I I 2 6 JAN Ministerie SZW Directie UAW De heer mr M.H.M van der Goes Postbus LV DEN HAAG. Den Haag, 23 januari 2015

'ita

2 6 JAN. 2015 Secretariaat Prinses Bèatrixlaan 15 2595 AK DEN HAAG Postbus: 93235 2509 AE Den Haag Telefoon (070) 3160 325 Fax (070) 3160 525 '

Ministerie SZW Directie UAW De heer mr M.H.M van der Goes Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG

Uw kenmerk: 2014-0000159559

Onskenmerk: JO/BT/VR/39208

Den Haag, 23 januari 2015 betreft: periodieke toets Geachte heer Van der Goes,

Deze is verkregen door de leden van de betreffende werkgeversorganisaties diè vallen onder de werkingssfeer van de verplichtstellingbeschikking Metaal eh Techniek te vergelijken met het totale bestand {georganiseerde en ongeorganiseerde werkgevers met werknemers) vallende onder de werkingssfeerbepaling van genoemde Verplichtstellingsbeschikking bij de uitvoerder van de bedrijfstakregeling voor de Metaal en Techniek, te weten N.V. Mn Services. De daarbij gehanteerde peildatiun van dit bestand is december 2014. De grenzen voor het domein waeirvoor de gegevens zijn verzameld, zijn gerelateerd aan de werkingssfeer van genoemde Verplichtstellingsbeschilddng. Tévén|jvillen w^' bij deze van de gelegenheid gebruik maken om v\rijzigingen in de 'iV^lidïiSïelüngsbeschikking door te laten voeren. De^fe^ijzigingeri hebben betrekking op verduidelijkingen en actualisering yan teksten c.q. tekstventijzingen^en de wijziging met betrekking tot de pensioenleeftijd van 65 jaar naar (de opschuivende) A@W-leeftijd.

0

Mf

Stichting Vakraad Metaali|^Techniek

•

I

Onder verwijzing naar uw brief van 23 oktober 2014 treft u bijgaand de representativiteitsopgave aan.

NL28INGB 066.72.12.949 KvK Den Haag 41155568 é-mail: [email protected]

I

I I

P B

-2-

Voorts treft u een Actuariële en Bedrqfstechnische Nota aan. Wij verzoeken u de bijgaande wijzigingen in de VerpHchtsteUingsbeschikking door te voeren. oobachtend,.

-Representativiteitsopgave ' *-~ -Actuariële en Bedrqfstechnische Nota -VPBmet wijzigingen -VPB schoon ^

far Stichting Vakraad Metaalj&TTechniek

REPRESENTATIVITEITSCIJFERS

Verplichtstellingsbeschikking Metaal en Techniek a. Aantal werkgevers, aangesloten bij de betrokken werkgeversorganisaties

20.808

b. Werknemers in dienst van de onder sub a. bedoelde werkgever

260.112

c. Totaal aantal werkgevers in de bedrijfstak

38.123

d. Totaal aantal werknemers in de bedrijfstak

357.977

Jf Stichting Vakraad Metaal,iÊfrechniek

I;

M&p/ 1 9 FE8. 2015 Secretariaat Prinses Beatrixlaan 15 2595 AK DEN HAAG Postbus: 93235 2509 AE Den Haag Telefoon (070) 3160 325 Fax (070)3160 525

Ministerie van SoZaWe Directie UAW Mw. E.N. Wieland Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG

Uw kenmerk:

Ons kenmerk: JO/WNG/VR/39561

Den Haag, 17 februari 2015

betreft: VPB

Geachte mevrouw Wieland, Onder verwijzing naar ons telefonisch onderhoud van heden naar aanleiding van onze brief d.d. 23 januari 2015 mede tot wijziging werkingssfeer het volgende. Het verzoek is ingediend namens de partijen betrokken bij de Verplichtstellingsbeschikking te weten: FOCWA, UNETO-VNL NVKL, de Vereniging Industa-ie en Grootiiandel in sieraden, horloges en aanverwante artikelen, de Vereniging Goud en Zilversmeden, VIB, KoninkHjke Metaalunie, NVvM, NGO-SBG, VGS, BOVAG, CNV Vakmensen, FNV en De Unie. U gaf voorts aan dat er naar uw mening een onduidelijkheid is ten aanzien van de vrijwillige deelnemers enz. Deze mogen niet in de representativiteitsopgave worden meegenomen. Zoals wij in de aanbiedingsbrief hebben aangegeven en zoals wij tot nu toe altijd de opgave van de representativiteit hebben gedaan, gaat het hier om werkgevers en werknemers die vallen onder de werkingssfeer van de VerpHchtsteUingsbeschikking. Dit betekent a priori dat vrijwiUige deelnemers rüet zijn meegenomen. Dat wordt ook nog eens bevestigd door onze opmerking orntrent de "grenzen voor het domein waarvoor de gegevens zijn verzameld." De grenzen kunnen niet anders dan de werkingssfeer zijn en derhalve een ieder die niet onder de werkingssfeer valt is dan ook in de opgave niet meegenomen. Voor zover nÖpdzakeHjk bevestigen wij nogmaals dat vrijwilHge deelnemers gedispenseerde ondëmerningen enz, niet zijn meegenomen in de representativiteitsopgave.

Sliclilins Vakraad Metaal & Techniek

NL28INGB 066.72.12.949 KvK Den Haag 41 155568 e-m.T i!: in fn^: vak raad. n 1

-2-

Ten aanzien van de opgave zelf: zoals in de genoemde brief aangegeven is het bestand van deelnemers (werkgevers en werknemers) die dus verpHcht vaUen onder de VerpHchtsteUingsbeschikking) door de betreffende werkgeversorganisatie vergeleken met zijn leden bestand en vervolgens is opgegeven hoeveel van die leden (met bijbehorende werknemers) voorkomen op het bestand van deelnemers (werkgevers en werknemers). Op deze wijze wordt inzichteUjk welke werkgever (met bijbehorende werknemers) is georganiseerd en weike ongeorganiseerd. Wij gaan ervan uit dat het vorenstaande de nodige duidelijkheid verschaft. Mocht dit niet zo zijn vememen wij dat gaame. Met betrekking tot uw opmerking over het "fixeren op 65 jaar" het volgende. Zoals bekend schuift de AOW-leeftijd op. Teneinde dit op een heldere manier vast te leggen is gekozen voor de koppeUng aan de ingangsdatum AOW. Het is evenwel zo dat een pensioengerechtigde na zijn AOW-leeftijd werkzaam kan zijn in onze bedrijfstak. Dit betekent dat zo een werknemer dan ook nog recht op dekking heeft nabestaandenpensioen en bijv. ook VPL. Dat wordt dan ook ondervangen door de toevoeging aan de zinsnede over de AOW-leeftijd. Zonder die toevoeging is een werknemer die na zijn AOW-leeftijd werkt in de Metaal en Techniek niet aan te merken als een werknemer in de zin van de Verplichtstellingsbeschikking en valt daarmede dus niet onder de regeUng. Mocht dit anders moeten worden opgelost vernemen wij dit gaame. Met betrekking tot de asterisken e.d. bijv. "ontwikkelen" enz. merken wij expliciet op dat hier geen sprake is van een noot, opmerking e.d. Integendeel, de tekst is integraal opgenomen, zie bij daartoe ook de opmaak. Er is niet zoals bij noten gebmikeUjk, voor een kleiner lettertype gekozen, maar voor het gewone lettertype. Omdat in de tekst verschiUende definities van ontwikkelen worden gehanteerd (zie bijvoorbeeld de Metaalbewerking versus Technisch InstaUatiebedrijf) is voor deze oplossing met verwijzing gekozen aangezien anders de tekst onleesbaar zou worden. Voorheen hadden wij maar één begrip "ontwikkelen" en kon zonder verwijzing worden volstaan (zie bijvoorbeeld de huidige VPB).

directeur

Stichlinsr N'akraad Metaal & Techniek

I (...). . De verpHchtsteUing tot deelneming komt na wijziging te luiden als volgt:. De deelneming in het Pensioenfonds Metaal en Techniek is verplicht gesteld voor: de werknemers in de zin van de Pensioenwet (Wet van 7 december 2006, Staatsblad 2006, 705); directeuren-grootaandeelhouder in de zin van de Pensioenwet (Wet van 7 december 2006, Staatsblad 2006, 705), met uitzondering van die directeuren- grootaandeelhouder op wie de situatie zoals genoemd in 25 sub 5 en sub 7 hieronder van toepassing is, die werkzaam zijn in ondernemingen, in welke, ongeacht de economische functie, uitsluitend of in hoofdzaak één of meer van de hierna onder sub 1 t / m 17 genoemde werkzaamheden worden uitgeoefend. 1. Het be- en/ of verwerken van metaal, waaronder onder meer wordt verstaan: a. het 3D-printen aanleggen, assembleren, construeren, demonteren, draaien, emaüleren, extruderen, forceren, frezen, gieten, herstellen, honen, kotteren, lasercladden (laser)lassen, leppen monteren, onderhouden (waaronder onder meer preventief), ontwerpen 1*), ontwikkelen l*), persen, pletten, samenstellen, slopen, smeden, snijden trekken, vervaardigen, (vonk-) verspanen, walsen, zagen van metaal (waaronder o.m. te verstaan: aluminium, blik, brons, koper, lood, messing, staal, tin, ijzer, zirik, en legeringen of composities hiervan) of van metalen voorwerpen, aUes in de ruimste zin van het woord, zoals: apparaten, appendages, automaten, automobielen, beelden, benzinepompen, beregeningsinstaUaties, bUksemafleiders, blikwaren, bouten, brandkasten, bruggen, buizen, capsules, containers niet zijnde carrosserieën, draad, draadnagels, drijfwerk, elektroden, gaas, gemotoriseerde rijwielen, gereedschappen, haarden, instrumenten (waaronder optische apparaten), jalouzieën, kachels, ketels, kinderwagens, klinknagels, knopen, kroonkurken, machines, matrassen, matrijzen, meters (o.a. gas-, elektriciteits-, water- en taximeters), meubelen, moeren, motoren, motorrijwielen, muziekinstiumenfen, onderdelen, ovens, ramen, reservoirs, rolhekken, rollend materiaal, roUuiken, rijwielen, schaatsen, schepen (aUe vaartuigen hoe ook genaamd en van welke aard ook), schroeven, schuif- en sierhekken, sluitingen, stempels, stoomketels, tanks, toestellen, tuben, uurwerken, werktuigen (waaronder mede begrepen kracht- en arbeidswerktuigen, landbouwmachines, -tractoren en -werktuigen) en zonweringen; b. het monitoren 2*), ontwerpen 1*), ontwikkelen l*), vervaardigen van apparaten, installaties, stoffen, toestellen, voorwerpen e.d., ongeacht de aard van het materiaal, die elektrische energie of haar componenten afgeven, bewaren, gebruiken, meten, omzetten, overbrengen, schakelen, ttansformeren, verbruiken, verdelen, voortbrengen of waarneembaar maken, zoals produkten dienende tot het meten, muteren, schakelen, ttansformeren en voortbrengen van elekttisch arbeidsvermogen; elekttomotoren, elekttische huishoudelijke en industtiële toesteUen met en zonder elekttische beweegkracht, elekttische ovens, fornuizen, apparatuur voor het elekttisch lassen en accumulatoren; produkten dienende tot het ondergronds ttansport van elekttisch arbeidsvermogen (grondkabel), en geïsoleerde draad; installatiemateriaal, waaronder smeltveiligheden; apparaten en insttumenten op het gebied van telefonie, telegrafie en andere telecommunicatiedoeleinden; verlichting, gasontiadingsbuizen voor hoge en lage spanningen en elekttonenbuizen; droge batterijen;

radio-, radar-, televisie-, zend-, ontvang- en van alle overige elekttonische apparatuur, daaronder begrepen elektto-medische toestellen en insttumenten en computers. c. het staalblazen en/ of gritsttalen van metalen voorwerpen; d. het verzinken en/ of vertinnen, voorzover dit niet langs galvanotechnische weg geschiedt; e. het uitvoeren van revisiewerkzaamheden aan verbrandingsmotoren en aan onderdelen daarvan in de ruimste zin (motorenrevisiebedrijf). 1*) Ontwerpen en/ of ontwikkelen wordt alleen dan tot de werkingssfeer geacht te behoren indien en voor zo ver dit plaatsvindt ten dienste van een of meer overige zeU te verrichten activiteiten als i n de artikelen l a en l b en 17 omschreven. Onder ontwerpen, ontwikkelen wordt verstaan, uitgaande van een programma van eisen, het omzetten van dit programma in een technische specificatie, waaronder mede wordt verstaan schets, blauwdruk of prototype, enz.. 2*) Onder "monitoren" wordt verstaan het (al dan niet op afstand) beïnvloeden, conttoleren en/ of onderhouden (waaronder onder meer preventief) van de werking van de door de werknemer(s) van werkgever vervaardigde hierboven genoemde producten. 2. het door middel van op elekttochemische of op andere wijze aanbrengen van metaalneerslag op voorwerpen, het oxyderen of het poHjsten van metalen (het galvanotechnisch bedrijf). 3. het bedrijf van het graveren in metaal of andere stoffen (het hand- en machinegraveerbedrijf). 4. het vervaardigen, repareren en wijzigen van gietmodellen, vormplaten en coquiUes (het modelmakersbedrijf). 5. Het lakken, moffelen, slijpen en/ of polijsten van metaal. 6. Het herstellen van naaimachines. 7. Het vervaardigen en/of herstellen van roeiboten, kleine zeilboten, kano's etc. van metaal. 8. Het vervaardigen, aanbrengen of hersteUen van kunstledematen, orthopedische apparaten (beugels en spalken), orthopedische korsetten, en andere medische bandages. 9.1. a. het ontwerpen 3*), aanleggen, wijzigen, demonteren, hersteUen, beheren, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en/of bedrijfsvaardig opleveren van elekttotechnische zwak- en sterksttoominstallatiés met uitzondering van het elekttotechnisch scheepsinstallatiebedrijf, voorzover, rekening houdende met het in de bedrijfstak geldende normale aantal arbeidsuren, in de regel in een dergelijke onderneming tenminste 1.200 uren per week door bij die onderneming in dienst zijnde werknemers werkzaamheden worden verricht (elekttotechnisch installatiebedrijf); b. het ontwerpen 3*), aanleggen, wijzigen, demonteren, hersteUen, beheren, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en/of bedrijfsvaardig opleveren van elekttotechnische- en elekttonische installaties ten behoeve van signalering van en/ of beveiliging tegen onbevoegde toegang, kwaadwillig gedrag en persoonlijke en/ of materiële schade (elekttotechnisch beveiligingsinstallatiebedrijf); c. het ontwerpen 3*), aanleggen, wijzigen, demonteren, hersteUen, beheren, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en/of bedrijfsvaardig opleveren

d.

e.

f.

g.

h.

i.

j.

k.

