In de hiernavolgende tabel staan alle procedures opgesomd die behoren tot de materiële bevoegdheid van de familierechtbank. Zij worden gegroepeerd in volgende bevoegdheidscategorieën, rekening houdende met de materiële bevoegdheidsbepalingen van artikel 572bis en artikel 577 van het Gerechtelijk Wetboek: I. vorderingen betreffende de staat van personen (artikel 572bis, 1°-2°) II. vorderingen tussen echtgenoten en tussen wettelijk samenwonenden betreffende de uitoefening van hun rechten of betreffende hun goederen alsook de voorlopige maatregelen die daarop betrekking hebben (artikel 572bis, 3°-11°-13°) III. vorderingen met betrekking tot het huwelijksvermogensrecht, de erfopvolging, schenkingen onder levenden of testamenten en vorderingen tot verdeling (artikel 572bis, 9°-10°) IV. vorderingen betreffende de uitoefening van het ouderlijk gezag, de verblijfsregeling of het recht op persoonlijk contact ten aanzien van minderjarige kinderen (artikel 572bis, 4°-5°-6°-12°) V. vorderingen met betrekking tot onderhoudsverplichtingen met uitzondering van die welke betrekking hebben op het leefloon (artikel 572bis, 7°-8°-14°-15°) VI. hoger beroep tegen vonnissen van de vrederechter (artikel 577) VII. zittingen in kort geding (artikel 95 van het gerechtelijk wetboek ). Indien in de tekst niet nader gespecifieerd, verwijzen de hierna vermelde artikelen naar bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek. In de kolom ‘INLEIDING’ wordt vermeld voor welke kamer van de familierechtbank van de afdeling Antwerpen van de rechtbank van eerste aanleg Antwerpen, de zaken dienen te worden ingeleid. Indien in deze kolom staat vermeld ‘AF3-4 of AF8-9-10’ of de combinatie van twee of meerdere van deze kamers, dan dient de inleiding te geschieden voor de kamer AF3 of AF4 dan wel voor de kamers AF8-9-10 volgens volgende regels : - zaken tussen partijen die geen gemeenschappelijke minderjarige kinderen hebben, worden ingeleid voor de kamer AF3 of AF4, - zaken tussen partijen die gemeenschappelijke minderjarige kinderen, worden ingeleid voor de kamers AF8, AF 9 of AF10. De inleidingen gebeuren als volgt: - inleidingen voor de kamer AF1: op maandag om 9 uur - inleidingen voor de kamer AF3: op dinsdag om 9 uur - inleidingen voor de kamer AF4: op donderdag om 11 uur - inleidingen voor de kamer AF5: op maandag om 14 uur - inleidingen voor de kamer AF8: op vrijdag om 9 uur - inleidingen voor de kamer AF9: op maandag om 9 uur - inleidingen voor de kamer AF10: op woensdag om 9 uur
Bevoegdheid/ rechtsgrond
Procedure
Omschrijving vordering
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
Gebruikte afkortingen: BS blijvende saisine, de vordering kan worden aanhangig gemaakt met een eenvoudig verzoek INLEIDING van de D bij dagvaarding, hetgeen krachtens artikel 700 de gewone wijze van rechtsingang is indien geen andere vorm is voorgeschreven hoofdvordering GV bij gezamenlijk verzoekschrift TV bij verzoekschrift op tegenspraak, indien de wet afwijkt van de algemene regel die voorziet in inleiding van de hoofdvordering bij dagvaarding (1034bis-sexies) EV bij eenzijdig verzoekschrift, welke rechtsplegingen op verzoekschrift worden geregeld door 1025-1034 EVV bij eenvoudig verzoek SPOEDEIS. het betreft vorderingen die geacht worden spoedeisend te zijn krachtens artikel 1253ter/4 §2, eerste lid. Deze kunnen worden ingeleid bij TV, D of GV (TV/D/GV). FD vorderingen die moeten worden samengevoegd in het familiedossier overeenkomstig artikel 725bis meer bepaald vorderingen gesteld tussen (ex)gehuwden, (ex)wettelijk samenwonenden of tussen ouders. Wat betreft de aanwijzing van de territoriaal bevoegde familierechtbank moet toepassing worden gemaakt van artikel 629bis §1. OM vorderingen die mededeelbaar zijn aan het openbaar ministerie voor advies of vorderingen van het openbaar ministerie ondermeer krachtens artikel 138bis §1/1 (ingevoegd bij artikel 115 WFJRb), krachtens artikel 764 (gewijzigd bij artikel 153 WFJRb) en krachtens artikel 765/1 (ingevoegd bij artikel 31 Coördinatiewet I 8.5.2014). RK procedures die in raadkamer verlopen wat betreft de pleidooien en verslagen ondermeer krachtens artikel 757§2, eerste lid, 1° tot 12° en de procedures betreffende vorderingen die daarmee samenhangen voorzover ze op dezelfde zitting worden behandeld krachtens artikel 757§2, eerste lid 13°. Ook bij een rechtspleging op eenzijdig verzoekschrift worden de verzoeker en de tussenkomende partijen opgeroepen in raadkamer indien de rechter zulks beslist. OZ procedures die verlopen in openbare zitting.
I.
vorderingen betreffende de staat van personen (artikel 572bis, 1°-2°) VORDERINGEN BETREFFENDE DE STAAT VAN PERSONEN 1
572bis, 1°
118 BW
Verklaring van afwezigheid 3 1226 - uitspraak ivm verklaring van afwezigheid
2
AF1 EV
-
-
OM 4
1
Vorderingen die hoofdzakelijk overkomen van de burgerlijke rechtbank, uitgezonderd de verhalen bedoeld in artikel 63 §4, laatste lid BW en artikel 167 laatste lid BW die overkomen van de voorzitter van de rechtbank en de adoptie van minderjarigen die overkomt van de jeugdrechtbank. 2 Krachtens artikel 764, eerste lid, 1°: mededeling aan het OM voor vorderingen betreffende de staat van personen wanneer minderjarigen of onbekwamen bij het geding betrokken zijn. 3 De vaststelling van het vermoeden van afwezigheid, die voorheen gebeurde door de burgerlijke rechtbank, behoort vanaf 1 september 2014 tot de bevoegdheid van de vrederechter krachtens artikel 594, 16°/2 (ingevoegd bij artikel 134,5° WFJRb) juncto artikel 112 §1 BW (gewijzigd bij artikel 5,1° WFJRb).
