IN DE SCHOENEN VAN EEN VISSER Deel 2 Leven, werk en omgeving van een paus Werkbladen voor kinderen van 6-12 jaar
Chantal LETERME
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
1
DE EERSTE PAUS PETRUS, EEN KEI VAN EEN MAN
Een man zoekt een plek om een huis te bouwen. Hij klimt op een grote rots. ‘Dit is een prima plek’, denkt hij. Hij begint te bouwen. Hij puft en hijgt en bouwt en sjouwt de hele dag. Eindelijk is het huis klaar. ‘Precies op tijd’, zegt hij. ‘Ik geloof dat het gaat regenen.’ Het begint te regenen. Het dondert en bliksemt. Het water klotst tegen de rots. Maar de rots staat stevig. Een andere man wil ook een huis bouwen. ‘Deze plek is goed’ zegt hij. Hij bouwt zijn huis op zand. Als hij klaar is met zijn huis, gaat hij naar binnen en doet de deur dicht. Nee maar! Het begint te regenen. Het dondert en het bliksemt. Het water stroomt zijn huis binnen. Zijn voeten worden nat. Het zand onder zijn huis spoelt weg. Zijn hele huis valt in elkaar! Geïnspireerd op: N. BUTTERWORH en M. INKPEN, Acht verhalen van Jezus, Ark Boeken
Rots Zand Nathalie bereidt zich voor op haar eerste communie. Ze kijkt de hele avond tv. Gisteren had ze haar jongere broertje beloofd om met hem te spelen. Sarie hoort over Jezus vertellen. Wanneer Leon van de andere klas op de grond valt, is ze de eerste om hem terug recht te helpen. Michael zit in de derde klas. Hij krijgt een goede waardering voor ‘godsdienst’. Als hij thuis is speelt hij altijd in zijn eentje videogames. Boris heeft het moeilijk om verhalen over Jezus na te vertellen. Als hij thuiskomt helpt hij zijn moeder bij het klaarmaken van het eten. Margot heeft al driemaal haar kinderbijbel uitgelezen. Als ze hoort dat iemand van de klas ziek is, telefoneert ze nog diezelfde dag om te vragen hoe het gaat. Thomas is zondag naar de eucharistieviering geweest. Hij hoort een verhaal over een vader die zijn zoon vergeeft. Als Thomas terug op school is, kan hij de vriend die van hem kwaad heeft gesproken, niet vergeven, zelfs al heeft die gezegd dat het hem spijt. ‘Simon, jij bent Petrus, een rots. Op deze rots zal ik mijn Kerk bouwen.’ Jezus
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
2
Teken een berg van zes rotsblokken. Schrijf in elke rots, waarin mensen een kei moeten zijn als Jezus op hen wil rekenen. Kleur nadien het rotsblok dat het meest op jou van toepassing is.
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
3
VERKIEZING VAN EEN PAUS HOE WORDT MEN PAUS?
Schrijf de woorden in de tekst. Kies uit: kardinalen – begraven – gekozen – zegen – paus – stembriefjes – zwart – aftreden – habemus papam – dood – wit – foto's – kapel – bisschoppen. De paus is ................................................................. Iedereen is verdrietig. Hij wordt .............................................................. in de Sint-Pietersbasiliek. Daar liggen vele andere pausen begraven. Hun graf ligt dicht bij dat van Petrus, de eerste paus. Of de paus is ziek of oud en zegt dat hij wil ................................................ . Alle kranten staan vol artikels en ............................................ van de paus. Op tv en op de radio worden ........................... en kardinalen ondervraagd om te vernemen wie er kans maakt om de nieuwe ................... te worden. Op de dag dat de paus aftreedt of begraven wordt, moet er een nieuwe paus .............................................................. worden. Van over de hele wereld komen daarvoor meer dan honderd ........................................................................... bijeen. Ze komen bijeen in een grote ...................................................................... en praten niet meer met mensen die geen kardinaal zijn. Dan worden er ......................................................................... uitgedeeld. Daarop schrijven ze de naam van wie volgens hen de nieuwe paus moet worden. Als er geen enkele naam voldoende stemmen heeft, verbrandt men alle papieren. Men doet er ook wat nat stro bij. Zo wordt de rook ...................................... en weten de mensen buiten de kapel dat er nog geen nieuwe paus is. Als er voldoende stemmen zijn voor één kardinaal, dan wordt die de nieuwe paus. Dan verbrandt men alleen de stembriefjes. De rook uit de schouw is ............................................................................. . De klokken van de Sint-Pietersbasiliek beginnen te luiden. De mensen buiten weten dat er een nieuwe paus is. Dan gaat de oudste kardinaal naar het balkon van de Sint-Pietersbasiliek. Hij zegt: ‘ ...................................................................................................... ’ (Deze Latijnse woorden betekenen: ‘Wij hebben een paus’.) Daarna geeft de nieuwe paus de ................................................................. aan de gelovigen die op het plein staan voor de Sint Pietersbasiliek.
