.Treurniet Leger des Heils,

Schooneggendreef 27H Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Majoor Petra Hoogeterp 09-08 10:00 Luitenant Mariska Potters 16-08 10:00 Luitenant Marc Potters 23-08 10:00 Luitenant Marc Potters 30-08 10:00 Luitenants Marc en Mariska Potters Nederlands Gereformeerde Kerk, Troosterlaan 65 Diensten: 09:30 uur 02-08 09:30 Ds W.G. Rietkerk, gezamenlijke dienst in NGK/ Jeruzalemkerk 02-08 17:00 Ds P.Veldhuizen, gezamenlijke dienst in NGK/ Jeruzalemkerk 09-08 09:30 Ds J. Smelik, Heilig Avondmaal, gezamenlijke dienst in CGK/ Singelkerk 09-08 17:00 Ds K. Groeneveld, gezamenlijke dienst in CGK/Singelkerk 16-08 09:30 Ds M. Janssens, gezamenlijke dienst in NGK/ Jeruzalemkerk 16-08 17:00 Ds H. de Jong, gezamenlijke dienst in NGK/ Jeruzalemkerk 23-08 09:30 Ds K. Muller, gezamenlijke dienst in CGK/ Singelkerk 23-08 17:00 Ds W.P. de Groot, gezamenlijke dienst in CGK/ Singelkerk 30-08 09:30 Ds J. de Jonge, gezamenlijke dienst in NGK/ Jeruzalemkerk 30-08 17:00 Ds J. de Jonge, gezamenlijke dienst in NGK/ Jeruzalemkerk Oecumenische onderwegkerk Blauwkapel, Kapeldwarsweg Diensten: 10:30 uur 02-08 10:30 Past.A. van Dam, organist+evt musici/vocalisten: dhr.A. van Pelt 09-08 10:30 Past. B. van Empel, organist+evt musici/ vocalisten: dhr.A. van Viegen 16-08 10:30 Prof. Dr. J. Visser,organist+evt musici/ vocalisten:dhr. E.Vliem 23-08 10:30 Mw. E. Sprokkereef, Leger des Heils, organist+evt musici/ vocalisten: dhr. F. Sellies 30-08 10:30 Dhr. G. Krul, dhr. E.Vliem Oud-Katholieke Parochie Utrecht Ste. Gertrudis, Willemsplantsoen 2 Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Prof. Jan Visser 09-08 10:00 Past. Paul Brommet

16-08 10:00 Past. Bernd Wallet; Feest van het Ontslapen van Maria, Moeder Gods 23-08 10:00 Prof. Jan Visser 30-08 10:00 Past. Bernd Wallet, predikant: Ds Hans Uytenbogaardt

ziekenhuizen AZU Stiltecentrum, Heidelberglaan Diensten: 10:00 uur 09-08 10:00 Past. L. Berkhout 23-08 10:00 Ds M. van Steenbeek Diakonessenhuis, Bosboomstraat Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Past. Lambert Moll,Woord- en Tafelviering 09-08 10:00 Ds Ali v.d. Schrier 16-08 10:00 Past.Willeke Oldenhof, Woord- en Tafelviering 23-08 10:00 Ds Ineke Haijtink 30-08 10:00 Past. Lambert Moll,Woord- en Tafelviering St. Antonius ziekenhuis, Soestwetering 1 Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Mw. C.J. Koek-Straus 09-08 10:00 Pastor L. Langendijk 16-08 10:00 Ds J.J.Tersmette met koor Gideon 23-08 10:00 Ds C. van Steenis 30-08 10:00 Ds J.Tersmette Willem Arntsz Huis, Lange Nieuwstraat Diensten: 10:30 uur 02-08 10:30 Dhr. B. van Empel 16-08 10:30 Ds L Meiling 23-08 10:30 Drs. H. Roelofsen Spies 30-08 10:30 Dhr. B. van Empel

