In-Company Onderwijs

In-Company Onderwijs

Organisatie Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg Bestuur Leerhuizen Palliatieve Zorg Dhr. mr. drs. A.J. Modderkolk Dhr. drs. M.N.M. Scholten, lid Raad van Bestuur LAURENS, Rotterdam Dhr. J. van Geest MBA-H MHCM, lid Raad van Bestuur Florence, Den Haag Dhr. Mr. A.A. Kars, voorzitter Raad van Bestuur, Zorggroep Rijnmond, Rotterdam Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg Directie Dhr. Frans P.M. Baar, specialist ouderengeneeskunde, consulent palliatieve zorg Oosterhagen 239 3078 CL Rotterdam T 010 – 753 5804 F 010 – 753 5850 E [email protected] I www.leerhuizenpalliatievezorg.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg.

Algemene informatie Palliatieve Zorg is in de afgelopen tien jaren volop in de belangstelling komen te staan. Als genezing niet meer mogelijk is, kunnen wij nog steeds heel veel voor elkaar betekenen. Tijdens de laatste fase van het leven vragen verlichting van pijn en andere symptomen, het bieden van zorg en veiligheid en het ruimte maken voor afronding en afscheid, in toenemende mate onze aandacht. Het besef groeit dat wat wij leren in de begeleiding van stervenden en hun naasten van grote waarde is, ook voor patiënten die chronisch ziek zijn en zelfs voor patiënten die verkeren in een fase waarin alles wordt gedaan om genezing te bereiken. In de begeleiding van kwetsbare patiënten en hun naasten kunnen hulpverleners en de instellingen/organisaties waarbinnen zij werkzaam zijn, veel leren. Leren over ziektes en hun symptomen; leren over eigen talenten; leren over de manier waarop wij door een betere organisatie, een heldere ethiek en een goede communicatie, deze zorg steeds verder kunnen verdiepen en verbeteren.

Leermodel van Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg Bij Leerhuizen Palliatieve Zorg kunnen deelnemers aan de hand van casussen uit elkaars praktijk ontdekken dat palliatieve zorg een vak kan zijn. Samen met anderen werken de deelnemers aan een vergroting van de eigen kennis kunde kunst. Het samen werken aan een heldere visie op de zorg, het zich meer bewust worden van de betekenis van uitingen van de patiënten en hun naasten, en de eigen betrokkenheid vergroot de ervaring en scherpt het intuïtieve handelen aan. Een betere kwaliteit van zorg is hiervan het gevolg. Hulpverleners kunnen hun werk beter aan en krijgen meer voldoening van wat zij voor de ander mogen betekenen. Specifiek voor Leerhuizen Palliatieve Zorg is dat alle onderwijs op een interactieve wijze wordt gegeven, waarbij de docenten de leerstijlen van de cursisten zoals die in het leermodel van KOLB zijn beschreven, op een toegepaste wijze aanspreken. In alle onderwijs wordt uitgegaan van casuïstiek die kan worden ingebracht door zowel de deelnemers als de docenten. Citaten van deelnemers over diverse cursussen van LPZ: “Nu heb ik meer zicht gekregen op wat er allemaal nodig is om goede zorg te geven”, “Behalve dat ik nu ineens meer kennis heb, kreeg ik vandaag ook onderwijs in empathie”, “Ambachtelijk onderwijs in optima forma: uit de praktijk voor de praktijk”, “Nu heb ik weer lol in mijn werk”, “Ik voel me minder afhankelijk van mijn leidinggevende, ik kan ook zelf mijn werk veranderen”, “Behalve meer zicht op verlichten van lijden, heb ik meer zicht op hoe ik de zorg moet organiseren”, “Mijn beste cursus ooit!”(een apotheker), …….

Kwaliteiten van docenten en adviseurs van Leerhuizen Palliatieve Zorg De docenten hebben een grote actuele praktijkervaring in de Palliatieve zorg en werkzaam in units Palliatieve zorg in ziekenhuizen of verpleeghuizen of in een hospice. Zij hebben allen specifieke opleidingen in de palliatieve zorg gevolgd en velen van hen hebben daarin diploma’s (o.a. in Cardiff, Amsterdam of Utrecht) behaald. Veel docenten zijn betrokken bij de ontwikkeling van landelijke of internationale richtlijnen en protocollen in de palliatieve zorg. Diversen zijn actief betrokken bij research. Alle docenten hebben specifieke cursussen gevolgd om dit onderwijs te kunnen geven, zoals Teaching the Teacher in Palliatieve Zorg. Enkele docenten waren en zijn betrokken bij het ontwikkelen en opzetten van units Palliatieve zorg en het schrijven van kwaliteitsrichtlijnen voor de palliatieve zorg. Daarnaast hebben zij management- en bestuurservaring.