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
4
EEN NIEUWE PAUS EEN NIEUWE NAAM VOOR EEN PAUS
Mijn naam is ............................................................................................................... . Mijn ouders hebben me die naam gegeven omdat ..................................................... ..................................................................................................................................... Toen kardinaal ......................................................................................... paus werd, koos hij als nieuwe naam: ........................................................................................... ..................................................................................................................................... In zijn naam zit een opdracht. De paus wil wat gelijken op de heilige(n) die ook deze naam hebben: Als ik zelf een nieuwe naam mocht kiezen, dan zou ik nu ................................................................................................... heten. Ik kies die naam omdat ............................................................................................... ..................................................................................................................................... DE PAUS IN MIJN VRIENDENBOEK
Naam: .............................................................................................................. Hij verjaart op .................................................................................................. Hij woont in ...................................................................................................... Broers: ............................................................................................................. Zussen: ............................................................................................................ Hobby’s: .......................................................................................................... Wat ik jou als paus wens: ................................................................................ ......................................................................................................................... .........................................................................................................................
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
5
HET WAPENSCHILD VAN DE PAUS
Dit is het wapenschild van Vaticaanstad. Daarin kun je deze dingen duidelijk zien: • De tiara of de kroon die uit drie kronen bestaat. Vroeger droeg een paus zo’n kroon bij belangrijke plechtigheden. De drie kronen zeggen iets over wat een paus is: priester, koning en leraar. Paus Paulus VI verkocht in 1963 zijn tiara ten voordele van de armen. Sindsdien dragen de pausen alleen nog een mijter. • Twee sleutels Deze sleutels doen denken aan Petrus. Deze belangrijke apostel wordt er vaak mee afgebeeld. Ze doen denken aan wat Jezus tegen Petrus zei: ‘Ik zal u de sleutels geven van het koninkrijk der hemelen. (Matteüs 16, 19). De paus is een verre opvolger van Petrus, de eerste paus.
© Piotr Michał Jaworski
Dit is het wapenschild van paus Benedictus XVI. Zie je iets wat hetzelfde is als het wapenschild van Vaticaanstad? Er is iets op het wapenschild van Vaticaanstad dat je niet meer terugvindt op het wapenschild van de paus. Wat is dit? Waarom is dit veranderd? De paus heeft ook een devies. Dat is een zin of een aantal woorden die heel belangrijk zijn voor hem. Paus Benedictus koos voor de woorden: 'Cooperatores Veritatis'. Dat betekent ‘Medewerkers van de Waarheid’.
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
6
Maak je eigen wapenschild Zoek één tot drie voorwerpen die iets over jou duidelijk maken. Bijvoorbeeld: ster, roos, boom, zon, hart, passer, penseel, bezem, schaar ... Met de gekozen voorwerpen zeg je dan iets wat je heel belangrijk vindt in je leven. Als je dat in een paar woorden kunt zeggen, mag je dat onder je wapenschild schrijven. Je mag je wapenschild ook versieren. De grijze lijnen kunnen je daarbij helpen.
