Ich bin ein Berlinerd

FoliaM gazine weekblad voor HvA en UvA



nr. 16 11/01/2012

Ich bin ein Berlinerd Boeken in de Poort ‘Die studenten lezen alleen Winnie de Poeh’ Astronaut geeft les Wubbo Ockels: ‘De universiteit moet niet alleen maar leuk zijn’ Therapie Daten met een avatar helpt bij sociale fobie

(advertentie)

GEEN GELD MEER IN JE PORTEMONNEE

MAAR WEL ZIN OM VANAVOND UIT TE GAAN?

NOODLANDING! VUL JE NAAM EN E-MAILADRES IN OP DIT FORMULIER. LEVER DIT FORMULIER OP VERTOON VAN JE STUDENTENPAS OP DONDERDAGNACHT IN BIJ DE NOODLANDING BALIE VAN PARADISO EN ONTVANG EEN NOODLANDING PAS. OP VERTOON VAN DE PAS GRATIS ENTREE BIJ NOODLANDING! (MAX. 1 PERSOON) ELKE DONDERDAGNACHT IN PARADISO*. DE PAS IS GELDIG TIJDENS HET COLLEGEJAAR 2011 - 2012 *LET OP IN UITZONDERLIJKE GEVALLEN IS DE PAS NIET GELDIG, DIT WORDT DAN AAN DE DEUR EN OP DE WEBSITE VAN PARADISO VERMELD

NAAM: E-MAIL:

inhoud #16 Geen D1.09, maar Alexanderplatz 10

Studenten Duitslandstudies en Nieuwste geschiedenis presenteerden op locatie. In Berlijn, een stad vol historie. Want ‘je begrijpt het pas als je er bent’.

Lesgeven door gevorderden 22

Gerben Moerman is Docent van het Jaar. En wie gingen hem ook al weer voor? ‘De stof naar een steeds hoger niveau tillen, dat is mijn kracht.’

Boeken in de buitenlucht 28

Het zijn monumenten in een monument, de boekverkopers in de Oudemanhuispoort. En ze doen hun werk met liefde. ‘Als je het voor het geld doet, moet je hier niet zijn.’

De eerste Nederlander in de ruimte 34 André Kuipers zweeft er nu, maar Wubbo Ockels was de eerste astronaut van Nederland. Nu komt hij college geven over duurzaamheid.

Ontmoet je angst 38

Voor mensen met extreme verlegenheid en onzekerheid gloort er hoop, in de vorm van een behandeling met virtual reality. ‘Kon je een echte date maar zo vaak opnieuw beginnen.’

en verder uitgelicht 6-7 de week/het moment/navraag 8-9 passie 17 opinie 18-20 Robbert Dijkgraaf 19 Fatihya Abdi 20 brieven/promoties 21 objectief 26-27 op de tong 33 drift 41 de adviesdienst 43 lezingenladder 44 overigens 45 prikbord 46-47 wasdom 48-49 stage 49 toehoorders 50 de lezer/deining 51

4

FoliaMagazine

redactioneel H

10

H foto Jan van Breda

H 22 Drift

28

34

Net voor kerst heb ik een aantal presentaties bijgewoond van media­ studenten van de HvA. In het kader van hun opleiding hadden ze onderzoek gedaan naar ‘Folia’ in de breedste zin van het woord. Dus naar het blad en de site; naar de inhoud en de look and feel en naar randzaken als distributie en promotie. Dit soort bijeenkomsten is leerzaam, soms leuk en zet je ook vaak weer met beide benen op de grond. In december prijkte KNAW-president Robbert Dijkgraaf op de cover omdat hij net een prachtige baan in ­Princeton had gekregen; voor ons als redactie aanleiding om breed uit te pakken. Van de vijftig HvA-studenten wist er slechts één wie Dijk­ graaf – die oude man in dat donkere pak – überhaupt was. Slechte cover dus, volgens hen. De wetenschapsrubriek ‘Overigens’ en de opinie­ pagina’s: deze studenten werden er niet koud of warm van. De rubrie­ ken ‘Op de tong’ en ‘Passie’ werden beter gewaardeerd, net als ‘Drift’, de inmiddels beruchte seksrubriek. In de vijf jaar dat ik hoofdredacteur ben, heb ik nog nooit zo veel reac­ ties op een rubriek gekregen als op deze. Een deel van de lezers vindt de rubriek een grote schande – seks in het oudste universiteitsblad van Nederland! – terwijl een net zo grote groep het elke week wel even leest. Voor weer een ander deel van de doelgroep hoeft het niet per se (‘als ik dit wil lezen, koop ik wel een Viva’) maar hun ergernis is blijkbaar niet dermate groot dat er een ingezonden brief wordt geschreven. Tijdens onze kerstevaluatie hebben we besloten met ‘Drift’ door te gaan. Maar dan anders. Liefde, seks, onzekerheid en hoop zijn onlosmakelijk verbonden met de studententijd. En daar gaat de rubriek dus over. Ge­ schreven door nieuwe auteurs en met ander beeld. Het is wellicht even wennen, en mocht u willen reageren: mijn mailbox staat open. Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, [email protected], @jimfjansen (twitter)

40

FoliaMagazine

5

‘Dit moet ik opschrijven’ Na haar studies politicologie en journalistiek en een baan als journalist besloot Jorie Horsthuis (30) zich om te laten scholen tot tramconducteur. De ene dag gaf ze les als junior docent bij politicologie, de andere controleerde ze kaartjes. Recentelijk verscheen haar boek Op de tram. tekst Bob van Toor / foto Jan-Maarten Hupkes

6

FoliaMagazine

‘Na mijn studie schreef ik onder meer voor De Groene Amsterdam­ mer. Na enkele reizen naar conflictgebieden besloot ik dat ik liever in Amsterdam wilde zijn,’ vertelt Horsthuis. ‘Ik solliciteerde als junior docent bij de UvA, en als conducteur bij het GVB. Op beide plekken werd ik aangenomen. In het begin wist ik nog niet dat ik een boek zou gaan schrijven over de tram. Ik wilde het gewoon eens mee­ maken, maar het bleek nog interessanter dan ik had gedacht.’

Het GVB heeft tot nu toe geen commentaar gegeven op het boek. ‘In het begin zullen ze wel wat argwaan hebben gehad. Maar het is geen zwartboek, ik heb geprobeerd een eerlijk beeld te geven van een bedrijf in een moeilijke periode. Van mijn collega’s heb ik wel veel positieve reacties gehad. Sommigen zeiden dat ze het in één ruk hadden uitgelezen, terwijl ze normaal geen boeken lezen.’

Studenten bleken een vermakelijke groep passagiers. ‘Als we om half zes ’s ochtends over het Rembrandtplein reden kwam er vaak zo’n groep compleet bezopen studenten binnen: “Jezus man, wéér niet gescoord.” En dan zat ik daar, fris en in mijn uniform – heel grappig. Verder was er veel gesjoemel met OV-kaarten, maar vaak waren er ook problemen waar studenten niets aan konden doen. Conducteurs kunnen aan een kaart nu niets meer zien, en vaak niet helpen als hij het niet doet. Dat leidde tot veel frustratie.’ Het was een interessante tijd om bij het GVB te werken voor de schrijfster, die nu weer als journalist werkt. De OV-chipkaart werd ingevoerd, en het kabinet maakte plannen voor bezuinigingen op het openbaar vervoer. ‘In kranten lees je alleen wat de afdeling communi­ catie zegt over de problemen, ik maakte mee wat de mensen op de werkvloer ervan vonden. Ik dacht: dit moet ik opschrijven.’

Ondanks klagende passagiers, vertragingen en het rondje om de kerk is het mensbeeld van Horsthuis er niet beter of slechter op geworden. ‘Waar ik wel van schrok, is dat mensen echt geen idee hebben dat er iemand achter dat raampje zit. Ze zien je gewoon niet.’ Studenten uit haar werkgroepen is ze op de tram nooit tegengeko­ men. ‘Gelukkig maar, die zouden raar hebben opgekeken.’ yyy

FoliaMagazine

7

de week

N

Goede voornemens 2012: minder kroketten, minder diplomafraude en minder rookgordijnen

Van alle goede voornemens die we onszelf dit jaar op de hals halen zal er binnen de muren van de UvA en de HvA in ieder geval één zonder al te veel discipline vol te houden zijn: gezonder eten. Sinds 1 januari is de catering van de universiteit en de hogeschool overge­ nomen door Eurest; naar het schijnt ’s werelds grootste cateraar. Het is afgelopen met de kleffe kroketten van Sorbon: de nieuwe cateraar laat weten zich meer te richten op gezonde en biologische producten, zonder daar meer geld voor te vragen. Een voornemen dat waarschijnlijk een iets langere adem vereist, is het bewaken van de onderwijskwaliteit van de HvA. De hogeschool stond even in brand, eind vorig jaar, na het bericht van De Telegraaf dat duizenden HvAstudenten onrechtmatig een diploma zouden hebben gekregen. Rector Jet Bussemaker zei geen bevestiging te hebben voor gesjoemel met diploma’s, maar stelde voor de zekerheid toch maar even een onderzoekje in. De resul­ taten daarvan laten nog op zich wachten. Ook bij de opleiding journalistiek van de hogeschool Windesheim is het hommeles. Een visitatiecommissie noemde de afstudeer­ werken en stageverslagen niet hbo-waardig, een kwalificatie die ondertussen aan be­

8

FoliaMagazine

foto Danny Schwarz

ieuwe ronde, nieuwe kansen. Hoe­ wel 2012 een licht apocalyptische bijsmaak heeft, geeft een nieuw jaar altijd weer de mogelijkheid het helemaal anders aan te pakken. Alle sigaret­ ten die vorig jaar zijn gerookt, alle tentamens die niet werden gehaald en alle diploma’s waarmee werd gefraudeerd: laten we ze gewoon vergeten en met een schone lei beginnen. Dat geeft de burger moed.

Jet Bussemaker heeft er zin in. Tijdens het debat dat Folia Magazine organiseerde over de kwaliteit van het hbo-onderwijs meldde ze dat de HvA niet meer dan 50.000 studenten aankan. Momenteel staat de teller op ruim 45.000.

hoorlijk wat erosie onderhevig is. Hoogtijd om orde op zaken te stellen. Volgens de voorzitter van het college van bestuur van Windesheim, Albert Cornelissen, moet de onderste steen boven komen. De man die het allemaal moet gaan doen is oude bekende Karel van der Toorn, voormalig collegevoor­ zitter van de UvA en de HvA. Van der Toorn lijkt vooralsnog niet dé ervaringsdeskundige als het aankomt op onderste stenen boven krijgen. Hij is eerder bedreven in het optrek­ ken van rookgordijnen. Over de reden van zijn plotselinge vertrek zwijgt hij nog steeds in alle toonaarden. Maar misschien zijn Van der Toorns goede voornemens van dit jaar

wel: minder rookgordijnen optrekken, en meer onderste stenen boven krijgen. Op een gezond en fraudevrij 2012. Proost! yyy Eva Rooijers en Gijs van der Sanden

 

6 januari 2012

tweet van de week @SammyDeRidder Samantha Ik word bijna bang van alle "regeltjes" waar je op moet letten bij het maken van een kop (boven artikel)! #basisboek #journalistiek https://twitter.com/#!/SammyDeRidder/

foto Bas Uterwijk Studentenfunsportvereniging D.E.R.M. mocht 9 januari haar 14-jarige bestaan vieren. Reden voor de leden van D.E.R.M. om het jaar te beginnen met een frisse nieuwjaarsduik in de Amstel. yyy Harmen van der Meulen

navraag Peter Fonkert Vermeende diplomafraude, angstcultuur en slecht presterende opleidingen. Het is hommeles binnen de economische afdeling van de HvA. De berichten in De Telegraaf sloegen in als een bom. Op de hogeschool geloven ze dat docent Peter Fonkert de bron was.

De HvA stond even op zijn kop. Hoe gaat het nu met je? ‘Eigenlijk ben ik een beetje sprakeloos. Het bestuur en collega’s gaan ervan uit dat wat in De Telegraaf staat klopt. Mensen denken nog steeds dat ik de bron ben van het bewuste artikel over diplomafraude. Daar klopt niets van! Niemand binnen de hogeschool nam de moeite mij even te bellen. En voor je het weet staat dan op 47 websites dat Fonkert zegt dat er sprake is van diplomafraude op de HvA.’ Hoe kijk je nu tegen de berichtgeving aan? ‘Toen het artikel op de zaterdag voor kerst ver­

scheen, was ik net zo verbaasd als de rest. Die journalist heeft mij daarna op zondag gebeld met wat vragen en nog een keer gemaild. De bewijzen voor fraude moet ik ook nog steeds zien, want zijn bron wilde hij niet prijsgeven. En nu word ik weggezet als iemand die te kwader trouw handelt en een hekel heeft aan de hogeschool. Niets van waar. Wat dat betreft is de sfeer goed verziekt.’

Als criticus van de fusie tussen de HES en HvA had je het zinkende schip misschien beter kunnen verlaten? ‘Ik maak me zorgen over een aantal processen binnen dit domein. In 2007 vonden docenten

al dat ze van alles kregen opgelegd vanuit het bestuur. Toen zijn er ook acties geweest, maar de rust is nooit teruggekeerd. En nu worden er op­ nieuw allerlei beloftes gedaan, dat het allemaal anders wordt binnen de International Business School. Eerst zien, dan geloven.’

Ga je nog wel met plezier naar je werk? ‘Dat vragen collega’s me ook. Of ik het gebouw nog wel in durf. Van enkele medewerkers krijg ik ook mailtjes: dat mijn media-optreden de HvA schade berokkent, dat we zo het nieuwe Inholland worden. Maar lesgeven vind ik nog steeds leuk. Dat was voor mij de primaire reden het onderwijs in te gaan.’ yyy Jeff Pinkster

FoliaMagazine

9

Berlijn, stad van verhalen Hoorcollege in D1.09? Een suffe powerpointpresentatie in lokaal 4.33 van het P.C. Hoofthuis? Het kan ook anders. Masterstudenten die het vak ‘Berlin – Schauplatz der Geschichte’ volgen, gaan in december een volle week naar Berlijn om daar een presentatie te houden. Onder bezielende leiding van docent Willem Melching en zijn rechterhand Rutger van Geelen. tekst Anouk Kemper / foto’s Jan Windszus

10

FoliaMagazine

W

illem Melching, universitair docent geschiedenis en Duits­ landkenner, kijkt tevreden om zich heen, terwijl hij wacht op de tram naar de Ostbahnhof. Het is een koude zaterdag, half negen in de ochtend. De studenten hebben kleine oogjes en pipse wangetjes, maar ze zijn er. Alle achttien. Ondanks die wilde nacht stappen in één of andere techno-loods. ‘Toch knap hè?’ complimenteert Melching zichzelf. ‘Zo vroeg en al die studenten op de been.’ Het is inmiddels de zevende keer dat de docent deze studiereis maakt naar de Duitse hoofd­ stad. Daar moeten de studenten een presentatie houden van ongeveer dertig minuten, waarna er ruimte is voor vragen. De presentatie moeten zij houden op de locatie waar zij over vertellen. Dus heeft iemand een verhaal over de Bewegung 2. Juni, dan moet hij een locatie uitkiezen die daarmee te maken heeft. De eerste dag krijgen ze de tijd om hun locatie te scouten. Waar gaan ze staan? Mogen ze misschien binnen hun verhaal doen? Dat soort zaken. Uiteindelijk moet alles in Nederland nog worden uitgewerkt tot een keurige paper, van academisch niveau natuurlijk. Hoewel Melching en Van Geelen elk jaar min­ stens vijftien presentaties te zien krijgen, verveelt het helemaal niet. De presentaties zijn tot nu toe namelijk allemaal verschillend. ‘Nou ja, de Neue Wache zit er wel elk jaar in,’ erkent Van Geelen, oud-student en goede vriend van Melching. Die vult aan: ‘Maar de invalshoek is wel elk jaar an­ ders. Nienke richt zich bijvoorbeeld puur op de architect Schinkel.’ De studente hoort haar naam vallen en trekt een enthousiast gezicht. ‘Jahaaa, wacht maar af!’ Nazi’s en Stasi Met maar zes meiden is het dit jaar duidelijk een mannengroep. Vooral de ‘303-mannen’, een verwijzing naar hun kamernummer in het hostel, zorgen ervoor dat het onderweg geen moment stil is, hoe vroeg ook. Een gele stadsbus rijdt de groep langs enigszins deprimerende hoogbouw. ‘O ja, dit zijn ze ook vergeten te bombarderen,’ moppert er één. Brommend ge­ grinnik. Zo gaat het de hele tijd door; er is geen gebrek aan grappen die refereren aan de nazi’s of aan de Stasi. Student Nick Flohr (23) is blij

FoliaMagazine

11

verrast over de groepsdynamiek. ‘We kenden elkaar vooraf eigenlijk niet goed. We hadden één keer per week college en dat was het dan, daarna gingen we geen koffie drinken of zo. Het heeft echt goed uitgepakt.’ De gele dubbeldekkerbus (‘véééét, ik wil bo­ ven!’) brengt de groep van het Tempelhof naar het ‘Object T’. Student Iain de Jong (23) is op donderdagochtend als allereerste aan de beurt. Hij vertelt rustig over het Germania-idee van Hitler en zijn huisarchitect Albert Speer. Als locatie heeft hij de gigantische, onafgebouwde betonnen constructie gekozen, die het einde moest markeren van Hitler’s Noord-Zuidas. Hoewel het verhaal van Iain boeiend is, zijn de meeste studenten na een tijdje vooral bezig zichzelf warm te houden. Het is behoorlijk koud in Berlijn, er waait een gure wind en die zorgt ervoor dat Iain soms moeilijk te verstaan is. Van Geelen had de groep hier al voor gewaar­ schuwd. ‘Ze moeten naar de groep toe praten. Als je je hoofd wegdraait, ben je mij kwijt. Dan ben je niet meer te verstaan.’ De sympathieke dertiger, met krullend haar en een baard, vertelt dat de studenten na hun aan­ komst toch best zenuwachtig werden. ‘Vooral over hoe het zou gaan. Het is anders dan pre­

12

FoliaMagazine

senteren in een werkgroep. Je bent meestal bui­ ten, er is sowieso achtergrondgeluid.’ Daarom kregen de studenten een aantal tips: ‘Zorg dat je droog kunt staan, dat er niet al te veel herrie is en praat dus naar de groep toe.’ Alexanderplatz Iain ontvangt een bemoedigend applaus van de groep, die opvallend aandachtig heeft geluisterd. Geen gefluister of korte grapjes onderling, zelfs niet van de 303-mannen.