zorgcentra Bijnkershoek, Van Bijnkershoeklaan Diensten: 15:00 uur 08-08 15:00 Ds D.W. Brouwer Huis aan de Vecht, ‘t, Costa Ricadreef Diensten: 19:30 uur 07-08 19:30 Mw.W. van der Vlist 04-09 19:30 Ds Rebel Rosendael, Indusdreef 5 Diensten: 10:45 uur 02-08 10:45 Pastor Th. Moorman 16-08 10:45 Pastor J. Hettinga 30-08 10:45 Mw A. Oldenziel Swellengrebel, Burg. F.Andreaelaan Diensten: 10:15 uur 02-08 10:15 Past. werkster Mw.Th. Peereboom 23-08 10:15 Mevr.A. van der Schrier Tamarinde, Neckardreef Diensten: 10:30 uur 09-08 10:30 Mw. vd. Klij-van Wijnbergen 16-08 10:30 Ds M. Jurjens 23-08 10:30 Mw. v.d.Klij-van Wijnbergen 30-08 10:30 Ds M. Jurjens Tolsteeg, Saffierlaan Diensten: 10:30 uur 09-08 00:00 Mw. L. Meiling 23-08 00:00 Dhr. G. Krul

11

Transwijk, Hof van Transwijk Diensten: 10:30 uur 02-08 10:30 Dr. J. van Amersfoort 09-08 10:30 Dhr.A. Hubers 16-08 10:30 Ds J. Slob 23-08 10:30 Ds J.E. Riemens 30-08 10:30 Mw.A. Dubois van Hoorn, Schrift & Tafel Tuindorp Oost, Winklerlaan Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 viering 09-08 10:00 viering 16-08 10:00 Mw.W. van der Vlist 23-08 10:00 viering 30-08 10:00 viering Zuylenstede, Perudreef 8 Diensten: 10:00 uur 02-08 10:00 Mw. J. v.d. Boogaard 09-08 10:00 Ds J.E. Riemens 16-08 10:00 Ds A. HoffmannBuikema 23-08 10:00 Mw.A. Dubois 30-08 10:00 Mw. J.C. de Klerk

door-de-week Getijdegebeden in de Domkerk

Maandag 7.00 uur Ochtendgebed Maandag t/m zaterdag 12.30 uur Middaggebed Zondag en woensdag 19.00 uur Avondgebed

Kapel Hoog Catharijne

Godebaldkwartier Diensten ma. t/m vr.: 12.45–13.00 u

huwelijken Evangelisch Lutherse Kerk - donderdag 3 september-19:30 uur-

Bas de Sterke en Anne Eva Lagewaard voorganger ds A.J. Zoutendijk

LEESROOSTER De komende weken vermeldt het leesrooster van het Nederlands Bij­ bel­genootschap de volgende bijbelgedeelten: zo 2 aug ma 3 aug di 4 aug wo 5 aug do 6 aug vr 7 aug za 8 aug

Marcus 7:1-23 Marcus 7:24-37 Hand. 24:1-9 Hand. 24:10-27 Hand. 25:1-12 Hand. 25:13-27 Hand. 26:1-18

zo 9 aug Hand. 26:19-32 ma 10 aug Psalm 34 di 11 aug Hand. 27:1-12 wo 12 aug Hand. 27:13-26 do 13 aug Hand. 27:27-44 vr 14 aug Hand. 28:1-16 za 15 aug Hand. 28:17-31 zo 16 aug Leviticus 24:1-9 ma 17 aug Leviticus 24:10-23 di 18 aug Leviticus 25:1-12 wo 19 aug Leviticus 25:13-22 do 20 aug Leviticus 25:23-34 vr 21 aug Leviticus 25:35-46 za 22 aug Leviticus 25:47-55 zo 23 aug Psalm 78:1-16 ma 24 aug Psalm 78:17-31 di 25 aug Psalm 78:32-39 wo 26 aug Psalm 78:40-55 do 27 aug Psalm 78:56-72 vr 28 aug Marcus 8:1-21 za 29 aug Marcus 8:22-38 zo 30 aug Leviticus 26:1-13 ma 31 aug Leviticus 26:14-26 di 1 sept Leviticus 26:27-39 wo 2 sept Leviticus 26:40-46 do 3 sept Leviticus 27:1-13 vr 4 sept Leviticus 27:14-25 za 5 sept Leviticus 27:26-34

