Hulpmiddelen voor Webrichtlijnen
Raph de Rooij productmanager open standaarden
Nieuwegein, 26 juni 2014
Wat zijn de Webrichtlijnen? Een specificatie...
Opzet: vijf principes 1. Universeel 2. Waarneembaar 3. Bedienbaar 4. Begrijpelijk 5. Robuust
Principes 2 tot en met 4 zijn identiek aan de Web Content Accessibility Guidelines 2.0, de toegankelijkheidsspecificatie van het World Wide Web Consortium (W3C) Bron: http://versie2.webrichtlijnen.nl/norm/ 2 / 18
Waarom Webrichtlijnen? “Waar de overheid bij verdergaande digitalisering in redelijkheid rekening mee moet houden is structurele ondersteuning voor burgers die moeite blijven houden met digitale dienstverlening zodat ook voor hen toegang tot de overheid gewaarborgd is.” De Nationale ombudsman, dr. A.F.M. Brenninkmeijer Bron: rapport 'De burger gaat digitaal' http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/12/09/de-burger-gaat-digitaal.html
3 / 18
Doel versus middel
Doel Toegang waarborgen tot overheidsinformatie en -diensten Middel Webrichtlijnen versie 2, niveau AA succescriteria
4 / 18
Beleid
Het huidige beleid
Besluit Kwaliteit Rijksoverheidswebsites (2006)
Actieplan Nederland Open in Verbinding (2007)
NUP en i-NUP (2008)
Europese ontwikkeling
Europese Richtlijn voor webtoegankelijkheid (????)
5 / 18
Actieplan Nederland Open in Verbinding (NOiV)
Verplichting tot het gebruik van open ICT-standaarden
Actielijn 2: 'comply-or-explain and commit'
Webrichtlijnen zijn sinds 2007 een open standaard
Overheden en instellingen zijn zelf verantwoordelijk voor het toepassen van 'comply–or-explain and commit'. Het Kabinet gaat hierbij uit van zelfbindende instrumenten. Vertaling: 'pas toe of leg uit' (→ 'apply-or-explain'...)
Actielijn 5: handhaving
Handhaving van de inzet van open standaarden geschiedt op basis van high trust met daarop toegesneden lichte instrumenten als monitoring en ranking. 6 / 18
Zelfbinding: voorbeeld uit de klassieke oudheid
Odysseus laat zichzelf aan de mast vastbinden, om het betoverende gezang van de Sirenen te kunnen weerstaan
7 / 18
NoiV: Zelfbindende instrumenten
Definitie van zelfbinding
Het uit eigen beweging beperken van de eigen handelingsvrijheid op korte termijn, ten gunste van een op langere termijn gewenst resultaat, dat zonder de zelf opgelegde beperking niet tot stand zou komen. Engelstalige term: commitment device
Voorbeelden van zelfbindende instrumenten voor organisaties:
Innemen van een formeel standpunt
SMART geformuleerde beleidsdoelstelling
Contractuele bepalingen
http://www.webrichtlijnen.nl/toepassen/documentatie/bijlagen/contractuele-bepalingen
8 / 18
NoiV: Handhaving op basis van high trust
Geen centraal toezicht
Dus ook geen centrale toezichthouder
Wel periodieke rapportage aan de Tweede Kamer
Laatste rapportage: Monitor Open standaardenbeleid 2011
9 / 18
Monitor Open standaardenbeleid 2011
Bron: http://www.forumstandaardisatie. nl/fileadmin/os/documenten/Monit or_Open_standaardenbeleid_in_201 1_v1_3_2_def.pdf (2,2 MB)
10 / 18
High trust
Probleem: (eigen) verklaringen op basis van high trust worden lang niet altijd geloofd
Reden: onderbouwing wordt doorgaans niet meegeleverd
Ondersteunende instrumenten om tot betere verklaringen te komen:
Toepassingskader
Verantwoordingsmodel
Toetsinstrumenten
Handmatig: Technieken en evaluatiemethode (WCAG-EM)
Automatisch: KING ontwikkelt een toetsinstrument
Hybride: UTT (user testing tool, EIII) 11 / 18
Toepassingskader
Handreiking voor ontwerpers, ontwikkelaars en redacteuren
Biedt ondersteuning bij het juist toepassen van Webrichtlijnen
Beschrijft zwaarwegende redenen om Webrichtlijnen in specifieke gevallen niet toe te passen en hoe daarmee moet worden omgegaan Is beschikbaar via www.webrichtlijnen.nl/verantwoorden
12 / 18
Toepassingskader: rapport
13 / 18
Verantwoordingsmodel
Is bedoeld als terugvaloptie (fallback, dus géén alternatief!) in geval een organisatie niet kan aantonen dat een website volledig aan de Webrichtlijnen voldoet Heeft de vorm van een wizard die de organisatie helpt om op een zo betrouwbaar mogelijke manier verantwoording af te leggen Is gebaseerd op basale auditprincipes: actueel, volledig, juist Primair bedoeld voor verbetering van het intern toezicht. En ook voor toezicht door bestuursorganen met een toezichthoudende bevoegdheid (voorbeeld: gemeenteraad) Bevindt zich momenteel in de testfase (we zoeken nog kandidaten...)
14 / 18
Verantwoordingsmodel: voorbeeld wizard
15 / 18
Automatisch toetsinstrument
Wordt ontwikkeld onder regie van KING
Gebaseerd op QuailJS (zie http://quailjs.org/)
Andere technologieën die worden gebruikt: PHP, Drupal, Apache Solr, Apache Nutch, PhantomJs, NodeJs, JavaScript, Jquery
Naast automatisch toetsen ook gebruikersinput mogelijk
Huidige planning: vanaf begin september 2014 beschikbaar
16 / 18
Automatisch toetsinstrument - voorbeeld QUAIL
17 / 18
Dank voor jullie aandacht
Vragen? Logius Wilhelmina van Pruisenweg 52 Postbus 96810 2509 JE Den Haag T: 06-21160652 E:
[email protected] I: www.webrichtlijnen.nl www.logius.nl