‘Deze stad heeft een soort manische energie’ Als verkleumde pinguïns loopt iedereen terug naar de bus. Next stop: de Fernsehturm op de Alexanderplatz. Dat is voor niemand een ver­ rassing. Het dagprogramma is keurig uitgewerkt in overzichtelijke tabellen, waarvan elke student een kopie heeft gekregen. Op de achterkant van het blaadje staat ieders telefoonnummer, het adres van het hostel, de Nederlandse ambassade en van de restaurants waar gezamenlijk wordt gegeten, mochten de studenten daar zin in heb­ ben. De studenten vermoeden dat deze strakke

organisatie voornamelijk te danken is aan Van Geelen, een voormalig film- en televisieprodu­ cent. Nick Flohr: ‘Dat we zo op schema blijven, ligt aan Rutger hoor. Melching kan rustig een half uur anekdotes vertellen en de tijd vergeten.’ Zodra de verhalen van Melching te lang dreigen te duren, staat Van Geelen inderdaad alweer op zijn horloge te tikken: ‘We moeten door, anders raken we achter op schema. Kom op, jongens!’ Het schema haalt de groep dan ook geen enkele keer in. Ontbijten moet vóór half negen, want zo laat gaan ze de deur uit. Vervolgens zijn de studenten tot twee á drie uur ’s middags bezig met de presentaties. Om zeven uur kan er samen gegeten worden. Aanwezigheid bij elkaars presentaties is vereist. Nog nooit is er een student geweest die een dag heeft gemist. Wat dat betreft vormt deze groep de uitzonde­ ring die de regel bevestigt. Er doet namelijk een buikvirusje de ronde, waardoor drie studenten, de verslaggever en zelfs Van Geelen een dag of twee zijn uitgeschakeld. Maar dit staat los van de student die zondagochtend niet aan het ont­ bijt verschijnt, na een wilde avond stappen. In dat geval zijn Melching en Van Geelen even niet zo vriendschappelijk en joviaal als gewoonlijk. Twee punten aftrek.

Linkerpagina: Bij Tempelhof van waar de groep de gele dubbeldekker nam naar Object T., met in het midden Willem Melching (met bril). Deze pagina, van links naar rechts, van boven naar beneden: Bij metrohalte Warschauer Strasse, vlakbij het hostel – Willem Melching vertelt een anekdote – Op Alexanderplatz vlak na de presentatie over de Fernsehturm – In het Theater Schiffbauerdamm, waar Stefan Kruszel zijn presentatie hield – Bij Object T. met rechtsvoor Iain de Jong en middenvoor Nick Flohr – De Fernsehturm.

FoliaMagazine

13

Berlijn voor dummies Bewegung 2. Juni Een anarchistische, terroristische beweging in West-Duitsland, die bestond van 1971 tot 1980. Neue Wache (zie foto uit 1930) Gebouw aan de Unter den Linden. In 1816 gebouwd, naar ontwerp van architect Karl Friedrich Schinkel. Architect Schinkel Karl Friedrich Schinkel (1781 - 1841) was begin negentiende eeuw één van de belangrijkste architecten.

De Muur Melching is al tientallen keren in Berlijn ge­ weest, hij weet dan ook goed de weg. Verbazing­ wekkend goed. Zijn ogen beginnen te glanzen. ‘Ik heb een geheime versie van het schema, daar staat de route op. Dan lijkt het net of ik alles weet,’ zegt hij samenzweerderig. Hij stopt zijn zwarte Moleskine snel weer in zijn jaszak. Handig, zo’n geheime routeplanner, aangezien de groep wat afreist gedurende de week. Metro in, metro uit, bus in, bus uit, lopen, lopen en nog meer lopen. Opgewekt vertelt Melching de ene na de andere anekdote in prachtige Nederlandse volzinnen. Zoals bijvoorbeeld over die ene op­ merking waar hij nog steeds spijt van heeft. ‘Eén van de pijnlijkste momenten van mijn leven. Toch wil ik het graag met jullie delen.’ Dat doet hij op donderdagmiddag, Casper Vuurmans (24) heeft zojuist zijn intrigerende presentatie gehou­ den over de smokkel tussen oost en west op UBahnstation Friedrichstrasse. Melching kent de

14

FoliaMagazine

Object T. Een gigantische, onafgebouwde betonnen constructie. Deze ‘koepel’ moest het einde markeren van Hitler’s Noord-Zuidas. Germania Hitler wilde Berlijn veranderen in wereldhoofdstad Germania, met grote boulevards van oost naar west en van noord naar zuid door de stad. Fernsehturm De televisietoren op Alexanderplatz, in het voormalig Oost-Berlijn. Met 368 meter is het het hoogste gebouw van de stad.

plek van toen de Muur er nog stond en het sta­ tion gescheiden werd door een stalen plaat. Het was 1982 en hij had de dag doorgebracht met twee nichtjes van een Oost-Berlijnse vriendin. Ze stonden bij het station toen er één vroeg wat

Er is geen gebrek aan grappen die refereren aan de nazi’s hij de komende dagen van plan was. Melching: ‘En toen zei ik, voor ik er erg in had: “Ik ga weer terug naar Nederland, want ik ga zaterdag naar een concert van The Rolling Stones in Rotter­ dam.” Nou, dat gezicht van dat meisje! “Luister ook een beetje voor ons”, zei ze nog.’ Vanuit de groep klinkt een meelijwekkend ‘aaaaah’. De spanning is zichtbaar van Casper afgegleden. Zijn presentatie zit erop. Hij vertelde zijn verhaal

rond een maquette van het oude station in een klein museum vlak naast het huidige station. ‘Het mooie is dat je de treinen onder je voelt doorrijden.’ Inderdaad, zware brommen en lichte trillingen. De student was een beetje nerveus, hij mocht eigenlijk niet binnen zijn verhaal doen. Dat zou andere bezoekers storen. ‘Wat een onzin, we blijven gewoon lekker binnen,’ donderde de stem van Van Geelen. En zo geschiedde. Stefan Kruszel (27) is vandaag de laatste. Hij rookt buiten het museum nog gauw een sigaret, voordat de groep afreist naar het Theater Schiff­ bauerdamm. Wat er door hem heengaat? ‘Van alles. Verdriet, woede, angst, vreugde.’ Hij lacht. ‘Nee hoor, ik heb er zin in.’ De groep zal hem dankbaar zijn, ze kunnen weer binnen zitten. Geen snoepreisje Na een aantal dagen zijn de masterstudenten bekend met the drill. Vroeg eruit, de stad doorkruisen, naar elkaars verhalen luisteren,

Wat kost dat? € 1000,- Internationaal Fonds (Bureau Internationale Studentzaken) € 500,- Universitair Fonds. Duizend euro aangevraagd, dus maar de helft gekregen. Van Geelen: ‘Zij doen heel moeilijk.’ € 110,- eigen bijdrage per persoon € 800,- GARS (Onderwijssecretariaat Geschiedenis, Archeologie- en Regiostudies) Het geld wordt gebruikt voor de treinreis, de zeven nachten in het hostel en voor het openbaar vervoer. Iedereen krijgt een weekkaart van zo’n 28 euro.

eten, bier drinken, misschien een dansje wagen en vooral niet vergeten de volgende dag om half negen weer klaar te staan in de ontbijtruimte van The Odyssee Globetrotter Hostel. Melching is nu al een paar keer in het ‘piratenhostel’ in de wijk Friedrichshain geweest. Het is een beetje shabby, maar wel schoon. En ach, de studenten zijn amper op hun kamer. Daarvoor heb­ ben ze het veel te druk. Want wie een soort studie-snoep­ reisje in gedachten had, komt bedrogen uit. De dagen zijn lang en volledige participatie is een absolute must. Nick Flohr (bachelor ge­ schiedenis, master nieuw­ ste geschiedenis) kan na een paar dagen wel wat

extra uurtjes slaap gebruiken. Desalniettemin is hij zeer enthousiast over de reis. ‘Berlijn heeft in de twintigste eeuw als decorstuk voor twee totalitaire regimes gediend. Na al die ver­ schillende perioden is Berlijn er nog steeds, en

De Berlijnse fotograaf merkt op dat Melching een ‘Berlin nerd’ is heeft het zichzelf opnieuw uitgevonden in glas en staal. Je leest daar wel over, maar je begrijpt het pas als je er bent. Deze stad heeft een soort manische energie.’ Ook Stefan Kruszel (ba­ chelor Europese studies, master Duitslandstu­ dies) is te spreken over de week. ‘Het is leuk. Het was vooraf bekend dat we een presentatie moesten houden, maar dat heeft mij niet weerhouden van ongebreideld enthousiasme,’

zegt hij gniffelend. ‘Het is een soort guided tour. Je leert dingen die je niet leert als je op eigen houtje gaat. Ik was er al eens geweest, maar nu neem ik de bezienswaardigheden veel bewuster in me op. Heel anders.’ Nick voegt nog toe aan zijn beweegredenen om het vak te volgen: ‘Het leek me gezellig om met Willem Melching op pad te gaan. Hij weet zó veel.’ Zelfs de Berlijnse fotograaf merkte al op dat Melching een ‘Berlin nerd’ is, na diens uitgebreide tiplijst vol restaurants, musea en winkels te hebben bekeken. De docent is de stad, en niet te vergeten de studenten, nog lang niet beu. In stevig tempo leidt Melching de studenten door de immense hoofdstad, van oost naar west en alles daar tussenin. De do­ cent, toch al 57 jaar, oogt geen enkel moment vermoeid of ongeïnteresseerd. ‘Ja, maar als ik dit niet meer leuk vind, ga ik mijn pensioen aanvragen. Dan word ik te oud.’ Laat dat nog jaren duren, bitte. yyy

FoliaMagazine

15

Spaans

al

en

Nederlands

Eigen Haard

in Amsterdam (de Pijp).

verkoopt door heel Amsterdam starterswoningen vanaf € 75.000 met

Snel en leuk Spaans leren in groepen of privé. Cursussen en verkoop materiaal Nederlands speciaal voor Spaanstaligen. Zeer geschikt voor het basisexamen.

€ 4.000 korting, 0% overdrachtsbelasting & GEEN notariskosten! www.kopenbijeigenhaard.nl

Kijk op www.spaans-bij-animo.nl of www.cursosdeholandes.nl voor alle informatie of bel 06-23546698.

Naamloos-1 1

06-01-2012 09:35:54

21, 22 jan

VOORD TAALCUEEL OP RSUS

‘één lange perfecte uitbarsting’ de Volkskrant*****

Betaal slechts e 10,– met de Sprintpas van de Stadsschouwburg | ssba.nl

stadsschouwburg amsterdam | 020 624 23 11

folia-team stages 120104.indd 1

06-01-2012 09:39:15

€ 50,-

VOORD TAALCUEEL OP RSUS Zie voor meer informatie:

&

www.VolksuniversiteitAmsterdam.nl

&

www.tga.nl

passie Knippen

‘Als kind vroeg ik aan mijn moeder of er geen poppen bestonden waarvan het haar groeide, omdat ik bij een nieuwe meteen aan het knippen sloeg. Als tiener knipte ik al mijn vrienden, in ruil daarvoor kookten zij voor mij. Ik ben een autodidact en knip vooral op gevoel. Uiteindelijk ben ik bij een kapsalon gaan werken: koffie zetten en haren vegen en ondertussen kon ik mooi spieken hoe er geknipt en gekleurd werd. De eigenaresse daar heeft me uiteindelijk verder opgeleid. In het begin had ik nooit een “knipplan”: ik begon gewoon en deed soms drie uur over een knipbeurt. Knippen is voor mij een soort van beeldhouwen rond een gezicht. Ik vind het super om, door het knip­ pen van iemands haar, iemand mooier en blij te maken. Het is heel vervelend als mensen met nat haar of met een muts op binnenko­ men. Dan kun je niet zien hoe zij hun haar normaal dragen, hoe het haar valt, of het pluist of dat er een rare kruin zit. Iedere kap­ per heeft zijn eigen scharenset. De prijzen daarvan kunnen oplopen tot duizend euro. Ik ben er dan ook heel erg zuinig op, één keer laten vallen en ze zijn stuk. Niemand mag mijn schaar gebruiken, ik neem mijn setje vrijwel altijd mee naar huis. Als het toch eens voorkomt dat een collega mijn schaar eventjes leent, merk ik dat meteen. Dat voel je als kapper. Je schaar gaat helemaal naar jouw hand staan, net als een vulpen. De bladen slijten op een unieke manier door de hoek waarin je knipt. Zelfs op mijn kam ben ik zuinig. Geen kam is hetzelfde en met mijn lievelingskam zie ik mijn collega’s dan ook liever niet.’ yyy Annemarie Vissers

FoliaMagazine

17

foto Fred van Diem

Zazie van der Leeuw (32, studiekeuzecoach oriëntatiejaar UvA-HvA en parttime kapster) wordt intens blij van het knippen van haren.

opinie

Laat studenten fouten maken De huidige liberale moraal in het hoger onderwijs waarbij geen ruimte is voor fouten of vertraging zorgt ervoor dat studenten cruciale vaardigheden niet leren, betoogt Mark Leegsma. illustratie Marc Kolle

A

larm! Nederland is hoogopgeleid! Maar liefst veertig procent van de Nederlanders tussen de 25 en 34 jaar had in 2010 een hogere beroeps- of wetenschappelijke opleiding afge­ rond. Waarom dat reden voor alarm is? Omdat, achter de fraaie cijfers, het hoger onderwijs een probleem heeft. Het geliberaliseerde studeren van ‘tempo maken’ en ‘presteren’ maakt namelijk een essentieel deel van de ‘hogere’, met name wetenschappelijke vorming onmogelijk. Het probleem heeft alles te maken met het zogenaamde ‘besef van experimentele fout’. Wetenschap is in zoverre proefondervindelijk dat conceptuele verwarringen, inadequate methoden en andere fouten nooit ‘maar’ een ongeluk, een smet op het blazoen der Kennis, zijn. Integendeel: experimentele wetenschap is structureel en gecontroleerd fouten maken om ervan te leren. Daarom komt het er niet op aan fouten te vermijden of ontkennen, maar er de noodzaak van te beseffen. De experimentele fout, de fout waarvan je leert, is essentieel. Leren van eigen of andermans fouten is echter niet zo makkelijk als het cliché suggereert. Het is een vaardigheid, verworven en niet georven. Leren van fouten moet je leren. Hier wringt de schoen. Sinds de invoering van de tempobeurs in 1993 (al snel omgedoopt tot

18

FoliaMagazine

prestatiebeurs) bepaalt liberalisering de politie­ ke agenda voor het hoger onderwijs. Oogmerk was destijds de ‘eeuwige student’ (‘langstudeer­ der’ in het actuele jargon) te elimineren. Anno 2012 is studiefinanciering gekoppeld aan de nominale duur van studies. Wie niet ‘nomi­

Dijkgraaf

Minder is meer naal loopt’ betaalt de ‘studievertraging’ uit eigen zak. Met de eeuwige student is het ondertussen wel gedaan. Jonge mensen met hoge schul­ den daarentegen zijn er in overvloed. Steeds meer studenten lenen steeds meer geld, zo is recentelijk gebleken uit onderzoek van de Vakcentrale voor middengroepen en hoger personeel (MHP) en het Interstedelijk Stu­ denten Overleg (ISO). Vooralsnog lijkt de politiek voor het hoger onderwijs er bovenal in geslaagd het financiële probleem te ver­ plaatsen naar de schouders van studenten

Leren van fouten moet je leren zelf. Liberalisering staat goed in de staats­ boekhouding, maar lost niets op. Wel is de liberalisering goed voor een ander, psychologisch effect. De huidige genera­ tie studenten krijgt te horen dat studeren waardevol is, zowel voor de kenniseconomie als voor de eigen ontwikkeling, en daarom toewijding vergt. Tegelijk wordt hun te verstaan gegeven dat studeren kostbaar is en derhalve aan gedragseisen (nominaal lopen) is verbonden. Dergelijke dubbele boodschappen roepen meer vragen op dan ze beantwoorden. Is studeren waardevol of kostbaar? Gaat het om toewijding of om punten halen? Laat het aan studenten over om spanningen bloot te leggen. De vraag is hoe je vervolgens met zulke spanningen omgaat. Psychologisch onderzoek leert ons dat de meeste mensen hun mentaliteit aan de concrete gedragseisen aanpassen. Dat heet ‘normale’ spanningsreductie. Niet toevallig eindigt ook de dubbele neoliberale

moraal in een ‘aangepaste’ studiementali­ teit waar we het abnormale nauwelijks van opmerken: het moet in één keer lukken. Als dát is wat intelligente mensen van hun ervaringen met het hoger onderwijs leren, gaat er in hun vorming dan niet iets grondig mis? Aan de student die alles meteen goed moet doen zal een besef van de experimen­ tele fout niet zijn besteed. Maar hoe kunnen studenten ooit leren van fouten als ze er geen mogen maken? Zo’n vicieuze cirkel valt niet de individuele student, maar de neoliberale structuur van het onderwijs te verwijten. Waar dat onderwijs de drang tot instant succes zou moeten identificeren als een obstakel en deze zou moeten corrigeren, moedigt het deze aan. In haar recente aanbevelingen voor ‘hoger onderwijs voor de toekomst’ benadrukt de Onderwijsraad dat het van belang is studenten op te leiden die ‘creatief zijn en kritisch en probleemoplossend kunnen denken en handelen’. Als creatieve, kritische en probleemoplossende vaardigheden niet staan of vallen bij het besef van de experi­ mentele fout, dan mag Joost weten wat de Onderwijsraad ermee bedoelt. Het geliberaliseerde studeren van tempo maken en presteren blokkeert het besef van de experimentele fout. Het gevolg, een gebrekkige vorming van cruciale vaardig­ heden, is een probleem dat hoogopgeleid Nederland moet alarmeren. Het is hoog tijd voor studenten, wetenschappers, opleiders en beleidsmakers om van deze politieke fout te leren. yyy Mark Leegsma doceert onderzoeksvaardig­ heden aan bachelorstudenten psychologie aan de UvA.

Deze column is driehonderd woorden lang. Dat is precies genoeg ruimte voor één gedachte. En de ge­ dachte van deze week is: het aantal woorden telt. Co­ lumnisten zeuren altijd over hoeveel woorden hun is toegemeten. Ze voelen zich permanent tekortgedaan. Ze zijn als de gevangene van de Spaanse inquisitie in het verhaal The Pitt and the Pendulum van Edgar Allen Poe, die de wanden van zijn cel langzaam naar elkaar toe ziet komen en onherroepelijk in een bodemloze put in het midden wordt geduwd – de vergetelheid. Boven hem slingert een zeis die steeds lager komt – de deadline. Ik heb ook het genoegen een maandelijkse column in een kwaliteitskrant te mogen schrijven. De lengte was lange tijd iets meer dan duizend woorden. Genoeg dus voor drie gedachten. Ik vergeleek dit formaat graag met de klassieke baroksonate: een sandwich opgebouwd uit twee snelle delen met daartussen een langzaam middendeel. Nadat in het allegro het hoofdthema was geïntroduceerd en voordat in het afsluitende vivace de conclusie werd getrokken, kon in het langzame andante uitgeweid worden over de diepere betekenis van het onderwerp. Het was mijn favoriete deel. Totdat de eindredacteur meldde dat deze dynamische tijd om kortere stukken vroeg. Vanaf nu moesten wij columnisten het met maximaal achthonderd woorden doen. Exit langza­ me deel. Als bewijs dat redacteuren hetzelfde gevoel voor humor hebben als de beulen van de inquisitie, moest ik mijn eerste kortere column schrijven over het voorgeschreven thema ‘alles wordt groter’ (be­ halve mijn gevangeniscel dus). Dat weekend kreeg ik voor het eerst een persoon­ lijke reactie van de eindredacteur op mijn schrijfsel. Hij had ervan genoten. Het was een van mijn beste columns. Nergens was te merken dat het aantal woorden minder was. Sterker nog, hij kon zich niet aan de indruk onttrekken dat in deze krappere ­Beschränking zich een grotere Meister had getoond. yyy Robbert Dijkgraaf

FoliaMagazine

19

opinie

Abdi

Herdenken tijdens toiletbezoek

Het Haagse Rutte-instituut

Jan Drost staat stil bij het overlijden van zijn collega Victor van den Bersselaar. En bij vieze wc’s.