1.

van instaUaties op het gebied van aarding en kathodische bescherming (aardingsbedrijf); het ontwerpen 3*), aanleggen, wijzigen, demonteren, hersteUen, beheren, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en/of bedrijfsvaardig opleveren van toestellen en installaties voor ontvangst, opslag, registtatie, en/ of disttibutie van signalen, en/ of impulsen welke geschikt zijn en/of worden gebmikt voor de overdracht van geluid en/ of beeld(en), elekttonische geluidsversterkerinstallaties, alsmede bijbehorende hulptoestellen of onderdelen (radio- en televisie installatie- en reparatiebedrijf); het ontwerpen 3*), aanleggen, wijzigen, demonteren, herstellen, beheren, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en/ of bedrijfsvaardig opleveren van installaties ten behoeve van ontvangst, bewerking, opslag en/of disttibutie van signalen, alsmede van overdracht van informatie (installatiebedrijf voor - collectieve antennes, kabeltelevisie, telematica en overige (tele)communicatie); het ontwerpen 3*),aanleggen, wijzigen, demonteren, hersteUen, vervaardigen, beheren, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en/of bedrijfsvaardig opleveren van lichtinstallaties met gasontladingsbuizen van hoge spanning, waaronder begrepen het monteren en demonteren van deze buizen, alsmede algemene recIameverUchtingsinstaUaties voor zover deze niet binnen een pand functioneren (lichtteclamebedrijf); het ontwerpen 3*), aanleggen, herstellen, wijzigen, demonteren, vervaardigen, beheren, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en/ of bedrijfsvaardig opleveren van elektticiteits-disttibutienetten, sttaat- en terreinverlichting, elekttotechnische bewegwijzeringsinstallaties, elekttotechnische verkeersregel-, verkeersmeting- en verkeersconttoIe-instaUaties en elekttotechnische parkeerregelinstallaties (elekttotechnisch nettenbouw- en buiteninstallatiebedrijf); het ontwerpen 3*), aanleggen, wijzigen, demonteren, hersteUen, beheren, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en/ of bedrijfsvaardig opleveren van elekttotechnische- en elekttonische installaties, of onderdelen daarvan ten behoeve van ontvangst, disttibutie, zichtbare en/of hoorbare overdracht van informatie, alsmede informatieverwerking en regeling van industtiële produktieprocessen of andere mechaiüsche bedrijfsvoorzieningen (communicatie- en industtiële automatiseringsinstaUatiebedrijf); het ontwerpen 3*), aanleggen, wijzigen, demonteren, herstellen, beheren, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en/ of bedrijfsvaardig opleveren van elekttotechnische installaties ten behoeve van exposities, beurzen, evenementen of feestverlichting (tentoonsteUingsinstallatiebedrijf); het met het oog op het gebruik van huishoudelijke elekttotechnische verbruikstoestellen bedrijfsmatig aanleggen, wijzigen, herstellen, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en/of bedrijfsvaardig opleveren van een aansluitpunt op een bestaande eindgroep van een sterksttoominstallatie (elektto-aansluitbedrijf); het ontwerpen 3*), aanleggen, wijzigen, demonteren, herstellen, beheren, onderhouden (waaronder onder meer preventtef), en/of bedrijfsvaardig opleveren van elekttotechnische en elekttonische instaUaties en/ of onderdelen daarvan aan boord van zich op zee bevindende objecten welke niet over een eigen voortstuwing beschikken (elekttotechnisch off-shore instaUatiebedrijf). het ontwerpen 3*), aanleggen, veranderen, herstellen, onderhouden (waaronder onder meer preventief), ontstoppen en/of bedrijfsvaardig opleveren van binnenriolering tot 0,5 meter buiten de gevel alsmede hierbij opgedragen werkzaamheden aan de buitenriolering tot de perceelgrens;

m. het ontwerpen 3*), vervaardigen, aanbrengen, herstellen of onderhouden (waaronder onder meer preventief) van uit aluminium, zink, lood of koper bestaande dakbedekkingen of onderdelen daarvan, bekledingen aan of op bouwwerken, afvoerpijpen voor regenwater of onderdelen daarvan; n. het ontwerpen 3*), aanleggen, veranderen, herstellen onderhouden (waaronder onder meer preventief) en/of bedrijfsvaardig opleveren van installaties voor gas- of watervoorziening of gedeelten daarvan; o. het ontwerpen 3*), aanleggen, veranderen, herstellen onderhouden (waaronder onder meer preventief) en/ of bedrijfsvaardig opleveren van brandleidingen of sprinklerinstallaties; p. het ontwerpen 3*), aanleggen, veranderen, herstellen onderhouden (waaronder onder meer preventief) en/of bedrijfsvaardig opleveren van of sanitaire installaties of gedeelten daarvan; q. het ontwerpen 3*), monteren, repareren onderhouden (waaronder onder meer preventief) en/ of bedrijfsvaardig opleveren van instaUaties of onderdelen daarvan voor centtale verwarming, warmwatervoorziening, luchtbehandeling, ventilatie en koeling; r. het ontwerpen 3*), plaatsen en monteren of repareren en/ of bedrijfsvaardig opleveren van koel- en vriesinstallaties en instaUaties voor luchtbehandeling en ventilatie (deze laatste in koeltechnische zin). 3*) Onder ontwerpen wordt ten deze verstaan, uitgaande van een programma van eisen, het omzetten van dit programma in een technische specificatie, waaronder mede wordt verstaan schets of blauwdruk, inclusief de daarbij behorende software (bijv. besturingssystemen). Ontwerpen wordt aUeen dan tot de werkingssfeer van werkgever geacht te behoren indien dit plaatsvindt ten behoeve van door werkgever zelf aan te leggen, te wijzigen, te demonteren, te herstellen, te onderhouden (waaronder onder meer preventief), of bedrijfsvaardig op te leveren instaUaties. 9.2. a. het wikkelen of herstellen van elekttotechnische machines en gebruiks- en verbruikstoestellen voor sterk- en zwaksttoominstallaties (elekttotechnisch wikkelbedrijf); b. het monteren en bedraden van elekttotechnische- en elekttonische apparatuur van bedienings-, schakel- en signaleringspanelen (elekttotechnisch paneelbouwbedrijf); c. het demonteren, repareren, monteren, vervangen, wijzigen, onderhouden (waaronder onder meer preventief), en gebruiksgereed opleveren van apparaten, installaties, toestellen, voorwerpen e.d. die elektrische energie afgeven, bewaren, gebmiken, meten, omzetten, overbrengen, schakelen, ttansformeren, verbraiken, verdelen, voortbrengen of waameembaar maken (elekttotechnisch reparatiebedrijf). 10. a. het vervaardigen, samenstellen, veranderen, onderhouden (waaronder onder meer preventief) en/ of hersteUen van wagens, zoals aanhangwagens, opleggers, caravans en kampeerwagens en de chassis daarvan, alsmede van carrosserieën, wisselcarrosserieën, carrosserieën ook wel aangeduid als containers, carrosseriesegmenten, carrosserieplaatwerk, of delen daarvan, door toepassing van onder meer hout, houtprodukten, staal, ijzer, non-ferrometalen, beton, gips, kunststof, glas, zomede het be- en/ of verwerken van deze materialen dan wel combinaties daarvan; b. het aanbrengen en/ of hersteUen - ongeacht de gebruikte materialen - van stofferingen aan onder a. bedoelde objecten, alsmede aan c.q. in motorvoertuigen; het - ongeacht

de gebruikte materialen - vervaardigen van produkten die dienen ter stoffering of bekleding zoals onder meer hoezen, cabrioletkappen en hemels; c. het aanbrengen van beschermende lagen op onder a. bedoelde objecten door onder meer spuiten, schilderen, lakken en dompelen; d. het aanbrengén van teksten en reclame op onder a. bedoelde objecten; e. het richten, meten, conttoleren en uitHjnen bij het herstellen van chassis en/ of carrosserieën met behulp van richt- en meetapparatuur (richt- of meetbank, c.q. richtbank en mallen); f. het verlengen, inkorten, versmallen en/of verbreden van chassis en/of carrosserieën. Ten deze wordt verstaan onder: wagen: het gestel op wielen of glijvlakken om - anders dan langs spoorstaven - te worden voortbewogen voor het vervoer van personen en/of goederen, met uitzondering van rijwielen, bromfietsen, motorrijwielen, motorvoertuigen, kinderwagens, landbouwttekkers, landbouwwerktuigen, en andere mechanische werktuigen, rijdende kranen, vorkhefttucks en bulldozers. carrosserie: de open of gesloten opbouw van een wagen c.q. een motorvoertuig, onder meer ter verkrijging van een wagen c.q. motorvoertuig met een speciale bestemming, zoals bijv. autobussen, brandweerwagens, geldttansportwagens, koelwagens, ladderwagens, legerwagens, poUtiewagens, spaarbankwagens, tandartswagens, winkelwagens en ziekenwagens. 11. a. Het verrichten van herstellings- of onderhoudswerkzaamheden- waaronder mede te verstaan het voorzien van automobielen van motorbrandstoffen en/ of smeermiddelen - aan automobielen of auto-onderdelen of -toebehoren, dan wel het stallen, het voor verkoop gereed maken of het wassen van automobielen (automobiel en garagebedrijf). b. Het verrichten van herstellings- of onderhoudswerkzaamheden - waaronder mede te verstaan het voorzien van motorrijwielen van motorbrandstoffen en/ of smeermiddelen - aan motorrijwielen of motorrijwielonderdelen of -toebehoren, dan wel het stallen van motorrijwielen (motorrijwielreparatiebedrijf). 12. Het voor derden onderhouden (waaronder onder meer preventief) en/ of repareren van kantoormachines (kantoormachinereparatiebedrijf). 13. het vervaardigen van: a. gebruiksvoorwerpen van edele metalen al of niet samengaande met het vervaardigen van gebruiksvoorwerpen van andere non-ferrometalen; b. sieraden en monturen van edele metalen, al of niet samengaande met het vervaardigen van sieraden en monturen van andere non-ferrometalen; c. medailles, insignes enz. van edele metalen, al of niet samengaande met het vervaardigen van medaiUes, insignes enz. van andere non-ferrometalen; d. het herstellen van, dan wel het verrichten van deelbewerkingen aan of voor de hierboven genoemde voorwerpen, waaronder begrepen het essayeren en/ of het scheiden van edele metalen. 13A 1. Het herstellen, verkopen of verhuren van al dan niet gemotoriseerde rijwielen; 2. Het geven van gelegenheid tot staUing van al dan niet gemotoriseerde rijwielen (rijwielkleinbedrijf).

14. het aanbrengen, herstellen, bekleden, afwerken en/ of onderhouden (waaronder onder meer preventief) van isolerende materialen ter voorkoming of beperking van warmte- of koudeverlies, tegen vuur, vocht, geluid en/ of vibratie, bij industtieën, aan technische instaUaties en aan boord van schepen, zoals apparaten, kanalen, leidingen, tanks en dergelijke, voorts in ruimten, zoals koel- en vriescellen, ketel- en machineruimten, studio's en dergelijke. 15. Het zagen, snijden, sUjpen, oversUjpen of kloven van sierdiamanten alsmede het bewerken van ruwe sUjpdiamant tot geslepen sierdiamant. 16. het vervaardigen, verhandelen, hersteUen en/ of verhuren van zeilen, dekkleden en scheepstuig en/ of de handel in scheepsbenodigdheden. 17. Dezé verplichtstellingsbeschikking geldt, indien artikel 1 niet van toepassing is, mede voor het bedrijf van het rolluiken-, markiezen- en zonweringsbedrijf, waaronder wordt verstaan: het ontwerpen 1*), ontwikkelen 1*), aanbrengen, assembleren, herstellen, leasen, opbergen, verhandelen, verhuren, vervaardigen van binnenzonwering en/ of buitenzonwering en/ of afsluitingen, ongeacht de bestemming en/ of het gebruiksdoel. Ten deze wordt verstaan onder: Binnenzonwering: Binnen het gebouw, woning, bedrijfspand, winkel en/of enige andere locaUteit, ongeacht de aard, bestemming en/ of gebruiksdoel, aan te brengen voorzieningen al dan niet uitsluitend ter wering van zon- en/ of dagUcht, ter verfraaiing van het interieur, ter afsluiting en/ of afscherming, ter decoratie, ter verhoging van de privacy zoals: a. zonwerende gordijnen vervaardigd uit natuurlijke vezels of kunststofvezels, al dan niet op de rugzijde voorzien van reflecterend materiaal; b. vouwgordijnen vervaardigd uit natuurUjke vezels of kunststofvezels, al dan niet op de rugzijde voorzien van reflecterend materiaal; c. rolgordijnen, al dan niet op de rugzijde voorzien van reflecterend materiaal; d. horizontale jaloezieën gevormd door kantelbare lamellen vervaardigd van aluminium en/ of enig ander materiaal; e. verticale jaloezieën gevormd door kantelbare lamellen van ongeacht welk materiaal; f. zonwerende foliën, etalage-foliën, veiligheidsfoliën, glascoatings; g. jaloezieën en/ of andere voorzieningen tussen dubbele beglazing. Buitenzonwering: Buiten het gebouw, woning, bedrijfspand, winkel en/ of enige andere localiteit, ongeacht de aard, bestemming en/ of gebruiksdoel, aan te brengen voorzlerüngen al dan rüet uitsluitend ter wering van zon- en/ of dagUcht, ter afscherming en/ of afsluiting, ter verhoging van de privacy, ter verfraaiing van het exterieur, ter beveiUging, zoals: a. markiezen, al dan rüet beweegbaar en al dan rüet voorzien van een raamwerk en kap van erüg materiaal, bekleed met materiaal van welke aard ook; b. horizontaal beweegbare schermen, voorzien van erügerlei armconsttuctie en een doekrol van enig materiaal en voorzien van katoendoek, synthetisch doek en/ of doek van erüg ander materiaal; c. verticaal beweegbare schermen bewegende langs zijgeleiders, vervaardigd uit erüg materiaal;

d. rolluiken, al dan rüet dubbelwandig, al dan rüet opengestanst, al dan rüet - volledig doorzichtig, bestaande uit profielen van erüg materiaal die op erügerlei wijze ten opzichte van elkaar scharnieren; e. rüet beweegbare zonneluifels, gemonteerd aan vaste dragers; f. terrasoverkappingen, al dan niet beweegbaar. Afsluitingen: A l die middelen die hetzij birmen hetzij buiten het gebouw, worüng, bedrijfspand, winkel en/ of erüge andere localiteit, ongeacht de aard, bestemming en/ of gebruiksdoel worden aangewend, al dan rüet uitsluitend ter verduistering, afscherming en/of afsluiting, beveihging in de ruimste zin des woords, separatie, compartimentering, zoals: a. verduisteringsgordijnen hetzij oprolbaar, hetzij schuifbaar; b. vouwdeuren en v o u v ^ a n d é n al dan rüet voorzien van geluidsisolatie; c^ rolhekken, verticaal oprolbaar en samengesteld uit rond of plat materiaal van welke aard dan ook en/ot uit aanééngeschoven sttippen en/of plaatjes van erüg materiaal; d. schuifhekken, naar de zijkant wegschuifbaar en vervaardigd uit alumirüum of staal en/ of erüg ander materiaal; e. rolluiken, al dan niet dubbelwandig, al dan niet opengestanst, al dan rüet - volledig doorzichtig, bestaande mt profielen van erüg materiaal die op erügerlei wijze ten opzichte van elkaar scharnieren; f. horren al dan niet oprolbaar en/ of hordeuren al dan rüet oprolbaar of schuifbaar; g. voorzetluiken en voorzethekken, vervaardigd uit hout, alumirüum en/ of erüg ander materiaal. 18. a. Tot de onder artikel 1 en artikel 9.2a t / m c vermelde takken van bedrijf behoren uitsluitend ondememingen waarin, rekerüng houdende met het in de bedrijfstak geldende normale aantal arbeidsuren, in de regel gedurende minder dan 1.200 uren per week dopr bij die onderneming in dienst zijnde werknemers werkzaamheden worden verricht. b. Een onderneming die in verband met het aantal arbeidsuren van haar werknemers behoort tot de onder artikel sub 1 en artikel sub 9.2 a t / m c vermelde takken van bedrijf, behoort, indien het bedoelde aantal arbeidsuren per week in die onderneming, rekerüng houdende met het in de bedrijfstak geldende normale aantal arbeidsuren, gedurende een ononderbroken periode van onderscheidenUjk 3, 2 of 1 jaar, te rekenen vanaf I januari van enig jaar, ten minste heeft bedragen onderscheidenlijk 1.200,2.000 of 3.000, na afloop van die periode met inachtneming van het hierna in sub c bepaalde, tot de Metalektto. c. De in sub b bedoelde onderneming behoort tot de Metalektto met ingang van de eerste dag van het eerstvolgende kalenderjaar aanvangende na afloop van de in sub b genoemde perioden. d. Ondernemingen waarvan de bedrijfsuitoefening uitsluitend of in hoofdzaak behoort tot de onder artikel 1 en artikel 9.2 a t / m c vermelde takken van bedrijf waarop het tot 1 januari 1985 geldende criterium van het aantal werknemers van toepassing is en die zijn ingeschreven bij de Sector Metaal en Technische Bedrijfstakken (voorheen Bedrijfsvererüging voor de Metaalrüjverheid) doch waarbij op of voor genoemde datum gelet op dat criterium aansluiting bij de Sector Metaalindusttie of Sector Elekttotechnische Industtie (voorheen te zamen de Bedrijfsvererüging voor de Metaalindusttie en Electtotechnische Industtie) had moeten plaatsvinden, blijven behoren tot de Metaal en Techrüek.