2
RK 5
Bevoegdheid/ rechtsgrond
122 BW - 344-1*346-2 BW - 348-1 tot 11 BW - 347-1 tot 3 BW - 353-10 BW - 347-1, 3° of 3472, 3° of 348-11 - 361-1 BW - 362-2 BW - 367-3 BW
Procedure
Omschrijving vordering
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
- derdenverzet tegen vonnis van verklaring van afwezigheid Binnenlandse adoptie 6 1231-3 tot 23 - verzoek tot adoptie (voorwaarden/adoptiegeschiktheid) - (weigering) toestemming adoptie - nieuwe adoptie - herplaatsing onder ouderlijk gezag 1231-24 tot 25 - adoptie op verzoek van het OM
D AF1 EV
-
-
OM
RK
7
8
OM OM 9 OM OM OM
RK RK RK RK RK
Interlandelijke adoptie 10 - vaststelling (verlenging) adoptiegeschiktheid - adopteerbaarheid kind - verzoek tot/totstandkoming van adoptie - verhaal tegen beslissing centrale federale autoriteit 16
AF1 EV
11
12
1383-1385
1231-27 ev 1231-34 ev 1231-40 ev 1034bis-sexies
BS
EV TV
14
EV TV
-
-
-
-
13
OM OM 15 OM
4
Krachtens artikel 764, eerste lid, 2° + artikel 1226 §3, derde lid. Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 6 Bevoegdheid die, indien het een minderjarige betreft, wordt overgeheveld van de jeugdrechtbank. 7 Krachtens artikel 764, eerste lid, 1° en artikel 765/1: mededeling aan het OM voor vorderingen betreffende de staat van personen wanneer minderjarigen of onbekwamen bij het geding betrokken zijn en krachtens artikel 1231-7. 8 Krachtens artikel 757 §2, 7° worden de gerechtelijke procedures inzake adoptie bedoeld in hoofdstuk VIIIbis van boek IV van het Ger.W. behandeld in raadkamer. 9 Het OM heeft een vorderingsrecht. 10 Bevoegdheid die, indien het een minderjarige betreft, wordt overgeheveld van de jeugdrechtbank. 11 Krachtens artikel 764, eerste lid, 1° en artikel 765/1 : mededeling aan het OM voor vorderingen betreffende de staat van personen wanneer minderjarigen of onbekwamen bij het geding betrokken zijn. 12 Behandeling in raadkamer voor de gerechtelijke procedures inzake adoptie bedoeld in hoofdstuk VIIIbis van boek IV van het Ger.W. 13 Krachtens artikel 1231-29, 1231-32 en krachtens artikel 1231-33/6. 14 Het verzoek wordt door het openbaar ministerie ingediend. 15 Krachtens artikel 1231-38. 16 Beslissing van de centrale federale autoriteit tot weigering om de (vreemde beslissing tot) adoptie te erkennen. Krachtens artikel 367-3 §1 eerste lid BW (zoals gewijzigd bij artikel 57,1° WFJRb) en artikel 627, 17° (zoals gewijzigd bij artikel 64 Coördinatiewet I 8.5.2014) is de familierechtbank van de Nederlandstalige, resp. Franstalige rechtbank van eerste aanleg te Brussel de exclusief territoriaal bevoegde rechtbank. 5
3
RK RK RK RK
Bevoegdheid/ rechtsgrond
Procedure
Omschrijving vordering
Herrroeping en herziening van adoptie - 351 BW - 354-1 tot 3 - 354-2, 2e lid BW -312 BW - 318 BW -329bis BW
1231-46 tot 52 1231-46 tot 52
332bis + 332quater 332ter + 332quater
- 330 §1 BW - 330 §2 BW - 332ter tot quinquies BW 1383
30
- herziening adoptie - herroeping gewone adoptie - opnieuw plaatsing onder ouderlijk gezag na herroeping Afstamming - betwisting moederlijke afstamming - betwisting vaderlijke afstamming - instemming met de erkenning §1/1 vaststelling niet wilsbekwaamheid meerderjarige/ ontvoogde minderjarige: geen toestemming kind vereist §2 vordering toestemming erkenning minderjarig kind §3 vordering vernietiging erkenning minderjarig kind - betwisting erkenning - nietigverklaring erkenning - onderzoek naar het moederschap (314 BW) - onderzoek naar het vaderschap ( 322 BW) Procedures ivm akten van de burgerlijke stand - vordering tot verbetering akte burgerlijke stand
BS
INLEIDING
AF1 D D EV AF1 D resp.EV 23 D resp.EV 24
D TV/D/GV D D D resp.EV D resp.EV AF1 EV
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
17
-
-
18
OM OM 19 OM
RK RK RK
20
21
22
-
x x
OM OM
RK RK
-
x
OM
RK
-
x x x x -
OM OM OM 25 OM OM OM
RK RK RK RK RK RK
-
26
-
-
OM
17
Het vonnis inzake herroeping of herziening van adoptie wordt in openbare zitting uitgesproken krachtens artikel 1231-50. Het OM heeft een vorderingsrecht krachtens artikel 351, eerste lid BW. 19 Het OM heeft een vorderingsrecht krachtens artikel 354-1, eerste lid BW. 20 Indien het een afstammingsvordering binnen een (ex)koppel (wettelijk samenwonenden of gehuwden) betreft, dan hoort dit in het familiedossier, anders hoort dit niet in het familiedossier (vb: onderzoek naar het vaderschap) 21 Krachtens artikel 764, eerste lid, 1°: mededeling aan het OM voor vorderingen betreffende de staat van personen wanneer minderjarigen of onbekwamen bij het geding betrokken zijn. 22 Alle procedures inzake vaststelling en betwisting van de afstamming worden in raadkamer behandeld krachtens artikel 757 §2, eerste lid, 1° 23 Indien allen die moeten worden gedagvaard overleden zijn, krachtens artikel 332quater, tweede lid BW. 24 Indien allen die moeten worden gedagvaard overleden zijn, krachtens artikel 332quater, tweede lid BW. 25 Indien de erkenning betrekking heeft op een minderjarige (artikel 765/1) + initiatiefrecht van het OM bijvoorbeeld bij betwisting van een leugenachtige erkenning. 26 Artikel 764, eerste lid, 3° 18
4
RK33
Bevoegdheid/ rechtsgrond
- 15 en 16 Consulair Wb 27 - 5 WBN/72 BW 28 - 72bis BW 29 - 45 BW - 27 WIPR
- 31 WIPR
Procedure
Omschrijving vordering
of 99 BW
- verbetering of vernietiging van een akte burgerlijke stand opgesteld door een consulaire ambtenaar + vervangend vonnis voor laattijdige aangifte van geboorte of overlijden - homologatie akte van bekendheid - machtiging vervanging akte van bekendheid door beëdigde verklaring - verlenen toestemming voor afgifte van een eensluidend afschrift/uittreksel van een akte van de burgerlijke stand - verhaal in geval van weigering van erkenning geldigheid van een buitenlandse authentieke akte /vordering tot uitvoerbaarverklaring buitenlandse authentieke akte betreffende een bevoegdheid als bedoeld in artikel 572bis - verhaal tegen weigering bewaarder tot kantmelding of overschrijving van een buitenlandse authentieke akte betreffende de burgerlijke stand 35
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
-
-
OM
OZ
EV
-
-
OM OM
OZ RK34
EVV 32
-
-
OM
OZ
EV
-
-
OM
OZ
EV
-
-
OM
OZ
31
30
Beschrijft de procedure ivm de verbetering van een akte van de burgerlijke stand. De verklaring van afwezigheid (cfr. supra artikel 118 BW) evenals de gerechtelijke beslissing tot verklaring van overlijden (cfr. infra artikel 126 BW) gelden als akten van de burgerlijke stand en worden verbeterd overeenkomstig artikel 101 BW en de artikelen 1383 tot 1385 . Bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank. 33 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 27 Artikel 7 van de Wet van 21 december 2013 houdende het Consulair Wetboek (BS 21 januari 2014, Ed.2, inwerkingtreding 15 juni 2014 op basis van artikel 1 KB van 19.4.2014) heft de wet van 12 juli 1931 op. Artikel 11 van deze wet van 12 juli 1931, zoals gewijzigd bij artikel 260 WFJRb, bepaalde dat de familierechtbank van de Nederlandstalige, resp. Franstalige rechtbank van eerste aanleg te Brussel de territoriaal bevoegde rechtbank is. Dit is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank. Artikel 15 en 16 van het Consulair Wetboek maken de rechtbank van eerste aanleg te Brussel bevoegd. Ik meen dat dit op een vergetelheid van de wetgever berust en het, gelet op de wijziging van artikel 11 van de wet van 12 juli 1931 door de WFJRb, wel degelijk de bedoeling van de wetgever is om de familierechtbank van de Nederlandstalige, resp. Franstalige rechtbank van eerste aanleg te Brussel bevoegd te maken. 28 Opheffing (oud) artikel 569, eerste lid, 33° , bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank 29 bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank 31 Overzending door de vrederechter 32 Op mondeling of schriftelijk verzoek, zonder kosten. 34 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer.