O

p donderdag 3 november 2011 overleed Victor van den Bers­ selaar. Hij was verbonden aan het Domein Maatschappij & Recht van de HvA en hij werkte in het Jan Bommerhuis, waar ik ook werk. Ik moet vaak aan hem denken als ik op mijn werk naar de wc ga. Ik wil graag uitleggen waarom. Vorig jaar werd mij door de domeinvoorzit­ ter gevraagd of ik een stuk voor Havana wilde schrijven over het thema ‘recht en onrecht aan de Amstel’. Een filosoof vragen een stuk te schrijven over het thema ‘recht en onrecht aan de Amstel’, dat is vragen om het antwoord: ‘Ik heb geen idee.’ Dat gaf ik dan ook. Omdat mijn hoofd tijdens het gesprek bleef sui­ zen, bedacht ik dat het misschien beter zou zijn het te vullen met de ideeën van anderen. In een leeg hoofd wil het doorgaans goed echoën. Ik beloofde de domeinvoorzitter dat ik een poging zou wagen. Ik gaf hem een hand, hield in de deuropening nog een pleidooi voor de onschat­ bare waarde van filosofie voor elke opleiding die de hoofdletter H in HBO ernstig neemt en stapte de gang op. De eerste die ik daar zag, was een schoonmaker met zijn karretje. Nog niet zo lang geleden was er een mail rond­ gegaan onder de medewerkers van het Jan Bom­ merhuis, waarin werd gepolst wie er ontevreden waren over het schoonmaken van de toiletten. Het was waar: de toiletten waren smerig. Nog vóór de ochtend voorbij was, kon je eigenlijk al

20

FoliaMagazine

niet meer zonder stelten naar binnen en alleen wie levensmoe was, waagde het nog zich er op eentje neer te laten zakken. Met verontwaar­ digde instemming werd er op de mail gerea­ geerd. Tot een van de docenten – Victor van den Bersselaar, filosoof – het nodig vond op Reply to All te klikken en enige nuancering en zelfkritiek aan te brengen. Volgens hem vergat men dat er nog iets voorafging aan schoonmaken, name­ lijk schoonhouden. Hij zei zich tegenover de schoonmakers te schamen dat zijn collega’s en de studenten er zo’n vieze bende van maakten. Enthousiast antwoordde ik daarop met een hartgrondig ‘amen’. Want hij had gelijk. Wie een schoon toilet eist, zal eerst zichzelf de vraag moeten stellen: Doe ik recht? Van het enkel eisen dat hun recht wordt gedaan, worden men­ sen meestal niet aangenamer in de omgang. Ik hield de schoonmaker staande en vroeg hem wat de hogeschool voor hem betekende. Mis­ schien dat hij mij iets te zeggen had over recht en onrecht. Hij antwoordde: ‘Dat mensen kun­ nen studeren. Iets wat zij graag willen.’ Daarom dus moet ik vaak aan Victor van den Bersselaar denken als ik naar de wc ga. En de lezer van dit stuk nu misschien ook. Dat zou mooi zijn. En het zou maar zo tot gevolg kun­ nen hebben dat de wc’s er een stuk schoner door worden – ik bedoel: blijven. yyy Jan Drost is docent filosofie aan de Hogeschool van Amsterdam, Domein Maatschappij & Recht

Heb je last van keuzestress en kies je daardoor een verkeerde studie? Wees niet bang want wij, van het Haagse Rutte-instituut, hebben dé oplossing. Parti­ culier, exclusief onderwijs waarin je klaargestoomd wordt voor de politiek. Uiteraard is het gratis voor de Inholland-scholieren, in het kader van ons ‘Doe-watterug-voor-je-gemeenschaptraject’. Daarnaast gaat het niet om kwaliteit, maar om kwantiteit dus hebben we de toegangseisen verlaagd voor onze Delftse TUstudenten. In vier cursussen stomen we je klaar voor het politie­ ke ambt. Om te beginnen, is lichaamstaal belangrijk. Je leert in de ‘Lach-je-door-alles-heencursus’ hoe je om kunt gaan met moeilijke vragen van de oppositie en/of journalisten. Simpelweg door te lachen. En als het kan ook een beetje onnozel erbij te kijken. Want dan ben je authentiek, zeer belangrijk. Verder is communicatie essentieel. Het liefst zo min mogelijk naar buiten toe. In onze cursus ‘Social media’ kom je erachter hoe je door middel van één tweet de gehele ‘kwaliteitsmedia’ kunt beheersen. Ook leer je hoe makkelijk het is om ongewenste twitteraccounts door de RVD te laten verwijderen. Daarnaast zijn politieke spelletjes handig op het Bin­ nenhof. Na onze cursus ‘Machtspolitiek’ ben je een meester in het liegen, framen en feiten verdraaien wanneer het je uitkomt. Ook leer je hoe je partijge­ noten kunt abklinken. We moeten je er wel op wijzen dat je in de loop van deze cursus een imago kunt ont­ wikkelen, dat eventueel tegen je kan worden gebruikt. Tenslotte hebben we de cursus ‘Geen-visie-maareen-missie’ waarin je leert hoe simpel het is om als politicus alle argumenten van tafel te vegen en allerlei adviezen te negeren. Ook tonen we aan dat je door middel van rücksichtslos bezuinigen in een mum van tijd de gehele Nederlandse kenniseconomie om zeep kunt helpen. Is de politiek niet fantastisch? Schrijf je nu in! yyy Fatihya Abdi

brieven

promoties WOENSDAG 18/01

Niet verheffend

Sinds de fusie tussen Havana en Folia kan de lezer in het nieuw ontstane blad aan zijn gerief komen. Tussen hoorcollege en practicum even het verhaal lezen van een meisje dat het deed met een man die qua leeftijd haar opa had kun­ nen zijn, Daan die het voor het eerst met een jongen deed, Romy die tijdens een trio het orale wel aandurfde met een seksegenoot en tot slot Marit, die haar colleges voorbereidt door nog even op haar vriend te gaan zitten, waarbij zij elkaar soms ‘tot bloedens toe neuken’. We doen het praktisch allemaal. Met een hoge of minder hoge frequentie en meer of minder kundig. Het is, welbeschouwd, geen heel verhef­ fend kunstje. Dat staat in schril contrast met de kennis en kunde die wij opdoen, precies op de plek waar we Folia Magazine lezen. Waar we luisteren naar inspirerende mensen, waar we boven onszelf en onze gemakzuchtige aard moeten uitstijgen om iets te bereiken. We hebben daartoe een omgeving nodig waarin we worden begeleid en uitgedaagd. Een lekker ranzig beschreven seksverhaal draagt aan dat proces niets bij: in tegendeel. Een boel mensen denkt uit zichzelf al vaak aan seks, natuurlijk ook op onze universiteit of hoge­ school, terwijl we tegenover ze zitten in een lokaal of naast ze staan in de lift. Dat lijkt me prima, zolang we maar doen alsof het niet zo is. Zolang we met z’n allen de seksloze façade maar hooghouden. Zien dat de jongen naast je in de kantine ook kennisneemt van Marits bloedende tussenbeense helpt daar niet bepaald bij. Ik wil de platte verhaaltjes niet lezen en de afge­ zaagde foto’s niet zien. Ik kom hier om te leren over dingen die ik nog niet ken of kan. Maak je er niet zo makkelijk vanaf met iets waarvan je weet dat the crowd het toch wel vreet. Het is bovendien je reinste zelfonderschatting: ook dit blad zou kunnen bijdragen aan onze ontwikke­ ling. Het vlees is zwak, onderwijs de geest. yyy Jael Bootsma, student aan de Universiteit van Utrecht

Gemiste kans

In een tijd waarin homoseksueel zijn in Am­ sterdam wat minder vanzelfsprekend is dan voorheen, verwelkom ik iedere poging van de reactie om de leek bekend te maken met de we­ reld van homoseksuele medestudenten. Ik was echter verbaasd over het ontzettende gebrek aan nuance dat in het artikel ‘Niet de doorsnee tuin­ broekpot’ (Folia Magazine 12) tentoongespreid werd. We hebben allemaal seks en we worden allemaal verliefd. Sommigen hebben voor­ keur voor een penis, anderen voor een vagina. Vooralsnog ging ik ervan uit dat de gemiddelde UvA- of HvA-student inmiddels wel vertrouwd was met deze feitelijkheden, maar wellicht was ik voorbarig. Waar deze journaliste een kans had zich daadwerkelijk te verdiepen in de belevingswereld van deze vrouwen bleek zij niet in staat het niveau van clichés en persoonlijke ervaring te overstijgen. Dat lijkt mij een gemiste kans. Een universiteitsblad hoeft wat mij betreft niet te verheffen, maar moet in ieder geval een niveau hebben dat past bij een overwegend academisch en hbo-opgeleid publiek. De laatste tijd lijkt Folia Magazine echter haar toevlucht te nemen tot het devies dat seks verkoopt. Als ik behoeft heb aan platitudes over het missen van de penis dan staat er bij de Ako een ruim assor­ timent tot mijn beschikking, van Folia Magazine verwacht ik toch wat meer. Lieve redactie, het wordt tijd voor een beetje modern dédain, want als we dan toch de slechtste bachelorfase van Nederland hebben, zorg dan in ieder geval dat we een universiteitsblad hebben waar we trots op kunnen zijn. yyy Amber van Harskamp, student rechtsgeleerdheid en filosofie UvA

De redactie verwelkomt ingezonden brieven en

10.00 uur: Toktam Taghavi Razavi Zadeh Informatica Visualization of Heuristic-Based Multi-Objective Design Space Exploration of Embedded Systems (Agnietenkapel)

12.00 uur: Mark Thompson - Informatica

Tools and Techniques for Efficient System-Level Design Space Exploration (Agnietenkapel)

14.00 uur: Roos van Maanen - Biologie

One Predator - Two Prey Systems: Behaviour and Population Dynamics (Agnietenkapel)

DONDERDAG 19/01

10.00 uur: Yang Zu - Econometrie Essays on Nonparametric Econometrics of Stochastic Volatil­ ity (Agnietenkapel)

12.00 uur: Markos Mylonakis - Kunstmatige intelligentie Learning the Latent Structure of Translation. (Agnietenkapel)

14.00 uur: Ingrid Stroo - Geneeskunde Mechanisms of Renal Injury and Repair. Role of Stem Cells, Chemokines and the Nodosome (Agnietenkapel)

VRIJDAG 20/01

10.00 uur: Alistair Story - Geneeskunde Epidemiology and Control of Tuberculosis in Hard to Reach Groups in London (Agnietenkapel)

11.00 uur: Margo Klomp - Geneeskunde

Evaluation of a Novel Stent Technology: the Genous EPC Capturing Stent (Aula)

12.00 uur: Channa Hijmans - Geneeskunde

Mind Matters in Pediatric Sickle Cell Disease. Evaluation of Neurocognitive Deficits, Behavioral and Emotional Problems and Health-Related Quality of Life (Agnietenkapel)

14.00 uur: Jacobien Kieffer - Tandheelkunde

Some Fundamental Issues in Oral Health-Related Quality of Life Research (Agnietenkapel)

afscheidscolleges WOENSDAG 18/01

15.30 uur: Mw. prof. dr. C.C.E. (Caro) Koning, hoogleraar radiotherapie Minder is niet altijd slechter - op zoek naar zinvolle bezuini­ gingen in de gezondheidszorg. (NB - Ter gelegenheid van het afscheid van Caro Koning is er een afscheidssymposium onder de titel ‘Tussen droom en daad’. Aanvang 10.45 uur, locatie - net als het afscheidscol­ lege - Aula.)

VRIJDAG 20/01

opiniestukken. We behouden ons het recht voor

15.00 uur: F.A.W. (Floris) Bannier, hoogleraar advocatuur

deze zo nodig in te korten. Vermeld altijd uw naam

Nog eens een redevoering (Aula)

en relatie tot de UvA/HvA; anonieme reacties worden niet geplaatst. Mail naar [email protected].

Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda.

FoliaMagazine

21

‘In een goed college gaat heel veel tijd zitten’ Het geheim van goed doceren is dat je studenten moet teasen en prikkelen, meent socioloog Gerben Moerman. Moerman werd gekozen tot Docent van het Jaar 2011 van de Universiteit van Amsterdam. ‘Wetenschappers worden te weinig afgerekend op goed onderwijs.’ tekst Annemarie Vissers / foto’s Danny Schwarz

E

erst zorgen dat je studenten een opdracht geeft die ze vreselijk en frustrerend vinden en daarna de stof begrijpelijk en spannend uitleg­ gen: dat is de truc van doceren, zegt socioloog Gerben Moerman (35), die zich sinds 6 januari UvA-Docent van het Jaar 2011 mag noemen. Niet gedacht, toch gekregen: na wat jaren iedere keer nét geen plekje op het podium bij de uitver­ korenen, was het vrijdag tijdens de diesviering in de Aula van de universiteit dan eindelijk raak. Uit handen van CSR-afgevaardigde Tessa van Ligten kreeg hij de Gouden Stelten en de vrij in te zetten ‘carte blanche’. Met een knipoog en een lach: ‘Dit was mijn kans: mijn voorganger trok zich terug, omdat hij al voor de derde keer genomineerd was. Ik heb er dus geen mes voor in iemands rug hoeven steken.’ Niet dat hij had verwacht dat hij ging winnen. Een blik op de concurrentie deed zijn hoop weg­ smelten, biecht Moerman op. Een snel telefoon­ tje vol verbazing en ongeloof naar het thuisfront meteen na de uitereiking en een speech uit de losse pols bekrachtigen dat. Maar als goed docent moet je ook kunnen improviseren, meent de winnaar, die volgens de jury zijn studenten alle hoeken van de collegezaal laat zien en het gevreesde vak sociologische methodologie leuk

22

FoliaMagazine

en inzichtelijk weet te maken door altijd te zoe­ ken naar een koppeling tussen theorie en prak­ tijk. Daarvoor laat hij zelfs in één college Paul McCartney overlijden en weer tot leven brengen: ‘Dat past dan bij het thema van die week, dus zet ik dat in. Studenten denken vast wel eens “die

Verhalen vertellen gaat hem makkelijk af is helemaal gek”, maar dat geeft niet. Ik probeer ze met verhalen enthousiast en nieuwsgierig te maken en erbij te betrekken. Beginnen bij een behapbare basis en de stof naar een steeds hoger niveau tillen, dat is denk ik mijn kracht.’ Dat is er bij de socioloog thuis met de paplepel ingegoten. Met een vader werkzaam als histo­ ricus en een moeder die ook in het onderwijs zit, gaat dat verhalen vertellen hem moeiteloos af. Dat betekent volgens de geliefde docent niet dat hij van de ‘ouderwetse’ school is: ‘Ik ben een groot voorstander van kortere colleges en kortere vakken, dat komt de studeerbaarheid ten goede. Dat neemt niet weg dat ik vind dat studenten alles eruit moeten halen wat erin zit.’ De enorme bezuinigingen van het kabinet op onderwijsge­

bied, keurt Moerman af, maar er zit een zekere stimulans achter: ‘Begrijp me niet verkeerd, die draconische maatregelen wil en kan ik niet goedkeuren, maar studenten zullen er wel door gestimuleerd worden hard te werken.’ De Docent van het Jaarverkiezing vindt Moerman een opsteker voor het onderwijs en het docent­ schap. Dat is dringend nodig volgens hem, want: ‘Wetenschappers worden te vaak afgerekend op hun onderzoek en publicaties, maar nog te weinig op het geven van goed onderwijs. De Docent van het Jaarprijs krikt bovendien de waardering voor het docentschap op. Er gaat heel veel tijd zitten in het voorbereiden van een goed college, daar mag best iets tegenover staan. Bovendien laten studenten zien dat ze écht betrokken zijn. De jury heeft dit traject heel serieus aangepakt, door ook de colleges van de genomineerden te bezoeken. Dat kan ik enorm waarderen: ze weten waar ze het over hebben.’ Samenwerking binnen en buiten de Faculteit Maatschappij- en Gedragswetenschappen, dat staat nog op de agenda van Moerman. ‘Met de carte blanche die ik krijg, wil ik me me gaan richten op interdiciplinair, kwalitatief onderzoek. Ik heb er wel al wat ideeën over, maar die ga ik de komende tijd beter vormgeven. Er gebeurt nog te weinig op dat gebied. Daar wil ik me voor inzetten.’

Gesteggel om de Gouden Stelten De aanloop naar de uitreiking van de jaarlijkse prijs voor de beste docent ging dit jaar niet zonder slag of stoot. In voorgaande jaren namen een Asva-lid, twee CSR-leden en meerdere medewerkers van Bureau Communicatie (BC) de organisatie op zich. Dit jaar stapte de Asva uit het team van organisatoren. Asva-bestuurslid Frans van Heest liet zich al eerder uit over de kwestie in de media: de verkiezing zou een farce zijn en tot een marketingstunt van de UvA zijn verworden. Volgens Van Heest heeft BC een te dominante rol in het hele traject genomen en draait de verkiezing niet meer om de inhoudelijke kwaliteitsverbetering van het onderwijs op de agenda te zetten, maar ‘wil de UvA met de prijs vooral het onderwijs positief positioneren’. De CSR twijfelde in eerste instantie eveneens over deelname, maar besloot toch verder te gaan met BC. CSR-afgevaardigde Tessa van Ligten reageerde op het standpunt van de Asva met begrip, maar ze vindt dat studenten nog steeds een bepalende rol in de verkiezing hebben: ‘Bureau Communicatie heeft niet meer dan een faciliterende rol in het geheel: wij hebben de leiding over alles en zij helpen alleen met het aanleveren van materialen en geld.’ BC-directeur Wrister Grommers wijst de commotie van de hand. Op FoliaWeb reageerde hij eerder desgevraagd met: ‘De prijs is en blijft een prijs van studenten voor docenten.’ Inhoudelijk zou BC geen bemoeienis met de keuze van de jury hebben. Winnaar van dit jaar Moerman prees in zijn speech overigens de jury als meest deskundige ooit, vanwege het bezoeken van de colleges van alle genomineerden. Lees verder op pagina 25

Gerben Moerman op de Gouden Stelten

FoliaMagazine

23

(advertentie)

FoliaDebat #02

Eén Amsterdamse universiteit? Een debat met Tanja Jadnanansing (Tweede Kamerlid PvdA), René Smit (voorzitter VU), Paul Doop (waarnemend voorzitter UvA) en Ewald Engelen (hoogleraar UvA en columnist van De Groene Amsterdammer) Presentatie Dolf

Jansen

Woensdag 25 januari 2012, 19.00 uur, Pakhuis De Zwijger, Piet Heinkade 179, Amsterdam. Vooraanmelding via [email protected]. Onder de vooraanmelders verloten we een fraaie prijs. Zie www.foliadebat.nl voor meer informatie.

Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam

FLOOR WENST JE EEN GELUKKIG 2012 AFSTUDEER MODEShOW AMFI

MBO DEBATTOERNOOI

Afstudeerprojecten van leerlingen van het Amsterdam Fashion Institute.

Het MBO Debattoernooi is een landelijk scholierenevenement waaraan per jaar zo’n 25 mbo-klassen deelnemen. Georganiseerd door het Nederlands Debat Instituut.

12 januari van 16.00-18.00, Arena

FLOOR ONTMOET

2 februari van 18.00-19.30, Kohnstammzaal Suzanna Jansen vertelt over haar boek ‘Het pauperparadijs’ en beantwoord vragen.

DEBAT: ZIN EN ONZIN vAN DE MR 7 februari van 17.00-20.30, Kohnstammzaal

Heeft een Medezeggenschapsraad zin en nut binnen een hogeschool? Of juist niet? Met live muziek en stand up comedian.

EhBO, EERSTE hULp BIJ ONDERZOEK 8 februari

Presentatie van het boek van Ewoud Sanders met daarin tips voor onderzoekers (studenten en medewerkers), debat over hoe je goed kan onderzoeken met live muziek en presentaties. Met o.a Jet Bussemaker.

CREATING TOMORROW

10 februari van 13.00-18.00, Arena en Kohnstammzaal

hvA RESEARCh BATTLE 13 maart van 19.00-21.00, Arena

Finalisten van de HvA presenteren hun onderzoeken. Met live muziek. In 2012 zullen nog veel meer evenementen en bijzondere bijeenkomsten plaatsvinden bij floor. Eind januari verschijnt het floor magazine en de nieuwe website. Elke week staat de actuele agenda in Folia magazine.

Kennis delen, óók in 2012. We hopen je snel te zien bij floor!

Docenten van voorgaande jaren 2007 Maria Urban, docent Italiaanse taal & cultuur Eenzaam, zo voelde Urban zich soms in het jaar dat zij de titel Docent van het Jaar droeg. ‘Of misschien is eenzaam niet helemaal het juiste woord, maar voor iemand die zo verlegen is als ik, is het lastig zo in de belangstelling te staan, terwijl ik weet dat collega’s net zo goed zijn. Dan liep ik door de gang met een gevoel van “iedereen denkt nu dat ik precies weet hoe het moet, doceren. Nu moet ik het waarmaken.”’ Dat di­ dactische kennis onontbeerlijk is, onderstreept Urban, maar ook de persoonlijkheid en hou­ ding van een docent spelen een belangrijke rol: studenten moeten je passie en enthousi­ asme geloven. Ze is niet op de hoogte van het gesteggel voorafgaand aan de prijs: ‘Ik heb het eerlijk gezegd niet zo gevolgd, maar het zou enorm jammer zijn als de studentengeleding zich helemaal uit deze verkiezing terugtrekt. Dat maakte de prijs voor mij juist zo bijzonder en geloofwaardig. Het biedt een tegenwicht aan de faculteitsprijs die georganiseerd wordt door het faculteitsbestuur.’

2008 Mathieu de Bakker, docent Griekse en Latijnse taal & cultuur ‘Studenten zijn de directe afnemers van het onderwijs, dus ik hoop niet dat de gang van zaken negatieve invloed krijgt op de verkiezing. Het leukste

van het hele gebeuren is juist dat je gekozen wordt door een jury die bestaat uit studenten. Anders had ik die prijs nooit gekregen, dat weet ik vrij zeker. Ik loop lang niet altijd in de pas, dus als het aan de beleidsmedewer­ kers had gelegen was ik wellicht niet zo ver gekomen. Ik zat overigens in het buitenland, dus ik heb van de kwestie niets meegekregen. Maar laat de verkiezing vooral iets blijven van studenten voor docenten. Ik ben in ieder geval maanden met een grote glimlach naar colleges gegaan, helemaal toen er ook nog een verras­ singsborrel voor me werd georganiseerd. Met studenten werken is het mooiste wat er is. Van het gewonnen bedrag heb ik een deel aan een goed doel geschonken en een donatie gedaan aan onze studievereniging Laverna.’

2009 Peter Starreveld, docent psychologie Zijn aanstekelijke enthousiasme en zijn gave om ingewikkelde kennis helder over te dragen, plus zijn enorme betrokkenheid zorgden ervoor dat de studentenjury in 2009 unaniem docent psy­ chologie Peter Strarreveld verkoos tot de beste docent van de UvA. Volgens de toenmalige juryvoorzitter Jesper Voskamp (geschiedenis­ student en tevens CSR-lid dat jaar) was winnaar Starreveld goed op de hoogte van wat er speelde onder studenten en iemand die zeer actief bij­ droeg aan de opleiding. Bovendien is de docent psychologie iemand die zich, volgens Voskamp, buitengewoon goed en gedegen voorbereidt op een college. Zo gaat het verhaal dat een student een keer een klein foutje ontdekte in het college van de docent. Direct na afloop stoof Peter

Starreveld naar zijn computer om zijn gelijk te bewijzen. Starreveld zei zelf, in zijn speech na afloop van de verkiezing, verkozen te zijn omdat hij zich goed in de student kan verplaatsen. ‘Ik probeer de stof tot leven te brengen. Op die manier kan bijna iedereen het begrijpen. Een college hoeft niet per definitie grappig te zijn om het te kunnen volgen.’

2010 Sander Bais, voormalig docent theoretische fysica Doceren, dat is verlei­ den, volgens Bais, die thans met pensioen (emeritaat) is. Je moet voeling met je publiek hebben en er komt ook een vorm van theater bij kijken. Maar doceren is ook uitdagen, en veeleisend durven zijn, volgens hem: ‘Ik was voor studenten veeleisend, maar zij mochten dat ook zijn ten aanzien van mij.’ Naast de hoge ver­ wachtingen en eeuwige roem die gepaard gaan met de verkiezing, realiseerde Bais zich eens te meer wat een voorrecht het was voor hem om met begaafde studenten te mogen werken. Maar dat geldt ook andersom: ‘Het is absoluut een voorrecht om universitair onderwijs te genieten. Dat realiseren studenten zich vaak niet. Dan gaat het van: wat moeten we precies bestuderen voor het tentamen? Mijn studenten vonden het soms heel vreemd als ze geen tentamen kregen, dat zorgde voor onrust. We trokken erop uit, zo zijn we een keer naar Cern geweest. Ik wilde de theorie altijd koppelen aan de praktijk. Ik sloeg bruggen naar allerlei maatschappelijke thema’s. Dat het te vaak draait om cijfertjes en studiepunten vind ik weinig inspirerend en ook niet wenselijk. Het gaat namelijk niet om de cijfertjes.’ yyy

FoliaMagazine

25

26

FoliaMagazine

objectief Baard met grote B? Is het een tijdloos gevoel voor stijl, of toch gewoon luiheid? Het baardje van tien dagen blijft het kenmerk en de trots van de man­ nelijke student. Wie denkt dat overgangsri­ tes verleden tijd zijn, moet maar eens goed om zich heen kijken in een werkgroep. Daar is de eerste poging tot baard, die in schaamte wordt geaborteerd als er na twee weken nog steeds niet meer dan pluizig dons op de kin zit, daar is de beginnende liefhebber, die zijn baard warempel een beetje heeft bijgetrimd aan de randjes – of moest dat van zijn moeder? De echte baardenspotter geniet natuurlijk het meeste van in het wild zeldzame exemplaren als de ontgroeningsbaard (hij moet lang, ook al komt er slechts wat blond schaamhaar uit de onderlip) en de kabouterbaard (de snor en de kin vrij, slechts voor weinigen weg­ gelegd). Deze heren bewijzen dat ook hier de aanhouder wint. Als het stoppelstadium is gepasseerd, verdwijnt hopelijk ook dat rasperige gevoel en er schijnen jongens en meisjes te bestaan die een baardzoen geen probleem vinden. Met echte toewijding groeit de gezichtsbeharing langzaam maar zeker richting de tijdloze, legendarische Baard met grote B. Hoewel hier al veelbe­ lovende exemplaren tussen zitten, zal het nog wel even duren voor ze zich kunnen meten met Abe Lincoln, Friedrich Engels, Sandford Fleming (het Googelen waard!), en last but not least de heren David en Plop. Als dat eenmaal gelukt is, kan niemand het meer een luie-studentenbaardje noemen. yyy Bob van Toor

foto Jan-Maarten Hupkes

foto's Danny Schwarz

FoliaMagazine

27

De boekverkopers van de Poort Naast de dagelijkse bestemming van studenten, docenten en andere universiteitsmedewerkers, is de Oudemanhuispoort ook het werkterrein van Wouter, Peter en Els. Dag in, dag uit bestieren zij hun winkelkasten in de eeuwenoude galerij tussen de Oudezijds Achterburgwal en de Kloveniersburgwal. ‘Dit is misschien wel het mooiste plekje op aarde.’ tekst Patrizia Arena / foto’s Bram Belloni

H

et is een uur of twee in de mid­ dag. Zonnestralen drogen de res­ tanten van wat een late ochtend­ bui was. Op een klapstoeltje zit Wouter [die niet met zijn achternaam in Folia Magazine wil, red.], thermoskan bij de hand, nippend aan zijn zoveelste koffie. Erg aanwezig is hij niet, slechts met een schuin oog houdt hij zijn kraampjes in de gaten. Er wordt zeker wel eens wat meegenomen, maar daar heeft hij het liever niet over. ‘Daar word ik alleen maar verdrietig van. Ik heb deze stalletjes buiten en die eerste tafel daar rechts. Hoe dat zo komt? Eigenlijk toevallig, ik had energie over. Ik liep hier een keer langs en werd gevraagd om even op de winkel te passen. Dat is nu een paar jaar geleden. Mijn leven is echt een twaalf ambach­ ten, dertien ongelukken-verhaal. Laat ik maar niet in detail treden. Of het een zwaar leven is? Dat is natuurlijk relatief, maar op dit moment is dit wel echt mijn droombaan.’ De hele dag op

28

FoliaMagazine

kantoor naar een scherm staren, vertelt hij, dat is niets voor hem. ‘Ik doe dit omdat ik het leuk vind. Het is echt een keuze. Hoewel je brood hiermee verdienen lastig is, ook door de teruglopende boekenbranche. We doen ons best. Als je het voor het geld doet, moet je hier niet zijn.’ Een toeriste loopt langs, gapend

‘Eigenlijk heb ik geen verstand van boeken’ naar de fysieke historie die ze binnenwandelt. Wouter kijkt even naar haar, terwijl ze onhandig een camera tevoorschijn haalt. ‘Wat zit ik toch op een mooi plekje. Dit is misschien wel het mooiste plekje op aarde. Ook wel toeristisch, ja. Het is zelfs een van de weinige niet-gesubsidieerde toeristische attracties van de stad. Ik hou wel van een beetje drukte, een beetje reuring. Maar

het hangt ook erg van mijn stemming af; soms loop ik te mokken. Net als iedereen. Dat je je bed uitkomt en denkt: moet ik nou weer? Dan is elke doos met boeken eigenlijk te zwaar. En ik word natuurlijk ook een dagje ouder. Eigenlijk heb ik ook geen verstand van boeken. Daar durf ik ten­ minste niet prat op te gaan. Het is natuurlijk ook niet zo dat ik nooit lees. Het bijzondere van een boek is dat je in de gedachtes van een medemens terechtkomt. Dat kan mooi zijn, als het aansluit. Of niet, dat je denkt: hier kan ik helemaal niets mee. Dan heb je het verkeerde boek in handen en leg je het weg.’ De geschiedenis van de Oudemanhuispoort, daar weet boekhandelaar Peter Overduijn wel raad mee. ‘Vroeger was dit eigenlijk een van de eerste winkelcentra. Pas rond 1876 kwamen de boek­ verkopers er, en nog daarvoor brak er cholera uit en zat hier een noodhospitaal. Toen waren de poorten dicht en werden de winkels opslag.’

De bebaarde man op leeftijd heeft een wat nors voorkomen, maar al snel praat hij honderduit. ‘Nog daarvoor was het hier chique hoor, een beetje de P.C. Hooftstraat van de 18e eeuw. Als je naar buiten loopt, zie je boven een van de ingangen een brilletje staan. Dat staat voor ouderdom en verwijst naar de tijd dat de Oude­ manhuispoort een tehuis voor ouderen was.’ In jongere jaren verbouwde Overduijn huizen, maar dat werd te zwaar. Nu zit hij sinds een jaar of zes hier, bij kast 12, en op vrijdag op de boe­ kenmarkt op het Spui. Hij stalt zijn waren uit, zorgvuldig en georganiseerd. ‘Freud en Jung, ze slaan natuurlijk nergens op, maar die zijn altijd wel populair. Esoterie en psychologie stop ik gewoon bij elkaar, één pot nat.’ De veertien winkelkasten die de galerij telt zijn eigendom van de Universiteit van Amsterdam. Die verhuurt ze. Overduijn: ‘Daar vraagt de universiteit niet zo veel voor. Er zijn ook kasten die al een paar jaar dicht zijn. De een is al lang ziek, die komt dus niet, een ander heeft geen zin meer. Of zo’n kast wordt als opslag gebruikt, ter­ wijl dat eigenlijk niet mag.’ Hij wordt onderbro­ ken door een hoop rumoer. De galerij vult zich met hordes studenten. ‘Je zou verwachten dat die slimme koppen allemaal moeilijke boeken kopen, maar nee. Studenten willen Winnie de Poeh. Heb ik honderd Snoopy’s, dan weet ik dat ik ze binnen een maand allemaal kwijt ben.’ Met

‘Die beginnelingen hier kopen liever een biertje’ een knipoog legt hij een boek van A.A. Milne neer, Iejoor vindt de Uliderij. ‘Zijn er weer een paar. Eind van de week heb ik ze verkocht.’ Een fotoboek over Nederlandse adel krijgt een mooi prominent plekje. ‘Acht euro maar! Ik ken mijn boeken, ik koop in wat ik leuk vind. Thuis heb ik zo’n duizend boeken. Vooral kookboe­ ken, koken is mijn hobby. En architectuur, en

Peter

een beetje over Oost-Europa. Het meeste gaat weer naar de winkel toe. Vorige week vond ik een gesigneerd kookboek van topchef Alain Ducasse. Over het allereerste hotel-restaurant dat drie Michelinsterren kreeg. Voor Henk en Ingrid is dat niet interessant natuurlijk. Ik heb het verkocht aan Johannes van Dam. Voor vijftig eurootjes. Als ik wat bijzonders heb, laat ik het hem zien. Ik ken hem al van toen hij nog niet zo rond was, haha.’ Tijd voor een sigaret. Overduijn gaat zitten, een NRC-tje ligt bijna demonstratief klaar om gelezen te worden. Die hele boekhandel, zegt

hij met een zucht, is wel een aflopende zaak. ‘Ik denk dat in zes jaar tijd mijn omzet gehalveerd is. Er wordt door de jeugd ook minder gelezen. Zeker die beginnelingen die hier rondlopen, die kopen liever een biertje dan een boek. En stu­ dieboeken zijn al snel van een verouderde druk, die raak je ook niet kwijt.’ Een chique uitziend echtpaar spreekt Overduijn aan. Ze zijn speciaal teruggekomen voor een boek, maar het blijkt al verkocht. ‘Tsja, mensen moeten niet zeuren en dingen gewoon kopen. Dit is de onderkant van de markt, het is hier echt het goedkoopst. Spotgoedkoop!’

FoliaMagazine

29

Geen crisis... Niemand leest meer, het is schering en inslag in de boekenwereld. Zo ook bij de boekverkopers in de Poort? Die vlieger gaat slechts gedeeltelijk op, zegt hoogleraar boekwetenschap aan de UvA Lisa Kuitert. ‘Het gaat zeker slecht in de boekensector, maar dat betreft vooral nieuwe boeken. Bij gebruikte boeken zou je zelfs kunnen zeggen dat er een kleine opbloei is. Dankzij internet kun je een W.F. Hermans al voor één euro kopen, dat was vroeger ondenkbaar.’ Hoewel via internet bestellen erg makkelijk is, is het kopen van een boek vaak een impulsaankoop, legt Kuitert uit. ‘De Oudemanhuispoort, met al dat passerend publiek, leent zich uitstekend voor dit soort aankopen. Qua aanbod passen de boekverkopers ook erg goed bij het gemiddelde “langslooppubliek”. Iedereen vindt er wel iets leuks.’ Bovendien zijn de boekhandelaars in de Oudemanhuispoort geen doorsnee handelaars. ‘Wat ze voor een belangrijk deel staande houdt, is dat deze mensen weinig hoeven te investeren om daar te staan, wat natuurlijk geldt voor alle markten. De staplaats is goedkoop, ze hoeven geen duur PR-meisje

Wouter

Els van den Akker kwam als klein meisje graag naar de boekenmarkt bij de Oudemanhuis­ poort, met haar vader, een echte boekenliefheb­ ber. Nu staat ze er zelf, bij kast 1 en 2, helemaal aan het begin van de gang. ‘Deze oude gebouwen hebben zo veel sfeer. Dit hout hier is nog het originele hout. Het is dus al ruim 400 jaar oud! Sinds bijna 150 jaar zitten hier alleen boeken. Mooi is dat, hè? Ik ben in 2000 begonnen. Er ging toen iemand weg, ik kon zijn kasten huren. We hebben een contract met de universiteit, niet met de gemeente. We mogen dus open wanneer we

30

FoliaMagazine

willen, ook op Hemelvaart en zo.’ Van den Akker is gespecialiseerd in kookboe­ ken. ‘Daar heb ik me direct op gericht. Ik ben

‘Als je vrolijk bent, trek je mensen aan’ gek op koken, dat is mijn passie. Naast reizen. De prenten waren er al, die heb ik gewoon over­ genomen. De boeken, prenten en postkaarten zijn een goede combinatie, dat verkoopt allemaal

prima. Ik ben de enige in Amsterdam die alleen tweedehands kookboeken heeft. Er was wel iemand voor mij, Jonah Freud, maar die heeft nu een winkel met alleen nieuwe kookboeken.’ Verzoekjes krijgt Van den Akker regelmatig. ‘Een hele lijst heb ik van mensen die iets zoeken. Vaak oude boeken, die in de gewone boekhan­ del niet meer verkrijgbaar zijn.’ Een mevrouw staat al een tijdje naar verschillende prenten te kijken. Sophia Loren in huiselijke setting. ‘Die zijn echt in,’ zegt Van den Akker, ‘van die oude reclames uit de jaren zeventig. Ze staan ook zo mooi in de keuken.’