e. In geval van rechtsopvolging van een onderneming als hiervoor in 18 sub b en 18 sub d bedoeld, wordt voor de toepassing van het in 18 sub b en 18 sub d bepaalde aangenomen dat sprake is van eenzeUde aansluiting, f. Indien een onderneming als bedoeld in sub d, in net kader van het bepaalde bij of krachtens de Regeling Wfsv (Wet financiering sociale verzekeringen) van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en ae Staatssecretaris van Financiën van 2 december 2005, Directie Sociale verzekeringen. Nr. SV/F&W/05/96420, gepubliceerd in de Staatscourant nummer 242 van 13 december 2005, overgaat naar de Sector Metaalindusttie of Sector Elekttotechnische Industtie (voorheen te zamen de Bedrijfsvererüging voor de Metaalindusttie en Electtotechrüsche Industtie) behoort die onderneming met ingang van dezeUde datum tot de Metalektto. g. De Commissie Werkingssfeer ziet toe op de toepassing van de met bettekking tot de indeling en overgang van ondemenüngen in 18 sub a t / m f gestelde regelen. h. Ongeacht het aantal arbeidsuren gedurende welke in de regel per week door bij die ondernerrüngen in dienst zijnde werknemers werkzaamheden worden verricht, behoren rüet tot de Metaal en Techrüek ondememingen, waarin uitsluitend of i n hoofdzaak een of meer van de volgende bedrijven worden uitgeoefend: a. het walsen van staal; b. het ijzer- en staalgietersbedrijf; c. het vervaardigen en/ of herstellen van vliegtuigen; d. het vervaardigen en/ of herstellen van liften. De Contmissie Werkingssfeer is samengesteld door de Stichting Raad van Overleg in de Metalektto en de Stichting Vakraad Metaal en Techrüek. Het secretariaat van de Commissie Werkingssfeer is gevestigd: Postbus 93235, 2509 AE Den Haag, telefoon 070-3160325. In de Commissie hebben tevens zitting het Pensioenfonds van de Metalektto en de Stichting Pensioenfonds Metaal Techniek. 19. Onder vervaardigen wordt in het voorafgaande onder artikel 1 t / m 17, mede verstaan het assembleren, monteren en samenstellen uit van derden bettokken onderdelen. 20. Onder de "Metaal en Techrüek" in deze VerpHchtsteUingsbeschikking wordt verstaan de takken van bedrijf als hiervoor omschreven in artikel 1 t / m 17. 21. Onder "werkgever" wordt verstaan de in Nederland wonende natuurlijke persoon of de in Nederland gevestigde rechtspersoon, dan wel de maatschap, de vermootschap onder firma of de conmianditaire vennootschap gevormd door twee of meer zodarüge natuurlijke en/ of rechtspersonen gezamerüijk, alsmede de in het Rijk in Europa gevestigde nevenvestiging van een daarbuiten wonende natuurlijke persoon en/ of een daarbuiten gevestigde rechtspersoon, waarvoor op grond van de Handelsregisterwet 2007, Staatsblad 2007,153) een verplichting tot inschrijving in het Handelsregister bestaat; 22. Onder "werkgever in de Metaal en Techrüek" wordt in deze Verplichtstellingsbeschikking verstaan de werkgever bij wie uitsluitend of in hoofdzaak een of meer van de hiervoor in de artikelen 1 t / m 17 genoemde werkzaamheden worden uitgeoefend, dat w i l zeggen de werkgever bij wie het aantal overeengekomen arbeidsuren van de in dienst zijnde werknemers die bettokken zijn bij de werkzaamheden zoals uitgeoefend in de in artikelen 1 t / m 17 genoemde bedrijfstakken (birmen de Metaal en Techrüek), groter is dan het aantal overeengekomen arbeidsuren van de in dienst zijnde werknemers die bettokken zijn bij werkzaamheden zoals

uitgeoefend in erüge andere afzonderlijke bedrijfstak (buiten de Metaal en Techrüek), blijvende bij de hier voren omschreven vergeUjking de economische functie van elk der werkzaamheden buiten beschouwing. 23. Onder "werknemer" wordt verstaan degene die in dienst van een werkgever tegen salaris arbeid verricht, tenzij in de hiema volgende artikelen anders is bepaald. 24. Niet tot de Metaal en Techrüek worden gerekend ondernemingen welke onder de werkingssfeer van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Metalektto ressorteren. 25. De verplichtstelling geldt niet voor: 1. Werknemers tot de eerste van de maand waarin de 18e verjaardag valt, alsmede voor de werknemers die op de eerste van de maand de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt. 2. personen die geen eigenUjke bedrijfsarbeid verrichten, zoals portiers, loopjongens, chauffeurs van personenauto's welke worden gebruikt ten dienste van eigenaars of employe's van de ondemeirüng, conciërges en reinigers en wier dienstverband tevens een tijdelijk karakter draagt en/ of geen volledige normale dagtaak medebrengt. 3. stagiairs, waaronder wordt verstaan werknemers die arbeid verrichten als onderdeel van hun schoolopleiding, doch rüet de bedoeling hebben in deze arbeid hun bestaan te zoeken. 4. werknemers die in het bedrijf bedoeld onder artikel 9.1. g. voor grondwerk per karwei en/ of voor beperkte duur in dat karwei of een reeks van karweien met een maximum van drie maanden zijn aangenomen: 5. bestuurders van naamloze vennootschappen of van besloten vermootschappen met beperkte aansprakelijkheid, die als zodanig zijn ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel; 6. beambten, die werkzaam zijn in een onderneming, waarin de onder artikel sub 12 genoemde werkzaamheden worden uitgeoefend. 7. directeuren-grootaandeelhouder die • op basis van hun aandelenbezit (samen met partner) 50% of meer van de stemmen in de algemene vergadering van aandeelhouders kurmen uitbrengen; of • een zodarüg aandelenbezit (samen met partner) hebben dat zij rüet tegen hun w i l ontslagen kunnen worden; of • gelijkgerechtigd zijn ten opzichte van elkaar bij het uitbrengen van stemmen; of • samen met familie tot en met de derde graad minstens 2/3 van de aandelen in hun bezit hebben en op grond van de verdeUng van zeggenschap en/of stemrecht in de onderneming rüet in een vergelijkbare positie verkeert als een werknemer die geen bestuurder is. 8. de werkgever die voldoet aan de volgende cumulatieve vereisten: a. de bedrijfsactiviteiten van de werkgever bestaan uitsluitend uit het ter beschikking stellen van arbeidskrachten als bedoeld in artikel 7:690 BW én b. het aantal overeengekomen arbeidsuren van de bij deze werkgever in dienst zijnde werknemers die bettokken zijn bij de werkzaamheden zoals uitgeoefend in de in artikel 1 t / m 17 genoemde takken van bedrijf bedraagt nünder dan 75% van het totaal aantal overeengekomen arbeidsuren van de in dienst zijnde werknemers, dat wil zeggen dat termünste 25% van het aantal arbeidsuren van de in dienst zijnde werknemers bettekking heeft op werkzaamheden uitgeoefend in enige andere tak van bedrijf dan in artikel 1 t / m 17 genoemd én c. de werkgever voor 15% of meer van het totale premieplichtige loon op jaarbasis werknemers ter beschikking stelt van derden op basis van uitzéndövereenkomsten

10 met uitzendbeding als bedoeld in artikel 7: 691 lid 2 B.W., zoals laatsteHjk nader gedefinieerd in Bijlage 1, behorend bij artikel 5.2 van de Regeling van de Mirüster van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Staatsseeretaris van Financiën van 2 december 2005, Directie Sociale Verzekermgen, Nr. SV/F&W/05/96420, ter uitvoering van de Wet financiering sociale verzekeringen (Regeling Wfsv), gepubliceerd in de Staatscourant nummer 242 van 13 december 2005. De werkgever heeft aan dit criterium voidaan indien en zover dit door de uitvoeringsinstelling (Belastingdienst), die voor de sociale verzekeringen is belast met het indelen van ondernemingen bij sectoren, als zodarüg is vastgesteld, én d. de werkgever is geen onderdeei van een concern dat rechtstteeks of door de onderhavige verplichtsteliing gebonden is aan het Pensioenfonds Metaal en Techrüek én e. de werkgever is geen paritair afgesproken arbeidspool. Voor de toepassing van dé onderdelen 25 8a. en b. blijven buiten beschouwing de werknemers, c.q. het aantal arbeidsuren van werknemers, wier fxmctie geheel ten dienste staat aan de bedrijfsactiviteit "ter beschikking stellen" zoals administtatie en bemiddeling. 9. tot en met 31 december 2002 voor de werkgever die op 1 januari 1999 lid was van de Algemene Bond uitzendondernemingen (ABU) en uit dien hoofde aangesloten bij de Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de langdurige Uitzendkrachten (Stiplu) dan wel vóór 30 november 2001 lid was van de NBBU en uit dien hoofde aangesloten bij de Stichting Bedrijfspensioenfonds voor Langdurige Uitzendkrachten in het Midden- en klembedrijf (SBLUM)

PMT pensioenfonds

Metaal & Techniek

Stichting Pensioenfonds (Metaal en Techniek

Actuariële en bedrijfstechnische nota

15 april 2014

1

INLEIDING

3

2

ORGANISATIE EN INTERN BEHEERSINGSYSTEEM

3

2.1 . ORGANISATIE PENSO I ENFONDS METAAL EN TECHN E IK 2.2

3

VERKLARING RISICOHOUDING EN INTERNE BEHEERSINGSYSTEEM

.- 7

PENSIOENREGELING 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

12

AANGESLOTEN ONDERNEMINGEN DEELNEMERSCHAP VASTSTELLING EN INNING VAN PENSIC^NPREMIE DE INHOUD VAN DE PENSIOENREGELING VRIJWILLIGE AANSLUITING DISPENSATIES VRIJWILLIGE VOORTZETHNG

12 13 13 13 15 -is 16

4

HERVERZEKERING

17

5

VOORZIENINGEN

18

5.1

VOORZIENING PENSIOENVERPLICHTINGEN

5.2

SEKSENEUTRALE FACTOREN,,,.

5.3 VPL-BESTEMMINGSRESERVE,..,...., 5.4 ALGEMENE RESERVE .v; -.,,., 6 KOSTENDEKKENDE PREMIE 7

18

...v- v - v

••••

19

....il9 19 20

FINANCIËLE OPZET EN BELEIDSKADER......

22

7.1

BELEIDSKADER

7.2 7.3 7.4 7.5i 7.6

TOERBKENDHEIDVOORZIENINGENI.. KORTETERMIJN HERSTELPLAN EN LANGE TERMIJN HERSTELPLAN...; FINANCIËLE STURINGSMIDDELEN NOODMAATREGELEN ; CONTINUITTEITSANALYSE

8

••

••••••••

•••

• • 22 "22 22 •- 23 ; 24 .-•25

PREMIEBELEID 8.1 8.2

8.3

DE FEITELUKTE BETALEN PREMIE MAXIMALE PREMIE PREMIEKORTINGSGRENS

26 ;.

.v;?...

ty-s26 m26

iv;j;26

9

TOESLAGBELEID

27

10

BELEGGINGSBELEID

28

10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.7

11

DOELSTELLING EN BEGINSELEN = . HET STRATEGISCH BELEGGINGSBELEID VALUTARISICO EN LIQUIDITEITSMANAGEMENT UITVOERING VERMOGENSBEHEER • •• RISICOMETING EN -BEHEERSING RAPPORTAGE EN EVALUATIE M.B.T. DE RESULTATEN VAN BALANSMANAGEMENT EN VERMOGENSBEHEER WA^ERINGSGRONDSIAGËN

ONDERTEKENING

28 29 ... 30 30 <•«. 30 .5.. 32 32

33

.3

Blllagen: ,

f

Bijlagel: Actuele gegevens 2014 Bijlage 2;- Huishoudelijk Reglement Pensioenfonds Metaal en Techniek (versie 22-11 -2011) Bijlage 3: Reglement deelnemersraad (versie 18-12-2012) Bijlage 4: Reglement visitatiecommissie (versie 18-10-2006) Bijlage 5; Reglement verantwoordingsorgaan (versie 1-12-2009) Bijlage 6: Deskundigheidsplan {versie februari 2012) Bijlage 7: Gedragscode Pensioenfonds Metaal en Techniek (versie september 2012) Bijlage 8; Crisisplan (versie 25-06-2013) Bijiage 9: Verklaring inzake beleggingsbeginselen (versie 25^6-2013) Bijlage 10: Overzicht normportefeuHIe, benchmarks, regioverdeling van de beleggingen (Normportefeuille PMT 2013) Bijlage 11: Tabel reductiefactoren tb.v. PMTjou generatietafel Bijlage 12: Beleidsdocument renteafdekking Bijlage 13: Verklaring risicohouding

1 Inleiding Dit is de actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) van de Stichting Pensioenfonds Metaal en Techniek, afgekort PMT. PMT (het fonds) is een bedrijfetakpensioenfonds als bedoeld in artikel 1 van de Pensfoenwet. Het fbnds voert de door CAO-partijen overeengekomen penstoenregeling uit voor de bedrijfetak Metaal en Techniek. De thans voorliggende ABTN is opgesteld indachtig de bepalingen van ariikel 145 van de Pensioenwet alsmede artikel 24 van het Besluit financieel toetsingskader pensioenfondsen (Besluit FTK) d.d. 18 december 2006. De inhoud van deze ABTN is zodanig, datde Nederiandsche Bank N.V. (DNB) tot een oordeel kan komen over de wijze waarop wordt voldaan aan het bepaalde bij of krachtens de artikelen 25,95,126 t/m 137 en 143 van de Pensioenwet en paragraaf 9 van het Besluit FTK. De ABTN was voor het laatst gewijzigd per 25 Juni 2013 Deze ABTN is vastgesteld in de vergadering van het algemeen bestuur van Stichting Pensioenfonds Metaal en Techniek op 28 januari 2014 met laatste wijzigingen op 15 apnl 2014, Deze nota vervangt alle voorgaande nota's. 2

Organisatie en intern beheersingsysteem

2.1 Organisatie Pensioenfonds Metaal en Techniek PMT voert de pensioenregeling uit in opdracht van de Stichting Vakraad Metaal en Techniek> afgekort de Vakraad. De Vakraad is de overicoepelende organisatie van wericgevers en wericnemers voor alle branches in de sector Metaal en Techniek. Binnen de Vakraad wordt periodiek het CAO-overieg gevoerd. PMT kent een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en diverse bestuuriijke commissies, De medezeggenschap is georganiseerd door middel van een deelnemersraad. Sinds 1 januari 2007 heeft het fonds tevens gekozen voor de installatie van een verantwoordingsorgaan en een visitatiecommissie. De dagelijkse leiding van het fonds is in handen van de dirrcteur PMTv dië tevens leiding geeft aan het bestuursbureau. De uitvoering is uitbesteed aan MN. Op de volgende pagina staat het organogram. Daama worden alle onderdelen van PMT kort beschreven.

ABTN 15 april 2014

Figuur 1: Organogram PMT per 25 juni 2013

•fiVJ s i t a t i e • c O m d\i s s i e.-.^i bestuur "P.M. 1 UagelijkVBestuur' '

2.1.1 Algemeen bestuur Het algemeen bestuur bestaat uit tien leden. Het bestuur bestaat voor de helft uit vertegenwoordigers van de wericgevers en voor de andere helft uit vertegenwoordigers van de werknemers. De wericgeversleden vwirden benoemd door de Federatie Wericgeversorganisaties Techniek (FWT), waar verschillende wericgeversorganiisatiés uit de Metaal en Techniek bij zijn aangesloten. Bedrijven dië onderdeel uitmaken van een van de volgende organisaties zijn aangesloten bij PMT: de Nederiandse vereniging van ondememers in het carrosseriebedrijf (FOCWA) UNETO-VNI de Nederiandse vereniging van ondememingen op het gebiëd van de koudetechniëk en luchtbehandeling NVKL de Vereniging Edelmetaalindustrie de Vereniging Goud-en Zilversmeden de Nederiandse Vereniging van Ondernemers in het Thermisch Isolatiebedrijf (VIB) de Koninklijke Metaalunie, Nederlandse organisatië van ondernemers iri het midden- en kleinbedrijf in de metaal de Nederiandsë vereniging van Modelmakerijen Vereniging van ondememingen in de Galvano-technische industrie NGO-SBG De Nederiandsche Vereniging van Ondememers ih het Graveertjedrijf de BOVAG Nederiandse Vereniging van Bergingsspecialisten Vereniging van Rolluiken-, Markiezen-, en Zonweringbedrijvén (RoMaZo) de Vereniging van wericgevers in de diamantindustrie Stichting Scheepsbenodigdhedenhandelaren, zeilmakers en scheepstulgers Nederlandse vereniging van Orthopedisten en bandagisten Orthobanda