5
Bevoegdheid/ rechtsgrond
62bis §7 BW 126 BW
Procedure
Omschrijving vordering
1385duodecies 1226 1383-1385
63§4 BW 40
143-164 BW 167 BW 229 §§1-2-3 BW
180-202 BW 167 BW 1254-1278 1255§2
Vorderingen tot wijzigingen geslacht van een persoon - gerechtelijke verklaring van overlijden - derdenverzet tegen vonnis verklaring van overlijden Verhaal tegen weigering van de abs over te gaan tot opmaak van de huwelijksakte 41 Aangaan huwelijk - nietigverklaring huwelijk algemeen - nietigverklaring wegens schijnhuwelijk (146bis BW) Verhaal tegen weigering abs om het huwelijk te voltrekken 46 Echtscheiding EOO 50 - EOO 229§1 BW
BS
x 47
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
EV EV D D
-
-
OM 36 OM 38 OM OM 42
RK37 RK39 OZ OZ
AF1 - D AF1 - D AF4 - D
x
43
OM 44 OM 45 OM 48
OZ OZ OZ
-
49
AF3 of AF8-9-10 D
-
x
-
35
De familierechtbank van het arrondissement waarin het register wordt gehouden (register van de burgerlijke stand/bevolkingsregister/vreemdelingenregister/ wachtregister) is de territoriaal bevoegde familierechtbank. Zowel bevoegdheid inzake artikel 27 als artikel 31 WIPR komen over van de burgerlijke rechtbank. 36 Artikel 764, eerste lid, 12° 37 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 38 Artikel 764, eerste lid, 2° + artikel 1226§3, 3e lid 39 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 40 Opheffing oud artikel 587,9° , bevoegdheid die overkomt van de voorzitter van de rechtbank 41 Bij gebreke aan overlegging van de in artikel 64 BW bedoelde documenten. 42 Artikel 764, eerste lid, 3° 43 Indien de vordering wordt gesteld tussen de gehuwden. 44 Vorderingsrecht van het OM (artikel 184 BW) 45 Vorderingsrecht van het OM (artikel 184 BW) 46 Wanneer niet is voldaan aan de hoedanigheid en de voorwaarden vereist om een huwelijk aan te gaan of indien de voltrekking in strijd is met de openbare orde. 47 Krachtens artikel 1253ter/7 juncto artikel 1253ter/4 §2, 6° blijft deze zaak ingeschreven op de rol, maar voor dergelijke procedure is dit louter theoretisch. 48 De abs kan eventueel het advies van de procureur des Konings inwinnen. Hij brengt zijn weigeringsbeslissing ter kennis van de procureur des Konings. 49 Voorzover partijen persoonlijk verschijnen, artikel 757 §2, 11°. 50 Onverminderd toepassing van artikel 629bis is alleen de rechter van de plaats van de laatste echtelijke verblijfplaats of van de woonplaats van de verweerder territoriaal bevoegd indien het gaat om vorderingen tot echtscheiding of tot scheiding van tafel en bed op grond van onherstelbare ontwrichting (artikel 628, 1° ). 51 Voorzover partijen persoonlijk verschijnen, artikel 757 §2, 11°.
6
RK 51
Bevoegdheid/ rechtsgrond
Procedure
308 BW
Omschrijving vordering
1254§1+1255§1 1255§2 1305, 1e lid Scheiding van tafel en bed
BS
- EOO 229§2 BW - EOO 229§3 BW
- 229§1 BW - 229§2 BW - 229§3 BW Scheiding tafel en bed door onderlinge toestemming - omzetting echtscheiding in scheiding tafel en bed - omzetting scheiding tafel en bed in echtscheiding
230 BW 59
1305, 2e lid 1305, 3e lid 1289 EOT 1016bis Aanstelling gerechtsdeurwaarder tot vaststelling overspel 1255§7
Aanstelling beheerder ad hoc voor verwerende echtgenoot die zich in een toestand als bedoeld in artikel 488/1, eerste lid BW bevindt
INLEIDING
GV D of TV AF3 of AF8-9-10 D GV D of TV GV conclusie conclusie AF3 - GV 56 AF3 of AF8-9-10 EV AF3 of AF8-9-10 EV
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
-
x
-
RK 52
-
x x x x x
OM 57 -
RK 53 RK 54 RK 55 RK 58 RK 60
-
-
-
RK 61
52
Voorzover partijen persoonlijk verschijnen, artikel 757 §2, 11°. Voorzover partijen persoonlijk verschijnen, artikel 757 §2, 11°. 54 Voorzover partijen persoonlijk verschijnen, artikel 757 §2, 11°. 55 Voorzover partijen persoonlijk verschijnen, artikel 757 §2, 11°. 56 Artikel 1288bis 57 Artikel 1289ter 58 Voorzover partijen persoonlijk verschijnen, artikel 757 §2, 11°. 59 Opheffing oud artikel 587,15° , bevoegdheid die overkomt van de voorzitter van de rechtbank 60 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 61 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 53
7
Bevoegdheid/ rechtsgrond
Procedure
572bis, 2° 62 - 1476ter BW - 1476bis BW 63
Omschrijving vordering
BS
VORDERING TOT NIETIGVERKLARING WETTELIJKE SAMENWONING 1476quinquies BW 1476quater BW 66
- algemeen - wegens schijn-wettelijke samenwoning VERHAAL TEGEN WEIGERING ABS OM MELDING TE MAKEN VAN DE VERKLARING VAN WETTELIJKE SAMENWONING
x
67
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
AF1 D
-
64
OM 65
OZ
AF4 D
x
-
OM
OZ
62
Ingevoegd bij artikel 128 WFJRb en gewijzigd bij artikel 56 Coördinatiewet I 8.5.2014. Bevoegdheid ingevoegd bij artikel 8 wet van 2 juni 2013 (BS 23 september 2013) die de abs toestaat te weigeren om de akte van verklaring van wettelijke samenwoning op te maken indien hij meent dat minstens één van de partijen enkel een verblijfsrechtelijk voordeel nastreeft (~artikel 146bis BW) en aan het OM toestaat om de nietigheid van een dergelijke wettelijke samenwoning te vorderen. 64 Indien de vordering wordt gesteld tussen de wettelijk samenwonenden. 65 Vorderingsrecht van het OM (artikel 1476quinquies §1 BW) 66 ingevoegd bij artikel 10 wet van 2 juni 2013 (BS 23 september 2013) 67 Krachtens artikel 1253ter/7 juncto artikel 1253ter/4 §2, 6° blijft deze zaak ingeschreven op de rol, maar voor dergelijke procedure is dit louter theoretisch. 63
8
Bevoegdheid/ rechtsgrond
II.