...voor de boekverkopers in te huren of een website te laten maken. Ze houden vast niet veel over, maar dat hoeft ook niet. Ze vinden het leuk om daar te staan. Zag de hele wereld er maar zo uit.’ Ook niet onbelangrijk: het boekensteegje draagt bij aan de leefbaarheid van de Poort. Kuitert: ‘Ik denk dat de UvA dat ook zeker kan waarderen. Er wordt niet overal vuilnis gegooid, er staan niet de hele dag mensen jointjes te roken. Het geeft de Poort wat cachet.’ UvAwoordvoerder Joost van Tilburg bevestigt dat. ‘We koesteren de boekenstalletjes en hebben tot nu toe geen teken ontvangen dat het slecht met ze gaat. Mocht dat ooit het geval zijn, dan gaan we natuurlijk snel proberen een oplossing te bedenken. De boekverkopers en de winkelkasten zijn een stukje cultureel erfgoed en het zou erg zonde zijn als dat verdwijnt.’ Wie een kast wil, kan zich via de Facility Services op de wachtlijst laten zetten. Van Tilburg: ‘Veel regels zijn er niet: de huur is zestig euro per maand per kast, je moet vijf dagen aanwezig zijn, onderhuur is niet toegestaan, en om het karakter van de steeg te behouden mogen er alleen prenten en boeken verkocht worden. Zo gaat het al jaren, en dat gaat hartstikke goed.’

Els

‘Veel mensen weten niet dat deze markt bestaat. Ze lopen wat rond en dan opeens komen ze hem tegen. Ik denk dat ze vaak zo verrast zijn, dat ze toch even blijven staan. Je staat op straat, maar eigenlijk ook weer niet. In Parijs heb je dat ook.’ Dat de boekhandel op zijn retour is, kan de blonde boekverkoopster niet ontkennen. ‘Hoewel dat voor mij ietsje anders ligt, omdat ik kookboeken verkoop. Ik kan persoonlijk niet zeggen dat het minder is geworden de afgelopen tijd. Kookboeken zijn altijd wel gewild. Eten moet je toch, hè. Of neem mijn buurman, Max. Gaat het ook prima mee. Hij verkoopt van alles,

ook oude ansichtkaarten, maar hij is gespeciali­ seerd in Indonesië. Zo creëer je een niche voor jezelf, en dan verkoop je wel.’

‘Het geeft de Poort wat cachet’ Ook je attitude telt mee, vindt ze. ‘Als je vrolijk bent, trek je mensen aan. Ik mag mijn medever­ kopers hier erg graag, maar je komt op een be­ paalde manier over als je altijd maar in mineur

bent. Laatst kwam iemand naar mij toe met de vraag of het hier echt ging ophouden. Had ze in Het Parool gelezen. Bleek dat die meneer daar wat verderop geïnterviewd was, wat best een ne­ gatief verhaal geworden is. Dat interview was in de zomer. Ik was er toen toevallig niet, en met mij meer van de kasthouders. Er zijn dan ook amper studenten, waardoor je inderdaad een bepaald verhaal krijgt, én dito foto: een verlaten Oudemanhuispoort met één boekverkoper.’ Goed nieuws is geen nieuws, concludeert ze. ‘Maar waar is het niet. Dus nogmaals: we gaan niet dicht. Echt niet!’ yyy

FoliaMagazine

31

(advertentie)

zoekt stagiaires: • PROGRAMMERING • (WEB)REDACTIE • COMMUNICATIE • PRODUCTIE mail naar: [email protected] Pakhuis de Zwijger organiseert bijeenkomsten: (boek)presentaties, talkshows, debat, portfolionights, screenings, denktanks, ontwerpsessies e.a. over ondernemerschap in en de (maatschappelijke) betekenis van de creatieve industrie (design, architectuur, mode, muziek, gaming, film, fotografie en advertising)

foto Danny Schwarz

op de tong

Buffet van Odette Prinsengracht 598 (Centrum)

A

ls je een lunchtent zoekt waar je op zaterdagmiddag kan reserveren moet je bij Buffet van Odette zijn, in een hoekpand aan de Prinsen­ gracht. Zodra je binnenkomt, begrijp je waar de naam vandaan komt. Het eerste wat ik zie zijn prachtige schalen vol rijk gevulde salades. Lin­

Locatie

Buffet van Odette zit aan Prinsengracht 598 vlakbij de Nieuwe Spiegelstraat. Dit gebied staat bekend als het hart van de Nederlandse antiek- en kunsthandel waar zo’n honderd handelaren gevestigd zijn. Op vijf minuten loopafstand zit de Leidsestraat aan de ene kant en de Vijzelstraat aan de andere kant. Ook het Rijksmuseum en het Leidseplein zijn makkelijk te voet bereikbaar.

zen, couscous, pompoen, dit belooft veel goeds. En dat bevestigt de kaart nog eens: brood van Hartog, versproducten van de Lindenhoff, worst van Brandt & Levie, koffie van Bocca. Hier wordt niet zomaar wat op tafel gezet. De vrolijke serveerster komt onze bestelling opnemen. We bestellen karnejus, wortelsap, muntthee, steak

Lindenhoff

De Lindenhoff is een boerderij in Baambrug­ ge waar je als consu­ ment en als horecabe­ drijf terecht kunt voor fantastische producten. Ze kweken er seizoensgroenten van originele rassen uit de volle grond en hebben vlees van niet-gekruiste vleesrassen. Maar ook heerlijke kazen en smaakvol brood. ‘Smaak zoals de natuur het bedoeld heeft’, zeggen ze. Op zaterdag is hun Marché geopend van 9.30 tot 16.30 uur. www.lindenhoff.nl

op brood en, hoe kan het ook anders, salade van het buffet. Verder kan je hier ook terecht voor een flinke omelet op brood, pompoensoep, ravioli met pesto en verschillende taarten. De prijzen voor de lunchgerechten lopen uiteen van € 5,50 tot € 12,50. De salade bestaat uit een groot bord met ver­ schillende salades. Couscoussalade, rode bieten en appel, grote witte bonen met kikkererwten, linzensalade, gegrilde aubergine met heerlijke zure room, zelfgemaakte hummus en brood. Dit is wellicht de lekkerste salade die ik ooit gegeten heb met zo veel verschillende smaken en lagen. Ook aan de muntthee kan je zien dat hier met mooie producten wordt gewerkt. Geen dikke takken munt zoals je meestal ziet, maar ranke takjes met lichtgroene blaadjes. De steak op brood wordt geserveerd met cherrytomaatjes. Op zich een goede steak maar vergeleken met de salade een beetje eentonig van smaak. Alles samengenomen krijg je hier eten van super kwaliteit en een goede hoeveelheid voor je geld. Het personeel is vriendelijk en de sfeer gezellig. Voor herhaling vatbaar! yyy Ilse van Eck Folia Magazine ontvangt graag je restaurant­recensie en vergoedt tot € 50,-. Maximaal 300 woorden, (suggesties voor de) kaders zijn welkom, maar niet verplicht. Mail [email protected].

Bocca Coffee

Bocca Coffee is niet de eerste de beste. Door Ethiopische boeren bio­ logische koffie te laten verbouwen, krijgen zij een betere prijs voor hun product en verbetert de kwaliteit van de koffie. Ook kunnen de boeren rekenen op financiële begeleiding. Het bijzondere is dat Bocca Coffee het hele proces van keuren tot verpakken in eigen beheer heeft met zelfs een eigen branderij in de Jordaan. www.bocca.nl

FoliaMagazine

33

‘Met de aarde valt niet te spotten’ Wubbo Ockels, natuurkundige, hoogleraar, maar bovenal voormalig astronaut, geeft vanaf februari aan de UvA een reeks colleges over duurzame technologie. Een gesprek met hem over ruimtevaart, kennis en een duurzame toekomst. ‘We zijn gaan geloven in een kunstmatige wereld.’ tekst Andrea Manneke en Loulou van Ravensteijn / foto’s Joost van den Broek

W

e zijn bij hem thuis, een Amsterdams grachtenpand, dat er mooi, maar niet direct duurzaam uitziet. Boven de tafel schittert een kroonluchter, met op Veneti­ aanse wijze geslepen glas en veel peertjes. ‘Dit is natuurlijk een totaal verkeerde lamp, maar ik vind het belachelijk om de peertjes te vervangen,’ zegt Wubbo Ockels. ‘Daar red ik Nederland namelijk niet mee. Jaren geleden deed ik mee aan de cam­ pagne ‘Een beter milieu begint bij jezelf ’. Daar heb ik achteraf enorme spijt van, want beginnen bij jezelf is niet de manier waarop je de maatschappij moet veranderen. Die campagne speelt in op het idee dat je het zelf moet doen en dat is een foute inschatting van wat er werkelijk aan de hand is. Het moet gaan om systeemveranderingen.’ Hoe die systeemveranderingen eruitzien, komt aan bod bij de collegereeks ‘Wubbo Ockels Lectures’ aan de UvA. Toen Ockels in 2003 hoogleraar duurzame technologie werd aan de TU Delft, ging hij zich volledig inzetten voor een duurzame samenleving, maar zijn interesse

34

FoliaMagazine

hiervoor bestond al veel langer. Een gebeurte­ nis die daar een bepalende rol in heeft gespeeld, was zijn reis naar de ruimte. Het is dan misschien 26 jaar geleden, toch denkt hij er nog elke week aan: ‘Bij elke lezing die

‘Ik ben een nerd, ik wil een formuletje zien’ ik geef.’ Ockels ging als eerste Nederlander de ruimte in. Na jaren voorbereiding vertrok hij op 30 oktober 1985 in de spaceshuttle Challenger. In de zeven dagen dat de reis duurde, vloog hij 112 rondjes om de aarde. Aan boord voerde Ockels tientallen experimenten uit, maar wat hem het meest is bijgebleven is het beeld van de aarde. ‘Je krijgt door dat die aarde waanzinnig kwetsbaar is, dat je daar niet mee kan spotten. Die kwetsbaarheid wil ik benadrukken, ook in mijn collegereeks. Kijk eens naar buiten. Je ziet de blauwe lucht die volkomen vanzelfsprekend lijkt. Door een reis in de ruimte kom je erachter

dat dat allerminst zo is. Achter die blauwe lucht, en dat is al op twintig kilometer hoogte, is het zwart en heb je de ruimte. Daar kun je niet leven. Als je je realiseert hoe kwetsbaar die laag atmosfeer is, zou je zeggen dat poker spelen wel het laatste is wat je daarmee moet doen. Maar door hem vol te gooien met CO2 en giftige stof­ fen is dat precies wat er nu gebeurt. Ik wil graag duidelijk maken dat we voorzichtig moeten zijn met die atmosfeer, omdat we ervan afhankelijk zijn. We moeten hem dan ook niet behandelen als onze grootste afvalbak.’ Als zijn ruimtereis hem heeft aangezet tot duurzaamheid, vindt hij commerciële ruim­ tevaart dan ook een goede zaak? ‘Daar sta ik ambivalent tegenover. Aan de ene kant vind ik het prachtig. Als mensen die belangrijk zijn bij beslissingsprocedures datzelfde kunnen zien als wat ik heb gezien, namelijk de kwetsbare kant van de aarde, dan kan het niet anders dan dat zij daarna alleen maar duurzaam bezig zullen gaan. Aan de andere kant is het een extra stap binnen de tendens dat we steeds maar meer moeten. Ik

FoliaMagazine

35

Nederlandse astronauten in de ruimte Voordat Wubbo Ockels vertrok op zijn ruimtereis, was Lodewijk van den Berg hem al voor gegaan. Van den Berg is weliswaar in Nederland geboren, maar op het moment dat hij de ruimte in ging, was hij Amerikaan. Dat maakt Ockels dus de eerste Nederlander in de ruimte. Na Ockels is er slechts één Nederlander in de ruimte geweest: André Kuipers. Momenteel verblijft Kuipers er voor een halfjaar, op het ruimtestation International Space Station.

vind het een heel primitieve manier van con­ sumptie waarin verspilling en ontevredenheid met de eigen omgeving de boventoon voeren. Voorlopig blijft het ruimtetoerisme beperkt tot een zeer kleine groep, maar ik vind dat Richard Branson van Virgin Galactic wel zijn verant­ woordelijkheid moet nemen bij de commerciële ruimtevluchten die hij aanbiedt. Waarom zou hij niet eisen dat zijn eigen ruimtevaartpro­ gramma honderd procent duurzaam is?’ Superbus en zonneauto Zijn kroonluchter mag dan een foute lamp zijn, Ockels houdt zich als hoogleraar, maar ook pri­ vé, veel bezig met projecten die wel duurzaam zijn. Zijn schip, de Ecolution, is een hightech zeiljacht vol met stroomverslindende apparaten, zoals een stoomdouche en vloerverwarming. De energie die daarvoor nodig is, wordt opgewekt tijdens het zeilen en opgeslagen in accu’s. Zo kun je met één dag zeilen vijf dagen comfortabel leven. Helaas is van dat comfortabele leven aan boord nu even geen sprake. Eind vorig jaar is de Ecolution ernstig beschadigd en doelbewust tot zinken gebracht. Zeilen kan het schip na grondige reparaties weer wel, maar alle elektro­ nica, zoals de vloerverwarming, moet worden vervangen. ‘Het schip is gesaboteerd. Het is heel gek, de daders zijn nooit gepakt. Belache­ lijk, maar ja, wat moet je doen? Je kunt er een hele tijd rechercheurs op zetten, maar op een gegeven moment zijn er ook weer belangrijkere dingen te doen voor de politie.’ Aan de TU Delft ontwikkelde Ockels de ladder­ molen, een ingenieuze vlieger om windenergie op te wekken, en de elektrische Superbus die straks op hoge snelheid door Nederland moet rijden. ‘De Superbus wordt nu nog niet com­ mercieel ingezet, maar we hebben geld gekregen om een demonstratiemodel te bouwen en daar

36

FoliaMagazine

doen we nu tests en demonstraties mee. Zo wa­ ren we op het TT-circuit van Assen. Daar zaten zestigduizend mensen op de tribune en bij het zien van de Superbus stonden ze ineens op en begonnen ze te applaudisseren. Toen ik dat zag, begon ik bijna te huilen.’ Ockels is bovendien al jaren betrokken bij de ontwikkeling van de zonneracewagen Nuna, voor de World Solar Challenge in Australië. Vier keer werden ze wereldkampioen, maar de afgelopen race werden ze verslagen door de Japanners. ‘Ik heb eight winning factors opge­ steld en die moeten allemaal afgevinkt worden,

‘Het kapitalisme is per definitie niet duurzaam’ anders win je niet.’ Dat is nu dus kennelijk niet gelukt? ‘Dat klopt, de afgelopen keer waren de zonnepanelen van de Japanners net iets beter en dat zie je dus meteen, dan gaat het mis.’ Hij ziet zichzelf nog het meest als coach, als adviseur van het team. ‘Het is ontzettend leuk. De inter­ actie die ik met studenten heb, is bijzonder. Ze vinden het heel fijn dat ik er ben. Ik heb natuur­ lijk de ervaring, maar ik houd me ook bezig met de dynamiek van het team. Als ze vlak voor de race nog te aardig met elkaar omgaan dan zeg ik daar wat van. Dan zeg ik: “Ben je nou helemaal! Als iemand een fout maakt, dan win jij niet.” Ik zorg voor de agressie die nodig is bij de race om te kunnen winnen.’ Plannen bedenken ligt hem goed, maar, zegt hij, ‘die plannen moeten gebaseerd zijn op ken­ nis. We moeten met de natuur samenwerken. Gedurende de industriële revolutie zijn we als een bulldozer door de natuur heengegaan. We zijn gaan geloven in een kunstmatige wereld die

we zelf kunnen bouwen, maar nu ontdekken we dat we worden neergesabeld door de natuur. De aarde wordt warm, bijenkolonies sterven uit; de natuur is bikkelhard. Om een win-winsituatie met de natuur te kunnen hebben, moeten we de natuurwetten kennen en respecteren. Kennis op het gebied van biologie, scheikunde, natuur- en wiskunde geeft enorme voordelen. Als je dat weet, kun je leuke dingen doen. Het nieuwe gebouw van het Nederlands Instituut voor Ecologie in Wageningen bijvoorbeeld produ­ ceert meer energie dan het gebruikt en geeft meer verse lucht aan de omgeving dan het naar binnen haalt. Door bij de natuur af te kijken, is in de omgeving van het gebouw de biodiversi­ teit zelfs toegenomen. Dat is het resultaat van kennis. Dat is niet ontstaan door een politicus met een kreet, een mening. Die politici zweven maar met hun verhalen en dat is prachtig als fantasie of voor een goed verhaal in de kroeg, maar voor het neerzetten van zulke gebouwen is kennis nodig.’ Disneylandcultuur ‘Kennis is ook belangrijk aan de universiteit. We moeten af van de Disneylandcultuur dat school en universiteit alleen maar leuk moeten zijn en dat de student de hele tijd gemotiveerd moet worden. Gadverdamme. Sommige dingen moet je gewoon leren. Je kunt het vergelijken met sport. Als je beter wilt worden, moet je veel trainen. Dat is lang niet altijd leuk, maar je prestaties gaan wel omhoog en dan ga je ervan genieten. Wat ze nu allemaal niet proberen om de student gemotiveerd te krijgen. Laatst bladerde ik door een natuurkundeboekje van nu en ik moet zeggen dat ik het niet kon lezen. Wat een flauwekul staat daar in. Ik ben een nerd, ik wil een formuletje zien, maar nu staan er lappen tekst bij. Bij mijn collegereeks ga ik

Spaceshuttle Challenger Niet alleen de aarde is kwetsbaar, de spaceshuttle Challenger was dat ook. De vlucht waar Wubbo Ockels aan boord zat, zou de laatste veilige vlucht zijn. Enkele maanden later explodeerde de spaceshuttle, slechts een minuut na de lancering. Hierbij overleden alle zeven inzittenden.

de bedrijven bij de staat terecht. Nu heb je op Curaçao en Aruba enorm vervuilende raffina­ derijen staan en de staat heeft niet het geld om ze op te ruimen. Dat is veel te duur. Maar Shell maakt de winst. Dit komt omdat we juridisch hebben vastgelegd dat de aansprakelijkheid van BV’s beperkt is. Zo komt de winst bij een klein groepje en liggen de lasten en de risico’s bij de maatschappij. Dat is gebeurd bij de banken en dat gebeurt ook bij de vervuiling.’

ook rekenen met de studenten. Als je uitrekent hoeveel energie je uit een zeilboot als de Ecolu­ tion haalt en hoe dat zich verhoudt tot een huis, dan krijg je vanzelf gevoel voor de betekenis van de techniek.’ Nederland scoort in vergelijking met andere Europese landen ver onder het gemiddelde op milieugebied, bleek onlangs uit een rapport van MVO Nederland, de nationale kennis- en netwerkorganisatie voor maatschappelijk ver­ antwoord ondernemen. Zo heeft Nederland een relatief hoge broeikasemissie, een laag percenta­ ge hernieuwbare energie en een lage biodiversi­ teit. Wat moet er gebeuren om hier verandering in te krijgen? ‘Het kapitalisme zoals we dat nu kennen is per definitie niet duurzaam,’ zegt Ockels. Hij geeft een voorbeeld. ‘Na de Tweede Wereldoorlog werd er veel olie uit Venezuela geïmporteerd. Shell en andere partijen bouwden grote raf­ finaderijen op Curaçao en Aruba, omdat het goedkoper was om de olie daar in de buurt te verwerken. Op een gegeven moment werd de olie uit Venezuela te duur en verkochten de oliemaatschappijen de raffinaderijen aan klei­ nere bedrijven. Toen die failliet gingen, kwamen

China als voorbeeld De maatschappij moet dus veranderen. Waar moet je beginnen? Ockels noemt twee landen die op dit vlak een voorbeeldfunctie hebben. Duitsland en China. ‘China is natuurlijk een gigantisch land dat graag wil doorgaan met groeien, elke week gaat er wel een kolencentrale open. Maar het grote voordeel is dat ze met een langetermijnplanning werken, van wel vijftig tot honderd jaar. Daarin staat ook vast dat de kolencentrale over vijftien jaar weer wordt afgebroken en het geld is er al voor gereser­ veerd. Daarnaast groeit in China de productie van zonnepanelen enorm. China heeft het grote voordeel dat het geen honderd procent kapi­ talistische structuur heeft. China doet wel aan kapitalisme, maar de politiek van China is een langetermijnpolitiek.’ ‘Duitsland heeft in het Westen als enige land een duidelijke keuze gemaakt richting duurzaam en die keuze is gemaakt door een aantal rege­ ringsleiders.’ Ockels denkt dat de Duitse mens altijd al dichter bij de natuur heeft gestaan. ‘Wij Nederlanders vonden dat altijd een beetje raar, dan kwamen die Duitsers naar Nederland en gingen in de duinen staan koeren.’ Hij doet het voor, maakt een weids gebaar met zijn armen en zuigt de lucht naar binnen. ‘Naast de liefde voor de natuur speelt regelgeving een belangrijke

rol. Duitsland voerde in 1999 de feed-in wet in, waarbij energieleveranciers verplicht werden om groene stroom in te kopen. Vergeleken met andere landen in Europa loopt Duitsland echt voor op het gebied van regelgeving. De eerste stap is dus een stap van regelgeving, niet van geld. Die regelgeving moet moedig en transpa­ rant zijn en het doel ervan moet heel duidelijk zijn. Als het doel niet wordt bereikt, moet de regelgeving worden aangepast om het doel wel te bereiken.’ yyy De ‘Wubbo Ockels Lectures’ beginnen op 7 febru­ ari 2012. Je kunt je inschrijven via www.iis.uva. nl/keuzeonderwijs.