In-Company-Onderwijs Onderwijs op maat Er zijn situaties waarin een In-Company-training effectiever aan de gestelde leerdoelen tegemoet komt dan een reguliere training. Alle specifieke kwesties die van belang zijn voor de desbetreffende afdeling kunnen hierbij aan bod komen. Bijkomend positief effect is dat ook het groepsproces gestimuleerd wordt. Daarom is het mogelijk om bij Leerhuizen Palliatieve Zorg cursussen, themamiddagen, lezingen of masterclasses op maat samen te stellen. Voor het samenstellen van onderwijs kan er een keuze worden gemaakt uit diverse onderwerpen. Hieronder zijn er een aantal op een rij gezet. Ook is het mogelijk om specifiek onderwijs voor uw organisatie te laten ontwikkelen! Leerhuizen Palliatieve Zorg heeft ruime ervaring met de volgende doelgroepen: verplegenden en verzorgenden, huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, artsassistenten, medisch specialisten, geestelijk verzorgers, apothekersassistenten, apothekers, managers en bestuurders. In Company cursussen werden gegeven binnen ziekenhuissetting, verpleeg- en verzorgingshuizen en hospices.

Onderwerpen en thema’s Basisschema dat wij gebruiken in de ordening van onderwerpen en thema’s is de piramide van palliatieve zorg:

RUIMTE MAKEN

ijs rw de On im

On d

&

er zo ek

Pyramide palliatieve zorg

n me ple

VERLICHTEN

ie tat

ORGANISEREN Ontwikkeling

ONDERWERPEN

BESCHRIJVING

ORGANISEREN V/D ZORG Communicatie Communicatie met mensen die zich niet goed kunnen uiten Communicatie met de huisarts: Hoe maak ik een startcontact met de huisarts? Hoe maak ik contact met de huisarts als ik denk dat het beleid anders moet/onduidelijk is? Communicatie met patiënt en naasten: Als sterven nabij is. Sterven als een crisis. Sterven als thuiskomen. Begeleiding van familie Communicatie met patiënt en naasten: Welkomstgesprekken, slecht nieuws, de moeilijke families, aandacht voor de naasten, hoe krijgen zij rust en hoe blijven zij meedoen, hoe organiseer je een groepsgesprek met de patiënt en de naasten tezamen, het belang van kleine zinnetjes, doorvragen, schouwen en condoleren in de waarneemsituatie, multiculturele communicatie in crisismomenten hoe bereid ik me voor en wie kan ik te hulp vragen, gezamenlijke terminologie, hoe organiseer ik de communicatie Communicatie met andere disciplines: Beginnen en hoe dan verder, wanneer vraag ik hoe hulp van mijn achterwacht, hoe organiseer ik de communicatie Organisatie Hoe zet je een palliatieve unit op? Schrijven van een plan, fondsenwerving, de bouw etc… Welke specifieke kwaliteitsrichtlijnen, hoe passen zij binnen het ‘brede’ kwaliteitssysteem dat leidt tot een kwaliteitskeurmerk Praktische invullingen Zorg voor de zorgende, hoe zorgen we voor elkaar en voor ons zelf, hoe gaan we om met frequent sterven en machteloosheid hulpverleners Reflecteren als onderdeel van professioneel handelen, tijd vrij maken voor wat je doet en wat het werk met je doet. Besluitvorming: Welke acties moeten ondernomen worden, hoe dit te doen, ook m.n. richting andere hulpverleners (o.a. huisarts) en ondersteuning cliënt systeem. Zo concreet mogelijk. Zorgvisie, zorgplanning en wat is essentieel binnen het zorgplan? (papier of ECD) Meet- en zorgplan instrumenten