ABTN 15 april 2014

De werknemers worden benoemd door de volgende vakorganisaties: • FNV Bondgenoten (3 leden) « CNVVakmensen (1 lid) • De Unië, vakbond voor industrie en dienstveriening (1 lid) Terzake de (her)benoeming van bestuursleden heeft de Vakraad een adviesrecht. De reguliere zittingstermijn yan bestuursleden is vierjaar. De bestuursleden zijn ten hoogste driemaal herbenoembaar, waardoor dë maximaie zittingstermijn in het bestuur is gestdd op 16 jaar. Het bestuur wijst uit zijn midden een voorzitter en een vk^voorzitter aan, de een van wericgeverszijde, de ander van wericnemerszijde. De functies van voorzitter en vice-voorzitter worden bekleed voor de tijd van een jaar, waama het lid, dat als vice-voorzitter is opgetreden, voorzitter wordt en omgekeerd. i i Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het (algemeen) bestuur worden beschreven in de statuten van het fonds en het huishoudelijk reglement PMT (zie bijiage 2). De taken en verantwoordelijkheden van het bestuur luideri als volgt: Het in samenhang beschouwen van de verpUchtin-gen en bezittingen van het fonds. Het zorg dragen voor een zorgvuldige en evenwichtige wijze waarop met de belangen van alle belanghebbenden wordt omgegaan. Het dragen van eindverantwoordelijkheid voor het pensioenbeheer en vermogensbeheer van het fbnds, waaronder begrepen allle aan externe service providers uitbestede activiteiten. | Het dragen van eindverantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen van het fonds. Het uitzetten en evalueren van strategisch beleid,! waarbij samenhang in deelgebieden wordt bereikt en waarbij de belar^en van alle stakeholders wonjen a^ewogen. Het houden van toezicht op de uitvoering van hetjdoor het bestuur vastgestelde strategische beleid, het pensnen- en beleggingsbeleid. Het verienen van mandaten. Het organiseren van checks & balances op vergeven mandaten. Het vaststellen van de taken van de directie van liet bestuursbureau voor zover daarin niet wordt voorzien door het huishoudelijk reglemënt van PMT. Het behandelen van klachten over de uitvoering yan de door het fonds uitgevoerde regeling(en). Het vaststellen van ide wijze waarop over de door| het fonds uitgevoerde regëling(en) naar buiten wordt gecommuniceerd. | Het inzidit geven in de manier waarop besluiten tot stand komen. Het dragen van de verantwoordelijkheid met betrekking tot de informatieplichtrichtingde toezichthoudende instanties. i Het uitvoeren van de taken die in de statuten zijnjopgedragen aan het bestuur. Het nemen van alle besluiten die buiten mandaten vallen. Het algemeen bestuur neemt de besluiten, maar kan beslissingsbevoegdheden over specifieke ondePAferpen mandateren aan het dagelijks bestuur dan wel aan één van de bestuuriijke commissies. 2.1.2 Dagelijks bestuur ' Het dagelijks bestuur bestaat uit de beide voorzitters vanihet bestuur. Het dagelijks bestuur is het eerste aanspreekpunt voor de directeur van het fonds, Namens het bestuur overieggèn de leden van het dagelijks bestuur met de directeur over de dagelijkse gang van zaken bij het fonds,

ABTN 15 april 2014

De taken van het dagelijks bestuur betreffen het werkgeverschap van het bestuursbureau, de voorbereiding van de agenda voor vergaderingen van het Algemeën Bestuur van PMT, voorbereiding van thema- en scholingsdagen voor het bestuur^ corporate communicatie en de extëme vertegenwoordiging en contacten met toezichthouders. De leden van het Dagelijks Bestuur mc^en geen voorzitter zijn van een bestuuriijke commissie. 2.1.3 Bestuurlijke Commissies Uit en door het bestuur wprden de navolgende bestuuriijke commissies gevomid: • De commissie beleggingen; • De commissie pensioenen; • De commissie financaën en risico's De hiervoor genoemde commissies bestaan uit ten minste vier en ten hoogste zes leden vari; het bestuur; telkens voor de helft bestaande uit wericgeversleden en voor de andere helft uit wericnemersleden. Het is tevens mogelijk exteme leden te benoemen in een bestuurtijke commissié, met een maximum van één extem lid per geleding; De zittingstermijn bedraagt 4 jaar. Een extem lid is één maal hertsenoembaar. Het voorzitterschap van een bestuuriijke commissié bedraagt 3 Jaar. Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de bestuuriijke commissies worden beschreven in het huishoudelijk reglement PMT (zie bijlage 2). 2.1.4 Deelnemersraad Het pensioenfonds kent een medezeggenschap- / adviesorgaan in de vorm van een deelnemersraad (DR). De DR bestaat uit veertien leden. De actieven en gepensioneerden zijn in de DR naar evenredigheid van aantal vertegenwoordigd. De leden van de DR worden voorgedragen door de in het algemeen bestuur vertegenwoordigde wericnemersorganisaties (13 leden) en door de CSO: Koepel van ouderenorganisaties (1 lid), De leden worden benoemd door het algemeen bestuur; De taken en bevoegdheden van de deelnemersraad zijn bij (huishoudelijk) reglement vastgesteld (zie bijlage 3). 2.1.5 Visitatiecommissie PMT heeft voor het intern toezfcht een visitatiecommissie. De visitatiecommissie heeft tot taak het functioneren van het fonds kritisch te bezien en te beoordelen of het bestuur zljn taak op Jufete wijze vervult zulks gelet op de belangen die het bestuur dient te behartigen. De visitatiecommissie beciordeelt daartoe: • de beleids- en bestuursprocedures en -processen en de checks en balances binnen het fonds; • de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd; • de wijze waarop door het bestuur wordt omgegaan met derisico'sop de langere tenriijni De visitatiecommissie bestaat uit ten minste drie leden en wordt benoemd door het bestuur. De commissie rapporteert Jaartijks aan het bestuur. In 2012 is afgesproken dat de visitatiecommissie een voortgaande dialoog met het bestuur onderiioudt en niet alleen jaartijks visiteërt. De taken en bevoegdheden van de visitatiecommissie zijn bij reglement vastgelegd (zie bijlage 4)

ABTN 15 april 2014

2.1.6 Verantwoordingsorgaan Het fonds kent een verantwoordingsorgaan. Het bestuur legt verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan over het beleid en de wijze waarop het is uitgevoerd en over de nateving van de Principes voor goed pensioenfondsbestuur, Het verantwoordingsorgaan heeft de bevoegdheid een oordeel te geven over het handelen van het bestuur, over het door het bestuur uitgevoerde beleid, alsmede over belekJskeuzes voor de toekomst Het Verantwoordingsorgaan bestaat uit 12 lederi, te weten 4 actieve deelnemers, 4 gepensioneerden en 4 vertegenwoordigers van de werkgevers. Het bestuur benoemt de vertegenwoordigers van de werkgevers op voordracht van de in de Vakraad vertegenwoordigde werkgeversvakverenigingen. De vertegenwoordigers van actieve deelnemers en gepensioneerden worden voorgedragen door en ült de leden van de deelnemersraad. De taken en bevoegdheden van het verantwoordingsorgaan zijn bij (huishoudelijk) reglement vastgelegd (zie bijlage 5). 2.1.7 Directie en bestuursbureau Het bestuur wordt ondersteund door een bestuursbureau, dat onder lekJing staat van de directeur van het pensioenfonds. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de directeur en het bestuursbureau zijn vastgelegd in het huishoudelijk reglement en nader uitgewerict in een directiereglement. Het bestuursbureau bestaat onder andere uit deskundigen op het gebied van financiën, vennogensbeheer, actuariaat, pensioenbeleid,risicomanagementen communicatie. Daarnaast heeft het bestuursbureau 15 pensioenconsulenten In dienst, die vooriichting geven over de pensioenregeling aan werkgevers en werknemers binnen de bedrijfetak Metaal en Techniek, De taken van de directeur en het bestuursbureau kunnen als volgt worden omschreven: • beleids- en administratieve ondersteuning van algemeen en dagelijks bestuur, de comnriissies, de deelnemersraadrhet verantwoordingsorgaan en de visitatiecommissie; • onderhouden van externe relaties; • beheer en evaluatie van en overlég over de overeenkomsten met de uitvoerder van het vermogensbeheer • beheer en evaluatie van en overieg over de overeenkomsten met de uitvoerder van de pensioenregeling; • beheer en evaluatie van hetrisicomanagementvan de uitvoerder voor zowel vermogensbeheer als pensioenbeheer; • geven van vooriichting over de pensioenregeling aan wericgevers(organisatiës) en werknemers(organisaties) binnen de bedrijfetak. 2.1.8 Uitvoering De uitvoering van zowel de pènsioenadministratie als het vermogensbeheer is uitbesteed aan MN. 2.2 Verklaring risicohouding en Inteme beheersingsysteem Met behulp van een verklaring over de risicohouding kunnen fundamentele beleidskeuzes met betrekking tot risico's beter in een integraal perspectief worden verankerd. Het belang van strategische keuzes dient hierin nadmkkelijk naar voren te komen,.zodat enerzijds duidelijk is hoe strategiekeuzes de uitvoering beïnvloeden. Anderzijds is een strategisch kompas belangrijk omdat het aantal keuzes steric toeneemt naarmate jë van strategie naar uitvoering gaat.

ABTN 1

Algemeen gefomiuleerd geeft de verklaringrisicohoudingaan hoe PMT op een consistente en voorspelbare manier denkt over derisico'svan de twee hoofdoperaties, vermogens- en pensioenbeheeri en hoe men geneigd is zich te gedragen ten opzichte van de betreffende risico's. Derisicohoudinggeeft daamiee structuur en betekenis aan hetrisicp-universumwaarin PMT zich beweegt en draagt eraan bij dat de 'kennis en continuïteit' hiervan is geborgd. De volledige Verklaring Risicohouding is opgenomen lh bijlage 13. De Risicohoudihg is operationeel vonngegeven in een intem beheersingssysteem. Het inteme beheersingsysteem richt zich op: • bevordering en bewaking van de deskundigheid van alle bij PMT wericzame personen; • de bewaking van het integer handelen van een ieder die direct befa'okken is bij de uih»)ering van de pensioenregeling; » het beheersen van financiële risico's en andererisico'sdie van invloed kunnen zijn op de soliditeit van het fonds; • het beheersen van operationele bedrijfeprocessen en dito bedrijfsrisico's. De bewaking van de soliditeit van het fonds wonJt beschreven ih de hoofdstukken die gaan over het beleklskadér, het premie-, toeslag- en beleggingsbeleid. Voor wat betreft de operationelerisicö'swordt in 2.2,3. ing^aan op de wijze waarop grip wordt gehouden op de uitbestede pensioenadministratie en het vennogensbeheer. 2.2.1 Bevordering deskundigheid De samenstelling van het bestuur dient te voldoen aan de criteria zoals vastgelegd in het deskundighéidsplan voor bestuursleden van het pensioenfonds. Een nieuwe versie van dit plan is vastgesteld ih de besbjursvergadering van 28 februari 2012. De laatste versie van het deskundigheidsplan is bijgevoegd als bijlage 6. Er worden zowel indivkluele etsen gesteid (bijvoorbeeld welk minimumniveau elk bestuurslid na één Jaar lidmaatschap moet hebben bereikt) als voor het bestuur als collectief Door extra scholing worden eventueel ontstane hiaten In de deskundigheid weggewerkt. Periodiek - ten minste tweejaariijks - vrardt de individuele en collectieve deskundigheid van het bestuur via exteme toetsing geTnventariseerd en vastgelegd in een deskundigheidsmatrix. Hierbij worden ook de competenties van het bestuur, conform de beleidsregel van DNB en AFM, meegenomen. Door mkJdel van thema- en scholingsdagen (minimaal vier keer per Jaar) wordt het bestuur extra bijgeschoold en blijft het bestuur op de hoogte van de laafete actuele ontwikkelingen op pensioengebeid. In het kader van Goed Pensioenfondsbestuur heeft het bestuur voorts afgesproken om periodiek (ten minste eenmaal per jaar) een evaluatie van het functioneren van het bestuur uit te voeren, onder begeleiding van een exteme deskundige. De bestuuriijke commissies hebben op hun Specifieke deskundigheidsgebied ook de mogelijkheid tot het volgen van thema- en scholingsdagen. In 2012 ië besloten dat ook de bestuuriijke commissies een evaluatie over hun functioneren uitvoeren. 2.2.2 Gedragscode en compliance Ter vooricoming van belangenconflicten en van misbruik en oneigenlijk gebruik van de bij het pensioenfonds aanwezige infonnatie, heeft het pensioenfonds een integriteitsbeleid en daarbij horende gedragscode opgesteld. Deze gedragscode geldt voor de bestuursleden, de directeur, de medewericers van het bestuursbureau, de leden van de Deelnemersraad en het Verantwoordingsorgaan. De code omvat een aantal gedragsregels die moeten waarisorgen dat

ABTN 15 april 2014

(de schijn van) vermenging van zakelijke en privé-belangen wordt voorkomen. De gedragsregels betreffen ook de geheimhoudingsplicht. Verder worden eisen gesteld aan (de melding van) privé beleggingstransacties door aangewezen insiders. Het fonds heeft de heer B. Peters van het NCI als exteme compliance officer aangewezen en in die functie belast met het toezicht op de naleving van het integriteifebeleid en de gedragscode, De gedragscode, zoals vastgesteki in de bestuursvergadering van 11 september 2012, is bijgevoegd als bijlage 7.. 2.2.3 Uitbesteding Pensioenfonds Metaal en Techniek heeft de dagelijkse uitvoering van de pensioenregeling en het vermogensbeheer uitbesteed aan MN. PMT en MN hebben al ruim 65 jaar een samenwericingsrelatie. Sinds 2001 is MN een zelfetandige organisatië, Sociale partners, vertegenwoordigd in het bestuur van PMT, sturen op de contracten die met MN zijn gesloten. Dit is vonngeven binnen gemeenschapblijk overeengekomen strategische kaders voor de uitvoering. De rapportages, de exteme controles & certificering, de overiegstructuur tussen fonds en MN, benchmarking en investeringen in de digitale toekomst yan het pensioenfonds stellen het bestuur in staat om de uitbestede diensten en derisico'sdie hiermee samenhangen, goed te monitoren en te beoordelen. Zo nodig stuurt het bestuur de uitvoeringsorganisatie bij en neemt zij het initiatief voor verandering en vertïetering. Sinds de verzelfetandiging van MN heeft het bestuur van PMT het 'sturen op contract' en de gemeenschappelijke strategie steeds weer aangepast aan de ontwikkelingen in de maatschappij, de metaalsector en de ontwikkelingen van MN, Door haar beleid mee te ontwikkelen iri de tijd blijft PMT 'in conb'bl' over zijn uitbesteedde diensten en de hiermee samenhangende risico's. Ten behoeve van deze uitbesteding zijn de volgende overeenkomsten van kracht: • De Raamovereenkomst Dienstverlening tussen Stichting Pensioenfonds Metaal en Techniek en MN. • De Nadere Overeenkomst Uitvoering pensioenregeling Stichting Pensioenfonds Metaal en Techniek. • De Nadere Overeenkomst Vermogensbeheer. De hiervopr genoemde overeenkomsten bevatten onder meer: • Voonwaarden waaronder MN derden mag inschakelen. • Voorwaarden waaronder MN overeenkomsten mag sluiten met andere opdrachtgevers dan Pensioenfonds Metaal en Techniek, • Bepalingen inzake deskundigheid en betrouwbaariieid van het personeel wericzaam bij en ingeschakeld door MN. • Bepalingen inzake functieschekiing binnen MN in de uitvoering van de pensioenregeling en het vermogensbeheer. • Overzicht verantwoordelijkheden en bevoegdheden. » Gedetailleerde service level agreemente (SLA's). De raamovereenkomst, gedateerd 20 Juni 2005. is een onbepaaldetijdcontract met een opzegterniijn van 12 maanden. In november 2013 heeft het bestuur zijn beleki met betrekking tot uitbesteding integraal vastgelegd in een gescheiden uitbestedingsbelekl: Hierin staat een overzicht aan van de uitgangspunten en wertcwijzen waarop PMT haar üitbesteding en de daaraan verbonden risico's stuurt en hanteert.; De belangrijkste uitgangspunten rondom uitbesteding worden weergegeven en per onderdeel uitgebreid toegelichte Hiert)ij gaat het onder andere om uitgangspunten zoals welke uitbestedingstrategie hanteert PMT ten opzichte van de uitvoeringsorganisatie - maar ook