CV Wubbo Ockels 1946 geboren op 28 maart 1946 in Almelo 1973 afronding studie natuur- en wiskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (cum laude) 1978 promotie in natuur- en wiskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen 1978 selectie astronautentraining door het European Space Agency 1985 ruimtevlucht, als eerste Nederlander 1986-2003 medewerker ESTEC in Noordwijk 1992 hoogleraar aan de Faculteit Luchtvaart& Ruimtevaarttechniek aan de Technische Universiteit Delft (TU Delft) 2003 voltijd hoogleraar duurzame technologie aan de TU Delft. Enkele van de onderzoeksprojecten waarmee hij zich bezighoudt zijn: de laddermolen, de zonneauto Nuna en de elektrische Superbus Wubbo Ockels heeft een partner, twee kinderen en twee kleinkinderen

FoliaMagazine

37

Virtueel echt angs

Bijna tien procent van de Nederlanders kampt met een sociale fobie. Extreme verlegenheid en onzekerheid beheerst hun hele leven. Samen met de TU Delft heeft de afdeling klinische psychologie van de UvA er wat op gevonden: virtual reality. tekst Jeff Pinkster / illustraties TU Delft

V

rijdagavond, Muziekgebouw aan ’t IJ. Het liefst zou je weglopen. Maar kom op, die angst is overdreven. Je spreekt haar dagelijks op internet. Waarom zou het nu anders zijn? Omdat het je al­ lereerste echte date is? Rustig ademhalen. Daar zit ze. Ze is mooier dan op de foto’s. En wat een strak truitje heeft ze aan. Ze kijkt je aan met grote ogen. ‘Ik herkende je niet,’ zegt ze. ‘je ziet er heel anders uit dan op je profielfoto.’ Je hartslag stijgt, je keel is droog, je voelt buikpijn en het angstzweet breekt je uit. Wat moet je zeggen?

Angst dicteert het leven van sociale fobici. Voor een groep gaan staan is geen optie, een kopje koffie slaan ze af vanwege hun trillende handen en op straat richten ze de blik naar beneden om te voorkomen dat iemand ze de weg vraagt.

38

FoliaMagazine

Daten is in de meeste gevallen een stap te ver. Sterker, de angstgevoelens worden doorgaans zo hevig dat velen zich na verloop van tijd geheel

‘Angst bestrijd je door patiënten eraan bloot te stellen’ terugtrekken uit het sociale verkeer. ‘Deze mensen zijn behoorlijk gehandicapt,’ zegt Paul Emmelkamp, hoogleraar klinische psycho­ logie aan de UvA en psychotherapeut. ‘Sociale fobici zijn bang om negatief beoordeeld te worden. Sociale situaties beleven ze met intense angst, met zichtbare lichamelijke reacties tot gevolg: zweten, trillen, buikpijn.’

Een nieuwe behandeling moet vanaf deze maand soelaas bieden: het door de Technische Universiteit Delft ontwikkelde Delft Remote Virtual Reality Exposure Therapy-system (DR­ VRET). De komende jaren wordt onderzocht of een behandeling in virtual reality even effectief is als de reguliere behandeling. Emmelkamp: ‘We zijn dertien jaar geleden al gestart met het behandelen van vliegangst met behulp van virtual reality. Dat bleek net zo effectief als in een echt vliegtuig opstijgen.’ Dat principe lijkt ook op te gaan voor sociale fobici. ‘De angst bestrijd je door patiënten eraan bloot te stellen. Hoe vaker je iets doet, hoe minder angstig je wordt. Exposure in vivo, noemen we dat. Een gewoon rollenspel is voor de meesten te eng om aan te beginnen. Bij virtual reality ligt de drempel lager.’

daten, gstzweet

Het wordt zwart voor je ogen. In witte letters verschijnt de tekst: ‘Geef een compliment’. Je voelt de zware bril en helm op je hoofd drukken en realiseert je weer even dat je in een kelder staat, ergens op een locatie van de universiteit. Het ge­ voel verdwijnt snel. De date in het Muziekgebouw start namelijk weer van voren af aan. Daar zit je date. Op het terras. Het voelt echt. Ze glimlacht naar je en zegt: ‘Wat heb je mooie ogen.’ Hoe moet ik hier op reageren? Wat is ze direct. Je blijft nerveus. Of we naar mijn of haar huis gaan? Je hartslag stijgt opnieuw. Emmelkamp: ‘Per behandeling wordt twee keer een halfuur geoefend. Patiënten krijgen een helm op, met een ingebouwde bril. Daardoor wordt de suggestie van een digitale wereld gewekt: patiënten kunnen om zich heen kijken, lopen, en praten met digitale personen: avatars. Afhankelijk van de reacties van de patiënt stu­ ren therapeuten de verschillende scenario’s bij. Tegelijkertijd registreert het systeem de hartslag en zweetproductie. Een wereld in het Muziek­ gebouw is een goede omdat we er meerdere scenario’s kunnen afspelen. Je bewegen door een

grote groep mensen, of met iemand daten.’ ‘We hebben lang getwijfeld om Second Life [een virtuele driedimensionale wereld op internet, JP.] te gebruiken. Uit verschillende onderzoe­ ken is gebleken dat mensen daar helemaal niet anders zijn dan in het “echte leven”. Het grote probleem is alleen: je bent afhankelijk van de manier waarop anderen reageren.’ Het huidige systeem geeft therapeuten veel meer moge­ lijkheden. De effecten van de behandelingen

‘Een rollenspel met echte mensen is voor de meesten te eng’ kunnen nauwgezet worden bijgehouden. In grafieken kan afgezet worden wanneer een patiënt precies angstig wordt, meer zweet gaat produceren of gaat trillen met de stem. Op termijn moet het systeem handzamer worden. Emmelkamp: ‘Dat vormt het tweede gedeelte van het vier jaar durende onderzoek. Kunnen we het uiteindelijk ook bij patiënten

thuis uitvoeren? Dat brengt een hele hoop voor­ delen met zich mee. Allereerst komen sommige patiënten hun huis niet meer uit, een therapeut kan ze zo op afstand behandelen. Maar het is ook denkbaar dat je ergens in Nederland uitein­ delijk een expertisecentrum kunt opzetten, dat scheelt enorm in de kosten voor behandelingen.’ Flits. Een scherm met pixels in talloze kleurtjes. De therapeut laat je weten dat er een nieuwe oefening volgt. O, je staat bij een bushokje. Het is bekend en veilig terrein. Mooi weer ook. Een vrouw vraagt je de weg. De spanning stijgt. Dit moet je wel kunnen. Maar kun je de vrouw ook vriendelijk negeren als ze je voorstelt om samen een hapje te gaan eten? ‘Ik ken niemand in deze stad, en ik eet niet graag al­ leen.’ Je stamelt: ‘Ik heb afgesproken met een vriend.’ Een mooie manoeuvre. ‘Wat jammer. Maar ik ben hier de hele week. Kun je anders morgen?’ Steken in je buik, zenuwen tot in je keel. Hoe zeg je nee? Verlegen mensen redden zich meestal wel in de maatschappij. Ze leren omgaan met hun ongemak, vinden er trucjes voor of groeien er overheen. Maar extreme verlegenheid en

FoliaMagazine

39

onzekerheid kan ontaarden in een sociale fobie die het leven volledig beheerst. ‘Het gevolg is dat mensen sociale situaties mijden en zo beperkt worden in hun werk of relaties,’ zegt Emmel­ kamp. ‘Sommigen kunnen er nog net mee om­ gaan. Maar ze sluiten zich op het werk of tijdens de studie wel af van anderen.’ Hun angst domineert hun handelen zo sterk dat ze goed te herkennen zijn, licht klinisch psycholoog Nexhmedin Morina toe. Zij is als universitair docent betrokken bij het onderzoek. ‘Ze bouwen safety behavior in. Voor een af­ spraak drinken ze drie biertjes, of trekken truien aan waarmee ze hun nek in het geheel kun­ nen bedekken. Allemaal om hun ongemak te verbloemen.’ Isabel Kampmann, de therapeut en assistent in opleiding die een proefschrift over het onderwerp schrijft, vult aan: ‘Mannen dra­ gen vaak een bril en hebben lang haar. Vrouwen dragen veel make-up en zullen bijvoorbeeld nooit een grijs T-shirt dragen. Bang dat mensen zweetplekken zien en negatief zullen oordelen.’ De zenuwen gieren nog steeds door je lijf. Je T-shirt is nat onder je oksels. Op het werk, in de kroeg of bij het bushokje. De situaties zijn overal bijna even ongemakkelijk. Maar naarmate de situaties zich herhalen, klinken je antwoorden zelfverzekerder. De volgende oefening. Solliciteren voor werk in de bediening. Je hebt wel wat erva­ ring in de keuken. Bluf je jezelf erdoorheen? Of weet je de manager op andere manieren te over­ tuigen van je kunnen? Je handen grijpen naar de tafel waaraan je zit. De realiteit is dat je niet zit, maar staat, en er is helemaal geen tafel. ‘Technisch gezien is het natuurlijk mogelijk de wereld realistischer te maken,’ zegt ingenieur en universitair docent Willem-Paul Brinkman, ver­ bonden aan de sectie Mens Machine Interactie (MMI) van de TU Delft. ‘Het hoeft alleen niet. In Amsterdam heeft een systeem gedraaid dat hiertoe in staat was. Wat bleek? Het was inder­ daad realistischer, maar voor de behandeling is het effect niet groter. We misbruiken het ook een beetje: voor de patiënt is het minder eng, maar

40

FoliaMagazine

als je eenmaal in de wereld zit is het toch echt.’ Toch blijft het volgens Brinkman wetenschap­ pelijk gezien een relevante vraag: hoe realistisch moet het zijn? ‘We weten momenteel dat vooral de gezichtsuitdrukkingen erg belangrijk zijn. In het systeem op de UvA kunnen de therapeuten vooralsnog alleen de ogen van de avatars bedie­ nen. Dat heb je zelf misschien ook wel ervaren: hoe iemand naar je kijkt kan heel bepalend zijn. Dat zijn stressoren, die moeten goed zijn.’ Lastig zijn ook de dialogen. ‘De therapeuten moeten midden in een gesprek kunnen sturen. Daarom moeten we samen met de psychologen scena­ rio’s uitschrijven, alsof het filmscripts zijn.’ Het aantal scenario’s wordt de komende tijd flink uitgebreid en er worden meer avatars ont­ worpen. ‘We moeten avatars op leeftijd maken bijvoorbeeld, zo wordt het voor een bepaalde groep patiënten weer wat realistischer. Tegelij­ kertijd moeten de stemmen daar ook bij passen,

die laten we liever inspreken door echte mensen dan door een computer,’ aldus Brinkman. ‘Op de achtergrond werken we ook aan het stabieler maken van het systeem. Want dat het werkt via het internet is wel het meest bijzonder. We wil­ len het graag bij de patiënten thuiskrijgen.’ Kon je een echte date ook maar zo vaak opnieuw beginnen. Zo slecht als het in het begin ging, zo goed gaat het nu. Je geeft nu zelfs complimentjes terug, weet je stem onder controle te houden en luistert minder gespannen. Maar bovenal: nu ze voor de derde keer vraagt of we naar haar of jouw huis gaan, voel je een spanning die niet onaange­ naam is. Laten we maar naar haar huis gaan. yyy De programmagroep klinische psychologie van de UvA is nog op zoek naar mensen die kampen met een sociale fobie en willen deelnemen aan het onderzoek. Kijk voor meer informatie op www.socialeangstbehandeling.nl.

illustratie Pascal Tieman

drift

‘Alles aan hem leek zo oké’

J

et, 27, student psychologie: ‘Het is acht jaar geleden, en nog steeds raak ik in paniek als ik het gevoel krijg dat een man zich lichamelijk aan me opdringt. Ik wil me afwenden. Niet van seks per se – ik heb een hoog libido – maar van de persoon met wie ik seks heb. Ik voel me sinds mijn eerste keer alleen nog veilig in bed, als ik de ander mijn rug toekeer. Ik was in de vooronderstelling dat het een toeval­ lige ontmoeting was. Mijn wereldreis was pas net begonnen, toen ik tijdens het uitgaan Jim ont­ moette, een Braziliaan met wie het klikte. Hij bood mij spontaan woonruimte aan. Ik ben diezelfde avond nog gaan kijken, en het was een geweldig mooi appartement. Ik zou er gratis kunnen blijven. De eerste dagen als huisgenoten waren direct heel persoonlijk. Geweldig. Uren hebben we op het balkon gezeten. Hebben we gepraat over wie we waren en hoe we in het leven staan. Over hoe we in het leven willen staan. Integer maar niet rigide. Bewust maar niet tuttig. Ik heb nog een vriendin in Nederland gebeld en gezegd: ‘Je gaat hem vast nog ontmoeten.’

Want ik vond hem niet aantrekkelijk, maar wilde wel graag op hem vallen. Alles aan hem leek zo oké. Open, geïnteresseerd en intelligent, en dan kwam hij naar eigen zeggen ook nog uit “een nogal chique familie”. Dat ik al gauw weer door zou reizen stond vast – daar had ik immers een jaar lang voor gespaard – maar hij drong desalniettemin aan op een relatie. En om die te

‘Ik kan niet verklaren waarom ik er ingetrapt ben’ bezegelen, zouden we met elkaar naar bed gaan. Ik was negentien, wat wist ik? Ik kan achteraf niet goed verklaren waarom ik er zo ingetrapt ben. Omdat ik hem seksueel niet interessant vond, moet het een rationele beslissing geweest zijn. Ik kan me er ook niet veel meer van kan herinneren. Wat ik wel nog weet, is dat het ruw was. Snel. Hij kwam zonder waarschuwing en zonder condoom in me, en die nacht waarin hij me ontmaagde heb ik hem tweeduizend dollar beloofd. Hij vertelde me dat

hij schulden had. En omdat hij uit die chique fa­ milie kwam, durfde hij thuis niet voor hulp aan te kloppen. Ze zagen hem aankomen. Nu wij een relatie hadden, durfde hij mij wel om een lening te vragen, zei hij. Het was een uur nadat we seks hadden gehad, we lagen nog in bed. En natuurlijk was ik me bewust van de onwaar­ schijnlijkheid van zijn woorden. Natuurlijk ver­ trouwde ik het niet helemaal. Maar hij was de eerste man met wie ik sliep, de eerste man die me introduceerde in de wereld van de volwas­ sen seksualiteit, en ik liep liever het risico hem een flink deel van mijn gespaarde geld te lenen op basis van leugens, dan dat ik hem niet zou helpen terwijl zijn verhaal wel klopte. Integer maar niet rigide. Bewust maar niet tuttig. Vier dagen later vloog ik verder naar Mexico. Zowel de Braziliaan als die tweeduizend dollar heb ik natuurlijk nooit meer teruggezien.’ yyy Fen Verstappen De naam van de geïnterviewde is op haar verzoek gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar [email protected].

FoliaMagazine

41

(advertentie)

De centrale belangenbehartiger van Amsterdamse studenten

2012 studenten 2012 studenten invoering langstudeerboete 2012 studenten geen studiefinanciering 2012 studenten inkorting OV-reisrecht Wat brengt 2012 voor de student?

er in het voorjaar een Onderwijscongres

talen wordt verlengd van 15 naar 20 jaar.

Het jaar 2011 was een bewogen jaar voor

georganiseerd, waar we aandacht vragen

De regels van de aanvullende basisbeurs

de student. Het kabinet-Rutte stapelde be-

voor goed onderwijs voor elke student.

worden daarnaast aangescherpt.

zuiniging op bezuiniging en ook het hoger

Daarnaast zal ASVA zich dit jaar nadruk-

onderwijs moest eraan geloven. Staats-

kelijk opwerpen als informatiebron waar

Inkorten van het OV-reisrecht

secretaris Zijlstra van Onderwijs manifes-

studenten alles over de bezuinigingen

Waar je als student op dit moment zeven

teerde zich als de grote boeman door stu-

en veranderingen in het hoger onderwijs

jaar recht hebt op een OV-jaarkaart, wordt

denten op te schrikken met maatregelen

kunnen vinden. ASVA blikt vooruit op het

dit waarschijnlijk beperkt tot vijf jaar.

als de langstudeerboete en het afschaffen

studiejaar 2012 en zet een aantal belang-

Anders gesteld: je hebt vanaf komende

van de masterstudiefinanciering. Zonder

rijke issues op een rij. Wat staat studenten

september de nominale studieduur plus

slag of stoot kwamen deze plannen niet tot

dit jaar te wachten?

een jaar recht op een OV-kaart.

naar het Malieveld in Den Haag om te de-

Invoering langstudeerboete

Harde knip

monstreren tegen de aderlatingen die het

Was de invoering van de langstudeerboete

Per september 2012 gaat de harde knip

hoger onderwijs moet ondergaan.

niet allang beklonken? Jazeker. Sterker,

van kracht. De harde knip betekent dat je

de langstudeerboete is al sinds september

pas met een masteropleiding kunt begin-

2011 was ongetwijfeld ook het jaar van

2011 van kracht, maar bedraagt dit col-

nen wanneer je al je bachelorvakken hebt

problemen op tal van hogescholen, waar

legejaar nul euro. Vanaf september 2012

afgerond. Dit geldt voor studenten die in

de kwaliteit van meerdere opleidingen

betaal je 3.000 euro extra collegegeld

of na 2009-2010 zijn begonnen met hun

zwaar onder de maat bleek. InHolland

wanneer je meer dan een jaar studiever-

bachelor.

stond lange tijd onbedoeld in het middel-

traging oploopt. Voor zowel je bachelor als

punt van de belangstelling toen duidelijk

master ontwijk je de boete als je niet meer

Verplicht in- en uitchecken bij de NS

werd dat er op vier opleidingen onterecht

dan een jaar uitloopt.