Procedure
Omschrijving vordering
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
vorderingen tussen echtgenoten en tussen wettelijk samenwonenden betreffende de uitoefening van hun rechten of betreffende hun goederen alsook de voorlopige maatregelen die daarop betrekking hebben (artikel 572bis, 3°-11°-13°)
572bis, 3°
214 BW 71 215 BW (220 §1)
216 BW
VORDERINGEN TUSSEN ECHTGENOTEN/WETTELIJK SAMENWONENDEN 68 BETREFFENDE DE UITOEFENING VAN HUN RECHTEN OF BETREFFENDE HUN GOEDEREN 69 AF3 1253ter/5, 7° vaststelling echtelijke verblijfplaats x TV/D/GV x 1253quater 1253ter/4 tot 6 §1 vervangende machtiging tot het alleen verrichten van D 1253quater handelingen waarvoor instemming van de andere echtgenoot vereist is bij diens weigering 73 74 D §2 beslechting geschillen tussen echtgenoten omtrent de uitoefening van het recht op huur van de gezinswoning 75 1253ter/4 tot 6 §1 verbod op beroepsuitoefening door andere echtgenoot 78 D -
70
x
-
RK 72
x
-
RK 76
x
-
RK 77
x
-
RK 80
68
Voor wettelijk samenwonenden wordt verwezen naar artikel 1477 BW dat bepaalt dat de artikelen 215, 220 §1, en 224 §1, 1 van overeenkomstige toepassing zijn op de wettelijke samenwoning. 69 Artikel 628, 2° voorziet dat, onverminderd artikel 629bis , de rechter van de laatste echtelijke verblijfplaats exclusief territoriaal bevoegd is. 70 Artikel 757§2, 10°: de gerechtelijke verzoeningsprocedures inzake vorderingen van echtgenoten betreffende hun wederzijdse rechten en plichten en hun huwelijksvermogensstelsel bedoeld in artikel 1253quater worden behandeld in raadkamer. Artikel 1253quater mbt de gerechtelijke verzoeningsprocedure werd gewijzigd bij artikel 203 WFJRb en artikel 81 van de Coördinatiewet I 8 mei 2014. 71 Bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. 72 Artikel 757§2, 10° 73 Artikel 220 §1 vervangende machtiging tot alleen verrichten van handelingen waarvoor instemming van de andere echtgenoot vereist is bij vermoedelijke afwezigheid, onmogelijkheid wil te kennen te geven, wilsonbekwaamheid van een der echtgenoten 74 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank respectievelijk van de voorzitter van de rechtbank in spoedeisende gevallen. 75 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. 76 Artikel 757§2, 10° 77 Artikel 757§2, 10°
9
Bevoegdheid/ rechtsgrond
Procedure
Omschrijving vordering
1253quater 220 §2 BW
1253ter/4 tot 6 1253quater
224 BW 1595, eerst lid, 4° BW 44§1,3° en 4° W 27.6.1969 8 W 7.2.1945
572bis, 13° 220 §3 BW
BS
§2 opkomen tegen intrekking instemming gebruik naam voor beroepsbetrekkingen door andere echtgenoot 79 toekenning gerechtelijke volmacht tot vertegenwoordiging (indien echtgenoot in onmogelijkheid verkeert zijn wil te kennen te geven/wilsonbekwaam is) 81 nietigverklaring handelingen echtgenoot machtiging tot aankoop op een openbare verkoop van het aandeel van de andere echtgenoot in een tussen hen onverdeeld goed vordering van de echtgenoot/een derde dat uitkeringen aan hem/haar worden uitbetaald 83 vordering tot uitbetaling van de prestaties (zeelieden ter koopvaardij) aan de klagende echtgenoot 84 MACHTIGING ONTVANGST GELDEN TEN BEHOEVE HUISHOUDING 85
1253ter/4 tot 6 1253quinquies
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
EV
-
x
-
RK
D EV
-
x -
-
OZ RK 82
-
-
-
OZ
-
-
-
OZ
-
x
-
OZ
AF3 EV
78
Dit is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank of de voorzitter van de rechtbank in spoedeisende gevallen. Artikel 757§2, 10° 79 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank of de voorzitter van de rechtbank in spoedeisende gevallen. 81 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank of de voorzitter van de rechtbank in spoedeisende gevallen. 82 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 83 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. 84 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. 85 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. 80
10
Bevoegdheid/ rechtsgrond
Procedure
Omschrijving vordering
BS
VORDERINGEN TOT TIJDELIJK HUISVERBOD 86
572bis 11° 4-5 W 15.5.2012 572bis, 3°
223 BW 92
223 BW
1479 BW 95
87
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
x
OM
RK 89
AF8-9-10 x
door OM
VOORLOPIGE MAATREGELEN tussen echtgenoten/wettelijk samenwonenden die louter 1280 eerste lid 90 betrekking hebben op de uitoefening van hun rechten of betreffende hun goederen 91 AF3-4 of AF8-9-10 1253ter/4 tot 6 bevelen van dringende maatregelen bij grovelijk x TV/D/GV x 1253quinquies plichtsverzuim of ernstige verstoring verstandhouding tussen gehuwden 1280 tweede lid verbod om voor hypotheek vatbare goederen te vervreemden x TV/D/GV x 1253sexies-octies of met hypotheek te bezwaren (als voorlopige maatregel artikel 1253ter/5, 1e lid, 4°) 1253ter/4 tot 6 bevelen van dringende maatregelen bij ernstige verstoring x TV/D/GV x verstandhouding tussen wettelijk samenwonenden
88
x
-
RK 93
x
-
RK 94
x
-
RK 96
86
Artikel 627, 18° (zoals gewijzigd bij artikel 138 WFJRb) voorziet in een exclusieve territoriale bevoegdheid van de familierechtbank van het gerechtelijk arrondissement waar de verblijfplaats waarvoor het huisverbod bedoeld is, gelegen is. Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter (opheffing oud artikel 594, 22° ). 87 Wet 15.05.2012 betreffende het tijdelijk huisverbod in geval van huiselijk geweld (BS 01.10.2012). Deze wet heeft betrekking op ‘meerderjarige personen die dezelfde verblijfplaats betrekken’ en is aldus ruimer dan alleen de relaties tussen gehuwden en wettelijk samenwonenden. Deze maatregel kan dus bijvoorbeeld betrekking hebben op feitelijk samenwonenden maar ook op de relatie tussen een meerderjarig kind en zijn ouders. 88 Eigen procedure beschreven in de wet van 15 mei 2012. 89 Artikel 5 W 15.5.2012: openbaarheid debatten kan worden bevolen 90 Artikel 1280 (oud) maakte de voorzitter van de rechtbank bevoegd om kennis te nemen van voorlopige maatregelen indien een echtscheidingsvordering werd ingesteld. Omdat de familierechtbank de enige bevoegde rechtbank wordt om voorlopige maatregelen te nemen tot de ontbinding van het huwelijk, is het instellen van een echtscheidingsvordering geen voorwaarde meer voor toepassing van artikel 1280 tussen echtgenoten. 91 Voor wat betreft de voorlopige maatregelen tussen echtgenoten/wettelijk samenwonenden die betrekking hebben op de kinderen cfr. infra onder IV. 92 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. 93 Artikel 757§2, 10° 94 Artikel 757§2, 10° 95 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. 96 Artikel 757§2, 6°
11
Bevoegdheid/ rechtsgrond
III.