ABTN 15 april 2014

om de bijbehorende rapportages en overiegstructuren tussen pensioenfonds en uitvoeringsorganisatie. Aan de hand van deze uitgangspunten wordt inzichtelijk gemaakt op welke wijze het bestuur de uitbestedingrelatie heeft vormgegeven en op welke niveaus de uitbesteding door bestuur en bestuursbureau wordt gestuurd. Omdat het pensioenfonds zeer veel waarde hecht aan een zorgvuldige bedrijfevoering inclusief adequaterisfeobeperkende maatregelen is met MN afgesproken om te komen tot een volledige ISAE 3402 certifteering. PMT heeft zowel het vermogensbeheer als de pensioenuitvoering aan MN uitbesteed. In de ISAE 3402 verklaring geeft MN aan welke risico's op strategisch, tactisch en operationeel niveau zijn onderkend en op welke wijze de getroffèn beheersmaatregelen dezerisico'sondervangen. Per beheersmaatregel toefet MN periodiek de wericing hiervan en legt dit vast In een rapportage, Aanvullend vericlaart de directie van MN dat zij 'in control' is over het geheel van beheersmaatregelen. De exteme accountant van MN controleert aan de hand van deze rapportage, de verklaring van de directie en eigen waamemingen of het samenstel van beheersmaatregelen voldoende is om derisico'safte dekken (opzet) en toetst of deze beheersmaatregelen daadwericelijk over de pertode effectief zijn uitgevoerd (bestaan en werking). Op basis van zijn bevindingen versti^kt de externe accountant van MN een ISAE 3402 type II vericlaring aan het bestuur en de exteme accountant van PMT. De vericlaring geeft aan dat de getroffen beheersmaati'egelen van de benoemde processen hebben gefunctioneerd en dat er geen materiële fouten vanuit de procesgang in de jaan'ekening staan^ Op grond van een maandelijkse verantwoordingen van de score van circa 25 SLA's en de lopende (IT-) projecten vindt gedetailleerde sturing en afstemming plaate tussen pensioenfonds en uitvoerder; Per kwartaal rapporteert MN over de uitvoering van de wericzaamheden (in vergelijking tot afgesproken SLA's) en daannee samenhangende kosten. Verder ontetaat via periodiek overieg met de uitvoeringsorganisatie inzicht in de voortgang van de primaire prcrcessen, met name ook vanuit een beheersingsoptiek; 2.2.4 Externe accountant De accountant controleert Jaariijks de onder verantwoordelijkheid van het bestuur opgestelde Jaarrekening , Hij doet dit in overeenstemming met Nederiands recht: Dienovereenkomstig' is de accountant verplicht te vokloen aan de voor hem geldende gedragsnonnen en is hij gehouden de controle zodanig te plannen en utt te voeren dat dejaarrekening geen onjuistheden van matérieêl belang bevat.< Daarnaast omvat de controle onder meer de evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor de financiële verslaggeving. Verder geeft de exteme accountant een vericlaring met betrekking tot het vaststellen van een normportefeuille door het Bestuur en controleert hij hetfeitelijkrendementvan de gekozen normportefeuille. Ook voor het boeicjaar 2013 is door het fonds Ernst & Young Accountante aangewezen, in de persoon van de heer J. Niewold. Met de externe accountant wordt jaariijks afgestemd welke objecten, al dan niet in het kader van de jaarrekeningcontrole, bijzondere aandacht krijgen. De exteme accountant rapporteert over zijn bevindingen aan het bestuur. 2.2.5 Exteme actuaris De certificerend actuaris van het fonds onderzoekt jaariijks of is vokiaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet. Als onderdeel daarvan onderzoekt de certificerend actuaris of het beleggingsbeleid in overeenstemming is met het prudent-person beginsel, zoals vermeld in artikel 135 PW en uitgewerkt in artikel 13 van het Besluit financieel toeteingskader pensioenfondsen.

ABTN 15 april 2014

De certificerend actuaris van het fonds controleert daartoe Jaariijks of de technische voorzieningen, conform de grondslagen van het fonds, juist zijn vaslgesteld, Voorts geeft de certificerend actuaris een oordeel over de uitgangspunten, grondslagen en methoden d|e zijn toegepast bij de vaststelling van de technische voorzïëningen en bij de toeteen naar de toereikendheid van de fondsmiddelen. Voorts geeft de actuaris een oordeel over de financiële positie van het fonds, waarbij wordt bezien of er sprake is van onderdekking dan wel reservetekort Door hetfonds is mevrouw K. Kusters-van Meurs AAG van Mercer Nederiand B.V. als certificerende actuaris van PMT aangewezen. Als externe adviserend actuaris is het bureau Sprenkels & Verschuren aangesteld.

ABTN 15 april 2014

3

Pensioenregeling

3.1 Aangesloten ondememingen Het pensioenfonds voert de pensioenregeling uit voor ondernemingen die als zodanig worden aangëmerict in de door de Minister van Sociale 2^ken en Wericgelegenheid a^egeven 'Ministeriële beschikking tot verplichtsteliing van de deelneming in het Pensioenfonds Metaal en Techniek' en voor ondememingen die op vrijwillige basis collectief voor haar wertcnemers deelnemen aan de regeling^ De verplichtetelling omvat de sectoren:. • het metaalbewericingsbedrijf • het loodgieters- en fittersbedrijf • het centi-ale vèrwamiingsbëdrijf • het elektrotechnische bedrijf • het canrosserie- en wagenbouwtiedrijf en de aanverwante bedrijfstakken • het automobiel-, garage en motonijwielreparatièbedrijf • het motorenrevisiebedrijf • het kantoomnachinebedrijf • de goud- en zilvemijvertieid • het rijwielreparatiet«drijf • het modelmakersbedrijf • het isolatiebedrijf • de diamantindustrie • het koeltechnische bedrijf • iedere andere bedrijfetak, of deel daarvan, welke naar oordeel van de Stichting Vakraad Metaal en Techniek tot de bedrijfetak van de metaal en techniek behoort Wericgevers die voldoen aan de voonwaarden inzake de verplichtetelling dienen zich bij PMT te melden op het moment dat voor hen de aansluitingsplicht van toepasèing Is. De aangesloten wericgever is krachtens het pensioenreglement verantwoordelijk voor het versti-ekken van tljdigei Juiste en volledige infonnatie die nodig is om de pensioenregeling uit te kunnen voereri, Het aanen afmelden van werknemers dient binnen één maand na in dienst respectievelijk uit dienst b-eden plaate te vinden. Nieuwe aanmekiingen van werkgevers worden voomamelijk via het Uitvoeringsorgaan Werknemersverzekeringen (UVVV) verkregen,,Daamaast kan een verzoek tot aansluiting van een werkgever of wericgeversorganisatie worden ontvangen. Wanneer het verzoektotaansluiting van een werkgever komt, wordt door middel van een bedrijfsbezoek vastgesteld of deze werkgever onder de weridngssfeer van de verplichteteliing van Pensioenfonds Metaal en Techniek valtr Indien niet met een redelijke mate van zekertieid kan worden bepaaki of de penstoenregeling van PMT \^n toepassing is, volgt ih de regel een bedrijfebezoek. Als aan het verzoek tot het verstrekken van nadere infbmiatiej ondanks diverse rappels, niet wordt voldaan, wordt er aan de hand van de beschikbare Infonnatié een aansluiting gerealiseerd. Wanneer voor een wericgever twijfel bestaat pf hij onder de Metaal en Techniek dan wel de Metalektro valt, wordt de kwestie besproken In de Kleine Commissie Weridngssfeer, een gezamenlijke commissie van Metaal en Techniëk en de Metalektro. Deze commissie besluit vervolgens over indeling in één van beide bedrijfetakken. De wederzijdse verantwoordelijkheden, rechten en (financiële) plichten van hetfondsen de wericgever zijn vastgelegd In het uitvoeringsreglement. Dit uitvoeringsreglernent maakt onderdeel uit van het "i^ensioenreglement uitvoeringsreglement en tekst verpliéhteteHingsbeschikking^.

ABTN 15 april 2014

3.2 Deelnemerschap Deelnemer aan de pensioenregeling zijn alle werknemers die volgens de "Wet verplichte deelneming in een bedrijfetakpensioenfonds 2000' en de 'Ministeriële beschikking tot verplichtstelling van de deelneming in het Pensioenfonds Metaal en Techniek' als wericzaam in de Metaal en Techniek worden beschouwd. Ook deelnemer zijn de personen voor wie de pensioenopbouw wordt voortgezet gedurende arbeidsongeschiktheid, werictoosheid, tijdens veriof of na einde van de verplichte deelname. Tenslotte zijn deelnemer directeur-bestuurders die vrijwillig deelnemen aan de pensioenregeling. 3.3 Vaststelling en inning van pensioenpremie Als een aansluiting is gerealiseerd, wordt de wericgever hiervan in kennis gesteld en wordt hem de nodige informatie - waaronder een penstoen- en uitvoeringsreglement - toegezonden. De wericgever moet zelf aangeven bij de uitvoerder van PMT of hij personeel In dienst heeft waarvoor pensioenpremie verschuldigd is. Aan de hand van de opgave van de werkgever wonJt de pensioenpremie berekend en een premienota vastgesteki. De nota wordt aan de wericgever gezonden. De nota dient door de wericgever te worden betaald. Vanaf 2014 wordt de premie voor de VPLregeling voldaan door de werkgever. Vanaf 1 Januari 2014 geldt dat de wericgever maximaal 36,8% van de totaal verschuldigde premie mag inhouden op het brutosalaris van de wericnemer De jaariijks verschuldigde pensioenpremie wordt via vier kwartaalnota's in rekening gebracht. De nota's worden.telkens halvenvege het kwartaal verstuurd aan de werkgevers. De betaaltermijn is 30 dagen. Daama volgt een rappel en heeft de wericgever 8 werkdageri om dé nota alsnog te voldoen. Indien de factuur dan nog steeds niet is betaakl volgt een aanmaning, Ambtstialve oplegging Indien de werkgever ondanks herhaalde verzoeken in gebreke blijft ten aanzien van het beschikbaar stellen van de benodigde gegevens voor het kunnen maken van een nota, wordt een zogeheten ambtehalve oplegging gerealiseerd. Dit doet zich met name voor in situaties dat de werkgever de aansluiting bij PMT betwist Juridische procedures moeten er dan doorgaans voor zorgen dat duidelijkheid over de van toepassing zijnde werkingsfeer ontetaat. Controle basisgegevens Bij aangesloten bedrijven bestaat de mogelijkhekJ een onderzoek uit te voeren naar de jüistheid en volledigheid van de beschikbaar gestelde gegevens^ Conform het SLA Pensioenen dat door PMT Is gesloten met MN wordt elk bedrijf ten minste eens in de zes Jaar gecontroleenJ,. 3.4 De inhoud van de pensioenregeling De huidige pensioenregeling is van kracht sinds 1 januari 2006 en \«stgelegd bi het Pensioenreglement van PMT. Hierna worden de verschillende onderdelen van de pensioenregeling kort beschreven, De vppr 2014 geldende parametenvaarden zijn in bijlage 1 opgenomen. 3.4.1 Ouderdomspensioen Het ouderdomspensioen gaat in op 65.jarige leeftijd en is gebaseerei op het gemiddèld verdiénde salaris. Er is sprake van een voorwaardelijk geïndexeerde middejjoonregeiing. IDe jaariijkse opbouw (vanaf 18-jarige leeftijd) van het ouderdomspensioen is afhankelijk van de hoogte van het pensioengevend inkomen. Tot het zogeheten grenstiedrag onder afb'ek van eenfi-anchiseIs de jaariijkse opbouw gelijk aan 1,90%. Voor het deel van het pensioengevend salaris boven het grensbedrag is de opbouw 1.63%. Voor de opbouw van het oudenjomspensloen geldt geen maximumsalaris.

13

ABTN 15 april 2014

3 A 2 Partner- en wezenpensioen In geval van overiijden van de (gewezen) deelnemer bestaat recht op een partnerpensioen. De hoogte van het partnerpensioen hangt af van het moment waarop de deelnemer overiijdt De regeling kent een exti-a partnerpensioen op opbouwbasis dat pas na pensioeningang tot uitkering komt. Komt de deelnemer te overiijden vóör penstoeningang dan vervalt dit extra partnerpensioen (net als het ouderdomspensioen) aan het fonds en wordt alleen het basispartnerpensióen uitgekeerd. Dit basispartnerpensioen bedraagt 50% van het te bereiken ouderdomspensioen. Indien de deelnemer overlijdt né pensioeningang is het partnerpensioen 70% van het ouderdomspensioen vanaf 65 Jaar, tenzij de deelnemer bij pensioeningang vooreen andere verdeling heeft gekozen, middels uitruil van ouderdoms- en partnerpenstoen. Voor de partiier van een gewezen deelnemer bedraagt het partnerpensioen 50% van het bij PMT opgebouwde premievrije ouderdomspensioen. Het parbierpenstoen wordt levenslang uitgekeerd vanaf de maand van overiijden van de (gewezen) deelnemer. Het wezenpensioen is gelijk aan 10% van het (bereikbaar) ouderdomspensioen en wordt uitgekeerd tot leeftijd 18 of (indien later) tot einde studie. Voor volle wezen bedraagt de uitkering 20% van het (bereikbaar) ouderdomspensioen: 3.4.3 Overgangsbepalingen De pensioenregeling kent een tweetal overgangsbepalingen. Dit zijn de (ximpensatieregeltng en de overbruggingsregeling. CompensatieregeUng De compensatieregeling biedt een extra aanspraak voor de jaren vöór 1999 waarover de deelnemer geen vroegpensioen of ouderdomspensioen hoger dan 1,75% per Jaar heeft kunnen opbouwen. Het doel is dat oudere deelnemers dezelfde ven/roegingsmogelijkheden hebben (tot 62 Jaar, bij 40 opbouwjaren) als jongere deelnemers kunnen bereiken in de huidige regeling. Oveifm/gglngsregeling De overiiruggingsregeling zorgt ervoor dat oudere deelnemers al eerder dan öp 62 jaar met pensioen kunnen. Deze regeling is in het leven geroepen om een geleidelijke overgang te bereiken van de uittreedleeftijd in de vut- en vroegpensioenregeling (60 jaaren 6 maanden in 2005) naar de uittreedleeftijd in de huidige regeling (62 Jaar). In 2016 is de uittr^dleeftijd opgelopen naar 62 Jaar. Jaarlijkse voorwaardelijke toekenning van de overgangsbepalingen Het bestuur besluit Jaarlijks of de overgangsbepalingen worden toegekènd aan de deelnemers die aan de In het r^lement genoemde voonwaarden voldoen en van wie de pensioeningangsdatum in het daaropvolgende kalenderjaar ligt. Deze aanspraken worden toegekend indien en voor zover de voor de aanspraken op compensatie- en overisruggingsregeling beschikbare middelen zoals overeengekomen met de Vakraad Metaal en Techniek dit naar het oordeel van het bestuur toelaten. 3.4.4 Arbeidsongeschiktheid Bij (gedeeltelijke] artieidsongeschiktheid in de zin van de WIA wordt 70% van de opbouw van ouderdoms- en partnerpensioen (gedeeltelijk, voor zover de deelnemer arbeidsongeschikt is) voortgezet op kosten van het pensioenfonds. 3.4.5 Toeslagverlening Het bestuur van het pensioenfonds kan Jaariijks besluiten om op alle premtovrije pensioenaanspraken van gewezen deelnemers, pensioenuitkeringen vari uitkeringsgerechtigden en de opgebouwde pensioenaanspraken van actieve deelnemers een toeslag te verienen, Met dezetoeslagenstreeft het bestuur voor de gewezen deelnemers en uiticeringsgerechtigden naar een zo goed mogelijke compensatie van koopkrachtvennindering tengevolge van prijsinflatie, Voor de actieve deelnemers wordt met dezetoeslagengestreefo naar een zo goed mogelijke

BTN 15 april 2014

compensatie tengevolge van looninflatie. Het bestuur kan een besluit tot het verienen van een toeslag slechts nemen indien en voor zover de middelen van het pensioenfonds dit toelaten, gehoord het advies van de inteme actuaris. Er is derhalve sprake van een voonwaardelijke toeslagveriening. De beleidsrichtiijn voor het geven van toeslagen is nader uitgewerkt in hoofoshik 9. 3.4.6 Vervroegen en herschikken Dereglementerepensioenleeftijd is 65 Jaar. De deelnemer kan kiezen voor vervroeging van pensioeningang. De vroegst mogelijke pensioeningangsleeftijd is de staffelleeftijd confonn het afgesproken groeipad (61 jaar en acht maanden in 2014). De laatete mogelijkheid is met 65 jaar, In die periode kan de deelnemer ook kiezen om het pensioen gedeeltelijk te laten ingaan. De deelnemer mag tot de Penskienrichtdatum (65 jaar) eenmaal per jaar kiezen om een exti^ deel van zijn pensioen te laten ingaan (Indien het aantal uren van zijn dienstverband evenredig afneemt). Op de (door de deelnemer gekozen) pensioeningangsdatum heeft de (gewezen) deelnemer de mogelijkhekl zijn pensioenaanspraken te herschikken. 3.4.7 ANW-pensioen en vrijwillige inkoop aanspraken De deelnemer kan zich op vrijwillige basis verzekeren voor het ANW-pensioen. Het ANW-pensioen betreft eenrisicoverzekeringwaarbij uitgekeerd wordt vanaf het moment van overlijden van de deelnemertotdatde nabestaande de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt indien het ANW-Penstoen is ingegaan op of na 1 Januari 2013 en totdat de nabestaande de 65-jarige leeftijd bereikt indien het ANW-Pensioen is ingegaan vóór 1 januari 2013. Voor uitkeringen van ANW-pensioen die zijn ingegaan vanaf 1 januari 2013 geldt dat de uitkering doorioopt tot de AOW-gerechtigde leeftijd van de nabestaande. De deelnemers kunnen met ingang van 1 Januari 2009 extra pensioenaanspraken inkopen binnen fiscale grenzen. Het ingelegde bedrag wordt direct omgezet in reguliere pensioenaanspraken (ouderdomspensioen en partnerpensioen). 3.5 Vrijwillige aansluiting Een werkgever, die verwant is aan de Metaal en Techniek mag vrijwillig collectief voor haar werknemers deelnemen aan de penstoenregeling van Pensioenfonds Meteal en Techniek. Onder venwante werkgever wordt verstaan: • Onderdeel van een concern (ofwel: een werkgever die in een economische en/of organisatorische eenheid met één of meer verplicht aangesloten vrerkgevers beheersactiviteiten verricht, gericht op het doen uitoefenen van tot de Metaal en Techniek behorende werkzaamheden). • Toeleverancier aan de Metaal en Techniek (ofwel: een wericgever die in ovenwegende mate werkzaam is ten liehoeve van ondememingen die tot de Metaal en Techniek behorende werkzaamheden uitoefenen en daardoor geacht kunnen worden nevenbedrijven van de Metaal en Techniek te zijn). Bij collectief vrijwillige deelneming aan Pensioenfonds Meteal en Techniek dient het bedrijf ook deel te nemen aan alle overige collectieve bedrijfstekfondsen (opleidingsfonds, sociaal fonds, etc.) 3.6 Dispensaties Pensioenfbnds Meteal en Techniek geeft slechts dispensatie indien dat verpltoht is op grond van de Wet Bpf 2000. Dit houdt in dat vrijstelling wordt gegeven wegens: • Concemvorming; • Het hebben van een eigen pensioenvoorziening een halfjaar voordat de verplichtstelling op het bedrijf vantoepassingwordt; • Eigen CAO; • Onvokloende beleggingsperfonnance van het bedrijfetekpensioenfonds.