Het opstellen van een (mogelijk multidisciplinair) behandel- en begeleidingsplan: inhoud, timing en organisatie Waar beginnen verantwoordelijkheden en waar eindigen ze? Ceremoniemeesterschap en regie, coördinatie, anticiperen, continuïteit De rol van zorgspecialisten + De (toekomstige) rol van verpleegkundige zorgspecialisten Mogelijkheden van samenwerking met andere hulpverleners in het netwerk palliatieve zorg. Ik laat u niet in de steek, vroegtijdige signalering en inventarisering De druk van kinderen, hoe ga ik daar mee om. Onderscheiden van copingstijlen, mijn eigen inschatting. ‘MMMM’-benadering, als sterven niet thuis kan Mogelijkheden om de palliatieve zorg in een ziekenhuis projectmatig te verbeteren (o.a. zorgpad voor de stervensfase) Hoe ondersteun je de uitgeputte familie? Service, rol van apotheker en assistentes, protocollen en richtlijnen De rol van het hospice en de units voor PTZ in verpleeghuizen, respectievelijk de grenzen van de zorg thuis en het verzorgingshuis en de verbreding van de mogelijkheden thuis en in het verzorgingshuis door vroege inschakeling van het Consultatief Palliatief Team Ethiek Ethische problemen Kleine ethiek: wie wanneer waarom voorrang? Autonomie van de patiënt of samen en wederkerig? Grote ethiek: Wie beslist: de patiënt, de naasten of de dokter? Hoe, wie, wanneer neemt men samen met anderen moeilijke beslissingen: stoppen van behandelingen, dehydratie, sedatie en euthanasie. De wilsonbekwame terminale patiënt SYMPTOOMVERLICHTING Somatische problemen Onderkennen van aard en ernst van symptomen zoals: pijn, benauwdheid, misselijkheid, braken, ileus, hik, dyspnoe, prikkelhoest, jeuk, Onderkennen van aard en ernst van symptomen zoals: pijn, problemen van de mond/slikproblemen, symptomen centraal en perifeer zenuwstelsel, misselijkheid en braken, ileus, obstipatie, hik, dyspnoe, achteruitgang urinewegen, verandering kleur en temperatuur gezicht en huid, death rattle, achteruitgang hartvaatstelsel, dovende zintuigen. Stoppen van medicatie en andere maatregelen die niet langer noodzakelijk zijn

Diagnostiek, behandeling en begeleiding van pijn, benauwdheid, misselijkheid en braken, ileus, dehydratie, obstipatie, jeuk, hik, death rattle, palliatieve sedatie, andere problemen in de laatste levensdagen. Diagnostiek, behandeling en begeleiding van veel voorkomende symptomen en reflectie op moeilijke problemen en beslissingen specifiek gericht op patiënten met ALS, COMA en NAH in hun laatste levensdagen. Technische handelingen: pompen, hypodermoclyse, ascitespunctie, palliatieve care kit Psyche Delier, angst, slapeloosheid, verdriet, agitatie Sociaal Moeilijke familieproblemen, de uitgeputte familie, de eisende familie, de familie in chaos, de familie met teveel verliezen in te korte tijd. Spiritualiteit Het levensverhaal met al haar littekens (positieve en negatieve) hoe gaan we daarmee om? Wat zijn belangrijke waarden en momenten in uw leven geweest? RUIMTE MAKEN Afscheid nemen Waken, de rol van de familie, de rol van de hulpverleners Stervende ouders met relatief jonge kinderen. Voor afronding, afscheid en afscheidsritualen, voor wat essentieel is in deze levensfase voor patiënt, naasten en hulpverleners. Voor dat wat, juist nu, in de laatste dagen en uren essentieel is Spiritualiteit Ondersteuning van de patiënt en de cliënt in de spirituele vragen en behoeften. Levensbeschouwing Belang van aandacht voor levensloop, religie en (niet godsdienstige) levensbeschouwingen Beleving en bezieling: waarom houden we het wel of niet vol Rouwen Aandacht voor rouw bij de patiënt en diens naasten Verdriet en rouw van de hulpverleners Rouw, leven met verlies Rouwen in december De laatste 48 uur Leven met een levensbedreigende ziekte Omgaan met snelle multitasking tijd versus (balans) vertraagde belevingstijd ALGEMEEN Kenmerken van palliatieve zorg: definities, historie, waarom samenwerken, aspecten voor een beleidsplan

Vrijwilligers en palliatieve zorg: de ontwikkeling van vrijwilligersbeleid in de palliatieve zorg Van cure naar care, de overgang van de patiënt van thuis en ziekenhuis naar een palliatieve unit of hospice Complementaire zorg Training Zorgpad Stervensfase

Procedure Om tot een juiste samenstelling van uw In-Company onderwijs te komen, spreken wij uw wensen en leerdoelen eerst met u door. Bezien zal worden of uit de al bestaande onderwerpen van Leerhuizen Palliatieve Zorg een keus gemaakt kan worden, dan wel of een specifieke cursus ontwikkeld respectievelijk aangepast kan worden. Het is ook mogelijk dat er voor uw vraag of behoefte kan worden volstaan met een advies of andere vorm van ondersteuning.