Procedure
Omschrijving vordering
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
vorderingen met betrekking tot het huwelijksvermogensrecht, met betrekking tot de erfopvolging, schenkingen onder levenden of testamenten (artikel 572bis, 9°) en vorderingen tot verdeling (artikel 572bis 10°)
572bis, 9° 1420 BW
1253quater
1421 BW
1253quater 1253 sexies-octies
1422 BW 1426 BW
1253quater
1442 BW
1253quater
1470-1474 BW 1463 BW
1311-1318 1253quater
1469 tweede lid BW
1253quater
VORDERINGEN MBT HUWELIJKSVERMOGENSRECHT 97 Machtiging om bepaalde handelingen mbt het gemeenschappelijk vermogen alleen te verrichten 98 Opleggen verbod/verlenen van machtiging verrichten bestuurshandelingen mbt gemeenschappelijk vermogen 100 Nietigverklaring handelingen verricht door de andere echtgenoot mbt gemeenschappelijk vermogen 102 Ontnemen bestuursbevoegdheid van andere echtgenoot mbt het eigen vermogen of het gemeenschappelijke vermogen 103 Machtiging voorafname gemeenschappelijke goederen bij verdeling wettelijk stelsel Vordering tot gerechtelijke scheiding van goederen Vordering jegens andere echtgeno(o)t(e) ingevolge betaling gemeenschappelijke schuld boven zijn/haar aandeel Machtiging inkoop van aandeel van de andere echtgenoot
AF3 D resp. EV
-
x x
-
RK 99
D
-
x
-
RK 101
D
-
x
-
OZ
D
-
x
-
RK 104
D
-
x
-
RK 105
D D
-
x x
-
OZ RK 106
D
-
x
-
RK107
97
Artikel 628, 2° bepaalt dat, onverminderd artikel 629bis , de rechter van de laatste echtelijke verblijfplaats exclusief territoriaal bevoegd is. Dit is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank. 99 Artikel 757§2, 10° resp. artikel 1028-1029. 100 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter, wijziging van artikel 594, 19e 101 Artikel 757§2, 10° 102 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank. 103 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank. 104 Artikel 757§2, 10° 105 Artikel 757§2, 10° 106 Artikel 757§2, 10° 98
12
Bevoegdheid/ rechtsgrond
Procedure
Omschrijving vordering
572bis 9° 108 745bis ev BW
745quinquies-sexies BW
920 ev BW 931 ev BW 967 ev BW 803bis BW 112
770 BW 115 813 BW 116
1228 1189 1193bis 1195
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
VORDERINGEN MBT DE ERFOPVOLGING, SCHENKINGEN ONDER LEVENDEN EN TESTAMENTEN AF1 Omzetting vruchtgebruik TV Vordering tot inkorting van een schenking/legaat Betwisting schenking (nietigheid/herroeping/verval/inkorting) Betwisting testament (nietigheid/herroeping/verval/inkorting) Vordering tot benoeming beheerder over nalatenschap 110 Vorderingen op grond van de wet tot erfregeling van kleine nalatenschappen 113 en inzake landbouwbedrijven 114 Onbeheerde nalatenschap -vordering inbezitstelling door onregelmatige erfopvolgers - aanstelling curator Machtiging openbare verkoop onroerende goederen Machtiging verkoop uit de hand onroerende goederen Machtiging verkoop roerende goederen/bevelen maatregelen
FD
OM
RK / OZ
x
-
OZ
109
D D D EV TV
-
-
-
OZ OZ OZ RK 111 OZ
D D EV EV D
-
-
-
OZ OZ RK 117 RK 118 OZ
107
Artikel 757§2, 10° De bevoegdheid van de familierechtbank op grond van artikel 572bis 9° en 572bis 10° heeft personeel het ruimste toepassingsgebied en beperkt zich niet tot enkel relaties met betrekking tot kinderen, of tussen gehuwden of wettelijk samenwonenden. De familierechtbank zal bijvoorbeeld ook bevoegd zijn voor de verdeling tussen feitelijk samenwonenden. 109 Indien tussen (ex)echtgenoten of (ex) wettelijk samenwonenden. 110 bevoegdheid die overkomt van de voorzitter van de rechtbank 111 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 112 Opheffing oud artikel 591,14° bevoegdheden die overkomen van de vrederechter 113 Artikelen 3 tem 6 van de wet van 14 mei 1900 tot erfregeling van de kleine nalatenschappen 114 Artikelen 4 tem 10 van de wet van 29 augustus 1988 op de erfregeling inzake landbouwbedrijven met het oog op het bevorderen van de continuïteit 115 Opheffing oud artikel 569,eerste lid, 2° , bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank 116 Opheffing oud artikel 569,eerste lid, 12° , bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank 117 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 118 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 108
13
Bevoegdheid/ rechtsgrond
Procedure
120
Omschrijving vordering
1197 1006-1008 BW
798 BW 572bis 10° 122
815 ev BW 1430 BW 1469 BW
Beslechting moeilijkheden verkoop roerende goederen Vordering van algemeen legataris tot inbezitstelling nalatenschap Aanvraag verlenging van termijnen 121
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
D EV
x 119 -
-
-
OZ RK
D
-
-
-
OZ
123 AF1 Uitz.: verdeling huwelijksvermogensstelsels na echtscheiding, scheiding van tafel en bed en gerechtelijke scheiding van goederen en verdeling tussen (ex)samenwonenden AF3 Vordering tot gerechtelijke verdeling D OZ - aanstelling notaris - vervanging notaris EVV RK - aanwijzing beheerder EVV RK - aanstelling deskundige EVV RK 124 OZ - geschillen/moeilijkheden nav tussentijds proces- Verbaal 126 - inkorting termijnen EVV - overschrijding termijnen - vervanging EVV RK 125 - geschillen mbt staat van vereffening OZ
1478 BW VORDERINGEN TOT VERDELING
1209 1210 1211 1212 1213 1216 1218§4 1220 §2 1223 §3
119
Artikel 1197 bepaalt dat wanneer er moeilijkheden rijzen, daarover ordt beslist in kort geding door de familierechtbank. Het betreft hier geen veronderstelde spoedeisendheid in de zin van artikel 1253ter/4 §2. 120 Opheffing oud artikel 585,2° , bevoegdheid die overkomt van de voorzitter van de rechtbank 121 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank. 122 Opheffing oud artikel 569, eerste lid, 4°. Dit is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank. 123 Indien tussen (ex)echtgenoten of (ex) wettelijk samenwonenden. 124 Neerlegging van een uitgifte van het proces verbaal door de notaris ter griffie. 125 Neerlegging door de notaris ter griffie. 126 Toewijzing van het verzoek gebeurt in voorkomend geval door uitspraak te doen op stukken.