ABTN 15 april 2014

Voor zover van toepassing wordt de gelijkwaardigheidstoets uitgevoerd door middel van een gelijkwaardigheidsverklaring. Deze toets wordt iedere vijfjaar herhaald. Indien een gedispenseerd bedrijf niet meer een gelijkwaardigeregelingheeft, krijgt dat bedrijf de gelegenheid om binnen een jaar deregelingweer minimaal gelijicwaardig te maken. Een vrijstelling wordt ingetrokken indien het vrijgestelde bedrijf ook na dat jaar geen minimaal gelijkwaardige regeling heeft. Ook wordt de dispensatie ingetrokken als de vrijgestelde ondememing niet binnen zes maanden de gelijkwaardigheidsverklaring terug stuurt. 3.7 Vrijwillige voortzetting Bij beëindiging van het deelnemerschap door verbreking van het dienstverband van de deelnemer met de werkgever, heeft de deelnemer de mogelijkheid om het deelnemerschap vrijwillig voort te zetten gedurende maximaal de periode waarin dit fiscaal gefacilieerd is,terekenenvanaf de ontelagdatum. Aan deze vrijwillige voortzetting zijn voorwaarden verbonden. Voor deelnemers die VWV ontvangen is er de mogelijkheid om na zes maanden wachttijd de regeling tegen gereduceerde premie voort te zetten (FVP-vervangende regeling).

ABTN 15 april 2014

4

Herverzekering

Het overiijdensrisico van de verzekeringen van het vrijwillige ANW-pensioen is volledig bij een hen/erzekeraar ondergebracht By overiijden van de verze|cerde keert de hen/erzekeraar de contente waarde van de toekomstige uitkeringen aan Pénsiöenfonds Metaal en Techniek uit. De risico's van sterfte, verienen van toeslagen en beleggjingsopbrengsten over de uitgekeerde contente waarde zijn voor Pensioenfonds Meteal en Techniek. Het bestuur heeft besloten het ANW-pensioen te herverzekeren, omdat het een vrijwillig product betreft waarbij het bestuur zo min mogelijkfinanciëleriskx>'svoör hetfondswil lopen die ten laste zouden kunnen komen van de collectieve basisregeling. Gezien de omvang van Pensioenfonds Meteal en Techniek en de spreiding van de risico's worden verdèr geen risico's vanuit de basisregeling ih hen/erzekering gegëven. Ook de te venwachten toekomstige ontwikkeling van hetfondsrechtvaardigt dat het fonds de meeste risicö's dienaangaande zelf draagt

ABTN 15 april 2014

5

Voorzieningen

Dit hoofostuk gaat in op de voorzieningen die worden aangehouden voor de in eigen beheer gehouden verplichtingen. Apart aandacht wordt besteed aan de sekseneub-ale fectoren. 5.1 Voorziening penstoenverplichtingen De voorziening pensioenverplichtingen (VPV) wordt per jaariaag vastgesteld met inachtiieming van de actuariële grondslagen en veronderstellingen zoals hiema omschreven. De VPV wordt gebaseerd op de tot de balansdatum vericregen aanspraken inclusief detoeslagenzoals die op grond van het toeslagbeleid aan de actieven, slapers en gepensioneerden zijn toegekend per 1 Januari volgend op de balansdatum. De VPV wordt in principe zodanig vastgesteld dat zij toereikend is ter dekking van de verplichtingen van het fonds. Detoereikendheidvan de VPV wordt jaariijks door de certificerend actuaris getoetet Aan de berekening van de pensioenverplichtingen liggen de volgende actuariële grondslagen en verondersteUingen ten grondslag: • Rekenrente: Voor de rekenrente wordt uitgegaan van de over drie maanden gemiddelde rentetennijnstructuur met UFR zoals gepubliceerd door DNB-geldend per de berekenihgsdatum. • Óverievingstafels: !öi PMT hanteert een eigen PMT-prognosetefel (PMTzöii), welke wordt afgeleid van de AG^ prognosetefel (2012-2062), zonder leeftijdscon-ecties met per geslacht en per leeftijd specifieke reductiefactor. Deze reductiefectoren zijn bijgevoegd (bijlage 11). 9: Voor kinderen worden de sterttekansen venwaarioosd. • Partnerft-equentie: Zolang nog geen pensioenuitkering is ingegaan, wordt voor de berékeriing van de voorziening voor partnerpensioen verondersteld dat elke (gewezen) deelnemer een partner heeft (onbepaalde partiier systeem met een partnerfrequentie van 100%). Voor gepensioneerden wordt alleen een voorziening voor partiierpensioen berekend, indiën en zolang zij gehuwd zijn of een partner hebben (bepaalde partner systeem). Voorts wordt verondersteld dat de partiier van een mannelijke (gewezen) deelnemer of gepensioneerde een vrouw is en dat de partiier van een vrouwelijke (gewezen) deelnemer of gepensioneerde een man is. • Leeftijdsverschil: Voor wat betreft het partiierpensioen wordt verondersteld dat de man drie jaar ouder is dan de vrouw. • Wezenpensioen: Bij een ingegaan wezenpensioen wordt aangenomen dat het wezenpensioen voortduurt tot de 21-jarige leeftijd. • Artieidsongeschiktheid: Voor ariieidsongeschikte deelnemers voor wie de pensioenopbouw zonder verdere beteling van bijdragen wordt voortgezet, wordt de voorziening pensioenverplichtingen gelijk gesteld aan de contente waarde van de in toteal bereikbare aanspraken. Voor arbeidsongeschikte deelnemers in het eerste of tweede ziektejaar, wordt een voorziening gevonnd voor het premievrijstellingsrisico ter grootte van twee jaarpremies van 0,4 procent van de premiegrondslag (pensioengrondslag) voor ouderdoms- en partnerpensioen. • Excassokosten: Ter dekking van de excassokosten is in de voorziening pensioenverplichtingen een opslag van 1,65 procent opgenomen. Voor overige kosten zijn geen opslagen opgenomen. • Uitbetalingswijze: Voor de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen wordt en/an uitgegaan dat de pensioenen op continue wijze wonien uitbeteald. ABTN 15 april 2014

• Toeti^edingen, uittredingen en salari'sontwikkelingen: Er wordt geenrekeninggehouden met toekomstige toetredingen en uittredingen en toekomstige salarisontwikkelingen. • Hertrouwkansen: Gegeven het bepaalde in de pensioenregeling en de onder partnerfrequentie genoemde veronderstelling behoeft er geen rekening te worden gehouden met hertrouwkansen. • Leeftijd: De leeftijd per de berekeningsdatum wordt vastgesteki op het met eèri half jëar vermeenjerde verschil tussen het Jaar van berekening en het geboortejaar, 5.2 Sekseneutrale factpren Bij vrijwillige inkoop van pensioenaanspraken, bij herschikken en bij aflcoop wegens gering bedrag wordt gerekend met sekseneuto'ale factoren. Voor de sekseneuti-alefectorenworden de veronderstellingen gehanteerd zoals genoemd in paragraaf 5:1 met uitzondering van de rekenrente. Voor aflcoop en inkoop wordt een rekenrente van 3,25% gehanteerd; Voor herschikken is de rekenrente gehandhaafd op een vast percentege van 4%, De sterftekansen worden voor zeventig procent ontieend aan de prognosetefel PMT 2012 voor mannen en voor dertig procent aan de prognosetefel PMT2012 voor vrouwen, Bij de weging van 30% vrouwen en 70% mannen ls rekening gehouden met enerzijds de daadwericelIJke venleling van cifca 10% vrouwen en 90% mannen en anderzijds het selectierisico. 5.3 VPL-bestemmingsreserve Vanaf ultimo 2012 is er op de balans een VPL bestemmingsresen/e gevormd; Deze reserve vonnt geen onderdeel van het fondsvermogen en dient voor toekomstigefinancieringvan de VPLovsrgangsregelingen. 5.4 Algemene reserve De algemene reserve is per de balansdatum gelijk aan het vei^hil tussen enerzijds de totele activa en anderzijds de schulden en de hien/oor genoemde voorzieningen en reserves. De algemeneresen/edient als 'buffer* ter dekking van algemenerisico's,zoals hetrisicovan toenemende levensvenwachting van de deelnemers. Tevens dient de algemene resen/e als 'buffer' voor opvang van Jaariijkse schommelingèn in de baten en lasten^ vooral de beleggihgsopbrengsten,

ABTN 15apri(S2014

6

Kostendekkende premie

De (actuarieel) kostendekkende premie besteat uit twee componenten. 1. De basis kostendekkende premie, besteande uit:

2.

•

De kosten voor de opbouw van de pensioenaanspraken in het boekjaar (coming service). Hierin zijh begrepen derisicopremiesvoor het nog niet gefinancierde deel van het bereikbare partnerpensioen dat wordttoegekendbij overiijden In actieve dienst en derisicopremievoor het ariseldsongeschikttieidsrisico (voortzetting van de pensioenopbouw bij arbeidsongeschikthéid). Hierin is ook de premiebijdrage voor de FVP-ven/angende regeling opgenomen.

>

Een solvabiliteitsopslag voor het in stand houden van het vereist eigen verniogen (21,1%), Deze opslag is gebaseerd op het solvabiliteitsniveau dat behoort bij het dynamisch beleggirigsbeleid, waarijij gestuurd wordt op balansrisico:

•

Een opslag voor uitvoeringskosten..Deze opslag bedraagt 0,5% van de pensioengrondslagsom (circa 0,3% van de salarissom) en is gebaseerd op de venwachte jaarlijkse uitvoeringskosten die samenhangen met actief deelnemerschap,

De kosten voor de overgangsbepalingen:^ •

De kosten (totele koopsommen) voor de toe te kennen compensatie- en de overtjruggingsregeling in het boekjaar.

•

Een solvabiliteitsopslag voor het ih stend houden van het minimaal vereist eigen vennogen (4,3%).

Rekenrente voor kostendekkende premie basisregeling 2014 Voor de berekening van de kostendekkende premie voor de basisregeling is met het oog op demping (conform artikel 4 van het besluit FTK) net uitgegaan van de actuele rentetennijnstixictuur, maar van het venwacht lange tennijn niveau van de nominale rente. De berekening van de kostendekkende prenïië voor het boekjaar 2014 Is gebaseerd op een rentevoet van 3,25% per Jaar. Bij de bepaling van de gedempte rentevoet worden de volgende zaken meegewogen in de besluitvorming:; •

Gemiddelderentevoetvan de afgelopen 5 Jaren

•

Venwachte langetermijnniveau van de rente, waarbij wordt gekeken naar venwachtingen over de rentestand van een gerenommeerd onafhankelijk instituut zoals het IMF.

Regelmatig zal, aan de hand van actuele ontwikkelingen en inzichten, worden getoetst of de rentevoet wel of niet moet worden aangepast Hiertiij wordt ook gekeken naar de haalbaartiëid van de premieheffing in verband met de gewenste premiestabiliteit van het fonds. PMT gebruikt de gedempte rentevoet om niet te volatiele maar geleidelijke premie aanpassingen over detijdterealiseren(doel). Dit staat in directe samenhang met de sector -> een te hoge/ beweeglijke premie kan tot problemen leiden bij kleine bedrijven en werknemers met een relatiëf laag inkomensniveau. PMT heeft de afgelopen jaren kleine steppen van 0,25%-punt op jaartiasis genomen bij de vaststelling van de gedempterentevoetDe gedempte rentevoet is gedaald van 3.75% (2012) naar 3,5% (2013) naar 3,25% (2014).

ABTN 15,april2014

Voor het overige worden bij de berekening van de actuarieel kostendekkende premie de actuariële veronderstellingen gehanteerd die ook bij de bepaling van de VPV worden gebmikt. Het bestuur besluit aan het eind van enig Jaar (eind november dan wel begin december) op basis van de op dat moment berekende rentevoeten en geldende grondslagen over de hoogte van de gedempte rentevoet voor de premiestelling van het daaropvolgende jaar. De gedempte kostendekkende premie exclusief de VPL-regeling (als percentege van het salaris) voor het boelvaar 2014 is als volgt samengestekl^ Bepaling kostendekkende premie

In % van de salarissom, afgerond op 1 decimaal

Basis component Inkoopsom voor OP en PP

10,7%

Risicopremie PP

0,2%

Premievrijsteiling bij artieidsongeschiktheid

0.3%

Premie FVP-ven/angende regeling

0,0%

Solvabiliteitsopslag

2,4%

Uitvoeringskosten

0,3%

Totaal

13,9%

De premië bevat geen component voor definancieringvan de voonwaardelijke toeslagen; Kostendekkende premie overgangsbepalingen De kostendekkende premie voor de overgangsbepalingen besteat met ingang van boekjaar 2014 uittiweedelen: de actuarieel benodigde premie volgend uit het jaariijks besluit yan het bestuur (paragraaf 3.4.3) over de inkoop van overgangsaanspraken in het boekjaar zelf inciustof een solvabiliteiteopslag van 4,3% alsmede een opslag voor de affinanciering van de overgangsregelingen na hetjaar 2020. In 2014 is deze opsbg 1,0% van de salarissom; Kostendekkende premie overgangsbepalingen Inkoop overgangsaanspraken incl. solvabiliteiteopslag