Vanaf 1 januari 2012 zijn studenten

stand: meer dan 15.000 studenten trokken

verplicht om in- en uit te checken bij de

diploma’s werden verstrekt. Op de valreep van 2011 werd er eveneens over fraude

Afschaffing studiefinanciering masterfase

NS. Doe je dit niet, dan loop je het risico

bij de HvA gerept, maar van die geruchten

Masterstudenten hebben vanaf volgend

te worden beboet en heb je geen recht

bleek niets waar te zijn.

collegejaar naar alle waarschijnlijkheid

op restitutie bij vertraging. De NS heeft

geen recht meer op studiefinanciering. In

aangegeven in het begin coulant te zullen

De ASVA studentenunie blijft zich ook in

plaats daarvan komt er een leenstelsel. De

zijn, maar een gewaarschuwd man telt

2012 inzetten voor studenten. Zo wordt

termijn waarop je deze lening mag afbe-

voor twee.

de adviesdienst illustratie Pascal Tieman

Beursfraude

E

en goede vriendin van mij woont nog thuis bij haar ouders in AmsterdamZuid. Begrijpelijk, want het is erg lastig om in deze stad een betaalbare wo­ ning te vinden. Ook schuift ze nog regelmatig aan bij het avondeten en wordt haar kamer zelfs nog door de schoonmaakster gestofzuigd. Allemaal prima, maar ze heeft zich wel op een ander adres laten inschrijven om een uitwonende beurs van de DUO te kunnen krijgen. Eigenlijk vind ik dat niet eerlijk, want los van het feit dat het fraude is, heeft zij dat geld gewoon echt niet nodig. Moet ik haar hier op aanspreken of zijn het mijn zaken niet? Lianne (20)

Sneu A’dam zuid, schoonmaakster maakt kamer schoon en dan dit? Please do! Wat ontzettend sneu zeg. Sowieso: als je goede vrienden bent, dan kun je elkaar overal op aanspreken. Wat ze er dan mee doet, is aan haar. Robert (26, student rechtsgeleerd­ heid, UvA)

Belastingcenten Ik vind dat je er over moet praten met je vriendin. Zo worden onze

belastingcenten betaald aan ie­ mand die fijntjes thuis woont, daar wordt verzorgd en geen kosten heeft. Als ze geld wil verdienen, gaat ze maar werken bij de lokale supermarkt of bij de post, zo krijgt ze geld op een legale manier en blijft ze van onze belastingcen­ ten af! Jasper van Galen (student Neder­ lands, HvA)

Karma Het is jammer dat er mensen zijn

die misbruik maken van de subsi­ diesystemen. Toch zul je dit de rest van je leven blijven tegenkomen. Je kunt je daarom afvragen wat voor zin het heeft om je vriendin hierop aan te spreken. Is het je een ruzie waard? Of misschien wel het ver­ liezen van een goede vriendschap? Ik raad je aan om je op jezelf te focussen. Zolang jij hard werkt, word je hier ook voor beloond. Je weet wat ze zeggen over karma. Jessica (27, lerarenopleiding Neder­ lands)

Eerlijkheid ‘Eerlijkheid duurt het langst’, dat is een waardevolle gouden regel. Spreek je vriendin erop aan en zeg haar dat jij het niet eerlijk vindt. Daarmee hou je het bij jezelf. Of jullie vriendschap dit overleeft is natuurlijk de vraag. Maar het is ook niet makkelijk om met dit ge­ voel rond te blijven lopen. Het is zo eenvoudig om DUO in de maling te nemen. Met een beetje ruggen­ graat zoek je een bijbaan! Joke Dijkstra (HvA)

volgende week: hufterige collega Na mijn promotie ben ik sinds enkele jaren docent aan de UvA. Hoewel ik vooralsnog alleen weinig betekenende werkgroepen mocht leiden, vind ik het lesgeven ontzettend leuk en geniet ik van het contact met de studenten. Recent werd ik door een bekende hoogleraar gevraagd samen met hem een werkcollege te verzorgen. Een grote eer en bovendien een belangrijke carrièrekans! Hij gedraagt zich tijdens die lessen ten opzichte van studenten echter als een ontzettende zak, kleineert hen en zorgt

bepaald niet voor een open discussiesfeer. Ik erger me hier ontzettend aan, maar durf hem als hogergeplaatste hier niet op aan te spreken. Moet ik zijn gedrag slikken? Anonieme UvA-docent Mail je advies voor deze docent, of een eigen kwestie waarin je geadviseerd wilt worden, aan redactie@folia. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten.

FoliaMagazine

43

lezingenladder

het cultureel studentencentrum van de UvA & HvA

CREA verhuiSt naar RoeterSeiland !

Voor eenieder die geïnteresseerd is in lezingen en debatten is er de Folia Magazine-lezingenladder. Wij streven ernaar hierin de meest interessante lezingen en debatten in Amsterdam op één plek te verzamelen.

IIS-studiemiddag: Onzekerheid Troef

Ondernemen voor wetenschappers

Science Park C 0.110 VR 13/01, 14.00 uur

Science Park B 0.160B DO 12/01, 13.00 uur

Studiemiddag rond de bundel Onzekerheid troef, Het betwiste gezag van de wetenschap. Keynote speaker is professor Bryan Wynne (Lancaster University).

Bureau Kennistransfer organiseert een work­ shop ondernemen voor onderzoekers die een bedrijf willen starten. Voertaal Engels.

The State in a Globalizing World

Pakhuis de Zwijger DI 17/01, 18.00 uur

Auditorium VU MA 16/01, 18.00 uur Alcides Costa Vaz, voormalig directeur van het instituut Internationale Betrekkingen aan de Universiteit van Brasilia, houdt een lezing getiteld ‘Multipolarity of States or Regions’.

Religie, de kerk voorbij De Nieuwe Liefde DI 17/01, 20.00 uur Hoe ziet religieus Nederland er anno 2012 uit? Debat met o.a. directeur van het Sociaal Cultu­ reel Planbureau Paul Schnabel.

Kenniscafé: de economie van de toekomst

Talk of the Town #38 Amsterdam Nieuw-West is veelbesproken, maar niet geliefd. Komt de beeldvorming die heerst rondom dit stadsdeel overeen met de werkelijkheid? U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje naar [email protected] onder vermelding van ‘Aanmel-

De Volkskrant op zondag Hoger onderwijs onder vuur Rode Hoed ZO 15/01, 16.00 uur Gaat het goed of slecht in het hoger onderwijs? Staatssecretaris Halbe Zijlstra gaat in debat met publicist Bastiaan Bommeljé en rector magni­ ficus van de Universiteit Leiden Paul van der Heijden.

BN’er omdat het kan – een discussie over roem Rode Hoed MA 16/01, 20.00 uur Onder leiding van überBN’er Arie Boomsma gaat een panel twintigers in debat over authen­ ticiteit, aanzien en faam.

44

FoliaMagazine

voorjaarScurSuSSen vanaf februari Schrijf je in!

In februari starten nieuwe cursussen fotografie, muziek, dans, beeldend, theater, literatuur & film, radio en digitale media. Kijk op de website voor het volledige aanbod.

**preview februari** movie mo 13/2 20.00 hr

Dutch Movie for Beginners: Zwartboek With English subtitles and introduction.

LeZing & Muziek De liefde in drie bedrijven: klassiek, economisch en fysiologisch!

(advertenties)

Hoe ziet de liefde er binnen het lichaam uit? Wat levert het ons op? En dachten de klassieken er anders over?

drukken | vormgeving voorlichting | offerte

proefschriften.nl VAKBOND VOOR DE WETENSCHAP 20374_GVO_Adv_48x27.indd 1

Cursussen, CREA Café, CREA Debat, verhuur van studio’s, CREA Cultuur, studentenorganisaties: alles verhuist mee!

di 14/2 20.00 uur

ding lezingenladder’.

De Balie MA 16/01, 20.00 uur Een avond voor iedereen die wil weten hoe we over tien jaar welvaart meten, waarde bepalen, bezitten en ondernemen.

Open vanaf 23 januari Adres: Nieuwe Achtergracht 170

25-08-11 (wk 34) 10:11

ThEATER & Muziek do 16/2 20.30 uur Open Podium

Een afwisselende avond met singer songwriters, stand up comedians, theatermakers en cabaretiers.

cabaret

vr 17 en za 18/2 20.30 uur Goedkoop Cabaret

Met o.a. Sander van Opzeeland, Yora Rienstra en Kees van Amstel. VAKBOND VOOR DE WETENSCHAP

Symposion Werkdruk in de Wetenschap 25 januari, 15.30 uur Nieuwekade 1-5 (NIP), Utrecht WWW.VAWO.NL

lecture & MuSic Th 23/2 20.00 hr Nerd Nite V

Presentations, drinks and a bunch of nerds in the awkward act of socializing.

WWW.CREA.UVA.NL

overigens

In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.

Als zich door vermeende diplomafraude minder studenten inschrijven, kan dat voor de HvA juist voordelig zijn. Cees Vervoorn lector topsport en onderwijs

Edith Hooge lector school en omgeving in de grote stad

Göran Sluiter hoogleraar internationaal strafrecht

Edith Hooge: ‘Dit zijn volgens mij twee verschillende dingen. Wat betreft de vermeende fraude is het simpel, het woord zegt het ook al: dat is heel suggestief en het is treurig dat De Telegraaf niet zuiver met bronnen omgaat. Ik heb ook nergens gelezen dat er daadwerkelijk wordt gefraudeerd. Jet Bussema­ ker heeft goed gereageerd door te zeggen: dit gaan we onderzoeken. Het uitgangspunt is dat er geen fraude is tot het tegendeel is bewezen. Het risico is wel dat er imagoschade voor de HvA optreedt en dat is vervelend. Als zich door deze foutieve berichtgeving minder studenten inschrijven, is dat ook echt jammer. Zo verlies je de meest kritische studenten voor wie de waarde van een diploma heel belangrijk is. Dat de HvA beter af zou zijn met minder studenten is een ander ver­ haal. Ik vind kwaliteit belangrijker dan kwantiteit en ben voorstander van selectie aan de poort. Voorwaarde is wel dat je uitstekende opleidin­ gen biedt, en dan aan studenten met voldoende motivatie en niveau. Maar dat is een verhaal dat vooral niet afhankelijk moet zijn van onbewezen en vermeende fraude op onze hogeschool.’

Göran Sluiter: ‘Hoewel ik niet goed thuis ben in de hbo- en HvA-wereld en ik deze affaire niet goed heb gevolgd, ben ik het absoluut niet eens met deze stelling. Bij rechten aan de UvA zijn we ook aan het kijken hoe we minder studenten kunnen aantrekken, maar we willen wel de goede stu­ denten overhouden. Als zich minder studenten inschrijven door vermeende diplomafraude, dan is dat altijd slecht. Als opleiding wil je minder studenten om andere redenen: omdat je selectie aan de poort toepast bijvoorbeeld of omdat het algemeen bekend is dat het niveau van de opleiding heel hoog is. Vermeende di­ plomafraude als reden bewerkstelligt precies het omgekeerde: studenten denken dat de opleiding juist niet goed is en blijven weg. Als het zo erg zou zijn aan de HvA dat men de drukte niet meer aankan, dan is het uitblijven van inschrij­ vingen misschien niet zo’n ramp, maar dat kan ik mij niet voorstellen. Ook het imago van een opleiding gaat naar de knoppen en dat gaat ten koste van mensen die met een enorme inspan­ ning en trots aan het werk zijn.’

Cees Vervoorn: ‘Ik zou hier graag oorzaak en gevolg van elkaar willen scheiden. Fraude is onbewezen en de HvA is prima met deze onzorgvuldige beschuldigingen omgegaan. Een kleinere instroom van studenten zou voor de HvA vervelend zijn, vooral als dat in groten getale gebeurt. In het hoger onderwijs is de bekos­ tiging zo dat als je te hard groeit of krimpt, het geld dat je krijgt voor het aantal studenten altijd achterloopt. Maar met te hard groeien is dat nog een stukje vervelender. Sinds ik aan de hogeschool werk – en dat is al een tijdje – groeien we vijf tot tien procent per jaar. Om dat op te vangen, moet vooral de zogenaamde kleine kwaliteit het ontgelden. Dat betekent dat er vaak problemen ontstaan met roostering en docententoevoer en daar hebben studenten last van. Een moment rust om hier eens goed voor te zorgen zou geen kwaad kunnen. Al is het wel vervelend als mensen niet naar de HvA komen omdat er zogenaamd gefraudeerd zou worden hier.’ yyy Floor Boon

FoliaMagazine

45

prikbord HvA DMR Docent

46

van het jaar

ideëen voor deze rubriek: [email protected]

DEM Diplomafraude

De voorbereidingen voor de Docent van het Jaar verkiezing én de Very Short Introductions (VSI) gaan weer van start. Studenten hebben tot 28 januari de tijd om te stemmen op hun favoriete docent. In de weken daarna wordt ook bepaald wie de beste onderzoeker van het domein is. In de onderzoekswedstrijd VSI moeten medewerkers hun onderzoek in vijf minuten zo goed mogelijk over het voetlicht brengen. Zowel de Docent van het Jaar als de beste onderzoeker van het domein worden 20 februari bekendgemaakt in de kantine van het Jan Bommerhuis.

De onderwijsinspectie is een vooronderzoek gestart naar de vermeende fraude met diploma’s binnen het domein. De eerste resultaten worden naar verwachting over twee weken bekendgemaakt. Het onderzoek volg­ de op de commotie die ontstond nadat docenten van de International Business School een brandbrief aan het bestuur stuurden waarin ze de bestuurscultuur hekelden. Ze lieten onder meer weten dat het vertrouwen in het bestuur het ‘nulpunt nadert’. Daarop berichtte De Telegraaf over vermeende diplomafraude. Bestuurders en briefschrijvers hebben inmiddels afspraken gemaakt over verbeteringen.

DBSV Amsterdam

DT iRepair

2028

Voor de een is het de ultieme droom, voor de ander de ergste nachtmerrie: de Olympische Spelen van 2028 in Amsterdam. Volgende maand start in sportcentrum Universum op het Science Park een collegereeks over de Spelen. Het idee voor de collegereeks komt voort uit het lectoraat Topsport & Onderwijs waarin sport in de breedste zin van het woord wordt gekoppeld aan het onderwijs op de HvA en de UvA. In de reeks wordt de Olympische ambitie besproken. De col­ leges zijn toegankelijk voor studenten van de hogeschool en universiteit.

‘We sturen hem op naar de fabrikant, over drie weken kunt u hem komen halen.’ Apple-fanaten kunnen geen dag zonder hun kostbare Macbook Air, iPhone of iPad. Dus begonnen drie studenten van de HvA maar zelf een reparatiebedrijf. Alles gemaakt, binnen twee dagen. Studenten technische bedrijfskunde Jeroen Bouwman, Sean Borgsteede en Tom Bronger kwamen op het idee tijdens een minor waarbij ze zelfstandig een bedrijf moesten opzetten en leiden. ‘Help mijn MAC’ werd het bedrijf gedoopt. Zie www.helpmijnmac.nl.

DOO Lunchconcert

DMCI Toekomstkrant

In het Kohnstammhuis wordt dit jaar een reeks lunchconcerten georganiseerd in samenwerking met het Conservatorium van Amsterdam. Op 16 januari 2012 wordt het eerste lunchconcert verzorgd door het Dudok Kwartet, met het ‘Strijkkwartet no. 1, Métamor­ phoses nocturnes’ van György Ligeti en ‘Strijkkwartet op. 125 in Es’ van Franz Schubert. Het concert is gratis toegankelijk voor medewerkers, studenten en buurtbewoners van de Amstelcampus. Meer informatie http://www.hva.nl/nieuws/2011/12/22/kohnstammconcert16-januari/.

Wie afgelopen oudejaarsdag Het Parool doorbladerde moest misschien een paar keer achter zijn oren krab­ ben. Normaal gesproken blikt Het Parool op oudejaars­ dag terug op het afgelopen jaar, maar dit keer keek de krant tien jaar vooruit. Lezers kregen een krant onder ogen met daarin het nieuws van 31 december 2021. Aan de nieuwsonderwerpen hebben domeinvoorzitters, opleidingsmana­ gers, docenten en veel studenten van het domein Media, Creatie & Infor­ matie meegeholpen. Lees de krant nog eens na op www.toekomstkrant.nl.

DG Praktijktoets

HvA Marco

Voor de toetsen van ergotherapie is de opleiding op zoek naar student-assistenten die het leuk vinden om een dag of meer te helpen met het goed laten verlopen van de praktijktoetsen. Voor ergostudenten geldt dat ze hun beroepsvaardighedenonderwijs (BVO) gehaald moeten hebben en dat ze als vergoeding kunnen kie­ zen tussen profileringspunten of uitbetaling. De vergoeding is 8 euro per uur. Het gaat om maandag 9, woensdag 11, maandag 16, woensdag 18 en donderdag 19 januari van 8.30-17.30 uur. Meer informatie op het intranet.

Zestien Amsterdamse studenten treden binnenkort in de voetsporen van Marco Polo. In mei 2012 reizen zij af naar China, om het ondernemersklimaat aldaar onder de loep te nemen. De reis is een initiatief van het Am­ sterdam Center for Entrepeneurship (ACE) en 1&12 Ventures, maar de financiering ervan moet volledig door de studenten zelf geregeld worden. De keuze voor China ligt volgens de deelnemers voor de hand: het aantal mensen dat bezig is een onderne­ ming op te zetten ligt op dit moment in China al hoger dan in de VS.

FoliaMagazine

Polo

prikbord UvA FGw Nieuwe

decaan

ideëen voor deze rubriek: [email protected]

FGw Managementboek

Historicus en hoogleraar mediastudies Frank van Vree (1954) is de nieuwe decaan van de Faculteit der Geesteswetenschappen. Van Vree studeerde geschiede­ nis en filosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij promoveerde aan de Universiteit Leiden. Hij heeft veel gepubliceerd, waaronder een studie naar de herin­ neringen aan de Tweede Wereldoorlog, In de schaduw van Auschwitz. Herinneringen, beelden, geschiedenis. Daarnaast schreef hij boeken en es­ says over de geschiedenis van de Nederlandse media en journalistiek. Zijn benoeming is op 1 januari ingegaan.