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
7
DE KLEDING VAN DE PAUS
© Corbis Kijk goed naar de foto. Noteer deze namen bij de juiste uitleg: pallium – kazuifel – vissersring – albe – mijter – stola – kruisstaf. • Paus, bisschoppen en abten dragen dit voorwerp: een soort vijfhoekige hoed die spits uitloopt. Aan de achterzijde hangen twee linten. .................................................................................................................. • Lange band stof die rood, paars, groen, wit of goudkleurig kan zijn, en om de hals ligt. Buiten de mis draagt de priester die telkens hij als priester optreedt bij sacramenten. .................................................................................................................. • Dit is een wit linnen kleed dat reikt tot aan de voeten. De priester draagt het onder zijn kazuifel. .................................................................................................................. • Een soort mantel die wit, rood, paars, groen of goudkleurig kan zijn. De priester draagt die tijdens de eucharistie over de albe en de stola heen. .................................................................................................................. • Teken van zijn waardigheid als paus. Het kruis verwijst naar Jezus Christus. .................................................................................................................. • Witte wollen halsband met zes kruisjes, die gedragen wordt boven een kazuifel. Ereteken voor de paus en aartsbisschoppen. .................................................................................................................. • Hierop staat een afbeelding van de vissende Sint-Petrus. Dit voorwerp werd vroeger gebruikt bij het bezegelen van pauselijke documenten. .................................................................................................................. Onderstreep wat typisch is voor een priester met groen, wat typisch is voor een bisschop met rood, wat typisch is voor de paus met geel. Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
8
DE KERKGEMEENSCHAP DE PAUS EN DE KERK
Knip de volgende kaartjes uit en speel ermee als met een dominospel.
Bisschop
Gewone gelovige.
Koster
Hij/zij zorgt voor de liturgische gewaden en voorwerpen, en houdt de kerk in orde.
Misdienaar
Leest voor uit de heilige Schrift, met uitzondering van het evangelie.
Organist
Iemand die gewijd is en sommige sacramenten mag toedienen.
Koor
Staat aan het hoofd van de kerk.
Pastoor
Bespeelt het orgel.
Staat aan het hoofd van een bisdom; wordt door de paus benoemd.
Leek
Zingt liederen.
Lector
Bij het overlijden of het aftreden van een paus, kiezen zij een nieuwe paus.
Paus
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
Jongen of meisje die de priester helpt bij de eucharistieviering en andere vieringen.
Staat aan het hoofd van een parochie. Hij wordt aangesteld door de bisschop.
Kardinalen
Diaken
9
Schuifraadsel
11 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1. Zingt liederen tijdens een eucharistieviering 2. Staat aan het hoofd van de kerk. 3. Leest de lezing(en) voor uit de heilige Schrift. 4. Jongen of meisje die de priester helpt tijdens de eucharistieviering. 5. Staat aan het hoofd van een bisdom. 6. Bespeelt het orgel. 7. Staat aan het hoofd van een parochie. Hij wordt aangesteld door de bisschop. 8. Gewone gelovige. 9. Zorgt ervoor dat de kerk in orde is. 10. Gewijde persoon die sommige sacramenten mag toedienen. 11. Als een paus gestorven is, wordt onder hen een nieuwe paus verkozen.