2,61%

Affinanciering na 2020

1,04%

Totaal

3,65%

ABTN 15iapril 2014

7

Financiële opzet en beleidskader

Risicobeheer is een van de kemteken vah het fonds.? Allerisico'sworden regelmatig In kaart gebracht Vervolgens wordt geëvalueerd of de risico's op adequate wijze worden gemeten en voor zover nodig afgedekt met bepaalde maatregelen. Het hoogste niveau van risicobeheer (het strategischrisicobeheer)wordt gevormd door het beleidskader van PMT. 7.1 Beleidskader Het fonds hèeft de doelstelling om een zoveel mogelijk waardevast pensioen te bieden. Het belang van adequate toeslagveriening wordt hoog geacht Daamaastfede doelstelling van het fonds om de premie op een zo laag mogelijk en stabiel niveau te houden. Het beleidskader voorziet in een duidelijk premie- en toeslagbeleid. Met dit beleid sto-eeft het fonds ernaar te voldoen aan de eisen die het FTK stelt aan definanciëleopzet van pensioenfondsen. Afhankelijk van de stend van de dekkingsgraad ten opzichte van bepaalde grenzen (spilwaarden] wordt het premie- entoeslagbeleidvoor het volgende jaar vastgesteld. Het beleidskader is een leidraad; afhankelijk van de venwachte ontwikkeling van de financiële positie kan het bestuur besluiten af te wijken van het model. Het toekennen van toeslagen is te allen tijde voonwaardelijk. De centrale spilwaarde Is gelijk aan het vereiste vermogen volgens het FTK. De inzet van het financieel belëid is er steeds op gericht dat hetfondszich boven deze grens bevindt. Op dat moment wordt een, conform hoofdstuk 6 vastgestelde, tenminste kostendekkende premie geheven en kunnen de reguliere toeslagen volledig worden toegekend. 7.2 Toereikendheid voorzieningen Het fonds streeft ernaar om voldoende mkldeien beschikbaar te hebben zodat de aangegane verplichtingen kunnen worden afgewikkeld. De actuele waarden van de hier omschreven toetevermogens zijn in bijlage 1 weergegeven. Minimaal vereist eigen vennogen Het minimaal vereist eigen vermogen als bedoeld ih artikel 131 van de Pensioenwet wordt vastgesteld conform de methodiek zoals DNB heeft neergelegd in het Financieel Toeteingskader, Vereist eigen vermogen Confonn de eisen die DNB heeft neergelegd in het Financieel Toeteingskader en confonn artikel 132 van de Pensioenwet is het gewenste vermogen van het fonds minimaal gelijk aan de voorziening pensioenverplichtingen, verhoogd met het verèist eigen vermogen. Het vereist eigen vennogen wordt zodanig vastgesteld dat de kans dat in het komende Jaar onderdekking (dekkingsgraad < 100%) zal opti'eden, kleiner is dan 2,5%. Voor de bepaling yan het vereist eigen vermogen zijn rekenregels opgesteld zoals deze zijn venwoord in dë Regeling Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling van 19 december 2006 van het Ministerie van Sociale Zaken en Wericgeiegenheid. Het vereist eigen vermogen wordt in beginsel vastgesteld op liasis van de strategische beleggingsmix, Daamaast wordt het vereist eigen vennogen ook berekend üitgaande van het solvabiliteiteniveau dat behoort bij het dynamisch beleggingsbeleid, waarbij gestuurd wordt op balansrisico. 7.3 Korte tennijn herstelplan en iange termijn herstelplan Wanneer hetfondsvoorziet of redelijkenwijs kan voorzien dat het aanwezig eigen yemnogen onder hët niveau van het minimaal vereist éigen vermogen ligt (onderdekking), zal het pensioenfonds dit onvenwjjld meklen aan DNB. Er zal binnen twee maanden of zoveel eerder of later als DNB bepaalt, bij DNB een korte tennijn herstelplan worden ingediend. In dit plan zal worden aangegeven op welke wijze deze ónderdekking binnen een periode van maximaal drie jaar of het ABTN 15 april 2014

aantel Jaren dat de wetgever voorschrijft indien artikel 142 van de Pensioenwet wordt ingeroepen zal worden weggewerkt. Ingeval de toezichthouder ontheffing verieent op grond van artikel 141, kunnen andere temnijnen gelden. Op 20 febmari 2009 heeft minister Donner bestoten tot een tijdelijke verienging van de termijn van 3 naar 5 jaar voor het kortetermijnherstel, confonn de toepassing van artikel 142 van de Pensioenwet Deze verienging is d.d. 4 maart 2009 neergelegd in de ministeriële regeling, die op 6 maart 2009 is gepubliceerd in de Steatecourant. Wanneer hetfondsvoorziet of redelijkenwijs kan voorzien dat het aanwezig eigen vermeden onder het niveau van het vereist eigen vermogen ligt (er sprake is van eeri resen/etekort), zal het pensioenfonds dit onvenwijld melden aan DNB. Er zal binnen drie maanden of zoveel eerder of laterals DNB bepaalt, bij DNB een lange termijn herstelplan worden ingediend. Dit herstelplan zal erin voorzien dat het resen/etekort binnen eeh periode van maximaal 15 Jaar wordt opgeheven. Hetfonds heeft een herstelplan voor de korte termijn en langetermijnopgesteld en op 31 maart 2009 ingediend bij de toezichtiiouder. Op 3 juni 2009 en op 9 Juli 2009 zijn er aanvullingen op de herstelplannen aan DNB toegezonden. Op 14 juli 2009 heeft de toezichthouder ingestemd met het herstelplan van het fonds. Het herstelplan wordt jaariijks uitgaande van de stend aan het ëind van het boekjaar geëvalueerd. Als gevolg van de evaluatie herstelplan naar de stend per 31 december 2011 is In 2012 een voorgenomen kortingsmaatregel aangekondigd van 7% per 1 april 2013. Als gevolg van de evaluatie herstelplan naar de stend per 31 december 2012 is een kortilhg van 6,3% geëffectueerd per 1 april 2013. Als gevolg van de evaluatie herstelplan naar de stend per 31 december 2013 en de afloop van het herstelplan per die datum is besloten tot het doorvoeren van een korting van 0,4%. De korting wordt geëffectueerd per 1 mei 2014. De korting betreft alle soorten pensioenen (ouderdoms-, partner- en wezenpensioen en ingegane ANW pensioenen) alsmede de aanspraken uit de compensatie- en overbmggingsregeling. Als definanciëlepositie van het fonds het toelaat, zal deze korting worden beëindigd. Het inhalen van de korting zal eerder plaatsvinden dan het toekennen van dereguliereindexatie. Daamaast is In het kader van evenwichtige belangenafweging besloten dat met ingang van 1 april 2013 de werkgever maximaal 46,8% van de toteal verschuldigde premie mag inhouden op het brutosalaris van de werknemer. In 2014 zijn nieuwe afepraken gemaakt over de premieverdeling tussen werkgever en wericnemer, zie daartoe In paragraaf 3.3. 7.4 Financiële sturingsmiddelen In de navolgende hooMstukken wordt ingegaan op het inzetten van sturingsmiddelen voor het beheersen van definanciëlepositie. Het bestuur zal besluiten welke sturingsmiddelen er op een bepaald moment moeten worden ingezet, aftiankeiijk van de specifieke omstendigheden op dat moment. De aanwezige financiële sturingsmiddelen zijn het premiebeleid, het toeslagbeièid en het beleggingsbeleid. De inzet van hetfinancieelbeleid is er steeds op gericht dat PMT zich bevindt boven de centrale spilwaarde. Op dat moment kunnen de reguliere toeslagen volledig worden toegekend en kunnen eventuele gemfete toeslagen worden ingehaakl. Als de dekkingsgrseid zich bevindt boven de centrale spilwaanJe maar onder de premiekortingsgrens dan wordt de kostendekkende premiiè geheven. Bij een dekkingsgraad boven de premiekortingsgrens is een korting op de kostendekkende premie mogelijk. In hoofdstuk 8 en 9 stean het premie- en toeslagbeleid nader omschreven. In ondersteande tebel wordt de mate van toeslagveriening (indexatie) en de hoogte van de premie, beide afhankelijk van de dekkingsgraad, nader ingedeeld. Hierbij steat 'VV%' voor het vereiste vennogen ter dekking van de verplichtingen (de centrale spilwaarde). 'PKG%' staat voor premiekortinggrens. 'MV%' . steat voor minimaal vereist eigen vennogen. Met 'Max. +1%' wordt bedoeld dat de premie van Jaar tot jaar met maximaal 1 %-punt kan stijgen. ABTN 15 april 2014

Premiebeleid (% salaris)

Feitelijk > Max. + 1% Max. + 1% kostendekkend Feitelijk >= Max. + 1% Max.+ 1% kostendekkend Feitelijk < Max. +2%, Max. +2%, kostendelckend doch minimaai doch minimaal kostendekkend kostendekkend

Minimum premie IVIaximum premie' (% salaris) Toeslagen

Inliaaltoeslagen

Max. - 1 %

Max.-2%

Evenwicht bereikt Max. +1%

Max. -1% Max. -1%

8% 18%

8% 18%

8% 18%

8% 18%

Geen toeslagen

Lineaire toeslagverlening van 0% bij MV%totlOO% bij VV%

100%

100%

n.v.t

n.v.t;

>VV%, met voorwaarden, zie hfst 9

>VV%, met voorwaarden, zie hfst. 9

De in de tebel opgenomen maxlhnum premië beb-eft de maximum premie zoals afgesproken voor het beleidskader. Deze is lager dan de reglementair vastgestelde maximum premie vari 37% van de pensioengrondslag (circa 21;,2% van het salaris). 7.5 Noodmaatregelen Wanneer ondanks het inzetten van de beschikbare sturingsmogelijkheden een situatie van onderdekking niet binnen de daan/oor gestelde tennijn wordt weggewerkt of zeer waarschijnlijk niet wordt weggewerkt, kan het bestuur na onderzoek tot de conclusie komen dat aanvullerKJe maatregelen noodzakelijk zljn. Hieriiij zal een keuze gemaakt worden uit één (of een combinatie) van de volgende elementen: extra premiestorting, korting van de opgebouwde aanspraken en rechten, wijziging van de regeling. PMT heeft begin 2011 een crisisplan opgesteld dat dient als basis voor het handelen in eventueel toekomstige situaties van crisis of crisisdreiging. Naar aanleiding van de evaluatie van het crisisplan is er in 2013 een nieuve versie opgesteld, (zie bijlage 8). Indien de voorgenomen maatregelen een wijziging van de pensioenovereenkomst vereisen (zoals een extra premiestorting boven het reglementeire maximum en/of een wijziging van de regeling) zal het bestuur, alvorens een definittof besluit te nemen, het voorgenomen besluit ter instemming voorieggen aan CAO-partijen in de Metaal en Techniek.

^ De maximum premie volgens het beleidskader Is de totale premie van de basisregeling en de VPL-r^ellng samen; deze bedraagt 18% van hëtsalaris. Daarbovenop geldt nog eeh extra prenniB van O.iÜd van het salaris wegens invoering van de FVP^wnfangende regeling.

ABTN 15 april 2014

Indien de voorgenomen maatregelen geen wijziging van de pensioenovereenkomst betieffén (zoals het korten van de opgebouwde aanspraken ofrechtenconform het gestelde in het pensioenreglement), zal het bestuur met behoud van de bestuuriijke verantwoordelijkheldi alvorens een definitief besiuit te nemen over deze aanvultende maatregelen, het voorgenomen besluit voorleggen aan betrokken CAO-partijen. Daarbij zal vooral duidelijk moeten worden of bij betrokken partijen draagvlak bestaat voor de voorgenomen maatregelen en er recht wordt gedaan aan de evenwichtige belangenafweging. 7.6 Continulleitsanalyse Periodiek maar minimaal eens in de drie jaar zal aan de hand van een ALM-studie/ continuTteiteanalyse het hier beschreven beleid worden getoetst. Aan de hand van de uitkomsten zal onder meer worden beoordeeld of derisico'sztoh nog binnen aanvaardbare grenzen bevinden, de sturingsmiddelen nog voldoende kracht hebben en de doelstelling voor wat betreft toeslagveriening nog realiseeriiaar Is. Indien de uiticomsten van de analyse daartoe aanleiding geven, zal het beleid worden aangepast De bij de continuïteiteanalyse te hanteren veronderstellingen ten aanzien van beleggingsopbrengsten, loon- en prijsontwikkeling et cetera (parameters) zullen voorafgaand aan de analyse door het bestuur worden vastgesteld op basis van de dan geldende inzichten en wettelijke rfchtiijnen. Gelet op de op handen zijnde wijzigingen in de pensioenregeling en hetfinancieeltoetsingskader per 1 Januari 2015 is de periodieke vastetelling van de continuTteiteanalyse uitgesteld.

ABTN15Wpril 2014

8

Premiebeleid

8.1 De feitelijk te betalen premie Voor definanciëringvan de pensioenregeling Is tussen de wericgever en het pensioenfonds overeengekomen dat een doorsneepremie (als ëen percentage van de pensioengrondslagsom) zal worden vastgesteld. De doorsneepremie is een totale premie voor de basisregeling en voor de overgangsregelingen. Jaariijks zal het niveau van de doorsneepremie getoetet worden. De minimaal te betelen premie is in eerste instantie gelijk aan de op basis van hoofdstuk 6 vastgestelde kostendekkende premie. Het voorgenomen premiebeleid (exclusief de vastetelling van de premie voor de overgangsbepalingen) is afhankelijk van de ontwikkeling van de dekkingsgraad. De mogelijkheden zijn in het beleidskader in hoofdstuk 7 weergegeveri. Blj voldoende eigen vermogen kan het bestuur besluiten om een korting te verienen pp deze premie, In geval van een resen/etekort kan het bestuur besluiten de feitelijk te betelen premie hoger vast te stelten dan de (actuarieel bepaalde) kostendekkende premie, De centiale spilwaarde is gedefinieerd als: de benodigde dekkingsgraad uit de solvabiliteitstoete onder het FTK; Het beoogde premieniveau wordt volgens het gestelde in het beleidskader als volgt bepaald (afliankelijk van de dekkingsgraad): • kostendekkendè premie,(zoals vastgelegd in hoofdstuk 6) tussen dë centrale spilwaarde en de premiëkortingsgrens (PKG) • gekorte premie bij dekkingsgraad > PKG , né eventuele inhaalindexatie • veriioogde premie bij dekkingsgraad < centrale spilwaarde • minimumpremie 8%; maximumpremie 18%^ (salarissom) Om naar de gewenste premieniveaus te bewegen worden stappen gezet van in principe maximaal 1% ten opzichte van defeitelijkepremie van jiet vorig jaar. De premieverhoging (ten opzichte van het voorgaande Jaar) bedraagt maximaal 2% indien de dekkingsgraad onder de spilwaanle komt én de premie niet kostendekkend is. Wanneer de dekkingsgraad zich boven de PKG bevindt en de premie hoger is dan de kostendekkende premie is een premieveriaging van maximaal 2% (ten opzichte van het voorgaande jaar) mogelijk. 8.2 Maximale premie Voor het ouderdomspensioen, partnerpensioen, wezenpensioen en definancieringvan de overgangsbepalingen bedraagt de maximale jaariijkse premie, confomi het gestekle in het pensioeni-eglement, 37°4van de Ouderdomspensibengrondslag I (tot het grensbedrag) en 24% van de ouderdomspensibengrondslag II, gecorrigeerd met de deeltijdfactor. Indien in enig toekomstig jaar het aan premies te ontvangen bedrag ontoereikend zou blijken om, naast de overige daaruit noodzakelijk te bekostigen voorzieningen, de in het uitzicht gestelde pensioenaanspraken met betiekking tot dat jaar in te kopen, zullen de voor dat Jaar toe te kennen pensioenaanspraken worden vastgesteld op een naar rato van het premietekort venninderd bedrag, tenzij op een andere wijze in het premietekort over dat jaar kan worden voorzien. 8.3 Premiekortingsgrens De mogelijkheden voor premiëkorti'ng zijn In het beleidskader weergegeven. De premiekortingsgrens is gelijk aan de 100% reële dekkingsgraad. Dit is de dekkingsgraad waartiij de pensioenverplichtingen zijn bepaald met een reëlerentetemnijnsti-uctuur.De reële rente is gedefinieerd als de nominale rente minus de venwachte prijsinflatie minus eenrisicopremievoor de inflatie. ' Bovenop de maximum premie geldt nog een extra piemie van 0:i% van het salaris wegens Invoering van de FVPvsrvangende regeling. Dn is de in het beleidskader vastgestelde totaie premie (inclusief de premie voor de overgangsbepalingen).

ABTN 15 april 2014

9

Toeslagbeleid

Het bestuur beslist jaariijks of en in hoeverre de pensioenen worden aangepast Indien en voor zover de middelen van het pensioenfonds toereikend zijn voor de toeslagveriening. wordt deze toégékend. Voor dit voonwaardelijke toeslagbeteid wordt noch een bestemmingsresen/e gevomnd, noch wordt er een opslag venwerict in de premie. Het bestuur positioneert het toeslagbeleid hiemnee in categorie D.l. van de toeslagenmatilx, zoals gepubliceerd door het Ministerie van Sociale Zaken en Wericgelegenheid. Detoeslagenworden in principe als volgt vastgesteld; a Voor de actieve deelnemers worden de opgebouwde aanspraken op ouderdoms^, partiier- en wezenpensioen Jaariijks per 1 januari met de loonindex aangepast • Voor de gewezen dèëlnèmers en pensioéritrekkenden worden de pensioenrechten jaariijks për 1 Januari met de prijsindex aangepast. Het toeslagbeleid confonn het beleidskader is als volgt • Lineaire toekenning van toeslagen (indexatie) bij een dekkingsgraad gelegen tussen het minimaal vereist vermogen en centrale spilwaarde. Dit houdt In dat bij een dekkingsgraad op of onder het minimaal vereist vermogen een toeslag van 0% wordt toegekend. Dit percentage loopt lineair op tot 100% als de dekkingsgraad gelijk is aan de centiale spilwaarde. • Volledige toekenning bij een dekkingsgraad gelegen boven de centi-ale spilwaarde: Indien de toeslagen zijn gekort kan in latere Jaren - wanneer definanciëlepositié zich heeft hersteld - worden besloten tot het toekennen van een inhaalindexatie. Daarbij gelden de volgende uitgangspunten: • Toekenning van inhaalindexatie indien dekkingsgraad > centiale spilwaarde. • Door toekenning van inhaalindexatie mag de dekkingsgraad niet onder de centrale spilwaarde komen te liggen. • Er wordt naar gestreefd om de achterstanden in een periode van drië jaar (gerekend vanaf het moment van aanvang van het inhalen) weg te wericen. • De inhaalindexatie in enig jaar wordt gemaximeerd op 1,5%-punt. Het bestuur behoudt zich te allen tijde het recht voor om van deze uitgangspunten af te W|jken indien venwachte ontwikkelingen van definanciëlepositie daartoe aanleiding geven; De consistentië van het toeslagbeleid wordt periodiek gefaietet als onderdeel van de continuTteiteanalyse.