12

kerk

AUGUSTUS 2015

kerk stad in de

AUGUSTUS 2015

Oude en jonge kansels (vervolg van voorpagina)

* In de lutherse kerk staat de kansel binnen het doophek (foto Geert Procee).

In een aantal kerken op de route van Kerken Kijken Utrecht dateren de onderdelen van de preekstoel uit verschillende periodes. Na een brand of storm werd bekeken welke onderdelen nog gebruikt konden worden en werden de kapotte delen vervangen. De meeste preekstoelen zijn van het ‘kuiptype’: een vaak zeshoekige kuip met daarboven een klankbord verbonden door een rugpaneel. Essentieel is de lessenaar waar de kansel-Bijbel op ligt. Deze lessenaar is bijna altijd van koper en mooi bewerkt. Soms zijn er ook kaarsenhouders of een zandloper geplaatst. In de kuip vindt men doorgaans een eenvoudige zitgelegenheid, evenals een plek om een glas (spraak)water te plaatsen. Versieringen Op de preekstoel werden vaak versieringen aangebracht. Soms overduidelijk behorend bij die Kerk (bijvoorbeeld reliëfs met

voorstellingen uit het leven van Willibrord in de Willibrorduskerk), vaker algemeen christelijk van aard zoals de symbolen voor de vier evangelisten: adelaar (Johannes), leeuw (Marcus), os (Lucas) en mens (Matteüs). De preekstoel in de Augustinuskerk is hiervan een goed voorbeeld. De twee jongste preekstoelen in de binnenstadskerken wijken sterk af van alle andere. Zo is de preekstoel in de Domkerk (bouwjaar 1926) wat vorm betreft totaal anders dan de andere preekstoelen: hij is groot, vierkant, weinig versieringen en het rugpaneel doet in de verte denken aan een Griekse tempel (zie foto).

de onderkant dicht, waardoor van de personen die er in stonden, alleen het bovenlijf zichtbaar was. Ook refereert ’houten broek’ aan het feit dat het preken vroeger vooral eenrichtingsverkeer vanaf de kansel was. Er was geen interactie met de toehoorders. De pre-

REDACTIE Elly Bakker, Sietske Gerritsen, Arie Moolenaar, Frans Rozemond (DMO) en Agnes Stekelenburg

Tot en met 12 september zijn de deuren van twaalf binnenstadskerken voor het publiek geopend van dinsdag tot en met zaterdag. De openingstijden per kerk zijn terug te vinden op www.kerkenkijken.nl. Ruim tweehonderd vrijwillige gidsen staan in die periode klaar om mensen rond te leiden. Zowel de toegang als de rondleiding zijn traditiegetrouw gratis.

REDACTIEADRES Margaretha van Parmadreef 14 3561 SR Utrecht telefoon 2737 540 e-mail: [email protected] Kopij kerkdiensten mailen naar: [email protected] WIJKCORRESPONDENTEN Bram Schriever Eglise Wallonne (Pieterskerk): Grietje Hofman EUG Oekumenische Studentengemeente (Janskerk): Rik Boonstra De Haven: Wilma Wolswinkel Jacobikerk: Hester van de Kaa Marcus-Wilhelminawijk: Anne-Marie Rutgers Nicolaïkerk: Steven Slappendel Nieuwe Kerk: Harmen van Doorn Johannescentrumgemeente: Anneke de Klerk Utrecht West: Jade Haakman-Vening Tuindorpkerk: Jan Verkerk Zuilen: Marloes Dankers (Bethelkerk) en Annemieke Schuur (Oranjekapel).