Het boek De Leiderschapscarrousel. Waarom iedere tijd zijn eigen leider vraagt van UvA-historicus Sjoerd Keulen is een van de 47 boeken die op de longlist staan voor de prijs ‘Managementboek van het Jaar 2012’. Keulen schreef het boek samen met Ronald Kroeze, promovendus aan de VU. De winnaar wordt 15 maart bekendgemaakt op het managementboekengala in de Rode Hoed. In het boek presenteren de twee historici een bondige geschiedenis van de ontwikkeling van leiderschap en management in overheid, bedrijfsleven en politiek in de 20e en begin 21e eeuw.

AUC Open

FNWI Masterdebat

dag

Op 14 januari organiseert het Amsterdam University College (AUC) een open dag voor studenten en ouders die meer willen weten over de opleiding, programma’s, toelatingseisen en het studentenleven. Deelnemers aan de open dag krijgen een rondleiding door het gebouw en de campus, er zijn Q&A-sessies en er kan een praatje worden gemaakt met studenten en medewerkers. Dit jaar gaat een bijzonder jaar worden voor het AUC: de nieuwe lichting studenten zal vanaf september 2012 onderdak vinden in het nieuwe pand op het Science Park. Voor aanmelding: www.auc.nl.

Academische Club

Burgerschap

De facultaire studentenraad organiseert op 16 januari een onderwijsmiddag voor masterstudenten en der­ dejaars bachelorstudenten. Aanleiding daarvoor zijn de veranderingen die ingevoerd gaan worden in de master. Thema van de middag is ‘studiesucces’. Aan de hand van stellingen en een uitleg over ‘wat is studie­ succes?’ zullen studenten en medewerkers hierover discussiëren. Deel­ nemers zijn onder meer CSR-lid Alexandra Raymakers en de facultaire bestuurders Jan Bergstra (tevens COR-voorzitter) en fysicus Jan de Boer. Aanvang: 15.00 uur. Locatie: zaal C.0.110.

UvA Telefoon

Voor leden van de Amsterdamse Academische Club (AAC) organiseert het AAC op 19 januari een debat onder de titel ‘Burgerschap in een wereld on the move’. Aanleiding is de oratie die Ernst Hirsch Ballin hield bij zijn aanstelling als hoogleraar mensenrechten aan de juridische faculteit. Volgens hem krijgt burger­ schap slechts betekenis indien het rust op het besef dat de integratie van nieuwkomers een wederkerig proces is. Deelnemers zijn verder Arnoud Boot en Roland Pierik. Presentatie: Felix Rottenberg. Aanvang: 17.30 uur. Aanmelden via: [email protected].

Sinds 1 januari is de telefooncentrale (020 525 9111) aangesloten op een ‘voice response systeem’, een chique woord voor een bandje met keuzemogelijkheden. Wie vanaf een vast UvA-toestel een UvA-medewerker wil bellen op diens vaste nummer zonder dat nummer te kennen, kan dat bovendien niet meer doen via het interne nummer 9. Medewerkers en studenten moeten zelf via het (intra) net de telefoonnummers achterhalen van personen of afdelingen. Wel kan er voor informatie worden doorgeschakeld naar een medewerker van het Service- & Informatiecentrum.

AMC Etnische

Crea Verhuizing

diversiteit

Het Emma Kinderziekenhuis AMC heeft het keurmerk ‘Etnische Diversiteit’ gekregen. Zo’n zeventig procent van de patiënten in het kinderziekenhuis is van alloch­ tone afkomst; in de andere afdelingen van het AMC is dat vijfenveertig procent. Op het gebied van onderzoek foto Edith Gerritsma is er veel aandacht voor diabetes en sikkelcelziekte, wat relatief vaak bij allochtonen voorkomt. Ook maakt de zorgverlening aan allochtonen deel uit van de opleidingen voor artsen en verpleegkundigen. Het diversiteitsonderzoek is verricht in opdracht van zorgverzekeraar Agis.

De verhalen doen al jaren de ronde, maar het gaat nu echt gebeuren: de verhuizing van Crea van het Binnen­ gasthuisterrein naar de voormalige diamantslijperij op het Roeterseiland. Voor het eerst vinden alle activiteiten van Crea plaats onder één dak. In het pand bevin­ den zich repetitieruimtes, cursusruimtes, een grote muziekzaal, een nog grotere theaterzaal en een café. De verhuiswagens zijn inmiddels voorgereden en Crea-medewerkers pakken op de Nieuwe Ach­ tergracht de dozen weer uit. Vanaf 23 januari is de nieuwe Crea geopend.

FoliaMagazine

47

wasdom Liever op het podium Tom Trago Leeftijd: 28 (28 januari 1983) Beroep: DJ en producer Studie: propedeuse Human Logistics aan de HvA Afgestudeerd: niet, gestopt na propedeuse in 2002 Docent: ‘Ik weet zijn naam jammer genoeg niet meer, maar er was een hele aardige docent uit de toneel- en theaterwereld. Hij gaf een module over zijn vakgebied en had een vrije en prettige manier van lesgeven, omdat hij echt samen met studenten een onderwerp wilde uitdiepen in plaats van precies de opgegeven studiestof te behandelen.’ Locatie: ‘We hadden vaak les op locatie. Dan gingen we bijvoorbeeld naar de Stadsschouwburg om te leren over toneelproductie, maar ook naar festivals of de gemeente.’ Café: ‘Ik heb aardig wat nachten doorgebracht in De Duivel, een soort hiphopcafé in de Reguliersdwarsstraat. Afknapper: ‘Ik had les in het Leeuwenburggebouw: een vreselijke locatie. De ramen kunnen niet open, dus het zijn veertien verdiepingen vol met zwetende studenten die elkaars verbruikte zuurstof moeten inademen. Echt belachelijk.’

48

FoliaMagazine

stage Hij haalde alleen zijn propedeuse Human Logistics aan de HvA, en werd DJ en producer: Tom Trago. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff

‘S

inds mijn vijftiende is muziek mijn grote liefde. Voordat ik ging studeren was ik al veel aan het draaien, maar was mijn loopbaan als DJ nog te pril om mij daar volledig op te storten. Na mijn eindexa­ men hoorde ik over Human Logistics, een nieuwe studie aan de HvA. Het was een soort combinatie van bedrijfskunde en logistiek, maar dan gericht op de non-profitsector en het opzetten van grootschalige kunst- en cultuurprojecten. Ik heb wel een zekere organisatiedrift en ik vind het leuk om met groepen mensen dingen van de grond te krij­ gen, dus daar sloot Human Logistics mooi bij aan. Hoewel ik een leuke tijd had aan de HvA, stond de studie duidelijk nog in de kin­ derschoenen. De visie van docenten klopte, maar de uitvoering was vaak knullig. Zo werden kennissen van docenten ingehuurd om even een vak te geven omdat zij toevallig in de kunst- of non-profitsector werkten en lesmodules werden geschreven door mensen die dat niet gewend waren. Daarnaast was ik geschokt door het niveau van de opleiding, dat veel lager lag dan ik gewend was op het atheneum. Ik dacht van te voren dat een universitaire studie te wetenschappelijk voor mij zou zijn, maar als ik ooit nog een keer ga studeren, dan kies ik zeker voor de universi­ teit. Een vrijere, wetenschappelijke opleiding past toch beter bij me dan het HBO. In hetzelfde jaar dat ik mijn propedeuse deed, ontwikkelde ik me als artiest. Ik deed contacten op in de muziekwereld en regelde optredens. Er was veel vraag naar jonge DJ’s en ik zag groeimogelijkheden. Toen ik mijn

propedeuse had gehaald, besloot ik te stop­ pen met studeren en vol voor de muziek te gaan. Ik heb een jaar besteed aan het opzet­ ten van mijn DJ-carrière, en ben mij daarna meer in muziek gaan verdiepen, omdat ik ook muziek-producer wilde worden. Een producer houdt overzicht over een nummer of een plaat en legt uiteindelijk alle stukjes op de juiste plaats. Ik koos een particuliere jazzopleiding waar ik naast muziektheorie ook les kreeg in pianospelen en zang. Niet precies de kennis die een producer in huis moet heb­ ben, maar ik vond het wel heel interessant. Ik heb absoluut geen spijt van mijn tijd aan de HvA. Ik beschouw het als een positieve les in plaats van als een verloren jaar. Ik leerde er dat ik artiest wilde worden en ik ben anders gaan kijken naar grote produc­ ties en grootschalige acties van non-profitorganisaties. De productionele moeite die achter een voorstelling van twee uur zit, is echt ongelooflijk en “even een benefietje or­ ganiseren” kost al gauw maanden van inten­ sieve voorbereiding. Ik besloot dat ik liever de artiest wilde zijn die op het podium staat dan degene die ervoor zorgt dat het podium bestaat. Ik wilde mijn droom nastreven en was bereid daar rigoureuze beslissingen voor te nemen. Het is heel belangrijk om jezelf af te vragen wat je met je leven wilt. Als je dat weet, dan blijft er eigenlijk alleen nog een stappenplan over om jouw doel te realiseren. Ik ben blij dat ik mijn eigen weg heb gekozen en hard heb gewerkt om mijn droom waar te maken. Goed worden in wat je het liefste wilt, zou voor iedere student een prioriteit moeten zijn.’ yyy

Remco Blok (23) Studie Ergotherapie (HvA) Stage Universitair Medisch Centrum (UMC) Utrecht Verdiensten geen Beoordeling JJJJJ ‘Als ergotherapeut in het UMC Utrecht word je bij de meest uiteenlopende problemen ingezet. Zelf help ik vooral mensen die een hersenbloe­ ding hebben gehad, maar af en toe ben ik ook actief bij neurotrauma’s, zoals een botsing, bij orthotrauma’s, zoals botbreuken en amputaties, en op de afdeling oncologie. Enerzijds probeer je het functioneel handelen van een patiënt zo goed mogelijk te verbeteren. Daarbij is het belangrijk ook de zwaarst getroffen mensen zo snel moge­ lijk weer in beweging te krijgen, al is het maar door ze een washandje uit te laten knijpen. An­ derzijds besteed ik ook aandacht aan de cognitie. Met cognitieve testjes probeer ik dan de hersens weer zo goed mogelijk aan het werk te zetten, want daar zit vaak de bron van een probleem in beweging of spraak. Het leukst aan het werk is de diversiteit: zowel bij de verschillende behande­ laars met wie ik samenwerk als bij de patiënten. Moeilijk is het dat er soms jonge mensen binnen worden gebracht die een ongeluk hebben gehad. Dan komt het allemaal wel heel dichtbij. Ook het feit dat het verloop in een ziekenhuis heel groot is en je vaak maar twee of drie sessies met iemand hebt, maakt het werk soms lastig. Maar de begeleiding is gelukkig erg goed: hoewel die bestaat uit vrijwel allemaal vrouwen die soms flink kunnen kletsen over winkelen, voel ik me hier op mijn plek. Later wil ik ook het liefst in een academisch ziekenhuis aan de slag: daar heerst een dynamiek die ik ontzettend inspire­ rend vind.’ yyy Clara van de Wiel

FoliaMagazine

49

FoliaM gaz ine weekblad weekblad voor

toehoorders

cover Pascal Tieman

HvA en UvA

nr. 16 11/01/201 2

Ich bin ein Berlinerd

Boeken in de Poort lezen alleen ‘Die studenten Winnie de Poeh’ Astro Wubbo Ockel naut geeft les s: ‘De univer moet niet siteit alleen maar leuk zijn’ Daten met Therapie een helpt bij social avatar e fobie

Folia Magazine vraagt naar de meningen over een college of les

Hoorcollege ‘strafrecht in perspectief’, door Rob Schwitters Woensdag 14 december, 11.15 uur, Oudemanhuispoort tekst Bob van Toor / foto’s Danny Schwarz

colofon

Weekblad voor de HvA en

UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en Havana (1996). Redactieadres Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD Amsterdam, telefoon 020-5253981, e-mail: [email protected] Hoofdredacteur Jim Jansen Chef redactie Mirna van Dijk Art director Pascal Tieman Redactie (print/web) Floor Boon, Luuk Heezen, Wim de Jong, Jeff Pinkster, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden, Danny Schwarz, Bob van

Jaantje Kramer (19)

Alex Kloet (29)

‘Ik heb dit vak gekozen omdat dit het laatste jaar is dat het kan. Volgend jaar worden alle rechtsfilosofische vak­ ken samengevoegd en dit college wordt afgeschaft. Som­ mige mensen vinden dat Schwitters saai vertelt, maar hij weet veel en geeft goede voorbeelden. Het college is erg uitgedund sinds de eerste week, iedereen heeft nu door dat je ook gewoon de teksten kunt lezen, al zijn die erg pittig: ik haal lang niet alles eruit wat Schwitters vertelt.’

‘Het onderwerp van dit college spreekt me niet aan; ik hou meer van de praktische kant van het recht. Ik vind het goed dat de rechtsfilosofische vakken volgend jaar worden geïntegreerd tot één cursus. Deze keer had ik wel alle teksten gelezen, waardoor Schwitters’ uitleg voor mij een beetje overbodig werd. Ik wilde vooral weten wat er in het tentamen zou komen, wat dat betreft ben ik een utilist.’

Rechten

Rechten

Toor, Annemarie Vissers, Clara van de Wiel, Dirk Wolthekker Aan dit nummer werkten mee Fatihya Abdi, Patrizia Arena, Bram Belloni, Joost van den Broek, Bob Bronshoff, Fred van Diem, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, JanMaarten Hupkes, Anouk Kemper, Marc Kolle, Andrea Manneke, Loulou van Ravensteijn, Won Tuinema, Bas Uterwijk, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Jan Windszus Eindredactie Harmen van der Meulen Correctie Martien Bos Opmaak Hannah Weis, Carl Zevenboom Uitgever Stichting Folia Civitatis Redactieraad Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn, Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter),

Aisha Fouad (31)

Niels Graaf (20)

‘Ik ga altijd naar de hoorcolleges, zodat ik weet met welke kennis studenten naar het werkcollege komen. Schwit­ ters weet de gelezen teksten heel goed samen te vlechten. Over het tentamen ga ik niets zeggen, behalve dat het spijtig is voor de mensen die er dit college niet zijn. Het valt me tegen hoe weinig betrokken studenten zijn, som­ migen lezen nauwelijks de krant. Daarom is het extra jammer dat dit vak komt te vervallen.’

‘Dit is het laatste college van dit semester, maar ook het eerste dat ik bijwoon. Ik ben niet eerder gegaan omdat ik er geen zin in had. Ik dacht: ik lees de teksten wel, en kijk eens naar de powerpoints. Nou, dat valt tegen! Dit college is een goede manier om, met frisse tegenzin, te beginnen met het inhalen van al het achterstallige werk. De docent vertelt meeslepend, echt met passie. Eigenlijk heb ik wel spijt dat ik niet eerder ben gegaan.’ yyy

Werkgroepdocent ‘strafrecht in perspectief’

50

FoliaMagazine

Rechten en geschiedenis

Jean Tillie, Sebas Veeke Secretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider), Margot Riedstra Zakelijke leiding Paul van de Water Drukker Roularta Printing, Roeselare België Advertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745, [email protected]

deining

de lezer

In de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via [email protected].

Ilse van Wijk (18), media, informatie & communicatie, HvA ‘Ik vind het een leuk tijdschrift, maar veel van de artikelen zijn wel heel erg lang. Bijvoorbeeld bij het interview met Robbert Dijk­ graaf, daar hadden wat mij betreft best wat vragen uit gekund. Ook het stuk over de ILO kon wel wat korter. Leuk vond ik het artikel over de kokende nichtjes. Zelf kan ik niet koken, maar het is wel interessant om te lezen over wat studenten zoal naast hun studie aan het doen zijn. Het stuk over de neutrino’s heb ik niet gelezen. Ik zag dat dat over na­ tuurkunde ging en dat interesseert me echt helemaal niet. Wat ik verder leuk vind aan Folia Magazine, is dat er stukken in staan die specifiek over iets op de HvA gaan. Bijvoorbeeld het opinie-artikel met kritiek op het projectmatige onderwijs op de HvA: daar kon ik me wel in vinden. Het blad ziet er trou­ wens mooi uit. Dat er zo veel foto’s in staan bevalt me wel. Folia Magazine had ik eerder nog niet zo uitgebreid gelezen, alleen een keer doorgebladerd toen een jongen van mijn studie in de rubriek ‘Prik­ bord’ stond. Vanaf nu ga ik het denk ik wel vaker meepak­ ken.’ yyy tekst Clara van de Wiel / foto Danny Schwarz

‘Of ik weleens communiceer met mensen met een IQ van onder de 100? Vast wel.’ SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan woont dan wel in Aer­denhout, hij verstaat zich heus nog wel eens met het gewone volk, in HP de Tijd. ‘Als je wilt dat het geld dat jij in de Nederlandse economie steekt gaat rondstromen, moet je het uitgeven aan honderd procent lokaal geprodu­ ceerde goederen en diensten, verkocht door arme belastingontduikende mensen. Zoals wiet.’ Eco­ noom Mathijs Bouman geeft tips over hoe zelf de crisis te lijf te gaan, in Vrij Nederland. ‘Uiteindelijk worden ook de nieuwkomers natives, terwijl zwarten nooit wit worden.’ Hoogleraar sociologie Jan Willem Duyvendak legt uit waarom nativisme – het idee dat land is van de mensen die er het langst wonen – beter is dan racisme, in De Groene Amsterdammer. ‘De ijdelheid van gisteren bepaalt de gezondheid van vandaag.’ UvA-antropoloog Alexander Edmonds hekelt ons beeld over schoonheid, naar aanleiding van de ondeugdelijke borst­ implantaten van het Franse merk PIP, in Los Angeles Times. Het zou goed zijn als er één diploma Hoger Onderwijs komt, ‘gebaseerd op inhoud in plaats van status,’ schrijft HvA-rector Jet Bussemaker in een opiniebijdrage in Het Parool van 2021. Samen met de HvA keek de krant tien jaar vooruit. ‘Alinea’s worden verwoest, zinnen zakken door hun hoeven, interpunctie verliest al haar macht, woorden worden wezen.’ Schrijver Daan Heerma van Voss zet zijn nieuwe roman in zijn geheel op twitter, om te laten zien dat literatuur meer waard is dan 140 tekens, in nrc.next.

volgende week Op kamers in Kenia

Tandenpoetsen in de favela

Fotograaf Henny Boogert fotografeerde studentenkamers wereldwijd. Een selectie uit zijn werk.

Studenten tandheelkunde lopen stage in Brazilië.

UvA❤VU

Toparchitect

Hoe ver gaat de liefde tussen de UvA en VU? Een interview met VU-collegevoorzitter René Smit.

Tegenwoordig krijgt Nanne de Ru compli­ menten van Kanye West voor zijn werk, vroeger studeerde hij aan de HvA.

Opvallende quotes uit de afgelopen week van (voormalig) HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien, mail het naar [email protected].

FoliaMagazine

51

(advertentie)

GO VOORNEEDE MENS? Het USC h word lid elpt je op weg: 15 t/m 2 en betaal van 1 janu inschrijfg ari geen eld