14
Bevoegdheid/ rechtsgrond
IV.
Procedure
Omschrijving vordering
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
129
130
vorderingen betreffende de uitoefening van het ouderlijk gezag, de verblijfsregeling of het recht op persoonlijk contact ten aanzien van minderjarige kinderen (artikel 572bis, 4°-5°-6°-12°)
572bis, 4° 374 §2 BW 375bis BW 387ter§1 BW 387ter§2 BW 387ter§3 BW 373+374+375 BW 376 vierde lid BW 145 BW 148 BW 134 135
VORDERINGEN TAV MINDERJARIGE KINDEREN 127 1253ter/4 tot 6 Verblijfsregeling 131 1253ter/4 tot /6 Recht op persoonlijk contact 1253ter/ 7 - niet naleving verblijfsregeling/recht persoonlijk contact - niet naleving EOT - dwangmaatregelen ivm verblijfsregeling – absolute noodzaak 1253ter/4 tot 6 Uitoefening van het ouderlijk gezag 387bis BW Algemeen Toezicht op het beheer door de andere ouder bij niet gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag Opheffing leeftijdsvoorwaarde voor aangaan van huwelijk 136 Toestemming in het huwelijk van een minderjarige
AF8-9-10
128
x x x
TV/D/GV TV/D/GV EVV 132 TV EV 133
x x x x x
x x x x x
OM OM OM OM OM
RK RK RK RK RK
x x
TV/D/GV TV/D/GV
x x
x x
OM OM
RK RK
x
EV
x
137
OM
RK 138
127
Er wordt geen onderscheid gemaakt naargelang de situatie of de ouders (ex)gehuwd, (ex)wettelijk of (ex) feitelijk samenwonend of niet samenwonend zijn. Alle zaken met betrekking tot het ouderlijk gezag, de verblijfsregeling en het recht op persoonlijk contact met een minderjarig kind worden geacht spoedeisend te zijn krachtens artikel 1253ter/4 §2, eerste lid, 2° en 3°. 129 Krachtens artikel 138bis §1/1 (ingevoegd bij artikel 115 WFJRb) en krachtens artikel 764 (gewijzigd bij artikel 153 WFJRb) en 765/1 (ingevoegd bij artikel 31 Coördinatiewet I 8.5.2014) Voor ‘alle vorderingen met betrekking tot minderjarigen’ is het advies of de vordering van het OM voorgeschreven op straffe van nietigheid. 130 Al de in artikel 757§2, eerste lid, 3° opgesomde gerechtelijke procedures inzake het ouderlijk gezag verlopen in raadkamer alsook alle hiermee samenhangende vorderingen (artikel 757§2, 13°) bijvoorbeeld indien onderhoudsvorderingen voor kinderen samenhangend zijn met rechtsvorderingen inzake het ouderlijk gezag/verblijfsregeling. 131 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de jeugdrechtbank, van de vrederechter (gevat voor dringende voorlopige maatregelen) en van de voorzitter (gevat voor voorlopige maatregelen). 132 Op basis van de blijvende saisine. Anders kan de vordering worden ingeleid bij dagvaarding of tegensprekelijk verzoekschrift. 133 kosteloos 134 J.-P. Masson (JT 2014, 181-194) catalogiseert deze vordering evenwel onder ‘vorderingen met betrekking tot de staat van de persoon’, het aangaan van het huwelijk (nieuw artikel 572bis, 1° ) hoewel dit m.i. een recht is dat voortvloeit uit het ouderlijk gezag. Het onderbrengen van de bevoegdheden van de familierechtbank in een 128
15
Bevoegdheid/ rechtsgrond
e
475ter, 2 lid BW 475quinquies BW 475sexies BW 477 ev BW 1095 BW 147 1397 BW 148
Procedure
Omschrijving vordering
Pleegvoogdij 139 - bekrachtiging van de overeenkomst van pleegvoogdij - vorderingen nav de beëindiging pleegvoogdij - vordering tot beëindiging pleegvoogdij Ontvoogding minderjarige 144 Toestemming voor een schenking bij huwelijkscontract door een minderjarige bij ontstentenis van bijstand van de ouders Machtiging aan minderjarige om toe te stemmen in alle
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
x x x x x
EV TV/D/GV TV/D/GV EV TV/D/GV
x x x x x
x
TV/D/GV
x
FD
140 142 143 145
OM
RK / OZ
OM OM OM OM OM
RK 141 RK RK RK 146
OM
welbepaalde categorie heeft gevolgen voor het al dan niet verondersteld spoedeisend karakter. Immers zaken mbt het ouderlijk gezag worden geacht spoedeisend te zijn. Uit de redactie van artikel 1398/1 en 1398/2 ivm de voorlopige tenuitvoerlegging kan m.i. opgemaakt worden dat de wetgever de vordering tot opheffing van het verbod op het huwelijk tussen minderjarigen en de toestemming daartoe heeft willen beschouwen als een vordering geacht spoedeisend met betrekking tot het ouderlijk gezag indien de vordering wordt ingediend door beide ouders. 135 Dit zijn bevoegdheden die overkomen van de jeugdrechtbank. 136 Uitspraak binnen 15 dagen 137 Dit is geen vorderingen tussen (ex) echtgenoten, (ex) samenwonenden of ouders. 138
Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. Vorderingen inzake pleegvoogdij is een bevoegdheid die overkomt van de jeugdrechtbank. De vrederechter blijft bevoegd voor het opstellen van de authentieke akte tot vaststelling van de pleegvoogdijovereenkomst krachtens artikel 475ter, eerste lid BW. Krachtens artikel 475quater laatste lid BW wijkt de pleegvoogdij voor het overige niet af van de regels betreffende de uitoefeningen van de rechten en verplichtingen die voorvloeien uit het ouderlijk gezag en met name van het recht om toe te stemmen in het huwelijk, de (volle) adoptie en om zijn ontvoogding te vorderen. 140 Dit verzoek gebeurt op aanvraag van de pleegvoogd en is dus geen vordering tussen (ex) gehuwden, (ex) wettelijk samenwonenden of ouders. 141 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 142 Dit is een vordering tegen de (nalatenschap van de) pleegvoogd en is dus geen vordering tussen (ex) gehuwden, (ex) wettelijk samenwonenden of ouders. 143 Deze vordering dient enkel in het familiedossier indien gesteld door personen vermeld in artikel 475sexies eerste lid, 2° BW. 144 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de jeugdrechtbank. 145 Dit is geen vorderingen tussen (ex) echtgenoten, (ex) samenwonenden of ouders. 146 Krachtens artikel 1028-1029: eventuele oproeping en beschikking vinden plaats in raadkamer. 147 J.-P. Masson (o.c.) catalogiseert deze vordering onder vorderingen met betrekking tot huwelijksvermogensrecht (nieuw artikel 572bis, 9° ) hoewel dit m.i. een aspect van de uitoefening van het ouderlijk gezag betreft. Dit is een bevoegdheid die overkomt van de jeugdrechtbank. 148 Idem voetnoot 117. Dit is een bevoegdheid die overkomt van de jeugdrechtbank. 139
16
Bevoegdheid/ rechtsgrond
572bis, 5° 389 BW 572bis, 6°
152
572bis, 12°
Procedure
Omschrijving vordering
overeenkomsten (schenkingen) vervat in het huwelijkscontract bij gebrek aan bijstand van (één van) zijn ouders VASTSTELLING VOORTDURENDE ONMOGELIJKHEID OM HET 1236bis OUDERLIJK GEZAG UIT TE OEFENEN 149 1322bis + decies BESCHERMING GRENSOVERSCHRIJDEND HOEDE-/ BEZOEKRECHT VERZET t. OPVRAGEN v. GELDEN DOOR MINDERJARIGE 155
BS
x x x
INLEIDING
EV door OM 150 D 153 resp. TV 154 EV
SPOED EIS.
FD
x x
151
x
156
OM
RK / OZ
OM OM
RK RK
OM
RK
x
149
Opent de voogdij en is een bevoegdheid die overkomt van de burgerlijke rechtbank. De organisatie en de werking van de voogdij behoort tot de bevoegdheid van de vrederechter. 150 Ook de bewindvoerder over de ouders of de ouder die alleen het ouderlijk gezag uitoefent kan dit vorderen. 151 Dit is geen vorderingen tussen (ex) echtgenoten, (ex) samenwonenden of ouders. 152 Opheffing oud artikel 587,15° bevoegdheid die overkomt van de voorzitter van de rechtbank 153 Artikel 1322quater, lid 2: in spoedeisende gevallen, toelating rechtbank om te dagvaarden binnen drie dagen 154 Verschijningstermijn 8 dagen 155 Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. In geval van voogdij blijft de vrederechter bevoegd krachtens het gewijzigde artikel 594,2° 156 Dit is geen vorderingen tussen (ex) echtgenoten, (ex) samenwonenden of ouders.
17
Bevoegdheid/ rechtsgrond
V.
Procedure
Omschrijving vordering
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
vorderingen met betrekking tot onderhoudsverplichtingen met uitzondering van die welke betrekking hebben op het leefloon (artikel 572bis, 7°-8°-14°-15°)
572bis, 7° 203 BW 336 BW
353-14 203§3 1477§5 205-206 BW
1320 VORDERINGEN MBT ONDERHOUDSVERPLICHTINGEN 157 Mbt gemeenschappelijke kinderen AF8-9-10 1253ter/4 tot 5 van ouders tov hun kinderen x TV/D/GV 1253ter/4 tot 5 onderhoudsvordering tegen de verwekker x TV/D/GV 338 BW 161 AF3-AF4 of AF8-9-10 Overige AF3 1253ter/4 tot 5 van de adoptant(en) tov de geadopteerde of diens x TV/D/GV afstammelingen (bij gewone adoptie) en vice versa 1253ter/4 tot 5 van de langstlevende echtgenoot/wettelijk samenwonende tov x TV/D/GV kinderen van de vooroverleden echtgenoot/ wettelijk samenwonende 1253ter/4 tot 5 van (schoon)kinderen tov (schoon)ouders/ x TV/D/GV
x x
x x
OM158 OM
OZ 159 RK 160
162
x
-
OM
OZ
163
x
-
OM
OZ
164
x
-
-
157
Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter, uitgezonderd: - de vorderingen op grond van artikel 336 BW en de vordering op grond van artikel 203 en 221 BW gevorderd als voorlopige maatregel die overkomen van de voorzitter van de rechtbank, - de vordering op grond van artikel 301 BW, die overkomt van de burgerlijke rechtbank indien de vordering werd ingeleid vóór de ontbinding van het huwelijk - de vordering op grond van artikel 203 BW voor minderjarige kinderen die voorzover ze samen met vorderingen aangaande het ouderlijk gezag werden aanhangig gemaakt overkomt van de jeugdrechtbank. De aan het leefloon gerelateerde verplichting tot levensonderhoud, het betreft met name het verhaal door het OCMW op de onderhoudsplichtige, blijft tot de bevoegdheid van de vrederechter behoren – artikel 591, 14° 158 Indien het een vordering betreffende een minderjarige betreft. 159 Tenzij deze vorderingen worden behandeld op dezelfde zitting als de vorderingen bedoeld in artikel 757 §2 1° tot 12°. 160 Krachtens artikel 757 §2, 2° tenzij de verwerende man niet verschijnt of het bestaan van de geslachtsgemeenschap betwist. 161 Voorziet expliciet in een mogelijke verwijzing naar de kamer voor minnelijke schikking overeenkomstig artikel 731, vijfde lid . 162 Indien het een vordering betreffende een minderjarige betreft. 163 Indien het een vordering betreffende een minderjarige betreft. 164 Indien het een vordering betreffende een minderjarige betreft.