ABTN 15 april 2014

10

Beleggingsbeleid

10.1 Doelstelling en beginselen De PMT-missie met beti-ekking tot vermögénsbeheer geeft een duidelijke doelstelling en luidt als volgt: Het beleggings- en risicobeleid is cmciaal voorrealisatievan de ambitie van het fonds, omdat het premiennstrnment niet langer als belangrijk sturingselement voor de toekomst kan dienen. De pensioendoelstelling valt uiteen in de toezegging van een nominaal pensioen en de ambitie van een waardevast pensioen. Een betaalbaar pensioen in combinatie met het streven naar een waardevast pensioën vergt een vpidoende hoog rendement op het belegde verrnogen en is alleen mogelijk warineer bhzèkerhëid rorid dè hoogte van premiës ën pèrisioeri wordt geaccèpteerd. De verplichtingen en het vermogen van het fonds verschillen wezenlijk van aard. Voor de beheersing van het risico, dat voortvloeit uit dit verschil, wordt het vermogen belekismatig onderscheiden in twee delen. Een deel met een laagrisicoprofieldat gericht iS op het kunnen nakomen van nominale pensioenverplichtingen (matching deel) en een deel dat gericht is op het behalen van het rendement dat nodig is om de ambitie waar te maken om zo mogelijk te indexeren (retum deel). Het bestuur van het pensioenfonds heeft het strategisch beleggingsbeleid mede op basis van ALM-studies vastgesteki. ALM is daarbij vooral een instmment om gevoeligheden in kaart te brengen en riiet een methode om de optimale vermogenssamenstelling te bepalen, omdat toekomstige rendementen en correlaties moeilijk zijn in te schatten. Mede op basis van dergelijke analyses maakt het bestuur een afweging tussen dërisico'svoor de nominale verplichtingen en de ontwikkeling van dèfinanciëlepositie van PMT. Hieniiee stréeft het bestuur naar een balans tussen korte en lange termijnrisico'sdie aansluit bij de doelstellingen en karakteristieken van het fonds. De veriiouding tussen beide delen van het vermogen wordt mede bepaald door deze afweging. Voor de samenstelling van elk van beide delen van het vermogen is een specifiek beleid vastgesteld. Bij het beleggingsbeleid steat het wettelijk verankerde pmdent person principe centraal. Dit principe komt kort gezegd erop neer dat het vermógen van pensioengerechtigden zorgvuldig en ih het belang van alle belanghebbenden (deeinemers en gewezen deelnemers) moet worden belegd: Het pmdent person principe rust op de volgende belangrijke pijlers: • de activa worden belegd in het belang van alle begunstigden (deelnemers en gewezen deelnemers); • de activa worden zodanig belegd dat keuzes in samenhang worden gemaakt en geëvalueerd en de kwaliteit van hettotelèvennogen voorop staat; • het vennogen wordt deskundig beheerd binnen gestelde kaders. PMT neemt alleen risico als redelijkenwijs venwacht kan worden dat dit beloond wordt met een passend rendement en neemt niet meerrisicodan nodig is om haar ambitie waar te maken. De kosten van vermogensbëheer dienen in relatie te stean tot de meënwaarde. PMT kiest voor transparantie en kostenefficiëntie en dertialve voor zo min mogelijk schakels in de uitvoering van het vermogensbeheer. Als gevolg heeft PMT een voorkeur voortiansparahte,fysieke beleggingsproducten boven synthetische producten met ingebouwde leverage of beiastingoptimalisatie. Hetfondsstaat de inzet van afgeleide belëggingsinstrumenten (derivaten) toe voor zover deze bijdragen aan een vermindering van hètrisicoprofielof ëen doeltreffend en doelmatig portefeuillebeheer vergemakkelijken.

15 april 2014

PMT baseert haar beleggingsbeleid niet op voorspellingen van (de timing van) marktontwikkelingen. PMT gaat er deriiaive vanuit dat renterisico - in tegenstelling tot bijvoorbeeld aandelenrisico - niet wordt beloond met een passend venwacht rendement Ook de mate van afdekking van hetrenterisicoheeft dus in principe geen invloed op het herstelvermogen van het fonds, Omdatderenteafdekkingwel invloed heeft op het risicoprofiel, is het doelniveau van de renteafdekking in het beleggingsplan 2013 bewust verhoogd van 35% naar 50%, geholpen door onder andere de invoering van de UFR. Voor de beheersing van hetrenterisicoin het matching deel van de portefeuille wordt bij voorkeur gebmik gemaakt van obligaties met een hoge kredietwaardigheto en voor zover nodig van renteswaps. Voor het retum deel van de portefeuille wordt het marktristoo zoveel mpgelijk beperict door te beleggen |n uiteenlopende beleggingscategorieën en in verschillende regio's. Bij deze spreiding wordt ook rekening gehouden met specifieke kenmericen als de liquiditeit van beleggingen, Beheersing van specifiekerisico'svindt plaats door onder meer de benchmariclceuze, begrenzing van de mimte voor actiëf beheer (tracking en-or) en kredietlimieten. Voor de beheersing van operationele risico's binnen het beleggingsproces is een groot aantai maati-egeleri, regels en procedures in het leven geroepen. De feitelijke beleggingen worden uitgevoerd door medewericers van de fiduciaire vennogensbeheerder en via uitbesteding aan derden^ Daarbij zijn medewerkers van de fiduciaire vermogensbeheerder, het bestuursbureau en de leden van het Bestuur van PMT gebonden aan een gedragscode. PMT is zich bewust van de invloed van haar beleggingen op de samenleving en de maatechappelijke verantwoordelijkheid die daannee samenhangt. PMT heeft dit nader uitgewerkt in een maatechappelijk verantwoord beleggingsbeleid. PMT onderschrijft de zogenoemde Principles for Responsible Investment (PRI), die zijn opgesteld in het kader van de Verënigde Naties. PMT stelt zich op als een actieve aandeelhouder, gebruikt het stemrecht op haar aandelen en zoekt actief de dialoog met ondememingen. De uitgangspunten van het beleggingsbeleid, de beleggingsprincipes en de w/aarden die het beleggingsbeleid van PMT betieffén, liggen vast in de Vericlaring inzake de beleggingsbeginselen (zie bijlage 9 bij deze ABTN). 10.2 Het strategisch beleggingsbeleid Overeenkomstig haar missie kiest PMT voor een relatief hoog niveau voor het strategisch risicoprofiel van de beleggingen, i-lierbï past een hoog niveau aan risicobeheersing. Voor de invulling van het strategisch beleggingsbeleid maakt het bestuur van hetfonds,in abstracte gesteld, een afweging tussen rendement en risico. Het bestuur maakt deze afweging aan de hand van maatetayen als de kans op onderdekking, de hoogte van de pensioenpremie en het indexatiepotentieel. Via ALM-analyses heeft het bestiJur zicht op de ontwikkeling van dezë maatsteven en hun onderiinge samenhang in diverse omstandigheden en bij uiteenlopënde financiële uitgangsposities van hetfonds.Op grond van dit inzicht kiest het bestuur voor een venmogenssamenstelling die enerzijds gericht 'is op het afdekken van renterisico en anderzijds op het behalen van het lienodigde rendement. Omdat beleggingen en verplichtingen qua aard verschillen,enrendementenonzeker zijn houdt de keuze van hët bestuurrisico'sin voor de ontwikkeling van de balans van PMT. Om dat risico te kunnen bewaken en eventueel tot tijdige bijstiiring van beleid over te gaan gebm|kt PMT als maatstef de venwachte standaarddeviatie van het verschil tussen het rendement op het vemiogen en de waarde-ontwikkeling van verplichtingen. Dit balansrisko wordt pertodiek geineten. Rond het acceptebele balansrisico geldt een bepericte bandbreedte om te vooricomen dat PMT het beleki zou moeten aanpassen op kortetondige marictfluctuaties.

ABTN 15lpril 2014

Mocht het balansrisico buiten de geldende marges komen dan besluit PMT tot eventuele beleidsaanpassingen 0:b.v, een analyse van de oorzaken van de overschrijding en een vergelijking van de opties om tot aanpassing van de siituatie te komen. De actuele mix van matching en return portefeuille (41 % vs 59% per ultimo 2013) wijkt af van de stiategische mix (26% vs 74%). Dit geldt ook wanneer rekening wordt gehouden met de bandbreedtes van gemiddeld rond +1- 5% per subcategorie. Deze afwijking houdt volledig verband met definanciëlepositie van hetfondsmet een dekkingsgraad beneden het minimaal vereist vennogen en de grote onzekerheid in de financiële maricten sinds het uitbreken van de krediet crisis (eind 2008). De afwijking wordt beheerst door het volgen van de ontwikkeling van het balansrisico zodat de huidige beleggingsmix van het fonds een lager balansrisico met ztoh meebrengt dan de strategische mix. Voor het overige geldt dat de bandbreedtes zijn bestemd voor het opvangen van bewegingen in de buy-and-hold norm en de feitelijke portefeuille door marktontwikkelingen, maar nigt voortectischeasset allocatie. Het bestuur kan verder besluiten tot beleggingen die niet in het vigerende strategisch beleid passen, bijvoorbeeld met het oog op verdergaande diversificatie van beleggingen. 10.3 Valutarisico en liquidlteitsmanagement Als onderdeel van het sti-ategisch beleid wordt het valuterisico van valute die een groot aandeel in de beleggingen hebben geheel ofgedeeltelijk afgedekt. Uit hoofde van het liquiditeitemanagement wordt bewaakt dat het vermogen in voldoende mate direct liquide is om ook in extreme omstendigheden over voldoende middelen te beschikken. 10.4 Uitvoering vermogensbeheer Het Bestuur neemt als eindverantwoordelijk orgaan de stiategische en beleidsmatige beslissingen op beleggingsgebied. De Commissie Beleggingen buigt zich als eerste over het te voeren beleggingsbeleid, waama het bestuur het beleid vaststelt Het Bestuur vraagt de Deelnemersraad te adviseren over het vastetellen of wijzigen van het (strategisch) beleggingsbeleid. De beslissingen van het Bestuur worden voorbereid door het bestuursbureau, daariiij worden adviezen betrokken van externe adviseurs en defiduciairevermogensbeheerder MN. Het vastgestelde beleid wordt uitgevoerd door MN en ten dele door gespecialiseerde (buitenlandse) beheerders. Hetjaariijkse Beleggingsplan geeft het beleid en de grenzen aan waartiinnen de uitvoering plaatevindt. Ten behoeve van de uitvoering worden de beleggingscategorieën onderverdeeld in subonderdelen waarvoor een normweging en een benchmaric worden vastgesteld,, Aan de mate waarin het vermogen door de uitvoerder passief (versus actief) en intern (vensus extem) mag worden beheerd zijn grenzen gesteld. Naast het Beleggingsplan en verdere afspraken over het vennogensbeheer maakt PMT ook afepraken overrisicobeheersing,procedures enz,; Dit aües vonnt het beheerskader waariiiiinen MN opereert. Het Bestuursbureau ziet toe op de uitvoering door MN. In bijlage 10 van deze ABTN wordt een overzicht verschaft van de nomnportefeullle, de benchmarics en de verdeling naar valuta/regio's. 10.5 Risicometing en-beheersing Juist vanwege hetrelatiefhoge niveau van het strategischerisicoprofielvan de beleggingen van PMT is een hoog niveau aanrisicobeheersinggevi/enst. Hetrisicovan uiteenlopende ontwikkelingen van betegglngen en verplichtingen wordt gemeten en bewaakt via het balansrisico.

ABTN,.15april 2014

Het bestuur van PMT stelt het beleid met betrekking tot de renteafdekking vast en bepaalt de mate van afdekking^' De uitvoering van het beleid is door PMT uitbesteed aan MN. Het rentebeleid is strategisch en niettectischvan aard. Mettectischbelèkl wordt hier bedoeld het kortetondig aanpassen van het beleid op basis van (zeer) korte tennijn visie, niet te venwarren met het Dynamisch Beleid waarmee het fonds de mimte laat om de strategie te laten meebewegen met economische,flnanciëleen demografische ontwikkelingen. PMT acht het voorspellen en 'timen' van marictontiwikkelingen niet mogelijk en in beginsel worclt daarom afgezien van tectisch beleid. De renteafdekking is daarom thans passief van opzet zowel bij PMT als bij MN. Bijlagè 12 besdirijft het renteafdekkingsbelad. Het risico van actief beheer wonJt via de tracking error begrensd wat onderdeel is van een productmandaat naast ahdere restricties en uitvoeringsafspraken. Binnen de matching portefeuille wordt bewust belegd in staatsobligaties van een beperict aantel landen met zeer hoge kredietwaardigheid. Om het concentratierisico te beheersen, is een "stop loss" mechanisme opgesteld. Het Beleggingsplan bepaalt de predeze invulling van het stop-loss mechanisme en de hoogte van het balansrisico, en de tracking error. Kredietiimieten, de maximale omvang van participaties en andere beperkingen vormen verdere begrenzingen van beleggingsrisico's. Voor de beheersing van operationelerisico'sgelden spedfieke maatregelen waaronder begrenzing van de vordering op zakelijkerelatieszoals banken. Risicometing en risicobeheersing vindt plaate door defiduciairevennogensbeheerder op een aantal niveaus. Definanciëlepositie van hetfondswonjt fl^quent gerapporteerd aan het Pensioenfonds Meteal en Techniek. Defiduciairevermogensbeheerder dient conform vastgelegderapportege-afsprakenaan Penstoenfonds Metaal en Techniek terapporterenover beleggingsrisico's en aan te geven of dezerisico'sbinnen de restricties blijven die hieraan zijn gesteld.

Zie Handboek Govemance PMT.

ABTN 15 éjpfW 2014

10.6 Rapportage en evaluatie m.b.t. de resultaten van balansmanagement en vermogensbeheer Per maand wordt gerapporteerd aan PMT over belangrijke kengetellen als de ontwikkeling van de dekkingsgraad^: het balahsrisiiso, de rendementen van de beleggingsportefeuille en de nomiportefeuliie. Per kwarteal ontvangt PMT een rapportage die daamaast inzicht biedt in alle risicodimensies en ih ontwikkelingen per beleggihgscategorie en detail. Performancemeting vindt plaats conform internationaal geaccepteerde stendaarden. Jaariijks wordt door een externe organisatie de Juistheid van de gerapporteerde djfers beoordeeld. Op grond van de Wet betrëftende verplichte deelneming in een bedrijfspensioenfonds (Wet Bpf) worden de beleggingsresultaten gemeten op basis van de zogeheten Z-score^ 10.7 Waarderingsgrondslagen Alle beleggingen worden gewaardeerd op basis van de actuele waarde.

* De Z-score geeft een jaarlipcs door de accountant te controleren maatstaf voor de toegevoegde waarde van tiet actief beheer door het pensioenfonds. De Z-score kwantificeert de afwping van het féiteiykerendementna gestandaardiseerde kosten ten opzichte van het door het fonds aan het begin van het kalenderjaar vastgesteMe nonmrendement Een positieve Z-score geeft aan, dat door het beheer waarde is toegevoegd. Indien over een periode van vijf jaar slechter wordt gepresteerd dan een minimum toetswaarde kan een aangesloteri onderneming om dtepensatié verzoeken van verplichte deelname aan het pensioenfonds.

ABTN 15 april 2014

11

Ondertekenmg

Vastgesteld in de bestuursvergadering van 15 april 2014. Voor gewaannerict:

K B. van Popte Vice-voorzitter

33

ABTN 15 april 2014