Duur van het onderwijs De duur van de scholing is afhankelijk van de vraag/leerwensen en kan variëren van minimaal twee uur tot enkele dagen. Leerhuizen Palliatieve Zorg hanteert per onderwerp een specifieke tijdsduur die nodig is om het gewenste effect te bereiken. Afhankelijk van het onderwerp en de vorm kan bepaald worden of het wenselijk/noodzakelijk is omvervolg- of terugkomdagen te organiseren. Het onderwijs wordt afgesloten met een evaluatiegesprek om te toetsen of de leerdoelen zijn bereikt.

Groepsgrootte Gezien de interactieve vorm van het onderwijs wordt meestal gewerkt met groepen van maximaal 18 deelnemers. Afhankelijk van onderwerp en/of groepsgrootte zal Leerhuizen bepalen of de scholing door meer dan 1 docent gegeven zal worden. In onderling overleg wordt, afhankelijk van het onderwerp, de groepsgrootte vastgesteld.

Voor wie? In-Company-Onderwijs kan worden aangevraagd door professionele organisaties voor alle disciplines, werkzaam in de gezondheidssector. Ook publieksavonden kunnen desgewenst op locatie worden aangeboden.

Kosten en Betalingscondities1

Ten aanzien van onderwijs Indien er een verzoek is voor een cursus op maat zal na een voorbereidingsgesprek een offerte gemaakt worden inclusief onderwijsmateriaal. Per cursus geldt een maximum van 18 cursisten per dagdeel.

Catering en ruimte De catering en de onderwijsruimte worden in eerste instantie door de opdrachtgever verzorgd. Indien gewenst kan dit ook door Leerhuizen Palliatieve Zorg worden verzorgd. De kostenvoor catering en onderwijsruimte worden gedragen door de opdrachtgever.

Verblijfskosten Indien de docenten vanwege de locatie of in verband met een meerdaagse cursus op locatie dienen te verblijven zullen de hieraan verbonden kosten aan de opdrachtgever worden doorbrekend.

Betalingscondities De aanvragende instelling ontvangt een offerte met de gemaakte afspraken en de verbonden kosten. Deze dient getekend teruggestuurd te worden ter bevestiging van de opdracht. Na afloop van de cursus wordt een factuur verzonden. Indien sprake is van een cursus die langer dan 6 dagdelen duurt, behoudt Leerhuizen Palliatieve Zorg zich het recht voor om halverwege de cursus een factuur voor 50% van de kosten te sturen. De opdrachtgever verplicht zich om binnen 15 dagen na ontvangst van de factuur het overeengekomen bedrag over te maken aan Leerhuizen Palliatieve Zorg.

Annuleren Indien de opdrachtgever de opdracht annuleert na tekening van de offerte worden er €50,- administratiekosten in rekening gebracht. Daarnaast zullen ook de reeds gemaakte kosten in rekening worden gebracht bij de opdrachtgever. In geval van overmacht kan Leerhuizen Palliatieve Zorg het afgesproken programma annuleren. In overleg wordt een nieuw moment gezocht of een alternatief programma uitgewerkt.

1

Voor de aangesloten partners van Leerhuizen Palliatieve Zorg gelden andere condities

Praktische voorwaarden en zaken De aanvragende instelling regelt Een gepaste onderwijsruimte Materiaal (flip-over, overheadprojector en projectiescherm) Koffie, thee, water en frisdranken Bekendmaking binnen de instelling Inschrijving van cursisten bij Leerhuizen Palliatieve Zorg

Leerhuizen Palliatieve Zorg regelt Voldoende onderwijsmateriaal (programma en hand-outs voor alle cursisten) Presentielijsten Laptop Kennistoetsen voor en na de cursus (indien afgesproken) Evaluatieformulieren Certificaten van aanwezigheid Accreditatie (indien afgesproken) Chocolade

CONTACT