18
OZ
Bevoegdheid/ rechtsgrond
Procedure
205bis BW
1253ter/4 tot 5
1477§6
1253ter/4 tot 5
221, 1° lid + 223 BW 165 1477§3+1479 BW 221 2° lid BW 301 §11 BW 301 BW 1479, 3° en 4° lid BW
1253ter/4 tot 5 1253quinquies
572bis, 8°-14°-15°
1253ter/4 tot 5 + 1253quater-quinquies 1253ter/4 1253ter-octies
Omschrijving vordering
bloedverwanten in opgaande lijn van de nalatenschap van de eerststervende aan de langstlevende van de nalatenschap van de wettelijk samenwonende zonder nakomelingen aan zijn bloedverwanten in opgaande lijn Tussen (ex)gehuwden/(ex)wettelijk samenwonenden tussen echtgenoten/wettelijk samenwonenden voor de duur van het huwelijk/de wettelijke samenwoning (als voorlopige maatregel) ontvangstmachtiging 167 (als voorlopige maatregel) tussen echtgenoten na beëindiging van het huwelijk 170 (tussen wettelijk samenwonenden na de beëindiging van de wettelijke samenwoning 171 )
1253ter/4 tot 5 BETWISTINGEN KINDERBIJSLAG (aanwijzing bijslagtrekkende 172 en verzet tegen de uitbetaling aan de bijslagtrekkende 173)
BS
INLEIDING
x
TV/D/GV
x
TV/D/GV
x
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
x
-
-
OZ
x
-
-
OZ
AF3 of AF8-9-10 TV/D/GV x
x
-
RK 166
x
TV/D/GV
x
x
-
x x
TV/D/GV TV/D/GV
x x
x x
-
RK 168 OZ169 OZ OZ
x
AF8-9-10 TV
x
x
OM
RK
165
Juncto artikel 213 BW, hulp- en bijdrageplicht tussen echtgenoten – toekenning onderhoudsuitkering als voorlopige maatregel (artikel 223 BW). Artikel 628, 2° voorziet dat, onverminderd artikel 629bis , de rechter van de laatste echtelijke verblijfplaats exclusief territoriaal bevoegd is voor vorderingen als bedoeld in artikel 221. Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. 166 Artikel 757§2, 10° 167 er wordt thans uitdrukkelijk bepaald dat geen fout meer moet worden bewezen. Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. 168 Artikel 757§2, 10° 169 Ontvangstmachtiging krachtens artikel 301 §11 is een modaliteit, geen afzonderlijke procedure 170 J-P MASSON (o.c.) deelt dit onder bij de vorderingen met betrekking tot de staat van de persoon, onder echtscheidingsvordering omdat de rechtbank hierover uitspraak doet in het vonnis dat de echtscheiding uitspreekt of bij een latere beslissing – ik heb dit gerangschikt onder vorderingen mbt onderhoudsverplichtingen (ook omdat dit een zaak is die wordt geacht spoedeisend te zijn en de echtscheidingsvordering niet) 171 Artikel 1479 derde lid BW bepaalt dat dringende en voorlopige maatregelen die ingevolge de beëindiging gerechtvaardigd zijn kunnen worden opgelegd. Wat betreft het antwoord op de vraag of de familierechtbank (voorheen de vrederechter) bij wijze van dringende en voorlopige maatregel een tijdelijke uitkering na de wettelijke samenwoning kan opleggen bestaat geen eensgezindheid.
19
Bevoegdheid/ rechtsgrond
VI.
Omschrijving vordering
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
hoger beroep tegen vonnissen van de vrederechter (artikel 577)
577 174 594
Procedure
2°
HOGER BEROEP VONNISSEN VREDERECHTER in de gevallen bedoeld in de artikelen AF4, uitgezonderd hoger beroep bedoeld in 594, 2°, 3°, 6°, 8°, 9°, 15° tot 16°/2 en 19°, en 596 tot 597 175 artikel 594, 15° - wordt ingeleid voor AF5 “in geval van voogdij over het verzet van de wettelijke vertegenwoordiger tegen de uitoefening van de rechten van de niet ontvoogde minderjarige om de op diens spaarboekje ingeschreven sommen op te vragen”
3°
“over het verzet van de vader of de voogd tegen de aansluiting van de minderjarige bij een beroepsvereniging”
6°
“op de verzoeken die bij hem worden ingediend in verband met de voogdij van minderjarigen ... alsook ter uitvoering van de artikelen 378 (bijzondere machtiging bepaalde handelingen voogd) en 483 (machtiging tot aangaan leningen) van het Burgerlijk Wetboek”
8°
“over het verzet van de voogd, de toeziende voogd, de curator of de rechthebbende, tegen de uitbetaling van de gezinsbijslag aan de bijslagtrekkende zoals het is bedoeld in artikel 69, van de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, buiten het geval waar de vordering bij de jeugdrechtbank aanhangig gemaakt wordt op grond van artikel 29 van de Wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming”
9°
“in geval van een minderjarige onder voogdij, over het verzet tegen de betaling aan de bijslagtrekkende van de gezinsbijslag voor zelfstandigen, tenzij een vordering bij de jeugdrechtbank aanhangig gemaakt werd op grond van artikel 29 van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming”
15°
“over de verzoeken die bij hem worden ingediend krachtens de wet van 26 juni 1990 betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke” AF5
172
Dit is een bevoegdheid die overkomt van de arbeidsrechtbank. Dit is een bevoegdheid die overkomt van de vrederechter. 174 Derde lid toegevoegd bij artikel 28 Coördinatiewet 8.5.2014. Het tweede lid werd opgeheven bij de wet 26.03.2014. 175 Deze hogere beroepen worden behandeld door een alleenzetelend rechter ingevolge de wijziging van artikel 92§1, 3° bij artikel 11 wet diverse bepalingen inzake Justitie 25 april 2014 (BS 14 mei 2014) 173
20
Bevoegdheid/ rechtsgrond
Procedure
Omschrijving vordering
BS
INLEIDING
SPOED EIS.
FD
OM
RK / OZ
artikel 30§3 Wet 26 juni 1990 schrijft voor dat deze hogere beroepen worden behandeld door een kamer met 3 rechters 16°
“over elk verzoek dat tot hem is gericht met toepassing van de artikelen 490 tot 501/2 van het Burgerlijk Wetboek” (bewind over de persoon en/of de goederen zoals gewijzigd door de wet van 17 maart 2013)
16°/1
“op de vorderingen om maatregelen tot gerechtelijke bescherming, als bedoeld in de artikelen 1238 tot 1252 Gerechtelijk Wetboek” (ingevolge wet 17 maart 2013)
16°/2
“over de vorderingen betreffende het vermoeden van afwezigheid bedoeld in artikel 112 van het Burgerlijk Wetboek”
19°
“over de verzoeken om een curator aan te wijzen krachtens artikel 936 van het Burgerlijk Wetboek” (wat betreft aanneming schenking door doofstomme die niet kan schrijven)
596
“inzake voogdij zoals in boek I van het Burgerlijk Wetboek is voorgeschreven”
596bis
“inzake het gerechtelijk beheer van de goederen van een vermoedelijk afwezige, overeenkomstig de artikelen 113 tot 117 van het Burgerlijk Wetboek”
597
“inzake verzegeling en aanstelling van sekwesters”
VII. 95 584
zitting in kort geding 1035-1041 De familierechtbank houdt in alle aangelegenheden die tot haar materiële bevoegdheid behoren zelf de zitting in kort geding. 1253ter/4 §1 AF3-AF4 of AF8-9-10 1035-1041 Enkel in geval van volstrekte noodzakelijkheid kunnen spoedeisende zaken met toepassing van artikel 584 nog aanhangig gemaakt worden met éénzijdig verzoekschrift bij de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg.
21