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
10
ROME WAAROM DE PAUS IN ROME WOONT
Nadat Jezus gestorven was aan een kruis, werd Hij begraven. Drie dagen nadien merken zijn leerlingen aan alles dat Hij verder leeft, dat Hij verrezen is. Met Pinksteren komt de Heilige Geest over hen. Die stuwt hen naar buiten. Ze beginnen vol enthousiasme te spreken over wat er is gebeurd: over Jezus, over zijn dood en over zijn verrijzenis. Petrus is er als de eerste bij. De joodse leiders houden niet van die volgelingen van Jezus. Ze vervolgen hen en sluiten hen op in de gevangenis. Soms doden ze hen. Maar de apostelen blijven verder spreken. Ze doen dat niet alleen in Palestina. Ze trekken ook verder. Tot in Griekenland, tot in Rome. In Rome ontstaat een bloeiende gemeenschap van christenen. Maar ook in Rome worden christenen vervolgd. De keizer gaat er niet mee akkoord dat die christenen alleen voor hun God knielen en niet voor hém, de keizer van het grote keizerrijk. Hij laat ze oppakken. Sommigen gooit hij voor de leeuwen in het colosseum. De Romeinen gaan ernaar kijken zoals mensen nu naar een stierengevecht gaan kijken. Vele christenen sterven als martelaar. Ze worden begraven in de catacomben, onderaardse begraafplaatsen waar de doden in uitgeholde nissen worden gelegd. Boven op hun graven vieren de christenen de eucharistie. Ook Petrus wordt vervolgd. Men arresteert hem en wil hem doden. Men wil hem kruisigen, net als Jezus. Maar dat wil Petrus niet. Hij vraagt aan de soldaten dat ze zijn kruis met het hoofd naar beneden plaatsen. Zo sterft Petrus, de woordvoerder van de apostelen, de eerste paus. Hij wordt begraven buiten de muren van Rome. Vele christenen gaan naar zijn graf en vereren het. Later bouwt men boven dat graf een kerk: de Sint-Pieterskerk. In de 15e eeuw vindt de toenmalige paus die kerk niet meer goed. Hij wil op die plaats de grootste kerk ter wereld bouwen. Overal verzamelt men geld om die kerk te kunnen bouwen. Sommige christenen gaan niet akkoord met de bouw van zo’n grote rijke kerk. Maar de kerk wordt toch gebouwd en wordt de Sint-Pietersbasiliek genoemd. Naast die kerk komen veel grote gebouwen waar men kunst en boeken verzamelt. De pausen in die tijd vinden die rijkdom heel normaal. Maar vele christenen vinden dat de rijkdom van de Kerk niet moet bestaan in allerlei goederen, maar in de boodschap die ze brengt: een boodschap van liefde, vrede en rechtvaardigheid.
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
11
Test jezelf!
Petrus was de eerste ... O paus. O profeet. O martelaar. Het graf van Petrus ligt ... O op de begraafplaats van Rome. O onder de Sint-Pietersbasiliek. O onder het paleis van de keizer. Catacomben zijn ... O onderaardse begraafplaatsen. O de bovenverdieping van een huis. O tuinen met kaarsverlichting. Een martelaar is iemand die ... O getuigt van zijn geloof. O van marters houdt. O niet voor zijn geloof durft uitkomen. Het Colosseum is een ... O kolossale kerk. O gebouw waarin spelen georganiseerd werden. O openbare zwemplaats. Met Pinksteren ... O bezeerden twee apostelen zich aan hun pink. O kwam de Heilige Geest over de leerlingen. O werden de leerlingen uit Jeruzalem verjaagd.
Ch. LETERME In de schoenen van een visser © Uitgeverij Averbode ‘Bijbel in 1000 seconden’ 2013
De Sint-Pietersbasiliek is een kerk, gebouwd op de plaats waar ... O Petrus Jezus voor het eerst zag. O Petrus in Rome gewoond heeft. O Petrus begraven is. Eucharistie is een viering O waarbij men God dankt voor Jezus. O waarbij mensen trouwen. O van een verjaardag. Christenen zijn mensen die ... O een crisis kennen. O een tatoeage hebben. O Jezus willen volgen. De grootste rijkdom van de Kerk is: O de kunstwerken in het Vaticaan. O de kerkgebouwen in de wereld. O de boodschap van Christus. Palestina is het land waar ... O de paus woont. O Jezus en Petrus woonden. O de keizer woonde. De keizer was een ... O bewoner van Palestina. O machtige heerser. O heel vriendelijke persoon.
12