* De houten broek van de Utrechtse doopsgezinden (foto Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).

Steven Slappendel Op zaterdagavond 4 juli werd na een spannende tijdrit Le Grand Départ vervolgd op het Nicolaaskerkhof. Ongeveer tweehonderd gasten en stedelingen kwamen naar de Oecumenische Openlucht Viering die door de Utrechtse Stedelijke Raad van Kerken (USRK) was georganiseerd. Met de honderd uitvoerenden beleefden zij een mooie viering waarin duidelijk werd dat Jezus in zijn prediking andere uitgangspunten heeft dan de (sport)wereld.

Verbondenheid Met muziek en zang, zowel koorzang als samenzang, een welkom en een evangelielezing in vijf talen, een korte overdenking, gebeden,

HOOFDREDACTEUR Peter van der Ros

Citypastoraat Domkerk:

Verder touren op een kerkplein

Bij de tijdrit gaat het om de snelste tijd, om de eerste worden. In de gelijkenis van de werkers in de wijngaard, Matteüs 20, worden alle werkers gelijk beloond en krijgen de laatsten het eerste hun geld en evenveel als de anderen. Het evangelie zet de wereld op z’n kop!

IS EEN UITGAVE VAN DE PROTES­TANTSE GEMEENTE UTRECHT EN VERSCHIJNT MAANDELIJKS

diker zat vast in zijn houten broek. In de zomerbrochure ‘een houten broek’ – prachtige preekstoelen staat van elke preekstoel een foto en een klein stukje tekst. Daarnaast is in elke kerk uitgebreide informatie beschikbaar over de betreffende preekstoel.

Marmer De preekstoel in de Ste. Gertrudiskathedraal (bouwjaar 1913) is wat vorm betreft een klassieke zeshoekige preekstoel, maar is volledig uitgevoerd in steen en Belgisch marmer. De versieringen zijn eerder Moors dan christelijk te noemen (zie foto). In het verleden werd de preekstoel ook wel ‘houten broek’ genoemd. De preekstoelen waren hoog, aan * De ‘marmeren broek’ in de Ste. Gertrudiskathedraal (foto Maarten Buruma).

kerk in de stad

SLUITINGSTIJD Tien dagen voor verschijning, berichten negen dagen voor verschijning 10.00 uur. ADMINISTRATIE Margaretha van Parmadreef 14 3561 SR Utrecht telefoon 2737 540 [email protected]. Voor een abonnement op Kerk in de Stad vragen wij per adres een bijdrage van 30 euro per jaar in de productie- en verzendkosten. Elk jaar ontvangt u in september een acceptgiro om de betaling te voldoen. ADVERTENTIES Margaretha van Parmadreef 14 3561 SR Utrecht telefoon 2737 540 Tarief op aanvraag, sluitingstijd tien dagen voor verschijning. Aanleveren van advertenties: [email protected].

een koninklijk slotlied (‘U zij de glorie’ in vijf talen) en een afsluiting met beiaardmuziek beleefden velen een goede en inspirerende viering waarin ook verbondenheid werd ervaren. De Utrechtse kerken hebben met dit samenzijn hun steen bijgedragen aan een bijzondere gebeurtenis in Utrecht. In verschillende

* In verbondenheid verder touren op het Nicolaaskerkhof (foto Alie van den Dikkenberg).

BANKRELATIE Kerk in de Stad te Utrecht NL37INGB0000766042

media is duidelijk geworden dat Utrecht niet alleen het startpunt was voor de Tour de France 2015, maar ook Kerkenstad is en dat al eeuwen lang!

GRAFISCHE VERZORGING theologische uitgeverij Narratio®, Gorinchem www.narratio.nl